mediation en moeilijke mensen
TRANSCRIPT
MOEILIJKE MENSENAAN DE MEDIATIONTAFEL
VOOR NMV
Makiri Mual (Prisma Praktijk, Utrecht/Amsterdam)
26 november 2013
VERWACHTINGEN MANAGEN?
1. Kennis opdoen
2. Delen ervaringen / intervisie
3. Specifieke interventies
4. PE-punten
5. Collegiaal contact / persoonlijk en
professioneel
INTRODUCTIEPrisma Praktijk, ofwel mediation in een
multidisciplinaire praktijk
Introductie aan de hand van Intakeverslagen –een inkijk in de praktijk
Mediation en psychische problematiek
Toets
AANMELDINGEN - Aanmelding 1. ‘Mevrouw is obsessief compulsief en
borderline.’
- Aanmelding 2. ‘Meneer is narcist en zijn gedrag is de oorzaak van alles!’
- Aanmelding 3. ‘Mijn ex heeft een IQ van 69 (zwakzinnig) en verwaarloost ons kind (12).’
- Aanmelding 4. ´Familiegeschil in terminale fase van
familielid, vermeende paranoïdie of verstoorde
rouw?’
GEDRAG
Karakter / temperament
Opvoeding / gezin van herkomst
Cultuur (verschillen)
Penibele situatie / crisis
OEFENING: BEVRAAG ELKAAR: 15 MINUTEN
Wat ervaar je als moeilijk gedrag?
Wat denk je als je moeilijk gedrag
ervaart?
Wat voel je als je moeilijk gedrag ervaart?
Welke interventies zet je in?
ERVAREN
stem verheffen / schreeuwen / … etc
GEDACHTEN
verwijten / niet meer weten / ik wist dat het zou
gebeuren / leeg ….. Etc.
GEVOELENS
Verwarring / paniek / boosheid ….. Etc.
INTERVENTIES
Later vandaag …
2. persoonlijkheidsproblematiek en mediation
Lees de bijsluiter
Belangrijkste stoornissen in de praktijk
1e Hulp bij Moeilijke Mensen
BIJSLUITER
Oordeelkundigheid
We zijn (meestal) psychodiagnostisch niet
onderlegd
We varen vooral op – belangrijke – eigen
ervaringen
Waarde ol: gestudeerde i tuïtie
verantwoordelijkheid
Cliënten komen gedemoraliseerd binnen
Proces regie
do o harm
Gedragsregels NMI, NIP, ADR, enz.
BIJSLUITER
BEGRIPPEN – VALKUILEN VOOR DE MEDIATOR
attribution bias * confirmation bias * pars pro totohet ela g a de ate aarivlooien én luizen
Het is crisis!
* Lees ook: Zo e ik u ee aal , auteur: W. Van der Does, Spectrum, 2004
BEGRIPPEN - DE CLIËNT / PATIËNT UIT DSM IV
Persoonlijkheidsstoornissen (As-2)
Vandaag vooral:
Cluster B (dramatisch): Antisociaal, Borderline,
Theatraal en Narcistisch
PATHOLOGIE OF TREKKEN VAN
Label pathologie ( borderline, psychopaat etc.) =
uitkomst professionele diagnostiek
Iederee heeft trekke a …
en U dus ook…
OVERDRACHTSGEVOELENS
Overdracht (gevoelens van cliënt naar mediator)
Tegenoverdracht (gevoelens van mediator (daarop) naar
cliënt). Ook bewuste hantering van
overdrachtsgevoelens.
Essentie: onverwerkte conflicten die zich uiten als frictie
e stag atie i het pro es… zo el a lië t aar mediator als andersom.
INDIVIDU EN SYSTEEM
De praktijk
Gedrag is per definitie systemisch
Situatie: risis, pa iek, a hoop … -> Crisis ergroot de o der ou uit! (gehechtheid, ps-organisatie, andere concepten)
Mildere variaties in gedrag zichtbaar
Gezin van herkomst kijkt met u mee
Grofmazige patronen ontdekken
Voorkeur a ziekte-de ke pathologie Stap op de eila djes a gezo dheid
OVERWEGING AAN DE ZAAL:
WIE NIET AAN DE MEDIATIONTAFEL?
