münazara eğitmenleri için eğitim

MÜNAZARA EĞİTMENLERİ İÇİN EĞİTİM

Olgu GÖKALPOnur GÖKALPErdem DEMİRBAŞtarafından hazırlanmıştır.20–21 Mart 2010

Dünya Liselerarası Münazara Formatı

• Tarihçe• Takım ve Konuşmacı Sayısı• Konuşmacı Sırası• Konuşma Süreleri• Genel Olarak Konuşmacıların Görevleri• Konular• Değerlendirme ve Puanlama


Tarihçe• 1988 yılından ilk kez uygulandı (ABD, Avustralya,

Hong Kong, İngiltere, Kanada ve Yeni Zellanda).

• Avustralya, Yeni Zellanda Ve İngiliz Parlamenter münazara formatlarından uyarlandı.

• Söz hakkı İngiliz Parlamenter formatından, Yanıt konuşmaları Yeni Zellanda formatından alındı.


Takım ve Konuşmacı Sayısı• Bir maçta Hükümet ve Muhalefet olmak üzere 2

takım bulunur.

• Her takım 3’er konuşmacıdan oluşur.

• Her iki takımın 3’er konuşması da bittikten sonra, normal sıranın tersi yönünde “Yanıt Konuşmaları” yapılır.


Salonun Görünümü

Hü

kü

me

t T

ak

ımı

Salon Başkanı

Mu

ha

lefe

t T

ak

ımı

Kürsü

Seyirciler

Jüriler


Konuşmacı Sırası

Hükümet 1. Konuşmacı Muhalefet 1. Konuşmacı



Yanıt Konuşması Yanıt Konuşması


Konuşmacı Süreleri• İlk 6 konuşmanın süresi 8 dakikadır.• Yanıt konuşmaları 4’er dakikadır.• Konuşmaların ilk 1 ve son 1 dakikası koruma

altındadır.• Yanıt Konuşmalarında söz hakkı verilmez, son 1

dakika alkış ile bildirilir.


Genel Olarak Konuşmacıların Görevleri Hükümet 1. Konuşmacı:

Konuyu Tanımlamak (Yorumlamak) Takımın Duruşunu Belirtmek Kurulan Temanın Paylaşımını Göstermek Argümanlarını Sunmak Özet Yapmak


Genel Olarak Konuşmacıların Görevleri Muhalefet 1. Konuşmacı:

Hükümetin tanımında problem varsa yeni tanım bir tanım yapmak

Çürütme Yapmak Argümanlarını Sunmak


Genel Olarak Konuşmacıların Görevleri 2. Konuşmacılar:

Çürütme Yapmak Takım arkadaşının argümanlarını yeniden yapılandırmak Argümanlarını Sunmak


Genel Olarak Konuşmacıların Görevleri 3. Konuşmacılar:

Karşı takımın bütün argümanlarını çürütmek ve takım arkadaşlarının argümanlarını yeniden yapılandırmak.

Hükümetin 3. Konuşmacısı, Eğer Hükümetin birinci konuşmacısı tarafından maçın başında belirtildi ise yeni bir argüman getirebilir.

Muhalefetin 3. Konuşmacısı yeni argüman getiremez.


Genel Olarak Konuşmacıların Görevleri Yanıt Konuşmacıları:

Her takımın 1. veya 2. konuşmacısı tarafından yapılır, Maçın çatışma noktalarını belirtir (2 ya da 3), Takım olarak maçı nasıl ve neden kazandığınızı özetler, Yeni argüman ya da yeni örnek getiremez.


Söz Hakkı Konuşmacı izin verdiği sürece söz hakkı kullanılabilir. Her münazaracı, her konuşma esnasında 2 kez söz

hakkı istemek zorundadır Her Konuşmacı en az 2 (en fazla 4) kere söz hakkı

vermek zorundadır. Söz hakkı süresi 15 saniyedir. Sadece rakip takımın konuşmacısından söz hakkı

istenebilir.


Konular Önceden Hazırlanılan Konular (% 50)

Hakkında araştırma yaptıktan sonra münazara edilen konulardır.

Turnuvadan başlamadan bir süre önce konular verilir (Örn: Birkaç hafta önce)

Hazırlıksız Verilen Konular (% 50) Maçtan 1 saat önce verilen konulardır. Hakkında bilgi sahibi olduğunuzun varsayıldığı konulardır.


Değerlendirme ve Puanlama Değerlendirme Kriterleri

İçerik (% 40)• Argümanlar

Stil (% 40)• Vücut Dili• Göz Teması• Ses Tonu vb.

Strateji (%20)• Konuşmanızın Yapısı (Giriş, gelişme, sonuç)• Argümanlarınızın Dağılımı


Değerlendirme ve Puanlama Puanlama

Takım puanları 50 – 100 arasında verilir. Yarım puan verilebilir (Örnek: 76.5)

KONU VE ÖNERGE

Konu nedir? Önerge nedir? Konu Çeşitleri

- Kapalı Konu

- Yarı Açık Konu

- Açık Konu Önergenin Faydaları

KONU VE ÖNERGEKonu nedir? Önerge nedir? Münazara maçında tartışılan konu değil önergedir. Fikir ayrılığını konu değil önerge yaratır. Konu birden fazla önerge doğurabilir. Terimler, muğlak ifadeler, birden fazla anlamı çağrıştıran sözcükler konuda geçebilir. Önerge kesindir, herkes tarafından aynı şekilde anlaşılmalıdır.

Örnek:

Konu: Hükümet savunur ki spor kulüpleri kurumsal gelirlerinden daha fazlasını harcayamamalıdır.

Önerge: ‘Hükümet olarak spor kulüplerinin sportif gelirler, ürün satışları, reklam gelirleri, üyelik aidatları dışında elde ettiği gelirden daha fazlasını harcamaması gerektiğini savunacağız.’

KONU VE ÖNERGEKonu Çeşitleri:

1) Kapalı Konu: Konu ile önerge birbirinin neredeyse aynısıdır. Konu cümlesinin

içinde açıklanmaya, tanımlanmaya ihtiyaç duyulan bir ifade yoktur.

Günümüz münazarasında en sık rastlanan konu çeşididir. Münazaracı konuyu olduğu gibi almalı ve tartışmalıdır. Hükümet

takımlarının sürpriz yapması tavsiye edilmez. Örnek:

- Hükümet savunur ki öğrencilerin üniforma giyme zorunluluğu kaldırılmalıdır.

- Hükümet savunur ki TRT özelleştirilmelidir.


2) Yarı Açık Konu: Konunun bir önergeye indirgenmesine ihtiyaç vardır. Anlamı muğlak olan bir kelime, açıklanmaya ihtiyaç duyulan bir terim olabilir. Hükümetin ilk konuşmacısı vakit kaybetmeden önergeyi vermeli, neyin tartışılacağı net olmalıdır. Konu en tartışılabilir, en ilgili önergeye indirgenmelidir. Her konu makul olan önergeyi çağrıştırır.


2) Yarı Açık Konu:

Örnek 1:

Konu: Hükümet savunur ki kadınlara siyasette pozitif ayrımcılık uygulanmalıdır.

Önerge: ‘Hükümet olarak mecliste daha fazla kadın milletvekili yer alması gerektiğine inanıyoruz ve siyasi partilere gösterecekleri milletvekili adaylarında belli oranda kadın aday gösterme zorunluluğu getiriyoruz.’


3) Açık Konu: Verilen konu birçok önergeye indirgenebilir. Günümüz münazarasında çok az kullanılır. Hükümetin konudan ne anladığı her şeyi belirler. Muhalefeti hükümetin bakış açısına mahkum eder.

Örnek:

- Hükümet savunur ki kazanman ya da kaybetmen önemli değildir, önemli olan nasıl oynadığındır.

KONU VE ÖNERGEÖnergenin Faydaları Münazaranın yapılacağı alanı belirler. Hangi argümanlar bu maçla ilgili olduğunu hangilerinin ilgisiz olduğunu belirler, sınırı çizer.

Konu: Hükümet savunur ki kadınlara siyasette pozitif ayrımcılık uygulanmalıdır.

Önerge: ‘Hükümet olarak mecliste daha fazla kadın milletvekili yer alması gerektiğine inanıyoruz ve siyasi partilere gösterecekleri milletvekili adaylarında belli oranda kadın aday gösterme zorunluluğu getiriyoruz.’

Kadınlara iş hayatında ya da evde pozitif ayrımcılık uygulamak bu maçın oyun sahası dışındadır.

