modernizacja szpitala

Wojewódzki Szpital Dziecięcy im. J Brudzińskiego w BydgoszczyWojewódzki Szpital Dziecięcy im. J. Brudzińskiego w Bydgoszczy

Modernizacja szpitala

Program Edukacyjno – Leczniczy na Rzecz Zmniejszenia Częstości Występowania

Nadwagi i Otyłościu Dzieci i Młodzieży

w Województwie Kujawsko – Pomorskim

w latach 2006 - 2011, 2013

Danuta Kurylak

Wojewódzki Szpital Dziecięcy im. J. Brudzińskiego w Bydgoszczy

Program jest współfinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa

Kujawsko-Pomorskiego


Modernizacja szpitala

Pomyśl o sobie z sympatią, spełnij swoje marzenie…Pomyśl o sobie z sympatią, spełnij swoje marzenie…

Pokonaj słabości i uczyń to co dotychczas wydawało się niemożliwe.Pokonaj słabości i uczyń to co dotychczas wydawało się niemożliwe.

Odchudzanie nie musi wiązać się z wyrzeczeniami,Odchudzanie nie musi wiązać się z wyrzeczeniami,

może sprawiać wiele satysfakcji.może sprawiać wiele satysfakcji.

Twój umysł i ciało jest w stanie zaakceptować pozytywną zmianę jakości życia.Twój umysł i ciało jest w stanie zaakceptować pozytywną zmianę jakości życia.

koordynator programu: dr n. med. Danuta Kurylak

zespół psychologów: dr n. med. Joanna Słowińska, mgr Agnieszka Mlicka

zespól dietetyków: mgr Izabela Horka, mgr Magdalena Tadych

koordynator administracyjny: mgr Aleksandra Dłużewska

Wojewódzki Szpital Dziecięcy im. J. Brudzińskiego w Bydgoszczy




Polska

Dziewczęta 10 - krotny wzrost (z 0,35% do 3,4%)

Chłopcy 3 – krotny wzrost (z 1% do 2,8%)

Dynamika narastania otyłości u dzieci w ostatnich trzydziestu latach

USA

3 – krotny wzrost (z 4% do 15%)




nadwaga, otyłość

14,5% - dziewczęta, 19,9% - chłopcywiek 1 - 18 lat

Województwo kujawsko – pomorskie otyłość

2010 rok 8,9% - 9078 osób 2009 rok 7,7% - 8972 osób wiek 0 - 18 lat

Nadwaga, otyłość u dzieci i młodzieży

Polska




procentowy udział osób otyłych rośnie wraz z wiekiem i jest najwyższy w grupie wiekowej 10-14 lat – 3,02%

Kujawsko – Pomorskie Centrum Zdrowia Publicznego31.12.2010 rok

Otyłość w województwie kujawsko - pomorskim




Otyłość jest przewlekłą chorobą spowodowana nadmierną podażą energii zawartej w pokarmach w stosunku do zapotrzebowania organizmu, skutkiem czego jest magazynowanie nadmiaru w postaci tkanki tłuszczowej.

Otyłość - chorobaProgram jest współfinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa



Niedożywienie w pierwszych miesiącach ciąży: nadmierne magazynowanie tłuszczów

Palenie papierosów w czasie ciąży: uszkodzenie przez nikotynę obszarów mózgu kontrolujących czynności przymusowe, które wpływają na zwiększenie łaknienia

Cukrzyca ciężarnych: zaburzenia regulacji łaknienia

Duża masa urodzeniowa: wysokie ryzyko > 4kg

Determinanty prenatalne otyłościProgram jest współfinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa



Sposób karmienia: – karmienie sztuczne

(karmienie dziecka wyłącznie piersią przez pierwsze półrocze zmniejsza ryzyko otyłości dwukrotnie)

– nadmiar kwasów tłuszczowych omega – 6– nadmierne spożycie białek przez małe dzieci

Nadmierny przyrost masy ciała w pierwszych miesiącach życia Nieprawidłowe nawyki żywieniowe: zła dieta pod względem

jakościowym, ilościowym jak i rozkładu posiłków w ciągu dnia, łapczywe jedzenie.

