Međunarodni računovodstveni standardi 

Međunarodni računovodstveni standardi (u daljem tekstu MRS)

predstavljaju računovodstvene standarde uvedene da bi se postigla transparentnost i

jednoobraznost finansijskih izveštaja bilo kog ekonomskog subjekta bez obzira

na delatnost kojom se bavi i zemlju u kojoj posluje. MRS imaju svrhu svestranijeg, lakšeg i

boljeg razumevanja finansijskih izveštaja uz osnovni cilj da obezbede podatke i informacije

za uporedne analize za nesmetano poslovno komuniciranje zainteresovanih subjekata koje

rezultuje bržem protoku robe i kapitala. MRS u stvari predstavljaju, neku vrstu harmonizacije

različitih računovodstvenih regulativa koje se odnose na pripremu i prikazivanje finansijskih

izveštaja koji služe kao osnova za donošenje ekonomskih odluka. Standardi kao pojam su u

primeni skoro u svim oblastima tehnike, tehnologije, prirodnim naukama i drugim oblastima.

Njih propisuju nadležni stručni državni organi. Što se tiče MRS oni su uglavnom u obliku

normi ponašanja i postupaka u profesionalnom radu računovođa da bi njihove informacije o

poslovanju nekog ekonomskog subjekta bile kvalitetne za potencijalne zainteresovane

korisnike tih informacija. Računovodstveni standardi u sebi uključuju i norme profesionalne

etike Računovođa.

MRS u svom osnovnom značenju podrazumevaju dogovorena pravila o pripremanju,

priznavanju, odmeravanju ili vrednovanju i prezentaciji stavki računovodstvenih iskaza

ekonomskog subjekta. Osnovni elementi finansijskih izveštaja ekonomskih subjekata

su: Bilans stanja, na kraju poslovne godine,Bilans uspeha za poslovnu godinu na čijem se

kraju sastavlja bilans stanja, Gotovinski tok za isti period za koji se sastavlja Bilans uspeha i

Promene na kapitalu.

Pored ovog ekonomski subjekti sastavljaju Aneks – dodatni računovodstveni izveštaj kao i

Izveštaj o poslovanju. Takođe obelodanjuju primenjene računovodstvene politike u gore

pomenutim finansijskim izveštajima. Osnovna svrha Bilansa stanja je da obezbedi podatke o

finansijskoj poziciji ekonomskog subjekta, Bilans uspeha daje informacije o rentabilnosti ili

zarađivačkoj sposobnosti, a informacije o promenama u finansijskoj poziciji daje Bilans

tokova gotovine. Delovi finansijskih izveštaja su u suštini međusobno isprepletani i

odražavaju različite aspekte istih poslovnih transakcija i događaja i svi zajedno mogu da pruže

adekvatnu informaciju o nekom ekonomskom subjektu.

Da bi pripremio Finansijske izveštaje računovođa mora da izvrši priznavanje određenih

kategorija koje čine sastavni deo nekog finansijskog izveštaja, odnosno ekonomskih

transakcija ili događaja koji su grupisani prema svojim ekonomskim karakteristikama. Ako je

u pitanju Bilans stanja jasno moraju da se razgraniče kategorije koje predstavljaju imovinu –

Aktivu tog bilansa (kao što su: novčana sredstva, osnovna sredstva, potraživanja od kupaca,

ulozi i drugi plasmani kod drugih i sl.). Pasivu čine: kapital, rezerve, obaveze prema

dobavljačima, obaveze prema kreditorima i sl. Gore pomenuti elementi Bilansa stanja se

direktno odnose na odmeravanje finansijske pozicije ekonomskog subjekta.

U Bilansu uspeha radi se o posebno razvrstanim i iskazanim prihodima i rashodima i oblicima

rezultata po istim. Na primer: poslovni prihodi, poslovni rashodi i rezultat dobitak ili gubitak

iz poslovne aktivnosti, zatim finansijski prihodi i rashodi i rezultat finansiranja i neposlovni i

vanredni prihodi i rashodi i njihov rezultat. Svi zajedno daju konačni rezultat ekonomskog

subjekta. U Izveštaju o novčanim tokovima takođe se identifikuju posebni tokovi naplate –

priliva ili isplate – odliva gotovine koji se odnose direktno na poslovne aktivnosti, aktivnosti

finansiranja i investicione aktivnosti ekonomskog subjekta.

Priznavanje elemenata finansijskih izveštaja je proces unošenja u Bilans stanja ili Bilans

uspeha neke pozicije koja zadovoljava definiciju elemenata i kriterijuma za priznavanje, a to

su:

Verovatnoća da će se buduće ekonomske koristi u vezi sa tom pozicijom slivati ili odlivati

iz ekomomskog subjekta

Da bilansna pozicija ima cenu koštanja, nabavnu vrednost ili neku drugu vrednost koja se

može pouzdano izmeriti (tržišna cena, berzanska cena i sl.)

Verovatnoća nastanka budućih ekonomskih koristi se procenjuje na osnovu činjenica koje su

raspoložive u trenutku pripremanja finansijskih izveštaja. Na primer, kada je verovatno da će

biti naplaćeno potraživanje koje pripada preduzeću, onda je, u nedostatku suprotnih dokaza,

opravdano da se to potraživanje prizna kao deo imovine preduzeća.

Međutim, za određeni deo potraživanja postoji verovatnoća da on uopšte neće biti naplaćen,

pa se taj deo, čija se vrednost utvrđuje procenom svih relevantnih okolnosti, priznaje kao

elemenat rashoda. Vrednovanje ili odmeravanje identifikovanih iznosa imovine i obaveza kao

i prihoda i rashoda radi realnog prikazivanja u finansijskim izveštajima je utvrđivanje od

strane računovođe da li će neka pozicija biti uključena u Bilans uspeha ili preneta u naredni

period odnosno uneta u Bilans stanja.

Postoje četiri osnove za vrednovanje neke pozicije finansijskih izveštaja, a to su: istorijski

trošak (nabavna vrednost), tekući trošak (reprodukciona vrednost), moguća tržišna vrednost i

sadašnja vrednost.

Najčešće se primenjuje kao osnovica istorijski trošak kombinovan sa ostalim osnovicama za

vrednovanje koji jedino u inflatornim uslovima nije realan pa se umesto njega koristi metod

reprodukcione vrednosti (vrednost ponovne nabavke) - tzv. cena zamene.

Cilj primene Međunarodnih računovodstvenih standarda, kratak istorijat i primena u našoj

računovodstvenoj praksi[uredi]

Cilj računovodstvenih standarda je ostvaren ako finansijski izveštaji daju istinitu i objektivnu

tzv. fer informaciju o nekom ekonomskom subjektu. Primena računovodstvenih standarda

omogućava bolju, lakšu i pouzdaniju informaciju o finansijskom položaju nekog ekonomskog

subjekta kao i prikaz njegove zarađivačke sposobnosti, za šta su zainteresovani potencijalni

korisnici finansijskih informacija kao što su: akcionari, menadžment, zaposleni, investitori,

banke kreditori i drugi. Pre nego što se finansijski izveštaji obelodane široj javnosti oni

podležu preispitivanju od strane nezavisnih ovlašćenih stručnjaka kao što su revizori. Njihovo

mišljenje na finansijske izveštaje računovođe nekog ekonomskog subjekta je merodavno u

smislu toga da li su ovi finansijski izveštaji istiniti i objektivni ili nisu.

Suština je u tome da se dobije pouzdana potvrda o doslednoj primeni računovodstvenih

standarda u svim segmentima koji su obuhvaćeni finansijskim izveštajima. Finansijski

izveštaji prikazuju takođe, koliko je rukovodstvo dobro upravljalo resursima koje su mu

akcionari poverili na upravljanje. Finansijski izveštaji obuhvataju i opis primenjenih

računovodstvenih politika koje treba da su konzistentne da bi podaci bili uporedivi. Za

pravilnost i tačnost prezentiranja finansijskih izveštaja primarna odgovornost leži na

rukovodstvu preduzeća. Za finansijsko izveštavanje postoji konceptualni okvir koji treba da

prate računovodstveni standardi kao opšte prihvaćeni teorijski principi u oblasti

računovodstva. Konceptualni okvir koji je računovodstvena profesija razvila u različitim

zemljama polazi od toga da finansijski izveštaji treba da budu korisni onima kojima su

namenjeni.

Računovodstveno informisanje na bazi MRS dobija svoj potpuni uticaj i značaj otvaranjem

privreda u celom svetu i globalizacijom tržišta svih vrsta.

Samim tim državni monopol u ovoj oblasti gubi svoj značaj, a sa njim i nacionalni standardi

koje one propisuju za primenu na svojoj teritoriji, a koji mogu da se razlikuju od prihvaćenih

međunarodnih računovodstvenih standarda.

Osnovni preduslov za to je međusobno poslovno informisanje ekonomskih subjekata širom

sveta bez obzira na državno uređenje, razvijenost privrede i slično.

1973. godine 16 profesionalnih računovodstvenih asocijacija je osnovalo Komitet za

međunarodne računovodstvene standarde IASC (International Accounting Standards

Commitee), sa sedištem u Londonu i to:

Australija:

The Institute of Chartered Accountants

Australian Society of Accountants

Kanada

The Canadian Institute of Chartered Accountants

Francuska

Ordre des Experts Comptables et des Comptables Agrees

Nemačka

Institute der wirtschaftsprufer in Deutschland Wirtschaftspruferkammer

Japan

The Japanese Institute of Certified Public Accountants

Meksiko

Instituto Mexicano de Contadores Publicos, A.C.

Holandija

Nederlands Institut van Register – accountants

Ujedinjeno Kraljevstvo i Irska

The Institute of Chartered Accountants in England and Wales

The Institute of Chartered Accountants of Scotland

The Institute of Chartered Accountants in Ireland

The Institute of Cost and Management Accountants

The Chartered Institute of Public Finance and Accountancy

SAD

American Institute of Certified Public Accountants

1975. godine Komitet izdaje Predgovor Saopštenjima Međunarodnih Računovodstvenih

standarda. Od tada do danas ova saopštenja stalno trpe izmene i usavršavanja.

Tokom perioda Komitet za Međunarodne računovodstvene standarde je

pristupio Međunarodnoj federaciji računovođa (The International Federation of Accountants -

IFAC), koja je osnovana 1977. godine kao nezavisna i samostalna organizacija.

Komitet za međunarodne računovodstvene standarde ima konsultativne grupe koje čine

ugledne međunarodne profesionalne i poslovne institucije.

Svi oni nastoje da dođe do maksimalnog usaglašavanja nacionalnih računovodstvenih

standarda sa međunarodnim računovodstvenim standardima, a u daljoj budućnosti verovatno

će doći na globalnom planu i do primene ovako ujednačenih standarda kao vid normativnog

regulisanja računovodstva sa ciljem unapređenja i lakšeg pristupa računovodstvenim

informacijama koje bi bile razumljive, pouzdane, istinite i objektivne za sve zainteresovane

korisnike tih informacija.

Danas Asocijacija nosi naziv Odbor za međunarodne računovodstvene standarde koji broji

156 članica, a među njima je i naša zemlja od 1997. godine. Od1981. godine počinje snažan

proces izgradnje profesionalne regulative kada se donosi i Kodeks profesionalne etike

računovođa. Izmenama i dopunama1993. godine, Kodeks profesionalne etike je usaglašen sa

IFAC-ovim kodeksom.

Istovremeno je otpočeo rad na ustanovljavanju računovodstvenih i finansijskih načela,

usvojenih i proglašenih 1989. godine, a potom se pristupilo i

izradijugoslovenskih računovodstvenih standarda.

Njihovo donošenje, usvajanje i proglašavanje je završeno 1991/92. godine, kada su i

objavljeni, a 1993. godine donet je jugoslovenski računovodstveni standard 31 – Stručna

osposobljenost za samostalno vođenje računovodstva (u saradnji sa ACCA –Association of

Chartered Certified Accountants, danas vodeća međunarodno priznata profesionalna

organizacija). Jugoslovenski računovodstveni standardi – ukupno 33 su uglavnom bili

usklađeni sa MRS, ali su imali i jugoslovenske specifičnosti.

Značajne razlike su postojale u odnosu na MRS a odnose se na tretman korekcija za

efekte hiperinflacije i vanrednih pozicija, kao i druge manje značajne razlike, posebno u vezi

sa obračunom amortizacije osnovnih sredstava i nematerijalnih ulaganja. Savez računovođa i

revizora Srbije, kao profesionalnaorganizacija je nastojao da se oblast računovodstva

profesionalizuje i zakonski reguliše po uzoru na razvijene zemlje sveta što u krajnjem

doprinosi da finansijski izveštaji dobiju novi kvalitet i transparentnost tj. postanu razumljivi

za širok krug korisnika tih informacija. Izvršen je prevod postojećih MRS. U cilju edukacije

računovođa i cele te struke organizovani su brojni seminari, simpozijumi, savetovanja i sl.

Savezna skupština je usvojila Zakon o reviziji i računovodstvu na sednici Veća građana 26.

decembra 2002. godine i na sednici Veća republika 17. decembra 2002. godine. Ovim

zakonom uređuju se uslovi i način vođenja poslovnih knjiga, sastavljanje, prezentacija,

dostavljanje i obelodanjivanje finansijskih izveštaja, kao i uslovi i način vršenja revizije

finansijskih izveštaja.

Odredbe ovog zakona odnose se na preduzeća, zadruge, banke i druge finansijske

organizacije, organizacije za osiguranje, berze i berzanske posrednike i druga pravna lica,

zatim fizička lica koja samostalno obavljaju privrednu delatnost radi sticanja dobitka –

preduzetnici koji utvrđuju dobit u skladu sa zakonomkojim se utvrđuje porez na prihod od

samostalne delatnosti, osim preduzetnika koji porez plaćaju u paušalnom iznosu.

Odredbe ovog zakona odnose se i na preduzeća i druge oblike organozovanja koje je pravno

lice osnovalo u inostranstvu, ako propisima države u kojoj su osnovani nije utvrđena obaveza

vođenja poslovnih knjiga, sastavljanja i revizije finansijskih izveštaja. Odredbe ovog zakona

ne odnose se na budžete i korisnike budžetskih sredstava osim ako posebnim propisima nije

drugačije određeno. Pravna lica i preduzetnici dužni su da vođenje poslovnih knjiga,

sastavljanje, prezentaciju, dostavljanje i obelodanjivanje finansijskih izveštaja vrše u skladu

sa zakonom, profesionalnom i internom regulativom. Pod zakonskom regulativom

podrazumevaju se ovaj zakon i podzakonski propisi koji se odnose na izvršavanje ovog

zakona.

Pod profesionalnom regulativom podrazumevaju se Kodeks etike za profesionalne

računovođe, Međunarodni računovodstveni standardi (MRS), Međunarodni standardi revizije

(MSR), nacionalni standardi koji uređuje uslove za osposobljavanje računovođa i revizora i

sticanje stručnih zvanja, nacionalni standard za računovodstveni softver i drugi nacionalni

standardi doneseni u skladu sa saopštenjima autoritativnih tela Međunarodne federacije

računovođa (IFAC).

Pod internom regulativom podrazumevaju se interni opšti akti koji sadrže posebna načela,

uputstva i smernice za vođenje poslovnih knjiga, sastavljanje, prezentaciju, usvajanje,

dostavljanje i obelodanjivanje finansijskih izveštaja, koje donosi pravno lice i preduzetnik, u

skladu sa zakonskom i profesionalnom regulativom. Član 19 ovog zakona predviđa da su

pravna lica i preduzetnici dužni da vođenje poslovnih knjiga, sastavljanje i prezentaciju

finansijskih izveštaja vrše u skladu sa računovodstvenim načelima definisanim u okviru MRS.

Za priznavanje, procenjivanje i prezentaciju pozicija finansijskih izveštaja primenjuju se

MRS.

Prevod, objavljivanje i usklađivanje MRS i MSR u skladu sa preporukama Međunarodne

federacije računovođa (IFAC), Odbora za Međunarodne računovodstvene standarde (IASB) i

Komiteta za međunarodnu praksu revizije (IAPC), vrše pravna lica koja od odgovarajućeg

organa Međunarodne federacije računovođa (IFAC) dobiju pravo za prevod i objavljivanje.

Prevodi tekstova MRS su ozvaničeni od strane Ministra finansija i ekonomije 30. decembra

2003. godine.

Spisak međunarodnih računovodstvenih standarda[uredi]

MRS 1 - Prikazivanje finansijskih izveštaja

MRS 2 - Zalihe

MRS 7 - Izveštaj o tokovima gotovine

MRS 8 - Neto dobitak ili gubitak perioda, fundamentalne greške i promene

računovodstvenih politika

MRS 11 - Ugovor o izgradnji

MRS 12 - Porezi iz dobitka

MRS 14 - Izveštavanje po segmentima

MRS 16 - Nekretnine, postrojenja i oprema

MRS 17 - Lizing

MRS 18 - Prihodi

MRS 19 - Naknade zaposlenima

MRS 20 - Računovodstveno obuhvatanje državnih dodeljivanja i obelodanjivanje državne

pomoći

MRS 21 - Učinci promena kurseva razmene stranih valuta

MRS 22 - Poslovne kombinacije

MRS 23 - Troškovi pozajmljivanja

MRS 24 - Obelodanjivanje odnosa sa povezanim licima

MRS 26 - Računovodstveno obuhvatanje i izveštavanje o planovima korišćenja penzija

MRS 27 - Konsolidovani finansijski izveštaji i računovodstveno obuhvatanje ulaganja u

zavisna preduzeća

MRS 28 - Računovodstveno obuhvatanje ulaganja u pridružena preduzeća

MRS 29 - Finansijsko izveštavanje u hiperinflatornim privredama

MRS 30 - Obelodanjivanje u finansijskim izveštajima banaka i sličnih finansijskih

institucija

MRS 31 - Finansijsko izveštavanje o interesima u zajedničkim poduhvatima

MRS 32 - Finanasijski instrumenti obelodanjivanja i prikazivanje

MRS 33 - Zarade po akciji

MRS 34 - Periodično finansijsko izvaeštavanje

MRS 35 - Poslovanja koja prestaju

MRS 36 - Obezvređenje sredstava

MRS 37 - Rezervisanja, potencijalne obaveze i potencijalna sredstva

MRS 38 - Nematerijalna ulaganja

MRS 39 - Finansijski instrumenti: Priznavanje i merenje

MRS 40 - Investiciona nekretnina

MRS 41 - Poljoprivreda

Na osnovu člana 62. Zakona o budžetskom sistemu Republike Srpske - Prečišćeni tekst

("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 54/08) i člana 112. stav 1. Zakona o

administrativnoj službi u upravi Republike Srpske ("Službeni glasnik Republike Srpske", br.

16/02, 62/02, 38/03, 42/04, 49/06 i 20/07), ministar finansija donosi

PRAVILNIK

O PRIMJENI MEĐUNARODNIH RAČUNOVODSTVENIH STANDARDA ZA JAVNI

SEKTOR

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 120 od 22. decembra 2008)

Član 1.

Ovim pravilnikom bliže se uređuje primjena Međunarodnih računovodstvenih standarda za

javni sektor (u daljem tekstu: MRS-JS) od strane budžetskih korisnika u Republici Srpskoj.

Član 2.

MRS-JS obuhvataju međunarodne računovodstvene standarde za javni sektor objavljene od

strane Odbora za Međunarodne računovodstvene standarde za javni sektor.

Član 3.

(1) U smislu ovog pravilnika, a u skladu sa Zakonom o trezoru ("Službeni glasnik Republike

Srpske", broj 16/05) i Zakonom o budžetskom sistemu Republike Srpske, budžetskim

korisnicima smatraju se organi, organizacije i institucije Republike, opština i gradova,

fondovi, kao i ostali korisnici koji se finansiraju iz budžeta.

(2) U smislu ovog pravilnika budžetskim korisnicima ne smatraju se javna preduzeća, tj.

pravna lica koja imaju sljedeće karakteristike:

a) imaju pravo da zaključuju ugovore u svoje ime,

b) imaju finansijsko i poslovno ovlašćenje da obavljaju djelatnost,

v) imaju pravo da prodaju robu ili usluge radi ostvarivanja dobiti,

g) ne oslanjaju se na stalno državno finansiranje i

d) kontroliše ih institucija iz javnog sektora.

Član 4.

(1) Finansijski izvještaji opšte namjene obuhvataju pojedinačne i konsolidovane finansijske

izvještaje pripremljene i prezentovane od strane budžetskih korisnika.

(2) Do prelaska na primjenu punog obračunskog (akrualnog) osnova računovodstva budžetski

korisnici svoje finansijske izvještaje pripremaju prema "modifikovanom obračunskom osnovu

računovodstva".

(3) U smislu odredaba Zakona o trezoru, primjena "modifikovanog obračunskog osnova

računovodstva" označava računovodstvene postupke prema kojim se prihodi budžetskih

korisnika u njihovim finansijskim izvještajima priznaju u obračunskom periodu u kojem su

mjerljivi i raspoloživi, dok se rashodi priznaju u obračunskom periodu u kojem su nastali,

nezavisno od toga da li su plaćeni ili nisu.

Član 5.

U pripremi i prezentaciji finansijskih izvještaja opšte namjene budžetski korisnici se rukovode

odredbama sljedećih MRS-JS:

a) MRS-JS 1 - prezentacija finansijskih izvještaja,

b) MRS-JS 2 - izvještaji o novčanim tokovima,

v) MRS-JS 3 - računovodstvene politike, promjene računovodstvenih procjena i greške,

g) MRS-JS 4 - učinci promjena kurseva stranih valuta,

d) MRS-JS 5 - troškovi pozajmljivanja,

đ) MRS-JS 6 - konsolidovani i zasebni finansijski izvještaji,

e) MRS-JS 7 - ulaganja u pridružene entitete,

ž) MRS-JS 8 - učešća u zajedničkim ulaganjima,

z) MRS-JS 9 - prihodi iz transakcija razmjene,

i) MRS-JS 10 - finansijsko izvještavanje u hiperinflatornim privredama,

j) MRS-JS 11 - ugovori o izgradnji,

k) MRS-JS 12 - zalihe,

l) MRS-JS13 - lizing,

lj) MRS-JS 14 - događaji nakon datuma izvještavanja,

m) MRS-JS 15 - finansijski instrumenti: objelodanjivanje i prezentacija,

n) MRS-JS 16 - investiciona imovina,

nj) MRS-JS 17 - nekretnine, postrojenja i oprema,

o) MRS-JS 18 - izvještavanje po segmentima,

p) MRS-JS 19 - rezervisanja, potencijalne obaveze i potencijalna imovina,

r) MRS-JS 20 - objelodanjivanje povezanih strana,

s) MRS-JS 21 - umanjenje vrijednosti imovine koja ne generiše gotovinu,

t) MRS-JS 22 - objelodanjivanje finansijskih informacija o opštem državnom sektoru,

ć) MRS-JS 23 - prihodi od transakcija koje nisu transakcije razmjene (porezi i prenosi) i

u) MRS-JS 24 - prezentacija budžetskih informacija u finansijskim izvještajima.

Član 6.

Primjena MRS-JS iz člana 5. ovog pravilnika odnosi se na finansijske izvještaje budžetskih

korisnika sačinjene za obračunske periode koji počinju 1. januara 2008. godine ili kasnije.

Član 7.

Stupanjem na snagu ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o primjeni Međunarodnih

računovodstvenih standarda za javni sektor ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 6/05).

Član 8.

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku

Republike Srpske".

Broj: 06.01/020-1155/08

16. decembra 2008. godine, Banja Luka

Ministar, Aleksandar Džombić, s.r.

37 MEĐUNARODNI RAČUNOVODSTVENI STANDARD 1 Prezentacija finansijskih

izvještaja Cilj 1. Ovaj Standard propisuje osnovu za prezentaciju finansijskih izvještaja opće

namjene kako bi se osigurala uporedivost sa finansijskim izvještajima subjekta za prethodne

periode i sa finansijskim izvještajima drugih subjekata. Standard postavlja opće zahtjeve za

prezentiranje finansijskih izvještaja, uputstva za njihovu strukturu i obavezan minimalan

sadržaj. Djelokrug 2. Subjekti su dužni primijeniti ovaj Standard prilikom sastavljanja i

prezentiranja finansijskih izvještaja opće namjene u skladu sa Međunarodnim standardima

finansijskog izvještavanja (skraćeno: MSFI). 3. Priznavanje, mjerenje i objavljivanje

određenih transakcija i drugih događaja obra- đuju drugi MSFI. 4. Standard se ne odnosi na

strukturu i sadržaj skraćenih finansijskih izvještaja za periode tokom godine koji su

sastavljeni u skladu sa MRS-om 34 - Finansijsko izvještavanje za periode tokom godine.

