metal-sakkarİn...
TRANSCRIPT
METAL-SAKKARİN KOMPLEKSLERİ
Prof. Dr. Veysel Turan YILMAZ
ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİFEN-EDEBIYAT FAKÜLTESİ
KİMYA BÖLÜMÜ
Giriş
Sonuç
Metal-Sakkarin Kompleksleri
Ligant Olarak Sakkarin
Tatlandırıcı Olarak Sakkarin
Tatlandırıcı Olarak Sakkarin
Dünyanın en çok bilinen düşük kalorili tatlandırıcısı
Sakkarin 1879 yılında Remsen ve Fahlberg tarafından keşfedildi. Yunanca şekerin karşılığı olan “sakcharon” dan esinlenerek sakkarin adı verilmiştir. Şekerden yaklaşık 500 kat daha tatlıdır. Vücuttan değişikliğe uğramadan geçer. Sakkarin şekerden farklı olarak kalorisizdir. Maliyeti şekerden daha düşüktür. Toz veya tablet olarak satılmaktadır.
Tatlandırıcı Olarak Sakkarin
CNH
SO
OO
Sakkarin, (SacH), C7H5NO3S
(1,2-benzisothiazol-3(2H)-one1,1-dioxide,
o-sulphobenzimide)
Molekül Ağırlığı : 183,19 gmol-1
Erime Noktası : 225 - 227 °C
Suda Çözünürlüğü : 3,3 g/l (20 °C)
CN
SO
OO
Na+
-
Sodyum sakkarinat, (Nasac), C7H4NO3SNa
Molekül Ağırlığı : 204,19 gmol-1
Erime Noktası : 226 - 230 °C
Suda Çözünürlüğü : 830 g/l (20 °C)
Ligant Olarak Sakkarin
MSO4 + Nasac + 6H2O
[M(sac)2(H2O)4].2H2O[M(sac)2L4]
+ 4L
N-Koordinasyonlu Metal-Sakkarin Kompleksleri
[Cu(ea)2(sac)2] kompleksi
► V.T. Yilmaz, O. Andac, Y. Topcu, W.T.A. Harrison, Acta Crystallogr. C57 (2001) 271.
H2N OH
Monoetanolamin ea
[Cu2(sac)2(pypr)2] kompleksi
►V.T.Yilmaz, S.Hamamci, O.Andac, C.Thoene, W.T.A Harrison, Trans. Met. Chem. 28 (2003) 676.
Cu···Cu 3,0402(7) Å
[Ag(sac)(ampy)] kompleksi
N NH2
2-aminometilpiridinampy
► S. Hamamci, V.T. Yilmaz, W.T.A. Harrison, Z. Naturforsch. 60b (2005) 978.
[Ag2(sac)2(µ-aepy)2] kompleksi
N
NH2
2-(2-aminoetil)piridin
aepy
Ag···Ag 2,9894(4) Å
► S. Hamamci, V.T. Yilmaz, W.T.A. Harrison, Z. Naturforsch. 60b (2005) 978.
[Cu2(sac)2(µ-dmea)2(µ-H2O)]n kompleksi
► V.T. Yilmaz, V. Kars, C. Kazak, Z. Anorg. Allg. Chem. 632 (2006) 505.
[Ag(sac)(py)]n kompleksi
►S. Hamamci, V.T.Yilmaz, W.T.A.Harrison, Struct.Chem.16 (2005) 379.
Ag1 ··· Ag1i 2,9087(4) Å
Ag1 ··· Ag1ii 2,9853(4) Å
[Ag(sac)(µ-mpy]n kompleksi
OH
N
2-piridilmetanolmpy
► S. Hamamci, V. T. Yilmaz, W. T. A. Harrison, C. Thoene, Solid State Sci. 7 (2005) 423.
Ag ··· Ag 3,2988(4) Å
[Zn(sac)2(µ-pyz)(H2O)2]n kompleksinde pyz ligandının oluşturduğu çizgisel polimerik zincir
[M(sac)2(µ-pyz)(H2O)2]n kompleksi
M: Mn(II), Co(II), Zn(II), Cd(II)
O-Koordinasyonlu Metal-Sakkarin Kompleksleri
[Ni(sac)2(aepy)2] kompleksi
► V.T. Yilmaz, S. Caglar, W.T.A. Harrison, Trans. Met. Chem. 29 (2004) 477.
υ(CO)
Nasac.H2O 1642 cm-1
[Ni(sac)2(aepy)2] 1614 cm-1
N
H2N
2-aminoethylpyridineaepy
[M(sac)2(pypr)2] kompleksi
M = Co(II), Ni(II), Cu(II)
► V.T. Yilmaz, S. Hamamci, C. Thoene, Cryst. Res. Technol. 38 (2003) 992.
υ(CO)
Nasac.H2O 1642 cm-1
[Co(sac)2(pypr)2] 1608 cm-1
[Ni(sac)2(aeppz)2] kompleksi
►S. Guney, V.T. Yilmaz, W.T.A. Harrison, J. Coord.Chem. 58 (2005) 1667.
υ(CO)
[Ni(sac)2(H2O)4].2H2O 1630 cm-1
[Ni(sac)2(aeppz)2] 1614 cm-1
Ambidante Özelliğin Gözlendiği Metal-Sakkarin Kompleksleri
[Co(sac)2(mpy)2] kompleksi
► V.T. Yilmaz, S. Guney, O. Andac, W.T.A. Harrison, Polyhedron 21 (2002) 2393.
