mehmet rauf eylül

g e r i i l e r ig i r i ş

Mehmet Rauf Mehmet Rauf EylülEylül


Mehmet RaufMehmet Rauf

Hayatı, Yazı Hayatı,Hayatı, Yazı Hayatı,

Eylül Adlı Romanının Özeti, Eylül Adlı Romanının Özeti, Şahıs Kadrosu:Şahıs Kadrosu:


HAYATIHAYATI

Servet-i Fünun romanın 2. Önemli Servet-i Fünun romanın 2. Önemli romancısı Mehmet Rauf, 1875’de romancısı Mehmet Rauf, 1875’de İstanbul’da doğdu.İstanbul’da doğdu.

Babası Hacı Ahmet Efendi, bir sağlık Babası Hacı Ahmet Efendi, bir sağlık kurumunda çalışan basit bir memurdu. kurumunda çalışan basit bir memurdu.

Önce Balat’ ta ki Defterdar Mahalle Önce Balat’ ta ki Defterdar Mahalle Mektebi’ni, sonra Soğukçeşme Mektebi’ni, sonra Soğukçeşme Askeriye Rüştiyesi’ni ve Mektebi Askeriye Rüştiyesi’ni ve Mektebi Bahriye’yi bitirdi. Bahriye’yi bitirdi.


Onun amacı subay olmak değil, yazın Onun amacı subay olmak değil, yazın çevresine girmek ,yazar olmaktı.çevresine girmek ,yazar olmaktı.

Okulu bitirdikten sonra bir takım resmi Okulu bitirdikten sonra bir takım resmi görevlerde bulundu.görevlerde bulundu.

Öğrenimi sırasında Fransızca ve Öğrenimi sırasında Fransızca ve İngilizce‘sini ilerleterek, Alphonse İngilizce‘sini ilerleterek, Alphonse Daudet, Emile Zola, Gustave Flaubert Daudet, Emile Zola, Gustave Flaubert gibi, dönemin Fransa’sının gerçekci gibi, dönemin Fransa’sının gerçekci yazarlarını okudu.yazarlarını okudu.


Genel kültürünü artırdı. Mekteb-i Genel kültürünü artırdı. Mekteb-i

Bahriye’de öğrenci iken Halit Ziya’ya Bahriye’de öğrenci iken Halit Ziya’ya

gönderdiği mektuplarla onunla tanışma gönderdiği mektuplarla onunla tanışma

fırsatı buldu ve bir çok yapıtını da onun fırsatı buldu ve bir çok yapıtını da onun

sayesinde, gazete ve dergilerde yayınla sayesinde, gazete ve dergilerde yayınla

dı ve akabinde Servet-i Fünun topluluğu dı ve akabinde Servet-i Fünun topluluğu

şair ve yazarlar gurubuna katıldı.şair ve yazarlar gurubuna katıldı.


İlk evliliğini , 1901 de Ayşe Sermet İlk evliliğini , 1901 de Ayşe Sermet

Hanım’la yaptı. Ayşe hanım, Tevfik Hanım’la yaptı. Ayşe hanım, Tevfik

Fikret’in hala kızıdır.Fikret’in hala kızıdır.

Ondan iki kızı oldu. Sonra ilk eşinden Ondan iki kızı oldu. Sonra ilk eşinden

ayrılmadan Besime Hanım’la ikinci ayrılmadan Besime Hanım’la ikinci

evliliğini yaptı. Bundan da bir kızı oldu. evliliğini yaptı. Bundan da bir kızı oldu.

Sonra Besime Hanım’dan ayrılarak Sonra Besime Hanım’dan ayrılarak

Muazzez Hanım’la evlendi.Muazzez Hanım’la evlendi.


Bir çok gönül serüvenleri yaşadı.Bu Bir çok gönül serüvenleri yaşadı.Bu

serüvenlerin onun piyasaya seslenen serüvenlerin onun piyasaya seslenen

roman ve öykülerine esin ve malzeme roman ve öykülerine esin ve malzeme

kaynağı olduğu kesindir. Yaşamının kaynağı olduğu kesindir. Yaşamının

sonlarına doğru kısa bir süre şeker sonlarına doğru kısa bir süre şeker

ticaretiyle uğraştı. ticaretiyle uğraştı.