Međutim, na njih se primjenjuju tačke 15 do 35. Ovaj Standard se jednako primjenjuje na

finansijske izvještaje svih subjekata, uključujući i subjekte koji prezentiraju konsolidovane

finansijske izvještaje, i subjekte koji prezentiraju odvojene finansijske izvještaje kako je to

određeno MRS-om 27 - Konsolidovani i odvojeni finansijski izvještaji. 5. Ovaj Standard

koristi pojmove koji su prikladni za subjekte usmjerene na ostvarivanje dobiti, uključujući

subjekte iz javnog sektora. Moguće je da će subjekti s neprofitnim djelatnostima iz privatnog

ili javnog sektora koji primjenjuju ovaj Standard, trebati mijenjati opise određenih stavki

finansijskih izvještaja, kao i nazive samih finansijskih izvještaja. 6. Slično tome, subjekti koji

nemaju kapital kako je definisano u MRS-u 32 - Finansijski instrumenti: prezentacija (na

primjer, neki investicioni fondovi) i subjekti čiji kapital nije dionički kapital (na primjer, neki

kooperativni subjekti), trebaće prilagoditi prezentaciju udjela članova, odnosno vlasnika.

Definicije 7. Sljedeći pojmovi koriste se u ovom Standardu u sljedećem značenju: Finansijski

izvještaji opće namjene (koji se nazivaju i finansijski izvještaji) su oni koji su namijenjeni

zadovoljavanju potreba korisnika koji nisu u mogućnosti od subjekta zahtijevati da svoje

izvještaje sastavlja na način koji bi udovoljio njihovim posebnim potrebama za

informacijama. 38 MRS 1 Neizvodljivo - Primjena zahtjeva je neizvodljiva kada ga subjekt ne

može primijeniti nakon svih razumnih nastojanja da to učini. Međunarodni standardi

finansijskog izvještavanja (MSFI) su standardi i tumačenja koje je usvojio Odbor za

međunarodne računovodstvene standarde (IASB). Oni obuhvataju: a) Međunarodne standarde

finansijskog izvještavanja; b) Međunarodne računovodstvene standarde; i c) Tumačenja

Odbora za tumačenje međunarodnog finansijskog izvještavanja (IFRIC) i bivšeg Stalnog

odbora za tumačenje. Značajno - Izostavljanje ili pogrešno prikazivanje stavki je značajno ako

može, pojedinačno ili zbirno, uticati na ekonomske odluke korisnika donesene na osnovu

finansijskih izvještaja. Značajnost zavisi od veličine i vrste izostavljene ili pogrešno prikazane

stavke i cijeni se u odnosu na date okolnosti. Veličina ili vrsta stavke, ili njihova kombinacija,

može biti odlučujući faktor. Ocjenjivanje može li izostavljanje ili pogrešno prikazivanje

uticati na ekonomske odluke korisnika, i na taj način biti značajno, zahtijeva razmatranje

karakteristika tih korisnika. Okvir za sastavljanje i prezentaciju finansijskih izvještaja navodi

u tački 25. da se „pretpostavlja da korisnici posjeduju dovoljno znanja o poslovnim i

ekonomskim aktivnostima i o računovodstvu, te da imaju volju proučavati informacije s

razumnom pažnjom”. Stoga u procjeni treba računati s tim da je realno očekivati uticaj na

korisnike s takvim obilježjima u donošenju ekonomskih odluka. Bilješke sadrže informacije

koje su dopuna onima koje su prezentirane u bilansu, izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti,

odvojenom računu dobiti i gubitka (ako se prezentira), izvještaju o promjeni kapitala i

izvještaju o novčanim tokovima. U bilješkama se navode tekstualan opis ili analiza stavki

objavljenih u tim izvještajima i informacije o stavkama koje ne ispunjavaju uslove za

priznavanje u tim izvještajima. Ostala sveobuhvatna dobit obuhvata stavke prihoda i rashoda,

uključujući usklađenja prilikom reklasifikacije, koje se ne priznaju kao dobit ili gubitak kako

to nalažu ili dopuštaju drugi MSFI-jevi. Stavke ostale sveobuhvatne dobiti uključuju: a)

promjene revalorizacionih rezervi (v. MRS 16 - Nekretnine, postrojenja i oprema i MRS 38 -

Nematerijalna imovina); b) aktuarske dobitke, odnosno aktuarske gubitke po planovima

definisanih primanja koji se priznaju u skladu s tačkom 93.A MRS-a 19 - Primanja

zaposlenih; c) dobitke ili gubitke proizašle iz preračunavanja finansijskih izvještaja inostranog

poslovanja (v. MRS 21 - Efekti promjena kurseva stranih valuta); d) dobitke ili gubitke

proizašle iz ponovnog mjerenja finansijske imovine raspolo- žive za prodaju (v. MRS 39 -

Finansijski instrumenti: priznavanje i mjerenje); e) dobitke ili gubitke koji se odnose na

efektivni dio zaštite novčanog toka (v. MRS 39). Vlasnici su imaoci instrumenata razvrstanih

kao kapital. 39 MRS 1 Dobit ili gubitak je ukupan prihod umanjen za rashode, isključujući

sastavne dijelove ostale sveobuhvatne dobiti. Reklasifikacijska usklađenja su iznosi

reklasificirani u dobit ili gubitak tekućeg perioda koji su u tekućem ili prethodnom periodu

bili priznati u sklopu ostale sveobuhvatne dobiti. Ukupna sveobuhvatna dobit se odnosi na

promjene kapitala u toku perioda koje su proizašle iz transakcija i drugih događaja, osim

promjena koje su proizašle iz transakcija s vlasnicima u njihovom svojstvu vlasnika. 8. Mada

se u ovom Standardu koriste izrazi „ostala sveobuhvatna dobit“, „dobit ili gubitak“ i „ukupni

prihodi“, subjekt može koristiti i druge izraze kojima će opisati ukupne iznose ako je njihovo

značenje jasno. Na primjer, subjekt može koristiti izraz „neto dobit“ za stavku „dobit ili

gubitak“. Ukupna sveobuhvatna dobit obuhvata sve elemente dobiti ili gubitka i ostale

sveobuhvatne dobiti. 8.A Sljedeći pojmovi su opisani u MRS-u 32 - Finansijski instrumenti:

prezentacija i koriste se u ovom Standardu u značenju određenom u MRS-u 32: a) finansijski

instrumenti s opcijom prodaje razvrstani kao vlasnički instrumenti (opisani u tačkama 16.A i

16.B MRS-a 32); b) instrument koji subjektu nalaže obavezu da isporuči drugoj strani

srazmjeran udio u neto imovini subjekta samo prilikom likvidacije i razvrstan je kao vlasnički

instrument (opisan u tačkama 16.C i 16.D MRS-a 32) Finansijski izvještaji Svrha finansijskih

izvještaja 9. Finansijski izvještaji su strukturirani prikaz finansijskog položaja i finansijske

uspješ- nosti subjekta. Cilj finansijskih izvještaja opće namjene je da pruži informacije o

finansijskom položaju, finansijskoj uspješnosti i novčanim tokovima poslovnog subjekta koje

su korisne širokom krugu korisnika u donošenju ekonomskih odluka. Finansijski izvještaji,

takođe, prikazuju rezultate uprave u upravljanju resursima koji su joj povjereni. Radi

ispunjavanja tih ciljeva, finansijski izvještaji pružaju informacije o: a) imovini; b) obavezama;

c) kapitalu; d) prihodima i rashodima, uključujući dobitke i gubitke; e) uplatama vlasnika i

isplatama vlasnicima po osnovu kapitala u njihovom svojstvu vlasnika; i f) novčanim

tokovima subjekta. Ove informacije, zajedno s drugim informacijama u bilješkama, pomažu

korisnicima u predviđanju budućih novčanih tokova subjekta, a naročito u određivanju

vremena njihovog nastanka i njihove izvjesnosti. 40 MRS 1 Sastavni dijelovi finansijskih

izvještaja 10. Potpuni set finansijskih izvještaja čine: a) izvještaj o finansijskom položaju na

kraju perioda; b) izvještaj o sveobuhvatnoj dobiti perioda; c) izvještaj o promjenama kapitala

tokom perioda; d) izvještaj o novčanim tokovima tokom perioda; e) bilješke, koje obuhvataju

kratak pregled važnih računovodstvenih politika i druga objašnjenja; i f) izvještaj o

finansijskom položaju na početku najranijeg uporednog perioda ako subjekt neku

računovodstvenu politiku primjenjuje retroaktivno ili ako retroaktivno prepravlja stavke u

svojim finansijskim izvještajima ili ako reklasificira stavke u finansijskim izvještajima.

Subjekti mogu pomenute izvještaje nazvati i drukčijim nazivima od onih koji su korišteni u

ovom Standardu. 11. Subjekt je dužan u sklopu potpunih finansijskih izvještaja jednako

istaknuti sve finansijske izvještaje. 12. Ako je to dopušteno tačkom 81., subjekt može

elemente dobiti ili gubitka prezentirati bilo u sklopu jednog izvještaja o sveobuhvatnoj dobiti

ili kao račun dobiti i gubitka. Ako je račun dobiti i gubitka prezentiran u sklopu potpunih

finansijskih izvještaja, on je njihov sastavni dio i obavezno se prezentira neposredno prije

izvještaja o sveobuhvatnoj dobiti. 13. Mnogi subjekti, izvan finansijskih izvještaja,

prezentiraju i finansijski pregled uprave u kojem opisuju i objašnjavaju glavna obilježja

finansijske uspješnosti i finansijskog položaja subjekta, kao i glavne neizvjesnosti s kojima se

subjekt suočava. Takav izvještaj može uključiti pregled: a) glavnih faktora i uticaja koji

određuju finansijsku uspješnost, uključujući promjene okruženja u kojem subjekt posluje,

odgovor subjekta na te promjene i njihov efekat, kao i politike subjekta za ulaganja kako bi se

očuvala i unaprijedila finansijska uspješnost, uključujući i njegovu politiku dividendi; b)

izvora finansiranja subjekta i ciljnog omjera obaveza i kapitala; i c) resursa subjekta koji nisu

priznati u bilansu u skladu s MSFI-jevima. 14. Mnogi subjekti, izvan finansijskih izvještaja,

takođe prezentiraju i druge izvještaje i izjave, kao što su izvještaji o zaštiti čovjekove okoline

i izjave o dodanoj vrijednosti, naročito u granama u kojima su ekološki faktori važni i kada se

zaposleni smatraju važnom grupom korisnika. Izvještaji i izjave prezentirane izvan

finansijskih izvještaja su izvan djelokruga MSFI-jeva. Opća obilježja Fer prezentacija i

usklađenost sa MSFI-jevima 15. Finansijski izvještaji trebaju realno prikazivati finansijski

položaj, finansijsku uspješnost i novčane tokove subjekta. Fer, tj. realno prezentiranje

zahtijeva 41 MRS 1 vjerno prikazivanje efekata transakcija, drugih događaja i uslova u skladu

sa definicijama i kriterijima priznavanja imovine, obaveza, prihoda i rashoda navedenih u

„Okviru“. Pretpostavka je da se primjenom MSFI-jeva, uz objavljivanje dodatnih podataka,

kada je to neophodno, postiže fer, tj. realno prezentiranje u finansijskim izvještajima. 16.

Subjekti čiji su finansijski izvještaji u skladu sa MSFI-jevima dužni su u bilješ- kama objaviti

izričitu i bezrezervnu izjavu o toj usklađenosti. Subjekt ne smije finansijske izvještaje opisati

kao usklađene sa MSFI-jevima ako oni nisu u skladu sa svim zahtjevima MSFI-jeva. 17. U

skoro svim slučajevima, fer prezentacija se postiže postupanjem u skladu sa primjenjivim

MSFI-jevima. Fer prezentiranje, takođe, zahtijeva da subjekt: a) izabere i primijeni

računovodstvene politike u skladu sa MRS-om 8 - Ra- čunovodstvene politike, promjene

računovodstvenih procjena i greške. MRS 8 navodi hijerarhiju relevantnih smjernica koje

menadžment razmatra u slučajevima nepostojanja MSFI-ja koji se specifično primjenjuje na

neku stavku; b) prezentira informacije, uključujući računovodstvene politike, na način koji

pruža relevantne, pouzdane, uporedive i razumljive informacije; c) objavi dodatne podatke

kada usklađenost sa određenim zahtjevima MSFI-jeva nije dovoljna da bi omogućila

korisniku da razumije uticaj određenih transakcija, drugih događaja i uslova na finansijski

položaj i finansijsku uspješnost subjekta. 18. Neprimjerena računovodstvena politika se ne

može ispraviti objavljivanjem korištenih računovodstvenih politika, bilješkama ili prilozima

koji nude objaš- njenja. 19. U izuzetno rijetkim slučajevima, kada menadžment zaključi da bi

usklađenost sa zahtjevom nekog MSFI-ja tako obmanjivala da bi to bilo u konfliktu s ciljem

finansijskih izvještaja navedenim u „Okviru“, subjekt je dužan odstupiti od tog zahtjeva na

način naveden u tački 20., ako relevantni regulativni okvir nalaže ili na drugi način ne

zabranjuje takvo odstupanje. 20. Kada subjekt odstupa od zahtjeva nekog MSFI-ja na osnovu

tačke 19., dužan je objaviti: a) da je menadžment zaključio da finansijski izvještaji realno

prikazuju finansijski položaj, finansijsku uspješnost i novčane tokove subjekta; b) da se

postupilo u skladu s primjenjivim MSFI-jevima, osim što se, radi realnog prezentiranja,

odstupilo od konkretnog zahtjeva; c) naziv MSFI-ja od kojeg je subjekt odstupio, prirodu

odstupanja, uklju- čujući postupak kojeg bi predmetni MSFI nalagao, razlog iz kojeg bi taj

postupak u datim okolnostima bio obmanjujući u toj mjeri da bi bio u konfliktu s ciljem

finansijskih izvještaja navedenim u „Okviru“, te usvojeni postupak; i d) za svaki prezentirani

period, finansijski efekat odstupanja na svaku stavku finansijskih izvještaja koja bi bila

iskazana da se izvještavalo u skladu sa datim zahtjevom. 42 MRS 1 21. Kada je subjekt

odstupio od zahtjeva nekog MSFI-ja u prethodnom periodu i to odstupanje utiče na iznose

priznate u finansijskim izvještajima tekućeg perioda, dužan je objaviti podatke iz tačke 20.(c)

i (d). 22. Tačka 21. se primjenjuje, na primjer, kada je subjekt u prethodnom periodu odstupio

od zahtjeva nekog MSFI-ja koji se odnosi na mjerenje imovine ili obaveze a to odstupanje

utiče na mjerenje promjena imovine i obaveza priznatih u finansijskim izvještajima tekućeg

perioda. 23. U izuzetno rijetkim slučajevima, kada menadžment zaključi da bi usklađenost sa

zahtjevom nekog MSFI-ja tako obmanjivala da bi to bilo u konfliktu s ciljem finansijskih

izvještaja navedenim u u „Okviru“, ali relevantni regulativni okvir zabranjuje odstupanje od

zahtjeva, subjekt je dužan u najvećoj mogućoj mjeri umanjiti uočeni obmanjujući aspekt

zahtjeva tako što će objaviti: a) naziv predmetnog MSFI-ja, prirodu zahtjeva i razloge zbog

kojih je menad- žment zaključio da bi postupanje u skladu sa zahtjevom u datim okolnostima

bilo obmanjujuće u toj mjeri da bi bilo u koliziji s ciljem finansijskih izvještaja navedenim u

„Okviru“; i b) za svaki prezentirani period, usklađenje svake stavke finansijskih izvje- štaja

koju menadžment smatra neophodnom za fer, tj. realan prikaz. 24. U smislu tački 19. do 23.,

neka informacija bi bila u koliziji s ciljem finansijskih izvje- štaja ako ne bi vjerno odražavala

transakcije, druge događaje ili okolnosti za koje se smatra da ih odražava ili bi se moglo

razumno očekivati da ih odražava i uslijed toga bi, vjerovatno, mogla uticati na ekonomske

odluke korisnika finansijskih izvještaja. Prilikom procjenjivanja da li bi postupanje u skladu

sa zahtjevom nekog MSFI-ja bilo u toj mjeri obmanjujuće da bi to bilo u koliziji s ciljem

finansijskih izvještaja navedenim u „Okviru“, menadžment razmatra: a) zašto cilj finansijskih

izvještaja nije ostvaren u konkretnim okolnostima; i b) kako se okolnosti subjekta razlikuju od

onih kod drugih subjekata koji postupaju u skladu sa zahtjevom. Ako drugi subjekti u sličnim

okolnostima postupaju u skladu sa zahtjevom, tada je oboriva pretpostavka da će postupanje

subjekta u skladu sa zahtjevom biti u toj mjeri obmanjujuće da bi to bilo u koliziji s ciljem

finansijskih izvještaja navedenim u „Okviru“. Neograničenost vremena poslovanja 25. Pri

sastavljanju finansijskih izvještaja menadžment treba procijeniti sposobnost subjekta da

nastavi poslovati u vremenski neograničenom periodu. Subjekt je dužan finansijske izvještaje

sastaviti na osnovu pretpostavke neograničenog vremena poslovanja, osim ako menadžment

ne namjerava likvidirati subjekt, prestati poslovati ili ako nema drugih realnih alternativa.

Kada je menadžment prilikom procjenjivanja svjestan značajne neizvjesnosti vezane uz

poslovne događaje ili uslove, koja može znatno dovesti u sumnju mogućnost subjekta da

nastavi poslovati u vremenski neograničenom periodu, subjekt je dužan svaku takvu

neizvjesnost objaviti. Kada subjekt finansijske izvještaje ne sastavlja na osnovu pretpostavke

neograničenog vremena poslovanja, dužan je tu činjenicu i objaviti, zajedno s osnovom na

kojoj su finansijski izvještaji sastavljeni, kao i 43 MRS 1 navesti razlog zbog kojeg se za

subjekt ne smatra da ima neograničeno vrijeme poslovanja. 26. Pri procjenjivanju da li je

pretpostavka neograničenog vremena poslovanja primjerena, menadžment uzima u obzir sve

raspoložive informacije o budućnosti, koja obuhvata najmanje dvanaest mjeseci od datuma

bilansa, ali nije ograničena na taj period. Obim razmatranja zavisi od činjenica za svaki slučaj

posebno. Ako je subjekt u prošlosti poslovao profitabilno i ako je imao trenutan pristup

finansijskim resursima, može bez detaljne analize zaključiti da je pretpostavka

neograničenosti vremena poslovanja primjerena. U drugim slučajevima menadžment će,

možda, trebati razmotriti veliki broj faktora koji utiču na tekuću i očekivanu profitabilnost,

planove otplate duga i moguće alternativne izvore finansiranja prije nego što zaključi da je

primjena pretpostavke neograničenoga vremena poslovanja primjerena. Računovodstvena

osnova nastanka događaja 27. Subjekt je dužan svoje finansijske izvještaje, izuzev informacija

o novčanim tokovima, sastavljati po računovodstvenoj osnovi nastanka događaja. 28. Kada se

koristi računovodstvena osnova nastanka događaja, stavke se priznaju kao imovina, obaveze,

kapital, prihodi i rashodi (elementi finansijskih izvještaja) kada one udovoljavaju definicijama

i kriterijima priznavanja tih elemenata iz „Okvira“. Značajnost i sažimanje 29. Subjekt je

dužan svaku značajniju grupu sličnih stavki odvojeno prezentirati u finansijskim izvještajima.

Stavke različite vrste ili funkcije subjekt je dužan odvojeno prezentirati, osim ako nisu

značajne. 30. Finansijski izvještaji proizlaze iz obrade velikog broja transakcija ili drugih

događaja koji se sažimaju u grupe u skladu sa njihovom prirodom ili funkcijom. Završni

stepen procesa sažimanja i klasifikacije jest prezentiranje sažetih i razvrstanih podataka koji

tvore stavke finansijskih izvještaja. Ako neka stavka finansijskih izvještaja nije značajna

gledano pojedinačno, ona se sažima s drugim stavkama iz tih izvještaja ili u bilješkama. Neku

stavku koja po svom značaju ne opravdava njeno prezentiranje kao odvojene stavke u

finansijskim izvještajima, ipak može biti opravdano odvojeno prezentirati u bilješkama. 31.

Subjekt nije obavezan udovoljavati određenim zahtjevima objavljivanja iz nekog MSFI-ja ako

informacija nije značajna. Prebijanje 32. Subjekt imovinu i obaveze ili prihode i rashode ne

smije prebijati, osim ako prebijanje ne nalaže ili dopušta neki MSFI. 33. Subjekt je dužan i

imovinu i obaveze, i prihode i rashode iskazati odvojeno. Prebijanje u izvještaju o

sveobuhvatnoj dobiti ili finansijskom položaju ili odvojenom računu dobiti i gubitka (ako se

prezentira), osim kada odražava bit transakcije ili drugog događaja, smanjuje mogućnost

korisnika da razumije nastale transakcije, događaje i uslove, kao i da procijeni buduće

novčane tokove subjekta. Mjerenje imovine po 44 MRS 1 neto vrijednosti umanjenoj, na

primjer, za ispravak vrijednosti po osnovi zastarjelih zaliha ili sumnjivih i spornih

potraživanja, nije prebijanje. 34. MRS 18 - Prihodi definiše pojam prihoda i zahtijeva da se

oni mjere po fer vrijednosti primljene naknade ili potraživanja, uzimajući u obzir i iznose

trgovačkih popusta i količinskih rabata koje odobrava subjekt. Tokom svog redovnog

poslovanja subjekt preduzima i druge transakcije koje ne stvaraju prihode, ali prate glavne

aktivnosti koje stvaraju prihode. Rezultati takvih transakcija prezentiraju se saldiranjem

prihoda i rashoda po istoj transakciji ako takvo prezentiranje odražava bit transakcije ili

poslovnog događaja. Na primjer: a) dobici i gubici od otuđenja dugotrajne imovine,

uključujući ulaganja i poslovnu imovinu, iskazuju se tako da se od iznosa primljenog od

otuđenja imovine oduzmu knjigovodstveni iznos imovine i povezani troškovi prodaje; b)

izdatak koji se odnosi na rezervisanje priznato u skladu s MRS-om 37 - Rezervisanja,

potencijalne obaveze i potencijalna sredstva i koji na osnovu ugovora nadoknađuje treća

strana (na primjer, sporazum o garanciji dobavljača) može se prebiti s tim izdatkom. 35. Osim

toga, subjekt je dužan dobitke i gubitke nastale iz grupe sličnih transakcija iskazati na neto

osnovi, na primjer, dobitke i gubitke od kursnih razlika ili dobitke i gubitke od finansijskih

instrumenata namijenjenih trgovanju. Međutim, takvi se dobici i gubici, ako su značajni,

iskazuju odvojeno. Učestalost izvještavanja 36. Subjekt je dužan potpune finansijske

izvještaje, uključujući uporedne informacije, prezentirati najmanje jednom godišnje. Kad

subjekt mijenja kraj izvještajnog perioda i finansijske izvještaje prezentira za period duži ili

kraći od jedne godine, dužan je, pored perioda obuhvaćenog finansijskim izvještajima,

objaviti: a) razlog za korištenje dužeg, odnosno kraćeg perioda; i b) činjenicu da iznosi

prezentirani u finansijskim izvještajima nisu u potpunosti uporedivi. 37. Subjekt obično

finansijske izvještaje sastavlja dosljedno za jednu godinu. Međutim, iz praktičnih razloga,

neki subjekti daju prednost izvještavanju o periodu od, na primjer, 52 sedmice. Ovaj Standard

ne isključuje tu praksu. Usporedne informacije 38. Osim ako MSFI-jevi ne dopuštaju ili ne

nalažu drukčije, subjekt je dužan objaviti uporedne informacije iz prethodnog perioda za sve

iznose iskazane u finansijskim izvještajima tekućeg perioda. Subjekt je dužan uključiti

uporedne informacije za tekstualne i opisne informacije ako su relevantne za razumijevanje

finansijskih izvještaja tekućeg perioda. 39. Subjekt koji objavljuje uporedne informacije,

dužan je prezentirati najmanje dva izvještaja o finansijskom položaju, po dva druga izvještaja

te pripadajuće bilješke. Ako subjekt neku računovodstvenu politiku primjenjuje retroaktivno

ili retroaktiv- 45 MRS 1 no prepravlja stavke u svojim finansijskim izvještajima ili ih

reklasificira u svojim finansijskim izvještajima, dužan je objaviti najmanje tri izvještaja o

finansijskom položaju, po dva druga izvještaja te pripadajuće bilješke. Subjekt prezentira

izvještaj o finansijskom položaju: a) s krajem tekućeg perioda; b) s krajem prethodnog

perioda (koji je jednak početku tekućeg perioda); i c) s početkom najranijeg uporednog

perioda. 40. U nekim slučajevima, tekstualne informacije iznesene u finansijskim izvještajima

prethodnog, odnosno prethodnih perioda i dalje su relevantne u tekućem periodu. Na primjer,

subjekt u tekućem periodu objavljuje pojedinosti o pravnom sporu čiji je ishod na kraju

perioda koji je neposredno prethodio izvještajnom periodu bio neizvjestan i još nije riješen.

