Mga Anyong Lupa sa Daigdig

Yugto ng Linangin (Firm-Up)

MGA KONTINENTE

ASYA

AUSTRALIA

ANTARTICA

NORTH AMERICA

SOUTH AMERICA

AFRICA

EUROPE

OCEANIA

I.

II.III.

IV.

TIG-5 BANSA AT KABISERA NG TIMOG ASYA AT

SILANGANG ASYA

4-BANSA SA MAINLAND S.E.A AT 5-KABISERA NG MGA BANSANGNASA INSULAR SOUTH EAST ASIA

IBIGAY ANG KABISERA NG MGA SUMUSUNOD; SAUDI ARABIA,

ISRAEL, TURKEY, OMAN, YEMEN AT MAGBANGGIT PA NG 5 BANSA NA

MATATAGPUAN DITO

MAGBIGAY NG 10 BANSA NA MATATAGPUAN SA REHIYON NG

HILAGA/GITNANG ASYA

GRADED RECITATION

MAPAhanap- Gamit ang Absolute LOCATION at Primary direction

Pangkat Hahanapin Palatandaan (KONTINENTE/LUPAIN)

I SEYCHELLES, SCANDINAVIAN PENINSULA, NEW ZEALAND,

INDONESIA

AFRICA, EUROPE, AUSTRALIA, ASIA

II HAWAII ISLANDS, ITALY, TANZANIA, TIBET

NORTH AMERICA, EUROPE, AFRICA, ASIA

III FALKLAND ISLAND, CAPE VERDE, BAFFIN ISLAND, NEW GUINEA

SOUTH AMERICA, AFRICA, NORTH AMERICA, AUSTRALIA

IV FIJI, ALEUTIAN ISLAND, MAINLAND SOUTH EAST ASIA,

SIBERIA

OCEANIA, NORTH AMERICA, ASIA, EUROPE/ASIA

arkepelago

peninsula

ismus tangos

Island/Archipelago• Ang pulo o isla ay lupaing napapaligiran

ng tubig. Libu-libong pulo ang matatagpuan sa daigdig. Karamihan ay

nasa Pacific Ocean tulad ng kapuluan ng Pilipinas na may 7,107 pulo. May mga

pulo din na makikita sa South China Sea (West Philippine Sea). Ito ay ang Spratly

Islands na pinag-aagawan ngayon ng mga banasang Pilipinas, China,

Vietnam, Chinese Taipei, Malaysia at Brunei. Pinaniniwalaan na ang mga

pulong ito ay nabuo sa pamamagitan ng pagputok ng bulkan katulad ng mga isla

sa Hawaii at Japan.

Greenland

• Ang pinakamalaking pulo sa daigdig na may kabuuang

sukat na 2,175,600 sq km na sakop ng bansang Denmark

sa North America.

Madagascar

• Ang Madagascar ay nakahiwalay na malaking pulo at bansa sa timog-

silangang bahagi ng kontinente ng Africa. Ito ay may sukat na 587,000 sq km

dahilan ng pagiging ikaapat sa pwesto ng pulong ito sa pinakamalaki sa daigdig.

Borneo• Isang pangunahing pulo na matatagpuan sa kontinente ng Asya.

Ito ay binubuo ng mga bansang sakop gaya ng Brunei, Malaysia at

Indonesia. Dito din matatagpuan ang pinakamalaking kagubatan sa mundo na tinatawag na Borneo Rain Forest.

New Guinea• Ito ay pulo na sakop ng

kontinente ng Australia na may kabuuang sukat na

793,000 sq. km. Ang kalupaan ng Papua New Guinea ay hinahatian ng

bansang Indonesia na nasa karagatang Pasipiko.

• Ang Indonesia ay itinuturing na pinakamalaking arkepelago sa

daigdig na may humigit sa kabuuang bilang ng 30,000 mga pulo kasama ang mga pulo ng

Sumatra na may sukat na 427, 350 sq. km at ang pulo ng Java na may sukat namang 126,700 sq km. Ito ay matatagpuan sa sub-region ng

timog-silangan ng Asya na tinatawag na Insular South East

Asia. INDONESIA

Ang Hundred Islands ay pinaniniwalaang nasa edad na 2 milyong taon. Katatagpuan ang mga ancient corals sa paligid

ng kapuluan na nasa Pangasinan, Philippines. Higit na nakikita ang kabuuan ng mga isla sa panahon ng lowtide na

tila kabute ang itsura at hugis nito. Dahilan ng pagkakahulma nito ay sa mga malalakas na hampas ng alon

sa mga bahagi nito sa milyong taong nagdaan.

