นตยสารธรรมะ : มม : Vol.2 No.11 : ISSN 1906-2613เดอนพฤศจกายน - ธนวาคม 2554 : Hierarchy Issue : ส.ศวรกษ VS. พระราชวจตรปฏภาณ สมณศกดยงเหมาะสมกบยคสมยอยหรอ : ประภาส แสงประดบ ผพลกสลมสชมชนตนแบบ : Made in Chiang Mai : แจกฟร !!

www.WANGDEX.co.th

Hierarchy Issueมลนธหยดธรรม

w w w . f a c e b o o k . c o m / m y m o o m m a g

พระถนอมสงห สโกสโล

พระมหาไกรวรรณ ชนทตตโย

ประวทย เยยมแสนสข

พระศรวสทธวงศ

พระมหาประสทธ ญาณปปทโป

คณวชย ชาตแดง

คณอลชา ตรโรจนานนท 

คณศรพร ดรงคพสษฐกล

คณวรยา ทองนอย  

คณดนตา ศกดาวษรกษ

พระถนอมสงห สโกสโล

อลชา ตรโรจนานนท

พระถนอมสงห สโกสโล

พระมหาวเชยร วชรเมธ

ตป.ณ. 54 ปณ.แมรม เชยงใหม 50180

โทร : 053-044-220

www.dhammadrops.org

Rabbithood Studio

พชราภา อนทรชาง

ศรโชค เลศยะโส / ภานวฒน จตตวฒการ

พรชย บรบรณตระกล / ชยพทธ แกวกมล

ตะวน พงศแพทย / วชรพงษ บญเรอง

พระมหาวเชยร วชรเมธ

บรษท เคลดไทย จำากด 117-119

ถ.เฟองนคร แขวงวดราชบพธ

เขตพนะนคร กรงเทพฯ 10200

www.kledthaishopping.com

บรษท ดอคควเมนนท พาเซล เอกซเพรส จำากด (DPEX)

60 ซอยอารย 5 เหนอ

ถ.พหลโยธน แขวงสามเสนใน

เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

(www.dpex.com)

พระพรหมคณากรณ ป.อ.ปยตโต/

พระปยะลกษณ ปญญาวโร/ พระมาโนช

ธมมครโก/ สลกษณ ศวรกษ/ สรสห

โกศลนาวน/ ถนอมวรรณ โกศลนาวน/

อดม แตพานช/ ชาล ประจงกจกล

รบฮ.

หางหนสวนจำากด กด-พรนท พรนตง

4/6 ซอย 5 ถ. ชางเผอก ต.ศรภม

อ.เมอง เชยงใหม 50200

โทร : 053-412556 แฟกซ : 053-217264

เจาของ

ประธานมลนธ

รองประธานมลนธ

ทปรกษามลนธ

กรรมการ

กรรมการ

กรรมการ

กรรมการ

กรรมการ

กรรมการ

กรรมการ

บรรณาธการ

บรรณาธการทปรกษา

บรรณาธการผพมพโฆษณา

กองบรรณาธการ

ทอยมลนธ

บรรณาธการศลปะ

ฝายศลป

ชางภาพ

พสจนอกษร

รวมบญจดสง

รวมบญจดสง

ตางประเทศ

Special thanks

ออกแบบปก

พมพท

ชวงนมเหตใหตองเดนทางบอยมาก ทงภายในและภายนอกประเทศ ทำาใหไดพบเหนอะไรนาสนใจหลายอยาง โดยเฉพาะพฤตกรรมของชาวตางชาตทยงไมแนวาจะวางตวกบพระอยางไรถงจะเหมาะ เมอทานเหลานพบกบพระทเปนฝรงกดเหมอนจะไมคอยมปญหาเทาไหรเพราะพอเขาใจกนได แตพอมาเจอพระไทยฝรงกไปไมเปนเหมอนกน เพราะมกรยาหลายอยางทพระไทยไมเคยชน แตอยาวาอยางนนอยางนเลยฝรงเขากไมเคยชนเชนกน ไมวาจะเปนการประเคนของใหพระ หรอการทกทาย เปนตน ซงหากมคนไทยเดนทางไปดวยกดเหมอนวา คนไทยเรา พยายามจะอนรกษวฒนธรรมในเรองนกนเหลอเกนเลยนกถงเหตการณครงหนงซงมโอกาสเดนทางโดยสายการบนภายในประเทศ แลวผคนตางกพยายามหลบทางใหพระ โดยเฉพาะผหญงกกลวถกพระอยางกบเปรตกลวนำามนต จนแอรโฮสเตสคนหนงถงกบสะดดเกาอเสยหลกไป ทำาใหเกดความคดในใจขนมาวา...บารมของพระไทยมนนากลวขนาดนเลยหรอน....

ขออภยทมมฉบบนลาชาจากเหตการณนำาทวมภาคกลางทำาให

ผสนบสนนหลายฝายไมสามารถใหการสนบสนนไดดงเดมเราจงไมสามารถ

ดำาเนนขนตอนในการผลตไดตามกำาหนดจงตองขออภยมาณทนดวย

ขออนโมทนาผททราบขาวและใหการสนบสนนทำาใหหนงสอ

เลมนไดดำาเนนการตอไป

ขอเจรญพรพระถนอมสงหสโกสโล

พระถนอมสงห สโกสโล

บรรณาธการ

สารบญ M M

ental O Optimum

O Orientation M M

agazine

Buddhist’s Mystery : ธงฉพพรรณรงสมอะไรซอนอยคน-ทำา-มะ-ดา : ชายผปลกตนไมแหงสนตภาพกลางฐานทพญปนมมสวนตว : ประภาส แสงประดบ ผพลกสลมสชมชนตนแบบมมพเศษ : ยศชางขนนางพระVS. : ส.ศวรกษ VS. พระราชวจตร ปฏภาณ  สมณศกดยงเหมาะสมกบยคสมยอยหรอ ธรรมไมล ผาเหลองเปอนยม : สบจากฉายาHidden tips : เทคนค ยกหวใจ ใหพนนำาTime for ทำาธรรมะ(อก)บท : มองเหนเปนอาน

4

7

8

1622

3436383940

22

16

8

7

5มมใหมเรอง : กองบรรณาธการ

วดมรดกโลกญปนหาม ”แกงยากซา” ใหญสดของประเทศ เขามาเหยยบวดอก

วด “เอนไรยากจ” ซงไดรบการขนทะเบยนเปนมรดกโลกของหนวยงานยเนสโก อาย 1 ,200 ป ตงอยในเมองชกะของญปน เปนสถานทวางแผนจารกศพของครอบครวตางๆของชาวญปน รวมทงกลมยากซา ไดยนคำาเตอนใหแกแกง“ยามากช กม” ยากซาแกงใหญทสดของญปนวา แกงไมไดรบอนญาตใหสมาชกแกงเขามาในวดอกตอไป เพราะในชวงทผานมาไดยกโขยงสมาชกเกอบ 100 คน เขามายงวดสรางความตนตะลงใหชาวบานญปน และ สงผลใหตำารวจตองขอใหวดยกเลกกจกรรมของแกงยากซาในวดแหงน อยางไรกตาม การตดสนใจดงกลาวของวดยงถกมองวาดำาเนนตามรอย ของสงคมญปนในยคปจจบนทตางปฎเสธและตอตานแกงยากซามากขนดวย www.matichon.co.th

องคกมมาปะทรงใหรอฟนภาษาสนสกฤต

องคกมมาปะท 17 ประมขแหงนกายกกย ซงเปนพระภกษหนงในนกายสายธเบต พยายามรอฟนภาษาสนสกฤต ทเคยใชในคำาภรพระพทธศาสนากอนทพระพทธศาสนาจะกระจายสธเบต โดยพระองคพยายามสบคนหาคมภรโบราณ ชอ โดฮาซ ซงแตงขนโดยชาวอนเดยชอ มหาสทธะ ผเปนอาจารยทสำาคญของนกายน www.buddhistchannel.tv

จนขยายพนทวดเกาแกทสด

วดไปหมา (มาขาว) ในนครลวหยาง มณฑลเหอหนานซงเปนวดเกาแกทสดในประเทศ กำาลงจะมการสรางวหารเพมขนอก 10 หลง โดยมผรบเปนเจาภาพสรางจากนานาประเทศทวโลก โดยวหารไทยและวหารอนเดยไดสรางขนแลว ในขณะทวหารอนๆ จะเรมสรางในเดอนเมษายนทจะถงน zeenews.india.com

คำาเตอนจากองคดาไล ลามะ

องคดาไลลามะ ชกชวนใหทกคนรบผดชอบตอสงคมมากขน ดวยการคดเพอประโยชนแกโลกใบน มากกวาคดเพอประโยชนสวนตน ซงจะเปนทางออกของปญหาความวนวายทงหลายได องคดาไลลามะยงเปรยถงชวงเวลาทพระองคทรงไดเขารวมการประชมเรองการเปลยนแปลงของสงแวดลอมทโคเปนเฮเกน ซงทรงเหนวาผเขารวมในหลายประเทศพดแตเรองทตนเองสนใจ เฉพาะทเปนประโยชนตอตนเองเทานน ไมไดพดถงประโยชนสวนรวมของโลกเลย ซงอาจทำาใหเกดความ

เสยหายในระยะยาวไดwww.buddhistchannel.tv

6 Buddhist’s Mystery เรอง : กองบรรณาธการ I ภาพประกอบ : รบฮ.

ธงฉพพรรณรงสมอะไรซอนอย

ชวงป 2554 - 2555 เปนชวงททวโลกกำาลงตนตวเรอง “พทธชยนต” หรอเรยกงายๆ วา พระพทธศาสนามอายครบ 2600 ปฉะนนเราจงมโอกาสจะเหน “ธง” สสนแปลกๆ ตดอยตามบาน สำานกงาน โรงแรม ฯลฯ ของชาวพทธทวโลก โดยเฉพาะหากเดนทางไปยงตางประเทศ เชน อนเดย ศรลงกา เปนตน ธงนนมชอเรยกวา “ธงฉพพรรณรงส” คำาวา ฉพพรรณรงส แปลวา รศม 6 ส ซงสทอยบนธงกมความหมายในตว ดงน 1. สเขยว หรอ นำาเงน (นละ) หมายถง ความเมตตากรณาของพระพทธเจา ทหลงจากตรสรธรรมแลวยงไดนำาธรรมะนนมาสอนใหผอนไดรวมพนทกขดวย ซงชาวพทธสมควรจดจำาเปนแบบอยางเปนพนฐานในการปฏบตตน 2. สเหลอง (ปตะ) หมายถง ทางสายกลางทหลกเลยงการใชชวตในทางสดโตง โดยตองรจกปรบใชมรรคมองค 8 (ความเหนชอบ ความคดชอบ การสนทนาชอบ การงานชอบ อาชพชอบ ความเพยรชอบ สตระลกชอบ สมาธชอบ) ใหเขากบวถชวตใหได

3. สแดง (โลหตะ) หมายถง การอวยพรใหประสบความสำาเรจในการใชชวตดวยปญญา ดวยคณธรรมความด 4. สขาว (โอทาตะ) หมายถง ความหมดจดของพระธรรมทสมบรณแบบและครบถวนในตว โดยสามารถนำามาใชปฏบตเพอใหพนทกขไดอยางไมจำากดกาล 5. สแสด (มญเชฎฐะ) หมายถง พระปญญาญาณของพระพทธเจาทสามารถคนพบสจธรรม และมจตตวทยาเขาใจในวธการสอนใหผอนเขาใจตาม 6. สประภสสร (ปภสสระ) หมายถง ความรแจงทรวมเอาทง 5 ขอแรกไวดวยกน เปนการบอกวาถาหากตงใจปฏบตตาม 5 ขอนนแลว จะทำาใหรจกมองโลกตามความเปนจรง และชวตยอมดำาเนนไปบนเสนทางแหงการพนทกขอนเปนจดหมายสงสดของชาวพทธไดอยางแนนอน ดงนนเมอเหนธงฉพพรรณรงสนทใด กของใหรวาธงนมไวเพอแสดงถงพทธมหาบารม และเพอเปนกำาลงใจนกปฏบตธรรมทงหลายนนเอง

พระพทธศาสนามอยมใชเพอตวเองแตมเพอประโยชนสขแกประชาชน

หรอเพอมวลมนษยชาต เพราะฉะนน ประโยชนสขของสงคม

จงเปนเปาหมายสำาคญ

พระพรหมคณาภรณ

8 Book Corner เรอง : กองบรรณาธการ

Eat, Pray, Eatผแตง : Michael Booth

หนงสอเลมนเลาถงประสบการณชวตของตว Michael Booth เอง ซงเปนนกเขยนเรอง กน ดม ทองเทยว เมออายกาวเขาเลข 4 เขาเรมรสกวาทกอยางในชวตกำาลงถดถอยและเรมเบอกบสงรอบตวมากขน ภรรยาของเขาจงขอใหไปเทยวเพอเปดหเปดตาทประเทศอนเดย 3 เดอน พรอมกบเธอและลกทง 2 คน โดยการทองเทยวของเขาในครงนมความสนกสนานจนทำาใหคนอานตองหว และ ในขณะเดยวกนกถกเตมเตมดวยความงามแหงความสงบแหงจตวญญาณทเขาคนพบผานนานาความเชอและความหลากหลายของอนเดยเชนกน

สขใหถงแกน ตะลยแดนภารตะผแตง: กตตเมธ สำานกพมพ: ผลบาน

หากใครเปนแฟนของหนงสอผาเหลองเปอนยม ควรอานหนงสอเลมนเพราะมนคอผาเหลองเปอนยมภาคพสดาร ตอนคณะพระอาจารยแกวพาทวรอนเดย ซงกแนนอนวาตองตามตดดวยสามเณรแสนซนทงหลาย ทชางคดชางสงสยในวฒนธรรม ประเพณ ประวตศาสตร ทำาใหพระอาจารยแกวตองตามอธบาย ทำาใหผอานและผสนใจใฝธรรม มองภาพสงคมในอดตสปจจบน และการเกดขนของพระพทธศาสนาไดงายดายขน

อ เลาประวตศาสตรผแตง / แปล: ธวชชย ดลยสจรต สำานกพมพ: มตชน

หากใครเคยดหนงฮอลลวดทเปนเรองราวยอนยคแสนโรแมนตกทม อศวน เจาหญง เจาชายขมาขาว เปนตวดำาเนนเรอง ทำาใหอยากไปเกดในยคสมยนน หนงสอเลมนจะทำาใหคณตองคดใหมอกหลายรอบ แลวอาจจะตองสนหวบอกลายคนนไปเลยกได เพราะบางทคณอาจจะลมคดถงเรองประจำาวนทเราตองทำาทกวน เชน การขบถายและเขาหองนำา ทสดแสนจะอย นอกจนตนาการของคนในยคนกนเลยทเดยว แลวคณจะรวาคณเหมาะกบปจจบนทสดแลว

9

คณลง อะซาโอะ ทาคาเอส ชายผไดรบทดนขนาด 333 ตารางเมตร บนเกาะโอกนาวา จากกองมรดกของแม ซงทดนผนนเคยถกทหารอเมรกายดไปใชเปนฐานทพในชวงสงครามโลกครงท 2 และควรกลบคนสเจาของหลงจากสนสงคราม แตเหตการณกไมไดเปนอยางนน เมอรฐบาลญปนใชวธบงคบขอเชาตอเพอใหเปนฐานทพของกองกำาลงปองกนตวเอง (Japan Self-Defense Forces) โดยไมสนใจวาเจาของจะยนยอมหรอไม จวบจนเวลาลวงเลยไปถง 32 ป คณลง อะซาโอะ กไดทดนคนมาเปนของตวเองอกครง แตกมาพรอมดวยเงอนไขทไมยอมใหตอนำา-ไฟเขาไปใชในพนทเดดขาด พรอมทงใหเขาไปใชสถานทไดเพยงเดอนละครง ซงแตละครงกตองรายงานใหเจาหนาททราบดวย (เพราะทดนอยกลางคายกองกำาลงปองกนตวเอง) คณลงจงตดสนใจเปดพนทนแกผทตองการสรางสนตภาพในโลก ใหมารวมตวกนรองรำาทำาเพลง ถายรป (นอกพนทหามถายรปเดดขาดเพราะเปนฐานทพ) ปลกตนไม ฯลฯ เพอสบสานความรสกทตองตอสอยางสนตเพอใหไดมาซงสนตภาพตอไป โดยตงชอ

สถานทนนไววา “ชราสะ” ซงแปลวา “ความงดงาม” ในภาษาโอกนาวา อกสงหนงทคณลงพยายามทำากคอ การพยายามสบสานเจตนารมณสนตภาพ ใหบงคบใชรฐธรรมนญ มาตรา 9 ของญปนทระบไววา “ญปนตองการสนตภาพบนพนฐานของความยตธรรมและความเปนระเบยบเรยบรอย คนญปนขอประกาศยกเลกทจะใชสงครามและยกเลกการถอวาการทำาสงครามเปน สทธของประเทศ และยกเลกการใชการคกคามหรอการใชกำาลงเพอการแกไขปญหาความขดแยงระหวางประเทศ  และเพอการดงกลาวจะไมมการธำารงรกษาไวซงกองกำาลงทางบก  กองกำาลงทางเรอ  และกองกำาลงทางอากาศ  รวมทงศกยภาพในการทำาสงครามดานอนๆ ในญปน  สทธทจะแสดงความกระหายสงครามของรฐจะไมไดรบการรบรอง” ใหเกดขนอยางจรงๆ จงๆ เสยท เพราะในความจรงแลวถงรฐธรรมนญจะเขยนอยางนน ญปนกยงมทงทพบก ทพเรอ ทพอากาศ อาวธสงครามตางๆ อยเหมอนเดมไมมผด เพยงแคเปลยนชอเปน “กองกำาลงปองกนตนเอง” เทานนเอง

