HISTORIA DE ESPAÑA: HISTORIA DE ESPAÑA: ANTIGO RÉXIME E A ANTIGO RÉXIME E A

MONARQUÍA BORBÓNICAMONARQUÍA BORBÓNICA(S.XVIII)(S.XVIII)

1. CARACTERÍSTICAS DO 1. CARACTERÍSTICAS DO ANTIGO RÉXIMEANTIGO RÉXIME

A)A) ECONOMÍA: ECONOMÍA:

- Agricultura = actividade fundamental.- Agricultura = actividade fundamental.

- Artesanía e comercio secundarios.- Artesanía e comercio secundarios.

- 2 tipos de actividades:- 2 tipos de actividades:

a) a) Agrícolas e gandeirasAgrícolas e gandeiras = principal fonte de riqueza de case toda a = principal fonte de riqueza de case toda a poboación. Trazos:poboación. Trazos:

Subsistencia:Subsistencia: destinadas só a necesidades básicas dos destinadas só a necesidades básicas dos campesiños (alimentación e rendas).campesiños (alimentación e rendas).

Excedentes agrariosExcedentes agrarios propietarios das terras. Nos propietarios das terras. Nos aproveitados para innovacións.aproveitados para innovacións.

Técnicas e apeiros rudimentariosTécnicas e apeiros rudimentarios (rotacións bienais e (rotacións bienais e trienais e barbeito) trienais e barbeito) rendementos baixos rendementos baixos subsistencia subsistencia baixo baixo nivel de vida dos campesiños.nivel de vida dos campesiños.

Propiedade da terra: a gran maioría dos privilexiados (nobres e clero) ou dos concellos (comunais e mans mortas = inalienables, non se podían vender). Os propietarios arréndanas a cultivadores mediante contratos:

a) Curta duración (sur).

b) Longa duración (ex: Galicia) = foros = contrato de longa duración polo que se cede 1 ben a cambio de obrigas (renda, coidala…) sistema complexo (subforos).

Para qué?Consumo local de Produtos básicos

Ou luxo para privilexiados

Caso especial:Galicia Domestic

System =Campesiños nolecer como actividade

complementaria

Cómo?Escaso

desenvolvementotecnolóxico agás

Cataluña cotextil de algodón

Qué?Talleres gremiaisReglamentaciónPrezos, salarios,

produción

B) Artesanía.

c) Comercio

Interior:Escaso e pouco articulado por

malas comunicacións eautosuficiencia dos campesiños

Exterior:Intercambios con colonias americanas

en monopolio España = intermediariaentre Indias e extranxeiro =

Único mercado para produtos españois fonte principal de

ingresos do Estado prosperidade de burguesía das cidades costeiras

ANTIGUO RÉGIMENANTIGUO RÉGIMENEconomíaEconomía

REVOLUCIÓNREVOLUCIÓNINDUSTRIALINDUSTRIAL

AGRICULTURASUBSISTENCIA

REVOLUCIÓN AGRÍCOLA

INDUSTRIA

COMERCIO

• Débil productividad• Sin innovación• Autosuficiencia

• Gremios• Sin Competencia• No progreso técnico

• Mercantilismo• Sin innovación• Proteccionista

INDUSTRIA

COMERCIO

Agricultura intensiva• Nuevas técnicas

• especialización

Cambios propiedad de la tierra

Máquina de vapor

Fuentes de energía Cambios

tecnológicos

Algodón –

Siderurgia -Máquinas

Transportes

Ferrocarril

Barco de vapor

LIBERALISMO ECONÓMICOLIBERALISMO ECONÓMICO

SISTEMA DOMÉSTICO

B) DEMOGRAFÍA:B) DEMOGRAFÍA:

- Réxime demográfico antigo = altas taxas de natalidade (40- Réxime demográfico antigo = altas taxas de natalidade (40‰ ‰ mortalidade (35mortalidade (35‰) ‰) crecimento escaso con crises de mortalidade por crecimento escaso con crises de mortalidade por guerras, crises alimentarias (subsistencias) por malas colleitas e guerras, crises alimentarias (subsistencias) por malas colleitas e epidemias (peste, viruela, gripe…).epidemias (peste, viruela, gripe…).

A nosa familia non cesaba de aumentar e o berce estaba constantemente ocupada, aínda que, ¡ai¡, a man estranguladora da morte arrincounos dela a algún dos seus pequenos ocupantes. Houbo tempos, teño que confesalo, en que me parecía cruel levar fillos no ventre para perdelos logo e ter que enterrar amor e esperanzas nas súas pequenas tumbas (...). A maior das miñas fillas, Cristina Sofía, non viviu mais que ata a idade de tres anos, e tamén o meu segundo fillo, Christian Gottlieb, morreu á máis tenra idade. Ernesto Andrés non viviu máis que uns poucos días máis, e a nena que lle seguiu, Regina Juana, tampouco chegara ao seu quinto aniversario cando deixou este mundo. Cristina Benedicta, que viu a luz un día despois que o do Neno de Belén, non puido resistir o cru inverno e deixounos antes de que o novo ano chegase ao seu cuarto día (...) Cristina Dorotea non viviu máis que un ano e un verán, e Juan Augusto non viu a luz máis que durante tres días. Así perdemos sete dos nosos trece fillos, (...) bondadosas mulleres da vecindad trataban de consolarme diciendome que o destino de todas as nais é traer fillos a este mundo para perdelos logo, e que podía considerarme feliz se chegaba a criar a metade dos que dese a luz.

