TEGEP

MENTORLUK

SÜRECİ

Tarihi

Mentor kelimesinin kökeni

mitolojiden gelmektedir.

Odyssey’de belirttiğine göre

Ithaca Kralı Ulysses savaşa

gitmeden önce oğlu

Telemachus’u en yakın arkadaşı

Mentor’a emanet eder. Kralın

savaştan dönmesi yirmi yıl alır ve

Mentor, Prensi kralın yokluğunda

en iyi şekilde egitmiş ve yetiştirmiş

olacaktır.

Nedir?

Mentorluk gelişim ihtiyacını karşılayan uzun terimlerle bağıntılı bir ilişkidir,tam potansiyeli kullanmaya da yardımcı olur ve bütün mentorler, çiftlerve organizasyonlar faydalanabilir. (Suzanne Faure)

Mentorluk niyeti barındırarak belirli bir konuda yaşam bilgeliğinin birkişiden diğerine taşındığı karşılıklı bir ilişkidir. Mentorluk tesadüfen oluşmazaynı şekilde yararları da bir anda ortaya çıkmaz. İlişkisel bir boyut taşırama iyi bir arkadaşlığın ötesindedir. Mentorluk yalnızca iki insanın biraraya gelip bir şeyler paylaşması değildir. (S. Graves)

Mentorluk bilgisini, tecrübesini, aklını paylaşmaya hazır bir bireyin budeğişimi dileyen bir bireyle arasındaki destekleyici ilişkiyi temsil eder. (S.Faure)

Temel Nitelikleri

Karşılıklı bir öğrenme sürecidir

Gizlilik esasına dayanan ilişki odaklı bir süreçtir

Gönüllülük esasına dayalı bir süreçtir

Menti, mentorun sponsorluğunda belirlenen gelişim

hedeflerine ulaşmaya çalışır

Mentinin yönettiği bir süreçtir

Mentor Açısından

Karakter/Kişilik Özellikleri

Yapması Gerekenler

Temel Mentorluk Becerileri

Karakter/Kişilik Özellikleri

Profestonel kariyer, yönetim ve liderlik becerileri ile rol

model olmak

Açık fikirli, esnek ve desteğe ihtiyaç duyulan alanların

farkında olmak

Kendisini ve diğerlerini geliştirmeye istekli olmak

İletişimde ve ilişki yönetiminde başarılı olmak

Tüm iş yoğunluğuna rağmen mentisi için zaman

yaratmak ve ulaşılabilir olmak

Yapması Gerekenler Kariyer rehberliği ve desteği sağlamak

Rol model olmak

Aktif dinlemek

Mentiye kendi tecrübelerinizi aktararak yardımcı olmak

Gizliliğe sadık kalmak

Öğrenme hedeflerinin belirlenmesinde yardımcı olmak

Bilgi kaynağı olmak

Geribildirim vermek ve almak

Performansı ve aksiyonları değerlendirmek

Önerilerde bulunmak

Mentiyi denemeye ve risk almaya teşvik etmek

Mentiye problemlerini çözmesinde ve karar vermesinde uygunsorular sorarak yardımcı olmak

Mentinin özgüveninin güçlenmesine yardımcı olmak

Mentinin kendi kendine öğrenmesine yardımcı olmak

Temel Mentorluk Becerileri:

Mentiye YaklaşımlarMentorluk sürecinizin ajandası ve dinamiklerine göre aşağıdakiyaklaşımlardan faydalanabilirsiniz. Fasilitasyon: mentinin alternatifleri düşünerek kendi yaklaşımını

bulması/karar vermesini sağlamak ve yardımcı olmak Rehberlik: öneri vermek, bilgi paylaşmak, içgörüyü geliştirmek Kariyer gelişimi: çözüm, seçenek ve kendi aksiyonlarını düşünmek için

fırsat sunmak Koçluk: performansı geliştrimek, farkındalığı ve sorumluluğu yükseltmek Sponsorluk: Kariyer gelişimine yardımcı olmak İç ve dış networklere erişim: dahiliyet ve görünürlük sağlamak Role modellik: zor durumlarla ve kişilerle nasıl başa çıkıldığını göstermek Kişisel destek: cesaretlendirmek, kabul etmek, onaylamak Danışmanlık: işle ilglii veya kişisel meselelerde bir yansıtıcı gibi davranmak Arkadaşlık: ilişkinin kişisel yönünü artırmak

Mentor olarak geliştirilmesi gereken en temel beceri, mentinin ihtiyaçalanına hassasiyet göstererek uygun yaklaşım ve davranışları göstermektir.