ชายผปลกตนไมแหงสนตภาพกลางฐานทพญปน

คน-ทำา-มะ-ดาเรยบเรยง I ภาพ : กองบรรณาธการ

10 มมสวนตว เรยบเรยง : กองบรรณาธการ I ภาพ : ศรโชค เลศยะโส

ประภาส แสงประดบผพลกสลมสชมชนตนแบบ

บาน...เปนจดเรมตนทสำาคญของสงคม หากบานไมนาอยไมวาจะดวยเหตผลใดกตาม กยอมทำาใหคนทอาศยบานนนไมมความสขไปดวย แตการจะมบานทนาอย มชมชนทอบอน กไมใชทางเลอกทคนทกคนจะมได แตสำาหรบบางคนกสามารถสรางมนขนมาเองกไดมม ฉบบนจงชวนมารจกกบ รท. ประภาส แสงประดบชายหนมวย 38 ป ผใชเวลาเพยง 6 ป พลกชมชนบางบวจากสลมไปเปนสวรรค จน New York Time Magazine ถงกบเชญไปบรรยายทอเมรกาเลยทเดยว เขามเคลดลบอยางไร ลองตามอานดครบ

11มม : คณอยทนมาตงแตเกดเลยหรอเปลา

จรงๆ แลวเปนคนชนบทไมไดเกดทน แตวามาอยทนกยสบกวาป ครอบครวแฟนเกดทน แมเขาเกดทน อยทนมาหกสบกวาป แฟนกเกดทน ผมเปนคนอยจงหวดสงขลา กอนนกมารำาเรยนแถวน

มม : ตอนนนทนเปนยงไง

เมอกอนเขาจะปดประต แลวกเหนคนทนลอดร (กำาแพง) เพอออกไปถนนใหญ เรยกวา รหมาลอด เรากเหนวาตรงนคอแหลงยาเสพตด เปนสลม กมองกนแบบนน กยอมรบวามนกมสวน ซงเรากมองวาเขานาจะถกพฒนาได เรากเขามาด เขามาคยกบชาวบาน แลวตอมาเรากมามครอบครวทน พอมามครอบครวเรากรสกวา เดนเขาเดนออกกเหนเดกเลกๆ ดมกาว แลวไอกาวตามบานกขายด กเหนเดกคอยขายยาใหคนทมาอย กเลยเกดความคดขนมาวา เรานาจะทำาอะไรดๆ ทนได แตเราทำาคนเดยวไมได กเลยคดแลวกมานงคยกบพวกพอแม เรากคดวาอนาคตลกหลานเราทจะโตขน ไมนาจะตองมาเกยวอยกบสงเหลาน นาจะชวยกนพฒนา เรานาจะชวนคนมาทำางานมารวมกบแนวคดแบบเราได ไปเหนกลมเลนไพ กลมดมกาว กลมตดยา กลมขยะ เรากมปญหากบมน

มม : ตอนนนมตำาแหนงอะไรในหมบาน

กเปนชาวบานทเปนสมาชกในชมชน แลวกมประธานชมชนเดม เขากทำาแบบประสาเขานนแหละ กตางคนกตางอย

มม : อะไรทำาใหไปคดวาตองเปนศาสนาถงจะชวยได

เมอกอนชวนเรยกประชมคย เรากไมไดเปนผนำาทางการไมไดเปนประธานชมชน คนเขากไมคอยฟง เขาบอกกชาวบานคนหนง ยงไมคอยไวใจกน แตวาวธการคอเราจะทำายงไงดใหเขาเขามารวมกบเรา เรมจากทเราคดวาอยางนอยใชเรองพระนแหละ โดยทดงพระมาชวยทางจตใจ เพราะเราเชอวาพระกคอคนทน หากพระพดเขาเชอพระ แตเราเอาพระมาทำาเรองสงแวดลอม เพราะทานกมปญหาขยะเหมอนกน ไมรจะแกยงไง ขยะมนกลอยมาตดวด

มม : โดยปกตเปนคนทเขาวดเขาวาหรอใกลชดศาสนาอยแลวไหม

เดมกไปครบ แตกไมบอยนก เพราะวาเรากยงอายยงนอยอย กไมไดมโอกาส แตวาหลงจากทำาทอดผาปาแลวผมกเขาวดบอย พระมาบณฑบาตนเรากไปกบพระ ชวงเชาชวยถอชวยทำากบขาว เดกวดไปถอไมไหวเพราะวาคนตกบาตรเยอะ กเลยทำาใหคยเคยกบวด แลวกเคยบวชเณรมาสามพรรษา เรากไดศกษาจนจบนกธรรมชนเอกดวย กผกพนกบวด ชวตตางจงหวดนพอแมจนนะ แมกขนตาลแลวกลกหกคน ผมกเปนพคนทสองเหนนองเราเยอะ กลววานองไมมโอกาสเรยนแน กเลยคดทจะพงศาสนา ตอนนนผมจบ ป.6 พอด กบอกพอวาไปบวชเรยน เพราะวาสงสารนองอกหาคน พอกดใจตนเตนวาลกจะไปบวช ไดเรองพระ เรองอะไรตอนทบวชเณรกเยอะ อยกบเจาอาวาสทานกรก คอเขาสอนเปรยญ ผมกชงนมใหพระ ผมกไดเรยนดวย เลยจบแคเปรยญหนงเปรยญสองไมไดเรยน พอจบนกธรรมเอกกไดความรระดบหนง เราเชอวาความดอยางไรมนกดกบเรา

มม : แลวเรมคดเรองสงแวดลอมเมอไหร

เมอมาเจอทนแหละครบ ผมกอยกบสลมอยกบขยะจรงๆ กจกรรมสงแวดลอมเปนสวนหนงทจะเปลยนบานดวย ทจะเปลยนใจคน แตกไมนกวามนจะเปลยนไดนะ กกะวาขยะนแหละนาจะเปนตวหนงททำาใหคนมาคยกนกเกดกน แลวกเอาพระมาสรางกองทนอะไรสกกองทน ใหทกคนไดมาทำาบญจากขยะทคนเขาประณามพวกเรา

มม : เขาประณามยงไง

กเขาบอกวาคนทนทงขยะ คอจรงๆ คนทนเขาทงนอย โรงงานเขาปลอยเปนทอใหญๆ ไปเลยทเราไปด เขากทงกนยสบสชวโมงนะ แตชาวบานทนถงแมจะซกผาบางอะไรบางแตกนอย เขากรจกทจะทงนะ แตวาทกคนเขามองสภาพแลวบอกวา ออ นแหละ (ทำาเสยงเหยยดหยาม) อยรมคลองนแหละ นตวทำานำาเสย แตจรงๆ ถาเราไมอยปานนอาจจะเปนคลองระบายนำาเสยขยะเรยบรอยแลว ซงเราพยายามรกษาอย กเลยใชวธการนเอา ใหสงคมเขารวาไอสงทเขาบอกวาปญหาเหลานทชมชนทำาไว เอามาเปนกองบญกคอจดทอดผาปาขยะเลย เรากไดเงนมาสวนหนง

12มม : ตอนทจดทอดผาปาขยะเปนผนำาชมชนหรอยง

ตอนนนผมเปนโดยพฤตนย กคอเปนประธานเครอขายของทงหมด ตอนนกคอในสบสองชมชน กจาก idea เรา เรากเชอมโยงผนำาชมชนคนอนมา แตเรากพยายามจะใหชมชนเรา ใหผนำาเราเหน พยายามสรางเครอขายเปน network เรยกวาเครอขายพฒนาสงแวดลอมคลองบางบว กตงเครอขายขนมาแลวรวมกบลงแสวงซงทานเสยชวตไปแลว จดมาดวยกนแลวอยากจะทำา ลงแสวงซงเปนคนคดคนถงดกไขมน เรากเอามาพฒนามาอะไรกนซงทานกเสยชวตไป เรากอยากใหเรองเหลานมนอย ตอนนนกเปนประธานเครอขาย พาคนลงคลองชมชนโนนบางประชาสมพนธไป

มม : ชวงแรกๆ เปนยงไงบาง

ชวงแรกๆ ยาก เพราะวาตางคนกตางอย พอคยคนกไมสนใจ แลวอกอยางหนงเราเปนผนำาทเหมอนกบวาไมไดเปนผนำาทางการนะ คอไมไดมาจากหนวยงานตงมา เราก promote ตวเองขนมาเองเพราะวาเราอยากทำา promote จากสงทเราอยากเปลยนแปลง อยากจะเหนดวย

มม : ตองตอสกบความคดของคนเยอะไหม

เยอะครบ ตอนทเรยกประชมใหญไมไดผลเลย ยงพอพดหลงจากทเราทอดผาปาขยะแลว คนกเรมมากลมใหญแลวนะ แตวาชวงนนคนบนบกกบคนในคลองเขากยงคดแยกสวน คนบนบกบอกวาคนในคลองนแหละทงขยะ คอพอคนขางนอกเขาประณาม เขากจะโทษกนเอง คนในคลองกไมไดคานอะไร เพอความอยรอด แตสดทายคอเจบทงค กคอวาเขากมองวาทงหมดนนแหละ คนขางนอกเขากพยายามทจะเขาไปคยกบชาวบาน เขาไปหากลมตางๆ แลวกศกษากลมปญหา เรากนาจะเอากลมทมปญหาไปนงคยกบเขา กคยได 28 กลม แตวากวาจะเปน 28 กเรมจาก 5 กลม 10 กลม คยบางทบางกลมกไมสำาเรจ

มม : เหนวาเคยแจงตำารวจจบกลมทเลนไพดวย

เมอกอนนเคยแจงตำารวจจบ พอแจงตำารวจจบ ตำารวจกไปบอกวงไพวา ประภาสนแหละแจงมาวาเลนไพ เขากสงใหไปทบไปตเลยอะไรอยางน (หวเราะ) แตวา เขาไมไดมาหรอก เขาคงอยากใหมกระแสมาแบบน

มม : ใครเปนคนบอกใหไปทบ

กผนำาเกา

มม : ตอนนเขายงอยไหม

อยแตวาเขามาเปนทมงาน

มม : มาเปนทมเดยวกน

ทมเดยวกน แตวาเขาทำาอกแผนกหนง เขาเรมเขาใจกนหมดแลว กใชเวลากวาจะดงเขามาได

มม : แลวกลมทเปนยาเสพตดกม

เมอกอนนเยอะครบ แลวกขายกนแบบ free style ทเจอกอยางเชน ถาบานนขายยาเสพตด เวลาตำารวจมาไมเจอ เพราะเขาจะเอายาใสดนนำามนพอก แลวกจะหยอนไปใตถนบานทอยในนำา ถาเดมบานเขาอยในคลองนะ หยอนเขาไปเวลาตำารวจไป เขากสาวขนมาแลวแกะขายตอ ตำารวจกจบไมไดเขากดงเปนเอนอยใตถน ยคกอนนนเปนเฮโรอน แลวกเปนพวกกญชา แตวายคหลงนเปนยาบา

มม : แลวสดทายการพนนเอย คายาเสพตดเอย นจดการไดยงไง

กวธการอยางน อยางการพนนนกเขาไปคย เราตองรวาใครเปนหวหนาแกง กพบวาในกลมคอคนน แลวเราจะทำายงไงดถงจะดงเขาเขามา เรากไปนงทบานเขากอน เขาไปถามพเปนยงไง ไปดงแฟนแกมาบาง มานงคย ถาเราพฒนาทำาตรงนเปนตวอยางแลว อยางนเรามกลมนจะดนะ

13เขากเรมสนใจแลว มาจากเดมไปซอกบขาวเขากน ตอนหลงเขาทำากบขาวใหกน (หวเราะ) คอเราเรมจรงๆ ตอนหลงกไปซออะไรขายหมด จะมาเขากรำาคาญ บอก เออ ไปซ เขากรวา เรามาคดอะไรทมนเปนไปไมได เขากไมเชอวาจะทำาใหเขาเลกได จะทำาใหกลมเลนไพไปทำางานไดใชไหม กอยางมากกคดวาเราคงจะจบ จะแจงใหคนมาจบเขา

มม : เหมอนกบเปนศตรกนเลย

ใช ศตร แลวเขากไมชอบเลย เขาเกลยดเรามาก เรยกผมวาไอดำา แตเราเขาไปดวยใจ เขาไป เขากมองหนาแลวพดวา ขายนะอยากขาย แตเมอไหรจะไปสกท เขากบนอยางนน เขาขายกบขาว แตเขาขายใหพวกเสพมา เสพอะไรมาซอรานเขา แลวเวลากลมเลนไพเลนแพ เขากจะใหเครดต คอเขาหวดตรงทวา ถาเลนไพเงนหมดเขากจะ เฮย...เอาไปเลย กเปนลกคาเขา เขากจะรจกคนเยอะ เลยรวาเขาหวหนาแกง เปนหวหนาแกงแลว เขาขายผกขายอะไรกใหเซนนะ พอคนทเซนไปกเลนไพถวงหนได ผมกเลยไปนงคย คยไปคยมากดงเขามาทำาเรองกจกรรมกบสงแวดลอม เปนกรรมการทอดผาปากนไหม แลวตอนหลงกมาเปนหวหนากลมนะ ปาเปนหวหนากลมเลย คยกนเลยแลวออมทรพย ออมอะไรกน เดยวเรามาทำาอาชพพเขาทำาอาหารอรอยนะ พอไปกน ผมกบอกอรอยมาก แตผมเกลยดขาวผดมากนะ ไอขาวผดมะเขอเทศนเขาทำาใหกนบอย เขามารตอนหลง มาถามแฟนผมเขาบอกวา ขาวผดประธานเขาไมเคยกน เขาเกลยดนาด อาวแลวกบอกอรอยกหลอกฉนส กพยายามทจะเอาใจเขา สดทายตอนนกคอ เขากมาเปนกลมแมบานทไปรบทำาโตะจน แลวกไปทำาอาหาร เพราะทำาอาหารอรอย คนมาดงานเขา present วาเขาเลกจากตรงนมา เขากเรมทจะลดเลกเหลาน แลวกทำาใหกลมดงกลมอนมาอกดวยนะ มาชวยมาทำา กลายเปนคนสอนวาเลกไพยงไง แลวอกทหนงเลยตรงนไป เปนบอนใหญกวาของพเขาอก แลวคนเลนมาจากขางนอกสวนใหญ เขาเรยกเตย เมอกอนผมมการโทรแจง (ตำารวจ) เขากมปญหากบผมตลอด ผมกใชวธการคยกลมยอย พอกลมนคยเสรจกพยายามดงคนทนมาคย เขากเรมร เรมมาพฒนา เรมทจะเหนวาเรองนไมด เขากไมคอยเขาไป พอไมเขาไปมนกกลายเปนคนนอกทมาเลน พอคนนอกมาเลนไอกลมนกจะกดดนกลมทเลน จนสดทายของเตยนกรอบานไปแลว โดยเรากจะเจรจาพอมวลชนดกบเราแลว เราคอยเขาไปเจรจากบเขา แบบชาวบานเขาบนมาเยอะนะ แตวากระบวนการกคอวาเราใหคำาถามสำาหรบคนขางๆ เปนคนไปถามเขา ไมใชเราไปถามเขาคนเดยว เรากใหคนแถวบานไปชวย ถาไมอยางนนเราไมมทางหรอก แตทเราถามเพราะเราชวนใหชาวบานเขาไปถาม เฉพาะคนในกลมนนสสบหลง สสบหลงไปตามถาม คณกอยไมได จนสดทาย เขากเดนมาบอกผมวาเดยวกจะรอแลว เขากรอไป ตอนนเตยกเลกไปแลว

มม : แลวพวกยาเสพตดละ

พวกยาเสพตดนเรากพยายาม กคอรปญหาของเดกกอน อยางกลมเดกเรากจะใหเขากลมทบนมเบอรวน เขากเรมจากใหเดกๆ เขาไปคยกน ชวยกนสำารวจขอมลวามปญหาอะไรบาง เดกอยากไดอะไร เดกกจะสะทอนเรองยาเสพตดกจะมเกอบทกกลม ตอนหลงเรากมาเชอมใหเดกเรมขยายเรองเหลานขนมา จรงๆ มนกขยายเรองบาน เรองขยะ เรองทบนมเบอรวน มนกเหนประเดน เพราะพอเราทำา เราเอาคนมาสะทอนปญหากจากปญหาคน เราอยากเหนกลมตางๆ ขนมา คนทมปญหาขนมาเปนแกนในการนำา อยางกลมทบนมเบอรวน ชวงหลงเขากมาปลกผกบงบาง หรอพสอนนองเสารอาทตย ใหนองเลกๆ บาง หรอชวยดแลนองขางลาง ดงกลมทเปนกลมเสยงเขามาแลวมาดแลกน ตอนหลงเขากไดรบรางวลดเดนของภาคกรงเทพปรมณฑล แลวกเขาไปแขงระดบประเทศ สมยทแลวกเขารบพระราชทานจากฟาหญงอบลรตน