Siedzący tryb życia, brak aktywności ruchowej.

Determinanty otyłości działające po urodzeniu




Zaburzenia genetyczne bez współistnienia wymienionych czynników są przyczyną otyłości

tylko u 10 – 13% pacjentów

Zaburzenia genetyczneProgram jest współfinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa



BMI = masa ciała [kg] / wzrost2 [m2] Osoby o BMI przekraczającym 25 kg/m2 mają nadwagę, przy BMI od 30

kg/m2 mówimy o otyłości.

Im wyższy wskaźnik BMI - tym większa zapadalność na różne schorzenia.

Dotyczy to szczególnie takich chorób jak: nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca, hiperlipidemia, cukrzyca typu II, zespół zaburzeń oddychania w czasie snu, niektóre nowotwory złośliwe (rak jelita grubego, rak piersi, rak trzonu macicy).

BMIProgram jest współfinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa



• Niedowaga <18,5 Niskie (ale zwiększone ryzyko innych problemów zdrowotnych)

• Norma 18,5 - 24,9 Średnie

• Nadwaga >= 25

• Okres przed otyłością 25,0-29,9 Podwyższone

• I° otyłości 30,0-34,9 Umiarkowanie podwyższone

• II° otyłości 35,0-39,9 Wysokie

• III° otyłości >= 40,0 Bardzo wysokie

Klasyfikacja otyłości w zależności od BMI wg WHO, Report of a WHO "Consultation on Obesity", Genewa 1997

Normy BMI, ryzyko choróbProgram jest współfinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa



Obwód pasa stanowi także cenny wskaźnik stanu zdrowia. Badania przeprowadzone w ostatnich latach w grupie kilkunastu tysięcy dorosłych osób wykazały, że wysokie ciśnienie tętnicze, zaburzenia oddychania, wysoki poziom cholesterolu i cukrzyca występują częściej u mężczyzn z obwodem pasa powyżej 102 cm i u kobiet z obwodem pasa powyżej 88 cm, w porównaniu do grupy osób szczupłych.Mężczyźni z obwodem talii powyżej 102 cm są 4,5 raza bardziej narażeni na występowanie cukrzycy insulinozależnej niż mężczyźni z obwodem pasa poniżej 94 cm. Podobnie kobiety z obwodem pasa powyżej 88 cm są 3,8 raza bardziej narażone na wystąpienie cukrzycy typu II niż kobiety z obwodem poniżej 80cm.

Obwód pasaProgram jest współfinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa



Otyłość typu "gruszka" - (udowo-pośladkowa) częściej występuje u kobiet.

Rodzaje otyłościProgram jest współfinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa



Otyłość typu "jabłko" - (inne określenia: otyłość brzuszna, wisceralna - tkanka tłuszczowa zlokalizowana jest głównie wewnątrz jamy brzusznej) częściej dotyczy mężczyzn.

W otyłości typu "jabłko" występuje większe ryzyko chorób

towarzyszących. Częściej pojawiają się zaburzenia metaboliczne, prowadzące do nadciśnienia tętniczego, choroby wieńcowej, cukrzycy i innych chorób układu krążenia.