KONU VE ÖNERGEÖnergenin Faydaları Hükümet ve muhalefet kanatlarının oyun alanlarının sınırını çizer. Maçın iki kanada bölünmesini sağlar. Her önerge bir iddiadır. İddianın açıkça ortaya konması bu iddiayı destekleyen ve karşı çıkan tarafı belirler.Örnek: Konu: Hükümet savunur ki organ bağışı zorunlu olmalıdır.Önerge=Konu- Hükümet organ bağışını bireylerin iradesi dışında zorunlu bir eylem olarak görür. Muhalefet organ bağışının ancak bireyin rızası ile olacağını savunur.

TANIM Hükümet takımının en önemli görevlerindendir. Konunun içinde geçen kelimelerin sözlük anlamını sıralamak değildir! Hükümet takımının konuyu bir bütün olarak nasıl anladığını ifade etmesidir. Konu cümlesi farklı maçların yapılmasına sebep olacak şekilde kurulmuş olabilir.Hükümet yaptığı tanımla bunu netleştirir. Konunun önergeye dönüştürülme sürecidir.

TANIMÖrnek 1: Bir kelimenin anlamı netleştirilebilir.

Konu: Hükümet savunur ki miras uygulaması kaldırılmalıdır.-‘Hükümet tarafı olarak kişilerin sahip oldukları ve maddi değer taşıyan mal varlıklarının o kişilerin ölümünden sonra yakınlarına devredilmesini yasaklıyoruz’.

Örnek 2: Yapılması istenen eylemin ne olduğunu netleştirilebilir.

Konu: Hükümet savunur ki Birleşmiş Milletler diktatörlüklere karşı çıkmalıdır.

- Hükümet olarak inanıyoruz ki Birleşmiş Milletler diktatörlükle yönetilen ülkeleri rejim değişikliğine zorlamak için diplomatik baskı, ekonomik yaptırımlar ve askeri müdahale uygulamalıdır.

TANIMÖrnek 3: Maçın hükümeti kendisi tanımlayabilir.

Konu: Hükümet savunur ki Avrupa Birliği’nde tüm kararlar oy birliği ile alınmalıdır.-Biz Avrupa Birliği hükümeti olarak birliği ilgilendiren tüm konularda karar alırken tüm üyelerin bu kararı onaylaması gerektiğine inanıyoruz.

Tanım bir maçı kimin yaptığını(aktör), neyi tartıştığını(terim, sözcük) ve ne yapmak istediğini(eylem) netleştirmek için yapılır.

TANIMTanım ile konuyu daraltmak: Tanım yapılırken neyin o maça dahil olup neyin dışarıda kalacağını belirlenir, sınır çizilir. Bu sınır aktör, sözcük ya da eylemin netleştirilmesiyle olabilir.

Örnek: Hükümet savunur ki sağlıklı hayat yaşayan insanlara organ naklinde öncelik tanınmalıdır.

Tanım: Hükümet olarak sigara, alkol gibi sağlığa zararlı maddeleri kullanan ve bu maddeleri kullandıkları için organ nakline ihtiyaç duyan insanlara o organ nakli için oluşturulan sırada geride bırakıyoruz.- Hükümet sağlıklı hayat ifadesinden ne anladığını belirtti.- Hükümet öncelik tanınmasından ne anladığını belirtti.

TANIMKonuyu Daraltırken Yapılmaması Gerekenler:

1)Zaman ve Mekan Kısıtlaması:

Örnek 1: Hükümet savunur ki öğrencilerin üniforma giyme zorunluluğu kaldırılmalıdır..

Yanlış Tanım: Marmara ve Ege Bölgesi’ndeki öğrencilere kıyafet serbestliği tanıyoruz.

Örnek 2: Hükümet savunur ki ağır suç işleyenlere idam cezası uygulanmalıdır.

Yanlış Tanım: 2020 yılından sonra idam cezasının uygulanmasını savunuyoruz.

TANIMKonuyu Daraltırken Yapılmaması Gerekenler:2) Muhalefete Oyun Alanı Bırakmayan Daraltma: Rakibinizin sizi çürütmesine, muhalefetlik yapmasına izin verin. Her açığı kapamaya çalışmayın. Münazara bu açıkların karşılıklı var olması ile ilerler.Örnek: Hükümet savunur ki boşanma davalarında çocuğun velayeti her zaman anneye verilmelidir.Yanlış Tanım: ‘Eğer babanın geliri yoksa ve çocuğuna daha önce şiddet uygulamışsa…’Muhalefet burada ne yapsın?

TANIMKonuyu Daraltırken Yapılmaması Gerekenler:

3) Konunun Veriliş Amacından Saptırılması: Muhalefeti ters köşeye yatırmak iyi bir taktiktir fakat bunu konunun sınırlarını çok zorlamadan yapın.

Örnek: Hükümet savunur ki evlilik aşkı öldürür.

Yanlış Tanım: ‘Hükümet olarak biz evliliği şirket evlilikleri olarak, aşkı da kar maksimizasyonu olarak alıyoruz. Kar maksimizasyonunu ortadan kaldıran şirket evliliklerini yasaklıyoruz.’

TANIM

Tanıma İtiraz: Çok ender rastlanır. Muhalefet takımı hükümetin yaptığı tanımın ve getirdiği önergenin tartışılabilir bir maça imkan vermediğini düşünüyorsa tanıma itiraz eder.

TANIMTanıma İtiraza Karar Verme: Soru şu olmalıdır: Bu tanımla maça devam edilebilir mi? Cevap “Evet ama zor” ise itiraz etmeyin. Tanıma itiraz etmek ile tanıma muhalefet etmek farklıdır.

Konu: Hükümet savunur ki öğrencilerin üniforma giyme zorunluluğu kaldırılmalıdır.Muhalefet: Üniforma giyme zorunluluğu devam etmelidir.

Yanlış Tanım: Marmara ve Ege Bölgesi’ndeki öğrencilere kıyafet serbestliği tanıyoruz.

Tanıma İtiraz: Muhalefet olarak bölge kısıtlamasına itiraz ediyoruz ve üniforma zorunluluğunun ülkenin her bölgesi için tartışılması gerektiğini düşünüyoruz.

TANIMTanıma nasıl itiraz edilir? Tanıma itiraz ettiğinizi açıkça ifade edin. Tanıma neden itiraz ettiğinizi, yapılan hatayı belirtin. Olması gereken tanımı, kendi tanımınızı hemen söyleyin.

Tanıma itiraz ettikten sonra maç nasıl devam eder? Ortada artık iki tanım vardır. Genellikle tanımı jüri tarafından kabul edilen takım maçı kazanır. İlk konuşmacılardan sonra gelenler kendi takımlarının tanımını savunmaya devam ederler. Muhalefet olması gereken tanımı belirttikten sonra muhalefet görevine geri dönmelidir. Olması gereken tanıma muhalefet eder.

ARGÜMANIN YAPISI VE

TEMEL BİLEŞENLERİ

ARGÜMANIN KÖKENİ

ARGÜMANIN AMAÇLARIForensic (Olgu): Geçmişe dair argümanlar.

Geçmişteki olayların nasıl olduğunu yorumlar.

Epideictic (Değer): Şimdiki zamana dair argümanlar. Biz kimiz? Neye değer veriyoruz? Haklarımız neler ve haklar daha önemli?

Deliberative (Policy): Geleceğe dair argümanlar. Bir eylemin gelecekte yaratacağı sonuçlar nelerdir?

ARGÜMANIN KÖKENİ

İSPAT GÜCÜNÜN KAYNAKLARIEthos : Argümanı sunanın güvenilirliğinden

kaynaklanan ispat gücü

Pathos : Argümanın duygulara hitap edebilmesinden kaynaklanan ispat gücü

Logos : - Mantık

- Doğru kelime seçimi

ARGÜMANIN KÖKENİ

TASIMBüyük Önerme : Bütün insanlar ölümlüdür

Küçük Önerme : Sokrates bir insandır.

Sonuç : Sokrates ölümlüdür.

ARGÜMANIN KÖKENİ

TOULMIN MODELİ

İddia

Kanıt

Teminat

TOULMIN MODELİ

YAPISINA GÖRE ARGÜMAN ÇEŞİTLERİ

Basit Argüman

Bütünleşik Argüman

Bağımsız Argüman

BASİT ARGÜMAN

En temel haliyle bir argüman, ortaya konulan bir “iddia”, o iddiayı desteklemek için sunulan “kanıt” ve iddia ile kanıt arasında köprü işlevi gören “teminat”tan oluşur.

BASİT ARGÜMAN

TEMİNAT

KANIT IDDIA

BÜTÜNLEŞİK ARGÜMAN

Bütünleşik argüman yapısında bir iddiayı

desteklemek için birden fazla kanıt sunulur.