มม : ซงสองโครงการนกมาจากการจดการขยะทงนนเลย

จดการขยะครบ จดการขยะครงแรกนไดอะไรเยอะ เพราะวาหนงเราคดวาเรามองเอาเรองของความด เอาความดมาทำาแลวทกคนกจะพดออกมาวาตรงนมนด ไมด เพราะถาเราไปใชกฎหมายแลวมนกไมมทางทำาไดเลย แตพอใชความดนทกคนกวาอนนด อนนไมด แลวทำายงไงตอ เราจะชวยกนไหม คอเอาความดมาเคลอนงาน จากสงไมดกทำาใหดได ขยะกมสงดๆ อยในตว มนทำาใหคนมารวมใจกน ทำาใหคนคดวาอนนกเปนเรองของบญนะ มคานะ พอขายออกมากเปนเงนยงแลวใหญเลย กทำาใหคนไมทงขยะ จากทเลาใหฟงเมอกอนทงเดนไปไหน โปกๆ ทงกน ทนจะมจดเขาจะเขนไปไวแลว เขาเรมเปลยนนสยกนแลว เขาไปตามจด กอนนขวางเลย คนเดนมาตองหลบ แลวกเกลอน มาชวงหลงจากทอดแลว กเรมจากกลางวนมากลางคนเขากแอบทงบาง ตอนนเรมไมมใหเหนเลย สวนใหญถงแมจะอยตรงน แตผมกเหนเขาถอถงไปทงจดตรงนน หรอเขนไปอยางน จากทอดผาปาขยะกนำาไปสการแกปญหาอน เอามานงดวา ปญหาเหลานใครทำาแลว มนอยตรงไหน ยงไง อยางเชนเรองทอยอาศยทมปญหา อยางนอยตองทำายงไง ใหคนบนดนเปลยนจตใจเออใหคนในคลองกอน นนคอสงทเราทำา ถาคนบนดนไมเออ คนในคลองกไมไดขน แลวคนในคลองกมสวม กอยในคลองอยางน คนบนดนกไมเคยเหนคลอง กตองนงคยวาเหนไหม ถงแมเราอยบนดน แตญาตพนองเราเขามา

กตองเดนผานสลม ลกหลานเราโตขนนะ เราจะใหแฟน เพอน หรอวาลกหลานมแฟนเดนเขามาในนแลวเหนสงแบบนเหรอ ถงแมบานเราดสวยงาม แตอยในหลบ เดนมาผานทางโทรมๆ ไหม หรอเราจะใหเขาเดนผานตนไม เดนผานบานดๆ ถนนหนทางด แลวกเขาบาน เรามศกดศรเราพยายามสอแบบน ผมกพยายามคดวาจะสอเรองอะไรด แลวเขาไปคยทละกลม ดงความคดคนเขามา ใหเขารอบาน กลมแรกผมกเรมจากกลมผม เขากพดเหมอนกนวา กประภาสเอากอนส ถาเปนไปได อยางแมยายเขากมบานเชาไปถงนนนะ ตรงสวนนบานแมเขาหมด แลวเขากใหเชาเดอนละพนหา แมยายนดาผมทกวนเลย มารอบานอะไรอยางน เขากไมเขาใจ พอนงคยปบเขากเขาใจ พอรอคนกมาดกนเตมเลยนะ รอเสรจชวนกลม 4-5 หลงกลมยอยตรงนทนงคยกน มาๆ เรารอไหม ยนดไหม เรานาจะเปนตวอยางนะ พอทกคนโอเค ผมกภมใจนะ อยางนอยเราชวนหกหลงไดแลวน แลวกพอ 6 หลงนจะเอายงไง เราจะจดระเบยบอยางน เอาในคลองขนมานะ เรากตองรอใหเปนตวอยาง แลวปลกตนไมเลยไหม พอรอปบปลกตนไมปลกพนทสเขยว คนมาดกนเตมเลย แลวหนาคลองกชวนคนแถวนมาทำาถนนชวนเดกๆ มาทำากน ระหวางทำาอยกมคนมงดจากโนน แลวแหกนมาดเลยนะ มาดแลวเขาไปพดรอบานแลวสวยด ไปดส โอโห... ชมชนมนดกนทกวนโดยเฉพาะคนในชมชน แมกจากเดมไมเหนดวย กลายเปน นลกทำาเหนไหม ดไหม พาใครมาด บานกกลายเปนถกใจเขาแลว คราวนกลมโนนจะเอา กลมนจะเอา แตเราไมไดไปทำาใหนะ คณตองลกขนมา ลกขนมายงไง ออมทรพยลกขนมายงไง หาผนำาในระดบกลม หาหลงตองมผนำาดวย ลกขนมาแบงปนทกน นนกคอตองใหคนในคลองขนใหหมด ไมใชใหคณทำาแตคนในคลองยงอย นคอกตกานะ มนเปนเครองมอใหเขาเกดความคดดวย เขากแบงปนกน ถงแมเขาจะถกเถยงกน แตกมบางกลมทไปอยกบใครไมได เรากจะมกลมประเภทนมาอยดวยกน มนกจะมขอดของการคดทละกลม และกลมนมนจะบบทางสงคมไปเรอยๆ

มม : ทำาไมถงอยดวยกนไมได

คอมนมประเภททแบบเลยงหมาเลยงแมว บางทหมาเหา บางทมนขหนาบานเขาอยางน หรอประเภทเปดเสยงดง เขากไมอยากอยดวย การเลยงหมาเวลาเดนมามนจะมหมาเหาอยในบานดวย กลมนนกเลยงหมา เบองตนพอเขาไปอยดวยกน เรากคอยๆ สรางกตกาใหเขาเอาหมาอยในบาน กคอยๆ ไปคอปบปบไมได ไมไดไปแขงเกน ตอนหลงเขากจะอายไปเอง คอหมาคนอนไมไปข ถาคณเดนเขามาเมอกอนขเตมเลย หมาเยอะปลอยกนแบบน เรากคอยๆ รวมกลมหมาดวย บานนมนจะขแลวเขาไดแตโทษกน หมาฉนขงนะ หมาหลงนแน อาว เลยงหมาดวยกนน เขากจะรวากลมนเลยงหมา กดขนนะ สะอาดสะอานขน ทนอกกลมหนงประเภททอยบานหลงเดยว เขากอยในคลองนแหละ แลวลกเขาเปนผพพากษาเขาบอกไมรอ ไมอะไร แตเขากอยในนำานะ ชาวบานกใชวธการพอกลมโนนเขาทำาแลว เขากสรางถนนมาประกบซายขวา อยางนแลวถนนซายขวานกเปนคำาถามใหคนทเดนบนถนนมาแลวจะเอบานเขา อาว เดนไปโนน กไปจะเอบานเขา พอใครเดนเซาะบานไป เขากจะดา คนทางโนนเดนมา กจะดาบานหลงนวา มาขวางอยได ถามวาถาคณไมหลบ คณจะใหคนทงชมชนสรางสะพานขามบานคณหรอไง คอกระบวนการคนเหลานกจะมาถามแก จนแกเครยดแลวกเดนมาหาผม บอกวาบานนไมไหวเลย ดาฉนทกวน มจดหมายเตมตทกวนไมกลาแกะ เพราะวาเขาเขยนดาทกวน ทำาใหเขาบอกวาเขารอแลว เขาอยไมไหว เขาบอกเขาเครยด เขาบอกวาเขาชมชนตองเขา 3 - 4 ทมคนนอนแลว กทกวนนเขากไดบานอยหลงเดยว เมอกอนเขาขวางถนน พอขยบปบเรากทำาถนนใหเหนเลย เพอใหคนเหนวาไอภาพตรงนมนเกดขนแลวไอภาพกลมตอไปเอา

สงไมดกทำาใหดได ขยะกมสงดๆ อยในตว มนทำาใหคนมารวมใจกน

15ยงไงตอ ไมใชเราไปสงใหเขารอ ไมใชสงใหเขาทำา แตวาเขาจะตองลกขนมาคดตอ ตอนนพอเราทำาดแลว กมาดวาภาพรวมอะไรทจะชวยเหลอเขาได อยางเชน เรองรายได จะเหนพอแมทเขายากจนหนอย ไมมเงนจางเดกเรยน เขาไปทำางานขางนอก กเลยเกดศนยเดกขนมา เพอบรรเทาใหพอแมทพอเราคดเฉพาะสามสบครอบครวทยากจน แลวกเอาเดกมาเลยงคดวนละสบบาท กคนในนแหละ เอารายไดสบบาท หาทนทมาจากคนดงานบาง กใหครมาสอน ครกเอาในชมชนนแหละมาสอนเดก มอาหารเลยงดวย เมอเขากลบมา จากนนกเสยแคสบบาทกเอาลกกลบไป เชากมาเรยน หรอเดกทเปนกลมเสยงพอแมจะปลอย เรากจะเหนวา เดยวกไปเลนเกมกบเพอน เดกกลมประเภทนทความเสยงสง เรากดงเขาเขามาเรยนทน อกสวนหนงกจะเปนหองสมดชมชน ซงกเรมทำาเสรจแลว เราของบประมาณจากเขตมา แตสวนทสำาคญกวานนคอดานหนาเราจะทำาเปนประวตศาสตรชมชน ตอนนกำาลงเขยนเรองเลาของทนจากคนเกาแก ประวตศาสตรมายงไง และจะทำาเปนหองสมดชมชนใหเปนศนยเรยนร แลวใครมากไดฟงเรองเลา แลวเรองไฟฟากเรมมาแลว ตอนนกพฒนาเสา แนวเสากเรมมา หลงจากนนเรากไปคยกบมหาลย ทองถน เขต กเหนดดวยวา ถามแผนทำาอยางน เขากจะทำาตลาดนำา แลวกจะทำาทาเรอลงให คนอนกอยากจะม อยากจะเปนแบบเรา ตอนนชมชนฝงโนนเรมไป 60 กวาหลงแลว ทางฝงโนนเมอกอนเขาไมเชอเขากเลยขนชา คอทแรกเขาดเราอย ตอนแรกพอรอบนดนแลวไปอยในนำา เขาบอกวาบาแลว ดแบบบานดๆ รอทำาไมบนดน แลวไปอยบานกระตอบ อยในนำา แตพอบานบนดนขน เปดกลองเขากรมนเปนอยางนนเอง ชาวบานเรากภมใจนะ เพราะวาเขากไดอยกบชมชนทมนสวยงาม แลวกมความมนคงมากขน ตอนนทดนเรากใชเปนทดนของโฉนดชมชนไป คอขอเชาเปนชมชน เปนภาพรวม เราจะไมแบงแปลง เพราะวาเราจะไดควบคมกตกาชมชนได ใครทำาไมด เราจะไดใชบงคบจากตรงนได กกลายเปนถกกฎหมายหมด มทะเบยนบาน มนำาไฟถกตองหมด เมอกอนกเปนทะเบยนบานชวคราว บางทไมมทะเบยนบาน ลกไปเรยนไหน เขากวาเดกสลม อยในสลม ไปเรยนไหนเขากไมคอยรบเดกในสลม แตวาตอนนเขาเชอวาเราทำาไดแลว เดกเราเรม ent ตดเกษตร เรมสอบทดๆ ไดแลว แลวกมาสอนนองตอตรงน เหนเปลยนแปลงไปเยอะนะ เราเหนคนพดกน คนโนนคนนรจกกนหมด เมอกอนไมรจกกนเลย ตางคนตางอย เดยวนเดนไปไหนกรจกกน มนกดขนเยอะครบ มนทำาใหเราภมใจตนตนใจทไดทำามาถงขนนแลว จากเมอกอนตอนทเปนแหลงมวสมนงเลนแตไพ เดยวนกลายเปนใครไปใครมากเหน เขากจะอายถาจะทำาสงไมด

มม : ทกวนนยงมคนใหมๆ เขามาอกไหม

ตอนนทใหมกจะเปนลกหลาน คอมนจะกลบกน เมอกอนนลกถาโตหนอยกจะไมมาทน เพราะวาเขาอาย เพราะเปนสลม เขากไมอยากจะมาอย ญาตพนองมา กไมอยากใหมา นดเจอในหาง แตวาตอนนมาอยพาเพอนมา ตอนนอยางนอยลกเขากกลบมาอยบาน เพราะวามนดขน มนสวยงามขน ทำาใหครอบครวดขนดวย สขภาพจตของคนในชมชนกเปลยนไปรวมไมรวมมอกนด เมอกอนถาบอกไปปลกปา จะไดยนวา ไปทำาไม ปากทองจะกนยงจะไมมอะไรอยางน เดยวนไปกไป ไปถวายในหลวง ไปถวายพระราชน ไปโนนไปน ทกคนกมองงานสวนรวมมากขนนะ ยอมสละงานมากขน เพราะเขามองวาทเขาไดมา เพราะเขาชวยกนไง ทนจะไปไหนละ อยางวนนไปกนแปดสบคน แปบเดยว ทอนชมชนอนเขาไมไปหาคนสองสามคนไอนบอกแปบเดยว 80 รถบสทหารมารบเลยสองคน ทหารตกใจนะ บอกอห ทำาไม ปบปบ ทอนไมไป ไปกตองจางไปอก แตทนไมตอง เราไป เขากมองวาไปทำาความดกลบมา เขากอยากใหสงคมด ผมเหนคนเปลยนนะ คนสลมเขาเปลยนได ผมวาแนวทางการพฒนามนตองเปลยนแนวใหมนะ ไมใชคดแตจะไปสราง มนกไดแควตถ คนกยงทะเลาะ ยงฆากนอย

มม : แลวเรองความขดแยงทางการเมองละ

ยคทแลวเสอแดงเหลองแรงใชไหมครบ นายกมาเดนถง ชาวบานเรากบอกวา อภสทธมาหรอ จะดาใหเสยหมาเลย แตเขากยอนกลบมา เขาบอกชมชนเรากทำาอะไรมาเยอะนะ แดงกไวในใจ แตวาเพอชมชน เขาทกคนกจะไมม mob ไมม แมแตพลเอกชวลตมากไมม ทงแดงเหลองมา ทกคนทนมาหมด ชมชนเรามนผานจดทแบงแยกตรงนนมาแลว เพราะเราแกความขดแยงมาตงแตตอนทลงกลม

มม : ตอนทนำาทวม กอนหนานนไดเตรยมตวไหม

ชวยอพยพ ประชาสมพนธบาง และใหเขาสำารวจวาใครจะอพยพบาง สวนใหญคนทนเขาไมหน ไมหนเลย อยเกอบทกหลง

มม : แลวทวาไปแลว ถกตกลบมาหละ

ไปแลวกลบมา จะเปนเพราะศนยเขาถกนำาทวมอก อยางแถวนยม เขาจะยายไปชลฯ แถวนยมเขาตดไฟ พอตดไฟ เขากไปตอกนอก ทแรกถามนมาหนกกจะไปสถานทของพระอาจารยนหละ อาจารยเตรยมรถไวดวย แตของเรานเยอะนะ เพราะในคลองของเราทงหมดน 3000 กวา

16หลงคาเรอน สบายใจ แตเรามชนสองกอยไป ฝงโนนอพยพไปเยอะ ฝงโนนสวนใหญบานชนเดยวออกไปอยพระนครฯ พระนครฯ ตอนหลงกเตม กออกไปอยตางจงหวดบาง

มม : มวธปลอบคนในหมบานยงไง

ของเราสวนใหญมกลมยอยอยแลว กลมยอยแตละกลมเขากจะไปดวาใครจะอพยพ อยางกลมลกพสรางคเขากบอกกอนวาเขาจะยายไปแลว เรากรวาใครจะยาย พอรยอดแลว รวมๆ กนแลวหลายชมชนประมาณ 700-800 คน ไมมใครแตกตน อยกนปกต แตคนแรกทนำามาน เดกยนไมไดเลย มนลากลงคลองหมด นำาเชยว ตองกดเทาไว เพราะวามนแรง และมนสงดวย อยางบางซอยสงกวาเอวอกนะ และบางซอยพทวเขามาไมถง สอเขามาไมถง เขาไมกลาเขามา เขาเหนนำา รถใหญกเขามาไมได รถถงกเขาไมได รถทหารกเขาไมได แลวอกอยางสวนใหญพอเขารวาคลองบางบว เขาไมเขามาหรอก เพราะรวานำามนมาทางน บอกวาจะไปรออยทสามคค สามคคบางทเขากบอกวาเอามาใหคลองบางบว แตไมถง ตรงนนมนหวคลองบางบว คนทไดไมใชคนทน

มม : เหนโพสตใน facebook วา “เราจะอยกบนำาใหได” ใชไหม

ใชๆ ทกคนบอกวาจะอยทนหมดไมมใครไป ชมชนอนเขาไป แตของเราไมคอยไป เรามการสำารวจ ประชาสมพนธวาใครอยากไปกมาลงทะเบยนทน เรากไปเจรจา เราฟงขาวตลอด นำามาถงนแลว มาถงสะพานใหม เราหมกจเอมนำาเอง แจกไปบางแลว บานละ 6-7 ขวด ผมกเอาถงมาแลวหมก ไดไปกไปโยนตามแนวหนาบาน ขางบาน กไดผลนะ ในบานพอเทปป มนเปนกอน เปนขตะกอนพอใหเขาตกไดงาย จากนำาเหมนเนา กกลายเปนนำาใสขางบน ดจรงๆ จเอมบอลกดนะ แตบางทถานำาไหลมนกลากจเอมบอล มนกลอยไปตามนน