Major Islands (by size)• Greenland 2,175,600 sq km • New Guinea 792,500 sq km • Borneo 725,500 sq km • Madagascar 587,000 sq km • Baffin 507,500 sq km • Sumatra 427,300 sq km • Honshu 227,400 sq km • Great Britain 218,100 sq km

• Victoria 217,300 sq km • Ellesmere 196,200 sq km • Celebes 178,650 sq km • New Zealand (south)

151,000 sq km • Java 126,700 sq km • New Zealand (north)

114,000 sq km • Newfoundland 108,900 sq km

Peninsula• Ang peninsula ay isang

mahabang lupain na napaliligiran ng tubig. Tinatawag din itong tangway dahilan sa

ang isang bahagi nito ay nakadugtong sa

isang kontinente o di kaya ay isang

pangunahing masa ng lupa. Ang mga

halimbawa nito ay ang India, Yucatan ng

Mexico, Korea at Italy.

Arabian Peninsula

• Isang malawak na tangway na pinalilibutan

ng ibat-ibang anyong tubig sa Kanlurang Asya. Maliit ang populasyon sa malawak na lupaing ito

sa kadahilanang salat ito sa tubig at ang malaking bahagi nito ay pawang disyerto o buhangin.

Scandinavian Peninsula• Isang bulubunduking tangway sa Europe na napaliligiran ng Norweigan Sea sa hilaga, North Sea sa kanluran at ang Baltic Sea na dumudugtong sa Gulf of Bothnia sa silangan. Binubuo ito ng dalawang bansang Sweden at Norway na ang huli ay dumurugtong naman sa kalupaang sakop ng bansang Finland.

Ismus/Isthmus Ang ismus ay isang maliit na

bahagi ng lupa na dumudugtong sa dalawang malaking masa ng lupain. Ang halimbawa nito ay

ang Bosporus sa Turkey na nagdurugtong sa Asya at Europa

at ang ismus ng Panama ay nagdurugtong sa Hilaga at

Timog America.

Isthmus of Panama

BOSPORUS, TURKEY

TANGOS (CAPE)Ang TANGOS ay isang mataas na

lupa sa may baybaying dagat. Ilan sa mga halimbawa nito ay

ang Tangos ng Isla Verde (Cape Verde Islands) sa Africa

at Tangos sa Engano sa Pilipinas.

mountain

mountain range volcano

plateau

Sa kasaysayan, tinatayang may 540

bulkan na ang pumutok at 75% sa mga ito ay

nasa Pacific Ring of Fire.

Mt. Kilimanjaro• Ang pinakamataas na anyong

lupa sa Africa na may taas na 19, 340 talampakan o 5, 895

metro.

Himalayas Mountain Range• Ang pinakamahabang

hanay ng mga bundok/bulubundukin sa

mundo kung saan nandirito din ang mga

nagtataasang mga bundok na humigit kumulang 7, 200 metro (23,600 ft) na

humihiwalay sa sub-kontinente ng India patungo sa Tibetan

Plateau malapit sa China mula sa kontinente ng

Asya.

MT. EVEREST

• NAKAHANAY SA HIMALAYAS, ITO ANG

PINAKAMALAKING BUNDOK SA BUONG

MUNDO NA MAY TAAS NA HALOS 8,850 METRO.

MT. KANCHENJUNGA• IKATLO SA PINAKAMATAAS NA BUNDOK SA MUNDO ITO

AY MAY TAAS NA 8,586 METRO NA NASA HILERA NG HIMALAYAS SA BAHAGI NG

NEPAL AT INDIA.

Appalachian Mountain Range

• Isa sa mga hanay ng bulubundukin sa

silangang bahagi ng North America na sakop

ng bansang Estados Unidos (USA).

Andes Mountain Range

• Bulubundukin na nakahanay mula sa bansang Venezuela hanggang Chile na umaabot sa 7,240 km. (4500 milya). Ito ang pinakamahabang bulubundukin sa South America kung saan makikita din dito ang bundok Aconcagua na may sukat na, 6,961 metres (22,838 ft) taas.

TALLEST MOUNTAINS (On Each Continent)

• Mount Everest 29,035 ft (8,850 m) Asia • Aconcagua 22,831 ft (6,959 m) S. America • Mount McKinley 20,320 ft (6,194 m) N. America • Mount Kilimanjaro 19,563 ft (5,963 m) Africa • Mount Elbrus 18,481 ft (5,633 m) Europe • Puncak Jaya 16,023 ft (4,884 m) Oceania • Vinson Massif 16,066 ft (4,897 m) Antarctica

Tibetan Plateau

• Ito din ay tinatawag na "the Roof of the World" dahil ito ang pinakamataas at pinakamalaking talampas sa mundo na may lawak na 2.5 million km2 (0.97 million sq. mi.,) Ito ay apat na beses

ng kabuuang sukat ng bansang France.

• Ang Cameron Highlands ay isang uri ng talampas ng Malaysia ay ang pinakamatandang atraksyon pangturismo sa bahagi ng Timog Silangang Asya. Ito ay kasing laki ng Singapore na may kabuuang sukat na 712 square kilometers (275 sq mi). Ito ay malapit sa lugar ng Kelatan sa hilaga at Perak sa kanlurang

bahagi ng bansa.

