mkb v1 part1 - srzi.bg · icd - 10 international statistical classification of diseases and related...

ÌÊ

Á-10

Ìåæäóíàðîäíàñòàòèñòè÷åñêàêëàñèôèêàöèÿíà áîëåñòèòåè ïðîáëåìèòå,ñâúðçàíèñúñ çäðàâåòî

Äåñåòà ðåâèçèÿ

Òîì 1 (÷àñò 1)

Ñâåòîâíà çäðàâíà îðãàíèçàöèÿ

Æåíåâà

ICD

- 10

InternationalStatisticalClassificationof Diseases andRelated HealthProblems

Tenth Revision

Volume 1

World Health Organization

Geneva

1992

ÌÊ

Á - 10

Ìåæäóíàðîäíàñòàòèñòè÷åñêàêëàñèôèêàöèÿíà áîëåñòèòåè ïðîáëåìèòå,ñâúðçàíè ñúñ çäðàâåòî

Äåñåòà ðåâèçèÿ

Òîì 1 (÷àñò 1)Ãåíåðàëíèÿò äèðåêòîð íà ÑÇÎ äàâà ïðà-âàòà çà ïðåâîä è èçäàâàíå â Áúëãàðèÿíà Ìèíèñòåðñòâîòî íà çäðàâåîïàçâàíå-òî íà Ð Áúëãàðèÿ, êîåòî å åäèíñòâåíîîòãîâîðíî çà áúëãàðñêîòî èçäàíèå.

Ñâåòîâíà çäðàâíà îðãàíèçàöèÿ

Æåíåâà

2003

Òîì 1* ÂúâåäåíèåÊîëàáîðèðàùè öåíòðîâå êúì ÑÇÎ çà Êëàñèôèêàöèÿòà íà áî-ëåñòèòåÎò÷åò íà ìåæäóíàðîäíàòà êîíôåðåíöèÿ ïî Äåñåòàòà ðåâèçèÿíà ÌÊÁÑïèñúê íà òðèçíà÷íèòå ðóáðèêèÏúëåí ñïèñúê íà òðèçíà÷íèòå ðóáðèêè è ÷åòèðèçíà÷íèòåïîäðóáðèêè, è ñúäúðæàíèåòî èìÌîðôîëîãèÿ íà íîâîîáðàçóâàíèÿòàÑïåöèàëíè ñïèñúöè çà ñòàòèñòè÷åñêà ðàçðàáîòêà íà äàííèòåçà ñìúðòíîñòòà è çàáîëåâàåìîñòòàÄåôèíèöèèÍîìåíêëàòóðíè ïðàâèëà, îòíàñÿùè ñå äî áîëåñòèòå è ïðè÷è-íèòå çà ñìúðò

Òîì 2 Ðúêîâîäñòâî ñ èíñòðóêöèè çà ðàáîòà

Òîì 3 Àçáó÷åí óêàçàòåë

* Â áúëãàðñêîòî èçäàíèå òîì 1 ñå ñúñòîè îò äâå ÷àñòè çà ïî-ãîëÿìî óäîáñòâî ïðè ïîë-çâàíå. Ïúðâàòà ÷àñò âêëþ÷âà âúâåäåíèå è êëàñîâåòå IXIII, à âòîðàòà êëàñîâåòå XIVXXI, ìîðôîëîãèÿ íà íîâîîáðàçóâàíèÿòà, ñïåöèàëíè ñïèñúöè çà ñòàòèñòè÷åñêà ðàçðàáîòêàíà äàííèòå çà ñìúðòíîñòòà è çàáîëåâàåìîñòòà, äåôèíèöèè è íîìåíêëàòóðíè ïðàâèëà.

Êàòàëîãèçàöèÿ íà ïóáëèêàöèèòå, Áèáëèîòå÷íà ñëóæáà ÑÇÎÌåæäóíàðîäíà êëàñèôèêàöèÿ íà áîëåñòèòå; 10 ðåâèçèÿ

Ñúäúðæàíèå: òîì 1 Ñïåöèàëíè ñïèñúöè çà ñòàòèñòè÷åñêà ðàçðàáîòêà;òîì 2 Ðúêîâîäñòâî ñ èíñòðóêöèè; òîì 3 Àçáó÷åí óêàçàòåë

1. Êëàñèôèêàöèÿ I. Çàãëàâèå: ÌÊÁ10(NLM Classification: WB 15)

ISBN 92 4 154419 8 (v. 1) ISBN 9548541122 (ò. 1)ISBN 92 4 154420 1 (v. 2) ISBN 9548541130 (ò. 2)ISBN 92 4 154421 X (v. 3) ISBN 9548541149 (ò. 3)

© World Health Organization, 1992© Ñâåòîâíà çäðàâíà îðãàíèçàöèÿ, 2003

Çà ïóáëèêàöèèòå íà Ñâåòîâíàòà çäðàâíà îðãàíèçàöèÿ ñà â ñèëà ïðàâèëàòà íà Ïðîòîêîë¹2 íà Ñâåòîâíàòà êîíâåíöèÿ çà çàùèòà íà àâòîðñêèòå ïðàâà. Çàÿâêè çà ðàçðåøåíèå çàïðåïå÷àòâàíå èëè ïðåâîä íà ïóáëèêàöèÿ íà ÑÇÎ, ÷àñòè÷íî èëè èçöÿëî, òðÿáâà äà ñå ïîäà-âàò â îòäåëà çà ïóáëèêàöèè íà Ñâåòîâíàòà çäðàâíà îðãàíèçàöèÿ, Æåíåâà, Øâåéöàðèÿ.Ñâåòîâíàòà çäðàâíà îðãàíèçàöèÿ ïðèâåòñòâà òàêèâà çàÿâëåíèÿ.

Ïðåäïå÷àòíà ïîäãîòîâêà: Íàöèîíàëåí öåíòúð ïî çäðàâíà èíôîðìàöèÿÏå÷àò: ÏÊ Ä. Áëàãîåâ ÎÎÄ

Ñúäúðæàíèå

Âúâåäåíèå ........................................................................................................1

Êîëàáîðèðàùè öåíòðîâå êúì ÑÇÎ çà Êëàñèôèêàöèÿòàíà áîëåñòèòå ...................................................................................................5

Îò÷åò íà Ìåæäóíàðîäíàòà êîíôåðåíöèÿ ïî Äåñåòàòà ðåâèçèÿíà Ìåæäóíàðîäíàòà êëàñèôèêàöèÿ íà áîëåñòèòå .................................. 7

Ñïèñúê íà òðèçíà÷íèòå ðóáðèêè ............................................................. 30

Ïúëåí ñïèñúê íà òðèçíà÷íèòå ðóáðèêè è ÷åòèðèçíà÷íèòåïîäðóáðèêè, è ñúäúðæàíèåòî èì

I Íÿêîè èíôåêöèîçíè è ïàðàçèòíè áîëåñòè ..................................... 119

II Íîâîîáðàçóâàíèÿ ............................................................................... 204

III Áîëåñòè íà êðúâòà, êðúâîòâîðíèòå îðãàíèè îòäåëíè íàðóøåíèÿ, âêëþ÷âàùè èìóííèÿ ìåõàíèçúì.............. 289

IV Áîëåñòè íà åíäîêðèííàòà ñèñòåìà, ðàçñòðîéñòâàíà õðàíåíåòî è íà îáìÿíàòà íà âåùåñòâàòà ............................... 313

V Ïñèõè÷íè è ïîâåäåí÷åñêè ðàçñòðîéñòâà ........................................ 359

VI Áîëåñòè íà íåðâíàòà ñèñòåìà ......................................................... 453

VII Áîëåñòè íà îêîòî è ïðèäàòúöèòå ìó.............................................. 499

VIII Áîëåñòè íà óõîòî è ìàñòîèäíèÿ èçðàñòúê .................................... 533

IX Áîëåñòè íà îðãàíèòå íà êðúâîîáðàùåíèåòî .................................. 547

X Áîëåñòè íà äèõàòåëíàòà ñèñòåìà .................................................... 597

XI Áîëåñòè íà õðàíîñìèëàòåëíàòà ñèñòåìà........................................ 636

XII Áîëåñòè íà êîæàòà è ïîäêîæíàòà òúêàí ....................................... 691

XIII Áîëåñòè íà êîñòíî-ìóñêóëíàòà ñèñòåìàè íà ñúåäèíèòåëíàòà òúêàí .............................................................. 726

v

vi

ÌÅÆÄÓÍÀÐÎÄÍÀ ÊËÀÑÈÔÈÊÀÖÈß ÍÀ ÁÎËÅÑÒÈÒÅ

Ïîäãîòîâêàòà çà èçäàâàíåòî íà ÌÊÁ10 áåøå èçâúðøåíà ïî ïîðú-÷åíèå íà Ìèíèñòåðñòâîòî íà çäðàâåîïàçâàíåòî îò Íàöèîíàëíèÿöåíòúð ïî çäðàâíà èíôîðìàöèÿ ñúñ ñúäåéñòâèåòî íà íàöèîíàëíèòåêîíñóëòàíòè ïî ñúîòâåòíèòå ìåäèöèíñêè ñïåöèàëíîñòè.

Âúâåäåíèå

Êëàñèôèêàöèÿòà íà áîëåñòèòå ìîæå äà ñå îïðåäåëè êàòî ñèñòåìà îò ðóá-ðèêè, â êîÿòî îòäåëíèòå ïàòîëîãè÷íè ñúñòîÿíèÿ ñà âêëþ÷åíè â ñúîòâåò-ñòâèå ñ îïðåäåëåíè óñòàíîâåíè êðèòåðèè. Ñúùåñòâóâàò ìíîãî âúçìîæíèîòïðàâíè òî÷êè çà ïîñòðîÿâàíåòî íà êëàñèôèêàöèÿòà è èçáîðúò íà ïîçè-öèÿòà çàâèñè îò òîâà, ñ êàêâà öåë ñå ñúáèðàò ñòàòèñòè÷åñêè äàííè. Ñòà-òèñòè÷åñêàòà êëàñèôèêàöèÿ íà áîëåñòèòå òðÿáâà äà âìåñòè øèðîêèÿñïåêòúð îò ïàòîëîãè÷íè ñúñòîÿíèÿ â îïðåäåëåí áðîé ðóáðèêè.

Äåñåòàòà ðåâèçèÿ íà Ìåæäóíàðîäíàòà êëàñèôèêàöèÿ íà áîëåñòèòå èïðîáëåìèòå, ñâúðçàíè ñúñ çäðàâåòî, å ïîñëåäíàòà îò ñåðèÿòà ðåâèçèè íàêëàñèôèêàöèÿòà, ïðåäñòàâåíà ïðåç 1893 ã. êàòî Êëàñèôèêàöèÿ íà Áåðòè-éîí èëè Ìåæäóíàðîäåí ñïèñúê íà ïðè÷èíèòå çà ñìúðò. Ïîäðîáåí îáçîðíà èñòîðèÿòà íà ïðèåìàíåòî íà êëàñèôèêàöèÿòà å íàïðàâåí â òîì 2.Ñëåä êàòî íàèìåíîâàíèåòî íà Êëàñèôèêàöèÿòà çàïî÷âà äà îòðàçÿâà íåé-íîòî ñúäúðæàíèå è öåëè, à ñúùî òàêà ïîçâîëÿâà äà ñå ðàçøèðÿò ðàìêè-òå £, êàòî ñå âêëþ÷àò íå ñàìî áîëåñòèòå è òðàâìèòå, ñå ïðèåìà èçâåñò-íàòà äíåñ àáðåâèàòóðà ÌÊÁ. Â ñúâðåìåííàòà êëàñèôèêàöèÿ ïàòîëîãè÷-íèòå ñúñòîÿíèÿ òðÿáâà äà ñå ãðóïèðàò òàêà, ÷å äà îñèãóðÿò íåéíàòà ìàê-ñèìàëíà ïðèåìëèâîñò ïðè èçïîëçâàíåòî £ çà îáùè åïèäåìèîëîãè÷íè öå-ëè è çà îöåíêà íà êà÷åñòâîòî íà ìåäèöèíñêàòà ïîìîù.

Ðàáîòàòà ïî Äåñåòàòà ðåâèçèÿ íà ÌÊÁ çàïî÷íà ïðåç ñåïòåìâðè 1983 ã.,êîãàòî â Æåíåâà ñå ñúñòîÿ Ïîäãîòâèòåëíî ñúâåùàíèå ïî ÌÊÁ10. Ïðî-ãðàìàòà ñå îïðåäåëÿøå îò ðåäîâíè ñðåùè íà ðúêîâîäèòåëèòå íà êîëàáî-ðèðàùèòå öåíòðîâå êúì ÑÇÎ ïî êëàñèôèêàöèÿòà íà áîëåñòèòå. Ðúêîâîä-ñòâîòî íà ðàáîòàòà îñèãóðèõà íÿêîëêî ñïåöèàëíè ñúâåùàíèÿ, âêëþ÷è-òåëíî ñúâåùàíèÿòà íà Êîìèòåòà íà åêñïåðòèòå ïî ÌÊÁ (10-òà ðåâèçèÿ)ïðåç 1984 è 1987 ã.

