migne. patrologiae cursus completus : series latina. 1800. volume 173
TRANSCRIPT
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 1/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 2/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 3/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 4/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 5/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 6/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 7/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 8/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 9/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 10/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 11/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 12/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 13/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 14/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 15/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 16/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 17/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 18/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 19/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 20/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 21/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 22/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 23/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 24/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 25/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 26/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 27/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 28/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 29/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 30/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 31/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 32/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 33/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 34/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 35/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 36/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 37/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 38/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 39/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 40/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 41/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 42/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 43/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 44/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 45/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 46/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 47/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 48/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 49/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 50/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 51/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 52/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 53/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 54/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 55/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 56/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 57/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 58/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 59/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 60/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 61/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 62/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 63/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 64/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 65/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 66/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 67/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 68/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 69/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 70/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 71/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 72/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 73/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 74/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 75/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 76/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 77/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 78/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 79/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 80/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 81/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 82/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 83/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 84/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 85/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 86/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 87/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 88/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 89/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 90/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 91/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 92/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 93/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 94/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 95/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 96/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 97/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 98/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 99/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 100/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 101/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 102/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 103/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 104/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 105/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 106/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 107/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 108/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 109/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 110/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 111/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 112/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 113/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 114/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 115/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 116/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 117/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 118/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 119/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 120/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 121/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 122/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 123/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 124/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 125/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 126/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 127/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 128/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 129/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 130/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 131/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 132/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 133/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 134/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 135/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 136/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 137/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 138/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 139/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 140/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 141/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 142/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 143/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 144/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 145/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 146/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 147/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 148/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 149/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 150/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 151/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 152/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 153/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 154/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 155/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 156/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 157/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 158/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 159/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 160/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 161/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 162/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 163/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 164/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 165/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 166/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 167/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 168/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 169/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 170/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 171/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 172/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 173/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 174/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 175/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 176/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 177/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 178/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 179/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 180/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 181/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 182/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 183/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 184/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 185/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 186/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 187/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 188/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 189/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 190/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 191/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 192/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 193/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 194/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 195/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 196/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 197/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 198/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 199/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 200/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 201/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 202/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 203/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 204/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 205/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 206/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 207/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 208/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 209/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 210/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 211/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 212/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 213/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 214/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 215/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 216/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 217/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 218/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 219/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 220/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 221/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 222/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 223/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 224/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 225/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 226/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 227/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 228/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 229/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 230/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 231/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 232/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 233/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 234/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 235/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 236/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 237/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 238/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 239/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 240/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 241/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 242/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 243/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 244/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 245/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 246/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 247/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 248/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 249/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 250/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 251/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 252/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 253/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 254/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 255/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 256/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 257/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 258/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 259/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 260/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 261/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 262/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 263/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 264/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 265/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 266/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 267/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 268/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 269/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 270/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 271/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 272/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 273/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 274/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 275/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 276/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 277/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 278/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 279/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 280/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 281/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 282/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 283/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 284/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 285/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 286/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 287/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 288/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 289/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 290/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 291/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 292/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 293/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 294/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 295/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 296/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 297/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 298/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 299/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 300/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 301/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 302/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 303/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 304/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 305/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 306/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 307/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 308/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 309/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 310/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 311/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 312/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 313/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 314/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 315/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 316/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 317/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 318/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 319/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 320/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 321/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 322/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 323/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 324/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 325/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 326/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 327/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 328/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 329/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 330/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 331/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 332/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 333/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 334/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 335/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 336/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 337/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 338/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 339/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 340/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 341/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 342/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 343/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 344/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 345/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 346/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 347/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 348/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 349/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 350/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 351/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 352/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 353/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 354/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 355/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 356/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 357/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 358/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 359/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 360/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 361/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 362/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 363/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 364/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 365/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 366/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 367/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 368/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 369/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 370/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 371/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 372/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 373/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 374/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 375/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 376/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 377/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 378/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 379/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 380/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 381/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 382/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 383/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 384/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 385/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 386/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 387/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 388/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 389/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 390/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 391/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 392/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 393/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 394/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 395/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 396/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 397/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 398/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 399/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 400/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 401/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 402/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 403/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 404/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 405/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 406/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 407/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 408/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 409/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 410/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 411/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 412/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 413/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 414/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 415/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 416/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 417/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 418/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 419/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 420/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 421/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 422/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 423/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 424/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 425/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 426/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 427/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 428/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 429/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 430/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 431/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 432/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 433/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 434/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 435/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 436/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 437/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 438/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 439/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 440/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 441/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 442/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 443/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 444/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 445/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 446/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 447/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 448/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 449/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 450/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 451/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 452/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 453/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 454/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 455/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 456/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 457/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 458/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 459/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 460/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 461/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 462/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 463/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 464/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 465/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 466/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 467/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 468/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 469/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 470/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 471/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 472/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 473/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 474/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 475/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 476/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 477/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 478/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 479/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 480/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 481/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 482/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 483/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 484/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 485/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 486/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 487/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 488/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 489/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 490/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 491/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 492/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 493/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 494/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 495/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 496/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 497/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 498/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 499/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 500/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 501/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 502/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 503/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 504/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 505/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 506/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 507/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 508/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 509/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 510/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 511/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 512/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 513/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 514/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 515/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 516/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 517/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 518/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 519/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 520/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 521/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 522/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 523/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 524/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 525/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 526/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 527/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 528/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 529/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 530/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 531/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 532/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 533/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 534/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 535/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 536/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 537/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 538/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 539/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 540/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 541/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 542/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 543/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 544/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 545/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 546/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 547/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 548/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 549/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 550/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 551/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 552/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 553/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 554/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 555/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 556/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 557/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 558/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 559/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 560/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 561/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 562/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 563/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 564/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 565/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 566/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 567/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 568/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 569/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 570/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 571/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 572/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 573/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 574/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 575/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 576/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 577/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 578/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 579/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 580/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 581/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 582/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 583/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 584/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 585/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 586/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 587/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 588/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 589/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 590/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 591/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 592/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 593/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 594/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 595/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 596/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 597/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 598/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 599/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 600/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 601/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 602/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 603/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 604/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 605/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 606/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 607/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 608/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 609/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 610/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 611/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 612/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 613/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 614/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 615/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 616/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 617/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 618/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 619/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 620/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 621/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 622/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 623/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 624/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 625/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 626/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 627/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 628/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 629/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 630/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 631/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 632/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 633/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 634/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 635/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 636/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 637/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 638/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 639/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 640/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 641/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 642/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 643/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 644/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 645/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 646/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 647/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 648/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 649/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 650/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 651/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 652/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 653/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 654/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 655/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 656/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 657/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 658/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 659/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 660/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 661/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 662/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 663/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 664/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 665/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 666/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 667/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 668/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 669/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 670/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 671/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 672/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 673/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 674/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 675/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 676/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 677/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 678/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 679/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 680/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 681/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 682/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 683/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 684/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 685/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 686/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 687/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 688/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 689/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 690/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 691/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 692/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 693/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 694/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 695/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 696/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 697/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 698/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 699/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 700/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 701/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 702/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 703/782
1401 NOTITIA. 1402
de Turre.domini de Chantilly et d'Ermenonville,ac A pacem secum componeret.Dum hffic agebanturLu-
dovicus acceptis ab Honorio litteris, quibus ab in-
terdicto absolvebatur, ferocior, neminem audivit.
Rursus igitur a Stephano ad Cistercienses perfu-
gium. Ea de re ad summum pontificem scripsere
Hugo Pontiniacensis et Bernardus Claree-Vallensis
abbates, scripsitet GaufridusCarnotensisepiscopus
litteras, quas habes apud S. Bernardum (6).
Eodem anno cum Thoma priore .Sancti Victoris
testis fuit Slephanusdonalaemense Dec. a canonicis
Senonensibus eeclesiceSancti Salvatoris canonicis
reguiaribus Sancti Joannis apud Senonas degenti-
bus. Habitaest die t3 Januarii 1128 synodus Tre-
censis pro militibus Templi, cui adfuit Stephanus.
Cisterciensum abbatum litteris f.ictus forsanmitior
Bertliae usoris. Inomnidisciplinarum genereexcul
tus fit archidiaconusParisiensis.inde defunclo Gir-
berto statim subrogatus episcopus, vix cathedram
adeptus est, cum ob singularem quo Viotorinos
prosequebatur amorem largitus eis est, capitulis
quorum intererat asse.ilientibus, annuum reditum
praebendarum vacantiura, tam in ecclesia majore
S. Mariae quo potiebatur ecclesia S. Joaanis Ro-
tundi, quam in eccl. S. Marcelli, S. Germani An-
tissiodorensis, S. Clodoaldi, et S. Martini de Cam-pellis : ecclesife autem Sancti Joannis Rotundi in
compensationem dedit unam prffibendara anno i 124
episcopatusprimo (l).Canonicis Ecclesice Parisien-
sis eodem anno nonnulla concessit instruroenta,ex
quodhaud temere colligitureoeptamtunc esse com- g Honorius.simulque permotusraalis quae adversarii
munemintercanonicosmensam. Fossatensibus mo-nachis deditecclesiam de Boissiaco. Pontisarensibus
donationem S.Pr*jecti de Turno confirmavit.Con-
ventionem inter Mattheeum priorem SanctiMartini
a Campis, et Burchardurade Montemorenciacosta-
bilivit. Unus est ei episcopis quibus Calixtus papamandavit vu Kalend. Sept. ut interdictum ob.in-
cestuosasnuptiasGuillelmiNorthmanni|cum tilia co-
mitis Andegavensislatum in suisparochiisfacerent
observari (2). Subscripsitdiplomati Ludovici Crassi
bona Praemonstratensium confirmantis an. 1123.
Controversiam habuit adversus Theobaldum Note-
rium archidiaconum, qui multa ultra muneris sui
poiestatem aggrediebatur.Ad causam definiendam
vocavit abbates et clericos Parisienses, qui parati
erant ad sententiam ferendam, cum Theobaldussummi pontificis provocavit judicium(3). Continuo
episcopus et archidiaconus Romam petiere, quos
inter arbitri a summopontifice delegati pacemcomposuere Honorii pontificatus an. tertio. Exortumquoque iater episcopum et canonicos ecclesias Pa-
risiensis (4) ob scholaresinclaustro habitantesdis-
sidium compescuere Sugerius S. Dionysiiet Gildui-
nus Sancti Victoris abbates cum Thoma priore et
Roberto.Anno eodem cumStephanusin Victorinos
pronus praebendam ecclesiae suae tradere iis tentasset
obviam ivit res Ludovicus (6), vetans nequidinEcclesia Parisiensi minueretur, nec canonici regu-
lares praebendam in ea obtinerent ; quo metuens
diplomate episcopus nelibertas ecclesiae labefacta-
Stephani regia subnixi auctoritate in lilcclesia Pari-
siensimoliebantur, Parisiensi capitulo deditlilteras
VI Nonas Martiian. 1129(7), quibus vetabat nequid
in Parisiensi Ecclesia iuimutarent absque episcopi
consensu et rescindebat quidquid ex quo Stephanus
coeperat esseepiscopus, inejusprfejudiciuraeratab
iis constitutum.
InterfuitStephanusdiePaschaeejusdemannicoro-
nationi Philippi regis Ludovici Crassi primogeniti.
Hoc etiam anno celebratur a .Matthaeo episcopo Al-
banensi sanctae sedis legato, olim priore Sancti
Martini a Campis, consilium Parisiisin monasterio
Sancti Germani, ubi Argentolium restituitur S.
Dionysio petente Sugerio abbate. Huic adfuit Ste-
phanus et subscripsit litteris Ludovici VI hac de re
datis. Malum acerbum anno tl.30 Gallias afflixit
Parisiensespraesertiraigne sacro vorabantur.Quam
ut ablueretluem Stephanus,opem sanctajGsnovefee
imploravit,solemnemindixitsupplicationem,inqua
ad tactum sanctarum reliquiarum sanati aegroti :
hujus in memoriam miraculilnnocentiusll annose-
quenti festum Miraculorura instituit, nec procul a
basilicamajoreexstructaseurestitutaecclesiaSanctae
Genovefce Ardentium, ab aegris, qui ardentes dice-
bantur, nuncupatae.
. Remis synodum habuit Innocentius mense Oct.
anno 1131, inquapacem interregem Ludovicum et
Stephanum conciliavit ; dignitatienim regis consu-
lens et libertatiEcclesiae, a capitulo Parisiensi prae-
bendam petiit,quam canonicisSancliVictorisliben-
retur, illi et ejus terrje sacris interdixit, idem mi- D ter concessere (8),sicquea dissidiishisce quies fuit.
nitantibus et archiepiscopo Senonensi etepiscopo
Carnotensi. Rexvicissimnecepiscoponecejusbonis
hospitibus et colonispepercit, temporalesqueredi-
tus manu regia invasit. Quaqropter Stephanus ad
cpem sibi ferendara, tamepiscopos suae provinciae,
quamabbates dpiidCistercium tum convocatos ap-
pellavit, rogavitque ut pro spiritaii fraternitate,
quam cum rege contraxerant eum obsecrarent, ut
(1| Hist. EcclesifR Paris. t. II, pag. 23.
(2) Spicileg. t. III. p. 149.
(3i Hist. Ecclesia? Paris. t. H, pag.29.(4)Ibid. p. 31.
(5) Ibid. p. 25.
Stephanusin Martyrologio Ederensi legilur hanc
abbatiam anno 1 132 construxisse,ordinem secundum
Regulam S. Benedicti sanctimonialibusstatuisse,et
auctoritate apostolica Innocentiipaps subanathe-
mate ne mulieres ejicerentur firmavisse, multaque
alia bona innumerabilia eis fecisse, Anno eodemStephanomandavitInnocentius(9), ut Archembaldo
Aurelianensi subdecano et sociis honores et bona
(6) Epist. 45, 46, 47, 49.
(7) Hist. Ecclesiaj Paris. t. II, pag. 27.
(8) Ibid. t. II, pag. 28.
(9) Spicileg. t. III, pag. 154 et scq.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 704/782
1403 STEPHA^US PARISIENSIS EPISCOPUS. 1404
ablata restitui satageret. Scripsitet ut interdictum A lali negotio fanto opus esset deliberaturus. Scripsit
ecclesiae Sanctse Genovefee a se inflictum solve-
ret.
Circa ad tempus Stephanus episcopus querelamhabuit cum Slephano de Garianda archidiacono,
Henrici archiepiscopi Senonensis consanguineo,qui
horrendaperpetrarat facinora in terra Sancti Ger-
mani Pratensis (10), quam ad examinandain Pru-
vinum vocatus a metropolitavenire renuit, ne con-
trahonoremetdisnitatem Parisiensis Ecclesi» ohe-
diret. Hanc autemnernardi abbatis Clarae-Valiensis
arbitrio de consilio Ganfredi Carnotensis termina-
tamfuisseverisiniileest(l 1). lis quoquetemporibusGalo Parisiensis scholne magister a Stephano excom-
mnnicatusobpravissimam.qMam.Mcjrinocancellario
pariterad InnoeentiLimsmnmiiinpontificem(l 5)do-
lorisetluctuspleuamepistolam.inqualnnocentium
imprimisobsecrat neseverbis Theobaldi Noterii, si
ipsura adeat, circumveniri sinat, suas quoque Ber-
nardus litteris Stephani adjccit litter.is (16i, quihus
permoto pontifici placuit, iit cpiscopi ad quos eacausaexspectahal.detanloflacitio jiidiciumferrent.
Innocentii litteris (17)excitati Galliffi episcopi, apudJotrum nonprooula Matrona flumineconvenerunt.
Quid in consilio decretum sit non facile dictu est,
liujiisenimactainterciderunt,sedsententiamepisco-
porum confirmavit Innocentius, novasque insuper
parricidis irroKavitp(T?nas. Occiso perhsec tempora
abadversariis Archembaldo Ecclesise Aurelianensis
EcclesiasintuleratinjuriamadHenricumarchiepisco- g subdecano, eo fermetempore quo Thomas Victori-
pum Senonensem provocavit, etpost ad lepatum
sedis apostolic.-e. quibus respondit Stephanus.Hen-rico quidem, .Tbsqueassensuipsius noupotuisseadtribunal suum vocare causam Galonisex excommuni-cati ;Iegatovero,GaIonemejusque socios absolvere
nonposse antosatisfactionem. paratumque se es se.
cum nonnisi de repis et episco])onim consilioege-
rit, acauctoritateetpraeceptopapae Galonemexcom-municaverit, coramlegato etipso papastare.suam-
que auctoritatem tueri. Mnnachis S. Martini de
Carapis dedit anno ( nSepiscopatus nono.ecclesiam
Sancti Dionysii de Carcere cnm omnibus ad eampertinentibus et praebendam in basilica majore ;
quamquideraecclesiam a laicisacceptam Lndovicus
nus. cum cnedis auctores in conventu cardinalium
damnati veniam deprecati fuissent, ad flagitiumexpiandum delegavit summus pontifex StephanumetGaufridum quibus etsigniflcavitlatama se ineos
seiitentiam litteris datis Pisis vi hlus Januarii,anni
scilicetll.34 (18). Monasterium Sancti Eligii Fossa-
tensibus a Galone olira minus canonice donatum
cum Stephano restituissel Theobaldus abbas ()9),
Stephanus diu retentum ecclesiae Fossatensi iterum
donavit anno 4i34,episcopatiis undecimo. Pactum
iniitcum Ludovico regepro quodam fossato siloin
suburdio Parisicnsi, Carapello dicto.hisconditioni-
bus ut duas partes rex, episcopus vero terliam obti-
neret, anno 4136 (20). Insequenti cum monachi et
rex ei dimiserat, ut monachis traderet.qiii vicissim C canonici a jurisdictione et potestate episcoporum
virginibus instituendis Iradiderunt ecclesiam quamhabebant in inonteMarlyrum. Exstatetiamnummo-nachorum Cliiniacensium prioratus.
Anno eodem Tliomas prior S. Victoris occisusest
xiuKalendas Septenihr. ; cujiiscaedesplurimascon-
civit turbas. Perrexeral Stephanus ad Calam adabbatiam Monialium emendandametordinandam,habebatque in comitalu raagistrum Thomam : in
reditu vero juxla S. Stephani castrura, quod Gor-niacum dicilur, subito a nepotibus Theobaldi ar-
chidiaconiinsidias episcopo in via struenlibus as«
sultum passus estdie Dominica, qui cuminerraesinvasissent praedictum Thomam interfecerunt (12)
Tam alroci scelere perculsus Stephanus, Parisios
subtrahereseconarentiir, ablnnocentio.vu Kalend.
Aprilis anno 1137 obtinuit lilteras, quibus ecelesiae
et monasteria nolalaetiamprivilegiosummi ponli-
ficis in potestateeljurisdictioneParisiensis episcopi
perraanerenl. Eodem anno subscripsit chartae Lu-
dovici VI, privilpgiaepiscoporum provinciieBiirde-
gaIensisconfirmantis(21). LudovicoVI, morientivii
Kalend. Augusti adfuit,eumque admeliorem vitam
accinxit. Doniim Hugonis Tiroli de villa Bofesmontmonachis Sancti Marlinifaclum confirmavil.Resti-
tulas monialibus de Edera decima? largitus est
annoll38,donumqueecclesifflCaroIilociaGiiilleImo
germanofaclumconfirmavit.PrioratuiSanctiiNicoIai
de .Aciaco ecclesias parochiales de Derenciaco et
reversus, subito auclores anatheraate percussit,ar- r, Carrona in sua dioecesi asseruit an. 1140 (22), Me-
chipresbylerisqueraandavit.utlatamabipsoexcom-
munirationis senlentiain promulgarent (f3).Haec
iisdem pene verbis scripsit ad Gaufiidum episeopuiu
Carnotensem emonasterioClaraevallensi.qiio taedio
se receperat post lalam in hujus sceleris auctores,
excommunicationis sententiam (15), simulque Gau-fridum invitavit ut ad se veniret solandum, quidin
(10) Spicileg. pag. 159, 160, 161.(11) Ibid. pag. fo5, 136, 157, 158.(12 Ibid. t. 111, pag. 163.(13) Duchesne, t. lV,pag.746.(14) Not. in S. Uernard. col. lviu.(15) Bernard ep. 139.
(16) Ibid. ep. 138.
moraturet in charla Liidovici VII regis daloanno
1141, regniquinto, quae asservatur in histosiamss.
S. Vicloris.Qiianlffiautem apudsummum pontificeiu
Innocentium fuerit existimationis Stephanus,plures
ad eum probant epistolffi, prassertim 18etl9, a
quo ob institutos in eeclesia deDogilo presbyteros
inconsultis Sancti Florentii monachis, quorumia-
(17) Not. in S. Bernard. col. lix.
(18)Hist.Eccles. Paris. t. II, pag. 50.
(19) Ibid. p. 50.
(20) Hist. Eccles. Paris. t. Il.pag. 39.
(21) Labb. Melanges cur. pag. 608.
(22) Uist. sancliMarlini a Carapis, pag. 296.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 705/782
1405 NOTITIA. 1406
tererat reprehensus legitur in tabulario hujus mo- A tuor pallia, et duo dalmatica, et tunicam unam, et
nastorii. Dedieetanno obitus Stephani nonconstat
apud auctores et monumenfa, iv Kal.Aug. mortemoppeliisse volunt Victorini. Joannes hujus domusscriptor haec de ejus obitu scribit : o Hoc tempore
obiit Stephanus Parisiensis episcopus, et sepultus
est in monasterio Sancti Victoris Parisiensis, in
mediochori.Etsuper tumulumejus scripti suntver-
sus hi :
Hic jacet inter ores Slephanus, qui Parisiensis
Exstilil ecclesix pastor, et hujus ovis.
Huncinopem,paruamque, novamque pius pater auxil
Extulit, ornavit rebus, honore, libris.
Multa dedit multis, se 7iobis, plusque daturus,
Si dare plus posset, qui sua seque dedit.
duos urceolos argenteos cum acerra argentea.»
Stnphani autem I hio esse meutionem probat
charta donationum abipso factarumEcclesiae suae
anno tl24. Obiit ergo Stephauus pridie Non Maii,
sed cujus anni hoc opus, hic labor. Attamen ex
htteris Innocentii datis anno 1141 Gilduino Sancti
Victoris abbati,etex charlaLudovici VII, dataannoregni ejns v, in quibus sil Stephani mentio, liquet
Stephauum adhuc snpertlitem anno 1141, menseAuguslo. Quin eldecimas iujusteamilitibus tentas
et restitulas saoctimonialibus Ederac conlulit anno1142, ex chartulario Ederensi. Et certe in brevi
Chronico ecclesise Sancti Dionysii (23) legilur :
a M.C.XLII.obiit Stephanus episcopusParisiensis. »
IIujus quoque praesulis menioria celebratur ad g Non quilera me latetejus turaulo insculptam nunc'v Kal. Augusti in obiluario Victorino his verbis :
« Quarto Kal. Augustianniversarium piae recorda-
tionis Stephani Parisiensisepiscopi, qui in vita sua
hanonostramecclesiara mirabili atrectu sinceraedi-
lectionis araplectens, multa et magna eibeneficia
conferens ; dignum et perpetuum sui norainis et
amoris memoriale posteris dereliquit ; siquidem in
omnibus ecclesiis inquibus prasbendae sunt, nobis
in singulis prsebendas singulas dedil, in seniori
ecclesia B. Mariae Parsiiensis priiebendam unam,in
ecclesia Sancti Marcelli; Sancti Germaid Antissio-
dorensis, Sancti Martini de Campellis prasbendam
unam ; dedit eliam nobis in omnibus supradictis
ecclesiis annuahapr8ebendarum,librosquoqueopli-
raos, quos sibi paraverat, morieus nobis reliquit :
hujus itaque tanti viri, tam specialis araici anni-
versariumpersingulos annosspecialiteret solemni-
tercelebrandum,etcum magnadevotionefaciendum
est, et ante missam commendatio. Statutum est
etiam,utpro ejus animapraebenda una integrasin-
guIisdiebusadeleeraosynampriBbeatur, etpauper
unus per singulos annos ex integro vestiatur, et in
die anniversarii ejus centum pauperes, pane vino
el carnibus reficiantur. Anniversarium patris et
matris ejusdem. Item anniversarium Barthoiomaei
Calalaunensis episcopi nepolis ejusdem.»Mense ta-
men Aug.non obiisseStephanum,sed Maio,constat
exNecroIogioeccIesiaeipsiusParisiensis.ubi legitur
<c 11 NonasMaiide dorao SanctseMariasobiitStepha-
nus episcopus,qui dedit nobis sexaginta solidosde
hanc inscriptlonem : « Hic jacet felicis memoriee
reverendus paler etOominus Stephanus quondamFrnnciie cancellarius, post episcopus Parisiensis,
hujusdomus specialis benefaclor, qui obiit annoDomini M. CXL. iii, Kalendas Augusti. » At primo
recentius est epitaphium, in quo diim reficitur tu-
mulus, et novum inscribitur, erratum esse quivis
vel mediocriter eruditus perspiciet. Secundo Ste-
phanus nusquam cancellarius : fnit in nulla quippe
charta vel Philippi resis vel Ludovici sexti, aut
Ludovici Junioris hunc reperies eo nomine suscri-
psisse. Stephanura quidem cancellariormn numeroaccensentuterque Quercetanus.Mabillonius, D. du-
Fourni, PP. Angelus et Anselmus (24) : at pace
horumce scriptorum diierim, Stephanum Silvane-
ctensem confuderunt cum Stephano de Garlanda,
qui ipsis falentibus PP. Angelo et Anselmo (2r)) jamcancellarii munus obibat anno 1106, quo quidemanno et sequentibus Stephanum Silvanectensem can-
cellarium voluntalibi. Sed nec fuitdecanus Aure-
lianensis, quod soli de Garlanda convenit. Non mi-rum igitur pecoatum esse in die et anno in epita-
phioassigiiati.Stephani corpus integruiu repertumest anuolSlo, quando novee
fundamentaecclesise
posita sunt.
Exstat tomo IV Scriptorum Historiae Francoruma Duchesnio editorum de morte Stephani ad Pa-
risienses canonicos Hugonis de Dooiaco Senonen-sis archiepiscopi epislola, in qiia patrera, ordi-
natorem et doctorem sibi puero et juveni ereptumreditu altaris ad stationera quatuor ferculorura in ^ piangit eosque ad concordiam et unitatem horfestivitatesancti Augustini :deditetiamnobisseptem tatur.
modios frumenti ad panem Quadragesimae, et qua-
(23)SpiciL t. 11, p. 809.
(24) Hist. dom. Franc. t. VI, pag. 230.(2S) Ibid. p. 36.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 706/782
1407 STEPHANUS PARISIENSIS EPISGOPUS. 1408
NOTITIA LITTERARIA.(I[isl.liUerairedelaFrance,l.XU,fAS3.)
Los (-crhs d'Etienne He Senlis que les temps ont 6pargn^s sont moins propres A noiis donnerunehaute idee de sa iilteraturc (]u'a nous faire connaitre les principaux trails de sa vic el lcs evenemcntslcs plus remarquables de son episcopat. Le tout ne consisle qu'en quelques letlres assez courtes el descliartes. Pour nc pas interrompre la cliaine des faits enonces dans ces deux genres de productions, nousles rapporlerons suivant lordre chronolosrique, au licu de les separcr en dcux classes.
I. Detennine !l retablir Tordre dans son dioct^se. nolre prclat crut devoir commencer par le cha^itrede sa cathcdrale. Les chanoines s'etaient reli\ches telleraent sur rarticle de la vie commune, que plusieursavaicnt quilt^ le cloitre pour vivre dans des maisons particulicres. Elicnne, pour les engager k serejoindre h leurs confrcres. gratifiason chapitre d'unerente de scpl muids de hle deslincs k faire du pain(lurant le car(5me pour les seuls clianoines domicilies dans le cl6itre. L'acte de cette donation, dat(^ delan 1124, fut suivi trois ans apres, d'un aulrc. par lcquel Etienne transffere dans un lieu voisin de sonauditoire, Tt-cole publique qui (>tait dans le cloitre. De \k TEcolc du parvis.
II La mfime ann^^e (1124) il signala sa liberalil^ envers dautres chanoines dont la ferveur n'avait nulbesoin d'atre excitee par un semblable attrait. Nous voulons parler des chanoines regiiliers de Saint-Victor. Voici en qiioi consistait le bienfait. Deux priStres qui desservaient Teglise de Saint-Jean le Rond,qu'on croit avoir eti!" Tancien baptistftre de Paris, etaient en possession do percevoir l'anniversaire, c'est-
ft-dire Lannee de chaque canonicat deNolreDame. Etienne, du consenteraent de son chapilre,transporla ce droit aux Victorins par une charte signee de Bernier doyen, d'Adam pr^chantre, d'Elienneet de Thibaud archidiacres, de huit chanoines tanl pr(5lres que diacres, el de trois enfants, pueri (26), c'est-
Ji dire dc jeunes chanoines qui n'(^taient pas dans les ordre sacres.III. Mais en mSme teinps pour dijdommager les desservants de Saint-Jean le Rond, il flt expfedier une
autre charte par laquelle il leur donne une pr(?bende de la cathedrale.sans toutefois, y est-il dit, qu'a raisonde cette donation ils puissent se qualifier chanoincs de Notre-Dame, et k la charge d'y venir faire le ser-
vice de semaine k leur tour. Comme il avait pareillemenl a indemniser son chapilre pour la prebended(jmembree, il lui accorde par le m(5me acte le droit d'instituer lesdit desservants et de les destituer. Onvoit au bas de cetle piece les memes souscriptions que dans la pr(''cedente. L'une et Tautre ont Mpublieespar le P. Dubois, dans lc second tome de son lllstoire crrlesiaslique de Paris (p. 94).
Etienne, apr6s avoir investi les Victorins du droit d'annate dans sa cathiVlrale. voulut encorequ'ils
yposs(jdassent un canonical. Mais il ne trouva pas sur cepointla iiKJme complaisanee dans son chapitre. II
y eul de la part de quelques chanoines des oppositions dont les suites devinrenl trfes-fdcheuses par rinter-
venlion du roi. II ne reste aucun des ecrits composes par notre pn^dat dans ce demfile.
IV. L'(?vftque de Paris n'eul pas qu'une affaire disgracieuse a la fois. Dans les mi^mes temps deux de ses
archidiacres, dont il avait voulul reprimer les exces, se soulverent contre lui, et rairent le comble a ses
chagrins (27). Le premier 6tait Elienne deGarlande. Dijs le commencement de r(.^piscopat dEtienne, Tabbede Sainl-Germain des Pres avait portii des plaintes juridiques a ce prelat touchant des incendies, des
sacril^ges, des homicides, et d'autres forfaits commis par les gens de cet archidiacre sur les terres derabbaye. Cite k raudience ("piscopale raccus(_^ demanda, pour se dd-fendre, du teraps, un lieu siir et unsaufconduit. Tout cela lui fut accordi^ ; mais apres avoir obtenu delais sur d^Iais, voyant qu'on se dispo-
sait k proc(!^der contre lui par contumace, il s'avisa dun expedient tres familier pour lors k ceux qui se
deflaient de la bont(? de leur cause. Ce fut de raeltrc sa personne et son bien sous la proteclion du saint-
si^ge. L'affaire cependanl n'en alla pas moins son Irain. Sans egard pour cet apel friistratoire, Gilduin,
abbe de Saint-Victor el offlcial de Leveque, prononca contre rarchidiacre une sentence par laquelle il mitsa terre en interdit. Garlandc, loin de plier, se pourvut dcvant rarchevi^que de Sens, Henri Sanglier, sonparent Le recours est admis. Henri mande k rev(?que et k Garlande de se rendre la veille de rAscensionk Provins pour y plaider leur cause. La reponse de notre prelat. ins^^^r^e dans le troisieme tome du Spiei-
lege (p. 162), fut telle qu'on devait Tespi^rer. Apres avoir expose les fails corame on vient de les rapporler,
il declare k son metropolilain qu'outre leraoyen de recusation qui resulledesa parente avec Tarchiiliacre,
il n'est point en droit (l'(Jvoquer une pareille cause k son tribunal. On ignore quelles furent lessuites decelte affaire, mais il est ccrtain qu'elle finit par la r(jduction du coupable.
V. Thibaud Notier, raulre rebelle, fut plus difficile k subjuguer, et poussa les choses aux derni(;res
extrimit(is avant que de se rendre. Son premier crirae etait des conciissions criantes qu'il exerfait k la
faveur de son ministtre. L'(>v^que employa la voie de linterflit pour les faire cesser. Thibaud ne manquapas d'en appeller k Rome(28). .Malthieu"d'AIbanpet Pierre de Leon, l(>gats en France, furent charg^s par
lc |iape Ilonori^ II de terminer cette affaire sur les lieui. Ces commissaires rendirent une sentence par
laquelle ils fixaient et limitaipnt les droits de rarchidiacre bien au-dessous de ses pre^tentions. Thibaudparut s'y soumettre ; mais interieureinent il ne pouvait digerer un echec ausi funesle k sa cupidile. Ses
neveux, non moins avaresque lui.raais plus audacieux, nl^solurent de se venger sur les proraoteurs du-
jugeiiienl. Thomas prieur de Saint Victor, rarae du conseil de r(''vi?que. fut la premi6re viclime de leur
ressentiraent. Comrae il revenait de Chelle un Diinanche, 17 aoilt de Tan 113:<, avec le pri ldal , ils fon-
direnl sur lui et le massacrereut pr^s de Gournai. Elienne, de relour k Paris. fulmina une scntence
d'eicommunication contrc les nieurlriers. Elle est adressee en forme de mandemenl uiix arcbiprfitrcs
du diocfese, pour (.^tre envoy^-e par leur ministf-re ci tous les pr(?lrcs de leur dd^partemeiit. Le pr(ilat y com-prend nonseulement les auteurs du meurtre, mais leurs fauteurs, ceux qui leur donneront asile ou qui
(26) Du Cange, verbo Puer.(27) Dubois, Hisl. ccd. Paris, t.D, p. 24.
(28) Ibid., p. 30, 32.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 707/782
1409 NOTITIA LITTERARIA. 1410
communiqueront en quelque maniere avec eux. II defeBd 4 tout pr^tre, chanoine, abbe, moine. reclus,
ermite, meme ;\ l"abbe de SaintVictor, de delier aucun des coupablesqui viendront se prcsenter i euxdans le tribunal de la penitence. se reservant ft lui seul le droit de les absoudre. Cette severite du prelatne servit qu'a aigrir les assassins, et i tourner toute leur fureurcoDtre sa personne. Averti des enibilchesqu'ils lui lendaient, il chercha son salut dans la fuite, et se refugia dans Tabbaye de Clairvaux. Ce fut dela qu'il ecrivit a reveque de Chartres, Geotlroi, pour l'inviter a venir concerter avec lui les moyens defaire r^paration k rEglise d'un si horrible attentat. Sa letlre est pleme d'une vigueur episcopale, et niontreen mSme temps la vive afHiction dont le cceur du prelat etait penetre. Elle se trouve, ainsi que la sen-tence, dans les grandes noles de Picard et de D. Alabilion sur les letlres de
samtBernard,
dans leX« tonie des Conciies du P. Labbe, dans le yi" de ceux du P. Hardouin, et dans le second volume deVHistoire ecrlestastique de Paris par le P. Dubois.
VL Celle qu'Elienne adressa sur le mi5uie sujet au pape Innocent est encore plus pathetique. Aussisaint Bernard lui servit-il de secretaire en cette occasion, motif qui a porle les ^diteurs de ce Pfere k la
placer entre ses lettres (ep. 1.59), « Pleurez, mes yeux, dit-il, et versez des torrents de larmes, parcequo ma force m'a aljandonne, et que la lumit-re qui m'eclairait, n'est plus avec moi. Ce n'est pas le per-sonnagerespcctable qui vient de m'i5tre enleve, c'est moi-merae que je pleure... Ce ne sont pas en elTet
des larmes, mais des applaudissements que lon doil 4 celui qui ne vivait que pour Jesus-Christ, et k quila mort etailun gain. Mais j'ai tout perdu en le perdant. II faisait les fonctions devgque, et je n'en avaisque le nom. Meprisant rhonneuraltache a cette dignite, il en supportait le poids de toutcs ses forces. .
Toutemon Eglise pleure avec moi, et n'atlend de consolation que de votre bonte paternelle. Si Notier vase presenter k vous, qu'il sente que mon Seigneur a exauce la voix de mes pleurs. Ses neveux sont les
auteurs du mcurtre ; raaisil en est roccasion, et peut-elre rinstigateur. »
i,es personne les plus eminentes en piele se joignirent au prelat pour appuyer ses justes plaintes. Maisil ne parait pas que rautorite civile ait pris connaisance de cette affaire. Cest qualors celles qui con-cernaient lesecclesiastiques n'iitaientpointde son ressorl.Le concdede Jouarre, tenucette mt5me annee 1133,par les ordres du pape Innocent, se mit en devoir de punir les coupables (29) ; mais les peines canoniquesauxquelles il les condarana parurent trop legeres au pontife, qui fit 1^-dessus des reproches tres vifs auxPeres de cette assemblee (30).
VII. Ce fut encore cette annee, mais avant le meutre de Thomas, que TevSque de Paris mit les reli-
gieux de Saint-Martin des Champs en possession de reglise de Saint-Denis de la Chartre, laquelle etait
depuis longtemps entre les mains des laiques. La charte qu'il fit eipedier k ce sujet porte que cettedonation a ete faite du consentcment du roi Louis (le Gros) et de la reine Adelaide. Mais on omet de direque ce n'etait que le contre-change de Feglise de Montmartre, acquise de ces religieux par le roi et la
reine, pour en faire une abbaye de filles. Cet acte, rapporte par le P. Dubois et dans le nouveau GalLiaChristiana, est souscrit par Etienne de Garlande et Thibaut Notier, ce qui prouve que le premier etait
rentre en grice avec son eveque, et que Fautre n'avait pas encore commis lattentat qui lui fit perdreson benefice.
VIil. Lannee suivante, lt3i, produisit un nouvel evenement fAcheux pour ce prelat. Ce fut rinsultefaite au chancelier de son eglise, par Galon, moderateur d'une ecole a Paris, insulte qui fut porlee a sontribunal. et dont il eut bien de la peine k tirer satislaction (31). Ayant rendu compte des suites de cetteaffaire i Tarticle de Galon (t. XI, p. 416-418), nous nous contenterons de rappeler ici les deux lettres
qu'Etienne ecrivit k se sujet.
La premiere est ^TarchevSque de Sens, pour lui prouver que Tappel interjete derant lui par Galonetait nul de plein droit.
La seconde ecrite au legat du saint-siege, a pour objet de justifier rexcommunication lancee contre ceprofesseur.
LX. Tandis qu'Etienne etait aux prises avec Galon, il expedia, en faveur des religieux de Saint-Mam*des Fosses, une charte dont voici la teneur. Sous T^veque Galon, un de ses predecesseurs, les religieusesde Saint-Eloi de Paris furent chassees, a raison de leur niduvaise conduite, et leur Monastere adjuge 4Tabbaye de Saint-.Maur. Le zele du prelat s'affrancliit en cette rencontre des formalites de droit ; tout sefit par voie de fait. L'abbe Thibaud accepta ce don en 1107, et le garda jusqua la seconde annee de1'episcopat d'Etienne. Alors, presse de remords sur Tirrrgularite de son acquisition, il prit le parti des'en demettre entre les maine de revi5que. La demision fut acceptee, et Tabbaye de Saint-Eloi demeuraTespace de neuf ans entre les mains d'Etienne Lui-mime k son tour, ressentit une synderfise de garder uabien qui ne lui appartenait pas. Le pape, le roi, son chapitre, et dautres personnts respectables, etantvenus a l'appui de ce scrupule. il consenlit h rendre cette maison k Tabbe Ascelin, successeur de Thibaud.Cest ce qu'il enonce dans Tacte susdit, par lequel il reunit k rabbaye de Saint-.Maur celle de Sain-Eloi,sous le litre de prieure,a la charge d'y etablir douze religieux pour y faire le service. Cette reunion futconUrmee deux ans apres par le pape Innocent 11.
.\. Les religieuses de labbaye d'Hieres sont redevables de leur fondation en partie ci notre prelat. Ellesluidoiventde pkis leurs premieres constitutions, que nous n'avons plus. Dubreuil et les auteurs du nnu-yc&ii Galia Chrisliaua d'apres lui, ont publie la charte qu'Etienne Ut expedier l'an 1138 pour cet etablis-
sement. II y est dit, entre autres choses, que releclion de labbesse se fera du consentement de reveque
et en presence des abbes de Saint-Victor et de Sainte-Marie du Val. Les constitutions dressees sur lesavis de Hugues de Milcon, eveque d'Auxerre, et auparavant abbe de Pontigni, portaient en plusieursendroits rempreinte des usages de Citeaux.
XI. Enfln nous donnerons pour dernier ecrit d'Etienne de Senlis une lettre sans date et sans adresse,6crite vraisemblablement a un legat touchant une contestation qui s'elait elevee entre Matthieu deMontmorenci et sa belle-m^re. La dame s'etait plainte d'un deni de juslice, parce qu'Etienne, au tribunalduquel laffaire avuit ete portee, ne se pressait pas de juger. Le prelat s'excuse en disant que le roi lui
ayant demande un di-lai pour Matthieu, dont il avait besoin pour faire la guerre a Ureux de Mouclii et aLancelin, il n'avait pu le refuser ; « cependant, ajoute-t-il, en consequence de vos ordres nous lui avons
(29) Conc. t. X, p. 974 ; Mab. not. in ep. Bern. 158.
(30) Conc. ibid. p. 978.
(31) Duchesne, Hidoire des chanceliers de France, p. 168,
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 708/782
l&ll STEPHANI PARISIENSIS EPISCOPI 1412
fait signifier fiepuis qu'il edl 4 conparaitre dovans vous k Heinis ; A quoi il a repondu qu'il nirail
point plaiiicr liors de sa proviuce, dispose d'ailleurs 4 subir votre jugcment dnns celle-ci, pourvuqu'on lui assigne un lieu sOr pour se delendre. » Cette lellre a etc publiee dans le II l" volunie du Spi-
cilege (p. H)H).
STEPHANl PARISIENSIS EPISCOPIEPISTOLiE,
ET VARIORUM AD IPSUM.
I. AEenrici archiepiscopi Senonensis ad Stephanum, —
Monet ut venial Pruvinum ad cxaminandam cau-sam Ste/jhani archidiaconi Parisiensis.
(Circa annum 1132.)
[Dom Lucasd'Af.HERi, Spicil. t.III, p. 158.
Dilectioni vestrse querimonia et clainore domini
Stephani archidiaconi vestri compellimur scribere.
Idem namque vester archidiaconus superhoc con-
querendoclamat quodlicet abbati S. Victoris viea-
rio vestro rectitudinem oflerret, et per eum justi-
tiam exsequi paratusesset : licet etiamseipsumciim
omnibus suis sub protectione domini papee praetende-
ret, idem abbas super terram ejus interdicti senten-
tiam posuit,undepr<efatusarchidiaconus seprtegra-
vari dicit. Addit etiam iu his se praegravatum esse gquod a vobis justitiain requisivit et baberenon po-
tuit de rebus ecclesife Parisiensis et rebus hominumsuorum violenter abiatis,quamvis, sicutdictum est,
sub defensione domui papae et custodia ipse Stepha-
nus sit constitutus. Et quoniam inhisseprtegravari
sensit,ad nos clamoremfecit, etconvenieutem diemetlocum sibi etsuis coadjutoribus tutum darirequi-
rit. Uade vobis et ipsi diem in vigilia imminentis
AscensionisDomini.et Pruviuum, quia tutus locus
est, locumconstituimus, et vestrae dilectionipraeci-
pimus, ut ad diem datam et locum constitutum,
quantumrespostulabit responsurus veniatis, ettan-
quam charissimo consulimus ut interdicti senlea-
tiam relaxetis. Valete.
II.
^StephaniadHenricum archiepiscopum Senonensem.—liespondet se nonpotutsseu metropolitano extra
sedem mctropolitanam vocari ad examen causxarchidiaconi sui.
(Circaannum lt32.)
[Ibid.]
Audito clamoreconsanguineivestri.dominivide-
licet Stephani Parisiensis archidiaconi, adversumnosinjuste apud vos conqiierentis, diem nobis et
locum tutum, videlicetPruvinuminterrahostilista-
tuistis,et me sutlraganeumvestrumnequeviva voce
neque litteris prius commonitum ad exsecutioneiu
justiliseextrametropolitanam sedem venire praece-
pistis : quoniam vester consangumeus, ut dicit, a
nobis justitiamrequisivit et habere non poluit.Hoc
vero, si placeret vestrae discretioni, et metropolita-
nffi gravitati, etsi non potuissetis non audisse, nondebuissetis credidisse, qui ei sine leesione fidei,
cum homo ineussit, justitiam denegare non potui.
Et quoniam litteris alternantibus adinvicem locuti
sumus, et ipsas adhuc pene nos habemus, cumin commune veneril, et lectse fuerint. autnos, aut
ipsum de mendacio arguent el alterum erubescere
cogent. ISos siquidem statim ut Parisius venimus
super sacrilegio, iacendiis, homicidiis et aliis cri-
minalibus capitulisdomini S.archidiaconi in terra
S. Germani injuste a clerico, injustius a diacono,
injustissime ab archidiacono et decano factis clamo-
rem abbatis audivimus dominumStephanum,sub-monuimus, diem dedimus, etquiapropinquissimus
ei videbatur, induciavimus, securum locum, secu
rumconductum, regis videlicet etregiase.etdomini
Radulphicomitis.et nostrumei obtulimus : et for-
tassehocmodo cum eo agere est ei justitiam dene-
gare? El quia iu nuUo, ut auditis, quantum ad hoc
spectat excessimus,undecuriamnostram exire de-
beamus,siplacetbeniguitati vestr8e,submonitionem
vestram et preeceptum relaxate, quiacontrahono-
rem etbenignitatem Parisiensis Ecclesiee nec volu-
uius.nec debemusobedire. De interdicto autem, et
de litteris domini papae sufiQcienterrespondebitur,
si dominus Stephanus ubijustum est causam suam
tractari non dedignetur.
III.
Gauf7'idi episcopi Carnotensis ad Stephanum. —Si-
gnificat Slephanum archidiaconum deligere arbi-
Irum causse sux abbatem Clarevallensem S. Ber-nardum.
(Circa aanum 1132.)
[/6td.,p.l60.]
De reformanda pace inter vos ct Stephanum de
Garlandadudum vobis ipso petente lacuti fuimus;
nunc aiitem quoniamaudivimusquod omissis qui-
busdamqueeadversumvosvidebatur habere.pacem
vestram desiderat, sanctitatis vestrae discretioni
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 709/782
1413 EPISTOL^ 1414
consulimus (quem ex cordis affectu diligimus, et A jam lempore eonquassata, etiam nunc in eo statucui consulere nisi qaod honori veslro serviet nonpos3umus)oonsulimus,inquaui,et petimus utdiemei competentem et termmum constituatis, in quojuxtacousiderationemrationispacem cum eorefor-
metis, quam otlert vobis ad coguuionem et exauu"
nationemamicorum vestrorum, videlicet abbatisdeClaravelle. Non enim decet paternitatem vestramoblatam pacem respuere^quametiam noa oblatammodisomnibusprovocaredebetis. NamjustaDominiSalvatorisesemplum ovem errantemdebetis requi-
rere, et ad pacis ovile vestrisetiam humeris repor-
tare. Si cum omnibus hominibus, sicut dicit Apo-stolus, pacem debemushabere, quanto magis cumliisdequibusnosoportetDominorespondere?Undequod absit ! si praedicti viri satisfactionem ex ami-
corum sententia non recipitis, certum est quod et
apud Deum otlensam incurritis, et amicis vestris
ruborem incutitis. Valete.
IV.
Gaufridi episcopi Car^iolensisad Stephanum. —Ex-cusat se quod ad colloquium non possit accedere
(Circa annum 113^.)
[Ibid., p. 163.]
Litteras apud Bonam-Vallem accepimus die Ve-neris quasnobismisit vestradilectio, in quibus no-strum colloquium die proxima Lunse postulabatis.
Quodnullomodo fierivelgrandiumqufeinmanibusnostris eratnegotiorummultitudo velipsa temporis
angusliapaliebatur. Pontilevensesnamquemonachi,quibus utabbatem provideremus. Deo aucior ope-
est ut sine grandi discrimiue abseutiam nostramsustinere nonpossit.Eoce vinculum quoalhgatusle-neor;ecoe necessitas quaesancto conveutui vestronon patitur nosinteresse. Sedh<ec hacienus. Frateret amicus noster abbas Virluensis et fratres ejusloci vocaveruntnos, multoreligionis desiderio, Ueo
gratias, accensi, unanimiter postulantes, utad ho-norem Dei et salutemanimarum suarum pastoremeis utilem soUicitudo nostra provideret. Curam et
administrationemabbas ipse in manunostradepo-suit una fuit totius capituli illius vox, unanimis in
praesentia nostra consensus et electio ut pastor eis
concederetur de monasterio sancti Victoris Pari-siensis. Quiavero domus illius religiosas personasnon cognoveruntexnomine.nuUam qua3sierunt,sedsanctitatis vestrae rehgioni curam hanc et sollicitu-
dinem commiserunt. Locusenimilleest vobis fami-
liaris et religio personarum. Sanctitatis igitur ves trse
prudenticejquapossumushumihlatesupphcamusutjusto desiderioconsiliiet auxihimauumporrigatis.Suscipient enim cum gratiarum actione personamquam de praedicto B.Victorismonasterioelectio ve-stra eis oblulerit.
VL32) AnonymiadStephanum. —Laudat episcopi con-
stantiamet pei-sei-erantiam ipsi suadet.(Circa annum 1132.)
[Ibid., p. 162.]
Quamvis paternitatis vestrfe constantiam nihiladhuc mutarinecdebilitari persenserim, tamen pro
ram dabamus, gravemnobisetinauditamcoutume- vobis more amici soUicitus, vos moueo etremoneoliamirrogarunt ; abbatlbus et archidiacouisnostris,
quos adhocipsumiUucdirexeramus, armatain eos
manu rusticaintentantes mortem et suppliciacom-minantes ; et haec interim cuiu aliis pluribus causanos occupat, De eo suten: undenos consulitis quodnobis ad prsesens occurnt, vestrae fateruitati man-damusutcuriaeinvitantivos adjustitiam,ex abun-dantiquidem, si salvum habuentisconductum, die
competenti vestram exhibeatis personam,dehis in
quibusappellaminiresponsurus,sivobispriusfaeta
fuerit justuia, et exspoliato resUtuatur investitura.
Postea fratrum vestrorum j udicio, si quid adversumvos dominus rex habuerU, quantum res exigat, eoordine quo debebitis,sicut pro Dominoetperomnia
ne a proposUo vestroet ajustitiije rigore dechnetis,
nec Ecclesiasvestreehbertatem, quffltemporibusan-tecessorumvestrorumfloruit, annihilaripermittatis;
Ulanique Dominicamsenteutiammemoriterretinea-
tis : Beatiqui persecutLonem patiuntur propter justi-
«iam.Sciatisautemmein omnibusetperomniavobis-cum perseverare, nec pro damuis quae mihi et hospi ti-
bus meis pro vobis contigerunt, a proposito meo pe-
dem retrahere. Rex enim et regina meis hospitibusxiilibras dederunt,et hoc totum pro redemptionesuarum rerum abstulerunt : et mei parenies et
amici regi et regiuce vineasmeasexstirparijubenti-
bus X hbrasdederunt;ethoc totumdecaniet archi-
diacorum instigatitione,imoG. succentoris nocturna
facietis. iNosvero sicut vobisscripsimus, die proxi- D susurratione peractum est. Deo vero vobis et mLhi
maJovisapud Latiniacum vobis occurremus, etsi
aliquodconsiliuminterim acoeperitis, contraman-date nobis.
V.
Ejusdemadeumdem . —Petit utdesignate S . Vicloriscwnobio canonicum qui inslituatur abbas Vir-tuensis
(Circaannum 1132.)
[[bid.,-p. 164.]
Multiplici Beminariodiscordiee civitas nostra longo
stibveniente me omnia qucecunque amiserim recu-
peraturum non vereor, nec vos sine me rerumquemearumrecuperatione pacemrecepturum arbitror.
Prseterea nisi vosconsiliosatis abundare sentirem
parvitasmeapaternitativestrffi consuleret, ut domi-num Senonensem archiepiscopum et coepiscoposvestros precibus vestris etamicorum vestrorum vo-bis alliciatis, et ad justitiae vestr<s aggravationem,utin episcopatibus suisadiviuiscessent modis om-nibus impetrare non differatis, ut ej usdem justuiee
(32) Vide S. Bernardi epistolam, 4S.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 710/782
1&15 STEPHAr<I PARISIENSIS EPISCOPI. 1416
participes vobis contraomncs subveniant. et si ne- A adinonitione et auxiliointerfectiisest. Omnes etiam
cesse fueril, Romam nobiscuui veuianl. Valete
VII.
Ilemanonymi adSlepfianum.— Monelur utcaveat
$ibi ab adversaytisqui inilliusnecem conspirarutlt.
(Circaauuuui 1132.)
[/6i</.]
Quoniam, sicul mihi teslis est Deus, non ficto
corde sedin veritate vos diligo, et salulem vestram
nou solum spiritualem sed euam corporaleiu desi-
dero:tnbulatiouibusvestrisi'ordisatl'ectucondoleo,
et si aliquid quod vobis uocere debeat mihi refera-
tur, l»tus audirenonvaleo.Hacigiturergavos cha-
ritate compulsus, quod de vobis recenter, audivi,
vobis insinuarenon distuh. Audivi siquidemetpro
llos excouiuiunicamus, qui interfectores et inter-
feclorum pr;csenles coadjutores in suo hospitio re-
ceperiut,etqui cumeisaliquam communionem vet
participationem habueriut in cibo et potu, in con-
"silio etlocutione (uisi forte proeorum correptione)
vel emptione, et venditione, in dati etaccepti oom-
munione, in susceptioneetprotectione : omnesistosexcommunicamus, donec resipiscant, et ad salisfa-
ctionem venianl. Mandamusitaque vobisetprsecipi-
inus, quatenus persingulosdies Dominicos hoc modoet his verbis escommunicetis,ac caeteros presbyteros
excommunicare faciatis. Mandamus enim vobis,
quatenus unusquisque vestruminsuo archipresby-
teratu prohibeat, ut nuUus omnino presbyter, nec
c»rlo audivi quod quidam maligni et pertidi, non p de sfficulo,necdereligione, necabbas, nec canoni-
solum extrauei sed etiam familiarissimi veslri in-
simulconspiraveruut.etmortemvestramjuraveruut,
et vosautimpetitiooeaut armisinlerficere disposue-
runt (33). Et nehocfrivolum esse putelis etideone-
gligatis, pro certo sciatis quia unus eorum qui con-
jurationiinterfuit, miliihocincoufessione revelavit,
etvobiscitomanifeslaremuhis precibus obsecravit.
Caute igitur de caelero vos cuslodite, et sicul scri-
ptum est, adomesticis vestris cavete. Sed quid dico ?
Quid quaeso valeat humana iudustria, si divinanon
adsilcustodia?OineffabilispietasDei ! Ecce omni-
potens Deus qui tanta vobis bona in hoc seeculo
coutulit, qui mala vestra tandiu aiquauimiler per-
tulit, modoiu praesentipro peccatisvestris subiloet
inopinate vos perculere voluit ; sed sola pietate pne-
cus, nec monachusinclusus, nec eremita, necetiam
abbas .Sancli Vicloris, hujus excommunicationis
reumad sepro confessionevenientemsuscipiat, ne-
queabsolutionem hujus culpas tribuat, aut pceni-
tenliam injungat : quia ego de toto reatu mihi soli
absolutionem el pa:nitentiam reservavi. Hoc quoquepraecipimus,utpresbyteri,quandoexcommunicant,
hanc nostram prohibitionem omnibus dicaat. Va-
lete.
XI.
Stephani ad Caufridwn Carnotensemepiscopum. —De ii7ipia ccede Thomoe prioris.
(AnnoH33.)
[Labbe, Conci/. tom..\,col. 97S.]
C.\iFRiuo, Deigrati;B venerabiliCarnotensiumepi-
cedeuti misericordiiB misericordiam misericorditer C seopoet apostohcae sedis legato, Stephanus eadem
addidit, quihocquod perfidorum malitia in occulto
disposuit, vobis occultum esse noluit. (Juid igitur
exspectatis? ecceoccultusjudex arcum tetendil, sa-
giltas paravit ; et nisi cito vos convertentis ad ip-
sum emittet sagiltam et percutiet inimicum. Sed
prius vosDeussua protectionecustodiat.oculos ve-
stri cordis aperiat, cor acpoenitenliam compungat,
et vos adseipsum sinemoraconvertal, qui non vult
mortem peccatoris, sed ul magis convertatur et
vivat.
VIII.
Adarchipresbyteros dicecesisPaj-isiensis.—Sententia
exeomniunicationis contra occisores Thomce, prioris
Sancti Victoris, el faulores eorum.
(Auuo 1133.)
[Labbe, Concil., tom. .\, col. 974.]
Stephanus, DeigratiaParisiensis episcopus, F. R.
E. H archipresbyteris, salutem.
Ex autoritate Dei Patris omnipotentis, et Filii,et
Spiritus sancti, et sancta; Dei genilricis Mariee, et
omnium sanctorum, excommuuicamus, et analhe-
malizamus.et a sauctae matris Ecclesiae liminibus
sequestramus iilos qui dominum Thomam priorem
Sancti Victorisinterfeceruutetqui cum fortitudine
interfectoribus adfuerunt, et eos quorum consilio et
gratiaParisiensis Ecclesiae minisler indignus, nune
autem miseriae et afflictionis praeco infehx, valete
in Domino.Calamitalis novae pondus, quamvestris auribus,
imo cordi vestro, illatus sum nescio si verhis
aliquibus digne valeat explicari.Nuntium durum et
grave auditu, omnibus, quibusChristi Jesuet san-
ctae malris Ecclesiae opprobria duraet graviasunt,
prascipueuobis subhabitu etsiguoreligionis consti-
tiitis : quibus haec tanto plus omnibus graviora fu-
turasuut, quanlo specialiusad nostrum gravamen,
imo impressionem et ruinam omnium spectat no-
strum unius occasus. Magistrum Thomam priorem
canobii Sancti Vicloris, virum approbatum, omni-
p busque bonis amicura ct dilectum, ac in sanctae
Ecclesicedefensione illumcoadjutorem et propugna-
torem devotissimum et slrenuissimum, impiorummanibusexslinctumscialis,carnequidemmortuum,
sed, ut indubitanter credimus, viventem cum Chri-
sto. Cui enim Christus vere causa moriendi fuit, in
gloriaomnino deesse nou poterit : quoniam etipse,
cum ultimuin in noslris manibusexhalaretspintum,
libera voce se pro justitia mori protestatus est :
certissimumpraeteritae prsesentisque justitise suae,
qua in Ecclesia Christi contra impios pugnaverat,
(33) ImpetitQs est hoc.temporeepiscopus a nepotibus Theobaldiarchidiaconi. Vide S. Bern. ep, 158et 4
DOtas.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 711/782
1417 EPlSTOLiE. 1418
testimoaiumreliDquens, quoniam in ipsa consumma- Aretur. H«c eniin prima, ha3c et ullima causa fuit
laboiis illius. Namproipsajustitia tuncmecum ad-
erat. EgoeuimipsiusprEecipueadmonitionessicutei
semper de his cura esse solebat, rogatuetasseiisu
regis per eum quoque adipsum persuasi, adabba-
tiammouiaiium,quaBestChelis(C/iei(esj, emendan-
dam et ordiuaudamperreseram,assumplis mecumviris religiosis, abbate scilicet Sancti Victoris, et
Sancti Maglorii, et subpriore Sancli Martini, aliis-
quecompiuribus monachis canonicis ao ciericis.
Cumque pro viribus negotio peracto reverterer,
joxtadomini Stephani castrum quod Gorniacum
^Gou7-nay) dicitur, subilaab ejushomioibusscilicet
nepoiibus Theobaldi archidiacoui, insidias mihi in
Stephaniad Innocentium II pontificem Romanum.—Ejusdem argumeniti.
(Anno 1133.)
ExstatinterS.Bernardi epislolas n.io9,Patrologixtom. CLX.KXlI,col. 319.
XI
Stepkani ad Henricum archiepiscopum Senonensem.
—Probat noii posseabsquesuo assensu metropoli-tanumSenonensem vocaread Iribunai suum cau-sam cujusdam Galonis Parisiensis scholoe magistri
(Anno H34.)
[D. Lucas d'Achert, Spicil. t. III, p. 153.]
Signihcavit nobis in litteris vestris sublimitasve-
stra quodplacuit ; quibus obtemperare minimocontemnimus, sed terminosquas posuerunt Patres
via prtestruentibusassultum passus sum. Cumque B nostri anliquos transgredi formidamus. Nunquamnos inermes, utpote die Dommico, etpacem ieren-
tes incederemus, subito evaginatis gladiis irruunt
super nos, et nec Deo, nec dieisacrffi,nec mihinec
his quimecumerant rehgiosis viris, honorem dan-
tes, intor mauusnostraset mnocentem trucidave-
ruut, mihique morlem comminati sunt,uisi absce-
derem a couspectueorumceleriter. .Nosautem hdu-
cialius agentes, inmeJiosgladiosnosconjeoimus et
jam semivivum direque iauiatum a mambus eorum
abstraximus : atque uadiquecircumdanteseum, de
sua confessione, el de ejus quampassus fuerat ini-
micorum impietate dimittenda, aUocuti sumus.
Tunc illelibenti auimo ommbus qui inse peccave-
raut dimitteus.et suorumpeccatorumiutimeremis-
enim reverenda Patrum sanxitauctoritasnusquam
hoc servare consuevitantiquitas, utaliarum Eccle-
siarum causas alicui metropolitano liceat terminare,
vel sine consensu illius episcopi, cui cura commissaest, judicia judicare. Unde scribit papa Calistus,
quintus decimus a Petro Benedicto fratri et epi-
scopo: «iNulius metropolitanusdioecesaniEcclesiam
vel parochiamaut aliquem de parochia praesumat
escommunicare, aliquidveagereabsqueejus consi-
lio veljudicio; sedhocobserventquodabapostolis
ac Patribus et preedecessoribus nostrisstatutum et
a nobis contirmatumest. «Iterum : « Si quismetro-
pohtanus non quod ad suamsolummodo propriam
pertinet parochiam sine consilio et voluntate om-siouem petens,perceptataadem commuuione cor- q nium comprovincialium episcoporum aliquidagere
poris et sauguiuis Chrisii, liberavocesecoram oui-
nibus pro justitia mori coutestatus est et sic red-
didit spiritum. Hiuc ergo, licet uostraj spei tiducia
cerla, quautum ad ejus spectat satutem et gloriam,
e.xsultaudum omnino non dubitet, pretiosamque in
couspeclu Domiuimortem sauctorum ejus sciamus
moiror tamen el iuotus gravis, qui de amici orba-
tione, et commuui oninium nostrum coufusione
oboritur, nullaprorsus consolatioue in aostro auimo
temperalur.Me euim inipsooccisum video etmulto
magis me occisum quam ipsum, quia me in ejus
morte pericuhs expositum cerno, ipsum autem a
periculis liberatum. Superest igitur, ut, quia menuuctam graviler desoiatumet ooutristatum cerni-
tentavarit, gradus sui periculo subjacebit et quodegerit, irritumhabeatur.» Iterum : « NuUas alterius
parochiam disponat aut ordinet aut judicet : quia
sicut ordinatio ita et ministratio et aliarum rerumdispositio prohibetur. » Radulfo siquidem Bituri-
censi archiepiscopo dere simili ita scribit papaNi-
colaus : « Conquestus estapostolatui nostro frater
nosterSigebodus.Narbonensisarchiepiscopus, quodclericos suos eo inconsultoadjudiciumtuumvenire
compeUas,et derebusadEcolesiamsuam perlinen-
tibus in iavito quasij ure patriarchatus tui disponas
cum hoc nec antiquitas, cui Patres sanxere reve-
rentiam,habeat : et auctoritatessacrorumcanonum
penitus uonhabeat. » His igitur etaliis auctoritati-
tis,ad meoonsolandum simulet consiliandumvobis busmuuiti iiolumusnecdebemusadpraesensnostrse
noa dilleratis. Ego enim, quasiquiipsamdetestan-
dam loci faciem sustiaere aoa valeam,Clar8evaliis
fugiens secessi, illic vosexspectaturus, utconsilium
paritercapiamusquidao.jispro saaotceEcolesi» tam
iutolerabili ruiua faciendum sit. Inomues euim nos
impeiusiate casum minatur, etveniet, nisi pr£eve-niat Dominus.Maudoergo vobis.et summopere de-
precor ul, omni dilatione postposita Claraevaliis
properetis, quia pericula uadiquemihi immiuent,
pro quibus consihum diderri non potest.
Patrol. CLXXUI.
et fratrum meorum Ecclesiis inauditam novitatem
inducere, etearum Jura antiquitus statuta permu-
tare. Hoc diceates aou inslruimus prudentiam ve-
stramquse satis novit plura de paucis coUigere,
nec tollimus quin possint metropolitani episcopos
comprovincialesconvocareetquaepreecipiendasunt
praecipere, sed anliquum jus pro parvitate nostra
volumus conservare.. Unde noa satismirari possu-
uius quod verbaG. fallacia et R. nobisinobedientes
suscipitis, cum causamistama nobisipsis et areli-
giosis viris veraciter audieritis, et manifestam ejus
cuipam, si placet, plenius ipsi cognoveritis. Pro
ilhus itaqueirratioaabilietnon canonicaiavitationQ
4o
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 712/782
1419 STEPHANI PARISIENSIS EPISCOPI 1420
(quam nuUius ponderis esse, quod et ubioportue- A quas vobis mittimus, Tidebitur,si diligenter inspi-
rit, manifestissime monstrabimus) ante vestram
quam valde diligere et honorare volumus prfesen-
tiam ad praesens ire visumfuitnobis nonesseopus,
cum per nos tam sibiquam scliolaribus suis plena-
riam justitiam obtulerimus, etad ultimum in prse-
sentia domni papffi, ad quem hujus causse hnis
maxime spectat, in vilali f uerimus. Mandatum etenira
sedis apostohcee habuimus, cujus auctoritate tam
Algrinum quamomnesressuas sibiretinetetmnnit.
Insuper et vobis et nobisprfficipiturne supereoab
aliquo judicetur, sedpotiusapostolicte sedisjudicio
omnis ejus causadecidatur. Cum igitur,ejuscausa
ad domni papte audientiamfueritinvitata ;et ano-
bis, ut anteipsius prwsentiam monstrabimus, huc
ciantur. Elquia super domni papa; staluto et sen-
tentia nolumus auferre aut unum apicem autunumiota, juxta Cualonis invitationem in festo sancti
Audreie Romam statuimus ire, si interim congruasalisfaclione non deleverit quod in nobis, imo in
dominopapa contumacitercommisit.Quod si vullis
et si consulitis causamistam tractari incuriavestraet vos terminare, non renuimus. Sciatis procul
dubio quoniam nos temerepericuhs non ofFerimus,
imo, quantum in nobis est,declinamus. Attamenet
Alpiumasperitatemetviailongitudinem parvipendi-
mus, utprima? sedis et Romanipontihcis dignitas,
quantum ad nos spectat, coaservetur ; etneinali-
quo per nosRomanaauctoritasminuatur. Unde pa-
usquerationabilitersittractata.quodjuste fecimus, g ternitatem vestram supphciter exoramus ut quodsalvareverentiavestra, quiasJneeomtemptu domui
papse facere nequimus et eo inconsulto relaxare
non audemus.Redeat ergo ad se mansuetudo vestra,
etne in amicum subitoinsurgat, indignationem siiam
erga nos compescat, qui sic parali sumus vestree
parere amicitice ut honorificemus ministerium ve-
strum satisfaoiendo justitiae.Valete in Domino Oeo.
Valete in Christo.
XII
Slephani ad legatum sedis apostolica. — Gualonemejusque sectatores excommunicatos absolvere non
posse ante satisfactioncm contendit.
(Anno 1134.)
[Ibid., p. 137.]
Visis hteris vestris non minimum doluimus, su-
pramodummohsumussuggerivobispossequodvos
nolumusexaudire. Novit siquidem curia nostra,
novitParisiensis Ecclesia, utpote quod vidit et au-
divit, quoniam htteras vestrasnobis missasin prae-
sentia Gualonis legifecimus, et quod mandasUs, si
voluisset, fecissemus. Ipse autem non incausa sua
sed in archiepiscopi et dapiferi hsus poteutia con-
tempsit, et ad contemptura Dei et nostrum legit.
Nosvero cumregeetepiscopishabuimusconsilium
quid super hocesset agendum ;etquiajuxta eorum
condictum in clericos et parochianos nostros senten-
tiam dedimus ; et quia defuerunt auditores.Gualo-
nem siiere compulimus. Videat itaque dilectio vi-
deat vestra discretiosi inobedientesetideomortuos
etfetent,es,quosjustelegavimus,antediscussionem.
justo, quiadomnipapfeetepiscoporumconsiliofeci-
mus, interim stare permitlatis, nec mutari prseiii-
piatis donec in Romana aut in veslra discutiatur
audientia, si consulitis, sicut diximus, et Gualoinsua pertinacia perseveraverit et Ecciesife Romana;nonsatisfecerit.Scimus procul dubio et scitis pro-
certo quoniam Parisiensis Ecclesia etomnesperso-
naj, una excepta, tuebuntuream caiisamsi vestram
pervenerit ad audienham. Et quoniam epistolari
brevitate omnem negotiinostri qualitatemnonpos-
sumus comprehendere, legatos nostros,canonicos
videlicet Parisiensis Ecclesiae dirigimus sanctitati
vestrae, ut cum mora etperspicacidiligentiajusno-
strumpossitis adplenum cognoscere.
Xlli.
Ad anonymum.
(Anno incerto.)