• Yakınlık Kurun

Açıkça paylaşın; ilişkiyi ilk başlatan olun

Her fırsatta güven verin; sözünüzü tutun, gizliliği koruyun

Sağlayabilceğiniz katkılarınızın olduğunu gösterin

Birbirinize tek bir birey olarak davranın; karşınızdakinin zihninde nelervar, onun duygu ve düşüncelerini anlamaya çalışın

Bol bol soru sorun, sessiz kalın, aktif olarak dinleyin

Odaklanın; yargılamadan dinleyin

Uyumu sağlayın; mentinin hedeflerini kabul edip onaylayın

Mentinin kendi ayakları üzerinde durmasını sağlayın

Yardıma ihtiyacınız olduğunda isteyin, her şeyi biliyor gibidavranmayın

İltifat edin; samimi bir iltifat için fırsat kollayın

Takdir edin

Vücut dili ve konuşmada menti ile benzerlik gösterin

Mentinize tüm dikkatinizi verin; telefonunuzu bir kenara bırakın.

• Etkili Soru Sorun Mentinin konfor alanını zorlayıcı ve cevaplarını kendisinin bulacağı sorular

sormak önemlidir. Neyi nasıl sorduğunuz ise sorunuzun menti üzerindekietkisini belirleyecektir. Pozitif ve açık sorular en uygun soru tipleridir.

Negatif sorular cesaret kırıcı olup savunmacı cevaplar getirirken pozitifsorular motive edici ve destekleyici sorulardır.

Mentinin çeşitli şekillerde yanıtlayabileceği «ne, nerede, nasıl» gibi açıkuçlu sorular kullanmak daha uygundur.

Örn: Bu geribildirim doğrultusunda nasıl ilerleyeceksin?

Odağı daraltan, kısa ve sadece bilgiye veya gerçeğe dayalı «mı, mi» lisorulardan kaçınmak gerekir.

Örn: Projeyi zamanında tamamladın mı?

Negatif Sorular Pozitif Sorular

Neden zaman planının gerisindesin? Proje nasıl ilerliyor?

Neden hala hiçbir şey yapmadın? Başarılı olmak için nasıl bir desteğe ihtiyacın var?

Yolunda gitmeyen ne? Neler yolunda gidiyor?

Sorun ne? Üzerinden gelmek zorunda olduğun sorunlar neler?

Ne yaptığının farkında mısın? Sence bundan sonrasında nasıl ilerlemelisin?

• Aktif Dinleyin

Seanslarınızı çalışma masanızdan uzakta gerçekleştirin. Seanslar sırasında telefonunuzu yanıtlamayın. Mentiye tüm dikkatinizi verin. Menti ile tartışmayın veya sözünü kesmeyin. Ne söylediğini netleştirmek veya anlamak için sorular sorun;

karmaşık durumlarda «yani şöyle söylüyorsun...» gibiifadelerle kendi anladığınızı özetleyin.

Dinlediğinizi gösterin (göz kontağı vb); samimi bir ifade ilementiyi konuşması için teşvik edin

Diyalog sırasında sessiz kalmayı da tercih edin. Daha fazlabilgi almak için oldukça etkili olabilir.

Mentinin söylediği ve ima ettiği mesajlara dikkat edin. Menti tüm söyleceklerini bitirene kadar yargılamada

bulunmayın. Seanslar sırasında not alın, bu daha sonrasında geriye

dönük özet çıkarmaktan daha kolay olacaktır.

• Geribildirim alın ve verin

Geribildirim verirken: Belirli bir örneği temel alarak açıklayın Bu davranışın oluşturduğu belirli bir sonucu gösterin Devam etmesi ve değişmesi gereken noktaları net olarak

bulun

Geribildirim alırken: Mentinizden düzenli aralıklarla neler kazandığına dair

geribildirim isteyin Yapıcı geribildirim alırken savunmacı bir reaksiyon

göstermeyin Nasıl yanıtlayacağınızdan önce, geliştirmeniz gereken

noktayı daha net anlamak ve nasıl geliştireceğinize ilişkindaha çok bilgi almak için soru sorun.