Îñâåí òåõíè÷åñêèÿ ïðèíîñ íà ìíîãî ãðóïè îò ñïåöèàëèñòè è îòäåëíè åê-ñïåðòè, ñå ïîëó÷èõà ìíîãî çàáåëåæêè è ïðåäëîæåíèÿ îò äúðæàâèòå-÷ëåíêè íà ÑÇÎ è ðåãèîíàëíèòå áþðà, òúé êàòî ïðîåêòíèòå ïðåäëîæåíèÿïî ðåâèçèÿòà áÿõà øèðîêî ðàçïðîñòðàíåíè âúâ âñè÷êè òî÷êè íà ñâåòàïðåç 1984 è 1986 ã. Ïîëó÷åíèòå çàáåëåæêè ïîêàçâàò, ÷å ìíîãî îò ïîëçâà-ùèòå êëàñèôèêàöèÿòà ñìÿòàò çà ïîëåçíî, â ÌÊÁ äà ñå âêëþ÷è íå ñàìîîáèêíîâåíàòà äèàãíîñòè÷íà èíôîðìàöèÿ (â øèðîêèÿ ñìèñúë íà òåð-

1

ìèíà), à è äðóãè âèäîâå äàííè. Çà äà áúäàò çàäîâîëåíè ðàçëè÷íèòå èçèñ-êâàíèÿ íà ïîòðåáèòåëèòå, ñå ñúçäàäå êîíöåïöèÿ çà ñåìåéñòâîòî íà êëà-ñèôèêàöèèòå, êúäåòî öåíòðàëíî ìÿñòî çàåìà òðàäèöèîííàòà ÌÊÁ ñ õà-ðàêòåðíèòå £ ôîðìè è ñòðóêòóðè. Ïî òàêúâ íà÷èí ñàìàòà ÌÊÁ óäîâëåò-âîðÿâà íóæäèòå îò äèàãíîñòè÷íà èíôîðìàöèÿ çà îáùè öåëè, à äðóãèòå(äîïúëíèòåëíèòå) êëàñèôèêàöèè áèõà ìîãëè äà ñå èçïîëçâàò çàåäíî ñíåÿ è äà èìàò ðàçëè÷íè ïîäõîäè êúì ñúùàòà òàçè èëè êúì äðóãà èíôîð-ìàöèÿ (îñîáåíî îòíàñÿùàòà ñå äî òåðàïåâòè÷íèòå, õèðóðãè÷íèòå ïðîöå-äóðè è èíâàëèäíîñòòà).

Èçïîëçâàéêè ïîñòúïèëèòå ïðåäëîæåíèÿ ïðè ðàçðàáîòâàíåòî è óñúâúð-øåíñòâàíåòî íà Äåâåòàòà ðåâèçèÿ íà êëàñèôèêàöèÿòà, áÿõà ðàçãëåäàíèíÿêîëêî àëòåðíàòèâíè ìîäåëà çà ñúçäàâàíåòî íà ðàçëè÷íè îñíîâíèñòðóêòóðè, êîèòî áèõà ìîãëè íàé-äîáðå äà çàäîâîëÿò èçèñêâàíèÿòà íàìíîãî è ðàçëè÷íè ïîòðåáèòåëè. Îêàçà ñå îáà÷å, ÷å òðàäèöèîííèÿò ìîäåëíà êëàñèôèêàöèÿòà ñ åäèíñòâåí ïðîìåíëèâ êðèòåðèé è äðóãè àñïåêòè íàñòðóêòóðàòà £, íàáëÿãàùè íà ÷åñòî ñðåùàíèòå ñúñòîÿíèÿ, êîèòî ñà ìíî-ãî âàæíè çà îáùåñòâåíîòî çäðàâåîïàçâàíå è èçèñêâàò çíà÷èòåëíè ôèíàí-ñîâè ñðåäñòâà, èçäúðæà ïðîâåðêàòà íà âðåìåòî. Ñòàíà ÿñíî, ÷å ìíîãî îòïîëçâàùèòå êëàñèôèêàöèÿòà íå áèõà áèëè óäîâëåòâîðåíè îò ïðèåìàíåòîíà äðóãè ìîäåëè, ïðåäëîæåíè êàòî àëòåðíàòèâíè.

Òàêà, ïðè ðàçãëåæäàíåòî íà Äåñåòàòà ðåâèçèÿ, ìîæå äà ñå âèäè, ÷å òðà-äèöèîííàòà ñòðóêòóðà å çàïàçåíà, íî å âúâåäåíà àçáó÷íî-öèôðîâà ñèñòå-ìà íà êîäèðàíå, êîÿòî çàìåíÿ öèôðîâàòà. Òîâà ïîçâîëÿâà äà ñå ðàçøè-ðÿò ðàìêèòå íà êëàñèôèêàöèÿòà è äà ñå íàïðàâè ïî-íàòàòúøíàòà £ ðå-âèçèÿ, áåç äà áúäå íàðóøåíà öåëîñòòà íà öèôðîâàòà ñèñòåìà (êàêòî òîâàñòàíà â ïðåäèøíèòå ðåâèçèè).

Çà äà áúäå îñèãóðåíî ìàêñèìàëíîòî èçïîëçâàíå íà âúçìîæíîñòèòå íàêëàñèôèêàöèÿòà, â êëàñà Áîëåñòè íà êðúâòà è êðúâîòâîðíèòå îðãàíè(êëàñ III) ñà âêëþ÷åíè íÿêîè íàðóøåíèÿ â èìóííèÿ ìåõàíèçúì. Ñúçäà-äåíè ñà íîâè êëàñîâå çà áîëåñòèòå íà îêîòî è íåãîâèòå ïðèäàòúöè, è çàáîëåñòèòå íà óõîòî è ìàñòîèäíèÿ èçðàñòúê. Ïðåäèøíèòå äîïúëíèòåëíèêëàñèôèêàöèè íà âúíøíèòå ïðè÷èíè è ôàêòîðèòå, âëèÿåùè âúðõó çäðàâ-íîòî ñúñòîÿíèå è êîíòàêòà ñúñ çäðàâíèòå ñëóæáè, ñåãà ôîðìèðàò îñíîâ-íàòà êëàñèôèêàöèÿ.

Âúâåäåíàòà â Äåâåòàòà ðåâèçèÿ ñèñòåìà íà äâîéíî êîäèðàíå, èçïîëçâà-ùà ñïåöèàëåí çíàê (†) è çâåçäè÷êà (*) çà íÿêîè äèàãíîñòè÷íè ñúñòîÿíèÿ,å çàïàçåíà è ðàçøèðåíà, êàòî îñòà ïî çâåçäè÷êàòà ñå ñúäúðæà â åäíî-ðîäíèòå ðóáðèêè íà òðèçíà÷íî íèâî.

2


ÂÚÂÅÄÅÍÈÅ

Ñúäúðæàíèå íà òðèòå òîìà íà ÌÊÁ10

Ôîðìàòà íà ïðåäñòàâÿíå íà êëàñèôèêàöèÿòà áåøå ïðîìåíåíà è ñåãà òÿñå ñúñòîè îò òðè òîìà:

Òîì 1. Ñïåöèàëåí ñïèñúê çà ñòàòèñòè÷åñêà ðàçðàáîòêà. Òîé ñúäúðæà:îò÷åò íà Ìåæäóíàðîäíàòà êîíôåðåíöèÿ ïî Äåñåòàòà ðåâèçèÿ, êëàñèôè-êàöèÿ íà íèâî òðè- è ÷åòèðèçíà÷íè ðóáðèêè, êëàñèôèêàöèÿ íà ìîðôîëî-ãèÿòà íà íîâîîáðàçóâàíèÿòà, ñïåöèàëíè ñïèñúöè çà ðàçðàáîòêà íà äàí-íèòå çà çàáîëåâàåìîñòòà è ñìúðòíîñòòà, äåôèíèöèè è íîìåíêëàòóðíèïðàâèëà.

Òîì 2. Ðúêîâîäñòâî ñ èíñòðóêöèè. Òóê ñà ñúáðàíè â çíà÷èòåëíà ñòåïåíàêòóàëèçèðàíèòå ïðåïîðúêè ïî îôîðìÿíåòî íà ìåäèöèíñêèòå ñâèäåòåë-ñòâà è êëàñèôèêàöèèòå, êîèòî ïî-ðàíî ñå ñúäúðæàõà â òîì 1, èíñòðóêöèèè ïðåïîðúêè çà èçïîëçâàíåòî íà òîì 1, çà ñïåöèàëíèòå ñïèñúöè è ïëàíî-âåòå çà èçïîëçâàíåòî íà ÌÊÁ. Â òîçè òîì ñà âêëþ÷åíè ñúùî òàêà è èñ-òîðè÷åñêèòå ìàòåðèàëè, êîèòî ïðåäè áÿõà â òîì 1.

Òîì 3. Àçáó÷åí óêàçàòåë. Òîçè òîì ñúäúðæà ñàìèÿ óêàçàòåë ñ âúâåäåíèåè ïîäðîáíè èíñòðóêöèè êúì íåãîâîòî èçïîëçâàíå.

* * *

Êëàñèôèêàöèÿòà áåøå îäîáðåíà íà Ìåæäóíàðîäíàòà êîíôåðåíöèÿ çàÄåñåòàòà ðåâèçèÿ íà Ìåæäóíàðîäíàòà êëàñèôèêàöèÿ íà áîëåñòèòå ïðåç1989 ã. è áåøå ïðèåòà íà ×åòèðèäåñåò è òðåòàòà ñåñèÿ íà Ñâåòîâíàòààñàìáëåÿ ïî çäðàâåîïàçâàíå ñúñ ñëåäíàòà ðåçîëþöèÿ:

×åòèðèäåñåò è òðåòàòà ñåñèÿ íà Ñâåòîâíàòà àñàìáëåÿ ïî çäðàâåîïàçâà-íå,

ðàçãëåæäàéêè äîêëàäà íà Ìåæäóíàðîäíàòà êîíôåðåíöèÿ çà Äåñåòàòà ðå-âèçèÿ íà ÌÊÁ,

1. ÓÒÂÚÐÆÄÀÂÀ ñëåäíèòå ìàòåðèàëè, ïðåïîðú÷àíè îò Êîíôåðåíöèÿòà:

(1) ïîäðîáåí ñïèñúê íà òðèçíà÷íèòå ðóáðèêè è äîïúëíèòåëíè ÷åòè-ðèçíà÷íè ïîäðóáðèêè, à ñúùî òàêà è êðàòêè ñïèñúöè íà ïðè÷èíèòåçà ñìúðòíîñò è çàáîëåâàåìîñò, êîèòî òðÿáâà äà âëÿçàò â Äåñåòàòàðåâèçèÿ íà Ìåæäóíàðîäíàòà ñòàòèñòè÷åñêà êëàñèôèêàöèÿ íà áî-ëåñòèòå è ïðîáëåìèòå, ñâúðçàíè ñúñ çäðàâåòî, âëèçàùà â ñèëà îò 1ÿíóàðè 1993 ã.;

3

(2) äåôèíèöèè, ñòàíäàðòè è èçèñêâàíèÿ êúì îò÷åòíîñòòà, ñâúðçàíà ñìàé÷èíàòà, ôåòàëíàòà, ïåðèíàòàëíàòà, íåîíàòàëíàòà è äåòñêàòàñìúðòíîñò;

(3) ïðàâèëà è èíñòðóêöèè, îòíàñÿùè ñå äî êîäèðàíåòî íà îñíîâíèòåïðè÷èíè çà ñìúðò è êîäèðàíåòî íà îñíîâíèòå ñúñòîÿíèÿ, îáóñëà-âÿùè çàáîëåâàåìîñòòà.

2. ÂÚÇËÀÃÀ íà ãåíåðàëíèÿ äèðåêòîð äà èçäàäå Ðúêîâîäñòâî ïî Ìåæäó-íàðîäíàòà ñòàòèñòè÷åñêà êëàñèôèêàöèÿ íà áîëåñòèòå è ïðîáëå-ìèòå, ñâúðçàíè ñúñ çäðàâåòî.

3. ÏÎÄÄÚÐÆÀ ïðåïîðúêèòå íà Êîíôåðåíöèÿòà, îòíàñÿùè ñå äî:

(1) êîíöåïöèÿòà è ïðèëàãàíåòî íà áëîêà îò êëàñèôèêàöèè íà áîëåñòè-òå è ïðîáëåìèòå, ñâúðçàíè ñúñ çäðàâåòî â Ìåæäóíàðîäíàòà ñòà-òèñòè÷åñêà êëàñèôèêàöèÿ íà áîëåñòèòå è ïðîáëåìèòå, ñâúðçàíèñúñ çäðàâåòî, êîÿòî å îñíîâíà êëàñèôèêàöèÿ è êúì êîÿòî ñúùåñò-âóâàò ðåäèöà ñâúðçàíè ñ íåÿ è äîïúëíèòåëíè êëàñèôèêàöèè, à îñ-âåí òîâà è ìåæäóíàðîäíà íîìåíêëàòóðà íà áîëåñòèòå;

(2) ñúçäàâàíåòî íà ïðîöåäóðà ïî îñúâðåìåíÿâàíå íà äàííèòå â ðàìêè-òå íà äåñåòãîäèøåí ïåðèîä íà ðåâèçèÿ.

Áëàãîäàðíîñò

Ïåðèîäè÷íèòå ðåâèçèè íà ÌÊÁ, êîèòî çàïî÷âàò ñ Øåñòàòà ðåâèçèÿ ïðåç1948 ã., ñå êîîðäèíèðàò îò Ñâåòîâíàòà çäðàâíà îðãàíèçàöèÿ. Âúâ âðúçêàñ ðàçøèðÿâàíåòî íà ïðèëîæåíèåòî íà êëàñèôèêàöèÿòà, ó íåéíèòå ïîòðå-áèòåëè âúçíèêíà åñòåñòâåíîòî æåëàíèå äà ó÷àñòâàò â ïðîöåñà íà íåéíà-òà ðåâèçèÿ. Äåñåòàòà ðåâèçèÿ å ðåçóëòàò îò îãðîìíà ìåæäóíàðîäíà äåé-íîñò, ñúòðóäíè÷åñòâî è êîìïðîìèñè. ÑÇÎ áëàãîäàðè íà ó÷àñòíèöèòå îòìíîãîáðîéíèòå ìåæäóíàðîäíè è íàöèîíàëíè ðàáîòíè ãðóïè è íà îòäåë-íèòå ñïåöèàëèñòè îò ìíîãî ñòðàíè.

4


Êîëàáîðèðàùè öåíòðîâå êúì ÑÇÎçà Êëàñèôèêàöèÿòà íà áîëåñòèòå

Â ïîìîù íà ñòðàíèòå, êîèòî ñå ñáëúñêâàò ñ òðóäíîñòè, îòíàñÿùè ñå äîðàçâèòèåòî è èçïîëçâàíåòî íà êëàñèôèêàöèÿòà íà ïðîáëåìèòå, ñâúðçàíèñúñ çäðàâåòî, è â ÷àñòíîñò ïðè èçïîëçâàíåòî íà ÌÊÁ, áÿõà ñúçäàäåíè 9êîëàáîðèðàùè öåíòúðà êúì ÑÇÎ çà êëàñèôèêàöèÿòà íà áîëåñòèòå.