[Ibid.]
Maltliaeum de Montemorenciaco pronoverca sua
adcausamvocavimus, diem dedimus. Contigit au-
tem ut ante et circadiem datum dominus rexesset
lielvaci ducturus exercitum super Drogonem de
Monciaco RtLancelinum. Videns vero dominus rex
qiiod milites qui secum ierant, venire ad causampraeuominatamdisponebant (mulli enim erant)eos
relinuit, et utcausamduciaretur, nobismandavitet
rogavit. Hac igitur necessitatecausainduciataetdie
data, iiiterim litteris veslris nos monuistis ut Mat-
thaeum Remis Dominica Gawrfeie in Uomino adex-
antesatisfactionemsolveredebeamus,maximecum D secutionem justitiaj antevos submoneremus ;quod
domni papae praecepto etauctoritate sententiam ex-
communicationis nos promulgasseconstiterit. Ipse
enim domnum Algrinum suscipit in protectionem
Buam, et nobis injungit ut demalefacloribus suis
plenariam ei faciamus justitiam ; et si quaforte su-
per eo causaemerserit, sibi emancipavit, et incuria
Romana finiendum statuit : sicut in htteris ejus,
etfecimus. Ipse autem dicitquod ante vos extra
provinciam non veniet. Paratus enim et est et fuit
(quod negare non possumus)inpr8esentiavestrael
ubi tulus eisitlocusin provincia suasubirecausam,
et noverca; suaeplenamexsequijustitiam. Nobisigi-
tur, si placet, significate quid debemusfacere. Pa-
rati enimsumusobedire.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 713/782
14S1 DIPLOMATA. 1422
STEPHAINI DIPLOMATA ET DONATIONES,
I.
Charta pro canonicis S. Marise Parisiensis
(Anno H24.)
[DuBois, Hist. Eccles. Paris., t. II, p. o3.]
Ego Stephanus humilis, Dei gratia, minister Pa-
risiensis Ecclesice.notum lierivoio cunctis fidelibus
tam futuris, quam et instantibus, quodderebusadpresbyteratum sex ecclesiarum, ecciesiae videlicet
deOrliaco, Civiliaco, Castaneto. Susciaco,Balneolo,
de Christoilo pertinentibus Beatfe Manae et capituloParisiensis Ecclesiae, in ecclesia deOrliaco duos,et
in singulis preedictarum villarum ecclesiis singulos
frumentimodiossingulisannishabendospro remis-
sione peccatorum, et pro servitio Dei amplificando
jure perpetuo donamus, et concedimus. Statuimus
tamen et prascipimus, ut leinpore Quadragesimae a
Capite jejuniiusque in quintum, annonaillaadhocdurare et sutficere poterit, singulis canonicis in
claustro Beatae Marife mansioneshabentibus panes
inde singulisdiebus sjngulis tribuantur.Nosautem
sicutet caeteri canonici, nobis singulcs panes sin-gulisdiebus indehabebimus : canonici veroannua-les questas, quasab preedicarum ecclesiarum sacer-
dotibus exigere annuatim. et habere consueverunt,
ab eis nec amphus esigent, nec habebunt. Subanathematis autem periculo interdicimus, ne ulli
episoopo, ulli archidiacono, ulliecclesiasticasaecu-
larive personae, hanc pii voti nostri institutionem
aliquando liceat immutare, aut imminuere ; sive
eos, qui hocnobiscum instituerunt aliqua occasione
in poslerum vexare, etc.
Haec autem ommia quse supra diximus assensuarchidiaconorum nostrorum Theobaldi, videlicet, et
alterius Theobaldi, in quorum archidiaconatibus
prfedictae habenlur ecclesiae, et fecimus et insti-
tuiraus.
Actum publice Parisiis in capitulo Beatae Mariae,
anno Incarnati Verbili24, Ludovico regeannoxvi,
Stephano episcopo anno primo.
Signum Stephani episcopi.
Signum Berneri Decani.
Signum Adae praecentoris. Sigaum Stephani archi-
di iconi.
Signum Theobaidi archidiaconi.
Datum per manum Algrini camellarii.
II.
Charta pro canonicis reijularibus sancti Victoris
Parisiensis.
(Anno 1124.)
[Hist. Eccl.Pari.i. ibid., p. 33.]
Ego Siepha>-us, divina gratia Parisiensis episco-
A pus, petitione et precibus Berneri decani, caetero-
rumque canonicorum Beats Marise, assensu etiampresbyterorum Sancti JoannisGuillelmi videlicetet
Hugonis, ecclesiae Beati Victoris et canonicis regu-
blariusinibiservientibus,etpraenominatorumcano-
nicorumanniversariadeinceps habeant, et nuUumei debito super hoc autecclesiae, autdefuncto, sive
processionis.sivevisitationis, propter anniversaria,
exsolvantobsequium.Nolumusenimeosinquietare,
et contra eorumdemvoluntatem, autpropositumadpubhcum prodire. Hoc autem adjungimus,quod si
canonicus Beatae .Mariae praebendam suam in manuepiscopi sui reddiderit, et pro aliquo oraverit, et
superhoc episcopus exaudieritinprtebenda sicred-dita, aut eremitarum autcanonicorum regularium,
B aut monachorum, aut quorumlibet eligens vitam,praebendamrehquerit, prcefalaecclesiaSanctiVioto-
ris ejus praebendfe per annum reddituspossidebit.
Et ut omnia ad liquidum determinentur, ut praveinteUigentium ora obstruantur hoc solum excipi-
mus : quod si canonicus Beatae Mariae praebendamsuam in manu episcopi reddiderit, et pro aliquo ora-verit, et super hoc eum episcopus exaudierit in
prcebenda sic reddita, canonici Sancti Victoris niliil
habebunt. Etiliudsimilitervolumus, quorum quid-quidin prsebendis canonicorum Beatfe Marias, proutsuperius determinatum est, canonicis regularibusSancli Victoris concessimus ; hoc idem et in prae-
bendis canonicorum Sancti Marcelli, Sancti GermaniAntissiodorensis, Sancti Clodoaldi, nec non etiam
C Sancti .Martini de Campbllis, communi decanorum
et canonicorum earumdem ecclesiarum assensu,praefatis canonicis Sancti Victoris jure perpetuohabendum et possidendum concedimus
; ut autemhoo ratumettirmum permaneat in perpetuum,pr£e-sentem chartam sigihi nostri auctoritate subterfir-
mavimus, et signis canonicorum nostrorum corro-boravimiis.
Actum Parisiis publice in capitulo BeatseMariee,anno Incarnalionis Verbi 1124, regnante Ludovicorege anno xvi, Stephano episcopo anno i.
Signum Stephani episcopi, Berneri decani, Adee
praecentoris, Stephani archidiaconi, Theobaldi archi-diaconi, Landonis presbyteri, Theodorici presbyteri,Odonis presbyteri, Domberti diaconi, Guillelmi
D diaconi, Gimmerani diaconi,Petrisubdiaconi, Hen-rici subdiaconi, Theobaldi pueri, Manassis pueri,Urbani pueri.
Si quis autem contrahanc nostram dispositionemagere praesumpserit, anathema sit.
Datum per manum Algrini canceliarii.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 714/782
1423 STEPQANI PARISIENSIS EPISCOPI 1424
III. A salvoin omnibusjure Parisiensis Ecclesite, in per-
petuum doaavimus.cumomnibusad eamperlinen-
tibus, scilicetmolcndinouao in Mibi-a}', furnoetiam
uao eidem ecclesiiBproximo, villadeFontanis, cuni
ecclesia et decima, nemore et portu, villa etiam de
Siraogiis cum ecclesla et decima, villa de Furcis
cum ecclesiaet
decima,terra el pratis in loco qui
diciturRouun(iel,cum prffibendaetiamBeatae Marias
majoris et sedalis ecciesise, etcumuniversiscseteris
appendiciis, eo duntaxat modo, quo prtefatae ecclesiee
clerici eatenus lenuerant. Nos autem tranquillitati
fratrum ibidem Deo famulantium providentes, es
consensu Bernerii decani et Adaj praecentoris, totius-
que capituli, solas processiones (excepta cruce,
capellano, et textu, et aqua benedicta) eis condonavi-
Charta procanonicis S. Joannis Rolunai.
(Anno 1124.)
[Hist. eccles. ibid. p. 23.]
Eco Stepdams, Parisiensisepiscopus,noliim fieri
volo tam futuris quam proiustantibus, quoniamconimuni assensu ac petitione Berneri decani, totius-
que capiluli Bealae -Marise pro anniversariis cano-
nicorum.quae videlicet ecclesiseSanctiJoannisprae-
bendamunamdonavimusetdonandoconfirmaviinus;hoc autem sub silentio praeterire nolumus, quodneque in visitationibus inferiorum, neque nos vel
canonici Beatae Mariae, eos absolvimus, vel reiaxa-
mus; imo in eodem servitio, in eodem debito, in
eodem slatu in quo suot, solummodoanniversariis, j- n i d »_.•
^ ^ ,. . ,. r. . .. • o mus, csBteraqueadjusfc-cclesiaBPansiensispertmeneiclusis, eosdemrelinquimus. .Nec eosBeataeManae D . ,. , , .._ . „canonicos, sed Beati Joannis esse voluraus et con-
firmamus ; decano etiam et Beatae .Mariae capitulo
liberam potestatem ponendi, velremovendi ej usdemecclesiae sacerdotes jure perpetuo concedimus, et
nequidin eorumsubstitutione detur vel accipiatur
sub analhemate prohibemus. Statuimus etiam, ut
unusquisque Sancti Joannisrategram sicutcanoni-
cus septimanam et integrum servitiiim persolvat.
Yerum uthocratumetfirmum permaneat in sempi-
ternum^praesentemcbartamnostLiauctoritatesigilli
flrmari disposuimus, et nominibus canouicorumnostrorum subterflrmavimus.
Actumpublice Parisiis in capitulo Beatae Mariae
anno 1124, regnante Ludovico rege xvi, Stephanoepiscopoanno 1. r
IV.
Charta deecclesia S. Dionysii de Carcere.
(Anno 1133.)
[Hist. eccles. ibid., p. 4b.]
In nomine sanctaa et individuae Trinitatis, ego
Stephanus, Dei gratia, Parisiorum episcopus licet
indignus, non ignorans quid sollicitudinis, quid
amoris, Christi et Ecclesias liliis debeam, et cummulto timore perpendens quid oneris pro regendis
fidehbus populissuslineam,quanto adhaec auxilio
quantareprodistribuendismihieorumoblationibus
solertia indigeam, faciendum pro necessitate cognovi
ad supportandum tantae impositionis sarcinam ser-
vorumDei auxiliaquaerere.eosque, ut nobiscumobcustodiamgregisDei vigilent, etorent, slipendioruoi j)
nostrorumparticipes efBcere.Cum autemomnibus,si fieri posset, muniticem et utilem episcopalis medignitas essedeposcat, religiosis maxime viris muni-
ficentiae etutiiitatis meae liberalilatem ahquam im-
pendere studui. Quapropter ecclesiae Beati .Martini
deCampis, etfratnbusiuibiOeoservientibus, eccle-
siam S. Dionysii, quae dicitur de Carcere,quamdiu
manus laicainjuste invaserat, quaj eliam temporenostro, p.d manus regias redacta fuerat, ipsam in
manibusnostrisredditam,exconscnsu, petilione,et
voluntate ipsius domiai regis Ludovici, anuuenteAdelaide regina, fiiiis etiam ejus Ludovico rege, et
Heurico ejusdem ecclesiee abbale coaoedeutibus,
tia nobiset ecclesiie nostrae retinuimus. Verum, ut
hoc ratum et Crmum permaneatiu
sempiternum,praesentem chartaiu nostri aucloritate sigilli lirma-
vimus, quae donum nostrumdiligenter exponat.et
munimentum stabilitatis perpetuo exsistat.
Actum Parisiis in capitulo, anno Incarnalionis
Domini 1133, regnante Ludovico annoxxv, episco-
patus autem nostri ix. Sigaaquoque fralrura nostro-
rum sublitulari decrevimus, uttestimoQio veritatis
quod factum est corroboraretur.
Signuiu Bernerii decani.
Signum Adae praecentoris.
Signum Stephani archidiaconi.Sigaum Theobaldi archiuiaconi.
Signum Theobaldi archidiaconi.
Signum Gilleberti sacerdotis.
Signum Theoderici sacerdotis.
Signum WUlelmi diaconi.
Sigaum Ivonis diaconi.
Signum Guiveranni diaconi.
Signum Anselmi subdiaconi.
Signum Petri subdiaconi.
Signum Alberti 3L.bdiaconi.
Signum Henrici pueri.
Signum Manasses pueri.
Signum Ueurici pueri.
V.
Charla de ecclesia Fossatensi.
(Anno 1134.)
[Uist. eccles. ibid., p. 48.]
Exempla Patrum nos admonent, et ratio nos con-
suht, ordinem, et munditiam domus Domini sic
amare, ut ea quae sanctorum auctoritatibus non
concordant, rigorejudiciah studeamus corrigere, et
ea qiiae justitia et honeslas commendant, paterno
affectu peroptemus in suo statu, et ordine conser-
vare ; ut et male viventes ab enormilalibus suis
judiciitimorereprimamus,et beneet honeste viven-
tes ad meUorem vitaeviam paterno amoreaccenda-
mus, et saluti nostrae, et suae ilaprovideamus. Ego
igitur Slephaous, Dei gratiaParisiensis episcopus,
notum tieri volo cunctis fidelibus, tam posteris quampraesentibus, monasterium Sancti l^iiigii Parisieusis
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 715/782
14iS DIPLOMATA. 1426
ordiniSancfimonialiumfuisseantiqmtusdeputatum. A quitus fuerat, habuerunt,nosin abbatem Fossaten-
Verum pro nimia illius sexus fragilitate, qui volo
castitatis rupto, etproposito religionis abjecto, ad
intolerandam turpitudinis prolapsus eratmiseriam,
ita ut templum Dei effecisset fornicationis spfluncam,
venerabilis et bonae memoriae prKdecessor noster
Galo Parisiensis episcopus tantam pestem non ferens,
infames et incorrigibiles personas pro turpitudinevitse preedicto eliminavit, el prorsus alienavit mo-nasterio. .Volens etiam sanctum locum altiori ordine
decorare, praedictura Sancti Eligii monasterium
cum omnibus ad illud pertinentibus ecclesiae Beati
Petri Fossatensis jure perpetuo habendum, minus
tamen canonice quam deeeret, donavit,et conces-
sit. Quod siquidem donum quia inordinate, nec ita
sem es integro habemus, et in perpetuum retine-
mus, quantum scUicet ad coenobium SanctiEhgii,
et ad res ilJius monasterii pertinere videtur. Sed,
ut totius altercationis molestia in posterum exclu-
datur, quid poteslatis episcopus, quid juris aut
consuetudinis canonioi Sanctfe iMariee, tam in abba-
tissam, quam in monasterium illud prius possede-rint et modo possideant, evidenter et aperte distin-
ximus. Sciendumigiturest, quod quotiesParisiensis
episcopus ad justitiam vocavit, Ola procul dubin
omnem essecutura j ustitiam ante episcopum se prae-
sentavit. Si autem servus, vel ancilla, vel hospes
illius monasterii contra personam episcopi, aut
contra proprias res iUius aliquid foris fecisset
ut oporteret secundum Deum, actum est ; abbas g abbatissa, audito prius episcopi mandato, illos in
praesentiam episcopi ad justitiam' faciendamaddu-
xisset ; et post justitiam episcopi abbatissa suos
districtus accepisset, si voluisset.Quod siabbatissaservos vel ancillasmonasterii libertate donare, aut
terram alienare, aut manufirmam facere voluisset
nullam id faciendi licentiam habuisset absque assensu
episcopi, et absque charta sigillo ejuset sigillo can-
cellarii firmata. Ilanc ergo potestatem in abbatis-
sam, etin monasteriumSanctiEIigii pra^decessores
nostri habuisse noscuntur; et nos quoque in abbatem
Fossatensem eamdem retinemus potestatem, nihil
nostri juris relinquentes, vel reIaxantes-;Canonicis
vero BeatseMariae pra;dictum monasteriumsingulis
annisduos pastus exdebitopersolvit,unuminfesti-, vitate Sancti Pauli, alterum in festo Sancti Eligii.
Itaque uterque pastus in refectorio canonicorum
recipitur. Consuetudoetiara est, ut preefaticoenobii
conventus una cum canonicis Beatae Mariw proces-
siones faciant, in die Rogationum, et in die Ascen-
sionis, et in funeribus canonicorum : alias etiam
processiones, aut proaeris serenitate,autpro aliqua
tempestate, sive necessitate, si canonioi facere
disposuerint ; necesse est prsedictum conventumcanonicoruminstitutasequi,eosque,simandaverint,
in his processionibus comitari. Praeterea quotiesmaterecclesiaadivinoofficio cessaverit,ccenobium
Tancti Eligii ex neeessitatecessabit. Sub hacigitur
distinetione ccenobium Sancti Eligii ecclesiaefossa-
tensi in cellam possidendum concedimus,eosciIicet
tenore,utquotiesFossatensis abbasdebitamprofes-
Ecelesiae Fossatensis Theobaldus virquidemdiscre
tus ethonestus,su8eet subditorum fama; consulens
et saluti, prmdictum Beati Eligii monasteriumnobis in nostra manu reddidit et dimisit, et se el
monachos Fossatenses praedictum raonaslerium nec
secundum Deum adeptosesse, necbenepossedisse
cognovit. Cum vero idem monasterium in manunostra diu tenuissemus, tandem misericordia,qu8e
omnis hurailitatis amica est, oculis nostrisse offe-
rens, vi sa est nobis exigere, ut, quod prfedictus
abbas nobis dimisit, timore Dei ethumilitate com-punctus, eeclesiae Fossatensi misericorditer dona-
remus. Dignum enim non erat, ut ex hoc, quod
gratia humilitatis videbatiir, aliquod ei [damnum,velincommodumsequeretur.Iraoquodamorhumili-talis videbatur, ut ita dicamus, abstulisse, miseri-
cordia quae illius amica est, debebat restituere.
Amore itaque misericordiae inclinati, et petitione
domni papaelnnocentii, et prece domini Ludovici
illustris et gloriosi Francorum regis inflexi, etreli-
giosorum virorum inductu, assensu et Bernerii
decani et capituIinostri,pr8Bdictura S. Eligii mona-sterium cum omnibus ad illud pertinentibus Asce-
lino abbati et ecclesiae Beati Petri Fossatensis per-
petuo habendum, salvo quidem in omnibusjurenostro et successorum nostrorum, etsalvis inom-nibus et per omnia consuetudinibusEcclesiae Pari-
siensis,donanus et concedimus ; ita scilicetut abbas
Fossatensis praescriptummonasteriumtanquamcel-
lam sua possideat, et in monachos ibi militantes
plenam et perfectam abbatis potestatem exerceat, " sionem in Parisiensi ecclesiafecerit, praesenteepis-
scopo fateatur coenobium Sancti Eligii ex donoepiscopi et benefieio Parisiensis Ecolesifesehabere.
Volumus et determiuare, quod homines praedicti
ccenobii in exercitumregisinconsultoepiscopo nori
debent ire ; sed abbas, autprior, ex praecepto epi-
scopi illos debentin exercitum mittere. Defmitum
estetiam, ut in festo S. Eligii canonici Sanctae
Mariae dextrum chorum,monachisinistrumteneant;
ita ut cum canonico, quichorumtenuerit,aut prior
aut cantor raonachorum chorum teneat, nec alia
persona adilhidadmittalur;missam veroaut abbas,
autprior, cantabit. Quod siuterque aberit, aliquis
dum ipse, et successores sui abbates, et monachiFossatenses in nostra et successorura nostrorum
episcoporuin Parisiensiumsubjectionepermanserint;
et Parisiensi Ecclesiae, et nobis jus et honorem
nostrum, et consuetunes nostras in .omnibus con-
servaverint, et reddiderint. Institutum tamen est,
ut duodecim ad minus monachi cum suo priore ad
serviendum DeoiIlicapponantur,qui juxtaReguIam
Sancli Benedicti ad ordinem tenendum sufficere
viiieanlur. Sciendum vero est, quia eamdem illam
potestatem, quse prjedecessores nostri in monaste-
rium Sancti Eligii, et in abbatissam, quse ibi auti-
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 716/782
!427 EPISTOLA TtE MORTE STEPHANI. 1428
excleronostroillamcelebrabit. Sciendumvero est, A crevimus.Sedqniafennineumsexumfragilem.atquequiadie illo prasdictus pastusredditus ex sexporcis
vivis,etsanaBcaruis, ex duobusmodiis vini et dimi-
dio ad mensurara nostri claustri, et tribus sextariis
frumenti bene vanati. Pastus vero, qui redditur in
festo sancli Pauli.de octoconstatarietibus, etduo-
bus modiis vini et dimidio sextario, el ex duobussestariis et dimidio frumentibene vanati, et exsexnummis, et obolo. Ut autem, boc ratum.etincon-cussum permaneat, prffisentemctiartamfieri prajci-
pimus, et sigillo nostro signavimus, et manibuscanonicorum nostrorum firmandum Iradidimus.
Signum Stepliani episcopi. S. Bernerii decani.
S.etc.
Actum publice in capitulo Sanctse Mari.T, anno
adeo laljilem esse cognovimus, idcii-co prfediclas
sanctiraonialcs, actioris propositi disciplina, tamper nosqiiam perrcligiososvirosligare curaviraus;
habent enim institutionesoplimas ex riaximapartede ordinemonachorumCisterciensium susbcriptaspartim eliam de observantiis aliarum religionumcollectas
,quod consilio venerabilis viri,
dominiscilicetHugonis Pontiniacensis abbatis, necnonin-dustria fratiis nostri Willclmi, consilio etiam et
voluntatecharissimseliliffillildiardis.ejusdemeccle-
siae Sanclas Maria; venerabilis abbatissa;, conventus-qiietoliiis, factum est, volumus el auctoritateepis-
scopali pr.Tcipimus, ut prsedictas sanctimouialcs
prffidictasinstitutiones,sicutdeterminataevelscriplffi
incai-nati Verbi 1134, regnanteLudovico rege auno jj sunt in libris, quos consuetudines vocamus.in per-xxvii, Ludovicorege in regem sublimato anno ui,
annoepiscopatus Stephanixi.
Datum permanum
Algrini cancellarii.
VI.
Charta fundationis abbatix Eederensis.
(Anno 1138.)[Gall. Ckrist. nov. t. VII, col. 60.]
STEPH.^NUsDomino ordinante Parisiorum episco-
pus, universis Christitidelibus, lam posteris,quamprsesenlibus salutem.
Ad hoc nobis episcopalis olEcii cura ab omnipo-tenle Deo commissa est, ut religiosas diligamuspersonas, et beneplacente Domino religionem stu-
deamus modis omnibuspropagare. Noverintigilur
universi, quod ecclesiam SanctsB Mariae Ederensis
petuum teneant,nec unquaminaliquo.easminuerevel mutare preesumaut. Obeuate abbatissa, aliamqufesubstituendaerat,
hocmodo eligendam cense-mus : inprimis Parisiensi episcopo voluntalemetnecessilatem suam insinuabunt, deinde reliiriosos
viros, abbatem Sancti Victoris, et abbatem SanctaeM.ari8P. de Vahe in suo capitiilo, proesente episcopoconvocabunt, his autem in unum convocatis, deelectione abbatissastracfabunl.et sinecontradictio-
nequamcunquevoliierint.dignamquejudicaverint,eligent ; si vero abbates habere nequiverint, priorcum tribus religiossimis sanctimonialibus in prfe-
seutia episcopi substituentur : hoc etiam notum
fieri volumus, quod eamdem ecclesiam ab omniexactione temporali, quantum ab nosetsuccessores
nostro labore, nostro studio, Dei gratia nos ia ^ nostros spectat, liberam omnino et quietam foreomnibuspr.-ccedente, a fundamentis exstruximus, concedimus, etc.
et sanclimoniales feminasineaponentes, religionis Actum Incarnationis Dominic» anno 1138.ordinem in eadem ecclesiaperpetuo conservari de- Data per manum Algrini cancellarii.
HUGONIS DE DOCIACOSBNONEtJSIS ARCHIEPISCOPI
EPISTOLA AD B. DECANUM ET CvETEROS PARISIENSIS ECCLESLE CANONICOS, CONSOLATORIASUPER MORTE PARISIENSIS EPISGOPl.
DncHESNE, Script. Reg. Franc, t. IV, 446.
H. Dei gratia Senonensis Ecclesiae minister, B.
decano et caeteris Parisiensis Ecclesire canonicis,
dilectis in Chrislo fratribus, salutem et salutiferam
a Domino dilectionem.
Consideranti mihi,fratres, insperatum dulcissimifralris, imo ut ita dixerim, charissimi Palris raei
pontiCcis vestri casumet occasum,flere magislibetquam scrlbere. Nimis enim saxeum pectus h.ibet,
quemnonaddoloiemvel gemitum piisimi viri lacry-
mabilis non emoUit excessus. CaBterum quidquid
D forle nonnuUi sentiant, ego vero prorsus plango et
lamentor damnum ingens et incommodum racum.Amisi enim portionem animae meae.baculumjuven-tutis meffi, consolatorem et eruditorem vitae meae.Baculus namquesustentationis, fratres, sicut scitis,
mulioties juveni necessarius est plus quam seni,
quia JM ventiiti pfirnecessaria est doctrina ; senectiis
vei'0 longo iisu temporis mnlla didicit per experi-
menla. In quo ergo erit ultra similis niihi requies,
simile gaudium simile reclinalorium ? Quem quo-
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 717/782
LANDULPHUS JUNIOR. —PROLEGOMENA1429
tiesvidebam, prEesente gaudio meonon gaudere Anonpoteiam. Sedquid dicam, DomineDeus.utquid
recessisti longe, despicis in opportunitatibus in
tribulatione ? Modo rudem et tenerum amovisti
puerum tuum, ettam citosublraxislieiordinatorem
ef doctorem suum? Sed quid ago, fratres ? dumdolorem roeum nimisexaggero, consolatorem one-
rosummevobisostendo. Jam vero dulcissimiPatris
animam dulcediui et mansuetudini commendoRe-demptoris nostri. Ad vosautem, quibuscompalior,
sermonis meivultum converto. Circa vosenim non
mediocriter sollicitus existo, quia frequenter in
1430
talibus subrepit invidia, perinvidiamdiscordia,per
discordiamdivisio,perdivisionemunitatisconfusio.
Tunc adversae facies, tuncdissonfe lingu8e,thesau-
rorumdiminutioetinvidorumetsemulorum cachin-
nus et irrisio. Deus hoc avertat a vobis, fratres
Spiritus sancti plenitudo descendat supervos.spiri-
tusque vestros uniat,divisionesremoveat,elquibus
unus estfuturus pastor.eadempascuagustarecon-
cedat. Quibus inspectis, charissimifratres, meraen-
tote j ugiter admonitionis nostrfe et salutis vestree.
Ad illum incessanter cordavestra convertite, qui
salus est omnium sperantium in se.
ANNO DOllI.Nl MCXXXIII-MCXLIV
LANDULPHI JUNIORIS8IVB
DE SANCTO PAULO
HISTORIA MEDIOLANENSIS(Anno 1095-1137)
[muratori iler. Ital. Scripf., t. V, p. 459, ex mss. codicibus metropolitana; Mediolanensis bibliothecae.
Accedunt notse Josephi Antonii Saxii, A.mbrosiana) bibliothecce pr£efecti.]
I
PR^FATIO LUDOVICI ANTONII MURATORII.
Post Arnulphi ac Landulphi Senioris Historias de
Mediolanensium rebus a^entes, prpecedfnti tomo
(Palr. t. CXLVII) jam evulgatas, succedit nunc ter-
tia itidem Mediolanensia Hisloria, auctore Landul-
pho ianiore, qnem De .Sancto Paulo, ul ab altero
Seniore distinguatur, appellare consueviraus. Dedu-
citur autem ab anno I09o usque ad annum 11.37,
quibus temporibus floi-uit ejusdera auctor, patria
Mediolanensis, et dignitate sacerdos. Quantura
operfe et cur» ille posuerit in litteris adJiscen-
dis, quantoque ardore usque in Gallias ad conqui-
rendos magistros sese contulerit, ex ipso disciinus
ita scribente de Liprando celebri presbytero ac
avunculo suo, cap. 10 : Cwtera vero qune po^si-
debat in l ib ri s et alii^i rebus, statuil ut conserva-
renlur Landulpho nepoti suo et alumno, atqiie Ec-
clesise acoli/tho, qui tunc temporis discebat Aureliani
ab egregio magistro Alfredo et nobili Jacobo. Hsec
ille narrat ad annum circiter tl03. Tura cap. 13
addit : Anselmo dt Pusterla.ei Olrico vicedomino Me-
diolanensi {a.vDhohas deinde archiepiscopatum Me-
diolanensem adeptis) ad/i*si. Cum Anselmo namque
B per annumet dimidiim Turoniet Parisinis in scho,
lismaqistri Alfredi et Guiliemi legi, et legendo-
scribendo, multisque aliis modis Anseimo multnmcommoditatern dedi ; qam e'\\is verba referenda sunt
ad annum circiter 1106. Tum in patriam regressus,
rursus habitare cojpit ad ecclesiam Sanrti Pauli in
Compito, quara Liprandus ejus avunculus reaedi-
ficaverat, multisque ornamentis ditarat, et quamipse Landulpluis tilulum meorum ordinum appellat.
Hinc autem illi accessit agnomen Landulphi de
Saneto Paulo. Imo is cap. 28 testatur, sibi infantulo
adjectum fuisse nomen, scHicet Clocham Sancti Pauli;nos diceremus la Campanadi San Paolo ; in morequippe fuit eorum temporum agnomen aliquod
pueris imponnre, quod pro noraine. aut cognominedeindc usurpatumest, uti in Antiquit. Estens. jara
monui.Verumminime diuturna quies relicta est histo-
rico nostro a potentioribus urbis. Erat ipse nimia
affinitate ac familiaritate junctus Liprando, quemilli invisura prorsus habebant ;
proinde odia illorum
in nepolem quoque couversa sunt, atque is a sua
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 718/782
1131 LANDULPAUS JUNIOR. 1432
est ecclesla defurbatus, quanquam merita pluraj
ipsura populo Mediolanensi commendarent. Tuncenim, ul idem auctor est cap. 10 : Lrctor, srriba,
pnerorum erudiloi; publicorum officioriim et benefi-
ciorumparticeps, et consulum epislolanim dictnlor
fuit, si quidem in ha>c verlia nullus lilir.nrinrum
errorirrepsit. Studiorum autem cansa l>is ac ter in
Gallias profectus fuisse videlur LandulpliMS. Hur-sus enim cap. 17 ait, snggeslum fuissc Olriro Me-diolatiensi viceilomino, el Anschno de Puslerln ire adprxcipuum mniiislruin Anselmum de Monte Leodiini(hoc est Laudunensem'), quibus duobus fiiit qf-atiim
secum ducere me Landulphum presbyleri Liprnndialitmnum. IIkc acta circiler annum 1 109. Jordanodeinde, dum curreret annus 1 112, elccto et conse-crato Mediolanensis Ecclesife arciiiepiscopo, cumLandulphus nosler, acolythus adhuc, in communibeiie/icio pi-esbijterorum ' ct clericorum Mediohmen-sium, susceptus fuissel, indignationem incurrit noviarchiepiscopi, ejusque aucloritate denuo exclususest ab ecclesia Sancli Pauli, qu,v, ut ille repelit, esl
tituliis ordinatiimis niex. Ila is cap. 25. Ilujusmodiinjuria incitatus l.andiilphus Romam se contulit,
anno lllG, ad synoduiu Latcrunensem, spernns ihi
a>quiorem judicem sihi procsto futurum ; tum anteCalixtum 11 papam Terdona» ac Placentise suasquerclas renovavit ; scd in irritum semper cessereejus conatus ac voces, Modoetiensi quoque, inani ta-
men, coronationi Conradi regis, peractaj anno 11-28
narral Landulphus se intcrfuisse, seque ante ipsiimpontificem (Anselmum videlicet Mediolanensem ar-
chiepiscopum) ipsumque coronatiim (scilicet Con-radum) ab ecclesia Sancli Michaelis ponhficalem vir-
gam in admirabili pomva usque ad ecclesiam SanctiJoannis portasse. Narraverat etiarn antea se ele-
ctum ab eodem Anselmo, ut prseesset suis rnppella-nis. In Italiam deinde descendit Lotharius III, anno1136. coronani regni ac imperii suscepturus, atqueante eum stetit Landulphus noster, ac justitiamimploravit.
Pauea hac adnotare placuit, ab historico nostrodiversis in locis Historiae suse de se ipso memorata,utlector hominem prius quam ejus librum nosealNunc de ipsa Historia aliquid addamus. Brevis est,
grandia taraen in Mediolanensi urbe gesta continet,et rerum perturbaliones memoriadignas
; graphice-que exprimit, quid in animis hominum eorum tera-
pnrum pntuerit, semperque pnterit dominandi eu-pido. Neque intra pnmreria unius Mediolani con-sistil l.andulphi narralin : mulla etiam hnhet, qui-
busltalica ejus mvi historia illustrclur. PropfereaPagius in Crif. Baron. ad annura ll.Sfi, num. 7,
postquara variis ejus laoiniis anlen edilis nsus fue-rat nd .\nnales ecclesiasticos exornandns simidquecnrrifcndos, in hfpc tandem verha erumpit : Hafinit Ilisloria Landulphi Jiinioris, pertiniiens usqueail nnniini 1137, quo cluciibrntn fuil. E.r rn. si tnn-
dcm liicem videat. Histnria errlrslnslicn mniinamhicein accipere poterit. Unicus autera codex ms.merabranaceus, ac pervetustus, hujus Historise
habetur, miiii non seniel perlustratus, in biblio-
fheca mefropolitani Mediolanensis capituli, qni pa-
rifer, complectilnr Hisforiam .\rnulphi pnece-denfi, jam editam, ac deinde Pnssionem hcati
Aria'di mnrlyris, qui ad Sanrlnm Dinni.riuni est
tnmulntus. hoc est idcm opuscnhim. quod Puricel-
; lius pulilici juris fecit. Ilabet et Ambrosiana hiblio-
thccaalterum Landulphinn> Histori«" exeniplar, sed
exraelropolifancB hibliothec^ codice expres«ura.
Caeferum priraus. qui scripfori huic nomen apuderuditos quiesivit. supra memnralus Puriccllius
fuil. qui Uim in mnnnmentis .\mbrns. basil., tumin Vila sanctorum Herlembaldi ac Arialdi, ejus
auctoritate non rarn usiis. cnmplura fragmenla ex
ipsn evulgavit. prnul sui inslituti ratio exigebal.
Eadem fragmenta rursus in tomum IV Italia' saciTF3
infulit Ughellus, qu.i» postea erudifi, ac pra'sertim
Pagius, in suam ntilitatem converterunt. Verum lit-
terari.T' reiiuihlicaR intererat. ut inlesra jam fandemLandulphi Juninris Ilistoria evubarelur, qu.T?eliani
charior futurn nnbis cst. quara Landulphi Seninris
ac .Arnulphi Hislnrifp Mediolanenses. quandoquidem
Juninr l.andulphus Cathnlicum se ubiqiie prndit, eta schismaticorum crrnribiis alienum. ef quKCunquesibi scribenda sumpsit, accuratius scripsit. Ut au-
I
tem fetus iste gratinrem adliuc sese exhilieaf oculis
eriidilfp gentis, prodihit illeuna cum notis clarissimi
viri .loseptii .\ntnnii Saxii. Ambro^ianflp biblinthecaa
pra^fecfi cujus cura ac sfudio illustrata hahebis,
qu.Tcunque ei visa siint aul lucem. aut maioreralucem expnscere. Qund si aliqua adhiic restant ob-
scura, aiit manca, id noris tribuendum codic.i ms.,
3uem aliorum codicum ope aut supplere aut emen-are non licuit.
LECTOBI BENEVOLO
JOSEPH ANTOnrUS SAXIUSCollegio et bibliothecss kmbrosianse prxfeetus.
Quodinvotis eruditorum hominum eral, ut ja-centia in pluteis patriae nostrae monumenla extra-herentur ia lucem, nec frustatim hac illacsparsa,sed integra,et per ordinemajfatum disposita publicodarenturconspectui, quemadmodum Papehrochiustom. VII Maii, fnl. lxxx, enixe Mediolanenscs ad-hortahafur, id inpivesentiarum aggressi suiiius. ur-gemusque, manum ultro dante ac facem pr.eferentecl. V. Ludovico Antonio Muratono. .Niim pra'ter eaad urbem nostram spectantia, qu'ie supcrioribus to-mis vulgatasunt, codieemquoque Histoiiarum Lao-dulphi a S. Paulotandiu exspectatum e typis dirait-
D timus, rudem quidem obscurumque in suo genuinotextu, sed nolis, quantura licuil, a nativa fcrrugineeductura expolituinque, ac jusla temporum serie insuos annos distributum exhibemus. Hujus aiiterastudii laboreiu Palatina Societas, nuili et ipsa la-bori ac sumptui parcens. ut augeat censum histo-rica> supelleciilis, et patriraoniuiii liUerarum. niihibenevole raagisquain uicritn (ahsit verho invidia)demanilavit : nihilniiiinus imheiillis utcunqiic viri-
hus. ingenioquesentirem ine esse, pro ohsequii meiratione hanc provinciam suscepi, notasque adjeci,fusius forte, quam aliquibus sublimioris eruditionis
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 719/782
1433 PROLEGOMENA. 1431
necessarife sint, sed qiiia nonomnibus par lihronimcopia, aut antiqnarum rerumuotitiacst,eas quoquebono usiii futuras aliquibus spero.
Synchronus huic meo labori fuit labor longe di-
gnior doctissimi mihique amicissimi P.Stamp;T!, sed
discors in supputandis eorumdem teniporum eventi-
bus sensus ; iiie enim anonvmum Comensem nuperexcusum suis notis illustraadum aggressus, ejusquevestigiis pede post pedem, ut aiunt, inhsrens, An-selmum anno 1 123, archiepiscopum agnovit. Egovero Landulphi mei teslimonio fretus, nonnisi anno1126 eumdcm elecium in archicpiscopum assevero ;
unde chronologica inter nus dissensio non modic^BdifQcultatis emersit. Ilanc, ut per lilteras familiares
inlellexit pradaudatus Muralorius, ea, qua priestat,
in lustoriis facilitate statim conciliare studuit, prie-
fationemque cootesuit ad eumdem Anonymum, in
qua candide affirmans Olricum, cui Anselmus suc-
cessil, nonnisi anno 1120 e\ bac vita decessisse, ut
ego slatui contra adduclos ibi plures egregios scri-
ptores, nihilominus crerlibile ait Olrico adhuc vi-
venle electum eliara Anselmum in archiepiscopum
ut nunc dicimus coadjulorem, quemadraodum jamin usu EcclesisB fuisse ex Thoraassino liquet. Hujus-modi autem consuetudinem iu Eccleda quoque Me-diolanensi viguisse asserit, tum hoc Anselmi exem-plo, tum alio Algisii, qucm triennio ante morlemS. Galdini Jam arcbie|iiscopum opinatur, innixussubscriptiouibus ad diplomata, de quibus in notis
erit sermo, et auctoritate anonymi ipsius, qui adannura 1123 de Anselmo scribit : Archiepiscopusinlhronizatus.sed male pactus. .Al cgo veneror eru-
dilionem doctissimi viri, verura in cjus sententiamflecti non possum, argumentis haud levibu-^ duclus,
quaj ad nolam tj capitis 37 rejeci, ne hic diulius
lectorem morarer : nequeproinde vel minimam du-
cit rimam illa conjunclioanimorum, qua nos arctis-sima necessiludo constringit
;quin juxta leges in-
gcnucE amicitise est, posseunumqueraquelibere sin-
cereque expromere sensum suum, ul eligat eruditus
lector, quam melioribus suffultam fundamentisjudi-caverit parlem.
Caeterura, ut de prajstantia hujus Ilistoi-iaj aliquid
disseram, idunum proferre surflceret,statim ac pro-
diere in lucem nonuulla ejusdem fragmenla, Puri-
cellio vulgante, excepta fuisse ab eruditisviiis tantoplausu, ut insuas quisquelueubrationes,illecerlalimtrausferrecuraverit. lis enim Papebrochiusexegesimsuam Mediolanensiura anlistilum auxit, Ughellus in
Ilalia sacra pluriraura episcoporuralacunasexplevit,1'agius uberiores ad Baronii Historiam criticasnotasadornavit.ut sileara privafos quampluresurbiuin flni-
limarum, atque exleros etiara scriptores, qui raagnifecere auctorem nostrum in describendis annalibus
A teniporum illorum :tum testis cofevus,atque ut plu-
riraumetiara pr.-psens rebus quas narrat, indubiamsibi fideni conciliet. ac tenebricoso illo a^vo, innpiascriptorum non modicum laboranle, propitium ve-
luti sidus affulgeat. Id unum affirmare valeo, cumpatrife quoque nostrre limites cgreditur, summorumponliflcum, imperatorum ac principum gesta com-memorans, ita veritati semiier calamum attempe-rasse, ut a me collatus cum Eetatis illius hisloriis,ab
exleriseonscrlplis consentire cuni iisdempene ora-
nino vidoafur. Quae tamen lucis plurimum arripit
ex scripto Kamlulphi, Hisforia esl Mediolanensis,;
chronograpliis nostris Corio. Olcho, Morigia, Hipa-montio. aliisque, in iisqrr<eadilla temporaspectant,adeo, confusa, ut exfricari vix possit. Mirum est
quanta inter ipsos, varietas sitin assignandaMedio-lanensium antistitum sede, cum integro quandoquedecennio aliquorum <Ttas decurtetur, aliorum vero
p, ullra modum pr'oducatirr ; prHepostero etiamordineeorumdem successio refertur. aliis anle alios malecollocatis ;gestadeniquequamnlura dissonisprorsusverilati narrationrbus accurnrrlantur. Rern exemplis
flrmarem, nisi supervacaneum crederem hic, percorapendium quoque congerere, qu» tofo fermeopere adnotare minime omisi. His aulem oranibusemendandis prnssto estLandulphus, qui novam veluti
faciem historioe Mediolanensi, pra;cipue eccle-
siasticTS induxit. Quocirca eliara non incongruumputavi seriem chronologicam rerirm ad hoc Landul-phi opus spectanlium in primo ejusdera fronle defi-
gere, ut unico veluti obtutu rem oranem inibi per-
tractatam cornniode lector percipial.
Ut hanc editionem adornarera duo mihiexempla-ria ad manus fuere in Arabrosiana bibliotheca, al-
terum aclarissimo Muralorio in pnefalione suame-moratura, alterum vero quod eo poslmodum reperi,
cura vastarn manuscriplorum raolem evolver-em, utin suas thecasatque indicem redigerenfur. Testatur
L' aulem in ejus fronle Jo. Anlonius Casfillioneus, pu-
blicus, ut ipse ait. imperiali auctoritafe nolarius, se
exeraplar istud contulisse cura autographo Caroli aBasilica Pelri episcopi Novariensis, in collegio S.
Marci Novari<E. Gurn his ego fadlaborante etiara in-
defesso viro Philippo Ar-golato) metropolitanum co-
dicem contuli, atque indevarias nonnullas lecfiones
decerpsi quas obscurioribirs locis auctoris nostri elu-
cidandis satis opportunas censui, easque signavi
numeris arabicis l et 2, ul ex quo codice erut^-e fo-
rent lectordignosceret ; primoenim numero indica-
turcxeraplar Murator-io jam notum, secundo alterumCaroli a Basilica Petri a me nuper invontura. Ha;-
sunf de quibrrste raonitum volui; si quid inhoc meolabore minus probatum offenderis, benigne indulge,
et vale.
SERIES CHRONOLOGICA
RERUM AD HAINC HISTORIAM PERTINENTIUM
m GOMMENTARIIS DIGESTA.
Anno 1093. Conradus, Henrici III seu IV irap. fl-
lius, .Modocti.ie ac Mcdoliani ab Anselmo archiepisc.coronatur. Cap. 4, nurn. 21. — Anselmus Mediol.archiep morilur (bid.
tOtl.T. Urbanus II 1'lacentia; synodum celebrat.
Cap. 28. )!um. 6 Mediolanum vcnit. /6'rf., ninn. 7.—Arnuljjhus, AnselmilU successor, in arcbrepisco-
D pum Mediolan. consecratur. Cap. 1, num. I. —Con-radus, ItaliaTcx, in Tusciampersit nuptias celebr'a-
furus. Cap. 1, nnm.'6i. —Heatus Alberlus Cluiria-
cen«is Pontidii monasleriurn condit. Cr;/). ii,niim. 1.
1096. .\rraanus card. eligilur in Brixierrsem epi-
scopum. Cap. 1, num. 7. — Urbanus II e (Jalliis re-
dux Mediolamrrrr ilorum venit, et in templo Sanctse
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 720/782
ms LANDULPm JUNIORIS 1436
Thcclap sermonem ad populum e suggeslu habet. ACap. iS. niim. 7 et 8.
1097. Aruulphus .Mediol. archiep. niorilur. Cap.\,mini. S, et -28, ntim. 13. — l.amhilphus ilc Hndafjioin archiepiscopuiu a clero Meiiiol. electus ab .\r-
m.ino card. Brixicnsi episcopo rejicilur. Cap. 1,
num. 3, <•/ 9. —Anselmusde Huiseidein sub?liluiUir,
el ab Armano conlirmatur. Ibiil., niim. \i. 1'ailium
ab Urbano II per legatum aposlolicum recipit. loid.,
tium. 18.10!)8 .\nselmus IV, Med. archiep. immunitatem
indulget venientibus ad festum SS. Protasii et Ger-vasii. Cap.2, num. S.
1099. Conradus, Henrici IV fllius, in Tusciam se-
cundo profieiscilur. Cap. 1, nutn. 31. —Urbanus II,
summus pontifex. niorilur. td/'. l,Httm.32, et Cap.8,ntni).\. —Anselmus IV arehiep. sancti Arialdicorpus transfert e S. Celsi ad S. Dionysii [ecclesiam,Cap. 3, num. 5.
1100. Grossulanus in episcopum Saonensem eli- Bgitur et consecratur. Cap. 3, num. iel 7. Ansehniarchiep. .Mediol. vicarius constituitur. Ibid. Bicnnioin eo munere perdurat. Cap.i, mm. 6. —.\nselmusMediolan. archiep. ad Hierosolymitanum bellumproficiscitur. Cap. 2, niim. fi.
1101. Conradus, Henrici IV filius, moritur. Cap.1, tium. 32. —.\nselmus Mediol. archiep. Constanti-Dopoli obit. Cap. 2, num. 8.
1102. Grossulanus in archiepiscopum Mediol. eli-
gilur. Cap. o, num. 4. De Simonia apud summumpontificem accusatur. Ibid., num. 8. Pallium suscipita Sancto Bernardo cardinalidelatum. Ibid., »u(»i.il
et seqq. Synodum provincialem Mediolani celebran-dam indicit. Cap. 9, num. 2.
1 103. Synodu- provincialistempore QuadragesimoBa Grossulanocelebratur. Cap.9, num. 9. — Lipran-
dus presbyter innocue per ignem transit die 23Martii, utsimoniam archiepiscopi Grossulani divinoiudicio comprobet Cap. tO, num. 3 ei G. — Grossu- Qjanus statim peracto ignis judicio Roniam ad Pa-schalem II proficiscitur. Cap.\i,num., 5. Ab eodemsummopontificeeximiis honoribus cumulatur.i6/d.,mim. 9.
llOo. Grossulanus in svnodo Lateranensi a Pa-scali II celebrata sedi Mediolanensi restituitur.Cap. {[,num. 12. A .Mediolanensibus pellitur. Cap.12, UMm.o. —Landulphusde Vareglate post synodumLaleranensem in .\stensem episcopum eligilur.
Cap. 11, num. 1.'). —Heinricus Junior contra patremrebellat. Cap. 13, nwn. 3. —Reliquias insignes in
ecclesia S. Mariae ad Portam Mediol. repefiuntur,et ob iduniversi cleri et populisupplicatio habetur,omnium solemnior. Cap. 22, num. 2 et seqq.
1106. Gometes longissimum trahens crinem inoccidente apparet. Cap. 13, num. 5. —Henricus IVimp. Leodii moritur. Ibid., num. i. —Lipranduspresbyter in Vallemtellinam secedit Cap. 16, num.1. —Anaua celebritas pro inventis sacris reliquiis pS. Mariae ad Portam publico decreto statuitur. Cap.22, num. 6,
H07. Laudense bellum incipit. Cap. \Q>, num. 1.—Liprandus presb. e Valletellina Mediolanum re-dit. Ihid.
1109.Mediolanenses urbem Landensem eximpro-viso caplam statim dimittere a Cremonensibuscom-
pellunlur. Cap. 16, num. S.
1110. Grossulamus Ilierosolymas peregrinalur.Cap. 17, num. 9. —Ardericum Laudensem episco-pum, suum .Mediolani vicarium designat. Ihid. —Olricus Vicedominus in archipresbyterum eligitur.Ibid., num.G. — Sacros ordines ",lanun> suscipit.Ibtd., num. \^.— Cremonensesa Mediolanensibusapud Brixianorura campum victi. Ibid., n. 14. —Henricus.Vin Italiara descendit. Cap. 18, tium. 2.
1111. Heinricus V Roraam pelit. Ibid., niim. 3. —A Paschali II Idibus Aprilis coronatur. Ibid., num.13. —In Germaniam redit. Ibid,., num. 14, —Otto
Mediolanensis vicecomes Somae interimitur. Ibid.,
num. II. —Urbs Laudcnsis a Mediolanonsibus ca-pitur ac deletur. Ihid., num. 18. — Jordanus de(^livi, postea archicpiscopus, in sacerdolem ordina-tur Janu;T>. Cap. 19. num. 8 Pluviarum et flumi-nuni mira cx\indalio Octobri mense terrore populosim(ilet. Cap. 20, num. I.
11 12. Jordanus de Clivi in archiepiscopum Me-diol. Kal. Januarii eligilur. Cap. i^.nutn. 3. — Ei-
dem pallium Roma d^fert Mamanlus Taurinensisepiscopus. Cap. 21, num. 9. — Recusatum primo,post sex menses, die G Decembris suscipil. Cap.23, num. 2. —Liprandus presb. ad Pontidii mona-sterium pergi t die G Decembris. Cap. 24, num. 2.
1113. Presbyter Liprandus in Pontidii monasteriosancte moritur 6 Januarii, el rairaculis clarct Cap.24, num. 1 el 3, — Grossulanus a Hierosolymitanaperegrinatione redux Mediolanum ingreditur menseAugusto. Cap. 20. inim. 2. — Civilis pugna inter
Grossulani et Jordani fautores committitur. Ibid.,
num. 1. —Pace composita Grossulanus Placentiamserecipit. Cap. 27, num. 1. — .\ndreas Primiceriusdecumanorum moritur. Cap, 28, ?iurti. 3.
11 14. Nazarius Muricula mortuo Andrea Dalvul-tio substituitur primicerius decumanorum. Cap. 29,num. 1.
1113. Paschalis II Romae in Lalerano conciliumcelebrat. Cap. 29, num. 4. —Sententia contra Gros-sulanum in synodo eademprofertur. Ibid., n. 15.
Armanus Brixiensis episcopus deponitur, atque in
ejus locum suffii'itur Villanus. Cap. 30, num. 2 et 3.
—Jordanus .Mediolanum redit et Henricum impe-ratorem excommunicat. Cap. 31, num. 2 et 3.
1 1 17. Grossulanus Romne moritur in monasterioS. Sabse viii Idus Augusti, Cap. 29, niim. 17. —Ter-
rfemotus quadraginta dierum in Langobardia exci-
latur die 3 Januarii. Cap. 31. num. 6. —Jordanusconsilium provinciale Mediolani celebrat, Ibid.,
num. 8, —IJgonemdeNoceto ab Heinrico institutum
Cremonae episcopum deponit, acUbertum substituit.
Cap. 46, num. 7.
1118. Paschalis II moritur 21 Jauuarii. Cap. 32,
mim. 1. —Gelasius II, in sum. pontificem electus,
Henrici imp, insidias fugiens, Cajetam se recipit.
Ibid., num. .">. — Ibidem presbyter et pontifex con-secratur. Cap. 33, num. 2. — Romam reversus in
Gallias proficiscitur. Ibid., num. 4 et seqq. — Hen-ricus irap. Romae in speudopontificem eligi Burdi-num curat. Cap. 32, num. 10. —In Germaniam re-
dit. Ibid., num. 17, —Bellum Cumanum incipit.
Cap. 34, num. 6. —Concilium episcoporumet prin-
cipum Langobardorum Mediolani celebratur. Cap.
34, num. 1 1 et 12.
1119. Gelasius II Cluniaci moritur. Cap. 33, num.7, — Calixtus II Gelasio succedil. Ibid.,num. 8. —Remis Concilium celebrat 20 Octobris. Ibtd , num.10,
1120. Callixtus II e Galliis in Lombardiam venit
ac Terdon.ie consistit. Cap. 'Aa.num. I. —Inde Pla-
centiam progredicns ibidem Paschale festum cele-
brat, /6ai., num. 3. — Roma; 3 Junii excipitur.
Ibid., n. 16. —Jordanus archiep. Mediol, moritur.
Cap. 36, num. 2. —Olricus vicedominus Jordano
suscedil 17 Novembris. Ibid., nutn.3.
1121. Rurdinus pseudopontifex capitur, ac Ro-
mam ignominose perducitur. Can. 33, niim. 17. At-
queinCavensi monasterio includilur, Ibid., num.18.
1122. Burdinus a Cava extractus a Calixto II in
arcem Janukc Iransfertur. Cap. 3S, num. 18.
1123. Calixlus II concilium generale Lateranenseprimura celebral, Cap. 36, num. 4.— OlricusMediol.
arcliiep. Roniam pergit, et in concilio ad dexleramsurami ponlifioi.i sodet. tVustra contranitente archi-
episcopo Ravennate. Ibid., num. 8.
1123. Ilcnricus V imp. x Kal. Junii moritur. Cap.37, num. 5.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 721/782
1437 HISTORIA JIEDIOLANENSIS. 1438
1126. OltieusMediol. archiep. Maii 28 moritur. A latere Innocentii II Mediolanum xenit.Ibtd., -num.
Cap. 37, num. 6 et 1. —Anselmus de Pusterula in
archiepiscopum eligitur. ihid., num. 7. — Romamad pallium suscipiendum pcrgit Cap. 38, num. i. —Id tamcn e manibus summi pontificis suscipere ab-
nuit. /6a/.. n«m. 3. — Mediolanum reversus in fe-
sto S. .Michaelis solemniter suscipitur. Ibid., n. 6.
1127. Urbs Cumana deietur a Mediolanensibus.Cap. 37, num. 10,
1128. Conradus in Italiam venit. Cap. 39. n. 2. —Modoetise in Kegcm Italiae coronatur 29 Junii. Iliid.,
num.l et seqq. — Iterum .Mediolani in ecclesia
S. Ambrosii coronam accipit ab Anselmo archiepi-
scopo. Ibid.. num. 1 1.
1129. Conradus in Germaniam red it . Ca/>. .39.
num, 17. —Concilium provinciale a J. CremensiCard. Papife celebratur, ac in eodem Anselmus ar-
chiep. anathemate percellitur. Cap. 39, num. 18. —Cremonenses contra Cremae castrum esercitum ad-
movent. /6)rf,, num. 21.
1130. Honorius II 14 Februarii moritur. Cap.W,num. i —Innocentius II die 13 Feb. eligitur. Ibid.,
num. 2. — Anacletus pseudopontitei creatur die
16 Feb. Ibid. — Anselmus de Pusterula archiep.pallium ab Anacleto pseudopontifex missum perlegatos accipit. Cap. 40, num.3 .
1133. Mediolanensium agmen captivum Crenio-nam perducitur. Cap. 41, num. I . — Conciliumepiscoporum provincialium Mediolani celebratur.
Ibid., num. 5. —Anselraus archiep. a concilio,etuniverso clero et populo ab arehiepiscopali sede ex-truditur. Ibid., num. 9. — Robaldus Albensis epi-
scopus vicarius Jlediolanensis Ecclesiaj constituilur.Ibid., num. 10.
1134. Innocentius II Pisis concilium celebrat ter-
tio Kal. Junii. Ibid., num, 13. — Anselmi archiep,Mediol. depositioncm conlirmat. Ibid., num. 16. —Thedaldus Landrianus, Stephano de Guandeca mor-
18 ; cap. 42, num. 4. —In Mediolanensem archie-
piscopum acclamatur. Cap. 42, num. 7. —Insulam
Mediolanensem recusat. Ibid.. niim. 11. — Conra-
dus Lothario imperatori obedientiam prsstat, ejus-
que vexillifer constituitur. Cap. 42, «um.l.1133. Conradus iterum Lothario fidelitalern jurat.
Ihid. — Robaldus .\lbensis episcopus inarchiep. Me-diol. eligitur 25 Julii. Cap. 42. num 17. —Mediolanen-
sesbellum Cremonensibus indicunt, sed exitu infe-lici. cap. 42. num. 18. — Anselmus archiep. Ro-mam pergens a Goyso de Martinenffo capitur ac
Pisas ad Innocentium II transmittilur. Ibid.,
num, 22.
1136. Coenobium Clarsevallense Cisterciensis ordi-
nis conditur. Cvp- 41, num. 3. — Anselmus Ro-niamcaptivus mittitur ab Innocentio Uatque ibidemAugusto mense moritur- Can. 42, num. 23. —Ro-
baldus archiepiscopus Pisis Innocentio fldelilatem
g jurat. Cap. 43. num. 2. —Cremonenses proscri-
ptos a Lothario iraperatore excommnuicat. Ibid.,
num. 8. — Pallium ab eodem suramo pontifice
transmissum recipit. Ibid,. num. 3. — Lotharius
iterum in Italiam descendit. Ibid., num. 6. — InRonchalialegescondit. Ibid., n«m.l2. —Papiampro-greditur. acdeinde Abbiatum Crassum.et TaurinumacRhegium. Ca/j. 44, H«m. 11 ,eiio,num.'i etseqq. —Papienses aConradoLothariiduce. praelio coramisso
in fugara vertuntur, ac deinde in gratiam imperat.
pacta pecunia suscipuntur. Cap. 43, num. 6 et 8
1137. Innocentius II mense Martii. Pisis Viter-
bium pergit, ut Lotharium imperatorem excipiat.
Cap. 42, num. 3. — Cremonenses ab excommuni-cationein ipsos a Rohaldo lala solvit. Cap. 46, num.1. — Mediolanenses Juvenaltam castrum Cremo-nensibus eripiunt, et eorum episcopum in bello
captum in custodia per plures menses coiitinent.
Ibid., num. 4, et 3. — Episcopus Creraonensis,
tuo, archipreshyter Ecclesise Mediolanensis renun- C venenato custode, fuga carcere elabitur, et Cremotiatur. Iftjrf., num. 14. — S. Bernardus legatus a nam redit. /Md.
LANDULPHI DE S. PAULO
IIBER HISTORIARIJU MEDIOLA^EIIS m\%.
CAPUT PRIMUM. D ferentis infulamarchiepiscopatus Mediolanen., in-
AnselmusdeBuisinarchiep.yied.eligiluran,\.(i'i'i(\). gens dolor instaret .Mediolanensibusprosuis militi-
Cum in diebus Robaldi Albanensis (2) episcopi bus,et civibus captis CremoniB, atque Papiae (3),
Cap. I. —(1) Annihujus epocham eamdem pror-
susin omnibus mss. Landulphi exemplaribus vidi.
Falso tamen iisdem pr?efixam crediderim amanuen-sis imperitia, qui vel Historiara Laudulphi unicodescriptara contextu in multa capita disseeuerit,
vel anni numerum male intellexerit. Corapertumsiquidem est, anno saeculi xi nonagesimo quartonondum fuisse in archiepiscopum Mediolanensemconsecratura Arnulphum, qui Anselmo huic proximeprscessit, et anno tantummodo sequenti a tribus
episcopis post synodum Plncenlin:im .Mediolanumprofectis, Urbano II mandanle, inuuctus fuit. ut le-
statur Berlholdus illius svi scriplor ad aun. I(t93 ;
Anselmum vero nonnisi anno 1097 ad archiepisco-palem sedem promotum fuisse constal, ut raox di-
cemus.
(2) Vere Albensis, sicuti legabalur in codice anti-
quo metropolitanEe bibliotheca> recenti manu malecorrecto Albanensis. Alba enim Pompeja, cujus ille
erat episcopus, urbs est Ligurife ac Montisferrati,
adhuc connumerata inter sufTraganeos episcopatus
Mediolanensis metropolis. Quod adnolatum hic voloprooranibus hujus historiEe locis, in quibus, cumde hoc Robaldo mentio lit, male vo\ istsi Atbanensisfere semper usurpatur.
(!) Quje liic a Landulpho innuuntur, longe poste-
riiis accidere, quam ordo pr.Tsentis histori.i! postu-lal. Rohaldus enim in archiepiscopum Mediolanen-sem eleclus cst saeculo sequeali jam mullum pro-
vecto, ut in postremis hujus libri capilibus videbi-
mus. Cur autem hujusmodi rerum memoriam, qualongo post tempore contigere, hic prwmiserit auctor
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 722/782
1439 LANDULPHl JDNIORIS 1440
non sumimmemorArmani de Ganardo(S), qui sub
speeierelipioiiis plantavit quamdamradicera novi-
talisfS). quae paulatim non solum Medioianensem
Ecclesiam. sed regnumLongobardorum per omnessuos statusfere perturbavit.donec Bernardusabbas
Clarrpvaliensis ad expellendum diemones, et adsa-
nandum.et ad erigendum infirmos contractos se-
noster, exislimaverim id factum, ut comparationemquamdam inslilucref publici tnmnltns exfitali toni-
poro, quo soribebat, cuni eo a quo bistoriam suamexordiol)atur, atqne indo occasioneui captaret cwte-ros perturbalte illius «talis eventus calamo prose-
(luondi.
(-4) Nomen oppidi quod novom milinribus ad orien-
tem Hrixia Hissitum, ad oram r.lusii fluminisslatuit
jElias ("^apreolus in annalinm Brixiensiuiii tabiila
geographioa : unde eliam nobilis illius urliis familia
Grt('«7v/(; ab ipso sn>pius memorata cognomeuiumtraxit. flinc corrigenda lectio Puricellii, qui nuni.
548 eum vocat de Gnnardo.
fS) Non aliam fusse arbilror novitatem han<!,quam quae proxiinc a Landulpbo narratur, quodvidelicet rejecla eleclione arcbiepiscopi .Mediolanon-
sis a clero et prinioribus urbis statuta (rocti animicolorc. ut par esl crodero, et religioso aliquo pr,c-
textn inlorposilo). Armanus iste in causa fuerit, ul
circninslans ad inodnni coronne incondilum vulgusin sedilionem agcrelur, dnclumqueopinione summoeinlogritalis, qna eiim pollere oxistiinabat, ulpole
tanlaapud Romanam, et Brixiensem Ecclcsiam, ae
Malhildomgralia vigentem.alterumarcliiopiscopnmtumuiluariis suffrngiis elegerit conlra antiquum rao-
rem hnjus Ecclesia; ; inde enim veluli ex noxiaradice contenliones, dissidia, schisraata et bella
panlaliinenipercquibusnon tatn urhsnoslra. quamfinitim;e gentes diuturna perturbalioneafflicta? sunt,
doncc S. Bernardus r.larsevallensis abbas velut an-
gelus pacisad nos missus, concussfe calamilalihus
univers?6 Langobardorum provinciae suppetias tulit
veteremquedecorem, ac quietem restituil, ut inlra
cap. 42 narrabilur.
(G) Parlicula 71(0.1!! non ad minuendam significa-
tionem vocis cui pr«ponitur, sed potius ad desi-
giiandam rem, vel dignilatem ab auctore noslro bic
et alihi in hislorife decursu passim usurpatur, idein-
que sonalapud ipsum ac allera hrec : nempe. videli-
cel : qiiod inonitum lectorein ab inilio volui, ne
dubius haereat. ciiin olTonderit in Laiidulphorudes
busjusmoii fonnulas qiiisimoiiitus. quasi archidiaeo-
nus. etc. Cneterum Armanum fuisse cardinalein
S. K. E. prohat subscriplio adjecta diplomali pri-
nium edito a cl. v. Benedicto Bacchinio io Hist.
monast. Padolironen., ac deinde inferto in novaIlal. sacr. edilione tom. IV, col.b41, ab eruditissi-
ino amico mco Panlo Tialeardo. in hsec verba EgoArmanuns saiftx Hotnanfe Eeelesire eardinalis con-
firmi) ; qnod tamen Ciaconio el Oldoino, necnonBrixiensium episcoporum Cbronologis Jo. Franc.Florenlinio, et Ughello ignotum fnit. An vero hic
Armanus idem sit ac Uermanus presb. card. tit.
SS.Q uatuor Coronatoruni, quem per eademteinpora
floruissocompertumest, quiqne ab Urbano II missusMeiiolaniim nuper fucrat ad pallium derorenduin
Arnulpho nostro archiepiscopo, diibitationi locumaliqnem facit Ughellus. quieumdem Armanuma;quevocalum fnisse A)-imarinum, et Hermannum scvihii:
attamcn cuin Hermannum illum usque ab annolOfil cardinalom crealum ab .Mexandro II et abUrbanno II arrbipresbyleratus S. R. E. dignitale
auctuni tradat Oldoinus, et niisquam cum viderimsubscriplnm, aiit inemoratuin episcopum ; P>rixien-
seiu antcin hiinc antistitem longe post s;cculum xi
vitain produxisse ropererim ; anno enim 1116, abcpiscopatu depositum fuisse docet Landulpbus cap-
A cundum jussnmhominnmMediolanensium intravit.
Arraanus enim ille monachus quasi cardinalis (6)
Romanus, etaparle Brixiensium civium, alquefa-
vore comitissse Mathildis in Ecclesia Brixiensi ele-
ctus episcopus (7), defuncto Arnnlpho (8) archiepi-
scopo Mediolanensi, ad alium eligenduiu venit (9):
Qui ubi sensit nobilem mullitudinem Mediolanea.
30, et Armanni, non Eermanni nomine tum ab au-ctore nnstro, tiim in documentis manu ipsius firma-tis appcllalum fnisse conslanler observaverim, in
eam senlenliam addueor, ut diversos illos orahinoexislimem. Qnandoquidom vero de boc cardinaliArnianno prodncenda ha'c fuere, ut LandulpbiHistoria illustraretur, liceat mihi ohiter refellerePnricellium. qui in dissert. Nazariana, cap. 100,nuin. l, ut lectori erudito satisfaciat qu.erenti curS. Gualdinus postqnam Mediolanensem archiepisco-
B patum siiscepil, niinqnam se cardinalom suhscri-pserit, cnm tamen citra dubium sit, eumdein S R. E.cardinalem fuisse antequain ad hanc infulamvoca-
retur, id facliira ait, quod (docenle Panvinio ialibro Dr episenpalibus, titulis et (lincntiis eardina-lium) anliqnitns usqne ad Alexandri III lempora in
morc fueril, ul qni ex preshvlero cardiuali episco-pus lierel, cardinalis esse desineret. Quam infinnalamenh,i^cralio sit, qu;p atlilimus dilucide probant.Armanum enim post initum Brixiensis episcopalusregimen, longe anle .\lexandri III ffitalem, S. R. E.cardinalem subscriptuin legimus, quemadmodumin liacchinio el Ughello snpracitatis videri potest.Adde neqne verum esse, quod S. Galdinus. Medio-lanensi Ecclesise regendae addielus, hunc dignilatis
sn.T titulum perpetuo siluerit. Exstant siqnidein in
tomo III Thesauri .\necdoloruin Edmnndi .\Iarlene,
col. 12:^5, breves litterse Alexandri III ad GarinuinPonliniacensem ahbatera. datas iii Id. Novembris,ejusdem pontificatus anno viii, idesl H66, inquibus
C octavo loco so in hunc modum subscribit GualdinusEfio Gufiltlinus S. . '̂ ahinx presbijter cardinalis, el
arcliieniscopus Mediolanensis SS.(1) Ejus electionem ab Ugbello anno Christi 1096
consignatam Baccliinius loc. cit. retraxit ad annum)0S7, fretus diplomate ejusdem Armani a sc ibidemproduclo, quod illo anno datum putavit. Vernincuni diploina ipsnm a me in opere Baccbinii dili-
genlerexaininatum nonagesimum sepliinum annnmexprosse reforat. et dies in eodem enuntialus annohnic,
nonalteri
aBacchinio assignato conveniat,
solaqne indiclio amanuensis fortasse vitio corruptadissential, ut erudite adnotavil laudatus Galeardus,Ariiiani eleclio ah anno 1090 minime removenda,
(8) Ohiil Arnulphus non anno 1096, ut perperamscripsit Ughellus, sed anno 1097, viii kal. Octobrisjuxta calculum Papebrochii antiquis Catalogis in-nixum, et ipsius etiam Pnricellii. qui in vila S.
Herelmb.lib. iv, cap. 82,num. 1. sentenilam snamD in .Monum. basil. .^mbros. num. 284, prolatam. qu.ie
Arnulqhi "mortem anno 1096 statuebat, irritara
prorsus voluit.
