P8.00

NOW OPENMarket City, Agora

P2

Mindanao

Inadlaw’ng kasayuran ug kalingawan

BalitaVol. I No. 47 Cagayan de Oro City Lunes, Hulyo 11, 2011

ANG PANAHON KARONAng bagyong si “Goring”ang gilayas na sa Pilipinas apan g ipah iba lo ang tanan sa pagbantay sa baha ug landslides tugond kay adunay low pressure area nga nakit-an 210 kilometro ang gilay-on gikan sa amihanan-sidlakang bahin sa Hinatuan, Surigao del Sur.

Lanao del Norte crowns new Queen. (From left to right) Joriesa Tañan (4th-runner up), Leslie Gaborno (2nd-runner up), Angel Lou Pates (2011 Ms. Lanao del Norte), Imelynn Bombeo (1st-runner up), and Michelle Ann Jancilan (3rd-runner up).

Balita Lunes, Hulyo 11, 20112 Mindanao

Balita

basallajesCOCO LUMBER & STICK DEALERJ.R. Borja, Cagayan de Oro Citytel. no.: 856-1671

Owner : MR. RENIE BASALLAJES

Balita Lunes, Hulyo 11, 20112 Mindanao

Balita

For your VEGETABLES Needscontact:

b-b saNCHeZFARM PRODUCTS DEALER

GUSA EAST BOUND PUBLIC MARKETGUSA, CAGAYAN DE ORO CITY

Cell. #: 0908-1067819 0917-3047221

NONOY LECHON SERVICESOFFERED OUT OF TOWN ORDER

Wedding • Anniversary • Birthday • PartyLocated at 31-22 Brgy. Nazareth, CDO & Westfield Subdivi-

sion, Brgy. Iponan, Entrance Brgy. BalulangFor more details, contact Tel. No.: 309-5276

Manager: HeRMILINO VILLALON“ORDER NA OG LECHON”

MPM PORK & BEEF RETAILER

Dealer of fresh pork & beef anD balbacua

Located at:Ground floor Cogon Market, Capt. Vicente

Roa-JR Borja, CDOMr. & Mrs.

Mando/Perlita Maghinay - owner

WANTEDMaSSaGE THERaPiST

Female, 20-35 yrs. old, single or married, experience not

necessary, willing to be trained.Apply asap at:

Blessies Facial CenterTiano-Yacapin Sts., Cagayan de Oro City

Contact No.: 09228844281

residential lot for sale

133 sq metersLocated at: F.S. Catanico,

Cagayan de Oro CityContact: 09997997008

DIRECT BUYER ONLY

BUTAUN City––Naka-score na sab ang anti-illegal drug composite team sa Caraga Region.

Kaniadtong gabii sa petsa-7 ning bulana, ilang natultolan ang subra sa tunga sa ektaryang plantasyon sa marijuana diha sa Sitio Mactan, Brgy. Casapa, Lapaz, Agusan del Sur.

Sa pag-inihapay na, nasayran nga mokabat sa 5,371 ka mga himsog nga punoan sa marijuana ang sulod sa maong plantasyon. Base sa market value sa Dangerous Drugs Board (DDB), ang maong gidaghanon nagkantidad sa P1,074,200.

Dihadiha, gisunog sa mga otoridad ang 5,188 ka mga puno-an, samtang ang 183 ka mga punoan gidala nganha sa PDEA Office 13 ning dakbayan sa Butuan alang sa dokumentasyon ug tukmang disposisyon.

Na-ilhan na ang tulo ka mga tigtanom, apan naka-ikyas atol sa pagronda sa plantasyon. Ang ilahang tagsa-tagsa ka mga ngalan wala ibutyag sa mga otoridad samtang gigukod pa sa pagkakaron.

Si Police Chief Supt Reynaldo Serrano Rafal, police regional director sa Caraga Region, miingon nga ang plantasyon natultolan sa mga tinugyanan sa balaod tungod sa tabang sa katawhan sa Barangay Casapa, Lapaz ug silingan nga mga dapit.

Naglaum si Director Rafal nga magpadayon ang pagpakabana sa katawhan mahitungod sa illegal nga mga kalihokan sa ilahang palibot. Gipahalipayan usab ni Director Rafal ang operating team tungod sa ilahang epektibong kampanya batok sa illegal nga mga druga sa rehiyon.

Ang team gilangkob sa 13th Regional Public Safety Battalion (RPSB), Regional Special Operation Task Group (RSOG), La Paz Municipal Police Station (MPS) ug sa 26 Infantry Battalion, 402nd Brigade, Philippine Army, uban sa Philippine Drug Enforcement Agency (PDEA-13).

Kahinumduman nga kaniadtong petsa-8 sa Hunyo ning tuiga, ang maong team naka-ibot usab og kapin sa 1,000 ka mga puno-an sa buhing marijuana diha sa Sitio Umayam, Brgy. Casapa 1 (Mankuyambog) sakop gihapon ning lungsod sa Lapaz. (Arjay S. Felicilda, Caraga Regional Bureau Chief, uban sa report ni P/Supt. Martin Mercado Gamba, regional information officer sa Caraga PNP)

HALOS usa ka bulan na nga nag-antos ang ka-tawhan sa dakbayan sa Iligan tungod sa pagkawa-lay tubig nga ma-inom.

Kagahapong adlawa, samtang nawala ang su-gang dagitabnon sugod sa alas otso hangtud sa alas singko ang takna sa kahapon adlaw nga Dominggo sa entiro syu-dad sa Iligan, nakagubot ang mga katawhan sangl-ita kalit lang nga mi-agas ang tubig sa nagkada-iyang mga gripo ginamit

P1.074 milyon marijuana gipang-ibotSinulat ni ARJAY S. FELICILDA

Sinulat ni JHO PANTOJA

Sinulat ni RUEL PELONE

Katawhan sa Iligan giuhaw kay walay tubig mainum

Mantalaan misira human sa 168 ka tuig

ang “Jetmatic pump” kon bomba sa tubig aron mo-agas.

Human sa alas singko sa kahaponon, kalit lang usab nawala ang tubig nga ma-inom, maoy hi-nungdan sa pagka-des-maya sa mga katawhan sa Iligan, niining pag-dumala karon niini nga administrasyon ubos sa pagdumala ni City Mayor Lawrence Cruz.

Sumala pa sa mga ka-tawhan, nangapo nalang sila sa mga saad ni Mayor

Cruz halos matapos na-lang ang iyang termino apan wala gihapon matu-man ang iyang mga saad nga mahatagan ug tubig nga ma-inum ang tanang kabaranggayan sa syudad sa Iligan.

Kahinumduman, ang dakbayan sa Iligan, nang-utang ug P450 milyones ka pesos sa World Bank niadtong tuig 2006 ug aprobado na, apan na-palpak kini tungod sa binuang sa ilang gihimong “bidding,” sunod nang-utang ang syudad ngadto sa Land Bank of the Phil-

ippines (LBP) sa kantidad ug P175 milyones ka pesos apan napalpak na usab tungod sa ilang gihimong pagdugang sa kantidad human sa bid-ding maoy hinungdan nga gikasohan ang mayor ngadto sa Ombudsman hangtud karon.

Ang Iligan City Water District ang kanunay lang ug kalot daplin sa mga kadalanan aron sa pag-pamutang ug mga tubo apan hangtud karon walay sulod ug tubig ang mga dagkong tubo nga ilang gipamutang.

IGO na lang sa pagpa-agas sa ilang luha ang kapin 200 ka trabah-ante sa usa ka sine-manang mantalaan didto sa Britanya tun-god sa eskandalosong hacking sa mga tele-pono sa ilang mga tinubdan unta sa mga balita.

Human sa 168 ka tuig nga pagkatukod niini, nagdesisyon ang kadagkuan sa maong pamantalaan nga undangon na ang pamantalaan di in niadtong adlawng Domingo ilang gipa-

tik ang ilang ulahing edisyon nga nagdala sa banner story nga “THANK YOU AND GOODBYE!”

Nahimong emo-syonal usab ang mga reporters sa paman-talaan News of the World (NoW) sa Brit-anya diin nangayo sila og pasaylo sa ilang kapin 7 ka milyon nga readers.

Nagsugod sa ilang circulation ang ma-ong mantalaan, usa ka tabloid, niadtong tuig 1843.

Sa ilang katapu-

san og ika-8,674 nga weekend edition, ila usab gipakita ang n a g k a l a i n g - l a i n g montage sa i lang mga napatik na nga mantalaan.

“We praised high standards, we de-manded high stan-dards but, as we are now only too painfully aware, for a period of a few years up to 2006 some who worked for us, or in our name, fell shamefully short of those standards,” nakasaad sa naturang tabloid newspaper. “Quite simply, we lost our way. Phones were hacked, and for that this newspaper is truly sorry.”

Matod pa nga ang

News of the World maoy responsabli sa pag-hack sa cellu-lar phones sa mga biktima sa krimen, artista, ug politiko.

Matod pa sa ka-polisan nga 4,000 ka phone numbers ang target sa maong pamantalaan nga i-hack.

Gi-aresto na sa kapolisan ang kanhi press secretary ni British Prime Min-ister David Cameron tungod sa kalambigi-tan niini sa pag-hack sa mga telepono.

Gidakop usab sa kapolisan si Andy Coulson, kanhi re-porter sa royals ug karon editor sa NoW tabloid.

KasikasLunes, Hulyo 11, 2011 3Mindanao

Balita

ANG langit o gitawag sa Englis nga “sky” or “heaven” usa ka butang nga hangtod karon dili pa gayud klaro kung hain o unsa kanang dapita.

Sa akong pangidaron karon, wala pa nako mad-unggi nga adunay buhi nga tawo nga miadto sa langit unya mibalik dinhi sa kalibutan.

Kahinumdum na hi-noon ko sa pasiaw nga nagkanayon:

===Maestra: Kinsa ninyo ang gusto moadto sa langit? (Miisa sa kamot ang tanan gawas ni Pedro.)Maestra: Pedro, di diay ka ganahan moadto sa langit?Pedro: Pasayohon man god kog uli ni Nanay, Ma’am!

===Pero kung didto ka

magpuyo sa Iligan City ang gitawag nga “The City of Waterfalls” ambot kung malangit ba ka nga sige na lang man unya ka ug pamalikas.