PERSONEN IN CRISIS (psychiatrisch beeld)
schizofrenie (geen ps ,maar psychotische st)
bi-polaire stoornis (stemmingsstoornis)
depressie (stemmingsstoornis)
personen met een belemmerend medicatie of
middelengebruik
laag IQ bijv. zwakbegaafden 70-85,
delinquenten (gewelds- en zedendelicten, psychopathie)
-> compos mentis
BORDERLINE
Manifesteert zich in:
regisseren en manipuleren
zich tijdelijk intens hechten, of plotseling
terugtrekken
all good – all ad externaliseren
impulsief, altijd drama!!!
ongerijmd gedrag en denken
idealiseren - devalueren
instabiel, destructief, automutilerend
Onderliggend: zwak zelfbeeld
Sterke gerichtheid op:
- vulle a i erlijke leegte- verkrijgen van controle en regie
- autonomie herwinnen
- toename van zelfwaardering
- vermijden van machteloosheid
- afweer van verlatingsgevoelens
- afweer van gevoelens van waardeloosheid
BETEKENIS VOOR DE MEDIATION
Veel heftigheid / rollercoaster
Brede range aan emoties en gevoelens (ook mediator)
Hoge mate van onvoorspelbaarheid (zo lijkt het)
´Uitbesteding van agressie´ en passief agressiviteit
Crisis (= druk) luxeert ´oud gedrag´ en ‘patronen’ Escalatiegevoelig
Zwakke onderhandelingsbereidheid
Sterk appel op regie en vermogens van de mediator
Onafhankelijkheid staat onder druk
Aanhoudende dreiging om de mediation op te breken
BORDERLINE: ONBEGRIJPELIJK HEFTIG
Interventies
• structureren
• grenzen stellen
• consequent zijn en blijven
• condities helder houden
• geregeld bevestigen van de belangrijkheid
van de werkrelatie (betrouwbaarheid,
hulpvaardigheid, eerlijk, liefde,
vriendschap, etc.)
• betrokken maar ´gesepareerd´
DRAMADRIEHOEK(AANVULLING M. MUAL, 2011)
REDDER
SLACHTOFFER
TRANSITIONAL SPACE
AANKLAGER
triomf
depressie woede
regie
SAMENVATTEND
INTERVENTIES EN ATTITUDES
Blijf nieuwsgierig naar cliënten
Stimuleer samenwerking
Versterk de samenwerkingsrelatie (alliantie)
Sluit aan bij het gedrag van de cliënt
Stap-voor-stap
Bespreek de rol van de dynamiek in de mediation(doelen)
Not knowing stance
Realiteitstoetsing
Let op! Hou altijd rekening met eventuele klachten. Dus: vertrouwelijkheid, betrouwbaarheid, administratieve bewijsvoering, kennis en navolging van reglement etc.
SAMENVATTEND
INTERVENTIES EN ATTITUDES
Clië te zij eige aar a zo el hu k estie als hu relationele dynamiek (separeren)
De mediator is en blijft tijdelijke rol vervullen
Benoem je eigen onbehagen (Ik-boodschap)
Schors wanneer je de regie kwijtraakt
Doe dat liefdevol
Onderzoek met cliënten waarom het stagneert
Stel grenzen en voorwaarden
Blijf bewust van je vermogens en beperkingen
Gebruik de tegenoverdrachtsgevoelens (ik merk dat ... )
Let op reddersdriehoek en blijf in de regiepositie
CRITERIA VOOR DOORVERWIJZING OF
STOPPEN
Onhanteerbare dynamiek – interventies werken niet
Committment ontbreekt/blijvend onduidelijk
Aanhoudend ‘ondermijnend gedrag’ zoals manipulatie en bedreiging
Onhoudbare positie als mediator
Als je er geen lol/voldoening meer aan beleefd
‘do no harm’ in het geding
Mogelijkheden:
- Co-mediation
- Supervisie / Intervisie
- Doorverwijzing gespecialiseerde psycholoog/mediator
- Ja! Er bestaan hopeloze gevallen. Trek het je niet aan!
‘MOEILIJKE MENSEN’ IN 2014
wordt in 2014 gegeven in 1-daagse vorm door Simone Kalf (Confluent.nl) en Makiri Mual (Prisma-praktijk.nl)
De training Moeilijke Mensen – gedrag of pathologie bestaat uit een 1-daagse training (16-20 personen).
De training is geaccrediteerd met 6-pe punten NMI.
Daarnaast is er een verdiepingsdag in voorbereiding om verder te trainen in met name situaties met borderline dynamiek, narcisme, vermijding en agressie. Maatwerk is ook mogelijk.
Inlichtingen: makiri,[email protected]
of bel 06-45108400