Bütünleşik argümanı özgün kılan argümanı

sunanın ortaya koyduğu kanıtların ancak bir

bütün halinde savunulan iddiayı

desteklemesidir.

BAĞIMSIZ ARGÜMAN

Bağımsız argümanı özgün kılan her bir kanıtın farklı bir teminat yoluyla birbirinden bağımsız bir şekilde savunulan iddia için yeterli desteği sunuyor olmasıdır.

İDDİA

Argümanlar karşımıza çıkan olayları, kavramları ya da nesneleri anlamlandırmak için kullandığımız araçlardır.

Bu sebeple ortaya koyduğumuz iddialar bu kavramları tanımlar, ilişkiler ya da değerler yoluyla anlamlandırmaya yarar.

İDDİA

İDDİA ÇEŞİTLERİ

Tanıma dayalı iddialar

Değere dayalı iddialar

İlişkiye dayalı iddialar

İDDİATANIMA DAYALI İDDİA

Tanıma dayalı iddia olayların, kavramların ya da nesnelerin nasıl tanımlanması gerektiği sorusuna cevap bulmaya çalışır.

BİR DEĞERE DAYALI İDDİA

Değere dayalı iddiada temel amaç bir değer yargısını bir nesneye, kişiye, kuruma ya da olaya eklemlendirmektir. Bu tip bir iddiayı iki gruba ayırabiliriz: “değer” iddiaları ve “politika” iddiaları.

İDDİA

İLİŞKİYE DAYALI İDDİA

Bir kavramın, olayın ya da nesnenin diğer kavram, olay ya da nesnelerle olan ilişkisinden hareketle onu anlamlandırmaya çalışırlar. 2 temel yolu vardır: sebep-sonuç ilişkisi ve benzerlik ilişkisi.

BASİT ARGÜMAN

TEMİNAT

KANIT IDDIA

KANIT

Argümanı bir çeşit yolculuğa benzettiğimiz örneğimizden hareketle, kanıt için bu yolculuğun başlangıç noktasıdır diyebiliriz.

Kanıt bir iddianın dayandığı ve onu destekleyen verilerdir.

KANIT

KANIT ÇEŞİTLERİ

Olgusal kanıtlar:

- Olgular

- Teoriler

- Tahminler Tercihlere dayalı kanıtlar:

- Değerler

- Değer hiyerarşileri

- Değer kategorileri

OLGUSAL KANITLAR

OLGULAR:

Gözlemlenebilir bütün verileri olgu başlığı altında toplayabiliriz.

ÖrneklerTarihsel betimlemelerİstatistikler Ampirik çalışmalar

OLGULAR

I) ÖRNEKLERGenel bir konu hakkında spesifik bir ifadede

bulunmak için kullanılan olgusal verilerdir.

Böyle bir veri ile karşılaşıldığında sorulması gereken 2 temel soru:

- Örneklem grubunun içinde yeterli sayıda örnek var mı?

- Örneklem grubunun temsil gücü ne?

OLGULARII) TARİHSEL BETİMLEMELERGeçmiş olaylardaki olgular üzerinden meydana

getirilen bir tarihsel betimleme kanıt olarak kullanılabilir.

Tarihsel olgular değiştirilemez ama tekrar tekrar yorumlanabilir.

Dikkat edilmesi gereken 2 nokta:Betimlemede kullanılan tarihsel olayların birbirine

nasıl bağlı olduklarını Bu ilişkinin sizin iddianızı desteklemekte nasıl bir rol

oynadığını çok açık belirtin.

OLGULAR

II) İSTATİSTİK

Hesaplanabilir büyüklükte bir örneklemden çıkarak nüfusun bütünü hakkında varsayımda bulunmamıza yarıyan veriler.

İstatistikler sizin adınıza konuşmaz! Ham veriyi yorumlayıp anlam kazandırmanız gerekir.

OLGULAR

III) AMPİRİK ÇALIŞMALAR

İstatistiki verilerin bu çalışmaya konu olan ve tanımlanmış değişkenler arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla kullanıldığı durumlardır. Ham veriyi sizin adınıza teorik bir arka plan dahilinde yorumlar.

TEORİLER

Olgulardan daha güçlüdür. Hem olgular hakkında bir açıklama sunar hem de belli koşullar altında bu olguların nasıl ortaya çıkacağı hakkında tahminde bulunur.

Dikkat: Teoriler yanlışlanamaz somut gerçeklikler değildir. Kullandığınız teorinin sınırlarının farkında olun.

TAHMİNLER

Tahminler gerçekliğe dayalı kanıtlar başlığı altında değerlendirilmekle birlikte birer gerçeklik olmaktan ziyade bir gerçekliğin nasıl oluşacağına dair bir beklentiyi ifade eder.

Tahminler “olgusal kanıtlar” ve “tercihlere

dayalı kanıtlar” arasındaki gri alanda yer alır.

TERCİHLERE DAYALI KANITLAR

I) DEĞERLERDeğere dayalı kanıtlar nesnelere, kişilere,

kurumlara ya da fikirlere dair değerlendirmeleri içeren ifadelerdir.

Örnek: “özgürlük”, “eşitlik”, “saygınlık”


II) Değer Hiyerarşileri

Değer hiyerarşileri, değerleri önem sırasına göre sıralayan ifadelerdir.

Örnek : özgürlük – güvenlik ikilemi


III) Değer KategorileriDeğer hiyerarşilerini hangi kritere göre

kategorilendiririz?

En çok kullanılan 2 kriter: Nitelik ve Nicelik

Bir kişi değer hiyerarşilerini nicelik üzerinden kategorilendiriyorsa temelde daha fazlanın daha iyiye yol açacağını iddia etmektedir.

BASİT ARGÜMAN

TEMİNAT

KANIT IDDIA

TEMİNAT

Daha önce belirttiğimiz gibi argüman kurmayı bir yolculuğa benzetebiliriz. Kanıt bu yolculuğun başlangıç noktasıysa iddia da varış noktasıdır. Teminat (kriter) ise ikna etmeniz gereken kişiye bu iki nokta arasında yaptırdığınız yolclukta kullandığınız araçtır.

Muhakemenize temel teşkil eden standard ya da seçtiğiniz “teminat”ın niteliği argümanı sınıflandırmada belirleyicidir.

TEMİNAT

- Teminat Çeşitleri:

Örneğe dayalıAnalojiye dayalıNedenselliğe dayalıOtoriteye dayalıPrensipten doğanUyuşmazlığa vurgu yapanAyrıştırmaya dayalı

TEMİNAT ÇEŞİTLERİ

ÖRNEĞE DAYALI TEMİNATLAR

Belirli bir örneklem grubu ile bir genel kaide arasında özdeşlik kurarlar.

Örneğe dayalı taminatların yeterliliği için 2 temel kriter:

- Örnek sayısı

- Örneklerin temsil gücü


ANALOJİYE DAYALI TEMİNATLARBir sınıfın iki üyesi arasında bir benzerlik ilişkisi kurulup,

birinin bilinen özelliklerinden yola çıkılarak diğeri tarif edilir.

Örnek : Irak Savaşı ABD’nin yeni Vietnam’ıdır.

3 temel kriter:

- İki olay arasında önemli benzerlikler bulunmalıdır.

- Bu benzerlikler kurulmak istenen bağ açısından anlamlı olmalıdır.

- Sahip oldukları farklılıklar kurulmak istenen ilişki açısından önemsiz olmalıdır.


NEDENSELLİĞE DAYALI TEMİNAT

Adından da anlaşılacağı üzere bir sebep-sonuç ilişkisi kurma amacı taşır.

Dikkat : Gözlem yoluyla değil çıkarım yoluyla kurulan bir ilişkidir.

2 önemli koşula dikkat etmek gerekir:

- Kanıt olarak ortaya konulan gerçeklikler doğru mu?

- İki olay arasında hakikaten bir ilişki var mı? Şayet varsa bu ilişki nedensel mi?


OTORITEYE DAYALI TEMİNAT

Özünde kişiler ve eylemleri arasındaki ilişki yatar.

En temel soru: Otorite söz konusu argümanın iddiasının ilgili olduğu alanda uzman mı?


PRENSİPTEN DOĞAN TEMİNAT

Prensipten doğan teminatlar bir eylemi temelinde yatan prensip yönünden değerlendirir.

3 aşamadan oluşur: Bir prensip belirle ve onu tanımlaBu prensibin önemini ortaya koySavunduğun eylemi bu prensip bağlamında haklı

göstermek için çalış


UYUŞMAZLIĞA VURGU YAPAN TEMİNAT

Bu tip bir teminat yoluyla kurulan argümanın temel iddiası rakibin ortaya koyduğu görüşler arasında tutarsızlık olduğudur.

