MODUL 1 : MENGENAL PASTI PEMBOLEHUBAH

MODUL 1 : MENGENAL PASTI PEMBOLEHUBAH

MODUL 1ASAS KEMAHIRAN PROSES SAINS

Pembolehubah1. Apa itu pembolehubah ? Pembolehubah bermaksud objek,radas dan keputusan yang digunakan dalam eksperimen.2. Pembolehubah boleh dikelaskan kepada 3 jenis iaitu:a. Pembolehubah dimanipulasikan (PM): Objek yang berbeza PM adalah objek yang diuji dalam eksperimen. PM juga adalah bahan atau objek yang berbeza.b. Pembolehubah bergerakbalas (PB) : Keputusan eksperimen PB adalah keputusan yang diperolehi dalam eksperimen. PB hanya diperolehi selepas eksperimen dilakukan.c. Pembolehubah dimalarkan (PR): Objek yang sama PR adalah alatan atau radas yang tidak berubah sepanjang eksperimen.3. Pembolehubah boleh dikesan kedudukannya pada soalan, gambarajah, jadual atau graf.4. Sesuatu pembolehubah mesti mempunyai parameter. Parameter adalah ciri penilaian yang membezakan setiap jenis pembolehubah.5. Sebagai contoh jika kita kata kereta sebagai pembolehubah adalah kurang tepat. Ini kerana pembolehubah mesti disertakan dengan parameter. Contoh warna kereta adalah pembolehubah kerana ada parameternya iaitu warna.6. Secara formulanya untuk menulis pembolehubah ianya mesti ada parameter + objek.Contoh:-Parameter+Objek=Pembolehubah

KetinggianPokok rosKetinggian Pokok ros

7. Parameter boleh dikelaskan kepada 2 jenis iaitu parameter yang tidak boleh diberikan corak dan parameter yang boleh diberikan corak.8. Jadual dibawah beberapa contoh 2 parameter tersebut.Parameter yang tidak boleh diberikan corakCorakParameter yang boleh diberikan corakCorak

JenisKasar/licin/konduktorKetinggianBertambah/berkurang

KeadaanLayu/mati/suburSaizBertambah/berkurang

KehadiranHadir/tidak hadirKesuburanBertambah/berkurang

KaedahGuna mesin/tradisionalPanjangBertambah/berkurang

Fasa bulanAnak bulan/ bln purnamaBeratBertambah/berkurang

PengaratanKehadiran air dan udaraUkurlilitBertambah/berkurang

Terdapat banyak parameter yang boleh digunakan selain daripada jadual di atas.

AKTIVITI LAPANGAN: Senaraikan seberapa banyak objek yang dapat kamu lihat di kawasan kajian dan berikan parameter yang sesuai.a) Dalam Bilik Darjah:ParameterObjekPembolehubah

b) Di Kawasan Padang SekolahParameterObjekPembolehubah

c) Di Kawasan Tapak Perhimpunan ParameterObjekPembolehubah

d) Di Kawasan Kantin dan Dewan TerbukaParameterObjekPembolehubah

Mengenalpasti pembolehubah1. Pada aktiviti lapangan yang kamu lakukan, kamu telah dapat menghubungkaitkan objek dan parameter yang sesuai sehingga ia menjadi pembolehubah.2. Perlu diingat pembolehubah boleh dibahagikan kepada 3 jenis iaitu:a. ___________________________________________b. ___________________________________________c. ___________________________________________3. Kita boleh mengesan pembolehubah menerusi :a. _______________________________b. _______________________________c. _______________________________d. _______________________________Mengenalpasti pembolehubah melalui soalan dan gambarajah1. Kamu boleh mengesan pembolehubah pada soalan dengan mencari perkataan berbeza atau berlainan. Jika jumpa perkataan tersebut gariskan kerana iai menunjukkan Pembolehubah dimanipulasikan (PM). Perkataan sama pula merujuk kepada Pembolehubah dimalarkan (PR). Perkataan selepas pula merujuk kepada Pembolehubah bergerakbalas (PB). 2. Contoh mengesan pembolehubah pada soalan seperti dibawah:Sekumpulan murid menjalankan satu penyiasatan. Dua buah kotak yang sama saiz diisi tanah kebun yang sama jenis dan dilabelkan sebagai pasu X dan pasu Y. Pasu X dan Pasu Y masing-masing ditanam dengan bilangan biji benih yang berlainan iaitu sebanyak 5 dan 2 biji benih pokok keembung. Selepas dua minggu, semua biji benih bercambah menjadi anak pokok.PM = Parameter + Objek (berlainan) Bilangan + biji benih = Bilangan biji benihPB = Parameter + Objek + Cerita (selepas) Keadaan + biji benih + selepas dua minggu= Keadaan biji benih selepas dua minggu