(9) Vocari in dubium posset, an huic electioni
interfuerit .Vrmanus tanqnara sufFraganens episco-
pus eleclus, quemadmodum in more hujus Ecclesi:efuisse colligilur ex hac ipsa historia : Landulpbusenimcap. 37 .\nselmura de Pusterula a rlero me-tropolilano et episcopis suffraganeis eleclum in-
archiopiscopum narrat , et cap, 42, loquens deeleclione Rohaldi, qui utpole jain niultis ab indeaniiis .^lbcnsis episcopns. consecralione non indi-
gebat, ait.convocalos Mediolanum ah ordinariis, et
deciimanis trcs snffraganeos episcopos, ut in cons-
Iw su>i ad archiopiscopalom dignilatein sulilimare-
(iir.An vero buc accesserit tanquam legalus apo-solicus, ut sibi persuasum csse ostendil Papebro-cthius dum in exegesi suprad. num, 103 inquit
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 723/782
1441 HISTORIA MEDIOLANENSISi 1442
coQvenire ad eligendum Landulphum de Badagio A dicto statim elegit sibi, et illis (14) in archiepisco-
Sancti Ambrosii cauoniciB prfepositum inarcbiepi-
scopum, virumque moribus et vita quam bene
ornatum, substitit, et electioni illi non conseiisit.
Coronaunde vulgi, gratia RoinauffiEcclesiae etBri-
xiensis, ac Matbildis coiuitisse favore, putansillum
forereligionis virum, moxubiseQsitillumArmanum
huic electioniabesse.crepit adversus ipsamelectio-
nem insanire, et clericos, et saoerdoles pugnis et
fuslibus veheraenter lacerare, virum quoque de
.... civibus Paganum nomine, et in Porta
Orientali inipsaecclesiaquiedicitur Hye-
malis (10) prsesumpsit occidere. Hanc insaniam
nobilis Landulphus vitavit, et descendens secreta-
rium (H) ecclesite ad domesticam suam eccle-
siam (12), quoe Sancti Joannis ad Quatuor Facies
pum .\oselraum de Buis(lo), hominem simplicem
et canouicse S. Laureutii praepositum. Hic vero, ut
sensit electum a Brixiensi illo Armauo, et populo
impetuoso collaudalum, illico catbedram arcbiepi-
scopatus asceodit, et sedit. Et deticieutibus sibi
sullragaiieis episcopis omnes ecclesiasticos ordiues
usque ad presbyteratum (16), ordmalionem quo-que episcopatus ab extraneis episcopis suscepit :
Vn'gte quoque pastorali per muuus Jlatbildis ab-
batissoe adbajsil (17) ; stoiam (,ls) vero per le-
gatum U. UrbaQi PP. sibi delatam induit. Deinde
bomo iste effectus prudens neglexit Obertum aguo-
mine Baltricum, quipropterinvestituraniBrixieusis
episcopatus, quam a rege suo Henrico susceperat,
Armano repugnabat, et Armanum, qui se in arcbi-
dicitur, pervenit. Armanus autem ille in tanta per- B episcopuineIegit,inepiscopumBiixienseinorduiavit
turbatioue in ecclesia Sancti Ambrosii ait populo lloc quidem prudentia arcbiepiscoporum autece-
sibi congregato ; Vobis tiet prout proverbiurn di- dentium sibi, videlicet Auselmi de Uaude, et Ar-
cit ; « Populo stulto episcopus sanius (13). » Hoc nulphi de Porta Orientali, facere vitavit (19).
electionem Landulphi de Badagio irritam faclamfuisse a legato aposlolico, qui certe non alius fuit
quam bic Armanus. Ego verius in hauc secundampartem inclinaverim, cum nonnisi credenduin sit,
excelsiori aliqua auctorilate prffiditum euui fuisse,
qui et collata a nobili mullitudiue sulTragia abolere,
et alterum constituere arcbiepiscopum suo veluti
nutu potuerit, ut auctor noster narrat. Vicariumpapx appellatuni fuisse Armanum in diplouiate abipso dalo in favorem coenobii S. Pelri, tradit Flo-
rentininsjamcit. in indice clu'onolog. autist.
Brixicn., sed desiderandum foret ul saltem annumdati diplomatis indicasset.
(10) Ecclesia heec, DeipartO Virgini sacra, Iliema-
lis appellabatur eo quod clerus melropolitanus di-
vina ibidem ministeria peragebat hiemis lempore ;
sita autem erat in eodem loco, ubi nunc iimnanelempli niaximi ffidificium surgit a Joan. Galeatio
vicecomile Mediolani doniiuo, acpostraodum primoduce, excitatum ; vocabantur autem hiemalis aJdifferentiam /Estivae, qua; sanctce martjri Thectedicata erat : jacebatque in conhnio porticus, cui
nomen in pra'sens Fnjini est, actandem diruta fuit,
atque unita metropolitano eapitulo a sanc. mem.Cardiuali arcbiepiscopo Carulo Borrom.TO. Deutraque ac ecclesia plura tradit Puricelliusl in dis-
sert. iNazar., cap. lOO, et alibi in suis dissertationi-
bus.
(11) Secretarium apud ecclesiasticos seriptores
idem sonat ac sacristiu, ut decet Macrius in Hie-
rolexico. In metropolitana nostra Ecclesia locus
ille per ha;c terapora conditorium erat thesauri Ec-
clesiae, tiaroldus enim scriptor Mediolanensis, qui
sub initiuin saeculi sequentis floruit, et cujusaliquafraguieuta edidit Puricellius in dissertat. iNazar.
cap. 97 et seqq. describens ordinem metropolitauceecclesiiB ait, ex sexdecim custodibus octo majoresappellatos in id munus addiclos fuisse, ut bini per
hebdomadam una cuin subdiacono hebdomadariojacerent in secretarioad custodienditm thesaurumecdesix, qui slatis deinde solemnibus per aiinumfestis super altare proferebatur ; alii autem octo,
minore% dicti, in altero jacebant loco, qui ecclesix
tribiinaL vocabatur.(\ij Id esl ad ecclesiara, quse prope paternam
ipsius doiuum eral. .Nobilissiiuam euira fainiliain
Badagio hxo ibidem doiiiicilio consedisse, argumen-tum est ecclesia S. Uilarii in iis ipsis confiniis e,x-
slrucla ab Anselino de Uadagio Luceusi primura epi-
SGOpu, ac poslmodum sub Alexaadri U uomine
summopontiflce, ut traditPuricell. in monum.Basil.Ambros., nuni. :i84.
(13) A. 1, iurdus. Antiquitus in codice melropo-lilanie legebatur surdus. Hecenli vero iiianu iiiducta
in illuiii luit haec alia vox lurdus (Italice lorUo), quaepariter in exemplaribus Ainbrosianae bibliot. Ii gilur.
(Jucecunque tameu ea sit, qua;tunc in adagium tra-
heretur, congruere utraque optime pulest poimlostulto.
(14) Non jipse elegit, sed electum tumultuarie apopulo, pejorum fortasse metu, eidem indulsil, et
auctoritate sua conlirmavit, ut ex ipsa hujusreinarratione patet, et clarius etiamexpriiuiturcap. 28.
Ibi eniin Landuiphus refert, Nazariuin Murtculam
P cum suse connexionis lurba, /ere quodcunque voLuit
fecisse in Ecclesia Mediolanensi, et in Saona Civilate.
lu Medwtanensi nanique siMimaml Ansetinuni de
Buis homincm sunplicem in arctiiepiscopum Medio-lansnseni, etc. (Juo auteiu anno electio ista couti-
gerit,ex vetustis Catalogis a Papebrochio in memo-rata exegesi, et a Puricellio m Vita S. Herlerab.cap. S'2, diligenter expensis raanifeste colbgitur,
consignandam eam esse anno I0a7, dietiiNovem-bris.
(13) Galvaneus Flamma in Chron. Maj. ad ann.1094 ait, eum fuisse ex vatvasont)us de Suyso, quipagus est deciino ab hac urbe lapide distaus, subraetrocoinia, seu in plebe oppidi Uecii.
(lOj Hinc patet praidictum Anselmura fuisse qui-
dem prajpositura S. Laurentii, sed tauturaniodoelectum, cum nullo adbuc ordiue sacro esset ini-
liatus.
(17) Excidisse a calarao amanuensis per erroremboc noiiien alibaltssx loco alterius cumiltsise exi-
^ stimo, cum nuila in historiis de alicujus abuatissas" jure aut palrociuio ad banc eleclionem mentio ex-
stet ; itera nemo credat, investituram aliquam, quteiterato anathemate a conciliis et sumrais pontiUciUuscontixa tunc erat, intelligendaui hic esse, sed tan-tuinraodo, quod in beneplacito coraitisscC Mathildis,
quie suiuma in llalico regno auctoritate pollebal, acKoman.e Ecclesi;e partes vinliter tiieuatur, arclii-
episcopalem sedeiu Anselmus cnnscenderil.
(18) lloc nouilne ubique ab auctore nostro usur-pato, indicatur paLlium ut aduotavit etiam Uu-cangius in Glossario.
(19j Ex hoc Laudulpbi contextu ernitur a prajce-dentibus archiepiscopis Mediolanensibus Aiiseliuoel Aniulpho, toleratum fuisse in lirixiensi episco-
patu Robertum Baltncuai, prudenti, ul credeadum
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 724/782
Ii43 LANDULPHI JUNIORIS 1444
Cono (20) quoqueres, qui dum pater ej us Henricus
viverelpercontiactationemMathildiscomitissae,etof-
ficiumhujusAnselmideRodefuitcoronatusModoetia3
et in ecclesiaS. Ambrosii regalimore (21) adhorumponiiticum, scilicet Auselmi de Buis, et Armani
Brixiensis, ordiuationem non respexit' sed regaans
in loco qui Burpus S. Oomini (22) dicitur, vidit
presb}'lerum Liprandum (23) propter patariam (21-)
naso, et auribus truncatum {ia) euntem ad Urba-
num pont. Kom., cui presbytero rex ipse cum de-
votione iuquit : « Cum sis magister patariorum,
quidsentisde ponliticibus, et sacerdotibus regio
A jura possidentibus, et regi nulla alimenta prae-
stantibus ?» Et presbyter ipse absque ullo ran-
corein beneplacito Dei et ipsius regis respondit.
Verumlameu altera die faciens iter suum cumpresbytero Arnaldo magistro scholarum Mediola-
nensi (26), et Syro sacerdote ^27) ecclesise S. Ma-riir l^edoni (28) captus estab hominibus Parmensisepiscopi (29), qui ducebalurdigerenspoenam adlo-cuni, quidicilur.. ibiqueperiv dies retentus et exs-
pohatus, inde Mediolanum rediit. Rex vero ipse,
prout audivi, a raptoribus illis emendam (30) et
mulum ipsius presbyteri suscepit, et mox in Thu-
est, consilio, ne Ueuricus ejusdem fautor acerbius
irritaretur. Fortasse etianireprobare in suffraganeo
episcopo non audabant (juod in se ipsis aduiiserant;
utruniiiue enini aU llenrico imperatore, per virgam „et aiinuiuni inslilutuiu arcliiepiscopuin aflirniat Si-
gonius De regno Kaliie, lib. ix, adan. 1801 et 1092.
(20) Id esl Conraius filius Henrici III, dicti etianipassiiu IV imperaloris, quem munerum ego quoqueimposterum iu desiguando hoc llenrico, cum Pagio
sequar.(tl) Coronatus fuit Conradus eo anno quo re-
belli in Romanam licclesiam patri se rebellem lecit,
descendilijue in Italiani, nempe anno iU93, So-
lemnis auleni lucc iuaui,'uratio peracta est ab An-selmo de Haude Mediolanen. archiep. (vita eliam
functo sub liaeiu ejusdcm anni), qui Moiioetin; pri-
mum oppido insigni, ac deinde Alediolani in ecclesia
S. Ambrosii regiam llalia; coronam ejus capiti im-
posuit, ut ex coijevis scriptoribus Landulpho nostro,
et Bertholdo ad. ann. 1093 patet. Coronationemhanc in palria sua peractam Barlhol. Zucchius se-
dulus alioquin Medoetiensium rerum scriptor igno-
ravit..
(:22) Tunc insigne oppidum, nunc urbs episcopalis Cinter Placentiam etParmam posita, quas olimJulia
Fidentia vocabatur.
(23) Liatpnindum appellat Arnulphus historicus
jam edilus in IV hujus colleclionis tomo, lib. iv,
cap. 9 {l>alr., t. C.XLVll).
(ii) De Pataris et pataria nonnulla protulit Pa-
gius m cril. Baronii ad. ann. 1058, sed plura erudite
discussa legi possunt in Gomment. prffidicti Arnul-
phi editi eod. toiii. IV, eodem anno, qute hic repe-
tere non vacal. Iil equidem adnotarelicet, clare
colligi ex noslro auclore, patari noraen tunc lem-
poris propriuni luisse eorum qui pontificiis obse-
quentes manilatis, conlra contumaces in nuptiis
clericos castimoniani propugnabanl.
(23) Uanc injuriam passus est presbyter Lipran-
dus paulo post marlyrium S. Herlembakli, teste
Aruulpho loco superius cilato, anno scilicet 1075,
ut num. 23 iliidem erudili>simus Arnulphi adno-
tator contendil, quinimo martyris titulo deco- Dratus ob id fuita Gregorio VU in litterisad eumdemdatis, quas infraaLandulphonostro recitatas, cap. 6
videbimus.(20) Eistitisse in hac urbe scholas illas, quas a
conciliis decrelas ad erudiendos pueros clericosquejuniores in cathedralilms pnecipue ecclesiis olim
floruisse docet Thomassinus De veter. et nova
Eccles. disciplin., part. ii, cap. 92 ad 100, dubitare
non sinit Iteroldusjam memoralus, qui melropoli-
laniB noslriH cleruiii describens, qualuor magistros
scholarura pluries enumerat, quorum unus aller-
natim per hebdomadas cum sacris mystis choro
semper interesse debebat, omnesque simul, recur-
rentibus quibusdam sanctorum memoriis, divina
cum reliquo ejusdem Kcclesiae clero officia perage-
banl ; allerura igitur ex hisce magistris fuisse Ar-
nalduui obvium esl credere. Num vero hiuc colligi
possil vesligiumaliquod Palatiuee Mediolaaensis
scholu', qu;e usqiie ab Ambrosii sanctissimi archi-episcopi temporibus celebiis, inagno Ecclesia! doc-tore Augustino hic publico ac noinine stipendio rhe-toricam docente, in nostrum quoque a'vuin lloren-tissima perduravit ; coujectandi ansam pnebetexemplar Landulphi, quo usus est Puricellius. In
Vilse S. Arialdi, tura in Vila S. Uerleinbaldi,cap. 86, constanler legilur ; Magistro scholariimMediolanensiutn ; qua appellalione opinari quis pos-set non alias indicalas hic scholas fuisse, quamqua; ab anliquis temporibus puhlica auctoritate,
atque a;re Mediolanensis, urbis condita? sunt. Sednon hic locus de his disceplandi, Nonnulla ad hancrem perlinentia fusius prosequar in Uislor. littera-
ria Slediolanen., quam prae manihus habeo (si perotium tandem licebit absolverej typis commit-tendam,
(28) Ab hoc .Syro conscriptam fuisse S. ArialdiVitam, quse in praesens desideratur, censet Puri-cellius in Vita S. Herlembaldi, cap. 86, cui astipu-
latur Fagiusin cril. ad aun. 1061, nu. 6, Baroniumet Bollandum refellens.
(28) Pedonis etiamnum sacra ha;c Deipara; Vir-gini ecclesia appellatur, eique nomen heeredita-
rium mansisse a primo conditore comite Pedonetradunt Chronica mss. in Ambros- biblioth., queistitulus Flos Fiorum in Angilberto II Mediol. archiep.
(29) Quisnam esset Parmensis isle episcopus, acujus hominibus captum Liprandum memoral Lan-dulpbus, ex historiis non liquet. Eberhardus, seuEvrardus illius urbis antistes schismaticus, fautor-
que antipapa: Clementis, a quo abhatem quemdamRomain ad Concilium properanlem anno 1079 in
carcerem conjectum scribit Ughellus in epis. Par-men,, num. 26., tesle Berlholdo misere jamobieratanno lOsT, quo Urlianus II nondum creatus fuerat
summus ponlifex, nec Couradus in Italiam descen-derat. Quis vero eidemsuccesserit, ignoravit Lghel-lus, qui lacunara prope xx annorum inter Heberar-dum etS. Bernardum cardinalera in hac serie reh-
quit. Vadonem quemdam illius urbis episcopumnominat diploma UenricilVet Conradiregis nommedalum, ac relatum a Francisco Sansovino in Urig.
illustr. famil. Ital., ubi agit de Martinenga familia,
HuncVadonem fortasseeliamCruidonem appellatum(nisi etiam alius fueril a Vadone, seu Vidone hic
Guidojepiscopura Parraensemfuisseconfirinatchartaconcessiunis ex archivo canouicorum ejusdem urbis-
producta a Bonvicinio in addit. ad novam llal.sacr.
editionem Veneiiis peractam ; sed cui anno consignandum sit iuitium aut hnis sedis ignolum pror-
sus est ; atqueideo etiara latet, cuisecure anlistiti
(cerle tamen scbismatico) tribuenda sit illata ha'C
Liprando carceris et exspoliationis injuria.
(30) Emendam esse peciiniariam mulctam, seu
coin pensalionem damni tradit DuCangius in Glos-
sario. Iloc loco adhiberi ad significandum pretiumquod pro sua redemplione obtulerat Liprandus, ad-notavit Pagius in crit. ad annum 1 100, mim. 22,
Yerius crediderim luisse mulctam a Ccnrado inlli-
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 725/782
1445 HISTORIA MEDIOLANENSIS. 1446
sciam adire tentavit (31), et cum pervenisset Flo-
rentiam, res ipse prudens, et sapiens, atque decorus
specie iprohi dolor!) adolescens accepta potioneab
Aviano medico Mathildis comitissae vitam fiui-
vit (3-2).
CAPUT II.
Anselmus contra Saracenos transfrelat, et in Con-stantinopoli moritur.
Rege igitur in regno deficiente (1) supradictus
Anselmus de Buis Mediolanensis archiepiscopus
tam raptoribus, ob injuriam Liprando irrogatam, ut
es lextu patet.
(31) Perrexisse in Tusciam, et Pisas Conradumeum regio apparatu anno 1005, ut fiiiam Rogerii
ducis Siciliae in sponsam acciperet, testis est Ber-
tliolUus adillum annum; sed inde reversum fuisse,
clare ostendit Landulphus; ait enim cum regnassein Burgo S. Domini, qao tempore elecLus est ar-
chiepiscopus Mediolani Anselmus, et in antistitemBrixiensem consecratus Armanus, nempeanno 1097.
Secunda igitur h*c in Tusciam profectio est, quee
hactenus scriptores fugit, eamque anno 1099 susce-
ptam fuisse, contra Puricellium verius statuitPagius
m crit. ad ann. \ 100, num. •2'2.
(32) Obiisse Conradum nono anno post defectio-
nem a Patre, alque ideo anno 1101, auctor esl abbasUspergensis, qui non tam egregias regis illius dotes,
sed eliam prodigium quoddam ab oculari teste in-
spectum in ejus obitu, et sibi postmodum relatumnarrat ad eumdem annum. Idem confirmat co;evus
auctor Domnizo in vita Mathildis qui terlio post
Urbani II papse mortem anno ereptum fato Conra-radum enuutiat : revera tamen vix incoeptus esse
debuerat terlius hic annus, cum Urbanus II deces-
serit anno 1099, eodem mense Julio.quo etiam Con-radus postmodum obiit.
C.\p. II. —(1) Heec Landulphi verba mire Puricel-
lium ambagibus implicuere: cum enim credidisset,
auctorem nostrumamorteConradireliquam historiae
suae seriem fuisse exorsum, adverteretque onmia,qu» hic narrantur de procurata per Anselmum archi-
episcopum lanto apparalu, tantisque laboribus abso-
luta in Orientem expeditione minime componipossecum obitu illius regis producto usque ad annurasuperius statutum, triennio euunlem autevertit,
alHgens mortem Conra.Ji anno 1098, quinimo esLandulfo corrigendos esse auctores illos magnialioqui nominis superius relatos censuit, pluraquecongessit in Vita S. Herlemb. cap. 86, ut scriptoris
hujus .Mediolanensis, loquentis de re in hisce regio-
nibus acta, et ad Liprandum avunculum suum spe-
ctante, auctoritatem cajterisprcefereudamprobaret.Refeliit Puricelhum Pagius, utque falcem veluli adradicem mittat, male ab ipso intellectum Landul-phum dicit in Crit. ad ann. 1100, num. -21, nequeenim scribitille peregrinationem Anselmi in Orien-
tem initam fuisse post Conradi regis obitum, sed
tantum eo in vegno deficienle, id est, eo ja/n morti
proximo, vel cum prope esset, ut iii regno deftceret.
Ita Pagius. liquidem excusare a manifesta histori;«perturbationePuricelliumnequeo : attamen utverumcandide fatear, nec Pagii interpretatio placet. Nimisenim asperum atque alienum ab auctoris sensu vi-
detur, voluisse ab illo per defectinnem in regno
defeciionem virium ac vitse signiflcari. Ut igitur
planiore via incedam, adverto in superiori capite
luisse a Landulfo narratum, quod Conradus regni
6ui sedem apud nos constituerat, dum ait : regnansin loco, qui dicitur Burgus S. Doniini: cum ergorelatis omnibus, qua; ad Conradum pertinebant,
ad Anselmi nostri historiam texendam redierit,
^erbis iliis reye lu regno deficiente uihil aliud expri-
D quasi monitus apostolicaauctoritate (2) jam dtcto
presbytero nolente studuit congregare de diversis
gentibus exercitum, cum quocaperet Babylonicumregnum (3), et inhocstudio permonuitpraeelectam
juventutemMediolanensemcrucfts suscipere,etcan-
tilenam de Ultreia, Ultreia (4) cantare. Atque advocem hujus prudentis viri pUires viri cujushbet
conditionis per civitates Longobardorum, villas, et
castellaeorumcrucessusceperunt, et eamdemcaa-tilenam de Ultreia, Ultreia, cantaverunt. Statuit
quoque etipse dumesset in hac expeditione (5), de
mere voluit, nisi quod, ob regis profectionem inTusciam, sedes regni Langobardici ad Burgum S.Domnini jam flxa, et rudi formulapro more barbariilliusssculi reynum vocata, apud nos esse desierit.Certe ."^nselmus noster in Orientem profectus est
B vivente adhuc Conrado, qui nonnisi postremis Juiii
diehus anni 1101 obiit. duobus nempe tantum men-sibus ante Anselmiejusdemfugati,et gravemluctumConstantinopoli agentis, decessum ; quocirca nonvitam, sed regnum Conradi, modo hic explicato,defecisse dicendum est, cum iler suum Hiero-solymas versus moliri coepit Mediolan. antistes.
{•2) Indictam fuisse Hierosolymitanam expeditio-nem ab Urbano II pluribus in conciliis, Placentino,Claromontano, Lateranensi, eidemque ubique pro-movenda? studium omne impendisse sanctissimumillum pontiflcem, ei Baronio, Labbeo, aliisque pas-sim scriptoribus constat. Fortasse etiam, mortuoArnulpho archiepiscopo nostro, novas ad .\nselmumlitteras dederat Urbanus, ut ipsum ad tantam remimpigre agendam adhortaretur ; id enim innuere vi-
dentur hfec Landulpbi verba.
(3) IVobilis hujus consi'ii originem, seriemque in
p iis prajcipue, quse ad res nostras pertinent compen-diosa narratione collegit Calchus ad ann. 1087.quem vide.
(i) Voxista.quse nusquam, pr;T?terquam in Lan-dulpho, occurrit. peculiaris essedebuit urbis uostrse,et eo tantum terapore enata, quo expeditio hajc pa-rabatur. Ejusdem etymon indagare studuit Franc.Bernardin. Ferrarius olim antecessor meus in Am-brosiana hac prsefectura ; libro enim vi, cap. 7,De veterum acclamalionibus et plausu, ait conllatamesse ex duobus hisce adverbiis ullra et cia, quibusad generose capessendum iter ultra mare populi
incilabantur ;sed confuse prolatis, corruptum hocvocabulum Lltreia conditum fuisse. Conjecluramhanc parum certam afflrmat Du Cangius in Glossa-rio : optandum tamen foret ut alteram ipse firmio-rem produxisset ; interim eidem acquiescendum est,
nisi fortasse velis ab altero hoc adverbio ultro eiadecrivatam hanc vocem, quae spoutaneum prom-
Q ptumque animum suscipientium crucem designa-rent.
(5) Bis in Orientem profectum fuisse Anselmum,anno scilicet 1098 et 1100, sibi persuadere conalusest Puricellius, sed citra verura, cum nulla exstenthujus iterat* expeditionis vestigia, et contra militetLandulphi auctoritas, qui de unica lantum loquitur.
Imo| Puricellius ipse non bene sibi convenit ; aitenim circa medium anni 1098 -\nselmum Mediolanimorantem publico decreto indulsisse immunitatema vectigalibus pro festo SS. Gervasii et Protasii, etsub initium subsequentis descripsisse sententise cui-dam Iat« in favorem abbatis S. Simpliciani. Quisautem credat expeditionem tanti momenti tam ce-leriter peragi poluisse, utintra brevepaucorum men-siura intervallum profectus reversusque foret An-selraus?Adde, ab Urspergensi abbate ad ann. 1101narrari, episcopos Mediolanensem ac Papiensemauctores fuisse, ut quinquaginta millia Langobardo-rum, (^uorumprius cotis tiiiwr, celdiffidentia; inopia.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 726/782
1447 LANDULPHI JUNIORIS 1448
reditibusarchiepiscopatusnondaretursacerdotibus,
etlevilis, et catens clericis beuelicium, quodcoa-suevimus suscipei'e per celebralioaesfestoruuisan-
ctoruui uiartyruoi, virgiuuui etcoufessorum (6).Ia-
super quidaui peroptaadus iiiihi frater nomme Gi-
rismauuus, spectaus ad illms adiuonitiouein, palrem,
et matrem, sorores, et fratres, uxorem quoque et
liham uuicam in cunabulis dimisit, atque (rediensa llierosolymis viam uuiversse carnis intravlt) Ba-bylouis terram, pnestaute sibidivinagratia, slmul
cum mullis peregriuisiutravil.Archiepiscopusvero
ilie de Uuis a Turcis et Saracenis fugatus (7) in
gravi luctu Constantinopoli exspiravit (8).
CAPUT III.
Anseltnus Grossulanum in Saunetisem episcoputnconsectat, et suwn vicafium facit in Alediolanoante Ifaiisfretationem.
Sed ne tims mei iaboris hic intelligatur, dico :
vel imbeciUitasobslilerant, itiueri se comuiillerent;quod slguum est, eos iion anlea profectos fuisse.
Ouo auteui auno in Orienteui concesserit Anselmusincertum esl. Conceiidisse ipsuui Cjeiiuit! ciasseui,
qu;e Kaleudis Augusti auui lluO inde solvil, a I.i-
gusticis annalibus Iradi, Calchus altiruiat ; nihil
lamen de hac re habcre Justiuiarii, et Fog.iellajhlslorias, advertil eliani Pagius ad auu. IIOI, n. 7.
Ego potius crediderim, lerrestri .Anseluium itinere
Conslanliuopoluu conteudisse sub lineiu miliesimiceutesiuii, aut sub iniliuiu auni subsequentis ; cita-
tus enim Lrspergeusis relerl Longobardoruni eser-ciluui Carinthia permeata in bulgaiiae civilatibus
hiemasse, ac tandeiu illo eodem auuo 1101 Constan-tiuopolim perveuisse.
(Oj iMos eral iu Ambrosiana Ecclesia, ut cuni proe-
cipua per anuum festa recuiTerenl, varia qusdammunera, el nuinmieliain prsestabautur ab archiepi-seopo iis qui diviuoministerioofliciisqueinteressent.Exstat iuLer opera citati Beroldi pecuiiaris liber Deordine, m quo id etiam legltur : qualiler denariiomniuin fislivitatum dioiduntur. Ibidem miuutimeuumeraulur qua; ecclesiasticis mmistris, spectataeorum conditioue, ac varietate festorum distri-
buenda erant ab aulistite noslro, vinum nempe,paues ex secale, aul trilico, cera, aiiaque id genus ;
quin eliam solidi aul denarii suis quibusque ordmi-
bus statuli. Insuper recensentur solemniores dies,quibus potior pars cleri ad prandium in archiepi-scopali domo et cum ipso quoque arihiepisco-po vocari dehebat ; idque lunc publiee in choronolum heri per priiuiceriuiii leclorum archlepisco-
pus maudabal, cuminchoai'etur canticum Beiiedictus
his verbis : Jie/icile cum Dommo. llinc ego collige-
bam olim iu dissert. mea typis data pro vindiciis
secundum possessionem corporum SS. Gervasii et
Prolasii, num. 19 et :2I, non oiuuino sublata fuisse
in Ecclesia noslra anliqua illa convivia ad foven-dam mutuam charitatem, qua3 ayapes mtaiitia di-
cebantur, vestigia enim illaruin eraul frugales hu3
mensic.quai amoto luxu omni,et intemperanlia vulgi
promiscui, clero tautumsacra facienliindulgebantur,etusqueadsaculumxiv.Vmbrosiauorituperduravere.
(7) Pugua iiuprospere adeo Catholicis cedens, ut
infugam Anselmus alllque couipellerenlur, non alia
luisse videtur, quain qme lu Uderico Vitali tempo-rum illoruiii scriptore legitur. Poslquam euim is
narravit ad aun. \{^)\, arciaepiscopum Medwlanen-setn el Atbcrlum de Urandaja (seu iiiandrate) polen-lisstinum llaloru/n cum calerois Liijuruin iter Hiero-sotyimtaiium agijressos esse, hisloriam suain prose-cutus ait, Ctu'istiaQos variis uadique circumventosinfortuniis per devia silvarum ac pericula fluminum
A Cumadhuchomo isle simples(l)Mediolaniv)veret,
etexercilunicongregaret,habuitcousiliumstatuendi
slbi vicarimn bominem multarum artlum ; undequidam sagacissimi viri ab eo ordinati sacerdotes
maadatura euadiSaonam (2) susceperunt, ut in ipsa
civitate suo jussu et auctorilateelectioaemepiscopi
admoverent, et fieri cogerent. Qui diim iter face-
reut, veneriim Ferrariam (3), ia quo nemore (am-plexi suut Grossulauum etejus cousilium. Quorumsacerdotum ezercilijmintantum valuit, quod qui-
dam ex Saonensibus ipsum Grossulanum in viclu
alllictum, in vestitu abjectum elegerunt sibi inepl-
scopum. (4) Et ellgentes una cum illo eleclo, etillis
duobus sacerdotlbusabarcbiepiscopo missis, vide-
B licetpresbytero Joanne Aculeo, et presbytero Na-
zario Muricula, Mediolaaum pervenerunl ; ibiqiie per
jussionemarchiepiscopi,quijameratinexpeditione
ad magnain tandein Barbarorum urbem Gandraspervenisse, ibique acerriuium coiumissuiu prafliumingenli utrinquecaede, quainvis in neutram parteininclinante victoria ; veruui instnurato a Turcis cer-
tamine fusum fuisse Chrisllanoruiii eiercitum, Al-hcrto de Brandajo slrennuist.imo heroe cum raultis
millibus in bello pereiuplo :reiiquos vero supremosducescuiu suis fuga elapsos Couslaulinopolim re-
dilsse. Uls quoque Anselmum archiep. se comitemfuga; junxisse, ex auctore nostro credendum est.
Cieleruiu pneterire nequeo lestiiuonium Hadulli in
Orientls parlibus versali, utpotesub Tancredi vexil-
lis anno lll»7 militantis, qui num. 147 De gestls
ejusdem Tancredi h;ec alt: runc teinpuris Anselmusn .Vedio/anensis arcliiepiscopus, Wilielmusiiue comes
Pictaoiensis contra Dunismam iii Romania proeliati,
archiepiscopiis interimitur ; coines vero oix iurcoruininanus evasit, fuga lapsus Quo posilo, uon Conslan-tinopoli, sed in pra;lio ipso obiisset Anselmus, dela-tus deinde ad eaiii urbem ut sepulcro iuferretur.
Attamen ne erroris msiiuuletur auclor nosler, credi
potest Anselmum gravi vulnere In pugna dejectuma suis sese a periculo fuga proripieutibus curatumperductunique Conslantinopolim, ubi ex eodem vul-
nere in gravi luctu interierit.
(8) Mortuuin anno saiculari pridie Kal. OctobrisAnselmura plures scriptores tradidere, Sigonius,
Puricellius, Ughellus, aliique ; sed falsum id esse exsupra deductis evincitur : quocirca nonnisi anuollul illius obilus aduolari poLest, ul erroris sui
couscius faleri dein coactis est ipse Puricellius in
Vita S. Uerlerab., cap. 83, n. 3.
Cap. 111. —(1) Id est Anselmus.
D (2; Urbs est ad Ligusiici maris oram posila,
adbuc Mediolanensi arcbiepiscopo suffraganea.
(3j Terreslri itinere Saonam conteiidisse missosAnselmi nos monet pagus iste Ferera in tabulis geo-graphicis dictus, qul eaulibus illuc per AlexandriamStaiellioruni, et .-^quensem urbem occurril ad mon-lluin radices octo circiter luilliarlbus Saona dlstans,
nisi fortequis velil locuin, iu quo constilere, fuisse
Ferraniain in eadem vicinia sitam.
(4) Eleclioneiu hanccontlgisse anno 1098 affirmatUgbellus in cpis. Saoneu., num. 14. Serius taraen
id lacluiu ex Landulpho colllgitur ; cuiu enlm eumdical eodeiu teiupore ordinatuin episcopum, quoarchieplscopi Medlolanensls vicarius est coustitulus,
et in hoc munere per biennium perdurasse, donecvidelicet certuiu de .\nselml obitu nuntium accepil.
ulcap.seq. uarralur, clare deducilur non potuisse
iilum usque ab anno 1098 episcopum eligi atque
ordinari ; secus namque quatuor annos in hujus
Mediolanensis Ecclesite administrandee oflicio m<
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 727/782
1449 fflSTORIA MEDIOLANENSISi 1480
positus (o), Grossulanus ab Armano Brixiensi, et A nando noa magis affectabat (9) eamsibi, quamas-ArialdoJanuensi(6),etMamardoTaurinensi(7)ordi- peritate vestitus et cibi.
natus estepiscopus etarcliifipiscopivicarius.Verum
quiaipseordinatus sedem Saonensem nonduni as-
cenderat, ad ipsam civitatem adire tentavit, et
quodammodoperveuit, sedrequies ibi, si quam ha-
buit, parvissima fuit. At citissime inde esiens, Me-
diolanum rediit, cujus magnfecivitatiscommonuit
gentem,utpersingulashebdomadasinsecundaferiaad Sancti Ambrosii ecclesiam convenirent, et pro
archiepiscopo illo Anselmo, ejusque exercitu lita-
nias (8) facerent. Ipsevero Grossulanusnon solumin ipsis feriis, sed fere per singulas festivitates ilh
magnae genti luculentesermocinabatur.etsermoci-
sumpsisset, fide Landulphi repugnante. Statuendaigitur est bujusmodi electio anno litW, et quidem Bante niensem Julium, sicuti eamdem Pagius in crit.
ad hunc annum refert.
(6) Primaui hanc fuisse Anselmi expeditionemin
Orientem susceplam anno 1098 credidit Puricelliusin Monum. basil. Ambros.., num. 284, falso tamen,ut supra oslendimus. Eamdem postea ad annum se-
quentem protraxit in Vita S. Herlemb., cap. 86 ;
sed ne hoc quidem cum ejusdem Puricelli scriptis
componi potest. Ait eniiu superstite adhuc Ur-bano lI,collectum ab Anselmo exercitam, simulquedeliberatum, ut sibi in longinquas terras proliciscenli
vicarius substitueretur ; cumque ideo saonam nii-
sisset, tanta iuteriiu celeritate Anselraum Mediolanoexcessisse tradit, ut jam longe positus foret, cumGrossulanus electus, nulla interposila mora, adhancurbein venit. Debuit igitur, justa calculum Puri-
cellii, in Onentem processisse archiepiscopus nosterJulio ineuse, quo tandera Urbanus interiit, aut sal-
tem paulo post, si ad bsec molienda peragcndaque Ctempus aliquod intercessit : atquicap. 83 Puricellius
ipse nobis exbibet, Anselmum multo post temporeadhuc .\lediolani degentera relert enim ab ipso
translatum solemni porapa venerabile S. Arialdicorpus e S. Celsi adS. Dionysii eclesiam, quod non-nisi sub linem bujusce anni tieri potuisse, ipsemetcogitur fateri, cum Landulphus senior ab eodemrelatus, et in hac Collectione tomo IV editus (Patrt. CXLVIl), cap. 2, num. 6, asserat, id peractumposi biennium suse consecration/s, mense videlicet
Aovembri, quobienniura ab inila.Mediolanensi sedeexplebatur, nisi, etiamseriusidcontigit ;
neque enimL .ndulphus ait s<a^!m /jost biennium institutam abantistite nostro S. Arialdi raemoriae novam hancsacri cultus magniflcentiam. Inane igitur, et cora-mentitiura est priraura hoc .•Vnselmi in Syriam iter,
undequaque difficultalum sentibus obsifum : sedimposuit eruditissimo viro formula htBC Landulphiin expedilione positus qua censuit non aliudexprirai, Dquam profectionem .Anselmi in Orientem, cura ta-
men, ul optime Pagiusadvertitin crit. ad ann. 1100,
num. 21, ea tanturaraodo indicitur .4nselmum Me-diolano abfuisse, ut reliquas Langobardise gentesad crucem suscipiendam accendcret, quod ct obli-
nuil, narrante superius cap. -2 Landulpho: ad vocern
hujus prudentis viri plures viri cujustibet conditionisper civitates Langobardorum,villas et castella eorumcrui:es susceperunt.
(6) De boc mentio recurret cap. 17.
(7) Uunc episcopum ignoravit Ughellus, qui Um-berto sub fluem Sceeuli xi vita functo successoremfacil Amizonem II, cum tamen illum procul dubioproiime exceperit .Vlamardus iste Taurinensi infula
jam donatus anno 1 100, quo Grossulanus ab ipso
coasecratus in documemto dedicatiouis ecciesias S,
Patrol. GLXXIII.
CAPUT IV.
Presbyter Liprandus Grossulanum de vili habitureprehendit, et audita rnorte Anselmt tnstat ele-clionem fieri Grossulani.
Interea prjsbyter Liprandus ipsi Grossulanoadhajrenti cathedr8earchiepiscopi(l)coram Andreaprimicerio (2), et quibusdam aliis sacerdotibusplacide dixit, ut horridam cappam exueret, et coa-venientem tanto vicario indueret ; cui presbyteroille Grossulanus pretium emendi non habere res-
pondit. Tuuc presbyter Liprandus ad primiceriuminquit : « Primiceri, dives es, et potes hoc pretium
Sepulcri ab Anselmo Mediol. archiep. eodem annoperactsB subscriptus episcopus legitur ; an autemidem Mamardus sit qui cap. 21 a Landulpho Tauri-nensls episcopus memoratur, suo loco expendemus,ad idem nempe cap. 21.
(8) Id estsupplicationes, de quibus fusse Macriusin Hierolexico.
(9; IntelligeconcjVioiiat.
CiP. IV. — (1; Id est vicarii munus eiercenti.(2) Plures eo tempore fuisse in Ecclesia Medio-
lanensi ecclsiasticie hierarchia ordines, quibussuus praeerat primicerius ex Beroldo saepius pro-ducto discimus. Describens enim ille in AmbrosianoManuali sncros ritus in divinisofBciis adbiberi soli-tos ab hoc clero, rubricara slatuit de iis quae prse-standos erant in Sabbato praecedente Dominicamdiem Palraarum his verbis : « Sabbato in RamisPalmarura archiepiscopus datpalmas omnibus ordi-nibus ecclesias raajoris hoc raodo : archipresbyteromagnum ramum palmae, ei quo tribuit caiteris pre-sbyteris sibi subjectis ; archidiacono similiter unum,ex quo dat ille diaconibus suis. Primicerin subdta-conorum unum ex quo tribuit subdiaconis
; prunice-rio notariorum unum, ex quo dat ille suis, etc. Pri-miceriolectorum unum, etc. Primicerio presbytero-runnninorum ra.mum unum, exquodat omnibus sibisubjectis, » elc. \lihie[iaLm prunicenumpi-esbytero-rum decumanorum recenset
; quin etiaiu suum quo-que Veglonibus (quge psLrs est melropolitani cleri,schola S. Ambrosii appeilata, etiam nunc vigens)primice7-ius adfuisse ex anliquis scripluris traditPuricellius in Monura. basil. Ambros., nura. 632, etin Dissert. iNazar.,
cap. 100, num. 16. Quo igiturin ordine principem locum tenerel Andreas memo-ratus, quamvis hoc loco sileat Landulphus, alibitaraenexpresseprodit, eumdum \oca.ns prnniceriumpresbyterorum decumanorum. Quantae vero amplitu-dinis h«c dignitas tunc foret, exhac ipsa Historiacolligere possumus. Cum enim de novo instituendoarchiepiscopo proxime ageret Grossulanus, huncprimo adiisse narratur, ac si ab ipso tanquam prae-cipuo auctore tanti momenti petenda res loret
; quin-irao is dicitur, adbibitis in consiliura clero et nobi-libus, electionem ipsara statuisse ; insuper cap. 12formulasuraraaradignitatemexprimente,/)rnHicer!«sEcclesix Mediolanensis appellatur. Plura de hujus
primicerii summa auctoritate lege in Landulphoseniori. In praesens haec dignitas antiquo quidemjure, sed non splendore vacua translata estin unumex primario metropolitanae clero, qui decorum hocpnmicerii noinen gerit, et tertiura locura inter di-gnitates capituli obtinet ; reliquorum vero adhucnonnulla supersunl vestigiain primicerio Lectorum,qui etiam mugister ckori dicitur, primisque aliis exquovis ordine, quibus peculiares queedam in noslrsiEcclesia praerogativae mansere.
4e
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 728/782
1451 LANDULPHI JUNIORIS 14S2
bene praestare. Verumlamer si placet pra?stabo Aluedietatem tanti pretii. « Primiceiius autem pres-
bytero : « Hoc satis, perticiam ia crastiao. » Etvi-
carius ait, quod eam nou iadueret, cum de con-
temptu mundi vitam agere proposuisset. Hoc ut
presbytcr iile Liprandus audivit, sub quadam ad-
mirationis specie protiiiit, dicens: « Cum speruis
muadum curveoisli in
muadum(3)? Eacivitas
ista suo more utitur pellii)us variis, grixis (4),
marturiais(o),et caeteris pretiosis oraamentis, et
cibis. Turpe quidom erit nobis, cum advease et
peregrini viderint te hispidum et panaosum ia ao-
bis. Attaueui vicarius ia liac sua commoditate af-
flictioais, et oratiouis, atque sermociuatioais per
duos annos (6) lal)oravit,ellaborandocertitudinem
de morte prtedictiAnselmi de Buis accepit. Primi- gcerio ergo ipseGrossulanus, et ordinariis majoris
Mediolanensiserclesiajinquit, ut, seprassente.elitje-
rent sibi et populoarchiepiscopum oonvenientem,priusquam rediret ad episcopatum Saonensem.
CAPUT V.
Grossulanns in archiepiseopum eligilur. et a Ro-tnano ponlifire sibi Holn IransmittHur.
Tunc primicerius habilo consilio cum nobilibus,
clericis, et viris Mediolani, corampopulo, et ipso,
alterum de duobusLandulphisMediolanensisEccle-
sineordinariis, vidolicet de Badagio {\), etde Vare-
glate (2) a Hierosolymisredeuntibus elegit, sed
Grossulanus de absenti persona electionem fieri
pi-ohibuit. Pars itaque cleri et populi ad nutumArialdi abbatis monasterii Sancti Dionysii clamavit,
el laudavit Grossulanum sibi in archiepiscopum.
Ipse vero slalimat vidit se a quadam magnamulti-
tudine vulgi, et nobilium conclamatum, et ab abbate
illo plaudatum(:i), archiepiscopalem sedemasceu-
dit, et sedit (4). et sedens ilhim Arialdum abbatemdeabbatiainabbatiammajorem,videlicetClaraeval-
lensem (o) transtulit. Sedante hujustranslationem
contigit, quod quidam, qui videbantur uioribus,etvita probi (fi) viri et clerici Mediolanenses,qu8edam
(3) Pro mundo hicintelligenda videtur, moreGal-lico, frequentia populi, in quam se conjecerat Gros-
sulanus vicariam induens arehiepiscopi dignitatem.
Congrueutius tamen crediderim indicatum hic mo-nasticum institutum, cuise addixerat Grossulanus
(ut ad finem cap. seq. ostendam), ejusque profes-
sioneseseextra mundum veluti collocaverat.
(4) Pelles preliosae ex grise animalculo. Vide
Laurentium in Anialtbaja onomastica ; appellari
hoc animal Gallico idiomate vair tradit Ducangius
verbo Griseus.(5) Pellesex Scythica musteia, Italice armelUno,
qux martes et marterus appellalur ; dehoc Russico,
animali fuse Aldrovandus loquitur, et novissime
Henricus Kuysch, inlheatr. animalium.
(6) Quo tempore hoc biennium incoeperit, haud
facile est decernere. Si veruin esset, quod Fape-
brochius tradit in exegesi Mediol. archiep.. nura.
104, nonnisi elapso prope anno ab obitu Anselrai
securum illius nuntiura ad hanc urbem perlatum,
mense videlicel Augusti anni M02, quo ctiam
mense, Grossulanum cleri suffragiis adinfulaniMe-
diolanensemeveclum fuisseex antiquo nostro Cata-
lo"o colligit, dici posset slatim post peractam Idibus
Julii dedicalionem templi S. Sepulcri arreptum abAnselmo tlierosolymara versus iter, atqueinchoatum
a Grossulano laboriosum vicarii munus sexlili
mense auni 1100, ita ut anno 1102, eodera itidem
mense, bienniura priedicationis et precum ab ipso
indictarum pro Auselmo, et ejus exercitu comple-
retur. Cerle in subscriptione documenli relata; dedi-
calionis, inqua Grossulanus se episcopuui nominat,
vicarii titulus deest. Attamen cum ex Landulpho
dixenmus, creatum fuisse illum simul episcopum
et vicarium, fatendura est, etiam antededicationcm
memoratam archiepiscopi viees Grossulanum ges-
sisse. Ut itaque omnia concilientur, censeo ante
Idus Julias exercilum hoc munus ab ipso fuisse,
quo tenipore Ansehnus Mediolano adfuit, sollicitan-
d;i! in proximis urbibus Langobardicas expeditioni
intentus ; profectovero in Orientem sub Gnem anni
illius, aul initiura subsequentis archiepiscopo no-
slro, c(Bpis.se stalim Grossulanum ea peragere, qua;
Landulphus narral, donec anno 1102, ut dicemus,
certusde Anselrai obitu fieret ; duos quidem annos,
sed minimc completos impcndens in hoc munere
posl ullimum Anselmi discessum suscepto.
Cap, V. —(I) Eumdem esse hunc Landulphura,
quem allerajamvicecommunibussuffragiisarchiepi-scopum desiynatum rejeeit Arnianus, ut, sup. cap. i
legitur, suadere videtur idem prorsus noinen : at.jue
huic conjecturai subscribit etiam Puricelliusin Mon.bas. Ambr.. nuin. 292.
(2) Castrum est uno tantum milliario ab Astensi
urbe distans, vulgo dictum yariglia a quo familia
haee oliin illius doniina nomen surapsit, uttestatur
Ughellusin Epis Aslen., num. 29. Landulphus iste
priiuura basilicae Nazarianse Mediolani prsepositus,
dein Astensis episcopus, postrerao sanctitatis famaconspicuus cirlitum albo ascriptus est, ejusque
Q Vitaa Philippo Malabayla contexta in Aclis SS. ad
7 Junii legilur.. „ t j i l-
(,S) Pbilippus Malabayla m Vita B. Landulphi su-
pcrius dicta refert, cum vulgi et nobilium favore in
arcbiepiscopuin acolamaretur Grossulanus, Arial-
dum huncabbalem illico episcopale palurlaraentum
in ilhus humeros injecisse. Si aliqua istius narra-
tionis ralio habenda sit, corrigenda fortasse vi.le-
retur ha;c lectio plnudalam in alteram paludatum,
idcslpaludmnento indulum ; ego tamen crediderim
genuinam hano in omnibus Landulpbi mss. vooein
fuissc ab auotore Lalini sermonis valde imperilo
deiluctum a verbo plaudu ita ut plausu exceptum,seu rollaudalum significet.
(4) De anno quo sedere cffipit Grossulanus, non
una auctorum sentenlia est. Suocessisse illum An-
selmo anno tlOlsoribil Sigonius, eique rainime re-
frasatur Purioellius num. 201, Citius etiam initiiim
sedis hujus archiepisoopi slatuit Donatus Bossius
r, inChron. \Iediol., anno videlioet llOO. E contra
U°-hellus, Pagius aliique nonnisi secundapost 1100
anno datum viduic .Vlediolanensi Ecclosiae paslorem
hunc constanter affirniant. Nensem etiam designat
Papebroohius loc. cit, Augusti nempe jain ad extre-
mos dies perducti ; idque historioa; ventati uiagis
consonum cst, ut ex superius dictis patel.
(5) Legendum procul dubio Ctivatensem, cui prse-
fuisse Arialdum (fortasse hunc ipsum) postmodumtradit Landiil|ihus noster cap. 14. Clarajvallense
enim, seu potius Carxvnllense coenobium nonnisi
Irioesiino quarto post Grossulani electionem anno
conditum fuit, ut in line hujushistoriae innuetur.
(6i To probi in omnibus mss. deest, recenlique
manu scriptum legitur, et certe sensus ipse contes-
lus id exigere videlur,
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 729/782
14S3 HISTORIA MEDIOLANENSIS
turpia (7) de Grossulano, et ejus electione (8) pre-
sbytero Liprandonot)ficaveruut.Quibus virisetcle-
ricis presbyter ipse cousilium pifebuit utlitteraset
duos idoneos clericos mitterent Romam, rogandopapam(9) qualenus Grossulanum in archiepisco-
patunon firmaret.donec se ipsosmitteutemlilteras
inprosimo tempore videret et audiret. Bernardus
autemabbas Umbrosae-Vallis
[\0), el cardinalisRomanus (11) ad has liiteras et uuutios, videlicet
ObizoDem,quicognoininaturiNigrum, etHeribertumde Bruzzano coniemnentes Grossuiani causam,ipsiusque (12) Jegatorum verba videlicet .-Vrderici
de Carimate, el Joannis presbyleri de Ploltello co-
ram apostolico et ejus curia nou respesit, sed ac-
ceptastola curiam comilissce Jlathddis intravit.
Ibique iuitoconsihoin beneplacitoArdericide Cari- Bmate, qui proGrossulano, et stola Romam iverat
abbas lUe BernardusMediolanum venire festinavit,
et cum procul vidissent .Medioianuui,Ardericusidem in protensi ^13) virga usque ad majorem ec-
clesiam il4j civitatis portavit, claiuaiido : « Hec-
14o4
A cum (15) la stola, Heccumlastola ; » Et in hocclamore plenitudo vulgi fuil et acclamavit : « Mo-riatur quicunquecontradixerit.»Ciamoristeingenset continuus fuii donec abbas ille cardinalis et
Grossulanuspulpitummajorisecclesiae.Mediolani as-
cendit et cum uterque ibi videbantur in victu af-Hicti. in vestilu demissi (Ifj), in sermone prcBclari
tantiimplausuni audierunt sibi velut si pureforentangeli Uei. Ibique Grossulanus stola indutus, et
abbas in suo tempore remuneratus quievit, et re-
cessit, et post paucos dies in gratiam pr;edict3e co-
mitissasMalhildisidem abbasParmeusemepiscopa-tum suscepit (17).
CAPUT VT.
Grossulanian voluit presbylero Liprando bullam exem-/jlionis auferre, dum laterelur se advcrsariis fa-visse.
(7) QuiB forent hgec turpia de quibus accusabaturGrossulanus, eolligere possumus es cap. 9 ubi nar-ratur huuc iintistitem in Irequeutissiiua populi con-cioue testatum fuisse, jurameulo ad sacrosanctosEvaugeliorum codices emisso, se nuuquam contracastimouiam peccasse.
;8) Pecuuia ad Henricum Cbesareiu paJam delata'Liemptam fuisse a Grossulano -Mediolanensem infu-lam in Ughello legitur, male laaieii : cum Henri-cum IV a ciyibus nostris multo ante ejuraluin, si-
cuti et Henrieum liliniu, conslilulum qnidem regera „„,,., ^a patre auno 1(J99, sed .MediolaueuMbus miniiiie ac- Q uipote ejuVdeurinsiilutl^^aTuinnum^^Fortarse^etTam
Grossulauusvero,consentienshuman8efragilitati,
usus est cibisdeliciosis et veslibus pretiosis atqnepetiitsubcingulum(l)quopresbyterLiprandusfrue-batur inofficio missee secundum morem cardina-
plum. Id expresse traditum lego in Vita B. Landul-phi a .Malabayla jam citato conscripta, ubi num. 4.Grossulanus monachus ValJis-Urabrosie appeJJalur.Ouo admisso claiioremhuichistoriiBluceui quandaraoborin autumno. EipJicari siquidera commodiuspotest cur in pannoso etasperoamictutandiuperdu-riiverit, eliam cuin se vicarium archiepiscopi Me-diolanensis gereret ; cursuadenti nobilius indumen-tum Liprando responderit se de contemptu mundivitaiu agere proposuisse ; cur denique laui
impensofavore illum prosequeretur cardinalis Bernardus,
ceptum qui fratri ejus Conrado adhicrebaut, sesehujusiuodi electioni iimuiscuisse haud credibiJe sit,
nec id Landulphihistoria nusquam prodat, qua inre corrigendus quoque est Sigoiiius, Galesinius intabuJ. synodal., aJiique scriptores quipassim daturaab llenrico Insubricce sedi huuc antistilem tradunl.Occupatam certe simouiaiis artibus archiepiscopa-lem dignitatera a Grossulauo, qute in decursu nar-rautur, diJucide ostendunt.
(tl) PaschaJem neiiipe JI.
(lOj Uuartus ejusdeiu congregationis rector gene-ralis in SS. cataJogum postea reJatus.
(11) Tituli S. Chrysogoni ab Urbano II creatusanno 1097. Legati atque vicarii apostoiici munere iuLaugobai-diifi partibus Paschalis II nomine tuncfungcns.
(1:1) Id est Grossulani.
(13) UmbeJJie forsitan genus pro<CHsu/7i esse cen-sel Papebrochius ad diem :i7 Junii, pag. 311, n. 3nisi forsitau legendum iU protensa.
(1-4) .Nempe hiemalem cap. 1 indicatam, qu»metropolilaua semper fuit, ac mtijor vocata. Uincpatet paJJium nd GrossuJanum archiep. fuissedeJatum post tertiam Uctobris Dominicam, quotempore in eccJesia inajori, id esl HiemaJi, ollicia ce-
lebrari incipiebant, ul inlVa cap. 28, num. 8, dilu-cidius explicabo.
(13) Lege Hccum sine aspiratione ; vox enim La-lina esl ecce hic signilicans.
(I6j Suspicatus fuerat aJiquando Puricellius inMon. bas. Aiubr., nuiu. 321, Grossulaiiuiii Vallis-Lmbrosce nionachuiu fuisse, eique suspicioni occa-sionem dederat Jocus LanduJpUi, qui cap. 27 relert,eumdein .MedioJano excedenteiu,seu potius JerrorepuJsuin a Jordani archiepiscopi fautoribus Piacen-liam contendisse ibique in monasterio S. .Marci con-gregationis Vallis Umbroste hospitem luisse rece-
uterque monasticum ordinis sui amictum gestabat.cum inpublicum adducti ecclesias majoris iledioJa-niambonem conscendissent ;idenim indicare viden-tur verba hasc : Uterqiie ibi videbantur in oictu affli-cti, et in vestitu aemissi.
(17) .\nno IIOG a Faschali II Parmte, causa itine-ris in Germaniam, moranteinstitutus ejusdem urbisepiscopus fuil, ut .Mabillon. in .'Vunal. Bened. adhuuc. aun. narrat ; quo posito, quas hic narranturde stola seu palJio ad GrossuJanuiu delato ad hunceundein annum referri deberent, cum post paucos
dies asseral auctor noster Bernardum abbatem car-dinaleui Parmensi infula decoratum. Attamen ad-mitti idneutiquam potest, cum alioquin universusJiistoriae hujus chronoJogicus ordo subverteretur,ut ex proxime dicendis patebit. Ceuseo igiturvitiatum fuisse hunc textum, itaut amanuensis Jocohujus formulae post pauros annos, scripserit post
D paucosdies, quemadmodnm colligi potest ex verbisipsis LanduJphi pauJo anle pra;inissis in suo lcmporeremuneralus, qua>, diiiturnus certe, quam paucorumdieruin iutervalJum videntur innuere : Xisi forte exauctore nostro corrigendi sint scriptores iJJi quiannum hunc llOli electioni Bernardi in Parmensemantistitem assignavere, eaque retrahenda sit adfinem anni U02, vel ad inilium subsequentis ; cumin hac re iinplexa sit Parmensiuin episcoporum se-ries, qua; antistitcm proxiiue Beruardo anteceien-teui ignorat, nec securum aliquod fuudauientumproforatur, quo Bernardi eJectio supradicto anuolIOG alligi debeat.
Cap. VI. — {i) Genus sacrae vestis in parvi mani-puli formam e latere sinistro usque ad genua dela-beutis quam sihi veluli phnrctram appendere sacer-doleiu, sicuti cingulo vro arcu se cmgit, ait Gem.lib. 1 cap. 83. Sacerdotalibushujus indumenti moremolisolevisse ia Ecclesia Latiaa, solo summo poulific^
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 730/782
145SLANDULPHl JUNIORIS 1486
\i,(->)SeJpresbvteripseipsumcingulumGrossulano Ar.o>-Aomo9«i'-enot.a«ttrrfedfe m diem, magnum
dare negavit. Deiadeipse archiepiscopus quoscun-
que nou potuit sibi blandire (3) tentavit ininis ler-
rere, pi-esbyterum Liprandum prtEcipue. Qui pre-
sbyter, cuui esset coram cuncto populo urbis
Mediolani iuterrogatus, inquit : «Quam plures de
hicconsedentibuset stanlibus ad Ubitumsuum
placilumque tuum locuti sunt, atque de litteris
Romam missis (4),propter quas supermeintendis
tibi responderunt, quod si vis meum inde habere
i-esponsum, dic mihi, si vis ut dicam tibi verum
au meadacium?alioquinnon dabotibiidemrespon
sum. » Grossulanusverosuper hoc percunclatus,
landem in eodem convenlu dixit : « Volo ul dicas
verum. >- Tunc presbyter C), qui a Domino confor-
tatus dixil. « Litterasde quibusme interrogas, ego
non dictavi, nec scnpsi, sedetahas iudivina pagi-
nalegi el in ipsis uou inveni verbum quod cou-
flrmaret te jure posse esse Mediolanensis Ecclesi£E
archiepiscopum, atque consihum, etauxihumdedi
pluribus clericis.et viris,qui miseruntRomamObi-
zonem iNigrumetUeribertum deBruzzauo, ut roga-
rent papam ne tibi mitteret stolam. Unde Gros-
sulauus commotus ail : .\rchiepiscopus uunc sum,
et slolamhabeo, Uuodnisi satisfeceris mihi de hac
prasumptione, faciam de le quod mihi perlinet
facere. » Tunc presbyter porrexit sibi chartam
sigUlatam apostohco sigiho (3) hasc continen-
tem.Gregorius episcopus, servus servorum Dei, L\-
PRANDO saeerdoli salutem et apostolicam benedictio-
nem,Si sanctomm memoriam veneramur, de quoi'um
legimusmorteetabscissionemembrorum,sipa(ientiam
laudamus eorum quos a Clvisti fide gladius nec uUa
pcena divisit. Tuquoque,abscisso nasoel auribus pro
Chrisli nomine LaudabiLior es, qui ad eam gratiam
perlingere meruisti quceob omnibusdesideranda est
qua a sajictis, si perseverisin finem,non discrepas.
Integruas quidem corporis tuidiminutaest,sed inle-
in solemnisacrorum celebrationeidadhibenle.tradit
iMacrius in Uierolexico, v. Cxngulum, qai eliam v.
EviQonalion subdil adhuc in usu iuisse apud pr«ci-
puos Graicorum mvslas siBculo xvi, ut ex quadam
epistola ab Oriente Iransmissa constat.
(iiAdhibitum luisse ab episcopis alusque eccle-
siasiicis dignilalibus hoc indumentum testatur-
sanctitatis suicepit incrementum : forma visibilis
turpior, sed xmago Dei, qux forma justitix facta
estindimuiutionejucundwr.mturpitudtnepulchior.
i'ndeinCanticiscnlicoi-umgloriaturEcclesta,dicent
n Xigra sum, fitix Uierusalem.> Quod si interioi'
speciesnihilpassa est detrimenti, iis abscissionibus
non est abcissum a te sacerdotaLe officiuni, quod
proprium est sanctitatis,etnontantumconsideratur
inintegritate membrorumquamin iniegritate virtu-
tum. Unde imperator Constantinus HieroseLgtnitani
episcopi cujusdam oculum pro nomtneCh.risti eru-
tum sxpe oscuLabalur, el exemplo Patrum atque
documento majoruin didicimus non auferri sacrum
of/icium twirlyribuspro hujusmodiccesura niembro-
rum. Proindemartyr Christi, confortare in Doinuio
^ magis credus in te nuuc esse presbyteraius uffieiuin
quod prius oLeiunctione,nuncverotibi estsanyuinis
tinclione commissum, et quanto minus habes quod
possit auferri, tanto ininus ttmeas prcedicare qux
recta sunt semtnare, qux ceiituplicata reddentur,
Scimus quidem te abintmicts sanctx EccLesix sem-
perintimcari atque affligi : sed tu ne eos ttineas,
neque perterrearis, qutanostamtequamtuaomnia
sub nostra el subapusioiicxsedistuteLacum magna
charilate tetiemus^elsiin aliqutbus tibi necessarium
fuerit, apostoLicam sedem apellure cuncedimus, etsi
ad nos et ad sedem nosiram veneris, cum gaudio et
magno honore suscipereparalt sumus.
His perlectis ijrossulanus {'),quasi velletdestruere
sigdlum, sli-inxit et cappa sua texit. Inde presbyter
G ceu irato animo rem suam quaesivit et requireudo
Grossulano ait : » iNisisigillum et chartam iUasam
sibi redderet, civitatem totam inde commoveret. »
Et charta sigillata, et lilajsa sibi reddila, Arialdus
abbas mouasterii Sancti Uionysii (6) seorsum pre-
sbyterum fecit, etm cameram duxit : atque iuter
multa blandaO presbytero ait: ulmanumobedieu-
tia; Grossulano daret, sedpresbvter ipseexaltaudo,
et reiterando vocem dixit : » Manumobedienliae ?
(4) Is videlicet quas contra Grossulanum conscri-
bi, ac a duobus idoneis clericis Komam delerri
consilio suo curaverat ipse Liprandus, ut superiori
cap. uaiTatum luit.
() .\. i. quasi.
(3) Dederat haslitteras ad Liprandum Gregorius
VII slatiiu ac loedain auriumetnasi mutalionem prosiasticis digmtatibus •iO';
^^^^^^^^^^^^^ ,„^Xa/,; tueuda sacerdotum casUmonia passus luerat annoMacrius loco cUato. bortasse noniine ca)a<mt»u
couscriDserat sauclissimus pontileiinuuuatur hic ordiuarii melropohtanifi Mediolan.,
QUi olim huiusmodi lilulo decorabanlur; imoGalva-
neus Flamma in Chi-on. Maj., cap. 3t»U es Dat.o
tradit eosdemepiscopalibus insigmbus indui solilos
a tempore sancti Ambrosii ;quod anliquum decus,
rerum, et lemporum varielale in desuetudinem
lapsumrenovavil lel. record.Clemens Xlanno 1/lb,
Idibus Judii, dalis brevibus litteris, quibus oinuibus
el siugulis diguitatibus, el canonicis ordinarus Me-
diolau, perpcluo indulsit, ul in omnibus solemnibus
ecclesiailicis lunclionibus iu quibus sacra adiuben-
tur paramenla, milra alusque iudumenlis ad instar
obbatum usum railriE liabenlium, lum in urbe,
tum m dioBcesi uti valeant, el genlililus msignibus
milam appouere elc.
^3) Id est blandititi allicere.
1073, easque couscripserat sauclissimus pontilei
non tantuui ut gratularetur illi adeptam martyrii
gloriam, sed etiaiu ut ecclesiasticis unpedime..tis,
qnibus ob corporis deiormilatem arceri ab altai-ibus
posset, auctoritate aposlolica ipsum miuime iuuo-datuui declararet. Cur autem haslitteras Grossulano
obtulerit Lipraiidus, id in causa esse potuit, quod
arcliiepiscopus indignalione commolus iis verbis,
faciain de te qitod ntilii perttnet facere, minari visus
sit, velle illum sacris iuterdicere.
[') A. 1, Cum.{ti) Grossulano impense addictus, nondum taincn,
ulhiuc palel, pinguiorisabbatioesuperius memoralaj
possessionem adeplus.
[') A, 2, Jiiaitdimenla,
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 731/782
1457 HISTORIA MEDIOLANENSIS. 1458
maniim oberlientise ? per viventem in sfecula.nec A vifandum, tibi oontemperabo. .. Quemdam igitur
miniraum digitum manus raese darem prohacre. >
Ouodcumaudisset oonventusclericorum.qui adhucaderat in palatio, ait intrase: « Hoc consilium nonest in siIpntio(7) ; » et cumabbaset presbyteroame-
ram exissent, arohiepiscopus sisjnum dissolvendi
consilii dedisset, presbyter sibi silenlium indiiit,
etaudientiam habuit, dicens :n Ne scandalum in
me faciatis, scitote : ejroin meoofficio{S)....secun-
dum quodipse meservaveritin suo, >> et tali tenore
praebuit manum Grossulano.
CAPUT vir.
Liprandwt Herihertiim in domo stiscepit cegrntnm,unde jiissu Grossulani a celebratione {*) absti-
nuit.
Cum alter alterum suspectnm haberet, contisit Bquod Heribertns de Rruzzano(l) valde a^frravatus
febribus venit addictum presbyterum supplicando
ut adversus infirmitatem daret sibi remedium.Ministri vero presbyteri ministraverunt cibnm, et
lectum convenientemilliaesrotanti, donecDominusvirtutum pprimpositionem manuum eiusdem presby-
teriprfphuit salutiferumremedium ipsiaesrotanti(2)
Unde Grossulanus stimulatus ait ad presbyternm,« quia participasfi Heriberto meo excommunica-to (3), praecipio tibi missam non canffs. quousquepcenitentiam inde susceperis, et mihi satisfeeeris. »
El presbyter ad illum : t Qnod feci in Heriberto
bontimfuit, et a Deo venil, atque de bonn, et Dei
opere non novi poenitere ; et si non habes snperrue
hanc potestatem(4),tamen propterhoc scandalum
sacerdotem scholastioum (5) in domo sni proprii
juris presbyter Liprandus induxit, qui sibimissam
cantabat in ecolesia SancH Pauli, quee dicitur in
Copodo (6) quam ipse presbyter Liprandus una cumecclesia Sancti Germani sita in Niguarda (7) reffidi-
ficando, et magnificando ditavit, et utnunc appa-
ret, decoravit, accepto in se, suisque hoeredibus
jure fundationis. quemadmodum legiturin chartis
a regalibus judicibus (8), et viris, et clerico ordi-
nario(9) subscriptis, et attestatis. Hinc est etiam
quod ipse stabilius Grossulano restitit, el ceeteris
inimicantibus et sibi et suis.
CAPUT vin.
Liprandus ecclesiam Sanclse Trinitatis cum exem-plione Vrbani 11 fundnvit.
Ilt securitatem (I) sibi et suis clericis^constitue-
ret, ecclesiam qnoque Sanctfe Trinitatis inchoavit.
et in proprio suo allodio ad locum, qui pons Gui-
nizeli (2) dicitur, seilicet (') cum Landulpho suo
acolytho et alumno (3) fundavit. Ipsam quoquebeato Petro obtulit, et Urbanus papa II suscepit,
etcum privilegio ipsum presbyterum et ecclesiam
communivit, subsoribens :
BuIlsB exemplum.Urbancs episcopus. servus servorum Dei, dilecto
filio LiPRANDO etc. Statuimus ecclesiam illam ctcm
prcpdiolo, in quo fundata est. . . . vel per alios
fidcles illic Domtno largiente collatafuennt, abomnisceculari oppositione quietam perpetuo manere, et
liberam. Cleririsvero ibivicluris vivendi regulariter
(7) Ista enim voce proditum fuerat.
IS) Verba quse desunt in ms. non alia fuisse vi-
denturquam servabo eum.Cap. VII. —(*) A. 2. celebrntione misso'.
I\) Aller ex nuntiis qui Roniam missus fueratcontra Grossulanum.
(2) Eximiam vitae sanctimoniam, qure in Lipran-do fulgpbat. comprobatam a Deo fuisse testinrionio
miraculorum, oslendit lum depulsa hasc ab heri-berto aegriludosola manuum imposifione, tum plura
alia.qu.Tin prnesenlis Flislori.-p decursu videbimus.Eadem in unum collegit Puricellius in Vita S. Her-lemb. cap. 91, quem vide.
(3) Ferali analhemale perculsos fuisse a Gros-sulano nuntios illos, quos jam diximus Romammissos contra ipsum, locus isle nos nionet.
(i) Exemptus enim fuerat tum a Gregorio VII,
qui in litteris apostolicis superius rpcitalis hrpc ad
Flamma in Chron. Estravag. ms. in bibl. Ambr.,cap. 3.'), ubi plura de eodem Compito tradit.
(7) Pagus ad tria circiter milliaria extra portara.Comensem posilus.atque in pro^sens celebris ob ,<pdes
magnificas ab excellenfiss. D. marchione Georgio deClericis, senafus Mediolanensis praeside, ibidemexstructas, et viridaria ad omnem amoenaj volupta-tis hixumel delicias exeulta.