Örnek : “ABD’de liberal demokratların idam ve kurtaj ile ilgili duruşları arasında bir tutarsızlık var”


AYRIŞTIRMAYA DAYALI TEMİNAT

Ayrıştırmaya dayalı teminatı diğer teminat tiplerinden farklı kılan adından da anlaşılacağı üzere, bir bütün olarak kabul edilen bir kavramı ayrıştırıp, iki ayrı kavram yaratma amacı taşımasıdır.

ÖRNEK : “Hayatın Kutsallığı” prensibinde “hayat” kavramını “genel anlamda hayat” ve “insan hayatı” olarak ayırmak

ARGÜMANTASYON

STRATEJİSİ

STASIS

Münazaranın Görselleştirilmesi

Bir münazara karşılaşması merkezinde konunu olduğu ve çevresi her konuşmacının sunduğu argümanlar, çürütmeler ve soru hakları ile örülen, bu sebeple devamlı şekil değiştiren üç boyutlu bir cisme benzer.

STASIS

Bir münazara karşılaşmasında bütün oyuncuları o hayali oyun sahasının içinde tutan, o sahanın belirlememize yardımcı olan bu sabit noktalara stasis adı verilir.

Münazarada iki temel stasis noktası bulunur: önerge ve çatışma noktaları.

ÖNERGE

Bir münazara karşılaşmasında tarafların temel görüş ayrılığını ifade eden en genel stasis noktası “önerge”dir.

- Tartışılan hususların sınırlarını çizer

- Hükümet ile Muhalefet arasındaki sınırı belirler

ÖNERGE

Hükümet Alanı

Muhalefet Alanı

ÖNERGE

ÇATIŞMA NOKTALARI

Nasıl ki önergeler argümanların mücadele edeceği oyun alanını ve o alanda hükümet ile muhalefeti birbirinden ayıran çizgiyi belirler, çatışma noktaları da daha spesifik olarak bu oyun alanı dahilinde karşı karşıya gelen argümanları belli konu başlıkları altında gruplamaya yardımcı olur.

ÇATIŞMA NOKTALARI

ÇATIŞMA NOKTALARINI KONTROL ETMEK

- Her bir konu başlığı münazaracıların ele geçirmeye çalıştıkları cephelerdir.

- Her iki taraf da bu sınırı kendi lehine ileriye götürebilmek ve nihayetinde o oyun alanında daha fazla alana sahip olabilmek için mücadele eder

ÇATIŞMA NOKTALARI


- Gerçek bir oyun sahasında mücadele sadece yatay değil aynı zamanda dikeydir.

- Münazaracılar bazı çatışma noktalarının diğerlerine nazaran daha önemli olduğunu kanıtlamaya çalışarak saha içinde kapladıkları alanı enine de genişletme amacı taşırlar

ÇATIŞMA NOKTALARI


- Bir münazara karşılaşmasını kazanmak için çok argüman sunmak ve çok çatışma noktasını kontrol etmek yetmeyebilir.

STASIS VE ARGÜMAN

İKİ KISIT:

1) Kafanızdaki konuşmanın ne kadarının söze döküldüğü

2) Söze dökülen bu verilerin jürinin zihninde ne kadar yer ettiği

STASIS VE ARGÜMAN

Her argümanın mücadelesi jürinin zihninde daha çok alan kaplamak ya da karşıt bir argümanın kapladığı alanı küçülterek kendi sınırlarını genişletmektir.

Münazaracılar da argümanlarının jürinin zihninde kapladığı alanın sınırlarını belli etmek için işaretler kullanır. Argümanlarınızın gücü bu sınırları ne kadar net belirleyebildiğinizle doğru orantılıdır.

STASIS VE ARGÜMAN

ETİKETLER

Etiketler yukarıda sözünü ettğimiz hayali sınırları belirlemede etkili birer araçtır.

Etiketler basit olmalıdır Her etiket sadece bir argümana işaret etmelidirEtiket sizin tarafınızı/duruşunuzu beyan etmelidirEtiketler iddialı olmalıdır

TEMEL BECERİ VE STRATEJİ

Münazarayı kontrol edebilmek için üç temel beceriye ihtiyacınız vardır:

1.Kendi argümanınızı kurmak

2.Rakibinizin argümanlarını yapı taşlarına ayırmak

3.Münazaranın çerçevesini çizmek

TEMEL BECERİ VE STRATEJİ

ARGÜMAN KURMAK

- Analiz Süreci

- Sentez Süreci

ARGÜMAN KURMAK

Analiz Süreci

Bir argümanı meydana getiren her bir öncül ile sonuç arasında rasyonel bir bağ kurma, bu sayede bir argüman meydana getiren düşünceler bütününü bir mantık zinciri halinde organize etme amacı taşır

ARGÜMAN KURMAK

Analiz Süreci

- Dikey Analiz: “Neden?” sorusunu sürekli sorarak iddianın zeminini yani dayandığı en temel gerekçeyi ortaya çıkarma amacı taşır.

- Yatay Analiz: “Başka Neden?” sorusunu sorarak iddianın dayandığı alternatif gerekçeleri ortaya çıkarma amacı taşır.

ARGÜMAN KURMAK

Sentez Süreci

Analiz süreci sonunda elde edilen seçeneklerden en doğru kompozisyonu seçip tutarlı bir argüman yaratma amacı taşır

ARGÜMANI YAPI TAŞLARINA AYIRMA

Başarılı bir yapı taşlarına ayırma sürecinin iki unsuru vardır:

Birincisi bir argümanın kalitesini belirlemeye yarayan standardlara göre rakibinizin argümanının değerlendirilmesi, bir bakıma teste tabi tutulması

İkincisi bu test sonucunda ortaya çıkan zayıf noktalar kullanılarak çürütmenin yapılandırılması.

ARGÜMANIN KALİTESİ

- “Mükemmel argüman” diye birşey yoktur.

- Argümanın amacı bir önergeyi ispatlamak değil onu desteklemektir

- Argümanın kalitesini ölçerken 3 kriter dikkate alınır:

Kabul edilebilirlik İlgililikYeterlilik


1)KABUL EDİLEBİLİRLİK

- İddianın gerekçeleri kabul edilebilir mi?

- Sunulan kanıt kabul edilebilir mi?

- Kanıtı doğrulamak için verilen referans kabul edilebilir mi?


2) İLGİLİLİK

- Teminatın iddia ile kanıt arasında kurduğu bağın alakalı ve uygun olup olmadığı sorusuna cevap arar. Kanıtın jüri nezdinde kabul edilebilirliği teminat yoluyla iddianın kabul edilebilirliğine transfer edilemiyorsa argüman ilgililik kriterini yerine getiremiyor demektir


3) YETERLİLİK

Kullandığınız kanıt genel itibariyle jüri tarafından kabul edilebilir bir veri olabilir, dahası bu kanıt ile iddianız arasında kurduğunuz bağ da anlamlı olabilir. Peki sunduğunuz argümanı kabul ettirebilmek için ne kadar kesinliğe ihtiyacınız var?

ÇÜRÜTME

- Çürütmelerinizi konuşmanızın hemen başında yapın

- Çürütmeye başlamadan önce bu argümanla ilgili alternatif bir etiket yaratın

ÇÜRÜTME

Argüman çürütmek üç aşamalı bir süreçtir:

1) Çürütülecek olan argümanı tespit etmek

2) Argümanla ilgili eleştirinizi sunmak

3) Bu çürütmenin önemini ortaya koymak

Konuşmayı Yapılandırma

1) Tanım

2) Tema Kurma

3) Görev Dağılımı


1) Tanım Konu Çeşitleri

A) Olgu (Doğru / Yanlış):• A1) Tanım (Bir şeyi tanımlamak)

Örnek: “NATO miadını doldurmuş bir kurumdur.”• A2) Nedensellik (Bir şeyin sebebi başka bir şey)

Örnek: “Medyadaki şiddet, toplumsal şiddetin artmasına sebep oluyor.”

• A3) Koşul (Bir şeyin olmasının koşulu başka bir şey)


1) Tanım B) Değer (İyi / Kötü):

Genel ilke / Belirli bir değer

B1) Karşılaştırma: (X, Y’den daha iyidir)Örnek: “Medya siyasetten daha güçlüdür.”

B2) Üstün (en çok, en iyi, en kötü, vb.)


1) Tanım C) Politika (Değişim / Statüko)

Neden değişime ihtiyacımız var? Bu değişim nasıl mümkün olabilir?

Örnek: “Ölüm cezasının infazı televizyonda yayınlanmalıdır.”

• Pratik mi?• Ahlaki mi?


Tema Kurma Takımın Duruşu

Neden verilen konuda bizim bulunduğumuz taraf haklı?