PR = Parameter + Objek (sama) Jenis + tanah kebun = Jenis tanah kebunSaiz + kotak = Saiz kotakNota: Dalam soalan hanya boleh ada satu PM. PR boleh wujud lebih daripada satu.3. Mengenalpasti pembolehubah melalui gambarajah boleh dilakukan seperti teknik dibawah:Sekumpulan murid menjalankan satu penyiasatan. Dua buah kotak yang berisi tanah kebun dilabelkan sebagai pasu X dan pasu Y. pasu X dan pasu Y masing-masing ditanam dengan 5 dan 2 biji benih pokok keembung. Selepas dua minggu, semua biji benih bercambah menjadi anak pokok. Rajah 1 menunjukkan pemerhatian selepas 1 bulan.

pasu Xpasu YLangkah 1: Catatkan semua objek yang terdapat digambarajah.a) Pasu , pokok, tanah Langkah 2 : Letakkan parameter yang sesuai pada objek supaya menjadi pembolehubah.a) Jenis pasu , jenis pokok, saiz pokok, bilangan pokok, jenis tanah Langkah 3 : Letakkan perkataan berlainan , sama atau selepas pada pembolehubah yang sesuaia) Jenis pasu (sama),saiz pasu (sama) jenis pokok(sama), saiz pokok(selepas), bilangan pokok(berlainan), jenis tanah(sama) Langkah 4 : Kategorikan pembolehubah kepada PM, PB dan PRa) PM : bilangan pokokb) PB : saiz pokok selepas 2 mingguc) PR : Saiz pasu ( hanya pilih 1 yang paling sesuai / releven)

Latihan mengesan mengenalpasti pembolehubah menerusi soalan dan gambarajahRajah 3 menunjukkan eksperimen yang dijalankan oleh murid-murid tahun lima. Mereka dapati panjang dan kedudukan bayang bayang berubah mengikut kedudukan lampu suluh di A,B,C,D dan E.

ATiang kayuEBCD

Bayang-bayang

Nyatakan: PM, PB dan PR mengikut langkah yang diberiLangkah 1: Catatkan 3objek utama yang terdapat digambarajah

Langkah 2: Padankan parameter yang sesuai pada objek supaya menjadi pembolehubahParameterObjek

Langkah 3 : Letakkan perkataan berlainan , sama atau selepas PembolehubahSifat Pembolehubah

Langkah 4 : Kategorikan pembolehubah kepada PM, PB dan PRJenis pembolehubahPembolehubahCorak

PM(Dimanipulasi)

PB(Bergerakbalas)

PR(Dimalarkan)

Nyatakan: PM, PB dan PR mengikut langkah yang diberiLangkah 1: Catatkan 3 objek utama yang terdapat digambarajah

Langkah 2: Padankan parameter yang sesuai pada objek supaya menjadi pembolehubahParameterObjek

Langkah 3 : Letakkan perkataan berlainan , sama atau selepas PembolehubahSifat Pembolehubah

Langkah 4 : Kategorikan pembolehubah kepada PM, PB dan PRJenis pembolehubahPembolehubahCorak

PM(Dimanipulasi)