Îò ãîëÿìî çíà÷åíèå å ôàêòúò, ÷å ñòðàíèòå íàñî÷èõà âíèìàíèåòî íà ñú-îòâåòíèÿ öåíòúð êúì ðåäèöà ñúùåñòâåíè ïðîáëåìè, ñ êîèòî òå áèõà ñåñáëúñêàëè ïðè èçïîëçâàíåòî íà ÌÊÁ, îñîáåíî â òåçè ñëó÷àè, êîãàòî íÿ-ìà ïîäõîäÿù êîä çà íîâà áîëåñò, êîåòî ñòàâà äîñòà ÷åñòî. Ìàêàð äîñåãàÌÊÁ äà íå ñå å óñúâúðøåíñòâàëà â ïåðèîäà ìåæäó ðåâèçèèòå, ñå âíåñåïðåäëîæåíèå, ñ ïîìîùòà íà öåíòðîâåòå, äà ñå íàìåðè òàêúâ ìåõàíèçúì,êîéòî äà îñèãóðÿâà, â ñëó÷àé íà íåîáõîäèìîñò, âúâåæäàíåòî íà ñúîò-âåòñòâàù êîä çà íîâî çàáîëÿâàíå.

Íàðåä ñ îôèöèàëíèòå êîëàáîðèðàùè öåíòðîâå êúì ÑÇÎ, èìà è íÿêîëêîíàöèîíàëíè ñïðàâî÷íè öåíòúðà èëè ñúîòâåòñòâàùè èì íàöèîíàëíè ó÷-ðåæäåíèÿ, êúäåòî îòäåëíèòå ïîòðåáèòåëè, ïðè íåîáõîäèìîñò, ìîãàò âåä-íàãà äà ïîëó÷àò êîíñóëòàöèÿ.

Ñúçäàäåíè ñà òðè öåíòúðà çà àíãëîåçè÷íèòå ïîòðåáèòåëè. Âðúçêà ìîæåäà ñå îñúùåñòâÿâà ÷ðåç ðúêîâîäèòåëÿ íà êîëàáîðèðàùèÿ öåíòúð êúìÑÇÎ ïî êëàñèôèêàöèÿòà íà áîëåñòèòå íà ñëåäíèòå àäðåñè:

Australian Institute of HealthGPO Box 570Canberra ACT 2601,Australia

Office of Population Censuses and SurveysSt. Catherines HouseKingsway 10London WC2B 6JPEngland

National Center for Health Statistics6525 Belcrest RoadHyattsville, MD 20782United States of America

5

Îñòàíàëèòå 6 öåíòúðà (âñåêè, ðàáîòåù íà íàöèîíàëíèÿ ñè åçèê èëè íàãðóïà åçèöè) ñà ñúñ ñëåäíèòå àäðåñè:

Peking Union Medical College HospitalChinese Academy of Medical SciencesBeijing 100730China (êèòàéñêè åçèê)

INSERM44 Chemin de RondeF-78110 Le VésinetFrance (ôðåíñêè åçèê)

Department of Social MedicineUniversity HospitalS-751 85 UppsalaSweden (çà ñòðàíèòå îò Ñåâåðíà Åâðîïà)

Faculdade de Saúde Publica/Universidade de São PauloAvenida Dr Arnaldo 715,0255 São Paulo, SPBrazil (ïîðòóãàëñêè åçèê)

Ðîññèéñêàÿ ÔåäåðàöèÿÃ. Ìîñêâà, 103064Óë. Âîðîíöîâî ïîëå, 12ÍÈÈ ñîöèàëíîé ãèãèåíè, åêîíîìèêè è óïðàâëåíèÿ çäðàâîîõ-ðàíåíèåìÈì. Í.À.Ñåìàøêî (ðóñêè åçèê)

Centro Venezolano de Clasificatión de EnfermedadesEdificio Sur, 90 PisoM.S.A.S.,Centro Simon Bolivar,P.O. Box 6653CaracasVenezuela (èñïàíñêè åçèê)

6


Îò÷åò íà Ìåæäóíàðîäíàòàêîíôåðåíöèÿ ïî Äåñåòàòà ðåâèçèÿíà Ìåæäóíàðîäíàòà êëàñèôèêàöèÿíà áîëåñòèòå

Ìåæäóíàðîäíàòà êîíôåðåíöèÿ ïî Äåñåòàòà ðåâèçèÿ íà Ìåæäóíàðîäíàòàêëàñèôèêàöèÿ íà áîëåñòèòå ñå îñúùåñòâè îò Ñâåòîâíàòà çäðàâíà îðãà-íèçàöèÿ â ùàá-êâàðòèðàòà £ â Æåíåâà íà 25 ñåïòåìâðè 2 îêòîìâðè1989 ã. Â Êîíôåðåíöèÿòà ó÷àñòâàõà äåëåãàòè îò 43 ñòðàíè-÷ëåíêè íàÑÇÎ, à èìåííî:

ÀâñòðàëèÿÀíãîëàÁàõàìñêèòå îñòðîâèÁåëãèÿÁðàçèëèÿÁóðóíäèÁúëãàðèÿÂåíåöóåëàÃåðìàíñêà Äåìîêðàòè÷íà

ÐåïóáëèêàÄàíèÿÈçðàåëÈíäèÿÈíäîíåçèÿÈñïàíèÿÊàíàäàÊèïúðÊèòàéÊîðåéñêà ÐåïóáëèêàÊóáàÊóâåéòËþêñåìáóðãÌàäàãàñêàð

ÌàëèÌàëòàÌîçàìáèêÍèãåðèÿÎáåäèíåíè Àðàáñêè ÅìèðñòâàÎáåäèíåíî Êðàëñòâî íà

Âåëèêîáðèòàíèÿ è Ñåâåðíà ÈðëàíäèÿÏîðòóãàëèÿÑåíåãàëÑèíãàïóðÑúåäèíåíè Àìåðèêàíñêè ÙàòèÑúþç íà Ñúâåòñêèòå Ñîöèàëèñòè÷åñêè

ÐåïóáëèêèÒàéëàíäÓãàíäàÓíãàðèÿÔåäåðàëíà Ðåïóáëèêà ÃåðìàíèÿÔèíëàíäèÿÔðàíöèÿÕîëàíäèÿØâåéöàðèÿØâåöèÿßïîíèÿ

7

Çà ó÷àñòèå â Êîíôåðåíöèÿòà áÿõà èçïðàòèëè ñâîè ïðåäñòàâèòåëè Îðãà-íèçàöèÿòà íà Îáåäèíåíèòå Íàöèè, Ìåæäóíàðîäíàòà îðãàíèçàöèÿ íà òðó-äà è ðåãèîíàëíèòå áþðà íà ÑÇÎ, à ñúùî òàêà è Ñúâåòúò íà ìåæäóíàðîä-íèòå ìåäèöèíñêè íàó÷íè îðãàíèçàöèè, è 12 äðóãè íåïðàâèòåëñòâåíè îð-ãàíèçàöèè, ÷èÿòî äåéíîñò å îò îáëàñòèòå íà: ðåãèñòðèðàíå íà ðàêîâèòåçàáîëÿâàíèÿ, ãëóõîòàòà, åïèäåìèîëîãèÿòà, ñåìåéíàòà ìåäèöèíà, àêóøåð-ñòâîòî è ãèíåêîëîãèÿòà, õèïåðòîíèÿòà, çäðàâíàòà ñòàòèñòèêà, ïðîôèëàê-òè÷íàòà è ñîöèàëíàòà ìåäèöèíà, íåâðîëîãèÿòà, ïñèõèàòðèÿòà, ðåõàáèëè-òàöèÿòà è áîëåñòèòå, ïðåäàâàíè ïî ïîëîâ ïúò.

Îò èìåòî íà ãåíåðàëíèÿ äèðåêòîð íà ÑÇÎ, Êîíôåðåíöèÿòà áåøå îòêðè-òà îò ä-ð J.-P. Jardel, ïîìîùíèê íà ãåíåðàëíèÿ äèðåêòîð. Ä-ð Jardelñúîáùè, ÷å ðåçóëòàòèòå îò îáøèðíàòà êîíñóëòàòèâíà è ïîäãîòâèòåëíàðàáîòà ñà âëåçëè â ïðåäëîæåíèÿòà ïî ðåâèçèÿòà è ñà èçèñêâàëè ïî-äúë-ãî âðåìå îò îáè÷àéíèÿ èíòåðâàë ìåæäó ðåâèçèèòå. Òîé îòáåëÿçà, ÷å Äå-ñåòàòà ðåâèçèÿ èìà íîâî èìå, Ìåæäóíàðîäíà ñòàòèñòè÷åñêà êëàñèôè-êàöèÿ íà áîëåñòèòå è ïðîáëåìèòå, ñâúðçàíè ñúñ çäðàâåòî, êîåòî çà-ñèëâà íåéíàòà ñòàòèñòè÷åñêà íàñî÷åíîñò è îòðàçÿâà ðàçøèðÿâàíåòî íàðàìêèòå £. Âúïðåêè òîâà, óäîáíàòà àáðåâèàòóðà ÌÊÁ âåðîÿòíî ùå ñåçàïàçè. Ä-ð Jardel îáúðíà âíèìàíèå íà âúâåæäàíåòî íà íîâà àçáó÷íî-öèôðîâà ñõåìà íà êîäèðàíå, êîÿòî îñèãóðÿâà ïî-äîáðî áàëàíñèðàíå íàñúäúðæàíèåòî íà îòäåëíèòå êëàñîâå è îñòàâÿ ìÿñòî çà âíàñÿíå íà ïî-íà-òàòúøíè äîïúëíåíèÿ è èçìåíåíèÿ; òîé ñúîáùè è çà íàìåðåíèåòî äà ñåñúçäàäå ðúêîâîäñòâî ïî ÌÊÁ ñ òðèçíà÷íèòå ðóáðèêè è àçáó÷åí óêàçàòåëçà èçïîëçâàíå â ñëó÷àèòå, êîãàòî ïî-ñëîæíàòà äåòàéëèçèðàíà ÷åòèðèç-íà÷íà âåðñèÿ áè ñå îêàçàëà íåóìåñòíà.

Íà Êîíôåðåíöèÿòà áÿõà èçáðàíè ñëåäíèòå äëúæíîñòíè ëèöà:

Ïðåäñåäàòåë:Ä-ð R. H. C. Wells (Àâñòðàëèÿ)

Çàìåñòíèê-ïðåäñåäàòåëè:Ä-ð H. Bay-Nielsen (Äàíèÿ)Ä-ð R. Braun (ÃÄÐ)Ä-ð R. A. Israel (ÑÀÙ)Ä-ð R. Laurenti (Áðàçèëèÿ)

Äîêëàä÷èöè:Ä-ð P. Maguin (Ôðàíöèÿ)Ã-æà E. Taylor (Êàíàäà)

8


ÎÒ×ÅÒ ÍÀ ÌÅÆÄÓÍÀÐÎÄÍÀÒÀ ÊÎÍÔÅÐÅÍÖÈß ÏÎ ÌÊÁ

Â ñúñòàâà íà ñåêðåòàðèàòà íà Êîíôåðåíöèÿòà âëÿçîõà:Ä-ð J.-P. Jardel, ïîìîùíèê íà ãåíåðàëíèÿ äèðåêòîð, ÑÇÎ, Æåíåâà,

ØâåéöàðèÿÄ-ð H. R. Hapsara, äèðåêòîð, îòäåë ïî åïèäåìèîëîãè÷åí êîíòðîë,

îöåíêà íà ñúñòîÿíèåòî íà çäðàâåîïàçâàíåòî è ñúùåñòâóâàùèòåòåíäåíöèè, ÑÇÎ, Æåíåâà, Øâåéöàðèÿ

Ä-ð J.-C. Alary, ãëàâåí ìåäèöèíñêè ñïåöèàëèñò, ðàçâèòèå íà åïèäå-ìèîëîãè÷íèòå è ñòàòèñòè÷åñêèòå ñëóæáè, ÑÇÎ, Æåíåâà, Øâåé-öàðèÿ

Ä-ð G. R. Brämer, ìåäèöèíñêè ñïåöèàëèñò, ðàçâèòèå íà åïèäåìè-îëîãè÷íèòå è ñòàòèñòè÷åñêèòå ñëóæáè, ÑÇÎ, Æåíåâà, Øâåéöà-ðèÿ (ñåêðåòàð)

Ã-í A. LHours, òåõíè÷åñêè ñïåöèàëèñò, ñëóæáà ïî ðàçâèòèå íà åïè-äåìèîëîãè÷íèòå è ñòàòèñòè÷åñêèòå ñëóæáè, ÑÇÎ, Æåíåâà,Øâåéöàðèÿ

Ïðîô. W. Jänisch, ÃÄÐ (âðåìåíåí ñúâåòíèê)Ã-í T. Kruse, Äàíèÿ (âðåìåíåí ñúâåòíèê)Ä-ð K. Kupka, Ôðàíöèÿ (âðåìåíåí ñúâåòíèê)Ä-ð L. Leowski, Ïîëøà (âðåìåíåí ñúâåòíèê)Ã-æà R. M. Loy, Îáåäèíåíî Êðàëñòâî Âåëèêîáðèòàíèÿ è Ñåâåðíà

Èðëàíäèÿ (âðåìåíåí ñúâåòíèê)Ã-í R. H. Seeman, ÑÀÙ (âðåìåíåí ñúâåòíèê)

Â ðàáîòàòà íà Ñåêðåòàðèàòà ó÷àñòâàõà ïðåäñòàâèòåëè è íà äðóãè òåõíè-÷åñêè îòäåëè íà ùàá-êâàðòèðàòà íà ÑÇÎ.

Êîíôåðåíöèÿòà ïðèå äíåâåí ðåä, â êîéòî áÿõà âêëþ÷åíè ïðåäëîæåíèÿ ïîñúäúðæàíèåòî íà êëàñîâåòå îò Äåñåòàòà ðåâèçèÿ è ìàòåðèàëè, êîèòîòðÿáâà äà âëÿçàò â ïóáëèêóâàíîòî ðúêîâîäñòâî, îòíîñíî ïðîöåñà íàâíåäðÿâàíåòî ìó, áëîêà (ñåìåéñòâîòî) íà êëàñèôèêàöèèòå è ñâúðçàíè-òå ñ òîâà âúïðîñè.

