mese~na informacija 2 / 2007 · v na 20 fevruari sovetot na grad skopje donese odluka za...

Narodna banka na Republika Makedonija Direkcija za istra`uvawa

Mese~na informacija 2 / 2007

April, 2007 godina

3

S O D R @ I N A

Pozna~ajni ekonomski nastani i promeni vo zakonskata regulativa vo Republika Makedonija vo fevruari 2007 godina

4

I. Dvièwa vo realniot sektor 7 II. Monetarni dvièwa 8 III. Nadvore{notrgovski i devizni dvièwa 11 Prilog tabeli 13

4

Pozna~ajni ekonomski nastani i promeni vo zakonskata regulativa

vo fevruari 2007 godina v Na 4 fevruari „Mobilkom Avstrija“ e izbran za tret operator na javni mobilni

komunikaciski mreì i uslugi na celata teritorija na Republika Makedonija. v Na 5 fevruari, spored odlukata na Regulatornata komisija za energetika,

rafineriskite i maloproda`nite ceni na naftenite derivati se zgolemija vo prosek za 5,67% i 3,34%, soodvetno („Slu`ben vesnik na RM“ br. 13/2007), a spored odlukata od 19 fevruari istite bea zgolemeni vo prosek za 1,36% i 0,77%, soodvetno („Slu`ben vesnik na RM“ br. 19/2007).

v Na 9 fevruari vo Makedonska Kamenica zapo~na so rabota prviot kapacitet za

proizvodstvo na biodizel-gorivo vo Makedonija, finansiran od Globalniot ekolo{ki fond i Ambasadata na Velika Britanija vo Makedonija. Proizvodstveniot kapacitet na fabrikata iznesuva pribli`no iljada toni biodizel godi{no, koj e namenet za potrebite na zemjodelskite proizvoditeli od regionot, a prvite koli~ini }e gi koristi zemjodelskoto zdruènie „Agro Vinka“.

v Na 12 fevruari zapo~na izgradbata na fabrikata na „Xonson kontrols“ vo

slobodnata ekonomska zona Bunarxik, vo izvedba na firmata „Mavrovo inènering“, koja treba da zavr{i vo rok od sedum meseci.

v Na 12 fevruari zapo~na novata segmentacija na pazarite na Makedonskata berza, taka

{to vo ramki na Oficijalniot pazar e izdvoen nov potsegment Super kotacija. Na ovoj potsegment kotiraat akciite na Komercijalna banka AD Skopje, Investbanka AD Skopje, „Toplifikacija“ AD Skopje i „Beton“ AD Skopje. So Super kotacijata kompaniite prifa}aat postrogi pravila, me|u koi: objavuvawe na pove}e cenovno ~uvstvitelni informacii, dostavuvawe revidirani finansiski izve{tai za poslednite tri godini i ostvaruvawe dobivka najmalku vo poslednite tri godini, minimalna pazarna kapitalizacija od 10 milioni evra, minimalen broj od 200 akcioneri i minimum 20% od glavninata vo sopstvenost na javnosta.

v Na 14 fevruari Ministerstvoto za ekonomija objavi javen oglas vo doma{nite i

stranskite mediumi za davawe 20-godi{na koncesija za voda za proizvodstvo na elektri~na energija vo 60 mali hidrocentrali na slivovite na rekite Vardar, Strumica i Crn Drim.

v Na 15 fevruari be{e odràn prviot konstitutiven sostanok na Upravniot odbor na

novoformiraniot Klaster za drvna industrija, koj opfa}a nad 100 pozna~ajni prerabotuva~i na drvo i mebel i e {esti vo ramki na Nacionalniot sovet za pretpriemni{tvo i konkurentnost. Celta na Klasterot e podobruvawe na konkurentnosta vo ovaa industriska granka.

v Na 16 fevruari vo Brisel, Agencijata za elektronski komunikacii na Republika

Makedonija stana ~lenka na Evropskata grupa na regulatori. v Na 16 fevruari be{e potpi{an Dogovor za zakup na objekti vo mariovskoto selo

Manastir za period od 99 godini, od strana na makedonsko-finskata firma „Life Style“ so cel za{tita na arhitekturata, prirodnite bogatstva i razvoj na turizmot vo Mariovo. Realizacijata na proektot treba da zapo~ne za 12 meseci.

v Na 20 fevruari Sovetot na Grad Skopje donese odluka za zgolemuvawe na cenata na

vodata za piewe za 98%, so {to taa iznesuva 28 denari za potro{en kuben metar voda, namesto dosega{nite 14,9 denari.

v Na 20 fevruari na Fakultetot za elektro i informati~ka tehnologija (FEIT) vo

Skopje be{e otvorena Akademija na „Microsoft“ nameneta za studentite na

5

Univerzitetot „Sv. Kiril i Metodij“. Ovaa Akademija pretstavuva zaedni~ki proekt na kompanijata „Microsoft“ i na FEIT.

v Na 21 fevruari fabrikata „Vitaminka“ potpi{a Dogovor so Evropskata banka za

obnova i razvoj za koristewe zaem vo visina od 4 milioni evra. Sredstvata }e bidat investirani vo nabavka na nova sovremena oprema za proizvodstvo na keksi i biskviti.

v Na 22 fevruari AD ELEM potpi{a dogovor za kredit vo iznos od 16,6 milioni evra so

germanskata KFV banka za nabavka na oprema za otvorawe na jaglenokopot Brod-Gneotino, koj treba da go ovozmoì funkcioniraweto na REK Bitola do 2025 godina.

v Na 23 fevruari be{e soop{tena odlukata na Zdruènieto za bankarstvo pri

Stopanskata komora na Makedonija, spored koja bankite }e im izdavaat garantirani ~ekovi na gra|anite do 15 juni, a rokot do koj treba da se primat ~ekovite e 15 dekemvri 2007 godina. Odlukata be{e donesena kako odgovor na inicijativata na Ministerstvoto za finansii za raskinuvawe ili izmena na Dogovorot za izdavawe i rabotewe so ~ekovi po tekovni smetki na gra|anite, vo funkcija na pogolema upotreba na plate`nite kartici.

v Na 26 fevruari Svetskata banka na Makedonija í odobri grant od 5,5 milioni dolari

za energetska efikasnost i za odr`liva energija, od koi 800.000 dolari }e gi koristi AD MEPSO za formirawe kompanija za uslugi od energetskata efikasnost i za poddr{ka na proekti, dodeka 3,1 milion dolari }e bidat plasirani preku Makedonskata banka za poddr{ka na razvojot kako krediti za efikasnost na energijata.

v Od 27-28 fevruari vladina i stopanska delegacija na Republika Slovenija prestojuva{e

vo oficijalna poseta na Republika Makedonija, vo ~ii ramki be{e odràn Makedonsko-slovene~ki biznis forum, be{e sklu~ena Spogodba za me|udràvno posvojuvawe i Spogodba za vrabotuvawe na sezonski rabotnici i be{e otvoren nov delovno-proizvodstven kompleks vo Skopje na kompanijata „Droga Kolinska“ od Slovenija.

v Vo fevruari avstriskata grupacija „Hipo Alpe Adrija“ preku svoeto

pretstavni{tvo vo Skopje zapo~na so lizing aktivnosti vo Makedonija, glavno vo domenot na proda`bata na avtomobili i oprema.

v Vo fevruari be{e usvoen biznis-planot za razvoj na rudnikot za olovo i cink „Sasa“,

koj be{e restartiran vo juli 2006 godina, so koj se predviduva godi{no proizvodstvo od eden milion toni ruda i otvorawe 300 novi rabotni mesta.

v Vo fevruari bea dodeleni eden milion evra za proekti povrzani so makedonsko-

bugarskata me|ugrani~na sorabotka vo ramkite na Programata FARE/KARDS za sosedstvo pome|u Makedonija i Bugarija 2004-2006 godina, koi se odnesuvaat na aktivnosti vo oblasta na turizmot i kulturata. Programata e finansirana od EU i e rakovodena od Evropskata agencija za rekonstrukcija.

v Novi zakonski propisi: - Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za edno{alterskiot sistem i za

vodewe na trgovskiot registar i registar na drugi pravni lica ("Slu`ben vesnik na RM" br. 13/2007);

- Zakon za tehnolo{ki industriski razvojni zoni ("Slu`ben vesnik na RM" br. 14/2007);

- Pravila za dopolnuvawe na Pravilata za na~in i postapka za trguvawe i poramnuvawe transakcii so hartii od vrednost na pazari preku {alter ("Slu`ben vesnik na RM" br. 14/2007);

- Odluka za formirawe na Me|uresorsko telo za ruralen razvoj ("Slu`ben vesnik na RM" br. 15/2007);

- Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za dràvnata statistika ("Slu`ben vesnik na RM" br. 21/2007);

6

- Zakon za javna vnatre{na finansiska kontrola ("Slu`ben vesnik na RM" br. 22/2007);

- Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za za{tita na konkurencijata ("Slu`ben vesnik na RM" br. 22/2007);

- Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za vnatre{na revizija vo javniot sektor ("Slu`ben vesnik na RM" br. 22/2007);

- Odluka za [esta emisija na obvrznici za denacionalizacija ("Slu`ben vesnik na RM" br. 22/2007). Emisijata iznesuva 18 milioni evra so kamatna stapka od 2% godi{no i rok na dostasuvawe na obvrznicite do 01.06.2017.