(8) Seu missis domini regis, quos subscriptos vi-
demus documenloconfeclo annoH23, et a Puricellio
relato in Mon. bas. Ambr., num. 336.(9) Nempe canonico metropolitanae.Cap. VIII. —(l)Securitafem, dequa hic sermo est,
longe ante ha?c tempora sibi paraverat jLipran-dus, sub Urbano scilicel II, qui extremum diemclausil.Iulio expiranle anni 1009. Recenset igilur
auctor exlra Historia? ordinem tura ecclesia^ ab ipsocondilae merilum, tum obtenli a summo illo pon-
illum scripserat Nos tcim te. quam tua omnin sub D lifice gratiosi diplomatis decus, cujns eliam exem-nostra et arnstolircp sedis tufe/a cum tnagna ehnritntetenenius : \um ab Urhano II, qui ecclesiam Sancfis-simrp Trinitalis ab eodem conditam, et ipsum Li-
prandum peculiari privilegio communiverat, ut moxvidebimus.
(.")) Varias hujus vocis signiflcationes pro variatemporum antiquoriim acceplione referunt Ducan-gius in Glossar. et Macrius in Hierolex. Crediderinhic innui virum cujus munus in docendo foret, acfortasse etiara Arnaldum, de quo cap. I mentionerahabuimus.
(G) .^. d. Ccimpedo, verius Compito, ita enimeliam in pr.-psens ecclesia hicc S. Pauli in Comiiitonomen gerit. Hanc autera appellalionem eidem in-
ditam fuisse a spaliosa via, qua; ante illam jacebatac Compitum vocabatur, auctor est Galvaneus
pkim Grossulano mox obtuTisse credendum est, nonsei^us ad lilteras Gregorii VII superius descriptas,ut illatam interdicti prenam infringeref, seque abira minabundi prassulis salutari veluti clypeo tue-retur.
(2i Si consfaret qua Mediolanensis urbis autdifionis parte positus esset pons iste, secururaaliquod indicium loci haberemus, in quo ecclesiamsuam, privilegio summi ponlificis dpcoratam con-didit Liprandus ; sed cuni evolutis diligenlcr histo-
riis, ac adliihifis eliam in consilium rei anfiquarinsperitis viris, niliil ubi tuluni pedem figere hic pos-sim, emerscrit, vatem agere nolo.
() A . 2. simvl.
(3) Ule idoni Landiilphus est a quo ha>c historia
conscripla fuit, ut cap, seq. clarius se prodit.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 732/782
1459 LANDULPHI JUNIORIS 1460
concedimus facitliatem, eosque decemimus tam pro- Aprias ordinationes, quam altarium el ecclesiarum
consecralioties, cxteroruynque dona sacraiuentnr<im
a Mediolanensi archiepiscopo siiscipere, si quidcni
Catholirusfuerit.et communionem ac g7-aliam aposlo-
licx serlis babuerit, el si ea gratis ac non pravilate
indulscrit ;alias autem liberum eis arbilriumsit sa-
cramenta cadem suscipere a quncunque voluerinl
Catholico episcopo. Decemimus ergo ut neqiie Me-
diolanensi archiepiscopo.neque alieiii vivenlium li-
cealeamdem ecclesiam.et fratrcs qiiHHic Dco servie-
rinl, quolibet occasionis juijo deprimere,aut bona eo-
rumdistrahereel suis usibus applicare ,vel lemei-ariis
vexalionibus fatiqare, sed omnia inlegre conserven-
tur vobis, et successoribus vestris omnimodis profii-
tura, saiva ejusdem Mediolanensis archiepiscopi nCatholica reverenlia. .id indiciiim autem hiijus
perceptee libertatisa Romana Ecclesia Mediolanensis
monttx nummos sex quatiiorannis Lateranensipalalio
persolveritis. Si qua iyilurin crastinum ecclesiatica
scecularisve persona. hujus decreti paginum sciens,
contra eam temere venire lent aneril.poteslalis ho-
norisque dignitate careiU, reamquese divino pidicio
e.vistere de perpetrala iniquitate cognoscat, atqiie a
sacratissimo corpore el sanguine Christi Dei ac Do-
mini Redemptoris nnslri Jesu Christi aliena fiat,
et in e.rtremo examine districlse ullioni sub/aceat,
Cunctisautem eidcm loco juxta servienlibus sil pa.r
Domini nostri Jcsu, Christi, qiiatenus et hic fruclus
bonse actionis percipiant,et apud dislrictum Judicemprsmia seternx pacis inveniant. Amen.
CaPUT IX ^
Liprandvs prsedieal Grossulanum simoniacum esse,
et id se perignis judicium probaturum.
Grossulanus autem etejus turbaadhanc aposto-
licam monitionem (I), neque ad multas nobilium
Tirorum preces pro presbylero Liprando fusas
Cap. IX. —(1) Recitatas nerape Urbani II breveslilteras.
(2) STnodiimliannMedinlancnsem indiclam fuisse
sub fineiu anni ilO-, aul initiiiin sequentis, rredercjubet calculus ex rebus proxime narrandis de-ductus. Interim adnota Mcdiolanensis arclii(>pisco|ii
sunimam illo a^vo auctoritatem ad cujus niituin nontani suffraganei eiiiscopi, quam principes Lango-bardia; commoverentur.
(3) Id est mussilabat.
(4) Indicatur hic summa sedulilas Orossulaiii, j)qiia pr.Tter consuetuin moreni recilandi matulinashoras ante auroram, maturiori tempore easdemcani prfficipiebat, dalo sacri ;cris signo. iit e.vcilalus
novitate rei populus frequentior adessot ; nequcenim apud EcclesiiB ministros mos invaluit, ut ad
miJitiffi antiqua? normam. primas aut secundas ho-clis vigilias distinguerent.
(.5) Postremam Quadragesimfe hebdomadam, qua?Major passim appoilatiir, aiUhenlicam dici in Am-brosia licclesia, compertiini est : At de hac hebdo-mada minime loqui Landulphum noslrum, ex ip-
sius facti narratione palet : refert siquidem cap.seq. post varia inter Liprandum et Grossulanumdissidia agitala, et celebralam eliara per diios diesin majori ecclesia synndiim fuisse tandem com-pulsuin eumdein Lipranduin vesperlina hora Do-minicoe diei de Ramis Paknarum ad judicium igiiis
parandum. Mullo igilur ante debuil Grossulanus ea
respexit, sed, cupienssubvertereilhim.sibi labora-vi( iil episcopos etprincipesl.ontrobardia» commo-veret, et ciim ipsis S3'nndiim celebraret (2). Hujussynodi tempiis diini appropinniaret, et mullorurahominiim liimiiltiis niulla lurpiaadversiisGrossula-
Dum tumiiltiiabat (3). Et Grossulanus ad compes-cendiim ilhim tumullura, qiiasiin prima vigilia(4)
cujiislihet aiithonticfe noctis(5)!matiilinum pulsare
fecit, et sentcm miiltam.tam perse qnampersuossacerdotes et niiiiislros, occasionc matutini habita
congrepavil, atqiic matutino cantato,multo popiilo
coram ipsoconvooato, de passione Christi, et pro-
ditore Judaprolixumsermonemfecit, et susecausie
ipsum sermonem coaptavit, atque in fine sui ser-
monis siiporsanctaDei Evangelia, niillo interrogan-
te, publice jiiravitqnod a dio, qua egressiis est abutero raatris, polhitionem non fecit, et carnemsuamnoncoinquinavit (6),Arialdusvero monasterii
Sancti Dion^^sii abbas, etGuazzo qui cognominaUirde Orreo, id ipsiim jurando firmaveriint, et moxGrossulamisadjecit, diceus : Si qiiis vult arlversiim
me dicerc aliquid, nunc dicat ; qiiod si moiio la-
ciierit, ampliiis adversum nie audientiam non ha-
bebit. Hoc cum presbytero Liprando renuntialumfuit, el ipse plures (*) cives ad ecclesiam Sancli
Pauli vocavitin die, qiiibus dixit: « Videtisme ah-
scissum nasoet aiiribiis pro nomine/iCliristi, undemihi magnaretributio est promissa, et in fine per-
severavero; pro amore itaque Christi, vestraque
saliite, et pace, rogo vos utad me, et ea quee vobis
dixero, intendatis. » Et cum hsec et plura bene-
dicta, beneque sonantia adversus'prasserlim simo-niam dixisset, proposnil, dicens : « Grossulaniis,
qiii pro arcliiepiscopo tenetur, est simoniacus dearcliiepiscopatu Mediolanensi per munus a manu,per manus a lingua, per raunus ab obsequio (7).
Et cum hsec in suo proposito procederet, sfepis-
peragere, qiia>liic describuntur: qu:enam ergo essenlilhe noctes, authenlice ab auctore nostro vocalae ?
existimavenm non alias fuisse quam noctos scxtaiii
ciijuslibet quadragesimalis hebdomadre feriam pre-cedentes, qiuT? cuin ex .Atnbrosiano ritu CrucifixiRcdemptoris veneralioni dicatae sint cultu adeo peciiliari, ut eo die in reverentiani sacrilicii cruentia priino, et sumino Sacerdote Chrislo Domino per-acli, sacerdoles a sacri celebralione abslinerejubeantur, aiilhentiae dici poUiere non secus acextremffi hebdomadas dies, quos ideo nulhcnllros
dici credimus, quod cruenUe Fassionis Doniini me-moria ac si in ipso archelypo expressa videretur,
summa (idelium rcligione ab Ecclesia recolatur;
Prfpcipiie ciiin adverlani. in iisiiiet noctibus aGrossulano hahitum sermonem de passione Chrisli,
ut hic Landulphiis meiiiorat.(tj) Ilinc non obscure deducitur criminationum
materia qu!» in (jrossulaniim iulorquebantiir, cuiuadversus illum turpia qua"dani obiiiurniuiari a po-
pulo superius dixit Landulphus, (lu.Tniadinodumcap. .9, num. 7, jam monui.
(') A I, principales.
(7) Tria ba'c pr.T.cipua capila sunt, e quibussiraoniam contrahi tbeologi oiiines docenl, quosconsiile: hinclantiim collige ([uam anli([ua sit liirc
stricta lo(|uendi formula apud scholasticos fami-liaris.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 733/782
1461 HISTORIA MEDIOLANENSIS. 146S
sime hortabatur omnes, ut convenirent ad veram Acognitioiiemhujuspropositi perdivinum judicium (8)
approbatum in vita, vel morte sua manifestata
per ipsum.SeJ Grossulani turba hoc perturbabat
auctoritate pontiticum qui MeJiolanum venerant
adnelebrandumsynodumeum Grossulano. Verum-
tamen presbyter ipse adversus episcoposdisputans
rationibus etexemplis suam sententiam sustinuit
nec dimisit. Grossuianus vero parvipeudens hujus
presbyteri verba,vehiliinpraeseutiaejus nonessent
prolata, synodum suum in ecclesia Sanctae Mariffi,
quae dicitur Hiemalis.per duos dies tractavit (9),
atque in tertia in prato, quod dicitur Brorium (10),
coram intinita hominum nuiltitudine dedit sententiam
deponendi Andream primicerium, et aliossacerdo-
tes,quos Anselmusde Rode Mediolanensis archi- B
(8) Nempe is^nis, ad quod provocare tunc licitum
erat; superiori
enimsaeculo idem examen indictum
fuerat in Florentina urbe a S. Joanne Gualberto,
qui Petro monacho suo Vallumbrosano, postea car-
dinali atque episcopo Albanensi, transitum perigneni mandavit, ut Pelrus Florentise episcopussimoniae reus publice comprobaretur ; quod etiamei Toto accidit, innocue flammas percurrentemonacho, lynei propterea nomen adepto, ut deside-
rius abbasCasinensis, et Bertlioidus ad ann. 1089coaevi narrant, alque ex eo Baronius ad. ann. 1063,Puricellius in .Mon. bas. Amlir., num 296, aliique.
Postmodum sublata fuit ha;c judicii forma, cumultra quam par est tentari Deus videretur, graves-que ab Ecclesia indicatae censurEe, quas colleait in
Epitom. sacr. Canon. cardinalis Laurwa, expo-nitque in Polyanthtea Pallavicinus verbo Purga-lio.
(9) Ilanc synodum celebratam fuisse anno 1103,
terapore Quadragesimfe dubitari vix polest ; cumenira superius dixerit Landulphus, dum hujus sy-
nodi tempus appropinquarel consuevisse singulis
authenticis noctibus haberi concionem aGrossulano;judicium vero ignis peractum sit a Liprando hebdo-mada sanctiore posl celebratum concilium, apertepatet intra Quadragesimales dies, et quidem adfinem vergentes synodum fuisse tractatam.
(10) Legendum iSro/iMm. Galvaneus Flamma in
Cliron. Maj., cap. 68 et 73, brolium fuisse ait po-
moirium arboribus consitum in tanta densitate utnemoris speciem referret, eratque positum in ea
parte urbis. qufe intermedia est duabus insignibusMediolani basilicis S. .Nazarii, et S. Stephani qui-bus adhuc superstes nomen raansit in Brolio. Sedlocus iste synodo celebranda; aptus esse non poteratnisi fortasse excisis arboribus tunc temporis areapatens inducta fuisset : alterum Brolium describit
idem Flarama in manip. Flor. ms. fol. 2S, hcBC '
habens ; « Extra muros civitatis erat Brolium ma-gnum, ubi juvenes in armis, et pugnis diversis,
excitationis causa, conveuiebant. » Certe hocsaeculo xii exstitisse hortos, BroUi nuncupatos, in
quibus railitaria signa fixit Fridericus Ai^nobarbus,cum castra in urbein nostrara moveret, tradit Cal-
chusadann. 1158, atque in hujus Brolii capite
sitam fuisse ecclesiam S. Babylee ex Othone Mo-rena ed eiimd. ann. discimus : fortasse hoc ipsumBrolii pratum erat, de qiio Landulphus noster lo-
qiiitur.
(11) .Mterum ex mss. bibl. Ambr., conformius,ut arbilror, ad auctoris mentern, quam prodit par-ticulailla et, legit inve^tilus : s\. sane Anselinumab Uenrico iinperatore ecclesiasticas investiturasconlumaciter tuente, fuisse in archiepiscopuin Me-diolanensem electum, atque ideo a Gregorio VII,
summo pontLfice improbatum, tradit Sigonius de
episcopus, eta rege Henrico investitos(H) ordina-
vit. Quam sententiam multitudo cleri illico, et po-
puli. et non multum post tempus Paschalis papaRomanus contempsit (12).
CAPUT X.
Presbyler TAprandiis per ignem transivit illaesus.
Attamen Grossulani turba dimicans adversus
primicerium Landulphum ejusdem primicerii cle-
ricum Iapideoccidit;deindequasiinconsensutotiu3
civitatis dictum fuit presbytero, ut ad faciendum
judicium multa lignacongregaret in prato, quodclauditur in muro juxta Sancti .\mbrosii monaste-
rium. Et presbyter ipseplenus magnoSpirituanno-
nam et vinum, quaead edendumhabebat.pauperi-
bus erogavit suamquelupicervinam () (1) pellem
pro lignis pignoravit, caetera vero, qnae possidebat
regn. Ital.Iib. ix, ad ann. 1084. Inhoc tamen aperti
erroris illumredarguit Pagius in crit. ad ann. 108o,cum Gregorius VII vita functus eodem anno, acetiam die quo Tedaldus Mediolanensis archiepisco-
pus obiit, successoris.^nselmi electionem improbarenon potnerit : Tedaldum autem fatis cessisse nonanno 108i, ut crediderat Sigonius, sed sequenti,
ex Bertholdo synchrono scriptore id asserenteindubium est : an autem hic Anselmus vere abHenrico investitus sit Mediolanensis antisles, Pagiusnegat, Bertholdi auctoritate inter alia fretus, a quopost narratam Tedaldi mortem, ha?c scripta dicit :
u De medio sublato, potentissiino MediolanensisEcclesiae invasore, erigere caput ea coepit. excusso-que e cervicibus jugo schismaticorura Catholicum
sibi delegit antistitem .^nselmum, ejusnominis III.»Attamen erudifissimus vir hallucinatus est : nihil
enim in Bertholdo a me diligenier evoluto de hac.\nsp|mi electione legitur, verbaque relata nonscriptoris illius sed Baronii sunt ad hunc annum1083. Corruit igiturprascipuum illius fiinlamentum:caetera vero, quibusex eodein Bertholdo Pagius fir-
mare sententiara suam nititur. rem minime evin-
cunt ; quo; enim auctor ille de conjuratione Medio-lani. et quarumdam aliarum Langobardia; civitatumcontra Henricum in xx annos indictam. et de An-selmo in causa S. Petri studio.^issimo tradit. adannum 109.3, postremum scilicet Anselrai vitae, nonad primum, quo in archiepiscopum electus est,
referuntur, Itaque recedendum non est aLandulphino^tri fide, qui eum ab Henrico investitum apertedicit ; praecipue, cura Papebrochium in hac reconsentientem habeamus in exegesi cit. nura. lOl-ubi quamvis et ipse perperam crediderit, verbasuperius relata vere in Bertholdo legi, attamennihilum quidem a sentenlia sua discedit, qua An-selmi electionem Henrici schismatici imperatorisaucloritati ascribit, « esto, ut idem prosequitur,Anselmus schisma exsecratus, mos ut Victor IHvel qui ejus brevem pontificatum excepit, Urba-nus 11. Gregorianis contra schismaticos vestigiis in-
sistens, agnitus pontifex fuerit, et curaverit cumEcclesia reconciliari. »
(12) Irritam cassamque cessisse hanc depositio-
nis sententiara probat exercila publice ab isto An-drea primiceriatus sui auctoritas, queinadmodumin decursu historiae videbimus. De Paschalis papaedecreto nihil apud auctores legitur, appellasse ta-
men ad sumraum pontificem,Andreain aliosque de-positos sacerdotes ex hoc loco clare colligitur.
Cap. X. —• ('i A. 2, lupitunicam.(I ) Lyu Latina, seu potius Graeca voce. Pere-
grinum hoc aniiiial appellatur, ejusque pcllis varii
coloris inaculis punctatira inspersa adhuc in pretio
est. Lupum cervarium vulgari vocabulo dici scribit
AldroTandus, fuse de illo agens.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 734/782
i463 UNDULPm JUNIORIS 1464
in libris, et aliis rebus, statuit, ut conservarentur ALandulplio nepoti suo (2) elalumno, atque Kccle-
siffiacolytho,quituncteniporisdiscebatAureliani(3)
ab epresio magistro Alfredo, et nobili Jacobo, Sta-
tuit etiam si contigerit illum mori in illo judicio,
si quid corporis ejtis residuum fuerit portari adecclesiara Sanctn» Trinitatis, quaraipse, sicut suprain privilesio lepitur, in allodio suo fundavit, el B.
Petro tradidit.IIisita statulis, et ordinatis idem...
Ambrosii ecclesiara ivit, et cum ipsefacturus judi-
cium... manusGrossulanipraBvaluit,et ipsalignain
pratodispositadispersit.ipsumque presbvterum abilla disposilione separavit ignominiose. Deinde in
domo sua, et Sancti Pauli ecclesia presbyler ipse
siluit,et quievit, donec pueri et puellse, mares et
feminee inproximotempore clamaverunt : Foras. .foras, Grossulane. Hunc clamorem Grossulanuscupiens compescere, habuit consilium
cumsatel-
litibus suis, quibus dixit rlteetvos, et publice eli-
gito viros de populo, qui dicant illi Liprando,aut ad satisfactionem meam veniat, aut de terra
ista escat, autjudicium, quod se facturum pro-
misit, faciat. Consiliarii itaque de latere ejus ve-
nientes ad concionem populi in vespertina hora Do-minicae diei de Ramis Palmarum, seu 01ivarumf4)publicaverunt quaeaudierant a domino suo archi-
episcopo Grossulano, quapropternon solumviriinconcione electi venerunt ad presbyterum hanc lega-
tionem dicere, sedinnumer hominum multitudo
venithanc legationem confirmare. Ad quorum cla-
morem clamantem : Veniat presbyter ipse Lipran-dus, ipse humilis exivit : etut legalionem audivit ^
et intellexit, manus ad cceloslevavit, etOeogratiasegit, etinterrogandolegatos, inquit, vult,etmandatipse, quod mihi dicitis. Qui omnes respondentesdixerunt : Utique vult, etmandat. Et presbyter adeos : Terram non exeo, sed in istisduobus diebusjejunium ago, et in quarla feria {">) faciamjudiciumprasstante Deo sed unde lignaemam, non non habeo.
Tunc Grossulani, et reipubUcae ministri quercinaligna ad flammam, etadcaloremaptissimatriginta
(2) Qui hsec scripsit.
(3) Hinc Pagius colligit antiquitatem et famamstudiorum Aurelianensium.
(4) Die 22 Martii, in quem anno 1103 haec Dq.minica incidit.
(5) i\empe hebdomad» sanctioris, sed cujus anniea vere foret, prorsus ignoravit Puricellius. In Mo- Dnum. bas. Ambros. num. 295, sententiam suamprotulerat, qua judicium hoc ignis aseribendunianno ifOl certa et evidenti, ut ipse ait, con-dusione statuerat. Postmodura lib. iv Vitas S.
Arialdi cap. 88 miUala in melius opinione, illud se-quenti anno lt02 adjudicandum censuit. At nequehoc anno id contigisse ex superius dictis liquidopatet : cum enim inense illius Augusto delatam ple-bis et nobilium aeclamalione Mediolanensem infulamGrossulano ostenderimus, quis non videt innoxiumhunc Liprandi per ignem transitum postrema Qua-dragesima; hebdoraada peractnm nonnisi anno tertioseeculi ejusdem xn posse afflgi? Corrigendus ilaqueesl error typographicus, quiin exegesim jam pluricslaudatam Papebrochii irrepsit num. tOi, ubi sub
solidos denariorum emerunt quee in campo anteatrium ecclesiffiSancti Ambrosiiin duabus conge-riebus respicientibus se composuerunt, longitudo
quarum decem cubitorum fuit, et altitudoet latitudo
major slatnra hominis cubitor(un quatuor, viavero
inter ipsascongeries unius cubiti et semis. His ita
dispositis, et quibusdam lignis in viainterpositis,iu
quarta fecia (C) presbyter, imlutus cilicio, camisioatque casula, more sacerdotis ab ecclesia Sancti
Pauli usquead ecclesiamsanctorummartyrumPro-tasii etGervasii, etBeatissimi Ambrosiinudispedi-bus crucem portavit, super quorura sanotorumaltare. caeteris sacerdotibus deficientibus. ipse sibi
missam cantavit (7), et missa cantata Grossulanus
quoque gerendo crucem, eamdem ecclesiam in-
travit, et pulpitum cum Arialdo de Meregnano, et
Berardo judice Astensi ascendit,et factosilentio in
populo, et presbj-tero stantenudis pedibus super
lapidem marmorcum, quiin introitu ehoricontinet
Herculis simulacrum i8), idem Grossulanus ait ad
populum : Attendite quia in tribus verbis hunchominemvincam,etejus confusionemostendam.Etad presbyterum, inquit : Proposuistiquodegosumsimoniacus permunusamanu; mododic.cuidedi'Tunc presbyter super populum oculos aperuit, et
digitum ad tres illos qui stabant in pulpito, exten-
dit, dicens : Videte tres grandissimos diabolos, qui
per ingenium et pecuniam suam putant me con-
fundere : et nonne ille diabolus, qui suasit illumfieri simoniacum per pecuniam suadere potest ut
adhuc majorem pecuniam daret, et veritatem oc-
cultaret et testes et judices mundanos mihi au-
ferret ?et non nescitis, quia propter vitandam astu-
tiam diaboliet parvorumhominum, egoelegiDeumjudicem, qui neque per pecuniam, neque aliquo
modo potest falli in judicio ? ad cujus judicium, si
vultis venire, paratus snm quod promisi facere.Et
Grossulanus ad eum : Et Modo dic de qua simoniadicis ? Et presbyter ad illum : .Modo dic tu, quse est
bona ? Et Grossulanus aliquantulum subsiluit, etait : Est simonia quae simoniacum non deponit.
eodem anno 1 102 et judicium Liprandi, et Grossu-lani eiectioponitur, quamvis haec facta dicatur pr;E-
dicto mense Augusto. Caeterum id secure discerepoterat Puricellius ex Galvanei Flammae Chron.majori, et altero ms. Flos florum ab ipso relatis, in
quibus ha?c habentur : « In millesimo centesimo (ertio
secundum chronicam Gothofredi de Biissero,ractuiii
fuit judiciuni ignis presbyteri Aliprandi ecclesia; S.
Pauli in Compito : « Gothofredus enim de Bussero.cujus opus ms. de Vitis SS. exstat in biblioth. ea-
pituli metropolit., prope sasculum illud vivebat.
IJberiora in hanc rem argumenta videapud Pag. in
crit. hoc ipso anno 1103, num. 6.
(6) 2,", Martii.
(7; In more positum fuisse, ut ante examen ignis
missa. caneretur, tradit Edmundus Martene tom. III
De anlicj. Krclpsi.-T^ ritibus pag. mihi •{.'58.
(8) De hoc siiiiuiacro plura disserit Puricellius
in Monum. bas. Ambr. num. 297, et in Vita S.
Ilcrlemb. cap. 88, quaravis quae de comitibus An-gleri.-fl, ac steinmate vicecomitum anliquo ibidemleguntur, ego jam refutaverim in Append. ad vindi-
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 735/782
1465 HISTORIA MEDIOLANENSIS. 1468
Et presbyter ait : Ego dico deilla, qiias deponit A nns equum ascendit, etadecclesiamSanctiJoannisabbatem de abbatia, episcopum de episcopatu,
archiepiscopum de archiiepiscopatu, in quo est. Et
cum in hisverbis satisfecissetomnibus audivit po-
pulum clamantem : Exite foras ad judicium ; pxite
foras ad juilicium. Et presbyter in hoc multiplicato
clamore, licet scnes,desuperlapidecontinenteHer-cuhs simulacrum prosiluit, et una cum populo in
campo, inquo erant,hffnorumcongeries, venit. Ibi-
que, dum ignis lignis accendebatur, presbyter cir-
cumstanlibus disit : Vos praeter me non cernitis
sacerdotem, qui hunc ignem mihi benedicat (9),
sed cernitis chartam hancquam teneo, in qua sancta
verba et signa sanctae crucis continentur.Et ego
minister hajc verba, et signa inferius dicam et fa-
qui dicitur ad Concam (1.3) venit. Arialdus vero
prfedictiis de Meregnano inquirens, et exspectans
plenilndinemisnispresbyterumtenuit, et tenendo
manum suamljesara procul abipsocaloreignissen-
sit, tamen ad presbyterum lnr(uit: Presbyter Li-
pran(ie, videmortemtuam
in igne. convertere addominum meumarchiepiscopnm.habita securitate
tuffi vita?, alioquin vade et arde fe onm Dei male-
dictione. Et presbyter ad illum : Satanaretro vade.
Illo retrocedente presbyter prostractus aterra leva-
vit, et signo crucis sibi apposito, ingens flammaignis in raeridiem et septentrionem se divisit, et
via apparuit, quam presbyter intravit, ettransiens
per ipsos carbones ignis, ceu arenam calcaret sen-
sit ; et dum per ipsam viara transibat flamma postciam:EtDeus, qui est Dommus meus, desuper r. „u , » , i,- j- -i „. u ;„i„i> t- c ipsura coibat, et ut ipse mihi dixit, et bene intel-
lexi, donec in via hujus ignis fuit, hancorationemgnembenedicat. Et audientes, etbene intelligentes
dixerunt:
Amen. Atque cum in circuitu ignis haecverba dixisset, et signa fecisset, et aquam bene-
dictam et incensum super ignem, astante ibi Gros-
sulano, aspersisset, dubitabatde ordinando sacra-
mento apud Grossulanumet Arialdum de Meregna-
no, qui erat quasi potentissim us princeps Grossulani,
et procuratorjudicii,eteispectans presbyterumper
ignem in monte hniri, vel per nimium terronem ad
dominum suum Grossidanum converti ; ipse nam-que (10) Berardo judici Astensi hanc legem nonsolum per mortem, sed et per quamlibet ignitam
laesuram in presbytero factamcondemnaredixerat.Absitquod)fesura(ll) sedignemadeo raagnificabo,
quod procul oculos de capite ejus eruet, et in ipso
igne ardens cinis putrefiet ! .\ttamen presbyter cum vi-
disseteosdeordinandosacramento(12)dubitare,dixit
ad eos : Sinite me, quod ego bene ordinabo.neo finiam
sacramentum donecdixero tantum, quantum vobis
satisfecerit. Etillico inconsensueorum apprehendit
cappam Grossulani, ipsamqie quassavit. dicens :
Iste Grossulanus, qui est sub ista cappa, et non de
alio dico, est simoniacus de archiepiscopatu .\Iedio-
lani per munus a m:inu, per munus a ligna, permunus ab obsequio. Etcumillisvidebatursufficere,
addidit : Et ego ad fiduciam maleficii, aut inoanta-
tionis, velcarminis non intro hoc judicium, sic meDeus adjuvet, etistasancta Evangeliain istosancto
judicio. Facto hoc sacramento concorditer Grossula-
cias SS. corp. Gervas. et Protas., num. 33.(9i Etiam hoc servari solitum in hujusmodi
judiciis perignem tentatis, docet supracit. Martene.(10) Seilicet Grossulanus.(M)Sensus esse vifletur, quod Berardus judexnon
tam modice libandam cutem Liprandi vasta illa ignis
mole, quara excitare meditabatur, sed omnino ab-sumendum esse intrepide sibi pollieeretur.
(t2)Id est juriajurandi formula.(1.3) Ecclesia lisc in urbe nostra ad viara Roma-
nara posita etiam in prspsens nomen hoc gerit, cumanli(|iiitu3dicereturcoeraeterium peresrinorum
C\p. XI. — (li In altero ex mss. bibl. Ambrgitur cnmmuni civilalis ore.
(2) Noadiira enim Mediolano discesserantsynod im recealcr a Grossulano celebratam ;
coafirmalur iaitee hujus syQodi tempus, superius
D
le-
postuude
Deoprotulit, dicens : Deus innomine tuosalvum mefac, et in virtute tua lihera me : Deus, in nomine tuo
salvum me fac. Et dum tertio proferrethocverbum
fac, se extra ignem vidit, nec in se, nec in suis
sacerdotalibusvestibuslincisac sericis, quibuserat
indutus sive incilicio laesionem uUam sensit.
CAPUTXILiprandus in synodo ante PaschnlempapamGrossu-
lani, 7^rsesentissimoniam accusat, et ignisjudiciummanifestat.
Tuncpopulus plene, quasi ex uno ore, laudem
Deo et huic presbytero extra et intra civitatemcontulit. Grossulanus vero intrepidussedem archi-
episcopatus deseniit.et civitatem.quiaaperte com-
muni civitatis(l) juratumerat, quod neutri eorum,
nec alicui de parte illorum pro hacactionemalumfieret, nisi quod Dominus sibi faceret. Sed quia
praesentiaepiscoporum suffraganeorum (2)huiclegi
et triumpho favorem intesre non praebuit et ignis
manum presbyteri in projiciendo aquam et incen-
sum super ignem laesit, et quia pes equi Joannis
deRdde(3)nudum presbyteri pedem de igne ex-
euntis dure caloavit ; turbatristis de casu et ruinaGrOssiilani in presbyterum. et ejus legem post
paucos dies scandalizavit (4), et seandalizando
hortatu quorumdam sacerdotum praelia et homi-
cidia multacommisit.IntereaGrossulanus D. papamPaschalem gratum sibi invenit (5). Landulphus
statutum.(3i Seu Rhaude pago, octo milliaribus Mediol.
dissito.
(4) Id est a concepta prius recta opinione de Li-
prandi transitu innoxio per ignem, recessit.
(5) Grossulanum, statim peracto judicio ignis,
Mediolano excessisse superius dictum est. Roraaminde profectum hinc discimus, sed an hoe eodemanno 1103, an sequenti incrtum est, Hoc se-
cundum erui e.c consequentihus scribit Pagius adann. it04 ; nullo tamen argumento id evincere inihi
videtur .quinimo vero^imilius censeo Grossulanumcontendisse ad Pasehalera sumrauin pontificem illo-
met anno 1103, cui explendo post judiciiim ignis
novera intesri supererant menses. Ita enim inter-
mediuraaliqiiod morre spatiumstatuipoterit iteratis
itineribus Romam et Mediolanums susceptis a Lan-
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 736/782
1467 LANDULPHI JUNIORIS 1468
vero de VareRlate (6), qui primus in Coritiana
fuga (7) fuerat, rediensallierosolymis (8), Romampervenit, atque in Grossulanum jam inde regresso
didicit non solum quod actum fuerat Mediolani
propter concertalionem presbjHeri et rir(>>;sulani,
sed et quam solemniler Romanus poulifex post
talia faola ipsum Grossnlanum suseeperat, quiaipse quidem papa Pasclialis super sedem suamipsum Grossulanum posuit, et per quot dies idemGrossulanus tunc temporis Laterani fuit, eumdemsuper sedem suam sedere fecit, atque ipsi sedenti
cessit, et locum dedit (9) suam quoque curiam,
et omnes causas ecclesiaslicas a se discernendas,
etjudicandum ipsiGrossuIano ad discernendum,et
judicandastradiHit. Sed tamen Lanclulphus ille de
Vareglate veniens Mediolanum, non presb}'terum,
necejus legem directe comtempsit sed clero et
popido Mediolanensi promittens deponere Grossu-lanum ah omni ecclesiastico officio juxtacanonum
rationem inquit : Gur de lege presLyteri Liprandi,
et Grossulano contenditis, et prrelia, et homicidia
dulpho de Vereglate, qufe inferius describunliir.
Adde hic proxiuie narrari Grossulanum ab urbeRoma jani fuisse regrpssum, cum illuc redux aHierosolymilana expeditione Lflndulphus pervenil.
Quis vero sjbi persuadeat arehiepispopum ilhuntanto auctura honore, tantisque in curia Homana,ob causasomnessibicommissas, negotiis implicitum,festine adeo sese inde proripuisse, ut comet anno
ejusdem Romam profeclio, mora et reditus accidis-sent, antequamilluc adventare Landulpbus, Medio-lanum postea et ipse profcctus? Commodius itaqueconciliari omnia possunt, si dicamus, Grossulanum,quemconslat Mcdiolanum discessisse peracto statimLiprandi judioio. Romamrecto tramilei se contulisse
anno I10.'i ;sequenti vero Landulphum de Vareglateintellecto Romfe dissidio Mediolanensium. indejararegresso Grossulano, in patriam reversum, acdemum an. 110.5 utrumque. simul ad synoduraRomanam perrexisse, cum ut superius innuimus,nullum historicte rationis momentum nos urgeat ul
universa haec in unum annum coacervemus.(6) Unus ex iis, quos absentes in archiepiscopura
Mediolanensem eligi vetaverat Grossulanus.(7) Pagius ad ha^c verba inquit se non raeminisse
vel in Guillelmo Tyrio de hac urbe Cnrilio lib. x,
cap. 2-i loquenle, vel in alio auctore de hac Medio-lanensium et Langobardorum clade aliquid a se
leetum. Egojam ad finera primi capilis ea rctuli,
qu»; Ordericus Vitalis et Radulphus fevi illius
scriplores in hanc reui narravere. Nunc abbnleraUrspergensem produco, qui ad ann. llOl refert
(;hrislianorum exercitum, Nicomediam profeclum,inde Romania declinantem ad aquilonaremplagamcontra terram Coriziauam. quas Turcorum esl pa-tria. converlisse, ibique a quatuor millibus Tur-carum afflictura adeo Langobardorum exercitum,ut alii oaperentur, alii caederentur, paganis contraipsos lela undique et flammis arraantibus.
(8) llluc enim comitatus fuerat Anselmum IVMediolanensem archiepiscopum.
(9) Vix fiilcm invenirc potest tanta honoris gratia
Mediolanensi huic Hrchiepiscopo indulla, cujus nonalterum in hisloriis exeraplum invenies.
(10) Id est summa; auctorilalis viro.
(11) Landulphum hunc de Vareglate primaadhucjuventa florentem, missum Papiam, ul c(i'nobio
S. Petri in ceeloj aureo pietate ac lilteris inslitue-
A in vobis facitis ? En vobis certissime dico, et per
Joannem vicomercatensemGi'Ossulanomando,quod
ego apud dominum papara Paschalem, ejusque
curiam, vel synodum certis cum rationibus, et
justis, et sanctis canonibuscomprobabo illum nonposse siibsislere in numero episcoporum nec pre-
sbyterorum. auletiam iu aliquoordine clericorum.Clerus vero et populus huic aulhentico viro (10),
et secundum quandam novitatem (11) canonicae
Sancti iNavarii pra>posito et majoris Mediolanen-
sis ecclesiffi ordinario credulus una cum Grossu-
lanoad Romanam synodum(12)pervenire studuit.
Unde rigidus et sapiens capitaueus Mediola-
nensium Amigo (') de Landriano ait : Vos ludriam
in aqualegare vullis (13). Sed Grossulauus nil
B moratus, ad pedes apostolici provolutus sibi, et
suis iterum refugium suscepit. Presbyter vero
Liprandus cum jam senes esset, et duo anni (li)
post legem ab ipso factam mansissent, provo-
catus,etquasicompulsusRomama(i synodumvenit,
in quapreedictus LandulphusdeVareglate.qui post
retur, ibidemquepostea monasticae vitm ascriptumtS. Benedicli institulum professum fuisse, refer,
Mabiilonius in Annal. Uenedictin- ad ann. llOi,
num. 33 : idemque asserit Philippus Malabayla su-
pracit., in ejusdem Vila num. t, qui etiam expo-nens auctoris nostri textum, ait, novitatem, dequa hic loquitur. in eo positam esse, quod monas-chus caiioniciTe clericorura prceficeretur.
(12) Synodum hanc, in qua de Cirossulani ciusaactum esl, hahilam fiiisse Rorase a Paschali II
anno 1 I0.'l credidit Labheus, qui ideo e.imdem in
n Append. ad lora. X Concilior., col. 18:i.3 relull.
fiilem Puricellii inlerponens, Landulpbum noslruiu,
scriplorem co£evura proilucentis. Altaraen cura tur-
balam ab ipso in hac historia chrouologia; seriemomnem jara ostenderim, et severioribus calculis
adbibilis constet, Grossulanum nonnisi anno llOi'
electum, factumque anno sequenli judiciura ignis,
ac duobiis postniodum annis elapsis discussamHomse Grossulani controversiara, corruil funda-mentum omne commentitiie synodi, quam perper.iin
ad luendum propositumsuura sihi linxit Puricellius.
Adde ex Landulpho ipso clare indicari annum, ciii
affigi debeat vera synodus : cap. namque 22 h:ec
hahet: <• nurantelileGrossulani.scilicet M05septimoIdus Maii inventa" sunt reliquiie, » etc. Non igitur
ante vii Idus Maii hujus anni senlenliam suamprotulerat Paschalis de restitucndo in sedem Me-diolanensem Grossulano. Certum igitur fit synodum,de qua hic loquitur Landulphus, non nliam fuisse
p. quain concilium ii Laleranense a Pascbali II cele-
bratum lioc ipso auno lll).". ut contra Labheum,aliosiiue illuc anno |)r:Bcedenti aflligenles, statuit
etiam Pagins in Oit. ad hunc ann.. num. 4 indi-
clum, pulans circa dicra vu Kal. Aprilis.
(*) A. 1 et t,Amho.(13) Id esl sulTocare. Adagium hoc vulgare tuin
fiiisse existimal Puricellius in Vita llerleuih,
cap. 90, illudque usurpari solitum, cuin quis con-
trario vutis suis medio uli vellel ad assequendumfinem. fiuem cieteroqui unice optaret. Ludria enini,
seu Lutra, aiiipbihiuiii .iniinal cst in aquis siimil,
atqiie in arido per inlervalla degens «quali vitte in-
tegritale.
(14) .Martio euim exeunte anni ll03publicumignis examen sustinueral, ut superiori cap. osten-
(iimus.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 737/782
U69 HISTORIA MEDIOLANENSIS. 1470
ipsam synodum fuitAstensisepiscopus (13), neque A bat manu coramsynodo adterram corruit.quod si-
ante papam.vel ejiiscuriam.vel synodum aflversus
Grossiilanum verbum ignominiosumprotulit (16).
Sed preshyler Liprandus causam, quam adversus
Grossulanumhabuit.pure notiticavit,etapostolicus
non legem peripsum presbyterumdatam, et sacra-
mento, et ignenotatam laudavit, sed gratiam, et
officium presbyteralus in illo tirmavit, et dixit : Si
hicpresbyter juraret, et duodecim sacerdotes cumillojuraBdo affirmarent, quod Grossulanus coegil
ipsum presbyteruin ire ad ignem, sustineret Gros-
sulanusdepositionem.atquesuper hoc, spatium con-
sulendi per unam noctem dedit.
CAPUT XII.
Grossutano corayn papa, se non coegisse Liprandum
gunm quampluribus fuitindicium.quod sacramen-
tum ejus fuit sacramentum mortis. Verumtamennecpapa, nec ejus synodus ad hoc tunc respexit,
sed ipsum Grossulanum.4zoni Aquensi,et Arderico
Laudensi. atque Jordano deGlivif4>, etcaeteris Me-
diolanensibus tam clericis quam Iaicis,verum ellam
episcopis ejusdemjecclesiae suffraganeis.volentibus
eum haberein archiepiscopum, licet otiose (3), re-
stituit. Quandoquidem (") presbyter iile Liprandus,
licet occasione hujus restitutionis foret suspectus,
Grossulano restituto, et restitutum suscipientibus,
tamen in Ecclesia Sancti Pauli, suaque domo fuit
sacerdos idoneus in suo officio per 7 annos post ipsam
restitutionem. Grossulanus vero gratia GuUelmi ab-adignem, jurunte, Grossulanus restilutus est, sed batis monasterii Sancti Ambrosii, et Andrece Me-a civibus non esl receptus
Nocte autem illa transacta, apostolicus coram
synodo aGrossulanosuscepit sacramentum,in quosacraraento Grossulanus sic ait : Ego Grossulanus
gratia Deiarchiepiscopus noncoegi dictumLipran-
dura presbyterumireadignem, et facerejudieium.
Tunc et Ardericus Laudensisepiscopus(I) jurando
firmavit id ipsum. .\zonivero .^Lquensi episcopo(2)
proferenti id ipsum jurare ex parte Grossulani ab
apostolicofuit condonatum. G-ossulanus itaqueac-
cessit, ut acciperetgratiamrestilutionis; et cum ad
accipiendum restitutionem accederet Gabuta(3), et
pastoralis virga, quam idem Grossulanussua tene-
(13) Electum fuisse Landulphum a canonicis ca-thedralis .\stensis in Patriae snfe episcopum annollOStrnilit Malabayla in ejus Vita, superiori anno G1 102. Ughelius in episcop. .\sten., quem secutusest Mabillon. in .\nnal. Benedict. ad eumd. ann-Ah his omnibus male hujus sedis inilium designa-tum scriptoris nostri auctoritas probat, qui nonnisipostRonianam hanc synodum ad eam infulam pro-motuni Landulphumdicit : quocircanec anleannum1105 potuit Ecclesia- illius episcopus renuntiari.
(16) Papebrochius in .\ppend. de Ven. presb. Li-
prando ad diem 27 Junii. hujus silentii causamfuisse ait, quod Landulphus prece fortassis. ve!
pretio in favorem rei corruptus fuerit. injuriosumtanien nimis crediderira hoc suspicari de viro cujusmenioria inter ca>lites ascribitur. Xoc ita certe lo-
cum hunc intorpretatus est auctorejusdem vita; Ma-labayla, qui illum steti;se promissis diserle asserit.
sed ita, ut nullura in Grossulanum ignominiusumverbura protulerit.
C.*p. Xn. —(1) Fuisse. huncGrossulani vicarium,ac Hemura Placentiae in Vallurabrosano coenobio Dmonachum. testatur noster Landulphus. cap. 27.
(2) Translatum hunc fuisse ad Vercellensera Ec-clesiam anno 1133 refert Ughellus.
(3j Idem quod Cabuta, seu Cambuta. Hoc autemvocabulo significari peihiin episeupale tradunt .\Ia-
crius et Ducange. Duplici autem voce unam eam-demque rem Landulfus explicavit, ita ut Gabuta,el i-irga idem eiprimat. ac Gabuta seu virga pastora-lis
; quod etiam clarius ex cap. 29demonstratur.(4) De lioc Jordane, qui electus postmodum fuit
in archiepiscopura a .Mediolanensibus contra Gros-sulanum anno 1112, plura in decursu dicentur.
(a Eidem enim, eti?im sic reslituto. prior Medio-lanensium pars itaobstitit. utnedumtranquilla pacefrui hac in sede, sed nec illam quidem attingere se-
cure licueiit, ul in calce hujus cap. legitur.
diolanensis Ecclesice primicerii, et Ottonis viceco-
mitis (6). et aliorum multorum prudentura tamclericorum quamlaicorum.nec sedem.nec aliquam
munitionem archiepiscopatus postlegem ipsam (')
a presbyiero factam, sive restitutionem a synodo
celebratam habuit.
CAPUTXIII.Perturbationein medioiancnsi Ecclesiaorta ob Gros-
sulanuin, Olricm vicedominus,et Anselmus de Pu-sterla se Parisinum in studium transtulcrunt.
Ipsaquoque Ecclesiaetregnum(l), quaeproGros-
sulanosynodum ipsam tractavit, in semetipsis (')
dissensionem servans servavit, et servando quis po-
() A. 1, qui quidem.(6) Hujus mentio non flt in altero ex mss. bibl.
Ambr. sicuti neque in exemplari quo usus est Puri-
cellius. Caeterum de hoc Ottone pluraad miraculumusque excelsae virtutis traduntur a scriptoribus no-stris Corio, Verula. aliisque, quibus pedissequum se
facit Sigonius lib. ix De regn. Ital. Id in primis ce-
lebre apud ipsos est, cum ipse Hiorosolymae obsi-
dioni instaret, duiMediolanensis exercitus.singulari
certamine stravisse barbarum quemdam Volucemnomine, qui corporisspecie supracaeterosassurgens,armisque et viribus ferox omnibus terrori erat ;
spolia vero ipsius fuisse vipereum insignedetractum
e casside. quod postmoduminlegionumMediolanen-sium vexillum, acgentilitiara familiae suee tesseram,iramortale rei tam praeclare geslse monumentura,transierit. Attamen non ita credulus fuit Calchus,quilib. in et vii Hist. patriae, vanitatis et mendaciiarguit scriptoresqui haec tradidere, gratiam potius
nobilissimae familiae, quara historicara veritatemse-ctantes. Et quidera ad finera hanc enervandam plu-
rimum facit cofevorum silentium : quis enim credat
tam illustre fortitudinis experimentum ita negligi
ab omnibus potuisse. ut nostri quoque concivis
Landulphi.expeditionem illara referentis, et Ottonis,
istius morlemcap. 18, sumraa cum laude narrantis,
muta omnino in hac re foret historia ? .\bsurdius
est, quod in catalogo archiep. Mediol. inseripto
S!<ccessores5.5arna 6«" Iegitur,crucesignatum nempefuisse Ottonem hunc vicecomitem. et cum septemmilitibus militum Hierosolymam missura ab Arnul-pbolll, antistile nostro. De hac enira tam festinata
expeditione nullum in historii exstat vestigium.(') .\. \, primum.Cap. XIII. — (1) Ecclesiastici videlicet, ac laici
qui in hac Grossulani causa contrariis. studiis age-bantur.
() A. 1, defensionem.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 738/782
1471 LANDULPHI
test enarrare combustiones.desolationes.abomina- Ationes.qnff- comhnsserunt et desolaveruntMediola-
numet resnum, ipsumque sacerdotium.ettempore
quo lex presbyteri I.iprandi venit in ambicuura (2):
etenim. ut taoeam combustiones qnrp perturbave-
runt, el perturhant Mediolanum. meraor sum sng-
pestionis principnm, quffi tunc sugsessit llenrico
dicere i3) Henricum patrem suum resem et impe-
ratorem dominum. nie quidem abhorrendo simo-
niam in patre patrem oppressit (4). In tempore
hnjus oppositionis e!?rec;a stella, quoe dicebatur
comela (.'i), per plures dies et nncles in tempore
veris a septentrione, et qnasi in occidente late, et
splendide nituit, et mortem oppressi Henricipricsi-
gnavit. Ego quoque in hoc regali et sacerdotali tur-
binecrescendolribulationes(6)improperiorum,quae gtiebant (') mihi propter timorem (7) s»pe dicti pre-
sbyteri avuncnli mei, salva ejus reverentia ipsius
convictum vitavi.et Anselmode Pusterla (8), et 01-
rico vicedomino Mediolanensi (9) adhfesi, quibus
duobus domi et foris, ut manifestum est, utilis et
rectus fui. r.um Anselmo namque per annum, et
dimidium Turoni, et Parifinis inscholis magistri
Alfredi, et Gullelmi (10) legi, etlegendo, scribendo.
multisqne aliismodisAnselmomultam commodita-
tem dedi.
JUNIORIS i472
(2)Ob memoratam superius kesionem nianus
ante ingressum in ignem, et pedit post transitum.
(3) Altera lectio ms. Ambros. biblioth. babetcon-formius ad luijus textus sensum dejicere. Insurrexit ^autem hic llenricus contra patrem rebellis in Nori-
cis partibusanno IIOo. concilio Theobaldi marchio-nis, el Berenffarii comilis sub specie religionis, eoquod pater ejns a Romanis pontificibus excommu-nicalus esset, ut scribit Otho Frisingen. lib. vu.
cap. 8. Aeta huius belli prolixe narrat chronogra-phusnildensheimen et Cspergensis abbas. ex quoBarnnius. Tragoedia! hujns specimen quo^ldam lumMediolani vigens deplorat Landulphus cum divisus
in partes olerus non secus ac populus fraternas ve-
luti acies in seipsum armaret.(i) Henricus IV imperio a filio spolialus misera-
bili exitu dieni clausit I.eodii mense Augusto anni1106, ut Domnizo in Vita Mathildis, et Ordericus Vi-
talis, aliique passim testantur.
(5) Dehoc idem Ordericus lib, v, pag. 589, ita
loquitur : « Annoah Incar. Dom. Ii06, in fine Fe-bruarii cometa longissimum crinem emittens in oc-
ciduis partibus apparuit. » .\ prima Quadragesiniae Dhebdomada usque ad Passioneui Doniiniperdurassetradit annalisla Saxo npud Eccardum tom. I Scri-
ptorum medii .i!vi, fol. 61 1.
(6) Sen potuis crescentibus tribulationibus.
(')A. Saddilum etfiunt.
(7) Lectio alterius e mss. bibl. Ambr. habet livo-
rem quem videlicet pars Grossulano favens contra
Liprandum conceperal.
(8) Hic fuit postmodum in Mediolanensem archi-
episcopum eleclus. sicnt etiam Olricus proiime hic
memnratus, ul suo loco videbimus.(9) Nomenofficii ac dignitatis notissimum.(10) Scilicet Campellensis, ita dicti a Campello
oppido Briegii.ubi ortum habuit. Vir magni nouii-
nis fuit; archidiaconus Ecclesia-Parisiensisin eadempublice dialecticam docuit. Inde ad canonicorumrcgularium Institutum transiit, ac demum episcopus
CAPrr XIV.
Historicusprmsenspreshytrrum Liprnnduma Valle-
tellina Meiliolanum redwil.
Meusverosaepe dictus avunculusinfrahujusanni
et dimidii spatium homines, qui non pro amoredi-
vin;e legis, et ecclesiasticre consuetudinis litieabant
de sua lege, et Grossulani restitulione, dimisil, et
eorum civitatemexivit, atqne Valtellinam vallem (1)
a Mediolano ullra septuaginta milliaria remotara
habitavit. Tuncego subtractus a studio (2) inveni
Sancti Pauli ecclesiam, et meam domum isto meopatrono ultra desertam. Assumpto igitur equo Aq-
selrai (3). et meo, una cum fratre meo, ad ipsum
meumpatronum festinavi, et cum processissem
2omillariismihiangelusoccurrit,dicens : Presby-
ter Liprandus rediens a Valtellinainfirmusjacet ad
monasterium de Clivate (4). Citinsigitur quamspe-
rassem inveni illum in lecto sedentem, etlaceden-
tera. Qui, cummeviderit Cvambas manus levavit,
et gratias Deodixit. Arialdus vero illius monasterii
abbas (5),postquam audivit me advenisse, et conso-
lationem ipsi secroto dedisse,me meumque fratrem
extra camernm vocavit, et per plura verba, setre-
pidareHdelitatem,quamjuraveratGrossulanonobis
notavit (6),atque nescientibusmonachisnosadmo-
nuit ut ipsum deportaremus aegrotum a monastario
saltem duobus milliaribus. Infirmus autem ut sensit
me. meumque fratremsoUicitari super suaintirmi-
Caialaunensis renunliatus est anno tH3, morluus
anno 1121, De eo plura Mabillon. tom. V Annal.
Bened. Pagius ad ann. Il21 : Gallia Christiana in
epis. Catalaun., aliique.
Cap. XIV. —({) A Tillio. principe illius loci op-
pido. Vallis-Tellina dicitur. Hisloriam antiquam, et
novani hujus coleherrimje Vallis decem libris Italice
scriptis. editisque in curiensi Rbaitica urbe anno
1716 coraplexus est ernditissimus, atque amoremihi summe conjunctus.Petrus Angelus Lavizarius.
(2) Cui Turoni, ac Parisiis vacaverat, ut proxime
dictum est.
(3) Scilicet de Pu.';tr7-ula studiorum suorum in
Galliis collega».
(4) .Vntiquitalem summam hujusmonasterii ex
Calcho discinius. qui ad ann. Christi 753, de po-
stremo l.angohardorum rege Desiderio ad Italioi
regni solium ob Aistulphi mortem evecto loquens,
inter prima illius gesla hoc narrat. Coenobium Cli-
vati in Incinali priefectura in bonorem S. Petri
apostoli condidit.et locupletissimum fecit.» Quidau-
tem in causa fuerit, ut pium hoc opus Desiderius
aggrederetur, descrihit Corius parte prima. Adenim. .\lgisium fllium, cum ibidem venalorio jaculo
aprum insequeretur, suhita csecitate perculsum
fuisse. at|ueinde S Petri apostoli ope, ex patris
voto ad euradem concepto, visui restilutum. Collo-
catas etiam co in templo SS. Petri et Marcellini
insignes reliquias, Ariani papoe dono, ad ipsumtransmissas. memorat.
(*) A. I, vidit.
(,")) Arialdum S. Dionysii abbatem impense Gros-
sulano favisse, alque in prwmium studiosi officii,
quod eidem adscdem arcliiepiscopalempromovendo
pra^stilerat pingniori ahbalia donalum f\iisse, cap. 5
narravit l.andulpbus ;quocirca hunc eumdcm esse
Arialdum ibidein memoratum, facile credere pos-
sumus.(6) Id eiinotam fecit.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 739/782
1473 HISTORIA MEDIOLANENSIS. 1474
tate et porlatione, ait : Nolite turbari, quia per gra-
tiam Deiaunc mihi inuUum est melius, et in Cra-
stmo, Ueoanuuente, ad civitatem iter habebimus:et mane lacto derudatas (7) quasJam suas vestes
induit, ac cibum sumpiit, etquasi sanus lactussu-
per mulam sedit. Puer quoque ejus habeus suumasinum oneratum pellibus stambucinis (8), licet de
solito t)is, aut ter in die torquereturcaducomorbo,tamea presbytero sedentesupermulam, puer idemvenit nobiscum inunadie usqueadSanctum Uamia-
num de Baraza(9) absqueulloillius inUrmitatis im-
pedimeato(iU).lbigraliaDeietbeatissimiAmbrosii,
cujus locus isle cella est (1 1), bis (') recepti perno-
ctavimus, atquealteramuiemdimidiavimus, etante
solis occasum ecclesiam Saacti Pauli (Iri), Jomum-que nostram intravimus, atque familiam, quse ibi
aderat, nostram laetam fecimus.
CAPUT XV.
Landulphus hisloricus se a presbytero Liprandoseparavit,
Grossulanistas, et inpartealtera i]ctos,etdolosos
murmurarede reditu uostro valde persensimus. At
(7) Exemplar, quo usus est Furicellius, habetocrudalas. L.redideriiu iis verbis iiihil aliud signili-
cwi, quam vestes rudes et asperas, quas ipse admundi conteuiptum ac coiporis maceralionem, con-sueto sanclis vu-is more, adLiibebat.
(8) Corruplum lorsitau hoc vocabulum est, cumignotum prorsus sil ejus nominis animal. Existimo
caprinas pelles luisse. In lege euim Salica, tit. 5,
caper buccus dicitur, ut in suo Glossario Lindem-brogius adnolat. Kortasse eliam recenler detractie
eraut, atque ideo suo stamine, seu pilis refertas
siavibucinm dictae sunt.
(9) In diplomate infra enuntiando Caroli Crassi
haic legunlur, et dono similitor in Baraza ecclesiain
unam, qua; vocalur saucLus Daiuianus cum oiunibussuis perliueutiis, etc. Ex pluribus autem docuiueutis
servatis iu archivo inouasterii S. Ambrosii Medio-lani, cui \mc donata fuere, colligilur pagum huncuou longe a Modoetia posilum fuisse.
(10) Alleruiu hoc arguuientum est sanctitatis Li-
prandi, quaiii Deus miraculis lestatam sitpius lecit,
ut aduolavil Puricellius in Vita sancti Arialdi, lib.
IV, cap. 82.
{\\) Hac voce monachorumcoenobium sfeculispo-
sterioribus indicari, et creoro etiaiu pro luouaste-riolis, qucB olim abbatiolte, seu obedieutiai voca-bantur, eamdeiu usurpari apud auclures Ducaugiusrefert. Cujus auteiii ordiiiis niouachoruin doiiuci-
lium forel hiec cella, iutelligere possuiiius ex prte-
diclis documentis mouaslerii S. Anibrosii MajorisMediolani, in quibus locus iste sub illius dilione
fuissedicilur usque ab anuo 8Sl, quo daluiu esl di-
ploiua Caroli Crassi apud furicell. in Mon. bas.
Anib., num. \i\. Uuocirca luunachi, si qui ibidein
tunc erant, ejusdem instituti Clumacensis credendisunt.
[') A. 1 , el 2, bene.
[\t) Scilicetin compito Mediolani.Cap. W. - (1) UiEC erant fortasse annualia
communia appellata, ad qutC noa ii Lantucn de se-
pluaginta duobus, sed reli^pius eliaiu clerus adinitte-
balur, el Siuguli ab erugatario disLrihutiones suaspercipiehant, ut legiLur apud Puriceli. in dissert.
iNazar., cap. \\i.
(2) Ouid uomine beneQcii inlelligi hic debeat, su-
pra muuuiiuus, cap. "2, num. 0, ubi slalulum ahAnselmo archiepiscopo Hierosolymas profeclo nar-
A ego, ut miaus et minus eorum murmura timerem,et ut meam, et ipsius mei magistri causam amphusexcusaremetcomprobarem,domum mtercognatoset vicinos meos non otiose emi, quia inipsavivea-do, lector, scriba, puerorum eruditor, publicorumofficiorum (t) et beneticiorum (2)particeps, etcoa-sulum (3) epistolarum dictator (i), salva mea que-rela (5) in ecclesiam, et in ipsa civitate Mediolanivideor parvi (6), namque lilii eorum, qui propter
PatariamHerlembaldumocciderunt, etpresbyterumLiprandum naso et auribus traucaveruut (7), meabecclesia Sancti Pauli, quffiest tilulus meorumordi-num exturbant, et quia non sperno libertatem, et
piam conversationem, qu;e mipsopresbytero fuit,
iactus sumquasi opprobrium ihis,eimeprobibentepossidentet veuduntres, quwsuntprupriimeijuris.Verumtamen non ab opusculi mei proposito.
CAPUf XVI.
Exsulante Grossulano Mediolanenses bellum in-choant cum Laudensibus.
Igitur circa lempus, quo presbyter Liprandus aValtefliiia rediil (1), pars cleri et populi Laudeusismetuendo perjurium in episcopo suo {2), qui pro
ratur, ne de reditibus archiepiscopalus daretur sa-cerdotibus, levitis el clericis benefbciuin, quod acci-pere cousueverant per celebratioues leslorum.
(3) iNempeMediolanensiuui, a quibus tuuc rectamfuisse urbein nostraiu in specieiu reipublicae exOLhone Frisingensi, Morena eLsigonio consLal.
(4; Amauueusibus forsitaii pra^eral, (jui rescripta
et epislolas consuluui ad urbis regiineu perLinenLesautsuis loriuulis coucepLas exponereuL, auL iu pu-
p blicas Labulas referreuL.
(5; iNeque eniinjure suo se abdicaveral, quain-vis llipraudi avuuculi consortium, suique lituli ec-clesiam deseruisset.
((j) Id est conleinpliii habeor(1) Geuealogicam eoruiu serieiu, qui Herlembaldo
et Li|raudo iufeusi fuere, cup. 44, receaset.Cap. XVI —(1) Uiuc lacile conjiciuius, quo anno
illuc profectus sil Liprandus. Cum euiiu Laudensebelluiu per qualuor anuus actuin fuisse a Laudul-pho dicatur, atque ex liisloriis cuusLeL nieuse Juuioanni 11 It desiisse, excisa lundiLus a iVfediolanen-sibus urbe illa, perbpicuuin lil, assiguauduiu esseillius iu Valleiu-lelliuam iler anno UUO, si postuiuram unius anni auL etiaiu lougioreui luidem pro-IracLam, ut cap. 14 luuuiLur, rediisse debuiL subiulLiuiu iudicLi conLra Laudeuses helli, quod certeuunuisi ad annuiu llUT referri potesL, uL eliain Si-gonius lib. X De regu. iLal. ad euind. aun. uarral.Valde igilur erraviL Puricellius, qui lu Mou. bas.
'-' Auibr., nuin. t'Jb censuiL, Liprauduiii in Vallemillam concessisse, posLquain lleuricus V Mediulania Crossulano ^quud eLiaiu falsuin esli ac posLiuo-dum KoiUcC a fascliali II curoaaiu acoepit. Id euimanuo Ull contigiL, uL iufra videbiuius. Errori lo-
cum dediL septeuuiuiu, quo posL prulaLaiu iu Ko-mana synodo favorauileui Grossulauo seaLenuam,cap. f^ tenuisse dicilur Lipraudus su* douius etecclesiai S. Pauli iiuperturbataiii possessiuueiu :
nouuisi euim eo elapso sese ab hac urbe proiipuisseilluin putavit. At lualle a l'uiicellio lutelleclum au-cloreiu uostrum aduuLavit etiaiu Paguis ad aun.llUo, uuin. 7. iNeque euiin imiuoLuin illuni Medio-lani perseverasse Iradil Laudullus, sed tauLumnemiueiu Lolo eo Leiupore obsLiLisse, quin ad olhciisui muuera exercenda lanquam idoneus sacerdosaccederel.
{2) JNempe ArJerico.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 740/782
1475 LANDULPHI JUNIORIS 1476
GrossulaooiasyaodoRomanajuravil.ipsumquidem Aepisco[juiu suspectuui habuit. Hinc esletiam quod
GairardusC) frater ejusdem episcopi Laudensis, et
ipse Ardericusepiseopus dicunlurfuisse faulores, et
coadjutores Laudensiuni luilituni suam civitatem
destructioai traiienlium. .Mediolanensibus quippe
manifestecoiiaiitibus ad ipsius civitatis destruclio-
nem, ipsi duo fratres spiritualiter, et temporaiiter
dederunt consiliiim et auxilmm (3). Infinita autem
mala, quse operata sunt per quatuor annos in ipsa
guerra non enumero li), sed mortem Anselmi ger-
manimei, etaliorum multorumpropinquorummeo-
rum, et civium per illam guerram manifestatam
lugeo, nec tamca coeptum iter penitusdesero. Quia
dum civitas illa Laudensisadhuc staret et resisteret
Mediolanensibus conantibus eam deslruere (5), gGrossulanus a Mediolano exulabal (6), et Laudensis
ille ardericus suam civitatem perrarum intrabal,
sed Alediolanum frequeutabat. Presbyter vero Li-
prandus in sua domo, suaque Sancti Pauh ecclesia
consolationem regni et Ecclesise devote exspectabat.
C.\PUT XVII.
Olricus, et Anselmiis revocati a studio ad ordinesswH promoti.
At quidam, qui dicebantur amici presbytero ex-
spectanti, etGrossuIano essulanti, dum haec pras-
() \. 1, Gajardus.
(3) Prodilione civium suorum captam, deletain-
que urbem Lauda; fuisse scribit Joannes Mostjs,seu Cadamoslus iu Chron. Lauden. ms. in bibl.
Ainbr. servato. Alios tamen auctores commissi hu-jus in patriam sceleris nominat. C
(4) Tristanus Calchus relerens ad ann. Hll ex-
tremani calamitatem Laudensis urbis implacabili
Mediolanensiuni ira ad solura dejectse, fatetur se
jejunum lectorem diraitlere, qui fortasse de haceversione uberiorem narrationem desiderasset. Id
tamen factum ait, quod plura, eliam diligentius,
persequenli ad mauus nou veneriut. Poslerioribus
saiculis historicas illius urbis memorias coUigeredefendens a Laude, el Jo. Bap. Villanova, apudquos fuse descripta invenies tum belli hujus occa-
sionem,tum rehquam reruiu seriem, qua; his tem-
poribusaccidere.
(5) Anno ll09pulsis a Brixi<fi obsidione Cremo-nensibus, ac eoruradem sociis Laudensibus, Brixia-
nos iratos, ulciscendie injuriae causa, Laudem unacum .Mediolanensibus accessisse, atque imparatamcivitalem adortos levi momento in potestatem suamadduxisse, scribunl .-^ntonius Campius Hisl. Cre-mon. lib. 1, el Sigouius ad huuc ann. Irrilo tamen Dconatu id tentatum iidem asserunt. Cremonensesenim admoniti de Laudensis urbis jaetura, ad-
auctis copiis conlinuo aJvolarunt, eamquereceptamsociis reddidere. Ad hunc igilur annum, qu* Lan-dulphus hic, et cap. seq. narrat. referenda vi-
dentur.(ti) Prohibitus videlicet archiepiscopalem sedem
conscendere ab adversa cleri et civium faclione,
quaiu perpetuo sibi obsistentem Grossulanus per-
sensit, ut in Qne cap. 12 Laudulphus retulit.
Cap. XVil. —(I) Celebre in historiis hujus .\n-
selmi nomeu est. Laudunensisenim decanus Luletite
et Lauduui per 40 el am|jlius annos theologiampublice docuit; scriptis eliam et egregiis discipulis
clarus obiil anno 1117, ut coutendil Pagius, apudquem plura vide iu ejus iaudem scriptorum testi-
pioaia.
fata guerra agebatur inter Mediolanenses et Lau-
denses, PapieusesquoqueetCremonenses Laudeu-
semcivilatem defendentes, suggesseruut Olrico Me-
diolanensi victMlomiiio,et Ansehnode Pusterlacogno-
minato ire ad priecipuum magislrum .\nselmum de
Monte Leoduni (1 ), quibusduobus fuit gratum secumducere me Landulphum presbyteri Liprandi alum-
num. Etcum (J) apudipsum magistrum,et fratrem
ejus Rodulphiim stuiieremus,nuntiatum est illicC)
qiK)d Grossulauus .\roQam i3j arcem munitissimamarchiepiscopatus possidet. tjuoaudito vicedominus
valde infremuit, quia propter ejus absentiam dice-
bant quod hic secundus (4) casus Grossulano con-
tigeril. Lt ideo, prout dicitur, Mediolanum redire
festinaverunt ('), ipsamque arcem et caelera ad ar-
chiepiscopatumpertinentia,ajure etpotestateGros-
sulani vacuam iavenit. Et ii, qui in utraque (.-i) di-
cebantur amici, quorumhortatu ipseadivit Leodu-
num, in isto reditu, nescio quo spiritu ipsum juve-
nem, et infra ordinem ^6) vicedominum elegerunt
in archipresbyterum, et facta ista electione, ipsi,
qui magis erant in pai-te Grossulani praebuerunt
Grossulano consilium, ulhuicelectionineclaudem,
nec vituperationem proestarel ; sed Hierosolymum
peteret, et Ardericum, Laudensem episcopuiu, in
Kcclesia Mediolani sui vicariuui faceret. la hac mani-
festa dispositione(7)etalianonpluribuscognita(8),
(2) De his Germanis fratribus Laudunensibus ma-gislris meiitio est apud Uthonem Krising. De gestis
Frider. I imperal., lib. i, cap. 30.
() A. I et 2, ilUs.
(3) De arce ac ad Verbani lacus oram immi-nente, aliisque pluribus oppidis, ac pagis, qua; am-plissirauui Mediolaneusis archiopiscopatus patriino-
Dium olim constiluebant, nounulla ego protuli in
.\ppend. ad Vindicias SS. corporum Prolas. et Ger-vas., num. 28, et seqq.
(4) Id est favorabilis.
(*) A. 2, feslinavit.
(3) Intullige purie.
(G) Nondum eniui ullo ordiiie initialus erat, scuin ordinem canonieoruui metropolitanse adlectus.
(7) In exemplari quo Puricellius usus est, legitur
depositione : unde Pagius ad ann. II 10, num. 2, lianc
Grossulani peregrinationem pro abdicalioiie habitamfuisse putavit, ita ut scilicet ob prolectionem, quamin lerram sanclara suscepit Grossulanus. archiepisco-
palem infulam quasi abdicaveril, alque dimiserit :
verum cum etiam in duobus mss. codicibus in
bibl. Ambr. servatis expresse legatur dispositioiie,
lectionem hanc tenendam crediderim. Ex hoc auteratexlu nil aliud inuui videlur, quam quod Grossula-nus attento consihosibi dato Ui<;rosolymain petendi,
se ad illud iter mauifesle dispositum seu paratumostenderit.
