SEMINARSKI RAD

Predmet: Primenjena muzika

MUZIKA U IGRANOJ TELEVIZIJSKOJ

SERIJI IGRA PRESTOLA

Mentor: Student:

Prof. Milan Aleksi Tijana Ivkovi

Br. indeksa: 134/2012

Novi Sad

Maj, 2015.

1

Igra prestola (Game of Thrones) je amerika televizijska serija nastala 17. aprila 2011.

godine u produkciji kue HBO. Reditelji Dejvid Beniof i D. B. Vajs napravili su ovu seriju na

osnovu serijala knjiga Pesma leda i vatre (A Song of Ice and Fire), pisca Dorda R. R.

Martina (George R. R. Martin), a naziv je uzet od prve knjige iz serijala. Naziv tog serijala je i

vie nego prikladan, jer je pria izuzetno obogaena pesmom, ije je tekstove pisao sam Dord

R. R., a muziku je maestralno oiveo kompozitor Ramin Djavadi (Ramin Djawadi) za potrebe

serije. Ova epska fantastika smetena je u izmiljenu zemlju na dva kontinenta pod nazivom

Vesteros (Westeros) i Esos (Essos), i prati priu nekoliko vladajuih porodica koji se bore za

vlast nad Sedam Kraljevstava, i spremaju za venu zimu koja dolazi sa severa, propraenu

nadprirodnim biima koji im ultimativno predstavljaju najveu pretnju. Od emitovanja pilota,

ova serija nalazi se na top listi gledalaca preko cele Zemlje. Zanimljivo je da su jedni od retkih

televizijskih serija koja je podjednako dobro prihvaena i od publike i od kritiara. Osvojili su

brojne nominacije i nagrade za sve od Emija za najbolju dramu, do Zlatnog Globusa koji je

pripao jednom od glavnih glumaca. Milioni se svake nedelje okupljaju ispred televizora da u

sat vremena golotinje, nasilja, i dovitljivog dijaloga isprate dogaaje iz Vesterosa, mada je vie

od pola italo knjige i unapred zna ta e se dogoditi.

ivimo u vremenu u kom ljudi u srednjim godinama govore kako internet polako

preovladava, a mladi ve znaju da je medij koji vodi, i skoro jedini koji postoji. Televizori se

kod mladih u Srbiji ve uveliko koriste samo kao drai bakinih miljea, u bioskope se ne ide,

sadraj se paljivo bira, piraterijski skida sa interneta, i gleda pred spavanje sa maksimalno

jednom osobom pored. Postoji jedna jedina serija koja svake nedelje okuplja drutva irom

planete kako su ranije samo Zvezdani ratovi (Star Wars) i Gospodar prstenova (Lord of the

Rings) maratoni umeli. Postoji jedno, nepisano, ali zvanino pravilo meu fanovima, a to je da

se uvodna pica ne premotava. Nikad. I da se muzika peva iz sveg glasa, makar fal, ak iako

nema tekst. Te epske scene kojih je ova serija prepuna delovale bi prazno da nema muzike u

njima. Taj fenomen nam je ve vrlo poznat iz svakog filma koji je Hans Cimer (Hans Zimmer)

radio.

Opte poznato u filmskom svetu u Srbiji je da se zvuk uvek tretira inferiornijim od slike,

i mnogo se manje panje posveuje snimanju i montai zvuka od slike. Retko se kompozitori

ukljuuju u projekat na samom poetku, u pripremnoj fazi, kako bi po pravilu i zdravom razumu

i trebalo. Najei sluaj je da kompozitor dobije gotovu, izmontiranu sliku, i prekratak rok u

kome treba tu neku kao super muziku da osmisli i ubaci. Montaeri zvuka pretrpani su

razliitim kvalitetom snimljenim materijalom sa umom koji varira iz kadra u kadar. Ono to

kvalitetnu produkciju razlikuje od ostalih je potovanje prema svim lanovima ekipe, a to jeste

