mreŽe i internet prezentacije · pdf fileekonomsko-trgovinska škola „dositej...

MREŽE I INTERNET PREZENTACIJE

Ekonomsko-trgovinska škola „Dositej Obradović“ Alibunar


Osnovni pojmovi računarskih mreža

Računarska mreža predstavlja skup više računara, perifernih

jedinica i drugih ureĎaja, koji su meĎusobno povezani sa

ciljem razmene informacija i deobe mrežnih resursa

Računari u mreži se nazivaju čvorovi.

Čvorovi mogu biti serveri i radne stanice

Komunikacija izmeĎu čvorova u mreži vrši se na osnovu

protokola


Protokoli su pravila koja računarima daju uputstva kako da meĎusobno razmene informacije.

Osnovni pojmovi računarskih mreža

Niz meĎusobno zavisnih protokola naziva se stek

protokola

Najpoznatiji stek protokola je TCP/IP (Transmision Control

Protocol / Internet Protocol)

Internet, mreža svih mreža, zasnovana je na TCP/IP

protokolu


Klasifikacija računarskih mreža

Postoje tri osnovna kriterijuma za klasifikaciju:

• klasifikacija po dometu,

• klasifikacija po topologiji i

• klasifikacija prema odnosima izmeĎu čvorova


Klasifikacija po dometu

• LAN mreže (Local Area Networks) - pokrivaju područje

ograničeno na jedno preduzeće ili ustanovu.

• WAN mreže (Wide Area Networks) - pokrivaju područje

jedne ili više država ili područje celog sveta (Internet)

• MAN mreže (Metropolitan Area Networks) - pokrivaju

područje grada

• CAN mreže (Campus Area Networks) - mreže univerzitetskog

kompleksa koje povezuju veći broj LAN mreža na udaljenim

lokacijama

• PAN mreže (Personal Area Networks) – personalne mreže malog

dometa, namenjene povezivanju prenosivih ureĎaja kao što su laptop

računari, PDA, palmtop računari i dr


Klasifikacija po dometu


Osnovna odlika lokalnih računarskih mreža su velike

brzine prenosa podataka

Lokalne računarske mreže – LAN

• 100 Mbps (megabita po sekundi) kod standarda Fast

Ethernet

• 1 i 10 Gbps (gigabita po sekundi) kod gigabitnog Ethernet-a.

LAN mreže ne treba smatrati zatvorenim celinama, nego

sistemima koji mogu i treba da se povezuju sa drugim LAN ili

WAN mrežama


Klasifikacija po topologiji

Klasifikacija prema topologiji predstavlja klasifikaciju prema

rasporedu i načinu povezivanja čvorova u mreži

Logička topologija definiše logički plan mreže, tj. puteve po

kojima se kreću informacije po mreži, kao i načine

komunikacije izmeĎu čvorova.

Dve glavne logičke topologije su:

• magistrala (sabirnica, bus)

• prsten (ring)



Fizička topologija definiše plan rasprostiranja kablova u

mreži

Glavne fizičke topologije su:

• magistrala (sabirnica, bus)

• prsten (ring) i

• zvezda (star).


Pored ovih vrsta postoje i izvedene topologije, kao što su:

• topologija zvezdastog prstena (star-wired)

• topologija rešetke (mesh)



Klasifikacija prema odnosima izmeĎu

čvorova

• Serverske mreže

Mreže sa jednim čvorom koji ima funkciju servera, dok su svi

ostali čvorovi klijenti (radne stanice)

Radne stanice pristupaju serveru i koriste mrežne resurse

• Peer-to-peer mreže

Mreže ravnopravnih nadležnosti.

Ne postoji računar koji obavlja ulogu servera, nego svaka

radna stanica može imati ulogu klijenta i servera, što znači da

su svi čvorovi jednaki

Manje mreže, manji broj korisnika


Intranet i ekstranet

INTRANET je privatna računarska mreža jednog

poslovnog sistema koja koristi standardne protokole

interneta kako bi se zaposlenima omogućila jednostavna

komunikacija i saradnja, te pristup informacijama firme.



Razlika izmeĎu Interneta i intraneta:

• Intranet je privatna mreža u vlasništvu neke organizacije,

dok Internet nije u vlasništvu ni jedne firme ili osobe

• Na Internet ima pravo pristupa svako ko ima tehničke

mogućnosti za to, dok na intranet imaju pristup samo

osobe koje su za to ovlaštene


Najčešće intranet čini sredstvo putem kojeg zaposleni i

pristupaju Internetu, ali pristup sa Interneta u intranet je

strogo kontrolisan

Intranet je sastavni deo Interneta ali su u njemu sadržane

informacije koje načelno smeju biti dostupne samo

ovlaštenim korisnicima


Najčešću zaštitu intraneta od neovlaštenog pristupa

predstavlja tzv. vatreni zidovi (Firewall).