Korisnici iz informacije saznaju da je neizvjesnost postojala na kraju perioda koji je

neposredno prethodio izvještajnom periodu, kao i o postupcima koji su preduzeti u toku

perioda radi rješavanja neizvjesnosti. 41. Kada subjekt mijenja prezentiranje ili klasifikaciju

stavki u finansijskim izvje- štajima, dužan je reklasificirati i uporedne iznose, osim ako je to

neizvodljivo. Kad subjekt reklasificira uporedne iznose, dužan je objaviti: a) prirodu

reklasifikacije; b) iznos svake reklasificirane stavke ili grupe; i c) razlog reklasifikacije. 42.

Kada je neizvodljivo reklasificirati uporedne iznose, subjekt je dužan objaviti: a) razlog za

nereklasificiranje iznosa; i b) prirodu usklađenja koja bi bila neophodna da su iznosi bili

reklasificirani. 43. Poboljšanje uporedivosti informacija unutar nekog perioda pomaže

korisnicima u donošenju ekonomskih odluka, naročito time što omogućava procjenjivanje

trendova u finansijskim informacijama za potrebe predviđanja. U nekim slučajevima je

neizvodljivo reklasificirati uporedne informacije za određeni prethodni period kako bi se

postigla uporedivost s tekućim periodom. Na primjer, ako subjekt u prethodnom periodu ili

prethodnim periodima nije prikupljao podatke na način koji omogućava reklasifikaciju,

rekonstrukcija informacija može biti neizvodljiva. 44. MRS 8 obrađuje usklađivanje

uporednih informacija koje je potrebno kada subjekt mijenja računovodstvenu politiku ili

ispravlja grešku. Dosljedno prezentiranje 45. Subjekt je stavke u finansijskim izvještajima

dužan prezentirati i klasificirati dosljedno, iz perioda u period, osim: a) ako bi, nakon znatne

promjene vrste poslovanja subjekta ili iz pregleda njegovih finansijskih izvještaja bilo

očigledno da bi drukčija prezentacija ili klasifikacija bila primjerenija u odnosu na kriterije za

izbor i primjenu računovodstvenih politika iz MRS-a 8; ili b) ako promjenu prezentiranja ne

nalaže neki MSFI. 46 MRS 1 46. Na primjer, značajno pripajanje ili otuđenje, ili sagledavanje

načina prezentiranja finansijskih izvještaja mogu ukazati na potrebu da se finansijski izvještaji

drukčije prezentiraju. Subjekt mijenja prezentaciju svojih finansijskih izvještaja samo ako

promijenjena prezentacija pruža korisnicima finansijskih izvještaja pouzdanije i relevantnije

informacije i ako je vjerovatno da će se s promijenjenom strukturom prezentacije nastaviti,

kako se ne bi narušila uporedivost. Kod promjene prezentacije, subjekt reklasificira uporedne

podatke u skladu sa tačkama 41. i 42. Struktura i sadržaj Uvod 47. Ovaj Standard zahtijeva

objavljivanje određenih podataka u izvještaju o finansijskom položaju, izvještaju o

sveobuhvatnoj dobiti ili u računu dobiti i gubitka (ako se prezentira) i izvještaju o

promjenama kapitala, a da se druge stavke objavljuju ili u samim navedenim izvještajima ili u

bilješkama. MRS 7 - Izvještaj o novčanim tokovima navodi zahtjeve za prezentiranje

izvještaja o novčanim tokovima. 48. U ovom Standardu se ponekad koristi i pojam

„objavljivanje“ u širem smislu, što obuhvata stavke prezentirane u finansijskim izvještajima.

Objavljivanje nalažu i drugi MSFI-jevi. Osim ako u ovom ili nekom drugom MSFI-ju nije

drukčije određeno, objavljivanje se iskazuje u finansijskim izvještajima. Označavanje

finansijskih izvještaja 49. Subjekt je dužan jasno označiti finansijske izvještaje i istaknuti ih u

odnosu na druge informacije u istom objavljenom dokumentu. 50. MSFI-jevi se primjenjuju

samo na finansijske izvještaje, a ne nužno i na druge informacije prezentirane u godišnjem

izvještaju ili nekom drugom dokumentu. Prema tome, važno je da korisnici mogu razlikovati

informacije koje su sastavljene primjenom MSFI-jeva od drugih informacija koje korisnicima

mogu biti korisne, ali ne podliježu zahtjevima MSFI-jeva. 51. Subjekt je dužan svaki sastavni

dio finansijskih izvještaja i bilješke jasno ozna- čiti. Pored toga, subjekt je dužan vidljivo

istaknuti sljedeće informacije i ponoviti ih ako je to neophodno za razumijevanje

prezentiranih informacija: a) naziv ili drugi način identifikacije izvještajnoga subjekta i sve

promjene tog podatka od kraja prethodnog izvještajnog perioda; b) da li je riječ o finansijskim

izvještajima pojedinačnog subjekta ili grupe subjekata; c) datum kraja izvještajnog perioda ili

period na koje se finansijski izvještaji ili bilješke odnose; d) prezentacijsku valutu, kako je to

definisano u MRS-u 21; i e) nivo zaokruživanja primijenjen u prezentiranju iznosa u

finansijskim izvještajima. 47 MRS 1 52. Zahtjevi iz tačke 51. uobičajeno se ispunjavaju

prikazivanjem odgovarajućih zaglavlja za označavanje stranica, izvještaja, bilješki, kolona i

slično. Određivanje najboljeg na- čina prezentiranja takvih informacija nalaže logičko

prosuđivanje. Na primjer, kada se finansijski izvještaji predočavaju u elektronskom obliku, ne

koristi se uvijek odvajanje stranica; navedene pojedinačne informacije se u tom slučaju

prezentiraju na način koji će omogućiti razumijevanje informacija sadržanih u finansijskim

izvještajima. 53. Subjekt često nastoji finansijske izvještaje učiniti razumljivijima na način da

informacije prezentira u hiljadama ili milionima jedinica prezentacijske valute. To je

prihvatljivo sve dok subjekt objavljuje nivo preciznosti i dok se zaokruživanjem ne gube

značajne informacije. Izvještaj o finansijskom položaju Informacije koje treba prezentirati u

izvještaju o finansijskom položaju 54. U izvještaj o finansijskom položaju obavezno se

uključuju barem stavke koje prikazuju sljedeće iznose: a) nekretnine, postrojenja i oprema; b)

ulaganja u nekretnine; c) nematerijalna imovina; d) finansijska imovina, bez iznosa iskazanih

pod tačkama (e), (h) i (i); e) ulaganja obračunata metodom udjela; f) biološka imovina; g)

zalihe; h) potraživanja od kupaca i ostala potraživanja; i) novac i novčani ekvivalenti; j)

ukupna imovina razvrstana u portfelj namijenjen prodaji i imovina u sastavu grupe

namijenjene otuđenju razvrstana u portfelj namijenjen prodaji u skladu sa MSFI-jem 5 -

Dugotrajna imovina namijenjena prodaji i prestanak poslovanja; k) obaveze prema

dobavljačima i ostale obaveze; l) rezervisanja; m) finansijske obaveze, bez iznosa iskazanih

pod tačkama (k) i (l); n) tekuće porezne obaveze i sredstva, kako su definisani u MRS-u 12 -

Porez na dobit; o) odgođene porezne obaveze i odgođena porezna sredstva, kako su definisani

u MRS-u 12; p) obaveze uključene u grupe za otuđenje i razvrstane u portfelj namijenjen

prodaji u skladu sa MSFI-jem 5; q) nekontrolirajući (manjinski) interesi iskazani u kapitalu; i

r) emitirani kapital i rezerve koji pripadaju vlasnicima matice. 48 MRS 1 55. Subjekt je dužan

u izvještaju o finansijskom položaju prezentirati dodatne stavke, zaglavlja i međuzbirove ako

je takva prezentacija važna za sagledavanje njegovog finansijskog položaja. 56. Kad subjekt u

svom izvještaju o finansijskom položaju kratkotrajnu i dugotrajnu imovinu te kratkoročne i

dugoročne obaveze prezentira odvojeno, odgođena porezna sredstva, odnosno odgođene

porezne obaveze ne smije razvrstati kao kratkotrajnu imovinu, odnosno kratkoročne obaveze.

57. Standard ne propisuje redoslijed ni format u kojem subjekt prezentira stavke. U tački 54.

su samo pobrojane stavke koje se po svojoj vrsti ili funkciji dovoljno razlikuju kako bi

opravdale odvojeno prezentiranje u izvještaju o finansijskom položaju. Pored toga: a) stavke

se uključuju i kada je odvojeno prezentiranje zbog veličine, prirode ili funkcije neke stavke ili

sažimanja sličnih stavki važno za sagledavanje finansijskog položaja subjekta; i b) korištene

nazive i redoslijed stavki ili sažimanje sličnih stavki je moguće izmijeniti zavisno od vrste

subjekta i njegovih transakcija, kako bi se pružile informacije koje su važne za sagledavanje

finansijskog položaja subjekta. Na primjer, finansijska institucija može gore navedene nazive

izmijeniti kako bi pružila informacije koje su relevantne za poslovanje finansijske institucije.

58. Da li će dodatne stavke prezentirati odvojeno, subjekt prosuđuje na osnovu procjene: a)

vrste i likvidnosti imovine; b) funkcije imovine u subjektu; i c) iznosa, prirode i vremena

obaveza. 59. Primjena različitih osnova za mjerenje različitih grupa sredstava ukazuje na to da

se njihova priroda ili funkcija razlikuju, te ih subjekt stoga prezentira kao odvojene stavke. Na

primjer, različite grupe nekretnina, postrojenja i opreme mogu se u skladu sa MRS-om 16

voditi po nabavnoj vrijednosti ili revaloriziranim iznosima. Razlikovanje

kratkotrajno/dugotrajno (kratkoročno/dugoročno; tekuće/netekuće) 60. Subjekt je dužan u

svom izvještaju o finansijskom položaju dugotrajnu i kratkotrajnu imovinu te dugoročne i

kratkoročne obaveze prezentirati kao odvojene grupe u skladu sa tačkama 66.-76., osim kada

prezentacija zasnovana na likvidnosti pruža pouzdanije i relevantnije informacije. Kada se

primijeni taj izuzetak, subjekt je dužan svu imovinu i sve obaveze prezentirati prema

likvidnosti. 61. Bez obzira na usvojenu metodu prezentacije, subjekt je za svaku stavku

imovine i obaveza u kojoj su objedinjeni iznosi koji se očekuju povratiti, odnosno podmiriti u

roku od: a) najviše dvanaest mjeseci nakon izvještajnog perioda i b) poslije dvanaest mjeseci

od kraja perioda, dužan objaviti iznos koji očekuje povratiti, odnosno podmiriti nakon više od

dvanaest mjeseci. 49 MRS 1 62. Ako subjekt isporučuje robu i usluge s jasno prepoznatljivim

poslovnim ciklusom, odvojeno klasificiranje kratkotrajne i dugotrajne imovine i obaveza u

izvještaju o finansijskom položaju pruža korisne informacije za razlikovanje neto imovine

koja neprekidno cirkulira kao obrtni kapital od one koju subjekt koristi za dugoročno

poslovanje. To, takođe, skreće pažnju na imovinu za koju se očekuje da će se realizirati unutar

tekućeg poslovnog ciklusa i obaveze koje dospijevaju za podmirenje u istom periodu. 63. Za

neke subjekte, poput banaka i finansijskih institucija, prezentiranje imovine i obaveza po

rastućoj ili opadajućoj likvidnosti pruža pouzdanije i relevantnije informacije nego

prezentiranje uz razvrstavanje na dugotrajno/dugoročno i kratkotrajno/ kratkoročno, jer ti

subjekti ne isporučuju proizvode i usluge unutar jasno prepoznatljivog poslovnog ciklusa. 64.

Subjektu je kod primjene tačke 60. dopušteno prezentirati neke stavke imovine i obaveza

klasificirane na dugotrajno i kratkotrajno, a ostale po likvidnosti, ako se time obezbjeđuju

pouzdanije i relevantnije informacije. Potreba za takvim mješovitim prezentiranjem može

nastati kod subjekata koji imaju raznorodne djelatnosti. 65. Informacija o očekivanim

datumima realizacije imovine i obaveza korisna je u procjenjivanju likvidnosti i solventnosti

subjekta. MSFI 7 - Finansijski instrumenti: objavljivanje zahtijeva objavljivanje datuma

dospijeća finansijske imovine i finansijskih obaveza. Finansijska imovina obuhvata

potraživanja od kupaca i ostala potraživanja, a finansijske obaveze obuhvataju obaveze prema

dobavljačima i ostale obaveze. Informacije o očekivanom datumu povrata ili podmirenja

nemonetarne imovine i obaveza, kao što su zalihe, odnosno rezervisanja, takođe su korisne,

bez obzira na to da li da li su imovina i obaveze klasificirani u kratkotrajno i dugotrajno. Na

primjer, poslovni subjekt objavljuje iznos zaliha kod kojih se povrat očekuje nakon više od

dvanaest mjeseci nakon izvještajnog perioda. Kratkotrajna imovina 66. Subjekt je dužan

imovinu razvrstati u kratkotrajnu kada: a) imovinu očekuje realizirati ili je namjerava prodati

ili potrošiti u svom redovnom poslovnom ciklusu; b) imovinu drži prvenstveno radi trgovanja;

c) imovinu očekuje realizirati unutar dvanaest mjeseci nakon izvještajnog perioda; ili d) se

radi o novcu ili novčanom ekvivalentu (kako je to određeno u MRS-u 7), osim ako je

mogućnost razmjene ili upotrebe takvog sredstva za podmirenje obaveza ograničena za

vrijeme od najmanje dvanaest mjeseci nakon izvještajnog perioda. Svu ostalu imovinu subjekt

je dužan klasificirati kao dugotrajnu. 67. U ovom se standardu pojam „dugotrajna“ koristi za

materijalnu, nematerijalnu i finansijsku imovinu dugotrajne prirode. Međutim, standard ne

zabranjuje upotrebu alternativnih naziva sve dok im je značenje jasno. 68. Poslovni ciklus

subjekta jeste vrijeme između nabavke imovine radi obrade (prerade) i njene realizacije u

novac ili novčane ekvivalente. Kada redovni poslovni ci- 50 MRS 1 klus subjekta nije jasno

prepoznatljiv, njegovo pretpostavljeno trajanje je dvanaest mjeseci. Kratkotrajna imovina

uključuje imovinu, kao što su zalihe i potraživanja od kupaca, koja se prodaje, troši ili

realizira u sklopu redovnog poslovnoga ciklusa, čak i ako se očekuje da se neće realizirati

unutar dvanaest mjeseci nakon izvještajnog perioda. Kratkotrajna imovina, takođe, uključuje

imovinu koja se prvenstveno drži radi trgovanja (finansijska imovina unutar te kategorije se

klasificira u imovinu namijenjenu trgovanju u skladu sa MRS-om 39) i kratkotrajni dio

dugotrajne finansijske imovine. Kratkoročne obaveze 69. Subjekt je dužan obavezu

klasificirati u kratkoročnu kada: a) očekuje da će obavezu podmiriti u toku svog redovnog

poslovnog ciklusa; b) obavezu drži prvenstveno radi trgovanja; c) podmirenje obaveze

dospijeva unutar dvanaest mjeseci nakon kraja perioda; ili d) nema bezuslovno pravo da

odgodi podmirenje obaveze za najmanje dvanaest mjeseci nakon izvještajnog datuma. Sve

ostale obaveze subjekt je dužan klasificirati kao dugoročne obaveze. 70. Neke kratkoročne

obaveze, kao što su obaveze prema dobavljačima, te obračunate obaveze za zaposlene i za

ostale troškove poslovanja, čine dio obrtnog kapitala koji se koristi u redovnom poslovnom

ciklusu subjekta. Subjekt je dužan takve poslovne stavke klasificirati kao kratkoročne

obaveze, čak i ako njihovo podmirenje dospijeva u roku dužem od dvanaest mjeseci nakon

izvještajnog perioda. I na klasifikaciju imovine i na klasifikaciju obaveza subjekta se

primjenjuje isti redovni poslovni ciklus. Kada redovni ciklus poslovanja subjekta nije jasno

prepoznatljiv, pretpostavlja se da on traje dvanaest mjeseci. 71. Ostale kratkoročne obaveze se

ne podmiruju u sklopu redovnog poslovnog ciklusa, ali njihovo podmirenje dospijeva unutar

dvanaest mjeseci nakon kraja perioda ili se prvenstveno drže radi trgovanja. Primjeri su

finansijske obaveze klasificirane u skladu sa MRS-om 39 kao namijenjene trgovanju,

prekoračenja po bankovnom računu, kratkoročni dio dugoročnih obaveza, obaveze za

dividende, obaveze za porez na dobit te neposlovne obaveze. Finansijske obaveze kojima je

obezbjeđeno finansiranje na dugoročnoj osnovi (tj. koje nisu dio obrtnog kapitala koji se

koristi u redovnom ciklusu poslovanja subjekta) i koje ne dospijevaju za podmirenje unutar

dvanaest mjeseci nakon izvještajnog perioda predstavljaju dugoročne obaveze, uz primjenu

tač. 74. i 75. 72. Subjekt klasificira svoje finansijske obaveze kao kratkoročne ako njihovo

podmirenje dospijeva unutar dvanaest mjeseci nakon izvještajnog perioda, čak i ako: a) je

izvorni rok bio duži od dvanaest mjeseci; i b) sporazum o refinansiranju ili reprogramiranju

na dugoročnoj osnovi je zaklju- čen nakon izvještajnog perioda, a prije nego što su finansijski

izvještaji odobreni za izdavanje. 73. Ako subjekt očekuje i ima mogućnost slobodnog izbora

da obavezu po osnovu postojećeg kredita refinansira ili prolongira za najmanje dvanaest

mjeseci nakon iz- 51 MRS 1 vještajnog perioda, tu obavezu klasificira kao dugoročnu, čak i

ako bi inače dospjela unutar kraćeg perioda. Međutim, kada subjekt nema mogućnost

slobodnog izbora da refinansira ili prolongira takvu obavezu (na primjer, nema sporazuma o

refinansiranju), ne razmatra mogućnost refinansiranja i obavezu klasificira kao kratkoročnu.

74. Ako je subjekt na kraju ili prije kraja izvještajnog perioda prekršio uslove iz ugovora o

dugoročnom zajmu s posljedicom da obaveza postaje plativa na zahtjev, obavezu klasificira

kao kratkoročnu, čak i ako je povjerilac nakon izvještajnog perioda a prije odobrenja

izdavanja finansijskih izvještaja pristao na to da ne zatraži plaćanje zbog kršenja uslova.

Subjekt obavezu klasificira kao kratkoročnu jer na kraju izvještajnog perioda nema

bezuslovno pravo da odgodi plaćanje za najmanje dvanaest mjeseci od kraja izvještajnog

perioda. 75. Međutim, subjekt obavezu razvrstava kao dugoročnu ako je povjerilac do kraja

izvještajnog perioda pristao da odobri grace period koji ističe najmanje dvanaest mjeseci

nakon kraja izvještajnog perioda, unutar kojeg subjekt može ispraviti povredu ugovora i u

toku kojeg povjerilac ne može zahtijevati trenutnu naplatu. 76. U vezi zajmova klasificiranih

u kratkoročne obaveze, ako između kraja izvještajnog perioda i datuma na koji je odobreno

izdavanje finansijskih izvještaja dođe do: a) refinansiranja na dugoročnoj osnovi; b)

ispravljanja povrede ugovora o dugoročnom zajmu; i c) povjeriočevog odobrenja grace

perioda za ispravljanje povrede ugovora o dugoročnom zajmu, koji ističe najmanje dvanaest

mjeseci nakon izvještajnog perioda, ti događaji se u skladu sa MRS-om 10 - Događaji nakon

izvještajnog perioda objavljuju kao događaji koji ne nalažu usklađivanje. Informacije koje

treba prezentirati u izvještaju o finansijskom položaju ili u bilješkama 77. Subjekt je dužan u

izvještaju o finansijskom položaju ili u bilješkama objaviti daljnje raščlanjivanje stavki koje

su u izvještaju prezentirane zbirno, na način koji je primjeren poslovanju subjekta. 78. Nivo

raščlanjivanja zavisi od zahtjeva MSFI-jeva, te od veličine, prirode i funkcije iznosa o kojima

je riječ. Faktori iz tačke 58. takođe se koriste pri odlučivanju o daljnjem raščlanjivanju.

Objavljivanje se razlikuje zavisno od stavke, na primjer: a) stavke nekretnina, postrojenja i

opreme se raščlanjuju po grupama u skladu sa MRS-om 16; b) potraživanja se raščlanjuju na

potraživanja od kupaca, potraživanja od povezanih stranaka, avanse i ostala potraživanja; c)

zalihe se raščlanjuju u skladu sa MRS-om 2 - Zalihe na trgovačku robu, sirovine, materijal,

nedovršenu proizvodnju i gotove proizvode; d) rezervisanja se raščlanjuju na rezervisanja za

primanja zaposlenih i ostale stavke; a 52 MRS 1 e) vlasnički kapital i rezerve se raščlanjuju u

različite grupe kao što su uplaćeni kapital, dionička premija i rezerve. 79. Subjekt je dužan,

bilo u izvještaju o finansijskom položaju ili izvještaju o promjenama kapitala, ili u bilješkama,

objaviti sljedeće: a) za svaku vrstu dioničkoga kapitala: i. broj odobrenih dionica; ii. broj u

cijelosti plaćenih izdanih dionica i broj izdanih dionica koje nisu u cijelosti plaćene; iii.

nominalnu vrijednost po dionici ili da dionice nemaju nominalnu vrijednost; iv. usklađivanje

broja izdanih dionica na početku i na kraju perioda; v. prava, prioritete i ograničenja vezana

uz vrstu dionica, uključujući ograničenja u raspodjeli dividendi i povratu kapitala; vi. dionice

subjekta koje drži subjekt ili ih drže njegova ovisna ili pridru- žena društva; i vii. dionice

rezervirane za izdavanje po opcijama i ugovorima o prodaji dionica, uključujući uslove i

iznose; i b) opis vrste i namjene svake rezerve u okviru kapitala. 80. Subjekt čiji kapital nije

dionički, kao što je partnerstvo (ortaštvo) ili trust, du- žan je objaviti informacije istovjetne

onima koje nalaže tačka 79(a), prikazujući promjene tokom perioda za svaku kategoriju udjela

u kapitalu, kao i prava, prioritete i ograničenja koja se odnose na svaku kategoriju udjela u

kapitalu. 80.A Ako je subjekt razvrstao: a) instrument s opcijom prodaje razvrstan kao

vlasnički instrument ili b) instrument koji subjektu nalaže obavezu da drugoj strani isporuči

srazmjeran udio u neto imovini subjekta samo prilikom likvidacije i razvrstan je kao vlasnički

instrument, unutar finansijskih obaveza i kapitala, dužan je objaviti iznos koji je reklasificiran

sa svake i u svaku od ovih kategorija (finansijske obaveze ili kapital), kao i vrijeme i razloge

razvrstavanja. Izvještaj o sveobuhvatnoj dobiti 81. Subjekt je dužan sve stavke prihoda i

rashoda priznate u periodu prikazati: a) u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti kao jedinom

izvještaju ili b) u dvama izvještajima: izvještaju koji predočava sastavne dijelove dobiti ili

gubitka (zaseban račun dobiti i gubitka) i drugom izvještaju, koji započinje s dobiti ili

gubitkom i predočava sastavne dijelove ostale sveobuhvatne dobiti (izvještaj o sveobuhvatnoj

dobiti). 53 MRS 1 Informacije koje treba prezentirati u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti 82.