Rodzaje otyłościProgram jest współfinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa



Cukrzyca typu II

Nadciśnienie tętnicze

Hiperlipidemia

Udar mózgowy

Niewydolność serca

Choroba niedokrwienna serca (choroba wieńcowa)

Kamica pęcherzyka żółciowego

Zmiany zwyrodnieniowe stawów

Nowotwory macicy, sutka, pęcherzyka żółciowego, jelita grubego, prostaty

Zaburzenia oddychania w czasie snu

Żylaki kończyn dolnych

Zaburzenia hormonalne i powikłania ciąży

Zespół X (obecnie nazywany zespołem polimetabolicznym)

Choroby związane z otyłością




dzieci i młodzież

województwa kujawsko – pomorskiego w wieku 0 – 18 lat, u których

stwierdzono nadwagę lub otyłość

kryterium włączenia: BMI ≥ 25

Adresaci programu




Zmniejszenie częstości występowania nadwagi

i otyłości u dzieci i młodzieży w województwie

kujawsko-pomorskim

– zwiększenie świadomości żywieniowej społeczeństwa,

– prozdrowotna modyfikacja modelu spożycia żywności,

– zmniejszenie częstości żywieniowych czynników ryzyka chorób dietozależnych,

Cel programuProgram jest współfinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa



– wypracowanie modelu postępowania zwiększającego aktywność fizyczną i wzrost świadomości społecznej

o roli ruchu w zachowaniu optymalnego stanu zdrowia

i sprawności fizycznej,

– obniżenie częstości występowania przedwczesnej niepełnosprawności fizycznej,




– zmniejszenie częstości występowania, hipercholesterolemii, hipertriglicerydemii,

– poprawa żywienia i aktywności fizycznej dzieci i młodzieży,

– zmniejszenie kosztów leczenia przewlekłych chorób niezakaźnych oraz skutków ekonomicznych niepełnosprawności i przedwczesnej umieralności,

– wdrożenie do systemu podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej metodologii oceny stanu odżywienia, jako jednego z podstawowych narzędzi wczesnej

diagnostyki nadwagi i otyłości.




Organizacja programu



2006 – 2011 rok 2013 – 2014 rok

WSD – leczenie 2 lata

→ lekarz chorób metabolicznych, dietetyk, psycholog

–szkolenie rodziców i dzieci, pielęgniarek szkolnych,

nauczycieli wychowania fizycznego –porady lekarskie, dietetyczne i psychologiczne

cyklicznie co 1 – 3 mcy

→ badania: cholesterol całk., HDL, LDL, trójglicerydy, glukoza, TSH, leptyna, badanie densytometryczne (w wybranych przypadkach)

POZ - leczenie 6 mcy→ opiekunem dziecka - edukator zdrowotny - przeszkolona pielęgniarka środowiska nauczania i wychowania

–edukacja zdrowotna, pomiary antropometryczne

→ lekarz – porady lekarskie

–wywiad, badanie przedmiotowe, zalecenia w zakresie diety

i aktywności fizycznej

→ badania: cholesterol całk., HDL, LDL, trójglicerydy, glukoza

WSD

jednorazowa wizyta pacjentów, którzy po 3 mcach leczenia nie schudli i chorych z BMI > 30

→ lekarz chorób metabolicznych, dietetyk, psycholog

–szkolenie rodziców i dzieci–porada lekarska, dietetyczna i psychologiczna

→ badania: leptyna


Realizacja programumoduł wojewódzki

Koordynacja programu (nadzór merytoryczny, ewaluacja programu, opracowanie systemu współpracy pomiędzy poszczególnymi specjalistycznymi ośrodkami, poradniami specjalistycznymi oraz lekarzami POZ, materiały edukacyjne)

Opracowanie standardu postępowania z dzieckiem u którego stwierdzono nadwagę

i otyłość w POZ

Szkolenia dla lekarzy i pielęgniarek pracujących w POZ

Działania medialne (kampanie społeczne, spoty reklamowe itp.)