Gahapon nasayran nako nga haskang lipaya na sa mga lumulopyo sa dakbayan sa Iligan kay gawas nga nag ulan-ulan na oyyy, aduna na may gagawas nga tubig sa tumoy sa gripo.

Hapit mag piyesta ang halos lumulopyo sa Iligan City kay tiaw mo aduna nay agas ang ilang gripo.

Dili na gyud intawon mapasma sa kaligo ang mga residente. At least, kung kaniadto “walay ligo” usahay karon, bisan pa og 12 times unya 24/7 pa gyud.

BUENAVISTA, Agu-san del Norte––Duha ka mga kampo sa New People’s Army (NPA), na-ilog sa mga tro-pa sa 58th Infantry Battalion, Philippine Army, Hulyo 6 ning tuiga, diha sa Sitio Lower Malanay, Ba-rangay Sangay ning maong lungsod.

Mga kampo sa rebelde nakuha sa militarSinulat ni ARJAY S. FELICILDA

Si Lt. Col. George C. Banzon, kuman-dante sa 58IB, nag-kanayon nga nga ang maong mga kampo iyaha sa Guerr i l-la Front (FC) 4A, Northern Mindanao Regional Committee (NCMRC) sa CPP/NPA nga naglihok sa hilit nga bahin sa

mga probinsiya sa Agusans. Pangulo sa grupo si alias Ka “Joker.”

Ang maong mga kampo nga mo-igo og 20 ngadto sa 100 ka mga tawo, usa sa mga target sa mili-tar dihang bahina sa Caraga Region.

Gikan sa nahis-gotang mga kampo, nakuha sa mga tropa

sa gobyerno ang walay sulod nga military bag, tulo ka headsets sa cell phones, duha ka gas stoves, unom ka dry cell batter-ies, mga personal nga butang, plastic bags, listahan sa code names ug lainlaing subersibong mga do-kumentos.

Dugtong niini, si Maj. Gen. Victor A.

Felix, kumandante sa 4thInfantry Divi-sion (4ID), mibahad nga dili undangon sa militar ang operasyon aron mapi-angan, matumba ug dili na gayod makabangon ang mga rebelde.

Sa iyahang bahin, Maj. Eugenio Julio C Osias IV, 4ID spokes-person ug kumandan-te sa 4th Civil Military

Operation Battalion, miingon nga ang pag-kalupig sa nahisgo-tang mga kampo sa NPA nagpasabot la-mang sa epektibong lihok sa militar batok sa dautang mga el-emento sa Pilipinhong katilingban.(Arjay S. Felicilda, Caraga Re-gional Bureau Chief, uban sa report sa 4CMO/PIA-10)

GIPANGUNAHAN ni Provincial Health Officer Ignacio Moreno uban sa mga empleyado sa Misamis Oriental Provincial Health (MOPH) sa lungsod sa Balingasag ang pag-isa sa team banners atol sa pagsaulog sa upat ka adlaw nga MOPH-Balingasag Day nga nagsugod niadtong Martes petsa 5 sa Hulyo ning tuiga.

CAGAYAN de Oro City––Nakaangkon sa mga samad-paso sa kamot ug tiil ang lalaking adunay apan sa pangisip sa dihang gilamoy sa kalayo ang usa ka pinuy-anan diha sa Zone 2 sa Barangay Bulua ni dakbayan.

Kini human giin-gong napasagdan ang dinagkutang lampari-lya sulod sa pinuy-

‘Dili gyud malangit’Strictly

Nonsense

RUEL PELONE

Kung kaniadto galurat nga gapula ug galawon ang ilang mga mata tun-god sa pag atang atang kung kanus-a moagas ang gripo karon, ang ilang kalimutaw pwerte na gyud kaputi.

Pero! Dinhi na, kay naa pa gyuy pero!

Natingala ang tanan kay imbes aduna nay agas ang gripo, wala na man hinoon supply nga kuryente.

Sa ato pa! Ngitngit. Aguy! Kung kaniadto

adunay kuryente apan wa-lay tubig. Karon? Adunay tubig apan walay kury-ente!

Gi tubag pud diay kadtong akong giingon dinhi sa akong kolum nga “okay lang nga walay kuryente apan adunay tubig, mayor.”

Ngek! Pait pud inta-won Mayor Lawrence Cruz, ang buotan nga mayor sa Iligan City, kung walay kuryente oi.

Looy pud si “Inday” nga manghugas og plato kay basin magakos ni “sir” kay abi niya iyang asawa ang nanghugas og plato. Away gyud na, di ba ‘yor?

Lalaki nga adunay apan sa pangisip ang nasamdan atol sa sunog sa Brgy Bulua

anang gipanag-iya sa pamilyang Nicolas.

Matud ni Nida Nicolas nga maoy naangol ang anak ni in ing s i Gabby Nicolas, 27 anyos, kinsa ginapos atol sa pagkasunog sa ilang balay gumikan sa apan niya sa pang-huna huna.

D u g a n g n i i n i , Nicolas nga nasamad usab ang kamot sa

laing anak niining babaye atol sa maong sunog.

Nalakip usab sa p a g k a s u n o g a n g kapin 2-mil pesos ni-yang gitipigang salap-ing cash ug pipila ka kabtangan.

Subay sa pag-es-timate sa City Fire Dept moabot sa 30-mil pesos ang damyos sa maong sunog.

Samtang miapela

ug panabang gamit ang Bombo Radyo ngadto sa publiko ang pamilyang Nico-las nga nabiktima sa sunog diha sa Brgy Bulua ning syudad.

Kini human bisan usa ka dako wala sila’y nakuha hinoon naan-gol pa ang duha sa siyam ka mga anak sa magtiayong George ug Nida Nicolas.

bomboradyo.com

Opinyon Lunes, Hulyo 11, 20114 Mindanao

Balita

Grave Oral Defamation, usa ka kuyaw nga kaso“Analyn Dalmao Mag-matngon ka niini” Dili lalim ang usa ka kaso nga gitawag og Grave Oral Defamation kay kini usa ka kasong criminal. Ang pagpak-aulaw sa tawo, tinuod man o dili ang iyang binuhatan, kung imo siyang gipakaulawan atubangan sa daghang mga tawo mahitun-god sa iyang dignidad ang madutlan gayud sa maong kaso batok sa responsabling tawo nga maoy nagpakaulaw kaniya. Pananglitan, ang usa kaborikat, dili nimo siya mabastabasta nga imong siyang singgitan o pakaulawan sa ingon niana nga pulong bisan pa man tinood nga mao kana ang iyang trabaho, kadtong tawo nga maoy nagpakaulaw niini ang mataral gayud sa huk-manan. Kung ang usa ka tawo mobandilyo ba-tok ngadto sa usa ka inahan kansang iyang

anak ang naminyo og amerikano tapos imong pakaulawan nga gibal-igya niya ang iyang anak ngadto sa maong langyaw aron lamang mahaw-as sa kalisod, kini usa ka dakong su-pak sa balaod ug ang tawong nagpakaulaw niini pagataralon gayud sa hukmanan sa kasong Grave Oral Defamation. Niining bag-ong pamalaod, ang Grave Oral Defamation mas bug-at pa kini kung itandi ngadto sa kasong LIBEL. Tungod kay ang kaso susama ni in i ang ipaagi man gayud

una ngadto sa Lupon, diin ang suspitsado niini ang ipatawag sa barangay aron iyang tubagon ug maka-klaro ang tanan. Kung panan-glitan, nagkasinabtanay tali ang duha ka partido, mao ang nanumbong ug ang gisumbong ni-ini. Mahitabo na dayon ang usa ka amicable settlement. Apan kung ang suspitsado bisan pa man sa invitation letter nga gipa-abot kaniya unya wala siya motunga niini sulod sa tulo ka skedyul nga pagpatawag kaniya, ang barangay mo-isyu na dayon og “Certificate to File Action” para ipadayon ang maong kaso ngadto sa korte. D i l i man gayud maayo ang kaso nga mosangko pa ngadto sa korte kay gawas nga hasol, gasto ug labaw sa tanan dilikado kini sa parte sa suspitsado kay mapahamtangan naman dayon siya sa usa ka warrant of ar-

rest diin makaubo na dayon ang suspitsado niini ug ayha na dayon magkaragkarag kung unsa ang iyang pagabu-haton. Kay ang balaod nag-kanayon nga “Every defamatory imputa-tion is presumed to be malicious, even if is be true, if no good intention and justifiable motive for making it is shown”. Tataw kaayo ang maong balaod nga “ang matag pagpak-aulaw sa iyang isig ka tawo, nagpabilin nga usa ka malisyuso, bisan pa man kini usa ka tinood nga binuhatan, apan kini supak gayud gihapon sa balaod ug manubag gayud ang suspitsado tungod kay ang tawo nagpabilin nga kanunay inosente sa sitwasyon. Labaw na kung dili tinuod nga binuhatan apan gipakaulawan ngadto sa kadaghan, mas dako ang silot ubos sa balaod.

The Mindanao Daily Balita is published daily at Door 3 Geleng Bldg., Lapasan Highway, Cagayan de Oro City. It is registered with the Department of Trade and Industry (DTI), Region 10 with Certififcate No. 01349532, and with Business Permit No. 2011-1516, TIN No. 946-396-807-001

Telefax Nos: (088) 856-3344, (08822) 72-33-44, (088) 857-1390, 74-53-80, cell no.: 0923-432-0687

Website: www//businessweekmindanao.comE-mail: mindanaodailynews@gmail.com

ATTY. MARIO T. JUNIatty. roberto a. cantago jr.

Legal Counsels

DANTE M. SUDARIAPublisher

ROSE MARY D. SUDARIAManager

NELSON V. CONSTANTINOURIEL C. QUILINgUINg Editorial Consultants

RIZA O. ARESLIEZL A. DELOSOJOE PALABAO

RENE MIChAEL BAÑOSMarketing Consultants

JOE PANTOJASONNY DAVIDNews Editors

ROLANDO SUDARIAgERRY L. gORIT

Photo Journalists

RUEL V. PELONEeditor-in-Chief

gUILLERMO ADE, Jr. Production

JONAThANCATALANAdvertising

FELIX SANTILLAN Layout Artist

MARLON DOMINgOCirCulation

For subscriptions and advertise-ments please contact our bureaus and agents in your areas.

