MINISTERSTVO ZA @IVOTNA SREDINA I PROSTORNO PLANIRAWE

UPRAVA ZA @IVOTNA SREDINA

NACIONALEN SISTEM NA ZA[TITENI PODRA^JA

m-r Sa{ko Jordanov

23-24.04.2009, Dojran

Развој на национална еколошка мрежа во РепубликаМакедонија (МАК-НЕН)

Nacionalna legislativa za za{tita na prirodata

� Ustav na Republika Makedonija (1991)

� Zakon za za{tita na prirodata (2004, 2006 i 2007)

� Zakon za `ivotnata sredina (2005, 2007 i 2008)

� Zakon za za{tita na Ohridskoto, Prespanskoto i Dojranskoto Ezero (1977)

Zakon za za{tita na prirodata

� Zakonot ja ureduva za{titata na prirodata, preku za{tita na biolo{kata i predelskata raznovidnost i za{titata na prirodnoto nasledstvo vo za{titeni podra~ja i nadvor od niv. Во zаконот сетранспонирани Директивите на ЕУ

� Direktivata na Sovetot 92/43/EEC za za~uvuvawe na prirodnite `iveali{ta i diva fauna i flora

� Direktiva na Sovetot 79/409/ EEC za za~uvuvawe na divite ptici

� Regulativa na Sovetot 338/97/ EEC za za{tita na vidovite diva fauna i flora preku regulirawe na nivnata trgovija i

� Odredbite od ratifikuvanite me|unarodni konvencii i dogovori za za{tita na prirodata

Za{titeni podra~ja

�Sistemot na za{titeni podra~ja se vospostavuva zaradi za{tita na biolo{kata raznovidnost vo prirodnite `iveali{ta, za{tita na abiotskite karakteristiki i predelskata raznovidnost

�So proglasuvawe na podra~jeto za za{titeno toa se steknuva so status na prirodno nasledstvo

�Националниот сistem na za{titeni podra~ja pretstavuva del od me|unarodnite еколошки mre`i (Balkanski zelen pojas i Emerald mre`a)

Kategorii na za{titeni podra~ja vo RM

� Strog priroden rezervat - SPR (Ia kategor. IUCN)

� Nacionalen park - NP (II kategor. IUCN)

� Spomenik na prirodata - SP (III kategor. IUCN)

� Park na prirodata - PP (IV kategor. IUCN)

� Za{titen predel - ZP (V kategor. IUCN)

� Pove}enamensko podra~je - PNP (VI kategor. IUCN)

� Mre`ata na za{titeni podra~ja vo Republika Makedonija vklu~uva 81 objekti na prirodata koi zafa}aat okolu 7,4 % od vkupnata teritorija na dr`avata

� Analizata na ovie podra~ja e napravena soglasno starata kategorizacija i gi vklu~uva slednite kategorii na za{titeni podra~ja:

- nacionalen park (3)- strog priroden rezervat (4)- predel so posebni prirodni karakteristiki (3)- oddelni rastitelni i `ivotinski vidovi nadvor

od za{titenite podra~ja (12) i - spomenik na prirodata (59)

Karta na зa{titeni podra~ja vo RМ

Za{titeni podra~ja vo РМ so me|unarodno zna~ewe

� Ohridsko Ezero - vklu~eno na Lista na svetsko nasledstvo (UNESKO, 1979)

� Prespansko Ezero - vklu~eno na Ramsarka lista (1997)

� Dojransko Ezero - vklu~eno na Ramsarka lista (2007)

� Markovi Kuli - preliminarna lista na (UNESKO 2004)

� Pe{tera Slatinski Izvor - preliminarna lista na (UNESKO 2004)

Postapka za proglasuvawe na za{titeno podra~je

� Na~in na proglasuvawe SPR, NP i SP se proglasuvaat so zakonPP, ZP i PNP gi proglasuva Vladata na RM

� Predlog za proglasuvawe na SPR, NP I SP (organite na dr`avnata uprava, sovetot na op{tinata, sovet na op{tinata od gradot Skopje, sovetot na gradot Skopje, nau~ni ustanovi, drugi organi, organizacii i institucii

� Predlog za proglasuvawe na PP, ZP i PNP (gorenavedni institucii i fizi~ki i pravni lica

Upravuvawe so za{titeni podra~ja

� Upravuvaweto, nadzorot i za{titata na SPR go vr{i M@SPP, a mo`e da odlu~i upravuvaweto da go dodeli na drug organ, institucija ili organizacija

� Upravuvaweto i za{titata na NP go vr{at Javni ustanovi-Nacionalen park;

� Upravuvaweto i za{titata na SP, PP, ZP go vr{at subjekti pod uslovi i na na~in utvrdeni so Aktot za proglasuvawe i Zakonot za za{tita na prirodata