มม : อยางนใชเวลานานไหม กวาจะทำาใหชมชนกลบสสภาพเดม

ตอนนบางจดกยงไมลด แตถาลดหมดกคงจะ 3-4 เดอนนะ ตอนนเรองแรกทคดจะทำาในอนาคตคอเรองหองนำาชนบน จะพยายามปรกษากบเขตกบสถาปนกกอน วาทำาไงใหแบบมนถกตอง เพราะไมใชวาอยๆ ใหใครทำาผดแบบ แตจะใหเขาออกแบบ เราอยกบมนปหนาไปเลย จะไดไมตองเดอดรอนอก เพราะวาปหนาตองทวมแนนอน หนกกวาเดม ทบอกไมมา ผมกคอยไมเชอ ไมเคยทวมแบบน ไปกนทำาไม มนไมมาถงหรอก เสรจแลวเชาขนมา เขาในบานเตมหมดเลย ครกลอยนำา หาอะไรไมเจอ ลอยนำาหมด แลวทเจอเยอะสด เกาอ โซฟาร ลอยกนเปนแถวเลยๆ ดๆ ทงนนเลยนะ คนโซนทายเขาเกบทวลอยมาไปซอม เกาอนเยอะลอยมากบนำาเตมหมดเลย คอบานมนเปนคลายๆ สลม มนเปนแผนเรยบบางๆ นำาอยกบแผนเรยบนานๆ แผนเรยบมนผ พอผปปยย พอยยปป บางทไมทมนไหลมากบสายนำามนกกระแทกกบบาน พอกระแทกกบบานปป มนกกระชากไปหมด เพราะฉะนนคนบางคนกรองใหนะ บอกวาหมดเลย ไมเหลออะไรเลย เครองกง เครองแกงไปหมดเลย

มม : เงนกองทนทสะสมไวพอไหม ในการฟนฟชมชน

ผมกตองระดมอกสกรอบ สำาคญทสดถนนมนพงหมดแลว สงเกตแลวถนนกรอนหมดแลวนะ และพวกตนไม ตนไมนตายเยอะนะ เสยดายปลกมาตงเยอะแยะ ดวาตนไมทไหนตายกเอาตนไมมาลง คอเชค ตรวจสอบกน เพราะวาเราคดวา เราไมไดไปหวงแตหนวยงานรฐมาชวย สวนใหญอยางง เราคดกนแลววาตนไม เราหาทนมาปรบปรงกนเอง เราไมไดหวงทอน เราจดระบบไง แตบางทเขาไมไดเขามา เขาคดแตจะเอามาให ทำาใหชมชนเดอดรอน ไมไดเอามาเขาสวนกลาง แตพอของมาเราจะประชาสมพนธและ ใหชาวบานมาดมาชวยกน คอมนตองเปดพนทอยางง ใหคนเหนวา รถมาขนกคน และใหคนเหนรวมกน นคอระบบทเราทำา

มม : แลวอยากจะแนะนำาอะไรกบชมชนทคดจะพฒนาตวเองบางไหม

เบองตนผมคดวาผนำาตองไมตดยดกบตวเอง คดวาตวเองไปจดการคนทกคนได แตผนำาตองเปดกวางแลวกเชอในคนขางลาง เชอในความด แลวเราดงความดมา เรากใหคนขางลางเขามโอกาสเขาไปมสวน ไมใชเราไปจดการแทนเขา ใหคนมสวนรวมในการทำาความดรวมกน ตรงนละผมวาเรองใหญ แลวกใหโอกาสคนขางลางใหมากทสด แลวผนำากทำาหนาทในการประสาน รบฟงแลวเอาไปพฒนาหนนเสรมชาวบานเขา อนนกจะเปนเรองดมาก

18 มมพเศษ เรอง : กองบรรณาธการ l ภาพ : รบฮ.

20

ในประเทศไทยสถาบนสงฆถอเปนสถาบนทคนใหความเคารพมากอาจจะมากทสดในชวงเวลาแหงความวนวายนกได เพราะถงแมจะมพระทไมดมาเปนขาวลงหนา 1 ของหนงสอพมพหลายฉบบอยบาง แตกยงมพระดทหลายๆ คนยอมรบ และพรอมทจะลมพระไมดรปนนไป โดยอางวาพระกคนตองมดบางไมดบางเปนธรรมดา พระพทธศาสนาตางหากทสอนใหคนหลดพน

หากเราจะมองกนแบบนนกได แตเราเคยสงสยกนบางไหมวาทำาไมปจจบนสงคมพระสงฆมนถงไดวนวายถงขนาดน ทงการสรางวดสรางเจดยทไมรจกจบจกสน ทงๆ ทมวดรางอยทวประเทศ วดเปนจำานวนมากไมไดสอนหลกพระพทธศาสนาอกแลว แตเปนสำานกใบหวย ดหมอ ปลกเสกเครองรางของขลงแทน พระอปชฌายกสกแตวาบวชเณรบวชพระ แตกไมรบภาระเลยงดอกแลว ไมตองพดถงกรณทมพระผใหญมากมายไปทำานายวนโลกแตก กระโดดเตะกลองทชชจากโตะอาหารผานยทปแลวถกจบสก พระเลนแพลงกงแลวถกจบสก แตพระอวดอตรมนษยธรรมทำาปาหแสดงคณวเศษตางๆ กลบถกยกยองใหเปนเกจ จงทำาใหเกดคำาถามวา คณะสงฆบานเรา เปนอะไรกนไปหมดแลว พทธบรษทบานเรา เปนอะไรกนไปหมดแลว และทสำาคญคอ กลยาณมตรของสงคมพทธทจะชวยเตอนสงฆะหายไปไหนหมดแลว เพราะเมอมการเอยถงวาพระรปไหนทำาอะไรไมด กจะมคำาตอบกลบมาในเชงใหยอมรบวา ปลอยทานไปเถอะเดยวกรรมกตามสนองเอง เปนคำาตอบสดทาย ฟงดคลบคลายจะบอกวาชางมนเถด แตหากเราทสนใจธรรมะลองคดดดๆ จะเหนวาพระพทธเจาไมเคยบอกวาชางมนเถด ไมเคยปลอยพระททำาผดใหลอยนวล ทาตองตดสนโทษทกครง ถกวากนไปตามถก ผดวากนไปตามผด โดยทคนโจทกการกระทำาผดของพระไมเคยเปนคนผด นอกเสยจากวาจะเปนการกลาวตเทานน แถมพระองคยงตรสบอกดวยวาผชขอผดพลาดของเรานนแหละคอผบอกขมทรพย แตปจจบนดเหมอนวาคณะสงฆจะมขมทรพยทวารอยหรอลงเตมท เหลอแตทรพยสมบตในธนาคารเปนจำานวนมากเทานน หากอยากรวาทำาไมถงเปนอยางนน เราคงตองพจารณากนไปถงระบบการปกครองของคณะสงฆ ซงปจจบนเปนระบบราชาธปไตยเตมรปแบบ ชนดทไมเหลอความเปนประชาธปไตยและธรรมาธปไตยอยเลย ในขณะทบานเมองกำาลงเปลยนแปลงไปในทางประชาธปไตยและธรรมาธปไตยมากขน คณะสงฆกลบสรางความสำาคญใหกบสมณศกดมากขนเรอยๆ จนพระแทบจะกลายเปนเทวดาเดนดนลมถนกำาเนดไปแลว เรมตงแตคำาศพททใชกบพระกถกเรยกวาราชาศพท (แคชอและวธใชกทำาใหคนมนไปเยอะแลว) จนไปถงตำาแหนงตางๆ เยอะแยะมากมายทสลบศพทไปมาในชอเทานน และไมตายสดทายคอคำาวา “บาป” และ “บญ” เปนตนวา วจารณพระราชาคณะ หรอ พระดง เปนบาป โดยไมคำานงถงวา พระรปนนมความรจรงๆ หรอไม ถาทานสอนผดเปนมจฉาทฏฐใครบาปกวากน เคยไดยนคำาวายศชางขนนางพระไหม ยศชางขนนางพระ เปนสำานวนโบราณ ทมความหมายวา ยศทไมไดทำาใหผรบมอำานาจ เปรยบกบชางทถกขออกศกแลวไดยศ แตยศนนกไมไดทำาใหชางมอำานาจอะไร สงใครไมไดเหมอนเดม สวนพระภกษผตามรอยธรรมแหงพระพทธเจาปฏบตไปเพอความพนทกข จะถกแตงตงใหมยศแบบขนนางอยางไรกไมไดหวนไหว เพราะมธรรมวนยเปนหลกยดอย แตสงเหลานอาจจะเปนจรงไดในอดต ในปจจบนหากผใดคนเคยกบวด เมอยงเดกพอแมพาไปทำาบญตกบาตร มลกหลานเพอนฝงเคยบวช หรออยางนอยๆ หากอยในประเทศไทยมานานพอสมควร กควรจะเคยไดยนชอทใชเรยกพระหลายแบบตางๆ กนไป เชน หลวงพ หลวงพอ หลวงตา หลวงป พระมหา พระคร เจาคณ ฯลฯ เยอะแยะไปหมด ซง 3 ตวอยางแรกอาจตดสนไดจากสายตาของผใชเรยกประกอบกบวยวฒของพระ แต 3 ตวอยางหลงนน มใครเคยรไหมวาชอเหลานนมความหมายอยางไรบาง พระมหาคออะไร พระครคอใคร เจาคณคอใคร แลวตางจากพระธรรมดาๆ อยางไรพระมหาคอใคร หากใครเคยสงสยวาทำาไมพระบางรปถงถกเรยกวาพระมหา กจงรไวเถดวาการจะเปนพระมหาไดนนมาจากความเพยรพยายามในการสอบทงสน เพราะการจะใชคำาวาพระมหานำาหนาได จะตองสอบเปรยญธรรม (การศกษาภาษาบาล) ใหไดอยางนอย 3 ประโยค (สงสด 9 ประโยค) ซงการเรยนเพอสอบใหไดเปนพระมหาน ถอไดวาเปนจดหมายแรกๆ ของพระเณรทบวชกนในสมยนเลยทเดยว เพราะเมอ

21เปนพระมหานอกจากจะเปนผมความรความสามารถทางภาษาบาลเพมขนแลว ยงเปนทนบนาถอตาขนมาทนท เปรยบไดกบการม ดร. ผศ. ศ. นำาหนาเลยทเดยว นอกจากนยงสามารถนำามาเทยบเขากบการศกษาสายสามญไดดวย เชน หากจบ ป.ธ.9 (เปรยญธรรม 9 ประโยค) กจะเทยบไดเทากบจบปรญญาตร หลายคนทศรทธาอยากจะใหเอาไปเทยบกบปรญญาเอกเสยดวยซำาไป และถาหากพระทมดกรตงแต ป.ธ. 6 ประโยคขนไป การนงลำาดบในราชพธจะสงขน และโอกาสทจะมตำาแหนงปกครองในคณะสงฆกจะมากขน และทสำาคญคอมโอกาสเปนราชาคณะงายขนนนเอง ดงนนพระแกพระหนมเณรนอยเณรใหญจงตางมงไปเพอความสำาเรจทางบาลนเปนจดแรก

หมายเหต*ชอพระมหาในสมยพทธกาลไมไดมสวนเกยวของกบการเรยนบาลแตอยางใดจา

พระครคอใคร พระครคอหนงในสมณศกดทมมาแตสมยสโขทย หรอวางายๆ กคอมมาตงแตสมยเรมมสมณศกดกนเลยทเดยว โดยปจจบนสามารถแบงไดเปน 2 ชนดใหญ คอ พระครสญญาบตร และ พระครฐานานกรม ซงพระครสญญาบตรนนเปนตำาแหนงทไดรบการโปรดเกลาแตงตงจากพระราชา โดยใหพระผปกครองในทองถนนนๆ เลอกสงชอกนขนมาเปนลำาดบ จากนนพระราชากจะทรงลงพระนามรบรอง จากนนสมเดจพระสงฆราชหรอเจาคณะหนใหญตางๆ กจะเปนผไปมอบใหแทนพระองค ซงพระครชนดนมหลายชนยศ ตงแตพระครชนตร โท เอก ไปจนถงพระครชนพเศษ ทนาสนใจกคอพระครสญญาบตรนนไมมการจำากดจำานวน การจะเปนพระครชนดนได ตองไดรบการสงชอผานพระสงฆาธการทปกครองขนไปตามลำาดบ โดยคดเลอกจากผลงาน (ทเจาตวตองสงเขามาใหดวย) สวนใหญมกมตำาแหนงทางการปกครองอยแลว ไมวาจะเปนเจาอาวาสวดราษฎร เจาคณะตำาบล ผชวยเจาอาวาสวดหลวง ฯลฯ แตทแนๆ ตองไมไดเปนพระมหาเปรยญทประโยคสงๆ เพราะทานเหลานนกาวขาม “พระคร” ไปเสยแลว สวนพระครฐานานกรมคอตำาแหนงทมากบราชทนนามของพระราชาคณะชนตางๆ เรยกงายๆ วาเปนพระเลขาชวยงานพระราชาคณะนนๆ ยงถาหากเปนของพระราชาคณะทสงขนไปมากเทาใด โอกาสทจะเปลยนไปเปนพระครสญญาบตร และเปนพระราชาคณะกอยใกลเทานน

หมายเหต*วธแยกแยะพระครฐานานกรมกบพระครสญญาบตรอยางงายๆกคอพระครฐานานกรมสวนใหญจะมาพรอมกบคำาวาปลดวนยธร

ธรรมธรสมหใบฎกาเปนตน

เจาคณคอใคร หลายครงทเราไดยนคำาวาทานเจาคณบาง เจาประคณบาง พระเดชพระคณบาง พงรวาเขาเอาไวเรยกพระทเปน พระราชาคณะ นนเอง ซงมตงแตพระราชาคณะชนสามญ ชนราช ชนเทพ ชนธรรม ชนรองสมเดจ ชนสมเดจพระราชาคณะ และ สมเดจพระสงฆราช (หากมเชอเจาตองเรยกวา สมเดจพระสงฆราชเจา) ซงเปนตำาแหนงทไดรบมอบจากพระราชามาตงแตเรมแรกจนถงปจจบน เพยงแตปจจบนจะไมเหมอนกบสมยโบราณตรงทการคดเลอกพระราชาคณะ รายชอพระสงฆ nominees จะถกคดเลอกและสงมาตามสายพระสงฆาธการทปกครองในเขตนนๆ เพอดความเหมาะสมวามศลาจารวตรดหรอไม มผลงานอะไรบาง ไมวาจะเปนผลงานดานการกอสรางบรณะวด สนบสนนการศกษา จนไปถงการสนองงานพระราชาคณะชนผใหญบอยและดแคไหน เปนตน

สมณศกดทำาลายระบบการปกครองอยางไร เมอทหารมยศยอมใชอำานาจของตวเองในการเพมความสามารถทำาดหรอชวไดมากขนอยางไร พระมสมณศกดกเฉกเชนเดยวกน เพราะสมณศกดมกมากบตำาแหนงปกครองในคณะสงฆเสมอ อยางนอยๆ กเปนผชวยเจาอาวาส เจาอาวาสวด จนไปถงเจาคณะจงหวด เจาคณะภาค ทเปนกรรมการมหาเถรสมาคมดวย โดยเฉพาะเมอมหาเถรสมาคมคอองคกรทดแลโครงสรางของสถาบนสงฆดวยแลว

22

ผทอยในตำาแหนงสงๆ กมสทธทจะตดสน บงการ จนถงขนละเลย ระบบการจดการคณะสงฆใหดำาเนนและเปนไปดงทควรจะเปนดงเชนธรรมาธปไตย แตกลบกลายเปนวาเมอเทดทนระบบเจาขนมลนายแลว จากเดกบานนอก (พระสวนใหญ) กฝนอยากจะเปนพระราชากบเขาบาง จงเทดทนระบบทพระแตละรปไมเทากน เทดทนพระสมณศกดทถกบญญตขนอยางผดเจตนารมณของพระพทธเจา (แมทมาของสมณศกดจะพยายามมองยอนถงเหตการณทพระพทธเจาตงเอตทคคะกตาม แตการเคารพกนตามลำาดบสมณศกดและการเขามาอยในตำาแหนงกอนหลง อนไมเกยวกบพรรษาทบวชนน ไมใชคำาสอนของพระพทธเจา) ซงพระมหากสสปะผเปนประธานการทำาสงคายนาครงท 1 ไดสรปไววา “ถาความพรอมพรงของสงฆถงทแลว สงฆไมพงบญญตสงท (พระพทธเจา) ไมทรงบญญต ไมพงถอนพระบญญตททรงบญญตไวแลว พงสมาทานประพฤตในสกขาบททงหลายตามททรงบญญตแลว นเปนญตต” แมกระทงมเหตการณตางๆ เกดขนในประเทศไทย เรากมกจะอางความเปนเถรวาทในการไมกลาไมยอมเปลยนวถปฏบตตางๆ แตกลบอาแขนรบระบบสมณศกดอนเปนไปเพอการเพมพนลาภยศสรรเสรญเขามาอยางไมมททาวาจะยกเลกเอาเสยเลย มหนำาซำายงตะเกยกตะกายใหเปนพระราชาคณะในระดบทสงๆ ขนไปอกตางหาก อาจเปนเพราะเงอนไขหนงในการเปนเจาคณะผปกครองตงแตระดบจงหวดขนไป จำาเปนตองมเปรยญธรรมทสง และ สมณศกดทเปนราชาคณะชนสงดวย ถงจะมสทธเปน nominee ยงถามดกร ดร. พวงเขาดวยกกลายเปนโกทงทางโลกและทางธรรม แตไมเหนจะมอะไรทนำาสงคมใหหลดออกไปจาก กน กาม เกยรต นไดเลย กลายเปนวาแทนทจะไดปรญญา (ความร) เพอปลอยวางทกขดงพระพทธเจาทรงสอนไว กลบตองมามความรเพอเอาไวสะสมความทกขใหมากยงขนตอไป จงควรทจะถงเวลาเสยททคณะพระสงฆาธการและมหาเถรสมาคมตองกลบมาพจารณาการทำางานของตนเอง ดวยการปรบเปลยน พรบ.คณะสงฆ และ กฎมหาเถรสมาคม ใหทนสมยขน พรอมๆ กบการยกเลกระบบสมณศกดเสย หรออยางนอยๆ ไมควรใหสมณศกดไปเกยวของกบการปกครองใดๆ อนเปนเหตใหพระผอยในตำาแหนงเกดความโลภและความถอตวขนเลย หากพระสงฆาธการและมหาเถรสมาคมใฝใจในพระธรรมคำาสอนอนเปนไปเพอการพนทกขแลว คดวาการยกเลกระบบสมณศกด และการปรบวถการปกครองนาจะเปนงานทไมยากนก