Cebu City- RAUL CARDONA - 0927-2251300Davao City - JESSIE PALABAO - 0910-6681733Butuan City - ARJAY FELICILDA - 0949-328-4099Butuan City - OBET SAMONTE - 0905-7495220Bukidnon - MARY ANN NOBLE - 0923-616-5083Valencia City, Buk.- ED BAUL - 0920-9019294

Ozamis City - ATTY. ROBERTO CANTAGOOroquieta - MARISA MANLAPIg - 0928-9538828

Gingoog City - WILLIE RAMOS - 0926-1691016West Mis. Or. - JUN FELICILDA - 0906-7389130East Mis. Or. - JESSIE DAhAY - 0935-9058038

ARMM Region - SONY SUDARIA - 0917-3247258Iligan City/cdo - JOE PANTOJA - 0906-7469233

Iligan City - RIC CLET - 0926-9036503Marawi City - ASA MADALE - 0916-1590131

Lanao del Sur - SAhRIA MARUhOMBacolod, LDN - NONO TARIO-0916-2310903

Maranding - ELEANOR TAPITAN - 0926-1888871 Zambo City - CAMCER I. ORDOÑEZ - 0908-7804348

Pagadian City - ROMY FRANCISCO - 0906-7258021Ipil, Zamboanga Sibugay - ALBERTO ALCORIZA

Puerto,CDO -LUCRESIA JERUSALEMCagayan de Oro - SONNY DAVID - 0935-9727899Cagayan de Oro - JOE PALABAO - 0905-1569709Puerto, CDO - VICTOR ALCOVER - 0926-9778513

Claveria - DAVID SUDARIA - 0926-1096831Manolo Fortich, Buk. - OSCAR LEDESMA

Mangagoy, Bislig City - DIONESIO DATWIN

Mindanao

Balita

M I N D A N A OBusinessWeek

Your local online business paper

Call us now! Tel nos:856-33-44, 74-53-80Geleng Bldg., Lapasan Hi-way

Cagayan de Oro Cityadvertising BusinessWeek makes your advertisements read worldwide!!!

www.businessweekmindanao.com

Gusto ka ba nga mabasa sa mga businessman ug mga manager ang imong advertisements?

Isyo Dokyumentado

Ni SONNY DAVID

ANG pro-birth control usa ka non-govern-ment organizations kun NGO’s, nga maoy metirada batok sa mga Obispo nga nagdawat ug mahalong mga kotse kon sports utility vehi-cles kun SUV nga gikan sa Philippine Charity Sweepstakes Office. Matud pa sa En-G e n d e R i g h t s , a n g menilyong salapi sa gobyerno nga maoy gipalit sa SUV sa mga Obispo, didto unta kini gigahin sa birth con-trol medicines sa mga kababayen-ang kabus nga nagkinahanglan ni-ana. Tana-awa ra gud kon ang usa ka SUV mikantidad ug P1.7 milyones ka pesos, kana nga salapi nakahatag na unta ug dakong tabang

Insakto ba ang gihimo sa obispo nga nagdawat og SUV?

Ni JHO PANTOJA

HukomDemokrasya

ngadto sa liboan ka mga kababayen-ang kabus nga naghambin sa kalisdanan ug kalisod nga adunay gibating balitian sa ilang gisabak nga dili malag-lag o makuha samtang ana pa sa ilang tiyan ang bata. Kining pagdawat sa SUV sa mga Obispo , usa kini ka dakong sala-wayon ilabina nga sila nagpatuo nga mibatok o

misupak niining Repro-ductive Health Bill, ug dakong kasupakan usab kini sa batakang balaod sa nasud sa pilipinas sama sa Section 29 paragraph 2, Article VI of the Constitutions, nga nag ingon , “ No public money or property shall be appropriated, ap-plied, paid or employed, directly or indirectly, for the use, benefit, or sup-port of any sect, church, denomination,sectarian institution, or system of religion, or of any priest, preacher, minister, or other religious teacher or dignitary as such, exept when such priest, preacher, minister, or dignitary is assigned to the Arm Forces, or to any penal institution, or government orphan-

age or leprosarium.” Tataw kaayo ang atong balaod sa nasud, angay nga inyong hinoktu-kan ug huna-hunaon sa makadaghan kon kamo wala ba maka-himo ug salaod sa tawo, sa gobyerno o ingon ba kaha ngadto sa ginoong dios sa kalibutan. Busa, ang akong hangyo lang unta ngad-to sa mga Obispo nga nagdawat ug salapi nga gikan sa sugal pinaagi sa PCSO, kinahanglan i-uli kana ninyo kay da-kong salawayon kana, ug nakaguba kamo sa imahi sa simbahang katoliko, puwera lang kadtong Obispo nga wala mahilambigit niini nga esyo kay kana sila ang tinuod nga nagtu-man sa sugo sa ginoo.

Ang MisOr KaronLunes, Hulyo 11, 2011 5Mindanao

Balita

Sinulat ni ARJAY S. FELICILDA

Sinulat ni SAMMY S. TE FoR REnTResidential House

at #226, Consolacion Village, Cagayan de oro City

P15,000.00/mo., semi-furnished, 300 sq.m., corner with carport.

Contact: Tes Padla, Tel. #: 858-28-86

Ikaduhang gula

Ang sumpay LunesTungod kay lisod man

mahilis ang excess fats sa imong bile mahimo kining acid formation, mapundo kini sa imong colon, dili malabay, ug mahimo kin-ing acidic ang environment sulod sa imong lawas ug moresulta pa kini sa colon problem ug mahatod pa kini sa ubang bahin sa imong lawas pinaagi sa blood circulation.

UNSAON PAGLUWAS KANIMO GIKAN NI INI PINAAGI SA NATURAL HEALING:

Sugdan nimo sa pag-kaon ug hinay hinay or gradual nga pamaagi sa mga pagkaon sa taas ug

Panglawas moampingan ko

DORWIN LAJOT

oK ka ba sa imong pagkatambok?

fiber. Duha ka klase ang fiber: insoluble ug soluble. Kining silang duha ang dili mahilis ug mosolud sa imong bloodstream ug mogawas lamang kini gikan sa imong lawas sa nagkadaiya nga mga katuyoan. Ang insoluble fiber mao kini ang magsil-hig ug Magtambal sa mga

samad sa imong intestine ug mobalanse sa imong pH level sa tinae. Kung mo-kaon ikaw niining klaseha sa pagkaon, imo ra kining malibang dala pud ang hugaw nga nasilhig niya sama sa mga nagdikit sa imong tinae. Kini nga mga pagkaon, sama sa malunggay, kangkong, kamoteng dahon, mga seeds, nuts (apan ayaw pasubrahe sa pagkaon sa mga nuts. Dapat dili molabaw sa 12 ka nuts) o whole wheat, o bisan un-sang klase sa dark green leafy vegetables, Makita lamang nimo kini sila nga daw wala mahilis. Usahay makaingon pa ikaw nga “wala man ko mahilisi, basi may problema ako

sa digestion” igsoon, wala kay problema sa digestion kung imong Makita ang mga gulay nga imong kinaon. Ang kuyaw lang kung mapundo ug dili nimo Makita sila sa imong tae, kay buot pasabot tua ra sila sa imong colon ug mapuy-an na hinoon ug halas imong tiyan..hahaha! bitaw, wala sila mahilis apan, naabsorb na ang ilang duga or enzyme sa imong liver ug gidistribute na kining mga enzymes, vitamins ug minerals nga gikan niinng gulaya ngadto sa ubang bahin sa imong lawas sa dili pa kini nigawas ug apil sa dahon. Gawas ug gidiarhea ikaw kay wala kini masuyopan sa duga

ug mogawas lamang ang gulay nga wala maabsorb sa takdang oras. Kung mga 5 ka minuto lang nimo nga kaon, ug nigawas lang ang gulay kay nag-diarhea o may problema ang imong tiyan mao kini ang dili maayo. Sa laktod nga pagkastorya, Makita nimo pagkaugma dapat o unya pa human sa 5 hours o 10 hours gkan sa pagkaon nimo niinng insoluble fiber nga gulay ug dili sa 5 minuts ngadto sa usa ka hour lamang.

Ang ikaduha nga fiber mao ang soluble fiber. Dili gihapon kini mahilis, apan, dili nimo kini Makita sa imong mga mata gawas sa paggamit sa microscope.

Sumpayan ugma

By ROSEMARY ALLO-GENON

NAPILI pag-usab ang Kuya Womens Orga-nization isip maoy modelo sa t ibouk lungsod sa Maramag, Bukidnon.

Ang Kuya Wo-mens Organization, nga gipangulohan ni Nancy B. Nguho, ang nakadawat sa pasidun-gog gikan sa lokal nga pangagamhanan dili pa lang dugay.

Nadawat usab nila ang lima ka pasidun-gog isip kampeon sa street dancing perfor-mance, best in music, best in coreographer, ground theater, ug best in costume.

Si Ms. Sweetcelle Lectaoa ang nahimong first runner-up isip Diwata Ta Maramag.

Gikalipay sa kon-seho ang partisipasyon sa Kuya National High School nga maoy mipresentar sa maong kalihokan atol sa ika 55 ka tuig sa pagka lungsod sa Maramag.

Kini ang pamahay-ag sa ilang Barangay Record Keeper nga si Ms. Analyn Asingua.

NAGKAGULIYANG karon ang mga ka-tawhan sa kabagatang bahin sa Bukidnon kabahin sa pagpah-ulam kuno sa NAPC kun National Poverty Alleviation Commis-sion og salapi alang sa mga kabus nga lungsoranon.

Adu n ay p ip i l a nga naka fill-up na

Women’s group

napili isip‘modelo’

Obispo Pueblos andam mogamit sa karaang sakyananBUTUAN Cit y––O bi s p o Ju a n D e Dios Pueblos andam mogamit sa iyahang karaan ug gamay nga sakyanan.

Iya kining gipa-hayag dungan ang pag-ingon nga i-uli niya ang Mitsubishi Montero SUV nga iyang ‘gipangayo’ kang kanhi Presidente Glo-ria Macapagal Arroyo atol sa iyahang birth-day kaniadtong 2009.

“Dili problema, kung mawala kanako

ang Montero tungod kay duna man akoy daang sakyanan nga magamit,” nagkanay-on si Obispo Pueblos ngadto sa GMA News. Siya usa sa pito ka mga Obispo sa Romano Katoliko nga gikare-port nga nakadawat og tseke gikan sa PCSO atol sa administras-yon ni Mrs. Arroyo; tseke nga ilang ‘gipalit’ og SUVs nga ilang ‘gigamit’ sa dayosis.

