müzakere rekabet kanunu

Rekabet Kanunu’nun Rekabet Kanunu’nun MMüzakere ile üzakere ile İİlgili lgili MMaddelerinin addelerinin ÖÖrnekleri rnekleri ile ile AAnlatımınlatımı

Emre CANBAZGİLMarmara Üniversitesi

SBE – Üretim Yönetimi ve Pazarlama2008

Rekabet KavramıRekabet Kavramı

Rekabeti genel bir ifadeyle “Mal ve hizmet piyasalarındaki teşebbüsler arasında özgürce ekonomik kararlar verilebilmesini sağlayan bir yarış” olarak tanımlayabiliriz.

Niçin Rekabet?Niçin Rekabet?

Düşük fiyat, yüksek kaliteSeçim özgürlüğüTeknolojik gelişmeKaynak tahsisinde etkinlikArtan rekabet gücüKOBİ’ler için uygun ortam

Rekabet Kanunu Rekabet Kanunu (1/2)(1/2)

Rekabet Kanunu ilk olarak 19. yüzyılın sonlarına doğru 1890 yılında ABD’de kabul edilmiş ve Alman Kartel Kanunu, Japon Rekabet Kanunu ve Avrupa Topluluğu rekabet kurallarına temel olmuştur.

Rekabet Hukukunun temelini, rekabet kavramı oluşturur. Böylece rekabet ile neyin ifade edileceği ve Rekabet Hukukunun esas aldığı rekabet kavramının genel rekabet olgusu içindeki yerinin belirlenmesini gerektirir.

Rekabet Kanunu Rekabet Kanunu (2/2)(2/2)

Rekabet Hukukunun konusu, teşebbüslerin rekabet şartlarını bozmaya yönelik faaliyetleri ile rekabet şartlarının gerçekleşmediği piyasalarda faaliyet gösteren teşebbüslerin piyasaları kontrole yönelik faaliyetleridir.

Türk Rekabet Kanunu Türk Rekabet Kanunu (1/7)(1/7)4054 sayılı Rekabet Kanunu 7 Aralık

1994’de yasallaşmış, biraz gecikmenin ardından 6 Kasım 1997’den itibaren uygulanmaya başlanmıştır. 65 maddeden oluşmaktadır.

Amaç (Madde 1)Mal ve hizmet piyasalarındaki rekabeti

engelleyici, bozucu veya kısıtlayıcı anlaşma, karar ve uygulamaları ve piyasaya hâkim olan teşebbüslerin bu hâkimiyetlerini kötüye kullanmalarını önlemek, bunun için gerekli düzenleme ve denetlemeleri yaparak rekabetin korunmasını sağlamaktır.

Türk Rekabet Kanunu Türk Rekabet Kanunu (2/7)(2/7)

Kapsam (Madde 2)T.C. sınırları içinde mal ve hizmet

piyasalarında faaliyet gösteren ya da bu piyasaları etkileyen her türlü teşebbüsün aralarında yaptığı rekabeti engelleyici, bozucu ve kısıtlayıcı anlaşma, uygulama ve kararlar ile piyasaya hâkim olan teşebbüslerin bu hâkimiyetlerini kötüye kullanmaları ve rekabeti azaltacak birleşme ve devralma niteliğindeki her türlü hukukî işlem ve davranışlar, Kanun kapsamına girer.


Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar (Madde 4)

a)Mal veya hizmetlerin alım ya da satım fiyatının, fiyatı oluşturan maliyet, kâr gibi unsurlar ile her türlü alım yahut satım şartlarının tespit edilmesi,

b)Mal veya hizmet piyasalarının bölüşülmesi ile her türlü piyasa kaynaklarının veya unsurlarının paylaşılması ya da kontrolü,

c)Mal veya hizmetin arz ya da talep miktarının kontrolü veya bunların piyasa dışında belirlenmesi,


d) Rakip teşebbüslerin faaliyetlerinin zorlaştırılması, kısıtlanması veya piyasada faaliyet gösteren teşebbüslerin piyasa dışına çıkartılması, piyasaya yeni gireceklerin engellenmesi,

e) Eşit hak, yükümlülük ve edimler için eşit durumdaki kişilere farklı şartların uygulanması,

f) Anlaşmanın niteliği veya ticarî teamüllere aykırı olarak, bir mal veya hizmet ile birlikte diğer mal veya hizmetin satın alınmasının zorunlu kılınması.


