1 M x mt chin thng

M x mt chin thng (phn 1) Cordt Schnibben

Phan Ba dch t tun bo Die Zeit s 26 ra ngy 21/6/1985.

ng mn H Ch Minh

ng lo lng l bc t trong rng ra v dn u nhm ca chng ti m khng ni mt li no. i bn chn nhanh nhn ca ng k t lc bn nhng mnh t st mu vng nu ln chic qun qun phc mu xanh ca vin thiu t i sau ng. ng lo cm trn tay mt cy n, lng lng pha sau lng l mt ci gi ng tn. Ci mng trn ca ng ng nh mu ng.

Khi con ng mn mi lc mt dc hn v trn trt hn, ng gi cao tay ln, bin mt vo trong bi rm mt thi gian ngn, quay tr ra vi mt b lao tre c vt nhn v phn chia chng ra cho

chng ti. Vi mt cy trong s , ng g nh vo ngc ti v hi: Avez vous une cigarette? Thi trc, trc 1954, ng dn lnh nh thu ca Php i xuyn qua rng rm, sau l du kch qun ca Mt trn Gii phng v by gi khng cn hi, nhng ta nh l iu t nhin l ti v nhng ngi Vit thp tng theo ti. Chng ti di dc theo bin gii vi Campuchia, t Lc Ninh v hng Bc trn con ng mn H Ch Minh. Mi nm sau khi chin thng ngi M v vi tun sau ln diu hnh chin thng thnh ph H Ch Minh (Si Gn trc kia), ci c nhim v cho khp th gii thy s chin thng thm mt ln na, nh bo Phng Ty c php i tm du vt ca chin tranh v chin thng, nhn vo nhng tm bn ca cc tng lnh v hi chuyn cc du kch qun.

Nu nh tin nguyn tng thng M Richard Nixon lc trc th con ng bn ly ny m chng ti ang trt i trn n, l th v kh k diu m cui cng khut phc c quyn lc dn u Phng Ty trong cuc chin di nht lch s ca n. Thiu t V Kim Cng,

2 M x mt chin thng

m ng qun ca ng by gi nu nhiu hn l xanh, rt thch nghe nhng li khen ngi nh vy, v con ng ny l mt hot ng ca gia nh ng: cha ng, tng mt sao Bc Vit V Bm, l ngi pht minh ra con ng k diu ny, v ng, ngi k s, ngi xy dng nhng cy cu kh, nhng kt cu ngy trang kho lo v nhng on ng rng phc tp.

Ngay t u 1959, thiu t V thut li nh vy khi chng ti ngh ngi trong mt cn nh nm na di mt t, B Chnh tr Bc Vit H Ni quyt nh xy mt ng tip t qun s t min Bc cng sn vo min Nam c ngi M bo v, gi v kh cho nhng nh cch mng v cho qun lnh thm nhp vo, thng l cc Vit Minh c qu min Nam m nm 1954 sau khi ngng bn v chia ct t nc ra Bc. Vo thi im , ngi cng sn t b hy vng thng qua hot ng chnh tr m c th t ti cc cuc bu c c ngh trong Hip nh Genve ca nm 1954. Ngy cng c nhiu ngi cng sn v nhng nh i lp khc tr thnh nn nhn cc chin dch thanh trng ca chnh quyn Thiu Si Gn.

Nm trm ngi lnh bt u lm ng, u tin l t Vinh cho ti sng Bn Hi gn v tuyn 17 chia ct min Bc vi min Nam, v ko di n tng on mt, ngy cng su hn vo min Nam. u 1961, chuyn ch v kh t ti mt quy m m bt u tr nn nguy him khi c tip tc ln lt mang qua vng t pha Nam ca v tuyn 17 c qun i Nam Vit Nam canh gc cn mt. Tng V Bm quyt nh trnh qua mt pha Ty ca dy ni Trng Sn trng ip, tc l tip tc con ng mn H Ch Minh trn lnh th ca Lo. Phin qun Pathet Lo cng sn trong vng quc Lo gii ta mt hnh lang rng tm mi kilmt cho ng minh Bc Vit. Cc b tc trn ni dc theo con ng mn c cung cp thc phm v qun o v qua tr thnh ng la vi nhng ngi khun vc v kh.