Mese~na informacija 2/2007

7

I. Dvièwa vo realniot sektor1 Vo fevruari 2007 godina, nivoto na potro{uva~kite ceni (mereno preku indeksot na tro{ocite na ìvotot2) ostana nepromeneto vo odnos na prethodniot mesec, pri stabilno nivo na cenite na stokite za li~na potro{uva~ka i minimalen pad na cenite na uslugite. Sepak, kaj pooddelnite kategorii od indeksot bea registrirani divergentni dvièwa. Taka, minimalno zgolemuvawe e zabeleàno kaj kategoriite "ishrana", "kultura i razonoda" i "higiena i nega na zdravje". Od druga strana, cenite vo kategorijata "soobra}ajni sredstva i uslugi" se poniski za 0,8% (i pokraj zgolemuvaweto na cenite na naftenite derivati vo soglasnost so odlukite na RKE od 05.02 i 19.02.2007 godina, {to go reflektira zna~ajnoto namaluvawe na cenite vo januari 2007 godina), pri istovremeno namaluvawe na cenite za obleka i obuvki i ostanatite uslugi. Stabilnoto nivo na cenite vo fevruari uslovi namaluvawe na godi{nata i prose~nata stapka na inflacija. Taka, na godi{na osnova, stapkata na inflacija vo fevruari 2007 godina iznesuva 0,5%. Prose~nata stapka na inflacija vo prvite dva meseca na 2007 godina iznesuva 0,7%, a najdominanten efekt ima porastot na cenite vo kategorijata "domuvawe", koj proizleguva od povisokite ceni za greewe i elektri~na energija (zaradi poniskata sporedbena osnova), vo kategorijata "ishrana" i kategorijata "restorani i hoteli" (pridones od 0,8; 0,3 i 0,2 procentni poeni, soodvetno). Od druga strana, poniskite cenite vo kategorijata "soobra}ajni sredstva i uslugi" za 5,3% imaat pridones od 0,8% vo nasoka na namaluvawe na prose~nata inflacija. 1 Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija i presmetki na NBRM. 2 Po~nuvaj}i od januari 2007 godina, indeksot na tro{ocite na ìvotot se presmetuva vrz osnova na ponderi izvedeni od Anketata za potro{uva~ka na doma}instvata od 2005 godina. Voedno, napravena e promena vo strukturata na indeksot od aspekt na glavnite kategorii, preku dodavawe na dve novi stavki: Restorani i hoteli i Ostanati uslugi, koi u~estvuvaat so 5,2% vo indeksot. Za smetka na toa, poizrazeno namaluvawe na u~estvoto beleàt kategoriite: Ishrana, Tutun i pijalaci, Obleka i obuvki i Soobra}ajni sredstva i uslugi.

Grafikon 1 Tro{oci na ìvotot (vo %)

-2,0

-1,0

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

I.20

05 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.20

06 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.20

07 II

mesec/prethoden mesec

period/ist period od prethodna godina Izvor: Dràven zavod za statistika. Deflaciskite vlijanija kaj cenite na proizvoditelite na industriski proizvodi3 preovladuvaa i vo fevruari 2007 godina, koga be{e registrirano nivno namaluvawe vo odnos na prethodniot mesec za 0,3%. Mese~niot pad glavno e determiniran od poniskite ceni na proizvoditelite na nafteni derivati, koi pridonesuvaat so 0,4 procentni poeni (p.p.) vo vkupniot pad na proizvodstvenite ceni (i pokraj zgolemuvaweto na rafineriskite ceni vo soglasnost so odlukite na Regulatornata komisija za energetika od 05.02 i 19.02.2007 godina, {to go reflektira zna~ajnoto namaluvawe na ovie ceni vo januari 2007 godina). Namaluvawe na cenite e registrirano i kaj u{te 7 granki od prerabotuva~kiot sektor (od koi poizrazen dopolnitelen pridones za padot imaat namalenite ceni na proizvodite od guma i plasti~ni masi i cenite na hemikaliite i hemiskite proizvodi), a kaj ostanatite granki cenite bea stabilni. Vakvite dvièwa determiniraa ponisko nivo na ceni vo prerabotuva~kiot sektor (za 0,5% i niven pridones za padot od 0,4 p.p.), dodeka cenite na proizvoditelite od energetskiot i rudarskiot sektor beleàt minimalno zgolemuvawe vo odnos na prethodniot mesec (nivniot pridones vo nasoka na porast na proizvodstvenite ceni iznesuva 0,1 p.p.). Padot na cenite na proizvoditelite na industriski proizvodi na mese~na osnova go zabavi nivniot godi{en i kumulativen rast. Imeno, godi{nata stapka na rast od 3 Prethodni podatoci na DZS.


8

1,3% vo januari se svede na 0,3% vo fevruari, so {to prose~nata stapka na rast vo prvite dva meseca na 2007 godina iznesuva 0,8%. Povisokoto prose~no nivo na cenite proizleguva od povisokite ceni na proizvoditelite vo energetskiot sektor (pridones od 1,1 p.p., poradi povisokata cena na elektri~nata i toplinskata energija), a vo zna~itelno pomal del i od porastot na cenite vo rudarskiot sektor. Cenite vo prerabotuva~kiot sektor deluvaa vo obratna nasoka, poradi zna~itelno poniskite ceni na proizvoditelite na nafteni derivati ~ij efekt be{e delumno ublaèn so povisokite ceni na proizvoditelite na prehranbeni proizvodi i pijalaci, drugi nemetalni minerali i osnovni metali. Fizi~kiot obem na industriskoto proizvodstvo4 vo fevruari 2007 godina beleì mese~en porast od 13,5%, pri {to treba da se ima predvid niskata sporedbena osnova od prethodniot mesec. Realiziraniot porast proizleguva od pozitivnite dvièwa vo prerabotuva~kiot i rudarskiot sektor. Poizrazen pridones vo vkupniot mese~en porast na industriskoto proizvodstvo (od 15 p.p.) ima zgolemenata aktivnost vo prerabotuva~kiot sektor, determinirana od porastot na proizvodstvoto vo 15 od vkupno 20 prerabotuva~kite granki. Od niv, najzna~aen pridones imaat zgolemenoto proizvodstvo na elektri~ni ma{ini i aparati, prehranbeni proizvodi i pijalaci, nafteni derivati i tutunski proizvodi. Pridonesot na rudarskiot sektor za vkupniot porast na industriskoto proizvodstvo e minimalen, i pokraj porastot od 21,5% (poradi 4 Prethodni podatoci na DZS. Od januari 2007 godina, Dràvniot zavod za statistika pri presmetkata na indeksot na fizi~ki obem na industriskoto proizvodstvo ja primeni novata Nacionalna nomenklatura na industriski proizvodi 2005 - (”Slu`ben vesnik” br. 43 od 2006 godina) i izraboti nova ponderaciska struktura.

niskoto u~estvo vo vkupnoto industrisko proizvodstvo), dodeka namalenoto proizvodstvo vo energetskiot sektor ima negativen pridones od 2 p.p. Grafikon 2 Industrisko proizvodstvo (vo %)

-35,0

-25,0

-15,0

-5,0

5,0

15,0

25,0

35,0

I.20

05 II III

IV V VI

VII

VII

IIX X X

IX

III.

2006 II II

IIV V V

IV

IIV

III

IX X XI

XII

I.20

07 II

mesec/ prethoden mesec period/ ist period od prethodna godina

Izvor: Dràven zavod za statistika. I pokraj toa {to visokiot mese~en porast delumno proizleguva od niskata sporedbena osnova, ostvareniot obem na industrisko proizvodstvo vo fevruari 2007 godina e povisok za zna~ajni 14,9% vo odnos na istiot mesec od prethodnata godina, reflektiraj}i go porastot na proizvodstvoto vo prerabotuva~kiot i rudarskiot sektor. Vakvite dvièwa determiniraa zna~aen kumulativen porast na industriskoto proizvodstvo vo prvite dva meseca na 2007 godina od 12,9%. Determinanti na ostvareniot porast se zgolemenoto proizvodstvo vo prerabotuva~kiot i rudarskiot sektor, koi zaedno pridonesuvaat so 14 p.p. za kumulativniot rast, pri negativen pridones na energetskiot sektor od 1,1 p.p. Prerabotuva~kata industrija ostvari kumulativen porast od 17,2%, kako rezultat na zgolemeno proizvodstvo vo 70% od prerabotuva~kite granki. Od niv, najizrazen pridones vo porastot ima zgolemenoto proizvodstvo na osnovni metali, proizvodi od drugi nemetalni minerali, na drugi soobra}ajni sredstva i na tutunskite proizvodi.

