• Pse e studiojme menaxhimin e operacioneve:• 1.eshte njeri prej 3 funkioneve ne ndermarrje(marketingu,financimi dhe

operacionet-prodhimi)\• 2.Duam qe te dijme se si prodhohen mallrat dhe sherbimet,• 3.Per te ditur se qfar bejne menaxheret e operacioneve dhe 4.eshte

pjese e kushtueshme e ndermarrjes• Qfar eshte menaxhimi i operacioneve ?-Qdo biznes menaxhohet

nepermjet 3 funksioneve :fiancave,marketingut dheoperacioneve.Menaxhimi i operacioneve perfaqeson ate funksion tebiznesit qe planifikon,organizon,drejton dhe kontrollon burimet qenevojiten per te prodhuar produktet dhe sherbimet e kompanise.

• -Roli i menaxhimit te operacioneve eshte te transformojeinputet(njerzit,pajisjet,teknologjia,materialet dhe informacionet)e kompanise ne outpute(produkte dhe sherbime)finale

• -Inputet per proceset :materialet,informacioni,klientet.Paketa tjetere inputeve jane burime te cilat veprojne mbi burimet qetransformohen,e keto jane:Fasilitetet-infrastruktura,Stafi.

• -Outputet nga procesi:*Produktet pergjithesisht jane teprekshme,ndersa burimet jo,*sherbimet shpesh jane unike,*sherbimetkane nderveprim te larte me klientet,*shpesh sherbimet bazohen teknjohurite

• Vendimet per kapac. Jane kritike per ndermarrjen:kan ndikim real ne aftesin e ndermarrjes

• 2) ndikojn ne kostone operimit

• 3) Kapaciteti eshte determinues kryesor i kostos fillestare

• 4) perfshijn angazhimet afatgjata

• 5) ndikojn ne konkurenc

• 6) ndikojn ne lehtsimin e menaxhimit

• 7) globalizimi ka rritur rendsin dhekompleksitetin e vendimeve te kapac

• Plani i procesit – permban teresin e dokumenteve qe detajon specifikime te prodh dhe sherbimeve.

• Perfshijn: - vizatimet e dizajnuara te projektit te produktit, - listen e materialeve dhe pjeseve te perfshira ne produkt,

• - diagramin e montimit apo diagramin e struktures se prod., -grafikun e operacioneve, - skemen e rrugeve.

• Projektimi i sherbimit• - Ka ngjashmeri dhe ndryshmeri ndermjet produktit dhe

sherbimit• - Projektimi i produktit dhe shperndarja ndahen ne koh, ndersa

projektimi i sherbimit zakonisht krijohen dhe shperndahen ne te njejten koh.

• Ndryshimet ndermjet projektimit te produktit dhe sherbimit• Projektimi i Prod.=( produktet e prekshme, produktet ruhen,

prod.krijohen dhe mandej shperndahen, prod. Nuk jane shum te dukshme per klientet )

• Projektimi i sherb.=( te pa prekshme, nuk ruhen, krijohen dhe shperndahen ne t njejten koh, sherb.jane me teper te dukshme per klientin).

• . Projektimi i prcesit eshte zgjedhja e:• inputeve• operacioneve• rrugeve tekonologjike• metodave per prodhimin e te mirave dhe sherbimeve.•

• Proceset perbejn thelbin e menaxh. Te operacioneve.Ato transformojn inputet ne outpute

• - perbejn avantazhin konkurues te firmes• Vendimet per procesin reflektojn se si firma ka zgjedhur

per te konkuruar ne treg• perforcojn vendimet e mara per produktin dhe• lehtsojn arritjen e qellimeve per nderrmarjen.• Kur kerkohen te mirren Vendimet per zgjedhjen e procesit

do te duhet te percaktohen

• Fazat e projektimit• - gjenerimi i konceptit• - shfaqja e konceptit• - projekti paraprak• - vlersimi e permirsimi• - prototipi e projekti final•

• Gjenerimi i konceptit• - Idea per konceptet e reja te prod/sherbimit mund te vin nga burimet jasht

ndermarrjes, sikurse nga klientet apo konkurentet dhe nga burimet brenda ndermarrjes si p.sh. nga stafi, ose nga departamenti i kerkim zhvillimit.

• - Idet nga klientet• - Degjimi i klienteve• - Idet nga konkurentet•

• Idete nga stafi• - Idet nga kerkimi dhe zhvillimi• - shfaqja e konceptit• - fizibiliteti i variantit te projektit, a mund te bejm at ?• - pranueshmeria e variantit te projektit, a duam per ta bere at ?• - risku i cdo varianti projekti 0, a duamqe te marrim riskun mbi vete ?