3 M x mt chin thng

Tip t bng xe p trn ng mn H Ch Minh

Ngay c nhng nng sng i bc nng hai t cng i trn cc i vai vo min Nam, nhng phn nng trn xe p (hiu Favorit t Tip Khc) hay trn lng voi. o qun nhng ngi khun vc tng ln con s chc ngn vo u 1963, lc con ng mn vo ti Lc Ninh, ti ni m chng ti ang i.

ni rng nguyn thy khng rm bo v con ng mn khng cho ngi ta nhn thy n t trn cao, du kch qun treo thm nhng chu cy leo trn ngn cy. Qua mt ci cu kh, mt ci thn cy di hai mi mt c n xung, chng ti qua ti b bn kia ca mt con sng chy xit. Chng ti ct cht ng qun ca chng ti li pha di, chng a v ve. Khng lu sau , chng ti ti mt trm cung ng, mt trong nhng ni m nhng ngi khun vc nhn c mt chn cm v c ch ng. l nhng ci hm c o thnh hnh ch nht, bn trn c che bng l cy. Khi t nhng hm nu n c dn qua mt ng hm thot ln mt t cch xa hng trm mt. C cm g.

4 M x mt chin thng

Lc b my bay tn cng, du kch qun chui vo ng hm hnh tam gic cui hm. Thiu t V xy tng i bng thn tre cho chng, nn nu c bom n ngay bn cnh th cng khng c tc ng g.

Cui 1964, qun i Si Gn pht hin ra nhiu on ca con ng mn H Ch Minh, nhng ni b b bom ngay lp tc. qu mun. Mt trn Dn tc Gii phng, c bit ti nhiu hn di tn Vit Cng, v qun i ca h kim sot nhiu phn rng ln ca t nc v dn qun i chnh ph vo chn tng. i ph, chnh ph M quyt nh khng ch h tr cho ci c gi l Vit Nam T Do vi 16.000 c vn qun s na, m vi qun i ca h.

Xy cu trn ng mn H Ch Minh

5 M x mt chin thng

Thng Ba 1965, nhng ngi lnh thy qun lc chin u tin b vo b bin Nng; cho ti cui nm, con s lnh M Vit Nam tng ln ti 250.000 (v sau ny tng ln ti 550.000). i vi ngi cng sn Vit Nam, can thip ca ngi M phi l mt c sc. Tng Trn Kinh Chi, ngi cho ti mt tng quan v cuc chin t gc nhn ca H Ni trc chuyn i ng mn H Ch Minh ca ti: Trong tt c nhng nm di chin u, nu nh tng c mt giai on m chng ti ngh rng s khng thnh cng th l nm 1965.

Lnh M c ting l bt kh bi; h cha tng thua mt cuc chin, c chu u ln Thi Bnh Dng, c Triu Tin ln Trung M. Vit Cng, cho ti lc ch quen thuc vi cuc chin trn mt t, s nht l on my bay trc thng (k binh bay ca Lc qun Hoa K), nhng chng bao lu sau cng s c cc my bay cng kch hin i v my bay nm bom B-52. Thm na, Trung Quc, cho ti thi im l nh cung cp v kh chnh ca ngi Bc Vit, hn ch vin tr qun s sau ln b ca thy qun lc chin. Tng Trn: Nm 1964, ngay t lc ngi M bt u nm bom min Bc, ngi Trung Quc khng h ngh ti vic bo v bu tri ca chng ti, nh quy nh trong Hip c Tng tr 1962. Din t ny c th b nhum mu ca cc xung t gia Trung Quc v Vit Nam trong nhng nm va qua. Tht s th Trung Quc c l do khng khiu khch Hoa K mt cch khng cn thit gii qun s M khng che du cc k hoch ca h, nm bom trung tm th nghim nguyn t Loop Nor ca Trung Quc.

Lin bang X vit, cho ti khi sa thi Khrushchyov trong thng Mi 1964 th khng ho hng vi nhng hnh ng qun s Vit Nam (trong lc lt lnh t in Kreml, s king k ny cng c cc i th ca ng dng lm l l), li dng k h trong tnh on kt cng sn v bt u tng cng cung cp v kh cho Vit Nam.

u tin, Vit Cng v cc ng ch min Bc ca h phn ng li s can thip ca ngi M bng cch xy m rng ng mn H Ch Minh trn quy m ln. Nhiu phn ln ca qun i Bc Vit vi v hnh qun ra mt trn ny, v con ng mn trong rng c san ra ra thnh mt con ng rng. Bt u ci m ngi Vit gi l giai on c gii ha; vai ngi v xe p lm ri. Bt u l trn nhng chic xe ti cc cch ca Lin X c mt trong trn nh in Bin Ph chng ngi Php nm 1954, ri sau l trn nhng chic xe ti Nga v Trung Quc hin i, chin c nng v nh cng nh n dc c chuyn ch v hng Nam.