Kapatagan• Ito ay isang malawak

at mababang lupa na angkop sa pagsasaka

at pangangalakal. Matatagpuan ito halos sa lahat ng

kontinente maliban sa Antarctica. Nasa Asya

ang malalawak na Kapatagan ng Indus,

Davao, Nueva Ecija at Cotabato sa Pilipinas.

BRAZIL

ARGENTINAMEXICO

Desert- malawak na tuyong lupa o buhangin. Tuyo ang kapaligiran dito dahil sa madalang o halos

di nauulanan ang lupa.

(COLD WINTER) • Gobi, China, Mongolia 500,000 sq.

miles • Patagonian, Argentina 260,000 sq.

miles • Great Basin, S.W. USA 190,000 sq.

miles • Karakum, Turkmenistan 135,000 sq.

miles • Colorado Plateau, Western USA

130,000 sq. miles • Kyzyl Kum, West Asia 115,000 sq.

miles • Taklamakan, China 105,000 sq.

miles • Dasht-e Kavir, Iran 30,000 sq. miles

(POLAR) • Antarctic 5,339,000 sq. miles• Arctic 5,300,000 sq. miles (COOL COASTAL) • Atacama, Chile SA 54,000 sq.

miles • Namib, S.W. Africa 31,000 sq.

miles

Sahara Desert

• Ang pinakamalaking disyerto sa mundo na matatagpuan sa hilaga ng Africa at may lawak na 9,400,000 sq. km.

LARGEST DESERTS OF THE

WORLD

Sahara, North Africa 3,320,000 sq. miles Arabian, Middle East 900,000 sq. miles

Kalahari, Southern Africa 360,000 sq. miles Great Victoria, Australia 250,000 sq. miles

Syrian, Syria, Jordan, Iraq 200,000 sq. miles Chihuahuan, Mexico, U.S. 175,000 sq. miles

Great Sandy, Australia 150,000 sq. miles Sonoran, Mexico, U,S, 120,000 sq. miles

Thar, India, Pakistan 77,000 sq. miles Gibson, Australia 60,000 sq. miles

Simpson, Australia 56,000 sq. miles Mohave, S,W, USA 25,000 sq. miles

Oasis- bahagi ng disyerto na may roong tubig at halamang tumutubo. Ito rin ang nagsisilbing lugar pahingaan ng mga manlalakbay sa disyerto at kinukunan ng tubig at inumin para sa mga hayop tulad ng mga kamelyo.

Subtropical--

Talasalitaan

• Thar Desert- may lawak na 100,000 milya kwadrado (258,998.8 km) ng lupain ng India at Pakistan.

• Gobi Desert- hango sa salitang gobi na ibig sabihin ay “waterless place”, katatagpuan ang mga sand dunes sa disyertong ito na nasa pagitan ng China at Mongolia. Ito ay may sukat na 500,000 sq. miles at tinaguriang great desert at semi-desert sa rehiyon ng Central Asia.

• Atacama Desert- disyerto sa pagitan ng mga bansang Peru at Chile na may habang 54,000 sq. miles sa bahagi ng kontinenteng South America.

MAPAhanap- Gamit ang Absolute Location at Primary Direction

Pangkat Hahanapin Palatandaan (KONTINENTE/LUPAIN)

I SEYCHELLES, SCANDINAVIAN PENINSULA, NEW ZEALAND,

INDONESIA

AFRICA, EUROPE, AUSTRALIA, ASIA

II HAWAII ISLANDS, ITALY, TANZANIA, TIBET

NORTH AMERICA, EUROPE, AFRICA, ASIA

III FALKLAND ISLAND, CAPE VERDE, BAFFIN ISLAND, NEW GUINEA

SOUTH AMERICA, AFRICA, NORTH AMERICA, AUSTRALIA

IV FIJI, ALEUTIAN ISLAND, MAINLAND SOUTH EAST ASIA,

SIBERIA

OCEANIA, NORTH AMERICA, ASIA, EUROPE/ASIA

Takda/ Gawaing Bahay

• Ano ang ibig sabihin ng heograpiyang pantao? Ano ang pagkakaiba nito sa pisikal na heograpiya?

• Ano-ano ang saklaw ng heograpiyang pantao? Ipaliwanag ang bawat isa.

• Bakit mahalagang pag-aralan ang heograpiyang pantao?

• Paano nakaaapekto ang heograpiyang pantao sa pagkakakilanlan ng indibiduwal o ng isang pangkat ng tao?

• Paano magiging instrumento ang heograpiyang pantao sa pagkakaisa ng mga tao sa daigdig?

Pahalang1. Kaluluwa ng kultura3. Sistema ng mga paniniwala at rituwal7. Pagkakakilanlang biyolohikal ng pangkat ng tao9. Pamilya ng wikang Filipino 10. Matandang relihiyong umunlad sa India

Pababa2. Relihiyong may pinakamaraming tagasunod4. Pamilya ng wikang may pinakamaraming taong gumagamit 5. Salitang-ugat ng relihiyon 6. Salitang Greek ng “mamamayan” 8. Pangkat ng taong may iisang kultura at pinagmulan

GAWAIN 9; “CROSSWORD PUZZLE”

e