Kung gikinahang-lan, matud niya, siya

motambong sa Sen-ate hearing mahitun-god niini nga isyu ug mag-privilege speech aron limpiyohan ang iyahang ngalan gikan sa kontrobersiya.

Sayo pa niana, iyang gipahayag ang iyahang pagkadis-maya kay, matud niya, nabiktima siya sa character assas-sination.

Ang website sa C athol ic Bishops Conference of the Philippines (CBCP) mireport nga intere-sado si Obispo Pueb-

los ug ang laing unom ka mga Obispo nga ibalik sa gobyerno ang tagsa-tagsa nila ka mga sakyanan.

Samtang si Obispo Felixberto L. Calang sa Iglesia Filipina Independiente (IFI) miingon sa Bombo Radyo – Cagayan de Oro nga kinahang-lang imbestigahan sa gobyerno kini nga kontrobersiya aron masayran kung diin nahiadto ang sapi sa katawhan.

Si Obispo Calang maoy nagadumala karon sa IFI Diocese sa Misamis Orien-

ta l , Bukidnon ug Camiguin (MOBU-CA).

Sa laing bahin, nalipay ang grupo sa Makabayang Koali-syon ng mga Mama-mayan (MAKABAY-AN) sa pagahimoong parallel investigation sa CBCP.

Matod sa grupo nga gikinahanglan nga mahibaw-an gayud kung gi-unsa pag-gamit ang mga pondo. (Arjay S. Felicilda, Caraga Regional Bu-reau Chief uban sa report sa GMA ug Bombo Radyo-Cagay-an de Oro)NAPC magpahulam sa kabus?

og aplikasyon aron makahulam sa matud pa tag P5,000 ka pesos kuno matag usa.

Sila ipa fill-up og bio data, ug gipan-gayo-an sa tag P40 ka pesos para sa Identi-fication Card kun ID ug P65 ka pesos para sa T-shirt printing.

Gikunsulta ning tag sulat ang local

government unit sa lungsod ingon man ang mga sakop sa Sangguniang Bayan apan wala sila ma-sayud sa maong ka-lihokan.

Matud sa uban, k ini nga pautang nagagikan sa atong pangulo sa nasud ug derikta kining ihatag ngadto sa katawhang kabus og dili na ipaagi sa munisipyo.

Maayong adlaw kanimo Sir. Buot lang ako mang-utana kung mahimo ba nga magpasaka kami og sumbong batok sa among kompanya diin diha kami nag-alagad kaniadto. Karon wala na kami sa kompanya kay taudtaud na kami nag-resigned niini. Sa among paghawa, sa akong bahin adunay 13 ka tuig ang akong length of sevice niini ug ang akong kauban mas una pa mihawa kanako, wala gayud makadawat og bayad tungod kay matod pa sa among manager wala na daw uso ang pagpamayad. Palihug tambagi kami kung unsa among buhaton. (09165853648).

tuBaG: Sa imong mensahi sa cellphone, miingon ka nga mihawa ka sa imong kompanya tungod kay mibalhin ka og laing gitrabahuan. Nahulog gihapon kana nga voluntary resign. Kay wala man ikaw miduso og resignation letter meaning mi-awol ka kon absence without leave. Gumikan kay awol man ka, sa ato pa dili gihapon ka ma-bayaran. Ubos sa labor code kung ang imong pagresign sa kompanya usa ka voluntary kon imong kabubot-on o kaha awol, wala gayud ikaw madawdaw bisan singko sentabos. Apan kung advise to resign kon gipugos sa pagpaundang, adunay liability gayud ang maong kompanya niana. Kamong advise or force to resign, ang inyong buhaton moanha kamo sa Department of Labor and Employment (DOLE) aron inyo kining masumbong ang inyong kompanya. Tungod kay liable man ang inyong gitrabahuan, magbayad gayud niini sa kamingaw.

Kasinatian Lunes, Hulyo 11, 20116 Mindanao

Balita

“unanG YuGto” Dear Kuya Sonny, tawaga lamang ako nga usa ka Bebe, 23 anyos ang panuigon, dalaga ug ania magpuyo dinhi sa dakbayan sa Pagadian. Adunay usa ka kabinuhat nga lalaki kinsa akong nahimong hinigugma. Pastilan labihan gayud siya ka kuripot…kung manuroy me, magpermi lang mi og baklay. Kung magsakay mi sa jeep, ako ra ang iyang plitihan samtang siya mokabit lang sa likod niini. Panahon nga mangisnack me, ang usa ka botilyang softdrink nga 12 ounce among tungaon, tapos ang usa ka tuhog nga banana Q nga adunay duha kabuok nga saging niini, among tagsa-an lamang. Ingon niya, mao nga kanunay kami magtunga sa among snacks kay kuno sign of love daw kana. Alang kanako kuya, dili ko motuo niana, ingna nalang nga tungod kana sa iyang pagkuripot. Aron inyong masayran ang kinatibok-ang kaagi sa akong gugma, akong sugdan kung giunsa ang among panag-ila sa maong lalaki. Samtang nianang panahuna, nangompra ako sa among merkado dinhi sa Pagadian City. Adunay usa ka ulitawo kinsa tag-iya sa usa ka karnihan nga maoy akong gipalitan niini. Tisoy-tisoy sab siya kuya. Natingala ako nga ang maong tag-iya sa karnihan ang kanunay man magpasiplat ngadto kanako, ambot kung unsay hinungdan sa iyang perming pagtutok sa akoa, tingali kay gi-gwapahan sa ako. Actually, may hitsura usab ako, seductive ang akong beauty kung sa uban pa nga kusog og sex appeal. Apan sa kadugayan, akong namatikdan nga ang iyang mga mata paingon man nganhi sa akong dughan. Tingali naglaway siya sa akong dughan kay mahilig man gud ko’g blouse nga sexy kaayo tapos wawa kaayo ang atubangan niini ug bus-ok usab ako og dyuga, mao ang mga lalaki sa merkado, makalingi gyud sa ako. Ilabi na ang mga lalaki sa mekado, kung makakita na gani sa paa ug dughan kay lagi naka-short lang tapos abre kaayo og blouse, pastilan kuya, ang ilang mga mata niini magsunodsonod na dayon sa pagtana-aw morag mga snipers. Mao giila-ila gyud ko niya, ingon dayon siya “hi! Miss…ako si George”. Miingon sab dayon siya’g utro “Miss , kinsa imong ngalan”. Syempre mitubag ko kuya oi, kay gwapo man sab siya “ ah,hpmmn, ako sab tuod si Bebe.” (Sumpayan pa ugma ang true to life story ni Bebe).

UGMA, WALA UNA KITAY TEXT2X, EYEBALL2X kay atung gamiton ang space niini para sa among pangutana ngadto kaninyo. Ang among pangutana mao kini, “GANAHAN BA MO OG UYAB NGA KURIPOT?” E-text ang inyong reaction kung unsa ang inyong ikasulti niining lalaki nga si GEORGE kinsa labihan kaayo ka kuripot. Sigi text na, kay atung e-mantala ang inyong kaulit ug pangidahay niining maong sugilanon…09359727899 ug 09462202141. ..maghulat me ha?

Ang uyab kung kuripot!

TEXT2x, EYEBALL2x

Sa inyong entry, ayaw kabalaka kung dili ako maka-reply kaninyo tungod kana sa akong ka busy sa sinulatay. Kanang inyong gi-text ma-mantala ugma o sa sunod adlaw gikan pagkadawat niini…first come first serve basis.

ALANG SA IMONG KAAGI SA GUGMA, TAMBAG SULIRAN, GREETINGS, WANTED TExTMATE UG HUBAD SA IMONG DAMGO. ISULAT, ExTExT O E-MAIL.TM/GLOBe: 09359727899 uG TNT/SMART: 09462202141 l e-mail: sonnydavid2011@gmail.com

MABASA SA INTERNET - http://www.businessweekmindanao.com

TAMBAG SULIRAN(Bisan unsa)

Ang mga department heads sa City Hall sa dakbayan sa Cagayan de Oro ang Mag-lakbay Aral sulod sa duha ka adlaw didto sa Singapore ug Malaysia. Sa dihang gi-interview si Mayor Dongkoy Emano kalabot niini, siya miingon nga ang gasto niini para kanila, dili gikan sa panudlanan sa syudad kudili gikan kini sa kaugalingon’g kwarta sa mga local officials nga ilang giamut-amotan. Kining maong pamaagi, usa ka talagsaong binuhatan kung diin dili kini nimo mabati sa ubang mga officials nga nagahimo susama niini. Sagad sa uban nga mga local government unit ang nagwaldas lamang sa ilang pundo niini. Congrats Mayor Emano. (Gikan kang Kuya Sonny)

E-TEXT IMONG OPINYON UG PROBLEMA SA BARANGAY

Partisipasyon sa katawhan

worldwide ni!

MENSAHI NI KUYA SONNY DAVID: Ang inyong Kaagi sa Gugma, Text2x Eyeball2x ug Tambag Suliran mahimo kana ninyo e-text. Imong buhaton, bahinbahinon ug sumpaysumpayon ang messages sa imong sugilanon dayon e-send ka-lima o kaha labaw pa niana dependi kung asa taman kataas. Matag send ayaw palabihi og taas para dili ma “some texts missing.”