upravo ono to se radi za ovaj projekat. Departman za zvuk dobije da radi na grubo montiranoj

celoj sezoni, kojoj kau da pristupaju kao igranom filmu od deset sati, to se vidi i iz kvaliteta

zvuka u svakoj sekundi svake epizode. Druga bitna stvar za svaki audio-vizuelni projekat je

timski rad. Ako gledalac izae iz bioskopa ili ustane od svog televizora ili raunara samo uz

komentare kako je gluma, svetlo, ili zvuk bio dobar, znai da je projekat kao takav neuspeh. On

kao jedinstvena celina treba da ostavlja ljude bez rei. Ovo departman za zvuk na snimanju Igra

prestola savrseno razume. Tano znaju kada je previe dramatina scena da bi se jo

preoptereivala dramatinom glasnom muzikom, i onda minimalizmom postignu savrenu

harmoniju.

2

Kompozitor muzike, Ramin avadi roen je 1974.

godine u Nemakoj, i uio je komponovanje za film od

velikog Hansa Cimera. Prethodno je iao u Berklee College of

Music, koji je zavrio kao najbolji student, i privukao panju

Hansu, koji ga je uzeo da radi za njega u Remote Control

Productions. U poetku radio je deo muzike za Vremeplov

(The Time Machine), Pirate sa Kariba (Pirates of the

Caribbean), a sa Hansom radio Betmen poinje (Batman

Begins). Kada se osamostalio, komponovao je muziku temu

za filmove Blade, Mr. Brooks, Open Season 2 i 3, i ubedljivo

najuspeniji filmovi za koje je radio muziku temu - Iron Man

i Clash of the Titans. Takoe je radio i na serijama i

komponovao muziku za kompjuterske igrice. Zanimljivo je da

on nije bio prvi kompozitor uposlen na ovom projektu, ali je

2 meseca pred emitovanje pilota izabran da zameni oskarovca Stivena Vorbeka koji je odustao,

i ostavio Raminu gomilu posla za deset nedelja. Ramin kae da je najvei izazov predstavljalo

komponovanje muzike za celu seriju koja se toliko oslanja na dijalog, pa se par puta deavalo

da su morali izostaviti ve iskomponovanu muziku za scenu, da ne bi smetala i odvlaila panju

od replika.

Najpoznatija numera ove serije

je svakako instrumental tema iz

uvodne pice, u trajanju od 1 minut i

46 sekundi, inventivno nazvana Main

Title. Ova pesma obraena je bezbroj

puta na svim moguim instrumentima

i ak je uraen aranman za hor, kao i

izvoenje cele teme floppy diskovima.

avadi kae da su producenti od njega

traili da napravi potpuno novi

muziki identitet za ovu seriju, da je

uini muziki jedinstvenom i

drugaijom od drugih serija i filmova

ovog anra, kao to su Hari Poter,

Gospodar prstenova, i drugi. Da bi ovo

postigao, nije koristio uobiajene

instrumente koji se koriste za ovakva

dela, kao to su solo vokali, i flaute.

Kae da mu je inspiracija za pisanje

ove sad ve ikonske muzike jedna od

prvih verzija animirane uvodne pice,

koja predstavlja prolaenje kroz

animiranu mapu Vesterosa, gde se

gradovi podiu u samom kadru, i koja se kroz epizode menja, u zavisnosti od scena i pria koje

e ta epizoda obraivati. Delovi teme koriste se kroz celu prvu sezonu, i u scenama bitke i kao

delovi teme pojedinanih likova.

