TEMEL B LG LER

WINDOWS

PROJELER

INTERNET

MULTIMEDIA VE E LENCE

S ZL K

INTERNET’‹N FAYDALARIINTERNET’‹N S‹ZE SA⁄LAYACAKLARI

INTERNET ÜZER‹NDE SÖRF YAPMAKINTERNET’TE GEZ‹NT‹ ‹Ç‹N TEMEL B‹LG‹LER

WEB ÜZER‹NDEK‹ ‹LG‹NÇ S‹TELER‹LG‹NÇ INTERNET ADRESLER‹

>>> SAYI 3

4. SAYIDA NELER VAR?

TEMEL B‹LG‹LERKLAVYE HAKKINDA HERfiEYYAZILIM NED‹R?WINDOWSTAR‹H VE ZAMANPROJELERMEKTUP YAZMAKPAINT ‹LE ÇALIfiMAKINTERNETINTERNET ÜZER‹NDEK‹ ‹LG‹NÇS‹TELER 2E-POSTANIN TEMELLER‹MULTIMEDIA VE E⁄LENCEDVD NED‹R?SÖZLÜKD

4 N‹SAN’da Bayilerde

Kaç›rmay›n!

Vogel Yay›nc›l›k Piyalepafla Bul. Zincirlikuyu Cad. Ün ‹fl Merkezi No: 231/380380 Kas›mpafla-‹STANBULTel: (212) 297 17 24Faks: (212) 297 17 33

Ankara BüroMenevifl Sokak No: 26/406540 A. Ayrac›-ANKARATel: (312) 467 03 50Faks: (312) 466 27 66

Genel Yay›n Yönetmeni: Gökhun Sungurtekin (Sorumlu), Yaz› ‹flleriMüdürü: Mahmut Karsl›o¤lu, Editör: Berker Güngör, Grafik Tasar›m:Murat Çelik, Reklam Koordinatörü: Gönül Morgül, Müflteri Temsilcisi: YelizKoyun, Pazarlama Müdürü: Güler Okumufl, Abone Sorumlusu: Nur Geçili,Da¤›t›m: Nebi Danac›, Üretim: Turgay Tekatan, Vogel Yay›nc›l›k Ltd. fiti.Genel Müdürü: Hermann W. Paul, Genel Müdür Yard›mc›s›: Beste Özer-dem, Vogel Yay›nc›l›k Ltd. fiti. Ad›na Sahibi: Gökhun Sungurtekin, RenkAyr›m›-Film Ç›k›fl ve Bask›: As›r Matbaac›l›k Ltd. fiti., Da¤›t›m B‹RYAYA.fi., Vogel Ankara Temsilcisi: Dilek Özgen

NASIL B‹R‹KT‹RECE⁄‹M?“Herkes ‹çin Bilgisayar” 14 günde bir yay›nlanacak. Her say›da yukar›da

gördü¤ünüz alt› bölüm yeralacak ve bölümlerin sayfalar› kendi içlerindes›ralanacak. ‹kinci say› ile birlikte ücretsiz olarak verilen klasör sayesinde, herbölümü ayr› ayr› biriktirerek, bölümlere ayr›lm›fl bir “BilgisayarAnsiklopedisi”ne sahip olacaks›n›z. Özel olarak haz›rlanm›fl bölüm ayraçlar›tüm bölümlerin klasörde düzenli flekilde yer almalar›n› sa¤layacak.

Herhangi bir say›y› kaç›rd›¤›n›zda, bunu abone bölümümüzden temin etmenizve “Herkes ‹çin Bilgisayar”› eksiksiz olarak biriktirmeniz mümkün.

En temelden bafllayan bilgi düzeyi ileri düzeylere kadar yükselecek. Böylece“Herkes ‹çin Bilgisayar” her düzeyden kullan›c› için “eksiksiz” bir baflvurukayna¤› olacak.

“Herkes ‹çin Bilgisayar” Destek Telefonlar› 0800 211 61 17 - 0800 211 61 18 Saatleri: 10.00-12.00, 13.00-17.00

FAREN‹N TEM‹ZLENMES‹DAHA VER‹ML‹ KULLANIM ‹Ç‹N FAREN‹N BAKIMI

DOSYALARI KOPYALAMAKDOSYALARIN SAB‹T D‹SKTE KOPYALANMASI

ÇOK DOSYA ‹LE ÇALIfiMAKB‹RDEN FAZLA DOSYANIN SEÇ‹LMES‹

MASAÜSTÜNE GENEL B‹R BAKIfiWINDOWS MASAÜSTÜNDEK‹ Ö⁄ELER‹N TANITIMI

B‹LG‹SAYAR SATIN ALIRKENB‹LG‹SAYAR ALIRKEN D‹KKAT ED‹LMES‹ GEREKENLER

FAREDEN KORKMAYINFAREN‹N KULLANIMI

MULT‹MEDYA NED‹R?MULT‹MEDYA Ö⁄ELER‹N‹N TANITIMI

B-C B‹LG‹SAYAR TER‹MLER‹N‹N SÖZLÜK ANLAMLARI

TEMEL B‹LG‹LER B‹LG‹SAYAR SATIN ALIRKEN

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER 11

>>>

Bu yüzden bir bilgisayar almadan önceoturup ciddi bir hesap yapman›z, ihtiyaç-lar›n›z› tespit edip buna göre hareket et-meniz gerekli. Kendinize flunlar› sorun;bilgisayar›n›z› öncelikle ne amaçla kulla-nacaks›n›z? E¤er elinizde bir bilgisayarvarsa bu gerçekten art›k yeterli de¤il mi,cidden hemen yeni bir bilgisayara ihtiya-c›n›z var m›? Ya eski cihaz›n›z› ne yapa-caks›n›z? Bu sorular rotan›z› çizerkenyard›mc› olacak cevaplar sa¤layacakt›r.

F‹YATÖncelikle bütçenizi gözden geçirin ve

yeni bir bilgisayar için ne kadar para a-y›raca¤›n›za kesin karar verin. Bu aradabaz› detaylar› gözden kaç›rmay›n, mese-la sonradan ihtiyaç duyaca¤›n›z bir yandonan›m gibi. Ayr›ca unutmay›n ki bilgi-sayar üzerinde birfleyler yapabilmek içinçeflitli yaz›l›mlara ihtiyac›n›z olacakt›r,özellikle iflinizde kullanaca¤›n›z ciddiprogramlar genellikle bedava de¤ildir.