1927 de hastalanarak felç oldu. 5 yıl 1927 de hastalanarak felç oldu. 5 yıl

yatalak olarak yaşadı. 1931’ de öldü.yatalak olarak yaşadı. 1931’ de öldü.


Yazı Hayatı:Yazı Hayatı:

Rauf’u ilk etkileyen Ahmet Mithat Rauf’u ilk etkileyen Ahmet Mithat

Efendi’dir. 16 yaşında okuduğu Halit Efendi’dir. 16 yaşında okuduğu Halit

Ziya’nın Nemide adlı romanı onun pek Ziya’nın Nemide adlı romanı onun pek

çok yönden hayran bırakmıştır. çok yönden hayran bırakmıştır.

Nemide romanını ve Halit Ziya’ya olan Nemide romanını ve Halit Ziya’ya olan

hayranlığı, ona Düşmüş adlı uzun hayranlığı, ona Düşmüş adlı uzun

öyküsünde esin kaynağı olmuştur.öyküsünde esin kaynağı olmuştur.


Resimli Gazete’de öyküler, Mektep Resimli Gazete’de öyküler, Mektep

Dergisi’nde mensur şiirler yayınladı.Dergisi’nde mensur şiirler yayınladı.

Garam-ı Şebab’ı, 1896’da İkdam Garam-ı Şebab’ı, 1896’da İkdam

Gazetesi’nde tefrika edildi.Gazetesi’nde tefrika edildi.

Hüseyin Cahit Yalçın, Tevfik Fikret, Ceneb Hüseyin Cahit Yalçın, Tevfik Fikret, Ceneb

Şahabettin gibi şahsiyetlerle tanışma Şahabettin gibi şahsiyetlerle tanışma

imkanı buldu. imkanı buldu.


Bu şahsiyetler gerek dil, gerekse konu Bu şahsiyetler gerek dil, gerekse konu

itibarı ile Tanzimat şair ve ediplerinden itibarı ile Tanzimat şair ve ediplerinden

farklıydılar. farklıydılar.

Fuat da Servet-i Fünun denilen bu Fuat da Servet-i Fünun denilen bu

gurup şahsiyetlerin fazlaca etkilendi.gurup şahsiyetlerin fazlaca etkilendi.

Servet-i Fünun’da yayımlanan ilk yazısı, Servet-i Fünun’da yayımlanan ilk yazısı,

Uzaktan adlı küçük bir öyküdür.Uzaktan adlı küçük bir öyküdür.


Bu gibi küçük öyküler dışında Halit Ziya Bu gibi küçük öyküler dışında Halit Ziya Hayatı ve Hususiyeti, Hayatı Muhayyen Hayatı ve Hususiyeti, Hayatı Muhayyen MuharririTevfik Fikret Hayatı ve MuharririTevfik Fikret Hayatı ve Hususiyeti gibi yazıları ile çağdaş Hususiyeti gibi yazıları ile çağdaş yazarları değerlendirirken, Karmen ve yazarları değerlendirirken, Karmen ve Filalançi, Paul Baurget ve bir Cinayet-i Filalançi, Paul Baurget ve bir Cinayet-i aşk, Emile Zola’nın son romanı gibi aşk, Emile Zola’nın son romanı gibi eleştirileri ile bazı batılı yazarları eleştirileri ile bazı batılı yazarları değerlendirmiştir.değerlendirmiştir.


1901’de Hüseyin Cahit Yalçın’ın 1901’de Hüseyin Cahit Yalçın’ın Fransızca’dan çevirdiği Edebiyat ve Fransızca’dan çevirdiği Edebiyat ve Hukuk adlı makalesi Fransız Devrimi’ni Hukuk adlı makalesi Fransız Devrimi’ni çağrıştırıyor gerekçesiyle dergi çağrıştırıyor gerekçesiyle dergi kapatıldı.kapatıldı.

