mét sè ®Þnh híng chñ yÕu trong quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t ... · (2) chÊt lîng nguån...
TRANSCRIPT
mét sè ®Þnh híng chñ yÕu
trong quy ho¹ch tæng thÓ
ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi
vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long
Hµ Néi, th¸ng 7 n¨m 2009
I. Kh¸i qu¸t vÒ tiÒm n¨ng,
thÕ m¹nh vµ h¹n chÕ,
khã kh¨n cña vïng
1. TiÒm n¨ng vµ thÕ m¹nh cña vïng
(1) Vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long cã vÞ trÝ ®Þa kinh tÕ quan träng,
thuËn lîi cho ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi vµ giao th¬ng víi khu vùc
Vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long n»m ë cùc Nam cña ViÖt Nam, tiÕp gi¸p
víi Campuchia, vÞnh Th¸i Lan.
Vïng cã h¬n 700 km bê biÓn, h¬n 400 km biªn giíi trªn bé, cã vïng biÓn
víi c¸c níc ASEAN, víi h¬n 100 hßn ®¶o (cã 3 huyÖn ®¶o vµ 40 ®¶o cã
d©n c); cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ph¸t triÓn giao lu th¬ng m¹i vµ du lÞch
víi khu vùc.
§ång b»ng s«ng Cöu Long tiÕp gi¸p víi mét thÞ trêng lín lµ vïng §«ngNam Bé.
1. TiÒm n¨ng vµ thÕ m¹nh cña vïng
(2) Vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long cã tiÒm n¨ng, thÕ m¹nh vÒ ph¸t
triÓn n«ng nghiÖp vµ thuû h¶i s¶n lín nhÊt c¶ níc
Lµ mét trong nh÷ng ®ång b»ng ch©u thæ réng vµ ph× nhiªu ë §«ng Nam ¸
vµ thÕ giíi, lµ vïng s¶n xuÊt l¬ng thùc, nu«i trång vµ ®¸nh b¾t thuû h¶i
s¶n vµ vïng c©y ¨n tr¸i nhiÖt ®íi lín.
§BSCL cã trªn 17 triÖu d©n, ®· ®ãng gãp kho¶ng 18% GDP, trªn 36% gi¸
trÞ SXNN, gÇn 10% gi¸ trÞ SXCN, trªn 50% s¶n lîng thuû s¶n vµ gÇn 70%
s¶n lîng tr¸i c©y c¶ níc.
§ãng gãp trªn 90% s¶n lîng g¹o xuÊt khÈu vµ trªn 60% s¶n lîng thuû
h¶i s¶n xuÊt khÈu cña c¶ níc.
1. TiÒm n¨ng vµ thÕ m¹nh cña vïng
(3) Vïng cã mét sè tµi nguyªn kho¸ng s¶n vµ tµi nguyªn nh©n v¨n, du lÞch phôc
vô ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi
Vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long cã mét sè tµi nguyªn kho¸ng s¶n, bao gåm: dÇu
khÝ t¹i bÓ trÇm tÝch Cöu Long, Nam C«n S¬n vµ Thæ Chu - M· Lai; ®¸ v«i ë khu
vùc Hµ Tiªn, Kiªn L¬ng (Kiªn Giang); ®¸ Andezit, granit t¹i - An Giang.
Tµi nguyªn du lÞch s«ng níc vµ biÓn, ®¶o: HÖ thèng s«ng r¹ch ch»ng chÞt; c¸c
vên c©y ¨n tr¸i quy m« lín; c¸c khu b¶o tån thiªn nhiªn, vên quèc gia; cã ®¶o
Phó Quèc víi nhiÒu b·i biÓn ®Ñp.
§ång b»ng s«ng Cöu Long lµ n¬i héi tô, giao thoa cña bèn dßng v¨n ho¸ cña bèn
d©n téc ViÖt, Hoa, Kh¬me, Ch¨m...
Cã nhiÒu di tÝch lÞch sö v¨n hãa, c¸ch m¹ng.
1. TiÒm n¨ng vµ thÕ m¹nh cña vïng
(4) Nh©n d©n ®ång b»ng s«ng Cöu Long th«ng minh s¸ng t¹o, cã kinh
nghiÖm trong s¶n xuÊt hµng hãa
Cã kh¶ n¨ng thÝch øng nhanh nh¹y víi thay ®æi cña ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt vµ
thÞ trêng trong thêi ®¹i khoa häc - c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµ héi nhËp kinh tÕ
quèc tÕ s©u réng.