Baz› firmalar iflletim sistemi gibi temelyaz›l›mlar› sistemle beraber satarlar, ba-z›lar› ise sadece donan›m sa¤lar. Sonuçolarak bilgisayar için bütçe yaparken ya-z›l›mlar için de bir miktar para ay›rmay›unutmay›n, çünkü yaz›l›mlar olmadanbilgisayar›n›z hiçbir ifle yaramaz.

B‹LG‹SAYARINIZDAN NE BEKL‹YORSUNUZ?

Öncelikle bilgisayar›n›z› ne için kulla-

Son y›llarda bilgisayar dünyas›ndakih›zl› geliflme sayesinde, bu cihazlar birzamanlar tafl›d›klar› korkunç fiyat eti-ketlerinden kurtuldular ve evlerimize gir-meye bafllad›lar. Fiyatlar genellikle eski-si gibi t›rmanm›yor, aksine bazen büyükdüflüfller gösteriyor. Üstelik pek çok fir-ma çok cazip koflullarla karfl›m›za ç›k›-yor.

Ancak yine de ço¤umuz için yeni birbilgisayar sat›n almak pek basit bir me-sele de¤il, çünkü eskisi kadar olmasa dayine de büyük bir harcama söz konusu.

E¤er bu yak›nlarda bir bilgisayar edinmeyi

planl›yorsan›z, o zaman söyleyeceklerimize

kulak vermenizi tavsiye ederiz.

B‹LG‹SAYAR SATIN ALIRKEN

naca¤›n›z konusunda kesin bir kararavarmal›s›n›z. Oyun mu oynamak istiyor-sunuz? Yoksa sadece dosyalama ve hesapifllerinde mi kullanacaks›n›z? Bir bask›cihaz›na ihtiyac›n›z olacak m›? Ya dakamera ve taray›c› size laz›m m›? E¤ermimari ya da grafik tasar›m gibi ifllerleprofesyonel olarak ilgileniyorsan›z, o za-man güçlü ifllemciler, büyük ekran moni-törler, kaliteli bask› cihazlar› gibi yüksekmaliyetli ekipmana ihtiyac›n›z olaca¤›n›zunutmay›n. Seçti¤iniz sistemin özelliklerive fiyat› yapaca¤›n›z ifle uygun olmal›d›r.Bir kez buna karar verdikten sonra al›fl-verifle ç›kmaya haz›rs›n›z demektir.

>

* < >‹PUCU

SAB‹T D‹SK (HDD)Sabit diskler bilgisayarlarda bilginin depo-lanmas› için kullan›lan ayg›tlard›r. Ancakhaf›za modüllerinin (RAM) aksine elektrikak›m› durdu¤unda depolanan veriyi kaybet-mezler.MB, GB NED‹R?Veriler çeflitli bilgisayar ortamlar›nda iflle-nirken ve depolan›rken kaplad›klar› alanByte cinsinden ölçülür, bir byte veri yakla-fl›k bir harf ya da rakama eflit olarak düflü-nülebilir. Günümüzde bilgisayarlar›n veridepolama ve iflleme kapasiteleri oldukçayüksektir, bu yüzden hesaplamalarda birbyte’›n katlar› kullan›l›r, MegaByte (MB),GigaByte (GB), TeraByte(TB) gibi.

>>>

I < >INFO

12 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER

TEMEL B‹LG‹LER B‹LG‹SAYAR SATIN ALIRKEN>

! < >D‹KKAT

Kaliteli bir hoparlör seti önemli bir ihtiyaçt›r ve her zaman laz›md›r.

Bir monitör al›rken fiyattan ziyadeyüksek görüntü kalitesine önem vermelisiniz.

FAREN‹N SEÇ‹M‹ ÖNEML‹D‹RFare (Mouse) bilgisayara hükmetmenizisa¤layan basit fakat önemli bir araçt›r. Pi-yasada çok çeflitli ifller için tasarlanm›fl tipve flekillerde fareler mevcuttur. ‹htiyac›n›zauygun olan› seçmek uzun vadede çal›flmaveriminizi art›raca¤›ndan çok önemlidir.

>>>

I < >INFO

CD-ROM NED‹R?CD-ROM’lar veri depolamakta kullan›lantafl›nabilir kay›t araçlar›d›rlar. Ancak flop-py ve sabit disklerin aksine, bu disklere sa-dece bir defal›¤›na kal›c› olarak kay›t yap›-labilir, bunun için de özel bir cihaza ihtiyaçvard›r. Bir CD-ROM yaklafl›k 650 MB tuta-r›nda veri depolayabilir, bu verilerin okuna-bilmesi için ise bilgisayar›n›zda bir CD-ROM sürücü tak›l› olmal›d›r. >>>

I < >INFO

< < <

YAZILIMBilgisayar›n›zda herhangi bir ifllem

yapmak için ihtiyaç duydu¤unuz prog-ramlara genel olarak yaz›l›m (Software)ad› verilir. Uygun yaz›l›m bilgisayar›n›z-da yüklü de¤ilse istedi¤iniz ifllemi ger-çeklefltirmeniz imkans›zd›r. Bilgisayar›-n›z aç›ld›¤›nda kendili¤inden devreye gi-ren ve di¤er tüm yaz›l›mlar› çal›flt›rman›-z› sa¤layan en temel yaz›l›ma ise “iflle-tim sistemi” denir, en yayg›n örne¤i iseMS Windows serileridir.

< < <

>>>

TEMEL B‹LG‹LER FAREDEN KORKMAYIN

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER 13

>>>

Modern ev bilgisayarlar› sony›llarda pek çok büyük yenili¤ekavuflmufltur, bunlar›n en önde gelenle-rinden biri Windows iflletim sistemi gibigrafik bir arabirime sahip olan yaz›l›m-lar›n gelifltirilmesidir. Önceden bomboflbir ekrana bakarak pek çok komutu ha-t›rlamaya ve klavyeden yazmaya mecburolan bilgisayar kullan›c›lar›, art›k ekran-da gördükleri çeflitli ikonlara fare yard›-m›yla t›klayarak h›zl›, konforlu bir bi-çimde çal›flabilmektedir.

‹flte burada karfl›m›za flu önemsiz gibigörünen küçük farenin asl›nda ne denlivazgeçilmez oldu¤u gerçe¤i ç›kar. Tabiipek çok program bir fare olmadan daklavye yard›m›yla çal›flt›r›labilir, ancaktüm çal›flma konforu ve h›z› kaybedilmiflolur. Burada fare ve di¤er benzeri yön-lendirme araçlar›na k›saca bir göz ata-ca¤›z.