Yazarlarına da yazım yasağı konuldu. Yazarlarına da yazım yasağı konuldu. 1908 Meşrutiyeti ile Rauf ‘da hızla 1908 Meşrutiyeti ile Rauf ‘da hızla

gelişen basın yayın alanında yeniden gelişen basın yayın alanında yeniden çalışmaya başladı.çalışmaya başladı.


Ancak artık amacı geçimini sağlamak Ancak artık amacı geçimini sağlamak olduğundan piyasaya dönük eserler olduğundan piyasaya dönük eserler vermeye başladı ve bu yüzden de eski vermeye başladı ve bu yüzden de eski yazım düzeyini hiç bir zaman yazım düzeyini hiç bir zaman tutturamadı. tutturamadı.

Rauf’un tek yapıtlık bir deha olduğu da Rauf’un tek yapıtlık bir deha olduğu da söylenebilir. söylenebilir.

Tanzimat sonrası yine kazanç kapısı Tanzimat sonrası yine kazanç kapısı olarak gördüğü tiyatro alanında da olarak gördüğü tiyatro alanında da eserler verdi.eserler verdi.


Örneğin: Pençe, Cidal, İki Kuvvet, Örneğin: Pençe, Cidal, İki Kuvvet,

Yağmurdan Doluya...Gibi. Yağmurdan Doluya...Gibi.

Pek de başarılı olmadığı bu oyunlarında Pek de başarılı olmadığı bu oyunlarında

aşk çekişmeleri erkeklerin namus ve aşk aşk çekişmeleri erkeklerin namus ve aşk

arasında ki bocalamaları kocaların arasında ki bocalamaları kocaların

pişmanlıkları gibi temaları işledi. pişmanlıkları gibi temaları işledi.


1908’de Mehasin’i (güzellik) çıkardı.1908’de Mehasin’i (güzellik) çıkardı.

Bu dergide magazin konuları işlenmiş Bu dergide magazin konuları işlenmiş

H.Ziyanın Ferdi ve Şükara’sı uyarlandı. H.Ziyanın Ferdi ve Şükara’sı uyarlandı.

Eylül’de, romanda olduğu gibi bütün Eylül’de, romanda olduğu gibi bütün

sanatlarda da başlıca temalardan biri olan sanatlarda da başlıca temalardan biri olan

yasak aşk teması işlenir.yasak aşk teması işlenir.


Eylül Romanı’nın Özeti:Eylül Romanı’nın Özeti:

Genelde olduğu gibi, Eylül’de olay karı-Genelde olduğu gibi, Eylül’de olay karı-

koca-aşık üçkeni arasın da geçer. Ancak koca-aşık üçkeni arasın da geçer. Ancak

yazar romanında kocayı yani Süreyya’yı yazar romanında kocayı yani Süreyya’yı

tamamlayıcı öğe olarak kullanmış, evli tamamlayıcı öğe olarak kullanmış, evli

kadın Suat’la Suad’a aşık genç olan kadın Suat’la Suad’a aşık genç olan

Necib’in duygularını, düşüncelerini ön Necib’in duygularını, düşüncelerini ön

plana çıkarmıştır.plana çıkarmıştır.


Bu tema, başta Halit Ziya’nın Aşk-ı Bu tema, başta Halit Ziya’nın Aşk-ı Memnu’su (yasak aşk) olmak üzere bir çok Memnu’su (yasak aşk) olmak üzere bir çok Servet-i Fünun yazararının işlediği Servet-i Fünun yazararının işlediği temadır.temadır.

Eylül’dede önemli olaylar, dolantılar, Eylül’dede önemli olaylar, dolantılar, büyük tutkular,cinayetler yoktur.büyük tutkular,cinayetler yoktur.

Dahası Eylül’de olay yoktur da denilebilir. Dahası Eylül’de olay yoktur da denilebilir. Roman, ( Necip Süreyya ile evli olan Roman, ( Necip Süreyya ile evli olan Suat’a aşık olur. ) biçiminde özetlenebilir.Suat’a aşık olur. ) biçiminde özetlenebilir.