6 M x mt chin thng

Xe ti trn ng mn H Ch Minh

Vo Chinh Vu, mt trong nhng ngi thp tng ti, thi thng xuyn li xe trn mt on ng 300 kilmt Lo v Campuchia. V m v khng bt n. Rt n gin. Ngi M chiu sng mi th vi n la ca h. ng khng bao gi bit chnh xc ng ch nhng g; chng c bc khng thm nc. ng ch c th on c loi hng chuyn ch t nhng trm trung chuyn m ng phi li xe ti mi ln. Ti trm ny, hng ca ng c chuyn sang mt chic xe ti khc v c tip tc ch i. ng chy ngc v, ly nhng thng hng mi. ng cn cho ti ba thng cho 300 kilmt ca ng; v ngi M bom mnh, bom napalm, bom bi v nhng loi bom khc xung ng v ng i, tng cng l bn triu tn. Cc i dn dp, sa sang li cc con ng sau mi ln tn cng, tho kp n cho 57.000 tri bom khng n, 13.000 bom t, 80.000 tri mn.

Ch mt ln trong thi gian li xe phc v mi nm l Vo b trng bom: mt qu bom napalm ri trng xe ti ca ng. Trong vng na gi, ng nm trong mt ca nhiu trm y t bn cnh ng. Mt tun sau , ng li ngi sau tay li ca mt chic xe ti. Cho ti nay, nhng vng da b chy trn lng v cnh tay vn gy au cho ng.

Thnh thong, chng ti i qua nhng m t nh, c nh du bng hay bng g m chin s. Ngi ta khng bit c bao nhiu ngi Vit cht trn con ng mn H Ch Minh. Ch c ghi chp v tn tht ca ch th trong vng con ng mn H Ch Minh: 16.933 ngi v 2450 my bay b tiu dit.

7 M x mt chin thng

Trc ht l t trn khng, ngi M c gng ph ri dng chy v kh lin tc t Bc vo Nam ny. My bay c bit kiu AC-130, c trang b my nhm nhn ban m, ph hy trn 1500 xe ti v c thi gian gn nh ngn chn c vic tip t. Th nhng ngi Vit vi v xy mt con ng khc di 500 kilmt, c rng rm che ph hon ton v khng th nhn thy c t chic AC-130 con chim k diu m mt vo ban ngy.

My bay AC-130

ng mn H Ch Minh dn dn tr thnh mt mng li nhng con ng chnh, ng song song v ng ngang, y nhng xng sa cha v trm y t, c lin kt bng nhng cy cu khng th nh chm c, c bo v bng nhng n v phng khng hin i v v kh th s.

Ngi dn ng ca chng ti, ng lo vi ci n, thuc b tc Stieng, mt dn tc Khmer sng hai bn bin gii Vit Nam-Campuchia v ng h Mt trn Gii phng. Khi cui cng ri chng ti ti c lng ca ng, ng hnh din gii thiu chng ti vi trng lng, mt ngi n ng 101 tui, ngi trong thi chin mang du kch qun qua sng B hng ngy di nhiu nguy him. Cc con sng, c bit l Sekong v Mekong trn lnh th Campuchia, l nhng con ng mn H Ch Minh chy xit m v kh c chuyn ch trn , c ngi v khng c ngi i cng.

(cn tip)

8 M x mt chin thng

Phan Ba dch t bo die Zeit, s ra ngy 21/6/1985:

Dng tip t chy ba nm tri, Mt trn Gii phng chun b ba nm tri cho trn nh ln, ba nm tri , lnh M cc nhc chim, mt v ti chim mt vi nh cao v vng t nh ri vo ngy 31 thng Ging 1968, trn tn cng vo dp Tt ni ting ca Vit Cng bt u. Du kch qun b ra khp ni t nhng cn hm di mt t ca h; du kch qun thnh ph xung phong nh chim cng s v c i s qun M Si Gn na; qun chnh quy ca Mt trn Gii phng tn cng 24 cn c M v 33 tnh l, chim c Hu (trong by tun) v nhiu vng t quan trng. Ngay c khi ln tn cng ny cui cng chm dt trong mt thm bi qun s m mu, cuc ni dy ca ngi dn chng chnh quyn Si Gn khng xy ra nh c hy vng v nhng t tin c in sn, c gi tr trn ton Vit Nam, tm thi phi li trong cc kt st ca H Ni, th l mt tht bi chun b cho chin thng. Cng chng M, b s lc quan ho hng ca qun i nh la ba nm tri, kinh hong v quy m ca du kch b mt Vit Nam. T , vi mi mt ngi lnh tr v qu hng trong chic quan ti, phong tro phn chin li cng mnh hn. Chin tranh Vit Nam khng cn ch c tin hnh ng Dng na, m c trn ng ph ca nc M.