II. Monetarni dvièwa

Na krajot na fevruari 2007 godina, primarnite pari5 iznesuvaa 22.628 milioni denari i vo odnos na krajot na januari se zgolemija za 658 milioni denari, ili za 3%. Porastot na 5 Analizata se odnesuva na primarnite pari bez zadolìtelnata rezerva na deviznite depoziti.

primarnite pari e rezultat na zgolemenata pobaruva~ka na gotovi pari (za 459 milioni denari) i povisokoto nivo na vkupnite likvidni sredstva na bankite6 (za 199 milioni denari). 6 Ja sodrì gotovinata vo blagajna i sredstvata na smetkata na bankite kaj NBRM.


9

Od aspekt na likvidnosta, deviznite transakcii na NBRM7 i vo fevruari 2007 godina pretstavuvaa tek na kreirawe likvidnost (realiziran neto-otkup na devizi na devizniot pazar), dodeka ostanatite avtonomni faktori (denarski depoziti na dràvata kaj NBRM i gotovi pari vo optek) deluvaa vo nasoka na povlekuvawe likvidnost od bankarskiot sistem. Monetarnite instrumenti vo fevruari pretstavuvaa tek na kreirawe likvidnost na neto osnova vo iznos od 99 milioni denari, {to vo celost se dolì na poniskoto nivo na blagajni~ki zapisi na NBRM za 464 milioni denari, pri istovremen porast na iznosot na dràvni zapisi za monetarni celi za 365 milioni denari. Vi{okot na izdvoeni likvidni sredstva nad obvrskata za zadolìtelna rezerva (vo denari)8 vo fevruari 2007 godina iznesuva 7% i vo odnos na prethodniot presmetkoven period e povisok za 1,3 procentni poeni. Tabela 1 Tekovi na kreirawe i povlekuvawe likvidnost* (vo milioni denari)

31.01.2007 28.02.2007 28.02.2007 / 31.01.2007

Likvidni sredstva na bankite (smetka na bankite kaj NBRM) 6.046 6.122 76

Kreirawe likvidnost 1.3212. Neto doma{na aktiva -61.914 -60.593 1.321od toa:

Denarski depoziti na dràvata kaj NBRM /1 -12.770 -12.891 -121Blagajni~ki zapisi na NBRM -11.630 -11.166 464Dràvni zapisi za monetarni celi -4.391 -4.756 -365Ostanati stavki, neto -20.491 -21.215 -724

Povlekuvawe likvidnost -1.2451. Neto devizna aktiva 83.884 83.221 -6632. Gotovi pari vo optek 14.527 14.986 -4593. Gotovina vo blagajna na bankite 1.397 1.520 -123/1 Isklu~eni se dràvnite zapisi za monetarni celi.* Pozitivna promena-kreirawe likvidnost; negativna promena-povlekuvawe likvidnost.

sostojbi vo milioni denari promeni vo milioni denari

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija.

Na aukciite na blagajni~ki zapisi na NBRM odràni vo fevruari 2007 godina e realizirana prose~na ponderirana kamatna stapka od 5,44% (5,71% vo januari 2007 godina), dodeka prose~nata ponderirana kamatna stapka na dràvnite zapisi (so ro~nost od tri meseci) vo 7 Namaluvaweto na neto deviznata aktiva na NBRM vo fevruari 2007 godina (prikaàno vo Tabela 1) go odrazuva padot na deviznite depoziti na dràvata kaj NBRM zaradi otplata na kreditot od EBRD za pretprivatizacija na "ESM-Distribucija" i predvremena otplata na del od dolgot kon Pariskiot klub na kreditori. 8Kako period na odrùvawe (ispolnuvawe) na obvrskata za zadolìtelna rezerva na bankite se smeta periodot od 11. den vo tekovniot mesec do 10. den vo sledniot mesec. Vi{okot se odnesuva na izdvoeni sredstva na smetkata na bankite kaj NBRM nad obvrskata za zadolìtelna rezerva.

fevruari iznesuva 6,38% (6,51% vo prethodniot mesec). Grafikon 3 Prose~ni kamatni stapki na blagajni~ki zapisi na NBRM i na dràvni zapisi (vo %)

3,00

3,50

4,00

4,50

5,00

5,50

6,00

6,50

7,00

7,50

8,00

I.200

6 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.200

7 II

Prose~na ponderirana kamatna stapka na blagajni~ki zapisi (vo %)

Prose~na ponderirana kamatna stapka na dràvni zapisi-3 meseci (vo %) Izvor: NBRM i Ministerstvo za finansii. Porastot na gotovite pari vo optek (za 3,2%), pri istovremen porast na transakciskite depoziti (za 2,2%), vo fevruari 2007 godina uslovi mese~na stapka na porast na monetarniot agregat M1 od 2,6%. Monetarnite agregati M2 i M4 ostvarija identi~en porast od 2,9% vo odnos na prethodniot mesec, dodeka na godi{na osnova (fevruari 2007 godina / fevruari 2006 godina) po{irokite monetarni agregati M2 i M4 se povisoki za 26,4% i 26,6%, soodvetno. Tabela 2 Monetarni agregati i nivnite komponenti (vo milioni denari)

28.02.2007 godina

mese~na promena

godi{na promena

vo % vo %

Gotovi pari vo optek 14.986 3,2 9,9Depozitni pari 18.447 2,2 23,3Monetaren agregat M1 33.433 2,6 16,9Kratkoro~ni denarski depoziti 39.293 5,4 49,8Monetaren agregat M2-denarski del 72.726 4,1 32,6Kratkoro~ni devizni depoziti 59.754 1,5 19,6Monetaren agregat M2 132.480 2,9 26,4Nemonetarni depoziti 6.736 3,6 29,9 -denarski 3.689 2,7 17,6 -devizni 3.047 4,8 48,6Monetaren agregat M4 139.216 2,9 26,6 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Vo tekot na fevruari 2007 godina vkupniot depoziten potencijal na bankite prodolì da raste i vo odnos na prethodniot mesec se zgolemi za 3.104 milioni denari, odnosno za 3%. Od aspekt na ro~nosta, porastot na depozitite na kratok rok determinira 92,4% od porastot na vkupnite depoziti, dodeka od aspekt na valutnata struktura pointenziven porast zabeleàa denarskite depoziti vo odnos na


10

depozitite vo stranska valuta. Sektorskata analiza pokaùva istovremen porast na depozitite na naselenieto i depozitite na korporativniot sektor, pri {to pridonesot na depozitite na pretprijatijata ima pozna~ajna uloga vo mese~niot porast na vkupniot depoziten potencijal na bankite (61,3%). Pritoa, najintenziven porast e zabeleàn kaj denarskite depoziti na pretprijatijata do eden mesec, deviznite depoziti po viduvawe na pretprijatijata i denarskite depoziti na naselenieto oro~eni od {est meseci do edna godina. Vkupnite depoziti na privatniot sektor kaj bankite vo fevruari 2007 godina vo odnos na istiot mesec od prethodnata godina se povisoki za 29,9%. Grafikon 4 Dinamika na depozitite (vo milioni denari)

0

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

60.000

70.000

80.000

90.000

100.000

110.000

120.000

I.200

6 II III

IV V VI

VII

VIII IX X XI

XII

I.200

7 II

Depoziti na naselenie Depoziti na pretprijatija Vkupni depoziti Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Paralelno so zgolemuvaweto na vkupnite depoziti, vo tekot na fevruari 2007 godina, bankite prodolìja so plasirawe na sredstva kaj privatniot sektor. Taka, vkupnite plasmani na bankite kaj privatniot sektor vo fevruari 2007 godina se povisoki za 2.325 milioni denari ili za 2,5% na mese~na osnova. Analizirano od aspekt na ro~nosta, dominanten pridones za mese~niot porast na vkupnite plasmani imaat kreditite plasirani na dolg rok (74,5%), dodeka od aspekt na valutnata struktura, pozna~aen e pridonesot na denarskite plasmani (65%). Nabquduvano po sektori, bankite go zgolemija kreditiraweto i na naselenieto i na pretprijatijata, pri {to dominanten pridones vo mese~niot porast na vkupnite plasmani imaa kreditite odobreni na korporativniot sektor (74,8%). Na godi{na osnova (fevruari 2007 godina / fevruari 2006 godina), vkupnite plasmani na bankite kaj privatniot sektor se povisoki za 32,2%.