Bundan dolayı da, romanda olay Bundan dolayı da, romanda olay

betimlemeleri değil ruhsal betimlemeleri değil ruhsal

çözümlemeler yer alır. çözümlemeler yer alır.

Mehmet Rauf’a bu yüzden ruhsal Mehmet Rauf’a bu yüzden ruhsal

ayrıntıların romancısı denilebilir.ayrıntıların romancısı denilebilir.

Roman boyunca Necip’in ikilemi Roman boyunca Necip’in ikilemi

anlatılır.anlatılır.


Bu ikilem trajik çatışma da yaratır. Necip, Bu ikilem trajik çatışma da yaratır. Necip,

aile içi cinsel aşk diye aile içi cinsel aşk diye

nitelendirilebilecek bir şekilde , halasının nitelendirilebilecek bir şekilde , halasının

oğlu Süreyya’nın karısı Suat’ı oğlu Süreyya’nın karısı Suat’ı

sevmektedir.sevmektedir.

Bu sevgi, başlangıçta bir hayranlık Bu sevgi, başlangıçta bir hayranlık

şeklinde başlamış, daha sonra aşka şeklinde başlamış, daha sonra aşka

dönüşmüştür.dönüşmüştür.


Şahıs Kadrosu ve ÖzellikleriŞahıs Kadrosu ve Özellikleri:

Necip, başı boş, hovarda, amaçsız bir Necip, başı boş, hovarda, amaçsız bir yaşam sürdürmektedir. yaşam sürdürmektedir.

H.Ziyanın Aşk-ı Memnu romanındaki H.Ziyanın Aşk-ı Memnu romanındaki Behlül ve Mai ve siyahtaki Bekir Servet Behlül ve Mai ve siyahtaki Bekir Servet gibi, evliliğe pek sıcak bakmayan bir gibi, evliliğe pek sıcak bakmayan bir tiptir.tiptir.

Kadınlara karşı soğuktur. Kadınlara karşı soğuktur. Fakat Suat, bütün fikirlerini değiştirir.Fakat Suat, bütün fikirlerini değiştirir.


Suat ve Necip arasında kaçınılmaz Suat ve Necip arasında kaçınılmaz bir gönül yakınlaşması başlamıştır.bir gönül yakınlaşması başlamıştır.

Necip ,bu aşkı sonu değin götürmeye Necip ,bu aşkı sonu değin götürmeye girişse ,en sevdiği dostu Süreyya’ya girişse ,en sevdiği dostu Süreyya’ya ihanet etmiş, kendisini kocasının ihanet etmiş, kendisini kocasının mutluluğuna adamış, belirli bir mutluluğuna adamış, belirli bir yaşamın insanı olmuş, dünya da en yaşamın insanı olmuş, dünya da en yüce varlık diye yücelttiği Suat’ı yüce varlık diye yücelttiği Suat’ı kirletmiş olacaktı.kirletmiş olacaktı.


Ama ,bağrına taş basarak sevdiği kadından Ama ,bağrına taş basarak sevdiği kadından vaz geçse , bu kez yine acı çekmek vaz geçse , bu kez yine acı çekmek zorunda kalacaktır. zorunda kalacaktır.

Aralarında ki bu aşk, her ne kadar gizli bir Aralarında ki bu aşk, her ne kadar gizli bir aşk görüntüsü verse de, hiç bir zaman, aşk görüntüsü verse de, hiç bir zaman, Ahmet Cemil ve yasak aşkı, Behlül ve Ahmet Cemil ve yasak aşkı, Behlül ve Bihter arasında ki aşk gibi fiiliyata Bihter arasında ki aşk gibi fiiliyata dönüşmemiş, romanda aşkın başladığı dönüşmemiş, romanda aşkın başladığı noktadan sonuna dek gönüllerinde noktadan sonuna dek gönüllerinde kalmıştır.kalmıştır.


Ayrıca, Suat ve Necip’in Ayrıca, Suat ve Necip’in yakınlaşmasında, kocasının Suat’a yakınlaşmasında, kocasının Suat’a ilgisizliği, karı koca arasındaki zevk ilgisizliği, karı koca arasındaki zevk uyuşmazlığı, dünya görüşleri arasındaki uyuşmazlığı, dünya görüşleri arasındaki farklılıklar da etkili olmuştur.farklılıklar da etkili olmuştur.