• Faktoret qe rrisin mundesit dhe kercnimet mund te jen:

• ndryshimi ekonomik

• ndryshimi social dhe demografik

• ndryshimi politik apo ligjor

• ndryshimet ne konkurenc (p.sh prod/sherbime te reja apo te ndryshme )

• ndryshimet teknologjike

• Cfare projektohet ne nje prod/sherbim

• Gjitha prod./sherbimet kan 3 aspekte

• KONCEPTIN - i cili eshte kuptimi i permbajtjes, perdorimit dhe vleres se prod/sherbimit

• PAKETA – e komponentit te prod7sherb qe siguron ato perfitime te percaktuara tek koncepti

• PROQESI – i cili percakton menyren sipas te ciles prod/sherb do te krijohet edhe shperndahet.

• Projektet mund te konsiderohen si nje ser aktivitetesh dhe detyrash qe:

• Kane nje objektiv specifik qe duhet te perfundoj brenda specifikimeve te percaktuara.

• Kan afat fillimi dhe perfundimi te percaktuar

• Kan limite ne financim

• Konsumojn burime njerzore dhe jonjerzore dhe jane shume funksional.

• Cdo projekt mund te kushtezohet ne menyra te ndryshme nga: QELLIMI , KOHA, KOSTOJA.

• Struktura e zinxhirit te furnizimit te nji kompanie ka tre komponente:- furnitoret e jashtem- funksionet e brendshme te kompanise- distributoret e jashtem

• Tregtia elektroniketregetia elektronike percakton se si perdorimi i internetit dhe web per te kryer biznes.Tregetia elektronike eshte e ndryshme nga e- biznesi per faktin qe e- biznesi irohet transaksioneve dhe porosive brenda ndermarrjes

• - tregtia elektronike biznes me biznes(b2b)- tregtia elektronike biznes me klient(b2c)- tregtia elektronike konsumator me konsumator (c2c)- tregtia elektronike me celular(m- tregtia)

• Karakteristikat e produkteve• Produkti mund te rishitet,mund te mbahet reserve,disa

aspekte te cilesise jane te matshme,shitja eshte e dallueshme nga sherbimi,produkti eshte itransportueshem,vendodhja e njesise prodhuese eshtee rendesishme per kosoton,automatizimi eshte ithjeshte,te ardhurat gjenerohen kryesisht ngaproduktet etj.

•

• Karakteristikat e sherbimeve• Rishitja e sherbimit e pazakonshme,shume sherbime

nuk mund te ruhen,shume aspkte te ciliesise eshteveshtire te maten,shtija eshte pjese e sherbimit,vendodhja e kryerjese se sherbimit eshte e rendesishme per kontaktin me klientin,sherbimishpesh eshte veshtire te automatizohet

• Pergjegjesite direkte te menaxhimit te operacioneve:Kuptimi iobjektivave strategjike te operacioneve,Zhvillimi i strategjise se operacioneve te organizates,projektimi i produkteve,sherbimeve dheproceseve te operacioneve,planifikimi dhe kontrolli i operacioneve

• Pergjegjesite indirekte te meanxhimit te operacioneve:Te informojefunksione tjera ne lidhje me mundesite dhe kufizimet e operacionit,Tediskutoje me funksionet tjera per ndojne modifikim per perfitim te tedyjave paleve,Te inkurajoje funksionet tjera qe te sugjerojne menyratsipas te cilave operacionet mund te permiresojne sherbimet ne pjesentjeter te organizates

•

• Menaxhimi i operacioneve eshte i rendesishem per disa arsye• 1.Ai mund te reduktoje koston e prodhimit te produkteve dhe

sherbimeve per te qene efiqient• 2.Mund te rrise te ardhurat duke rritur kenaqjen e klientit nepermjet

cilisese se mallit dhe te sherbimit• 3.Mund te reduktoje sasine e investimeve duke rritur kapacitetin e

operacionve duke qene inovatore ne perdorimin e burimeve ekonomike• 4.Mund te siguroje bazat per permiresimin ne teardhmen nepermjet

ndertimit ten je baze solide te aftesive dhe njohurive per operacionetbrenda biznesit

•

• Roli i funksionimit te operacioneve ne strategjine e biznesit• -Roli baze i operacioneve eshte zbatimi i strategjise.Shumica

e kompanive kane strategjine e tyre,por zbatimin praktik teketyre strategjive e mundesojne operacionet.Strategjia nukmund te preket e a s te shihet,por ajo qe mund te shiheteshte se si operacionet funksionojne praktikisht.\

• -Roli tjeter i operacioneve eshte qe te mbeshtesstrategjine.Nje rol tjeter eshte qe te udheheqe strategjineduke i dhene asaj nje avantazh unik dhe afatgjate.