U izvještaj o sveobuhvatnoj dobiti obavezno se uključuju najmanje iznosi po sljedećim

stavkama koje se prezentiraju za period: a) prihodi; b) finansijski troškovi; c) udio u dobiti ili

gubicima pridruženih društava i zajedničkih poduhvata, obračunatih metodom udjela; d)

porezni rashod; e) jedan iznos koji je zbir: i. dobiti ili gubitka, nakon poreza, proizašlog iz

prestanka poslovanja; i ii. dobiti ili gubitka, nakon poreza, priznatih mjerenjem fer vrijednosti

umanjene za troškove prodaje ili prilikom otuđenja imovine ili grupe, odnosno grupa za

otuđenje koje čine ukinuti dio poslovanja; f) dobit ili gubitak; g) svaki sastavni dio ostale

sveobuhvatne dobiti razvrstan po vrsti, bez iznosa pod (h); h) udio u ostaloj sveobuhvatnoj

dobiti pridruženih društava i zajedničkih poduhvata, obračunatih metodom udjela; i i) ukupnu

sveobuhvatnu dobit. 83. Subjekt je dužan u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti objaviti sljedeće

stavke koje se odnose na raspoređivanje dobiti ili gubitka perioda: a) dobit ili gubitak perioda

pripisan: i. vlasnicima nekontrolirajućih (manjinskih) interesa i ii. vlasnicima matice. b)

ukupnu sveobuhvatnu dobit perioda pripisanu: i. vlasnicima nekontrolirajućih (manjinskih)

interesa i ii. vlasnicima matice. 84. Subjekt može u odvojenom računu dobiti i gubitka (v.

tačku 81.) prezentirati stavke iz tačke 82.(a) - (f) i podatke koji se objavljuju u skladu sa

tačkom 83.(a). 85. Subjekt je dužan u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti i odvojenom računu

dobiti i gubitka (ako je prezentiran) prikazati dodatne stavke, zaglavlja i međuzbirove ako je

takav prikaz važan za sagledavanje njegove finansijske uspješnosti. 86. Budući da se efekti

različitih aktivnosti, transakcija i drugih događaja subjekta razlikuju po učestalosti,

mogućnosti nastanka dobiti ili gubitka te predvidljivosti, objavljivanje elemenata finansijske

uspješnosti pomaže korisnicima u sagledavanju dostignute finansijske uspješnosti i izradi

projekcija buduće finansijske uspješnosti. Dodatne stavke uključuju se u izvještaj o

sveobuhvatnoj dobiti i račun dobiti i gubitka, ako se prezentira, te se korišteni nazivi i

redoslijed stavki mijenjaju ako je to neophodno radi pojašnjenja elemenata uspješnosti.

Faktori koje subjekt pri tome razmatra su značajnost, kao i priroda i funkcija stavki prihoda i

rashoda. Na primjer, 54 MRS 1 finansijska institucija može nazive stavki mijenjati kako bi

pružila informacije koje su relevantne za poslovanje finansijske institucije. Stavke prihoda i

rashoda se ne prebijaju, osim kada su ispunjeni kriteriji iz tačke 32. 87. Subjekt ne smije ni

jednu stavku u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti ili računu dobiti i gubitka, ako je prezentiran,

kao ni u bilješkama, prezentirati kao vanrednu stavku. Dobit ili gubitak perioda 88. Subjekt je

dužan sve stavke prihoda i rashoda perioda uključiti u dobit ili gubitak, osim ako neki MSFI

ne nalaže ili dopušta drukčije. 89. U nekim MSFI-jevima su navedene okolnosti u kojima

subjekt priznaje određene stavke izvan dobiti i gubitka tekućeg perioda. MRS 8 navodi dvije

takve okolnosti: ispravka greške i uticaj promjena računovodstvenih politika. Drugi MSFI-

jevi nalažu ili dopuštaju isključenje elemenata ostale sveobuhvatne dobiti iz dobiti i gubitka

koji udovoljavaju definiciji prihoda ili rashoda iz „Okvira“ (v. tačku 7.). Ostala sveobuhvatna

dobit perioda 90. Subjekt je dužan objaviti iznos poreza na dobit koji se odnosi na svaki

sastavni dio ostale sveobuhvatne dobiti, uključujući usklađenja usljed reklasifikacije, bilo u

izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti ili u bilješkama. 91. Subjekt može sastavne dijelove ostale

sveobuhvatne dobiti prezentirati ili a) umanjene za pripadajuće porezne efekte, ili b) prije

pripadajućih poreznih efekata u jednom iznosu koji prikazuje ukupni iznos poreza na dobit

koji se odnosi na te sastavne dijelove. 92. Subjekt je dužan objaviti usklađenja usljed

reklasifikacije koje se odnose na sastavne dijelove ostale sveobuhvatne dobiti. 93. U drugim

MSFI-jevima je navedeno da li i kada se iznosi ranije priznati u sklopu ostale sveobuhvatne

dobiti reklasficiraju u dobit ili gubitak. Reklasifikacija po toj osnovi se u ovom standardu

naziva reklasfikacijskim usklađenjem. Reklasifkacijsko usklađenje se uključuje u povezani

sastavni dio ostale sveobuhvatne dobiti u periodu u kojem je usklađenje reklasificirano u dobit

ili gubitak. Na primjer, dobit ostvarena otuđenjem finansijske imovine raspoložive za prodaju

se uključuje u dobit ili gubitak tekućeg perioda. Riječ je o iznosima koji su mogli biti priznati

u sklopu ostale sveobuhvatne dobiti kao nerealizirana dobit u tekućem ili prethodnim

periodima. Takva nerealizirana dobit se mora oduzeti od ostale sveobuhvatne dobiti u periodu

u kojem je realizirana dobit reklasificirana u dobit ili gubitak, kako bi se izbjeglo da bude dva

puta uključena u ukupnu sveobuhvatnu dobit. 94. Subjekt može reklasifikacijska usklađenja

prezentirati u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti ili u bilješkama. Subjekt koji reklasifikacijska

usklađenja prezentira u bilješ- kama, prikazuje sastavne dijelove ostale sveobuhvatne dobiti

nakon svih povezanih reklasifikacijskih usklađenja. 55 MRS 1 95. Reklasifikacijska

usklađenja proizlaze iz, na primjer, otuđenja inostranih dijelova poslovanja (v. MRS 21),

prestanka priznavanja finansijske imovine raspoložive za prodaju (v. MRS 39) i kada

zaštićena prognozirana transakcija utiče na dobit ili gubitak (za zaštitu novčanih tokova v.

tačku 100. MRS-a 39). 96. Reklasifikacijska usklađenja ne proizlaze iz promjena viška

utvrđenog revalorizacijom u skladu s MRS-om 16 ili MRS-om 38, kao ni po osnovu aktuarske

dobiti i aktuarskih gubitaka po osnovi planova definiranih primanja priznatih u skladu sa

tačkom 93.A MRS-a 19. Te komponente se priznaju u sklopu ostale sveobuhvatne dobiti i u

idućim periodima se ne reklasificiraju u dobit ili gubitak. Promjene viška utvrđenog

revalorizacijom mogu se u idućim periodima prenijeti na zadržanu dobit u skladu sa

korištenjem sredstva ili kad se sredstvo prestane priznavati (v. MRS 16 i MRS 38). Aktuarski

dobici i gubici se iskazuju u sklopu zadržane dobiti u periodu u kojem su priznati kao ostala

sveobuhvatna dobit (v. MRS 19). Informacije koje treba prezentirati u izvještaju o

sveobuhvatnoj dobiti ili u bilješkama 97. Kada su stavke prihoda i rashoda značajne, subjekt

je dužan njihovu vrstu i njihove iznose objaviti zasebno. 98. U okolnosti u kojima bi stavke

prihoda i rashoda trebalo zasebno objaviti se ubrajaju: a) otpis zaliha do neto ostvarive

vrijednosti ili nekretnina, postrojenja i opreme do nadoknadivog iznosa, kao i poništenje

takvog otpisa; b) restrukturiranje aktivnosti subjekta i ukidanje rezervisanja za troškove

restrukturiranja; c) otuđenje stavki nekretnina, postrojenja i opreme; d) otuđenje ulaganja; e)

prekinuto poslovanje; f) razrješavanje sudskih sporova; i g) ostali slučajevi ukidanja

rezervisanja. 99. Subjekt treba prezentirati strukturu rashoda priznatih u dobit ili gubitak

koristeći klasifikaciju ili prema vrsti rashoda, ili prema funkcijama koje rashodi imaju u

poslovnom subjektu, zavisno od toga koja od njih pruža pouzdanije i relevantnije informacije.

100. Subjekti se potiču da strukturu rashoda iz tačke 99. prezentiraju u izvještaju o

sveobuhvatnoj dobiti ili računu dobiti i gubitka (ako je prezentiran). 101. Stavke rashoda se

dalje raščlanjuju kako bi se istakle komponente finansijske uspješ- nosti koje se mogu

razlikovati prema učestalosti, te predvidljivosti moguće dobiti ili gubitka. Raščlanjivanje se

prezentira na jedan od dva načina. 102. Prvi oblik raščlanjivanja je prema metodi vrste

rashoda. Subjekt objedinjava rashode u izvještaju o dobiti ili gubitka po njihovim prirodnim

vrstama (na primjer amortizacija, troškovi sirovina i materijala, troškovi prevoza, primanja

zaposlenih i troš- kovi oglašavanja) i ne raspoređuje ih na razne funkcije subjekta. Ova

metoda može 56 MRS 1 biti jednostavna za primjenu jer nije neophodno rashode rasporediti

po funkcijama. Slijedi primjer klasifikacije primjenom metode vrste troškova: Prihodi X

Ostali prihodi X Promjene zaliha gotovih proizvoda i nedovršene proizvodnje X Utrošene

sirovine i materijal X Troškovi primanja zaposlenih X Troškovi amortizacije dugotr.

materijalne i nematerijalne imovine X Ostali rashodi X Ukupni rashodi (X) Dobit prije poreza

X 103. Drugi oblik raščlanjivanja je prema funkciji rashoda ili metodi „troškova prodanih

proizvoda”, te se rashodi klasificiraju prema njihovoj funkciji kao dio troškova prodanih

proizvoda ili, na primjer, troškova distribucije i administrativnih troškova. Prema toj metodi

subjekt troškove prodanih proizvoda objavljuje odvojeno od drugih troškova. Ta metoda

pruža korisnicima relevantnije informacije od metode razvrstavanja rashoda prema vrsti, no

raspoređivanje troškova na funkcije može zahtijevati proizvoljno raspoređivanje i sadržavati

prosuđivanje u znatnoj mjeri. Slijedi primjer klasifikacije primjenom metode funkcije

rashoda: Prihodi X Troškovi prodanih proizvoda (X) Bruto dobit X Ostali prihodi X Troškovi

distribucije (X) Administrativni troškovi (X) Ostali rashodi (X) Dobit prije poreza X 104.

Subjekt koji klasificira rashode po funkcijama dužan je objaviti dodatne informacije o

vrstama rashoda, uključujući rashode po osnovu amortizacije dugotrajne materijalne i

nematerijalne imovine te troškove primanja zaposlenih. 105. Izbor između metode troškova

prodanih proizvoda i metode vrsta troškova zavisi od historijskih faktora, faktora ekonomskog

sektora i vrste subjekta. Obe metode ukazuju na troškove koji se mogu mijenjati, direktno ili

indirektno, s promjenama u nivou prodaje ili proizvodnje subjekta. Pošto prednost jedne ili

druge metode prezentacije zavisi od vrste subjekta, ovaj standard zahtijeva od uprave da

izbere način prezentacije koji je pouzdan i relevantniji. Međutim, pošto su informacije o vrsti

rashoda korisne za predviđanje budućih novčanih tokova, ako se primjenjuje ra- ščlanjivanje

po metodi funkcija troškova, potrebno je dodatno objavljivanje. Pojam „troškovi primanja

zaposlenih” iz tačke 104. ima isto značenje kao i u MRS-u 19. 57 MRS 1 Izvještaj o

promjenama kapitala 106. Subjekt je dužan u izvještaju o promjenama kapitala (glavnice)

iskazati: a) ukupnu sveobuhvatnu dobit perioda, iskazujući odvojeno ukupne iznose

raspodjeljive vlasnicima matice i vlasnicima nekontrolirajućih (manjinskih) interesa; b)

učinke retroaktivne primjene promjene računovodstvenih politika ili retroaktivnog

prepravljanja iznosa priznatih u skladu sa MRS-om 8; i c) [brisano] d) usklađenje između

knjigovodstvenog iznosa svake komponente kapitala na početku i na kraju perioda, uz

odvojeno prikazivanje svake promjene proizašle iz: i. dobiti ili gubitka; ii. svake stavke ostale

sveobuhvatne dobiti; i iii. transakcija s vlasnicima u njihovom svojstvu vlasnika, uz odvojen

prikaz uplata vlasnika i isplata vlasnicima po osnovu kapitala, kao i promjena vlasničkih

udjela u zavisnim društvima koje nemaju za posljedicu gubitak kontrole. 107. Subjekt je

dužan, bilo u izvještaju o promjenama kapitala ili u bilješkama, prezentirati iznos dividende

koja je priznata za raspodjelu vlasnicima u toku perioda, kao i pripadajući iznos po dionici.

108. Komponente kapitala iz tačke 106. mogu uključiti, na primjer, svaku klasu uplaćenog

kapitala, ukupni iznos svake klase druge sveobuhvatne dobiti i zadržanu dobit. 109. Promjene

kapitala subjekta između početka i kraja izvještajnog perioda odražavaju povećanje ili

smanjenje neto imovine tokom tog perioda. Osim promjena koje proizlaze iz transakcija s

vlasnicima provedenim u svojstvu vlasnika (kao što su uplate kapitala, otkup vlastitih

vlasničkih instrumenata i dividende) i transakcijskih troš- kova direktno povezanih s takvim

transakcijama, ukupna promjena kapitala tokom perioda predstavlja ukupni iznos prihoda i

rashoda, uključujući dobit i gubitke, ostvarenih aktivnostima subjekta u tom periodu. 110.

MRS 8 zahtijeva retroaktivno usklađivanje za efekte promjena računovodstvenih politika, u

mjeri u kojoj je to izvodljivo, osim ako prelazne odredbe nekog MSFI-ja ne nalažu drukčije.

MRS 8, takođe, zahtijeva retroaktivno prepravljanje radi ispravljanja grešaka, u mjeri u kojoj

je to izvodljivo. Retroaktivno usklađivanje i retroaktivno prepravljanje se provodi na

početnom stanju zadržane dobiti, osim ako neki MSFI ne nalaže retroaktivno usklađivanje

neke druge komponente kapitala. Tačka 106(b) zahtijeva da se usklađenja objave u izvještaju

o promjeni kapitala ukupno za svaku komponentu kapitala, tako da se ona koja su nastala

usljed promjena računovodstvenih politika prikažu odvojeno od onih koja su proizašla iz

ispravljanja grešaka. Ta usklađivanja se objavljuju za svaki prethodni period i početak

perioda. Izvještaj o novčanim tokovima 111. Informacije o novčanim tokovima pružaju

korisnicima finansijskih izvještaja podlogu za ocjenjivanje sposobnosti subjekta da stvara

novac i novčane ekvivalente, kao i 58 MRS 1 potrebe poslovnog subjekta za korištenjem

novčanih tokova. MRS 7 navodi zahtjeve koji se odnose na prezentiranje izvještaja o

novčanim tokovima i objavljivanje informacija o novčanim tokovima. Bilješke Struktura 112.

U bilješkama se: a) prezentiraju informacije o osnovi za sastavljanje finansijskih izvještaja i

određenim računovodstvenim politikama primijenjenim u skladu s tačkama 117. do 124., b)

objavljuju informacije koje nalažu MSFI-jevi, a koje nisu prikazane drugdje u finansijskim

izvještajima, i c) pružaju dodatne informacije koje nisu prezentirane drugdje u finansijskim

izvještajima, ali su važne za razumijevanje bilo kojeg sastavnog dijela finansijskih izvještaja.

113. Subjekt je dužan bilješke prezentirati sistematski, sve dok je to izvodljivo. Subjekt je

dužan svaku stavku u izvještaju o finansijskom položaju i izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti,

računu dobiti i gubitka (ako je prezentiran) te izvještaju o promjenama kapitala i izvještaju o

novčanim tokovima, povezati oznakom sa svakom informacijom u bilješkama koja se na nju

odnosi. 114. Bilješke se uobičajeno prezentiraju po sljedećem redoslijedu, koji pomaže

korisnicima u razumijevanju finansijskih izvještaja i njihovom upoređivanju sa finansijskim

izvještajima drugih subjekata: a) izjava o usklađenosti sa MSFI-ima (v. tačku 16.); b) sažetak

primijenjenih važnih računovodstvenih politika (v. tačku 117.); c) informacije koje

potkrepljuju stavke prikazane u izvještaju o finansijskom polo- žaju te izvještaju o

sveobuhvatnoj dobiti, u odvojenom računu dobiti i gubitka (ako je prezentiran), izvještaju o

promjenama kapitala i izvještaju o novčanim tokovima, po redoslijedu prema kojem su ti

izvještaji i stavke prikazani; i d) druga objavljivanja, uključujući: i. potencijalne obaveze (v.

MRS 37) i nepriznate ugovorno preuzete obaveze; i ii. nefinansijske informacije, na primjer,

ciljeve i politike subjekta koji se odnose na upravljanje finansijskim rizikom (v. MSFI 7). 115.

U nekim okolnostima može biti neophodno ili poželjno promijeniti redoslijed odre- đenih

stavki u bilješkama. Na primjer, informacije o promjenama fer vrijednosti priznatim u dobiti

ili gubitku mogu se spojiti s informacijama o dospijeću finansijskih instrumenata, iako se prve

odnose na izvještaj o sveobuhvatnoj dobiti ili odvojeni račun dobiti i gubitka (ako je

prezentiran), dok se druge odnose na izvještaj o finansijskom položaju. Ipak, sistematska

struktura u bilješkama se zadržava sve dotle dok je to praktično. 59 MRS 1 116. Subjekt može

bilješke koje pružaju informacije o osnovi sastavljanja finansijskih izvještaja i specifičnim

računovodstvenim politikama prezentirati kao odvojeni dio finansijskih izvještaja.

Objavljivanje računovodstvenih politika 117. Subjekt je dužan u sažetku važnih

računovodstvenih politika objaviti: a) osnovu (ili osnove) mjerenja korištenu (odnosno

korištene) u sastavljanju finansijskih izvještaja i b) druge primijenjene računovodstvene

politike koje su važne za razumijevanje finansijskih izvještaja. 118. Važno je da subjekt

korisnike informira o korištenoj osnovi ili osnovama mjerenja u finansijskim izvještajima (na

primjer, historijski trošak, tekući trošak, neto ostvariva vrijednost, fer vrijednost ili

nadoknadivi iznos) jer osnova na kojoj su sastavljeni finansijski izvještaji značajno utiče na

njihove analize. Kada subjekt u finansijskim izvještajima koristi više osnova za mjerenje, na

primjer, kada se određena kategorija imovine revalorizira, dovoljno je pružiti informaciju o

kategorijama imovine i obaveza na koju je primijenjena pojedina osnova mjerenja. 119. U

odlučivanju o tome da li određenu računovodstvenu politiku treba objaviti, uprava razmatra

da li će objavljivanje pomoći korisnicima u razumijevanju načina na koji su transakcije,

poslovni događaji i uslovi uticali na iskazanu finansijsku uspješnost i finansijski položaj.

Korisnicima je objavljivanje određene računovodstvene politike naročito korisno kada su te

politike izabrane iz alternativa koje dopuštaju MSFI-jevi. Primjer je objavljivanje da li je

poduhvatnik svoj udio u zajednički kontroliranom poslovnom subjektu priznao metodom

proporcionalne konsolidacije ili metodom udjela (v. MRS 31 - Udjeli u zajedničkim

poduhvatima). Neki MSFI-jevi izričito zahtijevaju objavljivanje određenih računovodstvenih

politika, uključujući i izbor uprave između različitih politika koje MSFI-jevi dopuštaju. Na

primjer, MRS 16 nalaže objavljivanje osnove mjerenja korištene za kategorije nekretnina,

postrojenja i opreme. 120. Svaki subjekt razmatra prirodu svojih djelatnosti i politike koje bi

korisnik njegovih finansijskih izvještaja mogao očekivati da se objave za tu vrstu subjekta. Na

primjer, od subjekta koji je obaveznik poreza na dobit bi se moglo očekivati da objavi svoje

ra- čunovodstvene politike za porez na dobit, uključujući one primjenjive na odgođena

porezna sredstva i odgođene porezne obaveze. Kada subjekt ima značajno inostrano

poslovanje ili transakcije u stranoj valuti, očekuje se objavljivanje računovodstvenih politika

za priznavanje dobitaka i gubitaka od kursnih razlika. 121. Računovodstvena politika može

biti važna zbog vrste djelatnosti subjekta čak i ako prikazani iznosi za tekući i prethodni

period nisu značajni. Takođe je prikladno objaviti svaku važnu računovodstvenu politiku koju

MSFI-jevi ne nalažu izričito, ali koju je subjekt izabrao i primijenio u skladu s MRS-om 8.

122. U sažetku važnih računovodstvenih politika ili drugim belješkama, subjekt treba objaviti

prosuđivanja, odvojeno od onih koja uključuju procjene (vidjeti tačku 125.), što ih je uprava

izvršila u procesu primjene računovodstvenih 60 MRS 1 politika subjekta, a koje imaju

najznačajniji uticaj na iznose koji su priznati u finansijskim izvještajima. 123. U postupku

primjene računovodstvenih politika poslovnog subjekta, uprava, uz konkretne procjene, vrši i

brojne okvirne procjene, koje mogu znatno uticati na iznose priznate u finansijskim

izvještajima. Na primjer, uprava vrši okvirne procjene pri određivanju: a) da li je finansijska

imovina ulaganje koje se drži do dospijeća; b) kada skoro svi važni rizici i koristi od

vlasništva finansijske imovine ili iznajmljene imovine prelaze na druge subjekte; c) da li je

neka prodaja proizvoda u suštini finansijski aranžman, te stoga ne stvara prihod; i d) da li

suština odnosa subjekta sa subjektom posebne namjene pokazuje da subjekt kontrolira subjekt

posebne namjene. 124. Objavljivanje nekih informacija u skladu sa tačkom 122. nalažu drugi

MSFI-jevi. Na primjer, MRS 27 zahtijeva od subjekta da objavi razloge iz kojih vlasnički

udio subjekta u nekom subjektu koji nije zavisni subjekt nije ujedno i kontrola nad tim

subjektom, iako u njemu ima, direktno ili putem zavisnih društava, više od pola glasačkih

prava ili potencijalnih glasačkih prava. MRS 40 - Ulaganja u nekretnine zahtijeva

objavljivanje kriterija koje je subjekt postavio radi razlikovanja investicijskih nekretnina od

nekretnina koje koristi vlasnik i nekretnina namijenjenih prodaji u sklopu redovnog

poslovanja, kada je klasificiranje nekretnina složeno. Izvori neizvjesnosti procjena 125.