Hai Kuya Sonny, maayong adlaw kanimo. Ako si Rocky 34 years old na, ulitawo pa gihapon, usa ako ka Plant Supervisor sa dako nga kompanya dinhi sa syudad sa Butuan. Una, magpasalamat ako kanimo kuya nga miapil ako sa imong WANTED TEXTMATE kay tungod niana, akong naila-ila og nahimo nako siyang hinigugma karon. Siya si Rachel, 23 years old, single, maanyag usab ug anaa nagpuyo diha sa inyo sa Cagayan de Oro. Buotan siya, mao ang akong gi-beliban sa iya tungod kay dili demanding siya nga pagkababaye. Naa man gyuy uban nga mao pa gani ang inyong pag text2x, mangayo na dayon og load tapos mangayo usab og money labina kung ang lalaki adunay work. Sa akong baruganan kuya, dili gyud ko ganahan sa babaye nga hukhokera. Gusto nako nga sa akong pagbuot ang paghatag kaniya. Tungod kay buotan man si Rachel ug dili pa hukhokera, mao naluoy na hinoon ako kaniya. Ang akong gibuhat, ako ang nag-offer kaniya nga tagaan nako siya’g load kada adlaw, tapos, tagaan pa gyud nako siya og allowance every 15 days para gamiton niya sa iyang pag-eskwela. Sa laktod kuya, misamot ang akong gugma kaniya sa dihang dili siya demanding. Karon, sigi na ako mamisita kaniya kada Dominggo diha sa Cagayan de Oro. For you Rachel, I love you very much. Thanks Kuya Sonny. (Rocky)

KapalaranLunes, Hulyo 11, 2011 7Mindanao

Balita

DAMGO: Kuya sonny nagdamgo ko nga ang akong bugas o rice nga 12 ka sako gianam og baligya sa akong igsoon ug grabi nako nga kasuko dayon ako siyang gi-ayo og bunal sa puthaw ug wala gyud siya maunsa. Grabi na-kong hilak kay wala na koy capital sa negosyo.

KAHULOGAN: Adunay umalabot nimo nga kalambuan ug modugang pa ang imong mga higala. Mosaka pa ang imong negosyo.

000DAMGO: Nakakita ko og lainlain nga mga nawong kinsa wala nako mailhi, daghan sila mga babaye ug lalaki. Unsa ni Kuya Sonny/09268407453.

KAHULOGAN: Adunay mga panagbingkil sa imong kinabuhi nga masinati.

000DAMGO: Ang akong boyfriend sigi nako mad-amguhan nga wala naman unta ko gahunahuna niya. (tata)

KAHULOGAN: Adunay umalabot nimo nga ka-lipay kabahin sa gugma. Pwede usab adunay umalabot nimo nga bag-ong hinigugma.

000DAMGO: Kuya SON permi ko magdamgo sa akong uyab nga wala naman ko maghuhuna niya. (Frm Pagadian City)

KAHULOGAN: Adunay umalabot nimo nga ka-lipay kabahin sa gugma. Pwede usab adunay umalabot nimo nga bag-ong hinigugma.

000DAMGO: kuya nagdamgo ko ni Robin Padilla nga gigakos ko niya dayon mi-kiss sa akong aping siya atubangan sa akong brother ug iya akong giingnan nga mahal daw kaayo ko niya. Nganong ngdamgo man ko sa iya nga wala wala man ko magdumdom niya. Girl ako kuya.

KAHULOGAN: Adunay butang nga imong pagabasulan ug butang nga mahanaw ilabi na sa gugma.

000DAMGO: Nagdamgo ko nga ang mama ug papa naguol kaayo ngadt sa akong iyaan kay nakipaglandi-an sa usa ka minyo/09352577288.

KAHULOGAN: Adunay mga kalampusan ang imong mapaabot. Kanunay ka malipayon.

KAHULOGAN SA DAMGO

Tungod sa kadaghan sa atong texters sa Greetings, Kahulogan sa Damgo ug Sinyales sa Kapalaran, hulata lang ninyo sulod ning semanahuna kay mamantala gayud inyong gi-texts.

GREETINGSWANTED TEXTMATE Hi gd am kuya sonny, e greet ko sa ako mga batch 2009 to 2010 sa high school na cla ni Raihana,Gilbert, Malyka, Mouren, Polly, Kent Benlester, Junemar, Jhon Leo, Lucky Rios, Aico, Catherine, Jhon Michel, Angel Babe and specially sa ubang friends/09351863305.

000 Hai kuya ngau ko txm8 25-30 kanang gudboy tapos naa pod work/09353064552.

000 Hi Kuya Sonny ngita k txm8 b kna boy, kana buotan 23-30, bahala balo basta naa tra-baho/09069615599.

000 Hai gud morning kuya I ned txm8 girl 18-22 yrs old, yung puti at wafahon lng. I’m Ronie of Gingoog City/09061930333.

000 Gud evez Kuya GR8 LNG Q 2 ALL Cabeltes Family. By Nelcabz, tnx kuya/09061930333.

000 Happy birthday to LUZNEIZKAH CANOY karong adlawa July 11. Frm wafa nga lola Beverly Canoy.

000 Para sa City Hall Employees sa Finance Department. Sally Reyes, Evelyn Baal, Arsenia Ocular, Corazon Candilas, Ellen Obsioma, Evelyn Labis, Nita Licayan, Sarah Biol, Bebe Bayron, Dodo Galanida, Zaldy Cabrisos, Leo Vasallo, Enar Apolinario, ug Imelda Bequilla. Sila tanan pulos mga wafa ug wafo.

000 Hi Kuya Son ask ko txm8 boy 38-45 yrs old. Knang single u gang zodiac sign Taurus or Capricorn. Ds s my # 09264856449.

000 Hai Kuya son grt ko sa Lumindas Family dha Patrocinio , Claveria, Mis. Or. Hanap po ako ng txm8 kanag girl 15-16 maganda at mabait, im Nazty/09359099966.

000 Kuya Son gud evez grt naku ang Obliosca Fam-ily, Lastimosa Family, Labra Family, Ministeryo Family dha sa Kinawe, Libona, Bukidnon. From Susan Obliosca Cayanong of Balulang cdo.

000 Kuya Sonny hanap ko txm8 kanag byuda ug game kaaayo nga makatagbaw. I’m Joey, 32, of Carmen/09267699421.

000 Kuya NED TXM8 20-25 kana lng boy nga buotan /09168322315.

000 Hai Kuya Son hanap po ako ng txm8 ung nagbibigay ng load, huwag ung kuripot 20-25 yrs old/09059572420.

000 Hai kuya grt lng ko sa mga Lorenzana Family And to my cousin Crisanta Sajulga. Gbu always from angeli.

TM/GLOBe: 09359727899 • TNT/SMART: 09462202141

12,000 KA MGA DAMGO ANG MAHUBAD

SINYALES SA KAPALARAN

E-text ang imong birthday {bulan, pitsa ug tuig}. Unsa imong gender {lalaki ka o babaye}. Asa ka gipanganak {balay ba o sa hospital}. Asa ikaw

karon nagpuyo {lungsod ba o sa syudad}

BiRtHdaY: Januuary 23,1983, babaye, gipangak sa balay, nagpuyo sa Butuan City (7842)

KaPalaRan: Ang imong element mao ang AIR. Imong lucky color, PURPLE. Ang imong kinaiya makita gayud sa tanang pa-nahon nga hilomon ka apan lawom og dulot tungod niana ang mga tawo makaingon nga lisod ka sabton ug tugkaron. Matinabangon ka. Kung modesisyon ka magduhaduha ka mao mosipyat ka. Mahigugmaon ug maluloy-on ka. (Pahinumdom ayaw pagduduha aron moasenso ka).

000BiRtHdaY: May 3, 1980, babaye, sa balay gipanganak/1151.

KaPalaRan: Ang imong element mao ang EARTH. Imong lucky color, GREEN. Adunay imong natural nga abilidad sa pakig-estorya ngadto sa mga mananap. Aduna kay kinaiya nga todo desisyon ayha sugdan sa pagbuhat. Kung motrabaho ka kugihan ug adunay taas nga pasensya. Kung naay ipalihog kanimo, wala ka mag-apas bisan pa nga walay bugti niini. Imong kinaiya, bahalag maulahi ka basta mauna lang ang uban. Bahin sa gugma, matinud-anon ka hangtod sa kahangturan.

000BiRtHdaY: September 3,1968, babaye ko, sa balay gipanganak/5673.

KaPalaRan: Ang imong element mao ang EARTH. Imong lucky color, WHITE. Ang imong kahimtang usa ka kasangaran. Sensetibo ka. Kung moplano ka pulos gyud diay klaro. Matinud-anon ka. Moangkon usab ikaw sa imong limitasyon. Maayo ka mokab-ot sa imong mga plano. Naay kay batasan nga ang buhat maoy pasultihon-dili kay ang estorya maoy pabuhaton. Dili ka hilig nga mo-adventure. Tungod kay hilig ka og todo kayud, kini maoy makapalambo kanimo.

000BiRtHdaY: Ocober 4,1979, babae, gipan-ganak sa balay, sa syudad nagpuyo/2271.

KaPalaRan: Ang imong element mao ang AIR. Imong lucky color, PINK. Aduna kay igong abilidad diha sa pakigbisog sa prob-lema. Aduna kay kapasidad sa pag-umol sa mga kalihukan bisan unsa nga mga aspeto. Maayo ka og panglantaw o hunahuna sa imong pagabuhaton. Tungod nianang tanan, imong makab-ot ang mga kahigayunan nga maharuhay ang imong kinabuhi duyog usab sa gugma ug kalipay. Maayo ka sa negosyo ug dali ka mapromote sa panarbaho.

SONNY DAVID

Linog....!!!Katapusan sa upat ka bahin)

Ato karong hisgotan ang ikasiyam ug ikanapulo sa Phivolcs Earthquake In-tensity Scale. Kini tampo sa Mindanao Daily Balita (MDB) ning nagpadayon nga National Disaster Consciousness Month Celebration Intensity IX. DEVASTATING Niini nga hitaho, dili tinuyo nga mo-lagpot ang mga tawo gikan sa ilahang nahimutangan. Daghan ang manghilak ug mokurog sa kalisang. Kadaghanan sa mga building, mga tulay ug elevated nga kongkretong mga estraktura matumpag ug madaut. Daghang mga poste, mga tore ug mga monument ang motakilid o maputol. Mapiko, maputol o malugti usab ang mga linya sa tubig. Landslides dinhi, landslides didto. Matundag ang mga building tungod sa paghumok sa yuta. Kusog kaayong mokisikisi ug matumba ang daghang kakahoyan. Mokabya ang kasubaan ug dikes. Intensity X. COMPLETELY DEVAS-TATING Halos tanang mga butang nga ginama sa tawo mabungkag. Bisan asa nga bahin mahitabo ang landslides. Makalilisang kaayo ang pagkisikisi sa kakayohan. Ang uban kanila matumba, mangalarot ug daw mga langgam nga manglupad. Ang tubig sa kasubaan, mogama og laing agi-anan ug ang mga linaw o lake dili mahitsura. Gipasabot sa Phivolcs nga ang labing unang makamatikod sa linog mao mismo ang katawhan sa natungdang mga dapit. Kung dunay mamatikdang dautang kina-iya sa mga bolkan o pagtay-og sa kayutaan, ireport dayon sa Philippine Institute of Volcanology and Seismology (Phivolcs) pinaagi sa 0918-9428354 (Text Only), 0905-3134077 (Text and Call), (02) 426-1468 local 124/125, o (02) 929-9254. Kung magtext, sundon kini nga paagi : Name/Date and Time of Earthquake/Location at the Time of Earthquake/Intensity Rating.