•

• Roli i startegjise se operacioneve• -Roli i strategjise se operacioneve eshte qe te jap planin e

funksionit te operacionve ne menyre qe te mundesohetperdorimi me i mire i burimeve.Strategjia e operacionevespecifikon polotikat dhe planet per perdorimin e burimevete ndermarrjes ne mbeshtetje te strategjise se sajkonkuruese afategjate.

• Strategjia e biznesit percakton planin afategjate tekompanise

• Strategjia e marketingut

• Percakton planet e marketingut per te mbeshtetestartegjine e biznesit

• Strategjia e operacioneve

• Nderton planin per funksionimin e operacioneveper te mbeshtet strategjine e biznesit

• Strategjia e financave

• Nderton planin financiar per te mbeshtetstrategjine e biznesit

• Stategjia e operacioneve perfshinedislokimin,permasat dhe madhesite e ndermarrjes,llojin e makinarive dhe pajisjeve qe do te perdoren,aftesise e punetoreve qekerkohen,perdorimin e teknologjise,teproceseve,cilesin si dhe metodat e kontrollit

• 3.Kompetencat unike

• -Kompetencat unike perfshijne aftesite special tepunetoreve si ekspertiza ne dhenien e sherbimevesipas kerkeses se klienteve apo njohurite ne teknologjine e informacionit.Si shembull mund tejete perdorimi i pajisjeve fleksibile.

• Strategjia e operacioneve lidhe strategjine e biznesit me funksionimin e operacioneve.Kjostrategji fokusohet tek aspektet specifike teoepracioneve qe i sigurojne kompanise avantazhkonkurues.Keto aftesi quhen prioritete konkuruese

• -Projekti eshte nje perpjekje e perkoheshme qendermerret per te krijuar nje produkt apo sherbimunik.Projekti perfshine ndermarrjen e nje sere aktivitetesh te nderlidhura dhe te koordinuara qeorientohen drejt arritjes se nje qellimi qe kane njekohezgjatje te percaktuar dhe qe jane pothuajse tegjitha unike deri ne nje far shkalle

• CIKLI I JETES SE PRODUKTIT

• Prokukti kalon neper disa faza:Futja,Rritja,Maturimidhe Renja e produktit

• Ndryshimet ndermjet projektimit te produktit dheprojektimi te Sherbimit

• Produket Sherbimet

Jan te prkshme ndersa sherbimet JO

Njeher krijohen tani shperndahen Krijohen dhe shperndahen

Njehkosisht

Produktet nuk jan shume Ndersa Sherbimette dukshme per Klient Jan te Dukshme

Per klient

• PROJEKTIMI I PROCESIT TE PRODHIMIT• -Objektivi i projektimit si per produktet,ashtu edhe per sherbimet

eshte qe te kenaqe klientet duke permbushur nevojat dheparashikimet e tyre.Projektimi i produktit/sherbimit mund te shihet sinje process qe ka nisje dhe perfundim klientin.Qfar te projektohet ne nje sherbim apo produkt?-Te gjitha produktet dhe sherbimet mund tekonsiderohen se kane 3 aspekte:1.KONCEPTIN- i cili eshte kuptim ipermbajtjes,perdorimit dhe vleres se sherbimit apoproduktit,2.PAKETA- e komponentit te produktit /sherbimit qe siguronato perfitime te percaktuara tek koncepti,3.PROCESI- i cili percaktonmenyren sipas se ciles produkti apo sherbimi do te krijohet aposhperndahet.

•

• -Krijimi i projekteve per produktet/sherbimet eshte ne vetvete njeprocess i cili perputhet me skemen e pergjithshme INPUT-------Transformim------------------OUTPUT

• -Projektimi i procesit te prodhimit ndikon drejteprdrejt ne produktivitetin pasi shume nga inputet ne raportin output/input percaktohen gjat projektimit te procesit.Megjithate zgjedhjet e projektimit te proccesit nuk behen menjehere sepse projektimi iprocesit eshte nje aktivitet i vazhdueshem.

• LIDHJA E PROJEKTIMIT TE PRODUKTIT DHE ZGJEDHJA E PROCESIT• -1.Lloji i produktit qe nje kompani prodhon percakton edhe operacionet qe

nevojiten,2.Vendimet e projektimit te produktit ,3.Prioritetet konkuruese,4.Sistemet e makinerive dhe pajisjet,5.Strategjia e produktdherbimit

•

• PLANIFIKIMI I PROCESIT• -Planifikimi i procesit percakton se si do te prodhohet nje produkt apo si

do te jepet nje sherbim.Planifikimi percakton se cilet komponente do teprodhohen brenda per brenda dhe cilet do te blihen nga furnitori,zgjedhproceset dhe pajisjet specifike dhe zhvillon e dokumenton specifikimet per prodhimin dhe shperndarjen.