Asl›nda fare ad› verilen cihaz, bilgisa-yarlara kumanda etmekte kullan›lan çok

Fare bir bilgisayar›n en küçük ve önemli parçalar›n-

dand›r. Fare kullanmadan iflletim sisteminden yeterli

verimin al›nmas› oldukça güçleflecektir.

FAREDEN KORKMAYIN

çeflitli tiplerdeki yönlendirmeayg›tlar›n›n bir temsilcisidir.

Genel olarak ele al›nd›¤›nda butür cihazlar›n tek bir temel ifllevi oldu¤ugörülür, bu da sizin bilgisayar›n›zla ileti-flim sa¤laman›za yard›mc› olmakt›r. Fa-renize yak›ndan bakt›¤›n›zda, alt›nda kü-çük bir yuvan›n içine oturtulmufl kauçukkapl› metal bir bilye oldu¤unu göreceksi-niz. Bu metal bilye farenin masa üzerin-deki gezinmesini alg›lar ve bu hareketle-ri elektronik devreler yard›m›yla bilgisa-yar›n anlayabilece¤i komutlara dönüfl-türür.

Bilgisayar›n iflletim sistemi businyaller yard›m›yla o esnada im-leci ekranda hangi noktaya gö-türdü¤ünüzü ve neyiseçti¤inizi anlar, ge-rekli ifllemleri yerinegetirir. Baz› yeni fare modelleri metalbir bilye yerine son derece duyarl› bir›fl›k kayna¤› ve optik alg›lay›c› kullan-

>

I < >INFO

< <

14 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER

TEMEL B‹LG‹LER FAREDEN KORKMAYIN> Düzenli aral›k-larla farenizin topu-nu temizlemeniz gereklidir.

Burada Logitech ürünü üç tufllu bir fa-re görülmekte.

FAREN‹N BAKIMI VE TEM‹ZLENMES‹ÖNEML‹D‹RGenellikle bilyal› tür farelerin en zay›f nok-talar› altlar›ndaki kauçuk kapl› metal topve makaralard›r. Bu top ve makaralar de-vaml› hareket eder, zaman içinde fareningezindi¤i yüzeyde biriken toz ve kirleri ken-di üzerlerinde toplayarak biriktirirler. Budurum farenin hassasiyetini kaybetmesinesebep olaca¤›ndan, bu parçalar›n düzenli o-larak temizlenmesi gerekir. Yapman›z gere-ken farenin alt›ndaki kapa¤› çevirip açaraktopu ç›karmak, sonra da hem topu, hem deiçerideki makaralar› alkollü bir bezle güzel-ce silmektir. Kulland›¤›n›z bezin tüy b›rak-mayan bir kumafl olmas›na özen gösterme-niz tavsiye olunur. >>>

I < >INFO

< < <

>>>

WINDOWSMASAÜSTÜNE GENEL B‹R BAKIfi

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● WINDOWS 7

>>>

Yeni bilgisayar›n›z› yerine yerlefltirdiniz, yan›ndaverilen tüm kitapç›klara göz att›n›z ve flimdi s›rabilgisayar›n açma dü¤mesine basmaya geldi. Gü-nümüzde sat›lan bilgisayarlar›n büyük bir k›sm›n-da Windows iflletim sistemi kullan›lmaktad›r, buyüzden siz de bilgisayar›n›z› açt›¤›n›zda büyük birihtimalle afla¤›daki resimde görülene benzer birekranla karfl›laflacaks›n›z. Burada gördüklerinizinne anlama geldi¤ine ve nas›l kullan›laca¤›na de¤i-nece¤iz.

MASAÜSTÜWindows iflletim sisteminin en temel unsuru ma-

saüstü (Desktop) tabir edilen çal›flma alan›d›r. Buçal›flma alan› tüm ekran› kaplar ve di¤er uygula-malar için bir taban teflkil eder. T›pk› normal birmasan›n üzerinde çeflitli nesnelerin bulunmas› gi-bi, Windows masaüstü de her tür uygulaman›n,program›n ve yard›mc› yaz›l›m›n durdu¤u biraland›r.

Bu alan üzerindeki herhangi bir nesneyle etkile-flimde bulunmak için fareyi oynatarak imleci ge-

Sonunda uzun süredir hayalini kurdu¤unuz bilgisayara sahipsiniz, tebrikler! fiimdi

de yeni dostunuz hakk›nda birfleyler ö¤renme zaman› geldi. ‹lkönce en s›k

karfl›laflaca¤›m›z masaüstü elemanlar›n› inceleyelim.

MASAÜSTÜNE GENEL B‹R BAKIfi

reken yere getirmek ve ge-rekli tufllara t›klamak ye-terlidir. Ayr›ca burada bu-lunan nesneleri yine fareyard›m›yla sürükleyerekmasaüstünü istedi¤iniz fle-kilde düzenleyebilirsiniz.fiimdi de masaüstününönemli k›s›mlar›na bir gözataca¤›z.

GÖREV ÇUBU⁄UMasaüstündeki en önem-

li k›s›m “görev çubu¤u”(Taskbar) tabir edilen par-çad›r. Genellikle ekran›nalt k›sm›nda bulunan birçubuk görünümünde oluphemen dikkat çeker, ancakbazen gizlenmifl de olabilir.

Bu durumda onu bulman›z ge-reklidir, bu son derece kolayd›r,tüm yapman›z gereken imleciekran›n köflelerinden birine gö-türüp birkaç saniye beklemektir,görev çubu¤u derhal ortaya ç›-kacakt›r. Görev çubu¤unun stan-dart olarak durdu¤u nokta ekra-n›n alt k›sm›d›r, ancak fare iletutup sürükleyerek ekran›n di¤ertaraflar›ndan birine de tafl›nmas›mümkündür.

>

* < >‹PUCU

< <

8 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● WINDOWS

WINDOWS MASAÜSTÜNE GENEL B‹R BAKIfi>

I < >INFO < < <

>

PROJELERFAREN‹N TEM‹ZLENMES‹

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER 9

>>>

FAREN‹N TEM‹ZLENMES‹Bilgisayar›n ve yan donan›mlar›n›n temiz tutulmas› çok

önemlidir. Basit görünmesine ra¤men en çok kirlenen ve

bozulan ayg›t ise faredir.