A pequena crónica de Ana Magdalena Bach

Encendiose tanto en Barcelona a peste que non houbo rúa curta e pequena que fose na cal aquela non penetrase. E apenas houbo casa secular habitada na que non enfermase alguén. Poucas veces viuse pestilencia de contaxio, que fixese tanto dano a unha cidade como esta fixo a Barcelona. Ao principio, os médicos, non acertaban na curación porque sangraban e facían gardar dieta, e non remediaban nin o gran nin a vértula. Despois, a costa de moitos que morreron, comezaron acertar o tratamento non sangrando e dándolles caldo de galiña ou pollo cada dúas ou tres horas, alternando con cordial ou tríaca con auga escozonera. Os cirujanos aplicaban aos grans medicamentos para matalos e ás vértulas aplicábanlles ventosas para facelas saír ao exterior e logo as maduraban con emplastes e se non se abrían por si mesmas, abríanas con lanceta ou cauterio de lume. Aplicaban tamén aceites á cabeza dos pacientes para evitar que estes volvésense frenéticos e pítimas ao corazón e outros medicamentos, así, con bo concerto e orde, curaron a moitos e era tan fácil curar que moitos homes e mulleres que serviran aos apestados sabían moi ben curar. Durou a peste en Barcelona case por espazo de oito meses, isto é desde xuño ata principios de marzo (?). O número de mortos de peste en Barcelona, conforme ao catálogo que eu vin, que foi remitido ao rei don Felipe que estaba en Madrid de parte do señor bispo e dos conselleres de Barcelona, ascendeu a 10.723. E así aínda que dos meses de xuño, xullo e agosto enviouse relación á súa Majestad, non foi tan segura nin rigorosa como a dos meses seguintes. Polo cal pódese calcular que o número total de mortos de pestilencia en Barcelona sería de 12.000 a 13.000 persoas máis ou menos. Esta é a verdadeira e fiel relación da predicha pestilencia de Barcelona, a cal eu puiden escribir como testemuño de vista por estar presente e ver todo o seu discurso.

Relato de Père Gil sobre a epidemia de peste sufrida en Barcelona en 1589.

C) SOCIEDADE:C) SOCIEDADE:

- Estamental - Estamental en estamentos (categorías según a súa función social) en estamentos (categorías según a súa función social) privilexiados (nobreza e clero) e non privilexiados (terceiro estado = campesiños, privilexiados (nobreza e clero) e non privilexiados (terceiro estado = campesiños, burgueses, pobres…). Dentro de cada un diferencias en función da riqueza.burgueses, pobres…). Dentro de cada un diferencias en función da riqueza.

- Privilexiados viven das rendas e excedentes agrarios. Son escasamente - Privilexiados viven das rendas e excedentes agrarios. Son escasamente investidores investidores vida comoda e ociosa. vida comoda e ociosa.

- Igrexa goza de gran riqueza (terras, rentas, dezmos), honores e privilexios - Igrexa goza de gran riqueza (terras, rentas, dezmos), honores e privilexios gran atractivo para clases acomodadas.gran atractivo para clases acomodadas.

- Polo tanto sociedade pouco dinámica - Polo tanto sociedade pouco dinámica moi difícil cambiar de estamento, moi difícil cambiar de estamento, aunque ás veces nobreza e clero estableceron alianzas mediante matrimonios aunque ás veces nobreza e clero estableceron alianzas mediante matrimonios beneficios mútuos.beneficios mútuos.

ANTIGUO RÉGIMENSociedad estamental

LIBERALISMOSociedad de clases

Desigualdad

ESTAMENTOSDiferente situación legal

Nacimiento (no mérito)

Privilegiados No privilegiados

CLERO NOBLEZA BURGUESÍA PUEBLO LLANO

IGUALDAD JURÍDICADESIGUALDAD ECONÓMICA

CLASE SOCIALDiferente grado de riqueza

Riqueza (mérito)

RICOS POBRES

Nobleza clero Burguesía Obreros Campesinos

D) ANALFABETISMO E D) ANALFABETISMO E RELIXIOSIDADE.RELIXIOSIDADE.

- Maior parte da poboación Maior parte da poboación analfabeta, débido a que educación analfabeta, débido a que educación estaba reservada a grupos estaba reservada a grupos acomodados acomodados só unha pequena só unha pequena maioría chegaba á universidade.maioría chegaba á universidade.

- Sociedade analfabeta e Sociedade analfabeta e profundamente relixiosa e profundamente relixiosa e supersticiosa.supersticiosa.