Grafikon 5 Plasmani na bankite po sektori (vo milioni denari)

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

60.000

70.000

I.200

6 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.200

7 II

7.500

10.000

12.500

15.000

17.500

20.000

22.500

25.000

27.500

30.000

32.500

35.000

Plasmani kaj pretprijatija (leva skala) Plasmani kaj naselenie (desna skala) Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Vo domenot na kamatnata politika na bankite vo fevruari 2007 godina ne bea registrirani pozna~ajni promeni. Taka, prose~nata ponderirana aktivna kamatna stapka na denarskite krediti za site rokovi i sektori vo fevruari 2007 godina iznesuva 10,6% (10,7% vo prethodniot mesec), dodeka prose~nata ponderirana pasivna kamatna stapka na denarskite depoziti za site rokovi i sektori na mese~na osnova e povisoka za 0,2 procentni poena i iznesuva 4,7%. Grafikon 6 Ponderirani kamatni stapki i margini na bankite* (vo %, na godi{no nivo)

Nominalni pasivni kamatni stapki

Nominalni aktivni kamatni stapki

2,5

3,5

4,5

5,5

6,5

7,5

8,5

9,5

10,5

11,5

12,5

13,5

14,5

I.200

6 II III

IV V VI

VII

VIII IX X XI

XII

I.200

7 II

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. *Se odnesuvaat na denarski krediti i depoziti za site ro~nosti i sektori, pri {to se vklu~eni i denarskite krediti i depoziti so valutna klauzula. Prose~nite ponderirani aktivni i pasivni kamatni stapki na deviznite krediti i depoziti za site rokovi, sektori i valuti se zadràa na nivoto od prethodniot mesec i vo fevruari 2007 godina iznesuvaat 8,4% i 1,8%, soodvetno.


11

III. Nadvore{notrgovski i devizni dvièwa

Nadvore{notrgovskata razmena9 na Republika Makedonija vo fevruari 2007 godina iznesuva 436,3 milioni evra i vo odnos na prethodniot mesec se zgolemi za 4,6%, pri istovremen porast na dvete komponenti na razmenata. Izvozot na stoki vo fevruari 2007 godina iznesuva 175,3 milioni evra i beleì mese~en porast od 9,9%, {to glavno e rezultat na zgolemeniot izvoz na obleka i tekstil, farmacevtski proizvodi i kamen, gips i cement. Na godi{na osnova, izvozot beleì zna~ajno zgolemuvawe od 41,6%, {to vo najgolem del proizleguva od povisokiot izvoz na èlezo i ~elik i nivni proizvodi10. Uvozot na stoki vo fevruari 2007 godina iznesuva 261 milion evra i vo odnos na januari 2007 godina se zgolemi za 1,2%. Analizirano po proizvodi, porastot na uvozot proizleguva od povisokiot uvoz na vozila, |ubriva i elektri~ni ma{ini i oprema. Vo sporedba so istiot mesec od prethodnata godina, uvozot na stoki vo fevruari beleì zna~aen porast od 42,1%, {to glavno e rezultat na zgolemeniot uvoz na èlezo i ~elik, mineralni goriva i rudi. Grafikon 7 Nadvore{notrgovska razmena na Republika Makedonija (vo milioni evra)

-150

-100

-50

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

I.06 II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I.07 IIIzvoz Uvoz Saldo Vkupna NTR

Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija. Vo fevruari 2007 godina trgovskiot deficit iznesuva 85,7 milioni evra i vo uslovi na pogolem porast na izvozot vo odnos na uvozot, beleì pad od 12,9% na mese~na osnova. Istovremeno, stapkata na pokrienost na uvozot so izvoz iznesuva 9 Prethodni podatoci na DZS. Izvozot na stoki e prikaàn na f.o.b. osnova, dodeka uvozot na stoki e prikaàn na c.i.f. osnova. 10 Golem pridones za porastot na izvozot ima intenzivnata aktivnost na eden pozna~aen metalurgiski kapacitet koj pointenzivno zapo~na da raboti kon krajot na prethodnata godina.

67,2% i vo odnos na prethodniot mesec e povisoka za 5,3 procentni poeni. Vo periodot januari-fevruari 2007 godina, vkupniot obem na nadvore{notrgovska razmena iznesuva 853,5 milioni evra, {to vo sporedba so istiot period od prethodnata godina pretstavuva zna~itelen porast od 272,6 milioni evra ili za 46,9%. Registriraniot porast e rezultat na pointenzivnoto zgolemuvawe na izvozot vo odnos na uvozot na stoki. Imeno, izvozot na stoki vo analiziraniot period iznesuva 334,8 milioni evra i ostvari kumulativen porast od 48,4%, glavno kako rezultat na zgolemeniot izvoz na èlezo i ~elik i nivni proizvodi, obleka i tekstil i obuvki (so u~estvo od 81,2% vo vkupniot porast). Istovremeno, vkupniot uvoz na stoki vo periodot januari-fevruari 2007 godina iznesuva 518,7 milioni evra, {to na godi{na osnova pretstavuva porast od 46%. Registriranoto zgolemuvawe na uvozot vo analiziraniot period vo najgolem del proizleguva od povisokiot uvoz na èlezo i ~elik, mineralni goriva i rudi. Vo prvite dva meseci od 2007 godina e registriran trgovski deficit od 184 milioni evra {to vo sporedba so istiot period od 2006 godina pretstavuva zgolemuvawe od 41,7%. Sepak, stapkata na pokrienost na uvozot so izvoz e zgolemena za 1,1 procenten poen i iznesuva 64,5%. Vo fevruari 2007 godina na devizniot pazar e realiziran vkupen promet vo iznos od 350,4 milioni evra, koj vo odnos na prethodniot mesec e pomal za 4,6%. Pritoa, vo uslovi na porast na ponudata na devizi (za 2,3%) i pad na pobaruva~kata na devizi (za 4,5%), neto-proda`bata na devizi od strana na bankite na mese~na osnova e poniska za 28,2%. NBRM na devizniot pazar realizira{e neto-otkup na devizni sredstva, pri {to kumulativniot neto-otkup na devizi na devizniot pazar od strana na NBRM vo periodot januari-fevruari dostigna 33,9 milioni evra. Realiziraniot neto-otkup na devizniot pazar od strana na NBRM delumno go neutralizira{e odlivot kaj dràvnite devizni depoziti zaradi otplata na del od dolgot kon Pariskiot klub na kreditori (vo fevruari dolgot


12

kon Holandija) i vra}awe na kredit kon EBRD za pretprivatizacija na ESM. Sledstveno, bruto deviznite rezervi na 28.02.2007 godina dostignaa 1.382,6 milioni evra i vo odnos na 31.12.2006 godina se poniski za 34,1 milion evra. Prometot na menuva~kiot pazar vo fevruari iznesuva 101,8 milioni evra i e na nivoto od prethodniot mesec. Pritoa, vo uslovi na porast na ponudata od 2% i pad na pobaruva~kata od 5,5%, na menuva~kiot pazar e realiziran neto-otkup na devizi vo vkupen iznos od 48,7 milioni evra (porast na mese~na osnova za 6,6%). Neto-otkupot na menuva~kiot pazar vo periodot januari-fevruari 2007 godina iznesuva 94,4 milioni evra i zabeleà porast od 27,1% vo odnos na istiot period od 2006 godina. Grafikon 8 Dvièwe na vkupniot promet na devizniot i menuva~kiot pazar (vo milioni evra)

050

100150200250300350400450500

I.200

5 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.200

6 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.200

7 II

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Promet na devizen pazar (leva skala)Promet na menuva~ki pazar (leva skala)Neto otkup na menuva~ki pazar (desna skala)

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Devizniot kurs na denarot vo odnos na evroto na devizniot pazar na 28.02.2007 godina iznesuva 61,18 denari za edno evro i vo odnos na krajot na prethodniot mesec e re~isi nepromenet. Devizniot kurs na denarot vo odnos na amerikanskiot dolar na krajot na fevruari 2007 godina iznesuva 46,24 denar? za eden amerikanski dolar, pri {to zabeleà mese~na apresijacija od 2% (na 31.01.2007 godina se razmenuvaa 47,19 denari za eden amerikanski dolar).

