Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Łodzi

Kraków 2012

Bliżej klienta dylemat między teorią a

praktyką

Misja Ośrodków Pomocy Społecznej a praktykana przykładzie

Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Łodzi

Misja MOPS w Łodzi

• W jego skład wchodzą;domy pomocy społecznej;

• placówki specjalistycznego poradnictwa;• placówki opiekuńczo-wychowawcze;• mieszkania chronione;• ośrodki wsparcia;• inne jednostki organizacyjne pomocy społecznej

tworzone w oparciu o rozeznane potrzeby Miasta.

Główny cel działania

• Celem działania MOPS jest w szczególności poprawa środowiska życiowego mieszkańców Łodzi poprzez zwalczanie ubóstwa i patologii społecznej oraz prowadzenie w tym zakresie działań profilaktycznych.

Realizacja zadań

• Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej realizuje swoje zadania poprzez:- Wydziały Pracy Środowiskowej, Kluby Integracji Społecznej w terenie

- Wydział Wspierania Rodzinnej Pieczy Zastępczej w terenie,

- Zespoły i Oddziały merytoryczne w Dyrekcji MOPS.

Klient w pracy socjalnej z definicji

• Praca socjalna jest elementem pomocy społecznej. Definiuje się ją jako celową i zorganizowaną pomoc społeczeństwa osobom niewydolnym ekonomicznie, społecznie i fizycznie. Jej głównym celem jest pomaganie w społecznym i osobistym usamodzielnieniu się jednostkom potrzebującym pomocy.

Klient w pracy socjalnej z definicji

• Praca socjalna uznawana jest także jako jedna z wielu form aktywności człowieka. Jest ona zespołem czynności którym towarzyszy określony zamysł. Do form pracy socjalnej można zaliczyć: psychoterapię, poradnictwo, mediację, rzecznictwo, kontakty interpersonalne pracownika socjalnego z klientem.

Aspekty pracy z klientem ośrodka pomocy społecznej

• Ludzie korzystający z pomocy społecznej mogą być trudni we współpracy.

• Istnieje bardzo wiele zagrożeń i ograniczeń pracownika socjalnego w relacji z klientem. Można je podzielić na ograniczenia wynikające z osoby pracownika socjalnego oraz wynikające z osoby klienta.

Aspekty pracy z klientem ośrodka pomocy społecznej

• Pierwszym ograniczeniem jest to, iż pracownicy socjalni z dużym stażem często zbyt szybko kategoryzują swoich klientów. Na przypadek patrzą przez pryzmat wielu podobnych ale nie takich samych klientów. Zaciera się obraz całej sprawy.

• Klient mimo iż jego sytuacja może być podobna do kogoś jest odrębnym przypadkiem i ma swoje własne potrzeby wynikające z różnych sytuacji losowych.

Aspekty pracy z klientem ośrodka pomocy społecznej

Podstawowy mankament to brak spojrzenia z dystansu dystansu i rozpatrywania indywidualnego przypadku

Klient – partner czy podwładny?

• W pracy z klientem bardzo ważne jest partnerstwo oraz podejmowanie wspólnego wysiłku. Może to być zarówno ograniczenie jak i potencjał. Zależy to głównie od charakteru i nastawienia klienta. Jeżeli jest on komunikatywny i chętny do wspólnego podejmowania wysiłku w wychodzeniu z trudnej sytuacji będzie to oczywiście potencjał. Jednak jeżeli klient jest oporny i niechętnie współpracuje z pracownikiem socjalnym będzie to ograniczenie.

Klient – partner czy podwładny?

• Bardzo ważne w tym aspekcie jest pokonywanie barier komunikacyjnych. Klient musi rozumieć to, co pracownik chce mu przekazać oraz prawidłowo odczytywać jego intencje. Tak samo klient musi czytelnie przekazywać komunikaty pracownikowi socjalnemu aby ten mógł mu jak najlepiej poznać potrzeby klienta i jak najlepiej dobrać techniki pracy.

Klient – partner czy podwładny?

• Do potencjałów tutaj można zaliczyć orientacje percepcyjną która jest takim nastawieniem, które skupia się przede wszystkim na mocnych stronach klienta i jego zdolnościach adaptacyjnych. Istotne jest aby pracownik socjalny zwrócił także uwagę na kompetencje i potencjalne możliwości klienta. Ułatwi mu to współprace i skuteczne eliminowanie problemu klienta.

Klient

Ograniczenia i potencjały pracy z klientem mogą także wynikać z zasad pracy z klientem.

Zasada Pierwsza

• Klient ma prawo wiedzieć, jak wygląda problem (widziany z perspektywy pracownika socjalnego), o czym powinno się ich poinformować w zrozumiałym dla nich języku.

Świadomy klient, to taki który rozumie w jakiej jest sytuacji, a co za tym idzie łatwiejszy we współpracy.

Zasada druga

• Klienta ma prawo do uczestniczenia w procesie pomagania. Będąc świadomy, musi dążyć do tego by zmienić swoją sytuację życiową na lepszą. Uczestnictwo w procesie pomagania zwiększa jego świadomość kontroli własnego życia.

Zasada trzecia

• Klient ma prawo do wiedzy o szczegółach procesu interwencji (czyli kto i co będzie robił, wobec kogi i w jakich okolicznościach). Jest to konieczne aby klient wiedział, co i dlaczego dzieje się.

• Łatwiej jest klientowi ustosunkować się do tego co robi pracownik socjalny.