3

Nakon zavretka prve sezone, na iTunes izbaen je album sa kompletnim soundtrack-

om. Pesme na ovom albumu bile su, redom: Main Title, North of the Wall, Goodbye Brother

(tema kue Stark), The Kingsroad, The Kings Arrival (tema kue Baratheon), Love in the Eyes

(tema Daenerys Targaryen), A Raven from Kings Landing, The Wall (tema None strae),

Things I do for Love, A Golden Crown (koja se dovitljivo zove po nainu na koji je ubijen

Viserys Targaryen, kada su mu prolili topljeno vrelo zlato po glavi, a koja se pojavljuje mnogo

epizoda pre njegove smrti, kao mala interna ala izmeu kompozitora i ljudi koji su proitali

knjige i oekivali tu scenu), Winter is Coming, A Bird Without Feathers, Await the Kings

Justice, Youll Be Queen One Day, The Assassins Dagger, To Vaes Dothrak, Jons Honor,

Black of Hair, You Win or You Die (tema najomraenijeg lika iz 2012. godine, Joffrey

Baratheona), Small Pack of Wolves, Game of Thrones (varijacija na Main Theme, koja je esto

koritena u odjavnoj pici na kraju epizoda), Kill Them All, The Pointy End, Victory Does Not

Make Us Conquerors, When the Sun Rises in the West, King of the North, The Nights Watch,

Fire and Blood, i Finale (ide u toku finalne scene prve sezone, kada Daenerys izlazi iz vatre sa

svoja tri novo-izlegla zmaja, i predstavlja kombinaciju teme iz uvodne pice, i Denerisine teme

Love in the Eyes

.

Soundtrack album druge sezone izaao je takoe nakon emitovanja sezone, a svu

instrumentalnu muziku koju je komponovao Ramin avadi izveo je eki filmski orkestar i

hor, a snimljen je u koncertnoj hali Rudolfinum1, u Pragu. Producenti od druge sezone esto

koriste popularne indie bendove da izvedu pesme koje je Martin opisao u knjigama, u svom

stilu, potpuno odudarajui od oekivanog za srednjovekovnu priu, delom i kao marketinki

trik kojima dodatno poveavaju gledanost i sluanost na internetu, budui da su pesme iz prve

sezone prole neopaeno. Tako je jedna od popularnijih pesama ove serije, The Rains of

Castamere, uradio bend The National2, a nije se pojavila u samim scenama, samo na odjavnoj

1 muziki auditorijum koji se nalazi u Pragu, u umetnikoj galeriji, napravljen u neo-renesansnom stilu 2 indie rock bend iz Ohaja, sa tekstovima opisivanim kao mrani, melanholini, i teki za razumeti, a pie i peva ih Matt Berninger, bariton, koji je i osmislio pesmu za Game of Thrones

4

pici devete epizode druge sezone3. Muziku je osmislio kompozitor serije, a kasnije je doao

bend i uradio svoju verziju pesme. Producenti su prvobitno hteli da to bude britanski bend

Florence and the Machine, ali su oni bili zauzeti tako da je odabran The National. To je prva

pesma koja nije instrumental koja se pojavila u odjavnoj pici, i momentalno je zapamena i

zavoljena od publike. Rains of Castamere pojavljuje se jos dva puta, jednom opet uz odjavnu

picu, a u devetoj epizodi tree sezone pojavljuje se kao imanentna muzika koji muiari sviraju

u toku venanja. U etvrtoj sezoni se opet vraa na prvo mesto, ovaj put u izvedbi islandskog

benda Sigur Rs4, koji imaju kameo uloge kao svirai, opet na venanju. David Klotz dobio je

Golden Reel nagradu za najbolju montau zvuka Short Form Music, za ovu pesmu.

Tekst:

And who are you, the proud lord said,

that I must bow so low?

Only a cat of a different coat,

that's all the truth I know.

In a coat of gold or a coat of red,

a lion still has claws,

And mine are long and sharp, my lord,

as long and sharp as yours.

And so he spoke, and so he spoke,

that Lord of Castamere,

But now the rains weep o'er his hall,

with no one there to hear.

Yes now the rains weep o'er his hall,

and not a soul to hear.