Bu haklılığa takım olarak nasıl ulaşıyoruz?

Örnek: “Globalizm iyilikten çok kötülük getirmiştir.”


Model Hazırlık Elementler

• Çözüm (Ne?)• Aktör (Kim?)• Yöntem / Mekanizma (Nasıl?)• Gerekçelendirme (Neden?)

Örnek: “İnsan hakları için askeri müdahalede bulunulmalıdır.”


Görev Dağılımı Etiketleme / Gruplama (Farklı alan) Argümanların paylaşımı

Takım Duruşunun Paylaşılması

Örnek: “Çin’le ticaret yapmak için bu ülkedeki insan haklarındaki ilerleme ön koşul olmalıdır.”


Genellikle Karşılaşılan Görev Dağılımları Toplum / Birey Uluslararası / Yerel Askeri / Politik Kısa Vade / Uzun Vade Sosyal, Politik, Ekonomik

Konuşmacı Rolleri

• Hükümet 1. Konuşmacı

• Muhalefet 1. Konuşmacı

• 2. Konuşmacılar

• 3. Konuşmacılar

• Yanıt Konuşmaları

Konuşmacı Rolleri

Hükümet 1. Konuşmacı Takdim Tanım ve Tanıma açıklık getirme Takım Duruşu Görev Dağılımı Argümanların Planı (Şeması) Argümanlar Argümanların Özeti Sonuç

Konuşmacı Rolleri

Takdim Yalnızca Hükümet 1. konuşmacı için farklı bir takdim

şekli vardır: Salondakileri selamlamak değil aynı zamanda yapılacak olan münazaranın bütününü açıklayan bir giriş yapması, büyük resmi göstermesi gerekir.

Tanım ve tanıma açıklık getirme Bugün hangi hususta tartışmamız istendiği için bu konu

verildi? Konuda açık olmayan kelimeleri / terimleri tanımlayın.

Konuşmacı Rolleri

Takım Duruşu Takım olarak konu hakkındaki

• İddianızı,

• Bu iddiaya nasıl ulaştığınızı, • Neden bunu iddia ettiğinizi ve

• İddia ettiğiniz şey hakkında getireceğiniz modeli açıkladığınız bölüm.

Konuşmacı Rolleri

Görev Dağılımı Takımdaki her konuşmacının hangi argümanlardan

sorumlu olduğunu açıkladığınız bölüm

1. konuşmacı tarafından kendisinden sonraki konuşmacıların nelerden bahsedeceğini bildirdiği sırada belirtilmemiş bir argüman, daha sonraki konuşmacılar tarafından söylenemez.

Argümanların Planı (Şeması) 1. Konuşmacı olarak sorumlu olduğunuz argümanları ana

başlıklarıyla belirttiğiniz bölüm.

Konuşmacı Rolleri

Argümanlar Sorumlu olduğunuz argümanları detaylı olarak anlattığınız

bölüm.

Argümanların Özeti Hangi argümanları anlattığınız hakkında kısa bir özet

yaptığınız bölüm.

Sonuç Kısa, öz ve etkili bir şekilde konuşmanızın ana eksenini

jüriye ve izleyenlere hatırlattığınız bölüm.

Konuşmacı Rolleri

Muhalefet 1. Konuşmacı Takdim Çürütmeler Takım Duruşu Görev Dağılımı Argümanların Planı (Şeması) Argümanlar Argümanların Özeti Sonuç

Konuşmacı Rolleri

Takdim Salondakileri selamlamak.

Çürütmeler Hükümet takımının getirdiği argümanların eksik ve

yanlış taraflarını jüriye ve izleyenlere anlattığınız bölüm.

Eğer hükümet takımının tanımına itiraz etmeniz gerekiyorsa, itirazınızı yaptığınız bölüm.

Konuşmacı Rolleri

Takım Duruşu Takım olarak konu hakkındaki

• İddianızı,

• Bu iddiaya nasıl ulaştığınızı, • Neden bunu iddia ettiğinizi ve

• İddia ettiğiniz şey hakkında getireceğiniz modeli açıkladığınız bölüm.

Konuşmacı Rolleri

Görev Dağılımı Takımdaki her konuşmacının hangi argümanlardan

sorumlu olduğunu açıkladığınız bölüm 1. konuşmacı tarafından bildirilmeyen bir argüman daha

sonraki konuşmacılar tarafından söylenemez.



Argümanlar Sorumlu olduğunuz argümanları detaylı olarak

anlattığınız bölüm.

Konuşmacı Rolleri

Argümanların Özeti Hangi argümanları anlattığınız hakkında kısa bir özet

yaptığınız bölüm.

Sonuç Kısa, öz ve etkili bir şekilde konuşmanızın ana eksenini

jüriye ve izleyenlere hatırlattığınız bölüm.

Konuşmacı Rolleri

2. Konuşmacılar Takdim Çürütmeler Takım Duruşu ile kurulan bağ Argümanların Planı (Şeması) Argümanlar Argümanların Özeti Sonuç

Konuşmacı Rolleri


Çürütmeler Rakip takımının getirdiği argümanların eksik ve

yanlış taraflarını jüriye ve izleyenlere anlattığınız bölüm.

Eğer hükümet takımının tanımına itiraz etmeniz gerekiyorsa, itirazınızı yaptığınız bölüm.

Konuşmacı Rolleri


Çürütmeler Hükümet takımının getirdiği argümanların eksik ve yanlış

taraflarını jüriye ve izleyenlere anlattığınız bölüm. Takım Duruşu ile kurulan bağ

1. konuşmacınızın belirttiği takım duruşuna referans vererek önce takım arkadaşınızın argümanlarını hatırlattığınız ve zayıflayan argümanlarını yeniden inşa ettiğiniz bölüm.

Örn: “Bugün size takım olarak gösterdik ki (takım duruşu). Takım arkadaşım size duruşumuzun politik yönünü gösterdi, şimdi ben konunun sosyal boyutu üzerinden duruşumuzu aktaracağım.”

Konuşmacı Rolleri



Argümanlar Sorumlu olduğunuz argümanları detaylı olarak anlattığınız

bölüm.

Argümanların Özeti Hangi argümanları anlattığınız hakkında kısa bir özet yaptığınız

bölüm.

Sonuç Kısa, öz ve etkili bir şekilde konuşmanızın ana eksenini jüriye

ve izleyenlere hatırlattığınız bölüm.

Konuşmacı Rolleri

3. Konuşmacılar Takdim faslının akabinde;

Rakip takımın bütün argümanlarını çürütmek, Hükümet konuşmacısı için eğer varsa ve eğer 1.

konuşmacı tarafından görev dağılımında belirtildi ise argüman vermek, (muhalefet konuşmacısının yeni bir argüman vermesi ise yasak)

Sizden önce konuşan takım arkadaşlarınızın argümanlarını yeniden yapılandırmak.

Konuşmacı Rolleri

Yanıt Konuşmaları Takımın 1. ya da 2. konuşmacısı tarafından yapılır. Münazarayı nasıl ve neden sizin takımınızın kazandığı

konusunda jüriyi ve izleyenleri ikna etmesi, Münazaranın özetini yapmak, ve bunu yaparken daha önce

belirlediği çatışma noktaları üzerinden yapması gerekir. Planlı, önyargılı ve seçici olması beklenir. Yeni argüman ya da örnek getirmesi yasaktır. İpucu: Konuşurken geçmiş zaman kullanın.

SÖZ HAKKIKurallar: İlk 1 dakika ve son 1 dakika söz hakkı kullanılamaz. Bu hak ancak kürsüdeki konuşmacı tarafından

verilir. Söz hakkının süresi 15 saniyedir. Bir münazaracı ancak karşı kanattan bir

münazaracıya soru sorabilir, eleştiri yapabilir. Bu hakkı isteyen kişi sadece elini kaldırarak ya da

‘söz hakkı istiyorum’ diyerek talepte bulunur. Kürsüdeki konuşmacı söz hakkını rakibine verebilir

ya da onun oturmasını isteyebilir.

SÖZ HAKKI İSTEMEK

KAÇ TANE SÖZ HAKKI İSTENMELİ? Bir münazaracı en az iki kez talep etmeli. Maçın içeriğine göre üst sınır değişir.Rakibin ritmini bozacak kadar çok ve sık söz hakkı istenmeli. Fakat saygısızlık boyutuna ulaşmamalı. Söz hakkı talebi reddedildiğinde yeniden istemek için makul bir süre beklenmeli. Takım arkadaşları arasında söz hakkı talebi dengeli dağılmalı.