Bu aralar piyasaya optik alg›lay›c›lar kullanan yeni modellerin ç›kmayabafllamas›na ra¤men, halen en yayg›n kullan›lan fare tipi alt›nda dönen birbilye bulunan türdür. Bu tür fareler ucuz ve kullan›fll›d›rlar, ancak çok ça-buk kirlenirler. Alt k›s›mda bulunan bilye hareket ettikçe gezindi¤i yüzeydebirikmifl olan toz ve kirleri üzerinde toplar, bir süre sonra da kirden t›kan›rve tutukluk yapar. Bunu önlemek için fareyi s›k s›k temizlemek gerekir.

1. ADIMFarenizi temizlemek için çok basit bir-

kaç malzemeye ihtiyac›n›z olacak. Küçükfakat fazla keskin olmayan bir tornavida,ucu pamuklu temizlik çubuklar›, biraz pa-muk bez ve bir miktar etil alkol tüm ihti-yac›n›z olan malzemedir.

2. ADIMfiimdi farenizi elinize al›n ve avucunuzda ters çevirin. Alt›nda metal bilyeyi yuva-

s›nda tutan küçük dairesel bir kapak göreceksiniz, saatin aksi yönde çevirerek bukapa¤› aç›n. Kapa¤›n üzerinde açma ve kapama yönlerini gösteren ok iflaretleri bu-lunmas› olas›d›r, bunlar› izleyebilirsiniz.

Kapa¤› açmak için fazla kuvvet uygulamay›n, genellikle t›rna¤›n›z›n ucuyla birazitmek kapa¤›n aç›lmas›n› sa¤lamaya yetecektir. Unutmay›n, üzerinde çal›flt›¤›m›zayg›t son derece narin plastik bir yap›ya sahiptir, kolayca zedelenebilir.

3. ADIMMetal bilyeyi tutan kapa¤› gevflettikten sonra, di¤er elinizi farenin alt k›sm›na ko-

yun ve yavaflça döndürün, kapak ve bilye elinize gelecektir. Bilyeyi yere düflürme-meye dikkat edin, yuvarlan›p ortadan kaybolabilir ve bu esnada üzerine daha fazlakir toplayabilir.

Ayr›ca bilyeyi elinizde fazla tutmay›n, onunla oynamay›n, çünkü bilyenin üzerinekaplanm›fl olan özel kauçuk tabaka insan cildinde bulunan ya¤ ve teri toplamayaçok müsait bir yap›dad›r, bu da daha fazla kir demektir. Farenizin üzerinde sökme-niz gereken baflka bir parça mevcut de¤ildir, sak›n herhangi bir viday› sökmeyin,herhangi bir parçay› ç›karmak için zorlamay›n, farenize kal›c› hasar verebilirsiniz.

Farenizi temizlemek için piyasada bulabilece¤iniz paketlenmifl alkollü temizlikbezlerini de kullanabilirsiniz, bunlar olduk-ça iyi sonuçlar vermektedir. >>>

I < >INFO

Bilgisayar›n›z›n herhangi bir parças›n›sökmeye ya da temizlemeye bafllamadanönce mutlaka sistemi tamamen kapat›n, ay-r›ca elektrik fiflinin çekti¤inizden emin o-lun. Elektrikli bir cihazla u¤raflt›¤›n›z›,kendinize ya da ayg›t›n›za zarar verebilece-¤inizi unutmay›n. >>>

! < >D‹KKAT

1

2

3

10 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER

PROJELER FAREN‹N TEM‹ZLENMES‹>>

5

4

6

7

>>>

PROJELERDOSYALARI KOPYALAMAK

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER 11

>>>

DOSYALARI KOPYALAMAKBilgisayarla çal›fl›rken zaman zaman baz› dosyalar›n bir kopyas›n› almak, baz›-

lar›n› da baflka bir yere tafl›mak gerekecektir. Bunlar için yapman›z gereken

temel ifllemlerin ayr›nt›lar›na göz atal›m.

2.ADIM:

KOPYALANACAKDOSYAYI BULMAK

Öncelikle kopyalanacak dosyalar›n hangi dizin içinde bulundu¤unu tespitetmemiz gereklidir. Burada arad›¤›m›z dizinin ad› “önemli” oldu¤undan,onu bulun ve üzerine sol tuflla çift t›klayarak açarak içeri¤ini ortaya ç›ka-r›n. fiimdi pencerenin sa¤ taraf›ndaki k›s›mda bu dizinin içeri¤ini gör-mekteyiz.

1.ADIM:

WINDOWS GEZG‹N‹’N‹ÇALIfiTIRMAK

Öncelikle A: sürücüsünetemiz bir disket yerlefltirin,ard›ndan görev çubu¤undakiBafllat tuflundan Programlarmenüsünü aç›n, buradaWindows Gezgini fl›kk›n› bu-lup sol tuflla t›klayarakprogram› çal›flt›r›n. Prog-ram çal›flt›¤›nda yandaki gi-bi bir pencereyle karfl›lafla-caks›n›z.

Peki bir dosyay› baflka bir yere tafl›makla,baflka bir yere kopyalamak aras›ndaki fark ne-dir? Bir dosyay› kopyalamak demek, asl› sabitkalmak üzere ayn›s›ndan bir tane daha olufl-turmak ve bu kopyay› istenen yere kaydetmekdemektir.

Öte yandan bir dosyay› tafl›rken ayn›s›ndanbir kopya daha oluflturmak söz konusu de¤il-dir. As›l dosya oldu¤u gibi bulundu¤u yerdenal›narak istenen yeni yere yaz›l›r, geride birfley kalmaz.

fiimdi sizlere Windows Gezgini adl› yard›mc›bir program› kullanarak bir dosyay› farkl› biryere nas›l kopyalayaca¤›n›z› gösterece¤iz.Windows Gezgini adl› yaz›l›m, Windows iflle-tim sisteminin standart bir yard›mc› program›-d›r ve bu gibi ifllerde kullan›c›ya kolayl›k sa¤-lamas› için tasarlanm›flt›r.

fiimdi diyelim ki C: sabit diskinde bulunan“önemli” dizininin içindeki “einstein.hlp” adl›dosyay› bir diskete kopyalamak istiyorsunuz.Bu ifli Windows Gezgini yard›m›yla nas›l yapa-ca¤›m›z› ad›m ad›m görelim.

KOPYALAMAK YA DA TAfiIMAKBir dosyay› kopyalamak demek, as›l olanyerinde dururken onun bir kopyas›n› olufltu-rup bunu baflka bir yere aktarmak demek-tir. Sonuçta ayn› dosyadan iki tane olufltu-rulmufltur, ancak bunlar farkl› yerlerdedir-ler. Tafl›rken ise dosya eski yerinden silinirve yeni yerine yaz›l›r, sonuç olarak ayn›dosyadan hâlâ sadece bir tane vard›r.