Porady specjalistyczne dla dzieci po 3 mcach nieskutecznego leczenia w POZ oraz dla pacjentów z BMI >30

Badanie we krwi stężenia leptyny




Realizacja programumoduł powiatowy

Szkolenie dla nauczycieli

Szkolenie dla rodziców dzieci u których stwierdzono nadwagę i otyłość

Działania medialne




Realizacja programumoduł gminny

Nabór uczestników programu

Badania (BMI, RR, stężenia we krwi glukozy, cholesterolu całkowitego, LDL, HDL, TG

Edukacja dzieci i młodzieży z nadwagą i otyłością

Zajęcia ruchowe dla dzieci i młodzieży uczestniczących w programie




Standardpostępowania w nadwadze i otyłości



Pielęgniarka, lekarz POZ

Protokół badania I wizyta

Data ..........................Imię nazwisko: ............................................................... pesel: ........................................BADANIE PODMIOTOWE:

a/ czynniki środowiskowe:

rodzina:ojciec: otyłość tak □ nie □

matka: otyłość tak □ nie □rodzeństwo: otyłość tak □ nie □





Choroby w rodzinieotyłość: □cukrzyca: □nadciśnienie tętnicze: □ch. niedokrwienna serca: □

Początek otyłościwiek niemowlęcy: □ później: □

Liczba posiłków głównych na dobę: .......śniadanie: tak □ nie □II śniadanie: tak □ nie □obiad: tak □ nie □Podwieczorek: tak □ nie □Kolacja: tak □ nie □

Kolacja po godz. 19.00: tak □ nie □

Codziennie zjada warzywa: tak □ nie □ słodycze codziennie: tak □ nie □Fast food częściej niż raz w tygodniu: tak □ nie □

Nadmiar tłustego mleka: □Nadmiar soków owocowych: □Napoje gazowane: □Woda mineralna niegazowana codziennie: □

Aktywność fizyczna: Zajęcia w-f uczestniczy: □ nieuczestniczy: □Zajęcia pozalekcyjne: tak □ nie □Ćwiczenia dodatkowe zlecone przez lekarza: tak □ nie □

Liczba godzin przed komputerem: do 2h □ powyżej 2h □

Liczba godzin przed telewizoremdo 2h □ powyżej 2h □

Sen: ilość godzin na dobę ...............

Czy były podejmowane próby leczenia:w miejscu zamieszkania: tak □ nie □ w sanatorium: tak □ nie □

Czy były podejmowane próby leczenia:Ubytek masy ciała w kg:..................Efekt jojo: tak □ nie □

Schorzenia dodatkowe:.............................................. Przyjmowane leki...........................................





BADANIE PRZEDMIOTOWE:

Wzrost w cm .................Masa ciała w kg .................BMI..............RR .........mm/HgTętno........./min. Ocena rozkładu tkanki tłuszczowej:Obwody: talii .............cm, bioder ..................cm

BADANIA DODATKOWE :

cholesterol calk. …mg/dl, HDL…mg/dl, LDL…mg/dl, TG…mg/dl, Glukoza… mg/dl

Rozpoznanie - otyłość prosta: tak □ nie □ nadwaga tak □ nie □ Inne rozpoznanie - ........................................................ Skierowanie do poradni specjalistycznej: tak □ nie □Zalecenia dietetyczne………………………………………………………………………………………………………Zalecenia w zakresie ruchu……………………………………………………………………………………………….BMI > 30 skierowano do WSD □





Protokół badania wizyta kontrolnaTabela porównawczaData ..........................Imię nazwisko: ............................................................... pesel: ........................................

BADANIE PODMIOTOWE

Liczba posiłków głównych na dobę: .......śniadanie: tak □ nie □II śniadanie: tak □ nie □obiad: tak □ nie □Podwieczorek: tak □ nie □Kolacja: tak □ nie □

Kolacja po godz. 19.00: tak □ nie □





Codziennie zjada warzywa: tak □ nie □ Słodycze codziennie: tak □ nie □Fast food częściej niż raz w tygodniu: tak □ nie □

Nadmiar tłustego mleka: □Nadmiar soków owocowych: □Napoje gazowane: □Woda mineralna niegazowana codziennie: □

Aktywność fizyczna:Zajęcia w-f uczestniczy: □ nieuczestniczy: □Zajęcia pozalekcyjne: tak □ nie □Ćwiczenia dodatkowe zlecone przez lekarza:

tak □ nie □

Liczba godzin przed komputerem: do 2h □ powyżej 2h □

Liczba godzin przed telewizoremdo 2h □ powyżej 2h □

Sen: ilość godzin na dobę ...............