- Intolerancia relixiosa moi acusada Intolerancia relixiosa moi acusada Inquisición controla dogma e Inquisición controla dogma e persigue desviacións do dogma persigue desviacións do dogma (herexes, xudaizantes…) ou da (herexes, xudaizantes…) ou da moral (homosexualidade, bigamia, moral (homosexualidade, bigamia, bestialismo, bruxería…) bestialismo, bruxería…) directamente ou mediante control directamente ou mediante control cultural (cultural (Índice de libros prohibidosÍndice de libros prohibidos).).

D) ANALFABETISMO E D) ANALFABETISMO E RELIXIOSIDADE.RELIXIOSIDADE.

- Maior parte da poboación Maior parte da poboación analfabeta, débido a que educación analfabeta, débido a que educación estaba reservada a grupos estaba reservada a grupos acomodados acomodados só unha pequena só unha pequena maioría chegaba á universidade.maioría chegaba á universidade.

- Sociedade analfabeta e Sociedade analfabeta e profundamente relixiosa e profundamente relixiosa e supersticiosa.supersticiosa.

- Intolerancia relixiosa moi acusada Intolerancia relixiosa moi acusada Inquisición controla dogma e Inquisición controla dogma e persigue desviacións do dogma persigue desviacións do dogma (herexes, xudaizantes…) ou da (herexes, xudaizantes…) ou da moral (homosexualidade, bigamia, moral (homosexualidade, bigamia, bestialismo, bruxería…) bestialismo, bruxería…) directamente ou mediante control directamente ou mediante control cultural (cultural (Índice de libros prohibidosÍndice de libros prohibidos).).

E) RÉXIME SEÑORIAL:E) RÉXIME SEÑORIAL:

- Orixe no medievo - Orixe no medievo todas as todas as terras e persoas sometidas a un terras e persoas sometidas a un señor (rei, nobres ou clérigos e señor (rei, nobres ou clérigos e mosteiros).mosteiros).

- No señorío, o señor:No señorío, o señor:

Imparte xustiza e aplica Imparte xustiza e aplica penas.penas.

Nomea a cargos.Nomea a cargos.

Cobra impostos (rentas) e Cobra impostos (rentas) e corveas (traballos gratuitos).corveas (traballos gratuitos).

Privilexios (caza, forno,…).Privilexios (caza, forno,…).

F) MONARQUÍA ABSOLUTA.F) MONARQUÍA ABSOLUTA.- Soberanía real = poder reside Soberanía real = poder reside

no rei. A exerce sen limitacións no rei. A exerce sen limitacións por lexitimación divina (á recibe por lexitimación divina (á recibe de Deus).de Deus).

- A pesar deste poder absoluto A pesar deste poder absoluto subsistiu en España certa subsistiu en España certa diversidade diversidade con privilexios de con privilexios de territorios (= fueros territorios (= fueros Coroa de Coroa de Aragón, provincias vascas, Aragón, provincias vascas, Navarra) como de persoas Navarra) como de persoas (poder señorial (poder señorial nobres e nobres e clero).clero).

"É só na miña persoa onde reside o poder soberano, cuxo carácter propio é o espírito de consello, de xustiza e de razón; é a min a quen deben os meus cortesáns a súa existencia e a súa autoridade; a plenitude da súa autoridade que eles non exercen máis que no meu nome reside sempre en min e non pode volverse nunca contra min; só a min pertence o poder legislativo sen dependencia e sen división; é pola miña autoridade que os oficiais do meu Corte proceden non á formación, senón ao rexistro, á publicación e á ejecución da lei; a orde pública emana de min, e os dereitos e os intereses da Nación, dos que se adoita facer un corpo separado do Monarca, están unidos necesariamente ao meu e non descansan máis que nas miñas mans."

Discurso de Luís XV ao Parlamento de Parides o 3 de marzo de 1766.

2. OS BORBÓNS NO S.XVIII2. OS BORBÓNS NO S.XVIII- Morte sen descendencia do último Habsburgo Morte sen descendencia do último Habsburgo Guerra de Sucesión ao Guerra de Sucesión ao

trono de España trono de España victoria Filipe de Borbón victoria Filipe de Borbón inicio nova dinastía = Borbóns inicio nova dinastía = Borbóns representantes no S. XVIII: representantes no S. XVIII:

Filipe VFilipe V (1701-1746) (1701-1746) Luis ILuis I (1724) (1724) Fernando VIFernando VI (1746-1759) (1746-1759) Carlos IIICarlos III (1759-1788) (1759-1788) Carlos IVCarlos IV (1788-1808) (1788-1808)

I. FELIPE V (1701-1746)I. FELIPE V (1701-1746)- Testamento Carlos II - Testamento Carlos II nomeamento de Filipe de Borbón como nomeamento de Filipe de Borbón como rei da Monarquía Hispánica rei da Monarquía Hispánica non aceptado polos Habsburgo de non aceptado polos Habsburgo de Austria Austria Guerra de Sucesión (1701-13) entre 2 candidatos: Guerra de Sucesión (1701-13) entre 2 candidatos:

Filipe de Borbón: apoiado pola Francia de Luis Filipe de Borbón: apoiado pola Francia de Luis XIV XIV (potencia hexemónica de Europa).(potencia hexemónica de Europa).