9

1.Èñòîðèÿ è ðàçâèòèå íà ïðàêòèêàòàíà ïðèëàãàíåòî íà Ìåæäóíàðîäíàòàêëàñèôèêàöèÿ íà áîëåñòèòå (ÌÊÁ)

Íà Êîíôåðåíöèÿòà áåøå îòäåëåíî ìÿñòî íà âïå÷àòëÿâàùàòà èñòîðèÿ ïîñúçäàâàíåòî íà ñòàòèñòè÷åñêàòà êëàñèôèêàöèÿ, êîÿòî çàïî÷âà ïðåçXVIII âåê. Ïúðâèòå ðåâèçèè íà êëàñèôèêàöèÿòà ñà çàñÿãàëè ñàìî ïðè÷è-íèòå çà ñìúðò, íî ïðè Øåñòàòà ðåâèçèÿ (ïðåç 1948 ã.) êëàñèôèêàöèÿòà åáèëà ðàçøèðåíà, êàòî ñà áèëè âêëþ÷åíè è ñúñòîÿíèÿ, êîèòî íå äîâåæäàòäî ëåòàëåí èçõîä. Òîâà ðàçøèðÿâàíå ïðîäúëæàâà ÷àê äî Äåâåòàòà ðå-âèçèÿ, êàòî íÿêîè íîâîâúâåäåíèÿ áÿõà íàïðàâåíè, çà äà çàäîâîëÿò ñòà-òèñòè÷åñêèòå ïîòðåáíîñòè íà øèðîê êðúã îò ðàçëè÷íè îðãàíèçàöèè. Ïî-íàòàòúê, íà Ìåæäóíàðîäíàòà êîíôåðåíöèÿ ïî Äåâåòàòà ðåâèçèÿ (Æåíåâà,1975 ã.) [1] áÿõà ïðåïîðú÷àíè, à ñëåä òîâà è îäîáðåíè çà ïóáëèêóâàíå, äî-ïúëíèòåëíè êëàñèôèêàöèè íà ïðîöåäóðèòå â ìåäèöèíàòà è êëàñèôèêà-öèÿ íà íàðóøåíèÿòà, íàìàëåíàòà òðóäîñïîñîáíîñò è èíâàëèäíîñòòà.

2.Ïðåãëåä íà äåéíîñòòà ïî ïîäãîòîâêàòàíà ïðåäëîæåíèÿòà êúì Äåñåòàòà ðåâèçèÿíà ÌÊÁ

Ïðåäëîæåíèÿòà, êîèòî áÿõà ïîëó÷åíè íà Êîíôåðåíöèÿòà, ñà ðåçóëòàò îòøèðîêàòà äåéíîñò íà ÑÇÎ íà íèâî ùàá-êâàðòèðà è â öåëèÿ ñâÿò. Ïðîã-ðàìàòà íà ðàáîòàòà ñå êîíòðîëèðàøå íà ïåðèîäè÷íè ñðåùè ìåæäó ðú-êîâîäèòåëèòå íà êîëàáîðèðàùèòå öåíòðîâå êúì ÑÇÎ ïî êëàñèôèêàöèÿòàíà áîëåñòèòå.

Íàé-âàæíèòå óêàçàíèÿ áÿõà äàäåíè íà ñïåöèàëíè ñúâåùàíèÿ è îò Êî-ìèòåòà íà åêñïåðòèòå íà ÑÇÎ ïî ÌÊÁ (Äåñåòà ðåâèçèÿ). Íåãîâèòå çàñå-äàíèÿ ñå ñúñòîÿõà ïðåç 1984 ã. [2] è 1987 ã. [3] è ñè ïîñòàâèõà çà öåë äàïðèåìàò ðåøåíèÿ ïî íàñîêèòå çà ðàáîòà è îôîðìÿíåòî íà êðàéíèòåïðåäëîæåíèÿ.

Ãîëÿìà ïîäãîòâèòåëíà ðàáîòà áåøå ïîñâåòåíà íà ðàäèêàëíèÿ àíàëèç íàïðèåìëèâîñòòà íà ñòðóêòóðàòà íà ÌÊÁ, îñîáåíî íà ñòàòèñòè÷åñêàòàêëàñèôèêàöèÿ íà áîëåñòèòå è ïðîáëåìèòå, ñâúðçàíè ñúñ çäðàâåòî, òàêà÷å òÿ äà ñúîòâåòñòâà íà ðàçëè÷íèòå ïîòðåáíîñòè íà ñòàòèñòè÷åñêèÿ îò-÷åò çà ñìúðòíîñòòà è íà ìåäèêî-ñòàòèñòè÷åñêèòå äàííè. Áÿõà ïðîó÷åíè

10



ïúòèùàòà çà ñòàáèëèçàöèÿ íà ñèñòåìàòà íà êîäèðàíå â èíòåðåñ íà ìèíè-ìàëíîòî £ íàðóøàâàíå â ñëåäâàùèòå ðåâèçèè è âúçìîæíîñòèòå çà îñèãó-ðÿâàíå íà íàé-äîáðî áàëàíñèðàíå íà ñúäúðæàíèåòî íà îòäåëíèòå êëàñî-âå íà ÌÊÁ.

Î÷åâèäíî å, ÷å äîðè ïðè íàëè÷èåòî íà íîâà ñòðóêòóðà, åäíà êëàñèôèêà-öèÿ íå áè ìîãëà äà óäîâëåòâîðè ìàêñèìàëíèòå èçèñêâàíèÿ. Çàòîâà áåøåðàçðàáîòåíà êîíöåïöèÿòà çà ñåìåéñòâî íà êëàñèôèêàöèèòå, â ÷èèòîöåíòúð å îñíîâíàòà ÌÊÁ êàòî ñúðöåâèíà, êîÿòî ïîçâîëÿâà äà ñå ðåøà-âàò ïðîáëåìèòå íà òðàäèöèîííàòà ñòàòèñòèêà íà ñìúðòíîñòòà è çàáî-ëåâàåìîñòòà, êàòî ïîòðåáíîñòèòå îò ïîâå÷å èëè ïî-ìàëêî äåòàéëèçèðà-íè èëè äðóãè êëàñèôèêàöèè ùå ñå óäîâëåòâîðÿâàò îò äðóãèòå ÷ëåíîâåíà áëîêà. Êîëàáîðèðàùèòå öåíòðîâå ïðîó÷èõà ðàçëè÷íèòå àëòåðíàòèâ-íè ìîäåëè íà ñòðóêòóðàòà íà ÌÊÁ è ñòèãíàõà äî èçâîäà, ÷å âñåêè îò òÿõèìà íåäîñòàòúöè è íèòî åäèí íÿìà ÿâíè ïðåèìóùåñòâà, êîèòî äà îïðàâ-äàâàò çàìÿíàòà íà ñúùåñòâóâàùàòà ñòðóêòóðà. Ñïåöèàëíèòå ñúâåùàíèÿ,êîèòî ñå ñúñòîÿõà, çà äà ñå îöåíè Äåâåòàòà ðåâèçèÿ, ïîòâúðäèõà, ÷å, ìà-êàð è îòäåëíèòå ïîòðåáèòåëè íà êëàñèôèêàöèÿòà äà íàìèðàò ñúùåñòâó-âàùàòà ñòðóêòóðà íà ÌÊÁ çà íåäîñòàòú÷íî óäîáíà, ìíîãî îò òÿõ ñàóäîâëåòâîðåíè îò íåÿ, âèæäàéêè íåìàëêîòî £ ñèëíè ñòðàíè, äîðè ïðèâñè÷êèòå £ î÷åâèäíè íåäîñòàòúöè, è áèõà èñêàëè äà ñå çàïàçè ñåãàøíàòà£ ôîðìà.

Ðàçëè÷íèòå ñõåìè, âúâåæäàùè àçáó÷íî-öèôðîâèòå êîäîâå, áÿõà ïðîó÷å-íè îò ãëåäíà òî÷êà íà ñúçäàâàíåòî íà êîäèðàù ìîäåë, êîéòî áè ñïîìîã-íàë çà ïî-äîáðèÿ áàëàíñ íà ðóáðèêèòå è çà îáðàçóâàíåòî íà äîñòàòú÷íîñâîáîäíî ïðîñòðàíñòâî çà âíàñÿíåòî íà ïî-íàòàòúøíè äîïúëíåíèÿ èèçìåíåíèÿ, áåç äà ñå íàðóøàâàò êîäîâåòå.

Ðåøåíèÿòà, êîèòî ñå ïðèåõà âúç îñíîâà íà òåçè ìàòåðèàëè, ïðîäúëæèõàïúòÿ êúì ïîäãîòâÿíåòî íà ñïîëó÷ëèâè ïðîåêòè íà íîâèòå êëàñîâå, ïðåä-ëîæåíè çà Äåñåòàòà ðåâèçèÿ. Òå áÿõà îáñúæäàíè äâà ïúòè íà ñúâåùàíè-ÿòà íà ðúêîâîäèòåëèòå íà öåíòðîâåòå è â Êîìèòåòà îò åêñïåðòè, îò ñòðà-íèòå-÷ëåíêè íà ÑÇÎ, à è îò äðóãè çàèíòåðåñîâàíè ñòðàíè. Ìíîãî ìåæäó-íàðîäíè àñîöèàöèè íà ñïåöèàëèñòè-ïðîôåñèîíàëèñòè, îòäåëíè ñïåöè-àëèñòè è åêñïåðòè, îòäåëèòå íà ùàá-êâàðòèðàòà íà ÑÇÎ è ðåãèîíàëíèòåáþðà äàâàõà ñâîèòå ñúâåòè è ïðåïîðúêè íà îòäåëèòå íà ÑÇÎ, îòãîâàðÿ-ùè çà ÌÊÁ, íà êîëàáîðèðàùèòå öåíòðîâå ïî ïîäãîòîâêàòà íà ïðåäëîæå-íèÿ è ñúîòâåòíè ìàòåðèàëè. ÑÇÎ å èçêëþ÷èòåëíî áëàãîäàðíà çà òàçèïîìîù.

11

3.Îáùè õàðàêòåðèñòèêè è ñúäúðæàíèåíà ïðåäëîæåíèÿòà êúì Äåñåòàòà ðåâèçèÿ

Ãëàâíîòî íîâîâúâåäåíèå â ïðåäëîæåíèÿòà êúì Äåñåòàòà ðåâèçèÿ å èç-ïîëçâàíåòî íà àçáó÷íî-öèôðîâà ñèñòåìà íà êîäèðàíå, ïðåäïîëàãàùà íà-ëè÷èåòî â ÷åòèðèçíà÷íàòà ðóáðèêà íà åäíà áóêâà, ñëåä êîÿòî èìà òðèöèôðè. Òàçè ñèñòåìà ïîçâîëÿâà äà ñå óâåëè÷àò ïîâå÷å îò äâà ïúòè (âñðàâíåíèå ñ Äåâåòàòà ðåâèçèÿ) ðàçìåðèòå íà ñòðóêòóðàòà çà êîäèðàíå.Âúâåæäàíåòî íà áóêâè èëè ãðóïè îò áóêâè â ðóáðèêèòå ïîçâîëÿâà äà ñåêîäèðàò âúâ âñåêè êëàñ äî 100 òðèçíà÷íè êàòåãîðèè. Îò 26 áóêâè îò àç-áóêàòà ñà èçïîëçâàíè 25; áóêâàòà U å îñòàâåíà ñâîáîäíà, çà äà ìîæå äàñå èçïîëçâà ïðè âíàñÿíåòî íà ñëåäâàùè äîïúëíåíèÿ è èçìåíåíèÿ èëèïðè âúçìîæíè ðàçðàáîòêè íà ìåæäèííè êëàñèôèêàöèè, êîèòî áèõà ðå-øèëè ïðîáëåìèòå, âúçíèêâàùè íà íàöèîíàëíî èëè ìåæäóíàðîäíî ðàâ-íèùå â ïåðèîäà äî ñëåäâàùàòà ðåâèçèÿ.

Íÿêîè òðèçíà÷íè ðóáðèêè ñúùî óìèøëåíî ñà îñòàâåíè ñâîáîäíè, çà äàìîãàò äà áúäàò ðàçøèðÿâàíè è ïðåðàçãëåæäàíè â áúäåùå, êàòî áðîÿò íàòåçè ñâîáîäíè ðóáðèêè â ðàçëè÷íèòå êëàñîâå íå å åäíàêúâ. Òàêà íàïðè-ìåð áëîêîâåòå ñ ïðåèìóùåñòâåí àíàòîìè÷åí ïðèíöèï íà ïîñòðîÿâàíåèìàò ïî-ìàëêî ñâîáîäíè ðóáðèêè, çàùîòî ñå ïðåäïîëàãà, ÷å ïî-íàòà-òúøíèòå èçìåíåíèÿ â ñúäúðæàíèåòî èì íÿìà äà ñà ãîëåìè.

Äåâåòàòà ðåâèçèÿ ñúäúðæàøå 17 êëàñà è 2 äîïúëíèòåëíè êëàñèôèêàöèè Äîïúëíèòåëíà êëàñèôèêàöèÿ íà âúíøíèòå ïðè÷èíè çà òðàâìèòå è îò-ðàâÿíèÿòà (êîä Å) è Äîïúëíèòåëíà êëàñèôèêàöèÿ íà ôàêòîðèòå, âëèÿåùèâúðõó çäðàâåòî, è íà ìîòèâèòå çà ïðèáÿãâàíå íà íàñåëåíèåòî äî ïîìîù-òà íà çäðàâíèòå ñëóæáè (êîä V). Ñïîðåä ïðåïîðúêèòå íà ïîäãîòâèòåëíî-òî ñúâåùàíèå ïî Äåñåòàòà ðåâèçèÿ (Æåíåâà, 1983 ã.) [4], ïîääúðæàíè è îòäðóãè ñúâåùàíèÿ, áåøå ðåøåíî äâàòà ïîñëåäíè êëàñà äà íå áúäàò äîïúë-íèòåëíè ðàçäåëè, à ñúñòàâíà ÷àñò îò îñíîâíàòà êëàñèôèêàöèÿ.