•

• Vendimi te prodhosh apo te blesh-marra e vendimeve te prodhosh apo teblesh lidhet me vlersimin e faktoreve qejane:Koson,Kapacitetin,Cilisia,Shpejtesia,Siguria dhe ekspertiza

•

• Zgjedhja e pajisjes specifike-disa faktore te rendesishem jane:kostot e blerjes,operimit,kursimet vjetore,rritja e te ardhurave,analiza e zevendesimit,risku dhe pasiguria.

• MENAXHIMI DHE PLANIFIKIMI I KAPACITETIT

• -Parashikimet behen per te planifikuar per teardhmen.Modelet e parashikimeve kane karakteristikate perbashketa:

• 1.Rralle here jaane perfekte,2.Parashikimet jane me tesakta per grupe artikujsh se sa per artikujindividual,3.Parashimimet jane me te sakta per periudhe kohe me te shkurter se sa per periudhe me tegjate

• Pyetjet kryesore qe lidhen me planifikimin e kapacitetitjane:1.Qfare lloji kapaciteti nevojitet?,2.Sa kapacitetnevojitet?,3.Kur ky kapacitet nevojitet?

•

• -Parashikimet perbejne inputin kryesor per tupergjigjur pergjigjur pyetjes se sa kapacitet nevojitet

• Kapaciteti mund te shikohet ne dy menyra:• 1.Sasia maksimale e outputeve per nje njesi kohe dhe• 2.SI njesi te burimeve ne dispozicion• -Planifikimi i kapacitetit ne nje kompani mund te kryhet zakonisht ne dy

nivele:• 1.Niveli i pare i vendimeve te kapacitetit eshte i karakterit strategjik

dhe afategjat,e qe keto vendime kane te bejne me investimet ne makinerie pajisje te reja prodhuese qe do te duhet te behen ,jane te natyresstrategjike qe kerkojne shpenzime te medha kapitale dhe kane ndikim temadh ne aftesine e kompanise per te drejtuar biznesin.

• 2.Niveli i dyte i vendimeve te kapacitetit eshte me taktik ne natyre,qe fokusohet ne probleme afateshkurtera duke perfshireplanifikimin e fuqise punetore,te rezervave dhe perdorimin dite pas ditete makinerive

• -Planifikimi i kapaciteit eshte proces i percaktimit te sasise se outputit qemund te arrihet nga njesia prodhuese.Nese kompania nuk planifikon ne menyre korrekte kapacitetin ose nuk do te kete sasi outouti temjaftueshme per te permushur kerkesat e klienteve ose do te ketekapacitet te teoert qe do te rrine.

• -Planifikimi i kapacitetit eshte i rendesishem nese kompania do qe te rrisedhe te perfitoje nga kerkesa.

• EKONOMITE E SHKALLES

• -Koncepti i njohur si ekonomi e shkallespercakton qe kosoto mesatare per njesi e sherbimit ose mallit mund te reduktohen duke rritur sasine e saj te outputit.Ka 4 shkaqekryesore se perse ekonomite e shkalles mund teqojne kosoton drejt uljes kur rritet outputi e ketojane:1.Shperndarja e kostos fikse

• 2.Reduktimi ikosotos se ndertimit

• 3.Shkurtimi ikosotos ose materialeve te blear

• 4.Gjetja e avantazheve te procesit

• Modelet jan para=afrime me ate qka qedeshirojme te arrijm ose te realizojmModelet ndahen ne

• ---- PershkruseMatematikore-statistikoreskematikefizikeHapat ne procesin e parashikimiteshte vlersimi dhe analizimi I te dhenave teduhurakapaciteti ndikon me se shumti ne Kosto

• Kapaciteti mund te definohet si sasia maksimalee outputeve per nje njesi kohe ose sa burime I kemi ne ne dispozicionPlanifikimi I kapacitetiteshte proces I peraktimit te sasis se outputit qemund te arrihet nga njesia prodhueseEkonomia e shkallespercakton koston mesatare per njesi tesherbimitndersa Disekonomia e shkalles eshte njemoment kur njesia prodhuse mund te jete shume madhe ose mund te jet shum e vogel

• Matja e kapacitetevebehet me madhesit hyrse dhe ato dalesendersa dy mates ta kapacitetit jane:K.i produktit dhe K.Efektiv

• Projekti eshte nje sekuenc e aktiviteteve unike I cili ka nje synim apo qellim kryesor dhe duhet teperfundoj ne kohen e caktuarK.i projektuareshte sasia e maksimumit te outputeve qe mundte arrihet nga nje njesi prodhuse ne kushtetidealeK.efektiveshte saia e outputeve per nje njesi kohe qemund te sigurohet ne kushtet REALE