Carlos de Austria: apoiado por coalición Carlos de Austria: apoiado por coalición antifrancesa antifrancesa (Austria, Inglaterra, Holanda, (Austria, Inglaterra, Holanda, Prusia, Portugal, príncipes Prusia, Portugal, príncipes alemáns e alemáns e italianos) temerosos de unón Francia-España.italianos) temerosos de unón Francia-España.

- - A división chegou tamén ao interior da Monarquía Hispánica:A división chegou tamén ao interior da Monarquía Hispánica: Coroa de Castela, provincias vascas e Navarra: Coroa de Castela, provincias vascas e Navarra:

apoio apoio a Filipe.a Filipe. Coroa de Aragón (Aragón, Cat, Val, Mall): Coroa de Aragón (Aragón, Cat, Val, Mall):

apoio a apoio a Carlos de Austria, debido ás ansias Carlos de Austria, debido ás ansias centralizadoras dos centralizadoras dos Borbóns.Borbóns.- Enfrontamentos se desenvolveron tanto en Europa coma no - Enfrontamentos se desenvolveron tanto en Europa coma no interior da Península Ibérica interior da Península Ibérica guerra internacional e civil ao guerra internacional e civil ao mesmo tempo.mesmo tempo.

Tras unha década de combates, ningún candidato consegue unha victoria clara Tras unha década de combates, ningún candidato consegue unha victoria clara negociación de paz negociación de paz Tratado de Utrech (1713) e Rastad (1714) Tratado de Utrech (1713) e Rastad (1714) división división da monarquía hispánica entre os distintos contendentes da monarquía hispánica entre os distintos contendentes principais medidas: principais medidas:

Filipe V é recoñecido coma rei de España (Coroas de Aragón e Filipe V é recoñecido coma rei de España (Coroas de Aragón e Castela e as Indias), renuncia á unión de Coroas entre Francia e España.Castela e as Indias), renuncia á unión de Coroas entre Francia e España.

Carlos de Austria obtén Paises Baixos e territorios italianos baixo Carlos de Austria obtén Paises Baixos e territorios italianos baixo soberanía hispánica (Nápoles, Milán e Sardeña). Sicilia pasa ao Reino de soberanía hispánica (Nápoles, Milán e Sardeña). Sicilia pasa ao Reino de Piemonte.Piemonte.

Gran Bretaña consigue Xibraltar e Menorca (ocupadas durante o Gran Bretaña consigue Xibraltar e Menorca (ocupadas durante o conflito) e 1 navío anual para comerciar con América (navío de permiso) conflito) e 1 navío anual para comerciar con América (navío de permiso) ruptura do monopolio español.ruptura do monopolio español.

A pesar da paz internacional, a guerra continuo dentro de España A pesar da paz internacional, a guerra continuo dentro de España a a Coroa de Aragón resistiu 2 anos máis Coroa de Aragón resistiu 2 anos máis entrada das tropas de Filipe entrada das tropas de Filipe V en Barcelona (1714) e en Mallorca (1715).V en Barcelona (1714) e en Mallorca (1715).

Política interior:Política interior:- Tras chegada ao trono Tras chegada ao trono reformas de Felipe V reformas de Felipe V buscando maior grado de buscando maior grado de

centralización e absolutismo, medidas:centralización e absolutismo, medidas:

♂ ♂ Lei Sálica: Lei Sálica: Desprazamento das mulleres do trono, reservandoo só aos herdeiros Desprazamento das mulleres do trono, reservandoo só aos herdeiros varóns.varóns.

♠ ♠ Reorganización administrativa:Reorganización administrativa: Filipe V busca incrementar o poder real e Filipe V busca incrementar o poder real e centralizar o Estado centralizar o Estado

Medidas

o nº de Consellos, Funcións e importancia

Consello Castela

Creación das Secretarías(antecende Ministros):

Diversos asunto:Guerra, Facenda, Xustiza…

Eliminación vicerreis na Península e capitáns xeraise intendentes (representantes)

Poder real en cada territorio

Papel Cortes funcións

Xurar lealtade aos herdeiros á Coroa

∞ ∞ Reforma colonial: Reforma colonial:

- Mantemento vicerreinatos - Mantemento vicerreinatos de Perú e Nova España (México) e de Perú e Nova España (México) e creación de 1 novo en 1717 (Nova creación de 1 novo en 1717 (Nova Granada: Colombia, Venezuela Granada: Colombia, Venezuela Ecuador e Panamá). Ecuador e Panamá).

-Abandono sistema de -Abandono sistema de frotas frotas sistema de navíos soltos ou sistema de navíos soltos ou navíos de rexistro. navíos de rexistro.