2. C¸c h¹n chÕ, khã kh¨n chñ yÕu cña vïng
(1) Vïng thêng xuyªn bÞ ¶nh hëng cña lò lôt, nÒn ®Êt yÕu, suÊt
®Çu t x©y dùng cao.
§Þa h×nh cña vïng bÞ chia c¾t bëi hÖ thèng s«ng r¹ch ch»ng chÞt,
ph¶i x©y dùng nhiÒu cÇu ®èi víi giao th«ng ®êng bé.
Vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long cã kho¶ng 300.000 ha lµ vïng ¶nh
hëng dßng ch¶y lò lµ chÝnh; kho¶ng 1,6 triÖu ha vïng ¶nh hëng
phèi hîp lò - triÒu.
2. C¸c h¹n chÕ, khã kh¨n chñ yÕu cña vïng
(2) ChÊt lîng nguån nh©n lùc, mÆt b»ng d©n trÝ cña vïng thÊp
h¬n nhiÒu møc b×nh qu©n c¶ níc.
C¸c chØ tiªu b×nh qu©n trªn 1.000 d©n vÒ sè trÎ em häc mÉu gi¸o;
häc sinh phæ th«ng, trung häc chuyªn nghiÖp, sinh viªn ®¹i häc vµ
cao ®¼ng; tû lÖ lao ®éng ®îc ®µo t¹o nghÒ ®Òu thÊp h¬n so víi c¸c
vïng kh¸c, kÓ c¶ Trung du miÒn nói B¾c Bé vµ T©y Nguyªn.
2. C¸c h¹n chÕ, khã kh¨n chñ yÕu cña vïng
(3) HÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ, x· héi cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu
ph¸t triÓn
HÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng cña vïng vÉn cßn h¹n chÕ, nhÊt lµ m¹ng líi giao
th«ng, hÖ thèng thuû lîi, c¬ së trêng líp, y tÕ.
VÒ giao th«ng: tríc ®©y chØ cã QL 1A - con ®êng ®éc ®¹o, qu¸ t¶i. HÖ
thèng giao th«ng thuû, c¶ng biÓn, c¶ng s«ng... chËm ®îc ®Çu t n©ng cÊp;
hµng hãa xuÊt khÈu chñ yÕu qua c¸c c¶ng ë Thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ
vïng §«ng Nam Bé. S©n bay CÇn Th¬ - trung t©m cña toµn vïng míi ®îc
®a vµo sö dông.
2. C¸c h¹n chÕ, khã kh¨n chñ yÕu cña vïng
(4) T¨ng trëng kinh tÕ cha æn ®Þnh, v÷ng ch¾c, cha t¬ng xøng víi
tiÒm n¨ng cña vïng, tû träng n«ng nghiÖp vÉn cßn kh¸ cao trong c¬
cÊu kinh tÕ
Kinh tÕ cña vïng chñ yÕu vÉn ph¸t triÓn theo chiÒu réng, dùa vµo khai th¸c
c¸c tiÒm n¨ng s½n cã.
ViÖc ¸p dông c¸c tiÕn bé khoa häc vµ c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt cßn chËm,
chÊt lîng, hiÖu qu¶ vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm cßn thÊp.
C¬ cÊu lao ®éng chuyÓn dÞch chËm, tû lÖ lao ®éng trong khu vùc n«ng l©m
thuû s¶n vÉn cßn cao, chiÕm kho¶ng 56% trong tæng sè lao ®éng.
2. C¸c h¹n chÕ, khã kh¨n chñ yÕu cña vïng
(5) M«i trêng sinh th¸i xuèng cÊp
¤ nhiÔm m«i truêng v× l¹m dông ho¸ chÊt trong n«ng nghiÖp, nu«i
trång thñy s¶n
ViÖc thu gom, xö lý chÊt th¶i ë c¸c ®« thÞ, c¸c khu c«ng nghiÖp vµ
c¸c côm ®iÓm d©n c vît lò cha ®îc ®¶m b¶o.
X©m nhËp mÆn vµ ¶nh hëng cña biÕn ®æi khÝ hËu toµn cÇu.