VS. พนทแลกเปลยนมมมองระหวางพระกบโยมในศตวรรษท 21

VS.สมณศกดยงเหมาะสมกบยคสมย อยหรอ

25เรยบเรยง : กองบรรณาธการ I ภาพ : ชยพทธ แกวกมล

ส.ศวรกษ Vs. พระราชวจตรปฏภาณ

26 ในปจจบนคณะสงฆซงเปนสถาบนหลกแหงหนงของเมองไทยกำาลงถกตงคำาถาม โดยเฉพาะอยางยงเรองสมณศกดของพระภกษ ทมทงฝายสนบสนนระบบน และผทไมเหนดวยกบระบบน มม ฉบบนจงไดนมนตทานเจาคณพระราชวจตรปฏภาณ ผชวยเจาอาวาสวดสทศนเทพวราราม ผเปนทงนกเทศน นกเขยน ทมชอเสยงในเมองไทย มารวมแลกเปลยนกบปญญาชนสยาม อาจารยสลกษณ ศวรกษ ผวจารณการทำางานของคณะสงฆมาโดยตลอด ผานงานเขยนและการบรรยายทงในและตางประเทศ แตสำาหรบการสนทนาครงน เรองราวจะเปนอยางไร ขอเชญพจารณาครบ

ส.ศวรกษ : สมณศกดนนเปนของคกบราชาธปไตย ซงเราเอาอยางลงกาและเมอเปลยนแปลงการปกครอง 2475 ไดเลกบรรดาศกดทงหมด แตคณะราษฎรทำาความผดพลาดไมไดเลกสมณศกดทงหมด เพราะฉะนนสมณศกดคางมาตงแต 2475 จนบดน สมณศกดกเลยเปนตวแทนของราชาธปไตยทเหลออย เพราะฉะนนพระททรงสมณศกดจะไมมจตเอออาทรทางประชาธปไตย พระททรงสมณศกดยงสงเทาใด จะเอออาทรไปทางราชาธปไตยมากเทานน

พระราชวจตรปฎภาณ : คออาตมาเกดมากเจอสมณศกดแลว แลวเรากนบถอพระ 2 แบบ คอ หนงพระศกดสทธ สองพระศกดศร พระศกดสทธกหมายความวา นบถอในความขลง เพราะวาในสมยเดมเปนเดกวดหมามนเยอะ หมาเยอะมนกตองกดเดกวด เพราะเดกวดกหวงขาว หมากอยากกนขาว กตกน หลวงปทเลยงอาตมาเปนเจาอาวาส ทำาปลดขกขลง เพราะไอปลดขกอนนนหมากดไมเขาแตตองภาวนา อกขตตะขค ทเปนบทท 3 ของพาหง มนกยงมนใจ ตอมาเรากรเรองสมณศกด มาจากตอนไปเทยวทอยธยา ตอนอาตมาอย อ.เสนา จ.อยธยา พอพระสมณศกดมาในสมยนน สมเดจพระพฒาจารยอาสภมหาเถระ (อาจ อาสภมหาเถระ) ทานกใชระบบเจาแบบทอาจารยสลกษณวา การวางตวอากปกรยาอาจจะเปนเพราะวา หนงเปนพระ สองเมอมสมณศกดกรสกเหมอนวามกจะขมๆ เราเปนเณรเลกๆ เปนเดกวด ทกวนกจะมานงจดนำาชาไว ถามเสยงเรอเทยบทาเมอไหร เณรอกองคตองวงไปด แลวตะโกนบอกวามพระมาเรากชงนำาชา แลวเรากจะกราบแบบเจา อนนเราตองวเคราะห พระศกดสทธทานจะวางตวอยางหลวงพอคณ นงยองๆ บาง เหมอนบาๆ บอๆ แตพระมสมณศกดไมใชอยางนน เพราะทานอาจจะรสกวาทานวางตวเปนเจาใหเราขามเกรง ในความขามเกรงมนกมความนยมเกดขน เขาเรยกไอดอล เหนคนพนอบพเทาพระมสมณศกด ถาเราบวชมสมณศกดเราจะไดรบการพนอบพเทา อนนมนเปนสงทซมซบรบเอาโดยทเราไมรตวแตในทางหนงพระสมณศกดนเรากมองไดเลยวาเราไมเคยเหนอทธฤทธพวกพระศกดศรน แตพระศกดสทธมนเหนทกวน เพราะฉะนนจตใจเรากจะเปนอยางง เอะ! จะพระศกดสทธหรอพระศกดศร แมจนเดยวนกยงตดสนใจไมลง แตทวาตดสนใจลง เพราะวาพออายหกสบจะตองเปนพระศกดสทธ เพราะวาเปนพระของประชาชน พระศกดศรนมนเปนพระของประชาชนกบพระซงมนอาจจะใชกฎหมาย กฎหมายขอบงคบระเบยบคณะสงฆเอามาเปนเครองมอ แตพระศกดสทธนทานใชฌานสมาบตททานทำากบประชาชน เพราะบอกตามตรงวาตดสนใจลงวาจรงๆ แลวศกดศรนมนสศกดสทธไมได อาจารยสลกษณจะสงเกตไดวา หลวงพอทวดเดยวนมรปใหญกวาพระพทธเจา สมเดจพระพฒาจารย โต มรปปนใหญกวาพระพทธเจา สมมตวาพระสององคนทานกหมสตสมาธฌานสมาบตของพระอรหนตมาในการทจะเจรญฌานสมาบต สวนพระศกดศรนตายไปลกศษยไมถงหนงชวคนกจบ จรงๆ เรามาดวาพระศกดศรนมนสพระศกดสทธไมได กเลยตดสนใจวาในอนาคตขางหนาเราคงจะตองเปนพระศกดสทธมากกวาพระศกดศร

ส.ศวรกษ : สมณศกดนนคอเครองมอของราชาธปไตย มองในแงด พระราชาแตกอนนกจะแสวงหาพระซงมสลาจารวตร มความรความสามารถ มคณงามความด เอามาตงเปนราชาคณะเพอเปนศกดศรของบานเมอง และเพอไปถวายเทศนเปนประจำาเตอนสตพระราชา เพราะแตกอนนพระราชาฟงเทศนทกวน เพงมาเลกเอารชกาลท 5 นเอง เพราะฉะนนพระราชาคณะนสำาคญมาก ทจะไปเตอนพระสตพระเจาแผนดน และทานมสลาจารวตรมคณงามความดเปนศกดเปนศรแกบานเมอง เพราะฉะนนในบานเมองจะตงพระราชาคณะเพอเปนศกดศรของบานเมอง เชนเดยวกนทมพระพทธรปองคสำาคญๆ ไวในบานเมอง อยางพระศรศากยมนนอญเชญมาจากเมองเหนอเลยพงประตเมองเขามาเลย เปลยนประตทาชางเปนประตทาพระเลย พระพทธยอดฟาจฬาโลกตามเสดจพระศรศากยมนดวยพระบาทเปลานะ จากทาพระมาจนถงวดสทศนฯ น เพราะถอวาศกดสทธเปนศรเปนสงาแกบานเมอง เพราะฉะนนมพระพทธรปเปนประจกษศรแกบานเมองฉนใด กมพระราชาคณะเปนตวแทนของอรยะสงฆเปนศกดศรของบานเมองฉนนน ในแบบโบราณถออนน และตำาแหนง

พระราชาคณะทงหมดแปดสบองคเทาอสตมหาสาวกเลยทเดยว เดมมนเปนอยางน แลวทนมนเรมกลายไป เรมเลอะเลอนไป จนกระทงพดกนอยางไมเกรงใจตอนนมนเฟอ ฟงและการตงสมณศกดในเวลานบานเมองเขามาเกยวของนอยมาก คณะสงฆทำากนเองเลย มหาเถรสมาคมมกรรมการ อนกรรมการวากนเองเลย และพดอยางไมเกรงใจตงลกนองของตวเองทงนน ยกตวอยางงายๆ เลย นวดชนะสงครามเจาคณะใหญหนกลางเพงสนไป ตงพรรคพวกตวเองเลย ตงหลานตวเองเลย วดพชยญาต เสรจแลวกตงเจาคณะภาคแทนวดพชยญาตอกราชาคณะสามญวดชนะสงคราม อะไรน เลนพวกกนชดๆ เลยครบ วดบวรนเวศมทงสมเดจพระสงฆราชมทงสมเดจพระวนรตนเลย วดไหนมสมเดจ 2 องคนไมเคยม อนนมองในแงวงกวางนมนเลอะเทอะ แลวเวลานการทำาบญทำาทาน โดยเฉพาะในวงการคณะสงฆ นมนตพระสงฆทรงสมณศกดทงนน ผมบอกใหหดนมนตพระสงฆทรงสมณสารป ทรงสมณสลาจรยวตรบาง อยานมนตพระสงฆทรงสมณศกด แลวถวายกนเปนหมนเปนแสนครบ เมอเรวๆ นเจาคณวดโพธสมภรณอายครบ 100 ไปสวดมนต 20 องค ถวายองคละหมนหาครบ นแคสวดมนตนะ เทศนนถวายทหาหมน สมเดจไปนถวายแสนอะไรกนน สมณศกดมนเปนเครองมอของทนนยมบรโภคนยมไปแลว มนเลอะถงขนาดนแลว แลวไมคดทจะแกไขนจะดำารงคงอยไมได ระบบสมณศกดนจะดำารงคงอยไมไดจะปลาสนาการไป พรอมๆ ไปกบสนราชาธปไตย ราชาธปไตยกจะดำารงคงอยไมได ถาไมปรบปรงแกไขเปนราชาธปไตยภายใตรฐธรรมนญ ถาเปนราชาธปไตยเหนอรฐธรรมนญเสรจเลย เพราะธรรมตองเปนใหญครบ พระพทธเจาทกพระองคในอดต ในอนาคต ในปจจบน พระพทธเจาทกพระองคเคารพพระธรรม ตอนนพระสงฆทรงสมณศกดจำานวนไมนอย ไมเคารพพระธรรมวนย อลชชเปนจำานวนไมนอยครบเปนใหญเปนโตเปนราชาคณะชนธรรม ชนรองสมเดจ ไมรชนสมเดจดวยหรอเปลา พดกนอยางไมเกรงใจครบ การทรงสมณศกดเวลาน มการตดสนบนกนไมใชนอยครบ ตดสนบนกนไดสมณศกดมา แลวฉลองกน โอโห! ดวยความเคารพฉลองกนนฉบหายเปนแสนๆ นะครบ พมพหนงสอทำาของชำารวย แลวกนมนตพระมาสวด ชยนโต กน องคโตๆ กถวายเปนหมนเปนแสน มนเลอะถงเพยงน แลวไมมใครกลาพด แลวคณะสงฆกเมนเฉยไมสนใจเลยทจะปรบปรงแกไข ตองฝากทางทานเจาคณวา วดนสมภารกเปนสมเดจพระราชาคณะเปนกรรมการมหาเถรสมาคม

พระราชวจตรปฎภาณ : ทอาจารยสลกษณวา มนตองมมมมองวาสมยเดมพระราชาเสดจไปไหน ทานกไปเจอพระทรงศกดสทธกบทรงศล ทานกตรวจสอบความรสกของชาวบาน แลวทานกไปพสจนไอความเปนศลกบศกดสทธ แลวพสจนไดวาชาวบานเขายอมรบ เพราะชาวบานคอผตรวจสอบ ชาวบานนมนมทงโลกวชชะ เมอพระไมดเขากจะฟงเสยง เขาเรยก public hearing ถาพระไมดคณะสงฆจดการไมได พระราชากตองไปจดการ เพราะวาเปนแผนดนของทาน เพราะทานถอวาพระองคนอยในแผนดนของพระองคทาน สำานกถงพระใหหง ใหหวยอะไรสมยนน พนเอกปนเขยนไวใชไหม ใครจดการไมไดสมยนน พระราชาไปจดการ คราวนเมอไปเจอพระทมความศกดสทธชาวบานนบถอ กจะแตงตงสมณศกดตอนนนเลย เชน หลวงพอแชม วดถลาง ทภเกต หลวงพอแชมแขงทอง ในประวตจรงๆ อาตมาไมทราบ แตวาดรปทหลวงพอแชมถอพดยศ แลวสมยนนใครมกลองละ นอกจากรชกาลท 5 ภาพนนมนเปนการบงบอกวาทานพระราชทานเดยวนนเลย ทานพระราชทานแลวทานถายรปของทานเองเลย ตอมากมการเปลยนแปลงเนองจากวาพระสงฆเยอะขน กเลยมพระราช-บญญตซงมาเปลยนแปลงมาเรอยๆ กเลยใหพระสงฆพจารณากนเอง ตรงนแหละคอจดทฆราวาสเขามองแบบอาจารย ส.ศวรกษ ไอความตอเนองของความรสกวาเรามอำานาจ แลวกแตงตงพระทอยใตปกครองเพอจะสบทอดอำานาจ การสบทอดอำานาจนมนกม 2 อยางคอ หนงดวยความรสกวาใกลชดกบเรา สองเพอเลยงเรายามแกเฒา ในฐานะทอาตมาเปนคนด อาตมาทำางาน อาตมากเหนวาอคตนมนเปนความวบต อคตมนแปลวาลำาเอยง เพราะเราแปลเชงเปรยบเชงอปมาวา อยธยาสมยนนมนกใชเรอใชไหม เรอถามนเอยงแลวมนลม ลมแลวทรพยสนเงนทองเราหมด แตในหลวงทานตรสวาครงหนงวา “อ” แปลวาไม “คต” แปลวาไป อคต แปลวาไปไมได ไปไมรอด ถาอคตอยในใจของใคร แลวผนนมอำานาจ ถาเปนเดกๆ กแปลวาขนนทาวจารณผใหญ มนไดเทานนเอง นนทา วจารณ นอยใจ ไมทำางาน แตถาเปนผใหญนอาตมาคดวาพอฟงพระองคทานวบต ถามนวบตเฉพาะตวไมเปนไร ถามนวบตในองคกรและมนมการสะสมแบบปอบ ปอบนกอนมนตายมนจะถยนำาลายใสปากคนตอไป มนกจะมการถยนำาลายคอคำาสอนทพระมสมณศกดจะตองสอนลกนองตวเองเสมอ ดแลพวกเดยวกนนะ สำานกนนไมใชนะ อนนนมนสายนน อนนนมนสายน วางายๆ คอสมเดจ ทไหนมสมเดจ ทนนกมสสาย ถามหานกายกสสาย คอมหานกายมนสายเดยว แตถาสมเดจมนกมสายของเขา สวนพระธรรมยตกมสสาย รวมทงสมเดจพระสงฆราชกเปนหาสาย เพราะวาเราม 9 ยอดใชไหมอาจารย คอเขาตงใหม 9 ยอด เมอทกองคมอคต ถามนะ อาตมาไมไดวา ถามอคตทานกจะมองเหนความเจรญของลกนอง และความยงยนของตวทานเอง แตทานไมไดมองเหนวาเกดอะไรขนในอนาคตขางหนา ตรงนคอสงทควรจะพจารณาวาเรองอคตเปนวบต