- Redución monopolio - Redución monopolio comercial comercial creación compañías creación compañías privadas privilexiadas para comerciar privadas privilexiadas para comerciar cunha determinada rexión americana cunha determinada rexión americana (Ex: (Ex: Real Compañía GuipuscoanaReal Compañía Guipuscoana con Venezuela)con Venezuela)

Abolición privilexios forais da Coroa Abolición privilexios forais da Coroa de Aragónde Aragón: :

- Apoio a Carlos de Austria na guerra - Apoio a Carlos de Austria na guerra de sucesión pola Coroa de Aragón de sucesión pola Coroa de Aragón abolición dos fuerosabolición dos fueros por Felipe V por Felipe V (Aragón e Valencia en 1707, Mallorca (Aragón e Valencia en 1707, Mallorca en 1715 e Cataluña en 1716) en 1715 e Cataluña en 1716) supresión institucións políticas supresión institucións políticas particularesparticulares (Cortes, Deputacións, (Cortes, Deputacións, Generalitat) e imposición de leis de Generalitat) e imposición de leis de Castela.Castela.

- - Decretos de Nova PlantaDecretos de Nova Planta conversión dos reinos en provincias conversión dos reinos en provincias eliminación de aduanas e fronteiras eliminación de aduanas e fronteiras interiores, sustitución do catalán polo interiores, sustitución do catalán polo castelán como lingua da administración castelán como lingua da administración Estado centralizado e unificado Estado centralizado e unificado España.España.

- Só permanecen fueros de Navarra e - Só permanecen fueros de Navarra e provincias vascas (aliados de Felipe na provincias vascas (aliados de Felipe na Guerra de Sucesión).Guerra de Sucesión).

Por decreto do 9 de outubro próximo fun servido dicir que habendo coa Por decreto do 9 de outubro próximo fun servido dicir que habendo coa asistencia divina e xustiza da miña causa, pacificado enteramente as miñas asistencia divina e xustiza da miña causa, pacificado enteramente as miñas armas o Principado de Cataluña, tocaba á miña soberanía establecer goberno a armas o Principado de Cataluña, tocaba á miña soberanía establecer goberno a el e dar providencias para que os seus moradores vivan con paz, quietud e el e dar providencias para que os seus moradores vivan con paz, quietud e abundancia; por cuxo ben, habendo precedido madura deliberación e consulta abundancia; por cuxo ben, habendo precedido madura deliberación e consulta de ministros da miña maior confianza, resolvín que no referido Principado de ministros da miña maior confianza, resolvín que no referido Principado fórmese unha Audiencia, na cal presida o Capitán Xeral das miñas armas de fórmese unha Audiencia, na cal presida o Capitán Xeral das miñas armas de maneira que os despachos, logo de empezar co meu dictado, prosigan no seu maneira que os despachos, logo de empezar co meu dictado, prosigan no seu nome. . . nome. . .

. . . A Audiencia hase de xuntar nas casas que antes estaban destinadas para a . . . A Audiencia hase de xuntar nas casas que antes estaban destinadas para a Diputación e hase de compoñer dun regente e dez ministros para o civil e cinco Diputación e hase de compoñer dun regente e dez ministros para o civil e cinco para o criminal, dous fiscais e un alguacil maior. para o criminal, dous fiscais e un alguacil maior.

. . . As causas na Real Audiencia se sustanciarán en lingua castelá e para que . . . As causas na Real Audiencia se sustanciarán en lingua castelá e para que pola maior satisfacción das partes os incidentes das causas trátense coa maior pola maior satisfacción das partes os incidentes das causas trátense coa maior deliberación, mando que todas as peticións, presentación de instrumentos e o deliberación, mando que todas as peticións, presentación de instrumentos e o demais que se ofrecer, fágase nas salas. . . demais que se ofrecer, fágase nas salas. . .

. . . Na cidade de Barcelona ha de haber 24 regidores e en las demais oito, cuxa . . . Na cidade de Barcelona ha de haber 24 regidores e en las demais oito, cuxa nominación resérvome e nos demais lugares nomearanse pola Audiencia no nominación resérvome e nos demais lugares nomearanse pola Audiencia no momento que parecer e darálleme conta. . . momento que parecer e darálleme conta. . .

( Fragmentos do Decreto de Nova Planta, 1.716 ) ( Fragmentos do Decreto de Nova Planta, 1.716 )

Política exterior: Política exterior:

- Intentos de recuperar os territorios perdidos no Tratado de Utrecht, - Intentos de recuperar os territorios perdidos no Tratado de Utrecht, sobre todo os italianos.sobre todo os italianos.

- Búsqueda de alianza con Francia para contrarrestar a Austria e GB - Búsqueda de alianza con Francia para contrarrestar a Austria e GB Pactos de Familia (1734 e 43) Pactos de Familia (1734 e 43) enfrontamentos con Austria e GB enfrontamentos con Austria e GB conquista de conquista de NápolesNápoles, , SiciliaSicilia e e ParmaParma por España por España Felipe V Felipe V coloca aos seus fillos coma prínscipes italianos independentes coloca aos seus fillos coma prínscipes italianos independentes (Carlos e Filipe).(Carlos e Filipe).