SÖZ HAKKI İSTEMEK

SÖZ HAKKI NE ZAMAN İSTENMELİ? Kural ilk bir dakika ve son bir dakikayı yasaklar. Tanım, önerge gibi teknik bölümler yerine argümanlar anlatılırken söz hakkı istenebilir. Argüman ya da çürütmenin bir sonuca bağlanmasını bekleyip söz hakkı istemek faydalıdır. Ritim bozmak için 1. dakika dolduğu andan söz hakkı istenebilir.

SÖZ HAKKI İSTEMEK

SÖZ HAKKI NASIL KULLANILMALI? 15 saniye kısa bir süredir, ne söyleyeceğinize söz hakkı almadan önce karar vermiş olun. Bu hakkı soru sormak için kullanmak daha faydalıdır. Bir soruya ya da bir konuya odaklanın. 15 saniyede birden fazla şeyi açıklamak ya da sormak zordur. Soracağınız soru bir arka plan açıklaması gerekiyorsa bunu söz hakkında anlatmaya çalışmayın.

SÖZ HAKKI İSTEMEK

SÖZ HAKKI NASIL KULLANILMALI? Genel sorular yerine özelleşmiş sorular sorun.Kötü Soru: “Kadın hakları konusunda ne düşünüyorsunuz?” “Sizce Avrupa Birliği neden kurulmuştur?”İyi Soru: “Meclise daha fazla kadın milletvekili girmesi kadın haklarının korunmasına nasıl hizmet edebilir?” “Avrupa Birliği üyelerine karşılıksız destek vermek için kurulmuş bir birlik midir?”

SÖZ HAKKI VERMEK

KAÇ TANE SÖZ HAKKI VERİLMELİ? İdeal sayı ikidir. İkiden az söz hakkı vermek rakibinizin sorularından çekindiğinizi düşündürebilir. İkiden fazla söz hakkı vermek konuşmanızı basın toplantısına dönüştürür. Yapmanız gereken bir konuşma olduğunu unutmayın!

SÖZ HAKKI VERMEK

SÖZ HAKKI NE ZAMAN VERİLMELİ?Tek karar vericinin kürsüde konuşan kişi olarak siz

olduğunu unutmayın.Kesinlikle cümlenizi yarıda bırakarak söz hakkı vermeyin!Mümkünse argümanınızı ya da çürütmenizi bağladıktan

sonra söz hakkı verin.Güvendiğiniz argümanı ya da çürütmeyi yaptıktan sonra

söz hakkı vermeyi tercih edin.

SÖZ HAKKI VERMEK

SÖZ HAKKI NASIL VERİLMELİ,NASIL KARŞILANMALI?15 saniye dolmadan rakibinizin ne demek istediğini

anlamışsanız vakit kaybetmeyin ve oturtun.Henüz konuşmasını yapmamış bir rakibinize söz hakkı

vermek daha iyidir. Konuşmasını yapmış bir rakibinizi maçın içine tekrar sokmayın.

Cevabınız kısa ve net olsun. Anlatmanız gereken argümanların olduğunu unutmayın.

SÖZ HAKKI VERMEK

SÖZ HAKKI NASIL VERİLMELİ,NASIL KARŞILANMALI?Söz hakkını vermeden önce nerede olduğunuzu

aklınızda tutun. Kaldığınız yerden konuşmanıza cevap verin.

Rakibinizi ayakta bekletmek iyi bir taktiktir. Konuşmasına hazırlanacağı süreden çalmanıza yardımcı olur.

Sorunun geliş üslubunun tam tersi şekilde cevap verin. Alaycı sorulmuş bir soruya ciddi cevap, ciddi şekilde sorulmuş soruya alaycı bir cevap gibi.

GELİŞMİŞ TAKTİKLER

• MİRAS BIRAKMAK

• VÜCUT DİLİ, JEST VE MİMİKLERİ KULLANMAK

• ARGÜMANI ‘DOĞAL’ OLARAK ANLATMAK

• PARÇAYI ANLATMAK İÇİN BÜTÜNÜ KULLANMAK

• ‘SORUNU ÇÖZMEDEN FAYDAYI YOK EDİYORSUNUZ’ ÇÜRÜTMESİ

GELİŞMİŞ TAKTİKLERMİRAS BIRAKMAKSizden sonra gelecek konuşmacıya bir sorumluluk

yüklemektir.Zamanlama olarak konuşmanızın son 15-30 saniyesinde

cevabını beklediğiniz soruları(mirası) bırakın.Amaç rakibin planına daha önceden düşünmediği bir

açıklamayı sokmaktır. İçeriğe dikkat edilmeli. Jürinin not etmeye değer bulması

gerekir.Miras bırakmak bir risktir. Verilen iyi bir cevap miras

bırakanı aşağı çeker.

GELİŞMİŞ TAKTİKLERVÜCUT DİLİ, JEST VE MİMİKLERİ KULLANMAKMünazara maçının en fazla %15’inde konuşabildiğinizi

unutmayın. Söz tek silahınız olmamalı.Jüriler maçın her anını dikkatle takip edemez. Bazen

salonun nabzını ölçer, tepkileri gözlemler.Rakibinizin konuşmasında sinmek onun haklı olduğunu

kabul etmek demektir. Siz kabul ederseniz jüri de kabul eder.

‘Hayır’ anlamında kafa sallamak, alaycı gülümseme, hayretle karşılamak…

Kürsüdekinin güvenini sarsın ya da jüriyi dikkatli dinlemeye zorlayın.

GELİŞMİŞ TAKTİKLERARGÜMANI ‘DOĞAL’ OLARAK ANLATMAKArgümanınız partizan ve taraflı değil ortak bir ilkeye,

mantığa dayansın.Bulunduğunuz tarafı kura belirlemedi. Siz ‘doğal’ olarak o

düşünceyi savunuyorsunuz.Geniş çapta kabul gören bir değeri, bir prensibi dayanak

noktası olarak alın. Argümanınızın gücü o prensibin gücünden gelir.

İspat yükümlülüğü artık rakibinizdedir. Bu durumun istisna olduğunu o anlatmak zorundadır.

GELİŞMİŞ TAKTİKLERARGÜMANI ‘DOĞAL’ OLARAK ANLATMAKÖrnek: Konu: Hükümet savunur ki devlet ülke güvenliği için vatandaşlarının

telefonlarını dinleyebilmelidir.Muhalefet Argümanı: Özel hayatın gizliliği ilkesi Temel bir insan hakkıdır. Her mantıklı insan ‘doğal’ olarak bu argümanı savunmalı. Argümanı kullanan için ispatlanması kolaydır. Hükümet kanadı ülke güvenliği söz konusu olduğunda neden özel

hayatın gizliliğinin ortadan kalkacağını ispat etmekle yükümlüdür.

GELİŞMİŞ TAKTİKLER

PARÇAYI ANLATMAK İÇİN BÜTÜNÜ KULLANMAK

Bütünü açıklamak(ispat etmek) parçayı açıklamaktan kolaysa bu yöntem izlenir.

Bütünde geçerli olan durumun bütünün tüm parçalarından geçerli olduğu varsayımına dayanır.

Parçanın bütünü yansıttığından emin olun.

GELİŞMİŞ TAKTİKLERPARÇAYI ANLATMAK İÇİN BÜTÜNÜ KULLANMAKÖrnek: Konu: Hükümet savunur ki görsel medyada şiddet içerikli görüntülerin

gösterilmesi yasaklanmalıdır.Hükümet Argümanı: Şiddet içerikli görüntüler insanları şiddet

uygulamaya teşvik eder. Cinayet haberi izlemek insanları katil yapmaz! Bu ilişkiyi kurmaya

çalışmayın. Basit İddia: Görsel medya insan davranışlarını yönlendirir, etkiler.

Örnek: Reklamların tüketim alışkanlıkları üzerindeki etkisi. Bütünden parçaya gidiş: Bu şekilde bir etki varsa şiddet

görüntülerinin de insanların üzerinde etkileri olur.

GELİŞMİŞ TAKTİKLER‘SORUNU ÇÖZMEDEN FAYDAYI YOK EDİYORSUNUZ’Çürütmede ilk tercih hükümetin önerisinin sorunu

çözmediği ya da durumu daha da kötüye götürdüğünü söylemektir.

Bunlar bulunamazsa yeni durumla eski durumu fayda-zarar karşılaştırmasına tabi tutarsınız.

Amaç güçlü bir önergeye ya da çözüm önerisine zarar vermektir.

2 şey bir arada yapılır: ‘Hükümet sorunu çözemiyor’ ve ‘Şu anda sahip olduğumuz faydaları yok ediyor.’