>>>

I < >INFO

12 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER

PROJELER DOSYALARI KOPYALAMAK>

I < >INFO

Bilgisayar›n›z›n diskine kaydetti¤iniz herdosya asl›nda bir dizinin alt›na kaydedil-mektedir. Windows iflletim sisteminin içi butür dizinlerle doludur. >>>

I < >INFO

>>>

PROJELERÇOK DOSYA ‹LE ÇALIfiMAK

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER 13

>>>

1. ADIM:

B‹R SIRA HAL‹NDE D‹Z‹LM‹fi B‹RDEN ÇOKDOSYAYI SEÇMEK

Windows Gezgini uygulamas›n›n sa¤ taraf›ndakipencerede bir dizi dosya görülmektedir, bunlar-dan bir grubu s›ra halinde seçmek için öncelikles›ran›n bafl›ndaki dosyaya bir defa sol tuflla t›kla-y›n. Ard›ndan klavyeden SHIFT tufluna bas›n vebunu bas›l› tutarak seçmek istedi¤iniz s›ran›n so-nundaki dosyaya sol t›klay›n.

2. ADIM:

RASTGELE D‹Z‹LM‹fi B‹RDEN ÇOK DOSYAYI SEÇMEK

E¤er seçmek istedi¤iniz dosyalar düzgün bir s›rahalinde s›ralanmam›flsa, o zaman bunlar› tek tekay›klayarak iflaretlemeniz gerekiyor demektir. Budefa klavyeden CTRL tufluna bas›n, sonra bu tuflabas›l› tutarak ekranda seçmek istedi¤iniz dosyala-r›n üzerine tek tek sol t›klay›n. Seçece¤iniz sondosyaya da t›klad›ktan sonra CTRL tuflunu b›ra-kabilirsiniz.

ÇOK DOSYA ‹LE ÇALIfiMAKBundan önceki bölümde dosyalar›n kopyalanmas›

ve tafl›nmas› konusuna e¤ilmifltik. Ama orada sa-

dece bir dosya ile çal›flt›k.

Ço¤u zaman birden fazla dosyayla çal›flman›z ge-rekecektir. Ancak mesela bir defada k›rk farkl›dosyay› teker teker kopyalamaya kalkarsan›z bu iflçok uzun bir zaman›n›z› alabilir. ‹flte bu yüzdenbirden fazla dosyayla u¤rafl›rken öncelikle bu dos-yalar› ayn› anda nas›l seçebilece¤inizi bilmeniz ge-reklidir. Bunun için bundan önce de kulland›¤›m›zWindows Gezgini program›n› kullanarak bir al›fl-t›rma yapaca¤›z. Öncelikle daha önce de yapt›¤›-m›z flekilde Windows Gezgini uygulamas›n› baflla-t›n ve çal›flma penceresinin ekranda belirmesinibekleyin.

Burada belirtti¤imiz kurallar Windows al-t›nda pek çok yerde çal›fl›rken de aynen ge-çerlidir, bu yüzden onlar› hat›rlamaya çal›-fl›n. >>>

I < >INFO

DOSYALARIN TAfiINMASI VE KOPYALANMASINDA DAHAHIZLI B‹R YÖNTEM UYGULANAB‹L‹R

Daha önceki bölümde dosyalar›n Windows Gezgini yard›m›yla nas›l kopyalan-d›¤›n› ve tafl›nd›¤›n› görmüfltük. Windows Gezgini bu gibi ifller için haz›rlanm›flbir yaz›l›md›r ve amac› ifllerin mümkün oldu¤unca hatas›z yürümesini sa¤la-makt›r. Ancak e¤er bu program› açmadan h›zl› bir flekilde dosyalar› tafl›mak yada kopyalamak istiyorsan›z alternatif bir yöntem daha vard›r, ancak çok dikkat-li olunmazsa bu flekilde hata yapmak çok mümkündür. Bir dosyay› sol fare tuflu-nu bas›l› tutarak sürüklerseniz tafl›nd›¤›n› görürsünüz.. E¤er o dosyay› bu flekil-de baflka bir klasörün içine götürürseniz dosya oraya “tafl›n›r”. Ancak e¤er sü-rükleme ifllemini yaparken klavyeden CTRL tufluna bas›l› tutarsan›z, o zamandosyan›z›n bir kopyas› iflaret etti¤iniz yere götürülür, yani dosya “kopyalanm›fl”olur.

14 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER

PROJELER ÇOK DOSYA ‹LE ÇALIfiMAK >

I < >INFO

Dosyalar› kopyalama ve tafl›mada Windows Gezgini kullanmak nispeten dahayavafl olmas›na ra¤men çok daha güvenilirbir ifllemdir. Bu flekilde hata yapma riskinizen aza indirgenmifl olur. >>>

I < >INFO

Dosyalar›n›z› büyüklüklerine, türlerine, isimlerine ya da oluflturulma tarihleri-ne göre s›ralamak elinizdedir

Dosyalar›n liste fleklinde görüntülenmesini sa¤layarak, çok daha fazla say›dadosyaya ayn› ekrandan ulaflabilirsiniz.

< < <

>

INTERNETINTERNET’‹N FAYDALARI

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET 13

>>>

B‹LG‹N‹N DE⁄ER‹Öncelikle bilginin gerçekten de¤erli bir

hazine oldu¤unu kabul etmelisiniz, özel-likle günümüzde bilgiye h›zl› bir biçimdeeriflebilmek ve de¤erlendirebilmek sonderece önemli bir hale geldi. Ayl›k ba¤-lant› ücreti ve telefon masraf› karfl›l›¤›n-da normal flartlarda kolayca eriflemeye-ce¤iniz pek çok önemli bilgiye Internetsayesinde h›zla kavuflma f›rsat›n›z ola-cakt›r. ‹flin daha da güzel yan› size gere-ken bilgiyi sa¤layan servislerin çok bü-yük bir k›sm› tamamen ücretsiz olarakçal›fl›rlar. Hem h›zl› ve hem de ucuz birbilgi kayna¤›n› küçümsemek pek do¤rubir davran›fl olmaz.