Grafikon 9 Dneven sreden devizen kurs na denarot vo odnos na evroto i amerikanskiot dolar na devizniot pazar (denari za edinica stranska valuta)

61,00

61,05

61,10

61,15

61,20

61,25

61,30

61,35

61,40

01.0

2.20

07

02.0

2.20

07

03.0

2.20

07

04.0

2.20

07

05.0

2.20

07

06.0

2.20

07

07.0

2.20

07

08.0

2.20

07

09.0

2.20

07

10.0

2.20

07

11.0

2.20

07

12.0

2.20

07

13.0

2.20

07

14.0

2.20

07

15.0

2.20

07

16.0

2.20

07

17.0

2.20

07

18.0

2.20

07

19.0

2.20

07

20.0

2.20

07

21.0

2.20

07

22.0

2.20

07

23.0

2.20

07

24.0

2.20

07

25.0

2.20

07

26.0

2.20

07

27.0

2.20

07

28.0

2.20

07

44,5

45,0

45,5

46,0

46,5

47,0

47,5

48,0

48,5

49,0

EUR leva skalaUSD desna skala

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Nadvore{niot dolg na Republika Makedonija vrz osnova na dolgoro~ni krediti i zaemi na 28.02.2007 godina iznesuva 1.721,9 milioni evra2 i vo odnos na prethodniot mesec se namali za 24,6 milioni evra, vo najgolem del kako rezultat na pogolemata otplata na dolgovi vo odnos na koristeni sredstva. Vo fevruari 2007 godina povle~eni se sredstva vo iznos od 15,5 milioni evra, dodeka vkupno platenite obvrski iznesuvaat 36,6 milioni evra (32,6 milioni evra glavnica i 4,1 milion evra kamata). Pritoa, najgolem del od otplatite se odnesuva na otplata na glavnica na dolg kon EBRD od strana na delovnite banki (20 milioni evra), dodeka pomal iznos se odnesuva na otplata na dolg kon Pariskiot klub na doveriteli (2,6 milioni evra). Vkupniot dolgoro~en dolg na privatniot sektor iznesuva 555,6 milioni evra i vo odnos na januari 2007 godina se namali za 14,6 milioni evra. Pritoa, pogolemo u~estvo vo vkupniot dolg na privatniot sektor ima nebankarskiot privaten sektor (76,7%), a ostatokot e dolg na delovnite banki. Kratkoro~niot nadvore{en dolg, na krajot na fevruari 2007 godina iznesuva 68,6 milioni evra11 i na mese~na osnova zabeleà pad od 13,4%. Vo tekot na fevruari, vrz osnova na odobreni kratkoro~ni krediti koristeni se sredstva vo iznos od 8 milioni evra, dodeka plateni se obvrski vo iznos od 0,1 milion evra. Novosklu~enite dolgoro~ni i kratkoro~ni krediti vo fevruari 2007 godina iznesuvaat 26,8 milioni evra koi vo celost pretstavuvaat zadolùvawe na privatniot sektor. 11 Prethodni podatoci na NBRM.


13

Prilog Dvièwa vo realniot sektor vo Republika Makedonija Tabela 1 Tro{oci na ìvot i ceni na malo

II.2007 II.2007 I-II.2007I.2007 II.2006 I-II.2006

Tro{oci na ìvotot 0,0 0,5 0,7

Ishrana 0,2 0,8 0,9 Tutun i pijalaci 0,0 0,0 0,0 Obleka i obuvki -0,3 1,8 1,5 Domuvawe 0,0 4,5 4,6 Stan (stanarina, voda, uslugi) 0,0 -0,6 -0,7 Ogrev i osvetlenie 0,0 8,7 9,0 Higiena i zdravje 0,3 0,1 0,0 Kultura i razonoda 0,3 3,5 3,5 Soobra}ajni sredstva i uslugi -0,8 -5,8 -5,3 Restorani i hoteli 0,3 3,3 3,3 Ostanati uslugi nespomnati na drugo mesto -1,4 -1,1 -0,4

Stoki 0,0 1,1 1,2

Uslugi -0,1 -1,3 -1,2

Ceni na malo -0,1 1,2 1,4

Zemjodelski proizvodi -0,5 -1,9 -0,8 Neprehranbeni industriski proizvodi -0,5 1,3 1,8 Industrisko - prehranbeni proizvodi 0,5 0,9 0,9 Pijalaci 0,0 0,2 0,4

Stoki -0,3 1,0 1,4

Uslugi 0,1 1,5 1,4

vo %

Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija


14

Tabela 2 Ceni na proizvoditeli na industriski proizvodi*

II.2007 II.2007 I-II.2007I.2007 II.2006 I-II.2006

Ceni na proizvoditeli na industriski proizvodi -0,3 0,3 0,8

Energija -0,9 -4,6 -3,1 Intermedijarni proizvodi, osven energija 0,0 5,6 5,0 Kapitalni proizvodi 0,0 1,5 3,7 Trajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 0,0 0,3 1,1 Netrajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka -0,3 -0,6 -0,1

Vadewe rudi i kamen 0,1 3,0 3,0

Prerabotuva~ka industrija -0,5 -1,2 -0,4Proizvodstvo na prehranbeni proizvodi i pijalaci -0,1 1,8 2,0

Proizvodstvo na tutunski proizvodi -0,1 0,6 0,6Proizvodstvo na tekstilni tkaenini 0,0 -0,5 -0,3Proizvodstvo na predmeti za obleka; dorabotka i boewe na krzno -2,7 -2,2 -1,9Izdava~ka dejnost, pe~atewe i reprodukcija na snimeni mediumi 0,2 -0,8 -1,0Proizvodstvo na koks, derivati na nafta i nuklearno gorivo -2,8 -17,4 -13,9

Proizvodstvo na hemikalii i hemiski proizvodi -0,7 -0,1 -0,4Proizvodstvo na proizvodi od guma i proizvodi od plasti~ni masi -4,3 0,3 2,6

Proizvodstvo na proizvodi od drugi nemetalni minerali 0,6 2,6 2,9

Proizvodstvo na osnovni metali -0,1 14,4 12,1

Proizvodstvo na metalni proizvodi vo metaloprerabotuva~kata faza, osven ma{ini i uredi 0,0 2,7 6,4Proizvodstvo na elektri~ni ma{ini i aparati, nespomnati na drugo mesto 0,0 7,2 7,7

Snabduvawe so elektri~na energija, gas i voda 1,0 12,5 10,6

*Prethodni podatoci.

vo %



15

Tabela 3 Industrisko proizvodstvo*

II.2007 II.2007 I-II.2007I.2007 II.2006 I-II.2006

Vkupno 100,0 13,5 14,9 12,9

Energija 18,3 5,2 13,4 -0,3 Intermedijarni proizvodi, osven energija 34,1 13,3 23,7 27,4 Kapitalni proizvodi 5,1 14,4 33,3 58,5 Trajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 2,2 10,9 -8,8 12,9 Netrajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 40,3 19,4 7,6 5,7

Vadewe rudi i kamen 3,9 21,5 29,9 21,0Vadewe na kamen jaglen i lignit, vadewe na treset 1,6 17,1 14,3 -0,6Vadewe na rudi na metal 0,7 -10,4 116,1 132,2Vadewe na drugi rudi i kamen 1,5 57,1 19,8 10,3

Prerabotuva~ka industrija 83,9 18,8 17,8 17,2Proizvodstvo na prehranbeni proizvodi i pijalaci 16,1 17,5 13,7 9,1Proizvodstvo na tutunski proizvodi 5,7 38,4 33,7 30,9Proizvodstvo na tekstilni tkaenini 1,7 68,6 -1,3 4,5Proizvodstvo na predmeti za obleka; dorabotka i boewe na krzno 11,1 16,4 -1,2 -2,4[tavewe i dorabotka na ko`a, proizvodstvo na kuferi, ra~ni torbi, sedla, sara~ki proizvodi i obuvki 1,5 47,1 -10,7 -14,0Prerabotka na drvo, proizvodi od drvo i pluta, osven mebel, proizvodstvo na predmeti od slama i pletarski materijal 1,2 -34,4 63,8 99,0Proizvodstvo na celuloza, hartija i proizvodi od hartija 1,1 13,4 2,6 8,0Izdava~ka dejnost, pe~atewe i reprodukcija na snimeni mediumi 3,1 -6,1 11,7 17,7Proizvodstvo na koks, derivati na nafta i nuklearno gorivo 4,5 63,1 72,0 22,5Proizvodstvo na hemikalii i hemiski proizvodi 4,6 27,1 4,9 5,6Proizvodstvo na proizvodi od guma i proizvodi od plasti~ni masi 1,9 117,0 67,4 40,9Proizvodstvo na proizvodi od drugi nemetalni minerali 7,3 28,9 69,7 70,1Proizvodstvo na osnovni metali 11,2 -6,5 45,7 48,1Proizvodstvo na metalni proizvodi vo metaloprerabotuva~kata faza, osven ma{ini i uredi 3,3 25,2 -3,5 16,5Proizvodstvi na ma{ini i uredi, nespomnati na drugo mesto 1,4 40,7 49 44,3Proizvodstvo na elektri~ni ma{ini i aparati, nespomnati na drugo mesto 3,5 96,9 -40,1 -45,0Proizvodstvo na motorni vozila, prikolki i poluprikolki 1,1 54,3 -23,5 -20,4Proizvodstvo na drugi soobra}ajni sredstva 1,1 -28,2 239,4 403,3Proizvodstvo na mebel i drugi raznovidni proizvodi, nespomnati na drugo mesto 2,0 -0,1 -26,3 -11,6Recikla`a 0,6 18,8 -11,5 -1,2