GELİŞMİŞ TAKTİKLER‘SORUNU ÇÖZMEDEN FAYDAYI YOK EDİYORSUNUZ’Örnek:Konu: Hükümet savunur ki seçim anketlerinin seçimlerden önce

yayımlanması yasaklanmalıdır.Hükümet Argümanı: Seçim anketleri seçmenin tercihini iradesi

dışında etkiliyor. Seçmenlerin ideal seçmen davranışı ile hareket etmesini engelliyor.

Muhalefet Çürütmesi: Seçmeni yönlendiren tek etmen seçim anketleri değil. Anketlerin yasaklanması bu sorunu çözmeyecek. Anketlerin şu anki faydaları ortadan kalkacak. Ör: Halkın

eğilimlerinin öğrenilmesi. Ortadan kalkacak bir fayda var, çözülen bir sorun yok.

ÜSLUP Münazarada ‘ne anlattığınız’ kadar ‘nasıl anlattığınız’ da önemlidir. Dinleyicinin hafızasında üslup daha çok yer eder. Her münazaracının üslubu kendine özgündür fakat yapılması ve yapılmaması gereken ortak noktalar vardır. Uzun süre rol yapamazsınız. ‘Ne yapmanız’ gerektiğine değil ‘ne olmanız’ gerektiğine karar verin. Üslup sadece kürsüdeki konuşmada önemli değildir. Salona girdiğiniz anda jürinin gözlemi başlar.

ÜSLUP İLE HEDEFLENENLER

1. AÇIKLIK: Jüri ne anlattığınızı net bir şekilde anlamalıdır.

2. İNANDIRICILIK: Jüri anlattıklarınıza inanmalıdır.3. AKILDA KALICILIK: Konuşmanız jürinin üzerinde etki

yaratmalı ve jüri anlattıklarınızı dikkate almaya değer bulmalıdır.

Üslup bu hedeflere ulaşılması konusunda bir araçtır. İçeriğin anlaşılmasına, inandırıcı olmasına ve akılda

kalmasına yardımcı olur.

ÜSLUBUN PARÇALARI1)Vücut Hareketleri: a) Göz Teması b) Kürsüdeki Duruş2) Konuşma Tarzı: a) Hız b) Ses Tonu3) İçerik: a) Basit Kelimeler-Kısa Cümleler b) Terim ve Kısaltmaların Kullanımı c) Mizah d) Notların kullanılması

ÜSLUBUN PARÇALARI1)Vücut Hareketleri:

a) Göz Teması: İnandırıcılık ve samimiyet yaratır. Resmi bir konuşmayı ikili bir diyaloga dönüştürür.

Sık Yapılan Yanlışlar: Sürekli önündeki notlara bakmak Bir notlara bir jüriye bakmak Rakibinize bakarak konuşmak Salonda başka yerlere bakmak

ÜSLUBUN PARÇALARI1)Vücut Hareketleri:

b) Kürsüdeki Duruş: Amaç rahat ve kendine güvenen bir duruşa sahip olmaktır. Ellerinizi serbest bırakın. Herhangi bir şey taşımayın. Kürsüde sabit durmak zorunda değilsiniz fakat dolaşmaya da çıkmayın. Hareketleriniz anlattıklarınızla uyumlu olsun. Bir hareketi ya da bir sözü sürekli tekrar etmeyin. En önemli tavsiye: Hareketleriniz üstüne düşünmeyin.

ÜSLUBUN PARÇALARI2) Konuşma Tarzı:

a) Hız: Beyin her zaman ağızdan hızlıdır. Sözlerinizin hızını düşüncülerinizin hızına yetiştirmeye çalışmayın. Jürinin not aldığını unutmayın. Not alınmasını istediğiniz yerde yavaşlayın. Konuşma hızınız mutlaka değişkenlik göstersin. Konuşma hızı jüriye mesaj vermek için de bir araçtır. Argümanın kanıt kısmında hızlanın ama bağlantı kısmında yavaşlayın.

ÜSLUBUN PARÇALARI2) Konuşma Tarzı:

b) Ses Tonu: Sesinizin yüksekliği için salonun büyüklüğü ve jüriye mesafeyi dikkate alın. Ses yüksekliğinde değişkenlik gereklidir. Önemli gördüğünüz yerde sesiniz ya çok yükselsin ya da düşsün. İçerikle uyumlu ilerleyin. Çürütmelerde ses yükselir ve gerilir, argüman anlatırken alçalır ve sakinleşir. Başbakan gergin olmaz, muhalefet lideri derviş olmaz. Kızgın ve kaygılı görünmekten kaçının!!

ÜSLUBUN PARÇALARI3) İçerik: a) Basit Kelimeler-Kısa Cümleler: Jüri ukala münazaracıyı sevmez. Edebi oyunlarla vakit kaybetmeyin, çok şey

anlatmaya bakın.

b) Terim ve Kısaltmaların Kullanımı: DTÖ yerine Dünya Ticaret Örgütü… Teknik terimleri bir cümleyle açıklayın. ‘Ölçek

ekonomisi yani üretim miktarının artması ile ürün başına düşen maliyetin azalması…’

ÜSLUBUN PARÇALARI3) İçerik:

c) Mizah: Yapmak zorunda değilseniz. Beceremiyorsanız zorlamayın. Esprilerinizi salondaki herkes anlasın. Özellikle jüriler anlasın. Mizahla çok vakit kaybetmeyin. Anlatılacak argümanlar, yapılacak çürütmeler bekliyor. Mizah her şey değildir. Dalga geçmek çürütme yerine geçmez.

ÜSLUBUN PARÇALARI3) İçerik:

d) Notların Kullanılması: Notlar bir araçtır. Münazaranın özü anlatım becerinizdir. Kağıda çok şey yazmayın. Anahtar kelimeler, hatırlatıcılar… Yazdıklarınız açık olsun. Kısa bir bakışla anlayabilin. Büyük harflerle yazın, okumak için vakit kaybetmeyin. Konuşma sırasına göre yazın.

MÜNAZARADA DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR

Münazaranın kalitesi anlaşmazlıkla artar. Karmaşık argümanlar basit argümanlardan iyidir. Konuşmanızı bilinen şeylerin üstüne değil bilinmeyenlerin üstüne kurun. Bir takım maçı kendisinin avantajlı olduğu zemine getirmelidir. Yuvarlak ifadeler keskin ifadelerden iyidir. Bir argümanı otoriteye dayandırmak yeterlidir.


Münazaranın kalitesi anlaşmazlıkla artar. Takımlar tartışılacak önerge üstüne anlaşmalıdır. Anlaşmazlık önergenin yararlı mı yoksa zararlı mı olduğu üstüne olmalıdır. Önergeye iki taraf da aynı alt başlıklardan yaklaşırsa münazara sağlıklı olur. Taraflar önergenin bir alan üzerindeki etkisi hakkında farklı sonuçlar çıkarır. Örnek: Hükümetin teröristlere silah bırakmaları için para ödemesi terörist sayısını arttırır mı azaltır mı?


Karmaşık argümanlar basit argümanlardan iyidir. Konuşma sürenizin kısıtlı olduğunu hiçbir zaman unutmayın. Bir argümanın öncelikle tam olarak açıklanmış ve anlaşılmış bir argüman olması gerekir. Basit, ispatlanabilir iddialarınız ve argümanlarınız olsun. Jürinin size anlamadığı yeri sorma imkanı yoktur. Her basamağın anlaşıldığından emin olarak ilerleyin. İspatlanmış küçük bir iddia ispatlanamamış büyük bir iddiadan daha değerlidir.


Konuşmanızı bilinen şeylerin üstüne değil bilinmeyenlerin üstüne kurun. Argümanın iddiası jüriyi henüz bilmediği ya da inanmadığı bir noktaya ikna etmektir. Ama bilinen noktalardan destek almalıdır! Muhatabınızı argüman sürecinin içine dahil edin. Bilinen şeyleri anlatmak zaman kaybı değildir. Münazaracı kendisini jüriden üstün görmemelidir, ders vermeye kalkışmamalıdır.


Bir takım maçı kendisinin avantajlı olduğu zemine getirmelidir. Münazarada öncelikli amaç maçın iyi olmasını sağlamak olmalıdır. Konuyu kendi avantajı için farklı yorumlamak, maçın kalitesini düşürecek şekilde daraltmak maçı çirkinleştirir. Örnek 1: Konu: Hükümet savunur ki evlilik aşkı öldürür.Önerge: Şirket evlilikleri karlılığı ortadan kaldırır, şirket evlilikleri yasaklansın!


Bir takım maçı kendisinin avantajlı olduğu zemine getirmelidir.

Örnek 2:

Konu: Hükümet savunur ki belediyeler spor kulüplerine finansal destek sağlamamalıdır.