HABERLEfiME ‹MKANLARIInternet taraf›ndan bir kullan›c›ya sunu-lan en temel hizmetlerden biri elektronikposta (E-mail) servisidir. Elektronik pos-ta sayesinde Internet üzerinde elektronik

adresi olan herhangi bir kifli ya da kuru-ma bilgisayar›n›zda haz›rlad›¤›n›z mek-tuplar› gönderebilirsiniz. Genellikle ser-vis sa¤lay›c›n›z size ba¤lant› hizmetininbir parças› olarak bir e-posta adresi sa¤-lad›¤›ndan bunun herhangi bir ücreti deyoktur, üstelik Internet üzerinde ücretsizservis veren pek çok e-posta sitesi de bu-lunmaktad›r.

E-postan›n en güzel yan› ise haz›rlad›-¤›n›z elektronik mektuba herhangi birdosyay› ilifltirerek beraberinde göndere-bilme imkan›n›z›n bulunmas›d›r, bu saye-de veri takas› sa¤lamak son derece ko-laylaflm›fl olur. Peki e-posta ne kadar h›z-l› bir servistir? Genellikle dökümanlar›-n›z siz att›ktan birkaç saniye sonra gide-cekleri adrese varm›fl olurlar, yani gele-neksel posta yöntemlerinin asla olamaya-ca¤› kadar h›zl›d›r. Bu postay› alan kifli-nin onu istedi¤i zaman görebilme ve ce-vap verebilmesi de mümkündür.

TELEFON VE BENZER‹ SERV‹SLER

Her ne kadar kula¤ainan›lmaz gibi gelse de,günümüzde Internet üze-rinden telefon konuflma-lar› yapabilmeyi sa¤la-yan yaz›l›mlar ve servis-ler mevcuttur. ‹flin enönemli noktas› bu görüfl-meleri yaparken Internetba¤lant›n›z› kulland›¤›-

INTERNET’‹N FAYDALARIfiu ana dek Internet nedir, Internet’e ba¤lanman›n maliyeti nedir gibi konulardan

bahsettik. fiimdi de sihirli Dünya Internet’in faydalar›ndan ve size getirece¤i

yararlardan bahsedece¤iz.

n›z için herhangi bir uzak mesafe telefonücreti ödemekten kurtulman›zd›r. Bun-dan faydalanabilmek için görüflecek ikitaraf›nda özel haz›rlanm›fl yaz›l›ma ihti-yac› vard›r, ancak bu özel programlar daInternet üüzerinde ücretsiz olarak bulun-maktad›r. Yine ayn› flekilde ücretsizprogramlar ve servislerden faydalanarakInternet üzerinde video konferanslar dü-zenlemek mümkündür.

Internet ile dünya avucunuzun içinde say›l›r.

14 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET

INTERNET INTERNET’‹N FAYDALARI >

I < >INFO

WWW.WINFILES.COM adresindeWindows iflletim sistemi için haz›rlanm›fl pekçok ilginç yaz›l›m bulabilirsiniz.

Internet üzerinde ücretsiz programlar bulabilece¤inizpek çok site mevcuttur. >

< <

INTERNETINTERNET ÜZER‹NDE SÖRF YAPMAK

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET 15

>>>

Ancak ne var ki Internet dev bir kütüp-hanede bulunan düzen ve disipline sahipde¤ildir. Genellikle arad›¤›n›z bilgiyeulaflman›z› sa¤layacak hemen hiçbir yar-d›mc› unsur bulunmaz, bu yüzden içerideneler oldu¤unu anlamak neredeyse im-kans›zd›r. ‹flte bu yüzden Internet üzerin-de iistedi¤iniz bilgiye eriflmek için tamolarak neler yapman›z gerekti¤ini bilmekzorundas›n›z.

ADRESLERInternet üzerinde bilgi ararken dikkat

edilecek en önemli unsurlardan birielektronik adreslerdir. K›saca söylemekgerekirse Internet üzerinde mevcut olanher sitenin, program›n ya da dosyan›nelektronik bir adresi vard›r. Bu adres çe-flitli parçalardan oluflur.

‹lk k›s›m arad›¤›n›z bilgiyi bar›nd›ranbilgisayar›n adresidir, bu bilgisayarlara“sunucu” (Server) ad› verilir. Bir sunu-cunun görevi tafl›makta oldu¤u bilgiyi In-ternet vas›tas›yla di¤er bilgisayarlar›n

Internet çok büyük miktarlarda bilgi içerdi¤inden bu yap›y› dev bir kitapl›¤a

benzetmek pek de yanl›fl olmaz.

INTERNET ÜZER‹NDE SÖRF YAPMAK

eriflimine sunmakt›r. Adre-sin bu k›sm›nda yeralanbilgi sizi sunucu üzerindebulunan ana sayfaya (Ho-me Page) götürür, buradagenellikle sitenin farkl› k›-s›mlar›na giden ba¤lant›-lar (Link) bulmak müm-kündür. Hatta baz› ba¤-lant›lar size konuyla ilgilitamamen farkl› baflka si-telere eriflme imkan› dasunabilir.

Örnek olarak buradaWWW.JUMBO.COM adre-sini ele alal›m, bu adres pek çok ücretsiz yaz›l›mla dolu olan birarflivi bulunan Jumbo ana sunucu bilgi-sayar›na aittir. Bu adres yard›m›yla anasayfaya girdi¤inizde arflivin di¤er k›s›m-lar›na gitmenizi sa¤layan pek çok farkl›ba¤lant› karfl›n›za ç›kar. Adresin ikinciparças› ise bizi bilgisayar›n arflivlerinde-ki ilgili dizine ulaflt›r›r, arad›¤›m›z bilgi-

lerin burada bulunmas› muhtemeldir. Ba-z› durumlarda ise adresin son k›sm› do¤-rudan bilginin bulundu¤u sayfan›n konu-muna iflaret edebilir, bu gibi durumlardaismin ard›na HTM ya da HTML eklerigelir. Afla¤›daki resim adresin incelenme-sini detayl› bir flekilde göstermektedir.

‹htiyac›n›z olan bilginin saklan-d›¤› alt dizinlerin isimleri, ba-zen do¤rudan dosyan›n ismi deburada yeralabilir.

Arad›¤›n›z bilginin depoland›¤›ana sunucu bilgisayar›n adresi-dir, burada çeflitli linkler bula-bilirsiniz.

Adresin bu k›sm›n› yazman›zflart de¤ildir, ço¤u browser bu-ray› kendili¤inden ekler.

Lycos sitesi Internet üzerinde arama yapabilmenizisa¤layan bir arama motoruna da sahiptir.