II. Môc tiªu vµ nh÷ng u tiªn
chÝnh trong ®Þnh híng
ph¸t triÓn vïng ®ång b»ng
s«ng cöu long
1. Môc tiªu tæng qu¸t
Nhanh chãng x©y dùng vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long
trë thµnh vïng träng ®iÓm ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¶ níc
víi tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cao, c¸c mÆt v¨n ho¸, x· héi
tiÕn kÞp mÆt b»ng chung cña c¶ níc; lµ ®Þa bµn cÇu nèi ®Ó
chñ ®éng héi nhËp, giao th¬ng, hîp t¸c kinh tÕ cã hiÖu
qu¶ víi c¸c níc trong khu vùc.
2. C¸c ngµnh, lÜnh vùc u tiªn trong ph¸t triÓn
vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long
(1) §Çu t x©y dùng m¹ng líi c¸c tuyÕn trôc giao th«ng hiÖn ®¹i bao gåm:
Hoµn thµnh 5 trôc däc chÝnh nèi ®ång b»ng s«ng Cöu Long víi §«ng Nam Bé,
gåm quèc lé 1A, ®êng cao tèc Thµnh phè Hå ChÝ Minh - CÇn Th¬ - Cµ Mau,
tuyÕn N2, tuyÕn N1 vµ tuyÕn ven biÓn (quèc lé 50 + quèc lé 60).
Hai trôc ngang cao tèc néi vïng: Sãc Tr¨ng - CÇn Th¬ - Ch©u §èc, Hµ Tiªn -
R¹ch Gi¸ - B¹c Liªu (sau n¨m 2020).
X©y dùng luång tÇu míi vµo s«ng HËu qua kªnh Quan Ch¸nh Bè g¾n víi viÖc më
réng n©ng cÊp côm c¶ng CÇn Th¬ - C¸i Cui trë thµnh côm c¶ng ®Çu mèi cña vïng.
Hoµn thµnh x©y dùng s©n bay D¬ng T¬ (Phó Quèc), më réng s©n bay quèc tÕ Trµ
Nãc (CÇn Th¬).
2. C¸c ngµnh, lÜnh vùc u tiªn trong ph¸t triÓn
vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long
(2) N©ng cÊp, hoµn thiÖn m¹ng líi thuû lîi, u tiªn c¸c c«ng tr×nh thñy
lîi phôc vô nu«i trång thñy s¶n, khu vùc trång c©y ¨n tr¸i quy m« lín.
Tõng bíc nghiªn cøu x©y dùng c¸c ®Ëp ven cöa s«ng ®Ó gi÷ níc ngät,
ng¨n x©m nhËp mÆn.
(3) Ph¸t triÓn nhanh gi¸o dôc, ®µo t¹o, d¹y nghÒ, n©ng cao chÊt lîng
nguån nh©n lùc cña vïng ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña giai ®o¹n ph¸t triÓn
míi.
2. C¸c ngµnh, lÜnh vùc u tiªn trong ph¸t triÓn
vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long
(4) §Èy m¹nh ph¸t triÓn khoa häc - c«ng nghÖ, ®a nhanh c¸c tiÕn
bé kü thuËt vµo s¶n xuÊt, nhÊt lµ trong c¸c lÜnh vùc thñy s¶n vµ
n«ng nghiÖp.
Ph¸t triÓn vµ øng dông c«ng nghÖ sinh häc, c«ng nghÖ sau thu ho¹ch
X©y dùng vïng lóa chÊt lîng cao, c¸c lo¹i lóa th¬m
Nu«i trång thñy s¶n
Vïng c©y ¨n qu¶
3. H×nh thµnh c¸c l·nh thæ träng ®iÓm
(u tiªn ph¸t triÓn)
(1) H×nh thµnh vïng kinh tÕ träng ®iÓm vïng ®ång b»ng s«ng Cöu
Long
Vïng KTT§ vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long gåm 4 tØnh, thµnh phè
(CÇn Th¬, An Giang, Kiªn Giang, Cµ Mau);
Vïng KTT§ tiÕp tôc lµ trung t©m lín vÒ s¶n xuÊt lóa g¹o, nu«i
trång, ®¸nh b¾t vµ chÕ biÕn thñy s¶n;
§ãng vai trß quan träng trong chuyÓn giao c«ng nghÖ sinh häc, cung
cÊp gièng, c¸c dÞch vô kü thuËt, chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm
n«ng nghiÖp cho c¶ vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long.
3. H×nh thµnh c¸c l·nh thæ träng ®iÓm
(u tiªn ph¸t triÓn)
Vïng KTT§ lµ trung t©m n¨ng lîng lín víi ba trung t©m ®iÖn lùc
¤ M«n, Cµ Mau, Kiªn L¬ng víi tæng c«ng suÊt kho¶ng 9.000 MW
vµ cung cÊp khÝ ®èt tõ c¸c má khÝ T©y Nam.