Kasayoran Lunes, Hulyo 11, 20118 Mindanao

Balita

padulnganPare 1 : Pre, kung mamatay kita unsa kahay mahitabo nato, no?Pare 2 : Duha ray gayoy atong kapili-an, Pre. Magpaabot sa hukom, o mabuhi pag-usab. Ikaw Pre, unsay imong pili-on?P1 : Aw, mabuhi pag-usab.P2 : Duha ra pud imong kapili-an, Pre. Mahimo kang hayop o mahimong punuan sa kahoy.P1 : Gusto ko mahimong punuan sa kahoy.P2 : Kung kahoy imong pili-on, duha ra pud imong kapili-an, Pre …mahimong salog o haligi sa balay.P1 : Gusto komahimong haligi.P2 : Kung gusto ka mahimong haligi, duha ra pud imong kapili-an, Pre... mahimong bond paper o toilet paper.P1 : Gusto ko mahimong toilet paper.P2 : Kung gusto ka mahimong toilet paper, duha ra pud imong kapili-an, Pre,. gamiton ka sa lalake o babaye.P1 : Gusto ko gamiton sa babaye, hehehe.P2 : Kung gusto ka mahimong toilet paper sa babaye Pre, duha ra pud imong kapili-an, Pre,... ipahid ka sa ibabaw o sa ubos.P1 : Gusto ko ipahid sa ubos, hehehe.P2 : Kung gusto kang ipahid sa ubos Pre, duha ra pud imong kapili-an, Pre,... ipahid ka sa likod o sa atubangan.P1 : Gusto ko ipahid sa atubangan, hehehehehehe.P2 : Kung gusto kang ipahid sa atubagan Pre, duha ra pud imong kapili-an, Pre,...ipahid ka sa bangag ihi-anan o bangag sudlanan.P1 : Gusto ko ipahid sa bangag sudlanan, he-hehehehehehehehe.P2 : Kung gusto kang ipahid sa bangag sudlanan Pre, duha ra pud imong kapili-an, Pre,… ITAGO KA UG TIPIGAN O ILABAY SA BASURAHAN.

Nasayod ka ba?Nasayod Ka Ba nga sa Phivolcs Earthquake Intensity Scale (PEIS), ang INTENSITY I gitawag og ‘scarcely perceptible’? Kini nga gikusgon sa linog mamatik-dan lamang sa tawo, kung obserbahan gayod og maayo. Ang balanse ug maayo pagkaplastar nga mga butang ug ang tubig sa sudlanan, dili kaayo molihok. (Gi-research in Jay F. nacasaboG)

GILUSAD sa Cagayan de Oro Police Office (COPCO) ang gitawag og Isang “Text, Isang Tawag Ka Lang”. Suportahan ta kini kay patsada kini nga ideya.

oOoKINAHANGLAN nga gamiton na gayod nato (to the maximum) ang moderno kahimanan diha sa pagpatunhay sa kalinaw ug kahusay sa atoang katilingban. Hina-ut lamang unta nga wala na kitay madawat nga reply nga “Ho U?” gikan kanila. Unta pud, marespondihan dayon ang mga report sa text.

oOoWALA gi-announce ang mga numero. Nagtoo kita nga naghunahuna pa ang pamunoan sa COPCO kung angay bang ipadayag sa publiko ang maong mga numero.

oOoDUNAY mga pangagpas nga kung ibulgar ang maong mga numero, bisag kinsa na lang dayon unya ang magtext sa kapulisan ug modagsang ang mga mensahing binu-ang.

oOoSAMA niadtong na-uso pa ang radyo ‘over-over’ o VHF/iCom, pagkadaghan gayod sa mga binuang. Bisan panahon sa sunog, binu-angan sa uban ang mismong frequency sa bombero hangtud nga sila maglibog intawon kung ang mensahe naggikan ba gayod sa ilahang ground commander. Ang uban, maghatag pa gyud og order o direksiyon nga dili mao.

oOoBANTAYANAN gihapon kining text program sa kapulisan kay simbako dunay motext nga ku-nohay may nahitabo sa usa ka lugar. Sumasuma pa, tinunto ra man diay. False alarm, matud pa. Pagresponde sa pulis, posibleng atngan ang kapulisan sa mga dautang elemento.

oOoAMBOT kung unsa gayoy sistema nga gisagop sa COPCO, apan kung tugtan kita pagsugyot, masmaayo nga ang texting limitahan tali sa po-lice station ug sa mga opisyal sa barangay. Sila na dayon ang tultolon sa mga tawong adunay gustong i-report sa kapulisan. Total sa matag sona o purok, aduna may kagawad-in-charge.

oOoDILI kay si bisan kinsa lamang ang tugtan pagtext. Kinahanglan nga duna gihapoy proper control aron malikayan ang binuang. Ang pulis ug ang barangay, magbaton dayon og masterlist o i-phonehook ang authorized persons. Sa ingon niana, sayon rang ma-identify ang nag-text. Ang wala sa phonebook, isipong bogus texter.

oOoSa imohang PUNTO ami-

go, text MDBPUNTO <space>MENSAHE<space>NGALAN UG

ADDRESS ug ipadala sa 09997990008

Punto ni Fil Deo

KatawatsiNi KHRISTHA RIVA ARFeNe

Unsay Ipasabot : CLOA - Certificate of Land Ownership Award

Balaanong Pulong : Modugang ang kalami sa kinabuhi, gugma ug pagka-on kung ambitan sa kadaghanan.

PalihoG basaha anG 1Juan 3:16-23.

KUKANG(Kinsa unsa Kanus-a asa ngano Gi-unsa)

Unsay kala-inan?Like ug Crush

(Una sa duha ka bahin)Gi-research ni JANJAN S. FeLICILDA

LISOD kaayo pangita-on ang kala-inan sa LIKE ug CRUSH kay kung kita maka-CRUSH o maka-LIKE ba kaha sa usa ka binuhat, puparehas ra ang atong gabati-on. Ang uban nagtoo nga ang CRUSH ug LIKE walay kala-inan, apan daghan pud ang nakama-tikod nga dako sila og kala-inan. Kung maka-LIKE kita sa usa tawo, sangko sa langit ang atong kalipay o enjoyment, kung ato siyang maka-uban. Sa maong panag-uban, libre kitang mo-estorya ug mokatawa uban kaniya. Dili kita mahadlok nga masakitan o ma-embarrass. Sa laing bahin, kung kita ma-CRUSH sa usa ka tawo, bati-on nato ang pesikal nga ka-ibog sa iyahang hitsura o sa iyahang pagdala kaugalingon. Gani, kasagaran nga kita magdamgo kaniya samtang tulog o mata (day dreaming). Ato kining dugangan ugma. (Gi-research ni Janjan S. Felicilda gikan sa www.differ-encebetween.net)

KalamboanLunes, Hulyo 11, 2011 9Mindanao

Balita

illeGal GaMBlinGBUTUAN City – Usa ka 61 anyos nga taga-Salvador Calo St. ning dakbayan gisikop nila ni SPO4 Demetrio Castolo Jr. sa Butuan City Police Vice Control Section sa kasong illegal gambling. Siya si Mr. Victor Tabunan Almario, kinsa nasakmitan sa usa ka swertres balance sheet; swertres ticket stubs, cellphone, lima ka ballpen ug P5,892 cash. Si Mr. Almario nasikop diha sa Erigbuagas Alley, Brgy New Society Village ning dakbayan sa Butuan.

illeGal dRuGsTALACOGON, Agusan del Sur - Nasikop atol sa buy-bust operation kaniadtong hapon sa petsa-6 ning bulana ang 44 anyos nga babayeng gitoohang tigpayuhot sa illegal drugs. Siya si Ms. Evangeline Binga Corvera nga taga-Sampaguita sakop ning maong lungsod. Nakuha sa kapulisan gikan kaniya ang tulo ka plastic sachet sa gitoohang shabu, upat ka disposable lighters, 12 ka walay sulod nga plastic sa-chets, tulo ka cellphones, 10 ka tinabas nga aluminum foil, cutter, P5OO marked money, P1OO bill ug P2O bill. Ang nakasikop kaniya mao ang Regional Special Operation Task Group 13, pinangulohan ni Police Inspector Jerome Villegas ug ginsakpan sa Talacogon Police, inabagan sa PDEA 13.

RoBBeRYBISLIG City – Kaadlawon sa petsa-7 ning bulana gisikop sa grupo ni SPO4 Arsenio Bautista ang 20 anyos nga si Mr. Joseph Villagonzado Minorca sa kasong robbery. Ang pagsignit kaniya gipahigayon diha sa Mangagoy Bus Ter-minal subay sa mando ni Judge Merlyn Pacaro-Cañedo, kinsa mirekomendar sa piyansang P180 mil.

laWas naPalGanSAN Miguel, Surigao del Sur – Usa ka 57 nga ginang na-sampilot ug nahulog sa canal. Human sa duha ka adlaw, nakaplagan siyang napasok sa usa ka bahin sa maong kanal...patay. Siya si Mrs. Erlinda Magbago Saavedra, taga-barangay Tina sakop ning maong lungsod. Sumala sa iyahang bana, iyang nakita ang iyahang asawa nga hubog niadtong gabii sa petsa-6 ning bulana, apan wala siya nagdahom nga nahulog diay kini sa canal. Gi-eksamin sa medico-legal ang lawas ni Mrs. Saavedra ug walay nakitang agi sa pagpasipala sa wala pa siya namatay.

SMS PIA CARAGARegional Director Abner M. Caga, PIA 13

Dateline Caraga Hinipos nga ARJAy S. FeLICILDA, Caraga Bureau Chief

NAGPADAYON karon ang ginsakpan sa 402nd Brigade, Philippine Army, PDEA 13, 26th IB ug PNP pag-ibot sa upat ka ektaryang plantasyon sa marijuana diha sa Sitio Mactan, Kasapa, Loreto, Agusan del Sur. Ang maong plantasyon unang nakaplagan sa CAFGU Active Auxiliary ug CVOs, ubos ni Pfc Morgadez, kaniadtong ikatulong semana sa Hunyo ning tuiga, ug gisudlan sa kasundalohan, PDEA ug kapulisan sayo ning semanaha.

oOoAGUSAN del Norte 2nd District Rep.