< <

16 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET

INTERNET INTERNET ÜZER‹NDE SÖRF YAPMAK>

I < >INFO

En popüler “kavflak” sitelerinden biri olanYahoo, WWW.YAHOO.COM adresinde bu-lunmaktad›r. En çok tan›nan “arama motoru” sitelerin-den ikisi olan Excite ve Altavista ise,WWW.ALTAVISTA.COM ve WWW.EXCI-TE.COM adreslerinde bulunurlar. >>>

* < >‹PUCU>>> En popüler ara-ma motorlar›ndan biriolan Netscape sitesineSEARCH.NETSCA-PE.COM adresindenulaflabilirsiniz.

Kurulmufl en geliflmifl “arama motoru” tarz›ndaki site-lerden biri de Altavista’d›r.

Yahoo sitesi Internet üzerindeki en bilinen “kavflak”sitelerden biridir.

< < << < <

>>>

INTERNETWEB ÜZER‹NDEK‹ ‹LG‹NÇ S‹TELER

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET 17

>>>

Bu sayfalarda Internet üzerinde bulunan pek çokilginç site aras›ndan sizin için seçtiklerimizi k›sa-ca tan›taca¤›z. Ancak sak›n bu sitelerin olanlar›nen iyileri oldu¤unu düflünmeyin, ne de olsa zevklerinsandan insana de¤iflir ve sizler farkl› konularlailgileniyor olabilirsiniz. Ancak bizim amac›m›zzevklerinizi de¤ifltirmek de¤il, sadece size Inter-net’in bir bilgi kayna¤› olarak ne denli zengin ol-du¤unu gösterebilmek.

ÇEVREM‹ZDEK‹ DO⁄AL GÜZELL‹KLERwww.natureworld.com/menustp.aspBu site özellikle do¤al hayat tutkunlar›n›n son de-rece hofluna gidecektir. Öncelikle sitenin son dere-ce iyi düzenlenmifl oldu¤unu söylemeliyiz, bölüm-ler aras›nda rahatl›kla dolaflabiliyor ve arad›¤›n›z›bulmakta zorlanm›yorsunuz. Siteyi dolafl›rken isesize oldukça hofl bir müzik efllik ediyor. Bu siteniniçeri¤i tamamen do¤al hayat üzerine kurulmufl,çok çeflitli hayvan ve bitki türleri hakk›nda detayl›bilgiler edinebilece¤iniz gibi ayn› zamanda zenginbir resim arflivini dolaflabilir ve istedi¤iniz resim-leri bilgisayar›n›za indirebilirsiniz.

SADECE ÇOCUKLAR ‹Ç‹N DE⁄‹L!www.disney.comAsl›nda her yafltaninsana hitap edebi-lecek bir site olma-s›na ra¤men, özel-likle çocuklar›n bu-raya bay›lacaklar›n›tahmin ediyoruz. Busitede hemen tümDisney karakterleri-ni ve onlar›n filmle-rinden parçalar› bu-labilmek mümkün.Küçük dostlar›m›z›ntüm dünyadan yafl›tlar›yla sohbet edebileceklerisohbet odalar›, ya da birbirinden hofl oyuncaklar›sat›n alabilecekleri sanal ma¤azalar gibi detaylarda unutulmam›fl. K›sacas› buras› küçüklerin rüya-s› olabilecek bir site.

HERfiEY‹ Ö⁄RENMEK M‹ ‹ST‹YORSUNUZ?www.encarta.comEncarta, Microsoft firmas› ta-raf›ndan haz›rlanan dünyacaünlü ansiklopedinin ad›d›r.Normalde CD-ROM üzerindepiyasaya sürülen bu yaz›l›mç›kt›¤› günden beri dünyan›nen ilgi çeken multimedya uy-gulamalar›ndan biri olmufltur.Ancak e¤er CD-ROM versiyo-nu almak istemiyorsan›z, o za-man faydalanabilece¤iniz on-line versiyona burada verilenadresten ulaflabilirsiniz. Birkelime ya da konu bafll›¤› ve-rerek arama yapabilmenize

WEB ÜZER‹NDEK‹ ‹LG‹NÇ S‹TELERfiu ana dek sizlere hep Internet üzerindeki ilginç sitelerin varl›¤›ndan bahsettik.

fiimdi bu ilginç sitelere bir göz atma s›ras› geldi.

18 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET

INTERNET WEB ÜZER‹NDEK‹ ‹LG‹NÇ S‹TELER> >>>

MULTIMEDIA VE E⁄LENCEMULT‹MEDYA NED‹R?

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● MULTIMEDIA VE E⁄LENCE 5

>>>

MULT‹MEDYABu kelimenin anlam› pratik olarak yaz›, hare-

ketli görüntüler, resimler ve sesler gibi pek çokunsurdan oluflan bir sunumu anlatmaktad›r. Gü-nümüz multimedya bilgisayarlar›n›n yapt›¤› datam olarak bu tarz programlar› çal›flt›rabilmek-tir. Fakat bir televizyon da sesli ve görüntülü su-numlar yapmaz m›, neden kimse “MultimedyaTV” gibi bir tan›m kullanmaz? Bunun sebebi çokbasittir, pek çok cihaz bu tarz sunumlar yapabilir,ancak hiçbiri kullan›c›ya sunumun ak›fl›na bir fle-kilde müdahale etme f›rsat› vermez. Ancak bilgi-sayarlar bunu yapabilir, iflte bu “karfl›l›kl› etkile-flim” unsuru multimedya kelimesine gerçek anla-m›n› kazand›r›r.

MULT‹MEDYA B‹LG‹SAYARBir multimedya bilgisayar, CD-ROM sürücü, ses

“Multimedya” kelimesi gün geçtikçe daha çok duyulur

oldu, bilgisayarlardan ansiklopedilere, her yerde

kullan›l›yor. Peki ama anlam› nedir?

MULT‹MEDYA NED‹R?

kart›, hoparlör, mikrofon, video kame-ra gibi çeflitli yan donan›mlar tafl›yanve kullanan bir sistemdir. Ancak ne varki bir bilgisayara sa-dece bu parçalar›takmak yeterli de-¤ildir, çünkü multi-medya s›n›f› prog-ramlar özellikleyüksek kapasiteli ifl-lemcilere, güçlü gra-fik kartlar›na, bolsabit disk alan›na vebol miktarda haf›za-ya ihtiyaç duyarlar.K›sacas› bilgisayar›ntüm o program yükünü çekebilecek ka-pasiteye sahip olmas› gereklidir.