BADANIE PRZEDMIOTOWE:

Wzrost w cm .................więcej o .......cmMasa ciała w kg ............mniej o .........kg więcej o........kgBMI.............. mniej o ......... więcej o........

Obwody: talii ..............cm, mniej o ........cm więcej o........cm bioder.................cm, mniej o .........cm więcej o.........cm

Brak poprawy po 3 mcach leczenia □

Skierowanie do programu do WSD w Bydgoszczy □


Realizacja programu w latach 2006 - 2011 Program jest współfinansowany przez

Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego

Świadczenie medyczne liczba

Porady lekarskie 4397

Porady dietetyczne 4398

Porady psychologiczne 4149

Badania krwi 10529

Osoby przeszkolone 8148


Realizacja programu w roku 2013 (IX – XII)



Świadczenie medyczne Liczba osób

Szkolenia przedstawicieli gmin 20

Szkolenie pielęgniarek 127

Szkolenie lekarzy 61

Szkolenie rodziców i dzieci 204

POZ porady lekarskie, edukatora 70

WSD porady lekarskie, dietetyczne, psychologiczne

61

Zajęcia ruchowe 62

POZ badania krwi 350

WSD badania krwi 61


Obniżenie masy ciała pacjentów średnioo 1,2 kg na miesiąc

Największy spadek masy ciała o 40 kg w ciągu 24 m-cy

27% leczonych schudło uzyskując prawidłową masę ciała o 15 – 35 kg w ciągu 2 lat

Około 10 % pacjentów nie schudło - nieprzestrzeganie zaleceń

Pozostałe osoby schudły w mniejszym stopniu lub przestały tyć, ale w związku z ich wzrostem BMI znacznie się obniżył.

Wyniki leczenia 2006 – 2011 rok




Program jest współfinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego

Efekt leczenia


Hiperlipidemia – 27%

Niedoczynność tarczycy 0,21%

Zaburzenia węglowodanowe ze znacznym hiperinsulinizmem – 0,17%

Nadciśnienie tętnicze – 0,4%

Zaburzenia miesiączkowania - 0,11%

Zaburzenia emocjonalne wymagające systematycznej terapii psychologicznej – 7%

Wynikiobjawy związane z otyłością

2006 – 2011 rokProgram jest współfinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa



Wyjściowy obniżony poziom HDL cholesterolu u 24% pacjentów (średnia wartość 32 mg/dl) Po diecie wzrost do średniej wartości 46 mg/dl

(norma > 40mg/dl)

Wyjściowy poziom trójglicerydów podwyższony u 27% chorych (średnia wartość 189 mg/dl) Po diecie spadek do średniej wartości 117

mg/dl (norma do 135 mg/dl)

Wyniki leczenia2006 – 2011 rok




Przywiązywanie wagi do zdrowej diety

Wyniki

25%

75%

0102030

40506070

8090

100




Aktywny wypoczynek w rodzinie

Wyniki

29 %

71 %

0102030405060708090

100

TAK NIE




13 lat

Październik 2006Wzrost 164 cm, masa ciała 75 kg, BMI 29,3

Lipiec 2007Wzrost 169 cm, masa ciała 59,2 kg, BMI 20,1

Ubytek masy o 15,8 kgWzrost + 5 cm

Wyniki leczeniaProgram jest współfinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa



12 Lat

Sierpień 2007 rokWzrost 164 cm, masa ciała 81 kg, BMI 29,9

Grudzień 2007 rokWzrost 164 cm, masa ciała 69,4 kg, BMI 25,8

Spadek masy ciała o 11,6 kg

Wyniki leczeniaProgram jest współfinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa



Wyniki leczenia Program jest współfinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa



schudła 23 kgurosła 9 cm




schudła 31 kg




Opinie uczestników programu Program jest współfinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa


Czy nadwaga / otyłość są rozumiane jako: zaburzenie? choroba? problem?