II. FERNANDO VI (1746-1759)II. FERNANDO VI (1746-1759)

Fernando VI

Pol. exteriorPacifismo os pactoscon Francia non foron

renovados neutralidade contexto

internacional

Pol. InteriorAproveitamento da paz parafomentar o crecemento ec.

Para recursos da Facenda2 medidas:

a) Xeneralización de intendentes,Capitáns xerais e provincias por

todo o territorio e b) Elaboración de censo para coñecer a riqueza existente

(Catastro de Ensenada)

División de España en intendencias

III. CARLOS III (1759-1788)III. CARLOS III (1759-1788)- Fillo de Felipe V e rei de Nápoles tivo Fillo de Felipe V e rei de Nápoles tivo

que renunciar a este para ser que renunciar a este para ser proclamado rei de España.proclamado rei de España.

- Política exterior:Política exterior: Continuos pactos de familia cos Continuos pactos de familia cos Borbóns franceses en 2 guerras:Borbóns franceses en 2 guerras:

Guerra dos sete anosGuerra dos sete anos (1756-1763): enfrontamento de (1756-1763): enfrontamento de Francia e Austria vs GB e Prusia Francia e Austria vs GB e Prusia victoria destes últimosvictoria destes últimos..

Guerra de Independencia Guerra de Independencia das colonias inglesas en Norteaméricadas colonias inglesas en Norteamérica (1776-1783): colonos norteamericanos (1776-1783): colonos norteamericanos proclamaron a súa independencia proclamaron a súa independencia (EEUU) (EEUU) guerra vs GB guerra vs GB Francia e Francia e España apoian aos colonos España apoian aos colonos derrota derrota de GB de GB consecuencia para España = consecuencia para España = recuperación de Menorcarecuperación de Menorca

Política interior:Política interior:

Desenvolvemento do Desenvolvemento do despotismo ilustradodespotismo ilustrado = o rei emprega o = o rei emprega o seu poder absoluto, xunto coa razón para conseguir incrementar seu poder absoluto, xunto coa razón para conseguir incrementar o desenvolvemento e benestar dos seus súbditos pero sen contar o desenvolvemento e benestar dos seus súbditos pero sen contar con eles (con eles (Todo para o pobo pero sen o poboTodo para o pobo pero sen o pobo).).

ReformasReformas (Gobernos de Conde de Aranda e Floridablanca):(Gobernos de Conde de Aranda e Floridablanca):

A) A) Fortalecemento do EstadoFortalecemento do Estado: por medio de medidas como : por medio de medidas como modificación das provincias, modificación das provincias, funcionarios administracións e funcionarios administracións e tribunais, creación bandeira real…tribunais, creación bandeira real…

B) B) Mellora da agriculturaMellora da agricultura::

- introdución de melloras técnicas (regadío) e novos - introdución de melloras técnicas (regadío) e novos cultivos cultivos produción. produción.

- ilustrados criticaron o exceso de terras en mans da - ilustrados criticaron o exceso de terras en mans da nobreza e de nobreza e de mans mortas mans mortas propostas de propostas de

reparto de reparto de terras (= reforma agraria), fracasadas terras (= reforma agraria), fracasadas por oposición de por oposición de privilexiadosprivilexiados

Política interior:Política interior:

Desenvolvemento do Desenvolvemento do despotismo ilustradodespotismo ilustrado = o rei emprega o = o rei emprega o seu poder absoluto, xunto coa razón para conseguir incrementar seu poder absoluto, xunto coa razón para conseguir incrementar o desenvolvemento e benestar dos seus súbditos pero sen contar o desenvolvemento e benestar dos seus súbditos pero sen contar con eles (con eles (Todo para o pobo pero sen o poboTodo para o pobo pero sen o pobo).).

ReformasReformas (Gobernos de Conde de Aranda e Floridablanca):(Gobernos de Conde de Aranda e Floridablanca):

A) A) Fortalecemento do EstadoFortalecemento do Estado: por medio de medidas como : por medio de medidas como modificación das provincias, modificación das provincias, funcionarios administracións e funcionarios administracións e tribunais, creación bandeira real…tribunais, creación bandeira real…

B) B) Mellora da agriculturaMellora da agricultura::

- introdución de melloras técnicas (regadío) e novos - introdución de melloras técnicas (regadío) e novos cultivos cultivos produción. produción.