PB(Bergerakbalas)

PR(Dimalarkan)

Nyatakan: PM, PB dan PR mengikut langkah yang diberiLangkah 1: Catatkan 3 objek utama yang terdapat digambarajah

Langkah 2: Padankan parameter yang sesuai pada objek supaya menjadi pembolehubahParameterObjek

Langkah 3 : Letakkan perkataan berlainan , sama atau selepas PembolehubahSifat Pembolehubah

Langkah 4 : Kategorikan pembolehubah kepada PM, PB dan PRJenis pembolehubahPembolehubahCorak

PM(Dimanipulasi)

PB(Bergerakbalas)

PR(Dimalarkan)

Nyatakan: PM, PB dan PR mengikut langkah yang diberiLangkah 1: Catatkan 3 objek utama yang terdapat digambarajah

Langkah 2: Padankan parameter yang sesuai pada objek supaya menjadi pembolehubahParameterObjek

Langkah 3 : Letakkan perkataan berlainan , sama atau selepas PembolehubahSifat Pembolehubah

Langkah 4 : Kategorikan pembolehubah kepada PM, PB dan PRJenis pembolehubahPembolehubahCorak

PM(Dimanipulasi)

PB(Bergerakbalas)

PR(Dimalarkan)

Nyatakan: PM, PB dan PR mengikut langkah yang diberiLangkah 1: Catatkan 3 objek utama yang terdapat digambarajah

Langkah 2: Padankan parameter yang sesuai pada objek supaya menjadi pembolehubahParameterObjek

Langkah 3 : Letakkan perkataan berlainan , sama atau selepas PembolehubahSifat Pembolehubah

Langkah 4 : Kategorikan pembolehubah kepada PM, PB dan PRJenis pembolehubahPembolehubahCorak

PM(Dimanipulasi)

PB(Bergerakbalas)

PR(Dimalarkan)

Mengenalpasti pembolehubah menerusi soalan dan jadualMengenalpasti pembolehubah pada jadual adalah perkara yang paling mudah. Jadual terdiri daripada 2 jenis iaitu jadual melintang dan jadual menegak.a) Jadual melintang b) Jadual menegakPRPMPBPR

PM

PB

Kedudukan pembolehubah PM, PB dan PR pada jadual.AMARAN: Pada jadual kedudukan PB sahaja yang betul dan tepat. Kedudukan PR dan PM adakalanya berubah. Oleh itu kenalpasti mana satu objek yang berbeza (PM) dan objek yang sama (PR) menerusi perkataan pada soalan/gambarajah ataupun data yang terkandung pada jadual.Latihan mengesan mengenalpasti pembolehubah menerusi soalan dan jadual

Nyatakan: PM, PB dan PR mengikut langkah yang diberi

Nyatakan: PM, PB dan PR mengikut langkah yang diberiLangkah 1: Catatkan 3 objek utama yang terdapat digambarajah

Langkah 2: Padankan parameter yang sesuai pada objek supaya menjadi pembolehubahParameterObjek

Langkah 3 : Letakkan perkataan berlainan , sama atau selepas PembolehubahSifat Pembolehubah

Langkah 4 : Kategorikan pembolehubah kepada PM, PB dan PRJenis pembolehubahPembolehubahCorak

PM(Dimanipulasi)

PB(Bergerakbalas)

PR(Dimalarkan)

Nyatakan: PM, PB dan PR mengikut langkah yang diberiLangkah 1: Catatkan 3 objek utama

Langkah 2: Padankan parameter yang sesuai pada objek supaya menjadi pembolehubahParameterObjek

Langkah 3 : Letakkan perkataan berlainan , sama atau selepas PembolehubahSifat Pembolehubah

Langkah 4 : Kategorikan pembolehubah kepada PM, PB dan PRJenis pembolehubahPembolehubahCorak

PM(Dimanipulasi)

PB(Bergerakbalas)

PR(Dimalarkan)