Rodzice na pytanie o swój stan zdrowia odpowiadają często „dobry” – mimo widocznej otyłości




Współpraca i zmiana postaw zdrowotnych powinna dotyczyć całej rodziny

Matka o córce 8 letniej„Ona chce schudnąć a jest regularnie dokarmiana przez babcię” (u dziadków częsta reakcja niepokoju lub niezgody na dietę).




Jedzenie jest dla niektórych dzieci istotnym elementem dobrostanu psychicznego.

Chłopiec 11 letni o oczekiwaniach wobec rodziców

„Mają mi pozwolić grać w komputer bez ograniczeń, jeść chipsy, leżeć i nic nie robić, przygotowywać obiady takie jak ja chcę.”




Dzieczynka 15 letnia przez 3 mce schudła 6 kg

Na pytanie co pomogło?

„Mniejsze porcje, dużo chodzenia, trochę jazdy na rowerze”


Najczęściej popełniane błędy

• Mała aktywność fizyczna, często zwolnienia lekarskie, unikanie lekcji wychowania fizycznego - 38%,

• Brak aktywności fizycznej po zajęciach lekcyjnych w domu – 98%

• Spędzanie wolnego czasu w bezruchu – 4 godziny przed telewizorem i komputerem – 27%

• Próba odchudzania dzieci bez aktywnego uczestnictwa w tym procesie pozostałych członków rodziny – 35%

• Brak konsekwencji w prowadzeniu leczenia – 10%

BłędyProgram jest współfinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa



1. Dzieci leczone w programie pochodziły z rodzin przywiązujących raczej małą wagę do zdrowej diety i prowadzących siedzący tryb życia. Wiedza na temat otyłości osób przystępujących do programu jest na dramatycznie niskim poziomie.

2. W żywieniu rodziny przeważa kierowanie się własnym doświadczeniem i zwyczajami przekazywanymi z pokolenia na pokolenie.

3. Zbyt częste sięganie po jedzenie jest uwarunkowane przeważnie sytuacyjnie (nuda, niewłaściwie zorganizowany czas wolny), a w mniejszym stopniu wpływają na nie czynniki emocjonalne (obniżony nastrój, zmartwienie, przeżywanie porażki).

4. Podjadanie niezdrowych przekąsek, uatrakcyjniające spotkania dziecka z kolegami ma przewagę nad zasadami zdrowego żywienia. Kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych powinno iść w parze z uczeniem dzieci odporności na wpływ otoczenia w tym też na wpływ reklam i promocji.

WnioskiProgram jest współfinansowany przez



• Optymalnym miejscem leczenia otyłości są specjalistyczne ośrodki.

• Kompleksowe porady specjalistyczne: lekarz specjalista, dietetyk, psycholog powinny odbywać się z częstością co najmniej od 1 do 3 mcy w zależności od etapu leczenia.

• Leczenie powinno trwać minimum 2 lata.

• Lekarze i pielęgniarki POZ powinni kierować pacjentów na leczenie.

WnioskiProgram jest współfinansowany przez



Koszty leczenia nadwagi i otyłościProgram jest współfinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa



0 0

16

40

32

19

0

10

20

30

40

2006 2007 2008 2009 2010 2011

Udział samorzadów terytorialnych w realizacji Regionalnego Programu Zwalczania Otyłości u Dzieci i Młodzieży w latach 2006-

2011

Liczba samorządów


35323

89157 101940

224900206655 209995

0

50000

100000

150000

200000

250000

2006 2007 2008 2009 2010 2011

Finansowanie Regionalnego Programu Zwalczania Otyłości u Dzieci i Młodzieży z budżetu województwa kujawsko-pomorskiego

Kwota dofinansowania


Dziękuję za uwagę



modernizacja szpitala

Documents