Snabduvawe so elektri~na energija, gas i voda 12,2 -12,8 -4,2 -7,3* Prethodni podatoci.

struktura vo %

vo %



16

Monetarni dvièwa vo Republika Makedonija Tabela 4 Pregled na Narodna banka na Republika Makedonija (tekoven kurs, vo milioni denari)

I. Neto devizna aktiva 66282 57130 57297 71907 74145 75454 77256 79385 80535 82064 84044 84909 85116 83884 83221 Aktiva 69504 60326 60519 75076 77213 78415 80181 82287 83412 84956 86863 87586 87761 86503 85676 Pasiva 3222 3196 3222 3169 3068 2961 2925 2902 2877 2892 2819 2677 2645 2619 2455

II. Neto doma{na aktiva -40520 -33763 -32079 -47210 -47978 -48045 -50327 -51711 -53259 -54700 -55701 -55956 -53852 -55452 -54084

Krediti na banki, neto -8880 -10372 -9612 -8862 -8743 -7504 -6697 -6990 -7357 -7385 -7526 -7982 -9422 -11596 -11137 Krediti na banki 41 41 41 41 41 41 37 37 37 37 37 37 34 34 29

Aukcija na krediti 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Aran`mani za reotkup 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Krediti vrz osnova na hartii od vrednost 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Dolgoro~ni krediti 31 31 31 31 31 31 27 27 27 27 27 27 24 24 19 Avansi 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Ostanato 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10

Instrumenti -8921 -10413 -9653 -8903 -8784 -7545 -6734 -7027 -7394 -7422 -7563 -8019 -9456 -11630 -11166 Aukcija na blagajni~ki zapisi -8921 -10413 -9653 -8903 -8784 -7545 -6734 -7027 -7394 -7422 -7563 -8019 -9456 -11630 -11166

Neto, Dràva -18989 -11024 -10167 -25762 -26157 -27733 -30847 -31396 -33022 -34154 -35140 -34976 -30690 -29827 -282411.Krediti na dràvata 3290 3290 3290 3290 2983 2983 2983 2983 2983 2983 2983 2983 2267 2267 2267 Koristewe na kredit od Fondot 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Obi~en kredit 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Otkupeni dràvni hartii od vrednost 1039 1039 1039 1039 1039 1039 1039 1039 1039 1039 1039 1039 1039 1039 1039 Ostanato 2251 2251 2251 2251 1944 1944 1944 1944 1944 1944 1944 1944 1228 1228 12282. Depoziti na dràvata -22279 -14314 -13457 -29052 -29140 -30716 -33830 -34379 -36005 -37137 -38123 -37959 -32957 -32094 -30508 A) Vo denari -6993 -7653 -6860 -8807 -9141 -11104 -14417 -16110 -17528 -18728 -19601 -19600 -15326 -17161 -17647Depozitni pari -6993 -7653 -6860 -8807 -9141 -11104 -14417 -16110 -17528 -18728 -19601 -19600 -15326 -17161 -17647 - Trezorska smetka -6562 -7214 -6417 -6965 -5717 -7678 -11342 -11816 -12247 -13656 -14038 -14143 -10303 -12307 -12416 - Drugi buxetski fondovi -431 -439 -443 -1842 -3424 -3426 -3075 -4294 -5281 -5072 -5563 -5457 -5023 -4854 -5231 od toa: Dràvni hartii od vrednost za monetarni celi -1377 -2951 -2951 -2627 -3885 -4870 -4656 -5126 -5010 -4573 -4391 -4756 Fond za poddr{ka na monetarnata politika 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 B) Vo stranska valuta -15286 -6661 -6597 -20245 -19999 -19612 -19413 -18269 -18477 -18409 -18522 -18359 -17631 -14933 -12861

Depoziti na Centralna vlada -15139 -6516 -6450 -20098 -19851 -19468 -19267 -18125 -18333 -18261 -18378 -18213 -17515 -14820 -12745 od koi: Telekom 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 od koi: Fond za pati{ta -147 -130 -121 -102 -84 -56 -31 -31 -213 -213 -173 -151 -81 -81 -81

Drugi depoziti na dràvata -147 -145 -147 -147 -148 -144 -146 -144 -144 -148 -144 -146 -116 -113 -116

3.Eksterna smetka 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Ostanati stavki, neto -12651 -12367 -12300 -12586 -13078 -12808 -12783 -13325 -12880 -13161 -13035 -12998 -13740 -14029 -14706 Ostanat aktiva 5328 5247 5562 5486 5602 5840 5861 5851 5912 5986 5815 5790 5727 5746 5760 Ostanata pasiva -5368 -4794 -5067 -4983 -5377 -5416 -5460 -5713 -5451 -5850 -5503 -5463 -5732 -5503 -5512 od koi: Preodna smetka -487 -14 -19 -36 -180 -44 -51 -352 -48 -300 -16 -11 -171 -25 -66 Kapitalna smetka -11024 -11558 -11505 -11608 -11798 -11750 -11523 -11888 -11656 -11653 -11686 -11699 -11819 -12335 -12463 Rezidualni stavki -1587 -1262 -1290 -1481 -1505 -1482 -1661 -1575 -1685 -1644 -1661 -1626 -1916 -1937 -2491

Primarni pari 25762 23367 25218 24697 26167 27409 26929 27674 27276 27364 28343 28953 31264 28432 29137 Gotovi pari vo optek 14439 13100 13635 13700 14560 13900 14580 15319 14822 14810 14796 14301 16206 14527 14986 Gotovina vo blagajna 1374 1068 1066 980 1052 965 1011 1112 1082 1058 1187 1117 1526 1397 1520 Smetki na banki 9949 9199 10517 10017 10555 12544 11338 11243 11372 11496 12360 13535 13532 12508 12631 od koi:Zadolìtelna rezerva na devizni depoziti 5323 5417 5413 5505 5572 5657 5662 5767 5875 6006 6115 6244 6373 6462 65091) Definitivni podatoci

II.07I.07XII.05 I.06 II.06 III.06 IV.06 V.06 VI.06 VII.06 XII.06 1)VIII.06 IX.06 X.06 XI.06

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija


17

Tabela 5 Monetaren pregled (tekoven kurs, vo milioni denari)

I. Neto devizna aktiva 89738 80776 80899 96611 98526 99218 100288 102625 104646 105619 106406 107529 108042 106455 107140

Narodna banka 66282 57130 57297 71907 74145 75454 77256 79385 80535 82064 84044 84909 85116 83884 83221

Aktiva 69504 60326 60519 75076 77213 78415 80181 82287 83412 84956 86863 87586 87761 86503 85676

Pasiva 3222 3196 3222 3169 3068 2961 2925 2902 2877 2892 2819 2677 2645 2619 2455

Depozitni banki 23456 23646 23602 24704 24381 23764 23032 23240 24111 23555 22362 22620 22926 22571 23919

Aktiva 37786 37231 36986 36669 36249 35882 35526 35808 36862 36867 37044 36708 39707 38257 38837

Pasiva 14330 13585 13384 11965 11868 12118 12494 12568 12751 13312 14682 14088 16781 15686 14918

II. Neto doma{na aktiva 19545 28414 30070 16577 18786 19351 18220 18953 19123 19219 22021 23341 28288 29824 33173

1.Doma{ni krediti 62382 71691 74396 62714 65567 66039 65763 67436 67795 65575 68949 70964 77176 79487 83921

od koi: pobaruvawa od dràvata -11791 -3271 -1913 -15747 -14773 -15925 -19421 -19004 -19875 -21017 -21098 -20904 -17184 -16633 -14556

a) Depozitni banki 81371 82715 84563 88476 91724 93772 96610 98832 100817 99729 104089 105940 107866 109314 112162

-vo denari 64186 65363 66730 69847 72349 73937 75954 77766 79303 77855 81572 82726 84368 85822 87861

Dràva 7118 7672 8175 9930 11297 11722 11340 12300 13021 12998 13902 13937 13377 13067 13562