Hakim durumun kötüye kullanılması (Madde 6)

Bir veya birden fazla teşebbüsün mal veya hizmet piyasasındaki hâkim durumunu tek başına yahut başkaları ile yapacağı anlaşmalar ile kötüye kullanması hukuka aykırı ve yasaktır.

a)Ticarî faaliyet alanına başka bir teşebbüsün girmesine engel olunması ya da rakiplerin piyasadaki faaliyetlerinin zorlaştırılmasını amaçlayan eylemler,


b) Eşit durumdaki alıcılara hak, yükümlülük ve edimler için farklı şartlar ileri sürerek, ayırımcılık yapılması,

c) Piyasadaki hâkimiyetin yaratmış olduğu finansal, teknolojik ve ticarî avantajlardan yararlanarak başka piyasadaki rekabet koşullarını bozmayı amaçlayan eylemler,

d) Tüketicinin zararına olarak üretimin, pazarlamanın ya da teknik gelişmenin kısıtlanması.


Birleşme veya devralma (Madde 7)

Bir ya da birden fazla teşebbüsün hâkim durumlarını güçlendirmek için, bir piyasadaki rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğuracak şekilde birleşmeleri veya bir teşebbüsün diğer bir teşebbüsün mal varlığını yahut ortaklık paylarının tümünü, bir kısmını ya da kendisine yönetimde hak sahibi olma yetkisi veren araçları devralması hukuka aykırı ve yasaktır.

Rekabetin öldürücü bir nitelik kazanması en çok pazarda hakim durumdaki şirketlerin diğerlerini ortadan kaldırmak amacıyla rekabet ihlali yapmalarıyla gerçekleşmektedir.

Rekabetin yıkıcı bir süreç haline dönüşmesinin engellenmesi amacıyla 1997 yılında kurulan Rekabet kurumu yüzlerce durumu incelemiştir.Bunlar arasından 136 soruşturma karara bağlanmıştır.

Türkiye’deki rekabet Türkiye’deki rekabet ihlalleri ihlalleri

136 SORUŞTURMA İÇİNDE REKABET 136 SORUŞTURMA İÇİNDE REKABET İHLALLERİNİN EN FAZLA GERÇEKLEŞTİĞİ İHLALLERİNİN EN FAZLA GERÇEKLEŞTİĞİ SEKTÖRLER SEKTÖRLER

Gıda ürünleri ve içecekler

İnşaat , ÇimentoUlaştırma Basın yayın ve

DağıtımBeyaz eşya ,

MobilyaBüro Makineleri

ve Bilgisayar

Kimya ve beşeri İlaç

Telekomünikasyon

Maden ve Madencilik

Tarım ve Hayvancılık

FinansPetrol ,

Petrokimya ve Petrol ürünleri

Seramik

136 SORUŞTURMA İÇİNDE REKABET 136 SORUŞTURMA İÇİNDE REKABET İHLALLERİNİN EN FAZLA GERÇEKLEŞTİĞİ İHLALLERİNİN EN FAZLA GERÇEKLEŞTİĞİ SEKTÖRLER SEKTÖRLER

Eğitim , Spor ve diğer hizmetler

Demir ÇelikEnerjiElektronikTütün Ürünleri Tarım ve

Hayvancılık ilaçları , Gübre

Cam ve cam ürünleri

Turizm ve Otelcilik

Makine , Teçhizat imalatı ve Savunma Sanayi

Diğer

Gıda Ürünleri ve İçecekler : Genellikle hakim durumun kötüye

kullanılması ve gizli münhasırlık anlaşmaları rekabeti ihlal ediyor.

İnşaat ve Çimento : Çimentoda rekabet sadece fiyat

üzerinden yürütülüyor.İhlaller ortak fiyat belirleme yoluyla küçükleri yok etmeye yönelik.


Ulaştırma : Deniz ve havayolu ile yolcu

taşımacılığı yapan firmalar yakıtı ÖTV siz alırken , karayolu şirketleri alamıyor.Bundan dolayı haksız rekabete uğradıklarını düşünüyorlar.

Basın Yayın ve Dağıtım : Dağıtım kanalı baskısı küçük

kurumları rekabette zorluyor.


Beyaz Eşya , Mobilya : Dağıtım kanalı baskısı ve

mobilyada kayıt dışı , rekabeti tehdit ediyor.

Kimya ve beşeri ilaç : Kayıt dışı üretim ve taklidin yaygın

olması sektördeki rekabeti olumsuz etkiliyor.


Telekomünikasyon : Pazara giriş çok zor.Devlet kurumları

bile ihaleye gerek duymaksızın telekom hizmetlerini Türk Telekom ‘dan almaya devam ediyor.

Maden ve Madencilik : Hakim durumda bulunan işletmelerin

mal satmayı reddederek bazı alıcıları Pazar dışına atabilmektedir.