- ilustrados criticaron o exceso de terras en mans da - ilustrados criticaron o exceso de terras en mans da nobreza e de nobreza e de mans mortas mans mortas propostas de propostas de

reparto de reparto de terras (= reforma agraria), fracasadas terras (= reforma agraria), fracasadas por oposición de por oposición de privilexiadosprivilexiados

C) C) Fomento da produción artesanal e industrialFomento da produción artesanal e industrial: para superar atraso ec : para superar atraso ec e dependencia exterior e dependencia exterior medidas: medidas:

$ Axudas a talleres e fábricas.$ Axudas a talleres e fábricas.$ Proteccionismo.$ Proteccionismo.$ Creación novas manufacturas (=talleres) reais (tapices, $ Creación novas manufacturas (=talleres) reais (tapices,

porcelanas…).porcelanas…).$ Potenciación construción naval.$ Potenciación construción naval.$ Fomento industria doméstica (“Domestic System”).$ Fomento industria doméstica (“Domestic System”).$ Desenvolvemento do comercio$ Desenvolvemento do comercio

- - interiorinterior: mellora rede viaria : mellora rede viaria mellora circulación de mellora circulación de produtos.produtos.

- - exteriorexterior: eliminación do monopolio comercial de Sevilla-: eliminación do monopolio comercial de Sevilla-Cádiz coas Indias Cádiz coas Indias extensión a outros portos extensión a outros portos peninsulares.peninsulares.

D) D) Renovación da educaciónRenovación da educación: útil e práctica baseada no coñecemento das novidades : útil e práctica baseada no coñecemento das novidades técnicas e científicas técnicas e científicas

creación de escolas populares para aprender un oficio.creación de escolas populares para aprender un oficio. reforma da universidade.reforma da universidade. Creación de academias e outras institucións culturais (observatorios, Creación de academias e outras institucións culturais (observatorios,

museos, bibliotecas…)museos, bibliotecas…)

- - DificultadesDificultades para establecer estas reformas ilustradas debido a para establecer estas reformas ilustradas debido a oposición privilexiados e ignorancia das masas:oposición privilexiados e ignorancia das masas: Motín de Esquilache e expulsión dos xesuítasMotín de Esquilache e expulsión dos xesuítas: Marqués de : Marqués de Esquilache (Ministro de Carlos III) Esquilache (Ministro de Carlos III) decreto en 1766 (prohibición decreto en 1766 (prohibición levar capa larga e sombreiro ancho) levar capa larga e sombreiro ancho) revolta popular en Madrid revolta popular en Madrid (Motín de Esquilache):(Motín de Esquilache):

* * OrixeOrixe: malas colleitas, especulación e subida de prezos do : malas colleitas, especulación e subida de prezos do gran gran oposición popular aos ministros de Carlos III. oposición popular aos ministros de Carlos III.

* * Fin:Fin: represión da revolta represión da revolta destitución de Esquilache e destitución de Esquilache e decreto de expulsión da orde dos xesuítas (sospeitosos de instigar a decreto de expulsión da orde dos xesuítas (sospeitosos de instigar a revolta).revolta).

Inquisición: Inquisición: vixila as ideas ilustradas procedentes do estranxeiro vixila as ideas ilustradas procedentes do estranxeiro (Francia e GB) (Francia e GB) censura libros e vixilancia de condutas e censura libros e vixilancia de condutas e pensamento pensamento freo ás reformas + avanzadas. freo ás reformas + avanzadas.

Destaca o proceso a P. Olavide (intendente de Andalucía) Destaca o proceso a P. Olavide (intendente de Andalucía) responsable de fundacións de colonias de campesiños en Serra responsable de fundacións de colonias de campesiños en Serra Morena Morena denunciado por nobreza e clero polas súas ideas. denunciado por nobreza e clero polas súas ideas.

Oposición ás reformasOposición ás reformas: reformas ilustradas : reformas ilustradas descontento e descontento e oposición de 2 tipos:oposición de 2 tipos:

Por ser moderadasPor ser moderadas: para algúns colectivos intelectuais : para algúns colectivos intelectuais que defenden ideas avanzadas (limitación poder real, separación que defenden ideas avanzadas (limitación poder real, separación de poderes, abolición privilexios…).de poderes, abolición privilexios…).

Por ser moi avanzadasPor ser moi avanzadas: para nobreza e clero por medo : para nobreza e clero por medo á perda dos seus privilexios á perda dos seus privilexios pensamiento reaccionario e pensamiento reaccionario e conservador.conservador.

IV. CARLOS IV (1788-1808).IV. CARLOS IV (1788-1808).- Reinado de Carlos IV Reinado de Carlos IV crise da crise da

monarquía española.monarquía española.

- Política exterior- Política exterior- Inicio da Rev francesa (1789) Inicio da Rev francesa (1789) temor en temor en

España do contaxio das ideas España do contaxio das ideas revolucionarias revolucionarias control das fronteiras e control das fronteiras e da propaganda revolucionaria da propaganda revolucionaria (Inquisición) (Inquisición) ineficacia ineficacia chegada de chegada de propaganda clandestina (libros, tratados, propaganda clandestina (libros, tratados, panfletos…) panfletos…) extensión das ideas rev en extensión das ideas rev en España.España.

- Ante a Rev. Ante a Rev. división da sociedade división da sociedade española:española:

Para ilustrados e reformistas radicais a Para ilustrados e reformistas radicais a Francia revolucionaria = modelo a imitar Francia revolucionaria = modelo a imitar eliminación despotismo monárquico e eliminación despotismo monárquico e promulgación Constitución.promulgación Constitución.