Krediti 7115 7669 8171 9927 11274 11698 11317 12276 12996 12974 13879 13914 13355 13045 13539

a) Buxet i ministerstva 7033 7589 8013 9696 11071 11509 11015 12048 12843 12834 13651 13615 13095 12762 13241

b) Fondovi 82 80 158 231 203 189 302 228 153 140 228 299 260 283 298 v) Instit. na centralnata dràvna vlast: sudovi, itn. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Presmetana nenaplatena kamata 3 3 4 3 23 24 23 24 25 24 23 23 22 22 23

Nedràven sektor 57068 57691 58555 59917 61052 62215 64614 65466 66282 64857 67670 68789 70991 72755 74299

Krediti 51672 52255 53149 54473 55552 56621 58993 59766 60513 60349 63047 64135 66410 68057 69569

od koi: Dostasani nenaplateni pobaruvawa 9807 10314 10323 10146 10509 10581 10538 10690 10908 9682 10344 10010 9810 9737 9721

Presmetana nenaplatena kamata 5396 5436 5406 5444 5500 5594 5621 5700 5769 4508 4623 4654 4581 4698 4730

-vo stranska valuta 17185 17352 17833 18629 19375 19835 20656 21066 21514 21874 22517 23214 23498 23492 24301

Dràva 80 81 79 85 87 86 86 92 126 139 140 135 129 127 123


Nedràven sektor 17105 17271 17754 18544 19288 19749 20570 20974 21388 21735 22377 23079 23369 23365 24178


b) Pobaruvawa na Narodna banka od dràvata -18989 -11024 -10167 -25762 -26157 -27733 -30847 -31396 -33022 -34154 -35140 -34976 -30690 -29827 -28241

2. Ostanati stavki, neto -42837 -43277 -44326 -46137 -46781 -46688 -47543 -48483 -48672 -46356 -46928 -47623 -48888 -49663 -50748

od koi: pobaruvawa od dràvata za zamrznati devizni {tedni vlogovi 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Presmetana nenaplatena kamata -5399 -5439 -5410 -5447 -5523 -5618 -5644 -5724 -5794 -4532 -4646 -4677 -4603 -4720 -4753

Ostanato -37438 -37838 -38916 -40690 -41258 -41070 -41899 -42759 -42878 -41824 -42282 -42946 -44285 -44943 -45995

II.07I.07XII.05 I.06 II.06 III.06 IV.06 V.06 VI.06 VII.06 XII.06 1)VIII.06 IX.06 X.06 XI.06



18

Monetaren pregled (prodolùva) (tekoven kurs, vo milioni denari)

M4 Vkupno 109283 109190 110969 113188 117312 118569 118508 121578 123769 124838 128427 130870 136330 136279 140313

M4 ( nedràven sektor) 108174 108320 109999 111912 116049 117406 117333 120461 122719 123869 127460 129875 135131 135262 139216

M1 (Vkupno) 30034 27933 28900 28431 29906 29954 31201 32503 32197 32419 32972 32416 35436 33102 34022

M1 (nedràven sektor) 29663 27699 28596 27962 29459 29584 30768 32151 31905 32090 32587 32014 34747 32583 33433

Gotovi pari vo optek 14439 13100 13635 13700 14560 13900 14580 15319 14822 14810 14796 14301 16206 14527 14986

Depozitni pari (vkupno) 15595 14833 15265 14731 15346 16054 16621 17184 17375 17609 18176 18115 19230 18575 19036

Depozitni pari (nedràven sektor) 15224 14599 14961 14262 14899 15684 16188 16832 17083 17280 17791 17713 18541 18056 18447

Depozitni banki 15577 14752 15183 14519 15241 15940 16509 17072 17215 17482 17980 18046 19207 18479 18705

Depozitni pari na nedràven sektor 15206 14518 14879 14050 14794 15570 16076 16720 16923 17153 17595 17644 18518 17960 18116

Depozitni pari na dràvata 371 234 304 469 447 370 433 352 292 329 385 402 689 519 589

a) Buxet i ministerstva 236 55 91 132 145 73 158 98 84 92 156 194 551 234 262

b) Fondovi 135 179 213 323 302 297 275 253 207 236 228 207 138 284 327

v) Instit. na centralnata dràvna vlast: sudovi, itn. 0 0 0 14 0 0 0 1 1 1 1 1 0 1 0

Narodna banka - depozitni pari na nedràven sektor 18 81 82 212 105 114 112 112 160 127 196 69 23 96 331

M2 (Vkupno) 104195 104065 105734 107835 111559 113044 112772 115974 117823 118872 122265 124212 129644 129731 133527

M2 (nedràven sektor) 103134 103243 104812 106607 110344 111929 111645 114906 116822 117952 121347 123266 128494 128763 132480

Kvazi-depoziti (vkupno) 74161 76132 76834 79404 81653 83090 81571 83471 85626 86453 89293 91796 94208 96629 99505

Kvazi-depoziti (nedràven sektor) 73471 75544 76216 78645 80885 82345 80877 82755 84917 85862 88760 91252 93747 96180 99047

Depozitni banki 74161 76132 76834 79404 81653 83090 81571 83471 85626 86453 89293 91796 94208 96629 99505

Nedràven sektor 73471 75544 76216 78645 80885 82345 80877 82755 84917 85862 88760 91252 93747 96180 99047

Denari 24364 25614 26237 27889 29563 30864 28062 29059 30305 30638 32915 34331 36317 37295 39293

Stranska valuta 49107 49930 49979 50756 51322 51481 52815 53696 54612 55224 55845 56921 57430 58885 59754

Depoziti na dràvata 690 588 618 759 768 745 694 716 709 591 533 544 461 449 458

Denari 689 587 616 759 768 745 694 715 708 590 533 544 460 448 457

Stranska valuta 1 1 2 0 0 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1

NBRM - kvazi-depoziti 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Nemonetrani depoziti (vkupno) 5088 5125 5235 5353 5753 5525 5736 5604 5946 5966 6162 6658 6686 6548 6786

Nemonetarni depoziti vo denari (vkupno) 3105 3159 3184 3171 3305 3321 3303 3305 3327 3292 3367 3672 3678 3641 3739

Nemonetarni depoziti vo stranska valuta (vkupno) 1983 1966 2051 2182 2448 2204 2433 2299 2619 2674 2795 2986 3008 2907 3047

Nemonetarni depoziti (nedràven sektor) 5040 5077 5187 5305 5705 5477 5688 5555 5897 5917 6113 6609 6637 6499 6736

Nemonetarni depoziti vo denari (nedràven sektor) 3057 3111 3136 3123 3257 3273 3255 3256 3278 3243 3318 3623 3629 3592 3689

Nemonetarni depoziti vo stranska valuta (nedr`. sektor)1983 1966 2051 2182 2448 2204 2433 2299 2619 2674 2795 2986 3008 2907 3047

-Depozitni banki 5088 5125 5235 5353 5753 5525 5736 5604 5946 5966 6162 6658 6686 6548 6786

Nemonetarni depoziti vo denari - nedràven sektor 3057 3111 3136 3123 3257 3273 3255 3256 3278 3243 3318 3623 3629 3592 3689

Nemonetarni depoziti vo stranska valuta - nedr`.sektor1983 1966 2051 2182 2448 2204 2433 2299 2619 2674 2795 2986 3008 2907 3047

Nemonetarni depoziti vo denari - Dràva 48 48 48 48 48 48 48 49 49 49 49 49 49 49 50

Nemonetarni depoziti vo stranska valuta - Dràva 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

-NBM nemonetarni depoziti (nedràven sektor) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Denari 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Stranska valuta 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Vkupni depoziti 94844 96090 97334 99488 102752 104669 103928 106259 108947 110028 113631 116569 120124 121752 125327

Vkupni depoziti (nedràven sektor) 93735 95220 96364 98212 101489 103506 102753 105142 107897 109059 112664 115574 118925 120735 124230

XII.06 1) I.07 II.07VIII.06 IX.06 X.06 XI.06IV.06 V.06 VI.06 VII.06XII.05 I.06 II.06 III.06

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija Tabela 6 Vkupni depoziti na nedràvniot sektor (vo milioni denari)

28.02.2007 godina

mese~na promena godi{na promena struktura

vo mil. denari

vo mil. denari

vo %vo mil. denari

vo % vo %

Vkupni depoziti 105.783 3.104 3,0 24.380 29,9 100,0

1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 99.047 2.867 3,0 22.831 30,0 93,6 -dolgoro~ni 6.736 237 3,6 1.549 29,9 6,4