Türkiye’deki rekabet Türkiye’deki rekabet ihlalleri ihlalleri Elektronik : Dağıtım kanalı baskısı bazı şirketleri güçsüz

hale getirebiliyor.Agrasif promosyon da ihlal edebiliyor.

Demir – Çelik : Mal alım veya satım şartlarının tespiti,

piyasaların bölüşülmesi , arz talep miktarlarının kontrolü yada bunların piyasa dışında belirlenmesi gerekçeleriyle şirketler kartel yoluyla rekabeti ihlal edebiliyor.

Finans : Özellikle kredi kartı satışıyla ilgili

sektörde haksız rekabet iddiaları mevcut.

Tarım ve Hayvancılık : Özellikle tarım ürünlerinde büyük

ihracatçılar ortak fiyat belirleyerek üreticileri mağdur edecek rekabet ihlallerine imza atabiliyor.


Elektronik : Dağıtım kanalı baskısı bazı şirketleri

güçsüz hale getirebiliyor.Agrasif promosyon da ihlal edebiliyor.

Demir – Çelik : Mal alım veya satım şartlarının tespiti ,

piyasaların bölüşülmesi , arz talep miktarlarının kontrolü yada bunların piyasa dışında belirlenmesi gerekçeleriyle şirketler kartel yoluyla rekabeti ihlal edebiliyor.


Turizm ve Otelcilik : Kayıt dışı ve kaçak içkiler ile kalitesiz

gıda ürünleri kullanan turizmciler sektörde haksız rekabet ortamı yaratıyor.

Makine , Teçhizat imalatı ve Savunma Sanayi :

Yoğunlaşmanın yoğun olması ihlalleri gündeme getiriyor.


Örnek Rekabet Kurulu Örnek Rekabet Kurulu Kararları Kararları

Türk Demirdöküm Fabrikaları A.S.’nin %72,56 oranındaki hisselerinin Vaillant Saunier Duval Iberica S.L tarafından devralınması işlemine izin verilmesi talebini kurul incelemesi sonrasında 21.8.2007 tarihinde kararını şöyle açıklamıştır ;

‘Bildirim konusu işlemin 4054 sayılı

Kanun’un 7. maddesi ve bu Kanun’a dayanılarak çıkarılan 1997/1 sayılı “Rekabet Kurulu’ndan izin alınması gereken Birleşme ve Devralmalar hakkında tebliğ” kapsamında izne tabi olduğuna , işlem sonucunda aynı Kanun maddesinde belirtilen nitelikte hakim durum yaratılmasının veya mevcut hakim durumun güçlendirilmesinin ve böylece ilgili pazarda rekabetin önemli ölçüde azaltılmasının söz konusu olmadığına karar verilmiştir’


Türk Telekomünikasyon A.Ş ‘ nin % 55 oranındaki hissesinin blok satış yöntemiyle özelleştirilmesiyle ilgili kurul kararına göre ; en yüksek teklif sahipleri olan

Oger Telecoms Ortak Girişim Grubu ve Etisalat Ortak Girişim Grubu için herhangi birisinin Türk Telekomünikasyon A.Ş ‘ nin % 55 oranındaki hissesini devralması işleminin ,


4054 sayılı “Rekabetin Korunması Hakkında Kanun” kapsamında, hakim durum yaratmaya veya hakim durumu güçlendirmeye yönelik olarak, rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğurmayacağına ve bu nedenle başvuru konusu işleme izin verilmesine karar vermiştir.


Sabancı Holding ‘ e ait Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş., Batı Anadolu Çimento Sanayi A.Ş (Batıçim), Batısöke Söke Çimento Sanayi Ticaret A.Ş., Çimentaş İzmir Çimento Fabrikası Türk. A.Ş., Denizli Çimento Sanayi T.A.Ş çimento fabrikaları hakkında rekabet kurulunun aldığı karar doğrultusunda ;


Paralel fiyat uygulayıp pazar paylaşımı yoluyla Rekabetin Korunması Hakkındaki Kanun'un ihlal ettikleri gerekçesiyle , Akçansa'ya 251.6 milyar , Batıçim‘ e 278.2 milyar , Batısöke‘ ye 72.1 milyar, Çimentaş‘ a 201 milyar, Denizli Çimento‘ ya da 71.1 milyar lira idari para cezası verilmiştir.Bu cezalara rağmen rekabet ihlallerine devam eden bu işletmeler hakkında 2003 yılında ayrı bir soruşturma daha açılmıştır.


müzakere rekabet kanunu

Education