Nyatakan: PM, PB dan PR mengikut langkah yang diberiLangkah 1: Catatkan 3 objek utama yang terdapat digambarajah

Langkah 2: Padankan parameter yang sesuai pada objek supaya menjadi pembolehubahParameterObjek

Langkah 3 : Letakkan perkataan berlainan , sama atau selepas PembolehubahSifat Pembolehubah

Langkah 4 : Kategorikan pembolehubah kepada PM, PB dan PRJenis pembolehubahPembolehubahCorak

PM(Dimanipulasi)

PB(Bergerakbalas)

PR(Dimalarkan)

Nyatakan: PM, PB dan PR mengikut langkah yang diberiLangkah 1: Catatkan 3 objek utama yang terdapat digambarajah

Langkah 2: Padankan parameter yang sesuai pada objek supaya menjadi pembolehubahParameterObjek

Langkah 3 : Letakkan perkataan berlainan , sama atau selepas PembolehubahSifat Pembolehubah

Langkah 4 : Kategorikan pembolehubah kepada PM, PB dan PRJenis pembolehubahPembolehubahCorak

PM(Dimanipulasi)

PB(Bergerakbalas)

PR(Dimalarkan)

Latihan mengesan mengenalpasti pembolehubah menerusi soalan dan graf.Mengenalpasti pembolehubah pada graf amat mudah. Graf terdiri daripada 2 garisan iaitu garisan menegak dan garisan melintang. Garisan menegak mewakili PB dan garisan melintang mewakili PMPB

PM

Latihan mengesan mengenalpasti pembolehubah menerusi soalan dan graf

Nyatakan: PM, PB dan PR mengikut langkah yang diberiLangkah 1: Catatkan 3 objek utama yang terdapat digambarajah

Langkah 2: Padankan parameter yang sesuai pada objek supaya menjadi pembolehubahParameterObjek

Langkah 3 : Letakkan perkataan berlainan , sama atau selepas PembolehubahSifat Pembolehubah

Langkah 4 : Kategorikan pembolehubah kepada PM, PB dan PRJenis pembolehubahPembolehubahCorak

PM(Dimanipulasi)

PB(Bergerakbalas)

PR(Dimalarkan)

Nyatakan: PM, PB dan PR mengikut langkah yang diberiLangkah 1: Catatkan 3 objek utama yang terdapat digambarajah

Langkah 2: Padankan parameter yang sesuai pada objek supaya menjadi pembolehubahParameterObjek

Langkah 3 : Letakkan perkataan berlainan , sama atau selepas PembolehubahSifat Pembolehubah

Langkah 4 : Kategorikan pembolehubah kepada PM, PB dan PRJenis pembolehubahPembolehubahCorak

PM(Dimanipulasi)

PB(Bergerakbalas)

PR(Dimalarkan)

Nyatakan: PM, PB dan PR mengikut langkah yang diberiLangkah 1: Catatkan 3 objek utama yang terdapat digambarajah

Langkah 2: Padankan parameter yang sesuai pada objek supaya menjadi pembolehubahParameterObjek

Langkah 3 : Letakkan perkataan berlainan , sama atau selepas PembolehubahSifat Pembolehubah

Langkah 4 : Kategorikan pembolehubah kepada PM, PB dan PRJenis pembolehubahPembolehubahCorak

PM(Dimanipulasi)

PB(Bergerakbalas)

PR(Dimalarkan)

Nyatakan: PM, PB dan PR mengikut langkah yang diberiLangkah 1: Catatkan 3 objek utama yang terdapat digambarajah

Langkah 2: Padankan parameter yang sesuai pada objek supaya menjadi pembolehubahParameterObjek

Langkah 3 : Letakkan perkataan berlainan , sama atau selepas PembolehubahSifat Pembolehubah

Langkah 4 : Kategorikan pembolehubah kepada PM, PB dan PRJenis pembolehubahPembolehubahCorak

PM(Dimanipulasi)

PB(Bergerakbalas)

PR(Dimalarkan)

3