Mt ngi lnh ca QLVNCH ang nhm bn cc v tr ca Vit Cng Ch Ln trong cuc tn cng Tt Mu Thn. nh: The Vietnam Center and Archive

9 M x mt chin thng

Ngy nay, tng Trn tha nhn mt cch d dng, rng mi sau trn tn cng dp Tt, Vit Cng mi nhn ra rng, khng mnh ng thi tn cng khp mi ni. Khi ri ngi M tm thi ngng nm bom min Bc v (trong thng Nm 1968 Paris) bt u m phn ha bnh vi Bc Vit Nam, Vit Cng nhn thy t c mc tiu u tin ca h: cho ngi M thy rng h khng th chin thng y c.

Tng Trn thch th theo di v kin co kt thc vo u nm nay ca cu tng t lnh M Vit Nam, tng Westmoreland, chng li i truyn hnh CBS t co ng c tnh lm gim nh lc lng ca Vit Cng trong cc bn bo co tnh hnh ca ng. Phn xt ca ng: V mt mt, c l Westmoreland tht s ni di cui cng th ai cng ni di ngi khc trong Chin tranh Vit Nam: CIA ni di v tng, v tng ni di tng thng, tng thng ni di quc hi v tt c cc tng thng u t di mnh mt khc, tt nhin l vin tng t lnh khng th c lng chnh xc c lc lng ca Mt trn Gii phng, v chnh b tng ch huy H Ni cng ch bit c cc n v chnh quy ca Mt trn Gii phng, nhng o qun ca nhng ngi lnh du kch th khng.

i vi du kch qun, trn tn cng dp Tt trong thng Hai 1968 ng ngha vi vic dt khot t b phng n du kch qun ca Mao. Chin lc nh v ln trnh (du kch), do c vn Trung Quc khuyn khch nhiu nm tri, c thay th bng chin lc nh v li . Ngy cng c nhiu vng c gii phng v bo v. Nhng ngi theo ng li Trung Quc, t b xung t qun s ln v thch i ti chin thng bng nhng mi kim chch v ch i, mt nh hng trong Mt trn Gii phng.

Gii qun i M tr li trn tn cng dp Tt vi mt vin tng t lnh mi (tng Abrams), vi mt chin lc mi v nhng chin dch m h cho n nhng ci tn mang s chc chn ca chin thng (Certain Victory v Complete Victory). Trong chin dch Pinkville, n v Charly ca L on B binh 11 p xung Tinh Khe vo ngy 16 thng Ba 1968. Trn tm bn hnh qun, ngi lng c tn l M Lai 4.

Ti thc dy rt sm, vo bui sng ngy hm , ngi ph n tr tui ngi trc mt ti thut li. C c tn l Phan Thi Trinh, mi tui vo lc . Ti nghe ting trc thng xa. Chng ti nhanh chng b xung hn. Tn cng t nhng on my bay trc thng khng phi l iu g c bit. M Lai thuc vng ca Vit Cng, l vng gii phng (hay mt vng b chim ng trong cch ni ca qun i M). n pho n v sng my ku vang mt gi lin. Ri im lng.

Ti ngh tt c qua ri v b ra ngoi. Nhng c ba ngi lnh ng trc ti , c mt ngi da en. H la ht ti, nhng ti khng hiu g c. H dng sng nh v y chng ti ti ch nhng ngi lng ging ca chng ti v bn vo chng ti. M ti ng xung. Ti b bn trng vo cnh tay. Ti chy ra pha sau vo mt gian phng, c d

10 M x mt chin thng

ti v a con s sinh ca d nm. Chng ti rt s v em khc rt to. H bn t ngoi vo gian phng. a b ngng, nhng ri li bt u khc, v nhng ngi lnh quay tr li. Chng ti nghe c ting giy ng ca h. Ti nm di d ti. D b nhiu vin n bn trng, ti ch b c ba; d ni th tho: yn, yn no. Lc ti thip ng i. 504 ph n v tr em cht vo bui sng ngy hm , nm tr em sng st.