Ma. Rosedell M. Amante-Matba mihatag sa scholarship coupons ngadto sa 170 ka mga estudyante sa Cabadbaran Institute, kaniadtong Biyernes. Ang programa gisaksihan sa 250 ka mga ginikanan ug mga tinun-an sa maong tunghaan. Si Rep. Amante naglaum nga pinaagi niini nga scholarsphip program, mahaw-as gikan sa kalisdanan ang natungdang mga banay.

oOoHEALTH Secretary Enrique Ona nagkanayon nga ang kagamhanan

makasugakod sa mga kaso sa Hu-man Immunodeficiency Virus (HIV) karon sa nasod. Hinoon, gipasabot ni Secretary Ona nga kinahanglan kaayo ang information campaign aron ang mga Pilipinhon, ilabi na ang kabataan masayod sa angay nga buhaton aron mapakgang ang pagkuyanap sa mga kaso sa HIV. Sa pagkakaron, matud ni Secretary Ona, alarming na ang gidaghanon nga 6,000 ka mga kaso sa HIV dinhi sa Pilipinas. Kini nga kahimtang kinahanglang atimanon gayod sa gobyerno. Si Sec. Ona maoy guest sa Pilipinas Natin Forum nga naghisgot sa Human Development and Poverty Reduction sa PTV 4/NBN kaniadtong usang adlaw.

Mga ekipo sa panglawasNADAWAT sa kagamhanan ning syudad ang duha ka portable electro cargio gram (ECG) ma-chines ug upat ka digital weighing scales gikan sa Butuanon Cares Incorporated (BCI). Ang maong kahimaman, gidawat ni City Mayor Ferdinand M. Amante sinaksihan nila ni Butuan City Medical Center Director Joyce Hidalgo ug City Health Officer Josephine Chua ug Mr. Allan Millan sa BCI. Ang mga donasyon gipasalamatan ni City Coucilor Jun Nery, chair sa committee on health. Ang BCI, subsidiary saButuan Global Foundation (BGF) nga gisakpan sa mga Butuanon nga nagpuyo sa dakbayan ug sa gawas nga

BXu uPs(Butuan City updates)

Gihan-ay ni ARJAy S. FeLICILDA, Caraga Bureau Chief

kanasuran. (mqrp/asf)

Farm Home VisitGIDUAW sa mga kawani sa City Agriculturist Office ang mga ba-rangay Los Angeles, Mahay, ug Ampayon ning dakbayan, Hulyo 05 ning tuiga, subay sa Farm Home Visit sa Kabarangayan Pro-gram. Atol sa okasyon, gisuta ang kahimtang sa mga mag-uuma, ingon man usab ang ilahang pamaagi sa pagpanguma ug gidak-on sa ilahang produksyon. Gipaambit usab ngadto kanila ang mga teknikal ug bag-ong pamaagi sa pagpanguma aron motaas pa ang produksyon ug malikayan ang kadaut sa ilahang mga tanom. (ritchelle f. encabo/asf)

Mga plano sa CDRRMCGibuhi sa City Disaster Risk Reduction Management Coun-cil (CDRRMC) ang iyahang Disaster Flood Contingency Plan ug Preparedness Plan, isip pangandam sa lunop ug baha nga posibleng mahitabo ning panahon sa ting-ulan. Matud ni CDRRMC OIC Odel Lausa, kini gipasubay sa Integrating Disas-ter Risk Reduction in Climate Change Adaptation, ginamit ang bisan unsang mga butang sa palibot batok sa mga katalag-man. Lakip na ang pagsundog sa mga gipanghimo sa katigu-

langan, sama sa pagggama og floating houses, ilabina na sa kilid sa kasubaan. (mqrp/asf)

Dangpanan sa ButuanGILUSAD kaniadtong petsa-5 ning bulana ang gitawag og Dangpanan project. Ang ka-lihokan nga naglakip sa pa-glagda sa memorandum of understanding, gipahigayon diha sa Father Saturnino Urios University (FSUU) ning da-kbayan uban ni City Mayor Ferdinand M. Amante Jr., mga opisyal sa Agusan del Sur, Agusan del Norte, Philippine

National Police ug Philippine Army. Sila giabi-abi ni Atty. Josefe Sorrera-Ty, dekano sa FSUU College of Law. Ang Dan-gpanan nga maoy silonganan sa mga ‘rebelde’ nga gustong mobalik sa sabakan sa balaod, gipahimutang diha sa opisina sa Commission on Human Rights (CHR) ning dakbayan sa Butuan. Suportado usab kini sa Ateneo Human Rights Center. (galgao gabiana/asf) (BXU UPS giabagan sa buhatan ni City Info Officer II - OIC Nelsa O. Auron)

Pasiplat sa Region 10Hinipos ni FIL DeO

i-RICe gi-indurso RDCOZAMIS City – Giawhag sa Regional Devel-opment Council(RDC-10) ang katawhan sa pagkonsumo sa iron fortified rice (i-Rice). Ang i-Rice usa ka sambog o mixture sa ginaling-puti nga humay ug iron rice pre-mix nga maayong ipaka-on sa kabataang nagatungha, mga babayeng mabdos ug mga inahan nga nagapasuso. Namatikdan nga daghan ang nangamatay tungod sa kawad-on sa micro-nutrina ilabi na sa kabos nga mga dapit. Ang i-Rice maoy gitoohang sulbad niini nga kahimtang. Ang programa sa i-Rice gipangunahan sa National Food Authority (NFA), National Nutrition Council (NNC) ug ubang mga ahensiyang publiko ug pribado. (neda 10/Fildeo)

eroplano sa CamiguinMAMBAJAO, Camiguin – Duna nay ero-planong regular nga nagaserbisyo sa Camiguin, matud ni Provincial Tourism Officer Candice Naomi Borromeo. Ang Mid-Sea Express motugpa sa Camiguin Airport matag adlaw gikan sa Cebu ug matag Lunes ug Huwebes gikan Cebu ug Tagbilaran. Ang oneway nga pleti-han Cebu-Mambajao P1,800, samtang Tagbilaran-Mambajao P1,500. Samtang ang tanang Roll On-Roll Off (RORO) fer-ries padulong sa Jagna, Bohol gikan sa Balbagon Port sa Mambajao, nagabiyahe usab matag adlaw. May laing fast craft gawas sa Paras Seacat nga nagaserbisyo sa Camiguin. Kini mao ang Ocean Fast Ferry (OFF) nga direktang nagalawig gikan sa Jagna, Bohol nganha sa Benoni Port, agi sa Port of Balingoan, Misamis Oriental. (Jorie c. valcorza, Pia 10/Fildeo)

No-smoking Ordinance sa Iligan ILIGAN City- Miduso si City Councilor Ariel Anghay og upat ka support resolutions alang sa 2010 No Smoking City Ordinance. Una, pagtugot kang P/Sr. Supt. Celso Regencia, Iligan City Police director, pagpatuman sa maong balaod. Gimandoan usab ang Civil Security Unit, Traffic Enforcers, barangay officials, barangay tanods, terminal managers ug ubang hingtungdang sa pagpatuman sa ordinansa. Ikaduha, pagmando kang City Health Officer Livey Villarin nga mangulo pagpanday sa Implementing Rules and Regulations sa ordinansa. Ikatulo, pag-mando sa City Engineer’s Office pagbutang og reminder billboards sa mga dapit nga daghang tawo. Ika-upat, pagmando sa City Permits and License Division nga moabag sa CHO ug CEO pagpatuman sa maong ordinansa. (melvin t. anGGot, cio/Pia-10/Fildeo)

Festivals sa LaNteTUBOD, Lanao del Norte – Tourism Day sa Lanao del norte gipahigayon uban sa gitawag og showdown of municipal festivals, petsa-2 ning bulana. Ang maong festivals naglakip sa Sagingan sa Tubod, Humayan sa Kapatagan, Niyugan sa Magsaysay, Nangkaan sa Maigo, Sarimanok sa Kolambugan ug and Hugyaw sa Kadagatan sa Kauswagan. Ang kalihokan gikalipay kaayo ni 1st District Rep. Imelda Quibranza Dimaporo kinsa miingon nga ang paghatag og kahulogan sa probinsiya isip Land of Beauty and Bounty,nakadugang sa kabantog sa maong dapit dili lamang dinhi sa nasod kundli ma-ingon man usab sa ubang bahin sa kalibotan. Ang nahisgotan festivals tipik lamang sa mga kalihokan atol sa 52nd Araw ng Lanao del Norte celebration nga gisugdan kaniadtong petsa-18 sa Hunyo hangtud sa petsa-4 ning bulana. (lorry v. Gabule, Pia-10/Fildeo)

Kalingawan Lunes, Hulyo 11, 201110 Mindanao

Balita

SUDOKU

CROSSWORD puzzle

CIRCLE A WORDagRaakhBaR shahashBeRgCentenaRyChlOeCullinande BeeRs

dResdengRaffidOls eyeJuBileelesOthOnepalnizam

pumpkinRegentsanCysefadusteinmetsunCle sam

ACROSS1. Course game4. Muscular contraction8. Alcoholic beverage9. Sluggish11. Kingdom13. Make amends15. Fog17. Actor Max_Sydow18. Not at all19. Greek letter20. Sweetheart21. Gladden23. _Nino24. Eager26. Nasal openings28. For each29. Naval vessel 31. War cry33. Musical piece35. Prongs37. Baked dish

38. Sponsorship39. Plant trunk

DOWN1. Singer Valenciano2. Bullring cheer3. Depart4. Tin symbol5. Pome fruit6. Skill7. Kitchen appliance9. Force10. Of the kidneys12. Washed14. Brief comments16. Bataan town18. Prose narrative19. Military cap20. Land of the Rising Sun22. Stories25. Angry27. Burst forth29. All (comb.form)30. Appear32. Manipulate34. Pass away36. Einsteinium symbo

How to play the game?Fill in completely every rows, columns and diagonals of each puzzle without repitition of the same digit. Ang

miagi

Ang tubag sa miagi

CHeSS PuZZLeChess puzzle No. 24

White to move black mate in 2

Solution

1. Qc65+ 2. Kxe53. Bg7 mate

Giresearch ni Sonny G. David

AQUARIUS(Enero 20-Pebrero 18)Nindot nimo karon anaa ka ra sa imong panimalay kay adunay mobisita kanimo nga mohatod sa kaayuhan.