Subjekt je dužan objaviti informacije o pretpostavkama koje se odnose na budućnost te

drugim osnovnim izvorima neizvjesnosti procjena na kraju izvje- štajnog perioda, kod kojih

postoji znatan rizik značajnih korekcija knjigovodstvenih iznosa imovine i obaveza u narednoj

finansijskoj godini. U bilješkama se o takvoj imovini i obavezama objavljuju: a) njihova

vrsta; i b) njihovi knjigovodstveni iznosi na kraju izvještajnog perioda. 126. Određivanje

knjigovodstvenih iznosa neke imovine i nekih obaveza zahtijeva procjenjivanje efekata

neizvjesnih budućih događaja na njih na kraju izvještajnog perioda. Na primjer, u nedostatku

nedavno zapaženih tržišnih cijena, za mjerenje nadoknadivog iznosa grupa nekretnina,

postrojenja i opreme, efekta tehnološke zastarjelosti zaliha, rezervisanja koja zavise od

konačnog ishoda sudskih sporova u toku, te dugoročnih obaveza po pitanju primanja

zaposlenih, kao što su obaveze za penzije, neophodne su procjene koje se odnose na

budućnost. Riječ je o procjenama koje uključuju pretpostavke o pitanjima kao što su

usklađenje novčanih tokova zbog rizika ili diskontne stope, buduće promjene plaća i buduće

promjena cijena koje utiču na druge troškove. 127. Pretpostavke i drugi izvori neizvjesnosti

procjena objavljeni u skladu sa tačkom 125. se odnose na procjene koje od uprave zahtijevaju

najteže, subjektivne i složene okvirne procjene. Kako se povećava broj varijabli i pretpostavki

koje utiču na mo- 61 MRS 1 gući budući ishod neizvjesnosti, tako i okvirne procjene postaju

subjektivnije i slo- ženije, a time je i sve veća mogućnost značajnih usklađenja

knjigovodstvenih iznosa imovine i obaveza koji iz njih proizlaze. 128. Podatke iz tačke 125.

nije potrebno objaviti za imovinu i obaveze kod koje je rizik značajne promjene njihovih

knjigovodstvenih iznosa u narednoj finansijskoj godini velik ako su na kraju izvještajnog

perioda mjereni po fer vrijednostima zasnovanim na nedavno zapaženim tržišnim cijenama.

Njihove fer vrijednosti se mogu značajno promijeniti u narednoj finansijskoj godini, ali te

promjene neće nastati zbog pretpostavki ili drugih izvora neizvjesnosti procjena na kraju

izvještajnog perioda. 129. Subjekt je dužan informacije iz tačke 125. objaviti na način koji

korisnicima finansijskih izvještaja pomaže da razumiju okvirne procjene uprave koje se tiču

budućnosti i drugih izvora neizvjesnosti procjena. Vrsta i obim informacija zavise od vrsta

pretpostavki i drugih okolnosti. Primjeri za vrste informacija koje subjekt objavljuje su: a)

vrsta pretpostavke ili neka druga neizvjesnost procjene; b) osjetljivost knjigovodstvenih

iznosa na metode, pretpostavke i procjene na kojima počiva njihovo izračunavanje,

uključujući razloge osjetljivosti; c) očekivano razrješenje neizvjesnosti i raspon razumno

mogućih ishoda unutar naredne finansijske godine u vezi s knjigovodstvenim iznosima

imovine i obaveza na koje utiče; i d) objašnjenja promjena prethodnih pretpostavki koje se

odnose na tu imovinu i obaveze ako neizvjesnost ostane nerazriješena. 130. Pri objavljivanju

informacija iz tačke 125. subjekt nije dužan objaviti informacije iz finansijskih planova ili

prognoza. 131. Ponekad je neizvodljivo objaviti obim mogućih efekata neke pretpostavke ili

nekog drugog izvora neizvjesnosti procjene. U tom slučaju subjekt objavljuje da je, na osnovu

postojećih saznanja, razumno moguće da ishodi u narednoj finansijskoj godini budu različiti

od pretpostavljenih ishoda i da to može zahtijevati značajno usklađenje knjigovodstvenog

iznosa imovine ili obaveze na koju utiču. U svakom slučaju, subjekt objavljuje vrstu i

knjigovodstveni iznos određene stavke imovine ili obaveza (ili kategorije imovine i obaveza)

koji su pod uticajem takve pretpostavke. 132. Objavljivanje određenih okvirnih procjena

uprave u postupku primjene računovodstvenih politika subjekta iz tačke 122., ne odnosi se na

objavljivanje izvora neizvjesnosti konkretnih procjena iz tačke 125. 133. Objavljivanje nekih

pretpostavki koje bi inače bile potrebne u skladu sa tačkom 125., nalažu drugi MSFI-jevi. Na

primjer, MRS 37 zahtijeva u određenim okolnostima objavljivanje glavnih pretpostavki u vezi

s budućim događajima koji utiču na kategorije rezervisanja. MRS 32 nalaže objavljivanje

značajnih pretpostavki koje subjekt primjenjuje pri procjenjivanju fer vrijednosti finansijske

imovine i finansijskih obaveza koje se knjigovodstveno vode po fer vrijednosti. MRS 16

zahtijeva objavljivanje značajnih pretpostavki primijenjenih pri procjenjivanju fer vrijednosti

revaloriziranih stavki nekretnina, postrojenja i opreme. 62 MRS 1 Kapital 134. Subjekt je

dužan objaviti informacije koje korisnicima njegovih finansijskih izvještaja omogućuju da

ocijene ciljeve, politike i procese upravljanja kapitalom subjekta. 135. Kako bi postupio u

skladu sa tačkom 134, subjekt objavljuje sljedeće: a) kvalitativne informacije o svojim

ciljevima, politikama i procesima upravljanja kapitalom, uključujući: i. opis onoga čime

upravlja kao kapitalom; ii. kada se na subjekt primjenjuju izvana nametnuti kapitalni zahtjevi,

njihovu vrstu i način na koji su ugrađeni u upravljanje kapitalom; i iii. način na koji ispunjava

svoje ciljeve upravljanja kapitalom; b) sažete kvantitativne podatke o onome čime upravlja

kao kapitalom; neki subjekti određene finansijske obaveze (npr. neke oblike podređenih

zaduženja) promatraju kao dio kapitala; drugi subjekti iz kapitala isključuju određene

komponente kapitala (npr. komponente koje proizlaze iz zaštite novčanog toka); c) sve

promjene u (a) i (b) u odnosu na prethodni period; d) da li je u toku perioda bio u skladu sa

izvana nametnutim kapitalnim zahtjevima kojima podliježe; e) ako nije bio u skladu sa izvana

nametnutim kapitalnim zahtjevima, posljedice takvog odstupanja. Subjekt objavljivanje ovih

podataka temelji na internim informacijama koje dobivaju ključne osobe na rukovodećim

položajima. 136. Subjekt može upravljati kapitalom na nekoliko načina i podlijegati raznim

kapitalnim zahtjevima. Na primjer, konglomerat može obuhvatati subjekte koji se bave

djelatnostima osiguranja i onima iz bankarskog sektora i koji mogu poslovati u nekoliko

različitih područja relevantnih zakona. Ako sažeto objavljivanje kapitalnih zahtjeva te načina

na kojim se kapitalom upravlja ne bi pružilo korisne informacije ili bi iskrivilo način na koji

korisnici shvataju kapitalne resurse subjekta, subjekt je dužan odvojeno prikazati informacije

o svakom kapitalnom zahtjevu koji se na njega primjenjuje. Finansijski instrumenti s opcijom

prodaje razvrstani kao glavnički instrumenti 136.AZa finansijske instrumente s opcijom

prodaje razvrstane kao glavnički instrumenti, subjekt je dužan objaviti (ako već nije drugdje

objavljeno): a) sažete kvantitativne podatke o iznosu razvrstanom u kapital; b) svoje ciljeve,

politike i procese za upravljanje svojim obavezama za ponovni otkup ili otkup instrumenata

na zahtjev imaoca instrumenata, uključujući sve promjene u odnosu na prethodni period; c)

očekivane odlive novca prilikom reotkupa ili otkupa te klase finansijskih instrumenata; i 63

MRS 1 d) informacije o načinu na koji je odredio novčane odlive prilikom reotkupa ili

otkupa. Druga objavljivanja 137. Subjekt je u bilješkama dužan objaviti: a) iznos predloženih

ili objavljenih dividendi prije nego je odobreno izdavanje finansijskih izvještaja, ali koji nije

priznat kao raspodjela vlasnicima tokom perioda, kao i pripadajući iznos po dionici; i b) iznos

kumulativnih povlaštenih dividendi koji nije priznat. 138. Ako nije objavljeno drugdje u

informacijama koje su objavljene u finansijskim izvještajima, subjekt je dužan objaviti: a)

sjedište i pravni oblik poslovnog subjekta, državu u kojoj je osnovan i služ- benu adresu (ili

glavno mjesto poslovanja ako se razlikuje od službenog sjedišta); b) opis vrste poslovanja

poslovnog subjekta i njegovih osnovnih djelatnosti; c) naziv matice i krajnje matice grupe; i

d) ako je riječ o subjektu s ograničenim trajanjem, informacije o trajanju subjekta. Prelazni

period i datum stupanja na snagu 139. Subjekti su dužni ovaj Standard primijeniti na godišnje

periode koji započinju na dan ili nakon 1. januara 2009. godine. Dopuštena je njegova ranija

primjena. Ako neki subjekt usvoji ovaj Standard u nekom ranijem periodu, dužan je tu

činjenicu objaviti. 139.A MRS-om 27 (s izmjenama i dopunama Odbora za Međunarodne

računovodstvene standarde iz 2008. godine) je izmijenjena i dopunjena tačka 106. Subjekt je

tu izmjenu i dopunu dužan primijeniti na godišnje periode koji započinju na dan ili nakon 1.

jula 2009. godine. Ako subjekt primijeni MRS 27 (s izmjenama i dopunama iz 2008. godine)

na neki raniji period, dužan je i tu izmjenu i dopunu primijeniti i na taj raniji period. Izmjena i

dopuna se primjenjuje retroaktivno. 139.B Finansijski instrumenti s opcijom prodaje i

obaveze iz osnova likvidacije (izmjene i dopune MRS-a 32 i MRS-a 1), objavljene u februaru

2008. godine, imaju za posljedicu izmjene i dopune tačke 138. i dodavanje tačaka 8.A, 80.A i

136.A. Subjekt je dužan ove izmjene i dopune primijeniti na godišnje periode koji započinju

na dan ili nakon 1. januara 2009. godine. Dopuštena je njihova ranija primjena. Ako subjekt

izmjene primjenjuje na neki raniji period, dužan je tu činjenicu i objaviti te istovremeno

primijeniti povezane izmjene i dopune MRS-a 32, MRS-a 39, MSFI-ja 7 i IFRIC-a 2.

Povlačenje MRS-a 1 (revidiranog 2003.) 140. Ovaj Standard zamjenjuje MRS 1 - Prezentacija

finansijskih izvještaja koji je revidiran 2003. s dopunama iz 2005. godine.

Međunarodni računovodstveni standard 1

Iz Vikipedije, slobodne enciklopedije

MRS 1 - Prikazivanje finansijskih izveštaja

Cilj ovog standarda je da propiše osnov za prikazivanje finansijskih izveštaja opšte namene,

da bi se obezbedila uporedivost kako sa sopstvenim finansijskim izveštajima preduzeća iz

prethodnih perioda, tako i sa finansijskim izveštajima drugih preduzeća. Da bi se taj cilj

postigao, u ovom standardu utvrđen je opšti pristup prikazivanju finansijskih izveštaja,

smernice za njegovu strukturu i minimum zahteva u odnosu na sadržaj finansijskih izveštaja.

Priznavanje, merenje i obelodanjivanje specifičnih poslovnih promena i događaja uređeno je

drugim MRS-om. Ovaj standard se primenjuje za prikazivanje svih finansijskih izveštaja

opšte namene, važi za sve vrste preduzeća uključujući banke i osiguravajuća društva.

MEĐUNARODNI RAČUNOVODSTVENI STANDARD - MRS 1

Prezentacija finansijskih izveštaja

("Sl. glasnik RS", br. 77/2010)

Cilj

1 Cilj ovog standarda jeste propisivanje osnove za prezentaciju finansijskih izveštaja opšte

namene, kako bi se obezbedila njihova uporedivost sa finansijskim izveštajima entiteta iz

prethodnih perioda i finansijskim izveštajima drugih entiteta. Da bi se postigao taj cilj, ovaj

standard postavlja opšte zahteve u vezi sa prezentacijom finansijskih izveštaja, smernice u

vezi sa njihovom strukturom i minimalne zahteve u pogledu njihovog sadržaja.

Delokrug

2 Ovaj standard treba primeniti na sve finansijske izveštaje opšte namene, koji se sastavljaju i

prezentuju u skladu sa Međunarodnim standardima finansijskog izveštavanja (IFRS).

3 U drugim IFRS se postavljaju zahtevi priznavanja, odmeravanja i obelodanjivanja za

konkretne transakcije i druge događaje.

4 Ovaj standard se ne primenjuje na strukturu i sadržaj sažetih periodičnih finansijskih

izveštaja, koji se sastavljaju u skladu sa IAS 34 Periodično finansijsko izveštavanje. Međutim,

paragrafi 15-35 primenjuju se na takve finansijske izveštaje. Ovaj standard se podjednako

primenjuje na sve entitete, uključujući one koji prezentuju konsolidovane finansijske izveštaje

i one koji prezentuju zasebne finansijske izveštaje, kao što je definisano u IAS 27

Konsolidovani i zasebni finansijski izveštaji.

5 Ovaj standard koristi terminologiju koja je prikladna za entitete čiji je cilj ostvarivanje

dobiti, uključujući entitete koji posluju u javnom sektoru. Entiteti koji obavljaju nedobitne

aktivnosti u privatnom, javnom ili državnom sektoru, a koji nameravaju da primene ovaj

standard će možda trebati da izmene opise koji se koriste za određene linijske stavke u

finansijskim izveštajima, kao i za same finansijske izveštaje.

6 Slično, entiteti koji nemaju kapital kao što je definisano u IAS 32 Finansijski instrumenti:

prezentacija (npr. neki zajednički fondovi), i entiteti čiji akcijski kapital nije i njegov

sopstveni kapital (npr. neki kooperativni entiteti) će možda trebati da izmene prezentaciju u

finansijskim izveštajima učešća članova ili učešća lica koja su investirala u investicioni fond.

Definicije

7 U ovom Standardu se koriste sledeći termini sa navedenim značenjem:

Finansijski izveštaji opšte namene (koji se često nazivaju "finansijski izveštaji") su izveštaji

namenjeni zadovoljavanju potreba korisnika koji nisu u poziciji da zahtevaju od entiteta da

sastavlja izveštaje namenjene njihovim određenim informacionim potrebama.

Neizvodljivo Primena nekog zahteva je neizvodljiva kada ga entitet ne može primeniti i posle

svih razumnih napora da to učini.rf

Međunarodni standardi finansijskog izveštavanja (IFRS) su Standardi i Tumačenja usvojeni

od strane Odbora za Međunarodne računovodstvene standarde (IASB). Oni obuhvataju:

(a) Međunarodne standarde finansijskog izveštavanja;

(b) Međunarodne računovodstvene standarde; i

(c) Tumačenja koje je doneo Komitet za tumačenja Međunarodnih standarda finansijskog

izveštavanja (IFRIC) ili raniji Stalni komitet za tumačenja (SIC).

Materijalno značajan Izostavljanja ili pogrešna iskazivanja stavki su materijalno značajna ako

bi ona, pojedinačno ili zajedno, mogla da utiču na ekonomske odluke korisnika donete na

osnovu finansijskih izveštaja. Materijalni značaj zavisi od veličine i prirode izostavljene ili

pogrešno iskazane stavke koja se procenjuje u konkretnim okolnostima. Veličina i priroda

stavke, ili njihova kombinacija, mogu biti odlučujući faktor.

Procena da li izostavljanje ili pogrešno iskazivanje može uticati na ekonomske odluke

korisnika, i zbog toga biti materijalno značajno, zahteva razmatranje karakteristika ovih

korisnika. Okvir za sastavljanje i prezentaciju finansijskih izveštaja u paragrafu 25 navodi da

"se pretpostavlja da korisnici poseduju razumno znanje o poslu, ekonomskoj aktivnosti i

računovodstvu i da su voljni da informacije proučavaju sa dužnom pažnjom." Zbog toga,

procena treba da uzme u obzir koliko je opravdano očekivati da će korisnici sa takvim

karakteristikama biti pod ovim uticajem prilikom donošenja svojih ekonomskih odluka.

Napomene sadrže dopunske informacije u odnosu na informacije prezentovane u izveštaju o

finansijskoj poziciji, izveštaju o ukupnom rezultatu, zasebnom bilansu uspeha (ako se

prezentuje), izveštaju o promenama na kapitalu i izveštaju o tokovima gotovine. Napomene

sadrže narativne opise ili raščlanjavanja stavki obelodanjenih u ovim izveštajima kao i

informacije o stavkama koje se nisu kvalifikovale za priznavanje u ovim izveštajima.

Ukupni ostali rezultat sačinjavaju stavke prihoda i rashoda (uključujući i reklasifikaciju usled

korigovanja) koje nisu priznate u dobitku ili gubitku / bilansu uspeha kako se zahteva ili

dozvoljava prema drugim IFRS.

Komponente ukupnog ostalog rezultata obuhvataju:

(a) promene revalorizacionih rezervi (videti IAS 16 Nekretnine, postrojenja i oprema i IAS 38

Nematerijalna imovina);

(b) aktuarske dobitke i gubitke od planova definisanih primanja priznatih u skladu sa

paragrafom 93A IAS 19 Primanja zaposlenih;

(c) dobitke i gubitke koji nastaju od prevođenja finansijskih izveštaja inostranog poslovanja

(videti IAS 21 Efekti promena deviznih kurseva);

(d) dobitke i gubitke od ponovnog odmeravanja finansijskih sredstava raspoloživih za prodaju

(videti IAS 39 Finansijski instrumenti: priznavanje i odmeravanje);

(e) efektivni deo dobitka i gubitka od instrumenata hedžinga u hedžingu tokova gotovine

(videti IAS 39).

Vlasnici su imaoci instrumenata klasifikovanih kao kapital.

Dobitak ili gubitak predstavlja ukupne prihode umanjene za ukupne rashode, isključujući

komponente ukupnog ostalog rezultata.

Reklasifikacija usled korigovanja su iznosi reklasifikovani u dobitak ili gubitak u tekućem

periodu koji su bili priznati u ostalom ukupnom rezultatu u tekućem ili prethodnom periodu.

Ukupni zbirni rezultat predstavlja promenu kapitala tokom perioda koja je rezultat transakcija

i drugih događaja, osim onih promena koje su rezultat transakcija sa vlasnicima koji deluju u

svojstvu vlasnika.

Ukupni zbirni rezultat sačinjavaju sve komponente "bilansa uspeha" i "ukupnog ostalog

rezultata".

8 Mada se u ovom standardu koriste termini "ukupni ostali rezultat", "bilans uspeha" i

"ukupni zbirni rezultat", entitet može da koristi druge termine za opisivanje ukupnih iznosa

ukoliko je značenje jasno. Na primer, entitet može da koristi termin "neto rezultat" za

opisivanje "dobitka ili gubitka".

8A Sledeći termini su opisani u IAS 32 Finansijski instrumenti: Prezentacija i koriste se u

ovom standardu sa značenjem opisanim u IAS 32:

(a) finansijski instrumenti sa pravom ponovne prodaje emitentu klasifikovani kao kapitalni

instrumenti (opisani u paragrafima 16A i 16B standarda IAS 32)

(b) instrument koji entitetu nameće obavezu da drugoj strani preda srazmerni deo neto

imovine entiteta samo pri likvidaciji i koji je klasifikovan kao instrument kapitala (opisani u

paragrafima 16C i 16D standarda IAS 32).

Finansijski izveštaji

 

Svrha finansijskih izveštaja

9 Finansijski izveštaji, strukturno zastupljeno, predstavljaju finansijsku poziciju i finansijske

rezultate entiteta. Cilj finansijskih izveštaja opšte namene jeste da se obezbede informacije o

finansijskoj poziciji, finansijskom uspehu i tokovima gotovine entiteta, koje su korisne za

donošenje ekonomskih odluka širokog kruga korisnika. Finansijski izveštaji takođe pokazuju

rezultate koje je ostvarilo rukovodstvo u upravljanju resursima koji su mu povereni. Da bi se

ostvario ovaj cilj, finansijski izveštaji entiteta pružaju informacije o:

(a) imovini;

(b) obavezama;

(c) kapitalu;

(d) prihodima i rashodima, uključujući dobitke i gubitke;

(e) doprinosima od raspodela vlasnicima koji deluju u svojstvu vlasnika; i

(f) tokovima gotovine entiteta.

Ove informacije, zajedno sa ostalim informacijama u napomenama pomažu korisnicima

finansijskih izveštaja u predviđanju budućih tokova gotovine entiteta, naročito u pogledu

vremenskog određivanja i izvesnosti.

Potpuni niz finansijskih izveštaja

10 Potpuni set finansijskih izveštaja uključuje:

(a) izveštaj o finansijskoj poziciji na kraju perioda;

(b) izveštaj o ukupnom rezultatu za period;

(c) izveštaj o promenama na kapitalu za period;

(d) izveštaj o tokovima gotovine za period; i

(e) napomene, koje čini kratak pregled značajnih računovodstvenih politika i druga

objašnjenja; i

(f) izveštaj o finansijskoj poziciji na početku najranijeg uporednog perioda kada entitet

primenjuje računovodstvenu politiku retrospektivno ili vrši retrospektivno prepravljanje

stavki u finansijskim izveštajima, ili kada reklasifikuje stavke u finansijskim izveštajima.

Entitet može, osim naziva datih u ovom standardu, da koristi i druge nazive za ove izveštaje.

11 Entitet prezentuje sa jednakom važnošću sve finansijske izveštaje iz kompletnog niza

finansijskih izveštaja.

12 Kako dozvoljava paragraf 81, entitet može da prezentuje komponente dobitka ili gubitka ili

kao deo jednog izveštaja o ukupnom rezultatu ili u zasebnom bilansu uspeha. Kada se

prezentuje bilans uspeha, on čini deo kompletnog niza finansijskih izveštaja i prikazuje se

neposredno pre izveštaja o ukupnom rezultatu.

13 Mnogi entiteti prezentuju, van finansijskih izveštaja, i finansijski pregled od strane

rukovodstva u kojem se opisuju i objašnjavaju glavna obeležja finansijskog uspeha i

finansijske pozicije entiteta, kao i glavne neizvesnosti sa kojima se on suočava. Takav izveštaj

može obuhvatiti pregled:

(a) najvažnijih činilaca i uticaja koji određuju finansijski uspeh, uključujući promene

okruženja u kom entitet posluje, odgovor entiteta na ove promene i njihov uticaj, kao i

politike investiranja entiteta radi održanja i povećanja uspeha, uključujući i njegovu politiku

raspodele dividendi;

(b) izvora finansiranja entiteta, i određeni koeficijent obaveze / kapital; i

(c) resursa entiteta koji nisu priznati u izveštaju o finansijskoj poziciji u skladu sa IFRS.

Opšta obeležja

 

Fer prezentacija i usaglašenost sa IFRS

15 Finansijski izveštaji treba istinito (fer) da prikažu finansijsku poziciju, finansijski uspeh i

tokove gotovine entiteta. Fer prezentacija zahteva verno prikazivanje efekata transakcija,

drugih događaja i uslova u skladu sa definicijama i kriterijima za priznavanje imovine,

obaveza, prihoda i rashoda, iznetim u Okviru. Pretpostavlja se da primena IFRS, zajedno sa

dodatnim obelodanjivanjem kada je to neophodno, ima za rezultat finansijske izveštaje u

kojima se postiže fer prezentacija.