Vo lc u, Phan Thi Trinh tng thut li mt cch lnh m k l, khi c dn chng ti i qua cc ngn i tng l ngi lng qu hng ca c, ch vo mt con mng, ni ngi ta bn cht lng ging ca c vo thi . Trong nh tng nim, vi thi quen ca mt ngi trng coi vin bo tng, c gii thch cc tm bn v k hoch chun b v thm st ca ngi M, nh mt lc no cng thng v pha trc. Nhng ri i mi ca c bt u run run; thi gian ngng gia nhng cu ni mi lc mt di ra, nh th c phi c gng nh li, v by gi th tay c run ti mc trong lc ung lm snh mt t tr ra khi chic tch ln chic o trng ca c. C phi gng t ch mnh nhiu hn na, c xin li. Ngi n phin dch bt u khc tht nh. Ting nhc rock M vang r r ngoi kia.

C khng cm th ngi M, Phan Thi Trinh ni; trong nhng tun va ri, c ngi i din vi nhiu nh bo M. Mt ngi trong s h, phng vin ca mt tp ch ni ting

11 M x mt chin thng

New York, trong s bt lc ca mnh vit vo quyn s lu nim li yu cu, rng tt c cc ti phm chin tranh cn phi c ghi nhn li chnh xc nh v Thm st M Lai.

Ngi dn ca lng k cn, sng st qua c chin dch Pinkville, b lnh M mang vo mt trong nhng p chin lc cch mi lm kilmt, ni c ngi Nam Vit bo v chng li Vit Cng. Trong cuc chin tranh ny, ngi ta khng nhng ginh git c lit t mt mt m c tng ngi dn mt na.

ng bng sng Cu Long c xem l c bnh nh; gii qun i M v nhng ngi gip pht trin thch ph trng n ra nh l vng t gng mu cho s thnh cng ca chin dch bnh nh ca h. Du kch qun y, su trong min Nam, b ct t khi con ng mn H Ch Minh v khng c v kh hin i. Nhng chic thuyn nhanh i tun tra trn sng Mekong ca ngi M v Nam Vit l mc ch chnh ca nhng cuc tn cng ca h. Chu Hung, thi l thnh vin ca mt n v du kch trong tnh Cu Long, thut li: Chng ti ch c bazooka nh, B 40, nh chm tu. Loi ny c tm xa nm mi mt; v vy m chng ti kt nhng ci b trng ging nh bi rm ang ni trn mt nc, tin ti gn. T trn t lin, du kch qun dng nhng gin phng tht to bng thn tre v dy cao su qung lu n t ch ln cc chic thuyn tun tra. i ph vi nhng nhm trinh st ca lnh M, h c dng tn tm thuc c hay bom, nhng qu cu bng g c mc st ri t trn cy xung.

Ri chng ti bt u mua v kh tht s t lnh ca Thiu, Chu k, l nhng ngi lnh qun dch, h mun c yn v mun c tin cho gi. Ngoi ra th h cm ght ngi M, v chnh h khng cn c ting ni na, nhng c gi cng khng. Bng cch ny, c nhiu xe ti sng my M, sng chng tng v lu n ri vo tay Vit Cng. Tip t cho qun i Thiu (tng Thiu l tng thng cui cng ca Nam Vit Nam ) cng l tip t ca chng ti.

Du kch qun ly tin mua v kh t nhng ngi ch tim trong cc thnh ph: Vit Cng thu thu ngay c trong cc thnh ph do Si Gn kim sot, ging nh thu chin tranh hay tin bo k. Qun s ca cc n v du kch v trang trong vng quanh tnh l Vnh Long c Chu a ra vi con s 900. 15.000 lnh M v lnh Nam Vit Nam ng i din vi h.