2. Spored valuta - denarski 42.982 2.095 5,1 13.609 46,3 40,6 - devizni 62.801 1.009 1,6 10.771 20,7 59,4



19

Tabela 7 Depoziti na naselenie i pretprijatija

28.02.2007 godina

mese~na promena godi{na promena

vo mil. denari

vo mil. denari

vo %vo mil. denari

vo %

Vkupni depoziti na naselenieto 100,0 70.395 1.205 1,7 13.854 24,5

1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 94,2 66.325 1.099 1,7 12.678 23,6 -dolgoro~ni 5,8 4.070 106 2,7 1.176 40,6

2. Spored valuta - denarski 34,7 24.418 975 4,2 8.342 51,9 - devizni 65,3 45.977 230 0,5 5.512 13,6

Vkupni depoziti na pretprijatijata 100,0 33.122 1.901 6,1 10.062 43,6

1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 96,2 31.870 1.783 5,9 10.141 46,7 -dolgoro~ni 3,8 1.252 118 10,4 -79 -5,9

2. Spored valuta - denarski 50,0 16.560 1.109 7,2 4.847 41,4 - devizni 50,0 16.562 792 5,0 5.215 46,0

struktura vo %

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija Tabela 8 Depozitni pari na naselenie i pretprijatija

28.02.2007 godina


vo mil. denari

vo mil. denari vo %

vo mil. denari vo %

Depozitni pari 18.447 391 2,2 3.486 23,3

- Depozitni pari na naselenie 3.702 96 2,5 836 27,4

- Depozitni pari na pretprijatija 12.366 24 0,2 2.383 23,9



20

Tabela 9 Plasmani kaj naselenie i pretprijatija

28.02.2007 godina


vo mil. denari

vo mil. denari

vo %vo mil. denari

vo %

Vkupni plasmani 93.747 2.325 2,5 22.844 32,2 Denarski plasmani 69.569 1.512 2,2 16.420 30,9od toa: -pretprijatija 38.766 916 2,4 7.124 22,5 -naselenie 30.689 583 1,9 9.280 43,3

Devizni plasmani 24.178 813 3,5 6.424 36,2od toa: -pretprijatija 22.472 822 3,8 5.579 33,0 -naselenie 1.705 -9 -0,5 852 2 pati

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija Tabela 10 Ro~na i sektorska struktura na denarskite i deviznite plasmani

28.02.2007 godina


(vo %)

Denarski plasmani 100,0

ro~na struktura - kratkoro~ni 46,0 -0,4 -5,7 - dolgoro~ni 54,0 0,4 5,7

sektorska struktura - pretprijatija 55,7 0,1 -3,8 - naselenie 44,1 -0,1 3,8 - ostanato 0,2 0,0 0,0

Devizni plasmani 100,0 0,0 0,0

ro~na struktura - kratkoro~ni 24,8 -0,1 -1,7 - dolgoro~ni 75,2 0,1 1,7

sektorska struktura - pretprijatija 92,9 0,3 -2,2 - naselenie 7,1 -0,3 2,2 - ostanato 0,0 0,0 0,0

(vo procentni poeni)



21

Tabela 11 Kamatni stapki

fevruari 2007 godina


vo %Kamatna stapka na aukciite na blagajni~ki zapisi (28 dena)

5,4 -0,3 -1,7

Prose~na ponderirana kamatna stapka na pazarot na pari (MBKS)*

4,2 -0,6 -2,5

Kamatna stapka na dràvni zapisi so rok na dostasuvawe od tri meseci

6,4 -0,1 -0,6

Ponderirani aktivni kamatni stapki na bankite

10,6 -0,1 -1,2

Ponderirani pasivni kamatni stapki na bankite

4,7 0,2 -0,5

vo procentni poeni

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija i Pazar na pari i kratkoro~ni hartii od vrednost * Se odnesuva na oficijalniot pazar na pari i na bilateralnite trguvawa me|u bankite. Tabela 12 Aukcii na trezorski zapisi

Datum na odrùvawe Ponuda Pobaruva~ka RealizacijaPonderirana

kamatna stapka

vo %Dràvni zapisi so rok na dostasuvawe od 3 meseci

06.02.2007 900,0 1.083,7 900,0 6,4420.02.2007 850,0 704,3 704,3 6,30

Dràvni zapisi so rok na dostasuvawe od 6 meseci

06.02.2007 350,0 302,9 302,9 6,78

iznosi vo milioni denari

Izvor: Ministerstvo za finansii


22

Nadvore{notrgovski i devizni dvièwa vo Republika Makedonija Tabela 13 Nadvore{notrgovska razmena na Republika Makedonija (vo milioni evra)

iznos % iznos % iznos %

Vkupna razmena 436,3 853,5 19,1 4,6 128,8 41,9 272,6 46,9

Izvoz 175,3 334,8 15,9 9,9 51,5 41,6 109,2 48,4

Uvoz 261,0 518,7 3,2 1,2 77,3 42,1 163,4 46,0

Saldo -85,7 -184,0 12,6 -12,9 -25,8 43,0 -54,2 41,7

II.2006iznos

I.2007 I-II.2006II.2007 I-II.2007

II.2007 I-II.2007II.2007

Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija. Tabela 14 Deset najgolemi trgovski partneri na Republika Makedonija vo periodot januari-fevruari 2007 godina (vo milioni evra)

Obem na stokovna razmena U~estvo Izvoz U~estvo Uvoz U~estvo

Pokrienost na uvozot so

izvoz

iznos % iznos % iznos % %REPUBLIKA MAKEDONIJA 853,5 100,0 334,8 100,0 518,7 100,0 64,5 od toa:

Germanija 109,4 12,8 56,7 16,9 52,7 10,2 107,5Srbija 95,5 11,2 58,7 17,5 36,9 7,1 159,2Grcija 88,4 10,4 44,2 13,2 44,2 8,5 99,9Rusija 81,0 9,5 2,6 0,8 78,4 15,1 3,3Italija 58,3 6,8 32,6 9,7 25,7 5,0 126,7Bugarija 46,5 5,4 19,8 5,9 26,7 5,1 74,3[panija 29,9 3,5 24,3 7,2 5,6 1,1 429,6Hrvatska 26,9 3,1 15,3 4,6 11,6 2,2 132,2Kina 22,7 2,7 0,0 0,0 22,7 4,4 0,0Belgija 21,0 2,5 18,4 5,5 2,6 0,5 710,1

Vkupno (10 najgolemi partneri) 579,6 67,9 272,5 81,4 307,2 59,2 88,7 Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija.


23

Tabela 15 Nadvore{en dolg na Republika Makedonija, koristeni sredstva i plateni obvrski (vo milioni evra)

31.01.2007 28.02.2007 I 2007 II 2007 I 2007 II 2007

Dolgoro~en dolg 1.746,5 1.721,9 10,5 15,5 57,5 36,6 Javen sektor 1.176,3 1.166,3 0,9 4,1 53,5 9,7

Oficijalni kreditori 944,3 935,4 0,9 4,1 50,9 9,6 Multilateralni kreditori 837,0 830,4 0,7 2,3 5,1 5,7 Bilateralni kreditori 107,3 105,0 0,2 1,8 45,9 3,9Privatni kreditori 232,0 230,9 0,0 0,0 2,6 0,0 Evroobvrznici 150,0 150,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Ostanati privatni kreditori 82,0 80,9 0,0 0,0 2,6 0,0

Privaten sektor 570,2 555,6 9,6 11,4 4,0 27,0 Privatni banki 141,9 129,6 5,2 10,4 0,2 23,8 Nebankarski privaten sektor 428,3 426,0 4,5 0,9 3,7 3,2

Kratkoro~en dolg 60,5 68,6 12,3 8,0 0,2 0,1 Javen sektor 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Privaten sektor 60,5 68,6 12,3 8,0 0,2 0,1

Privatni banki 11,4 16,0 9,8 4,6 0,0 0,0 Nebankarski privaten sektor 49,1 52,6 2,5 3,5 0,2 0,1

Vkupno 1.807,1 1.790,5 22,8 23,5 57,7 36,7

Sostojba na dolg Koristeni sredstva Plateni obvrski

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Tabela 16 Bilans na sostojba na NBRM na 28.02.2007 godina (milioni denari) Aktiva Iznos Pasiva IznosDevizni sredstva 85.676 Primarni pari 22.628Pobaruvawa od javniot sektor 2.854 Instrumenti na NBRM 11.166Pobaruvawa od banki i drugi finansiski organizacii 1.347 Ograni~eni depoziti 709Ostanata aktiva 4.443 Devizni obvrski 2.455

Depoziti na javen sektor 32.702Kapitalni smetki 12.463Ostanata pasiva 12.197

Vkupno 94.320 Vkupno 94.320 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija

mese~na informacija 2 / 2007 · v na 20 fevruari sovetot na grad skopje donese odluka za...

Documents