PISCES(Pebrero 19-Marso 20)Ang imong gugma karon sa imong kapikas sa kinabuhi nagkadugay-nagkalami.

ARIES (Marso 21-ABRIL 19) Ayaw pasagdi ang imong mga anak sa ilang kanunay nga magkuyog sa barkada kay makahatag kini kanimo og problema.

TAURUS(Abril 20-Mayo 20) Karong adlawa ana kanimo ang dali nga swerte. Kini kabahin sa imong negosyo.

GEMINI(Mayo 21-Hunyo 20) Maayo karon kanimo ang manuroy sa mall tungod kay mahinagbo nimo ang tawo nga nagdala sa imong swerte.

CANCER(Hunyo 21-Hulyo 22) Naay moabot kanimo nga paryente, mohatod si og maayong balita.

LEO(Hulyo 23-Agusto 22) Siya ang dugay na nimong gipangita, ayaw siya pasagdi kay makahatag kini kanimo sa tingusbawan.

VIRGO(Agusto23-Septiyem-bre 22) Ang kalimot walay gahum. Apan ang pagdum-dom adunay gahum. Adunay nakadumdom kanimo kinsa mohatag sa imo og butang.

LIBRA (Septiyembre 23-Okto-bre 22) Paabuta siya karong adlawa kay moabot gayud diay.

SCORPIO(Octobre 23-No-biyembre 21) Ang imong kalipay dili matukib tungod kay makadawat ka og maay-ong balita.

SAGITTARIUS(Nobiyembre 22-Disyembre 21) Maayo ang imong adlaw karon tungod kay adunay moabot kanimo.

CAPRICORN (D isyembre 22-Enero 19) Karon medyo apeke ka apan ugma maayo na ang dagan.

Inadlaw'ng Horoscope

WIn & help: support GoVernment’s charItY proJects, support pcso

MAGIC ANGLE

MGA PANGINDAHAY NI MR. SUPERTRES

Medyo wala kaayo mikombati ang 1,7,8,9 sa mga miaging semana. Karon maayo ban-tayan ang 7 ug 9 ug maayo ipares ang 1,8, ug 0.D e l i k a d o a n g duha ka odd dig-its karong adlawa

Mr. Supertres

9-7 :Pasakay

YESTERDAY’S MAGIC ANGLE

PCSO DRAW RESULTS (JULy 10, 2011)

10-45-41-02-06-55Jackpot Prize:Php30,000,000.00

25-09-03-16-41-37Jackpot Prize:Php60,663,021.60

30-34-07-03-04-29Jackpot Prize:Php14,490,316.80

01-03-08-07-25-20Jackpot Prize:Php10,611,554.40

11 a.m. - 4-2-54 p.m. - 4-7-59 p.m. - 0-9-0

11a.m. - 16-044p.m. - 05-169p.m. - 06-10

DRAW DATE: JULY 10, 2011

6 55 84 3

July 3 - 730 - 840 - 831July 4 - 924 - 803 - 270July 5 - 542 - 660 - 393July6 - 667 - 565 - 202July 7 - 226 - 329 - 568July 8 - 841 - 056 - 308July 9 - 661 - 542 - 133

DATE 11 am 4 pm 9 pmSUERTRES RESULTS

4-D - 0-5-9-0

TaRGET

SURE BaSTa RaMBLE

168

4

9

570

2-3

168

4

9

570

PLAyINGNuMBeRS

2-3

015

68 17

279

5

8

KalipayanLunes, Hulyo 11, 2011 11Mindanao

Balita

Nawala ang 3 pero dili kaayo importante kay

naay daghan nga gilakag si Tom nga 7,8,9

nga maayo i-pairing unya

paresan sa 1 ug 0 nga misikit

ug miporma sa numero nga 8. Lipay si Jerry kay wala siya

napakong sa 2 nga taas pa

niya.CONGRATuLA-

TIONS!

781•981•698861•860851•870850•875958•876

minuto kada 8-oras na trabaho· Ipatupad ang 2 buwan na maternity leave at kung maari ay

payagan magtrabaho sa bahay ang nagpapasusong nanay· Ipagbawal ang pagbebenta at pag-anunsiyo ng infant formula

milk√ Health facilities

· Maging sertipikadong Mother-Baby Friendly Hospital (MBFH)· Magkaroon ng milk bank o milk storage· Magsagawa ng patuloy na pagtuturo sa mga health worker sa

bagong impormasyon sa pagpapasuso· Ipatupad ang Essential Newborn Care Protocol

√ Paaralan· Pagsama ng Infant Young and Child Feeding sa kurikulum sa

lahat ng antas· Magkaroon ng lactation rooms· Ipatupad ang Milk Code

√ Industriya· Pagtupad sa Milk Code· Magfortify ng mga pagkain ayon sa RA 8976 o Food Fortifica-

tion Law· Pagsunod sa Code of Hygienic Practice for Food for Infants and

Children

Para sa karagdagang impormasyon o katanungan mangyaring sumulat o tumawag sa National Nutrition Council

2/F, Admin Office, FTI Complex, East Service RoadTaguig City (temporary office)

Telepono: 846-4239; Fax: 846-4351Email: nncnied@yahoo.comWebsite: www.nnc.gov.ph

“Isulong ang BREASTEEDING - Tama,Sapat at EKsklusibo!” ang tema ng ika 37-taon ng Nutrition Month. Layunin ng pagdiriwang ng Nutrition Month ay pakilusin ang iba’t ibang sektor ng lipunan upang suportahan at pangalagaan at protektahan ang pagpapasuso. Ang tema ay hango mula sa kam-panya ng Department of Health na “BREASTFEEDING TSEK“ (Tama. Sapat. EKsklusibo!).

Ano ang kasalukuyang sitwasyon sa breastfeeding?√36%lamangnamgababyangeksklusibongpinasusosaloobng

anim na buwan√54%lamangnamgababyangnapasusosaunangorasngbuhay√12%ngmgababyayhindinapasuso√34%ngmgababyangtumigilsapagsusodahilsapag-akalani

nanay na kulang ang kaniyang gatas√25%ngmgananayangtumigilsapagpapasusodahilbumalikna

sa trabaho

Ano ang ibig sabihin ng TSEK ?√ “Tama” ang agarang paglagay ni baby sa dibdib ng ina mula

pagkasilang upang umpisahang makasuso si baby sa loob ng isang oras.

√ “Sapat” na ang gatas ng ina dahil kaunti lang ang kailangan ng sanggol sa unang linggo ni baby. Dadami ang gatas ng ina kapag madalas ang pagpapasuso.

√ “EKsklusibo” na gatas ng ina lamang ang ibibigay kay baby at wala nang ibang pagkain, tubig at likido sa unang 6 na buwan.

Bakit mahalaga ang BREASTFEEDING TSEK?√ Ang tamang pagpapasuso ay nakapagliligtas

ng buhay ni baby. Naiiwasan ang pagkakasakit, impeksyon at mga allergy. Ang mga batang na-breastfeed ay higit na mas matalino kaysa sa hindi napasuso ng gatas ng ina.

√ Nakabubuti ito sa kalusugan ng ina.√ Nakakatipid ang pamilya at naiiwasan ang kawalan ng kita dahil

hindi nawawala sa trabaho dahil hindi gaanong nagkakasakit ang pinapasusong bata.

√ Ang pagpapasuso ay mainam na stratehiya upang makamit ng bansa ang agarang pagbaba ng neonatal, infant at child mortal-ity rates na alinsunod sa Millennium Development Goals.

√ Ang pagpapalagap ng TSEK ay makakatulong upang maituwid ang mga maling akala at kaugalian sa breastfeeding

Ano ang totoo sa breastfeeding?√ Lahat ng nanay ay may kakayahang magpasuso.√ Ang ina ay makakapagbigay ng sapat na breastmilk sa kanyang

baby.√ Maaring magpasuso kahit na pagod o may sakit ang ina.

Buwan ng Nutrisyon 2011Isulong ang BREASTFEEDINGTama,

Sapat at EKsklusibo!

araw) ay malinis at sagana sa antibodies upang iwas sakit si baby.√ May tubig ang breastmilk kaya hindi mauuhaw ang baby.

Anu-ano ang mga batas, polisiya at programa para protek-tahan, alagaan at mapalaganap ang breastfeeding?√ Executive Order 51 – Milk Code√ RA 7600 – Rooming In and Breastfeeding Act√ RA 10028 – Expanded Breastfeeding Promotion Act of 2009√ AO 2005-0014 – National Policies on IYCF√ AO 2006-0012 – Revised IRR of EO 51√ AO 2007-0026 – Mother-Baby Friendly Hospital Initiative√ AO 2008-0029 – Health Reform for Rapid Reduction of Maternal

and Neonatal Mortality√ AO 2009-0025 – Adopting New Policies and Protocol on Essential

Newborn Care√ Philippine Plan of Action for Nutrition√ Philippine IYCF Strategic Plan, 2011-2016

Ano ang mga dapat gawin para sa breastfeeding?

√ Maaring ipagpatu-loy ang pagpapa-suso kahit bumalik na ang nanay sa trabaho. Gamit ang kamay, iexpresss ang gatas at ibigay ito kay baby gamit ang tasa.

√ Ang gatas ng ina ay sapat at akma sa pangangailan-gan ni baby.

√ Ang colostrum (ga-tas sa unang 3-7

√Pamilya/Komunidad· Magboluntaryong maging peer counsellor

upang gabayan ang mga nanay sa pagpa-pasuso

· Magbuo ng mga breastfeeding support group

· Magsagawa ng mga seminar o class sa mga nanay, tatay, at miyembro ng pamilya ukol sa breastfeeding

· Ipatupad at i-report ang mga paglabag sa Milk Code

· Magpasa ng mga ordinansa o resolusyon√ Lugar ng trabaho

· Magtalaga ng mga lactation station· Magbigay ng breastfeeding breaks sa mga

nagtratrabahong ina na hindi bababa sa 40

Wastong Nutrisyon:Alamin, Gawin at Palaganapin