Ðåäúò íà âêëþ÷âàíå íà êëàñîâåòå â ïðåäëîæåíèÿòà ïî Äåñåòàòà ðåâèçèÿíå ñå îòëè÷àâàøå îò òîçè â Äåâåòàòà ðåâèçèÿ. Â èíòåðåñ íà ïî-åôåêòèâ-íîòî èçïîëçâàíå íà ïðîñòðàíñòâîòî áåøå íàïðàâåíî ïðåãðóïèðàíå èðàçìåñòâàíå íà ðåäà íà êëàñîâåòå â îáùèÿ ñïèñúê, à èìåííî: íàðóøåíè-ÿòà íà èìóííèÿ ìåõàíèçúì, êîèòî â Äåâåòàòà ðåâèçèÿ ñïàäàõà êúì êëàñàÁîëåñòè íà åíäîêðèííèòå æëåçè, íà õðàíåíåòî è îáìÿíàòà, è ðàçñòðîéñ-òâà íà èìóíèòåòà, ñà âêëþ÷åíè â êëàñà Áîëåñòè íà êðúâòà è êðúâîòâîð-íèòå îðãàíè. Íîâèÿò êëàñ Áîëåñòè íà êðúâòà è êðúâîòâîðíèòå îðãàíèè îòäåëíè íàðóøåíèÿ, âêëþ÷âàùè èìóííèÿ ìåõàíèçúì ñåãà å ñëåä êëà-

12



ñà Íîâîîáðàçóâàíèÿ è ñå îçíà÷àâà ñ áóêâàòà D.

Ïðè îáñúæäàíåòî íà ïî-ðàíî ïðåäëîæåíèÿ âàðèàíò íà êëàñà Áîëåñòèíà íåðâíàòà ñèñòåìà è ñåòèâíèòå îðãàíè ñå èçÿñíè, ÷å å íåâúçìîæíî äàñå èçáðîÿò âñè÷êè íåîáõîäèìè äåòàéëè ïîä åäíà è ñúùà áóêâà â ãðàíè-öèòå íà 100 òðèçíà÷íè ðóáðèêè. Çàòîâà áåøå ðåøåíî äà ñå ñúçäàäàò òðèñàìîñòîÿòåëíè êëàñà: Áîëåñòè íà íåðâíàòà ñèñòåìà (áóêâà G) è äâà íî-âè Áîëåñòè íà îêîòî è ïðèäàòúöèòå ìó è Áîëåñòè íà óõîòî è ìàñòî-èäíèÿ èçðàñòúê (ïîñëåäíèòå äâà êëàñà ñà íîâè è ñå îçíà÷àâàò ñ áóêâàòàH).

Êëàñîâåòå Áîëåñòè íà ïèêî÷î-ïîëîâàòà ñèñòåìà, Óñëîæíåíèÿ íà áðå-ìåííîñòòà, ðàæäàíåòî è ïîñëåðîäîâèÿ ïåðèîä, Íÿêîè ñúñòîÿíèÿ, âúç-íèêâàùè ïðåç ïåðèíàòàëíèÿ ïåðèîä è Âðîäåíè àíîìàëèè ñåãà ñëåä-âàò åäèí ñëåä äðóã, îáðàçóâàéêè XIV-XVII êëàñ â îáùèÿ ñïèñúê.

Âúâåæäàíåòî íà ñòàðèòå äîïúëíèòåëíè êëàñîâå â îñíîâíàòà êëàñèôèêà-öèÿ è ñúçäàâàíåòî íà äâà íîâè êëàñà óâåëè÷è îáùîòî êîëè÷åñòâî êëà-ñîâå, ïðåäëîæåíè çà Äåñåòàòà ðåâèçèÿ, íà 21. Íàèìåíîâàíèÿòà íà íÿêîèêëàñîâå áÿõà ïðîìåíåíè, çà äà ìîæå ñúäúðæàíèåòî èì äà áúäå îçíà÷åíîïî-òî÷íî.

Ïðåäè ðàäèêàëíîòî èçìåíåíèå íà ÌÊÁ áÿõà íàïðàâåíè èçñëåäâàíèÿ, êî-èòî çàñåãíàõà ñëåäíèòå êëàñîâå:

V. Ïñèõè÷íè ðàçñòðîéñòâàXIX. Òðàâìè è îòðàâÿíèÿXX. Âúíøíè ïðè÷èíè çà çàáîëåâàåìîñòòà è ñìúðòíîñòòà

Êëàñ II, Íîâîîáðàçóâàíèÿ, ñúùî áå ïðåäìåò íà èçñëåäâàíèÿ, ìàêàð ÷åïðîìåíèòå â íåãîâîòî ñúäúðæàíèå ñà ìèíèìàëíè.

Ñ Äåñåòàòà ðåâèçèÿ ñå ïðåäëàãàò ñëåäíèòå ïðåïîðúêè: Çàïèñèòå çà èçêëþ÷âàíå îò êëàñà íà ðåäèöà íîçîëîãè÷íè ôîðìè,

ïðåäñòàâåíè â íà÷àëîòî íà âñåêè êëàñ, çíà÷èòåëíî ñå ðàçøèðÿâàò, çàäà ñå îáÿñíè îòíîñèòåëíàòà éåðàðõèÿ â êëàñîâåòå è òî÷íî äà ñå ïîêà-æå, ÷å ñïåöèôè÷íî ãðóïèðàíèòå êëàñîâå èìàò ïðèîðèòåò ïðåä êëàñî-âåòå, ÷èåòî ïîñòðîÿâàíå ñå îñíîâàâà íà ïàòîëîãè÷íè èçìåíåíèÿ íà îò-äåëíè îðãàíè è ñèñòåìè, è ÷å ñïåöèôè÷íî ãðóïèðàíèòå êëàñîâå Óñ-ëîæíåíèÿ íà áðåìåííîñòòà, ðàæäàíåòî è ïîñëåðîäîâèÿ ïåðèîä èÍÿêîè ñúñòîÿíèÿ, âúçíèêâàùè ïðåç ïåðèíàòàëíèÿ ïåðèîä èìàò ïðè-îðèòåò ïðåä äðóãèòå.

Â íà÷àëîòî íà âñåêè êëàñ å äàäåí îáçîðåí áëîê íà âêëþ÷åíèòå â íåãîòðèçíà÷íè ðóáðèêè, à è (àêî òîâà å íåîáõîäèìî) íà êàòåãîðèèòå, îçíà-

13

÷åíè ñúñ çâåçäè÷êà; òîâà å íàïðàâåíî, çà äà ñå ïîêàæå ñòðóêòóðàòàíà êëàñîâåòå è äà ñå óëåñíè èçïîëçâàíåòî íà ðóáðèêèòå, îçíà÷åíè ñúñçâåçäè÷êà.

Çàáåëåæêèòå â ñïèñúöèòå ñà ïðèåìëèâè çà âñè÷êè ñëó÷àè íà èçïîëç-âàíå íà êëàñèôèêàöèÿòà; àêî çàáåëåæêàòà ñå îòíàñÿ ñàìî äî çàáîëå-âàåìîñòòà èëè ñàìî äî ñìúðòíîñòòà, òÿ å âêëþ÷åíà â ñïåöèàëíèòåçàáåëåæêè, êîèòî ïðèäðóæàâàò ïðàâèëàòà çà êîäèðàíå íà çàáîëåâà-åìîñòòà èëè ñìúðòíîñòòà.

Äåâåòàòà ðåâèçèÿ âå÷å èäåíòèôèöèðà ðåäèöà íîçîëîãè÷íè ôîðìè êà-òî ïðåäèçâèêàíè îò ëåêàðñòâåíè ñðåäñòâà. Òîçè ïîäõîä ïîëó÷è ïî-íà-òàòúøíîòî ñè ðàçâèòèå ïðè ïîäãîòîâêàòà íà ÌÊÁ-10 è ðåäèöà òàêè-âà ñúñòîÿíèÿ ñåãà ñà îòäåëåíè.

Âàæíà íîâîñò áåøå âúâåæäàíåòî â êðàÿ íà íÿêîè êëàñîâå íà ñïèñúê îòðóáðèêè, ïðåäíàçíà÷åíè çà íàðóøåíèÿ, âúçíèêíàëè ñëåä ìåäèöèíñêèïðîöåäóðè. Òåçè ðóáðèêè èäåíòèôèöèðàò ñåðèîçíè ñúñòîÿíèÿ, âúçíèêíà-ëè âñëåäñòâèå íà ðàçëè÷íè íàìåñè, íàïðèìåð åíäîêðèííè è ìåòàáîëèò-íè ðàçñòðîéñòâà ñëåä îòñòðàíÿâàíå íà îðãàí èëè äðóãè ñïåöèôè÷íè ïà-òîëîãè÷íè ñúñòîÿíèÿ, êàòî íàïðèìåð äúìïèíã-ñèíäðîìà ñëåä îïåðàöèÿíà ñòîìàõà. Ïîñòïðîöåäóðíèòå ñúñòîÿíèÿ, êîèòî íÿìàò òàêúâ ñïåöèôè-÷åí çà îðãàíèçìà õàðàêòåð, âêëþ÷âàùè âíåçàïíèòå óñëîæíåíèÿ íàïðè-ìåð âúçäóøíàòà åìáîëèÿ èëè ïîñòîïåðàöèîííèÿ øîê êàêòî è ïðåäè, ñàâêëþ÷åíè â êëàñà Òðàâìè è îòðàâÿíèÿ.

Äðóãèòå ïðîìåíè ñå ñúñòîÿò â òîâà, ÷å, àêî â Äåâåòàòà ðåâèçèÿ çíà÷èòå-ëåí áðîé ðóáðèêè, êîèòî ñå îçíà÷àâàõà ñ ÷åòèðèçíà÷íè êîäîâå, ìíîãî÷åñòî òðÿáâàøå äà ñå ÷åòàò âúâ âðúçêà ñ òðèçíà÷íèòå, çà äà ñå äîáèå ïúë-íà ïðåäñòàâà çà ñúäúðæàíèåòî è ñìèñúëà íà ïîäðóáðèêèòå, òî ñåãà âïðîåêòà, ïðåäëîæåí íà Êîíôåðåíöèÿòà, íàèìåíîâàíèÿòà, êàòî ïðàâèëî,ñà ïúëíè è ñàìîñòîÿòåëíè.

Îáåêò íà êðèòèêà áåøå ñèñòåìàòà íà äâîéíîòî êîäèðàíå, îò÷èòàùà åòè-îëîãèÿòà è ïðîÿâèòå íà çàáîëÿâàíåòî, èçâåñòíà êàòî ñèñòåìà íà êðúñò-÷åòî è çâåçäè÷êàòà, âúâåäåíà ñ Äåâåòàòà ðåâèçèÿ. Êðèòèêóâàí áåøåïðåäè âñè÷êî ôàêòúò, ÷å êëàñèôèêàöèÿòà ÷åñòî ïúòè ñúäúðæà åäíîâðå-ìåííî îïèñàíèå íà ïðîÿâàòà íà çàáîëÿâàíåòî è äðóãà èíôîðìàöèÿ íàðàâíèùåòî íà òðè- è ÷åòèðèçíà÷íè ðóáðèêè è ïîäðóáðèêè ñ åäíàêâè äè-àãíîñòè÷íè îçíà÷åíèÿ, êîèòî ñå ïîÿâÿâàò è ïî äâåòå îñè. Îñâåí òîâà,ñïîðåä ìíîãî îò ñïåöèàëèñòèòå, òàçè ñèñòåìà áåøå íåäîñòàòú÷íî ïúëíà.Çà äà áúäàò îòñòðàíåíè òåçè íåäîñòàòúöè, â Äåñåòàòà ðåâèçèÿ èíôîð-ìàöèÿòà, îçíà÷åíà ñúñ çâåçäè÷êà, å êîíöåíòðèðàíà â 82 åäíîðîäíè òðèç-íà÷íè ðóáðèêè çà ôàêóëòàòèâíî ïîëçâàíå. Òîçè ïîäõîä ïîçâîëÿâà äà ñå

14



íàïðàâè äâîéíî êîäèðàíå, ñúáèðàéêè è îáðàáîòâàéêè èíôîðìàöèÿòà ïîäâå îñè: çà îáùèÿ ïðîöåñ íà îñíîâíîòî çàáîëÿâàíå è çà íåãîâàòà êîíê-ðåòíà ïðîÿâà èëè óñëîæíåíèå íà íèâîòî íà îðãàíèòå èëè ñèñòåìèòå.

Òåçè îñîáåíîñòè íà ïðåäëîæåíàòà Äåñåòà ðåâèçèÿ áÿõà ïðèåòè îò Êîí-ôåðåíöèÿòà.

Áåøå íàïðàâåíî ïðåäñòàâÿíå íà âñåêè êëàñ, â êîéòî ñà âíåñåíè ïðîìåíèâ ñðàâíåíèå ñ Äåâåòàòà ðåâèçèÿ, è îñíîâíàòà èíôîðìàöèÿ çà íîâîâúâå-äåíèÿòà. Íÿêîè âúïðîñè, çàñÿãàùè ïðîìåíèòå â ñòðóêòóðàòà íà êëàñà èíåãîâîòî ñúäúðæàíèå, ïðåäèçâèêàõà äèñêóñèÿ íà Êîíôåðåíöèÿòà. Èçâúð-øåíàòà îò ñåêðåòàðèàòà ðàáîòà ïî óñúâúðøåíñòâàíåòî íà òåçè ðàçäåëèäîâåäå äî ïîñòèãàíå íà ñúãëàñèå ïî ñïîðíèòå âúïðîñè.