►V.T. Yilmaz, F. Yilmaz, C. Kazak, Trans. Met. Chem. 30 (2005) 95.
(ApyH)[Cu(sac)3(H2O)] kompleksi
(ApyH)[Cu(sac)3(H2O)]
υ(CO) 1666, 1630 cm-1
► V.T. Yilmaz, V. Kars, C. Kazak, Z. Naturforsch. (2006) basımda.
[Cd(sac)2(dmea)2] kompleksi
υ(CO)
[Cd(sac)2(dmea)2]
1651, 1600 cm-1
[Cu(sac)2(py)3] kompleksi
► O.V. Quinzani, S.H. Tarulli, S. Granda, C. Marcos, E.J. Baran, Cryst. Res. Technol. 37 (2002) 1338.
υ(CO)
[Cu(sac)2(py)3]
1668, 1628 cm-1
N- , O- Koordinasyonlu Metal-Sakkarin Kompleksleri
[Pb(µ-sac)2(pym)]n kompleksi
► V. T. Yilmaz, S. Guney, C. Thoene, Z. Anorg. Allg. Chem. 628 (2002) 1406.
υ(CO)
[Pb(µ-sac)2(pym)]n
1650, 1626 cm-1
[Pb(µ-sac)2(ampy)]n kompleksinin tek boyutlu çizgisel polimerik zinciri
[Ag(μ-sac)2(hep)]n kompleksi
N NH
HO
N-(2-hidroksietil)piperazin
hep
► S. Hamamci, V. T. Yilmaz, W. T. A. Harrison, J. Mol. Struct. 734 (2004) 191.
Ag1···Ag2 3,492 Å
[Ag2(sac)2(H2O)(en)]n
Ag1··Ag2 2,9920 (3) Å
► V.T. Yilmaz, S. Hamamci, C. Kazak, Z. Anorg. Allg. Chem. 631 (2005) 1961.
[Ag(µ-sac)(µ-nia)]n kompleksi
► S. Hamamci, V. T. Yilmaz, C. Kazak, Struct. Chem. (2006) basımda.
[Ag(µ-sac)(µ-nia)]n kompleksinin polimerik zinciri
[Ag(µ-sac)]n kompleksinin çizgisel polimerik zincirleri
► R. Weber, M. Gilles, G. Bergerhoff, Z. Kristallogr. 206 (1993) 273.
[Ag(µ-sac)]n kompleksi
► E. J. Baran, C. C. Wagner, Z. Anorg. Allg. Chem. 627 (2001) 85.
[Tl2(sac)2(H2O)]n kompleksi
Ag···Agi 5,8019 Å
Ag···Nai 3,6269 Å
Na[Ag(sac)2] kompleksi
► V. T. Yilmaz, S. Hamamci, C. Thoene, Z. Anorg. Allg. Chem. 630 (2004) 1641.
[Ag(µ-sac)(dmpy)]n kompleksi
► S. Hamamci, V.T.Yilmaz, W.T.A. Harrison, C.Thoene, Solid State Sci. 7 (2005) 423.
[Ag4(sac)4(pypr)2] kompleksi
NHO
2-piridinpropanol
pypr
Ag1···Ag1i 2,8480(13) Å
υ(CO) 1651, 1626 cm-1
► V. T. Yilmaz, S. Hamamci, W. T. A. Harrison, C. Thoene, Polyhedron 24 (2005) 693.
[Hg(µ-sac)2(µ-pym)]n kompleksi
► V.T. Yilmaz, S. Guney, O. Andac, W.T.A. Harrison, Polyhedron 21 (2002) 2393.
[Hg(µ-sac)2(µ-pym)]n kompleksinin dimerik birimi
[Hg(µ-sac)2(µ-pym)]n kompleksinde pym ve sac ligantlarının oluşturduğu polimerik zincir
Tamamlayıcı İyon Olarak Davrandığı Metal-Sakkarin Kompleksleri
[M(dmpy)2](sac)2.2H2O kompleksi
M = Co(II), Ni(II), Cu(II), Zn(II)
►V.T. Yilmaz, S. Guney, O. Andac, W. T. A. Harrison, J. Coord. Chem. 56 (2003) 21.
[Mn(tea)2](sac)2 kompleksi
►Y. Topcu, O. Andac, V.T. Yilmaz, W. T. A. Harrison, J. Mol. Struct. 610 (2002) 109.
[Ca(sac)2(H2O)2(Hpyet)2](sac)2 kompleksi
►V. T. Yilmaz, C. Kazak, S. Hamamci, Z. Anorg. Allg. Chem. 629 (2003) 2013.
υ(CO) [Ca(sac)2(H2O)2(Hpyet)2](sac)2
1628, 1618 cm-1
Sakkarinin Gözlenen Koordinasyon Modları
I II
IV V
► E. J. Baran, V. T. Yilmaz, Coord. Chem. Rev. (2006) basımda.
III
VIVII
VIII IX
► E. J. Baran, V. T. Yilmaz, Coord. Chem. Rev. (2006) basımda.
SONUÇ
Metal-sakkarin kompleksleri kolay hazırlanır ve yüksek
verimle kristaller elde edilir.
Sac ligandı farklı koordinasyon modları sergiler.
Hacimli ligantlar kullanıldığında sac koordinasyona katılmaz.
Koordinasyon küresinin dışında tamamlayıcı iyon olarak kalır.
Sac ligandı mono-, di- ve polinükleer metal komplekslerini
oluşturur.
TEŞEKKÜRLER