16 Entitet čiji su finansijski izveštaji usaglašeni sa IFRS treba tu usaglašenost da obelodani u

napomenama kao eksplicitnu i bezrezervnu činjenicu. Finansijski izveštaji se ne opisuju kao

oni koji su usaglašeni sa IFRS, ako oni nisu usaglašeni sa svim zahtevima IFRS.

17 U skoro svim okolnostima, fer prezentacija se postiže uz primenjene IFRS. Fer

prezentacija takođe od entiteta zahteva:

(a) da izabere i primeni računovodstvene politike u skladu sa IAS 8 Računovodstvene

politike, promene računovodstvenih procena i greške. U IAS 8 se navodi redosled merodavnih

uputstava, koje rukovodstvo razmatra u nedostatku IFRS koji se posebno primenjuju na neku

stavku.

(b) da prezentuje informacije, uključujući računovodstvene politike na način koji obezbeđuje

relevantne, pouzdane, uporedive i razumljive informacije.

(c) da obezbedi dodatna obelodanjivanja kada je usaglašavanje sa specifičnim zahtevima u

IFRS nedovoljno da omogući korisnicima da razumeju uticaj određenih transakcija, drugih

događaja i uslova na finansijsku poziciju i finansijski uspeh entiteta.

18 Neodgovarajuće računovodstvene politike se ne ispravljaju ni obelodanjivanjem korišćenih

računovodstvenih politika niti napomenama ili obrazloženjima.

19 U vrlo retkim okolnostima u kojima rukovodstvo zaključi da bi usaglašavanje sa zahtevom

u IFRS moglo biti toliko pogrešno da bi bilo protivrečno cilju finansijskih izveštaja iznetom u

Okviru, entitet odstupa od tog zahteva na način iznet u paragrafu 20, ako odgovarajući

regulatorni okvir zahteva, ili na drugi način ne zabranjuje, takvo odstupanje.

20 Kada entitet odstupa od zahteva IFRS u skladu sa paragrafom 19, on obelodanjuje:

(a) da je rukovodstvo zaključilo da finansijski izveštaji fer prikazuju finansijsku poziciju,

finansijski uspeh i tokove gotovine entiteta;

(b) da je usaglašen sa svim primenljivim IFRS, osim odstupanja od određenog zahteva da bi

se postigla fer prezentacija;

(c) naziv IFRS od kog je entitet odstupio, prirodu tog odstupanja, uključujući i postupak koji

bi se zahtevao prema tom IFRS, razlog zbog kojeg bi taj postupak bio toliko pogrešan u datim

okolnostima da bi bio protivrečan cilju finansijskih izveštaja iznetom u Okviru, kao i usvojeni

postupak; i

(d) za svaki prikazani period, finansijski uticaj odstupanja na svaku stavku u finansijskim

izveštajima koja bi bila izveštavana da je usaglašena sa datim zahtevom.

21 Ako je entitet u prethodnom periodu odstupio od zahteva IFRS i ako to odstupanje utiče na

iznose priznate u finansijskim izveštajima za tekući period, entitet vrši obelodanjivanja

navedena u paragrafu 20(c) i (d).

22 Paragraf 21 se primenjuje, na primer, kada je entitet u prethodnom periodu odstupio od

zahteva IFRS koji se odnosi na odmeravanje imovine ili obaveza, a to odstupanje utiče na

odmeravanje promena u imovini i obavezama priznatim u finansijskim izveštajima tekućeg

perioda.

23 U vrlo retkim okolnostima, kada rukovodstvo zaključi da bi usaglašavanje sa zahtevom

nekog IFRS bilo toliko pogrešno da bi bilo protivrečno cilju finansijskih izveštaja iznetom u

Okviru, ali relevantni regulatorni okvir zabranjuje odstupanje od tog zahteva, entitet, u

najvećoj mogućoj meri, entitet treba da smanji uočene pogrešene aspekte usaglašavanja sa tim

zahtevom, obelodanjivanjem:

(a) naziva IFRS o kojima je reč, prirode zahteva i razloga zašto je rukovodstvo zaključilo da

bi usaglašavanje sa tim zahtevom bilo toliko pogrešno u datim okolnostima da bi bilo

protivrečno cilju finansijskih izveštaja iznetom u Okviru; i

(b) za svaki prezentovani period, korigovanja svih stavki u finansijskim izveštajima za koje je

rukovodstvo zaključilo da su neophodne da bi se postigla fer prezentacija.

24 Za svrhe paragrafa 19-23, neka informacija bi bila protivrečna cilju finansijskih izveštaja

kada ne bi verno predstavljala transakcije, druge događaje i uslove koje ili tvrdi da predstavlja

ili bi se moglo razumno očekivati da ih predstavlja i, kao posledica toga, bilo bi verovatno da

ona utiče na ekonomske odluke koje donose korisnici finansijskih izveštaja. Prilikom

procenjivanja da li bi usaglašavanje sa određenim zahtevom nekog IFRS bilo toliko pogrešno,

da bi bilo protivrečno cilju finansijskih izveštaja iznetom u Okviru, rukovodstvo razmatra:

(a) zbog čega cilj finansijskih izveštaja nije postignut u određenim okolnostima; i

(b) koliko se okolnosti u kojima se nalazi entitet razlikuju od okolnosti u kojima se nalaze

drugi entiteti koji su usaglašeni sa tim zahtevom. Ako su drugi entiteti u sličnim okolnostima

usaglašeni sa određenim zahtevom, postoji pretpostavka koja se može opovrgnuti da

usaglašavanje entiteta sa tim zahtevom ne bi bilo toliko pogrešno da bi bilo protivrečno cilju

finansijskih izveštaja, iznetom u Okviru.

Načelo stalnosti poslovanja

25 Kada priprema finansijske izveštaje, rukovodstvo procenjuje sposobnost entiteta da nastavi

da trajno posluje u smislu stalnosti poslovanja. Finansijski izveštaji se sastavljaju na osnovu

načela stalnosti poslovanja, osim ako rukovodstvo ne namerava da likvidira entitet ili da

prestane da posluje, odnosno ako nema realnu alternativu da postupi drugačije. Kada je

rukovodstvo, prilikom procenjivanja, svesno materijalnih neizvesnosti vezanih za događaje ili

uslove koji mogu baciti značajnu sumnju na sposobnost entiteta da nastavi da posluje u

neograničenom trajanju, te neizvesnosti se obelodanjuju. Kada se finansijski izveštaji ne

sastavljaju na osnovu načela stalnosti poslovanja, ta činjenica se obelodanjuje, zajedno sa

osnovom prema kojoj se finansijski izveštaji sastavljaju i razlogom zbog kog se smatra da

entitet nema stalnost poslovanja.

26 U procenjivanju da li je pretpostavka stalnosti poslovanja prikladna, rukovodstvo uzima u

obzir sve dostupne informacije o budućnosti za najmanje, taj period nije ograničen, dvanaest

meseci od kraja izveštajnog perioda. Stepen razmatranja zavisi od činjenica u svakom

pojedinačnom slučaju. Ako je poslovanje entiteta u prošlosti bilo profitabilno i ako je postojao

neposredan pristup finansijskim resursima, do zaključka da je prikladna računovodstvena

osnova načela stalnosti poslovanja, se može doći i bez detaljne analize. U drugim

slučajevima, rukovodstvo treba da razmotri širok spektar faktora koji se odnose na sadašnju i

očekivanu profitabilnost, rasporede otplate duga i potencijalne izvore zamene finansiranja, pre

nego što zaključi da je primena načela stalnosti poslovanja prikladna.

Obračunska osnova računovodstva

27 Entitet sastavlja svoje finansijske izveštaje, osim informacija o tokovima gotovine,

korišćenjem načela uzročnosti prihoda i rashoda.

28 Kada se koristi načelo uzročnosti prihoda i rashoda, stavke se priznaju kao imovina,

obaveze, kapital, prihodi i rashodi (elementi finansijskih izveštaja) kada oni zadovoljavaju

definicije i kriterijume priznavanja ovih elemenata iz Okvira.

Materijalni značaj i grupisanje

29 Svaka materijalno značajna grupa sličnih stavki se prezentuje zasebno u finansijskim

izveštajima. Stavke koje su različite prirode ili funkcije se prezentuju zasebno osim ako nisu

beznačajne / nematerijalne.

30 Finansijski izveštaji nastaju kao rezultat obrade velikog broja transakcija ili drugih

događaja koji su grupisani prema svojoj prirodi ili funkciji. Konačnu fazu u procesu

grupisanja i klasifikacije predstavlja prikazivanje sažetih i klasifikovanih podataka, koji čine

linijske stavke u finansijskim izveštajima. Ukoliko neka linijska stavka nije sama po sebi

materijalno značajna, ona se grupiše sa drugim stavkama ili u tim izveštajima ili u

napomenama. Stavka koja nije dovoljno materijalno značajna da bi opravdala zasebno

prikazivanje u obrascu finansijskih izveštaja može ipak biti dovoljno značajna za zasebno

prezentovanje u napomenama.

31 Entitet ne mora da ispuni određeni zahtev u pogledu obelodanjivanja u skladu sa IFRS ako

informacija nije materijalno značajna.

Prebijanje

32 Imovina, obaveze, prihodi i rashodi se ne prebijaju osim ako to ne zahteva ili ne

dozvoljava neki IFRS.

33 Važno je da se o imovini i obavezama, prihodima i rashodima izveštava zasebno.

Prebijanja, u izveštaju o ukupnom rezultatu ili izveštaju o finansijskoj poziciji ili u zasebnom

bilansu uspeha (ako se prezentuje), osim kada prebijanje odražava suštinu transakcije ili

drugog događaja, umanjuje sposobnost korisnika i da razumeju nastale transakcije, druge

događaje ili uslove i da procene buduće tokove gotovine entiteta. Odmeravanje imovine u

neto iznosu odnosno umanjeno za ispravku vrednosti - na primer, ispravka vrednosti

zastarelih zaliha i ispravka vrednosti sumnjivih i spornih potraživanja - se ne smatraju

"prebijanjem".

34 IAS 18 Prihodi, definiše termin prihod i zahteva da se on odmerava po fer vrednosti

primljene naknade ili potraživanja, uzimajući u obzir iznos svih trgovačkih ili količinskih

popusta koje odobrava entitet. Entitet vrši, u okviru svojih redovnih aktivnosti, i druge

transakcije koje ne stvaraju prihod već predstavljaju sporedne transakcije u odnosu na glavne

aktivnosti koje stvaraju prihod. Rezultati takvih transakcija se prezentuju, kada ova

prezentacija odražava suštinu transakcije ili drugog događaja, prebijanjem svih prihoda sa

rashodima u vezi sa njima koji nastaju iz iste transakcije. Na primer:

(a) dobici i gubici od otuđenja stalne imovine, uključujući investicije i poslovnu imovinu,

iskazuju se tako što se od priliva od otuđenja oduzimaju knjigovodstvena vrednost imovine i

odgovarajući troškovi prodaje; i

(b) izdatak koji se odnosi na rezervisanje priznato u skladu sa IAS 37 Rezervisanja,

potencijalne obaveze i potencijalna imovina, a za koje je izvršena nadoknada na osnovu

ugovora sa trećom stranom (na primer, sporazum o garancijama dobavljača), prebija se prema

naknadi na koju se odnosi.

35 Pored toga, o dobicima i gubicima koji nastaju iz grupe sličnih transakcija, izveštava se na

neto osnovi, na primer, dobici i gubici nastali po osnovu transakcija u stranoj valuti ili dobici i

gubici koji se odnose na finansijske instrumente koji se drže za trgovanje. Međutim, ukoliko

su takvi dobici i gubici materijalno značajni, o njima se izveštava zasebno.

Učestalost izveštavanja

36 Entitet treba da prezentuje kompletan niz finansijskih izveštaja (uključujući uporedne

informacije) bar jednom godišnje. Kada entitet promeni kraj izveštajnog perioda i prezentuje

finansijske izveštaje za period koji je duži ili kraći od jedne godine, entitet treba da obelodani,

pored perioda koji pokrivaju finansijski izveštaji i:

(a) razlog za korišćenje dužeg ili kraćeg perioda, i

(b) činjenicu da iznosi prezentovani u finansijskim izveštajima nisu u potpunosti uporedivi.

37 Obično entitet konzistentno sastavlja finansijske izveštaje za period od jedne godine.

Međutim, iz praktičnih razloga, neki entiteti preferiraju izveštavanje, na primer, za period od

52 nedelje. Ovaj standard ne isključuje ovu praksu.

Uporedne informacije

38 Za sve iznose koji su dati u finansijskim izveštajima tekućeg perioda se obelodanjuju

uporedne informacije o prethodnom periodu, osim kada IFRS dozvoljavaju ili zahtevaju

drugačije. Uporedne informacije se uključuju i za narativne i opisne informacije, kada je to

relevantno za razumevanje finansijskih izveštaja za tekući period.

39 Entitet koji obelodanjuje uporedne informacije treba da prezentuje, kao minimum, dva

izveštaja o finansijskoj poziciji, dva izveštaja iz svake grupe drugih izveštaja i napomene u

vezi sa njima. Kada entitet primenjuje računovodstvenu politiku retrospektivno ili vrši

retrospektivno prepravljanje stavki u finansijskim izveštajima ili kada reklasifikuje stavke u

finansijskim izveštajima, on treba da prezentuje, kao minimum, tri izveštaja o finansijskoj

poziciji, dva iz svake grupe drugih izveštaja i napomene u vezi sa njima. Entitet prezentuje

izveštaje o finansijskoj poziciji na:

(a) kraju tekućeg perioda,

(b) kraju prethodnog perioda (koji je isti kao i početak tekućeg perioda), i

(c) početku najranijeg uporednog perioda.

40 U određenim slučajevima narativne informacije date u finansijskim izveštajima

prethodnog(ih) perioda, nastavljaju da budu relevantne i u tekućem periodu. Na primer, detalji

pravnog spora, čiji je ishod bio neizvestan na kraju izveštajnog perioda koji je neposredno

prethodio i koji još uvek nije rešen, obelodanjuju se u tekućem periodu. Korisnici imaju korist

od informacije da je neizvesnost postojala na kraju izveštajnog perioda koji je neposredno

prethodio i o koracima preduzetim tokom tog perioda za otklanjanje neizvesnosti.

41 Kada se menja prezentacija ili klasifikacija stavki u finansijskim izveštajima, potrebno je

reklasifikovanje i uporednih iznosa, osim ako ta reklasifikacija nije izvodljiva. Kada se vrši

reklasifikacija uporednih iznosa, entitet treba da obelodani:

(a) prirodu reklasifikacije;

(b) iznos svake stavke ili grupe stavki koje se reklasifikuju; i

(c) razlog reklasifikacije.

42 Ako nije izvodljivo da se uporedni iznosi reklasifikuju, entitet treba da obelodani:

(a) razloge zbog kojih iznosi nisu reklasifikovani; i

(b) prirodu korigovanja koje bi trebalo sprovesti da su iznosi reklasifikovani.

43 Povećavanjem uporedivosti informacija u međuperiodu pomaže se korisnicima u

donošenju ekonomskih odluka, naročito omogućavanjem procena trendova finansijskih

informacija u svrhu predviđanja. U određenim okolnostima, nije izvodljivo reklasifikovanje

uporednih informacija za određeni prethodni period, da bi se postigla uporedivost sa tekućim

periodom. Na primer, u prethodnom periodu(ima) podaci možda nisu bili pribavljeni na način

koji omogućava reklasifikaciju, a možda nije izvodljivo da se informacija ponovo dobije.

44 IAS 8 se bavi korigovanjima uporednih informacija koje se zahtevaju kada entitet menja

računovodstvenu politiku ili koriguje određenu grešku.

Doslednost prezentacije

45 Prezentacija i klasifikacija stavki u finansijskim izveštajima se zadržava od prethodnog do

sledećeg perioda, osim:

(a) ako je očigledno, na osnovu značajne promene prirode poslovanja entiteta ili pregleda

njegovih finansijskih izveštaja, da bi drugačija prezentacija ili klasifikacija bila prikladnija,

imajući u vidu kriterijume za izbor i primenu računovodstvenih politika iz IAS 8; ili

(b) ako IFRS zahtevaju izmenu prezentacije.

46 Na primer, značajno sticanje ili otuđenje, ili pregled prezentacije finansijskih izveštaja, bi

mogao da ukaže na to da finansijski izveštaji treba da se prezentuju drugačije. Entitet menja

prezentaciju svojih finansijskih izveštaja samo ako izmenjena prezentacija pruža informacije

koje su pouzdane i relevantnije za korisnike finansijskih izveštaja i ako je verovatno da će se

nastaviti izmenjena struktura, tako da uporedivost nije narušena. Kada vrši takve izmene

prezentacije, entitet reklasifikuje svoje uporedne informacije u skladu sa paragrafima 41 i 42.

Struktura i sadržaj

 

Uvod

47 U ovom Standardu se zahtevaju određena obelodanjivanja u izveštaju o finansijskoj

poziciji ili izveštaju o ukupnom rezultatu, u zasebnom bilansu uspeha (ako se prezentuje) ili u

izveštaju o promenama na kapitalu i zahteva se obelodanjivanje ostalih linijskih stavki, bilo

na obrascima ovih izveštaja ili u napomenama. U IAS 7 Izveštaji o tokovima gotovine se

navode zahtevi za prezentaciju informacija o tokovima gotovine.

48 U ovom Standardu se ponekad koristi termin "obelodanjivanje" u širem smislu, koji

podrazumeva stavke prezentovane u finansijskim izveštajima. Obelodanjivanja se takođe

zahtevaju i drugim IFRS. Osim ako nije navedeno suprotno na drugom mestu u ovom

Standardu, ili u nekom drugom IFRS, takva obelodanjivanja mogu da se vrše u finansijskim

izveštajima.

Utvrđivanje finansijskih izveštaja

49 Finansijski izveštaji treba da budu jasno utvrđeni tako da se razlikuju od drugih

informacija u istom objavljenom dokumentu.

50 IFRS se primenjuju samo na finansijske izveštaje, a ne na druge informacije prikazane u

godišnjem izveštaju ili nekom drugom dokumentu. Zbog toga je važno da korisnici mogu da

razlikuju informacije pripremljene korišćenjem IFRS od drugih informacija, koje mogu biti

korisne za njih, ali nisu predmet ovih zahteva.

51 Entitet treba jasno da utvrdi svaki finansijski izveštaj i napomenu. Pored toga, sledeće

informacije treba da budu posebno istaknute i ponovljene kada je to neophodno za pravilno

razumevanje prezentovanih informacija:

(a) naziv entiteta o kome se izveštava ili drugo sredstvo identifikacije, kao i sve promene tih

informacija od kraja prethodnog izveštajnog perioda;

(b) da li se finansijski izveštaji odnose na pojedinačni entitet ili grupu entiteta;

(c) datum kraja izveštajnog perioda ili perioda koji pokriva set finansijskih izveštaja ili

napomena;

(d) naziv valute za prezentaciju, kao što je definisano u IAS 21; i

(e) stepen zaokruživanja korišćen za prikazivanje iznosa u finansijskim izveštajima.

52 Zahtevi iz paragrafa 51 obično se ispunjavaju tako što se na svakoj strani finansijskih

izveštaja napišu zaglavlja i skraćena zaglavlja u kolonama. Pri određivanju najboljeg načina

prikazivanja takvih informacija, koristi se prosuđivanje. Na primer, kada se finansijski

izveštaji prikazuju elektronskim putem, ne koriste se uvek zasebne stranice; onda se

prethodno navedena zaglavlja navode dovoljno često kako bi se obezbedilo pravilno

razumevanje informacija uključenih u finansijske izveštaje.

53 Finansijski izveštaji su često razumljiviji ako se informacije prikažu u hiljadama ili

milionima jedinica valute za prezentaciju. Ovo je prihvatljivo sve dok se stepen zaokruživanja

prezentovanja obelodanjuje i dok se ne izostavljaju materijalno značajne informacije.

Izveštaj o finansijskoj poziciji

 

Informacije koje treba da budu prezentovane u izveštaju o finansijskoj poziciji

54 Kao minimum, izveštaj o finansijskoj poziciji obuhvata linijske stavke koje prezentuju

sledeće iznose:

(a) nekretnine, postrojenja i opremu;

(b) investicione nekretnine;

(c) nematerijalna imovina;

(d) finansijska sredstva (isključujući iznose prikazane pod (e), (h) i (i));

(e) investicije koje se obračunavaju korišćenjem metoda udela;

(f) biološka sredstva;

(g) zalihe;

(h) potraživanja od kupaca i druga potraživanja;

(i) gotovinu i gotovinske ekvivalente;

(j) ukupnu imovinu klasifikovanu kao imovinu koja se drži radi prodaje i imovinu uključenu u

grupe za otuđenje klasifikovanu kao imovinu koja se drži radi prodaje u skladu sa IFRS 5

Stalna imovina koja se drži za prodaju i presta-nak poslovanja;

(k) obaveze prema dobavljačima i ostale obaveze;

(l) rezervisanja;

(m) finansijske obaveze (isključujući iznose prikazane pod (k) i (l));

(n) tekuće poreske obaveze i sredstva, kao što je definisano u IAS 12 Porez na dobitak;

(o) odložene poreske obaveze i odložena poreska sredstva, kao što je definisano u IAS 12;

(p) obaveze uključene u grupe za otuđenje klasifikovane kao one koje se drže za prodaju u

skladu sa IFRS 5;

(lj) učešća bez prava kontrole, iskazana u okviru kapitala; i

(r) emitovani kapital i rezerve koji se mogu pripisati vlasnicima matičnog entiteta.

55 Dodatne linijske stavke, zaglavlja i međuzbirovi se prikazuju u izveštaju o finansijskoj

poziciji, kada je takvo prikazivanje relevantno za razumevanje finansijske pozicije entiteta.

56 Kada entitet u izveštaju o finansijskoj poziciji, kao zasebne klasifikacije, iskazuje obrtnu i

stalnu imovinu i kratkoročne i dugoročne obaveze, on ne klasifikuje odložena poreska

sredstva (obaveze) klasifikuju kao tekuća sredstva (obaveze).

57 Ovaj Standard ne propisuje redosled ni oblik u kom treba da budu prezentovane pozicije.

Paragraf 54 jednostavno daje listu stavki koje se dovoljno razlikuju po svojoj prirodi ili

funkciji, da im je potrebno zasebno prikazivanje u izveštaju o finansijskoj poziciji. Pored

toga:

(a) linijske stavke se uključuju kada su veličina, priroda ili funkcija stavke ili grupe sličnih

stavki takvi da je njihova zasebna prezentacija relevantna za razumevanje finansijske pozicije

entiteta; i

(b) korišćeni opisi i redosled stavki ili grupa sličnih stavki se mogu izmeniti u skladu sa

prirodom entiteta i njegovim transakcijama, s ciljem pružanja informacija relevantnih za

razumevanje finansijske pozicije entiteta. Na primer, finansijska institucija može da izmeni

prethodno navedene opise da bi obezbedila informacije koje su relevantne za poslovanje

finansijske institucije.

58 Odluka o tome da li dodatne stavke treba prikazivati zasebno se zasniva na proceni:

(a) prirode i likvidnosti sredstava;

(b) funkcije sredstava u okviru entiteta; i

(c) iznosa, prirode i vremenskog rasporeda obaveza.

59 Korišćenje različitih osnova za odmeravanje različitih grupa sredstava ukazuje na to da se

njihova priroda ili funkcija razlikuju, te da zbog toga one treba da budu prezentovane kao

zasebne linijske stavke. Na primer, različite grupe nekretnina, postrojenja i opreme mogu se

voditi po nabavnoj vrednosti ili po revalorizovanom iznosu, u skladu sa IAS 16.

Razlikovanje obrtnih (kratkoročnih) / stalnih (dugoročnih) stavki

60 Entitet prezentuje obrtnu i stalnu imovinu, kao i kratkoročne i dugoročne obaveze, kao

zasebne pozicije u izveštaju o finansijskoj poziciji, u skladu sa paragrafima 66-76, osim kada

prezentacija na osnovu likvidnosti pruža informacije koje su pouzdanije i relevantnije. Kada

se primenjuje ovaj izuzetak, sva imovina i obaveza se prezentuju prema svojoj likvidnosti.