Para privilexiados (clero e nobreza), Para privilexiados (clero e nobreza), ideas rev poñen en perigo os valores ideas rev poñen en perigo os valores tradicionais (monarquía e relixión).tradicionais (monarquía e relixión).

As ideas rev tamén chegaron a América As ideas rev tamén chegaron a América toma de conciencia dos crioulos toma de conciencia dos crioulos (descendentes colonizadores españois sen mestizaxe) fronte a dominación (descendentes colonizadores españois sen mestizaxe) fronte a dominación española.española.

Os acontecementos en Francia (proclamación da República e detención do rei Os acontecementos en Francia (proclamación da República e detención do rei Luis XVI) Luis XVI) reacción das monarquías absolutistas europeas (Austria, Prusia, reacción das monarquías absolutistas europeas (Austria, Prusia, Rusia) Rusia) ataque a Francia. ataque a Francia.

En España o valido Manuel Godoy (protexido da raiña) negocia con Francia a En España o valido Manuel Godoy (protexido da raiña) negocia con Francia a liberación de Luis XVI. A súa execución liberación de Luis XVI. A súa execución España decláralle a guerra a España decláralle a guerra a Francia Francia derrota española derrota española Paz de Basilea (1795) Paz de Basilea (1795) alianza alianza forzosaforzosa entre entre España e Francia (Tratado de San Ildefonso, 1796).España e Francia (Tratado de San Ildefonso, 1796).

Medo á rev en España Medo á rev en España limitación do limitación do reformismo reformismo reformas lentas e dacordo cos reformas lentas e dacordo cos intereses da Coroa.intereses da Coroa.

Algúns ilustrados foron tanto apoiados coma Algúns ilustrados foron tanto apoiados coma perseguidos perseguidos Ex: Jovenallos: “Informe Ex: Jovenallos: “Informe sobre a lei agraria” sobre a lei agraria” proposta = proposta = transformacións mans mortas e comunais en transformacións mans mortas e comunais en propiedades particulares, desvinculación propiedades particulares, desvinculación morgados, liberdade comercial... morgados, liberdade comercial... ataque á ataque á Igrexa e a nobreza Igrexa e a nobreza Jovellanos foi Jovellanos foi finalmente cesado e xulgado por Inquisición.finalmente cesado e xulgado por Inquisición.

Guerras contra Francia revolucionaria e Guerras contra Francia revolucionaria e posteriores posteriores gastos do Estado gastos do Estado necesidade reformas ec para necesidade reformas ec para gastos da gastos da Coroa:Coroa:

€ € Aumentar impostos.Aumentar impostos.€ € Obrigar a cotizar aos privilexiados Obrigar a cotizar aos privilexiados

(donativos forzosos).(donativos forzosos).€ € 1ª Desamortización (Godoy) 1ª Desamortización (Godoy)

venda de terras de mans mortas (institucións venda de terras de mans mortas (institucións benéficas da Igrexa), pero non beneficiou benéficas da Igrexa), pero non beneficiou aos campesiños.aos campesiños.

Godoy foi acumulando moito poder. Emprentado coa familia real (casado coa Godoy foi acumulando moito poder. Emprentado coa familia real (casado coa prima do rei) prima do rei) máximo responsable da política da coroa máximo responsable da política da coroa críticas e críticas e oposición de case toda a sociedade: do príncipe Fernando, da Igrexa, da oposición de case toda a sociedade: do príncipe Fernando, da Igrexa, da nobreza, pobo… molestos polo seu ascenso, honores e riqueza.nobreza, pobo… molestos polo seu ascenso, honores e riqueza.

En política exterior as guerras como auxiliar de Francia contra GB foron En política exterior as guerras como auxiliar de Francia contra GB foron continuas continuas derrota naval de San Vicente (1797) e Trafalgar (1805) contra derrota naval de San Vicente (1797) e Trafalgar (1805) contra ingleses ingleses quebra do comercio colonial por perda de barcos, ruina estatal e quebra do comercio colonial por perda de barcos, ruina estatal e sumisión á Francia napoleónica sumisión á Francia napoleónica os ingleses conseguiron o control absoluto os ingleses conseguiron o control absoluto do mar.do mar.

Privado de frota e incapaz de invadir GB Privado de frota e incapaz de invadir GB Napoleón decretou un bloqueo Napoleón decretou un bloqueo continental a GB continental a GB incumprimento de Portugal (aliado ingleses) incumprimento de Portugal (aliado ingleses) Francia Francia invade Portugal co permiso e apoio español (Tratado de Fointanebleau, 1807).invade Portugal co permiso e apoio español (Tratado de Fointanebleau, 1807).

A cambio de autorizar o paso das tropas francesas, Godoy recibiría unha parte A cambio de autorizar o paso das tropas francesas, Godoy recibiría unha parte da Portugal conquistada en propiedade (o sur) da Portugal conquistada en propiedade (o sur) Principado dos AlgarvesPrincipado dos Algarves..