Zasada czwarta

• Klient powinien wiedzieć jak długo będą trwać działania pracownika socjalnego i kiedy może się spodziewać rezultatów. Zasada piąta mówi o tym, że klient ma prawo znać alternatywne metody rozwiązywania ich jego problemu oraz orientować się, jakie jest prawdopodobieństwo, że wybrane metody doprowadzą do pomyślnego rezultatu. Klient ma prawo do samodecydowania i samostanowienia. Musi wiedzieć na czym stoi i jakie perspektywy ma przed sobą aby mógł twardo stąpać po ziemi i kierować swoim życiem, tak aby było godne. Konieczne jest aby wiedział co dzieje się w jego życiu, a co dziać się może.

Zasada piąta

• Zasada piąta mówi o tym, że klient ma prawo znać alternatywne metody rozwiązywania ich jego problemu oraz orientować się, jakie jest prawdopodobieństwo, że wybrane metody doprowadzą do pomyślnego rezultatu. Klient ma prawo do samodecydowania i samostanowienia. Musi wiedzieć na czym stoi i jakie perspektywy ma przed sobą aby mógł twardo stąpać po ziemi i kierować swoim życiem, tak aby było godne. Konieczne jest aby wiedział co dzieje się w jego życiu, a co dziać się może.

Zasada szósta

• Klient ma prawo wiedzieć, ile będzie kosztować jego interwencja. Jeżeli nie dokonuje bezpośrednich opłat, powinien również znać wartość usług mu świadczonych. Wbrew sterotypowi, koszty pomocy można wyliczyć.

Zasada siódma

• Klienta ma prawo do wiedzy na temat tego jaka dokumentacja i dane będą gromadzone w jego kartotece i kto będzie miał do nich dostęp. Informacje te są poufne i osobiste.Klient musi być świadomy kto może przeczytać jego dokumentację.Jest to i ograniczenie i potencjał;-klient wstydząc się niektórych faktów ze swojego życia może nie chcieć ich podawać -klient może bardziej zaangażować się i odkryć rzeczy o sobie których jest nieświadomy.

Zasad ósma

• Klienta ma prawo dowiedzenia się z wyprzedzeniem o planowanym zakończeniu świadczonych usług. - ograniczenie można rozważać, że klient przestraszony końcem interwencji zamknie się w sobie i nie będzie dalej współpracował. -potencjał, zakończenie sprawy może pobudzić klienta do działania i zmotywować go.

Zasada dziewiąta

• Klient ma prawo do zwiększonej kontroli nad swoim życiem, w stopniu do którego jest zdolny, lub też wiedzieć (albo też wiedzieć pracownik socjalny), dlaczego nie może go w pełni kontrolować.

Zasada dziesiąta

• Klient ma prawo do brania udziału w ocenie swojej sytuacji, w celu podejmowania dalszych decyzji.

• Niesie to z sobą ryzyko, klient może być nie szczery i może podejmować niewłaściwe decyzje. Po zasadach pracy z klientem można wywnioskować że niosą one z sobą zarówno ograniczenia jak i potencjały. Mogą być zagrożeniem i utrudniać działanie pracownikowi socjalnemu ale mogą być też możliwością lepszej współpracy z klientem i poszerzenia jego horyzontów. Mogą mu podciąć skrzydła bądź ich dodać

Zagrożenia

• Agresywne zachowanie klientów,• Konieczność ograniczenia usług mimo widocznych i

deklarowanych potrzeb klienta (ograniczenia Ustawy o pomocy społecznej, powodują, że pracownik socjalny zna swojego klienta i wie co jest mu potrzebne, nie może mu tego zaoferować ponieważ ustawa i rozporządzenia nakładają konkretne warunki i limity świadczeń)

• Roszczeniowe postawy klientów,• Bardzo istotnym ograniczeniem w pracy z klientem jest

niespójność ustaw i rozporządzeń

Innowacje

Jedną z nowatorskich technik stosowanych w świecie biznesu jest tak zwana „konsultacja z cieniem”. Nazywana również jako – job shedowing.

Powinno się wprowadzać zasadę nauki od mentorów, przypatrywania się ich pracy zanim odejdą na emeryturę.

Innowacje

• Praca socjalna musi poszerzać swoje ramy poznawcze i podejmować działania interdyscyplinarne .

• Pracownicy socjalni mogą podejmują współpracę z różnymi przedstawicielami innych dziedzin;- architektury i planowania przestrzennego,

- gospodarki mieszkaniowej, - antropologii komunikacji.

Działania

• Wprowadzamy działania innowacje i modyfikacje pomagające w konstruowaniu nowej oferty:- kluby integracji społecznej – funkcjonujące w formule otwartej – klient – rodzina-otoczenie,

- rozwój spółdzielczości socjalnej, - kontrakt socjalny z usługami rynku pracy,

- rozwój programów PAL-owskich, - konstruowanie wspólnych z PUP planów

szkoleniowych, - tworzenie programów restrukturyzacyjnych.

Działania

• Powołaliśmy doradcę ABC przedsiębiorczości dla osób niepełnosprawnych – jako model przywrócenia do funkcjonowania społeczno-zawodowego,

• Stworzyliśmy zespół stree-work-erów , • koordynatorów przemocy, • Utworzyliśmy stanowisko brokera

edukacyjnego,

Działania

Wprowadzamy szeroką kampanię medialną z tezą, że korzystanie z pomocy społecznej to nie bez refleksyjne wydawanie zasiłków ale też oferta wymagająca aktywności społecznej i zawodowej.Pomoc z Ośrodka Pomocy Społecznej nie jest powodem do wstydu ale też nie jest czymś co się komuś należy.