Menti Açısından

Karakter/Kişilik Özellikleri

Yapması Gerekenler

Kaçınması Gerekenler

Karakter/Kişilik Özellikleri

Öğrenmeye açık,

Gelişime açık,

Güvenilir,

Sorumluluk sahibi,

Yapması Gerekenler

Mentorluk süreci için istekli olmak, Mentorluk süresi boyunca gizlilik anlaşmasına bağlı kalmak,

mentorun paylaştıklarını başkalarıyla paylaşmamak, Mentorluk görüşmelerini organize edilmesi, her görüşme için

tarih, yer ve saat belirlenmesi konusunda sorumluluk almak, Mentorluk sürecinde alınan kararlar doğrultusunda aksiyon

almak, Mentorluk sürecinde edindiği kazanımları kariyer planına

entegre etmek, Sorular sormak ve yeniliklere açık olmak, Geribildirim almak ve vermek konusunda istekli olmak, Önemli olduğunu düşündüğü ve geliştirmek istediği konuları

gündeme getirmek,

Mentor ve Menti Tarafından

Kaçınılması Gerekenler

Mentorluk sürecinde paylaşılanları üçüncü kişiyle

paylaşmak,

Güveni zedeleyecek davranışlarda bulunmak

Görüşmelere mazeret bildirmeden katılmamak, sürekli

görüşme tarihlerini ertelemek,

Süreç boyunca ilgisiz davranmak,

Geribildirimleri kişisel almak

Münakaşalara yol açacak tutum ve davranışlar

sergilemek

TEGEP Mentorluk Seanslarının

Organizasyonu

Öğe

Yer Sakin, sessiz, özel, samimi, ulaşımıkolay, mutlaka yüzyüzegörüşülebilecek bir ortam

Kalabalık, konuşmaları başkalarınınduyabileceği, gürültülü, ofis masası,her iki taraf için de uzaklokasyonlar; telefon vb.

Zaman Verimli ve dikkatli olunabilecek birzaman dilimi

Çok erken saatler, çok geç saatler,önemli bir toplantının hemen öncesiveya sonrası

Sıklık Her ay bir görüşme (iki saat);mentinin ihtiyaç duymasıdurumunda ek telefon görüşmelerigerçekleşir

Daha seyrek, daha kısa süreli

Seans # 4 seans _

Programlama Seans düzeni mentorluk anlaşmasısırasında belirlenmeli, bir değişiklikhalinde, bir sonraki görüşme tarihi 1ay öncesinde belirlenmeli

Son gün, son dakika ertelemeler(çok mücbir –sağlık sorunu, ölümvb- sebepler dışında)

Mentorluk Seanslarının

Organizasyonu

Seans Akış

1 Tanışma, veri toplama, hedeflerin belirlenmesi, mevcut kişiselgelişim planı üzerinden geçme, mentorluk anlaşması

2 Zorlukların, engellerin ve desteklerin bulunması

3 Mentorluk hedefleri doğrultusundaki aksiyonlarındeğerlendirilmesi ve engel ve desteklerin ileriye dönük olaraktekrar değerlendirilmesi

4 Mentorluk anlaşması, aksiyon planı ve sonuçların gözdengeçirilmesi ve değerlendirme

Mentorluk Anlaşması

Seans Akışlarına Yardımcı Konular

1. Seans

2. ve 3. Seanslar

4. Seans

1. Seans

Mentor ve mentinin;

Kariyer geçmişi,

Nitelikleri,

Deneyimleri

Becerileri,

İlgi alanları,

Yapmaktan en çok zevk aldığı veya hiç hoşlanmadığı şeyler,

En büyük başarısı,

En büyük başarısızlığı,

Başarı anlayışı,

konularında bilgi paylaşımı.

Mentinin kariyer hedeflerinin belirlenmesi(1-2 sene içerisinde rolünde neyigeliştirmek istiyor? Daha farklı rollere hazırlık için neyi geliştirmek istiyor? Buhedeflere ulaşma yolundaki fırsat ve zorluklar nelerdir?)

Mentorluk anlaşmasından beklentilerin konuşulması

Mentorluk Anlaşması’nın incelenip imzalanması

Mentorluk Seansları Organizasyon tablosunun tamamlanması (Görüşmetarih, yer ve zamanına karar verilmesi)

2. ve 3. Seanslar

Mentiyi motive eden konular neler?