61 Koji god metod prezentacije da je prihvaćen, entitet obelodanjuje iznos za koji se očekuje

da će se nadoknaditi ili izmiriti posle više od dvanaest meseci, za svaku linijsku stavku

imovine i obaveza, koji predstavlja zbirni iznos za koji se očekuje da će se nadoknaditi ili

izmiriti:

(a) ne kasnije od dvanaest meseci posle izveštajnog perioda i

(b) kasnije od dvanaest meseci posle izveštajnog perioda.

62 Kada entitet vrši snabdevanje robom ili uslugama u okviru jasno utvrdivog poslovnog

ciklusa, zasebna klasifikacija obrtne i stalne imovine i kratkoročnih i dugoročnih obaveza u

izveštaju o finansijskoj poziciji pruža korisne informacije pravljenjem razlike između neto

imovine koja stalno cirkuliše kao obrtni kapital i neto imovine koja se koristi u dugoročnom

poslovanju entiteta. Na ovaj način se takođe ističe imovina za koju se očekuje da će biti

realizovana u okviru tekućeg poslovnog ciklusa i obaveze koje dospevaju za izmirenje u

okviru istog perioda.

63 Za neke entitete, kao što su finansijske institucije, prezentacija imovine i obaveza prema

opadajućoj ili rastućoj likvidnosti, pruža informacije koje su pouzdane i relevantnije od

prezentacije na principu kratkoročno/dugoročno, zato što entitet ne vrši snabdevanje robom ili

uslugama u okviru jasno utvrdivog poslovnog ciklusa.

64 Prilikom primene paragrafa 60, entitetu je dozvoljeno da jedan deo svoje imovine i

obaveza prezentuje koristeći klasifikaciju obrtna (kratkoročna)/stalna (dugoročna), a drugi

deo prema njihovoj likvidnosti, kada time pruža informacije koje su pouzdane i relevantnije.

Potreba za kombinovanjem osnova za prezentaciju može nastati kada se entitet bavi različitim

poslovima.

65 Informacije o očekivanim datumima realizacije imovine i obaveza korisne su prilikom

procenjivanja likvidnosti i solventnosti entiteta. IFRS 7 Finansijski instrumenti:

obelodanjivanja zahteva obelodanjivanje datuma dospeća finansijskih sredstava i finansijskih

obaveza. Finansijska sredstva obuhvataju potraživanja od prodaje i druga potraživanja, a

finansijske obaveze obuhvataju dugovanja prema dobavljačima i ostala dugovanja.

Informacije o očekivanom datumu nadoknade ili izmirenja nemonetarnih sredstava i obaveza,

kao što su zalihe i rezervisanja, takođe su korisne, nezavisno do toga da li je imovina

klasifikovana kao obrtna ili stalna tj. obaveze kao kratkoročne ili dugoročne. Na primer,

entitet obelodanjuje iznos zaliha za koje se očekuje da će se nadoknaditi u periodu dužem od

dvanaest meseci posle izveštajnog perioda.

Obrtna imovina

66 Imovina se klasifikuje kao obrtna ako ispunjava neki od sledećih kriterijuma:

(a) ako se očekuje da će biti realizovana, ili se drži za trgovanje ili potrošnju, u toku

uobičajenog poslovnog ciklusa entiteta;

(b) ako se drži prvenstveno za trgovanje;

(c) ako se očekuje da će biti realizovana u roku od dvanaest meseci posle izveštajnog perioda;

ili

(d) ako se radi o gotovini ili o gotovinskom ekvivalentu (kao što je definisano u IAS 7), osim

kada je ograničena njegova razmena ili korišćenje za izmirenje obaveze tokom najmanje

dvanaest meseci posle izveštajnog perioda.

Sva ostala imovina se klasifikuje kao stalna imovina.

67 U ovom Standardu se koristi termin "stalna" da bi obuhvatio materijalna, nematerijalna i

finansijska sredstva dugoročne prirode. Standard ne zabranjuje korišćenje alternativnih opisa

sve dok je značenje jasno.

68 Poslovni ciklus entiteta jeste vremenski period između sticanja imovine i njene realizacije

u gotovinu ili u gotovinski ekvivalent. Kada se uobičajeni poslovni ciklus entiteta ne može

jasno utvrditi, pretpostavlja se da traje dvanaest meseci. Obrtna imovina obuhvata imovinu

(kao što su zalihe i potraživanja od kupaca) koja je prodata, potrošena ili realizovana kao deo

uobičajenog poslovnog ciklusa, čak i kada se ne očekuje da bude realizovana u roku od

dvanaest meseci posle izveštajnog perioda. Obrtna imovina takođe obuhvata i sredstva

namenjena prvenstveno trgovanju (primeri uključuju neka finansijska sredstva klasifikovana

kao sredstva koja se drže za trgovanje u skladu sa IAS 39), kao i obrtni deo stalnih

finansijskih sredstava.

Kratkoročne obaveze

69 Obaveza se klasifikuje kao kratkoročna ako ona zadovoljava neki od sledećih kriterijuma:

(a) očekuje se da će biti izmirena u toku uobičajenog poslovnog ciklusa entiteta;

(b) drži se prvenstveno za trgovanje;

(c) dospeva za izmirenje u roku od dvanaest meseci posle izveštajnog perioda; i

(d) entitet nema bezuslovno pravo da odloži izmirenje obaveze za najmanje dvanaest meseci

posle izveštajnog perioda.

Sve ostale obaveze se klasifikuju kao dugoročne obaveze.

70 Određene kratkoročne obaveze, kao što su obaveze prema dobavljačima, obračunate, a

neizmirene obaveze prema zaposlenima i drugi troškovi poslovanja, čine deo obrtnog kapitala

koji se koristi u uobičajenom poslovnom ciklusu entiteta. Ovakve poslovne stavke se

klasifikuju kao kratkoročne obaveze, čak i kad dospevaju za izmirenje posle više od dvanaest

meseci nakon izveštajnog perioda. Prilikom klasifikacije imovine i obaveza entiteta

primenjuje se isti uobičajeni poslovni ciklus. Kada se uobičajeni poslovni ciklus entiteta ne

može jasno utvrditi, pretpostavlja se da traje dvanaest meseci.

71 Ostale kratkoročne obaveze se ne izmiruju kao deo uobičajenog poslovnog ciklusa, ali

dospevaju za izmirenje u roku od dvanaest meseci posle izveštajnog perioda ili se drže

prvenstveno za trgovanje. Primeri su: finansijske obaveze klasifikovane kao one koje se drže

za trgovanja u skladu sa IAS 39, prekoračenja na bankarskim računima i kratkoročni deo

dugoročnih finansijskih obaveza, obaveze za dividende, obaveze za porez na dobitak i ostale

obaveze koje ne proističu iz redovnih poslovnih aktivnosti. Finansijske obaveze kojima se

obezbeđuje finansiranje na dugoročnoj osnovi (tj. koje ne čine deo obrtnog kapitala koji se

koristi u uobičajenom poslovnom ciklusu) i koje ne dospevaju za izmirenje u roku od

dvanaest meseci posle izveštajnog perioda, predstavljaju dugoročne obaveze, koje su predmet

paragrafa 74 i 75.

72 Entitet klasifikuje svoje finansijske obaveze kao kratkoročne kada dospevaju za izmirenje

u roku od dvanaest meseci posle izveštajnog perioda, čak i ako je:

(a) prvobitni rok za njihovo izmirenje bio period duži od dvanaest meseci; i

(b) ugovor o refinansiranju, ili reprogram otplate duga, na dugoročnoj osnovi, istekao posle

izveštajnog perioda, a pre nego što su finansijski izveštaji odobreni za objavljivanje.

73 Ako entitet očekuje, i ima diskreciono pravo, da refinansira ili produži rok dospeća

obaveze, za najmanje dvanaest meseci posle izveštajnog perioda, ova obaveza se klasifikuje

kao dugoročna, čak i kada bi inače dospela u kraćem periodu. Međutim, kada refinansiranje ili

produženja roka dospeća obaveze nije diskreciono pravo entiteta (na primer, ne postoji ugovor

o refinansiranju) mogućnost refinansiranja se ne razmatra, a obaveza se klasifikuje kao

kratkoročna.

74 Kada entitet prekrši obavezu iz ugovora o dugoročnom kreditu, na kraju ili pre kraja

izveštajnog perioda, zbog čega obaveza postaje plativa na zahtev, ta obaveza se klasifikuje

kao kratkoročna, čak i ako posle kraja izveštajnog perioda a pre odobravanja finansijskih

izveštaja za objavljivanje, poverilac pristane da ne zahteva naplatu kao posledicu ovakvog

kršenja. Obaveza se klasifikuje kao kratkoročna jer, na kraju izveštajnog perioda, entitet nema

bezuslovno pravo da odloži njeno izmirenje za najmanje dvanaest meseci posle tog datuma.

75 Međutim, obaveza se klasifikuje kao dugoročna ako poverilac do kraja izveštajnog perioda

pristane da odobri grejs period koji se završava najmanje dvanaest meseci posle izveštajnog

perioda, u kom roku entitet može ispuniti neispunjenu obavezu i tokom kog poverilac ne

može tražiti trenutnu isplatu.

76 Što se tiče kredita klasifikovanih kao kratkoročne obaveze, ako između kraja izveštajnog

perioda i datuma kada su finansijski izveštaji odobreni za objavljivanje nastanu sledeći

događaji, ti događaji se obelodanjuju kao događaji za koje se ne vrši korigovanje u skladu sa

IAS 10 Događaji posle izveštajnog perioda:

(a) refinansiranje na dugoročnoj osnovi;

(b) ispravljanje kršenja ugovora o dugoročnom kreditu i

(c) dobijanje grejs perioda od poverioca, koji se završava najmanje dvanaest meseci posle

izveštajnog perioda, kako bi se ispravilo kršenje ugovora o dugoročnom kreditu.

Informacije koje treba da budu prezentovane u izveštaju o finansijskoj poziciji ili u

napomenama

77 Entitet treba da obelodani, ili u izveštaju o finansijskoj poziciji ili u napomenama, dalju

potklasifikaciju prikazanih linijskih stavki, koje su klasifikovane na način koji odgovara

poslovanju entiteta.

78 Detalji koji su dati u potklasifikacijama zavise od zahteva IFRS i od veličine, prirode i

funkcije iznosa o kojima je reč. Prilikom odlučivanja o osnovu potklasifikaciju takođe se

koriste i činioci koji su definisani u paragrafu 58. Obelodanjivanja se razlikuju za svaku

stavku, na primer:

(a) stavke nekretnina, postrojenja i opreme se razvrstavaju na grupe u skladu sa IAS 16;

(b) potraživanja se razvrstavaju na iznose potraživanja od kupaca, potraživanja od povezanih

strana, isplate pre roka i ostale iznose;

(c) zalihe se razvrstavaju, u skladu sa IAS 2 Zalihe, u grupe kao što su trgovačka roba,

proizvodne sirovine, materijal, nedovršena proizvodnja i gotovi proizvodi;

(d) rezervisanja se razvrstavaju na rezervisanja za primanja zaposlenih i ostale stavke; i

(e) uplaćeni kapital i rezerve se razvrstavaju na različite grupe, kao što su emitovan i potpuno

uplaćeni kapital, premija na akciju i rezerve.

79 Entitet obelodanjuje sledeće, ili u izveštaju o finansijskoj poziciji ili u napomenama:

(a) Za svaku klasu akcijskog kapitala:

(i) broj odobrenih akcija;

(ii) broj emitovanih i u potpunosti uplaćenih akcija, kao i broj emitovanih akcija koje nisu u

potpunosti uplaćene;

(iii) nominalnu vrednost akcije, ili činjenicu da akcije nemaju nominalnu vrednost;

(iv) usklađivanje broja akcija u opticaju na početku i na kraju perioda;

(v) prava, povlastice i ograničenja koja se odnose na tu klasu akcija uključujući ograničenja u

raspodeli dividendi i isplati kapitala;

(vi) akcije u entitetu koje drži taj entitet ili njegovi zavisni ili pridruženi entiteti; i

(vii) akcije rezervisane za emitovanje na osnovu opcija i ugovora za prodaju akcija,

uključujući uslove i iznose; i

(b) opis prirode i namene svake rezerve u okviru kapitala.

80 Entitet bez akcijskog kapitala, kao što su ortačko društvo ili trust (poverenička kompanija),

obelodanjuje informacije ekvivalentne informacijama koje se zahtevaju u paragrafu 79(a),

koje prikazuju promene u toku perioda za svaku kategoriju učešća u kapitalu, kao i prava,

povlastice i ograničenja koja se odnose na svaku kategoriju učešća u kapitalu.

80A Ukoliko je entitet reklasifikovao:

(a) finansijski instrument sa pravom ponovne prodaje emitentu klasifikovan kao instrument

kapitala; ili

(b) instrument koji entitetu nameće obavezu da drugoj strani preda srazmerni deo neto

imovine entiteta samo pri likvidaciji i koji je klasifikovan kao instrument kapitala između

finansijskih obaveza i kapitala, on obelodanjuje iznose reklasifikovane u i van svake

kategorije (finansijske obaveze i kapital), i vreme i razloge reklasifikacije.

Izveštaj o ukupnom rezultatu

81 Entitet treba da prezentuje sve stavke prihoda i rashoda priznate za taj period:

(a) u jednom izveštaju o ukupnom rezultatu, ili

(b) u dva izveštaja: izveštaju koji prikazuje komponente dobitka ili gubitka (zasebnom bilansu

uspeha) i drugom izveštaju koji počinje sa dobitkom ili gubitkom i prikazuje komponente

ukupnog ostalog rezultata (izveštaj o ukupnom rezultatu).

Informacije koje treba da budu prezentovane u izveštaju o ukupnom rezultatu

82 Kao minimum, izveštaj o ukupnom rezultatu obuhvata linijske stavke koje prikazuju

sledeće iznose za period:

(a) prihode;

(b) troškove finansiranja;

(c) udeo u dobitku ili gubitku zavisnih entiteta i zajedničkih poduhvata, koji se obračunava

korišćenjem metoda udela;

(d) poreske rashode; i

(e) jedan iznos koji se sastoji od zbira

(i) dobitka ili gubitka od prekinutih poslovanja utvrđenog posle oporezivanja i

(ii) dobitka ili gubitka utvrđenog posle oporezivanja priznatog posle odmeravanja prema fer

vrednosti umanjenoj za troškove prodaje ili posle otuđenja sredstava ili grupe(a) za otuđenje

koja čini prekinuto poslovanje; i

(f) dobitak ili gubitak;

(g) svaku komponentu ukupnog ostalog rezultata klasifikovanu po njenoj prirodi (isključujući

iznose pod (h));

(h) udeo u ostalom ukupnom rezultatu zavisnih entiteta i zajedničkih poduhvata, koji se

obračunava korišćenjem metoda udela; i

(i) ukupni zbirni rezultat.

83 Sledeće stavke se obelodanjuju u izveštaju o ukupnom rezultatu, kao raspodela za taj

period:

(a) dobitak ili gubitak koji se može pripisati:

(i) učešćima bez prava kontrole, i

(ii) vlasnicima matičnog entiteta.

(b) ukupni zbirni rezultat za period koji se može pripisati:

(i) učešćima bez prava kontrole, i

(ii) vlasnicima matičnog entiteta.

84 Entitet može da prezentuje u zasebnom bilansu uspeha (videti paragraf 81) linijske stavke

iz paragrafa 82(a)-(f) i obelodanjivanja iz paragrafa 83(a).

85 Dodatne linijske stavke, zaglavlja i međuzbirovi se prikazuju u izveštaju o ukupnom

rezultatu i zasebnom bilansu uspeha (ako se prezentuje), kada je takvo prikazivanje relevantno

za razumevanje finansijskih performansi entiteta.

86 Pošto se efekti različitih aktivnosti, transakcija i drugih događaja u entitetu razlikuju po

učestalosti, potencijalu za stvaranje dobitka ili gubitka i predvidljivosti, obelodanjivanje

komponenata finansijskih performansi pomaže u razumevanju ostvarenih finansijskih

performansi i predviđanju budućih rezultata. Dodatne stavke se uključuju u izveštaj o

ukupnom rezultatu, a korišćeni opisi i redosled stavki mogu biti izmenjeni kada je to potrebno

za objašnjenje elemenata finansijskih performansi. Faktori koje treba uzeti u obzir obuhvataju

materijalni značaj, prirodu i funkciju komponenata prihoda i rashoda. Na primer, finansijska

institucija može da izmeni opise da bi obezbedila informacije koje su relevantne za poslovanje

finansijske institucije. Stavke prihoda i rashoda se ne prebijaju, osim kada su ispunjeni

kriterijumi iz paragrafa 32.

87 Entitet ne prezentuje nijednu stavku prihoda i rashoda kao vanrednu stavku, bilo u

izveštaju o ukupnom rezultatu ili u zasebnom bilansu uspeha (ako se prezentuje), ili u

napomenama.

Dobitak ili gubitak za period

88 Sve stavke prihoda i rashoda koje su priznate u toku perioda se uključuju u dobitak ili

gubitak, osim ako neki IFRS ne zahteva drugačije.

89 Neki IFRS određuju okolnosti kada entitet priznaje određene stavke van prihoda i rashoda

u tekućem periodu. IAS 8 određuje dve takve okolnosti: korekciju grešaka i efekte promena

računovodstvenih politika. Ostali IFRS zahtevaju ili dozvoljavaju da se komponente ukupnog

ostalog rezultata, koje zadovoljavaju definiciju prihoda ili rashoda iz Okvira, isključe iz

dobitka ili gubitka (videti paragraf 7).

Ukupni ostali rezultat za period

90 Entitet treba da obelodani iznos poreza na dobitak koji se odnosi na svaku komponentu

ukupnog ostalog rezultata, uključujući reklasifikaciju usled korigovanja, ili u izveštaju o

ukupnom rezultatu ili u napomenama.

91 Entitet može da prezentuje komponente ukupnog ostalog rezultata ili:

(a) neto poreski efekat u vezi sa njima, ili

(b) pre poreskih efekata u vezi sa njima, prikazuje zbirni iznos poreza na dobitak koji se

odnosi na te komponente.

92 Entitet treba da obelodani reklasifikacije usled korigovanja koje se odnose na komponente

ukupnog ostalog rezultata.

93 U drugim IFRS se određuje da li i kada se iznosi prethodno priznati u ostalom ukupnom

rezultatu reklasifikuju u dobitak ili gubitak. Takve reklasifikacije se u ovom standardu

nazivaju reklasifikacije usled korigovanja. Reklasifikacija usled korigovanja se uključuje uz

povezanu komponentu ukupnog ostalog rezultata u periodu da bi se korigovanje

reklasifikovalo u dobitak ili gubitak. Na primer, dobici realizovani od otuđenja finansijskih

sredstava raspoloživih za prodaju se uključuju u dobitak ili gubitak tekućeg perioda. Ovi

iznosi mogu biti priznati u ostalom ukupnom rezultatu kao nerealizovani dobici u tekućem ili

prethodnom periodu. Ovi nerealizovani dobici moraju da se oduzmu od ukupnog ostalog

rezultata u periodu u kom su realizovani dobici reklasifikovani u dobitak ili gubitak da bi se

izbeglo njihovo uključivanje u ukupni zbirni rezultat dva puta.

94 Entitet može da prezentuje reklasifikaciju usled korigovanja u izveštaju o ukupnom

rezultatu ili u napomenama. Entitet koji prezentuje reklasifikaciju usled korigovanja u

napomenama prezentuje komponente ukupnog ostalog rezultata posle svih reklasifikacija

usled korigovanja koje su sa njim povezane.

95 Reklasifikacija usled korigovanja nastaje, na primer, posle otuđenja inostranog poslovanja

(videti IAS 21), posle prestanka priznavanja finansijskih sredstava dostupnih za prodaju

(videti IAS 39) i kada predviđena transakcija koja je predmet hedžinga utiče na dobitak ili

gubitak (videti paragraf 100 IAS 39 u vezi sa hedžingom tokova gotovine).

96 Reklasifikacije usled korigovanja ne nastaju od promena revalorizacionih rezervi priznatih

u skladu sa IAS 16 ili IAS 38 ili od aktuarskih dobitaka ili gubitaka od planova definisanih

primanja u skladu sa paragrafom 93A u IAS 19. Ove komponente se priznaju u ostalom

ukupnom rezultatu i ne reklasifikuju se u dobitak ili gubitak u narednim periodima. Promene

revalorizacionih rezervi mogu da se prenesu na neraspoređenu dobit u narednim periodima

kada se imovina koristi ili kada prestane da se priznaje (videti IAS 16 i IAS 38). Aktuarski

dobici i gubici se izveštavaju u neraspoređenoj dobiti u periodu u kom su priznati kao ukupni

ostali rezultat (videti IAS 19).

Informacije koje treba da budu prezentovane u izveštaju o ukupnom rezultatu ili u

napomenama

97 Kada su stavke prihoda i rashoda materijalno značajne, njihova priroda i iznos se

obelodanjuju zasebno.

98 Okolnosti koje mogu dovesti do zasebnog obelodanjivanja neke stavke prihoda i rashoda

uključuju:

(a) otpis zaliha do neto prodajne vrednosti ili otpis nekretnina, postrojenja i opreme do

nadoknadivog iznosa, kao i ukidanje takvih otpisa;

(b) restruktuiranje aktivnosti entiteta i ukidanje rezervisanja za troškove restruktuiranja;

(c) otuđenje nekretnina, postrojenja i opreme;

(d) otuđenje investicija;

(e) prekinuta poslovanja;

(f) izmirenje troškova sudskih sporova; i

(g) ostala ukidanja rezervisanja.

99 Entitet prikazuje analizu rashoda koristeći klasifikaciju zasnovanu bilo na njihovoj prirodi

ili njihovoj funkciji u okviru entiteta, u zavisnosti od toga koja od njih obezbeđuje pouzdanije

i relevantnije informacije.

100 Entiteti se podstiču da prikazuju analizu iz paragrafa 99 u izveštaju o ukupnom rezultatu

ili u zasebnom bilansu uspeha (ako se prezentuje).

101 Dalja potklasifikacija rashoda vrši se da bi se naglasile komponente finansijskih

performansi koje se mogu razlikovati po učestalosti, njihovom potencijalu za stvaranje

dobitka ili gubitka i predvidljivosti. Ova analiza se vrši na jedan od dva navedena načina.

102 Prvi način analize se odnosi na metod prirode rashoda. Rashodi se grupišu u bilansu

uspeha prema svojoj prirodi (na primer, amortizacija, troškovi materijala, troškovi transporta,

primanja zaposlenih i troškovi reklame) i ne raspoređuju se na različite funkcije u okviru

entiteta. Ovaj metod može biti jednostavan za primenu, jer nije potrebno raspoređivati

troškove na klasifikacije prema funkcijama. Primer klasifikacije korišćenjem metoda prirode

troškova dat je u nastavku:

Prihod

Ostali prihodi

Promena vrednosti zaliha gotovih proizvoda i nedovršene proizvodnje

Troškovi sirovina i potrošnog materijala

Troškovi primanja zaposlenih

Troškovi amortizacije

Ostali rashodi

Ukupni rashodi

Dobitak pre oporezivanja

103 Drugi način analize se odnosi na funkciju rashoda ili na metod "troškova prodaje", pri

čemu se rashodi klasifikuju prema njihovoj funkciji kao deo troškova prodaje ili, na primer,

troškova distribucije ili administrativnih troškova. Kao minimum, entitet obelodanjuje svoje

troškove prodaje zasebno od ostalih rashoda. Ovaj metod može obezbediti relevantnije

informacije za korisnike od klasifikacije rashoda po njihovoj prirodi, međutim raspoređivanje

troškova prema funkciji može zahtevati proizvoljna raspoređivanja i uključivati značajan

stepen rasuđivanja. Primer klasifikacije korišćenjem metoda funkcije rashoda dat je u

nastavku:

Prihod

Troškovi prodaje

Bruto dobitak

Ostali prihodi

Troškovi prodaje

Administrativni troškovi

Ostali rashodi

Dobitak pre oporezivanja

104 Entitet koji klasifikuje rashode prema funkciji obelodanjuje dodatne informacije o prirodi

rashoda, uključujući i troškove depresijacije i amortizacije i troškove primanja zaposlenih.