12 M x mt chin thng

Thuyn Hi qun M i tun tra ng bng sng Cu Long

Vi nhng chin dch thanh trng thng xuyn trong lng mc v rng rm, lc lng hng hu ny c gng truy tm du kch qun. Vi t thnh cng. Ti sao? Chu sang mt hn o gia sng Mekong vi chng ti. N c tn l An Benh v nm pha Bc ca Vnh Long. ng mun ch cho chng ti xem mt a ch , mt ni du v kh v du kch qun. Chng ti gp mt ng lo by mi tui, mi chng ti n u , hi xoi t vn ca ng, mang ra nc da, nhng khng biu l nhiu s thch th cho vic thut li qu kh cch mng ca ng. Gia nhng ming khm nh v chui ln, ng tnh c ni rng cha m ng tng du ngi Vit Minh trn ngi Php. Khi cha m ng cht, ng kn o chn ct h ngay cnh nh v ngi m c xy thnh ni n np cho du kch qun. ng ng dy, dn chng ti n mt ngi m cao, y tm che nng n sang mt bn v cho chng ti nhn vo c ch cho ba ngi. ng du cc du kch qun khc trn trong mi c y i ca nh ng; ng ct v kh di tn nhng cy chui trong vn.

Mi ln, nhng ngi du kch ch li ch ng lo trong mt thi gian ngn; sau chin dch v trang ca h, h li ko sang nhng vng khc, ti nhng a ch khc hay vo nhng vng do Vit Cng qun l. ng lo c khch mi. trong tnh Cu Long c hai trm ni n np nh th ny, trong Si Gn trn by trm, trong tt c cc vng do qun i chnh

13 M x mt chin thng

ph v ngi M kim sot khong su ngn. Tuy vy, Chu sng hon ton bnh thng ti Vnh Long, vi giy t gi do ngi ng u vn phng giy t a phng cp, mt Vit Cng nm vng.

thnh ph Tr Vinh lng ging, b i, cc chin binh t trong rng, nh ngi Vit Nam gi h, c ni n np trong mt ngi cha, ti nh s Son Sa Ra. ng tham gia Mt trn Gii phng khi chin quyn Thiu tng cng n p ngi Pht gio. H khng cn cho chng ti yn, h bt nh s v ph cha, Son Sa Ra thut li, th l ti tm ti mt ngi dn ti ti gp qun du kch. Nh s c gi vo mt vng gii phng vi thng, hc tp. H dy cho ti cn phi vn ng trong s cc nh s ra sao khng gy s ch . Mt vi ngi ci b chic o c sa v cm ly khu sng, nhng Son Sa Ra li tr thnh lin lc vin gia nhng ngi chin u trong b mt v nhng ngi c thin cm trong cng chng.

Cm v kh khng c ngh l git ngi m l t v, Son Sa ra ni khi ng nhn thy gng mt trm ngm ca ti. Nm 1970 ng git ngi. Khi mt lc lng ca qun i Thiu mun bt vi nh s trong lng Choc San i lnh, ng cng vi nhng ngi ng tn ngng nh cht hai ngi lnh.

Cordt Schnibben

Phan Ba dch t tun bo Die Zeit s 26 ra ngy 21/6/1985

M x mt chin thng (ht) Bo ch Thng By 31, 2014 Comments: 4

14 M x mt chin thng

Sau Hip nh, hn 1 triu ngi di c vo min Nam

Sau cu chuyn ny, mt ngi Vit gi, gy g ko ti sang mt bn, mt trong nhng ngi thp tng ca chng ti trong tnh ny. Cho ti lc , ti nhn ng y nh l mt ngi ca an ninh, lc no cng phi c ti mt chuyn i xuyn qua Vit Nam. Bng ting Php tri chy, ng bt u k li rng ng l b i t nm 1954, trong cuc chin chng ngi Php, rng nm 1954 ng cng nh tt c cc du kch Vit Minh khc phi i ra min Bc, v Hip nh Genve quy nh nh vy, v v ng li y. Chng ti ngh rng trong mt hai nm ti Vit Nam s thng nht, v ri ti s tr v.

T hai nm tr thnh 21. Vit th trc tip cho v ng t H Ni l iu ng khng th lm, iu qu nguy him cho b, ch c th qua ngi h hng Paris. Sau ny, ng ri Bc Vit Nam v tr thnh nhn vin ngoi giao ca Vit Cng Algeria. Mi khi cuc chin chm dt nm 1975 v ng quay tr v, v ng mi thut li cho ng rng c hai ngi con trai phc v cho pha bn kia, trong khng qun ca qun i Thiu. ng lo liu cho h khng phi i vo mt tri ci to nh cc s quan khc; ng nhn trch nhim t thuyt phc h. Ri sau na nm, ng phi ch thn mnh gi mt ngi con trai vo mt tri: ngi ny nghin ma ty.