Nitekim ,Suat’ın ve Necip’in musiki Nitekim ,Suat’ın ve Necip’in musiki tutkusunun yanında Süreyya’nın tutkusunun yanında Süreyya’nın musikiye kayıtsız kalması, Suat’ı ihmal musikiye kayıtsız kalması, Suat’ı ihmal etmesi, bu yasak aşkın en önemli etmesi, bu yasak aşkın en önemli başlangıç noktasıdır. başlangıç noktasıdır.


Fiiliyata dönüşemeden tıkanma Fiiliyata dönüşemeden tıkanma

noktasına gelen olaylar, görünüşte çok noktasına gelen olaylar, görünüşte çok

basit bir olayla bağlanmıştır. basit bir olayla bağlanmıştır.

Bu da bu romanın zayıf yönlerinden Bu da bu romanın zayıf yönlerinden

biridir. Zira, Suat ve Necip’e büyük bir biridir. Zira, Suat ve Necip’e büyük bir

ıstırap yaşatan bu aşk, fiiliyata ıstırap yaşatan bu aşk, fiiliyata

dönüşmeden bir ev yangınıyla sona dönüşmeden bir ev yangınıyla sona

ermiştir. ermiştir.


Romanın böyle bağlanması, bir çok yazar Romanın böyle bağlanması, bir çok yazar

tarafından eleştirilmiştir.tarafından eleştirilmiştir.

Romanda Süreyya, geçim sıkıntısı nedeni Romanda Süreyya, geçim sıkıntısı nedeni

ile, yazlığa çıkmadığı için bunalan, ile, yazlığa çıkmadığı için bunalan,

boğazda bir yalı tutulunca da kendisini boğazda bir yalı tutulunca da kendisini

denizle uğraşmaya veren, her şeyi pek denizle uğraşmaya veren, her şeyi pek

fazla dert, edinmeyen bu nedenle Suat’ı fazla dert, edinmeyen bu nedenle Suat’ı

ihmal eden bir gençtir.ihmal eden bir gençtir.


Hiç bir art düşüncesi olmadığı için Necip’i Hiç bir art düşüncesi olmadığı için Necip’i

tuttukları yazlığa çağırarak günlerce tuttukları yazlığa çağırarak günlerce

konuk eder. konuk eder.

Yasak aşkın yeşermesine Süreyya’nın Yasak aşkın yeşermesine Süreyya’nın

bağda sıkılması, deniz kıyısına gitmek bağda sıkılması, deniz kıyısına gitmek

istemesi, Necip’i ısrarla yalıya çağırması istemesi, Necip’i ısrarla yalıya çağırması

yol açar.yol açar.


Bu açıdan bakılırsa Süreyya’nın, tip Bu açıdan bakılırsa Süreyya’nın, tip niteliğinden çıkıp karakter boyutuna niteliğinden çıkıp karakter boyutuna geçemediği görülür. geçemediği görülür.

Suat, kocası Süreyya’ya göre daha ayrıntılı Suat, kocası Süreyya’ya göre daha ayrıntılı ele alınmıştır.ele alınmıştır.

Genç, deneyimsiz, dünyayı pek tanımayan, Genç, deneyimsiz, dünyayı pek tanımayan, bu nedenle kocasına taparcasına bağlı, bir bu nedenle kocasına taparcasına bağlı, bir dediğini iki etmeyen yaşamını kocasının dediğini iki etmeyen yaşamını kocasının isteklerine göre ayarlayan bir kadındır.isteklerine göre ayarlayan bir kadındır.


Klasik batı müziğine tutkundur ve Klasik batı müziğine tutkundur ve

piyano çalar. piyano çalar.

Bu yaşamın mutluluk olduğunu Bu yaşamın mutluluk olduğunu

sanmakta gizli aşk ilişkisi düşünmez. sanmakta gizli aşk ilişkisi düşünmez.