(8) Conjectari posset hocloco, causam non pluri-
bus cognitam, cur in Orienteiu proliciscerelur Ijros-
sulanus, luisse legationera ad Alexiuiu CoinnenumCoustantinopoll imperantem, quam eideiu comrai-sisse Pasclialera II, refert Baronius ad ann. 1110,
el Hipainonlius sub init ium Oecad. II, Iiist. Eccl.
Mcdiohuien. Certe illum contra Grceoos de Spiritus
saneti processione mala sentieotes coraiu eodemAlexio disputasse, indubium est; ejus siquidem ora-tiouein apudprajilictumimperatoreiii haijitain,atque
a Grieco iu Latiuum sermoociu trauslatam, iu suosAnuales intulit Baronius prajcitatus. Sed au vere aPaschali illuc missus fuerit, au capta solummodooccasione Hierosolymitani suiitinens proprio Marte
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 741/782
1477 HISTORU MEDIOLANENSIS. 1478
Grosssulanus Hierosolymitanum iter intravit (9),
Electus autem iste vicedominus secutus consiliiim
Arderici de Carimate, qui prascipue elegit eum in
archipresbyterum in mense Aprili,quo electusfiiit^
canonicam (10) 8Bdiflcare ccepit, atque in subse-
quenti Jiuiio adAiraldumepiscopumJanuensemcumquibusdamsuisconfratribus clericis ordinariis ivit.
Et episcopus ille, licet foret Grossulano contrarius
(II), tamen perrepraesentatioQem Ardericide Cari-
mate.qui primus et maximusdiaconus (12) teneba-
tur in parte Gros3ulani,ordinavit ipsum vicedomi-
num, ostiarium, lectorem et exorcistam atque aco-
lythum.Widonem Fulcumanium fecit subdiaconum
Anselmum de Pusterla atque Henricum de Birago
levitam Landulphum Caroniam fecit presbyterum.
contra Greecos disseruerit, incertumomnino videtur
cum nulluni exstet Imjusmodi legalionis securumfundanientum in antiquis historiis, et Landulphusnoster hoc unum expresse asserat, suasione aniico-
rum Hierosolyniam transnieasse Grossulanum.quem-admoduni etiam Puricellius advertit in Mon. bas.
Ambr. nuni. 3-6. Plane commentitiam legationemhanc vocat Pagius ad ann. 1 1 l<j, num. 5.
^9) Puricellius minime sibi constans, peregrina-tionem hanc, quam in cit. Monum., num. 308, anno1109, assiguaverat, libro iv Vitas .S. Arialdi, cap.
90, ad an. llll produxit. Aeutrum autem verumesse Pagius ostendit, eanidem probans afflgi debereanno 1110. Statim enim post Grossulani discessuminitum mense Aprili Olricus et quatuor metropoli-
tanae ecclesia; canoniei in IV lemporibus Pente-costes saci'os ordines Mediolani (;)o(z'us januas) acce-
pere, qu«E eo anno contigere ineunle Junio, ut inquit
Landulphuscit.(10) Id est canonicales eedes, fortasse metropoli-
tanae ecclesi«,cujusipse erat archipresbyterelectus.Alterum insigne pietatis monumentum reliquit 01-
ricus, Beroldo teste, quod hic silentio pra;terire
piaculum ducerem. Cum enim S. abbas Odilo, su-
periore sreculo, in coenobia Cluniacensis suiinstituti
rilum laudabilem primo induxisset, ut Commemora-tio omnium fideltum defunctorum slatuta die cele-
braretur. eumdem Olricus ad Ambrosianam Eccle-
siam translulit,. altixitque secundie ieTix post ter-
tiam Octobris Dominicain. constilulo annuo censu,
ex quo clerus universus et ipse etiamarchiepiscopus
prjesensdivinis offlciis emolumenta perciperet. Per-
duravit autem pia haic consuetudo apud nos, etiampostquam Koniana Ecclesia ritum hunc amplexapersolvendis comiuiinibus suffragiis erga detentas
purgalorio igne aninias, secundam Novembris diemsoleinnem voluit. Bis enim in liturgicis libris Am-brosiaoi rilus usque ad annuin I.j60, adnotata le-
gitur hajc funebrium precum celebritas, ilie vi-
delicet ab Olrico jaiu indicta, ac altera universimrecepta.
(11) Hinc patet falsum esse quod tradit Ughellus
in epis. Januen., uuni. 23, Airalduin hunc seu
Aycardum fuisse Mediolanensis Ecclesise vicariura,
cum Landulphus noster aperte asserat eumdemGrossulano contrarium, et superius constet Arde-ricum Laudensein ab eodem, cum Mediolano disce-
deret, sibi vicarium constitutum.
(12; Idcst archidiaconus.
(13) Nempe die 4 ejusdem mensis, in quain eo
anno IMO Sabbatuin IV remporum incidebat.
(14, Cladem hanc Cremoneusibus inflictara a Me-diolanensibus copiisinannura 1111 refert Cavitellius
in Annal. Cremon. Kalsuin tamen id esse ex Lan-
dulpho nostro evincitur, cum fusum Cremonensiumexercituiu dical autequam in IlaJiam properarel
A Qui quinque ordinarii in Junio (13) apud Januamordinati planevidebanturinfestiGrossuIano,in quofacto Mediolanenses,quil3etabantur,etiamin majori
gaudio gavisi sunt,quia in ipsomense susceperunt
triumphum de Cremonensibus victis (14),etsupera-
tis apud Brisanorii campum (15).
CAPUT XVIII.
Henricus imperalor Paschalem papam cum cwiacaptiuavit, et altera die pace facta, est ab eo so-
lemniter coronatus.
Cognito hoc triumpho per regna, rex fortissimus
Henricus cum ingenti exercitu (1) venit in Italiam
(2),atque Romse ia ecclesia Sancti Petri discalcca-
tus stetit (3) ante Paschalem papam expectans
coronam imperandi(4),quemadmodumpromissum
° Henricus. Huc autem ille advenit prtecedenti anno1110, ul cap. seq. videbimus. Congruenlius adhisto-ricam veritatem scribit Sigonius ante adventumHenrici, profligatis acie civibus, Cremonam a Me-diolanensibus captam, ac foedo incendio pene dele-tam ; praiinature tamen nimis id narrat, ac si anno1109 accidisset. Hoc certi ex auctore nostro erui-tur, eodem Junio mense, quo memorati quinqueordinarii GenufE sacros ordines suscepere, victos
quoque Cremonenses fuisse, statimque subsecutamUenrici in Italiamprofectionem ;qucEomnia nonnisisub anno 1110 coUocari ex superius dictis ac infradicendis patet.
(I3) Id est Brixanss, Italice Brezana, qui pagusest ad Onginae fl. oram positus prope castrumBussetum, ut in tabula topograpbica Cremonensisditionis ab Antonio Campio confecta videri potest.
Cap. XVIII. —(I) Tiiginta millia equitum electo-
rum, exceptishis qui ex Italia ad eum confluxerant.G habuisse suis in castris juxta Padum positis Hen-
ricum, tradit Otho Frisingen. in Chron. lih. vii,
cap. 14.
(2) Anno scilicet 1110, in ortu autumni, ut scri-
bit Domnizoin Vita Mathildis. Circa medium men-sis Augusti venisse in Italiam Henricum, testaturChronographusHildensheimen. a Pagio relatus, quietiam tradit, ab eodem celebratum fuisse hoc annoNatalem Domini apud Florentiam. Exstat penes Pu-ricelliura in Jlon, bas. Auibr., nura. 311, diplomahujus Henrici datum Vercellis, iv Idus Octobrisanni 1110
(3)Ad urbam pervenit iii Idus Febniarii,
sabhatoante yuinquagesimam, teste Petr. Diac. in Chron.Casinen. lib. iv, cap. 3S, sicque anno 1111.
(4) Hegiam llalici imperii coronain prius Medio-lani ab Ilenrico susceptam per Chrysolaum (verius
Grossulanura) archiepiscopuin, impigre alflrmat Si-
gonius ad hunc ann. Bartholoniaeus Zucchius additD etiam Modoetiaj iGalvaneusvero Flanima in Chron.
Maj. cap. 231, insuper tradit comilem itineris sesejunxisse Henrico antistiteraillura,ac Koiiiaiin CfBsa-
rem coronandum suramo pontifici priesentasse. Hosomnes manifesti erroris arguit Landulphus noster,qui Grossulanum jam longe ab urbe ista posituraeo tempore scribit, utpote paulo ante Hierosolymam
profectum ; unde nonnisi biennio post Mediolanumrediit, ut Puricellius etiam oplime advertit loc. cit.
num. 310. Deteriori anachronismo peccat auctorManipuli Florum ms., cap. 162, elCatalogus in-scriptus Successores S. Barnabse, in quibus legilur
coronatio hcec Mediolani habila a Jordano Clivioarchiepiscopo, quem constat anno tanlum 1'^ illius
saeculi in archieprssulem Mediolanensera fuisse ele-
ctum, ut cap. 2l ostenderaus. Puricellius in dubiocollati hujus regii honorisUenrico fluctuans, in eamtandem videlurincliuaresealealiam, ula monasterii
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 742/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 743/782
1481 HISTORIA aiEEDIOLANENSIS. 148S
ipso exaltato, et benedicto corpus et sanguinemChristi ad altare sancti Petri communicavit. Demumidem imperator in Germaniam festinavit (14), ubi
vix requiemuUam liabuit.quiacum inpromontorioquod secus Guarmatiam (loicontinet abbatiam (16)
ipse imperator torqueretur acutissimis febribus,
Guarmatini, qui magis de morte, quam de ejus vita
sperabant, ut regalia sibi vindicarent, armati exie-
runt,et conclamando ad ipsum montem appropin-
quaverunt. Quod cum ipse quasi moriens persensit
sub tenore juratae lidelitatis, circumstantibus sibi
ministris preecepi t, ut se a lecto erigerent et leva-
rent, atque induerent, et super equum ponerent,
atque armarent. His peraotis sudor ab ipso, ceu
aqua de fonte exivit, et stipatus apaucis,Guarma-tinis obviam fuit, atque in primo congressu Guar-
matinorum vexilliferum in morlem projecit, ipsam
que civitatemin oregladii etcombustione ignisde-
levit. lUam tantum turbam ejusdem civitatis, qufead ecclesiamsanctituncconsurgit (I7),illaesam ser-
vari praecepit. Mediolanenses quoquecum iste im-
perator per Veronam a Roma in Germaniamproperabat, gladiis,etincendiis,diversisque instru-
menlis funditus destruxerunt Laudem in Longo-bardia civitatem alteram U8).
(14) Tempus hujus reditus Henrici in Germaniamdesignat Sigonius, inquiens illum ingressum fuisse
Parmam, ac inde, expleto triduo Bibianelli curaMathilde, in Germaniam abiisse. Celebratam abHenrico Verona Pentecostem, quae hoc anno 21
Maii contigil testatur Annalista Saio apud Ecard.,loco cil., col 627.
(15) Wormaliam, quae urbs est vetustissima in
Palatinatu ad Rhenum posita.
(16) Conditura fuisse coenobiura monialium ord.
S. Bened. a Ludovico Pio in suburbiis Wormatiaereferl Mabillon.in Annal. Bened., sub ann. 838. Ad-dit Bucelinus, part. u German. sacr., fol. mihi 58,
inchoatum fuisse in monte urbi proximo Wallera-bergio postea ad urbem transtatura, ac Cistercien-
sibus datum. Interantislitasillius loci supra cseteras
effulsisse D. Mectildera S. Burchardi Wormatien-sium pontificis, anno 102.i defuncli, germanam so-
rorera, ingenio et merilis plurimum celebratam,tradit idem auclor. Hcec igitur proculdubio est abba-tia de qua loquiturauctornoster.
(17) Legendum conftiytt
(I8jDe Laude veteri anno 1111 a Mediolanensi-
bus eversa. et durissimje servitutis legibus ejusdempopulo indictis, lege Calchum. ad hunc ann., et Si-
gonium, qui tamen ubi habet Kal. Juliis corrigen-
dus est ex auctore nostro Jnniis, ut cap. seq.
videbimus.
Cap XIX. —(1) Vicus est in Insubribus sane con-Bpicuus, qui in valle adLucanum excurrente lacura
positus, sibi ipsi nomen iodidit in clivo constructus
a quo velutspecula anterior posteriorque vallis late
conspicitur. Ue hoc consule Bonavent. Castillion.
lib. deGallor. Insubr. antiq.sedib.quieumdem fuse
describit.
("2; Pars est Gallise Narbonensis, cujus metropolinomen dedit S. .ligidius in eadera degens. GalliamGolhicam olim appellatam, Golhis vero expulsis
dictam fuisseprovinciam Sancli ^ligidii, tradit Rob.de Monte in supplem. Sigeberti ad ann. 1118.
iKXRQU CLXXIU,
A CAPLIT XIXJordanus de Clivi a Studiorevocatus etinsacerdotio
consecratus,
Urbs itaque Mediolanum cum jam esset secura
de victis suis inimicis.placuitArderico deCarimataet Vicedomino, el quibusdamaliis ordinariis valdestudiosis revocare JordanumdeClivi (l)aprovincia
quas dicitur Sancti egidii (2), in qua ipse Jordanuslegebat lectionem auctorum non divinorum, sedpaganorum (3). Et, ut verum de eo dicam, psal-
terio, et tympano, et cseteris bene sonantibusin ecclesia instrumentis commune in choro Me-diolani ita pepercit, et neque psalmum, nequecanticum musicas arti idoneum, nec singulariter.
sive communiter congrue sonuit (4). Verumtamen
g blanda facics ejus speciei adeo Grossulano placuit
quodordinaviteumsubdiaconum.cumipse Grossu-
lanusvidebaturpacificetenerearchiepiscopatum(3).
DemumJordanus idem adeo studuit in libroepisto-larum Pauli, quod Paginus (.0) lector fuit ejusdeni
hbri. Hunc quoque Arclericus prasdictus (7) de Ca-rimate in mense septembri (8), qui fuit quartus aJunio, quo civitas Lauda3 destruota fuit, jam dicto
Januensi episcopo (9) reprnesentavit, et ipse episco-
pus ipsum Jordanum etplures aliosde.Mediolanen-
sibus insaoerdotes benedixit.Sciendum quoque est
quod hic rudis (10) Jordanus saoerdos reversus
Mediolanum a Gualdo mirae calliditatis(ll)presby-
(3) Fortasse dialecticse studio tunc teraporis inGallia plurimum florenti vacabat. Publicum ibidemlectorem eum fuisse censuit Puricellius in mon.
C Bas. Arabr., num. 314.
(4) Crediderim hic allegorice iocutum auctoremnostrum verbis ex psal. CLdesumptis, ut ostenderet,eum adeo imperitura fuisse Amlirosiani cantus, autvocis ita aspene et extra communera modulum va-gantis, ut universam choriharmoniam confunderet,sicuti indicare videtur corruptura illud verbum pe-pe?Ti7,cujus loco legendura ai-hi\ror pervertit.
(5) Contulerat enim eidera hunc ordinem, ante-quam peregnnationem in Orieutem susciperet, etfortasse eo tempore, quo Aronae arce occupata, ab-sente Vicedomino, videbatur pacifice
suis juribusfrui.
(6) Vox barbara, et Glossariis incognita. Con-gruentcr ad superius dicta existimo velle hic Lan-dulphura eiprimere quod cum rudis atque indocilisad ecclesiasticum cantum foret Jordanus, pertinaciadeo labore studuerit recte addiscendis epistolis
8. Pauli (quarum lectio frequentius in missis occur-D rit. eaque ad subdiaconura spectat, cura sacra so-
leraniler peraguntur) ut offlciosiioinhac re congruesatisfaceret, sacras paginas publicein ecclesia le-
gendo.
(7) Scilicet archidiaconus metropolitanse Eccle-sia;.
(8) Die videlicet 23 ejusdem mensis, in quem hocanno 1111 Sabbatum iv Temporumincidebat.(9) Arialdo nempe.(10) In iis videlicetquae ad ecclesiasticum ministe-
rium pertinebant, ut statim Landulphus explicat :
unde confiraari quce superius conjectavimus puto.(11) Cum lalini serraonis valdeignarus sit auctor
iste, saniori modo vocem hanc interpretandam ar-bitror, ut nempe a verbo calleo deducta sit, laudem-que potiussummfe peritiae, quam malitiae probrumGualdo presbytero affigat.
4T
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 744/782
i483 LANDULPHI
teeroiiiscerestuduitqiialitersacerdoti sitsacrificaii- Adum, et cum iste (12) isla et alia aJ sacerdotis ofti-
cium pertiaeutia disceret.
CAPUT XX.
Eligunturaliquisncerdotes.qui debeant judicare anGrossuLanus absensdigne possit esse arcluepiscopus.
Octoh)ri vero nieuse sequenti tlumina per conti-
nuampluviamm tantuincreveruut,quod nonsolumvillas,sedipsam civitatem iii mirummodum pertur-
bareut. Quidam etiam sibi et mundi fiuem timue-
runt (I), quia houio imperabat{2) qui patrcm suumoppresserat.SepGua/.oCuminus unacum .\mizone
de Sala et aliis quampluribus, tam clericis quamJaicis,a Guazoue et Amizoneiuductis, leudentes adalia coeperuut praidicare, et dicere discordiam deGrossulauoessemalitiamalterodiluviodignam; ad pquorum voces Joannes Maueri et Petrus de Carate,
qui erant primi et maximi in parle Grossulani pu-
gnalores, et defensores, et conscii consilii Gua-zonis et Amizonis, coram populo responderunt,
et illis dixerunt : Dicite quid vultis nobis fieri
ex parte nostra ? Qui diserunt : Voiumus ut Ar-
dericus de Carimate, qui levita esl ordinarms,
presbyter Joannes ecclesise Sancti Naboris prse-
positus, presbyter Nazarius Muricula, presbyter
Pelrus de Sancto Carpophoro, presbyterLente-
rius de Sancto Protasio iu Campo, presbyter Al-
bericus de Sancto Ualmatio, presbyter Anricus deSancto Victore ad Theatnim, presbyter .Vmbrosius
de Sanclo Joauue ad Concham, presbyter quoqueGaldo de Sancto Michele, quos omnes scitis esse
defensores Grossulani. Et ex altera parle volumusquod vicedominus,Anselmus dePusterla.Anselmus
de IJadagio, presbyter liichehnus praepositus eccle-
S18B Sancli .Nazarii, presbyter Girardus praepositus
canonicee ecclesiaesancliAmbrosii, Holucus C) quo-que prKpositus ecclesiaj Sancti Stephani, presbjMer
Arialdus Amerii,presbyterLanfrancus propheta....
et nos duo videlicet Guazo,et Amizo cum ilhs ju-
rabimus, quod iste ad istas Kalendas pro.ximi Ja-
nuarii concorditerdabimus justam, etrectamsen-tentiam secundum canoues de discordia Grossulani
sipossitesse archiepiscopus Mediolani,sive non et
si non poterit, essede alia persona concorditer fa-
ciemus catholicam eleclionem in eadem die. Volu-
mus etiam.ut Landulphus Carogna,qui est presby-
ter ordiuarius, et Anricus de Birago, quietlevila Dordinarius, presljyter Joannes .\ctilens. presbyter
Olricus de Sancto Martino, Joannes etiam Mane-
^12) Legendum isto, ut sensus aliquis mutilaebuic periodo constet.
C^p. XX. — (1) Periculosam hiemeni pluviiset ni-
vibus supra modum graveni tunc fuisse testatur Or-dericus Vitalis sub initium lib. x. Calamitates vero,quu! Uenrico in Geriiianiam reverso accidere, Deoveluli in viudiclam arnialo, refert Sigeberlus adaun. 1113, quo eliam historiai ac vitae suaj finemimposuit.
{i) rsempe Henricus V.() A. 1, Rubricus.
(3) .Melius/jrtfcerfens.
[ij Lralenim vicarius Gro5sulani,ut vidiraus.
JUNIORIS. 1484
rius, Guazo Tastaguadum, et alii clerici, et sacer-
dotes, militcs et cives quos nos vocabimus, ve-
niant et jurent tenere sententiam,quam nos decemetocto dabimus sine discordia, et schismate deGrossuUuio tenendo, sive dimittendo, sive de alia
persona, quam nos concorditerebgemus. Guazoneet.\mizone poscentibus, ita pro posse meo resliti,
et populo praesente illis dixi : Abraham, nec aliquis
tidelis homo veteris testamenti.vel novi tale cousi-
lium dedit nec suscepit. Verumtamen et hoc proce-
dens (3) sacramentum,et hoc sequens sicuta Gua-zone Cumino,et Amizone de la Salaexposita et ex-
pelita sunt, sicut a prajnominatis clericis et laicis,
et Landulpho Carogna, et Jordano de Clivi presbi-
teris ordinariis, aliisque presbyteris, et clericis,
militibus etiam et civibusjuratasunt, me humiliter
seorsum existente. Sciendum quippe est quod Ar-
dericus Laudensisepiscopus licentiam jurandi ista
dedit (-i), et Ardericus de Carimate primituslicen-tiam istam suscepit, et juravit, etprimatum et po-testatem super hoc negotium sibi judicavit. Quiapost multam pertractationem deGrossulano dimit-
tendo vel leneudo, atque de Jordano eligendo vel
noneligendo demum dixit omnibusin isto conjurio
sibi conjuratis : Proculdubio scitote ;non dimiltamGrossulanum,nisi habuero potestatemeligendi Jor-
danum, et propterhaec hujusmodi Arderici verbacorda illorum.qui Grossulanum,et Jordanielectio-
nem spernebant.facta suntquasilapidea, et volun-
tati .\rderici colligata.
GAPUTXXI.Jorda7ius de Clivi in archiepiscopum eligitur et con-
secratur
Sed cum in ultimo dieOecembris Ardericus ille,
et decem septem alii essent in concordia eligendi
Jordanum, ego jussu Andreae Primicerii, presbyte-
rorum, et clericorum Decumanorum (1) Mediola-
nensium ad eos veni,et ut ipse primicerius mihiprecepit, eis dixi : Quod male consiliati erant. Ve-
rumtamen ipsiconsiliumnonmutaverunt,sedmanefacto, videlicel Kalendis Januarii, Aldericiis idemcum vicedomino, et caeteris sibi conjuratis in abii-
ciendo Grossulaoum, vel in suscipiciendo, aut in
eligendoarohiepiscopum calholice(2)puipitum as-
cendit : et facto silentio inpopulo coram alli mislamultitudine loquens dixit : Nos, salva reverenlia
papae secundumauctoritatem et jiistitiam canonumdicimusquodGrossuIanusnonpolesteessearchiepi-
scopus Mediolani. Isto dicto et conQmato, iUico
Gap.XXI. —(I) Acentenarionumero, qui ordinemillum complectebatur, dicti sunt Decumani.
De hisluculentam disserlationem Puricellius elucubravitquam Deo juvante, si vita et vires suppetent, ederealiquando meditor una cum aliis ad Ecclesiara Me-diolanensem spectantibus sub hoc titulo ; Ambro-siaiii rihcs rnonumenla.
{'1) Id est in iiablico cwtu. Pagius explicat ad ann,i-il2, iium. ti. Lgo potius censeo sic legendum, autin aliuiii eligendo arcliiepiscopuin catholice, puipi-tum ascendit. Consonat enim iis qucc superioricapite Guazo et .^mizo proponebaut dicentes, con-cordiler faciemus catholio eloctionem eodem die,
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 745/782
1485
presbyteriim Jordanum de clivi elegit ia archiepi-
scopuin (3). Hoc cuin presbyter Lipraudusaudivit,
aegrotus a lecto surresit, et m altera die illi eleclo
piscem obtulit diceas : GraliasDeo quodnunc mihi
testimoaium perhibetis, (4) sed ii qui te elegeruat
in archiepiscopum male fecerunt (5), et Deus Uhs
miserealur.quia tu posses esse unus bonus presby-
ter declaustro.Nunc autem masculusesto (6).Cum
autem electus ille, nec aJiquis de tot circumstanti-
busipsipresbyterorespondisset,presbyier ipsepro-
pinquiusaccessit,etoscuiatusJordaaumcicutuaum
de csteris sacerdotibus rehaquit. Landulphus (7)
autem episcopus Asteusis.etArialdus ^8) Jaauensis
et .Mamardus Taurmeasis (9) non solum ad osculaa-
dum veaerunt, sed quasi ut ordmareat eum epi-
HISTORIA MEDIOLANENSIS.
A
t&86
ignomiaiosisincrepavit.Attamen Astensisidem peradmonitioaem Jaaueasis, suaeque huraihtatis post
talem igaomiaiamsuaetsuorum servientmmspoharecepit, atque in altera die ordinationi, quam illi
duo episcopi (12) de Jordano fecerunt, interfuit,
non ut episcopusiadutus, sed ut viatorcarens ser-
mone ipsam ordinationem spectavit, et dum ia
ecclesia, quae dicilur Hiemalis, ordinato ista age-batur, cives pro hac repraeha gerebant, et canoni-cam ( 13) presbyteri Joannis Aculei spoliabant.Toncquamplures super hac causa et ordinatione mur-mureibant, in quo murmure episcopi supranomi-nati, videhcet Azo Aquensis, et Ardericus Lau-densisvidenturfuisse (14).VigiIaate (13) itaquehocmurmure .MamardusTaurinensis iUico Romam adi-
scopum in sequenti mense Februarioadipsum ve- _ vit, et stolam petiit et rediens inde stolam et'
chartam continentemsacramentum,quodpapa po-scebat a Jordano (i6),attulit, alioquin stolamdari.
Jordano papa prohibuit,sicutidemMamardus nota-
vit. At Jordanus per ses menses jejunus fuit, et
stolam non habuit, sed infrahocspatium.sex men-smm Beraardo episcopo Papieasi, et Jordaao Me-diolaaensi coaseatieatibus UT). Papienses et Me-diolaaenses statueruot, et juraveruat sibi fcedera,
quae nimium quibusdam videntur fuisse imperatorise
majestati.et apostohcae auctoritaticontraria,et cumisti cives jurareut sibi servare se, etsuacoutra
neruat.Sed asteasis cumvidissetepiscopum Aquea-
sem (10), el Laudensem ^i l), et ceeteros sutlraga-
aeos,et comprovmciales episcopos huic ordmationi
et novitali abesse, inveait ordmationem Jordaui
ditlerendam fore ; et, veiut homo volens fugere,
surrexit in nocte, et cum suis rebus coepit abire.
Sed cuutamanus Jordani ipsumretraxit Astensem,
ejusque episcopi diaconem vulneravit,pueros quo-
que eorum verberavit et exspoliavit. Die autem ad-
veuiente, habita cautione, D. Jordanus eumdemepiscopumquasi vinctum.et absentem verbis valde
(3) Electum fuisse Jordanum Kal. Januarii annillii! dubilari nou potest, docente id Landulpho,qui pricsens aderat. Emendandus ilaqueommuo est
Lalchus, qui elecliouem hauc anuo 1110 contigisse passerit.
(4) Judicii nempeab ipso per ignis Iransitum fa-
cti.
(5) Forlasse quia contra Paschalis decretum Gros-suianum a sede Medioianeusi dejecerant.
(0) bcilicel yere te, ul uirum decet.
(7; Nempe de Vaieyiale, de quo sup. cap. S.
(S) (juem Grossulaui quoque consecratiuni inter-
fuisse cap. A diclum est.
[M) Ughellus in epis. Taurinen. Mamardum hunc,
quem ipse.Maiuardum nominat, electuiu fuisse aano1 lo9 assent, quo tamen lunaamento, ignoratur. A mi-
zonem II ejusdem urbis episcopum fuisse aiino 1104
ex mouuiuenlo marmoreo a baldessauo relato tra-
dit. Ei noslro tamen auctore salis dilucide colligi-
tur, eumdem omuiuo luisse ilamardum, qui auuosalteiu llOO Grossulanum in episcopum Saonensemconsecravit, et anuo lUi Jordano in aixhiepisco-
pum Mediolanenseminungendo praesens adfuit, nisi p.
quis dicere velit duos luisse .Mamardos Tauriuensis
urbis antislites, inter quos sedem illam obtinuerit
Amizo ; quod lamen vix crediderim ; quocirca Bal-
dessani relationem, quaiii ego ad manus non habui,
diligentius e.taminandam censeo.
(10) Azouem.
(11) .Vrdericum.(12i Scihcet Januensis, et Taurinensis. Hinc cor-
rigendus Papebrochius, qui in eiegesi, cit. num.105, consecralioneiu banc a Bernardo Papiensi epi-
scopo simul cum Tauriuensi supradiclo peractamluisse putavit.
^13) Seu praebendae suae domum.(14) (Juodnam esset Uoc murmur clare enuntial
epislola ipsiuamet Azonis Aquens. episc. ad Uenri-
cam iinperalorem. quaun e cod. Ldelrici Bamberg.Eccardus vulgavit tom. I Scriptorum medii aevi,
col. 267.Nonnullaindead rem nostram elucidandamdecerpere opportunum reor. Ait igitur ; « Mediola-
nenses quemdam archiepiscopum elegerunt (Jorda-num) et a quibusdam parocbianis suis (inlellige
suffraganeos .-^rialdum Januen. et .Mamardum Tau-rin.) eum consecrari fecerunt ; quod ego videnscontra imperii vestri honorem fieri, omnino inter-
dixi, et licet ab ipsis multum rogatus, hujusuiodiconsecrationi interesse, necassensum prwberevolui;iiuo dedi operamerigendi niagnumparietem populiconlra populum, lub occasione cujusdain alterius
archiepiscopi (Grossulani),quem pars illorum inten-
dil deponere, viri scilicet perfectissiiue litterati, et
ingenio aslulissimi et eloquentissiini, curia; veslrae
valde necessarii, cujus partem propler honoremvestruiu in tantum auxi, quod luedietas populi con-
tra medietatem populiconlendit, .Nuncitaque videat
pietas vestra, si ad hoc velitis me laborare, ut et
populus ille inaneat divisus, et antiquus ille archie-
piscopus a vestra majestate adjuvetur, scribendoprcEcipite. >>Quid HenricusrescripseritDondum emer-sit. liinc tamen dignoscimus quis fueril auctor suc-
censi in urbe nostra civilis belli, quod magna CcBde
poslniodum exarsisse Landalphus nosternarrat cap.
25 el M.(lojld est vtgente.
(10; Procul dubio credendum est hoc fuisse jura-
menlum fidedlatis, quod a Robaldo jarchiep. Medio-lan. prffistitum Pisis fuisse Innoceutio II infra vide-
bimus, indignante clero etpopulo. atque ipso etiamLandulpho nostro, a quibus credebatur hujusmodijuramenlo abrogari antiquura .Mediolanensis Eccle-
siae decus, ac libertas imminui. Ub id etiam recu-
satum fuisse a Jordano palliuin, sub ea indecora(ut tunc viilebatur) conditione, facile possumusopinari.
(17; Lghellus male G' ossiilanum archiepiscopum,loco Jordani, consentieQtem huic fcederi inter Fa-pienses el Mediolanenses inito adducit in episc. Pa-pien., num. 64,
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 746/782
i487 LANDULPHI JUNIORtS 1488
auemlibetmorlalem hominem nalum, vel nascitu- A slri, etde veste sanctseMarise, et deossibus san^
,,o, ctorum Casti et Polimii in ecclesia S. Marise quarum (1»).
CAPUT XXII.
Be festo Agios, guod fit ad Sanctam Martam ad
poriam VercKllinam dte, 9 Maii.
Putavi nonpraetereundum silentio. quod durante
lite U) Grossuiani, scilicet 1103 (2), vii Idus Maii
(3) inveutae sunt reliquiee preliosee in ecclesia San-
cts Mariffi ad portam 4), unde ordinarii cum uni-
verso clero statueruut ^o) feslum solemne dla die (6)
inecclesia prsedicta, in cujusrei testimonium talis
exstat epistola.
t Ordinarii cardinales (7) sanctae Mediolanensis
Ecclesiae, necnon et primicerius cum uuiverso sa-
cerdotio, et clero Mediolanensi, omnisque popu-
lus, et omnis ordo laicorum, orauibus sacerdo- ^_^ _ _
tibus, et clericis, et laicis cujuscunque ordinis in t> quam corporum obsequio nihU luusitantes depnmi
quse
dicitur ad Portam.Quapropler nonsoiumm eadie,
sed etiam ab ea die et deinceps faclus est ibi jugis
et celebris,etadmirabihsconcursusplebisutriusque
sexusDeumglonUcantiumetmdgniticautium,quod
hoc tempore tales nobis Ihesauros sua beuiguitate
revelare dignatus est.quorum patrocinianoa solumnostrae sed etuniversee dioecesi ejus per Oei miseri-
cordiam, protectionem, et salutem futuram etiam
speramus- Kaota est etiam generalis processio (8)
ad houorem Dei, et Salvatons uostri tam iugens,
tam solemnis, tam admirabihs, qualem nuuquam
retro ante tempora vel vidimus, vel meminimus
factam.Ad hanc igiiur solemnitatem annue omnes
populi devote concurrite tam mentium secuntate
dioecesi Mediolanensis Ecclesi» constitutis pacem,
et salutem a Domiuo, et pleni gaudii participa-
tionem. Quoniam raho exspostulat, et diguum
est ut exsultante capite ca;lera quoque membra
exultatioui congaudeant, ideo immensae tetitia;,
quam nobis immeritis et iusperantibus divina cle-
mentia contuht, vos exsortes essenon volumus.
Kotum ergo universitati vestrae fieri volumus, quo-
niam ineestimabiles thesauros et incomparabiles
margaritas sole splendidiores, et omui aromate
fragrautiores diviuo nutu, etmunere nuper inveui-
mus, videhcetparlem de sudario Douiiui, etdesm-
done ejus, et de lapide ubi sederunt angeli uun-
tiantes resurrectionem Domiui nostri Jesu Chnsti,
magnihcentissimam remunerahouem. Q uanta enim
virtus sanctorumest, tautasalusoccurrentipopulo.
Titulus autem, et nomen ejus eximiae festivitatis
est sancti Salvatoris. Terminus autem hujus cele-
bralionis est vu Idus Maii. Kogamus etiam vos,
et secuudum statutum Ecclesise nostrae siuguhs,
et omnibus preecipimus ut in die hujus feslivita-
tis ad houorem Dei, et Salvatoris nostri ab omni
opere servili vaceUs, et abshneahs tanquam in
die Resurectionis, et nativitatis Domini nostri
Jesu Chrisli, quo eham die ad frequentationem
hujus solemuitatis statutum est anuuale et ("
)
mercatum, el omnibus venieutibusad hauc solem-
nitatem vel causa oraUonis, vel causa mercaudi.
et de probato ligno salvihcas crucis Salvatoris no- C etredeuntibus stabhita est ab omni civitate lirma.
(18) Hujusmodi juramenti, quod barbaro voca-
bulo dicilur ligium. quia scilicet homo sic jurans
quasi Urmiter el sohde ligctur, ea est natura, ut
inlelligatur pacta hdelilas contra omneni houiineiu,
nullo penitus excepto. Hinc patet, cur ta'dera de
quibus auctor noster hic loquilur, pontiticiLL^ ac iui-
peratoria; auctorilati coutranadicanlur, quia nempenon fuit excepta persona pontihcis et imperatons,
prout jura exiguut, et docent communiter auctoresleudista;.
Cap.XXII. —(l)Idestcum noudumdiscussa Uomaeforet Grossulaui causa, el poutilicio Paschalis de-
creto adjudicala eideiu sedes Wediolaneusis, a quarepellendum illuiu curabat in s^nodo Ruiuaiia po-
tior pars cleri et populi, ob siiiiouiam judicio iguis
couiprobataiu, ul supra dixiuius.
(2) Tristanus Calclius qute bic uarrautur ad au-
num 1 1U7 relert, sed citra verum, ut ex auctore no-
stroanuum siguaute patet,
(3)'iNonus hic dies Maii tam prelioso reperto the-
sauro insignis, eo anno iucidit in feriam tertiamquiutae post Pascha nebdoiuadee.
(4) Itadictce ex vicinia portte, quse Vercellas re-
spicit, quamque tuui proxiiiie attingebat antiquahtec ecclesia. Mansit niliiluuiiuus eidem cognoiiien-
tuni istud, etiam poslquaiii uinplilicata urbe priiiio
posl /Knubardi excidiuiu, iude sub Carolo V lougemutlo retractie sunt urbis porliB, alque in prajseusquoque ila appellalur.
(5; -Mediolauensein Ecclesiam scse tunc leiiiporis
gessisse,ac si archiepiscopalis se des vacaret, quaiu-vis revera Grussuiunus Uoiiiaua lu sjnodolegiliiuusantistes Medioluuensis urbis declaralus loret,leslum
boc uQiversicieri nomine indiclum ac celebratum,
nulla prorsus archiepiscopi mentione habita, perspi-
cue docel. Grossulauum siquidem eliam sic restitu-
tuiu Mediulaueusis civitas prcesulem suum nunquamagnoscere voluit, ut in hne cap. it aieuat Laudul-puus.
(li) Crodibile est, statim anno sequenli 1105 cele-
brari iucueplum hoc festuin, id exposcente jugi et
admirabili plebis utriusque sexus concursu ab eo
die et deincepslacti,
ut m epislola mox recitandalegitur.
^7) iNomine hoc passim appellatos fuisse eo teni-
pore uietropohtau* uostrrK cauouioos, autiqua osten-
Ount docuuieuta, ex quo .Mediulaneusis Ecclesise di-
guilas conjici potest;
quaiuvis euiui tituli hujus or-
nanienluiu peculiare iiuuiiue loret urbis nostrie, ut
pra;ler Panviuium, et iMacrium erudile osteudil du-clriua et pictale eiuiiieulissiiijus oliiii Ursinus, nuucuniverso exultaute lidelium coelu sunimus pontUexbenedictus .\lll lu uotis ad u proviuciale Beneven-taiiuin conciliuiu, suo Sydontco insertum, nonnisitainen priinariis sacerdotibus nobiliuruin Ecclesia-
ruui datuiu legimus. Perseverasse apud nos in lon-
guiu tevum uubilem bauc appellatioueui, docet ora-tio in priiuis sacri soleumiis l-abncii Castrofranchiraajons .Mcdiolauensis EcclcsiiB cardiiialis ordiuarii
haiJitaa Juuune -\uibrusiu Bulla et .Mediolaui edita
annu l.jo7. Fustmodum abrogata fuere a S. Pie Vliujusmodi Ecclesiaruui privilegia (si quie erant,)
diplumate expedito auno lotJS, 17 Kebruani, ut te-
statur Cobellius cap, '2, § Et ideo.
() A. 1 et 2 esse.
(Si Procul dubio eo anno llOIi, sed qua die,
ignotum.^*; A, 1 carel hac parlicula, et,
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 747/782
1489 HISTORIA MEDIOLANENSIS.
et inviolabilis trevia (9) 8 dies ante festum, et 8 A
!490
dies postfestutn. Quod si qnishujus trevife violator
esstiterit, indignationem Dei non etTiipriet et iramsotius civitatis super se,et supersua bona gravis-
timam indubitanter incurret. Colonen ('), quodvulgo Turadia dicitur, sive Portenaticum (10) in
his praefatis diebus nulli omni modo toUetur. Ut
autem magis sit authenticum, et nulla unquamoblivionedeleatur, quodDeoinspirante ad honoremDeiet Salvatoris nostri decreviraus per sinsulas
plebessingulasepistolasinaudientia omnium habi-
tantium in eis has litteras legere, et ponere stu-
deant, et in Martrrolosio hoc festum scribant ;
quatenus per singulosannosetpersingulasgenera-
tionesistos dies nulla deleat oblivio, sed perpetuo
CAPUT xxniLiprandm admomt Landulpkum khtoricum ut a
cotnmunicatio7ie Jordani ahstineat.
Nunc ad propositumredeo. Presbyter Liprandus
in summa sua senectute positusmihi ait : Videote
aliquantulum super me erubescerepropter ea quee
adversus (irossulanum dixi et feci, sed ut minusindeerubescos vere dicotibi quod egoillam causamreservo soli Deo omnipotenti, etdum mihi superest
spiritus, multum desidero hujus mundi vitam meamfinirein manibuseorum,quorumprolectione corpusmeum,et anima mea preestante divioa gratia, pro-
tegatur amanibuseorum,quiprotegendoGrossula-num, veritatem Dei occultare voluerunt et volunt.
De Ecclesia autem istaMediolanensi, inqua consu-et solemniter honoretiir.Hflec autemepistolainscri- B lismihi manere et vitam finire dico quod illa est
pturis ecclesiae diligenter et semper servetur va-lida. >
Inventi autem sunt priedicti thesauri scilicetreli-
quiae ; pars de sudario Domini, etde sindone ejus
et de lapide isto, et de ligno sancto, et de sanctis,
anno Domini 1105, vu.Idus Maiiin civitate Medio-lanensj in Porta VercellinainecclesiaSanctfeMarias,
quas dicitur ad Portam. Fuenint autem prasdicti
sancti confessoresCastus etPolimiusdiacones San-cti Ambrosii(H),quorum corpora jacent inecclesia
Sancti Victoris ad Ccelum aureura (12), quae nunedicitur ecclesia Sancti Satyri sita juxta ecclesiam
Sancti Ambrosii requiescunt. In prsedicto autem festo
ab ecclesia .Estivausque ad praedictam ecclesiam
Sanctas Marije ad Portam ordinarii hebdomadarii ,
cum aliis hebdomadariis Mediolanensis Ecclesiae
processionalitervaduntsemper praecedentibusvici-
nis, et parochianis ipsius ecclesiae Sanctae .Mariae
cumviridibusfrondibus.etramis arborum.caudelis
accensis allisatis (13) eisdem.etcantantibus Agios
(14) propter quod dicitur festum deAgios, quod est
nomen Dei. Qii id dicti ordinarii postea celebrant
missam in ecclesia Sanctae Mariae ad Portam. Deogratias. Amen, .\men.
(9) Immunitas, seu pax dala quandiu nundinaedurant, Ducang. in filossar.
Ci .\. 1 et 2 Coloneum.(10) De hoc vocabuloaliisquesynonymishic enun-
tiatis, fuse Puricellius in dissert. Nazar. cap. 93,
num. 7. ubi asserit significari quoddam vecligalis
genus a viatoribus persolvendum. prscipue vero
teloneum archiepiscopi, de quo Galvaneus FlammainChron. Maj. cap. 227 in hunc modum scribit :
« Archiepiscopus Mediolanensis quosdam alios ma-limos reditus imperiali auctoritate recipiebat quia
super stratasregales in exitu quolibet de comitatu(.Mediolanii habuit teloneum, et dum intrabat ali-
quis extraneus in equo. vel cum curru, aut pedibus,
dabat telonario archiepiscopi censum. »
(11) Hoc ex Paulino testalum habemus, qui etiamsub cura alterius ex hisce. id esl honorabilis viri
Castidiaconi se degisse tradit in ^ila S. Ambrosii.
(12) !)e hac plura disserit Puricellius in linnulo
snnrli Sfityri iUustrnto, cap. 10 et scqq.. et in mon.Bas. .\mbr. , num. 304. ubi etiam expendit num.martyres ut alicubi legitur, an tantummodo con-
mihi cupienti Hierosolymam (I) adire. ceu navis
sine nauta et remige in portu putescens, quod si
viseris secundum cetatem tuam, eam talem esse
experieris. Interim et egoconsulotibi, utparticipa-
tionem mensae Jordani, ej usque beneficia, quae potes
tenere propter electionem, et investituramdiacona-
tus capellas ejus, quam ab eo suscepisti, me ne-
scienfe, quamcitiusvales ettamen honestedimittas
nec unquamperillumproficere speres. Vicedomino
vero dum gratus et benevolus tibi fuerit, ei tuumobsequiumimpenderenon probibebis. Perhaecquo-
que verba, quae hic meus magister milii dixitipse
Jordanus ejusque fabrica (') mihi suspectus, et in
parte suspecta atquegrataquemadmoduminvice-domino fuit.
CAPUT XSIVPresbyter Liprandusin Pontidii monasterio obiit.
Hujus mei magistri consiliiim sequens, cum vel-
lem prorsus dimittere Jordani administrationem,
delatus est ipse presbyter ad Pontidii monaste-
rium (l), me nesciente, in quo monasterio corammonachis et fratribus in festo sancti Nicolai (2)
usque adfestum Epiphaniae Domini splendide i.3)
vixit, atque in ejusdem festivitatis nocte quando
spiritum emisit, magnus et suavis splendor domum
fessores fuerint praedicti SS. Castus et Polimius.
(13) Peculiaris est, ac recensione dignus Rilusiste
in Ambrosiana Ecclesia annua? supplicationis eumfrondibus, et ramis arborum ad cereos intextis ; at-
que ideo >'icolai Serrarii libello De sacris Eccles.
D processinnibu-^i aliquando inserendus.
(1 i) Nomen hoc solemni huic festo recens insti-
tuto tunc indilum, Gr.Tece linguae in urbe nostra
vigentis eo terapore non spernendum vestigium est.
C.\p.XXin.— (!) Intellige ccetestem.
() A. 1. familia.
C.\P. XXIV.
—(l)Inagro Bergomensiultra flu-
Tium.\bduam situm, cujusprimus conditor et abbasfuit beatus .\lbertus (^luniacensis instituti, anno1093. Kal. Septembris defunctus, ul rofert Mabillo-
nius in Annal. Bened. ad ann. 1087, quo condilumfuit hoc cwnobium, et S. Jacobo dicatum. Pluraeliam Iradil Puricellius in mon. Bus. Ambr. num.316 el.33l.
f2) Id est a die 6 mensis Decembris anni 1112,
usque ad dieti 6 Januarii proxirne subsequentis.
(3) Nempe cum magno sanctitatis splendore.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 748/782
1491 LANDULPHI JUNIORIS 1492
in qua jacebaf, admirantibus circumstantibus illu- Astrarit, et illuminavit, et sic ille pradixerat fratri-
biis : In hora illa, quando corpus ejus ferehatur ad hisloricum ab ecctesia Saucti Pauli removet
CAPUT XXVJordnvua.tlolampapaleyri nrripiens rlericos exturhat
sepulcrum solis splendor aerem iiluminavit, et
nubes cum nive cessavit. Ipso quoque presbj^tero
exiitentein vita, cumJordanus (4) et ceeteri Gros-
sulanistffl calumniabantur eum et suam legem, no-bilis miles Placentinus de faucibus mortis ad lau-
dem ejus ereptus est quia cum miles ille esset,
quasi in sumno sensit hunc presbyterum palpare
gutlur suuni, et statim evomuit os piscis, quodsuflfocabat eum (3). Rodem etiam tempore, cumdomus cujusdam sui afHnis, et sibi attrahentis
arderetrepente imber fuit, et paleam, et domumipsius presbj'teri integreservavit. Quod si currerem
Igilur presbytero Liprandoposito in Pontidii mo-nasteriofamadeGrossuIanoredcnnteaHierosolymis
aures Jordani, et ordinariorum ejus implevit. Et
Mamardus Taurinensis episcopis iterum Medio-lannm venit atque stolam, quam in prapcedenti
anno (1) sine sacramento Jordani dare noluit ne-
que dedit, nunc videlioet in festo Sanoti Nicolai,
quando presbyter Liprando Pontidium intravit,
super altare sancfi Ambrosii posuit, et Jordanns
osculatus eamde ipsoaltari assumpsit:qua3 positio
et assumptio absenlibus ordinariis et primiceriis
facta fuit (2) Deinde securiusidem archiepiscopus.
per singula, quae Deus fecit ad laudem ejus, defi- g quos voluit laesit, me quippe eo tempore injusle
ceret quidem spiritus meus ; sed Deus, qui per
omnia ssecula vivit, et regnat nunc, et semper,animae ejusbenedicat (6) Amen. Et mihi gratiam
recte scribendi tribuat, quia sincere adhuc cupio
scribere ea. quae in Ecclesia et in regno per pon-
tifices et abbates sacerdotes, et ievitas, per con-
suleset cives, etalios Ecclesiae, etregni ministros
seminata et operata sunt, non tantum ad augmen-tum.sed etiam addetrimentum religionis etdirectfe
consuetudinis.
(4) Puricellius hoc loco ait, videri legendum cumGrossulanus : attamen cur emendari debeat h:i'c
lectio, prorsus non video. Cum enim superius di-ctum sit, Jordanum Grossuiano placuisse, et abeodem in subdiaconum fuisse ordinatum, non inve-rosilime est in illius archiepiscopi partibus olim sle-
tisse ; imo id innuere yidetur ipsemet Grossulanusloquens apud Landulphum, cap. 26. et qujprelascontra eumdem Jordanum cum suis fautoribus in-
stituens, quod videlicet ipse sibi jurasset, etdcjuras-set.
(5) Miraculum hoc narrat etiam Petrus MariaCampus Ilist. sua; Placent. part. ladann. 1114.
(6) Vitam hujus Liprandi sub titulo Vimerabilisinseruit Papebrochius Actis SS. in Append. addiem '27 Junii post S. Herlembaldi Vitam. lltidem
asserit neminem meminisse ullius cultus eidem utbeato post morlem impensi. .4.ttamen ubi a^it deS. Davide solilario Thessalonicensi ad dieni 26ejusdem mensis, Iradit ei sanctuario Papiensi Jii-
cobi Guall,-B, die 2.j Julii anni ISOireperta fuisse in
ecclesiaS. Petri in CfBlo aureo Papiie iuler Cfelerasacra lipsana etiam ossaS. Liprandi seu Luitprundi,quae ipse credit illuc e Pontidio translata, bujusLiprandi esse, cum rainime facile sit, alium hujusnominis invenire, cui potuerit datus fuisse titulus
sancti.
Cap. XXV.— (1) Verbaha>e inextricabilem fermenodum in hujusmodi hisloria intexuere : cum enimcertum sit eodem anno 1112 et electum fuisse Jor-danum Kal. Januarii, et susce|)lum ab ipso palliumdie 6 Decembris, ut narrat Landulphus, inlelligi
neqnit, quomodo cnm hi.=torica veritate componi-possit, quod 'idem auctor hoc loco refert, stolamvidelicet a Mamardo delalam Roraa fuisso prxce-dentianno. Puricellius ut se difDcultate exsolvat,morem illum producit ab aliquibus usurpatum,ut annum a die 25 .Martii exordirenlur, ait-que illo usum Laodulphum, ita ut ah eo diealterum jam annuni numeraret. Altanien sen-tentia hoec, qune ingcnio non caret, pluribus re-felli potest. Primo eaim non constat, hanc incarna-
turbavit. Quodcum presbyter Andreas primicerius
intellexisset, solemniter me suscepit in communibeneflcio (3) presbyterorum et clericorum Mediola-
nensium. Jordanusquoquecum WidoniFalcimario
conditori (*) meo pro me dedit pecuniam, nec ta-
men indulsiei (4), quam in me fecit offensam. Sed
sequo animo sustinui illam, quia cumenses et lan-
cese acuebantur, ut adveniente Grossulano ipse ab
archiepiscopali sede ejicerentur, nimirum (5) si mehumilem acolythum neglexit, et presbyterum Ari-
tionis «ram ab auctore nostro adhihitam esse in
describenda hac historia, cum polius contrarium
evincaturcap. 22, ubi Grossulani lilem cum inven-tione reliquiarum in Ecclesia S. Marise ad portamad vn Idus Maii sub eodem anno llOo ponit. Piae-
[]terea eliam hoc misso, ipsa Landulpbi historia Pu-
ricellii dicto refragatur. Tradit eniui sex mensiumintervallum fluxisse a dolato per Mamardum pallio
adejusdem suseeplionoin dio 6 Deeembris a Jordanofactam. Certeautem a die 25 Martii non sex tanlummodo,5ed ferenovem inlercesserant menses. Pagius,
qui ad ann. Ilt2. num. S, hcBC optime, adverlil, fa-
cile se expedit, culpara in amanuensem refundens,cujuse calamo pererrorera excidisse ait prxcedentianno cum scribi debuisset prx.^enti anno. Papebro-cbius eadem via incedens, in Vita Liprandi sup. cit.
in altero ex his verbis vitium esse affirraat, ita ut
non prxcedcntianno,%tA prxcedenli ./f/nmsillegen-
dum. Porro ulcrqueapprime rem explicat,sed Ia;so
auctoris textu. Itaque si me immiscere viris tanli no-
minis licel,'salva manuscripti inlegritale omniacomponi posse censerem, assorendo, Landulphum,qui jam processeratad narrandam Liprandi mortemet miracula ipsara subsecula anno 1 1 1.3, cum revo-
r> caretcalamum ad eaqu;p superiori annocontigerant,usum fuisse bac formula priecedcnli annn relate admortem Liprandi jam narratam, quamvis revera,
quse tunc referebat. anno proxime elapso accidis-
sent.
(2) Fortasse acquieverat Jordanus sacramento asummo ponlifice requisilo, alque ideo secrelo ac
veluti perurabras pallium susee|)it, nemine ex pri-
moribus cleri astante, ne illorum indignationemcontra se commoveret.
(3) Quodnam esset hoc boneficium. jam supracap. 2, e^;plicatum est. Fortasse etiam in coelumDecumanorum illumadmiserat, ut presbyterissacraperagentilius inservirel.
C^ A. 1 et 2 credilnri.
(4) Id est minime oblitus sum accepta; offensiie :
qusenam autem btec esset inferius explicat.
(5) Existimo legendum nil mirum.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 749/782
1493 HISTORIA MEDIOLANENSls
prandum Paliariiim, viriim sibi convenientem et in A1494
bello potentem assumpsit. et prout quibusdam pla-
euit nondum esse absurdum i6i quod GullelmusVenerabilisabbashoc in temporesubridens et con-dolens de iis easibus clericorum, ponliflcum, mili-
tum et civium deserunt Sancti Ambrosii monaste-rium et rexitetregit abbatiam monasterii Sancti
Solutorisi") constructam in episcopatu. Taurinen-sium. Quod sietegononconcupiviperilliusjordani
manus ad subdiaconatus gradum proraoveri convi-
cini mei cur per ejus auctoritatem praesumpse-runt me exturbare ad ecclesia Sancti Pauli, quaeest titulus ordinationis meae ? et Andreas Suga-liola, qui si presbyter est, plebeianus est (8),
quo jure potest ipsam meam Ecclesiam possidere ?
CAPUT XXVI.Inter Grossulanisias. et Jordnnistas pngnacommitti'
tur. ipsispro'sulibus adsuos sei-mocinatitibus.
In Augusto (1), qui fuit octavus mensis ab illo, in
quopresbyter Liprandus obiit. Inistoenira menseet Grossulanus a Hicrosolymis rediit, et post priuslegemfactam de eo ignitamintravit MedioIanum(2)ibique tunc ad locum ubi sanctus Victor carceratusfuit (.3) suos labores, suosque thesauros sacerdo-tibus et viris, quos sibiputabatfidelesexplicavit.et
explicaudo induxit (4) benignitatem, qua pavit et
indiiit Jordanum, quem fecerat subdiaconum (o).
Videbaturetiam instare adversusJordanumeoquoddicebat, eum sibi jurasse et dejerasse (6), quodfortis ei valida turba Jordani non sustinuit, sed
Insuper manus ejus cur ossaparentum meorumde b assumptisarmismaximuminsuItuminGrossuIanumproprio nostro, non suo sepulcroprojecil. etsunmmortuum in ipsum posuit '?Pr8elerea Sugaliola ille
Andreas domos, campos.prata, vineassilvasetalia
multa i> quae mei proprii juris sunt, quare usurpat
vendit et alienat ? Hmc quidem siille, ejusquema-nus, ejusque auctores religiose et rationabiliter
fecissent, defensionesque meas si juste csecassent
(9> et decidissent. meosquidem oculos eruerem, et
sepulturam intrarem. Sed, ne moriar, sicuti illi meiadversari moriuntur, et mortuisunt valde multumdesideravi, et desidero ut ii, qui adhuc vivere vi-
dentur. a sole justitiae illuminarenlur, ut depulsa
schismaticorum et superstitiosorum superbiasper-
nant suorumauctorum mendacia, atque diligant et
teneant quam optimi regis (10), ejusque pontificis
(II) patrocinia.
(6) A. 1, placet. non dehet esse absnrdwn. Pruden-ter enim egisse videtur Gulleliiius abbas recedendoab hac urce turaultibus plena.
(7) Migratio haec a co-nohio S. Ambrosii Mediola-nensis ad S. Sohitoris Taurinensis anno 1113 con-tigit, ut etiam Mabillonius in Annal. Bened. adeumd. adnotavit
(8) Fortasse alteri Ecclesiae in aliqua plehe ascri-
ptus. Videtur autem hic innui antiqua illa Ecclesise
disciplina. qua pluribus evulgatis conciliorumdecre-tis cavebatur. ne quis ab eo titulo, seu Eccle^ia, adquam esset ordinatus recederet, nec ad alterum,majorem licet, titulum posset transmigrare. Videepist. (73 Joannis PP. VIII., synodum Reraensemanni 813. cap. -20, Turonen. III. cap. 11, et alias
apud Labbeum.(9) Alterum ex mss. bibl. Ambr. legit gustas-
sent.
(10) Henrici.
(11) Fortasse Grossujani. in quem Hierosolvmisredeuntem enses et lanceae acuebantur, ut pauloanleadiiit Landulphus, qui ejusdem depositioni mi-nime consenserat, et Jnrdani electoribus .Andreae
priraicerii dictum retulerat quod male con-iilialierant. cap. 2l.
C.\p. XXVI.— (l)Anni scilicet 1113(2) Puricellius in mon. Bas. .\mbr. num. 320. et
Pagius ad ann. 111.3. num. iO censent, his verbisindicari, Grossulanum hoc eodem mense .Vugustobis Mediolanum intrasse, primo scilicet anno HO.i,post obtentara a Paschali II hujus sedis restitutio-nera, secundo vero hoc ipso anno posl redilum aHierosolyrais. Altamen eum in fine cap. 12 Landul-phus asserat quod Grossulanus nec seilem, necmunitionem aliquam archiepiscopatus habuerit post
fecit. IpsiusautemGrossuIanicaterva undique con-currens ferendo. et inferendo vulnerationes, orbi-
tationes et multas occisiones in equiset in homini-bus, fortiter, et prudenter ipsum Grossulanum per15 dies in turribus de Porta Romana (7) servavit.
Interea Anselmus dePusterla ad ecclesiam Sancti
Joannis, quae dicitur ad Concham, audita strage
venit, et in concionem, quae ibi tenebatur ex parle
Grossulani locutus.pluraconsuluitutperniciosailla
pestis cessaret, et certum locum certumquetempusstatuerent et per legitimamet generalem synodumcognoscerent cujus causa justa foret. Hoc aulemconsilium, quiaJordano ejusquefautoribus displi-
cuit, pecunia utriusquepontificisad militeset pedi-
tes bellatores. ad clericos quoque et muheres bella
instigantes prevenit, et Jordanusaperto orecoram
legem a presbytero Liprando factam. et restitutio-
nem a svnodoRoniana slatutura. censereni adverbioillo /(/nt'! indicari ab auctore nostro nrimitus, ita utprimiis hic fiierit ingressus hujus antistitis in urbemAlediolanensem post ignis judiciumcontra eumdemsusceptum.
(3) Carcerem in quo S. Victor detenfus fuit,
exstitisse, ubi nunc ecclesia eju?dem noniini dicata
.S. Victorelli ad portam Romanan vulgo appcllatur
(fortasse ob sacrip sedis ansuslias. quae biennio pro-ximeelapsoelegantius exstrucla fuit. seu utabalteraS. Victoris secerneretur. quas etiam in pra»sens ina-
gni nomen obtinel) legimus in Vita sancti hujusmarfyris a Bonino .Mobritio relata. Eidem aulemanliquitus conterraina erat porfa, quam Romanamdicimus. quamque solummodo post .'Enobarbicameversionem, amplificata urbe nostra, multo remo-
D tius ab ista Ecclesia cives excitavere. De his saepius
loquifur in suo majori Chron. Galvaneus Flarama,idemque tradit Puricellius in dissert. Nazar. cap.oi, num.21.
(i) Id est in sermonem induxit, seu commemo-ravlt beneficia, quae in Jordanumcontulerat.
(d) Vide sup. cap. 19.(6) Hinc patet Jordanum aliquando Grossu-
lani factioni fuisse connumeratum, ut supra dixi-
mus.(7) Suascuilibet Portae urbis Mediolanensis fuisse
turres. pluribi tradit Galvaneus Flamma ; excisa
per Federicum ^nobarbum urbe nosfra. abrasamcenia sunt. turresque dejectae. Eas tamen excilare,
stalim ac rospirare civilas potiiit.primum conslliuni
fiiit, ut docel lapis adliuc infixus lateri arcus, quiPonli Porl.TR Romanae imminet, ejusque inscriptio-
nem refert Puriceliius in mon. Basil.Ambr. n. 513.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 750/782
1498 LANDULPHI JUNIORIS %msua genle de Grossulano, ceude SimoncMaprocan- Atavit.et Grossulanus apud suam plebem idolo, et
vitulo conflatiii, atque homini perfido, et perjuro
Jordanum comparavit. Ac sic stagem quamplurimam
ulerque pontifex commiscuit, in qua Rogerius de
Sorexima miles capitaneus. et Ariprandus deLam-pugiano(') veiillifer de Vavassoribus, et Aripran-
dusdeMedacivisprudentissimuscumquampIuribusejusdem nobilitatis hominibus occisi sunt.
CAPUT X.\VU.
Data pecunia Grossulano, et Anselmo de PuslerlaGfossulanus Plaeentiam adiit.
Sed cum Grossulani mantica (1) foret ex-
hausta, et Jordani adhuc onerata conventio fa-
cta est per pecuniam Grossulano promissam,
quam ipse Grossulanus, prout dicitur, cura suis get Jordanistis parlicipavit, et facta participa-
tione, Grossulanus Mediolanum exivit, atque Pla-
centiam adivit, ibidem in monasferio Sancti Marci
quod estde congregatione Vallis Umbrosae hos-
pitatus invenit Ardericum Laudensem, quem fe-
cerat sibi vicarium in victu, et tn vestilu ejus-
dem congregalionis monachum. Alter vero Ar-
dericus de Carimate qui licentiam jurandi ab Isto
cum esset vicarius suscepit, et occasione illius ju-
ramenti sententiam in Grossulanum dedit, Jor-
danura in archiepiscopum elegit, Grossulani adven-
tum nonexspectavit sedcircuiens transmarina loca
inventus etjugulatus est a Turcis. Sciendum quo-que est quodGrossulano, et Jordano existente au-
ctore (2)Mediolanensium per gratiam domini Pa-
schaUs papae II, clerus et populus Mediolan.natura
nobilis et religiosus in utraque parte non sine
causa diciturlevis, et vanus, ad cujuslibet n ovi-
tatispraesumptionem promptus. Cujus enim reli-
gionis, nobilitatis fuit ille spiritusquimonuitJorda-
num, clerumque suum et populumutexprobaret et
excommunicaret(3)AnselmumdePusterladiaconemordinarium quia deditconsilium ut Grossulani et
Jordani causa discerneretur perlegitimam et gene-
ralemsynodum. Iferum qua ratione di vulgavit eum-dem dici erroneura (4) quia cum clero et populo-
Grossulani scrutiniuin(r)) egit etbaptismum ?Etcon-
tra Jordanum apostolica auctoritate donatum (6)
archiepiscopuiu quispotuitdicere essesimulacrum
et hominem pertidum atqueperjuriurc?nimirum(7)
siqiioero quia duia Grossulanus in prnedicto Sancti
Marci monasterio esset et Anselraus Mediolani in-
staret et obligationem conveniendi ad generalem
synodum quaereret, et Jordanus lioc tieri prohibet
() dicitur recreditur quod penunia jurataetdata
(8) fuit Grossulano alque Anselmo, nepersona Jor-
dani calumniareturab illis in aliqua synodo.
CAPUT XXVIII.
De morihus et imhralis (\) presbyteri Nazarii Mu-riculx.
Igilur hac cautione (2) facla per presbyterum
Nazarium muriculam, et Lafrancum Kerrarium,
prout dicitur contigit, quod presbyter Andreasbonae memoriae primicerius obiit (3), cui succes
sitdictus presbyter Nazarius, de quo Nazario su-
perest adhuc mihi qua-dam scribere veluti de
homine qui qiiasi coeetaneus, et condiscipulus
exstitit mecum in una vicinitate, et siib disciplina
hujuspresbyterii Andreas,qui dictusfuit Dalvultum
secundum suam cognalionem. Iste itaque Nazarius
cum esset infra ordines clericus, et juvenis ingenio
acutissimus non sine causa mihi infantulo adjecit
nomen, scilicet Clocam (4) Sancti Pauli. Insuper
ipse dum singulariler habitaretsolarium (b)suum,
me, et rusticum Gemraarum sive Caccum atqiie
Nazarium F"lotam super ipsum solarium induxit,
atqiie de nuptiis fratris sui suave et dulce obso-
nium nobispi-febuit ubiper praecedentia et sequen-
tta qu8e de libro cordis ejus legi illius animumprfevidi non magis appetere sanctfe Mediolauensis
Ecclesiae decorem, quamejusdem Ecclesiae utilem
et houestain nobilitatem. In isto namqne temporenostraecofevitatis et discipulatus Urbanus papasynodum Placentiaecelebravit (6), atquedeFranzia
(') A. \ , Lampugnano .
Cap. XXVII. — (t) Id est pera.(i)ForsiUD antistite ; alter enini Paschalis 11, de-
creto restitutus fiierat in sede Mediolanensi ; altervero ab eodem Paschali approbatus per pallii a Ma-mardoTaurinensi episcopo delati missionem ut su-pra dictum est.
(i) Uinc colligitur, suasione cleri et populi quiJordano favebant, Anselmum de Pusterla pacisconcilia proponentem fuisse statim ab eodeni ana-Ihemati subjectum.
(4) Vox ista videtur hic pro seductore, seu impo-
store accipi, quemadmodum id quoque per illamsignificari tradit Ducangius ex glossa Gra;co-Latina.et Henricus Stephanus in Thesaur. Grfecae linguaeV. n"/avo;.
(3) Id est examen cathecumenorum habitum tem-pore quadragesimalicirca res fidei, quo explorabantndeiprofessores.an illi essenlidonei ad recipiendumsacrum lavacrum in proiirao Sabbato sancto, uteiplicat Macrius in hierolexico.
(6) Seu polius, Pallii inissione confirmatum.(7) Etiam liic vidclur lcgendum nilmirum.(.) A. d. prohiberet.
(8) Scilicet a Jordano, ut initio hujus cap. narra-vit Landulphus.
Cap. XXVIII. — (1) Vox barbara. qua thecnas,seu conspurcamenta Italico idioinate significare vi-
detur.{'2] Scilicet erogatione pecuniap facla Grossulano, =
n et Ansi'lmo, ut faniEE su<e securitati caveret Jorda-nus : eaque auctores pr.Tcipuos habuerat Muricularaet Ferrarium hic memoratos
(3) Obiisse hunc Andreamsub finem anni 1113, eisupra narratis colligi potest.
(•i) Idein est ac campana : de hoc nomine antiqui-
tus usurpaloin doeuiuonlisplura disserit 1'uricel .inMonum., nuin. 391. Alterum ex nostris inss legit
clerica.
(5) Locus editus, in quo antiqui apricnbantur.Cubicubum majus ac superius vocal Ducangius.
((ij'Syno(liis ista celebrata fuit aniio 109.'). circa
mediaui yuadiagesimam, teste Berllioldo. qni eain
luculenter describit, asserilque taiu frequenleuifuisse, ut ad illam quatuor millia clerlcoruui, el
plusquam triginta millia laicorura confluxisse pcrlii-
Ijcantur.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 751/782
1497 HISTORIA MEDIOLANENSIS. 1498
Mediolanum redivit (7), in qua civitate cum ipse A homo de Magenfa.et JoannesAculeus de Vicomer-
papa staret in pulpito Sanctm Tegte (8) immensae
multitudini homiaum utriusque sexus prfedicavit,
et praedicaDdo de magna sua sapientia protulit ;
quod minimus clericulus de EcclesiaDeiest major
quolibet rege mortali. Addidit etiam : quod clerici
et sacerdotes perpecuniam in Ecclesias non sunt
introducendi, sed per electionem hominum, qui
sunt Ecclesiarum vicini, dequibusapostolicisdictis
clerus (9) iste Nazarius ingenio acutissimus, et
Muricula cognominatus, pennas assumpsit. atque
de solario suo ad ecclesiam Sancti Babilas. Sancti-
que Romani, quje antiquitus dicitur Concilia San-
ctorum (tO^ sine (') regall et sacerdotal auctorilate
volavit, et habito favore vulgi illius vicinitatis ibi
cato, et .'\Iayfredus de Limidi honiineslitterati (11),
etintonsi, ac plures urbani, et plebeiani non ha-
bentes suflBcientiam, sequentespartium vulgi cla-
mores et laudes, intraverunt ecclesias, beneficia
quarumsusceperunt,etinordinatipossederunt,donec
Arnulphus de Porta Orientali (12' tunc temporis
senex Mediolanensis archiepiscopus in Clavatensimonasterio fuit sepultus (13). De ceetero prfedictus
Nazarius cum suasconnexionts turbaferequodcun-
que voluit fecitin ecclesiaMediolanensi, etinSaonacivitate. In Jlediolanensi namque sublimavit An-
selmum de Buishominem simplicemin archiepisco-
pum, qui sublimatus Albinum, Joannem Aculeumei caeteros de turba connexionis Nazarii sua aucto-
habitavit, etnovumliabitaculum8edificavit,expulsis [j ritate in ecclesiis confirmavit.ipsumque Nazarium
inde sacerdotibus, et clericis consuetis deservire et Grossulanum ad omnes ecclesiasticos ordines
ipsisEcclesiis.Adhujusmodiexemplum(") Albinus promovit, et saeerdotes fecit. Nazarius vero ipse
(7) .\bsoluta svnodo Placentina, statim in hancmetropolim commigrasse Urbanum II, prodidit
Clachus. ad ann. 1093. Vos ista redivit. ab auctorenostro exarata, hoc dilucide comprobat ; idque con-firmat diploma a Primo .\loysio Tatto reiatum in
suis Annal. Comen., part. n,pag.863. et expeditum« Mediolaai ivu Kal. junii, indict ni. Incarn. Dom.anno 1096 » (scilicet serae Pisante, quae nobis est
tantum annus 109.5 quod non adverlit ipse Tattus,
errorem ideo sibi fingens in huius diplouiatis anno,quera corrigendum asserit ad ann. 109.5, num. 27),
t pontificatusUrbani II pap<e anno VIII. » Rever-sum autem e Galliis fuisse anno 1096, post celebra-
tum in tertia Quadragesimae hebdomada Turonenseconcilium ei Bertholdo ad eumdem annum disci-
mus , quinimo ei iis quae scriptor ille subdit intel- Cligere possumus Urbani reditum Mediolanensem in
urbem circa finem Septembris contigisse ; ait enimibidem : o Dominus papa bene dispositis rebus in
Gallia, post reconciliationem regis Galliarum (Phi-
lippi I) et post multa concilia, tandem in Laugobar-diam cum magno triumpho repedavit, et exaltatio-
nem S. Crucis (die I i Septembris) apud Hortariumprope Papiam solemniter celebravit ; "Mortariavero(quam esse locura a Bertholdo indicatum dubitarinequit,cum nullum in tabulisgeopraphicis oppidumaut castrum occurratcui hoc nomen consonet) con-cessisse Mediolanura eodem mense credibile est.