V ng qua i khng lu sau ngy thng nht; bn anh ch em ca ng hy sinh trong chin tranh; hai ngi em gi cui cng mi y lm n xin nh c nc ngoi. H

15 M x mt chin thng

qu quen vi li sng M, ng ni xin li. Bn thn ng Cng ha Dn ch c vi thng trc , iu tr lot bao t.

Cc cu chin binh Vit Cng, nhng con ngi chin u tuyt vi ca thi trc, by gi l nhng ng lo kit sc trong tui 40, 50 hay 60, mt th h kit qu, au m. Hu nh khng ngi no m khng b st rt, x gan hay lot bao t. Mi hay thm ch hai mi nm sng trong rng, trong s s hi v di nhng ci hang trong lng t hy hoi sc khe ca h. Ba ngi ni chuyn vi ti trong chuyn i ny yu cu c php trao i ngn, v h li ln cn st; nhng ngi khc, d nh, ni chung l khng trao i c, v h nm trong bnh vin.

Khng ch cc chin binh, c con ci ca h cng l nn nhn ca chin tranh. Ci nng n nht m ti nhn thy l mt gian phng bnh nhn ln, y nhng ngi ph n tr tui, au kh. Vi nim hy vng ang mang thai, h c gi ti y; by gi h phi i ph vi nim tuyt vng, mc ung th t cung. T ci trng c th tinh, khng c a b no pht trin m l mt khi u hu qu mun ca vic phun ln rng cht c lm rng l cha dioxine, Agent Orange.

Cho ti 1971, nhng chic my bay c bit kiu C-123 phun ln trn 40 phn trm din tch rng Vit Nam, ly i ci mi nh che ch cho Vit Cng.

V giai on cui ca cuc Chin tranh Vit Nam, t cc thnh vin qun i trao i vi ti, ti bit c nhiu chi tit m cho ti chng cn cha c trong cc din t ca Phng Ty. V d nh cu chuyn v nhng chic tn la SAM-2. Trong thng Ba 1972, Mt trn Gii phng khi ng mt chin dch vi mc tiu gy p lc ln nc M ti nhng cuc m phn ko di Paris. Tng thng Nixon, ngi t 1969 tng bc gim bt con s cc s on M v da vo mt Vit Nam ha ca cuc chin, tr li bng mt chin dch nm bom Bc Vit nam, ci t ti nh cao ca n vo Ging Sinh 1972.

Lc , H Ni s dng theo nh gii qun i ni loi v kh quyt nh chin tranh: phin bn mi ca tn la SAM-2 ca Nga. Cho ti lc , lc lng phng khng khng th vn ti c nhng chic my bay B-52 nm bom ca chng t mt cao ln. By gi th k s ngi Vit pht trin SAM-2 cho ti mc chng c th bn trng my bay cao cho ti 12.000 mt. Ngay t gia 1970, tn la mi c th c s dng, th nhng gii qun i bc Vit mun dnh n cho giai on cui. Bt ng l hon ton: phn na s B-52 c s dng trn bu tri Vit Nam b bn h. K t lc , ngi ta ni v mt in Bin Ph trn khng. Khng ch ngi M l b sc, c ngi X vit cng ngc nhin, nh cc s quan mm ci k cho ti nghe: ngi Vit hon ho ha tn la m khng cho Moscow hay bit.

16 M x mt chin thng

Ngay sau , vo ngy 27 thng Ging 1973, hip nh ngng bn Paris c k kt. V ngay ngy hm sau , b tng ch huy H Ni bt u cc k hoch tn cng vo Si Gn. Tng bn sao Nguyen Ngoc Bang, lc trong B Tng Tham mu, ni: Chng ti khng mun lp li sai lm nm 1954, khi chng ti gi ng Hip nh Genve, rt ngi v min Bc v tin tng rng pha bn kia cng gi ng hip nh. Qun i Thiu cng dng nhng tun u tin sau Hip nh Paris m rng lnh th trong nhng trn nh ln.

K kt Hip nh Paris 1973

Cui thng T 1973, nhng lc lng cui cng ca qun i M ri Nam Vit Nam. Cho ti u 1975, ng mn H Ch Minh, by gi khng cn b nm bom ngn chn na, c ngi Bc Vit v Vit Cng xy m rng thnh mt h thng gm nm con ng t song song vi mt chiu di l 5500 kilmt. Cng vi nhng con ng ph v nhng on thay th, mng li by gi c mt chiu di tng cng l 16.000 kilmt. Ngoi ra, B Tng Tham mu H Ni cn thit lp mt ng dy in thoi xuyn qua Campuchia cho ti cc chin trng cc nam v ko di ng ng dn xng cho ti Lc Ninh.