Multimedya demek, sadece müzik demek de¤ildir.

‹yi bir multimedya sisteminbafll›ca ihtiyac› kaliteli ve güçlü hopar-lörlerdir.

CD-ROM SÜRÜCÜBir CD-ROM sürücü genellikle müzik

disklerini çalmak ve yo¤un miktardaprogram verisi depolamak için kullan›l›r.Ancak bu disklerin en kötü yan› sadeceokunabilir olmalar›d›r, yani üzerlerinetekrar kay›t yap›lamaz.

Bir diski CD-ROM sürücüde okuyabil-mek için öncelikle sürücünün tepsi k›sm›ön panelindeki açma dü¤mesine bas›la-rak aç›lmal›d›r. Sonra disk tepsiye re-simli taraf› üste gelecek flekilde yerleflti-rilmeli, yine ayn› tufla bas›larak kapan-mas› sa¤lanmal›d›r.

< < <

6 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● MULTIMEDIA VE E⁄LENCE

MULTIMEDIA VE E⁄LENCE MULT‹MEDYA NED‹R?>

I < >INFO

Piyasada çok farkl› tiplerde joystick bulmakmümkündür.

Çok farkl› ve ilginç mikrofon modelle-rine raslamak olas›d›r.

>

SÖZLÜKB-C HARFLER‹

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● SÖZLÜK 5

>>>

B-C:BOOT SECTOR:Sabit disklerin ve disketlerinsistem bilgileri k›sm›na BootSector ad› verilir. Bu k›s›mdabulunan sistem bilgileri, bilgi-sayar›n sözü edilen disk ya dadisketleri kullanabilmesi içingereken baz› temel verilerdenoluflur. Bilgisayar her yenidenaç›l›fl›nda bu k›s›mda bulunanbilgileri okuyarak düzgün ça-l›flabilmek için ihtiyaç duydu-¤u temel verilere sahip olur.Bootable Disk olarak da bili-nen sistem disketleri de aç›-l›flta bilgisayara ihtiyac› olanverileri sa¤layacak küçük birdosyaya sahiptir. Böylece bil-gisayar›n düzgün aç›labilmesive temel iflletim sistemi fonk-siyonlar›n›n çal›flabilmesi sa¤-lan›r.

BOOTABLE DISK:‹flletim sisteminin düzgün ola-rak çal›flt›r›labilmesi a-mac›yla haz›rlanm›fl ö-zel bir bafllang›ç diske-tidir. Hemen her PC, a-ç›l›flta A: sürücüsünüböyle bir disketin varl›-¤›n› alg›lamak amac›y-la taramak üzere ayar-lanabilir. E¤er A: sürü-cüsü içinde bir Bootab-le Disk (aç›l›fl disketi)varsa, o zaman sistemburadan çal›flt›r›l›r.E¤er böyle bir disketmevcut de¤ilse, o za-man bilgisayar C: sürü-cüsünü tarayarak ihti-yac› olan sistem dosya-lar›n›n orada olup ol-mad›¤›n› kontrol eder.

Sistem dosyalar› bulundu¤utaktirde aç›l›fl ifllemi düzgünolarak sürer, aksi halde cihazbir hata mesaj› verip durur.

B/S:Tam aç›l›m›“Bits per Se-cond” (saniyede-ki bit say›s›) o-lan bu terim, ve-ri ak›fl süratininölçümünde kul-lan›l›r. ‹ki ayg›taras›nda saniye-de kaç bit veriakt›¤›n› göster-meye yarar, me-sela bir modemve ba¤l› oldu¤u bilgisayar gi-bi.

BUBBLE-JET BASKI C‹-HAZLARI:Asl›nda Bubble-Jet tabir edi-

len bask› cihazlar›, sadecemürekkebi püskürtmektefarkl› bir yöntem kullan›lanInk-Jet (mürekkep püskürt-meli) bask› makinelerinden

baflka bir fley de¤ildirler. Bu-rada uygulanan yöntem, mü-rekkep damlas›n› bir andaçok fazla ›s›tarak, oluflan s›-cak buhar kabarc›¤›n›n(Bubble) patlamas›n› sa¤la-makt›r. Bu yöntemle seri birbiçimde ard› ard›na patlat›lanmürekkep damlalar› boyamai¤nesinin ucundan h›zla d›flar›püskürür ve ka¤›da derinle-mesine ifllerler. Bu tür bask›makinelerinde mürekkep tüpüve bask› i¤nesi birleflik olarakbulunurlar, bu yüzden de bir-likte de¤ifltirilmeleri gerekir.Bu yönteme alternatif olarakgelifltirilmifl olan piezoelekt-rik bask› cihazlar›nda ise,mürekkep tüpü püskürtme i¤-nesinden ayr› imal edilir vehaliyle de¤ifltirilmesi çok da-ha ucuza gelir.

BUNDLE:Bundle terimi bilgisayar pa-

zar›nda rekabet edebilmek a-mac›yla gelifltirilen bir sat›fltekni¤ine verilen isimdir. Buteknikte büyük bir mal›n ya-n›na müflterinin ilgisini çeke-

cek daha küçük bir ürünbedava olarak kat›l›r, yani“Bundle” edilir. Meselayeni bir grafik kart› ya daDVD-ROM sürücünün yan›-na piyasaya en son ç›kanbirkaç oyunun kat›lmas›buna iyi bir örnektir. Ayn›flekilde bir bilgisayar›n ya-n›nda bir bask› cihaz› yada Internet aboneli¤i veri-lebilir.

BYTE:Sekiz bitten oluflan ve haf›zamodülünün en küçük biriminioluflturan unsura “byte” ad›verilir. Bunun katlar› olan ki-lobyte ve megabyte birimleri,dosya büyüklü¤ünden grafikkart› haf›zas›n›n boyutlar›n›ntan›mlanmas›na dek hemenher yerde karfl›m›za ç›karlar.Ancak günlük hayatta kullan-d›¤›m›z di¤er ölçü metodlar›-n›n aksine, bir kilobyte tamolarak 1000 de¤il, 1024 bytebüyüklü¤üne eflittir, bu durummegabyte içinde geçerlidir.

C:Bilgisayarlarda C: sembolü,genellikle sistemin çal›flmas›-n› sa¤layan ana sabit diskeverilir.

CACHE:‹ki farkl› veri transfer h›z›nasahip ayg›t aras›ndaki bilgi a-k›fl›n› düzenleyebilmek için

6 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● SÖZLÜK

SÖZLÜK C HARF‹>