105 Izbor između metoda funkcije rashoda i metoda prirode rashoda zavisi od istorijskih

faktora delatnosti entiteta, kao i prirode njegovog poslovanja. Oba metoda pružaju saznanja o

onim troškovima koji bi mogli da se, direktno ili indirektno, menjaju sa promenom nivoa

prodaje ili proizvodnje entiteta. Pošto svaki metod prikazivanja ima prednosti za različite

vrste entiteta, ovaj Standard zahteva od rukovodstva da izabere najrelevantniju i

najpouzdaniju prezentaciju. Međutim, pošto su informacije o prirodi rashoda korisne za

predviđanje budućih tokova gotovine, potrebna su dodatna obelodanjivanja kada se koristi

klasifikacija prema funkciji rashoda. U paragrafu 104, "primanja zaposlenih" imaju isto

značenje kao i u IAS 19.

Izveštaj o promenama na kapitalu

106 Entitet prezentuje izveštaj o promenama na kapitalu i u samom obrascu iskazuje:

(a) ukupan zbirni rezultat za taj period, zasebno prikazujući ukupne iznose koji se mogu

pripisati vlasnicima matičnog entiteta i učešćima bez prava kontrole;

(b) za svaku komponentu kapitala, efekte retrospektivne primene ili retrospektivnog

prepravljanja priznate u skladu sa IAS 8; i;

(c) (izbrisan)

(d) za svaku komponentu kapitala, sravnjivanje knjigovodstvene vrednosti na početku i na

kraju perioda, zasebno obelodanjujući promene koje su rezultat:

(i) dobitka ili gubitka;

(ii) svake stavke ukupnog ostalog rezultata; i

(iii) transakcije sa vlasnicima koji deluju u svojstvu vlasnika, prikazujući zasebno ulaganja

vlasnika i raspodele vlasnicima i promene vlasničkih interesa u zavisnim entitetima čija

posledica nije gubitak kontrole.

107 Entitet takođe prezentuje, bilo u samom obrascu izveštaja o promenama na kapitalu, ili u

napomenama, iznos dividendi priznatih kao raspodele vlasnicima tokom perioda, kao i sa

njima povezane iznose po akciji.

108 U paragrafu 106, komponente kapitala obuhvataju, na primer, svaku klasu uplaćenog

kapitala, akumulirani bilans svake klase ukupnog ostalog rezultata i neraspoređene dobiti.

109 Promene na kapitalu entiteta, između početka i kraja izveštajnog perioda, odražavaju

povećanje ili umanjenje neto sredstava u toku perioda. Osim promena koje proističu iz

transakcija sa vlasnicima kapitala koji deluju u svojstvu vlasnika kapitala (kao što su ulaganja

u kapital i ponovno sticanje instrumenata sopstvenog kapitala entiteta i dividendi), i troškova

transakcija koji su direktno povezani sa tim transakcijama, ukupna promena kapitala tokom

perioda predstavlja ukupan iznos prihoda i rashoda, uključujući dobitke i gubitke, nastalih

aktivnošću entiteta tokom tog perioda.

110 IAS 8 zahteva retrospektivno korigovanje efekata promena računovodstvenih politika, u

meri u kojoj je to izvodljivo, osim u slučajevima kada prelazne odredbe drugog IFRS ne

zahtevaju drugačije. IAS 8 takođe zahteva da se izvrši retrospektivno ispravljanje grešaka, u

meri u kojoj je to izvodljivo. Retrospektivno korigovanje i retrospektivne ispravke se vrše na

saldu neraspoređene dobiti, osim u slučajevima kada neki IFRS zahteva retrospektivno

korigovanje ostalih komponenata kapitala. Paragraf 106(b) zahteva da se u izveštaju o

promenama na kapitalu, obelodane ukupna korigovanja za svaku komponentu kapitala, pri

čemu se zasebno iskazuju korigovanja proistekla iz promene računovodstvenih politika od

onih nastalih usled korekcije grešaka. Ova korigovanja se obelodanjuju za svaki prethodni

period i početak perioda.

Izveštaj o tokovima gotovine

111 Informacije o tokovima gotovine pružaju korisnicima finansijskih izveštaja osnov za

procenu sposobnosti entiteta da stvara gotovinu i gotovinske ekvivalente i potreba entiteta da

koristi ove tokove gotovine. IAS 7 definiše zahteve vezane za prezentaciju izveštaja o

tokovima gotovine i obelodanjivanja u vezi sa njima.

Napomene

 

Struktura

112 Napomene treba da:

(a) pruže informacije o osnovima za sastavljanje finansijskih izveštaja i o specifičnim

računovodstvenim politikama korišćenim u skladu sa paragrafima 117-124;

(b) obelodane informacije koje zahtevaju IFRS, a koje nisu prikazane u finansijskim

izveštajima; i

(c) pruže dodatne informacije koje nisu prikazane u finansijskim izveštajima, ali su relevantne

za njihovo razumevanje.

113 Napomene, sve dok je to izvodljivo, se prikazuju na sistematski način. Svaka stavka

prikazana u izveštaju o finansijskoj poziciji i ukupnom rezultatu, zasebnom bilansu uspeha

(ako se prezentuje), izveštaju o promenama na kapitalu i izveštaju o tokovima gotovine, treba

da ima oznaku koja upućuje na informacije u vezi sa njom u napomenama.

114 Napomene se obično prikazuju prema sledećem redosledu, koji omogućuje korisnicima

razumevanje finansijskih izveštaja i njihovo poređenje sa finansijskim izveštajima drugih

entiteta:

(a) izjava o usaglašenosti sa IFRS (videti paragraf 16);

(b) kratak pregled značajnih primenjenih računovodstvenih politika (videti paragraf 117);

(c) dodatne informacije o stavkama prikazanim u izveštaju o finansijskoj poziciji i ukupnom

rezultatu, zasebnom bilansu uspeha (ako se prezentuje) i izveštaju o promenama na kapitalu i

izveštaju o tokovima gotovine, po redosledu po kome su svaki finansijski izveštaj i svaka

linijska stavka prezentovani; i

(d) ostala obelodanjivanja, uključujući:

(i) potencijalne obaveze (videti IAS 37) i nepriznate ugovorne obaveze; i

(ii) nefinansijska obelodanjivanja, na primer ciljevi i politike za upravljanje finansijskim

rizikom (videti IFRS 7).

115 U određenim uslovima, može biti potrebno ili poželjno da se promeni redosled određenih

stavki u okviru napomena. Na primer, informacije o promenama fer vrednosti priznatim u

dobitku ili gubitku mogu se kombinovati sa informacijama o dospećima finansijskih

instrumenata, iako se prva obelodanjivanja odnose na izveštaj o ukupnom rezultatu ili zasebni

bilans uspeha (ako se prezentuje), a druga na izveštaj o finansijskoj poziciji. Ipak, sve dok je

to izvodljivo, zadržava se sistematska struktura za napomene.

116 Napomene koje pružaju informacije o osnovi za sastavljanje finansijskih izveštaja i

određenim računovodstvenim politikama predstavljaju zasebnu komponentu finansijskih

izveštaja.

Obelodanjivanje računovodstvenih politika

117 U okviru pregleda značajnih računovodstvenih politika, entitet obelodanjuje:

(a) osnovu (ili osnove) za odmeravanje korišćenu prilikom sastavljanja finansijskih izveštaja;

i

(b) ostale korišćene računovodstvene politike, relevantne za razumevanje finansijskih

izveštaja.

118 Za korisnike je veoma važno da budu obavešteni o osnovi ili osnovama za odmeravanje,

korišćenim u finansijskim izveštajima (na primer, istorijski trošak, tekući trošak, neto

ostvariva vrednost, fer vrednost ili nadoknadivi iznos), jer osnova u skladu sa kojom se

sastavljaju finansijski izveštaji značajno utiče na njihovu analizu. Ako se u finansijskim

izveštajima koristi više od jedne osnove za odmeravanje, na primer, kada je revalorizovana

određena grupa sredstava, dovoljno je naznačiti kategorije sredstava i obaveza na koje se

svaka osnova za odmeravanje primenjuje.ѕ

119 U odlučivanju da li treba obelodaniti određenu računovodstvenu politiku, rukovodstvo

razmatra da li bi to obelodanjivanje pomoglo korisnicima u razumevanju načina na koji se

transakcije, ostali događaji i okolnosti, odražavaju na finansijske performanse i finansijsku

poziciju u izveštajima. Za korisnike je naročito korisno obelodanjivanje određenih

računovodstvenih politika koje su odabrane kao dozvoljene alternative u IFRS. Primer za to je

obelodanjivanje da li učesnik u zajedničkom ulaganju priznaje svoje učešće u zajednički

kontrolisanom entitetu korišćenjem proporcionalnog konsolidovanja ili metoda udela (videti

IAS 31 Učešća u zajedničkim ulaganjima). U nekim IFRS se naročito zahteva obelodanjivanje

određenih računovodstvenih politika, uključujući izbore rukovodstva u pogledu različitih

politika koje ovi standardi dozvoljavaju. Na primer, IAS 16 zahteva obelodanjivanje osnova

za odmeravanje korišćenih za grupe nekretnina, postrojenja i opreme.

120 Svaki entitet uzima u obzir prirodu svog poslovanja i politike za koje bi korisnici

njegovih finansijskih izveštaja očekivali da budu obelodanjene za takvu vrstu entiteta. Na

primer, od entiteta koji je obveznik poreza na dobit, bi se očekivalo da obelodani svoje

računovodstvene politike za porez na dobit, uključujući i one politike koje se primenjuju za

odložena poreska sredstva i obaveze. Kada entitet vrši značajna inostrana poslovanja ili

transakcije u stranim valutama, očekivalo bi se obelodanjivanje računovodstvenih politika za

priznavanje deviznih dobitaka i gubitaka.

121 Računovodstvena politika može biti značajna zbog prirode poslovanja entiteta, čak i kada

iznosi u tekućem i u prethodnim periodima nisu materijalno značajni. Takođe je prikladno da

se obelodani svaka značajna računovodstvena politika koja nije posebno zahtevana nekim od

IFRS, nego je odabrana i primenjena u skladu sa IAS 8.

122 Entitet obelodanjuje, u okviru pregleda značajnih računovodstvenih politika ili u drugim

napomenama, okvirne procene, pored onih koje uključuju konkretne procene (videti paragraf

125), koje je rukovodstvo izvršilo u procesu primene računovodstvenih politika entiteta, a

koje imaju najznačajniji efekat na iznose priznate u finansijskim izveštajima.

123 U postupku primene računovodstvenih politika entiteta, rukovodstvo vrši brojne okvirne

procene, pored onih koje uključuju konkretne procene, koje mogu značajno uticati na iznose

priznate u finansijskim izveštajima. Na primer, rukovodstvo vrši okvirno procenjivanje

prilikom utvrđivanja:

(a) da li finansijska sredstva predstavljaju investicije koje se drže do njihovog dospeća;

(b) kada se suštinski svi značajni rizici i koristi od vlasništva nad finansijskim sredstvima i

sredstvima u lizingu prenose na druge entitete;

(c) da li, u suštini, određene prodaje proizvoda predstavljaju finansijske sporazume i zbog

toga ne stvaraju prihod; i

(d) da li suština veze između entiteta i entiteta sa posebnom namenom ukazuje na to da entitet

kontroliše entitet sa posebnom namenom.

124 Neka od obelodanjivanja definisana u skladu sa paragrafom 122 zahtevaju se i drugim

IFRS. Na primer, IAS 27 zahteva od entiteta da obelodani razloge zbog kojih njegov udeo u

vlasništvu ne obezbeđuje kontrolu, u slučaju kada entitet u koji se investira nije zavisni

entitet, iako on direktno ili indirektno preko zavisnih entiteta, poseduje više od polovine

glasačkih prava ili potencijalnu glasačku moć. Kada je teško klasifikovati investicione

nekretnine, IAS 40 Investicione nekretnine zahteva obelodanjivanje kriterijuma koje je entitet

utvrdio za pravljenje razlike između investicionih nekretnina kod nekretnina koje se koriste i

od nekretnina koje se drže za prodaju u redovnom poslovnom ciklusu.

Glavni izvori neizvesnosti konkretnih procena

125 Entitet obelodanjuje u napomenama informacije o ključnim pretpostavkama koje se

odnose na budućnost i ostalim ključnim izvorima neizvesnosti konkretnih procena na kraju

izveštajnog perioda, kod kojih postoji značajan rizik da će, u narednoj finansijskoj godini,

prouzrokovati materijalno značajna korigovanja knjigovodstvene vrednosti imovine i

obaveza. U vezi sa ovom imovinom i obavezama, napomene obuhvataju detalje o:

(a) njihovoj prirodi; i

(b) njihovoj knjigovodstvenoj vrednosti na kraju izveštajnog perioda.

126 Utvrđivanje knjigovodstvene vrednosti imovine i obaveza zahteva konkretnu procenu

efekata neizvesnih budućih događaja na ovu imovinu i obaveze na kraju izveštajnog perioda.

Na primer, u nedostatku poslednjih poznatih tržišnih cena korišćenih za odmeravanje sledeće

imovine i obaveza, potrebno je izvršiti konkretne procene koje su usmerene prema

budućnosti, kako bi se odmerio nadoknadivi iznos grupa nekretnina, postrojenja i opreme,

efekti tehnološke zastarelosti zaliha, rezervisanja za buduće ishode sudskih sporova koji su u

toku, dugoročne obaveze za primanja zaposlenih, kao što su obaveze za penzije. Ove

konkretne procene uključuju pretpostavke o takvim stavkama, kao što su tokovi gotovine i

korišćene diskontne stope u koje je ukalkulisan rizik, buduće promene zarada i buduće

promene cena koje utiču na ostale troškove.

127 Ključne pretpostavke i ostali ključni izvori neizvesnosti konkretnih procena obelodanjeni

u skladu sa paragrafom 125 odnose se na konkretne procene koje od rukovodstva zahtevaju

najteže, subjektivne ili kompleksne okvirne procene. Kako se povećava broj varijabli i

pretpostavki koje utiču na mogući budući ishod neizvesnosti, ove okvirne procene postaju

subjektivnije i kompleksnije, a u skladu sa tim se obično povećavaju i mogućnosti materijalno

značajnih korigovanja knjigovodstvenih vrednosti imovine i obaveza.

128 Obelodanjivanja iz paragrafa 125 se ne zahtevaju za imovinu i obaveze kod kojih postoji

značajan rizik da bi njihove knjigovodstvene vrednosti mogle materijalno značajno da se

promene u narednoj finansijskoj godini, ako se, na kraju izveštajnog perioda, ona odmeravaju

po fer vrednosti, na osnovu poslednjih poznatih tržišnih cena (njihove fer vrednosti bi mogle

materijalno značajno da se promene u narednoj finansijskoj godini, ali do ovih promena neće

doći zbog pretpostavki ili ostalih izvora neizvesnosti konkretnih procena na kraju izveštajnog

perioda).

129 Obelodanjivanja iz paragrafa 125 prezentuju se na način koji pomaže korisnicima

finansijskih izveštaja da razumeju okvirne procene koje rukovodstvo pravi o budućnosti i o

ostalim ključnim izvorima neizvesnosti konkretnih procena. Priroda i obim informacija se

razlikuje u skladu sa prirodom pretpostavke i ostalim okolnostima. Primeri ovih vrsta

obelodanjivanja su:

(a) priroda pretpostavki ili ostalih neizvesnosti konkretnih procena;

(b) osetljivost knjigovodstvenih vrednosti na metode, pretpostavke i konkretne procene na

kojima se zasniva njihovo izračunavanje, uključujući i razloge za tu osetljivost;

(c) očekivani ishod neizvesnosti i obim razumno mogućih ishoda u narednoj finansijskoj

godini u vezi sa knjigovodstvenim vrednostima imovine i obaveza koje se nalaze pod

njihovim uticajem; i

(d) objašnjenje izmena izvršenih u ranijim pretpostavkama, koje se odnose na ovu imovinu i

obaveze, ako neizvesnost i dalje postoji.

130 Prilikom obelodanjivanja iz paragrafa 125, nije potrebno obelodanjivanje budžetskih

informacije ili predviđanja.

131 Ponekad nije izvodljivo obelodaniti stepen mogućih efekata ključnih pretpostavki ili

drugih ključnih izvora neizvesnosti konkretnih procena, entitet obelodanjuje da je prilično

moguće, na osnovu postojećih saznanja, da se ishodi u narednoj finansijskoj godini razlikuju

od pretpostavki, i da to može dovesti do materijalno značajnih korigovanja knjigovodstvenih

vrednosti imovine ili obaveza za koje su vršene konkretne procene. U svim slučajevima,

entitet obelodanjuje prirodu i knjigovodstvenu vrednost određene imovine ili obaveza (ili

grupa imovine ili obaveza), pod uticajem pretpostavki.

132 Obelodanjivanja iz paragrafa 122 o određenim okvirnim procenama koje rukovodstvo

vrši u procesu primene računovodstvenih politika entiteta nisu u vezi sa obelodanjivanjima

ključnih izvora neizvesnosti konkretnih procena iz paragrafa 125.

133 Obelodanjivanje nekih ključnih pretpostavki koje bi se inače zahtevalo u skladu sa

paragrafom 125, propisano je i drugim IFRS. Na primer, IAS 37 zahteva u određenim

okolnostima, obelodanjivanje glavnih pretpostavki o budućim događajima koji utiču na grupe

rezervisanja. IFRS 7 zahteva obelodanjivanje značajnih pretpostavki koje se primenjuju

prilikom procenjivanja fer vrednosti finansijskih sredstava i finansijskih obaveza koje se

evidentiraju po fer vrednosti. IAS 16 zahteva obelodanjivanje značajnih pretpostavki koje se

primenjuju kod procene fer vrednosti revalorizovanih stavki nekretnina, postrojenja i opreme.

Kapital

134 Entitet obelodanjuje informacije koje omogućavaju korisnicima njegovih finansijskih

izveštaja da procene ciljeve, politike i procese upravljanja kapitalom tog entiteta.

135 Da bi bio u skladu sa paragrafom 134, entitet obelodanjuje sledeće:

(a) Kvalitativne informacije o svojim ciljevima, politikama i procesima za upravljanje

kapitalom, uključujući i (ali se ne ograničavajući na):

(i) opis onoga čime se upravlja kao kapitalom;

(ii) kada je entitet predmet eksterno nametnutih zahteva u pogledu kapitala, prirodu tih

zahteva i to kako su ti zahtevi integrisani u upravljanje kapitalom; i

(iii) kako zadovoljava svoje ciljeve za upravljanje kapitalom.

(b) Kratak pregled kvantitativnih podataka o onome čime se upravlja kao kapitalom. Neki

entiteti smatraju neke finansijske obaveze (na primer, neke oblike podređenih dugova) delom

kapitala. Drugi entiteti posmatraju isključujući neke komponente kapitala (na primer,

komponente koje nastaju od hedžinga tokova gotovine).

(c) Sve promene pod (a) i (b) iz prethodnog perioda.

(d) Da li je tokom perioda bilo usaglašavanja sa eksterno nametnutim zahtevima u pogledu

kapitala kojima je entitet podložan.

(e) Kada entitet nije bio u skladu sa takvim eksterno nametnutim zahtevima u pogledu

kapitala, posledice takve neusklađenosti.

Ova obelodanjivanja treba da se zasnivaju na informacijama koje se obezbeđuju interno

ključnim zaposlenima u rukovodstvu entiteta.

136 Entitet može da upravlja kapitalom na različite načine i da bude predmet određenog broja

različitih zahteva u pogledu kapitala. Na primer, konglomerat može da obuhvata entitete koji

se bave osiguranjem i bankarstvom i ti entiteti takođe mogu da posluju u nekoliko jurisdikcija.

Kada ukupna obelodanjivanja zahteva u pogledu kapitala i to kako se upravlja kapitalom ne bi

dala korisne informacije ili bi narušila razumevanje korisnika finansijskih izveštaja u pogledu

kapitalnih resursa entiteta, entitet obelodanjuje zasebno informacije za svaki zahtev u pogledu

kapitala koji je zastupljen u entitetu.

Finansijski instrumenti sa pravom ponovne prodaje emitentu klasifikovani kao kapital

136A Za finansijske instrumente sa pravom ponovne prodaje emitentu klasifikovane kao

instrumente kapitala, entitet obelodanjuje (ukoliko nije obelodanjeno na drugom mestu):

(a) zbirne kvantitativne podatke o iznosima klasifikovanim kao kapital;

(b) svoje ciljeve, politike i procese upravljanjem obaveza da otkupi ili nadoknadi instrumente

kada to zahteva držalac instrumenta, uključujući i promene u odnosu na prethodni period;

(c) očekivani odliv gotovine usled nadoknade ili otkupa te klase finansijskih instrumenata; i

(d) informacije o načinu utvrđivanja očekivanog odliva gotovine usled nadoknade ili otkupa.

Ostala obelodanjivanja

137 Entitet obelodanjuje u napomenama:

(a) iznos dividendi koje su predložene i proglašene pre nego što su finansijski izveštaji

odobreni za objavljivanje, ali koje nisu priznate kao raspodela vlasnicima kapitala u toku

perioda, kao i iznos dividende po akciji; i

(b) iznos ukupnih preferencijalnih dividendi koje nisu priznate.

138 Entitet obelodanjuje sledeće, ukoliko to već nije obelodanjeno u okviru informacija

objavljenih sa finansijskim izveštajima:

(a) sedište i pravni oblik entiteta, zemlju u kojoj je registrovan i adresu sedišta (ili mesto

obavljanja osnovne delatnosti, ukoliko se ono razlikuje od sedišta);

(b) opis prirode poslovanja entiteta i njegovih osnovnih aktivnosti;

(c) naziv matičnog entiteta i krajnjeg matičnog entiteta grupe; i

(d) ukoliko je u pitanju entitet sa ograničenim periodom trajanja, informaciju o periodu

trajanja.

Datum stupanja na snagu i prelazni period

139 Entitet primenjuje ovaj Standard za godišnje periode koji počinju 1. januara 2009. godine

ili kasnije. Ranija primena se podstiče. Ako entitet primenjuju ovaj Standard za raniji period,

obelodanjuje tu činjenicu.

139A IAS 27 (izmenjen 2008. godine) je izmenio paragraf 106. Entitet treba da primenjuje tu

izmenu za godišnje periode koji počinju 1. jula 2009. godine ili kasnije. Ako entitet

primenjuje IAS 27 (izmenjen 2008. godine) za raniji period, izmena treba da se primenjuje za

taj raniji period. Izmena treba da se primenjuje retrospektivno.

139B Objavljivanjem Finansijskih instrumenata sa pravom ponovne prodaje emitentu i

obaveze nastale tokom likvidacije (izmene IAS 32 i IAS 1) u februaru 2008. godine, izmenjen

je paragraf 138 i dodati paragrafi 8A, 80A i 136A. Entitet primenjuje ove izmene za godišnje

periode koji počinju 1. januara 2009. godine ili kasnije. Ranija primena je dozvoljena.

Ukoliko entitet primenjuje ove izmene za raniji period, obelodanjuje tu činjenicu i takođe

istovremeno primenjuje povezane izmene standarda IAS 32, IAS 39, IFRS 7 i IFRIC 2

Učešća članova kooperativnih entiteta i slični instrumenti.

139C Paragrafi 68 i 71 su izmenjeni u okviru Poboljšanja IFRS objavljenih u maju 2008.

godine. Entitet primenjuje ove izmene za godišnje periode koji počinju 1. januara 2009.

godine ili kasnije. Ranija primena je dozvoljena. Ukoliko entitet primenjuje ove izmene za

raniji period, obelodanjuje tu činjenicu.

Povlačenje IAS 1 (revidiranog 2003. godine)

140 Ovaj standard zamenjuje IAS 1 Prezentacija finansijskih izveštaja revidiran 2003, a

izmenjen 2005. godine.

http://bazapropisa.net/sr/15-mrs/mrs/1882-meunarodni-raunovodstveni-standard-mrs-1-

prezentacija-finansijskih-izvetaja.html