Vo ngy 8 thng Ging 1975, Trung ng ng Cng sn Vit Nam quyt nh gii phng hon ton min Nam v Si Gn khi chnh quyn Thiu. Theo tng bn sao Bang, tng quan lc lng qun s lc c nh gi nh sau: Mt trn Gii phng c 418.000 ngi

17 M x mt chin thng

lnh trong lc lng chnh quy, thm vo l 60.000 ngi dn qun a phng v 15.000 du kch qun trong thnh ph. Cn phi lu rng sau nhng tn tht m mu ca t tn cng Tt Mu Thn, lc lng Vit Cng c b sung cho ti hai phn ba bng lnh ca qun i Bc Vit. CIA thi a ra con s 300.000 cho cc o qun cng sn. Qun i tng Thiu bao gm 690.000 chin binh v 1,5 triu cnh st v nhn dn t v. Cho ti lc , Bc Vit mang vo min Nam 500 xe tng, 500 n v phng khng v pho binh v 350 my bay. Thiu c trn 2100 xe tng, 1500 n v phng khng v pho binh v 1800 my bay.

Tnh hnh chnh tr th gii c H Ni nh gi l thun li: nc M vn cn bn bu vi x cng an Watergate v Cn ng, Trung Quc vi b l bn tn. Trn tn cng vo tnh l Phc Bnh tr thnh mt cuc th nghim: qun i M c mc nhn ln to tn ph v hip nh ngng bn ny khng, hay l can thip mt ln na vi qun i ca h? Khi khng c iu g xy ra th chnh l du hiu cho chng ti: chng ti t do i ti, tng bn sao Bang ni. Tuy vy, sau mi mt bc tin ln ngi ta u kim sot: hm i By ca M di chuyn theo hng no, tng M no p xung Si Gn?

Sau mi lm ngy tn cng, ngi ta d nh chim Si Gn vo cui 1975. Cuc tin qun din ra nhanh hn l trn k hoch. Vo ngy 28 thng Hai, ln u tin t 1961 c mt phi on qun s xut hin H Ni. Trung Quc, mt bn cng k Hip nh Ngng bn Paris, t v lo lng v t tn cng v khuyn nn hy km ch. Chng ti khng cho ngi Trung Quc bit rng chng ti mun chim vng Ty Nguyn hai tun sau v ri quyt tin hnh cuc tn cng quyt nh vo Si Gn, tng bn sao Bang gii thch.

Vi ngy sau , Ph B trng B Ngoi giao Lin x ti thm H Ni. C Lin bang X vit cng lo ngi ngi M c th khi ng mt cuc nh tr quy m ln, khi c th nhn thy qun i Si Gn c trang b bng v kh M c th sp . Ngi X vit thch mt gii php chnh tr hn, tc l hi ng ha gii quc gia c d nh trong Hip nh Paris, mt chnh ph lm thi t nhng ngi theo Thiu, Vit Cng v lc lng th ba trung lp, v vy m h gim cung cp v kh v n dc t u nm 1973.

Chng ti l nhng ngi ngho, chng ti quen vic dnh li mt t trong thi gian tt p, mt thnh vin cao cp ca qun i tr li cho cu hi ca ti, lm sao m ngi ta c th chuyn sang tn cng di nhng hon cnh nh vy. Thm vo th v kh c bn i cng nhiu hn t qun i Thiu, khi chin bi nhch ti cng gn hn.

Vo ngy 11 thng Ba, Vit Cng trn ngp thnh ph Bun M Thut v y li qun i Thiu ra khi ton Ty Nguyn. C Hu v Nng h cng t ph thnh cng; qun i chnh ph Nam Vit Nam hong lon b chy. B Tng Tham mu H Ni by gi cho

18 M x mt chin thng

ton b qun i Bc Vit hnh qun qua bin gii ng v tuyn 17. Trn con ng mn H Ch Minh, by gi l mt con ng cao tc, h ln ti chin thng cui cng.

Phan Ba dch t bo Die Zeit, s ra ngy 21/6/1985:

http://www.zeit.de/1985/26/ho-ho-ho-tschi-minh/komplettansicht