28ของคณะสงฆและของทกคน เพราะฉะนนอาตมาจงเขยนในหนงสอนานแลววา ยศศกดเปนของหนกสำาหรบคนไมมความสามารถ ยศศกดเปนเพชฌฆาตของผบงคบบญชาทไมยตธรรม ยศศกดเปนความชอกชำาของคนทผดหวง ยศศกดเปนพลงของคนด ยศศกดเปนศกดศรซงมในมวลหมมนษย คอมนตองม แตตวกลางสำาคญในทกประการ ยศศกดเปนเพชฌฆาตของผบรหารทไมยตธรรม มนไมใชฆาตวเอง แตมนฆาระบบทง ซงในกาลตอไปมนอาจจะไมมความหมายในความรสกของคนเลย เพราะวาคณภาพ คณประโยชน คณธรรม ไอคณวฒตอนนเขากำาหนดประโยค 9 นไมใชโจมตประโยค 9 ตองขออภยพระเถรานเถระดวยวา เมอมการแกพระราชบญญตคณะสงฆและมการแกกฎหมายพทธสมาคมเรากสามารถตรวจสอบไดเลย พอกฎหมายสมาคมฉบบสดทายออกมานอาตมารเลย อาตมาประโยค 5 รเลยวาเขาทำาเพอประโยค 9 เขาออกพระราชบญญตเพอประโยค 9 และเขากดกนองคไหนไมไดประโยค 9 ถาไมไดเปนชนเทพเปนรองภาคไมได หรอไดแตมกรณพเศษ เขาทำาเพอสถานภาพของประโยค 9 อาจมความคดวาเพอสงเสรมใหพระเณรเปนประโยค 9 จะไดเรยนกน แตความสญเสยของมนถาวจยกนแลว แลวคนไมไดประโยค 9 ทำายงไง ทมคณภาพสง มคณธรรมสงกตองกลายเปนผใตปกครองของเดกๆ เราจงเหนพระครททรงศรทรงศกดมความศกดสทธ ดำารงในศลธรรมและปญญา อยใตปกครองของเดกๆ เดกมนกเหม พอมนเหมตอนนทงระยะเวลาหางมา 40-50 ป มนกจะถกฝงรากลกในใจวา กตองไดประโยค 9 เมอกไดประโยค 9 ถาอย จะไดเปนอยางนนๆ จะไดไปปกครองพระ กฎหมายมหาเถรสมาคมมนไมไดใหประโยคอนเลยนะ เพราะฉะนนประโยคอนกกลายเปนอะไรละ เอะ! แลวศล สมาธ ปญญามนมประโยชนอะไรในการปกครอง ซงพฤตกรรมปกครองมนปกครองโดยการนบถอการกราบไหวกน เพราะฉะนนทสดเดกรนใหม อยางอาตมาอาย 55 ตอไปสมมตสมณศกดกบการปกครองนะ หมดโอกาสแลว นไมไดเรยกรองนะ หมดโอกาสแลว เพราะเดกรนใหมอาย 35 นประโยค 9 เปนเจาคณะภาคกนแลว เปนรองภาค เราไมไดอยากเปน แตตอไปคณะสงฆมนจะเปนยงไง ในเมอเดกมนรแลวมนขามหวเราได แลวตอนทเขาเปนเดก เปนประโยคเกา เขากยงกราบไหวเราอย แตพอขนระดบรองภาคไมมความหมายแลว เพราะเขารวา อนาคตเขากจะกาวไปสสมณศกดชนสงโดยคำาวาเปรยญธรรม 9 ประโยคซงมนตราอย ถกบญญตอยในกฎหมายมหาเถรสมาคม เพราะฉะนนตรงนมนกคอความทอถอยของภกษทดอยโอกาสทเขาทำางาน แลวเขากจะถกกนแคพระครสญญาบตรเทานนเอง

ส.ศวรกษ : แตถามเสนแลวกไมจำาเปนตองเปนเปรยญนะครบ พรหมมนวดราชบพตรน 2 ประโยคนะครบ พรหมมนเจาคณะ รองผชวยเจาอาวาสวดราชบพธสถตมหาสมาราม พระอารามหลวงชนเอก 2 ประโยคครบ 9 ประโยคมหานกายจำานวนมากนะครบ 10 ป 20 ปยงไมไดเปนราชาคณะเลยครบ เพราะวาไมไปตดสนบนพวกเลขาฯ เจาคณะหนอะไรตางๆ เหลาน ผมพดอยางไมเกรงใจเลย นแสดงวาธรรมยตเขามเสนพเศษครบ เขาอดหนนพรรคพวกกนเอง ไมตองเปนเปรยญกได

พระราชวจตรปฏภาณ : คอจำานวนมนนอย (แทรก)

ส.ศวรกษ : ไอกฎเกณฑทวางไวน วางไวเพอพวกพระสวนใหญ ทถกเหมาวาเปนมหานกายจำานวนนอย เขามอภสทธพเศษรอยแปดพนประการเลย นอยากจะเรยนดวยความเคารพ และอภสทธอนนพระกไมกลาพดซงๆ หนา พระธรรมยตนเขาไปแฝงอยกบพระราชาตงแตรชกาลท 4 เปนตนมา สงฆราชไมมทางเปนฝายมหานกายได เพงมาเปนไดเพราะเปลยนแปลงการปกครอง สมเดจวดสทศนฯ นเปนสงฆราชมหานกายองคแรก ตงแตเกดธรรมยตนกายขนมา ตงแตสนสมเดจพระมหาสมณเจาปรมานชตชโนรสแลว ธรรมยตทงนน เพงมาวดสทศนฯ นแหละครบเปนสงฆราช เพราะเหตวาเปนประชาธปไตย

พระราชวจตรปฏภาณ : วดโพธ

ส.ศวรกษ : นนมนทหลงแลว เรมจากทนแหละ เพราะเหตวาสมเดจวชรญาณวงศทานไมเปลยนแปลงการปกครองทานเปนสงฆราช เพราะทานเปนหมอมราชวงศดวย แลวสมเดจวชรญาณวงศ (สมเดจพระสงฆราชเจากรมหลวงวชรญาณวงศ) ทานนงหนาสมเดจพระวนรตวดนนะครบ แตพอเขาเปลยนแปลงการปกครอง สมเดจพระวนรตแพถงไดขนเปนสงฆราช นพดตรงไปตรงมา อยานกวาการเมองไมเกยวของ เกยวของสครบ มหานกายเรานอยฝายราษฎรมาโดยตลอด แตตอนนมหานกายกลมราษฎรไปหมดแลว ตอนนพดกนมากเลย

พระราชบญญตปกครองคณะสงฆ ร.ศ 121

รชกาลท 5 ทานเปนสงฆราชเองนะครบ

ไปอานดสครบ พระราชดำารสเขยนไวชดเลย

30ปฏรปบานเมองการเมอง แตเราลมไปวาคณะสงฆนเปนสวนหนงของบานเมอง เมอเปลยนแปลงการปกครอง 2475 เกดคณะยวสงฆขน เขาเรยกคณะปฏสงขรณ สมเดจธรญาณมนองคท 2

พระราชวจตรปฏภาณ : วดปทมคงคา (พดแทรก)

ส.ศวรกษ : ตอนนนทอยวดพระเชตพนเปนเปรยญ 9 ประโยครวมกบเขาดวย และจากคณะปฏสงขรณถงไดเกดพระราชบญญตการปกครองคณะสงฆ 2484 เปนประชาธปไตย ไอ ร.ศ 121 เปนราชาธปไตยตามแบบรชกาลท 5 ทน 2505 เวลานมนกเปนราชาธปไตยแบบ สฤษด ธนะรชต เราไมไดแกเลย ทงๆ ทเราเปลยนมาหลายครงแลว ถาจะเปนประชาธปไตยในทางบานเมอง ทางคณะสงฆกตองเปนประชาธปไตย ตองเปลยนพระราชบญญตคณะสงฆกอน ทนถาเปลยนอนนแลวกมาดวา 2475 พลาดตรงไหน เลกบรรดาศกดทงหมด เพราะบรรดาศกดมนคงไวซงความเปนศกดนา เลกหมด ขน หลวง พระ พระยาไมมเลย แตลมไป ไมไดเลกสมณศกด แตไมไดตงนะครบ 2475 มาตงเอาเมอรชกาลท 8 เสดจนวตพระนคร แลวเจาคณนวมวดอนงคฯ ขนปรดเดยวครบ แตมหาโพธวงศเปนสมเดจพฒาจารยเลย วดสระเกศเปนธรรมเจดยคางอยตงนานเลยครบ ตงแตรชกาลท 7 ปลายรชกาลท 8 ถงขนเปนธรรมวโรดมคอไมไดเลก แตกดองเอาไว ทนถาเผอวา จะเปลยนพระราชบญญตคณะสงฆใหม ถามความกลาหาญทจะทำาพอ กตองเลกสมณศกดไปเลยนสำาคญมาก แตวาแนนอนพดอยางนคนจะตกใจกนมาก เพราะเราคนเคยกบความเปนมาแบบเดมๆ มองไมเหนขอบกพรองเทาทควรจะมองเหน เพราะสมณศกดเวลานไปผกอยกบทนนยม บรโภคนยม ยงสมณศกดสงเทาไหรเงนทองมนมามากเทานน ชาวบานกนยมสมณศกด ไมนยมสมณสารรปมนกเลอะเทอะกนไปหมด เพราะฉะนนการเปลยนแปลงนมนตองมความกลาหาญเพยงพอ แลวโยมตองกลา พระเองคงไมกลา เวนแตจะพวกพระเสอแดงซงแอนตสมณศกด แตพระเสอแดงพวกนกเปนพระซงไมมอำานาจวาสนาอะไร กไดแตไปเยวๆ อยแคนนเอง นถาเราฟงพวกเยวๆ บาง เอามาตรกตรองใหรอบคอบกอาจจะปรบปรงเปลยนแปลงไมใหกระทบกระเทอนอยางรนแรงได

พระราชวจตรปฏภาณ : คอทานอาจารยสลกษณ ทานกพดในแบบฆราวาส แตในทรรศนะของอาตมา ผทเปลยนแปลงคอผทครองอำานาจ (เนนเสยง) มนจะเกดขนไดไหม เมอเปลยนแปลงไปแลว การจดระบบการปกครองโดยเขาเรยกสลสทธาธคณ เราจะทำาอยางไรกบมน อาตมายงมองไมเหนการเปลยนแปลง เพอเปนการปรบตวใหพระเปนพระ 5 แบบ ตามสปฏปนโน (อาหเนยโย ปาหเนยโย ทกขเนยโย อญชะลกะระณโย อะนตตะรง ปญญกเขตตง โลกสสะ) เพราะผทมอำานาจเปลยนแปลงได มนคอพระสงฆททรงสมณศกด ทชอบเสนอการเปลยนแปลง โอกาสเลกมนยงเปนไปไดยากตอนน เพราะการเลกมนไมใชพระเลก คนเสพยามนจะเลกยาไดไหม ไมม คนเสพยาเลกยาไมได ยกเวนหนงตำารวจเยอะ สองเขาจบไปบำาบด สามไมมอะไรกน สโรคภยไขเจบมาเบยดเบยน มนถงจะเลกได ถางนเลกไมไดหรอก อะไรทมนเสพตดไปแลว อำานาจ ยศศกด เปนเรองของการเสพตด เพราะฉะนนคนไมมาลง ส.ส. แลวเอาลกมนมาเลน เอาเมยมนมาเลนใชไหม เอาโคตรเหงาเหลากอมาเลน

ส.ศวรกษ : จากพ.ศ. 2475 เกดพระราชบญญตการปกครองคณะสงฆ 2484 ฆราวาสเขาจดแจง พระไมไดจดแจงนะครบ สภาผแทนราษฎรเขาเปนคนจดแจง แลวกมเปรยญลาพรตเกยวของสองคน คนสำาคญฝายมหานกายกหลวงวจตรวาทการ คนสำาคญฝายธรรมยตกทองสบ สขมาศ สองคนเขามาเกยวของ พระไมไดเกยวของเลยครบ เขาจดแจงทงหมดถวายพระ พดกนตรงไปตรงมาการปกครองคณะสงฆตงแตไหนแตไรมา ฆราวาสปกครองทงนนครบ เจาพระยาหมอมราชวงศคล สทศน คมกระทรวงธรรมการถองพระราชาคณะเลยครบ นฆราวาสปกครองพระมาตลอดเราลมไป แมกระทงพระราชบญญตปกครองคณะสงฆ ร.ศ 121 รชกาลท 5 ทานเปนสงฆราชเองนะครบ ไปอานดสครบ พระราชดำารสเขยนไวชดเลยวา กรรมการมหาเถรสมาคมเปนการสงฆ ประชมกนเพอถวายความเหนสำาหรบสงลงพระบรมราชวนจฉยชดเจนเลยสงฆราชคอรชกาลท 5 จนมาถงรชกาลท 6 แลวทานไมสนใจเรองการปกครอง ทานถวายใหอปชฌายทานสมเดจพระมหาสมณเจาปกครอง กปกครองแบบเจาปกครองไพรชดเจนเลย มมหาเถรสมาคมแตตดสนชขาดโดยสมเดจพระมหา- สมณเจา จะใหมหานกายหมแหวกกยงได มขดขนอยกเพยงวดสทศนฯ วดอรณฯ ไมกวดนทไปขดทาน แลวกไมไดเลอนสมณศกดเลยนะ พวกวดทไมยอมหมแหวกไมไดเลอนสมณศกดเลย พวกหมแหวกนเลอนสมณศกดเปนแถวเลย วดมหาธาต วดเบญจมบพตรฯ วดอนงคฯ ฯ

ถามตวเองทกวน วาไอความเปนเจาคณ

ราชวจตรปฏภาณเปนดาราโทรทศน เปนนกเขยน มนให

อะไรมากกวานพพาน

32นหมแหวกตามทาน คอทานเปนใหญขนาดนนทานเอาวธเจามาปกครอง เราลมไป และทนไอ 2505 นจะเอาอยางเจามาปกครอง แตพระสมยนหมดความเปนเจาแลว ถงมาเปนสมเดจเจากเปนเจาไมเปน ดดจรตเปนเจาเทานนเอง อยากจะมรถหวอนำา อยากจะตายแลวใสกบใสโกฏ แตลกๆ กยงเปนไพรอยครบ สมเดจตางๆ เหลาน เพราะเปนเจานมนมขตตยมานะ กลาตดสนใจ สมเดจพระมหาสมณเจาวชรญาณวโรรส นะครบ ราชาคณะปลดซายของทานจลนายกรบสนบน ทานรบสงใหสกเดยวนนเลย นเลขาฯ เลย จลนายกสงใหสกเดยวนนเลย รบสนบนปานชาปานเดยวเปนทตยปราชกแลว สมยนไมกลานครบ พรรคพวกกนนอนกบผหญงเอย โกงเงนเอย กปดบงกนเสรจ อนนไมไดรกษาสมณศกดอยางเดยว คณไมรกษาคณะสงฆเลย เพราะคณะสงฆนเปนเนอนาบญอนประเสรฐ ทเราเคารพพระสงฆกนเพราะทานเปนเนอนาบญเปนผบรสทธ แมอาบตประมาณนอยทานกตองปลง เดยวนวดหลายวดไมปลงอาบต แมกระทงวดบานกราง วดเจาคณประยทธทานเอง กไมปลงอาบตกนแลว หรอบางวดกปลงกสกแตวาปลง วดปทมคงคาททานพทธทาสไปอยสมยททานมาเรยนกรงเทพ วดปทมคงคานพระบวชใหมบวชบายสองโมง พระเกาชวนไปฉนกวยเตยว แลวพระใหมก อาว! หลวงพไมเปนอาบตเหรอ พระรนพกเฮยๆ พรงนเรากปลงแลว เสรจเลยครบ เมอพระธรรมวนยเปนของเลนเสยกเสรจเลย พระธรรมวนยนเปนสงทประเสรฐทสดสำาหรบคณะสงฆ แลวคณะสงฆนนเปนสงคมทางเลอกประเสรฐทสด ซงถอยไปหาพระพทธเจา ถาเรารกษาอนนไวไมได กเสรจเลย เปนของเลนกน เดยวนกกลายเปนของเลนทงนน พระเปนตดเยอะแยะไปหมด พระมเมยเปนผชาย มเมยเตมไปหมด นมนสงอนตราย กอยางทเจาคณทานพด แตกอนนโยมเขาดแลพระ เขาใสบาตรเชา แตถาพระเปนปราชกชาวบานเขาจบสก เดยวนชาวบานไมสนใจพระแลวครบ สนใจอยางเดยววาพระมาทำาพธกรรมใหเทานนเอง เมอพระเปนพราหมณเหมอนพระจนจดกงเตกเทานนกเสรจเลย พระตองมความเปนสมณะ ตองเปนลชช มความละอายเปนพนฐาน มหร โอตตปปะ ถาหมดอนนเสรจเลย เพราะฉะนนเวลานม อลชชเตมไปหมด ถงขนเปนกรรมการมหาเถรสมาคมดวยซำาไปเปนอลชชนอนตรายมาก