Önerge: Belediyeler sponsoru olan spor kulüplerine destek sağlamasın. Onların zaten maddi desteğe ihtiyacı yok.


Yuvarlak ifadeler keskin ifadelerden iyidir. Münazarada toplumun çoğunluğunun onaylamayacağı, zor konuları savunmak zorunda kalabilirsiniz.Örnek: Hükümet savunur ki devlet 75 yaşın üstündekilerin sağlık harcamalarını üstlenmemelidir. Hükümet savunur ki her öğrencinin ÖSS’ye bir kez girme hakkı olmalıdır. Tavrınız ‘Bunu yapmak zorundayız çünkü…’ şeklinde olmalıdır.


Bir argümanı otoriteye dayandırmak yeterlidir. Atatürk söylediyse doğrudur, Kuran’da yazıyorsa doğrudur, Avrupa ülkeleri yapıyorsa doğrudur!! Her argüman mantık zinciri kurulmasına ihtiyaç duyar. Bir otoriteyi örnek vermek sadece mantık zincirini somutlaştırmaya yardımcı olur. ‘Mesela’ kelimesi argümanınızı açıklarken ilk kelimeniz olmasın.

JÜRİ DEĞERLENDİRMESİ1)Jürilerin Özellikleri: - Jüriler tarafsızdır. - Jüriler tembeldir. - Jüriler ‘münazaracılık’ oynamaz.

2) Jürilerin Kriterleri: - Görevlerin Yerine Getirilmesi - Üslup - İçerik

3) Karar Alma Süreci: - Önergeyi Tespit Etmek - Çatışma Noktalarını Tespit Etmek - Her Çatışma Noktasının Galibini Belirlemek - Her Çatışma Noktasının Ağırlığını Belirlemek - Açılış ve Kapanış Takımlarının Katkısını Kıyaslamak

JÜRİ DEĞERLENDİRMESİ1)Jürilerin Özellikleri:

a) Jüriler tarafsızdır:

Jüriler konu hakkındaki kişisel eğilimlerini kapı eşiğinde bırakırlar.

Zor bir konu savunulmak zorunda kalınabilir:

Örnek: Hükümet savunur ki devlet 75 yaşın üzerindekilerin sağlık harcamalarını üstlenmemelidir.

Jüri toplumun eğilimlerini de kapı eşiğinde bırakır.


b) Jüriler tembeldir: Jürinin tembelliği iyi münazaracıyı avantajlı kılar. Anlaşılır, basit bir plan ve plana sadakat şart. Çürütme hangi argüman yapılıyor belirtilmeli. O anda ne yaptığınızı jüriye ilan edin:

- “İlk argümanıma geçiyorum.”

- “ Karşı tarafın …. argümanına cevap verecek olursak…”


c) Jüriler ‘münazaracılık’ oynamaz: Jüri ‘ne anlatmak istediğinize’ değil ‘ne anlattığınıza’ bakar. Jüri gördüğünü çalar. “Jüri beni anlamadı” yoktur. Siz anlatamamışsınızdır. Jüri eksiklerinizi kapatmaz. Varsayımlara dikkat! Jüri sizinle aynı şeyi varsaymak zorunda değildir.

JÜRİ DEĞERLENDİRMESİÖrnek:

Konu: Hükümet savunur ki TRT özelleştirilmelidir.

Muhalefet argümanı: TRT’nin tarafsız bir kurum olarak kalması için özelleştirilmesi gerekir.

Varsayım: Bir medya kuruluşu tarafsız olmalıdır.

Karşı örnekler: Batılı ülkelerde bazı gazete ve televizyon kanallarının genel seçimler öncesinde destekledikleri adayı açıklaması.

Bu argümanı kullanacak takımın bir medya kuruluşunun neden tarafsız olması gerektiğini açıklaması gerekir.

JÜRİ DEĞERLENDİRMESİ

2) Jürilerin Kriterleri

a) Görevlerin Yerine Getirilmesi: Acemi jürilerin en çok önemsedikleri kriterdir. Özellikle kötü ve kısır maçlarda belirleyici bir kriterdir. - Başbakan’ın konuyu tanımlaması, önergeyi sunması

- Argüman getirmekle yükümlü konuşmacıların argüman sunması

JÜRİ DEĞERLENDİRMESİ2) Jürilerin Kriterleri

b) Üslup: Yapısal olarak sağlam bir konuşma yapmak

- Plan ve özet vermek

- Söz hakkı vermek Konuşma tarzının değerlendirilmesi

- Jüriden jüriye değişir

- Ortak olarak yapılması ve yapılmaması gerekenler vardır.( Bkz. Üslup bölümü)

JÜRİ DEĞERLENDİRMESİ

2) Jürilerin Kriterleri

c) İçerik: Belirli bir seviyenin üzerindeki maçlarda belirleyicidir. Argümanlar, çürütmeler, söz hakkında söylenenler bir bütün olarak değerlendirilir. Münazaracıyı gündemi takip etmeye, bilgi ve birikimini arttırmaya teşvik eder.

JÜRİ DEĞERLENDİRMESİKarar Alma Süreci: a) Önergenin Tespit Edilmesi: Maçın oynandığı zemin ve takımların oyun sınırları tespit edilir. Önerge bazen konunun aynısıdır, bu basamak hızlı geçilir. Örnek: Hükümet savunur ki TRT özelleştirilmelidir. Bazen konu bir önergeye indirgenmelidir. Örnek: Hükümet savunur ki halk karar alma sürecinde daha etkin olmalıdır. Önerge: Halkın tamamını etkileyen yasa değişiklikleri referanduma sunulmalıdır. Hükümetin önergesi net, anlaşılır ve kabul edilebilirse bu basamak tamamlanır. Eğer hükümetin önergesine muhalefet alternatif bir önerge getirirse( bkz. Tanıma itiraz) jüri hangi önergenin geçerli olduğuna karar verir.

JÜRİ DEĞERLENDİRMESİKarar Alma Süreci: b) Çatışma Noktalarının Tespit Edilmesi: Çatışma noktaları argümanların anlatılmasıyla doğar. Takımlar önergeye aynı açıdan yaklaşıp(ekonomik, kültürel, ahlaki…) farklı sonuçlar çıkarabilir.Örnek: Konu: Hükümet savunur ki her öğrenci üniversite sınavına bir kez girebilmelidir.Hükümet Argümanı: İkinci kez giren öğrenci ilk kez giren öğrencinin kazanma şansını azaltır. Sınava ilk kez giren öğrenciye haksızlık.Muhalefet Argümanı: Bu uygulama öğrencilerin üzerindeki baskıyı daha da arttırır. Sınava giren öğrencilere yapılan bir haksızlık olur.Çatışma Noktası: Hangi uygulama daha adildir? Hangi uygulama öğrencilere yapılmış daha büyük bir haksızlık olacaktır?

JÜRİ DEĞERLENDİRMESİKarar Alma Süreci:

c) Her Çatışma Noktasının Galibinin Belirlenmesi: Jüri ilk kez bu adımda takımları karşılaştırmaya başlar. Argümanın doğru, mantıklı ve kanıtla(örnekle) desteklenebilir olması önemlidir. Argümanın o takımın getirdiği başka bir argümanla ya da takımın genel duruşu ile çelişmemesi gerekir(takım içi tutarlılık). Argümanın tam olarak anlatılıp anlatılmadığına bakılır. Bir takımın getirdiği argümana karşı takım hiçbir şekilde cevap vermiyorsa çatışma noktası oluşmaz. Argüman kriterleri tamamlamışsa argümanı getiren takım otomatik olarak o noktanın galibidir.


d) Her Çatışma Noktasının Ağırlığının Belirlenmesi: Çatışma noktalarında sayısal üstünlük yeterli değildir. Her maçta öne çıkan, ağırlığı daha büyük olan çatışma noktaları vardır. Maçın içeriği, takımların o çatışma noktasına verdikleri önem ağırlığı belirler.

Örnek: Hükümet savunur ki sigara tamamen yasaklanmalıdır.Hükümet toplum sağlığının önemi konusunda öndedir, muhalefet ise sigara içenlerin özgürlüğü ve ekonomik getiriler konularında. Jüri toplum sağlığının ağırlığını çok daha büyük görebilir ve hükümet maçı kazanabilir.


e) Açılış ve Kapanış Takımlarının Katkısının Kıyaslanması: Bir kanadın iki ayrı takımda oluştuğu İngiliz Parlamenter Münazara sistemi için geçerlidir. Aynı çatışma noktasında açılış ve kapanış takımları birbirinden ayrı katkılar yapmış olabilir. O çatışma noktasında hükümeti üstün kılan katkıyı daha çok hangi takımın yaptığı belirlenir.

münazara eğitmenleri için eğitim

Documents