Pagius ad ann. 1096, num, 13, refragatur. et Ber-tholdum erroris arguit, producens charlara a Bou-cheo descriptam , in qua sic legitur : < Notum fleri
vo^umus quodven. papaUrbanus anno Incarn,Dom.•1096, sui autempontiflcatus octavo, ni Idus Septem-bris per Castrum Tarasconem transiens, » etc. at-
que hinc probare contendit. non potuisse Urbanum Din feslo Exaltationis S. Crucis apud Morfariamesse cum triduo ante degeret Tarascone quatuorleucis ab Avenione distante. Attamen cum etiam in
hac charta cera Pisana sit adhibita, ut perspicuunifit ex Ijontificatus Urbani anno 8 ibidem expresso,
quem perperam emendandum vult Pagius annn 9,atque ideo charta hsec pertineat ad annum t09.j,
quo primum in Gallias profectus est Urbanus, con-demnari erroris Bertholdus rainime debet, qui eun-dem Urbani adventura ad Castrum .Mortaria; subsequenti anno 1096 ponit.
(8) Rectius Teclse. Erat haec ecclesia illa ad quammstivo tempore accedebant metropolitani Mistne addivinaibidera mvsteria celehranda. Incipiebatauteinhoc tempus (docente Beroldo a Puricellio etiam in
Dissert. Nazar. cap. 100 relato) ipso Uominicae Re-surrectionis paschali die, quo arcam in speciemarcae veteris testamenti efTormatam solemni suppli
catione illuc deferebant, eamdempostmodum redu-centes squali prorsus celebritate, cura ad tertiumOctobris Dorainicum diem sese hiemali ecclesiae re-
stituerent. Ei his facile percipimus cur in ecclesia
S. Theclpe sermonem habuerit summus pontifex
Urbanus : perdurabatsiquideniaestivi temporis moraibideni statnta metropolitane clero ad sacra officia
paragenda. Hine etiam confirmantur quie superiusasseruimus de tempore hujusmodi adventus urbaniad honc urbem ; debuit enim procul dubio tertiamOctobris Domiiiicum prscessisse.
9) Legendum clerictis, ut paulo ante nominatur,licet infra ordines, id esl tonsura tantummodo ini-
tiatus.
(lO)Usque ad's8eculum xv appellatam fuisse hocnomine S. Babylae ecclesiam. patet ex Kalendar.Ambrosiano anni 1402, in quo ad 27 Septerabris
legitur : > Depositio sancli Cali episcopi. Statio ad-Concilia Sanctorum. » Otto Morena ad ann. 1138describens Jinobai'bicam Mediolani obsidionem,eam vocat Omnes Sanctt, et ecclesiain Otnnium San-ctorutn.
1*) A. 1, sicut.
() A. I, expuhionem.(ll)Nomen hoc etiam pro clerico accipi Macrius
in hierolex. testatur. Id in pra?senti significari mi-nime crediderim, cum Landulphus statim addal et
intonsi, ex quo aperte conjicimus eos tonsura ca-
ruisse. Dicendum igitur mutiiam esse hanc vocem,itaut loco /i/to'aii legi debeat !7/i/(ej-n/i, quemad-modura etiam videntur innuere sequentia verba.«acplures urbani, et plebeiani non habentes sufficien-
tiam, » scilicet doctrinae.
(12) Bertholdus, ad ann. 1093, eura vocat de portaargenlea. ita enim tum temporisappellabaturOrien-taiis hffc porta. ab argenteis radiis nascentis solis,
cui est obversa, ut interprelatur Puricellius in mon-Bas. .\mb., num. 280.
(l3)Dehoc insigni coenobio mentio superius fa-
cta est ad cap. \X. Obiit autem Arnulphus archie-
piscopus anno 1097, die 25 aut 26 Septembris, utei calalogisarchiep. Mediol. constat, Interim emen-dari binc potest Ugbellus, qui in arc li iep. Mediol.
num. 79. Fcribit sepultum fuisse Arnulphum hunc11 apud S. Victorem, cujus ille teraplum ditaveratfortunis. gratiisque. ac privilegiis exornaverat. >
Non enim ab isto Arnulplio. sed ab altero ejusdemnominis II, teniplum, seu verius monasterium illud
conditum acdonatum fuerat, ulin monasteriiiniilludnum. '21.3, Puricellius tradit. Hunc vero archiepi-
scopum in Clivatensi, seu Clavatensi, (quod idem est)
monasterio sepultum Landulphi evincit auctoritas.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 752/782
1499 LANDULPHI JUNIORIS ISOO
p resbyterfactus unacumpresbytero Joanne Aculeo Asicut supra legitur, in Saona elejrit Grossulanumin episcopum, et Anselmi sui ordinatoris vicarinm
el successorem. Prffiterea legem, quam presbyter
Liprandiis feoit adversus Grossulanum iste presby-
terNaEariuscontempsit,doraumquoqu('luijiispres-
b}'teri Liprandi exspoliari cognovit. Propterquam
expoliationem Petrus Pazananus homo de doctrina
hujus presbyleriiN'azarii occisus fuit. Grossulanuin
vero restitiii in Romana synodo idem presbyter
Nazarius cum «raudio vidit, et ipsum restitutum
siiscppit, eique sicut 'catholico suo archiepiscopo
perundecira annos (14) obedire cognitus fuit. Tan-
dem ipsuniGrossulanum apud nierosolymampere-frrinantem deposuit.et Jordanum de sua; connexio-nis turba in archiepiscopum elegit. Undecontigit, gquodipse presbyterNazariusexprobratusa suispi-
cinis siiam Ecclesiam dimisit, et per auctoritatem
pravorum hominum, et Jordani, quos juste tunc
causabam et causo, reset ecclesiam mcam usur-
pavit, etusurpandoinvenit cilicium.quodmagisteret avunciilus meusilla>sumperignem transporfavit,
aUrabe (15) ecclesia; Sancti Pauli depooeretur, et
ignominiose consumeretur.
CAPUT XXIX.Paschalis pnpa Jordanum confirmat, Grossulannm
deponil.qui post anmtm in Roma moritur.
Taceo multa qua; ipse presbyter Nazarius egit admeidamnum, meamque injuriam et ignominiam.Dicoque quod post acceptamdignitatem (1) primi-
ceiiatusa Jordano, hujusprimiceriiprudentia tan- „
(14) His undecim annis. si ad arithmeticum cal-culum revoeenlur. locus esse non potest in chrono-logia superius statuta, cum elpctum dixerimus Gros-sulanum suh fincm Augusti mensis anni tl02,depositum veroppr Jordaniolectionein Kal. Januarii1112. Quocirca exisfimaverim ab auctore nostronumeratos annos vulgari more, ita uf secunduro etduodecimum, quos tantuni alfigit in archiepiscopalisuo regimine Grossulanus pro complefis annis com-putaverit, qiiemadmodum usurpaluin a Domnizone
vidimus sub finem priiui canitis, ubi scripfor illetres effluxisse annos a niorle Frbani II ad obifumConradi regis asserif ; qiiainvis, adhibifo intermediitemporis recto calculo vixbiennium elapsum fuerit,ut ibidem adnofavimus.
(l.il .Mancus est hic locus, ad deesse videtur ver-bum hujusmodi, /HisjViji/c ut a trahe.
Cap. X.XIX. —M) Nempe primicerii Decumano-ruin, ad quam. ninrtuo suti finem anni 1 1 1.3 Andrea DDalvulto ut diiimus. ideunte subsequenti anno pro-motum Naz.iriiim fuisse credere possumus.
(2) Ob cautionem videlicet inilio cap. 28 memo-ratam.
(3) Legendum procul dubio meamque dimisil. ulslafim suhjungitur.
(i) Goncilium hoc Paschalis pontifex celebravitLaterani anno H Ifi.alque unicaabsolvithebdomada.Acla hujus concilii ex abbafe IJrspergensi descripsitBaronius. aliiqiie.
(5) Cardinalis nempe ordinarii ecclesi» Mediola-nensis, in cujiis bierarchico ordine LeviliE, seudiaconi manus exprcehal, ut cap. 17 festafus estLandulpbus. llic aufein obiler adnotandum quantoin linnnre b,ilii>r.-f ur Medinlanensis ecclesia, acsin-guli illius primorcs ministii.
lum valuit, quod furor armorum in Grossulanistas
et Jordanistas eessavit (2). Ad eeclesiam Sanctffi
Teglfp. in qua fuit conversatio e( finis preecedentis
Andrefp primicerii, ivit, et in ea habitavit, eamquedimisif (l!).\'eriimtamen func cum meam dimisit,
aKpriim, id ost Andream Sugaliolam ipse unacumJordano eidem meffi ecclesiffi intrusit. Ego itaque
mcprens de hac intrusione, et omnis ecclesiastici
beneficii et ofBcii in me facta expoliatione, ivi ad
synodumquampapaPaschalisprocausaGrossulaniet JordaniRomffi celebravit (4). In qua supradictus
Anselmus de Pusterla secundum suam dignilatem
(5) honestum locum habuit, et sedit.Sednequepro
Grossulano, neque adversusJordanum.verbumbo-numautmalum in synodo protulit. Jordanus vero
a prinoipio synodi usqiie in finemsedens, et silens,
adextera apostolici nullo mediante in ipsa synodofuit (0). At Grossulanus ibi stando et sedendointer
archiepiscoposetepiscopos.ceu virprudensintende-
bat ad destruendam Jordaniimpositionem (7)etcon-
versionem (8) eorum quiipsam fecerant impositio-
nem.etintendendo ad istaegregieloqiiebaturdepo-
sitioneet resfitutione sua, qua positus etrestitutus
fuitinMediolanensiecclesia,cui virohomoquiinista
synodo sive in Lateranensi palatio contradixerit,cer-
tuin locumnonhabuitOVSedDomicuspapaPaschalisquasi affectansreddere illumplacabilemDeo,etsibi,
ejusscientiamejusquefacundiam(10)commendabat,
afquelabores,quosipsepapaperse,suosquelegatos
Rom8e,et per Longobardorum provinciamproipso
Gro?sulanosustinuerat(H)coramsynodoreferebat,
(6) Efiam ex hoc loco summa Mediolanensis ar-
chippiscopi dignitas elucet.
(7) In archiepiscopalem scilicef sedem.(8) Nofari hic videlur mobilis eorum animus, qui
Grossulann primum faventcs in Jordani posfmodumpartes deflexerant.
'0) Silente Anselmo de Pusterula, ut proximenarravif Landulphus, nemo fortasse ausus est con-
fra Grossulanum insurgpre.(101 Quanta foret in Paschali opinio de Grossu-
lani doclrina, ea docent quae cap. tt exposita sunt,Roinanam scilicet curiam. omnesqiie causas eccle-
siasficas arcliiepiscopo huic nosfro commendalasfuisse ab illo summo ponlifice. ut in iisdem plcnumjusdicerel. Trithemius qiioque. cujus verba exscri-
psit Baronius ad ann. 1 1 tfi nobile hoc eidem elogiumfexit : 11 Chrysolaniis (ifa enim efiam a Bsronio no-
minatur) Ecclesiie Mediolanensis arcbiepiscopus, vir
in divinis Scripluris erudilissimus. etin sa-cularibus
lilteris nobililcr doctiis, GriPca et Latina cloquentia
insignis, edidit quredammagna^auctoritatisopuscula,quihus nompn suum ad notifiam poslerifafis trans-
inisif, de qiiibus ad manus noslras nulliiin pervenit
Posterinribus s.-pculis reperfus esf tractafus ah i|)so
editiis de .Spirilu sanclo, quem primus vulgavit Ba-ronius, mutiliim famen. Integrum asservari ms. in
biblintbeca regiasuh lifulo: Pctri Grosmlaniepiscopi
de processione Spirilus sancti asserif Pagiiis ad ann.1 1 10. nuin. 5, iinde prffinonem Pftri Grossulanofuisse cuiu Ughello in episc. Mediolanen. deducerepossumus.
(II) In concilio videlicef Laferanensi II, in quo,
clericis Mpdinhiiiensibus, et Liprando ipso actore in-
nociii per iirnem Iransitus. de Grossiilaiii Simoniacontestantibus, ipsum absolverat, et forlasse etiam
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 753/782
ISOl HISTORIA MEDIOLANENSIS. 1502
etad leniendam duritiam etasperitatemeorum, qui A muni concordia illius excusantis.etcseterorumha-
nec positionem, nec restitutionem Grossulani su-
sceperant vel suscipiebant, non ?oliim de prest)y-
tero Liprando, ejusque lege mentionem faciebat,
sedruinam gambutse (12) introducebat, quas ruina
tunc apparuit quando ipse Grossulanu juravit, et
ad recipiendam restitutionem ascendit. Insuper in-
ferebat quod Grossulani translatio de episcopatu
Saonensi ad archiepiscopatum Mediolanensem ulili-
tatem non contulerat.quos casus Grossulanus cly-
peo ecclesiasticfe coQsuetudinis, et legis (13^ a se
quodammodo repellabat. Verumtamen D.papa,nec
synodus neque in prima, neque in secundanequein tertia, sive quarta die synodi r.rossulano per
singulos dies pro se, suaque causa in palalio, et
bentium potestatem istam, prolata fuit sententia,
qua- prohibuil GrossulanumMedioIanensem Eccle-
siam inquietare et ad episcopatum (15) dixit ei re-
dire. Ipse autem non ad Saonam ivit, sed in ipsa
urbe apud monasterium, quoddicitur Sanctus Sa-
baoth (16) per annum unum.et menses quatuor
ut episcopus vixit, atque ibi sepultus est vm Id.
Aug. (17).
CAPUT XXX.
Jordannspnpx gralinsagens episcopum Brixiensemconsecrat, promitlens htstorico Justitiam facere.
Jordanus vero audita, et publicata illa sententia
deredeundo Grossulanoadepiscopatum coramipsa
synodo Theatrum (1) ascendit, etibi ad pedes apo-
synodo agenti non satisfecit. Sed ipser.rossulanus g stolici status, grates sibi reddidit, et elevatus ab
in quinta die (14), qui fuit ultimus illius synodi,
apostolicoinstantisuis cum prsedictisobjectionibus
flendo inquit : Domine, Domine veniam ad vos
quamvisii.quibusdedistipotestatemjudicandicau-
sam meam, menondiligant.Tunc PortuensisPetrus
episcopus se et casteros habentes hanc potestatem
de malevolentia habita in Grossulanum honeste et
sufBcienter excusavit, et cum excusasset, in com-
postmodum per legatos allabocaverat, ut episcopis
sulTraganels, ac civibus nostris, eumdem a sede Me-diolanensi reppellentibus. conciliaretur.
(12) Virgse videlicet pastoralis. qu.-r' manu excide-
rat in supradicta synodo. ejusque lapsus in argu-
mentum perjurii caplus ab aliquibus fuerat, ut cap.12 narratum est.
(13 De consuetudine ac lege translationum epi- _scopalium tura in Oriente. tum in Occidenle, consu- ^lendus Lucovicus Thomassinus De veteriet novaEc-clesiae disciplina part. u, lih. lx et seqq., ubi remhanc. pro more suo, erudite ac fuse pertractat.
(U) Quintam diem, synndi illius poslremam,fuisse Sabbatum. ex abbate Uspergense. discimus,a quo etiam testalum habemus, feria quintaPascha-lem in concilio non sedisse.
(1.3) Scilicet Saonensem.(16) Legendum 5. Sabh(e. quod tunc temporis in
monle Aventina constructum Gr<eci monachi incole-
bant, eratque antiquissimum, cumejusdem mentio-nera fecerit Joannes diaconus in Vita S. GregoriiMagni summi ponlificis anno nostmodum H44tradi-tum fuisse monachis (".luniacensibus a I.uciopapa II,
testatur Baronius ad eumdem annum, et patet eiepistola ejusdem Lucii ad Petrura venerabilcm Clu-
niacensem abbatem. in qua monastorium S. Sabbnea temporibus beatissimi papse Gregorii nempe Ma-gni) Romae fundatum. se eidem et successoribus Dejus in perpetuuin cominittere scribit : quamvisepi-stolam hanc ad annum sequentem pertinere Pagiusostendat in cril.ad ann. Ilii, num 5. Cur autemad illud confugerit Grossulanus. conjecturam hancproducit Purricellius in Vita S. Arialdi lib. iv.cap.
90, num. 17. quod videlicet cum in Oriente 'quotempore Mediolano exsulans Ilierosolymam perre-lerat) egregie conlra Gr.Tcos scliismaticos disputas-set. Romae postmodum moram Irabens, cum (^rsecis
catholicis in eo ccenobio dogcre, ac supremum illic
diem obire labens selegerit. C.T>terum emendandi bic
sunt Galvaneus Flamina in Cliron. maj, Galesiniusin tabul.synod. calalogus inscriptus, Suressores S.Barnabw, aliique loco S. Sebastiani perperara repo-nentes.
(17) Annum obitus Grossulani prseclare nobls in-
dicat auctor aoster ; cum enim concilium hoc Lale-
ipso apostolico gratiam, et virgam pontificalem in
ipso Theatro suscepit. Alteravero die ipse Jorda-
nus archiepiscopus monitus a Landulpho Astensi
episcopo, et quibusdam aliis episcopis in quadamecclesia Lateranensi vivo.et deposito quondainepi-
scopo Armano Brixiensi (2) ordinavit Brixiensem
electum in episcopum nomine Villanum(.3l. luqua
ordinatione secundum ordinis mei officium legi le-
ranenseabsolutum fuerit Martii undecima die anni
1116. ipse vero superfuisse dicatur anno uno raen-
sibus quatuor, liquido conslat obiisse illum anno1117. Verum quidem est. ei calculo quatuor men-siura, quos supra annum a synoilo elapsum assignat
Landulphus vita? Grossulani deduci.quod ipse nonvni idus Augusti, sed v Idus Julii sepulcro inferri
, debuerit : totidem enim nienses a Martio ad hanc' diem intercedunl. Attamen eiistimo intelligendum
auctorem nostrum de contubernio Grossulani apudmonachos illius copnobii anno uno, et mensibusquatuoreipleto : illuc vero non statim a synodo per-
acta secontulisse credi potest, sed aliquot interjectis
dielius, iis videlicet. qui usque ad vm Idus Augustistatutum a Laudulpho. quatuor raensiumcomputunnsuperant. Ei his refelli debent auctores nostri, qui
in designando eitremo vilse hujus archiepiscopi
anno. longe a vero aberrant, Galvaneus videlicet
Flamina, qui annum 1120 ejusmorti statuit, et Tri-
stanus Calchus. qui graviori anachronismo ipsumanno IIIO iamdefnnctuminlrepide alTirmat ad illum
annum. ne quid dicam de Donato Bossio, qiii etiamcitius Grossulanum fato ereptura dicit, idest anno1009.
C.\r. XXX. — (1) Locum nerape supra cseteros
assurgenlein. in quo defiius erat Paschalis II thro-
nns, lliealrum fortasseappellatum, quod ibidemno-bile sui spectaculum faceret summus pontifex. Voxenim isla, prout a Landulpho nostra usurpatur, in
Glossariis deest.
(2) Causam hujus depositionis nemo scriptorum,
quos viderim. protulit. Fortasse illum Henrici ira-
peratoris ab Ecclesia damnali parlibus sese devo-
visse quis suspicahitur : sed, ne hoc quidem difflcul-
tate caret, cura Joannes alter Briiiensis episcopus,
ab Henrico imperatore intrusus usque ab anno 1 107,
ut docet Florentinius. perseverasse in ejusdem gra-
tia conjiciatur ex diplomate dalo in illius favorem a
pnediclo llenrico, anno 112.^. quod in epis. Brixien.
Ilal. sacr. novie edit. produiit lauilatus Galeardus.Silente itaqiie hisloria. divinare illam nolumus.
(.3) Lpgilima' hujus eonsecrationis, anno 1116peracla'. nolitiam anctori nostro dcbet Brixiensis
Ecclesia, qure perlurbatis eo tempore ecclesiasticis
rebus, plures simul episcopos sortita, hinc pontificia,
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 754/782
1S03 LANDUT.PHI JIINIORIS 4504
ctionem de libro Exodi, atque mitram de capite il- Alius Villani casu risenlem ipsius capile firmavi.
Ouia archlepiscopusiste Jordanus in diebus.quibus
Grossiilanuscausam suam notiQcabat, etegoin voce
humilitatis. et mansuetudinis peminata dominatione (i) qufesivi audientiam in s^-nodo, promisit
mit)isatisfacere.Mediolanideomtnibus,qua>, volebam
adversusipsura Jordanum conqaeri in ipsa Romanasynodo.Cujus promissionitunc malui crederequara
cynodaliler decertare quia si eadecertatio dirrecte
traotaretur autGrossulanum etsuper impositum(o)
damnaretauttiivinam etluimanamleg-em cumipsopapa, salva reverentia sedis copiose (6) judicio hocdicto (') sepellrel. Verumtamenpontifexipse Jorda
danus, quam Romae suscepit port vicioriaraet ordina
tionem istam, nullam mihifieri justitiara dilexit gnec fecit ; sed mrestitiam in me augmentavit.
CAPUT XXXI.
Jordanus Hcnricuni impei-atoremexcommunicatMe-
inde imperiali parte suum vicissira antistitem sub-stituente, eorumdem chronologicam seriem valdeimplexam habel. C;cterum hic Villanus, cum Ana-cleto antipapa? impcnse faveret, ab Innocentio II
sumrao ponlifice excommunicatus, ac episcopalushonore exutus est, non anno 1131, ut scripit Ugel-lus, sed 1132, ut ex diplomalibus ab eodem Inno-centio hoc anno Briii.f datis colligimus, quamvis easequenti anno 11.33 exarata fuisse perperam putarit
Galeardus. non advertens annum incarnationis morePisanorura in iis anteversura esse.
(4) Corruptus videtur hic locus, ita ut legi debeat Cpetitione. Altera lectio ras. bibl. Ambr. habet gemi-natam donationem ; nihil tamen etiam ab ea recti
sensus elicitur, nisi forsan legi debeat geniinata de-
votinne.
(5) Id est Jordanum, in archiepiscopum contraGrossulanum electum.
(6) Affluentia nempe rationum, quasipse produ-cturus fuisset.
() A. 2, To diclo non habet.Ctp. XXXI. — (DPrffisb. tit. S. Chrysogoni a
Paschali 11, creato, ut refert Oldonius.(2)De hac legatione Joannis Cremensis nec 01-
doinus, nec Baronius nec alius quispiam aliquid
edidere ; ex nostro tamen auctore constat huc mis-sum, ut contra Henricum imp. anathemapublice in-
diceretur : nonni>ii enim apostolica auctoritate id
pra>cipere polerat.
(3i Hinc patet rcdiisse Jordanum in hanc urbemeodem annolllC. alque excoramunicalionera in [)
Ileniicum ab ipso prolatain esse intra illud tempus,quodaPaschateResurrectionisDominicae ad tertiamOctobris Dominicam internuil, juxta superius dicta
de hac S. Theclae metropolitana ecclesia in adnot.ad cap. 28.
(i) Causa hujus excommunicationis non alia essedebuit, quam qua; exposita fuit in supradicto Late-
ranensi ooncilio a Conone card. episc. Praenestino,
ob videlicet captum indli?neque tractatum suramumponlificem, tractosque in vincula ac exspoliatos car-
dinales. el nobiles Romanos anno 1111, propter qua;alibi pluries llenricus anathemale perculsus fuerat,
utConradus abbas Urspergensis ad hunc ann. nar-rat.
(5) Phrasis auctori nostro familiaris, adhibita provigentc.
(6) Feralem hunc Italire urbibusterrae motumcon-tigisse anno IHTscribit Rogerius de Hoveden scri-
ptor Anglicus sequalis, qui etiam tradit, 40 dierum
diolani, et coneilium provineiale celebral, a quohistoricum conquerentem erpulit.
Henricum imperatorem,inquoquodammodospe-rabam, ipse Jordanus, si fas est dicere, una cumclero et populo suo, JoanneCremense cardinaliRo-
mano (1) prsecipienfe (21 in pidpitoSanctifiTeglfe (3)
Mediol.excommunicavil(4). Masisvero terrwmotus
qui vigilante (5) ista excommunicatione regnumLongobardorura penitus commovit et quassavit(6)
me nimirum vigilare fecit. In eo quippe tempore,gcntes.quse viderant magnasruinaspercivitates, et
quo^liliet loca praesertim per Ecclesias proferebant
guttas sangninis ad modum pluviae de cselo descen-
disse, monslruosos partus et alia multa prodigiain
aere, in aquis, inmontibus, planitiis silvisque vi-
disse. et suhterrane.i tonitruaaudisse (7), et inhac
divina visilatione et hi qui videbantur esse sacer-
dotes, ignorabant quo fugerent. Longobardorum
autem civitates. et earum pontifices audita lega-
tione Jordani archiepiscopi, etconsulum ejusdemurbis in statuta die convenerunt (8) Mediolanum
spatio durasse eoque adeo concussam Longobar-diam, ut plurimadomoruraaedificia corruerint. Reraquoque subdit ad urbera nostram perlinentem. at-
que ideo minime omittendara : ait enim : « Viri Me-diolani patricise dignitatis dum de republica tractan-tes sub una residerent turri. aurihus omnium voxforis insonuit, unuraex illis nomine vocans, et festi-
nato exirerogans ; quo tardante persona qutedamapparuit, qua? vocatura virum, ut egrederetur, prece
obtinuit. Exeunteillo turris repente ceridit, et ora-nes. qui ibidem erant casu miserabili oppressit. •
Diem quo primum quassaritellus coepit tani hictuosaredium ruina. adnotavit chronographus Hildenshei-men. apud Pagium nura. 12, tertium videlicel men-sis Januarii anni praedicti.
(7) Fusius ha?c describuntur a Sigon. De regn.Ital. lib X, et Conrado Lycostene in Chron. prodi-giorum ad hunc annum.
(8) Concilium hoc Mediolanense insfilulura fuisse
sub finera Februarii anni 1 1 17 censuit Puricellius in
iiion. Bas. Anibr., num. 325, eo ductus argumenlo,quod Landulphus noster cap. seq. asserat, post hoccolloquium et fempus terra", motus non ulfra de-
cem menses et dimidium vixisse Paschalcra U. Ve-rum. prnBterquam quod fallitur asserens Pascha-lem meiliomense Jantiarin obiisse.ulinetiam adnot.ad sequens cap. ostenderaus, id efiam adverfi
debel, epocham obifus Paschalis affigi a Lant-dulpho non concilio Mediolanensi. sed colloquioArenghi. uhi remissionem peccatorum, indulserat
Jordanus. uf osfendunt verba inilio capiti sequcnfisposifa. Cifius igitur, juxta bir narrafa crediderimcollcctam hanc synodum. circa medium nempeKebruariuin : id cnim erui potest ex verliis pauloinfrahicposilis ; itiillnnamqiie tempore teiTir mnlus,qnpp cerle indicanl infra (iO), dierura inlervallum
hujusmodi terrm concussionis ab Hovedeno superiusadnotafum, hipc accidisse : nec celerius statui
potesf, si aliqua infer indicfam et celebrafani hocanno synodura istam, mora itinerum convocatissuffraganeis episcopis concedi dcbot. Ouamvis si
candide vcrnm faleri debcam, valdc ardiium adpriiilcnfeni nileiii videfur, crederc.fempore fcrventis
in hac urbc ferrre mofus, connuere voluisse adeamdcm provinciales epcopisos, accolebralam fanfasoleiiinitalesynorium memoralam. Qiiorirca non abs
re esscl auluninrc. ea. qu.T» tanqiiamposf conciliumacfa inferius narranfur. contigisse revera femporeterra; raotus, sed ea Landulphuin nostrum hic
prtepostere congessisse,ut ostenderet male affeclum
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 755/782
1505 HISTORIA MEDIOLANENSIS. 1S06
in prato Sancto (9), quod dicifur Brolium, ubi A vit,licet illumRolandumessemenfitum approbatis-
archiepiscopus et coss. duo tiieatra constitue-
runt. In unoarchiepiscopus cum episcopis,et abba-
tibus, et ecclesiarum praelatis stetit, et sedit ; in
altero coss. cum juris, leguui et morum perilis
atque in circuitu eorum atluit innumera multitudo
clericorum et laicorum, mulierum quoque, et vir-
ginum esspectantium sepelilionem vitiorum, et
suscitationem virtutum. Veruntamen presb)'ter
Olricus de Sancto Martino, qui pro domino suo
Grossulano adliucinRoma viventecrucem ferebal,
nec ego qui pro me, meoque magistro. scilicet
presb^tero Liprando jam Pontidii sepulto justitiam
querebam,et crucem portabam, in eloquio illo sive
tempore audientiam habuimus,Jordano prohibente
atque in me furente. in isto namque tempore
terreemotus Jordaaus,ejusque vicedomiQusOlricus
una cum quadam turba pravorum (') hominum "
descendit ad Arenchium (10), ubi plures homines
me absente invenit, atque ego,cum essem penitus
hujus concionis, sive Arenehii igaarus. Rolandus
ablaticus Lanfredi coram Jordano, totaque iUa
gente mentitusait: Me fore perjurum Jordani,quem
Jordanus mendacu hujuscertissimus non correxit,
sed conticuit.Viacedominus verotenore me exusa-
semper fuisse erga se animum Jordani ; concilium
tamen dilatum tuisse, quousque depulso timoreprfceleriti iafortunii, securius agi res posset. Hocenim posito facilius admitti queunt, qua; Puricellius
aduotaverat, videlicet celebratum vere fuisse conci-lium decem cuiu dimidio mensibus aiite Paschalis
mortem : sic namque m 6 .Martii diem synodusincidisset, quo tempore pax animis agitatis redire
polerat, quieta jam tellure ab idibus tebruarii. .Ne f;
tameu huic opiuioni, a me prolata;, indulgentior
sim, vetal Landulplius ipse, qui cap. 35, narrat in
Terdonensi palatio, ab episcopis et cardinalibus
Callistum 11, comiiantibus, declaratamfuisse u-ritam
sententiam quauidam. u QuamJordanusarchiepisco-pus cum suis consulibus, iu tempore terra; motus,de suo tbeatro divulgaverat, » Id enim procul dubioad hoc concilium relerri videtur.
(9) Quinam esset hic locus, Pratum sanctum,
appellalus, nullum in antiquis urbis nostraj monu-meutis vestigium inveni. Fortasse in archetypolittera tantum initialis S. legebatur, quam.-Vmanuen-sis pro Suncto eiaraudam putavit, cum tamen scribi
deberet scUicet, queuiadmodum in altero ex mss.Biblioth. .\mbr. expresse legitur. Certe Landulphuscuuj de altera svuudo a Grossulano celebrata in
hoc eodera Prato sermonem habuit, cap. 9,
Sancti vocem minime adjecit : vide quae ibidemretulimus.
() A. "2, puucorum.(lOj Describil hoc Galvaneus Flamma in Chron.
Maj., cap. -43, his verbis : Inter ecclesiam majo-
rem et ecclesiam S. Theclae fuitquoddam sediliciumdictuin Arena, nunc dicitur Arengum, et eral
rotundum et magnum, cujus muri erant alti, nigro
et Alba marmore vestiti, et erat locus atrocitalis
magis, quam consolationis, quia rei ibi punieban-tur. » etc. Ue hoc arengo merainit Tristanus Cal-
cUus ad ann. 110:2, et Puriceliius plura disserit in
ilou. bas. Ambr., num. 441.
(\l) In calalogo archiep. .Mediol. ms. in Bibl-
Ambr., quem couscripsit presb. Antonius Coufauo-nerius anno 1408, ubi de.^lamanno, seuAdelmaunoarchiepiscopo nostro lit mentio, haec leguntur ;
sime novil. At ego longe magis soUicitus, altera
die veniinlocum,qui dicitur Brolium archiepiscopi
(ll),ibique cum teuerem crucem (I2i,et pigaus(13),
in manibus meis, et projustitiamihi conservanda
quaererem audientiam ab ipso Jordano, et cuncto
populo, ibi timore ruinae materiarum congregato
(ti), ut missam et predicationem audiret, idemJordanus in me abusive clamavit: Landulphe,homodiaboli, tace. Sedet cumvidissempopulum et gen-
tem fere totam intenderead vocem meam,prosUuit
decathedra cum furore dicens ; Siillum audieritis
me non audietis. Tunc furenlis turba populi oblita
sui jurati juris (15), vociferavit mihi ; Tolle te hinc,
tolle. Ab eis itaque recessi. Sedhi,qui ibi, etalibi
pacem, et remissionis peccatorum (16) tam in isto
pontifice quam a sullraganeis ejus, consulibus
ejus susceperunl, nondiu misericordes aut pacifici
hubiti sunt.
CAPUT X.\X1I
Morluo Paschali imperator Burdinum in antipapam
eligi fecit, quem Gregorium nomitiavit.
Paschalis papa, ad quem religio et remissio
peccatorum tunc spectabat, post hoc coLloquium
tempus terree motus non ultra decem menses, et
« Extra civitatem erat Brolium, ubi nunc feria 6
fiunt nundinEe, quod appellabatur Brolium archiepi-
scopale, ubi statutis horis diei aliquas pias causasaudiebat. » Fortasse conditura erat hoc Brolium
archiepiscopi ea in area, qu* etiam in pra'sens niin-dinis preecipue equorura quolibet Sabbato inservit,
jacetque ante Ticinensem portam in amplam pro-tensa planitiem.
(1:2) Is enim Italorum mos erat, ut habentes que-
relas crucem manibus praeferrent, teste Hadevicoin continuat. Oltonis Frisingen. lib. ii, cap. v, de
quo fuse Osius in notis ad MorenEe historiam,
nura. 64, atque adhunc morem revocanda sunt quae
de cruce perlata vel a se vel ab aliis in hac historia
pluribi narrat Landulphus.1 13) Nempe vadium, seu fide jussionem : ea enim
forinula oliminjudiciisobtinebat, ut de prosequendaappellatione pignus daretur. Hujus rei exemplumreperies iu Annal. Rogeri de Hoveden. part. poster.
pag. mihi 693. Plura lege in Glossar. Uucangii v.
Vadium. Antiquis erat vadari, vel vadimoniwn siste-
re, promittere concipere, ei obedire, ut in Brissonio
De verb. signif.
(14) Hinc quoque dignosci polest, acta haec fuisse,
vigente adliuc terr« motu.(li) Libertatis videlicet publica auctoritate fir-
mata;, quia cuique licebat eo in loco jus suum
Q proferre.
(16) Mellige quo adpwnam,q\isi indulgentiarum
munus est, nec plenaria dabatur, cum permagnatum foret episcoporum parcitas in iis dispensandis
ut docetThomassinus Devet.
etnov. Eccles. discipl.
part. i, libr. n. cap. 13, num. 3 et seqq. Certe in
dedicatione ecclesise S. Sepulchri solemuiter pera-
cta anno lloO. Anselmus archiepiscopus noster
eamdem visitantibus tertia; tantumraodo delicto-
rum partis remissionem indulsit, ut in docuraentopenes Puricelliura ad annuiu i llum relalo legitur.
Ex Urspergensi vero constat, eliain ab ipso Pascha-
li 11, suuirao pontitice nonnisi 40 dierum indulgen-
tiam concessam fuisse anno 1116 visitantibus, ac
veuerantibus limina apostolonim.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 756/782
1507 LANDULPHI JUNIORIS 1508
dimidium visit M). In terapore ciijus morlis impe- Aratoi-.audita legatioQeKomanorum \ii, aTaurineu-
sium partibus (3), Romara adire fe^itiaavit (4). Ex
qua urbe simul cum Romanis quarto nonas Marlii
misit Gagelas Ui) legatos legandoJoanni Gagetano
electo iu papaiu, caniiiialibus quoque et episcopis
qui cum ipso erant Gageiis, uti Homam redirent
et in ecclesia B. Petri hoc quod facieudum erat depapa subslituendo una cum istis juste et catliolice
facerent (6).Sed septimo Idus ejusdem Martii in
ecclesia H. I^etri prat-sente imperatore Heinrico, et
populo Homano cleroque astante, in aliquo illud
responsum quodlegatiiniperatoris Romanorumvel
curo eligentibus a prfenominato electo audierunt
susceperuut quodanimodo relatum est, videlicet
quodiupro.ximoSeptembri ipsecum cardinalibus „
et episcopis proviuciarumMedioIani vel Creuiouae
esseH7), et tuuc Romani, et imperator quid agen-
dum sit dese in papam electo, vel alium subsli-
tuendo perdoctrinam cardinaliumet episcoporum
sufficieater cognoscerent. Romani vero noa intelli-
Cap. XXXII. — (i) Obitus Paschalis incidit in
diem "21 Januarii anni 1118, ut 1'etrus Diaconus,
Chronograplius Malleacen. et PanJuIphus Pisanus
testantur ;quaravis hic postrenius in Vita ejusdeui
Pasclialis ponat xv Kal. Februarii , errore for-
tasse Araauuensis, cura scribendum esset xu Ka-
lendas, ut exipsoniet 1'audulpho eruitur, qui post
tres vacantis sedis dies electiouem successoris die
23 Kebruarii conligisse asserit.
(-2) Qua vide licel raonebatur de festinata electionein suumiura pontilicera Joannis Cajetani S. H. E.
cardinalis sub nouiine (lelasii II. Hujus pontifi- qcis Vita a Paudulpho Pisano familiari conscripta
cum prolixis commentariis Constantini Cajetani data
est tonio III colleclionis.
(3) i\on a Tauriiiensi, sed a Padiiano agro pro-
fectuui fuisse Henncum, ul Roraara se conferret,
scribit abbas Uspcrgensis ad hunc ann. 1118, ideni-
que Iradant Gobelinus Persona tetate vi, cap. 38,
ac Sigonius Deregn. Ital. Quid si forle Landulpbusscripserit a Tarvisieiisium partibus, ejusque loco
Amanuensis, male inlellecto verbo illo, reposuerit
Taurinensiumf Si genuina esset lectio, quam alTert
Pagius junior in Ijreyoria Antipapa num. 57 ubi
verba Llrspergensis abbatis adducens, loco dumPaduanis regionibus immoraretur, legit Padanis re-
gionibus, concilian possent, qu» de discessu Henrici
a Taunnensiuin partihus Romain versus tradit Lan-dulpbus nosler. Atlauien, cum in Chronicis Ursper-
gensis abbalis a lue inspectis clare legatur Paduanis7-egionibus, nec aliudejusdemexeinplarviderim, rem „indecisara relinquo, quam nonnisi ex diplomatibus,
si quae emerserint, elucidari posse existimave-
rim.(4) Diera ingressus Henrici imp. in Urbem adno-
tavil Falco in Chron. nempe secundam Martii in-
gredientera : noctis enim silentio, et instructis insi-
diis Romani inlraverat.
(.0) Id est Cajelam Gelasii II palriam. Causamprofectionis narrat pra;dictus Falco . n Aposlolicus
itaque regis ipsius adventum sic latenter dcpreben-
dens, reminiscens qualiterrex ipse dorainum papamPaschalem ejus pra-decessoreni, elcardinales fraude
et dolo cepissel, absque mora cardinalibus co-n
Tocalis fluvium Tiberis ingressus est, deindeprosperis vcntis mare sulcantes pervenerunt
Calenum (verius Cajetam), ut notat etiam Pa-^ius. >
gentes hanc jfesponsionemfore sufficientem etlegi-
bus, et canouibus, atque siiis petitionibus conve-
nientem,commoticlamaverunt ; Nunquid honoremHomaa voluut illi transfeie Cremonae ? Absil 1 Sed,
ut ubique valeamusasluliaseorumopprimere,quia
nobis exierunt, et Cajelas fugerunt, secundumauctoritatem legum et canonum eligamus uobis
papam prudentem, et bouum juxa ista,vel consi-milein formam verborum Romanorum, Magister
Guarnerius de Rononia (8), et plures legisperiti
populum Romauumad eligeudum papamconvenit
(y), et quidam expeditus lector in pulpito S. Petri
per proxilam lectionem decreta pontiticum de
substituendo papa explicavit. Quibus perlectis et
explicatis.totus populus eligit in papamdS) quem-dam episcopum Hispaniae Ul), qui ibi aderat cumimperatore. Quem electum imperator duxit iu
pulpitum, ubi ipse electus interrogautibus de suo
nomiue dixit :Meiim nomen est Curdinus(l2) ; sedquandopapaUrbauusordiaavilmeepicopumnomi-navit me Mauritium (13). Tunc quidam de indutis
(6) Diversimode legationem hanc refert idem Fal-
co ; inquit eniiii, delegasse Henricum ad GelasiumII nuntios, ut iu Urbein reverloretur, quoniam adejus consecrationein libentissiuie interesse, et coi'-
roborare desiderarel, sed animadversa imperatorisncquilia a summo pontificeincrepatosfuisselegatos,
ac re infecta dimissos.
(7) Ha;c eadem narrat. Gelasius ipse in epistola
ad Gallos, qua; in tora. .V iJoncil. Labbei pag. 817,
legilur. Conlroversiara lainen ibidera decidendaraeam esse dicit Gelasius, qua; inter Ecclesiam et
regnum vertebat, non quee hic subjungitur de ele-
ctione facta aut substitutionefacieuda suiurai ponti-
flcis. Itera non in proxiino Septenibrise adfulururaMediolani, vel Cremona; ait, sed in proxima b. Lucib
festivitate, quaj die 18 Uctobris celebratur.
(8) llunc raeinoral Otho .\lorena in Hist. rer.
Lauden. adann. 1138, eumque ail fuisse magistruraqualuor insignium legis doctoruin, quos ad collo-
quiura cuiii Italice principibus in Ronchaliis iniliuiu
Fridericus /Knobarbus ucciverat, subditque Disti-
clion, quod in extreinis laborans confecit, cuiii adiscipiilis suis interrogarelur, quein ei quatuorillis doctoribus successorem sibi in cathedra desi-
gnaret.
\9) Id esicongreyacit.ifO) Quo die peracla fuerit nefaria htPC electio-
docet ipsemet Gelasius in epist. suprad. in qua scribit
fuisse dieiii 4i a sua electione, nempe nonum, vel
deciraum .Martii. Consonat auclor noster, qui ad vuIdus ejusdem mensis ferale hoc schisma conflatumtradit.
(U) Fuerat prirao hic pseudopontifei episcopusConimbricensis, inde vero deluncto S. GerardoBracharensi archiepiscopo, in illius sedem succes-
seral anno 1110. Pallium a se eidem datum (cum
videlicet sub Paschali II, diaconi cardinalis etcancellarii raunus obiret), testalur ipse Gelasius II,
in epist. sup. relata.
(1:^) Varia de lioc noniine inter scriplores agi-
tantur, ut tradit Raluzius ejus Vila lom. III miscell.inserta, quitaraen Hoderico a Chuna in llist. eccles.
arcliiep. Rracbaren. adlia;rel, ul credat, gcnliliumhoc ipsius cognomentura fuisse.
(43j An priino inditum illi foret hoc nomena sumrao pontifice, an vero propriura ipsius
esset, detiniri hinc facile nequit. MauritiumBurdinuoi appellatum simul fuisse tradunt insi
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 757/782
1509 HISTORIA MEDIOLANENSIS. 1510
habitu ecclesiastico de pnlpito ad populum tertio
clamavit ; Vultis domiauui .Mauntmm in papam ?
Qui tertio respoQdeutes et clamantes, diserunt
Volumus.Tunc ipse cum cteteris astantibus ciericis
aperlo libro super huncelectum, et mantocooper»tum sublimivoce clamavit, dicens : Et nos lauda-
mus, et contirmamus domiuum Gregorium. Faota
igitur electione ista ad huac modum, imperatorhunc papam suum Gregorium (14) permovit ; et
per castrum Sancti Angeh in palatium Laterani
perduxit. In quo iste pontifex, si fas est dicere,
cathedram sedit et prandmm sumpsit, et perno-
ctavit.Alteraverodienullomedianteidempapaeum-
demimperatoremadipsumpalatiumsu.scepit.atque
cumipsoadeccJesiamsanctiPetri rediit,ante cujus
et super cujus altare de clero coram imperatore, et
pluribus Komanis in eademdie ad ordines promo-vit, et missam cantavit, ibique per quot dies et
menses habitavit {15), et fidelitatem suscepit.atquesplendide de lege Dei, etecclesiaslicis consuetudi-
nibus praedicavitabsque ullorancore.pacem regno,
et sibi,etsuum papam Gaietano Joanni papaelecto
gnes scriptores apud Baluz. loc. cit. Fortasse, cumse prius Burdinum tantummodo passim diceret,summus pontilex, pro more episcoporum nullamfamilite mentionem suis in lituJis gerentium, ipsumex baptisnii nomine Mauritium nuncupavit.
(14i .\empe VIU liujus nomiais.(15) Usque ad secundum Junii ejusdem anni 1118
Burdmum sub Gregorii VlJi nomine Koaue mansisse
cerlum ex est Fetr. Uiac. Jib. iv, cap. 64, qui eodie, Pentecostis solemnitati lum sacro, Henricumimperatorem iterum coronatum ab ipso fuisse te-
statur.
(.16) Seu per contemptum derisit.
(17) Slatim a coronatione in Liguriara rcdiisse
Henricum, tradit fetrus Diac. loc. cit. Conlmuatorvero Chronici bigeberti hsc insuper addit ad huncann. 1118 : « Henricus imperator ab Italia in Lotha-riogiam repatriat, etsecundum dlud : Qui a multistimetur, necesse est ut niullos timeat, conjuratos in
se regni principes modo minis, raodo blanditiis,
modo vi, modo salisfactione ad pacem invitat. »
(18) .•Vltera lectio ms bibl. Amb. habet iecurumduxit, mcongrue tamen : Henrico enim discedente,non iJJico Sutrium petiisse Burdinum, sed Kom<eadhuc moratum fuisse ex PanduJpho in GeJasii vita
discimus, quide Henrico loquens, ait : « Eadem via,
qua venerat, tn ALamanniani rediil,idolosuo in urberelicto.
Cap. .X.X.KIII. —(1) Legendum papa, pro ut in
altero ex. mss. bibl. Amb. congrue scriptum repe-ritur.
(2) Eodom circiter die, quo superius diximus ac-
clamatum Komee pseudopontificem Burdinum, con-secratus estCaielae legitimus pontifex sumtnus Ge-lasius. Cum enira lantumdiaconusforet eo tempore,quo ad supreraam sedem proraotus fuit, et teste
Falcone Beneventano loc. cit. nonnisi jejunii tem-pore, id est in iv. Teraporibus sacri ordines con-ierrentur, uon potuit, nisi nona die .Martii, in quamanno Il48 iucidit Sabbatum iv Temporum vorna-lium, presbyter ordiuari, dieque 10 Komanus pon-lifex consecrari
;quocircaemendandum l^andulphi
lextum male ab .Amauuensi descriptum, ubi legitur
Gelasius infra Kal. Hartd in papam conMratur ad-verlit Pagius ad ann. U I», num. 0.
(3; Uuo lantum mense, et paucis diebus Romaesedisse Gelasiumll, cumprimo ad catbedram S. Pe-tri ascendit, ex superius dictia patet : creatus si-
A exclamavit {l6),donec imperalor iterum ad Ger-
maniam rediens, (17) ipsum Gregorium suum pa-
pam in Sutrina civitate, quasi securum fecit (18).
CAPUT.\.\.\HI.
Gelasius papa Gaietce consecralus Januam, et Pisasfugit ,tandem in Franciam,ubi moritur
Tntemporibus autem istis, iu quibus,hic Grego-
rius de clero quemdam ante altari sancti Petri adordines promovit, Gaietanus in papa electus, et
presbyter, et propterea (I) apud Gaietam soJemni-ter est coasecratus, \1) Gelasius papa secundusest vocatus. qui etiamper plures dies et menses ^3)
cathedram apostolicam in Lateraao sedit,ipsumquepalatium cum cardinalibus et episcopis habitavit.
Deiudeipse cum navigio Pisas, Januam, pluresque
_ civitates, et loca stiper mare posita quaesivit (4).
Eadem navi ejus aftixa S. ^Egidio (5) regnum Fran-cia3 intravit, et cum benigue fore recepius a prin-
cipibus illius regni (6), de mundo migravit Du-niaci (7). Cui ViennensisiUe episcopus successit(8)
de regia Stirpe genitus (9) et synodum, quam ipse
papa Gelasius convocaverat iste archiepiscopusre-
quidem summus pontifei 23 Januarii, die secundaMartii Urbe abscedere coactus est, raetu Henricijain ad portijura S. Petri concubia nocte latenterproperantis. Burdino vero atque Henrico post Pen-tecostis festum Koma digressis, in Urbein rediitGelasius, peregrini tamen potius quam doinini spe-cie, ut loquitur illius itineris comes Pandulphus
;
sed pauco etiam tunc tempore morari potuit ibidem
optimus pontifex, Henrici fautoribus denuoinipsumper arma iasurgcatibus, adeo ut Kalendis Septem-p bris vix elapsis, Pisas solvere, atque in Gallias rai-
grare selegerit, ut ex Falcone jam memoralo te-
statum haberaus.
(4) Gloriosa ubique pietatis, ac muneris sui pon-tificii monuraenta reliquit Gelasius, quaj hic recen-sere non vacat, sicuti nec loca mari circumllua abipso in itinere peragrata, quse ab auctore nostroinnuuntur, cum ha;c in Pandulpho superioribus to-mis edito, et in utroque Pagio legi commode pos-siat.
(3) Attigisse portum S. yEgidii cum sua navi Ge-lasium scribit Fandulphus citatus. Cum tamen fa-
num S. jLgidii, in Occitana provincia positum, unaleuca a Kliodano lluvio distet. appulisse ad Khoda-num Fagiusasserit ubi supra num. 14.
\!6) Id tradit etiam Falco Joquens de Gelasii inGallias accessu his verbis : tContinuo archiepiscopiomnes, et episcopi, proceresque alii, gaudio cumineffabili, et honore immenso eum susceperunt. «
j, (7) Legendum CLuninci, quo se perlerri, cum .Ma-" tiscone gravissima aegntudiae laboraret, iastantis-
sirae praBcepit, ut Hugo monachus Cluniacen. apudPag. ad ann. 1119, num. 'A testatur ibique extre-mum vitse suao diem imposuit, pleuritico morboconsumptus, die 29 Januarii anni 1119.
(8) Guido Viennensis archiepiscopus post duorumdierum interpontificium, Kal. videlicet Februarii,ut contra Ordericum et Papeprochiuiu statuit Pa-gius loc. cit. num. 5, Gelasio successit sub nomineCalisti IL
(9) Patrem habuit Willelmum Burgundife comi-tem, sororem vero noraine Gillam, qu:e Humberto11 comili .Maurianensi, seu Sabaudias nupta Adelai-dem peperit Ludovico VI Francorum regianno lUoiu malrimoaium collocalam, ut Pagius Joc.suprad.lestatur. Consanguinitatis lineatn a regibus Alaman-niae, Franciae atque Angliaa duxisse scribit PanduUphus iuejusVita,
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 758/782
ISil LANDULPfil JUNIORTS 1812
mis celebravit(lO). Sed priuscum imperatore col- Aloquiuiu (H) habere disposuit. De concilio autem
isto, sive colloquio plura scribere, digitum me»sexagenariae aetatis (12) non constriago.
CAPUT.KXXIV.
Bellum inter mediolanenses, e Cumanos orilur in
quo civitas Cumana destruilur.
Sedadpreenotantiaminquietudinem Langobardo
rum,meamque molcstiam redeo. Quoniam quidemubi imperator a Koma exivi (1), et se a pra>dicto
papaGregorio siveBurdinoprolongavit.moxmanus
Guidonis Cumani episcopi, ejusque militum,et ci-
vium violenterappretienditLaudulphum Carcanen-
sem Mediolaoensis Ecciesi» clericum ordinarium
et miiiistrum (2), atqui; in ipsa apprehensione iu- gterfecit Oltonem ipsius Landulpiii nepotem (3', et
urbis .\lediolani egregium capilaneum.Hinc Jorda-
nus pontifex Mediolauen, concionem militum, et
civium clamantiumin Cumanos (4) intravit. Ibique
connumerandoet]amentandoquampluramala,qu8e
Cumani fecerant in rebus, et omnibus archiepi-
scopalus Mediolauen. ipsam turbam concionis adfaciendam vindictam inflammavit. Eodem quoque
tempore idem pontifex Jordanus obseratis januis
ecclesiarium suo populo negavit introitum(3),nisis
materiali gladio viadicaret malitiam Cumanorum.
(10) Indictum, fuisse a Gelasio II concilium in
media Quadragesima Remis celebrandum tradit
Eadmerus cocevus scriplor apud Pagium ibid., num.2. Votum Gelasii absolvit Callixtus II, a quo vige-
sima Octobris die anni 1119 celebratum Remis fuit Cconcilium a Labbeo tom. X relatum.
(1 1) Series Imjus colloquii vere statuti, sed mi-nime iuili ob malam Henrici fldem, disserte descri-
bitur in Hessonis scholasticicomraenlariolode Actis
hujus concilii Kemensis, inserto iu Concil. Labbei,
tom. X, col. 872.
(12) Hinc annus, quod Landulphus in lucem edi-
tus est deduci potest, sexagesimus enim circiter
saeculi XI esse debuit, si calculus anuorura ab liujus
concilii celebrationedesumatur..\ttanicn cum primo
hujus historite capite Landulpbus asserat, se tein-pore Kobaldijara infuiam archiepiscopatus Medio-lanensis ferentls scribere incffipisse, astas illius
nonnisi ab anno 1135, quo liobaldus electus est ar-
chiepiscopus, aut aliis duobus, in quibus historia
ha-c desint, coraputanda est : quocirca dicendura,Landulphum circa annuin 1077 enatura fuisse.
Cap. X.XXIV. — (1) Post diein nempe Junii anni
M19, ut superius dictuni est. D(2) Id est diaconum. Violentse autem hujus ap-
prehensionis ab auctore nostro relata; causa fuit,
quod Landulphus ab llenrico imp. institutus fuerat
ejusdem urbis episcopus contra eumdem GuidonemGelasio II legitimo pontifici adhaerentera, ut in de-
cursu hujus cap. Landulphus noster narrat.
(3) In hoc turaultu non taiu Otlonem, quam alte-
rura ex ejus nepotibus nomine Bolanum, imo etiamLandulphura ipsuin pseudoepiscopuin. dum armacapiunlur, inleremplum Tristanus Calchus lib. vii,
Hist. patr. et Ughellus in episc. Coraen. nuin. 48tradiUere ; falso tameo. Ex noslro enim auctoreconstat Landulphum prcedictura e vinculis paulopost a Mediolanensibus ereplura, ut infra narralur,
(Ij Tristauus Calclius loc. cii. reni narrat, quaeMediolaneusium irae inComensessuccendendsfacessubdidit, eaque referlur etiam a Uenedicto Jovio
Demum ad sonitum vocis, et jussi hujus pontificis
Mediolanensis populus coepit facere guerram Cu-manis, ^6) atque in primo exeicitu, quo Mediola-
nenses castra metati sunt in Caneto (7). civitatem
ipsam Cumanam occupaverunl, ipsumque Lan-dulphum, qui inveslituram Cumani episcopatus
a rege (8), et ordinatiouem a patriarcha Aqiii-
leieasis(9)suometropolitaoosusceperat,decaptione
liberaverunt. Sed Cumani illico restiluti Mediola-
nenses expulerunt, et quos invenerunt jacentes ia
fuga, sive ia spoliis oneratos, et morte, et iu ore
gladii dimiserunt (lO).Guihcionem veroKucardumet Lanterium Siclieri, quemdam quoque meum ne-
potem et plures de egregiis militibus, et civibus
Mediolani resistenlibus ipsis fugentibus occiderunt
Marchiones vero et comites Longobardias in haclempestale (11) convenerunt Mediolani, ut ibi co-
ram episcopissuffraganeisetcomprovincialibusex-
plicareut imperatoris innoceatiam, et ipsum impe-
ratorem perducerent in archiepiscopi et episco-
rum benevolentiam. Episcopi itaque consedentes ia
palatioMediolaneosi,uaacumarchiepiscopo atteote
audieruiitmarchionesetcomites fideliter loquentes
de domiuo suo,propter quorum verba quamplures
arbitratisuntimperatoremesse alienum ab excom-
municationis culpa(i2). Sed dum archiepiscopuset
episcopi conteotiose adversus marchiones etcomi-
lib. 1 Hist. Novocom., videlicet conjnges et propin-quos interfectorum, vestes laceras et adhuc san-guine infcctas .Mediolanum detulisse, et cum lacry-
mis, ac miserabili ejulatu Jordano arcbiepiscopo,
et cuncto populo ostentasse, rogTisseque. ne tamssva, ac inhuraana crudelitas inulla relinqueretur,
Motos inde lacryinis, et habitu squaleotiura cunctosad commiseratiooem, tandemque decrelum bello
prosequendam injuriam esse, Alteram tamen cau-
sam Jordano fuisse, ut ad bellum contra Comensespopuluin suura armaret, affert Landulphus ooster,
nempe niala, quae Coraenses in rebus, el hominibusMediolanensis sui archiepiscopatus perpetraverant,
(S) idest interdicti paMiara coiuminatus est.
^6) laciEptuiu fuisse hoc bellura contra Comenses
auno 1120 Sigonius asseruit De regn. Ital. lib. x,raale tamen, ut ex nostro auctore pcrspicuum fit,
illud alfligente eideraanuo,quo Henricus imp. Komadiscessit. id est 1118, ut jam prajnotavimus.
(7) Ager est adjacens duobus insignibus vicis Co-mensisditionis, G?-(ni'toYo videlicet, &c Lucino.
(8) Henrico nempeliiijus uoininis IV, qui eumdeinin episcopatum substiluit Uartuvico ejusdera urbis
episcopo ab ipso oliiu instituto, ac defuncto anno1093, vel l09i, ut priraus Alorsius Tattus docet in
Annal. Comen. ad ann. 109;i, num. 18 : praeterea
vero Landulphus ab Urbaoo II excommuDicatus,at-que ab episcopali dignitate detrusus fuit anno 1093,
utidem Tattus ad hunc aoo. refert.
(9) Ulrico scilicet, quem ultra aonum 1118 Vitamproduxisse, additameuta in Uglielli Ital. sacr. tom.V,edit. Venet., oum. 57 comprobanl.
(lOj Pugnam hanc diserte Calchus describit;
plura in Comensi anonymo leges.
(11) Idest hoc anno 1118.
(12)Henricus in pluribus conciliis excomrauni-calus fuerat, et io ipsa etiam hac nostra ecclCNia
S. Theclae, ut initio cap. 3i narrat Landulphus. l'o-
stremo eliaiu eum cum idolo suo, id est Kurdino,anathemate cooflxeratGelasius 11, cum Capuse mo-raretur, tesle abbate Urspergensi ad hunc ann.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 759/782
1S13 HISTORIA MEDIOLANENSIS. isates duces et reges (13) disputarent, milites et cives A atque eorum pontificum. et consulum.vidi domi-.Mediolani in atrioecclesia!jurabantfacere giien-aiii
Cumanis, donec vicura et coloniolam ()4i destrue-rent, civitatem quoque ipsam dissiparent. liuic
autem jiiramento manusVidonis ((3) episcopi Cu-manorum resistit (16). Sed Arduinus ejusdem epis-copatus advocatorin) consensit, et ut ipsum jura-
mentum compelleretur, multum studuit. Verum-lamen utrorumque, scilicet Vidonis et hujus advo-cati studium,recle,sive non recte.dicitur fuisse ini-
quitatisseminarium.Inquoenimseminequisvivensviditlot pessimaopera? lu hocsemine castramultaet jucundissima, et oppidafortissimacum habitan-
tibus.etvillissuisutrobique.etsinon.Bquecombustasunt, et destructa. Naves qiioque multae, et belli-
num papam Calixtum.et Jordanum archiepiscopuracum pluribus ecclesiasticis, et sajcularibus virisilhistribus consedere ia Terdonensi palatio (1), inquoiiim praesentia quasrete meae causam protuli,scilicetde D. Jordano, et querendo introduxi inju-rias, ethomicidium (2), quod manus ejusfecitiame, prffiter litteras quas D. papa Gelasius misiiUi prome, quarum execiplum hoc est :
« G. episcopus, servus servorum Dei, ven. fratriJoRD.t.No .Mediolanensi archiepiscopo salutem etapostolicam benedictionem.
< Frater iste Landulphusabecclesia sua se que-ritur exturbatum. Quod aulem ab eo queritur |3)lit titulationis suae certificationem exhibeat C) se-'
' - -..v^uic outc <jciiiiji;aiiuuem exnioeat (\ sb-cosse cum viris, et innumerabili multitudine homi- g cundum H. Gregorium ridiculum demonstraturnum in lacubus submersse jacenl.lpsa tandem ci
vilas suis evacuata cultonbus,Iaorymabilibus ocu-lis suam ruinam quotidie videt (18), vel pluresquoque de clero et populo totius orbis propter di-versa studia (19) Roiuani pontificis, et ejiisdem ur-bi.s, etecclesiae Patritji, et advocati, sive pie, sivenon pie, dicuntur certare ad animarum perditioneraet maximam corporum confusionem. Ego autemmemorhorum malorum diversassufifero perturba-tiones,nonquia schismasedeat inanimo meo, sedquia schismaticis usurpantibus res meas non con-sentio. De ipsisapudpontifices,sacerdotes, militescives, con^ules, el reges justitiam quaesivi, et
quaero.
CAPUT XXXV.Bistoricus ante Calixtum papam Terdonse el Pla-
centise de Jordano Irustva conqueritur.
Guerra Cumanorum el Mediolanensiumdurante,
(13) Pagius ita explicat, id est jura prcetensa aregibus Loitiiohardix. Certe Italiae reges sese iu juraecclesiastica plurimuni intrusisse, ex historiis illiuspevi notum est; conlrahaic declaiuabat archiepisco-pus nostcr.
(14) Duo Comensis civitalis subuihia, qu» velutduo bracliia lacuui inlluenlem
complectebantur.(1.5) Neuipe illa pars populi, qua; Guidoni Co-mensi efiiscopo adhajrebat.
(16) Lege restitit.
(H) De.;eptus est Tattus ad ann. 1124, ab hocnoinine existimans esse gentilitium familia;, quo-circa eum sub num. 1114 aperte asseruit ex advoca-torum familia progenitum ; quam longe tamun hoca vero absit. qui modice in historia versatus sit,facile deprehendet ; id enim ofllcii nomen erat, utdilucide ostendit auctor noster, et fuse Du Cangiusexplicat. ubi de adrocatis ecchsiarum disserit inGlossar., tradens eorum munus fuissejuraet bonaecclesiarum tueri, atque ideo defensores etiam pas-
sim soliios appellari.(18) Bellum hoc, decenriii odiis grave, fervensque
assidua strage ulriusque parlis, ac ob lacrvmabi-iem arcium pagorumc(ue ruinam feralis memoriee,magna ex parte descripsit Corius et Calchus lib. viiFlist. palr. Integro tamen poemate complexus estAnonyiMus Comensis eo ternpore vivens, quod hicproxime editum eruditis adnotationibus illustravitvir cl. mihique ingenii amoeoitate ac doctrineeprieslantia suinnie charus P. Josepu Maria Staui^ja;quocirca hicdiutius immorari supervacaneum cen-seo, eidemgloriam elucidati hujus beili ultro re-
Patkol. CLXXllI.
Quod enim est, juxta ejusdem beati Gregoridicta et legum statuta probare debel, alioquianon est huic calumnia hujusmodi occasionibusimpingenda : sed nisi aha causa impediat, su»restituatur ecclesiae. Datum Gajetffi Idibus Mar-tii (4).
Ipse vero Jordanus cum non haberetunde se suam.que turbam excusaret, et ibi corampapa taceretin-terrogatus ab abraham presbytero,etmagistro suocapellano ait : Quid debeo ei respondere ? llle nontenet me pro episcopo. Tunc dominus LambertusOstiensis episcopus (3), et domini Cahxti prolo-cutor(6) quasi papa (7)sua manu apprehendit
mestantem, et proferentem : Domine, ad ha:c debeorespondere, et ait roihi publioe : Frater,deposuistiquerelam tuam,et tempus Januarii non estaptumcalcandi uvas in torculari (8) : dominus quippearchiepisoopus occurrit nobis propter eos, qui in-
linquens.
(19) Schisma videlicet Burdini catholicam con-volvens Ecclesiam.
Cap. XXXV.-(l) AnnoliaOCalixtus II,., per-agralis Provincia; partibus, et Alpiura difficultatetranscensa, . ut loquitur card. Aragonius in eius\ita tom. III edita, . Ad S. Arabrosium (oppidlimprope Susara) eum jucunditatepervenit, inde ad po-pulosas LorabardK-e civitates » descendit, et Ter-dona>circa finein Quadragesimae constitit.'
(2) Melapliorice id assent Landulphus, de iu-ribus suis quodammodo jugulatis : morluus enimcon((ueri non poterat.
(3) Lege qutritar, ut in aliis bibl. Ambr. mss(') A. 1, cohibeat.
(4) Anni videlicet 1118 : iUuc enim appuleratsexta circiter ejusdem mensisdie.
(.T) Suramus posteapontifex sub noraine Hono-rull.
(6) Vox ista pro (irfuoca/o sumitur,pluraqueexem-pla prcfert Du Cangius in Glossar. prwcipue illud
pelitum ex vita S. Willibaldi in qua hoc habetur •
Et in celebratione concilii tanquara verus can-cellarius, ac prolocutor concilii a dextris archiepi-scopo proximus assidebat. >>
(7) Altera leclio ms. bibl. Ambr. mehus habetquasi propria ; particula enim quasi ab auctorenostro frequenter adhibita nil verbo, cui adiiciturminuit, ut cap. 1 iam nioniiimus.
'
[Hj Vulgare pruioquiuiii, ut quis imporlunitatisarguatur
;neque emm tunc Januarius mensis, sed
Aprilis currebat,
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 760/782
1515 LANDULPHl JUNIORIS 1S(6
siiiiantur graliana tmperatoris (9) ; voliuuiis ideo Aniinc aiidire deejus consolalione, et noii peiturha-
tione, alque cum ipso invenire, qualile valeninus
cuin isto domino nostro iiropere, el pmspere Ho-
luain adire, ejusque sedeiuobtiuere,Interiiu archi-
episcopus cinn istis, et aliis suis fratribus polerit
haliere consilliiin, et facere tibi boiiiim. Jnrdaniis
itaqiie eju-qtie cretus lociiliis de siia opiilentia in
illa vespertina hora, et dic altera palalium descen-
dit, et in tertia, qiiae dies fuit Dominica de ramis
Palmarum (10) in ecclesia Sancti Martiani cura
suis sutTiaganeis Petrura Terdonensem electum
licet modoabjectum (II) in cpisf^opum ordinivit.
la earlem quoque civitale et festivitale de ramis
Paliiiarum Giiazo clericus de Oico (*', et Mediola-
neusis Ecclesiae lector accepit chartam a pontifi- n
cibus, et cardinalibus subscriptam coiifiimaatem
ipsius Guazonis conjugium esse legitiinum, quodJordanus archiepiscopus cum suis consulilms in
tempore terrffimolus de suo theatro ^li) divulga-
verat esse adulterium. In die aulem altera, quae
fuit secunda fcria domiuus ipse electus papa Ter-
donam exivit, cum quo Olricus vicedominus Me-
diolanensis, Jordanoarehiepiscoporedeiinte Medio-
lanum.usquePlaceutiamivit, qui vicedoiuiaiiscum
intenderet excusare suum arehiepiscopiim, mihi
reiteranti querelam in Placentino palatio de sensu
suo ait : Ferocemanimumgeris. Cui quidam meus
frater Liprandus nomine, respondit : Sisecundum
(9) Jordanus enim archiepiscopus nosler in con-
cilio Mediolanensi sup, relato, strenue pugnaveratcontra marcliiones el comites, qui ad illud conve-
nerant, ut innocentiaiu Hcnrici tutareiitur, euui-
que in Jordani et suffraganeoruin benevolentiamperducerent.
(10) .^nno isto 1120, in diem II \prilis incidit,
Ul) Huic abrogatum fuisse ab Innocentio II, in
concilio Pisano Derlhonensem episcopatuni ob ma-nifestissiinas vitee culpas, testalur Ughellusin Epis,
Derthon. num. 5"2,
() A, 1 et 2, Oreo.
(12) Connotatur hic a Landulpho conciliuni iilte-
rum Mediolanense, ad quod soleinnius oelebraiiiUiiu
duplex in prato Brolii theatrum excitari jusserat
Jordanus de quo vide cap. 31.
U3) Fortasse opulenUa, ut de Jordano paulo ante
narratum est.