4.Ñòàíäàðòè è äåôèíèöèè, îòíàñÿùè ñåäî çäðàâåòî íà ìàéêàòà è äåòåòî

Êîíôåðåíöèÿòà ñå îòíåñå ñ èíòåðåñ êúì ïðåïîðú÷àíèòå äåôèíèöèè,ñòàíäàðòè è äðóãè ïðåäëîæåíèÿ ïî Äåñåòàòà ðåâèçèÿ, îòíàñÿùè ñå äîñòàòèñòèêàòà íà ìàé÷èíàòà ñìúðòíîñò, à è íà ôåòàëíàòà, ïåðèíàòàëíàòà,íåîíàòàëíàòà è äåòñêàòà ñìúðòíîñò. Òåçè ïðåïîðúêè áÿõà ðåçóëòàò îòðàáîòàòà íà ðåäèöà ñïåöèàëíè ñúâåùàíèÿ è êîíñóëòàöèè, íàïðàâåíè ñöåë äà ñå ïîäîáðè ñúïîñòàâèìîñòòà íà äàííèòå.

Êîíôåðåíöèÿòà ñå ñúãëàñè äà îñòàâè â ñèëà äåôèíèöèèòå çà æèâîðàæäà-íå è ìúðòâîðàæäàíå, ïðèåòè îò Äåâåòàòà ðåâèçèÿ.

Ñëåä èçâåñòíà äèñêóñèÿ Êîíôåðåíöèÿòà ñúçäàäå ðàáîòíà ãðóïà ïî âúï-ðîñèòå íà ìàé÷èíàòà ñìúðòíîñò è âúç îñíîâà íà íåéíèòå ïðåïîðúêè äå-ôèíèöèÿòà çà ìàé÷èíà ñìúðòíîñò, ïðèåòà îò Äåâåòàòà ðåâèçèÿ, îñòàíà âñèëà.

Çà ïîäîáðÿâàíåòî íà êà÷åñòâîòî íà ñòàòèñòè÷åñêèòå äàííè çà ìàé÷èíà-òà ñìúðòíîñò è âúâåæäàíåòî íà àëòåðíàòèâíè ìåòîäè çà ñúáèðàíå íàäàííè, çàñÿãàùè ñìúðòíîñòòà ïî âðåìå íà áðåìåííîñòòà èëè ñâúðçàíà ñíåÿ, à ñúùî òàêà è çà óñúâúðøåíñòâàíå íà ðåãèñòðàöèÿòà íà ñìúðòíîñò-òà, íåïîñðåäñòâåíî ñâúðçàíà ñ àêóøåðñêè ïðè÷èíè, â ñëó÷àèòå, êîãàòîñìúðòòà å íàñòúïèëà ïî-êúñíî îò 42 äåíà ñëåä ðàæäàíåòî, ñà âúâåäåíèäâå äîïúëíèòåëíè îïðåäåëåíèÿ: ñìúðò, ñâúðçàíà ñ áðåìåííîñòòà èêúñíà ìàé÷èíà ñìúðòíîñò, ôîðìóëèðàíè îò ðàáîòíàòà ãðóïà (äåôèíè-öèèòå ñà äàäåíè íà ñ. 669672, ò. 1, ÷àñò 2).

15

Êîíôåðåíöèÿòà

ÏÐÅÏÎÐÚ×ÂÀ íà ñòðàíèòå äà ðàçãëåäàò âêëþ÷âàíåòî â ñâèäåòåë-ñòâîòî çà ñìúðò íà âúïðîñèòå, çàñÿãàùè òåêóùàòà áðåìåííîñò èáðåìåííîñòòà ïðåç ãîäèíàòà ïðåäè ñìúðòòà.

Êîíôåðåíöèÿòà ñå ñúãëàñè, ÷å òúé êàòî áðîÿò íà æèâîðàæäàíèÿòà å ïî-óíèâåðñàëåí ïîêàçàòåë îò ñóìàðíèÿ áðîé íà ðàæäàíèÿòà (áðîÿ íà æèâî-ðàæäàíèÿòà è ìúðòâîðàæäàíèÿòà), òîé òðÿáâà äà áúäå âúâåäåí êàòî çíà-ìåíàòåë â êîåôèöèåíòèòå, îòíàñÿùè ñå äî ìàé÷èíàòà ñìúðòíîñò (âæ. ò.2).

Ùî ñå îòíàñÿ äî ïåðèíàòàëíàòà, íåîíàòàëíàòà è äåòñêàòà ñìúðòíîñò,íàñòîÿòåëíî ñå ïðåïîðú÷âà äà ñå èäåíòèôèöèðàò è äèôåðåíöèðàò ïóáëè-êóâàíèòå ïîêàçàòåëè, îñíîâàíè íà êîõîðòèòå ðîäåíè.

Êîíôåðåíöèÿòà ïîòâúðäè ïðàêòèêàòà íà èçðàçÿâàíå íà âúçðàñòòà â ïúë-íè åäèíèöè îò âðåìå, îçíà÷àâàéêè ïúðâèÿ äåí îò æèâîòà êàòî íóëåâ äåí.


ÏÐÅÏÎÐÚ×ÂÀ äà ñå âêëþ÷àò â Äåñåòàòà ðåâèçèÿ íà ÌÊÁ äåôèíè-öèè, ñòàíäàðòè è èçèñêâàíèÿ êúì îò÷åòíîñòòà, çàñÿãàùà ìàé÷è-íàòà, ôåòàëíàòà, ïåðèíàòàëíàòà, íåîíàòàëíàòà è äåòñêàòà ñìúðò-íîñò.

5.Êîäèðàíå, ïðàâèëà çà èçáîð è ñïèñúöèçà ñòàòèñòè÷åñêà ðàçðàáîòêà

5.1 Êîäèðàíå è ïðàâèëà çà èçáîð íà ïðè÷èíà çà ñìúðòçà ñòàòèñòè÷åñêà ðàçðàáîòêà íà äàííèòå çà ñìúðòíîñòòà

Êîíôåðåíöèÿòà áåøå èíôîðìèðàíà çà ïðîöåñà íà ðàçãëåæäàíå íà ïðàâè-ëà çà èçáîð è ìîäèôèêàöèè, îòíàñÿùè ñå äî îñíîâíàòà ïðè÷èíà çà ñìúðòè ñúîòâåòíèòå èíñòðóêöèè (êàêòî òå ñà îòðàçåíè â Äåâåòàòà ðåâèçèÿ); âðåçóëòàò íà òîâà â ïðàâèëàòà áÿõà âíåñåíè íÿêîè ïðîìåíè, à èíñòðóêöè-èòå áÿõà ïîäëîæåíè íà çíà÷èòåëíî ïðåðàáîòâàíå.


ÏÐÅÏÎÐÚ×ÂÀ äà ñå çàìåíÿò ïðàâèëàòà â Äåâåòàòà ðåâèçèÿ îò-íîñíî èçáîðà íà ïðè÷èíà çà ñìúðò çà ïúðâè÷íà ðàçðàáîòêà íà

16



ñìúðòíîñòòà ñ ïðàâèëàòà, ïðåäñòàâåíè â Äåñåòàòà ðåâèçèÿ (òå ñå ñú-äúðæàò â òîì 2).

Íà Êîíôåðåíöèÿòà áåøå íàïðàâåíî ñúîáùåíèå çà ïîäãîòîâêàòà è ðàçã-ëåæäàíåòî íà äîïúëíèòåëíè èíñòðóêöèè çà èçïîëçâàíå ïðè êîäèðàíåòîíà ïúðâîíà÷àëíàòà ïðè÷èíà çà ñìúðò è èíòåðïðåòàöèÿòà íà ñúïúòñòâà-ùèòå ïðè÷èíè. Äîêîëêîòî òåçè óêàçàíèÿ ùå ïîçâîëÿò äà ñå ïîäîáðè ñú-ïîñòàâèìîñòòà íà äàííèòå ïðè êîäèðàíåòî, Êîíôåðåíöèÿòà èçðàçè ñúã-ëàñèå ñ íåîáõîäèìîñòòà îò òÿõíîòî âúâåæäàíå â Äåñåòàòà ðåâèçèÿ.

Íà Êîíôåðåíöèÿòà áåøå îòáåëÿçàíî, ÷å ïðîäúëæàâà êîäèðàíåòî íà ìíî-æåñòâåíèòå ñúñòîÿíèÿ è òåõíèÿ àíàëèç âúâ âðúçêà ñ ïðè÷èíèòå çà ñìúðò.Òàçè äåéíîñò ïîëó÷è ïîäêðåïàòà íà Êîíôåðåíöèÿòà, íî â Äåñåòàòà ðå-âèçèÿ íå ñå ïðåäâèæäà âêëþ÷âàíåòî íà êàêâèòî è äà áèëî ñïåöèàëíèïðàâèëà èëè ìåòîäè çà àíàëèç, êîèòî å íåîáõîäèìî äà ñå ñïàçâàò.

Ðàçãëåæäàéêè ìåæäóíàðîäíàòà ôîðìà íà ìåäèöèíñêîòî ñâèäåòåëñòâî çàïðè÷èíèòå çà ñìúðò, Êîìèòåòúò íà åêñïåðòèòå ïðèçíà, ÷å ñèòóàöèÿòà, õà-ðàêòåðèçèðàùà ñå ñ îñòàðÿâàíå íà íàñåëåíèåòî è ãîëÿì äÿë íà ñìúðòíèòåñëó÷àè, ïðåäèçâèêàí îò ìíîæåñòâåíè áîëåñòè è ñëåäñòâèå îò ìåäèöèíñêèíàìåñè, îáóñëàâÿ òåíäåíöèÿ êúì óâåëè÷àâàíå íà áðîÿ íà âúçìîæíèòå çà-ïèñè, âíàñÿíè ìåæäó ïúðâîíà÷àëíàòà ïðè÷èíà çà ñìúðò è íåïîñðåäñòâå-íàòà ïðè÷èíà çà ñìúðò; òîâà îçíà÷àâà, ÷å â ñâèäåòåëñòâîòî çà ñìúðò âìíîãî ñòðàíè ñå âúâåæäàò âñå ïîâå÷å ïàòîëîãè÷íè ñúñòîÿíèÿ. ÇàòîâàÊîìèòåòúò ïðåïîðú÷âà â ÷àñò I îò ñâèäåòåëñòâîòî çà ñìúðò äà ñå âúâåäåäîïúëíèòåëåí ðåä (d).

Ïî òîçè íà÷èí Êîíôåðåíöèÿòà

ÏÐÅÏÎÐÚ×ÂÀ íà ñòðàíèòå-ó÷àñòíè÷êè äà ðàçãëåäàò ïðè íåîáõî-äèìîñò âúâåæäàíåòî íà äîïúëíèòåëåí ðåä (d) â ÷àñò I îò ìåäèöèí-ñêîòî ñâèäåòåëñòâî çà ñìúðò.

5.2 Êîäèðàíå è ïðàâèëà çà èçáîð çà ñòàòèñòè÷åñêà ðàçðàáîòêàíà äàííèòå çà çàáîëåâàåìîñòòà

Â Äåâåòàòà ðåâèçèÿ çà ïðúâ ïúò ñå ñúäúðæàò ïðåïîðúêè çà ðåãèñòðàöè-ÿòà è êîäèðàíåòî íà çàáîëåâàåìîñòòà è îñîáåíî ïî èçáîðà íà åäèíè÷íîñúñòîÿíèå çà ïðåäñòàâÿíå â ñòàòèñòêàòà íà çàáîëåâàåìîñòòà. Îïèòúò îòèçïîëçâàíåòî íà äåôèíèöèèòå è ïðàâèëàòà çà èçáîð îò Äåâåòàòà ðåâèçèÿ

17

ïîêàçà òÿõíàòà öåëåñúîáðàçíîñò è íåîáõîäèìîñòòà îò èçÿñíÿâàíå, à ñú-ùî è ïî-íàòàòúøíî óñúâúðøåíñòâàíå íà ðåãèñòðàöèÿòà íà äèàãíîñòè÷-íàòà èíôîðìàöèÿ îò çäðàâíèòå ðàáîòíèöè, è âíàñÿíåòî íà ïî-ÿñíè ïðå-ïîðúêè ïðè ñïåöèôè÷íèòå ïðîáëåìíè ñèòóàöèè.

Íà òàçè ñðåùà áÿõà îäîáðåíè ïðåïîðúêèòå, íàïðàâåíè íà Êîíôåðåí-öèÿòà ïî ðåâèçèÿòà íà ÌÊÁ ïðåç 1975 ã., çàñÿãàùè ñúñòîÿíèÿòà, èçáèðà-íè çà àíàëèç ïî åäèíè÷íà ïðè÷èíà íà åïèçîäà íà ïðåäîñòàâÿíå íà ìåäè-öèíñêà ïîìîù, è âèæäàíåòî, ÷å (àêî òîâà å îïðàâäàíî) êîäèðàíåòî íàìíîæåñòâåíèòå ñúñòîÿíèÿ òðÿáâà äà ñòàâà êàòî äîïúëíåíèå íà ðóòèííà-òà ñòàòèñòèêà. Áåøå ïîä÷åðòàíî, ÷å Äåñåòàòà ðåâèçèÿ íàïúëíî î÷åâèäíîòðÿáâà äà ïîêàæå, ÷å ïîâå÷åòî óêàçàíèÿ ñà ïðèåìëèâè ñàìî òîãàâà, êîãà-òî êîäèðàíåòî íà îñíîâíîòî ñúñòîÿíèå, îòíàñÿùî ñå äî åïèçîäà, åàäåêâàòíî è êîãàòî êîíöåïöèÿòà çà åïèçîäà per se ñúîòâåòñòâà íà ìå-òîäà, ÷ðåç êîéòî å îðãàíèçèðàíî ñúáèðàíåòî íà äàííèòå.


ÏÐÅÏÎÐÚ×ÂÀ äà ñå âúâåäàò â Äåñåòàòà ðåâèçèÿ äîïúëíèòåëíèóêàçàíèÿ ïî çàïèñèòå è êîäèðàíåòî íà çàáîëåâàåìîñòòà; îñâåí òî-âà, äåôèíèöèèòå íà ïîíÿòèÿòà îñíîâíî ñúñòîÿíèå è äðóãè ñúñ-òîÿíèÿ òðÿáâà äà ñå îáåäèíÿò ñ ìîäèôèöèðàíèòå ïðàâèëà íà çà-ïèñèòå, òàêà ÷å äà ñå îòñòðàíè ÿâíî íåêîðåêòíàòà ðåãèñòðàöèÿ íàîñíîâíîòî ñúñòîÿíèå. (Âñè÷êèòå ñà âêëþ÷åíè â ò. 2.)