3 instrumental se pojavio kratko u toku jedne scene te iste epizode gde jedan od likova dri govor, a jedva primetno se nazire kako isti taj lik zvidi istu melodiju par epizoda pre 4 post-rock bend iz Rejkavika

5

Sledee godine pojavljuje se i album za sledeu sezonu, iz koje se izdvaja pesma The

Bear and the Maiden Fair, u knjigama opisana kao tradicionalna pesma popularna meu svim

ljudima Vesterosa, iz bilo koje socijalne klase. Ameriki indi rok bend The Hold Steady5 je

snimio, a u istoj epizodi u kojoj se pojavljuje, ima i imanentna verzija koju pevaju straari, , od

kojih je jedan Geri Lajtbodi, iz popularnog indi benda Snow Patrol6. Ona je romantinog

karaktera, pria priu o jednom medvedu prekrivenom crnom dlakom koji upozna prelepu

devojku sa medom u kosi, i mada se ona zaklela da nikad nee plesati sa medvedom, on ju je

podigao u nebesa, polizao med iz njene kose, dok je ona vikala i udarala vazduh, sve ok na

kraju nije pristala da ode sa svojim lepim medom. Moda sam tekst ne zvui toliko romantino,

ali za Game of Thrones, ovo je Romeo i Julija. U ovoj sezoni nalazi se i horska verzija Glavne

teme. Poslednja pesma ovog albuma je panska verzija Glavne teme, za gitaru.

Popularna pesma u Vesterosu i na planeti Zemlji iz pete sezone zove se The

Dornishmans Wife, iji se tekst ruga stanovnicima zemlje Dorne, iz perspektive oveka koji

zavede enu jednog od njih, i zavri u duelu protiv njega. Ovo je jedna od retkih pesama koja

se ne pojavljuje ni jednom kao transcedentna, uvek je neko od likova peva u samom kadru, bilo

to na venanju, u zatvoru, tokom egzekucije... Kau da je to pesma o kraju, mogue aludirajui

na pretposlednji stih:

But what does it matter, for all men must die7

Pored angaovanja bendova i popularnih umetnika da se pojavljuju u seriji, pevaju i

sviraju kao kameo uloge, producenti su osmislili jo jedan nain na koji da privuku jo publike,

i malo proire raznovrsnost svoje publike, pokuavajui da pridobiju multikulturalnu urbanu

mlade. Angaovali su 10 repera, i u martu 2014. godine napravili album rep pesama posveen

Igri prestola, pod nazivom Uhvati presto (Catch the Throne). Neki od umetnika sa ovog

albuma bili su Big Boi, Daddy Yankee, i Wale. Zbog odlinog uspeha ove marketinke

kampanje, sledee godine izdali su sledeci deo, tj Volume II, koji se ovaj put sastojao i od

nekoliko pesama hevi metal bendova. Izdat je kao slobodan za skidanje sa interneta na iTunes

i SoundCloud8. Za ovaj album jednu pesmu snimio je ak i megazvezda Snoop Dogg, koju je

nazvao Lannisters Anthem.

5 Ameriki rok bend iz Bruklina 6 severno irski bend koji svira alternativni rok 7 popularna izreka u Vesterosu 8 vedski online audio distibuter

6

Poslednjih par decenija epska fantastika je preovladala u svetu muzike primenjene u

filmovima i serijama. Svi znaju napamet teme iz Indijane Douns, Gospodara prstenova,

Zvezdanih ratova, Hari Potera... Igra prestola imala je ogromne cipele da popuni. Nakon

paljive analize zakljuujem da ih nije samo popunila, nego u nekim ak i pucaju avovi i vire

prstii na nogama.

7

Izvori:

www.filmmusicmedia.com

gameofthrones.wikia.com

mic.com

wicnet.tumblr.com

awoiaf.westeros.org

www.yahoo.com

en.wikipedia.org

www.buzzfeed.com

www.rollingstone.com

www.tracksounds.com

www.wsj.com

www.westeros.org

1.bp.blogspot.com

www.wired.com

www.aoltv.com

filmmusicreporter.com

celloexpressions.com