Mentinin güçlü yönleri, gelişim alanları, fırsat ve tehditlerin analizi (SWOT)

Spesifik bir yeteneğin geliştirilmesi

İleriye dönük

Belirli beceri gelişimi

Menti’nin görünürlüğü ve dernek bünyesinde ağ oluşturma

Morali ve bağlılığı etkileyen faktörlerin incelenmesi

Dernek içinde/dışında profesyonel profil

Planlar ve gelecek yönetimi

Diğer sorumluluklar ile işi dengeleme

Menti’nin kariyer hedefine ulaşırken karşılaşabileceği engellerigözden geçirme

Kariyer hedefine ulaşırken engelleri aşabilmek adına stratejiler içinbeyin fırtınası yapma

2. ve 3. Seanslar (devam)

Kişisel gelişim planı üzerinde çalışmaya ya da varolan planıgüncelleştirmeye başla

1. Kariyer hedeflerini belirlemek Kariyer hedeflerini tanımlama, bu hedeflerin sebepleri ve

başarmanın zaman dilimi. Hedefler AKILLICA olmalıdır.(belirli, ölçülebilir, kabul edilmiş, gerçekçi

ve zamanı dilimi belirgin)

2. Her bir hedef için gerekli olan öncelikli aksiyonları tespitetmek Menti’nin kariyer hedeflerine nasıl ulaşacağını görüşmek Insanların değişiklikten etkilenmelerinin muhtemel olduğunu

tanımlamak Başarının nasıl birşey olacağını görüşmek Menti kariyer hedefine ulaşmaya çalışırken kendine dair hangi

profesyonel ve kişisel gelişimlere odaklanmalıdır ? Kariyer hedefine ulaşmak için alınması gereken öncelikli aksiyonları

listelemek. Neden ? Hangi özkaynak? Hedefe ulaşmaya çalışırken çıkabilecek engel ve bariyerleri

belirlemek, bu engelleri aşabilmek için stratejileri belirlemek Menti’ye kariyer hedefine ulaşırken kimin yardımcı olabileceğini

görüşmek. Menti şirket içerisinden kişiler tavsiye edebilir mi ? kariyeraksiyon planında başka kimler dahil edilebilir ? yünetici en iyi nasılkatkıda bulunabilir ?

4. Seans:

Mentorluk ilişkisini gözden geçirme

Menti’nin PDP sini gözden geçirme

Menti PDP sini başkaları ile görüştü mü ? Aldığı geri bildirim nasıldı?

Menti’nin alması gereken sıradaki adımlar nelerdir?

Mentorluk ilişkisi sayesinde ortaya çıkan sonuçları değerlendirme, iki tarafınkarşılıklı edindiği faydalar paylaşma

Ne işe yaradı ?

Gelişim için tavsiyeler var mıdır ?

İki taraf da mentorluk ilişkisini şuanda bitirme taraftarı mı?

İki taraf da mentorlugu, daha ileriye gidebilmek icin nasıl kullanabilir?

Her iki tarafından süreci gözden geçirmesi, süreci değerlendirmse ve öğrenimlerini ileriye taşımalarıadına önemli bir aşamadır.

Mentorluk Süreci Takip Formu’nun gözden geçirilmesi

Mentinin bir sonraki adımı ne olmalı?

İki tarafın mentorluk sürecinden edindiği faydaların paylaşılması

Her iki tarafın da gelişim için önerileri

Her iki taraf da mentorluk sürecini sonlandırmak istiyor mu?

Bundan sonraki ilişkinin nasıl devam edileceğinin konuşulması

Mentorluk Sürecinden En Etkin

Faydalanma Yolları

Mentorluk sürecine dahil olacaksanız öncelikle bunu

istediğinizden ve vakit ayırabileceğinizden emin olun.

Güven ve uyumu sağlamak adına mentorluk ilişikisine vakit

ayırın.

Mentorluk ilişkisinin gizlilik boyutuna saygı duyun ama ilişkiyi

profesyonel seviyede tutun.

Mentor sürekli olarak mentiye dürüst ve yapıcı geribildirimlerde

bulunarak onu cesaretlendirlemli ve mentiden geribildirim

almalı.

Süreç Değerlendirmeleri

Mentorluk Programı Değerlendirme Formu (Mentor ve

Menti)

Sizi farklı noktalara taşıyacak

benzersiz deneyimler

dileğiyle,