Êîíôåðåíöèÿòà ñúùî òàêà

ÏÐÅÏÎÐÚ×ÂÀ çà äèàãíîçèòå, â êîèòî îñíîâíîòî ñúñòîÿíèå ñåêîäèðà ïî äâîéíàòà ñèñòåìà, ïðåäëîæåíà â ÌÊÁ, çàäúëæèòåëíî äàñå ðåãèñòðèðàò äâàòà êîäà (ñúñ çíàöèòå † è *), òúé êàòî òîâà ïîç-âîëÿâà äà ñå îñúùåñòâÿâàò àëòåðíàòèâíè âàðèàíòè íà àíàëèç.

Êîíôåðåíöèÿòà ñå ñúãëàñè ñ íåîáõîäèìîñòòà îò âíàñÿíå íà ïîäðîáíè ðà-çÿñíåíèÿ è ïðèìåðè, çà äà ñå îñèãóðè ïî-íàòàòúøíà ïîìîù çà ïîòðåáèòå-ëèòå.

5.3 Ñïèñúê íà ïðè÷èíèòå çà ñòàòèñòè÷åñêà ðàçðàáîòêà íà äàííèòåçà ñìúðòíîñòòà è çàáîëåâàåìîñòòà

Íà Êîíôåðåíöèÿòà áåøå íàïðàâåíî ñúîáùåíèå çà òðóäíîñòèòå, êîèòîâúçíèêâàò ïðè èçïîëçâàíåòî íà îñíîâíèÿ ñïèñúê íà ðóáðèêèòå îò Äå-âåòàòà ðåâèçèÿ, è çà äåéíîñòòà, êîÿòî áåøå ïðåäïðèåòà, â ÷àñòíîñò îò

18



ÑÇÎ, çà ðàçðàáîòâàíåòî íà íîâè ñïèñúöè íà ðóáðèêèòå, ïðåäíàçíà÷åíèçà ñòàòèñòè÷åñêè àíàëèç è ïóáëèêóâàíå íà äàííèòå çà ñìúðòíîñòòà. Â õî-äà íà èçâúðøåíàòà ðàáîòà ñå èçÿñíè, ÷å â ìíîãî ñòðàíè ïîêàçàòåëÿò çàñìúðò íà äåöàòà âúâ âúçðàñòòà äî 5 ãîäèíè áè áèë ïî-ïîêàçàòåëåí îò-êîëêîòî òîçè çà äåòñêà ñìúðòíîñò. Ñëåäîâàòåëíî áè áèëî öåëåñúîáðàç-íî äà èìà ñïèñúê íà ïðè÷èíèòå çà ðàçðàáîòâàíå íà äàííèòå çà äåòñêàòàñìúðòíîñò è ñìúðòíîñòòà íà äåöàòà äî 5 ãîäèíè, âìåñòî ñïèñúê íà ïðè-÷èíèòå ñàìî çà äåòñêàòà ñìúðòíîñò.

Íà Êîíôåðåíöèÿòà áÿõà ïðåäñòàâåíè çà ðàçãëåæäàíå äâå âåðñèè íà îá-ùèÿ ñïèñúê íà äåòñêàòà ñìúðòíîñò è ñìúðòíîñòòà íà äåöàòà, ïîäãîòâå-íè îò âòîðèÿ âàðèàíò, âêëþ÷âàù íàèìåíîâàíèÿòà íà êëàñîâåòå è ðåçåð-âíè ðóáðèêè, êîèòî äà ñå èçïîëçâàò ïðè íåîáõîäèìîñò.

Îò÷èòàéêè îòáåëÿçàíàòà çàãðèæåíîñò âúâ âðúçêà ñ ïðåäñòàâåíèÿ ñïèñúêíà ïðè÷èíèòå çà ðàçðàáîòâàíå íà äàííèòå çà ñìúðòíîñòòà, áåøå ñúáðàíàíåãîëÿìà ðàáîòíà ãðóïà, êîÿòî äà ðàçãëåäà åâåíòóàëíîòî âêëþ÷âàíå íàíÿêîëêî äîïúëíèòåëíè ðóáðèêè. Îò÷åòúò íà ðàáîòíàòà ãðóïà áåøå ïðè-åò îò Êîíôåðåíöèÿòà è íàìåðè îòðàæåíèå â ñïèñúöèòå íà ïðè÷èíèòå çàñìúðòíîñòòà íà ñ. 644657 (ò. 1, ÷àñò 2).

Â íà÷àëîòî íà ñïèñúêà çà ñâîäíè ñòàòèñòè÷åñêè ðàçðàáîòêè íà çàáîëåâà-åìîñòòà Êîíôåðåíöèÿòà íàïðàâè îáçîð êàêòî íà ïðåäëîæåíèÿ îáù ñïè-ñúê, òàêà è íà ìîäåëíèÿ ñïèñúê çà ïóáëèêàöèÿ, íàïðàâåí íà îñíîâàòà íàíàèìåíîâàíèÿòà íà êëàñîâåòå ñ èçáðàíè ðóáðèêè êàòî ïðèìåðè çà âñåêèêëàñ. Áÿõà ïîñî÷åíè ñåðèîçíè ñúìíåíèÿ çà îòíîñèòåëíàòà ïðàêòè÷åñêàïðèåìëèâîñò íà òàêèâà ñïèñúöè çà ðàçðàáîòêàòà íà çàáîëåâàåìîñòòà, âíàé-øèðîê ñìèñúë. Ó÷àñòíèöèòå â Êîíôåðåíöèÿòà ñå ñúãëàñèõà, ÷å ïðåä-ñòàâåíèòå ñïèñúöè â ãîëÿìà ñòåïåí ñà ïðèëîæèìè çà ñòàòèñòè÷åñêà ðàç-ðàáîòêà íà áîëåñòèòå, èçèñêâàùè ñòàöèîíàðíî ëå÷åíèå, è ÷å áúäåùèòåóñèëèÿ òðÿáâà äà ñå íàñî÷àò êúì ñúçäàâàíåòî íà ñïèñúöè, ïîäõîäÿùè çàïðèëàãàíå è ïðè äðóãèòå âèäîâå çàáîëåâàåìîñò. Îñâåí òîâà, ñâîäíèòåñïèñúöè çà ñòàòèñòè÷åñêà ðàçðàáîòêà íà ñìúðòíîñòòà è çàáîëåâàåìîñòòàâ Äåñåòàòà ðåâèçèÿ òðÿáâà äà ñå ñúïðîâîæäàò îò ñúîòâåòñòâàùè îáÿñíå-íèÿ è èíñòðóêöèè çà èçïîëçâàíåòî èì.

Â ñâåòëèíàòà íà ñúîáðàæåíèÿòà, ïîñî÷åíè íà Êîíôåðåíöèÿòà, è çàêëþ-÷åíèåòî íà ðàáîòíàòà ãðóïà, áåøå ðåøåíî â Äåñåòàòà ðåâèçèÿ äà ñå âú-âåäàò ñïèñúöè çà ðàçðàáîòâàíå è ïóáëèêóâàíå, êàòî ñå íàïðàâÿò ìàêñè-ìàëíè óñèëèÿ çà ïîñòèãàíåòî íà òî÷íîñò è ïî-ãîëÿìà èíôîðìàòèâíîñòíà íàèìåíîâàíèÿòà â òåçè ñïèñúöè. Ó÷àñòíèöèòå ñòèãíàõà äî ñúãëàñèå èïî âúïðîñà çà íåîáõîäèìîñòòà îò ñúçäàâàíå íà âòîðà âåðñèÿ íà ñïèñúêàçà ðàçðàáîòêà íà çàáîëåâàåìîñòòà, â êîéòî äà ñå èçïîëçâàò ðóáðèêè, îç-

19

íà÷åíè ñúñ çâåçäè÷êà, çà äà ñå óëåñíÿò àëòåðíàòèâíèòå ðàçðàáîòêè íàòåçè êàòåãîðèè.

6. Áëîê (ñåìåéñòâî) íà êëàñèôèêàöèèòå

6.1 Êîíöåïöèÿòà çà ñåìåéñòâî íà êëàñèôèêàöèèòå

Â ïðîöåñà íà ïîäãîòîâêà íà Äåâåòàòà ðåâèçèÿ ñòàíà ÿñíî, ÷å ñàìî ÌÊÁíå ìîæå äà îáõâàíå öÿëàòà íåîáõîäèìà èíôîðìàöèÿ è åäèíñòâåíî ñå-ìåéñòâîòî íà êëàñèôèêàöèèòå íà áîëåñòèòå è ïðîáëåìèòå, èìàùè îò-íîøåíèå êúì çäðàâåòî, âåðîÿòíî ùå îòãîâîðè íà ðàçëè÷íèòå ïîòðåáíîñ-òè íà îáùåñòâåíîòî çäðàâåîïàçâàíå. Çàòîâà â êðàÿ íà 70-òå ãîäèíè ñåðàçãëåæäàõà ðàçíè âàðèàíòè íà âúçìîæíî ðåøåíèå. Åäèí îò òÿõ ïðåä-âèæäàøå îñíîâíà ÌÊÁ ñúñ ñåðèè îò ìîäóëè, ïðè êîåòî íÿêîè îò òÿõ ñàñâúðçàíè ñ íåÿ â éåðàðõè÷åí ïîðÿäúê, à äðóãè ñëóæàò êàòî äîïúëíåíèÿ.

Ñëåä íàïðàâåíèòå èçñëåäâàíèÿ è äèñêóñèè, ñ ó÷àñòèåòî íà ðàçëè÷íè êî-ëàáîðèðàùè öåíòðîâå, êîíöåïöèÿòà çà ñåìåéñòâî íà êëàñèôèêàöèèòåáåøå äåòàéëíî ðàçðàáîòåíà è ïðåç 1987 ã. áåøå ðàçãëåäàíà îò Êîìèòåòàíà åêñïåðòèòå, êîéòî ïðåïîðú÷à ïðåäñòàâåíàòà íà ñëåäâàùàòà ñòðàíèöàñõåìà íà êëàñèôèêàöèè.


ÏÐÅÏÎÐÚ×ÂÀ íà ÑÇÎ äà äîðàáîòè êîíöåïöèÿòà çà ñåìåéñòâîòîíà êëàñèôèêàöèèòå íà áîëåñòèòå è ïðîáëåìèòå, ñâúðçàíè ñúñ çäðà-âåòî.

Ñ öåë ïîääúðæàíåòî íà èíòåãðàöèÿòà íà ñàìàòà ÌÊÁ è òàçè êîíöåïöèÿçà ñåìåéñòâîòî, Êîíôåðåíöèÿòà

ÏÐÅÏÎÐÚ×ÂÀ, â èíòåðåñ íà ìåæäóíàðîäíàòà ñúïîñòàâèìîñò íàäàííèòå ïðè ïîäãîòîâêàòà íà ïðåâîäà èëè àäàïòàöèÿòà, äà íå ñåâíàñÿò íèêàêâè ïðîìåíè â ñúäúðæàíèåòî (êàêòî å ïîñî÷åíî â íà-èìåíîâàíèÿòà) íà òðèçíà÷íèòå ðóáðèêè è ÷åòèðèçíà÷íèòå ïîäðóá-ðèêè íà Äåñåòàòà ðåâèçèÿ, ñ èçêëþ÷åíèå íà òåçè, êîèòî ñà ñàíêöè-îíèðàíè îò ÑÇÎ. Ñåêðåòàðèàòúò íà ÑÇÎ íîñè îòãîâîðíîñò çà ÌÊÁè äåéñòâà êàòî öåíòðàëåí êîíñóëòàòèâåí îðãàí çà âñÿêàêâè èçäà-íèÿ (ñ èçêëþ÷åíèå íà íàöèîíàëíèòå ñòàòèñòè÷åñêè èçäàíèÿ) èëèïðåâîäè íà îñíîâàòà íà òàçè êëàñèôèêàöèÿ. ÑÇÎ òðÿáâà íåçàáàâíîäà áúäå óâåäîìÿâàíà çà íàìåðåíèÿ äà ñå ïðåâåæäà èëè àäàïòèðà

20



ÌÊÁ èëè äà ñå ðàçðàáîòâàò äðóãè êëàñèôèêàöèè, èìàùè îòíîøå-íèå êúì ÌÊÁ.

Áëîê (ñåìåéñòâî) íà êëàñèôèêàöèèòå íà áîëåñòèòåè ïðîáëåìèòå, ñâúðçàíè ñúñ çäðàâåòî

Êîíôåðåíöèÿòà ñ èíòåðåñ ðàçãëåäà èçïîëçâàíåòî è âðúçêàòà ìåæäó ðàç-ëè÷íèòå ÷ëåíîâå íà ñåìåéñòâîòî íà ÌÊÁ â ìåäèêîñîöèàëíàòà è ìíî-ãîñòðàííàòà îöåíêà íà ñòàðîñòòà, ïðèëîæèìà íå ñàìî êúì çäðàâåòî, íî

Ìåæäóíàðîäíà ñòàòèñòè-÷åñêà êëàñèôèêàöèÿ íàáîëåñòèòå è ïðîáëåìèòå,ñâúðçàíè ñúñ çäðàâåòî

Îñíîâíà ÌÊÁ(òðèçíà÷íè ðóáðèêè)

Äèàãíîçè Ñèìïòîìè Îêòëîíåíèÿ îò íîðìàòà,

îòêðèòè ñ ëàáîðàòîðíè ìåòîäè Òðàâìè è îòðàâÿíèÿ Âúíøíè ïðè÷èíè çà

çàáîëåâàåìîñò è ñìúðòíîñò Ôàêòîðè, âëèÿåùè âúðõó

ñúñòîÿíèåòî íà çäðàâåòî

Àäàïòàöèèçà îòäåëíèòåìåäèöèíñêè

îáëàñòè Îíêîëîãèÿ Ñòîìàòîëîãèÿ Äåðìàòîëîãèÿ Ïñèõèàòðèÿ Íåâðîëîãèÿ Àêóøåðñòâî è

ãèíåêîëîãèÿ Îðòîïåäèÿ è

ðåâìàòîëîãèÿ Ïåäèàòðèÿ è ò.í.