Ancak onun farkına varmak istemediği Ancak onun farkına varmak istemediği

belli belirsiz rahatsız eden bir şeyler belli belirsiz rahatsız eden bir şeyler

vardır. vardır.


Buda alabildiğine yaşamak kendisini Buda alabildiğine yaşamak kendisini

duygularının eline bırakmak yaşamla duygularının eline bırakmak yaşamla

kendisi arasına giren akıl ve mantıktan kendisi arasına giren akıl ve mantıktan

uzaklaşmak istemektedir.uzaklaşmak istemektedir.

Ancak bunu hiç bir zaman kocasına Ancak bunu hiç bir zaman kocasına

söyleyemeyecek ancak romanın sonlarına söyleyemeyecek ancak romanın sonlarına

doğru belli edebilecektir.doğru belli edebilecektir.

Suat Necip’den daha akılcıdır. Suat Necip’den daha akılcıdır.


Çünkü ruhsal ve trajik çatışmadan en çabuk o kurtulur Çünkü ruhsal ve trajik çatışmadan en çabuk o kurtulur

ve Necib’e onu çok sevmesine, ona ihtiyacı olmasına ve Necib’e onu çok sevmesine, ona ihtiyacı olmasına

karşın, Süreyya’nın nasıl acı çekeceğini düşünerek karşın, Süreyya’nın nasıl acı çekeceğini düşünerek

ayrılmaları gerektiğini söyler. ayrılmaları gerektiğini söyler.

Necip ise, romanın başında Beyoğlu’nda gece yaşamı Necip ise, romanın başında Beyoğlu’nda gece yaşamı

içine dalmış, arada bir bey efendinin evine giden biridiriçine dalmış, arada bir bey efendinin evine giden biridir

gidenbiridir. gidenbiridir.


Özellikle klasik batı müziğini çok iyi bilen Özellikle klasik batı müziğini çok iyi bilen

ve zevk alan yakışıklı biridir. ve zevk alan yakışıklı biridir.

Fırtınalı yaşamından bıkmıştır Beyoğlu Fırtınalı yaşamından bıkmıştır Beyoğlu

gece yaşamı artık onu bıktırmış, Suat’ın gece yaşamı artık onu bıktırmış, Suat’ın

bilerek yada farkında olmaksızın usandığı, bilerek yada farkında olmaksızın usandığı,

ruh coşkusu için uzaklaşmak istediği ruh coşkusu için uzaklaşmak istediği

dingin aile yaşamını özlemeye başlamıştır.dingin aile yaşamını özlemeye başlamıştır.


Yani yasak aşka eski hayatından bıktığı Yani yasak aşka eski hayatından bıktığı

için atılır.için atılır.

Romanın öteki kişileri bey efendi ve hanım Romanın öteki kişileri bey efendi ve hanım

efendidir. Bunlar Süreyya’nın anne ve efendidir. Bunlar Süreyya’nın anne ve

babasıdır. babasıdır.

Romanda sadece silik olarak bu adlarla Romanda sadece silik olarak bu adlarla

anılan iki karakterdir.anılan iki karakterdir.


Beyefendi, mutaassıp sakin bir hayat Beyefendi, mutaassıp sakin bir hayat

sürdüren ,otoriter biridir.sürdüren ,otoriter biridir.

Sözü mutlak kanundur. Sözü mutlak kanundur.

Hacer,Süreyya‘nın kız kardeşidir.Hacer,Süreyya‘nın kız kardeşidir.

Kötü niyetli ve kıskançtır. Kötü niyetli ve kıskançtır.

Suat’ın ve kardeşinin yalıya çıkmasını Suat’ın ve kardeşinin yalıya çıkmasını

çekemez.çekemez.


Fatin, Hacer’in kocasıdır. Fatin, Hacer’in kocasıdır.

Yalaka bir tipdir. Yalaka bir tipdir.

Bey efendinin gözüne girmek için Bey efendinin gözüne girmek için

yanından ayrılmaz. Basit bir katiptir.yanından ayrılmaz. Basit bir katiptir.

Eve iş getirdiğinden bahis olunur.Eve iş getirdiğinden bahis olunur.

mehmet rauf eylül

Documents