Ngoµi ra, t¹i c¸c tØnh ngoµi vïng KTT§, dù kiÕn x©y dùng c¸c trung
t©m ®iÖn lùc t¹i Trµ Vinh, Sãc Tr¨ng, HËu Giang; c«ng suÊt mçi
Trung t©m §iÖn lùc 4.400 MW.
Dù kiÕn x©y dùng nhµ m¸y läc dÇu t¹i CÇn Th¬, ph¸t triÓn c¬ khÝ
®ãng tµu, c«ng nghÖ th«ng tin, c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng thñy s¶n,
c«ng nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng...
3. H×nh thµnh c¸c l·nh thæ träng ®iÓm
(u tiªn ph¸t triÓn)
(2) X©y dùng thµnh phè CÇn Th¬ thùc sù trë thµnh ®« thÞ trung
t©m vïng, ®i ®Çu trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸
§a quy m« d©n sè cña thµnh phè lªn 2 triÖu d©n;
Lµ trung t©m dÞch vô (gi¸o dôc - ®µo t¹o, y tÕ, khoa häc - c«ng nghÖ,
th¬ng m¹i...);
Trung t©m du lÞch lín cña vïng vµ c¶ níc.
3. H×nh thµnh c¸c l·nh thæ träng ®iÓm
(u tiªn ph¸t triÓn)
(3) Tõng bíc x©y dùng Phó Quèc trë thµnh trung t©m du lÞch
sinh th¸i chÊt lîng cao, trung t©m giao th¬ng lín cña vïng, c¶
níc vµ khu vùc.
HiÖn nay Phó Quèc ®ang ®îc nghiªn cøu trë thµnh ®¬n vÞ hµnh
chÝnh ®Æc biÖt trùc thuéc Trung ¬ng, cã c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch u
®·i ®Æc biÖt ®Ó thu hót ®Çu t.
TËp trung x©y dùng d¶i ven biÓn (hµnh lang ven biÓn phÝa Nam) tõ
Cµ Mau ®Õn Hµ Tiªn trë thµnh vïng l·nh thæ ®éng lùc míi cña vïng
vµ c¶ níc.
3. H×nh thµnh c¸c l·nh thæ träng ®iÓm
(u tiªn ph¸t triÓn)
(4) Ph¸t triÓn c¸c khu kinh tÕ
C¸c KKT ven biÓn: khu kinh tÕ §Þnh An (Trµ Vinh), khu kinh tÕ
N¨m C¨n (Cµ Mau), KKT t¹i Sãc Tr¨ng (®ang xin chñ tr¬ng cña
ChÝnh phñ);
C¸c khu kinh tÕ cöa khÈu: Long An, §ång Th¸p, TÞnh Biªn, Hµ
Tiªn.
III. Nh÷ng u tiªn cho ph¸t
triÓn kinh tÕ - x· héi vïng
§ång b»ng s«ng Cöu Long dÔ
bÞ ¶nh hëng bëi t¸c ®éng
cña thîng/h¹ lu
1. C¸c ngµnh, lÜnh vùc u tiªn ph¸t triÓn
dÔ bÞ t¸c ®éng
M¹ng líi giao th«ng ven biÓn
Luång tµu vµ hÖ thèng c¶ng biÓn
HÖ thèng thñy lîi
N«ng nghiÖp vµ nu«i trång thñy s¶n
2. C¸c l·nh thæ u tiªn ph¸t triÓn
dÔ bÞ t¸c ®éng
Vïng kinh tÕ träng ®iÓm vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long: cã 2 tØnh
ven biÓn, 2 tØnh/thµnh phè ven s«ng HËu; hÇu hÕt c¸c trung t©m n¨ng
lîng, c¬ khÝ ®ãng tµu, läc dÇu... ®Òu n»m ven biÓn, däc theo s«ng
HËu.
CÇn Th¬ vµ c¸c ®« thÞ lín ®Òu n»m ven biÓn vµ c¸c s«ng lín.
D¶i ven biÓn (hµnh lang ven biÓn phÝa Nam) tõ Cµ Mau ®Õn Hµ Tiªn
vµ liªn kÕt víi Phó Quèc.
C¸c khu kinh tÕ: Ba khu kinh tÕ ®Òu n»m ven biÓn.