(I i) Id esl discutiendse.
(15) .Vloratuni fuisse PlacentiEe Calistiim eliamtransaeto Uominica; resuirecliunis festo. colligilur
e.\ diplomate ibidcm duto ix lialend. Mafi, indict.
xiii, Incarn. Duiu. anno 1121 (a-raj i isani). pnnti-
ficutus aniio ii, in tavorem ecelesiie S. Evasii de
Casali, quod ex ai'chivo ejusdein ecclesi;e adliuc
ineditum iuseruit bistoris siiae chronologica> ins.
prcedictiH ecclesiae Benediclus Collius ex oppido Lil
iMontislerrati, autiquitatis amantissimus, mihiquehutiianissime couimunicavit.
(Itj) Calixtus Koiuam pervenit tertia Junii die,
ul ex epist. .Eginonis abbatis apud Baroniutn adhanc annum ll20 constat.
(17) (Juie hic de Burdino pseudopontifice nar-
rantur, non ad Imnc anu. 1120, sed ad sequenteni
prrtinenl. Es Falcone siquidem Bi^neventaiio ha-
beiiius, eumdeiii viclum armis, Cci])luiiii|ue Hoiiiiiin
deduclum luisse, ibique ad ix Kal. .Maii camcloJmpositnm, ac per suiiraum i^noiuLiiain veslibus
ferocitatein vellet agere, in iina dieposset quinqiie
millia hominiim excitare, qiii piignarent bellicis
arinis pro se. Huic verbn vicedominus consensit.
Et doiuinus papa surrexit, et cameram intravit et
Cieieri qiii ibi aderant, potentes, tam episcopi
quam cardlnales, de suis coeperiint loqui contluea-
liis (13). .\t ego, ilhs diinissis, perveni ad came-rara, de qiiadoiuinus papa dignatiis exire ad me-dixit : Frator peciinia est res de qnahomo potest
facere multum bonum : tu pecuniam non habes,
nec tempus supersedenti causae tuae (14) nunc est
sed Deiis poteiis est dare, el transacto islo Pas-
chali festo (15) per vicedominutu mandabo ar-
chiepiscopn, iit non sit tibi molestiis, sedbenis;nus
Sed post hoc Paschale festiim Rotnani propere et
soleinniter susceperunt ipsampaparaCalixtum(l6),et ipse cnm Romanis Sutrium comprehendit Biir-
dinum papaiu (17), deiude et in loco, qui diciturCana(l8), posuit cotnprehensum.
CAPUT .\X.\VI.
Mcrtno Jordano Olricus eligitiir in archie/iiscopian
quiad dexteram Galixti papce sedit contranitente
Ravcnnate.
Deiis omnipotensnequeperlitteras domini Gela-
sii, neque per legatuiu (I) Calixti Jordanum mihi
siiavem, sive henignutn fecit sed de miindo illiim
tulit (2), et gratia presbyteri Nazarii primicerii, el
caRlerorum, quos suspectos habebam, et habeo,
Olricus vicedoiuinus Jordaao successit (3),qui fere
exutuni, turpissisum sui fec isse spectaculum. Pom-
Q pam hanc publici luilibrii kiculentius narrat card.Aragoniiis in \ ila Calixti sup. cit. quem vide in
tomo III.
;I8) Locus coiTuplus : legendum Cava. In arceFutniuonis prius conclusutu, ac dcinde ad Cavensemonaslerium perductum Burdinum, « ubi perse-verans in sua rebellione vitara flnivit, » le^dmus in
card. Aragon. loc. cil, Rem aliter describit Balu-zius, tom. III Miscel. .\it enim anno sequenti lli'2,
Burdinutn a Calixto II de Cava exlractutii in Janula,qu.e arx est in rupe iniminenle civitati Sancti Cer-inaiii ad custodiaui fulsse traditiirn, id asserente.Anonymo Casinensi, quem edidit Antonius Carac-ciolus : denique liinc etiatu eiluctuin ab Ilonorio II,
anno 1 I2L in arceiii Fumnionis nonlonge ab .\latro
civitate in llernicis translatum fuisse ; ibique adextremum usque senium perductum, tandem viveredesiisse.
Cap. .\XXVI. —(I) Nempe Olricum vicednminum,i\ cui Calixtusse injuncturuiu superiori capite pollici-
tus fuorat, ut e Placentia.Mediolanuiu reversus pon-tifioiuiu niandntum Jordano renuntiaret, ne eidemLnndulpho molestus esset, sed benignus.
(2) l.ibiit Jordanus archiepiscopus die 4 Octobris
1120, ut ex catalogis vetustis archiepisc. Mediol.colii^ilur ;
quocirca corrigendus est Calchus, quiJordanutn e vivis excessisse ante annum 1118 scri-
bil : quotnodo eniin occurrere potuisset Calixto II,
Terdonam adeunti anno 1120, ut superiori cap.
uairavit Landulphus, si biennio ante fato ereplusfuisset ?
(3) Olricus iste, quem alii Henriciim, Honorium,et Hnnoricutn vocant. electus fuit .Mediolani archi-
episcopus die 17 Novembris anni ejusdem 1120, nonIl2i, ul tnale asseruil Ugliellus in eoJcm Olricn
;
idenitn ex anl qnis catalogis clare dediiciliir, nt
viderl polesl in cil. Lxegesi Papcbrocbii nuin. 106,
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 761/782
1S17 HISTORIA MEDIOLANENSIS. 1518
simili modo megravavit ut Jordanus, fere quia A Olricus in feria secunda, qiia incoepta et celebratahio in communi oflficio, et beueficio cum ordinariis
el decumanis presbyteris non proliibuit. Verum-tamen illo Olrico archiepiscopo sedente in Roma tunc
cum papa Calixtussynodeum Romaecelebravit (4)
ego ab ecclesia mea exturbatus nt propriis meisrebus et aHodiis exspoliatus,
corauil>.
papa Ca-lixlo, ejasquecuria consedente in Lateranensi pa-
lalio causam raeam notavi et ut eam explicarem in
synodo synodum iiitravi. In qua synodo gratia
antiquffi hooestatis Mediolanensis Ecclesiae (5), et
condiseipulatus ejusdera Olrici valiie condolui deperturbatione, quam Ravennas archiepiscopus fa-
ciebat sibi. Poscebat enim Ravenaas locum se-
dendi in synodo ad dexteram apostolici nullo me-
fuit synodci, loco vacante, neque in palatio,
neque in synodo apparuit. Synodus vero tunc in
terlia feria non fuit : et idem Mediolanensis palatiumnon intravit ; sed in quarta feria dum synodus ce-lebrata fuit, Olricus idem Mediolanensis archiepi-
scopusad dexteramapostoliciCalixtinulio mediantesedit.
CAPUT XXXVII.
Historicus sentitimperatorem, ad quem pergebatdefunclutn. OLricus moritur. Anseimus eligiturin arckiepiscopum.
Ego exspectansalteram diem convenientemmeaecausajmesequequerelas, exiiriprovisovidi,etaudivi,
quoddominuspapagratia consecrandi altare(l)dis-
diante, quem locum Grossulanus possedit quando g solvit synodum inipsadie Mercurii nec ultraabeorestitutus fuit (6) Jordanus quoque. qui firos-
sulanosuceessiteumdem locum habuit.Tuncquand
idem Grossulanus eumdem JordHniim deponerestnduit (7). Ilac itaque ratione et multis aliis qiite
tunc in meuioria nonhabebantur (8) dominusOlri-
cus.MedioIanensis archiepiscopuslocum illum obti-
nere non dubitavit. Sed tamen ipse Mediolanensis
synodum celebrari audivi, nec vidi. Sedsperansin
Dominopersensiquoddominus Olricus Mediolanen-sisarchiepiscopus prout moriset legis consuetudoexigit (2i pro rege Henricooravit eteiramosPalma-rum perLandrianensem Thealdum Mediolanensis Ec-clesiae egregium notarium in Germaniam misit. Egoitaque ut ad ipsumregem pervenirem,et ei sicutpatri
(4) Coneilium hoc generale Lateranense primumanno 1 1"22 Baronius alTixit ; sequenli taraen annot liiH celebratuui luisse xv Kal. Aprilis ex antiquisscriptoribus evincit Pagius ad hunc ann. num. I.
(5) Dignilas primatus Eeclesiae iMeiliolanensis su-
pra cailcras, post Homanam, Itallse Ecclesias com-probala jara fuerat usque ab anno .=i01, 2 et 3. intribus a Syraiiiacho suiumo pontillce synodis cele-bralis, quibus praHuit Laurenlius Mediolani archi-episcopus, primusque oniniura et ante episco-puiu Havennateiu subscripsit, ut videri potest in
Labbeo tom. IV conciliorum ad pnedictos annos.Censule l^uricellium, qui in Vita ejusdem Lauren-tii fuse hanc priprogativaiu noslrie Ecclesiic contraUubeurapro l{avennatibuspugnantem(irmat,cap.24.
(,6) Anno videlicet Il0.j, quo Paschalis II syno-du;ii Roin.'e habuil, ut su|ierius contra Puricelliumeundem anno 1 tOH ligenteui jam dixinius.
(7) i\empe in alia synodo ab eodeni 1'aschalianno\\W) celebrala, de qua recole cap. •!'.).
(8) Id praecipue memoraudiim erat quod Ai'nul-plius tomo IV prcesentis collectionis editus narrat,vi<ielicet, cum Romic imperiali diaderaate pr;esen-gendus foret (^oiu-adns (annos;eculi pr!Pcedenlis27)conlendente KavennHte archipra;sule Mediol. Ueri-berto apud sum. ponlilicem dexteras honorera, sta-
tutura fiiisse in plenasynodo, a ut Ravennas nullomodo in eeternum se .Mediolanensi prseferret anti-stiti. ))
(ii) Ex hoc Landulphi nostri loco morem in ge-neralibus synodis servatuui, ne unquam diebus Do-minicis priiria sessio inciperetur, Pagius conDrmat
nura.I
ad ann. tl23.Cav. XX.WII. — (I) Card. Aragon. inVita Ca-
lixtill, tonio III liujus collectionis edila ha? habet :
« His a fundamento construxit in palatio Latera-nensi capellainS. Nycolai.ad assiduuinRomanorurapontificuni usum. )> Hoc itaque fuisse altare, cujusconsecrandi gratia synodum in eodem palatio co-actam dissolvit, valde verosiraile est.
l2) QUfC fuerit lex ista, aut consuetudo, cujus in-
veleraln iisn archippi?ccpn>!cdinlHnpn';i munus illud
inciimberel, ut ranios Palmarum ad imperatoremtransmilteret, ex historiis nostris colligi nequit. Id
in honorem splendoreraque Ecclesifia Mediolanensis
traliit Puricellius in Mon. bas. Ambr. num. 334;
grandioribusideo litteris hanc Landulphiperiodum,'non secusac alteram de sede ad dexteram summiponlificis conlra archiep. Ravennatem obtenta, im-priiiii curans. Fortasse opinari quisposset, quemad-niodum mos antiquus obtiuuit.utRomanni pontificesaureiira rosara quarta quadragesimae Dominica so-lerani ritu benedictara principibus viris dono rait-
C tanl, ita iiiter reliqua Anibrosianae Ecclesia decorahoc etiam connuraeratura, ut praemissa precuracelebrilate lustrali aqua conspersirami PalmarummCa^sari sacrum munus destinarentur. Atlamen cumBeroldus, horum temporura scriptor saepius relatus,ritum oninera Doininicae Palinarura, ac reliquarurafestivitatum describens, morlein huncadeo splendi-dum silentio prietereat, inani dicto onerare gloriamnostriini non ausin. Certe in usu fuisse superioribussreculis, ut rami Palmarum ad imperatorem mitte-rentur, luculenlura nobis tesliraonium priefert epi-stola3i Joannis papiB VIII ad Carolum Calvura imp.apud Labbeum lora. IX Goncil., col 28 relata, qua3sic incipit ; c Inter ca;tera: quas vera crescente re-ligione ob oliin ecclesiastica facta vestra pietatiduxiroiis inlimanda, viranlium vobis Palraarum eccebravium, mulliraus;» etindecursu : « Optantesenira,vos de cuiictis adversariis triumphare, nihil aptiusaobis, quauiramosPalraaruraduxirausofferendura.»
D Cur auteiii Olricus nosterhoc tantummodo temporedicatur pro Henriro orasse, etpalniffi donura deferriadeumdem curavisse, ideo crediderim faclura, qnodimperator ilie retroactis annis in schismale fuerat,atque ideo etiaiii Olricus Callixta II, vero Christi
vicario, adhajrens, eumderain Italiae regem minimerecognoverit. Cum igitur iii synodo Lateranensiinter sacerdoliuin et imperiura firinata pax fnerit.et reslituto in Ecclesiae Rora.gratiain llenrico nullusjam obex adessetiis peragendis, quae ;no«, et legisconsuetudo exigebat' muneri statiin suo satisfecitarchiep. nosler, publice pro ipso ad aras preceseffundens, raittenque ad eundeni ramos Palmarum,quibus regiam Italici irapeciidignitalominipso testa-rctur, slmulqiie ft.^ijium eventuum omen prcestaret,queraadmodum offerri palmain Galliip.regibus, cumprimo solium adirent, Hincmarus tradit.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 762/782
1819 LANDULPHI JUNIORIS 1520
et dooiino meo causammeamnotificarem itercum Apuero (3) siibiutruvi, et vitanf maiius Cumanorum
qui tunc leuiporis guerram faciehant Mfdiolanensi-
bus, Veiouam adivi ubi lieinardum epi*copum(4),
meum quoudam gratum coudiscipulum mveni, et
p,'ripsum fere usque ad introilum episeopatus
Tridentiui beue fui. Kt cum sperem ibi in melius
procedere, pie et tenere condolui super regisllen-
lici morte (o). Unde vulde fessus redii ad douiun-
li) Id est famulo : servulos enira etiam senioris
a.tatis««fr()S adominisdiciasseruit S. Ambrosuis
lib 1 IJe\brabam.c.!t.quodadnotatumvelimetiam
procleteris bujusbist. locis, in quibus lioc idem
verbum occun-it. . ,
(ii l^ra-clai-o genereapud Bnxienses natum ad
Veronensem sedem promotum fuisse anno immeaque usquead 1135 perdu._asse, Lgbellus r.uctor
gesliu episc. Veronen., num. 78.
•,, , •
U Kstremum dieni clausit Henricus V Juniordictusanno Irli, x Kal. Junii teste abbate tr-
soer"ensi, aliisque apud l'ag. ad bunc annum.n.i.
((irOraWscontrover.iaest inter b.storicos, quo-
namvere anno obieritUlricus. Paguis ad ann.1120
n 8 cerlum esse ail mortem cjus ineidisse in an.
H->i'lle"e 1123, quo Olricum Lateranensi concilio
intVrfuilse ipse Pagms lcstatur). In idem consenliunt
Calcl^us S.gonius, 1'uricellius, Ughellus, ah.que.
Scd contra stat aucloritas Landulpbi faclo pnesentis
aui audita morte Henrici impei-ator.s, cu.n .n con-
fin is Tridenlmi ep.scopus .noraretur, postmodu.u
na tria' suffi restitutus, consideosque .n domo sua,
exululatuettletibus civium de Olric. ob.tu adnio-
"," fni..Uaquenonantean. 1125, quo sublafus
?u Henricus tesar. tllricum fat.s concess.sse d.-
ce. dum esl. .^dde quod tabula synodahs ahique an-
Hn .io.-es arcbiepiscoporum Mediol. catalog. concor-E n. .ne ns 5 annos, menses 6, dies II regUM.n.s C
Olrico t ibuunt, undesequitur ob.sse .1 u.n d.e->8Ma..
«n ll''6 utinseq.nol. accuratius ostendam. Abdu-
ii°'celebres illos scriplores in eam opinionem, quce
prLripU uiortem Olrici, document.mi a Pu.-.celho
re atu. in.Monum. basil.Ambr., n. 33b, cu. subscnp-
tuslesitur AnsetmnsMedwta„eny>sarch,ep. : notaau-
em anni eidem apposita est 11-23; e. quo .n erunt
mortuum eo anno Olricum, electu.nque Anselu.um
e ns 'u™esso.-em. Sed ego adverto , lud idem docu-Sentuu. incboarinomiue Olnc, arch.ep.scop., ineo-
d^.nk-iiuterquatuordecimahos.b. no.mnatos: . s,-
«nuin manuuin An.elu.i de Pusterla Ar.aM (..-ass..
ftc Itanuerauouabihter cred, debet scr.pln.-a.n ,1-
lam fuisseconceptam primitusnotalo anno, quo erat
aTchiepiscopus Ulricns,et cuu, versarelurcrca quas-
H«m btes iitercanonicoset monacbos Ambros,an«
Sic« uov" in diesintervenientibus difficullaUbus
nro racUm suspensamqne tan.l.u b;es.sse, donec
?ebus omnibus sub Anselmo compos.t.s^ ejus ad "
archiepi^copatum evectio subscr.pt.one fi.cr.t r-
mata '^xe.uplum iu promplu est ab.pso /;^;^e'l>o
desumplum.Profert .lle D.ssert Nazar c. 106,n.8
Sicera cliartam confectam anno 11,3, .n quarum
Xaquehoc ad calcem leg.tur ; « Lgo Alg.s us
»1 T^,;nfln<i.; archiepiscopus subscnps, ; » cum ta-
men cerTa^u it S Galdi,mm. cui .^lgisi.ussuccessit.mcncei.uiu
iiMiiis Eccles ffi reg,m,ne supe.-vi-
S'"defl- m—o^^nno^l.-b.Mo^^^
se vda expedit Puricellius, nis. assere.jdo < b,nas
inasA!.>isii subscriptiones non co prot.nus factas
empo e i .0 doc.ucnla ipsa confecta uere, sed
DoTt a iquos indc annos ; forte s.qu.dem al.s postea
file eVci at« fueruul,qn,bu^ e med.o tollend,s pro-
delset subscriptionem iHam (arch,ep.scop,) super-
f Idi ,, llpcparicm in pr.p^entis documenti contro-
V«r« aPuricellio repoaimus Mih. certe excoutextu
culam meam cummoerore : in qua ego sedens, et
de solito more pro victu meo scribensaudivi voces
et fletus de morte Olrici archiepiscopi (6) et subse-
queuter co,iipulsus a promiscuosensumeae cogna-
tionis et viciniaeab ipso officio meo surrexi, atque
ad I). Anselmiun de Pusterla a prcshytero Nazario
pii,nicerio et caeteris clericis ordinariis et episco-pis suffraganeis in archiepiscopum electum (7)per-
veni. De cujus Aaselmi morte nimirum valde su-
ipso documento.-um baec videtur genuina solutio
nodi, que.u i.nplicant nota? annoru.u bujus.iiodo
scripluris aiijcctffi ; nam conjectura illa utcunqueerudita, quod viventibus adl.uc Olrico et Galdmoelcrti fuerinl in archiepiscopos ut vulgo dicimus,
coadjutores, Ansclmus et Algisius, nova oninino
.uihi videlur in hac A.nbrosiana Ecclesia, in quamhujusmodi niorem invectu.iicredere velat silentiu.i,
veterum oiunium ac recentiuui scriptoruin, prjHci-
quel.andulphi nostri, qui et Ansel.ni electionein
post morte.n Olrici et evei.tus o.iines etiain minoris
inomenti ininutim describit. et substilutos absenti-
bus ai-chiepiscopis vicanus r,ros.>>ulai,uin atque Ar-
dericu,n. et expulso a iMcdiolanensihus Anselmohoc eodeui, suffectum notat aduiistralioni Eccle-
sise Robalduin episcopum .\lbensem, quin tainen
ullam de alia praevia Anselmi ante morte.n Olrici
electione faciat mentionem. At poota anonvmuscoa^vus et ipse scriplor ad annum 1 123, vocat An-selmum arclw^piscopum intronizalum. Non ignoro :
sed qua... obscure, qua.n involule scribit, ut arduumsit verum ejus sensum attingere ! Deinde nec no-
vuiu, nec poeta" injuriosum est dicere quod fiarurale
jocutus fuerit. quatenus eo anno cu,n Olricum Ro-n,a? detineret Lateranenseconciliu,n. partesabsentis
arcbiepiscopi conlra Co,nenses ageret Anselmustamsupcrbe, ut juxta vulgare proloquium intliro-
nr,fl/us dici posset. Valde auteni historico nostro in-
juriosuiu essel suspicari quod rein tanti momenti,
cujus nuUum aliud e-se.nplu.n fueral in Ecclesia
Mediolauensi, et qua.n ignorare non poterat, cu.n
huius.nodi electiones flerent in publico populi con-
ventu, neligenter o.niserit. Fortius etia.n ea conje-
ctu.-a eliditur in Algisio ; na.u S. Galdini Vita, quampaulo postejus obilum fuisse contextam Hensche-
nius censet in Act. SS., ad die.n 18 Apr.,describens
extremum dien. quo S. Galdinus quievit, adbuc ci-
ineliarch* litulo Algisiu.n notat, du.n ait : " Quia
corporis .nulta debilitate laborabat (Galdinus) mis-
saru.n sole.iinia a sup.a n.e...oratocinieliarcba, qui
postea successit,celcbrari prjecepit. »
Frsterea vetustiores calalogi Mediolanen. ar-
chiep. aperte tradunt denas helidomadas ac dies
quatuor intercessisse ab obitu S. Galdini ad electio-
nem Algisii, et historici fere omnes Mediolanenses
quin et ^igonius et Ughellus asserunt in his comiliis
divifum p.-ius tuisse clerum, aliisarcbipresbjterum,
aliisarchidiaconum pro.novei.libus. tandem, ne lon-
gius protrabcretur electio. di flexisse omnes in ele-
ctionem Algisii Cimeliarchfe. His pos.tis, an credi
possit suffectus in archiepiscopum coadjutorem vi-
vente adhuc S. Galdino, lector judicet, queni ne
longius onerem, alia flrman,entaomitlo.
(7) Antequam diem electionis liujus Anselini sta-
tuamus, cumomniahicperlurbata videam in eie-
gesiarchiep.Mediol. a Papebrochio edita, sicuti et
a Puricellio, el Pagio. necessarium duco rein altius
repelere, et collatis invicem catalogis quos Pape-
brocbius et Mabillonius produxe.-e, cum altoro qui
ebibliotbeca capituli metiopolitani eductus, fortasse
cliam illis anliquior huic Collectioni inseretur, se-
rle.ii antislilum nostroru,n usque ad Oberlum dili-
eenli examine clucidare.
CerlumeslJordauum, de quo supenus mcntio
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 763/782
spiro (8), quia licet illefuerit mollis et dulcis su-
spectis meis, meisque adversariis, et suis prodito-
ribus, tamen ipse non fuit ceu Jordanus furiosus,
immemor mei, ceu Olricus. In illa enim diein quo
electionem iste Anselmus arcliiepiscopatus susce-
pit, me, ut preeessem suis capellanis (9), elcgit,
quorum capellaaorum consilium, etsinonomnium
alienavit eum a me fere in omnibus quae ipseope-ratus est. In eo enim quo ipse festinavit ad confe-
fuit, electum fuisse anno IH2 Kalend. Januarii, ut
testis est Landulphus electioni huic tunc pnesens.Cum igitur catalogi omnes in hoc conveniant, eumsedisse annisocto, mensibus novem, et diebus tril)us,
atque obiisse iv .Nonas Oclobris, conslat eunidemmortuum an. 1120, die quarla mensis Octobris.
Sequitur Olricus, qui pariter concordes catalogi
annos 5, menses 6 dies 1 1 sedis assignant ; obiisse
autem asserunt v Kal. Junii : retrocedendo itaque
per hunc annorum et dierum numeruin. reperiinus,
quod electus fuit anno 1120, die IT iNovembris, i(a
ut post Jordani mortem sedes vacaverit mens. I, et
dies 13, ac ipse Olricus obierit an. 1126, die '28 .\Iaii
Anselinus inde occurril, in cujus regiminis temporeconsenliunt catalogi, nisi quod ille a Papebrochioeditus diem mortisxis Kalend. Octobris designat ;
aller vero iiietropolilana; diem 19 (inlellige Kal.)
Septembris statuit. Errorem tamen amanuensis in
primo fuisse dilucide ostendit modus ipse nume-randi, id est 19ante Kalend. Octobris dies, qui in
Seplembris non reperitur, cuin ille mensis habeatsolummodo xviu Kalendas ; quocirca legendum est
XIX Kalend. Septembris : id enim cum Landulphonostro concor^lat, qui mense .\ugusto Ansehnumhunc defunclum scribit ; slatuuntur autem Anselmoarchiepiscopatus anni 10. mensis 1, et dies 14. Si
itaque retrocedas a die quarta decima Augusli, quaobiit anno 1 136. pervenies ad diem trigesimamJunii an. 11:26 qua electus fuit, post mens. 1 acdies2vacantis sedis a morte Olrici.
In catalogo Papebrochii, antequam de Anselmosermo sit. hfec legunlur : « .\b electione .Anselmi
de Pusterla ad electionem Hobaldi sunl anni novem,dies viginti novem. » quod in catalogo metropoli-tanae et altero superiori tomo edito nequaquam ex-
priinitur. Si igitur computus fiat ab hoc nuiiiero
annorum et dierum, dicendum erit electionem Ko-baldl incidisse in annum ll3.j. die 29 Julii.Attamen
h-ec rainime accommodari possunt cum reliqualec-tione catalogorum, quoruin alter. id est Papebrochii,statuit Robaldo regiminis ann. 11, mens. 4. dies 23alter vero metropolitanw, sicuti etiam Mabillonia-nus, 10 tatum annos ultra menses 4, et dies 26assignannt (quamvis crediderim eriTorera irrepsisse
in illum numerum 1 1, qui in catalogo Papebrochiiexpressus est. cum ipse in elucidatione 10 lautuiii
annos. ultra menses ac dies prfedictos aduolet. .sic-
uli etiara in numero dicrum 23, in quo Papcbro-chius corrigendum ait -Mabillonii cataloguni, ciimtaiiien .Mabillonianus cum metropolitano omniiio consenlial). Obiisse auteni Rolialdum omnes relcruntIII Kalend. Januarii
;quapropter si hinc retroccdas,
ad quarlam .Augusti diein anni 113.'), le adductumvidetiis, alque ideo Robaldi clectio, juxta hanc cal-
culum, 5 diebus distaret ab eoannorum 9, et dierum29 numero. quein superius in catalogo Papebrocliiiadnotatiim vidimus. Hem tamen facileconciliaiiposse
puto, si dicamus, ab altero diem electionis,abalteroadnolatum diein initrfi sedis, a qua arcebatur cano-nuin decrcto, vetanle ne unius Ecclesia; episcopus adaliain transferrelur ineonsulto summo pontifice. Adipsum aulem Pisis moranlem expediri legatio potiiit
stalim ac de eligendo Albensi hoc episcopo a clero,
et suffragaDeis txactari coepit, ila ut quinta post
HTSTORIA MEDIOLANENSIS. 1S22
A rendam pacem cumanis, quando eorura clvitaS
ad destruendara capta fuit(lO), mihi quippe pla-
cuil.
CAPUT XXXVIK.Anselmus a Romano ponlifice 7'espml stulam susci-
pere consentientibus Mediolanensibus, ne honor
arcliiepiscnpalus minuatur.
Sed cum idem archiepiscopus secutus consiliumquorumdam capellanorumet primicerii. Pelrivero
electionem die favorabili jam obtento Innocentii
rescripto eumdem solemniter rennntiaverint archi-
episcopum .Mediolanensem, atquehinc desumpta fue-
rit ejusdein archiepiscopalis regiminis epocha. Certein hac translatione Innocentii 11 placitum inter-
fuisse lestis est S. Bernar^Ius in epist. de qua mentio erit cap. M, num. 18. Quocirca dicendum, Ro
„ baldum electum anno 1133. die 29 Julii, et ponti-
ficio indulto ad sedem promotum die 4 .Augusti,
obiisse anno 1 143, die 30 Decembris. Hoc unumadjicere libet, nullum dirficultati proposit» locura
futurum, si catalogum .4ctis Ecclesise Mediolanensisinsertiim sequi velleraus : in eo enim supra annosdecem. integri menses quinque Rolialdi, sedi assi-
gnantur, quibus statutis, illummet diera 29 Julii (si
eraortualem excipias) atUngereraus. quo post noveraannos, ac dies 29 ab electione .\nselrai donatuminfiila .Mediolanensi Robaldum, Papebrochii catalo-
gus docet. Sed cura in nullo vetcrum catalogorumid adnotatum viderim, hunc unum vadera hujus-
modi lirmand;T! sententi* accersere nolo.
H,ec placuit examinare unico tantura loco, nerepetita in subsequentibus capitibus discussio an-
noruin, ubi de electione aiit obitu nostrorum an-tistitura agitiir, lectori fastidiura crearet. Cccterum.ut, nndediverlimus,redeamiis,exdictis perspicuurafit, Anselmurade Pusteruta electum fiiisse die trige-
C sima Jiinii anni I 126, non autem 1123, ut Pagiuset Papebrochius, aliiqiie siip. cit. credidere : cumOlricus eo tantum anno decesserit, quemadinodumsatis superque probalum ex huc usque allatis cre-
diderim. Hinc quoque exiiiii potest Ughellus h scru-
piilo illo, quo se vexari passus est, cum in Lauden-sibus episcopis num. 20retulit documentum ab 01-
rico archiepiscopo nostro subscriptum anno 1123.
In .^ppendice enim ad tom. IV prim.eedilionis cor-
rigendum hunc annum arfirinavit, ejusque loco
reponendum 1123, queinadmodum etiam correctum
fuit in nova Venela editione, omissa omnino quali-bet anni nota, ubi de .\rderico Lauden. episc. agi-
tur ; sed frustra, ut dilucide jam ostendimus.
(8) De morte Anselmi, pra;ter ea qufe adno-tavinius num. superiore. disserendi locus erit,
cap. ii.
(9) Etiam hinc non raodicura lumen erui potest
ad assequendiiiii terapus inortis Olrici, ac electionis
D Anselrni ; cuni enim superius dixerit Laudulphus,se audito Henrici imp. obilu reversura fuisse in
patriain, ac in doinuncula sua considentem, victura
pro more scribemlo captasse, perspicuum est, eumneuliquam luin fuisse hujus pra?feclurce honore ac
benclicio insignitum. Detiuit itaque Anselmi electio
noiinisi mortuo Henrico acci'iisse, siilla eademdie. cpia peracta est, designatusquoque Landulphusfu:t, iit Anselmi cappcllanis pra^esset.
(10) Etiam in iioc exciilii Comensis anno assi-
gnando in contrarias seiitentias diriinitur scripto-
nim aginen. Deletam fuisse ultimo pra?lio Comen-seiii urbem anno 1 127 graves auctores tradidere,
Coriiis, Calclius, Sigonius, Jovius Ballarinus, Tat-
lus, aliique. Econlra auctor Chron. Flos Florum.Piiricellius et Pagius sequenti tantum anno id
peractum testantur. Ileni inter i|isos de hujus rui-
nse mense non convenit ; alii enim Martium, alii
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 764/782
Terdonensis episcopi, contra publicum interdi-
ctum (.1) cleri et populi Mcdiolaneasis Romamiviti2), mihi quidem non sedit. Verumtamen ipse,
ceu vir pnidens et sapiens ciim papa Honorlo et
cardinalibus ejus multa contulit, et conferendoecclesiasticas consiietudines Ambrosianse Ecclesire
et honores ejus archiepiscopatus et urbis vivis et
bonis rationibus defendit (3).Unde ipse papa buicprudenti viro dixit : Fratcr meditatus (41, et epi-
scopus venisti. Sed si frui auctoritate archiepi-
scopi in temporibus meis, necesse est ut stolamsuscipias a manibus meis, aut sicut e?o suscepi,
ad altare sancti Petri. Hinc dominus iste Mediola-
nensis Robaldum i5) .\lbense mepiscopum acij uravit,
ut sibi consuleret. Tunc Robaldus ille Albensis sic
LANDULPHI JUNIORIS 1S2&
A bensem eplscopum secum reduxit. Verumtaraenarchiepiscopalem sedera nou ascendit (7), donecUbertus de Meregnanoejusscribanon juravit.quodipse dominus suus Anselmus nulli minuimentohonoris EcclesifB Mediolanensis consensit, et adipsum (8) Albensis ille episcopus Robaldiis aucto-ritate sua coulirmavit. Deinde pontifex iste Ausei-
mus sedem, et castella archiepiscopatus (9) in
beneplacito cleri et popnli recnperavit.
CAPUT XX.XIX.
AnnetmusarchietuscopiisConradum imperntoremco-ronat, qiieiii HQnoriuspaparejicil,imde Anselmusjussu papx excommunicatur.
Anseluuisin Castellis(l) habitans intellesit nuodclerus etpopulus Mediolanensisnobilem principem
ait : Quod prius sustineret nasura suum scindi g Conradumcum ecclesiasticapoiiipa,et civili tjium-usque ad oculos, quam daret sibi consiliiim, ut
susciperet Roms stolam, el Ecclesiae Mediola-
nensi prsepararet hanc novam et gravissimam,quam Honorius papa dicebat sibi imponere, men-suram. Me^iolanum igilur iste Anselmus archi-
episcopus sine stola rediit (Pi, et eumdem Al-
Julium designant. Ex Ottone Frisingen. colligi certeidetur eodem anno advenlum Conradi in Ilaliamcontigisse, quo eversa funditus urbs illa fuil. Aitenim. lib. vn, cap. 17 : u (^onradiis a fratre ac qui-busdam aliis rex crealus, Pvrenapum per jiigumseptimi montis. qua Rhonus et J£x\\\s fluvii nriun-tur, transcendil. ubi a Mediolanensibus, qni tiinc
Comense bellum per decem annos pro affliclinne
populi ulriusque civilalis miserrime protraclum,capla ac delata urbe prospore consummarunt ho-norifico suscipitur. « Cum igilur Conradum descen-
(
disse in Ilaliam anno 1128 tradat abbas frsperg, deannis Lotharii. el alii passim scriptores, eodemquoque anno dicendum est Comensera urbem di-
replam, ac solo ajqualam fuisse. Porro parficulailla lunc minus aple apposila videretur, si a Co-mcnsi excidio adllalicum iter Conradiprtpier fliisis-
set integer ferme anniis. Praeterea decem annonimspalium, per quos aclnm id bellum Frisingensistcstalur, nonnisi hnic anno accomraodari facilepntesl, cum incmptum dixerimus anno 1118, posl-
quam mense Junio Roniana ab urbe discessissetHenricus. Hsec sunl. qu.ip suadere hujusmodi sen-tenliam valent ; eaque adnolare volui, ne partihusmeis deesse viderer, illa praeteriens quae ad verita-tem propius consectandam ex historiis elucenl.Caeterum scribentibus de palria sua magis deferen-duin esse, quam exleris ultro profileor ; atque ideolibeulius subscribam sententiffi, quam in conimen-tariis ad poema de bello hoc Comensi amplexus est
praelaudatus P. Joseph Maria Slampa. Imoul amiconuic doclissimo obsequium meum qualecunquetester, solidis argumenlisab eodem produelis. ut
epochara Comensis excidii superiori anno figendaniprobarel, id in praesens addo, quod P. A. "Crispusin sua Insubrica hisloria manuscripta. Busti. vulgodicli Arsitii, religiose asservati, teslalum reliquit :
cum videlicel in vico Olgiali Olonae nostrae dirpce.sis, solo squarelur anliquissima ecclesia B. Lau-renlio levilae el martyri dicata, inventam fuissetabulara marraoream in ingressu januae majoris hislitteris inscriptam
;
j- ANNO DNIC. INCAR MILL. CENT. XXVII.
CVUE DESTRVV.NT. HEC POPTA ERIGIT.
Cap. XXXVIII. —(1) InlcUige cleri ac populi re-
luctanlisclamorem, ne Komani pergerel Anselmuspallium suscepturus, quod injuriosurn Ecclesiae Me-
pho conveniente rege naturali (2) siiscfpjt. Gumauteiu clerus et populus idem de coronando rege
ipso tractaret, pontifex idem Anselmus a Leucodescendit ad Modoetiam, quiest priiuus locus coronffi regis Italiae (.3), ibique pernoctavit, et con-siliuiu redeundi ad montana suscepit. Et post
diolanensi arbilrabantur, ut infra videbimus,(2) Perrexisse ad Urbera Anselmura nostrum sla-
tim ac eleclus in archiepiscopum fuil. ul pallium asuramo pontifice reportaret. ea doeent quas inferiusnarrantur. i.uin igilur Honorium II. qui vigesimapriraa Deccmbris anni ll2i creatus cst supremuspastor. adiisse dicalur, hinc eliam salis perspicuecolligitur, .4nselmi electionein longe posterius ac-cidisse. quam Puricellius el Papebrochius assere-bant. Ceite hoc Anselmi ad Romanaiii urbem iter
;in annuui 11-25 eonjiciunt Puricellius et Fagius.Juxta calculuiu vero ex antiquis catalogis superiusdeduclum, nonnisi post mensem Juniura sequentisanniil26 .Anselmuin hunc Roniam proficisci po-tuisse liquido constal.
(3) Consuetudo, honorque archiepiscopalis sua;dignitatis, quain apud Honoriuni et cardinales pr»-cipue deffudebal Anselmus ille, eral, quo donalamfuisso anliquilus Meliolanensem Ecclesiam ex hi-
storiis colliginius, ul videlicel palliumasuinmn pon-tifice nonnisi por legalos missum acciperel. Id in
more positum reperimus usque ab anno o9't, quoindictione xii scribens S. Gregorius .Magnus Con-slantio episcopo Mediolanen. epist. 1, lib, iv, hsechabel : « Prieteroa pallium ad sacra missarumsolemnia ulenduin ex more transraitlimus. > Sseculodecimo. anno circiler 930 conservatam hanc ho-noris prEerogalivam Mediolanensi arcliiepiscopolegimus in Hist. Leodien. in qua Ratlierius Vero-nensis priino, ac dein Leodiensis episcopus in epi-
stola sua tcslatiir, se Hilduino anlislili noslro pal-
lium delulissc a Joanne XII ad eumdom transmis-sum, ul lomo III hiijusmet collectionis, pag. 300,jam adnolavi. l'roiime vero ad hunc Anselinumpeculiaris deooris teslimonium receperat ab UrbanoII, .Arnulplais hujus nominis III nec noii .Anselmusde Buis, et a 1'aschali 11 Grossulanus alque Jor-daniis, ul Landulplius noster narravil. Quanli veromomenli derus lioc foret ex Baronio iiitclligcre
possumiis, qui ad ann. lOTO refert, LaiifrancoCantiiarionsi archiepiscopo pelenli, ul ab Alexan-dro II palliuin mitloretur, ncgatuin id fuissc, atqueab H|ldebraiiilo archidiacono. postca Grcgorio \ll,
in hiPC verba roscriplum ; « Necessariuin nnbisvidetur vos apostolorum limina vjsilare. » Pnpcla-rius esl quod in epistola sua apiid Papcbrocbiiini in
Exeg., nuiii. 10-2, ad .\rnulphum nostrum prtPine-
moratum scribit Urbanus U : n Pallium fralernitati
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 765/782
1525 HISTORIA MEDIOLANENSIS. imtrium dierum interposifionem castellum, quod di- Acilur Plebia (4) asceudit, ibi plures sonos so-
noros (b)de coronando rege Conrado audivit. Et
ego non in amarituiiine ab ipso pontilice an-
divi, ut citissime Mediolannm adirem, et alfectum
civium omnium super hujnsmodi regale nego-
tium sibi nuntiarem. Tuuc Unifredns Aboriti,
et armiger ejus a vespera hora diei usqiie ad
solis ortum meenni et cura pucro nieo reqniem
non babuit, sed ad plenitndinem coneionis cleri et
popnli convocataiu.etcongregatamMcdiolaniqnasi
in hora tertia perveni, ubi clerus et populus qua.-i
homo unas auiplissime et miritice collaudavit et con-
clamavit, ut archiepiscopus veniret, et principem
illum coronaret.Atl hiecquoque Rogerius Clivellus
nol)ilis miles et potens, populo circumstante ait : gPer corpus Domini, nisi voluntas Dei essel, ut bic
nobilisdominuscoronaretur.istebenedictuspopnlus
nequaquaraadlaudem ejnsitaconcorditerclamaret
Causa itaqueistasicciillaudata et statuta.Anselraus
de Badaglo subdiaconus ordinarins.guido de Lan-
driano electus capitaneus, Giierenzus Puzobo-
nello vavassor (6) strenuus, Rubacastellns civis
et cques nominattssimus, ex parte totius cleri et
tuse. prfeter consuetudinem Romanse Ecclesise, quae
nulli hoc dignitatis genus, nisi prtEsenti concedit,
litteris tuis exorati ex apostolica sedis benedictionetransmittiuius. »
(4) Id csi ratioiiibus prmmuniliis.
(5) Seu Flobahhm.(6) De lioc Anselnii redilu Puricellius in Mon.
basil. Ambr., niim. 338, asserit sernionera haberi
in i'atal. taii) melropnlilani arcliicprcsbyferi, qiiain C
urbis nostrap secretarii his verhis : « Ilic cuni
maitna comitiva nnbilium Mediolancnsium in festo
S. Micliaelis per portam Ticinensciu intrans in sede
sua collocatur, ut nios cst in talilifis. » Si soleinnemhunc ingressum tuiin, cuui ab urbe reverteretur,
peregit.\nseluius, falrnduin esf euiii stafiin ac ele-
cfus et consecratus fiiif, Roinanuin ifer arripnisse ;
anlequam eniui friiira mensiiim spalium 'fHuxis-
set, die 29 Scpleinbris jam Mcdiolanum reversus
erat.
(7) iSon quia electus fanfiira foref, et nonduinconsecrafus, uf a Puricellio traditiira Pagius cen-
siiit ad ann. tI2."), nuui. 20, cuni eum jam ordina-
fuiu fuisse indicenf ea verba : « Mcdifatns ct epi-
pcopiis venisti ; » sed quia clerus cl populus eiiin
Mcdiolanensis Ecclesije jura apud Homanura pon-
filicem violasserepufaverat, uf infra declarat aucfor
nosler.
(8) Lege idipsum. '
(9) Totain ferme Verbani lacus orara cuni adja-
cenfibus oppidisatriue arcibus |jaruissearcliiepiscnpo
nosfro jam docui in .\ppend. ad vindic corpor. S^.
Gervas. et Prolas., num. 39. Plura legi possunl in
Corio primse editionist."(i3,
pag.S'6. ubi Cassonus
Turrianiis arcliicpisenpus in .Malllucura viceconii-
tcm sacris diris iiiveclus, iiiulla arcliiepiscopalis
difionis caslella el Inca enuinerat. inquiens : " Tu.
Matfha=e, rem univcrsain .\nglcricnsem, Lencen-scm. Bellanensem. Vallasinensein, Caftanensoni,
Travalliensem, Brebiensein, quic arces et loca sunt
antiquitus ecelcsiasfiei nostri juris, tenes. »
C^p. XXXI.X.— (I) Arebiepiscopalis nempo juris.
(-.;) Intcr CM'tera. quic Conradus armaverat, nt ad
imperium assiimerelur, id eliam eraf, qund iih
Agnete Ilenrici seniorisfilia in lucem editus, atipio
ideo Henrici poslremo defuncti sororius regaum
populi legationem de coUaudatoetcoronando rege
Conrado pontiflci Anselmo contiilerunt. Qni cnmesset in casfro PlebicB, et inlendisset super horumlegationem et meam relalionem, et festinavit ad
urbem.De cffifero ipse quasiconsentiens comrauni
omnium gentium vofo in ecclesia Sancti Michae-
lis (7). quae est Modoefise benedixit, et unxit, et
coronam eleclo Conrado in festo sancti Petri (8)
posiiit. alfero episcopo astanfe regi coronando. In
quo faclo ego quippe piger non fui.sed anfe ipsnm
pontilicpm.ipsiimqneooronatum ab ecclesiaSancti
Micbaelis pnntificalem virgam in admirabili pompa(9
per Dei voluntatem congregata ad honorem illius
regis usqiie ad eoclesias Sancti Joannis bona cumvoliintafe portavi,et in Sancti Joannis ecclesia (10)
solemniter ciim rege isto qvamoptimo missam au-
divi. Ecundem qnoque soleinnitafem coronationis
idem pontifex in ecclesia S. Ambro.sii (U), me alibi
non meo vitio (11) detento, celebravit. Verum-tamen qnidqnid direcle est actum in illodomino
meo rege dilexi etdiligo Hunc namque gradientem
per comitafus et marchias Lombardia} (13), et
Tusciae comites, et marchiones cujuscunqiie no-
bilitatis viri potentes, et humiles cum gaudio sus-
sibi naturali jure competere affinnaret ; inde etiamMediolanenses Conraduin tanquam regem suumnafuralem susceperunf. Venisse autem Conradumin Italiara anno 11:28 superius diximus : menseinquo apiid Insubres fuit, nobis indicat Landiilpbus,
cum illum infra asserat vigesima nona Junii die,S. Pefro sacra, Mndoetiae cornnatum.
(3) Hinc redargui potest Oniiphrius Panvinius,qui in lib. De cnmifiis imperainriis. cap. 11 coronamferream. qua inaugurari solenl llaliiTR reges. in usufiiisse iinte Friderici II tempni-a Medinlani aiit
Mndoefife neqiiaquara crcdidif. Solide illum refu-
favit qiinque Puricellius in Mon. bas. Ambr.,num ;f-i3.
(4) Id esf Brehia, oppidum non longe a Verbanolacu. aiitiquissimis nionuracnlis referlura, atqneoliin celebre, nunc prope funditiis dirutuni. ut scri-
bil Bonav. Caslil inneus Do Gallnr. Insuhr. antiq.
sedih.cnl. niihi .'(73. qiii nominis etyraon et reli-
qua insignis anliquitatis vestigia ibidem manentiarefert.
(3) Idestfamain lale diffusaui communis plaususac concilii Mediolanensium.
(6) Seu ralrnssor. noineii illo i«vo nolissimum,quo vassalli fcudales majores auf minores indica-
bantur, nf ex nu'".angii Glnssar.
(7) Hiijiis ecolosiiE menlio fit in diploinate Cle-' menlis pap.T. III ad Obertuin Modoelienscm arcliipre-
sbvtcriira anno 1188 dalo, et a Hiirlliol Ziiccbio
cap. 20 exliihito ; eaqueinter ecclcsias post S. Joan-ncm priiua recensefur.
(8) Nempe die 29 Junii anni 1128, ut sup. nota-
viinus.
(0) Seii potii is popiili mullilmline.
itO) Ei-clesia hicc anfiquitale sua venerahilis, uf-
potc a TliiMidelinda Langohardorum regina ex-
slrucla ac dnlnta. in prfescns efiain relebris esf,
pnnlinoaliiim insisnium privilegio fiilgens, et recen-
fihiis aiiri ac picfuraruin nnianientis in noliiliorcm
sacri nilliis inagniricenliaiii adiliicfa.
(7l I Nciinic Mediolani, qiiod Sigoniiis omisit,
Modneliensf ni tantumConradicoronafionemad buiic
anniiin rei-enscns.
(12) Id est me le^ilime impediin.
(13)Non taraen omnes : nonnuUse enim civitates
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 766/782
1627 LANDULPHI JUNIORIS 1328
ceperunt. et amavernnt. Qui vero rebelles fuerunl A Mediolanensis mandavit,ejus acutissimi pladii fortitudinem senserunt, ipsum per unius diei
atque mortem et confusionem.ceu Aaselmus raarhio
del Busco(14), et iliustris. . . comes (lo) suscepe-runt. Alterquorum Anselmus vitam et absolutio-
nem suscepit pergratiam .Mediolauensium, qnibusia angustissimis pr.Tslils campestris ceu miles for-
tissimus profuit. Alter vero, scilicet comes, velmortem sustinuit,ac sic bpoisne et fortiter agendoRoma; appropinquavit. Sed fortis manus Honoriipapse ipsum resupinavit ^16), atquead Germaniamquasiad sua propria loca redire fecit (17) Joanaesigitur Cremensis cardinalis Romanus episcopossutlraganeos et comprovinciales Mediolanensis Ec-
clesiu3, ut excommunicaret Mediolan. pontiiicemconvocavit Papiae (18). Quibus convocatis, et car-
dinali, per plures viros et sacerdotes ipse pontifex
pro Lothario stabant, ut ex Landulpho ipso in fine
hujusrael capilis colligi potest. Exslat in codiceBabembergensi apud Eccardum loc. cit., col 36i.Epistola Lilifredi Novariensis episc. ad eumdemLotharium scripta, in qua heec habentur : « Excel-lentia vestra pro certo cognoscat quod Novaria,Papia, Placenfia, Creraona et Brixia. civilates Itali;b
firmit.er fldelitatem vestrara custodiunt. et adven-tum vestrum unanimiter cupiunt. Conradus autemMediolanensium idolum, ab eis tamen relictum,qui arrepta fuga solum Parmoe habet refugiuin ubitam pauper, tamque paucisstipatus viliter moralurquod ab uno loco ad alium vix fama ejus eiten-ditur. »
(14) Bosehum locus est in agro ."Meiandrino adOrbam fluviura in limite ditionis Genuensis et Mon-tisferrati, olim hujusraodi raarchionum dominio et
B
ne presumerent, sed
patium exspectarent. AtPapienses, Cremonenses, Novarienses quoque et
eorum episcopi, et alianim civitatum, predicantes
hoc regiumopus .\nselmi,coiitrarium Deo, et ma-gno regiLothario (20), nequaquam dlius pontificis
legationem susceperunt, sed ipsum prasstanle car-
dinali illo Joanne e.xcommunicaverunt, et Medio-lanensibus protegenli us castrum Cremae (21)guerram facere statuerunt. Attamen in maximaparte Mediolanenses catholicam reverentiara (22)
vivente papa Honorio, huic pontifici preebuerunt
CAPUT XL.
Anselniusarchiepi^cijpusAnacletoantipapseadhceret,et ab ipso slulam recijnt.
Honorio defuncto (t), Anaclelus papa Romano-
quam ut referri debeat. Lotharius enira llinimpe-ratorem electus fuerat anno 112.5 terlio Kal. Se-ptembris, ac Idibus ejusdem mensis Aquisgrani in
Geriuanioe regem inunctus, id approbante per le-
gatns suos Eurarduni el Komanuiii Honorio. Con-radus vero, qui post Kridericum fralrem suum in
Lotharium insurreseral, ab Honorio excommunica-tionis sentenlia perculsus est. ut (Jtho Frisin̂ ien.
ejusdem Conradi uteriniis fraler lib. vii, cap- 17,
narrat. Atque hoc fortasse telura fuit. quo repusuraa Romans urbis ingressu Conradura refert auclornosler, cura armis contra eumdem contlixisse Ho-noriuni nusquaui apud scriptores invenerim.
(17) .Anno 1129 Italiam adhuc contra Lotharium
obtinebat Conradus, ut testatur ad hunc ann. Si-gonius ; irao neque recesserat Septerabri mense.Exstat enim in Hist. Mathildis a Francisco Maria
sedecelebris, quoruin splendorum etjuraamplissima ^ Florentinio compacta. lib. ii, pag. mihi34U,ejusrlemdescribil Hieron. Ghilinus in .\nnalib. Italicis A\exandrinae urbis postremo folio. asserens locuraipsum in quo excitata fuit praidicla civitas, illorumditioni tunc paruisse.
(13) Hujus comitis nomen, quod in archetvpotemporum vetustate abraso intercidit, ex cerebrosuo supplere conatus est recens auctor Alex. Ma-ximil. de Bode, qui in dissert. jur. public. deEtruriae ducatu edita Halas .Magdeburg. anno 1722,cap. 1, ,§22, pag, 22 haec ait : >< Verisimile est,
illustrem comitem, cujus nomen in Landulphijunioris ms. legi non potuit, Albertum fuisse, seuIngelbertum, quem Honorius II papa in Tusciasterra marchionem. et sui vicariura habuerat. SalteraMuratorius chartara hujus Aiberti refert. in quase cooperante gratia. et beati Pelri, et doniini papaeHonorii, ejus vicarii munere ad hujus honoris fa-
stigia provectum fatetur. • Fluxa tamen opinio hrecest : illustris enira coines, de quo in ms. nostro fit Dmentio, jussu Conradi multatus gladio dicitur aLandulpho, certe anle anniim 1130, quo Conradusab Honorio H repulsus in Germaniam redierat. Nonergo esse potuit .4lbertus ille marchio queiu adhuc
floruisse auno 1135. imo eliam 1146 c aris. Mura-lorius cap. eod. 3ii Antiquit. Esten., pag 293 et ',14,
ex documenlis ibidem indicalis colligit. Idera de In-gelberto dicendura, quem adhuc vivenlera anno 1 137(rectius 113.')) refert .Annalista Saxo apud Eccarduinin Hist. medii sri, nec non Pagius ad ann. 1134,num. 1 ex Chronicis Pisanis genuinis ab Ughellorelatis, nonnulla de hoc Ingelberto dilucidius pro-ferens. Quis autem fuerit iste coracs. nihil in iiis.
nostro innuilur, ex quo securum de ilo jiidiciumcapi possit : quocirca nolo cicoruin more in aeredigladiari.
(16) Id est a proposito devolvit. Cur autem Hono-rius papa Conrado infensus esset, magis notum est,
diploma datura Luce. ubi tunc ipse morabalur,4 Septeinbris 1129, in quo nonnulla monaslerioS. Pontiani largitur. Iiilra tempus tamen, qund abhoc mense ad obitum Honorii sub iniliura anni 1 1.30
defuncti superfuit, rediisseConraduminGermaniaindicenduiu est, si ab Honorio compulsus fuit illuc
proficisci, ut narrat noster Landulphus : quodnonadvertit Puricellius, qui in Mon. bas. Ambros.num.353. rediisse in Germaniam Conradum scribit
paulo ante quam Innocenlius II e Gallia veniens
Genuam appclleret. id est anuo 11. i2.
(18) Concilium hoc provincialium episcoporumconvocatum fuisse Papia; anno 1128 Pagius adhuncann. nuin. 14 tradil.lllud tainen in sequenlemannuin reft-rendum videlur, cum auclor noster,
post discessum Conradi ah Ilalia. quem vergente in
finein anno 1 129 contigisse ostendimus, congrega-tain hanc svnodum narret. Et valde credibile est,
nonnisi expulso ah Italica Conrado processisse Ho-nnrium ad plectendum Anselinum illius faulorem.
(19) Id est ne pra»cipiles in proferenda sentenlia
forent. ipso absente, ac inaudito.
(20) Hinc patet a prtedictis urbibus, ut supra in-
niumus ininime susceptum Conradura, cum Lotha-riuin regein publice profiterentur.
(21) .'Vntoiiius Campus in Hist. Cremonen. adaiiu. 1129 refert Cremenses Ecclesias Crem^nensisubditos, nulla justa premente causa, reliclles ab
eadem leinere descivisse. ac fuedus cum Mediola-
nensihiis liKii' Cremonensium hoslibus pcrciississe.
atque iileo ab.'indignatis Creinnnen«ihus, ut se abinjuria vindicarent, contra ipsos hellum iudictum.
(22)Taiiquam legiliino suo paslori.
C.\p..\L. —(1) Obiit Honorius II die 14 Februarii
anui 1 130. ut rccte Fagius contendit ad huncann.nuiu. 1 et 2.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 767/782
1529 HISTORIA MEDIOLANENSIS. 1330
rum secundus (2)huic Mediolanensi stolam (3) per A latuei-unt(l3) nulla guerra Mediolanenses ignomi-
suos idoneos nunlios, videlicet Joannem Palie-
stinee (i)episcopuni, et Beltrainum subdiaconum
Romaaummaadavit. (o);quamstolamipseAnselmus
pontifes clero et populo Mediolaaensicirciimstante
etcoUaudanteAnacletiimpapam.ejusquelegatoset
legationem reverenter suscepit. Pars vero sibi
adversainde magis detrahere coepit. At jilenitudo
cleriet populi ad eum concurrebat timoremquoqueet reverentiam regi Conrado et papae Anaclelo ex
dilectione portabat (6). Et dum hic spes fuit (7) in
pleaitiidine Ecclesiae elcivitatis Mediolani, et
vendiliones (8), et privilegia, quae egregiicapitanei
de Besana (9) et de Porta Orienlali (10) atque
Lomagna (II) et Gregorius papa septimus, et
niavit sed Papensibus, Cremonensibus, Novarien-
sibus cunctisque suis inimicis late etsplendidi ipsi
Mediolanenses perstilerunt (14).
CAPUT XLI.
Cleri/sMediolaniAtiselmimidearchieptscopatupeliit
Papa Inimcentius id conftrmat, el B. BernardumMediolanum mittit.
At ubi Anselmusarchiepiscopus contraipsasven-
ditiones et privilegia facere voliiit et fecit et
uiul litudo cleri et populi , atque consulum ipsas ven-
ditiones et privilegia legere voluit contigit, quodquidam manipulus militiimMediolanensiumcaptus
esi & Mediolanensibus(i],6\, plures de ordinariis
decumauissaoerdotibuscoeperuntnescioquospiritu
Urbanus papa secundus presbytero Liprando fece- g supercausa regis Conradi ridere, et caiisam Ana-
runt (12) vim suam obtinuerunt, et oculi omaiuiu cleti latenterspernere.HisAnselinus archiepiscopus
(2) Sequenti post Honorii mortem die.idestloFebruarii, electus fuerat in Houianum pontificem
Gregorius diae. card. S. Angoli sub nomuie Inno-
centii II, vir tanta moriiiu iutegritate conspicuus,
«, ut unicfe unicus dignilati divina jam videreliir
providentia pr<iefonnaliis, » fesle Arnulplio Sagicnsi
superius edito toni. 111, |)ag. 42H. At postri-lie adInnocenlii eleclioneiu id est 17 Februarii in S. Peiri
cathedram inlrusus est Petrus Petri Leonis fiiius,
presb. card. tit. S. .Vlariae trans Tiberini tlagitiis
omnibus deturiiatus (ut cap. 3 idem Arnulphusdescribit) Anaclelus II dictus ;
proinde non papa.ut in hoc ms, legilur, sed pseudopapa procul dubio
appellandus.(3) Quam videlicet ab [lonori II manibus sumere
Anselmus detrectaverat, ut cap. 38 narravit Lan-dulphus.
(4) Lege Prsenestinx Ecclesias non episcopum,sed pseudoepiscopum. Legitimus enim illius lic,-
clesifB antisles tunc erat Guillelinus. qui in Vila
Innoceutii II a card. Aragonio conscripta, et terlio
tomo pag. 43i inserta, primus numcratur inter
cardinales, qui ejusdem canonicce eleclioniadfuere:
quocirca credi potest in bujusmet electioiiis odiumcrealus alter Prsenestinus episcopus, ac fortasse ille
idein Joannes, quem a pseudopontifice Anacleto
Sabbato sancto anni 1130. una cum aliis renunti.i-
tumpresb. caidinalem tit. S. Pudeuliana? referl
Oldoinus.(.5) Festinati hujus muneris causam prodit "^igo-
nius ad ann. 11.30. Anacletus enim ut in occupaladignitate pontificia sese Drmaret, institit adversampartem sacris censuris preuiere, « el ad causain
suani amicos, quampluriinos potuit, aggregare. »
Euradein Anselmum ab .\n.Tcletocardinalemquoquecreatum fuisse doret Oldoinus loeo cit.
(6) Pessimffi hujusdilectionis auctorem Anselmumarchiepiscopum facit Sigonius loc. cit. inquiens :
« Anseimus Mediolanensis arcliiepiscopus ei (id est
Anaclelo) se tradidit, alque una secuiu populuiu
Mediolanensom, ac plerosque Lombnrdife episcopostraxit. >'
(7) Alternum ex bibl. Ambr. niss. habet duin tiic
spiritiis fuit. qiiae leclio dilucidiuiem sensum Laii-
dulplii facitin liunc moduiii,i< diiiii videlicel spiritus
concordiift (licet pessima^, vigerot in universo ferine
clero et populo pacifice Anacleto, et (Jonrado ad-
hiprenli. > Auctor enim nosler ex ejusdem asscclis
erat, .\nacletum, ut vidiiuus, papain vocans, et cre-
dens.
(8i Quod prfEstatur domino feudali pro distractio-
nis seu venditionis praedii facultate, ut explicat
Du Cangius in Glossar.
(9) Institutos fuisse a Landuipho archiepiscopo
nostro, anno 979 electo. plpbium capitaneos, qui
ab eisdeiii postea cognomentum accepere,ut capi-
tanri de Incino, de .Missalia, de Meregnano, auctor
est Galv. Flamna in Chron. maj. cap. 712. Besanavero est vicus nostr» direcesis in plebe Aliati.
(10) Etiam cuilieet urbis Mediolanensis porlae
assignatos fuisse antiquitus suos capitaneos, docet
idem Galvam^us Flaiuma ibidein cap. 698 et 8i5,
rudia quEedam, carmina. qure nobiles familiasenun-tianl sua a?tate in id niuiius adlectas. proferens in
Chronic. extravag., qutes t. 48, videlicet :
Ex senis portis sumptos capilaneos uibis
Novse, Cumce, Ticinis. Orieyilis, Roiiiu', Vercellis,
Turres. Badagios, Busti, Oriens, Carrugia, Crassos.
(11) Pagus est agri .Vlediolanensis in Missalise
Plebe.
(12) Pontificia hfec diplomata jam Landulphusretulit cap. 6 el 8.
(13) Sensus est : « Vim suam obtinuerunt, quanri-
vis nec productn, nec quEesita fuissent, » ut initio
ca(i. seq. ex verbo illo legere clare colligilur, nisi
forle ibilegendum sit Iwdere. Iiic \rro patuerunt.
(li) Lege prasstiterunt, ut in aliis bilil, Ambr.mss.
Acta prnspero evenlu a Mediolanensibusbella,
conlra firderatas CremoDse.ac Papiseurbes suscepta.
hiciilenter describunt Antonius Campus in Hist.
Crcuion. ad anno 11.30 el Sigonius .id ann. 1131 et
ll:!i. Ciiiii NoTarien-ibus singulari acie congressos
fuisse Meliolanenses. in historiis neutiquam legi :
aiixiliai-es tamen illorum copias. iisdeiii quibus
aiuic* ipsis urbes pcrculsfe sunt, cladibus afflictas
dubitari ncipiit, auclore mistro id continuante.
Cai>. XLI. (1) Lege Crciivniensihus ut in Ambros.mss.
H.Tcaulem ad anniim 1133 rcferenda Pagius cen-
set in crit. ad ann. il30, luim. 48 idque asserere
consenlaneumest hisloride auctoris nostri. Cum
eniiii supeiori anno adliuc splendide agerent Medio-
lancnses .idversus hostes suos, terrorem undiquecifdcs spargentes, ut in Sigoiiio legi potest. non-nisi post illum annuiu dicenduiu est, eosdein haebelli igiiominia plecti coepisse ; prtecipue eum hoceodeii) anno construcluin a Crcmonensibus caslrumPiceluonis, ut iiicursioncs Mediolancnsium facilius
obtunderent supracit, auctorcs tradant; eo enimpriipugnaculo tulali, confldentius in liosti's irriiere
puliierunt. et palanlem fortnssc Mciliolanensium
manipiiluui occupare, ac in triumphum Cremonamperducere.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 768/782
1S11 LANOULPHI JUNIORIS 1533
mnlfos suelinens stimulos tandem presbytenim AAictnem niasristriim pnproriim cancntinm prinoipa-
literin missa saceriiotnm oplebrantinm corporiset
saiisninis Christi sacrificia, qnosiiam alios, qni
fneriintdolosi incelebrationecoronaB regisConradi,
eseommunieavit. Excujus excommunicationis ra-
dice cirenmci^i (2) Ohristnm filinm Virsinis i^no-
rant et maxinia pars Qniritimi et I.onsobardornm
anctorem divinaeet hnmanae lejris iDinime, amanlsine quibns aiictoribn^coeli vel terrae pacefrui non
possnmus (3). Ea etiam nuuc dissensio multa, et
perniciosa nimiruin ortaest iiiMediolanensi popnlo
sub excoinraiinicationis titnlo, qnia. siarchiepisco-
pus excommnnicavit hunc presbyterum et alios in
pnlpito S. Teplw. et episcopi comprovinciales el
suffrafianei.sicntsupra dictiim est (4),excommniii- gcaverunt illum Papife.Ordinarii itaqneet decumanisacerdotes. et caeteri faventes papse Innocentio se-
cuudo.et insidiasperpetrantesC) hujnsmodi archi-
episcopo.snas pecnnias effudernnl.etipsas legis, et
mornmperitis alqne bellaloribns viris tribuernnt.
Unde ipse archiepiscopus compulsus est intrare
popularetn concionem.nt ibi decerlaret cum siiis
excommnnicatisdeexcomTinnicationeCuniqueipse
exspectaret sagittas de justa autinjnstaexcommu-
f2) Num JuHaeos Mediolani tunc degentes innuit
auctor noster ? l-los certe in liac urlie conslitisse
retroaclis sseculis. probat rescriptura Theofiorici
regis Jiidxis Mediolanensibus datuiu, quod lib. vVariar (^assoidori logitur.
(3) Connotari in hac periodo Manicha^os, t aucto-
rem leais aut Deura Veteris Test.Tinenti rejicientes, qqui lunc in aliis |iarliluis multiplicabantur. » credi-
dit 1'agius ad ann 1 133. nuin. lo.incongrue lanieu,
cuni lunc temporis (Jiiirites ac Langobardos turpi
hoc errire maxima parte infectos nullus unquaraasseruil. Id cnim longe ab hac a;tate, sub iniliumvidelicel Sfeculi superioris tanlummodo accidisse
testantur fragnienta llist. Franc. apud Baron. adann. 1017, el Glaber lib. 111, cap. 8. Obscuruiu ita-
que Iiunc auctoris noslri texluni non aliler explicari
posse credidcrira, quain dicendo exiieralis liisce, et
contrariis iiiterse anatlienialura sentenliis ita per-
lurbalos aniiuos fuisse, ut el ,Iudiei in errore suoconfirmnrenlur, et inaxima Onirilum ac Langobar-(ioriiin pars legiliiniira pontiticem ignorans, a calho-lico erga Deum cultuaverleretur, atqueideo violatje
hunian;eac divin» legis rea sese inforluniis merlloobjicere,
(4) Cap. videlicet 39.() A. 1 el 2 prsepnyanle^.
j^(") In maigine additur 'iccnmanoTum, quodtamen
in aliis mss. (irest.
'XA Puricellius in Mon. bas. Ambr , num. 3.^8-
censuit eos, qui a Landulpho narrantur cuin suffra-
ganeis convenisse pureinrlutos>•(/'((
(;? iiicitlla lnnafuisse Cistercienses novilios, a quos degenles apudMedio'anuin etnuper convcrsosepistolam 13lilirexit
S. Bernardus. Conlra Papebrochius in Exegesi,niim. 1 1() insurgil, alqiie ex codice Huniiliatoruin aPuricellio ipso alleirato in eam propendet senlen-tiani, n ut non alios hoc loco indicari piilcl. quarasseciilares magnates, et nobiles cives Mcdiolani, quisub idem tempus a S. Bernardo Spiiilu divino ine-
briati rormain vivcndi in liabilu rcligiosn ciim suisfainiliis inhnbilanilo siiinpsorunl, dicti fralrea S.
liernnrdi. qni ilidnde fucnint fiindatores priini el
secundi ordinisUumiliatorum. «Ut hocfidentiussta-
nicatione, Nazarius primicerius mirpp calliditafis
homo per orolixum sernionem cunctre concioni in-
diiiit fastidiiim, Archipreshyter aiitem (") Sfepha-
nns, qui cognominatur Giiandeca, videns primice-
rium suum fastidiose fore locutiim vocem suamexaltavit, et eontra archiepiscopum sie ait : Hoc,
quod isti nolunt tibi dicere.eKO dico; Tues hierefi-
ciis perjiirus, sacrilfgns, e t a li is criminilnis, qn*e
non snnt hic notanda es. rens. His anditis ex im-
proviso archiepiscopus obstupuit. Archipreshyter
Tero illehabens textumEvangeliorum ad manumcontinuo juravit, quod ipse de islis rebus, quas
dixerat esse in isto .Anselmo, qui dicitiir de Puslerla
in judieio epi<copi Xovariensis et .Mbanensis, qni
sunt de snffraganeis Ecclesiae Mediolani, staret.
Consules itaqueMediolani in concordia ufriusque
partis statiierimt utipsi et alii snffrasanei venirent.