� Upravuvaweto i za{titata na pove}enamenskoto podra~je go vr{i Javno pretprijatie osnovano od Vladata na RM

� Subjektite zadol`eni za upravuvawe so za{titenoto podra~je, upravuvaat integralno so celata teritorija na za{titenoto podra~je

� Subjektite koi se nadle`ni za za{tita i upravuvawe so za{titenite podra~ja donesuvaat planovi za upravuvawe i godi{ni programi za za{tita na prirodata, по претходна согласност одМЖСПП

Revalorizacija na za{titeni podra~ja

� M@SPP sproveduva revalorizacija na za{titenite podra~ja i nivno povtorno proglasuvawe, soglasno ~len 187 od Zakonot za za{tita na prirodata

� Povtorno proglaseni za{titeni podra~ja- NP Pelister- SP Smolarski Vodopad

� Proglaseni нови za{titeni podra~ja� - SP Kuklica

- SP Markovi Kuli

� Tekovna sostojba so proglasuvawe на za{tитениpodra~ja- SPR Plo~e-Litotelmi (izgotven Predlog-Зakon)

- SPR Lokvi Golemo-Koware (odr`ana javna rasprava)

- SP Острово, Арборетум и Езерце (Трубарево), како интегрална целина Острово (sledi javna rasprava)

- SP Dojransko Ezero (sledi definir. granici иjavna rasprava)

- SP Prespansko Ezero (sledi definir.granici и javna rasprava)

- Izgotven e Predlog-Zakon za proglasuvawe na Al{ar za za{titeno podra~je

- Izgotvuvawe na Predlog-Zakon za proglasuvawe na Monospitovsko Blato za za{titeno podra~je (otkako }e se definira granicata и }e se odr`i javna rasprava)

� Идни активности

- Otpo~nuvawe na postapka za proglasuvawe na del od planinata Gali~ica za nacionalen park

- Otpo~nuvawe na postapka za proglasuvawe na del od planinata Jablanica za nacionalen park

- Otpo~nuvawe na postapka za proglasuvawe na del od [ar Planina za nacionalen park

- Otpo~nuvawe na postapka za proglasuvawe na КањонМатка за заштитено подра~је

- Otpo~nuvawe na postapka za proglasuvawe na Тиквеш зазаштитено подра~је

- Otpo~nuvawe na postapka za proglasuvawe na Ezerani na Prespanskoto Ezero za заштитено подрачје

Слабости на тековниот национален системна заштитени подра~ја

� Имплементацијата на Законот за заштита наприродата сеуште е во почетна фаза (поголем дел одподзаконски акти за природа не се донесени)

� Недоволно развиени капацитети на централно илокално ниво за управување со заштитените подра~ја

� Планови за управување за поголем број заштитениподра~ја не се изготвени

� Финасирање во развојот и управувањето созаштитените подра~ја е недоволно

� Отсуствува континуиран мониторнгот на состојбата наприродата во заштитените подра~ја, согласномеѓународна методологија и стандарди

Препораки за унапредување науправувањето со заштитените подра~ја

� Зајакнување на капацитетите на централно и локалнониво за управување со заштитените подра~јa (посебнона МЖСПП, Управа за `ивотна средина, Сектор заприрода)

� Донесување на измени и дополнување на Законот зазаштита на природата во контекст на заштитенитеподра~ја

� Изготвување и донесување на подзаконски акти заприрода

� Интензивирање на процесот на валоризација наевидентирани објекти на природата и нивнопрогласување за заштитени подра~ја

� Интензивирање на процесот na ревалоризација назаштитените подра~ја и нивно повторно прогласување

� Развивање на договори и протоколи за делегирање нанадлежности во управувањето од МЖСПП на субјектите зауправување со заштитените подрачја

� Утврдување на normi i стандади за управување созаштитените подра~ја (при избор на субјект за управување)

� Изготвување на планови за управување со заштитениподрачја (пр.НП Пелистер, во тек е за НП Галичица ипочнува за НП Маврово)

� Воспоставување на континуиран мониторинг на состојбатасо природата во заштитените подра~ја

� Обезбедување на поголемо учество на др`авата вофинасирање на заштитените подра~ја, посебно воуправувањето (приоритеtни се подра~јата кои беаидентификувани во рамки на проектот-Развој на Емералдмре`а во РМ)

� Steknuvawe na znaewa i iskustva so implementacija na tekoven proekt na UNDP/GEF/M@SPP: Zajaknuvawe na ekolo{kata, institucionalnata i finansiskata odr`livost na sistemot na za{titeni podra~ja vo Makedonija

� Овозможување пошироко учество на јавноста во процесот напланирање и управување со заштитените подра~ја

VI BLAGODARAM NA VNIMANIETO!

E-mail: sasko.jordanov@gmail.comtel: 02 3215 373

faks: 02 3066 931