Medicinska škola „Beograd“

Grafički intrfejs (GUI)

Grafički interfejs Graphical User

Interface (GUI) predstavlja okruženje za

komunikaciju između korisnika i

računara na lak i jednostavan način.

Osnovni elementi grafičkog interfejsa su:

radna površina, prozori, ikone, dugmad,

paneli, meniji, dokumenti, katalozi,

aplikacije.

Radna površina (desktop)

Start dugme Traka sa zadacima

(Taskbar)

Minimizirani prozori

programa Windows Explorer

Vreme i datum

Pozadina radne

površine

Prečica (Shortcut)

Ikone

Radna površina (desktop)

Radna površina je osnovni element

grafičkog interfejsa koji obezbeđuje

efikasan pristup ka svim programima,

dokumentima i tehničkim komponentama.

Na desktopu se nalaze razne ikonice,

prozori programa, traka sa zadacima...

Ikonice su sličice koje se nalaze na radnoj

površini. One mogu biti prečice do nekih

programa, foldera ili fajlova.

Traka sa zadacima (taskbar) je linija u dnu

desktopa i sadrži minimizirane prozore

trenutno otvorenih programa. Sa leve strane

taskbar-a se nalazi dugme Start i deo sa

prečicama često korišćenih programa

(Windows Explorer, Google Chrome..)

U desnom uglu taskbar-a prikazuje se datum

i vreme

Prozor i osnovne operacije sa

prozorom

Svaki dokument, program, folder i uređaj

mogu biti predstavljeni u zasebnom prozoru.

Osnovne elemente prozora pokazaćemo

u programu Notepad

Zaglavlje

Linija menija

Minimize Maximize/Restore

Close

Klizač

Elementi prozora

Minimize – dugme u liniji zaglavlja kojim se

minimizira prozor i smešta u liniju zadataka

(taskbar)

Maximize/Restore – naizmenično menja

funkciju, ako je prozor raširen na celom

ekranu klikom na dugme se prozor smanjuje

i obrnuto (ili dvostrukim klikom miša na liniju

zaglavlja)

Close – zatvara prozor programa (alt + F4)

Promenu dimenzija prozora možete ostvariti

tako što ćete pokazivač miša dovesti na ivicu

prozora, pa kada se transformiše u

dvosmernu strelicu, pritisnite levo dugme i ne

puštajući dugme prevlačite graničnu liniju do

željenih dimenzija. Može i iz uglova prozora

Promenu položaja prozora možete ostvariti

tako što ćete miša dovesti na traku zaglavlja,

pritisnuti njegovo levo dugme i držanjem

pomerati prozor

Vežba 1. Operacije sa prozorom

Pokrenite program za obradu teksta

WordPad

(Start/AllPrograms/Accessories/WordPad)

Maximizirajte prozor klikom na dugme

Maximize

Vratite prozor na prethodne dimenzije klikom

na dugme Restore

Maximizirajte prozor dvoklikom na zaglavlje

Uvećajte horizontalnu dimenziju prozora

povlačenjem desne ivice prozora

Uvećajte vertikalnu dimenziju prozora povlačenjem donje ivice prozora

Smanjite istovremeno horizontalnu i vertikalnu dimenziju prozora povlačenjem donjeg desnog ugla

Minimizirajte prozor svodeći ga na traku sa zadacima (taskbar)

Ponovo aktivirajte prozor (klikom na njegovu ikonicu na taskbaru)

Povlačenjem zaglavlja dovedite prozor do položaja u kome će njegov desni ugao biti poravnat sa gornjim desnim uglom radne površine

Dovedite položaj prozora u levi donji ugao

desktopa

Zatvorite prozor.

Vežba 2 – uređivanje prozora na

desktopu

Otvorite redom programe Paint, Notepad i WordPad.

Kliknite desnim dugmetom miša na slobodnom delu taskbara – pojaviće se kontekstni meni

U kontekstnom meniju izaberite komandu Cascade windows – prozori će se urediti kaskadno

Ponovo aktivirajte kontekstni meni klikom na taskbar i izaberite komandu Show windows stacked – prozori će se poređati jedan nad drugim

Iz kontekstnog menija izaberite komandu

Show windows side by side – prozori će se

poređati vertikalno jedan pored drugog

Iz kontekstnog menija izaberite komandu

Show the desktop – otvoreni prozori će se

minimizirati i radna površina će se očistiti

Literatura: Računarstvo i informatika za prvi razred srednje škole, Milan

Čabarkapa