In statiitaitaqiie die non solum snffraganei, sed
qnamplures pure indiiti rudi et inculta lana, et
rasiinsolitarasnraconcurrerant(S),Ciimque archi-
episcopus iste Anselmiis viilisset eos constare. et
populo [videri] quasi si essent anseli de ccelis, ad
ipsum populum ait :Omiiesilli, quos hic videtis
ciim illis cappisalbis ft grisiis (6), haeretici [sunt].
tuat. id facit, t quodCislernensesnec dura Mediolanifundati,erant. sedilluc priraum inlroductisunt post
conciliiiin Pisanum, nec paud illi, qiios in suo co-
mitatu habuil S. Bernai^dus, potuerunt turbam hicindicatam facere, i Fallitur tamen vir doclissimus ;
neque eniin acla hsec sunl S. Bernardo Mediolanicoinnioranlp,' sed anleqiiain ad conciliiim Plsaniimproficiscerctiir, quo tempore nondum Mediolanuinadvenerat. Conslat aiitemex eadcni episl. siip. cit.,
5lodiolanenses lesalionom direxisso ad .S. Bornar-
duni. ut forlasse ipsuin ad sedandain discordiam,
quam nuper narraviiiiii<!, Mediolanuin accirent ;quo-
circadeiis, qui in comitatu S. Bernardi erant, cumMediolanum postea, Pisano, concilio absoluto, ad-
venil, sermo esse non potest. Prseterea dici etiara
nequit, qui hic memorantur, fuisse magnates ac
nobiles cjves Mediolani, qui frnlres S. Bernardiposlmodura snnt appellali, ac fundatores prinii et
spcundi ordiiiis Hurailiatorum exslilore. Id enimnonnisi post secundum S, Bcrnardi in hanc urbera
advenlum contigil, anno vidolicet 1134. utexipsoIlnrailialorum codice Puricellius affirmat, a cujus
propterea sentpnlia non esse recedendum existimo:
quainvis eniiii verum sil. nonnisi anno IKI.^iseu
eliam 1136 ut idom Piiricellius num. 3S3 conlondit,
primo condiluin fuisse (".lar^vallonse cnenobiumCislerciensis inslituli, fui«setampn Mediolani donii-
cilium aliqiiod in suburbiis,in quoreceiiti jam essent
("istproionses, docet tilulus ipse epislola; supra-
diclfe. quEe ita inscrihitiir ad nnviliris nnnl Medio-
laniim conrersns : quoil oliam Baroniiis diserle affir-mavit : quidqiiid llgliellus dicat loin. IV Ilal. sacr.
e\islimans in liac epislola. nnritiorum nnmino in-
lelligendos esse eos. qiii S. Bernadi opera ad Pisa-
numconcilium pergonlis, recens conversi ejus se
magislerioex animo jam devovissent.(6^ Hinc eliaiii validum Piiriccllii senlentisemuni-
inentiim astruilur. Cistercienses videlicct fiiisse eos,
qui popiilo a^itabant. In Historia onim occidcntali
Jacobi dc Vilriaoo, prope raediiiin swciili sub-
sequonlis dpriinoli. cap. 19. ubi inslilutuin et morcsCisterciensiiim viridi.adhiic observantia fiorentium
describuntur, inter alia hoc lcgitur : » Primi igitur
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 769/782
1533 HISTORIA MEDIOLANENSIS. 1S34
Inde simplicps et compositi (7) ai expellendiim et A et populo abjpctus, et 3spulsu«, aJ solita castella
deponeniium(8) bellumcommoverunt.Verunitatnpn
gladio .\nselmi in die illa resistere non potuernnt.
Sedmediante nocte perpxpansnmpecuniammauusprimicei'ii etpresbyteri [archipreslivteii] Slpphani
fortissima in summo dilucnlo ipsum Anselmnm a
sede compulit : qui cumnoQ inveneritquodeclina-ret, paternam suam domumintravitfactoque manedie alteraidem Anselmus coram humilisuaplebein
ecclesia sancti Ambrosii congregata se pnesente
jurare fecit camernrium suum, ne isle domiuussuus efTugeret judicium ipse suffrag meorumet co-
ram eis respoaderet StephanoGuandeca diclo pre-
sbj-tero de iis rebus quas sibi objecerat remota
causa regis Conradi. Joannes autem ileRoileunus
archiepiscopatus exivit(H)inquibusqualemcunque
requiem snscepit (12). Interim Innocentius papaPisis synodum celebravit (13); mqua Robaldo epi-
scopo Albanensi reprcesentante ('), Tedaldus de
Landriano (1+) archipresbyter Ecclesiae Mediola-
nensis, Amizo de la Sala archidiaconus, Anselmusde Rode levita ordinarius, et alii pliires ejusdem
Ecclesi;e ordinarii. et cum primicerio decumani
sacerdotes contra solitum deciis Medi^Iani, et ejus
Ecclesioe Innooentio papce fidelitatemjuraverunt(l).
Cremonenses veroneqnaqiiampropterhanc fideli-
tatemmilitesMedioIanenses.quoscaptoshabebant,
diraiserunt.Sedpapalnnocentiusdepositionem (16)
et espiilsionem saepe dicti Anselmi de Pusterla fir-
deconsuIibusMedioIanireversusad alterampartem, g mavit. .\ttamen prsenoniinati, qui fldelilatem jura-
qiiae eum miserat iIp juraraento isto Anselmi nihil
retulit sed ait : Dominus ille, ad quem me misistis,
ad nullam rationem faciendam nobis venire pro-
mittit (9i. Tunc qui in concione illa aderant cla-
maverunt : ELipsedeinceps sit remotusa nobis.Ac-
sic quisque suffraganeus ad sedem suamrediitnisi
Robaldus .\lbanensis, qui in chrismate etin coeleris
episcopalibus ofBciis Ecclesiae Mediolani subve-
nit (10). .\nselmus autem illeqiiasi a cuucto plero
verant. timputes hos casus urbis, et Ecclesia Me-
diolanidifferebantredire MedioIanum,nisi haberentproteotorem,qui coram populo Mediolani confirma-
ret Anselmi expulsionem, et in nihilum reduceret
Con''adi coronationem(l7).pt populumtantae urbis
convocaret, et conflrmaret ad Lolharii imporaloris
amorpui.et ad ipsius Innocpntii papoe unilatem.Ad
ha^cperagpndapapaadeoidoneumangi^lum habuit
sicut Bernardus abbasCIar-Vallcnsis fuit(l8).
Cisterciensps nigrum habitum in griseum commulan-tes, vetera reformare, et nova superaddere studiie-
runt : » griseus vero habitus non alius est, quam exalb.i et nigra lana contexlus.
(7) Id est universus cleri et populi coetus.
(8) Nempe .\nselnium.
(9) Quam verum sit, quod superius asseruit Lan-dulpbus, ppp ))(s/d/M nempe acium esse cuui Au-selmo archiepiscopo, apertum hoc mendaciura com-probat.
(10) Rogatus nempe a clero et populo, ut credi
potest, ne repulso a sede Anselmo archiepiscopo,dcserta jaceret .Mi-diolanensis Ecclesia.
(11) .Abjoctum expulsuuique aclero et populo An-selmum nonnisi anno lll^i pro certo habiiif fiiri-
eellius loc. cit.. num. 35t. Econtra Papebrocliiiis in
Exeg., num. 107 et 114, diserle affirmal id perlineread annuui HH2 : decepliis tanicn a pr.-i;coticepla
opinione (valide, iit arbitror. su|jerius revulsn) quodvidelicet .\nselmus anno 1 l-2.3archiepiseopali .•iupIus
dignitate fuisset : inde enim numernndos cpnsuit
novem annos, qui ab electioneipsius ad eleclionemRobaldi, ul vices archiepiscopi gereret. in calalogis
statuuntur. .Meiiam inler iilrumque senlenlinm am-plectitur Pagius ad ann. 1133. num 18. eidpm annoalligans hoc.Anselmi inforluuiuin : idque conformiusesse reliqiife subjungpnd^e Landulpbi historite ipse
quoque crediderim.
(12) Ilanc reqiiipm habuit .\nselmus non perduos
annus, ul jiixla calculum suum.scripsil Papobrochiusnuin. 117 suffi Exegesis. sed pcr illud teiiiporis iii-
tervalluin. quod ad concilii Pisani celcbralioiipmeffluxil : nec ila lenue esse debuit, ut qnipvisse px-
pnlsuin ardiiepiscopum nostrum mprilodici possit.
Proinde hinc etiaui explodenda» Puricellii sentenli.T!
in superiuri adnotatione rclalae argiiiiionlum desii-
niilur.
(13l Cum Lolliarius impcralor annn 1133 Rom.Tconslilissot iiii|iPriali eliam diademale pridie NonasJniiias ab Iniio^-pnlio II solpmniler pr;pcinclus (quodperperaiii i;avili'IIiis aiiiio 1137 pcractiim dicit) .•.pos
eral, fore ulprcEsentiaCiesariis etarraorum torrore.
compulso ad meliora Anacleto, Ecclesi* tandemtraiiqnillilas redderplur. Sed pra^valpnlilnis advorsas
parlis viribus. et obdurato in scliismalo pseudopon-tilleis animo pacis consilia elndpnte. saiiiis habuil
Lotbarius in Germaniam reverli, Innoccnlius voro
Pisas ilerum sc recipere. ubi lulo confidcns conci-'' liuin ex universo Occidente indixit, qnod pliamtertio
Kal. Junii anni M34 celebravit, ut docet Pagius adhunc ann., I et 2.
() A. 2 prsesente.
(\i) .Missus hic fuerat ab Olrico archiepiscopo in
Germaniam ad Henricum juniorom, cum tanliim-
niodo nofarioruiu ordinifqui adbuc in .\mbrosianamajori Ecclesia viget) ascriplus esset, cap. 37
vidimus. Dum itaqne hic ayrliipirsbytrr EcclcsixMediolanensis dicifur, credi pntest suITpcIus fuisse
Slephano de Guandpca. quem anno elapsos auctorcmacerrimum suae ab urbe expulsionis Anselmus ha-buerat.
((5i Onondam essel hoc snlitnm iIpi-us Mediolani,
ct ejns Ercli'si,r. quod violari auplor noster arbilra-
balur. explicat Pagius ad ann. 113i. num. G. <• .Me-
diolanensos enim. qui hactenus anliqnam libertalem
reliniicrant, juramenlum fldelilalis a Gregorio VII
[) decrefum, quod bodie a pr.psulibus exigilur, decori
Ecclesi® su.'i3 adversari sibi pcrsuadebanl. "
(16) Ab archiepiscopatu Mediolanensi, a quo de--
jeclus jain fiierat in piiblica conoione olcri ct populi
hiijus urhis ac suffraganeorum antistitum convenlu,
ut paulo ante iiarrafum est.
(17) !d est, proposifnm male snsceptnm in coro-
nalione Conradi anno 1128 poracta, ipso Conradorepudiafo. nunc ejurarcnt.
iI8) iMuIfis supplicationibus expefieraiif Mediola-nenses S Bcrnardum. uf scliismafis conciliator adurbora nostrara se confprrel. idque ranllo ctiara an-
lequain concilium Pisanuui colcbrareiur, ut ex
episl. 132 el duab. soqq. eiusdcm S. abbafis con-stat. Nunc a latere suo directum Innocenlins II adreconciliandam hanc nrbem S. Rornardum misll,
teste Ernaldo in ejus Vita cap. 2, lib. u.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 770/782
im LANDULPHI JUNIORIS 1S36
CAPUTXLIL A
h.Bernardus facilMediotaneiisesohedire Ecclesix et
Lntkario imperntori. Rohfitdiis in arcliie"iscopiwtdiyilur. Anselmits caplus in Pado romce morilur
Interea princepsConradus altioriconsilio politus
iiuperaioris I.otharii vexilliferesl factus |l),et pr»-
noiniiiatus abbas nil moratus cum Carnotensi
episcopo (2s et R obaldo All)ensi (3) .Me'iiolanuinintravit (4), quaiu eivitalern nimiriim, pioul voluit
forraavit. Ad nulum quidem hujus abbatis omniaornamenta ecclesiastica, quae auro et argento pal-
liisque in ecelesiaipsiuscivilatis videbantur, quasi
ab ipsoabbate despccta in sorineis reclusasunt et
non solum :iiasculi,sed etiam miilieres tonsse, sunt
et cihciis, et laaeis vihssimis induti adqutnelibel re-
C*p XLII.— (I) Conradura regni et imperii a?mu Bluni in dedilioiiein, et irratiam acceptuin fuisse al.otliario, non anno II3:<. ut fortasse vitio typogra-
phi in Pagio legitiir ad ann. ll.S."), nuin. 12 : sedsequenli 1131. ut Trdliemius tradil in chron. Hir-saugiensi. (^lhronographus Hildesheiinensis apudeuiiidoin l'ag. loc. cit. narrat in festo S. Michaelisannill33in loco, qui dii-itiir .Mulenhusen. Conra-dum iinporalori reconcilialum. Bis igitur debuitConradus ainicum fipdus cuin Lothario iniisse (pri-
nircva pace anni Il3i. ol) aliquod interjectuin dissi-
dium, ahi-upta) si lides duobus liisce scriptoribushaberi debet. Nisi credere velijnus, obedientiampriino a Couradn pr.pstilain Lothirio anno ll3i,iterato postmodum sacramento, in publico princi-
puin conventu firiiiatnin anno 113.5. Quoecunque ta-
men causa fuerit liujiis secundi congressus, de pri-
ma Conradi reconciliatioue loquiauctorera nostruin.ex iis. qu.e statiin subdil. [lerspicue colligitur.
(2) Videliret, Gmitrido des Lieves, qui ab anno CHKJusqueaJ 1138 (larnotensis Ecclesi» regiminiprwfuit, ut in Gallia Cbrist. tom II legitur.
(3) Eo videlicet, quein .4nselmo deposito Medio-lanenses dclegerant vicariura archiepiscopalibusoheundis ofliciis.
(4) Soluto Pisano consilio slatiin festinasse adhanc urbein -S, Clar.TBvallensem abbafem illoinet an-no 1134 auctores oiiines tradunt. Adjecti fuere hu-jus pontincife legationis collegae pneter GaufriduinCarnotensem. Cuido Pisaniis, et Matthsus .\lbanen-
sis episcopus S. M. E. cardinaies teste Ernaldo inVilaS. Bern., lib. ii, cap. 2. Qu<b autein fuerit
Mediolanensiuin civiuin hetilia, et plausus in tanti
viri adventu, explicari vix potest. .\i septem usqueniilliaria obviuin eidem occurrisse populuin tantasexus oinnis. ac conditionis Irequentia. ut quasi decivitate migrasse videretur, Ernaldus idein te-
stalur.
(o) Plura insignia iniracula Mediolanensi in urbe [)
a S. Bernardo peracta legi possunt in prflfcit. ejus-
dein Vila, ac in Puricellio in .Mon. bas. Amhr. nuin.
363 et seqq.
(6) Rem ita narrat auctor ejuslein Vilae : « (aiin
Iractatum osset in publicode negotio. piopler quod
tam vir Dei (iiiani cardinales advenerant, oblita for-
titudiiiis su;e civilas. oinni feroeilate deposita. se
ita ahbali subslravit, ut obedientiBe eoruin non in-
congrue ille posset aptari poetce versiculus :
Jussa sequi lam velte mitii, qmm posse necesse esl.
Vide epist. 137 nov;e edit. S Bernardi. iu quaad iinperalricein Kii'i/.ain ipseinel S. abbas scribit
qu;e acta al) ipso sunt in Mediolanensiuin reconci-
hatinne.
(7) In assignando vacantis sedis tempore, quoS. Bernardo oblata est infula .Mediolanensis, mire
ligiosa convertuntur, aqua in vinum rautatur, dae-
mones fugaiitur, contracti eritriinlur (.'i), inflrmi
etiam a quacunqiie infirmitate similiter sanantur,
el quoscunque captivosialirmos .Mediolanenses ba-
bebant deinimicissuisia custodiaabbas ipse solvit,
et liberos dimisit et tantum populum ad amoremim[)eratoris Lotharii, atqae ad obedientiam Inno-
centii papa; per sacramentiim panis, quod abbasipseporrexit, coulirmavit(6). Taudem idempopulus,nt haberet abbatem illum in archiepiscopum (7) adecclesiam S. Laurentii (8) in qua erat hospitatus
eumliymnis,etIaiidibusetsolitosuoKyr.(9)cucurrit.
Qiiod abbas ille non tulit (10) sed ait : Ego incra-
stinum ascendam palafrelum (II) meum, et si meextra vos portaverit (12). non ero vobis quod peli-
allucinati sunt scriptores nostn. Bernardinus Co-rius ad ann. 111."), historiain omneiu pnHveitens,statiin post Jordanum archii'|iiscopiiin in hanc di-
gnilaleiu vocatum sanctum IJernarduui scrihit, nullaprorsus ment one habita successoris Olrici ; (|uo in-
tolerahili errore Merula quoque non carel. DonalusBossiiis. a se ipso dissentiens, in catalogo S. abba-tein Ilenrico, seu Olrico anleponit, qiiein iu Chro-nicis posterioroin fecerat. Sigonius ad ann. 1123,
Morigia lil). ii, Bugattiis lib. iii, (iolasiniiis in lalmlasyiiodali, oinnesque ferine recenhores archiopisco-poruin Mediolanon. ( 'alalogi ante .\nsehiiuiii de Pu-sterula electionein hancslaluunt : quaiii falso lamentradita h.oc sint. Landulphus uosler oculatus testis,
vitaque ejusdem Clartevallensis abhatis a coa-vis
scripta abiinde probat : nonnisi cniin deposito An-selino. susceptaque ad uos logatione post Pisanuinconciliuin acciainatus in archiepiscopuui fuit S. Ber-nardus anno eodein, quo Mediolanuiii primo secon-tulit 1134. ut ex hisloria hac coustat, Pagiusque acPuricellius testantur,
(8) Noinpe majorix appellati, quae altera est eiquatuor insignihus .Mediolani basilicis.
(9) Cuin non ag;itur liic de sacra aliqua supplica-
tiono, sed de tuiuultuario populi accursu. diibitulio
inilii puboritur. nuin biiec forlasse peculiaris esset
acclainationis formiila, qu;e in eleotione arcliiepi-
scopi tunc temporis a Mediolanensi populo adbilie-
retur. .\cclamaluin quandoque in synodis hac voce/i',)/n'c (;/f(SO)t, scrihit -\lacrius in llierol. De ea om-
ninosilel
Ferrariusin pra;claro
suoopere
Devel.
urrliunat. el plaiisu. .\.n recenseri ibidein inerealurmos iste urbis nostrae, lector decernat.
(10) .\'on Mediolanensi soluminodo infulse, sed et
plurihus aliis sibi ohlatis constanti honoriim con-teinplu repulsain dedisse S. Beruardiun, ab Ernal-
do inlelligiinus, qui lii). ii, cap.-i ejusdem Vitee litec
habet : ( Quot Eoclesiae deslitutas pa^lorihus eumsihi in episcopum elegerunt? Elegit oiun domesticaLingonensis Ecch-sia, elog t Calalaunensis. liitra
llnliam civitas Januensis, et .Mediolanum metropolisLigiiriim liiuio optaverunt pastorein et iiiagistruin .
Renii nobilissiina Franciae civitas. seeundie Belgicae
proviiici;e capul, ejus dominalioiiein ainbivit. Oin-
nilius liis vocatiouibus poslposilis non sollicilavit
aniinain ejiis lionor oblatiis, nec inotus esl pes ejus
ut inclinarot se ad gloriam, nec inagis euin dele-
clabat tiara etannuhis. quain rajtruiii et sarculiis.»
(11) Id esl equumgradarium. de quo vide Uu Cang.in (jlossar.
Hi\ Incerta admodum est Puricellii conjectura,
qui in \lon. bas. Ainbr.. nuin. 3G8 censet, S. Ber-
nardiiin his vorbis innuere vohiisse, qiiod S. Arabro-
sio regimen Ecclesiie .Mediolanensis sihi oblatumrecusanti contigerat, ut videlicet ab urbe fugiens,
cum Ticinum attingere pularet, mane ad portam
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 771/782
1337 HISTOBIA MEDIOLANENSIS. 1S38
tis, ac sic a.Mediolaao rece5sil((3). Sedquidamdediscipulis ejiis qui remanserunt, per civitatem
euntes collectam multam de auro et argentoet re-
bus pluribiis sibi fecere et faciunt (14). Mediola-
nenses vero ordinarii et deoumani, qui papcc In-
nocentio fidelitatem jiiraverant, confortati de hac
Mediolanensium conversione (lo) fecerunt Litifre-
dura Novarie;tsem Widonem, Iporiensem, et alios
sufTraganeos venire Jlediolauum, quiin consiliosuo
subiimaveruutRobalilum.^lbanensemepiscopumin
Mediolanensem archiepiscopum (I6),habita securi
tate (*) retinendi prout dicitur .4.1banensem episco-
patum (il). Isto sublimato Mediolanum super Cre-
mouenses excrcitum suum admovit (18', de quoesercituipsiCremonensemappreheuderuntl30mili-
civitatis Mediolanensis, quse Romana difitur, se ad
ductuui reperit.(13 .Non acquievisse superius enuntiato S. abba-
tis responso .Medioianense? cives, atqiie idoo com-pulsum fuisse S. Bernardum latenter se ab hacurbeproripcre, credere nos jubet id quod anonviuusauctor ex ore ven. Ramaldi S. Bernardi sooii, et
facto prwsenlis, relert apud Manriq. in .4nnal. Ci-
ster. adann. 1134, cap. 2. videlicel .Mediolanenses(1 i ta s ib i in ipso complaruisse, ut cuni aulea illuui
non vidissent, ingre^sum in urbem, niox iu arhiepi-scopum unanimi consensu raperent poliusipiaiii eli-
gerent : quod cum ille recusasset, parati erant om-niuo vim facere, nisi in fugam latenter evasisset. »
(14)Forlasse ad construendura cuennbium insli-
tuti sui, quod vere etiam profusa civium largitatecondilum fuit biennio post extra urbem Clarctvallis
nomine indito, de quo vide Manriq, eod cap. i et
seqq.ilo) Exstat. epist. 132 S. Bernardi gratulationis
plena ad clerum .Mediolanensem.(ItJ) Electum fuisse Robalduni in archiepiscopum
nostrum anno 1135, die 29 Julii, jam ostendimus,cap. 37
(*) A. I, anctorilate.
(l7)De translatione hujus .\lhensis epi^copi in
archiepiscopum Mediolanensem nobis fidem facit
S. Bernardus epist. 131 lus verbis : " Si voluistis
licuisse vobis. quod illicitum, nisi pro magna qui-dom necessilate. sacricanones judirant, translatio-
nem episcopi scilicet in arcliiepiscopalum. conces-sum est. » Atque hinc refelleudum cenjo tuui Ma-billoniumin notis ad eamdem epist,, tumPagiiimadann, 1134, num. 18, qui asserunt h»c verba iutel-
ligenda esse de reslitutlone digoitatis archiepisco-palis qua; ob schisma ab Innocentio II abrogata no-strce urbi fuerat, Loqui enim S, Bernardum. et
Landulphum de Robaldo, qui cum episcopus es«etalterius urbis. ad nostram Iranslatus est, cuilibet
ipsorum verba perpendenli perspicuum esso potest,
Ulrum vero Albensem qiioque episcopatum cumMcdiolanensi simul retinuerit Hobaldus,quemadmo-
dum securitatemillum retinendi habuisse dicit auc-tor noster, apud nullum scriptorem inveni,
(IH) S, Bernardus .Mediolano recedens PapiaraetCremonamadiit.utdiuturnobello.quod inter ipsaset Mediolanensem urhem exarserat, pace tandemfirmata. finem imponerot, sed re infecta Mediola-num rediisse ipsemet profitetur S, abbas, Cremo-nensium contumaciam ad Innocentium II testatushis verbis : « Cremonenses induruerunt, et prospe-ritas eorura perdit eos ; Mediolanense contemnunt,et cniifi'lentia ipsonim seducit eos, Hi in curribus et
cquis spem suam ponr-ntes meam frustraverunt, el
laborcm meum eiiuanieruut. » UiDc euatum esse
A tesin nocte errautes. Anselmus aulemde Pusterla
audiens et iutelligens horum militum captionempli (") nullam suscepit consolationem contra Ro-
baldisublimationem (19) nequo secundam consi-
lium Alberti de Landriano et amicorum ejus am-bulavit. Sed credulus Cgonisuo Naso voluit coguo-
scere qualiter cum Anacleto papu(20)Romanoruniposset procedere. Attamen ipse cumisto suo capel-
lano ambulans Romam (21), in flumine Padi juxta
Ferrariam aGorio de Martinengo (22) captus est,
et ad Innocentium papam transmissus qui papa in
menseAugusti a Pisis (23) illum caplum Romammisit. Ibique, prout fama est, Auselmus ille in eo-
dem menseinmanu Petri Lalri (24),qui procura-tor est Innocentii, vitam fiuivit (2.1),
Bbellum. quod, Robaldo ad archiepiscopalem sedem
evecto, contra Crcmononses Mediolanum promovit,credi potest, quamvis exitu infelici, ut niox narra-bitur.
() A. 2 ;probi, melius probe ; alterum ms niliit
legitur
(10 Quae nempe ipso rejecto ac deposito, factaa .Mediolanensibus, ac confirmata ab Innocentio II
tuerat.
(20) Quem ipse Anselmus in eo sohismate con-lumax, atque ideo anathemate vinctus, pro veropontittce habebat,
(21 1 Papeprochius in Exeg, num 120 contenditlegendnm esse Ravennitm, cum id dictare videaturratio itiueris hic descripti ; sod pace viri doctissimi,
non video cur emendanda sil bujusmodi lectio ; ne-que enim iter describit Landulphus, sed menlemAnselmi connolat. Romaui properare per Mantua-
Q nam ac Ferrariensein viam eligentis,
(22) In .Ambrosian. mss. Iloizo.lnler cardinalesab Innocentio II crealos, Goizum presb, card lit,
S, C,T3cili(P refert Oldoinus, eumqiie subsoriptumpluribus ejusdem Innocentii, Coeleslini II ac Lucii II
diplomatibus apudUghellum videre licet, Forlasseab hoc captus, transmissusque fuit ad InnocentiumAnselmus nosier.
(23> Usque ad Martium mensem anni 1137 mora-tum fuisse Pisis Innocentium II testis est Falco Be-neventanus in Chron, Qui pr;edicto mense, indict,XV, Pisaiia civitate dimissa, Viterbiuni advenisseInnooentium scribit, ut cum Lothario, quem pra^ce-
deuti anuo in Italiam advooaverat, colloquorelur,(24) \'idplur ille esso, queni Lolharius imperator
memorat in sua epist, apud Daclierium et Pagiumadann. il33. num. 7, qiiique ibidem inter obsidcsnumeratur, quos una cum muuitioDibus sibi libere
in manu oblatos ex parte Innocentii 11 ipsemet Cse-
Q sar teslatur, cum prfedicto anno de schismate tol-
lendo cum Anacleti fautoribus Homae tractaret,
(2.5) Morluum fuisse .•\usolmum die 14 Augustiferme omnes historiciac catalogi asserunt. De annogravior dissensioest apud soriplores. Tristanus Cal-
chus et Morigia hist, Mediol, lib. ii. cap. 2 ohiisseAnselmum tradunt anno Il3H. Sequenlem annumejusdem niorti assignant Puricellius et Pagius, acrecentiores archiep. .Mediolauen. catalogi. Pape-broohius in Exeg., num. 120, eam in annum Il3oconjicit : neque enim, ut ipse ait, videtur, res tot
tantasque a Landulpho narratas pei'fici poluisseillo-
met anno, quo celebra um est conoilium Pisanum,Ego vero tum ex hoc ipso Papebrochii argumento,tum ex iis, quse cap. 37, num, 7 accurate exami-navi, serius etiam .\nselmi obitum nrolrahendnmcenseo, ncmi^e in annum 1136.
Cfcierura quanti momenti sil ad liluslrandan),
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 772/782
1539
CAPUT XLUI.
LANDULPHI JUMORIS
A
im
Robaldiis Innocentio papcB fidelUatemjurat, Lotha-rium iinperatorem sociai etCremonensium castradiruU.
His ita perpetratis ad captionem Anseliiii de l'u-
sterla vexilla Meiiiolanensiuai et eoruiu agminacapta autfiigatu sunt a Fapiensilius velut mitissuiia
ovium pecora (1). Instantibus igitur iis intortuniisMediolano, el Anselmo prout supra dictum est,
mortuo Hobaldus ejusdeto civitatis archiepiscopus
Mediolanensem llistoriam scriplum hoc LandulphinUMiuaui luagis, quauihocloco discimus : lot eniui
couiuientade Ansclmo isto uhique in noslns Aniia-
libus tradita occurruut, ut eadeui ex auctore hocemendare necesse sit, ne poslerilati amplius irnpo-
nanl. Corouatuin ab Anselmo Mcdiolaui Lolhaiiuniimperatureiii relerl t^alchus ad aun. ll-l.i, et lideu- Btissiiiie Zuechius etiuni .Modoelia;, Olloueui trising.
tcsteiii producens, cuiii iiihil tale uuquamuanavenlscriptor ille, nec Lolhano Anselmus adhieseiit.Conrado addictissimus atque ob id etiam a sacris,
et sede ipsa .Mediolaueusi repulsus. Absurdius esl,
quod tradit Uipamontius, lib. i Hisl. Eccles. Mediol.,
parl. 11, ivisse videlicel Homam Anselraum peleu-dae a poulilice absolutiouis gralia, ibique uiaguadignitate trausegisse velut iu alterapatria reliquuui
vitse leuipus, assiduuui poulihci Innocenlio, qui
amice illum liberalilerque tractavit. Innocenliuseniin nec Houia; luuc erat, nec dm iii eaurbe super-
vixil Auselmus carceri maucipalus, ac luorluus
illomet .\ugusti lueu^e, quu Homain fueral l'isis
trausmissus. Uuid quod .\lorigia loc. cit. (ialesinius
in tabula synodali, et calalogus incsriptus succes-
sores S. Bariiabi»' lcstaiilur au .\nselmo S. Bcriiur-
dum sa;peiiumero hospitio receptum, ejusque luluitu
Clarfpvadense inonaslerium ab .\nselmo Archinto Gconstructum, atque dotatum. Figraenla oinnia lce-
dissima, cum ex Laudulpho couslel, dejeclura sede,
atque extorrem 1'uisse huuc anlistiteni, antequamredux aPisano concilio .Mediolanum primo ingrede-retursanctus ille ubbas. .\dde a Calcho huuc Ausel-
muin derunclum .Mediolani allirman, quo nihil a
veritate luagis alieuum, ut exteros auctores prwter-
eam, Angelum ueinpo Alaurique, qui in Annal.Cister. ad anu. 1 13-i, cap. Z, nuui. 7, inter alia lalso
nai'rata do nostro Auselmo toto illo capite, scribit,
eumdeui sicutischiiiisuiatis socium itad.icem pa?ui-tentiie Mediolauensibus fuisse, unionisque et debit»obedientiie persuasorem, imo irapetratum ab ipsis
ut iu sede reslitueretur : iput! qi.oinodo cum aiicto-
ris uostri de re sibi pr;esente seribentis, bistoria
compoiii possiul, prorsus non video, et ClaudiumRobertum, (]ui part. n (iall. (jhrist. sepultum iHumscribit in luouasterio a se ccndito Clarcevallis : liu-
matum namque Hoin;e lu ecclesia S. Joannis Late- Dranensis docent catalogi vetustiores. Inde autemcolligit Fagius ad ann. il3i-, num. 12 poenituisse
Anselmuiu contumacite suae, atque in catbolica
fide et unitate, anathemate solutum, obdorniivisse.
Cap. .VLIII. — ;1) Prolectuin fuisse S. BernardumPapiam, staliui ac .Vlediolano recessit anno 113i,
ut illam, sicuti et ca;teras Louibardite civitates adpacem componeret, superius vidimus. Id in m'beTicinensi oblentum luisse a S. abbale, credere licet
ex ipsa S. IJeriiaidi epistol. 314 novae ediliouis, in
qua de Cremoneusium duritie apiid liinoceulium 11,
tantumniodo conqueritur. Cumigiturmotuiu rursusbellum contra 1'apieuses posl captuiu .\nselraum,id esl anuo 11 J3, iii Laudulpho legamus, dioendura,novis iuvicem ^iiuuUatiijus exortis, veteres iras re-
vixisse, pugnasqueiuatauralas ; sed de his aitum in
Itistoriis sileDtium.
Pisis Innocentio pap» juravit (2) el jurando liber-
tateiii Ecclesia; Mediolaneusiin contrarium eonver-tii(3), Addito quoque isto inforlunlo (4) imperatorLotharius cum principibus cujuscunque dignitatis
(o^venit iu Longobardiam ((j), iu cujus castris iste
Mediolani (7)ciimsiiissufl'raganeis adnutiim impe-
ratoris circumferebatur et circumferendo cxcom-
municavit Cremonenses quia nou reddidenint im-peratori .Mediolaneuses Cremonensium vincula, et
captionem sustinentes (8). Mediolanensium igitur
(i) Gum auctor noster asserat, mortuo AnselmoHoUaldum Fisas prolectum fuisse ad Innocentium,ut coraui ipso Udelitatis juramentuin euiitlerel, li-
qiiido coustat, uonnisi post Aiigustuiu mensem anniILW, id coutigisse.
(3) (Juienam esset ha;c libertas. quam violatamMediolauenses autuuiabanl, cap. 41 jain ei Pagioadnotaviiuus. Interim subjungere libet conjecturam.(piaiu ad liiinc lociiiii Puricellius exposuit in inon.bas. Aiubr. nuiii. 370, videlicel Hobaldum jurasseqiiideui summo pontilici lidelilaleui, sed minimevoluisse, honon Kcclesiis Mediolanensis delractiim.
Cum enim ista ex veteri cousuetudine peciiliare id
decus sibi venditaret, ut palliiira archiepiscopale
aoiisies uosler non praesens e ponlilicis manu, sed
absens per legatos susciperet, existiiuat Piiricellius
Hobalduiu hac in re couslantem fiiisse, meiuoreuicousilu. quod .\nselino decessonsuo Honue dederat,
ut cup. 3S jam vidimus. Transmissiim certe fuissc
palliaiu ad archiepiscopum nostrum Hobaldura. pe-
leiite in licclesiaMediolauensi, testalur S. Ueruar-dus iu episl. sua 131 ad iMediolanenses, ubi inler
ctetera apostolicie clenientiij; munera, quee inclvtiCliuic urbi luiiocoutiusindulserat, hoc recenset : < In
quo pustreiuo qutecuuque ralionabilis pelitio liliie
nou dico repulsaui, sed vel nioraiu passacstapudpiamiuatiem '.'Euad complementum pallium priesto
esl, pleniludo honoris. »
{i) iNempe amissione libertalis, ul credebant
Mediolaueuses, ob juramentum a Robaldo prae-
stituiu.
(.')) Id est tam ecclesiasticis quam laicis, quorumplures noniinuntur in diplomate ipsiiis Lotbarii
dato pro Lcclesia Modoetiensi, infraniemorando.
(()} Expoditionem lianc iinperatoris in Ilaliain
circa Assiiraptionem S. .\lariiB anni 1136 contigisse,ducel curouograplius llildesbeinieu. apud fagiiim
ad hunc iiuu., uuiu. {. In Loiubardiain laiuenserius
se contuhsse Lotharium, disciinus luiu ex hisloria
hacLaudulpbi Uim ex diploiuate, quod ab Ugliello
relertur toiu. V Ital. sacra;, nova3 edilion. in epist.
Nerunen , col. 1013. Datuiu apud Proceluin juxta
.Miriticuiu (legeudumjuxta Minciuin, utipse Uglieilus
col. 777. eumappellat) vii. Kal. Oclobris. Undecor-rigendum censeo Fagium, qui ad hunc eumd. ann.
uuiu. 6 tradit, Lotharium jam mense Augusto in
Lougobardia versatum esse. Mtiturenim diploiuate
siipradicto Lothaniad Canonicos.Modoetienses dato
apud castruin S. Hassiani, quod tamen mense acdie
caret.
(7) Intollige arcliiepiscopus Robnldus.
CA) Sigonius ad, ann. 1136 narrat. " Slatim ac
Lothanus lu Italiara venit, anxius ad euiu Italicos
cuuvenisso, ac lites, quas iuitis diniiiere certa-
miuibus iustitueraut, cuutinuu ad illius judiCium re-
vocasse. » (JuiC udijremoueuses spectaut, Otlo l'ri-
siugen. iu LUrou. lib. vu, cap. ly, iu uunc luodumrelert : t Lo,liarius ad Paduiu usijue prugredicus,
tjanslallium ^Cjuardastalluiu; cepit. ILu Meuiulaueu-
ses, et Crenioneuses diulurnuai inter sese bellum
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 773/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 774/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 775/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 776/782
1543 LANDULPIII JUMORIS
A
1544
CAPUT XLV.
Lolharius Papiensibus fusis Mediolanum venil{l).
Lotliarius postmoilum imperator ia quarta die,
qutv fuit ilies Sabbati (2) post meam querelam, se-
cus Papiara est castrametatusadiocum qui dicitur
Lardiracus i3) super Qumen Oronam positus (4).
Ciimque imperator ibi pernoclasset, etdiem Domi-
nicam (5)quasi dimidiasset,militiaejus cucurritad
Papienses, qui ariuaii exieruut (G) In prt-elio illo
fortissima manus principis Couradi quamplures de
Papiensibus ejecil,et compreheudil,neqiie aprtelio
se subtraxit douec Papiensesferead muroscivitatis
conculcavit. at appropinquavit. Tunc Papienses
descripli, ac describendi credere id vetat, cum e
Rouclialia ad Lardiracum secus Papiain processerit
die It Noveiiiliris. utcap. seq. diceiuus : lude vero Bdie 17 ejusdcni mcnsis ad oppiJuui .Abbiati Crassi
se coutulerit, ac statiiu Vercellas el Taurinuiu, ut
ex aunalista Sax. el Othoue Kiising. testatum ha-bemus. Modica tainen ibideiu Lolliarii mora eise
debuil, cum paulo posl Placeuliara, Farmam, ac
Regium adieiit, ubi Liecembrem transegit, Saxouecitato et Sigonio aduotanlibus. Exstat ejusdem di-
ploma datuiii Regii xvi Kal. Januarii apud Ughel.,
loiii. II. col. iHS novffi editiouis. Januario anui se-
quentis H3". Ravennaiii iu hiberna perrexit : inde
llaiiipaniaiii et .\puiiain peragravit, post multa per
Flaniiniam, Piceniiin. Umbriam, aliasque regiones
itinera peiacla. qutf. in Sigonio, et aliis legi possunt.
In Geriuauiain iuJe rediens apud Trideniuiu in ri-
lissimacasa, luiseram huiuanajconditionisreliuquens
lueinoriam, utFrisiugensis loquitur, obiit piidie
Non. Decembris auui H37. Xulhisigitur suseipienda;
Modoetirf, aul .Mediolani llaliciP corona; locus esse
potest in hac Lolharicte expeditionis hisloria: quod C superius cap. 4H viilimus. Fortasse ea viclor
vero scribit Sigonius Lothariuuj in reditu .Mediola- insultantesque Lotliarii. qui .Mediolanensibu
nuin accessisse, belloque. Novembri mense. iu Cre- bat, iinperiuin pali renuerant. Certe nonnisi
monenses luoto, Soncinum. Bassianuni, raultaque
alia ei eoruiu jurisdictione castra delevisse, ana-
chronisnio laborat. Acla enim haec sunl anno su-
periore 113tj, antequam in Roncalias prollcisceretur
ibique leges conderel ille imperator. ut ex Landul-
pho nostro constat ; ex quo item corrige Campuinet Cavitelhim similia narrantes.
Praeterea miruui valde esset, quod Landulphus
hisloriam suiiin prosecutus usque ad annuin 1137.
atque ublque iinperalorem conveniens, ut causaiu
suain peroraret, nullum de ejusdem adventu in
h»nc urbem verbum proferret. nullara de accepto
Mediolani.a'- Modootise regio serto memorem vocemsuis inscriptisreliuqueret. cum alias hujusuiodi re-
gum inaugurationes utroliique peractas non tam re-
tulerit, sed minutiiii etiam desci ipserit. Porro lanti
moiuenti hoc silentium Pagio visum est. ut corona- qtionem hanc omnino cominentitiam alfirmetad an.
il'M. nuni. lil. Hwc tamen dicla sint quin mihi id
invicliae tribualur. ac si gloriamhancab urbe nostra,
ac Mocloctiensi oppido propulsare voluerim. Verita-
lem siquidemconsectari studeo, utique libentissime
nianus daturus, si validiora ad novum hoc decus
patri.e metp, ac.Mo loetia; vindicandum argumentaemergant.
Cap. .\LV. —{{) Male ab amaouensi aliquo ap-
positum fuisse hunc litulum docettum Landulphus,apud quem niilhim de .Mediolaiio verbuiii, tum su-
perioriscapitis postrema adnotatio.
(2) Conluleratse in Ronchaliam Landulphus eo
tempore quo LnlUarius imperalor ibidem lcges su-
periiis reletas condebat. Cuin ilaque illip dalip sint
die 7 Novembris anni U3t>, ul in juris volumine adeasdem adnotatum legilur, dies Sabbali, quee subse-
cuiatum fuil, in dccimuiu quurlumejusdem muusis
valdeporlerriti et metuentes hostilem exercitum
Mediolanensiumconcurrenliumad imperatoristrium
phiim in primo diliiculo secundie ferise (7) cummaxima devotione (8) reddidernntimperatoriquot-
quot habebanl de .MeHiolanensihus in sua captione
(9). Imperator commotusmaximapietate Papienses
eadem die a sua custodia solvi t, e t liberos dimisit,
et die altera (10) sua castra amovit et ad locumqui dicitiir Abbiate Crassum (1 1) pervenit, et OO)-
nis multiliicloMediolanensium eum suis militibus a
captione Papiensium liberalis rediit Mediolanum.
D.. ccetero imperator Ticinum, atque Padum (12)
ad suum commodum transivit (13).
incidit : eo igitur die Papiam versus Lothariumraovisse credendum est.
(3) Locus est Papiensis dilionis, cui e regione in
priEsens posita est, paiicis luilliaribus dissila, Tici-
nensis Carlliusia, arlis et raagnificentiffi miracu-
lum. a Joanne Galeatio primo Mediolani duce con-structa.
^4) 1'lures hujusnominisOronaeseuOlonae fluvios
reccnsenlGaudentius.Merula De antiq.Gall. Clsalp.
lib. I, cap. 7, et Bonavent. Castillionfeus. DeGall.
Insubr. antiq. sed. Qui hic meraoratur. a Bernardo
Sacco in Hist. Ticinensi in hunc modum describi-
bitur : " Olona ex .Mediolanensibus collibus valli-
busque dilapsa Circialum. ac Castaneatum petens,
ipsis priinuin .Mediolanensibus usui est. quibus potu
exhibilo Ticinensem oraui magnis circuitibus ambit,
rigatque undis, landeinque Padum pelit inter vicura
Spissia; et divi Zenonis, longe a Ticino urbe decem
miilapassuum. »
(i) Id est lo .Novenibris.
(0> lufestos Medialonensibusacri bello Papienses,"" -~ --loria elati
s fave-
pacta
pecunia in graliain susceplos ab eo imperatore testa-
tur Otto Frisinsr. lib. vii, cap.l9. Sed fidem superal
quodannalista Saxojam cilatus scribit. eam nerape
fuisse -20 millium talenlo)'um. nisi forle legendumsit
TerUolovtm, quK monela in usu apud Papienses
erat.
(7) Nempe 16 Novembris,
(8) Cleri el monachorum coetus, assiiraptis cruci-
buset sani-torura reliquiis urbeui egressos lugubrivoce et habilu ad imperatorem processisse, iit ejus
clementiara deprecarenlur, legimus insuprad. 6a-
xone, col. b73., ,
(9 Eos videlicet. quos cap. .i3 captos dixit Lan-
dulphus a Papiensibus veluli vilibsima ovium pe-
cora.
(lOi Scilicet 17 Novembris.(ll)Oppidum eiiamin prtesens celebre qualuor-
dec-ira milliaribns Mediolano distans, Viglevanuin
versus qua deduetuiu e Ticino magnura navigium
ad urbeni uoslram dilabitur. Castrum olim fuit
mumtissimura. resque ibidein slrenue gestas a Me-
diulauensibus pro restitutione Francisci Sfortise
poslremi diicis sui conlra Gallos refert Galeatius
I auella lib. iii de bello Mediolanensi. Plura de hoc
oppido disserit Kelix Osius in Coramentanis adOlho-
nem .Murenam nura. 275 et seq.
rl2l Coiupleclilur hoc loco Landulphus itinera,
qufBsuperiori cap. nura. 11 jani descripsimus, ad
Tanrinensem videlicet urbem. ac postmodum Re-
giensera. Peragrum Novariensem, acsignanter vico
Momo diversatiim fuisse Lotharium Calchus narrat
ad an 1138 brevi periodo ab universa Ilahca expe-
ditione ejiisdein seexsolvens.• r- «
(13) Prospcre acta ha;c itinera a Lolhario luisse,
nemine inimicam manuuiiu ipsuui armanle, leslalur
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 777/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 778/782
1S47 ORDO RERUM 1548
ORDO RERUMQVJE IN HOCCE TOMO GEMESIMO SEPTUAGESIMO TERTIO CONTINENTUR.
RODCLPHVS ABBAS S. TRVDONIS.
Kolitia liistorica Pt litteraria. 9GESTA ABBATUM TRUDOXENSIUM. 11
GESTURUM ABB.ATUM TRUDONENSIUM CON-TINUATIO PRIMA. 113
RODULPHI tPISTOL.E QUATUOR. 193I. — Epistola raissa de ccenobio SanctiPantaleonis
Eodulpho abbati Sancti Trudonis. 193II. —Rfscriptum Rodulphi abbatis ad epistolam
ei missam de coenobio S. Pantaleonis. 195III. — Epistola Rodulphi abbatis ad Waleramnum
ducem 209IV. —Epistola Rodulphi abbatis ad Stephanum
episcopum Mettensem. 212GESTORUM ABB.ATUM TRUDONENSIUM CON-
TINUATIO SECUNDA. 219Proiemium. 223Liber primus. De gestis domini Folcardi. 22.5
Libersecundus.DegestisdominiGerardiabbatis. 235Liber terlius. Libellusgestorum domini abbatis hu-
jus loci Wirici. 239Liber quartus. 251GESTORUM ABB.^TUM TRUDONENSIUM CON-
TINUATIO TERTIA. — PARS PRIOR. 269Preefatio subsequentis operis. 269Liber primus continensortumactus etobitam beali
Trudonis. 273Liber secundus ejusdem. 287Liber terlius ejusdem. 303CONTINUATIONISTERTLE PARS SECUNDA. 321Prsefatio. 321De gestis Nicolai abbatis. 325
De gestis Christiani abbatis. 327De gestis Joannis abbatis primi hujus nominis 333De gestis Joannis hujus nominis secundi. 335De gestis Liberti abbatis. 335De ge-tis Thomae abbatis. 337De gestis Willelmi abbatis hujus nominis primi. 339De geslis Henrici de Waelbeke abbalis. 351De geslis Willelmi secundi abbatis. 353De gestis Adae abbatis. 359De gestis Amelii abbatis. 3t!5
Gesta Roberti abbatis hujuslocl 405Addit.amenta. 425Dejure solvendi censum male grute. 431VITA LIET BERTIEPISCOPICAMKRACENSIS.4.33ACTA TRANSLATIONIS S. GEREONIS UMUS
MILITIS LEGIONIS THEB^ORUM. 433
LEO MARSICANVS ET PETRUS DIACONUS.CHRONICA MONASTERII CASINENSIS. 439VITA S. MENNATIS LEONE MARSICANO AUC-
TORE. 990Proiogus in vitam S. Mennatis 990Epilogus. 991ACTA TR.ANSLATIONIS S. MENNATIS. 992NARR.ATIO DE CONSECRATIONE ET DEDICA-
TIONE ECCLESLE CASINENSI3 AUCTORE LEO-NE MARSICANO. 997
OPUSCULUM PETRI DIACONI DE VIRIS ILLUS-TRIBUS CA.SINENSIBUS. 1003
Prjefatio .Muratorii. 1003Praefatio J. Baptislae Mari. 1005Prologus. 1009
Cap. I. — Desancto Benedicto. 1010Cap. II. —De Fausto. 1012Cap. III. — De Marco. 1013Cap. IV. —De Sebastiano. 1013Cap. V. — De sancto Siraplicio 1013Cap. VI. — De Laurentio. 1014Cap. VII. — De Cvpriano. 1015Cap. VIII. —De Paulo 1016Cap. IX. — De Hilderico. 1019Cap. X. — De Theophanio. 1019Cap. XI. —De Bassatio. 1020Cap. XII. — De S. Bertario. 1020Cap. .XIII. —DeAuthperto. 1022Cap. XIV. — De Erchemperto. 1023Cap. XV. —De Joanne. 1022
Cap. XVI. — De TheodoricoCap. XVII.
— De StephanoCap. XVIII, _ De VictoreCap. XIX. — De AlphanoCap. XX. —De Amato.Cap. .XXI. — De Alberico.Cap. XXII. De Arialdo.Cap. XXIII. — De Constantino.Cap. XXIV. — De Attone.Cap. XXV. — De Pandulpho.Cap. XXVI. —DePandulpho.Cap. XXVII. —De Landenulpho.r,ap. XXVIH. —De Oilerisio.Cap. XXIX. — De Benedicto.Cap. XXX. — De LeoneCap. XXXI. — De Leone.Cap. XXXII. — De Gregorio.
Cap. XXXIII. — De Gregorio.Cap. XXXIV. —De Brunone.Cap. XXXV. — De Joanne.Cap. XXXVI. — De Paulo.Cap. XXXVII. — De BernardoCap. XXXVIII. —De Joanne.Cap. XXIX. — De Petro.Cap. XL. —De Landenulpho.Cap. XLI. De Guidone.Cap. XLII. —DeRuboa.Cap. XLIII. —De Petro.Cap. XLIV. —De Ravnaldo.Cap. XLV. —De Gelasio.Cap. XLVI. —De JoanneCap. XLVII. — De Petro.
SUPPLEMENTUM VIRORUMNASTERI CASINENSISCIDO
I. — De Richardo.II. — De Bernardo.III. — De Ignatio.IV. — De Benedicto.V. —De Justino.
VI. — De .\ugustino.VII. — De Innocentio.vni. — De Angelo.IX. — De Honorato.X. —De Gregorio.XI. — De Benedicto.XII. De Chrvsostomo.XIII. — De Klavio.
XIV. — De Severo.XV. —De Luca.XVI. — De Hieronymo.XVIt. — DePaulo.XVIII. - De Mitthia.XIX. — De Benedicto.
Cap. XX. — De Bernardo.Cap. XXI. — De Antonio.Cap. XXII. — De Luca.Cap. XXIII. — De Pio.Cap. XXIV. — De Theophilo.Cap. XXV. — De Benedicto.Cap. XXVI. — De Joanne.Cap. XXVII. — De Thoma.Cap. XXVIII. — De Hieronymo.
Cap. XXIX. — De Appollinare.Cap. XXX. — De Andrea.Cap. XXXI. — De Gregorio.
1025
1026102810801032103210331034103510351035103610361037103810391039104010401042104210431043104410441044104510451045104610471048
ILLUSTRUM MO-
Cap.Cap.Cap.Cap.Cap.Cap.Cap.Cap.Cap.Cap.Cap.Cap.Cap.Cap.Cap.Cap.Cap.Cap.Cap.
AUCTORE DOMINO PLA-1049104910511052105310531053105410541055105610.36
105610561057105710571057105710571C5810.58
10.58
105810691059105910601060
106010611062
LIBERDE ORTU ETOBITUJUSTORUM CCENOBIIOASINENSIS, AUi^TORE PETRO DIACONO. 1063
LIBER EJUSDEM DE LOCIS SANCTIS. 1115Prologus. 1115PROLOGUS PETRI DIACONI IN REGESTUM CA-
SINENSE. 1133PETRI DIACONI DISOIPLTNA CASINENSIS. 1133PETRI DIACONI EPISTOL.« TRES. 1137Epist. I. — .\d Riehizam Romanorum imperatri-
cem. — Consolatoria de morte Lotharii imperatoriset Henrici ducis Bavaria? eius generi. 1137
Epist. II. —Adeamdem. —Ejusdemargumenti. 1139
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 779/782
1-549 Q.VJE IN HOG TOMO CONTINENTUR.Epist. III. —Ad Conradumimperatorem II. —Con-
gratulatiireidesuainlmperatoreraelectione. hort itur-que ut strenue et Christia le Roraanum rpgat irape-rium, atque Casinense monasterium protesat. 1141
RHYTHMUS DE NOVISSIMI.'^ DlfiBUS. 114.3Epistolae Ptolemei et Gregorii Petri Patruorum ad
ipsum. 1143Descriptio sacri Casini Montis. 1145
FALCO BENEVEXTA.WS.CHRONICON. 1149MA TTH.ErS CARDl.yALIS.Notitia hislorica. 1261EPISIOL/E ET DIPLOM.\T.\. K'61I. — Diploma Matthasi cardinalis super concordia
mter Henncura Senonensem archiepiscopum et ca-nonicos Stampenses. 126d
II. —Authenticura cardinalium super compositionefactainterStephanumepiscopumParisiensemelTheo-baldum arcbidiaconura. 1263
III. —Matthseus Albanensis electionem Udonis, S.Petri Carnotensis abbatis, confirmat. 1264
IV. —Litterae Matthsei .A.lbanensisepiscopi, quibusArgentoliense moriasterium abbatis S. Dionvsii. desententia concilii Parisiensis apud S. Germanum aPratis habiti, reslituitur. 126.5
V. —Epistola Matthaei .\lbanensis episcopi ad fra-tres conscriptos, abbates, etc. 1266
VI. — Ch irta Mattiisei Albanensis episcopi pro ec-clesia S. Martini de Campis. 1267
VII.— DeceluraMatthaeideexpulsationemoninliiimabecclesia S. Marife et S. Joannis Laudunensis. 1268
S. OTTO BAilBERGENSIS EPISCOPUS.Vita sancti Oltonis. 1268OTTONIS EPISTOL.E ET DIPLOMATA. 1313I. — S. Ottonis Bamberg. ep. litterse ad Paschalem
II PP. de sua electione. 1313II. — Heinrici IV imp. memorabilediploma pro ec-
clesia Bambergensi. 131.5III. — Heinricus IV imp. S. Ottoni Bambergensi
gratulatur pontiflcatus sui auspicia. 1316IV. — Heinricus IV imp.
Bambergensi episcoposcribit de expeditione in Flandriam. 1317V. — Heinricus IV imp. datis litteris S. Ottonis
Bamb. auxilium contra Filiura implorat. 1318VI. — Alia ejusdem epistola ad eumdem similis
argumenti. 1318VII. — BambergensisEccJesiaeUtterajadWelfonem
Bajoari8educemproliberationeepiscopisuiOttonis.l319VIII. — S. OitonisBamb. ep. litterae ad Paschalem
II PP prosua ordinatione. 1319IX. — Paschalis II P. S. Ottonem Bamb. ep. a se
ordinatum Rulhardo ep. Mogunt. commendat. 1320X. — Paschalis II PP. litterae ad clerum et populum
Bambergensem de Ottone ep. a se ordinato. 1320XI. — S. Ottonis Barab. ep. ad suam Ecclesi.im
litierEe de peracta sua consecralione. 1,21
XII. —Paschalis II PP. monasterium Weissenoenseconlirmat. 1322XIII. — Paschalis II PP. S. Ottoni Bamb. ep. ejus-
que successoribus usum pallii el praeferendae crucispotestalem concedit. 1323
XIV. —Bruno Irevirensisep. OttonemBamberg. evo-cat ad cognoscendam causam Spirensis electi. ISii
XV. —FridericiCoIoniensisep. litterae ad OttonemBambergensem, quem ad suas partes contra Heinri-cum V soUicitat. 1.32.5
XVI. — Heinricus V imp. Ottonem ad conventumSpirensem invitat. 1.326
XVII. — Adalberti ep. Moguntini ad Ottonem Bam-bergensera litierse de ejus abseniia a svnodo Colo-niensi conquerentes.
'
1327XVUl. — S. Ottonis Bamb. ep. litterae fundationis
pro monasterio Michelfeld. 1328XIX. — Notitia de eadem fundatione, et colIatioBe
juris parochialis. 1329XX. —IdemOt oparochiamMichelfeldensemerigit.
1330XXI. — Adelberti II ep. Moguntini acres litterae ad
Ottonem ob ejus absentiam a synodo. 13S0XXII. — S. Ottonis ep. Bamberg. charta fundatio-
nis monasterii Vraugiensis. 1.381XXIII. —Ottonisepiscopi traditio ad monasteriura
S. Michaelis. 1333XXIV. Callisii I' PP. lilter» ad Ottonem Bamberg.
episcopum quibus mouasteria ab ipso constructa con-flrmat. 1334
XXV. —S. OttonisBaraberg. ep.epistolaencyclicaadabbatesetpraepositosraonasteriorum.qiiseipseaut
fun-davit aut restiiuii rpuos ad ofticium suum exsequen
1330
duracohortatur. 1335XXVI. —Boleslai III Poloniae ducis litterie. quibus
S. Ottonem Bamberg. ad conversionem Pomeraniasinvitat. iggg
XXVII. —Callixtus II PP. omnia instituta S. Otto-nis confirmat. itsg
XXVIIf. — Narratio de S. Ottonis Bamberg. ep.apostolatu in Pomerania. i3,$jr
XXIX. — S. Otto confirmat donationera Michelfel-densi ccenobio fictara. 1338
XSX. —Lilterae^iuorumdamepiscoporum et princi-pum, quibus S. Ottmem ad novum regem Heinricosubsliluendum invjtant. 1338
XXXI. — .\dalberti Moguntini iitterae, quibus Ot-tonera. Bamb. ad synodum vocat. 1339
XXXII. —Oltonisep. Baraberg. litterae de restau-ratione raonasterii Banthensis. 1.310
XXXIII. —WigandiTharisiensisabbatislitterae.qui-busS. Ottoneraadreditum e Pomerania hortatur. 1342
XXXIV. —Adalberti Ilep.Mogunt. epistolaad Ot-tonem Bamb. deexcommunicatione Conradiinvasorisregni a. 1127 facta. 1343
XXXV. Conradi arehiep. Salzburg. litterae ad Otto-nera et canonicos Bambergenses de eorum decano inpatriarcham Aquileiensera electo.
1344XXXVI. — S. Otto Bamb. ad concilium Herbipolen-se invitatur, pro Innocentio papa recipiendo. 1345
XXXVII. — Lotharii regis invit.Uio. 1346XXXVIII. — S. OttonisBamb. litteraefundationiset
monasterii Heilsbronn. 1.546XXXIK. —S. Olto ccenobio S. Michaelis capeilam
seu cellam S. Fidis donat. 1.347XL. —Alia ejusdem Ottonis donatio ad idem oe-
nobiura facta anno incerto. 1349XLI. — Fragmenlum litterarum S. Ottonis Bamb.
ep. de fundatione crenobii Vessera. 13.50XLII, — S. Ottonisep. Barab. litterae funaationis
confirraationis raonasteril Ensdorff. 1350XLIII. — S. Ottonis Barab. ordinatiode quibusdam
decirais monasterio Ensdorfensi traditis. 1.^1
XLIV. —Innocentius II papa confirmat religionema S. Otlone in snamonasteria introductam. 1*52XLV. —Ad E. Scholasticum. 1353XLVI. —Ad *** cardinalem. 1353XLVII. —Episcoporum epistolae ad Ottonera Bam-
bergensen episcopum. 1353XLVlIf
.—EpisiolaHermanniAugustini episcopi ad
OttonemBambergensemepiscopum de Lothario regeia54
SERMO S. OTTONIS AD POMERANOS. 1335Appendix .\d S. Otto.vem.
Conventus seu concilium in Uzedom ciritate Pome-raniae. 1,359
Sermo in exsequiis S. Ottonisab Embricone episcWirceburgensi. i3gi
Annales Babenbergenses, Ensdorfenses, Augiistaniminores. 1363
GCALTERUS CLUNIACE.YSIS MONACHUSDE .MIR.ACULIS B. V. MARI.E. '
1370GILO TUSCULANUS EPISCOPCS
Nolitia. i38gEPISTOL.AdevitaHugonisCluniacensisabbatis. 1.387HISTORIA DE VIA HIERO.=;OLYMITANA. 1.389EPIS rOLAadversns.Aniiochenum patriarcham 1390
GAUFRIDUS CATALAUNENSIS EPISCOPUs'Notitia. 1394EPISTOL.E ET DIPLOMATA. I.395I. —EpistolaadPetrum VenerabilemCIuniacensem
abbatem. 1395II. —Ad Stephanum Parisiensem episcopum 1395III. — Charta funaationis abbatiae Monasterii in
Argona.1395IV. —Charta Gaufridi episcopi Catalaunensis do-
nationes prajcipuas monaslerio Trium-Fontium a Pe-tro Gluniacensi, Atone Sancti Eugendi et BenedictoSanctiPelriadMontesabbatibus.atquecanonicisCom-pendiensibus factas confirmantis. 1395
V. —PrivilegiumGaufridiepiscopipromonasterioSancti Pptri. 1393
VI. —Gaufridusep''scopusCatalaunensisanriiversa-riura siium fundat in Ecclesia S. Martini de i'arapisPari.-iiensi. 1398
VII. — FundatioGaufridiCatalaunensisepiscopi inabbatia Maun-Montis. igoa
STEPHANUS PARISIENSIS EPISCOPUSNotitia. 1400Notilia litteraria. 1407
EPISTOL E ET VARIORUM AD IPSUM 1411Il i i hi i i
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 780/782
1051 ORDO RERUM QU^ IN HOC TOMO CONTINENTUR. 1552
—Monet ul veniat Pruvinum ad examinandam cau-sam Stephani archidiafoni rarisiensis. lill
II. — Stephani ad Henricum ar hiepiscopum Seno-nensera. —Respondei se non potuisse a meiropoli-tano extra sedem metropolitanam vocari ad examencausfe arcliidiaconi sui. 1411
III. —t^auiridiepiscopi Carnotensisad Stephanum.—Signilical Stephanuni archidiaconum deligerearbi-trum causaj su» abbatem Clarevallensem S. Bernar-
dum.1412
IV.— GaufridiepiscopiCarnotensisadStephanum —Excusatsei|UodadColloquiumnonpossitaccedere.l413
V. — Ejusdeni ad eLimdem. — Peiit ut designetS. Yictoris coinobio canonicum quiinstituatur abbasVirtuensis. 1413
VI. — Anonymiad Stephanum. —Laudat episcopiconstantiam et perseveranliam ei suadet. 1414
VII. — Item anonymi ad Stephanum. —Monelurut caveat sibi abadversariis qui in illius necem cons-pirnrunt. 1415
VIII. —Ad archipresbyteros dioecesisParisiensis.SententiaexcomraunicationisconlraoccisoresThoniae,prioris S. Victoris, et fautores eorum. 1415
IX. — Stephani adGaufridum Carnotensemepisco-pum. —De impla code Thomse teprioris. 1416
X. — Stephani ad Innocentium llpontiticem Roma-num. — Ejusdem argumenti. 1418
XI. — Stephaniad Henricum archiepiscopum Seno-nensem. —Probat non posse absq ue suo assensu metro-politanum Senonensem vocare ad tribunal suum cau-samcujusdamGalonisParisiensisscholsemagistri.UlS
XII. —Stephani ad legatumsedis apostolicae. —Gua-lonem ejusque sectatores exconiraunicatos absolverenon posse itnte satisfactionem contendit. 1419
XIII. —Ad anonvmum. 1420DIPLOMATA ET DONATIOXES. 1421I. —Gliarta procanonicisS.Mariae Parisiensis. 1421II. —Charta pro canonicis regularibus Sancti Vic-
toris Parisiensis. 1421III. — Charta pro canonicisS. JoannisEotundi.1423IV. —Chartade ecclesiaS. DionysiideCarcere. 1423V. — Charta de ecclesia Fossatensi. 1424
VI. —Charta fundationis abbatise Hederensis 1427EPISTOLA HUGONIS DE DOCIANO Senonensis ar-
chiepiscopi ad B. decanum et caeteros Parisiensis ec-
clesiae canonicos consolatoria super morte episcopiParisiensis. 1428
LANDVLPHVS JVNIOR.
HISTOEIA MEDIOLANENSIS. 1429Praefatio Ludovici Antonii Muralorii. 1429Prsefatio alia Anlonii Saxii. 1431Series chronologica rerum ad hanchistoriam perti-
nentium. 14S3Cap. I. — Anselmus de Buis in archiepiscopum
Mediolani eligitur. 1437Cap. II. —Anselmus contra Saracenos transfretat,
in Constantinopoli moritur. 1445Cap. in. — Anselmus Grossulanum in Saonensem
episcopum consecrat, et suum vicarium facit in Me-diolano ante transfretationem. 1447
Cap. IV. — Presbyter Liprandus Grossulanum devili habitu reprehendit, et audita morte Anselmi ins-
lat electionem fieri Grossulani. 1450Cap. V. — Grossulanus in archiepiscopumeligitur,
et a Romano pontifice sibi stola transmittitur. M32Cap. VI. — Grossulanus voluit presbytero Lypran-
do bullam exemplionis auferre, dum fateretur se ad-versariis favisse. 1454
Cap. VII. —Liprandus Heribertum in domo susce-pU sgrotum, unde jussu Grossulani a celebrationeabstinuit. 1457
Cap. VIII. — Liprandus ecclesiam Sanctae Trinita-tis cum exemptione Urbani II fundavit. 1458
Cap. IX. — Liprandus prsedicat Grossulanum Si-
moniacum esse, e t id se per ignis judicium probatu-rum. 1459
Cap. X. —Presbyter Liprandus per ignem transivitillfesus. 1462
Cap. XI. —- Liprandus in synodo ante Paschalempapara Grossulani praesentis Simoniam accusat, etignis judicium manifestat. 1466
Cap. XII. —Grossulanocoram papa senon coegisseLiprandum ad ignem jurante, Gros^ulanus restitutusesL sed a civibus non est receptus. 1469
Cap. XIII. —PerturbationeinMediolanensi ecclesia
FINIS TOMI CENTESIMI
ortaobGrossulanum,01ricusvicedominusetAnselmusdePuiterlaseParisinuminstudiumtranstuleiiint. 1470
C;il). XIV. — Historicus pra5.sens presbvterum Li-pranUum a Valleteilina Mediolanam reducit. 1472
Oap. XV. —Landulphus bisloricus se a presbyteroLiprando separavit. 1473
Cap. XVI. — Exsulante Grossulano Mediolanenseshellum iuclioanl cuin Laudunensihus. 1474
Cap. XVII. — Olricus et Anselmus revocati a stu-dio ad ordines sunt proraoti.
1475Cap. — XVIII. — Henricus imperator Paschalempapam cum curiacaplivavit, et altera die, pace f;icta,
est ab eo solemniter coronatus. 1478Cap. XIX. — Jordanus de Clivi a studio revoCatus,
est in sacerdotio consecratus. 1482Cap. XX. — Eliguntur aliqui sacerdotes, qui de-
beant judicare an Grossulanus absens digne possitesse archiepiscopus. 1483
Cap. .\XI. — Jordanus de Clivi in archiepiscopumeligilur, et consecratur. 1484
Cap. XXII, — De festo Agios. quod fit ad sanc-tam .Mariam. ad pnrlam Vercellinam, die 9 Maii. 1487
Cup. XXIII. — Liprandus adraonet Landulphiimhisloricum ulacommunicationeJordaniabslineat.1490
Cap. XXIV. — Presbyter Liprandus in Pontidiimon.isterio obiit. 1490
C:ip. XXV. —Jordanus stolam papalem accipiensclericos exturbat, historicum ab ecclesia Sancti Petriremovet. 1495
Ciip. XXVI. — inter Grossulanistas et Jordanistaspugna committitur, ipsis prcBsulibus ad suos sermo-cinantibus. 1494
XXVII. — Data pecunia Grossulano et Anselmo dePusterla, Grossulanus Placenliam adiit. 1495
Cap. XXVIII. —Deraoribus et imbratis presbyteriNazarii Muriculff. 1496
Cap. XXIX. —Pascbalis papa Jordanum confirraat,
Grossulanum deponit, qui post annum in Roma mo-ritur. 1499
Cap. XX.X. — Jordanus papse gratias agens episco-pura Brixiensem consecrat, promittens historico jus-
titiam facere. 1502Cap. XXXI. —JordanusHenricumiraperatorem ex-
communicat Mediolani, et concilium provinciale cele-
brat a <iuo historicum conquerentem expulit. 1503Cap. XXXII. —MortuoPaschali imperator Burdinum
in antipapam eligi fecit, quem Gregorium nominavit.1506
Cap. XXXIII. —Gelasius papa Gajetseconsecratus Ja-
nuam et Pisas fugit, tandem in Franciam ubi mori-tur. 1510
Cap. XXXIV. —Bellum inter Mediolanenses et Cuma-nos oritur, in quo civitas Cumana destruitur. 1511
(^ap.XXXV, —HistoricusanieCalixtumpapamTerdo-nfe, et Placentis de Jordano frustra conqueritur.1513
Cap. XXXVI. —Morluo Jordano Olricus eligilur in
archiepiscopum, qui ad dexteram Caiixti papee sedit
contraniiente Ravennate. 1516
Cap. XXXVIl, —Historicus sensit imperatorem, adquem pergebat, defunctum. Olricus, moritur. Ansel-
mus eligitur in archiepiscopum. 1518
Cap. XXXVIII. — Anselmus a Romano pontilice
respuit stolam suscipere consentientibus Mediolanen-sibus, ne honor archiepiscopatus minuatur, 1522
Cap, XXXIX. —Anselmusarchiepiscopus Conradumimperatorem coronat, quem Honorius papa rejicit,
unde Anselmus jussu papse excommunicatur. 1525Cap. XL. —Anselmus archiepiscopus Anacleto an-
tipapsB adhaeret, et ab ipso stolam recipit. 1528
Cap, XLI, — Clerus Mediolani Anselmum de ar-
chiepiscopatu pellit, Papa Innocentiusidconfirmat^etB Bernardum Mediolanum mittit, 1530
Cap. Xl.II. — B. Barnardus facit MediolanensesobedireEcclesiae et Lothario imperatori. Robaldus in
archiepiscopura eligitur. Anselmus captus in Padomoritur Roraae. 1535
Cap, XLIII. —Robaldus Innocentio papae fidelita-
tera jurat, Lothariura imperatorem sociat, et Cremo-nensium castra diruit. 1589
Cap. XLIV'. — Per imperatorem causa historici
frustra consulibus Mediolani comraittitur. 1541
Cap. XLV. — Lotharius Papiensibus fusis Medio-lanum venit. 1543
Cap. XLVI. —Mediolanenses episcopum Cremonen-sem capiunt, qui venenato custode de vinculisfugit
1545
SEPTUAGESIMI TERTII
Ex. typis E. JAMIN 8, rue Ricordaine Laval.
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 781/782
8/6/2019 Migne. Patrologiae cursus completus : Series latina. 1800. Volume 173.
http://slidepdf.com/reader/full/migne-patrologiae-cursus-completus-series-latina-1800-volume-173 782/782