Îáùà ìåäèöèíñêàïðàêòèêà

Èíôîðìàöèîí-íà ïîääðúæêàíà ïúðâè÷íàòàìåäèöèíñêà

ïîìîù Èíôîðìàöèÿ îò

íåìåäèöèíñêèïåðñîíàë

Äðóãè êîìóíàëíèñèñòåìè íàèíôîðìàöèÿ çàçäðàâåòî

Äðóãè êëàñè-ôèêàöèè,

èìàùè îòíî-øåíèå êúìçäðàâåòî

Íàðóøåíèÿ, íàìà-ëÿâàíå íà òðóäî-ñïîñîáíîñòòàè èíâàëèäíîñò

Ïðîöåäóðè Ïðè÷èíè çà êîíòàêò

Êðàòêè ñïè-ñúöè çà ñòà-òèñòè÷åñêèðàçðàáîòêè

Ìåæäóíàðîäíàíîìåíêëàòóðàíà áîëåñòèòå

ÌÊÁ(÷åòèðèçíà÷-íè ïîäðóá-

ðèêè)

21

è êúì âñåêèäíåâíàòà àêòèâíîñò, à è îòíîñíî ñîöèàëíàòà è ôèçè÷åñêàòàñðåäà. Áåøå ïîêàçàíî, ÷å ïðè èçïîëçâàíåòî íà ÌÊÁ è Ìåæäóíàðîäíàòàêëàñèôèêàöèÿ íà íàðóøåíèÿòà, íàìàëÿâàíåòî íà òðóäîñïîñîáíîñòòà èèíâàëèäíîñòòà ìîæå äà ñå ïîëó÷è öåííà èíôîðìàöèÿ, îñîáåíî ïðè ïðè-ëàãàíåòî íà êîäîâåòå, ïðåäëîæåíè â XXI êëàñ íà Äåñåòàòà ðåâèçèÿ.

6.2 Àäàïòàöèè íà ÌÊÁ çà ñïåöèàëèñòè

Êîíôåðåíöèÿòà áåøå èíôîðìèðàíà çà ïëàíîâåòå çà ðàçðàáîòâàíå íààäàïòàöèè íà Äåñåòàòà ðåâèçèÿ â îáëàñòòà íà ïðîãðàìèòå çà ïñèõè÷íîçäðàâå. Òðÿáâà äà áúäàò ðàçðàáîòåíè ïðåïîðúêè, êîèòî ùå ñúïðîâîæäàòâåðñèÿòà, ïðåäíàçíà÷åíà çà êëèíèöèñòèòå, ðàáîòåùè â îáëàñòòà íà ïðàê-òè÷åñêàòà ïñèõèàòðèÿ, íàó÷íè êðèòåðèè çà èçïîëçâàíå îò ñïåöèàëèñòè-èçñëåäîâàòåëè íà ïðîáëåìèòå çà îïàçâàíå íà ïñèõè÷íîòî çäðàâå, ìíîãî-îñåâè êëàñèôèêàöèè çà íàðóøåíèÿòà â äåòñêàòà âúçðàñò è ïðîáëåìèòå íàâúçðàñòíèòå, à ñúùî òàêà è âåðñèÿ çà ñïåöèàëèñòèòå ñ îáù ïðîôèë.Êîäîâåòå íà ÌÊÁ, îòíàñÿùè ñå äî ïñèõèàòðèÿòà è íåâðîëîãèÿòà, ñúùîòðÿáâà äà ñà â ñúîòâåòñòâèå ñ ïðåïîðúêèòå çà òåçè äèñöèïëèíè.

Íà Êîíôåðåíöèÿòà áåøå îòáåëÿçàíî, ÷å ïðè ñúçäàâàíåòî íà åäíà îò ïúðâèòåàäàïòèðàíè âåðñèè çà ïðèëàãàíå â ñòîìàòîëîãèÿòà (ICD-DA) ñà áèëè çàïàçå-íè îñíîâíàòà ñòðóêòóðà è ôóíêöèè íà ÌÊÁ. Íîâàòà ðåâèçèÿ íà ICD-DA,ñâúðçàíà ñ Äåñåòàòà ðåâèçèÿ, ïðåìèíàâà ïðåç çàêëþ÷èòåëíèÿ åòàï íà ïîäãî-òîâêà.

Íà Êîíôåðåíöèÿòà áåøå ïðåäñòàâåíî âòîðîòî èçäàíèå íà Ìåæäóíàðîä-íàòà êëàñèôèêàöèÿ íà áîëåñòèòå â îíêîëîãèÿòà (ÌÊÁÎ); òîâà å ìíîãî-îñåâà êëàñèôèêàöèÿ, îòðàçÿâàùà êàêòî òîïîãðàôèÿòà, òàêà è ìîðôîëîãè-ÿòà íà íîâîîáðàçóâàíèÿòà. Ìîðôîëîãè÷íèòå êîäîâå íà ÌÊÁÎ, êîèòî ñàâúâåæäàíè äúëãî âðåìå, óñïÿõà äà ìèíàò ïðåç èíòåíçèâíè èçñëåäâàíèÿ.Òîïîãðàôñêèòå êîäîâå íà âòîðîòî èçäàíèå ñà îñíîâàíè íà ðóáðèêèòåÑ00Ñ80 îò Äåñåòàòà ðåâèçèÿ, è ïóáëèêóâàíåòî èì ùå áúäå ïðåäñòàâåíîíà Ñâåòîâíàòà àñàìáëåÿ ïî çäðàâåîïàçâàíå âúâ âðúçêà ñ îäîáðÿâàíåòî íàÄåñåòàòà ðåâèçèÿ.

Áåøå ïîñòèãíàòî ñúãëàñèå çà çíà÷èìîñòòà íà àäàïòàöèÿòà â îáùàòà ìå-äèöèíñêà ïðàêòèêà. Êîíôåðåíöèÿòà áåøå èíôîðìèðàíà çà æåëàíèåòî íàãðóïèòå, ðàáîòåùè â òàçè îáëàñò, äà ñè ñúòðóäíè÷àò ñúñ ÑÇÎ. Ùî ñå îò-íàñÿ äî àäàïòàöèÿòà â äðóãèòå ìåäèöèíñêè ñïåöèàëíîñòè, ÷èèòî áðîéâåðîÿòíî ùå íàðàñíå, òî òóê ìíîãî âàæíà ðîëÿ ùå èãðàÿò ïðåïîðúêèòåíà ÑÇÎ â êà÷åñòâîòî £ íà öåíòúð íà ñúáèðàíåòî, îáðàáîòêàòà è ðàçïðîñ-òðàíåíèåòî íà èíôîðìàöèÿòà.

22



6.3 Èíôîðìàöèîííî îñèãóðÿâàíå íà ïúðâè÷íàòà ìåäèêîñàíèòàðíàïîìîù

Â ñúîòâåòñòâèå ñ ïðåïîðúêèòå íà Êîíôåðåíöèÿòà ïî ðåâèçèÿòà îò 1975ã., Ðåãèîíàëíîòî áþðî íà ÑÇÎ çà þãîèçòî÷íà Àçèÿ â Äåëõè ñúçäàäå ïðåç1976 ã. ðàáîòíà ãðóïà. Áåøå ðàçðàáîòåí äåòàéëèçèðàí ñïèñúê íà ñâúðçà-íè ñèìïòîìè, íà ÷èÿòî îñíîâà áÿõà ñúçäàäåíè 2 êðàòêè ñïèñúêà (åäèí çà ïðè÷èíèòå çà ñìúðò, à äðóãèÿò çà ïîâîäèòå çà êîíòàêò ñúñ çäðàâíè-òå ñëóæáè). Èçñëåäâàíèÿòà íà ñèñòåìàòà ñå èçâúðøèõà â ñòðàíèòå îò òî-çè ðåãèîí, à ïîëó÷åíèòå ðåçóëòàòè ñà èçïîëçâàíè çà ðåâèçèÿòà íà ñïèñú-êà íà ñâúðçàíè ñèìïòîìè è ó÷åòíè ôîðìè. Òàçè ïðåðàçãëåäàíà âåðñèÿáåøå ïóáëèêóâàíà îò ÑÇÎ ïðåç 1978 ã. â áðîøóðàòà Ðåãèñòðàöèÿ è ñú-îáùàâàíå íà äàííè çà çäðàâåòî îò íåìåäèöèíñêè ïåðñîíàë [5].

Ãëîáàëíàòà ñòðàòåãèÿ Çäðàâå çà âñè÷êè äî 2000 ã., êîÿòî çàïî÷íà äà ñåîñúùåñòâÿâà ïðåç 1978 ã., äîïðèíåñå çà óâåëè÷àâàíåòî íà áðîÿ íà ïðîá-ëåìèòå ïðè ðàçðàáîòâàíåòî íà èíôîðìàöèîííèòå ñèñòåìè â ñòðàíèòå-÷ëåíêè íà ÑÇÎ. Íà ìåæäóíàðîäíàòà êîíôåðåíöèÿ ïî ìåäèêîñàíèòàðíàñòàòèñòèêà çà 2000 ã. (Áåëàäæî, Èòàëèÿ, 1982 ã.) [6] òðóäíîñòèòå â èíòåã-ðèðàíåòî íà ñúîáùåíèÿòà, ïðåäîñòàâåíè îò íåìåäèöèíñêèÿ ïåðñîíàë, ñäðóãèòå âèäîâå èíôîðìàöèÿ, ïîëó÷åíà è èçïîëçâàíà çà óïðàâëåí÷åñêèöåëè â çäðàâåîïàçâàíåòî, áÿõà îöåíåíè êàòî ñåðèîçíî ïðåïÿòñòâèå çà ïî-øèðîêîòî âíåäðÿâàíå íà ñèñòåìàòà íà ðåãèñòðàöèÿ íà ìàòåðèàëèòå îòíåìåäèöèíñêèÿ ïåðñîíàë. Êîíñóëòàòèâíîòî ñúâåùàíèå ïî ñòàòèñòè÷åñ-êàòà êëàñèôèêàöèÿ íà ïúðâè÷íàòà ìåäèöèíñêà ïîìîù (Æåíåâà, 1985 ã.)[7] ïîä÷åðòà íåîáõîäèìîñòòà îò ïðèåìàíå íà ïîäõîä, êîéòî áè ïîçâîëèëäà ñå óíèôèöèðà èíôîðìàöèîííîòî îñèãóðÿâàíå, óïðàâëåíèåòî íà çäðàâ-íèòå ñëóæáè è îáñëóæâàíåòî íà îáùèíñêî íèâî ñ ïîìîùòà íà èíôîð-ìàöèÿ, îñíîâàíà íà ñúîáùåíèÿòà îò íåìåäèöèíñêèÿ ïåðñîíàë.

Íà Êîíôåðåíöèÿòà áåøå ñúîáùåíî çà îïèòà íà ñòðàíèòå â ðàçâèòèåòî èïðèëàãàíåòî íà èíôîðìàöèÿ çà ñúñòîÿíèåòî íà çäðàâåòî íà íàñåëåíèåòî âîáùèíèòå, â êîèòî ñà îáõâàíàòè ïðîáëåìèòå è ïîòðåáíîñòèòå, îòíàñÿùèñå äî çäðàâåòî, ðèñêîâèòå ôàêòîðè è çäðàâíèòå ðåñóðñè. Òîçè îïèò ïîò-âúðæäàâà êîíöåïöèÿòà çà íåîáõîäèìîñòòà îò ðàçðàáîòâàíå íà íåòðàäèöè-îííè ñòàòèñòè÷åñêè ìåòîäè íà îáùèíñêî íèâî, êàòî ñïîñîá çà ïîïúëâàíåíà èíôîðìàöèîííèòå ïðàçíèíè â îòäåëíèòå ñòðàíè è óêðåïâàíå íà èíôîð-ìàöèîííèòå èì ñèñòåìè. Áåøå ïîä÷åðòàíî, ÷å ðàçâèòèòå è ðàçâèâàùèòå ñåñòðàíè òðÿáâà äà óñúâúðøåíñòâàò òåçè ìåòîäè èëè ñèñòåìè, äîêîëêîòîïðîñòîòî ïðåíàñÿíå íà òåçè ìåòîäè â äðóãè ðåãèîíè è ñòðàíè íå å âúçìîæ-íî ïîðàäè ðàçëè÷èÿòà â õàðàêòåðà íà çàáîëåâàåìîñòòà, åçèêà è êóëòóðàòà.

23

6.4 Íàðóøåíèå, íàìàëåíà òðóäîñïîñîáíîñòòà è èíâàëèäíîñò

Ìåæäóíàðîäíàòà êëàñèôèêàöèÿ íà íàðóøåíèÿòà, íàìàëåíàòà òðóäîñïî-ñîáíîñò è èíâàëèäíîñòòà [8] áåøå ïóáëèêóâàíà îò ÑÇÎ ïðåç 1980 ã. íà àí-ãëèéñêè åçèê çà öåëèòå íà àïðîáàöèÿòà â ñúîòâåòñòâèå ñ ïðåïîðúêèòå íàÊîíôåðåíöèÿòà ïî ðåâèçèÿòà îò 1975 ã. è ðåçîëþöèÿ WHA29.35 [9], ïðè-åòà îò Ñâåòîâíàòà àñàìáëåÿ ïî çäðàâåîïàçâàíå ïðåç 1976 ã. Îòòîãàâà èç-ñëåäâàíèÿòà è ðàçðàáîòêèòå íà êëàñèôèêàöèÿòà òðúãíàõà â ðàçëè÷íèíàïðàâëåíèÿ.

Ãëàâíèòå îïðåäåëåíèÿ íà òðèòå åëåìåíòà íàðóøåíèå, íàìàëåíà òðó-äîñïîñîáíîñò è èíâàëèäíîñò, íåñúìíåíî ñòàíàõà âàæåí èíñòðóìåíò �

mkb v1 part1 - srzi.bg · icd - 10 international statistical classification of diseases and related...

Documents