พระราชวจตรปฏภาณ : คอฆราวาสน ถาเราศกษาใหดพระเจาอโศกมหาราชทานมความรเรองสงสอน แตเผอญทานไดพระโมคคลลบตรตสสะเถระพระอรหนต แลวมอะไรกจะถามพระ เขาจะถามพระอรยะ พระอรยะปรารภยงไง ถาเกดอลชชขนทานกเอาไปตดสนทางโลก เพราะวาพระศาสนารงเรองลาภผลมนเยอะ คนกปลอมบวชกนเยอะ ทานกเลยตดคอใหเปนเยยงอยาง ทำาไมถงตดคอ อาตมากวเคราะห ทำาไมเขาถงตดคอทเปนอลชชทปลอมบวช เพราะวาเขาถอวามนเปนการฉอฉลทรายแรงทสด คนฉอฉลนกฎหมายมนมใชไหมอาจารย แตพระฉอฉล พระหลอกลวงนมนไมมกฎหมาย และมนเปนการทำาลาย เขาจะกรวดนำาใหญาตเขาตอนตาย แลวไปเจอพระไมด ไอทมทกขไมพนทกข ไอทอยากสขมนไมสขยงๆ ขนไป เพราะฉะนนพระเจาอโศกมหาราชทานจงคดถงลกษณะแบบน ตองบอกวานคอมหนตภย คราวนเรองสมณศกดนเปนวาใหอาจารย ส.ศวรกษ มอง อาตมาเปนพระมนมองยาก เวลามองแลวมนเปนภยตอวด เนองจากวามนกระทบในการทอยรวมกน แตอาตมาเหนสงทเสยหายในวงการคณะสงฆกคอเวลาทสมยกอนเขาบวช เขาบวชดวยความเลอมใส เขาบวชเพราะ 3 อยาง บวชเพราะแรงอธษฐาน บวชเพราะความเปนลกหลานกตญญ บวชเรยนรธรรมวนย บวชเพราะแรงอธษฐานกอธษฐานแตภพ แตชาต เหมอนพระพทธเจาอธษฐาน พระอรหนตทกองคกอธษฐาน มอปทานพระไตรปฎกลองไปดเหอะ มาถงในฐานะเปนลกหลานกตญญมนเปนประเพณ กมอกพวกหนงอยากเรยนรพระธรรมวนย คราวนไอสงทธรรมะเราไมดขนน ผานเรองสมณศกดไปกอน คอเราบวชมาแลว หนงเราไมไดอานประวตพระพทธเจาอยางลกซง สองเราอานประวตพระอรหนตแบบเผนๆ จนไมสามารถเอาทานเปน แบบอยาง จรงๆ พระอรหนตแปดสบองค ถาอานอปทานของทานดวยนะ ภกษณอกนะ ถาอานลกซงแลว อานผลดของพระธรรมวนย ศลหา ศลแปด ศลสบ ถาอานอยางลกซง โอโห! คนดเตมประเทศ แตเผอญแบบเรยนของเรา มนเรยนเพอประทงชวต ยงระยะหลงนมนเปนการสงเคราะหคนจน คนจนกอยากจะมกน ทำายงไงจะมกนกตองมความร พอมความรกอยากสก อยกอยากจะมสมณศกด คอเราไมไดลางกเลสกอน กเลสเมอมนมโอกาส มนกกำาเรบ ไมวาจะเปนราคะ โทสะ โมหะความลมหลงมนกกำาเรบขนมา ทนในฐานะทอาตมาแกแลว แตจะเอามรรคผลนพพานไหม ถามตวเองทกวน เพราะไอความเปนเจาคณราชวจตรปฏภาณเปนดาราโทรทศน เปนนกเขยน มนใหอะไรมากกวานพพาน แลวตอนนกเลยเรมอานประวตพระอรหนตอยางลกซง พออานอยไฟนรกกแวบ บางวนอยากจะวางหนงสอ บอกตามตรงอาจารย แตมโอกาสหนแลว ถาเราไมคดมรณานสสตเปนอนจจงนะ อาจจะตายวนพรงน อาย 55 ยงมโอกาสหน กเตรยมตวหนไฟนรก ทำายงไงใหคนเรยน ใหคนทเขามารศาสนา เรยนรถงองคพระอรหนตอยางลกซงจนเปนตนแบบ เพราะไอแบบบาลงบาลอะไรน มนมแคผวเผนเทานนเอง สมยกอนประโยค 3 คอวนยปฎกจบ บวชมา 3 ป มนตองอานแตวนยอยางเดยว อานละเอยดลกซงอรรถกถา ฎกา

33ตองอานใหหมด พออยไดอก 3 ปกอานพระสตตนตปฎก พออกสามปกอานพระอภธรรม 9 ปมนอานจบ แบบพระพมา แตระบบของ การคณะสงฆไมใชอยางนน อาตมาเรยนบาลเปนมหาประโยค 5 อาตมาเรยนมาถงกแปลเลย อาตมาไมไดรสาระเลย ไอหมวดแรกหมวดกรรมคออะไร ทำาไมตองจดเปนหมวดกรรม หมวดโนน หมวดน หมวดนนไมมใครอธบายใหฟง เราเรยนเพอเปนมหาเปรยญ แตพอเปนมหาเปรยญเสรจแลว ตอมาเรากตองมาเทศน แลวกเอามาเทศนแคใหเทศนได เพอจะอะไรดำารงชพวางนเถอะ เพอมชอเสยง เพอเชดชตวเอง เพอยกยองตวเอง เพอชวยพอชวยแม แตเราไมไดอะไรเลยในดานคณธรรมตามหมวดตางๆ ททานวางเอาไว หมวดกรรม หมวดจต หมวดกเลส หมวดมตร หมวดอะไร ไมไดอะไรเลย แคแปลไดกจบ แลวอาตมาทรรศนะเรองสมณศกดเปนเรองของอาจารยทเปนฆราวาส สวนทรรศนะในวงการคณะสงฆทจะตองสอนตอไปนน มนตองสอนเขาใหลกซง เพราะฆราวาสเขาอานเพอบรรลมรรคผลนพพาน ฉะนนอาตมาจงจดพระไตรปฎกใหม อาตมาเปนคนแรกทแปลพระไตรปฎกวา พระไตรปฎกคอ how to ยำาหนาทหลก ใหรจกหนาทการงาน ใหบรหารจต ใหเตรยมชวตไวโลกหนา ใหดบกเลสตณหาเขาสพระนพพาน แลวหนาทหลกแบบฆราวาสธรรมทอยในสงคาลกสตรนนแหละทพระพทธเจาทานตรส นคอความเปนคน บางคนเกดมาเปนคนในสงคาลกสตร คณตองมทกสถานะภาพอยางนนเลย ในความเปนคนแตละเรอง พระพทธเจาบอกธรรม 5 อยาง อาตมาเขยนปยสตร 5 ตำาแหนงหนาทการงานคณทำาหนาทอะไร คณเอาอนนไปใส ใหบรหารจตแตใหเตรยมชวตไวลวงหนา เลอกสวรรคนพพานเอาไว นรกกเลอกได สวรรคจะไปชนไหน จะเปนเทวดาแบบไหนเลอกได แตสดทายดบกเลสเขาสนพพาน ไอทงหมดสขอแรกมนเปนประโยชนของเรา แตไอขอสดทายมนเปนทงเปนประโยชนตวและเปนประโยชนแกชาวโลก ซงทำาใหเรามาเปนพระ แตทพดอยางน อาตมาวาฆราวาสนนาสรรเสรญ เพราะไปดแลวฆราวาสเขยนหนงสอเรองพระดกวาพระเขยนเอง เขาศกษาเชงบรณาการเพอตวเขาเอง เขาจะเรยนรอยางศรทธา ดวยระบบศรทธา สวนหลงๆ เรารวาการศกษาสงเคราะห เพอใหมฐานะทางสงคมหรอเพอสกขาลาเพศไป ทกๆ วนเราเหนเณรเดนไปเรยนหนงสอ เรากมองจะเหลอสกองคไหม เพราะเราไมไดใหอานประวตพระอรหนตอยางลกซงจนเขาเปนพระอรหนต เพราะฉะนนพระเตมประเทศน บอกตามตรงถาในทรรศนะของอาตมาตอนนนะ คนถงอารยะคอพทธทาส ถาในชวตอาตมาทอานหนงสอ คนถงความเปนอรยะคอพระพรหมโมล คนถงอรยะคอเจาคณประยทธนอรยะ เพราะทานอานถงนพพาน คนเขยนหนงสอถงนพพานไดแลวเอามายอสอนไดมนถงนะ มนถงแลวถาอารยะบคคลในฐานะเมตตาธรรม อาตมากตองนบถออาจารยอลงกต วดพระบาทนำาพ นนเปนอรยะอกแบบ อาตมาไมไดวาเปนอรหนตนะ ถาหลวงพอคณเปนอรยะกไดเชงเมตตา ในเชงฌานสมาบต แตอาตมาไมไดพยากรณ หลวงตามหาบวทานกเปนอรยะ ทานเปนอรยะบคคล แตชนไหนอาตมาไมพยากรณ แตสมยนมนจะมหรออาจารย เราเคยอานหนงสอทเขาวา นพพานคำาเดยวยงขเกยจจำาเลย แตหนงสอในพระไตรปฎกนพพานมอะไร เทาไร ใหพระอานใหจบส อานจบนพพานมนอยกบความรแลวมนเปนสญญา วนหนงสญญามนจะกลบมาถกทบทวนเมออายมนเปลยนไปใชไหม พออายเปลยนไป เรากจะไดพระอรยะ ความจรงอรยะบคคล จำานวนพระสงฆมนไมไดนอยลงไปหรอก เพยงแตวาเราวางรากฐานการศกษาเทานนเอง เจาชายสมยกอนบวชกนทงนนใชไหม นพระพทธเจาทานสอนลกซง แลวอาตมากตองชมรชกาลท 4 เรองทวา ทานคงมองทานบวชมานาน ทานคงเหนความบกพรองอะไรตออะไรเยอะแยะ ทานจงไดนพนธทำาวตรเชา วากอนทจะออกไปบณฑบาต ฆาตวตายถวายพระพทธเจาหรอยง ทวารปงอนจจง รปงอนตตา ฆาความเปนตวเปนตนตายหรอยง ถาไมอยางนนกแยงสตางคกนตาย อาตมาเปนเณรตอนไปบณฑบาต รปงอนจจง กไมมใครอธบายใหอาตมาฟง อาตมากสวดทกวน แตเนองจากบานนนมนมสาวๆ ใสบาตรอาจารย พรงนวนอาทตยวนเสารเณรกจะขดฝาบาตร เพราะวาสายนบณฑบาตมนมเดกมธยมใสบาตร กขดฝาบาตรแขงกน มาเรมเอาสมาแตงถาด เรมแตงเรอใหสวยแขงกน วนๆ กงวนกนแตงเรอ พอเยนๆ กเอาสบวเศษนยมทาหนาปบ มนเปนสครบมานงขดหนากน นงขดหนาจนหนาขาวเชยว พอเราโตขนมาถงวนน โอโห! กนไมไดตนแบบอะไรทดมาเลยนะ เพราะเราเรยนเพอประทงชพ พอแมจน ถาเปนมหามนมศกดศร เราเรยนแลวเผอวาสก แตพอมาถงวนนปบ เราทำางานเผยแพร ในหนงเดอนมนกตองมเรองกรรมฐานอย เพราะเราเหนตวเราเนาเฟะมาแลว ถาเราไมเนาเฟะ เรองสมณศกดมนกหลดไป ถาเราไมตดขาดเดยวมนชอบเรา แตวปสสนาจารยทกสำานกเวลาสอนกายานปสสนาถงขนไมม เพราะสงเสรมโยมแตงตวสวยมรปแบบ จะไปสอนกสะเทอนใจคณหญงคณนาย คณหญงอะไรครบพอเขามาปฏบตธรรมมานงกรรมฐานนพลอยเทาหวเปด เพชรเทาหวพระ นำาหอมฟงหองประชม แลวพระกใหเกยรตไปจดธปจดเทยน อาวแลวมงจะไปสนกเลสไดยงไง อาว! มนกรสวาพระชอบแบบน แลวอาศยปากพระยกยอง เมอเกยรตทางโลกหมดไปตองอาศยพระเปนสอ พระจงไมไดทำาลายกเลสคนเลย ใหสอนกรรมฐานพทโธ สมมาอะระหง ยบหนอ พองหนอ อธบายกนยงไงกไมร มนยบอตอนหายใจเขาน เรองสมณศกดนอาตมาไมวจารณ เพราะอาตมายงมองไมออกวา เลกแลวอะไรมนจะตามมา ฆราวาสอาจจะเกงกวา อาจจะสรางระบบ

34

ไดดกวา แตอาตมามองถงการสงสอนของพระกบการทำาลายกเลสคน วาเราจะปรบเปลยนกนอยางไร แลวจำานวนพระทเราเนนกนเรยนปรญญาตร ปรญญาโท เสรจแลวมนสกหมด ทำายงไงจะบมเพาะพระเณรของเรา พอเขาเลอมใสเสรจ เขาไมสก ทกวนนเราขาดดลย อยางวดสทศนฯ เองอาตมายงมองไมเหนวา อกหนอยจะมพระเณรเทาไร เพราะคนจบปรญญาโทสง แลวมนชวนกนไปตางประเทศ ไปเพออะไร คดวาฝรงรวย แลวสมบตมหาศาลทางพทธศาสนาจะอยยงไง พอคดอยางนนมนกเกดปรชญาการบรณาการธรรมะ เพราะอกหนอยกตองไปงอขาราชการ ใครเขยนหนงสอธรรมะอยางอาจารย ส.ศวรกษ อาจารยบวชชวยมาดแลวดหนอย ถาไมมภาระ คนนนเขยนหนงสอธรรมะดมภาระ บวชนะ ขอนะ ตอไปกจะไมใชวดนกเรยน มนตองปรบวดทงหมด มนงกรรมฐานสอนกนจรงจง ซงถงเวลานนอาตมาจะอยหรอเปลายงไมร อาตมากเลยมองการณคณะสงฆวามนถงจดเสอม ในเรองทเราไมไดสอนใหคนเขาถงพทธศาสนา เราไมไดสอนใหพระเณรเราเรยนรจรงๆ กบคำาถามทวาทนสมยไหม ทนโลกไหม โลกไมตองไปทนมน เรามหนาทดงโลกเอาไว แลวกอกอยางหนงกคอ บาลไมตองไปเรยนแลว เพราะมนถกแปลมาหมดแลว มนตองเรยนภาษาองกฤษใหเขมขนทำา technical term ศพทพระศาสนา บวชกตองเรยนศพทศาสนาภาษาองกฤษใหเกง

ส.ศวรกษ : วนนทานเจาคณเปดเผยมากนะ เรองสมณศกดไมไดเปนเพยงประเดนเดยวทเจาคณทานพดถงเทานน การศกษาคณะสงฆทำายงไงถงจะสบพระศาสนาตอไป อนาคตวดทกวดจะเปนยงไง ทานยงเปนหวงพระศาสนาอย แลวถาเกดพระสงฆรนใหมขนมนจะตอ และพระสงฆรนใหมททานมาเนนเรองภาษาองกฤษน ไมใชรภาษาองกฤษอยางเดยว ตองมคนสมยใหม ซงเขามาหารากเดมของเรา เหนคณคาของเรา ถากลบไปหาพนฐานเดมของเรา คนรนใหมคนรนเกากกลมกลนกน ทางโลกกบทางธรรมกกลมกลนกน เรองสมณศกดเปนเรองรอง เรองหลกคอพระศาสนาตองควบคไปกบประชาชนคนสวนใหญ เพอนำาเขาใหไปพนโลกยะสโลกตระซงเปนสงประเสรฐทสดทพระพทธเจาให ปนพระพทธเจาตรสรครบ 2600 ป แสงสวางแหงการตรสรจะดำารงคงอยตลอดไป ถาคนรนเการนใหมกลบมาเชอมกน

สมณศกดเวลานไปผกอยกบทนนยม บรโภคนยม ยงสมณศกดสงเทาไหรเงนทองมนมามากเทานน ชาวบานกนยมสมณศกดไมนยมสมณสารรป

มนกเลอะเทอะกนไปหมดส.ศวรกษ

36 ธรรมไมล เรอง I ภาพ : ภาณวฒน จตตวฒการ

“ไหนใครวาคนเกดมากเปนมนษย”

38 ผาเหลองเปอนยม ภาคพเศษ ตอนเณรนอยนกสบ เรอง : กตตเมธ I ภาพประกอบ : บคลกลงปา bookalicloongpa@gmail.com

คดท ๑๘ : “สบจากฉายา”