Vatreni zid (Firewall) je računar ili računarski program koji na

poseban način reguliše, propušta saobraćaj izmeĎu intraneta

prema Internetu i ograničava pristup sa Interneta ka intranetu



EKSTRANET nastaje kada se više "intranetskih firmi"

privremeno ili trajno povezu u cilju saradnje na nekom poslu

ili razmene informacija

Ekstranet je mreža koja je izgraĎena na principima Interneta,

ali sa zaštitom od neovlaštenog pristupa

Ekstranet predstavlja mrežu koja na principima internetske

tehnologije pruža mogućnost saradnje različitim firmama,

poslovnim partnerima, klijentima i dobavljačima u cilju

ostvarivanja zajedničkih ciljeva



Ekstranet, dakle, otvara intranet firme, koje to žele, prema

spoljašnjem svijetu.

On osigurava odgovarajuće kanale zaštićenog komuniciranja

meĎu firmama koje saraĎuju

Ključna obeležja ekstraneta:

• Za razliku od Interneta, ekstranet nije svakome dostupan

• Za razliku od intraneta, ekstranet nije ograničen na

upotrebu samo unutar jedne organizacije

• Ekstranet je prvenstveno pitanje organizacije, a ne

tehnologije


Web strane (web page) su elektronski dokumenti koji su

pisani u kompjuterskom jeziku koji se zove HTML (Hypertext

Markup Language)

Web strane mogu da sadrže tekst, slike, video klipove,

animacije, zvuk a mogu da budu i interaktivne u smislu da na

njima možete da ukucate i ostavite neke svoje podatke.

Web strana obično sadrži hiperlinkove na druge web strane.

Hiperlinkovi su tekst ili slike koje vode do URL-ova drugih

web strana.

Web strane


Websajt (website) je jedna ili više web strana posvećenih

jednoj istoj tematici, na primer jednoj osobi, poslu,

organizaciji ili temi kao što je sport, ....

Prva strana se zove home page, koja

ustvari predstavlja sadržaj sajta.

Sa prve strane klikom na hiperlinkove

pristupate ostalim web stranama sajta

Svaka strana ima jednoznačnu adresu koja

se zove URL (Uniform Resource Locator),

koja odreĎuje njenu lokaciju na serveru

Web sajt


Blog i RSS

Blog je niz hronološki organizovanih unosa teksta, koji se

prikazuju na web stranicama, putem automatizovanog

softvera koji omogućuje veoma jednostavno kreiranje i

voĎenje bloga

RSS је porodica web formata koji se koriste

za objavljivanje sadržaja internet stranica

koje se često menjaju, kao što su novinski

naslovi; takoĎe može sadržati i slike, audio i

video sadržaje i druge tipove datoteka


Hipertekst

Hipertekst je struktura koja se sastoji od meĎusobno

povezanih jedinica informacije prikazana na nekom

elektronskom ureĎaju.

Za razliku od tradicionalnog teksta,

hipertekst nema jedinstven redosled

čitanja, nego ga čitalac dinamički

odreĎuje, tj. odreĎuje ga tokom čitanja

Hipertekst je modularan, čime se želi naglasiti da on

odreĎenom smislu nikada nije dovršen, jer se uvek može

dodati novi modul


HTML (HyperText Markup Language) je standarizovani jezik

koji se koristi pri strukturiranju tekstova, medija i ugraĎenih objekata u web stranice i elektronsku poštu.

HTML

Iako se HTML znakovi (tags) često nazivaju kodom, tehnički

HTML nije kod jer kompjuterski kod su instrukcije koje od računara traže da izvrši odreĎenu operaciju

Svrha HTML znakova je da se se struktura dokumenta

"označi" tako da bi korisnikov agent (user agent), tj. internet

pretraživač mogao da prepozna strukturu dokumenta i

ispravno je prikaže u prozoru internet pretraživača kojeg

korisnik koristi.


HTML

Za dodatno modifikovanje web stranica, do sada su izašli

neki dodaci:

• CSS (Cascading Style Sheets) za izgled i položaj

prezentacije

• Skriptni jezici (Javascript, VBScript) za omogućavanje

dinamičnosti i interaktivnosti na web prezentacijama,

• DOM (Document Object Model) koji označava vezu

izmeĎu skripte i elementa na stranici

Gornji dodaci, u paketu sa HTML jezikom, ponekad se

nazivaju DHTML ili Dinamični HTML


XML je standardni skup pravila za definisanje formata

podataka u elektronskoj formi

XML

XML (Extensible Markup Language) je proširivi (meta) jezik

za označavanje (engl. markup) tekstualnih dokumenata

XML definiše opštu sintaksu za označavanje podataka

pomoću odgovarajućih etiketa (tags) koje imaju poznato ili

lako razumljivo značenje

XML-ova osnovna svrha je da olakša deljenje podataka kroz

različite informacione sisteme, posebno kroz one sisteme

koji su povezani sa Internetom


CSS (Cascading Style Sheets) je jezik formatiranja pomoću

kog se definiše izgled elemenata veb-stranice.

CSS

Prvobitno, HTML je služio da definiše kompletan izgled,

strukturu i sadržaj veb-stranice, ali je od verzije 4.0 HTML-a

uveden CSS koji bi definisao konkretan izgled, dok je HTML

ostao u funkciji definisanja strukture i sadržaja

mreŽe i internet prezentacije · pdf fileekonomsko-trgovinska škola „dositej...

Documents