MİTOZ BÖLÜNME

KAZANIMLAR Konu/Kavramlar: Hücre bölünmesi, mitozun

evreleri, mitozda kromozomların önemi, mitozun canlılar için önemi8.1.2.1. Mitozun ne olduğunu kavrar ve canlılar için önemini açıklar.8.1.2.2. Hücrenin, mitoz sırasında birbirini takip eden farklı evrelerden geçtiğini kavrar.Mitoz evrelerinin sadece adları verilir.

İnsanlar doğar ve büyür. Bebekler doğduktan sonra nasıl büyüyüp gelişebilir?

NURCAN.rarNURCAN.rarNURCAN.rar

Bir tencere sütten bir kaşık maya ile nasıl yoğurt elde edilir?

Düşüp yaralandıktan bir süre sonra yaralarımız nasıl iyileşir

Tüm bu olaylar günlük yaşantımızın içerisindedir. Sizce canlılarda

görülen bu olayların sebebi nedir?

Yaralarımızın iyileşmesi, yoğurdun mayalanması, tek hücreli canlıların çoğalması, üreme hücrelerinin oluşması ve büyüme gibi olaylar hücre bölünmesinin sonucudur.

Tek hücreli canlılarda üremeyi, çok hücreli canlılarda ise büyüme ve gelişmeyi sağlayan bölünme çeşidi mitoz bölünme adını alır. Sperm yumurta ve polen gibi eşey hücrelerinin oluşumu mitoz bölünme ile gerçekleşmez.

Mitoz bölünme evreler halinde gerçekleşen bir olaylar zinciridir. Hücre bölünmeden önce hazırlık dönemi geçirir.Bu evreyi çekirdek bölümesi takip eder.

Çekirdek Bölünmesi : İnterfaz dışında çekirdek bölünmesi,profaz,metafaz,anafaz,telofaz olmak üzere birbirini takip eden dört evrede tamamlanır.

İnterfaz Evresi Bu evre aynı zamanda

yavru hücrenin bölününceye kadar geçireceği hazırlık evresidir. Hücre

bölünmeye başlamadan önce DNA kendini eşler

kromozom sayısı iki katına çıkar.

Çekirdek zarı ve çekirdekçik eriyerek

kaybolur.

Profaz Evresi

Bu evrede kromotin iplikler kısalıp kalınlaşarak kromomları oluşturur. Kardeş kromozomlar

sentromer denilen boğumlu bölgeden birbirlerine bağlanırlar.

Metafaz Evresi

Bu evrede iğ iplikleri oluşmuştur. Kardeş

kromozomlar iğ iplikleri üzerinde

hücrenin merkezine dizilirler.

Anafaz Evresi

Bu evrede kardeş kromomlar iğ

ipliklerinin kasılıp gevşeme hareketi ile birbirlerinden

koparak kutuplara doğru çekilirler.

Telofaz Evresi

Bu evrede iğ iplikleri eriyerek kaybolur. Çekirdek zarı ve

çekirdekçik yeniden oluşur. Böylece çekirdek bölünmesi tamamlanmıştır. Çekirdek bölünmesini sitoplazma bölünmesi takip eder.

Sitoplazma Bölünmesi Soplazma bölünmesi bitki ve hayvan hücrelerinde farklıdır.

Hayvan hücreleri yuvarlak olduğu için

hücre ortadan boğumlama yaparak bölünür.Böylece bir

hüreden 2n kromozomlu genetik yapıları aynı iki yeni yavru hücre oluşur.

Bitki Hücresinde Sitoplazma Bölünmesi

Bitki hücresinde boğumlama olmaz. Hücrenin merkezinde orta lamel denilen

bir yapı oluşur. Hücre bu yapıdan bölünerek ikiye ayrılır. Oluşan hücrelerin

genetik yapıları ve kromozom sayıları ana hücrenin aynısıdır.

Mitoz bölünmenin özellikleri:

İki yeni yavru hücre oluşur. Oluşan hürelerin kromozom sayıları aynıdır. Yavru hücrelerin genetik yapıları ana hücreyle

aynıdır. Bütün canlılarda görülür. Canlı zigot durumundayken başlar yaşamı

boyunca devam eder.

HAZIRLAYAN: Nurcan ÜNLÜSELEK