39

วนนเปนวนสดใสอกวน และในวดกสงบเงยบดตามเคย เหลาสามเณรมานงฟงพระอาจารยสอน “ทกททกสงคมมภาษาเปนของตวเอง แมแตพระพอบวชกตองมภาษาพระหรอภาษาบาลตดตวมาเลยเปนชอทางพระทเรยกวาฉายาหรอแปลวาเงาเปนเสมอนตวแทนของพระเวลาเรยกเราจงตองเรยกทานดวยฉายาเชนทานกตตเมธเปนตน พระจงมฉายาตามลกษณะตางๆกนไปบางกตงลอกบชอหรอนามสกลเชนถาชอสรมงคลกใชบาลวาสรมงคโลหรอนามสกลวาสมตรกใชวาสมตโตบางกตงตามคณวฒเชนสเมธโสแปลวามปญญาดบางทกเปนคณธรรมทพระทานนนรกษาเชนสลยตโตมศลเปนตนฉะนนฉายาจงเปนไปในทางทดหรอสงเสรมความดของเจาของชอแลวทหลงอยาไปตงฉายาทเปนความหมายไมดกลบใครอกละ” สามเณรนอยนกสนกขนมาจงหนไปหาสามเณรพายแลวถามขน “ถาอยางนนเณรปยกมฉายาแลวละ”“ฉายาอะไรหรอ” สามเณรพายถาม “กเณรอย.ไง” สามเณรนอยตอบ “อะไรเณรอย.นะ” เณรพายถามตอ “อาวไมเคยเหนหรอเวลาเรากนอาหารไมมใครเหนหรอกพวกเสนผมเปลอกไขหนงสตกกอนหนแตเขาเหนหมดบางทคนอนกำาลงกนขนมกนอยางเอรดอรอยแตพอเขาคนนหยบมาดแลวจมกไดกลนกบอกวามเชอราอกเพราะคนจมกจนคนกนจองมองดกเหนจรงๆเวลาใครจะกนอะไรเพอความปลอดภยกตองใหเขาไปตรวจกอนวากนไดไหมหมดอายหรอยงอยางนผมเลยตงฉายาใหเขาใหมครบ”สามเณรนอยอธบาย พออธบายเสรจ สามเณรนอยกหนกลบมาถามสามเณรปยทกำาลงยมภมใจในฉายาตวเองวา “แลวรไหมพายมฉายาวาอะไร”“อะไรหรอ” สามเณรปยถาม สามเณรกกระซบอยางแผวเบากลวเณรพายไดยน “อาวกเณรปลาทไง”“กเณรไมเคยเหนปลาทแมกลองหรอครบตวไหนดแมคาจะบอกลกษณะวาหนางอคอหกคนอะไรทำาหนาเครยดไดตลอดเวลา” สามเณรนอยอธบาย แลวเณรปยกหวเราะขน กอนจะนงฟงสามเณรนอยบรรยายฉายาของสามเณรแตละรปอยางสนกสนาน จนพระอาจารยเรยกใหสามเณรนอยไปชวยลางทำาความสะอาดกฏ พอสามเณรนอยหายไปหลายชวโมงกเดนกลบมาพรอมใบหนามหนาปดบากเปอนไปดวยฝน ทวตวมแตหยากไย และสบงทดำาปบงบอกถงการทำาความสะอาดอยางหนก เลยเดนมาตามคนไปชวย แตพอเดนมาถง สามเณรปยกทกขน “เณรผมรแลวละเณรนอยมฉายาวาอะไร” ทกคนเหมอนนกขนไดวา เมอกคนทไมมฉายากบเขาคอสามเณรนอย “แลวฉายาวาอะไรดละ” สามเณรทเหลอหนมาถามดวยความสนใจ ยงทำาใหสามเณรนอยอยากรไปดวย “กวตถโบราณไง”“แลวไปเอาฉายามาจากไหน” สามเณรนอยสงสย สามเณรปยเลยชใหดสภาพสามเณรนอยตอนน “กนไงสบงกเกาหยากไยเตมตวอยางนคงอยมานานแลวละถงไดเกาขนาดน” แลวสามเณรทกรปกหวเราะขนพรอมกน “ถาเณรตงฉายาผมวาเปนวตถโบราณแลวพระอาจารยละจะฉายาวาอะไร” สามเณรนอยกพาทกคนไปชวยพระอาจารยซงกำาลงเกบกวาดลางกฏเปนการใหญ กเหนพระอาจารยตงแตศรษะจนถงปลายเทานนมอมแมมมากกวาสามเณรนอยอก ทกคนไดแตยมกบภาพพระอาจารยทเหนแลวกนกถงฉายาวตถโบราณเมอก แตไมมใครกลาพดออกมา มแตสามเณรนอยกระซบคอยๆ วา “ไมนาจะใชวตถโบราณอยางเดยวแลวละผมวาตองเปนวตถโตนานแลวดวยดซเรมเหยวแลว” แลวทกคนกยมชอบใจ กอนจะชวยกนทำางานตอจนโยมทองเดนผานมาเหนเขาจงถามขน “นมสการครบเณรวนนขยนกนดจงครบไมเคยเหนเลยใครพาทำาหรอครบ” ทกคนจงชไปทพระอาจารย “เณรดนะทมพระอาจารยดนายกยองพระอาจารยทานจรงๆสาธ” โยมทองยกมอขนจบสาธ แลวเหลาสามเณรกมาหนหนามาแลวตงฉายาใหกบตวเองทนทวา “ตวสำารองเพราะทำาอยางไรกไมมวนไดเปนพระเอกเสยทพระแยงความดไปหมด” ทกคนยกมอเหนดวย แลวกมหนาเกบทำาความสะอาดตอ

40 hidden tips เรอง : พระปณต คณวฑโฒ I ภาพประกอบ : เพลง

เทคนค ยกหวใจ ใหพนนำา บทเรยนจากงานอาสา ในศนยฟนฟผประสบอทกภย

เรองนำาทวมอาจดลาสมยสำาหรบคนเชยงใหมทกำาลงเรมหนาว แตสำาหรบชาวบางกอกและชายขอบเมองเทวดา นนนบไดวาอนเทรนดสดๆ การเดนทางของนองนำา จากทสง ลงสทตำา ไมเพยงพดพาทรพยสนบานเรอนใหสญเสย แตยงไดทำารายหวใจดวงนอยๆ ของผคนมากมายใหหลนหาย และหอเหยว การเยยวยามากมาย มงหมายไปทการสงมอบอาหาร นำาดม และสขาพกพา เพอการประทงชวต ใหดำารงอยได แตเพราะชวตมใชเพยงรางกาย การเยยวยาและฟนฟจตใจจงเปนอกภารกจหนงทเกดขน ทงในยามนำาหลาก และตองดำาเนนตอเนองแมเมอนองนำาจากพวกเราไป บทเรยนจากการเยยวยาจตใจผประสบอทกภย ทำาใหอาสาสมครหลายทานไดเรยนรรวมกนวา เราเองกตองเยยวยาจตใจของตวเราดวยเชนกน เพราะบานของอาสาสมคร กจมนำาไมตางกน.. ประการหนง คอการ “ยอมรบ” ความจรงของธรรมชาต เพอยตการวงหาคำาตอบในใจของเราวา ทำาไมมนจงตองเกดขนกบฉน? หรอวา มนเปนความผดของใคร? เพราะในความจรงแลว เรากมไดมสทธใดๆ ทจะรบประกนวามนษยจะตองอยเหนอหวงโซอาหาร และโรงงานของฉนตองรอดพนผลกระทบจากความผนแปรตามธรรมชาตทงปวง ทงนมใชวาเราจะทอดอาลยปลอยชวตใหอยใตลขตฟาอยางบรรพชนยคหนเกา แตเรากอาจจะเผอใจไวบางวา

เราจกไมอาจอยรอดปลอดภยจากฟาผา ดนถลม นำาหลาก แผนดนแยก ฯลฯ ไมมสงประดษฐใดจะหอหม คมกนชวตของเราใหอยเหนอธรรมชาตไดเลย หากเราไม ยอม...รบ เรากจะตองดนรน รอนใจ และพายแพ... อกประการหนง คอจตใจท “ไมยอมแพ” ทจะอยกบธรรมชาตตามทเปน แมไมสขสบายสมดงทใจมงหมายปรารถนา เพราะเมอเปดใจยอมรบวาเราเปนเพยงสวนเลกๆ ในธรรมชาตกวางใหญ เราอาจจะมกำาลงในจตใจทจะดำารงตนอยอยางออนนอม และพรอมทจะเผชญความยากลำาบากและเหนดเหนอย เราจงไมเรยกรองความสบาย ไมทอแท ไมทอถอย ไมยอมจำานนตอสงยาก ความพลดพราก ความสญเสย ความวาเหว และอนๆ อกมากมาย เราจะตระหนกในศกยภาพของตนเองทจะสามารถขามผานความทกขทงปวงได ถาเราไมยอมแพ... เราจะยอมรบสงทเกดขน แตไมยอมแพตอสงทอยตรงหนา เราจะพรอมเผชญกบทกปญหา ดวย สต และปญญา ในยามเมอมภย การเยยวยาทางกาย ดวยอาหารและเวชภณฑ ตองมการตระเตรยมลวงหนาฉนใด การเยยวยาจตใจในยามยากกตองพากเพยรสงสมไมตางกน แตในสถานการณคบขนทขาดแคลน อาหารนนอาจตองรอการหยบยนจากผอน แตการรกษาจตใจเราไวใหพนจากทกข เราสามารถทำาไดดวยตวของเราเอง.. และตวเราเองผเดยว เทานน...

41

12 กมภาพนธ

เชญรวมงานทอดผาปาสามคคของ มลนธหยดธรรม ต.แมแรม อ.แมรม จ.เชยงใหม

ภายในงานชวงเชามการทำาบญฟงธรรม ชวงบายมงานเสวนา เรอง 2600 ป ผานไป

อะไรคอกาวตอไปของพระพทธศาสนากบชมชน รวมแลกเปลยนโดยนกคดนกพฒนา

หลายคน และ ปาฐกถาโดย ประภาส แสงประดบ ในหวขอ จากสลมสชมชน

ตนแบบโลก สอบถามขอมลเพมเตมโทร. 053-044-220

23 - 25 มนาคม

ชาวเชยงใหมมาลางพษตบกนเถด เนองจากตบเปนอวยวะทเปรยบเสมอน

ไสกรองของรางกาย หากเราไมทำาความสะอาดเสยเลย กจะทำาใหของเสยท

รบเขาไปสะสมจนเปนพษ และอาจกอใหเกดโรครายตามมาในภายหลงได

จงเชญชวนผทสนใจอยากรกษาสขภาพมารวมกนลางพษตบดวยวธธรรมชาต

โดยหมอผเชยวชาญทงการแพทยแผนไทยและแผนธเบต จากนน วนท 28

มนาคม – 1 เมษายน ตอเนองดวยคอรสดแลสขภาพเดก หากสนใจ ขอมล

เพมเตมสอบถามไดท 085-553-5104 (บ) รบสมครจำานวนจำากด

10 - 16 มนาคม

มลนธหยดธรรมขอเชญรวมจารกสประเทศพมา โดยจดไปเทยวชมบรเวณ

สถานทสำาคญทางศาสนา ในเขตเมอง ยางกง หงสาวด พระธาตอนทร

แควน มณฑะเลย พกาม และ อนเล รายไดหลงหกคาใชจายแลว จะนำา

ไปใชในกจกรรมคายคณธรรมสำาหรบเดกและเยาวชนในโครงการของ

มลนธหยดธรรม สนใจสามารถตดตอ 086-763-6644 (หนอย) หรอ

053-044-220 (ต)

3 เมษายน – ปลายพฤษภาคม

รวมเดนจารกจาก เชยงใหม - นครปฐม กบ โครงการกาวยางเสนทางธรรม ปท 3 ซง

ใชเวลาเดนทงหมดราว 50 วน (แตไมจำาเปนตองเดนตลอดเสนทาง) เปนการเดนทาง

ทไมไดกำาหนดสถานทพกอยางชดเจน คำาไหนนอนนน สำาหรบผทตองการเหนโลก

ในมมทอาจจะยงไมเคยเหน ผสนใจกรณาตดตอสอบถามขอมลเพมเตมไดท

มลนธหยดธรรม 053-044-220 รบสมครจำานวนจำากด ไมมคาใชจายใดๆ ทงสน

12

2310

3

Time for ทำาเรอง : กองบรรณาธการ

42 ธรรมะ(อก)บท เรอง : ธรรมรตา I ภาพประกอบ : Pare ID

มองเหนเปนอาน

วนนผมตนเชากวาปกต แตกทำาอะไรไมไดมากไปกวาเดมเทาไหร สดทายกสายเหมอนเดม ดทวนนไมตองไปทำางาน แตผมกำาลงจะไปงานสปดาหหนงสอแหงชาต ผมไมใชนกอานอะไรหรอกกไปตามกระแสเทานนแหละ เหนเขาไปกนกเลยอยากจะไปดบาง ระยะทางกไมไกลเดนทางสะดวกเพราะมรถไฟใตดน จากปากซอยมาถงทางลงสถานกำาแพงเพชรแคไมกนาท บนไดเลอนเคลอนตวพาผมลงไป ขณะหนงของใจกคดขนมาไดวา ทางลงกตลาดจตจกรและกตลาด อตก. ทำาไมไมเรยกสถานจตจกร อตก. ไปเลย และผมกสงเกตเหนวา ตงแตผมลงมาเจอคนแคสองคนคอ รปภ.หนาประต กบพนกงานขายตว (ซงมนเปนเหรยญดำาๆ ไมรวาเขาเรยกตวหรอเปลา) ผมยนรอรถไฟในบรรยากาศวงเวง แสงไฟสลวๆ เพราะยงสลมสลออย แตไมไดเงยบไปเลยเพราะยงมเสยงจากทว โฆษณาอะไรสกอยางไมไดตงใจฟง แคไดยนเฉยๆ เสยงประตกระจกเขยาจนผมตกใจเลกนอยขณะทมเสยงเดนลงมาจากบนได เหนสองขากาวลงมาสนสง สงเสยง ตอกแตก ทำาใหเรยวขาทขาวยาวและสดสวนซอนรปในชดดำานาสนใจมากขน เธอเดนลงมาจะถงขนสดทายรถไฟกเทยบสถานพอด ประตเปดมผโดยสารเดนออกมาไมกคน แตละคนตางกกมหนากมตาเดนไมสนใจใคร แมรวมเสนทางแตกมาและไปกนคนละท ผมรอจนเธอคนนนกาวเขารถไฟถงไดตามเธอไปแตเขากนคนละประต ในใจกนกใหเกยรตสภาพสตร แตคงไมมความหมายอะไรเทาไหร เหมอนมนเปนความดทไมไดทำา สถานตอไปมคนทยอยกนขนมา ผมพยายามมองหาวาจะมใครทรจกบาง แตกไรวแวว ไมใชแคหาคนรจกไมเจอ แตเหมอนไมมใครเขาอยากจะรจกผมดวยซำา ชางเถอะ ผมกไมไดอยากรจก

พวกเขาเทาไหร ตอนนดออกเลยวาใครมาคนเดยวเพราะถาใครมเพอนกจะพดคยกนบาง ขณะทบางคนนงเงยบ และอยกบกจกรรมสวนตวเชน คยโทรศพท เลนเกมส อานหนงสอ ฯลฯ ไมนานกถงสถานศนยประชมสรกตตฯ คนเยอะมาก ตงแตในสถานรถไฟยนรอทชองออกแถวยาวกวาปกตเยอะเลย แตพอเขาไปในงานผมถงกบอง ใครวาคนไทยอานหนงสอปละ 8 บรรทด บรรยากาศดคกคกมาก เดกๆ มากบผปกครอง หนมสาวมทงเปนกลมและเปนค ผมเดนดไปทละราน สงเกตดวาคนมกจะมงในรานทดงอยแลว สวนทเลกๆ นอยๆ กหงอยเหงากนไป เหนหนาบดบงไมชวนใหเขารานเลยกม บางรานนงอยคนเดยวกเลนเกมสไมเงยหนามองใคร ผมเรมสนกกบการดคนมากกวาดหนงสอซะแลว มชนทเกยวกบเดกดวยทงของเลนประเทองปญญาและหนงสอเดกเยอะแยะเลย แตเหนผปกครองบางคนจงลกเดนผานเรวมาก เปนผมกคงจะอยางนนเพราะขนาดลดราคาแลวยงรสกวามนแพงอย ผมเหมอนไดอานงานหนงสอเกอบทงงาน ความหลากหลายทางวชาการและจนตนาการมนชางแสดงใหเหนระดบความแตกตางของความคดเสยเหลอเกน ถงกระนนกเปนสสนทงดงามเปนความอศจรรยของความเปนคน ผมรสกดมากๆ เลย กอนกลบผมแวะรานหนงสอเกาเหนตดปายราคา 50 บาททกเลม หยบมาเลมหนง เหนตวหนงสอบนหนาปกแปลกดอานดจงรวาเรอง อมฤตพจนา ของเจาคณพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต) เปนหนงสอรวมพทธศาสนสภาษต เปดไปหนาหนงบทแรกเขยนวา ปจเจกจตตา ปถ สพพสตตา ประดาสตว ตางคนกแตละจตแตละใจฯ

มลนธหยดธรรม ดำาเนนการรวมกนระหวางพระและฆราวาสในการสรางสรรคใหสงคมเกดความดงามโดยการใชธรรมะในการกลอมเกลาจตผานกจกรรม การสรางเสรมจตอาสา สรางเครอขายอาสาสมครชมชนใหตระหนกถงการอยรวมกน

อยางเกอกลเออเฟอเผอแผ มจตใจเมตตาตอเพอนมนษยดวยกน อกทงการจดคายคณธรรมตามสถานศกษาตางๆ ทณฑสถาน และชมชนทสนใจ เพอใหเยาวชนและชมชนไดถายทอดตอไปยงคนรอบขาง

ไมเพยงเทานน ทางมลนธหยดธรรมยงดำาเนนงานในเรองของการจดอบรมกรรมฐานและปฏบตธรรม สำาหรบผสนใจ เพอสขภาวะของบคคลและองครวม อกทงการสรางสรรคสอธรรมะในรปแบบตางๆ รวมทงนตยสารททานถออยน เพอทจะได

ถายทอดและเผยแผธรรมะออกไปในวงกวาง

ทงน ในทกกจกรรมททางมลนธไดดำาเนนการ รวมทงสอตางๆททางมลนธไดจดทำาและเผยแพรเปนไปเพอการสาธารณะกศลโดยไมคดคาใชจายใดๆทงสนจากผเขารวมกจกรรม ทางมนธดำาเนนกจกรรมผานนำาใจของทานผมจตศรทธา ทหวงจะให

สงคมของเราเกดความดงาม ทานผมจตศรทธาทานใดตองการสนบสนนการทำางานของมลนธ และรวมเครอขายหยดธรรมสามารถตดตอไดท prataa@dhammadrops.org กรณประสงคสนบสนนทนในการดำาเนนกจการของมลนธ

สามารถสนบสนนไดโดยการโอนเงนมาท ...

มลนธหยดธรรม

ชอบญช มลนธหยดธรรม

ธนาคารไทยพาณชย

สาขามหาวทยาลยเชยงใหม หมายเลขบญช 667-2-69064-3

ธนาคารกสกรไทย

สาขายอยมหาวทยาลยเชยงใหม หมายเลขบญช 557-2-03369-6

โปรดแจงการสนบสนนโดยการสงหลกฐานการโอนเงนมาทโทร 085-995-9951 หรอ prataa@dhammadrops.org เพอททางมลนธสามารถออกโมทนาบตรไดถกตอง