meclisi ayan - tbmm.gov.tr · daire-i ayan memurin ve müstahdemininin dört aylık tahsisatı...

6
D E V R E : 4 İ Ç T İ M A S E N E S İ : 1 Meclisi Ayan Üçüncü İnikad 19 Kânunusâni 1336 (1920) Pazratesi ÜNDERECAT Sayfa I. ZAPTI SABIK HULÂSASI 14 II. ÂZA-YI KİRAM MUAMELATI 14 Tahlifat 14 1. Rıza Tevfik Beyin resmi tahlifi. 14 İzinler 14 1. Seyyid Abdülkadir Efendinin hasta- lığına binaen izin talebi. 14 2. Müşir Mehmet Fuat Paşanın hasta- lığına binaen izin talebi. 14 3. Şerif Nazır Beyin hastalığına binaen izin talebi, 14:15 4. —• Mustafa Âsim Efendinin hastalığına binaen izin talebi. 15 5. Zaredilber Efendinin hastalığına meb- ni izin talebi. 15 6. Halil Beyin hastalığına binaen izin talebi. 15 7. Hüseyin Hüsnü Paşanın hastalığına binaen izin talebi. 15 8. Şerif Cafer Paşanın hastalığına bi- naen izin talebi. 15 III. İNTİHABAT 15 Encümen İntihabı 15 1. Maliye Encümenine âza intihabı. 15:16 IV. EVRAKI VARİDE Tezkireler 1. Tahtı silaha alınıp esnayı harbte kay- bolan memurini mülkiyye ve ilmiyye aileleri- ne tahsis olunacak maaşata dair kanun lâyi- hasının irsal kılındığı hakkında Meclis-i Me- busan Riyaseti tezkiresi. 2. — 1334 senesi Meclis-i Ayan Bütçesi- ne, Daire-i Ayan memurin ve müstahdemini- nin dört aylık tahsisatı fevkaladesi olarak 110.000 kuruş ilavesine dair kanun lâyihasının irsal kılındığına dair Meclis-i Mebusan Riya- seti tezkiresi. Telgraflar 1. Amasya Anadolu Kadınları Müda- faa-i Hukuku Vatan Cemiyetinin Meclis-i Ayan Riyasetine keşide ettiği telgraf. 2. Bafra'da vâki miting Heyeti tarafın- dan Meclis-i Ayan Riyasetine keşide olunan telgraf. V. SUAL VE CEVAPLAR Sualler 1. İzzet Fuat Paşanın, Vatanın mâruz kaldığı felaketi uzmanın istihlası için Hükü- metin ne gibi teşebbüsatta bulunduğuna dair sual takriri. Sayfa 16 16 16 16 16 16:17 17 18 18 18 TBMM KÜTÜPHANESİ

Upload: others

Post on 29-Oct-2019

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

D E V R E : 4 İ Ç T İ M A S E N E S İ : 1

Meclisi Ayan

Üçüncü İn ikad

19 Kânunusâni 1336 (1920) Pazratesi

Ü N D E R E C A T

Sayfa

I. — ZAPTI SABIK HULÂSASI 14

II. — ÂZA-YI KİRAM MUAMELATI 14

Tahlifat 14

1. — Rıza Tevfik Beyin resmi tahlifi. 14

İzinler 14 1. — Seyyid Abdülkadir Efendinin hasta­

lığına binaen izin talebi. 14 2. — Müşir Mehmet Fuat Paşanın hasta­

lığına binaen izin talebi. 14 3. — Şerif Nazır Beyin hastalığına binaen

izin talebi, 14:15 4. —• Mustafa Âsim Efendinin hastalığına

binaen izin talebi. 15 5. — Zaredilber Efendinin hastalığına meb-

ni izin talebi. 15 6. — Halil Beyin hastalığına binaen izin

talebi. 15 7. — Hüseyin Hüsnü Paşanın hastalığına

binaen izin talebi. 15 8. — Şerif Cafer Paşanın hastalığına bi­

naen izin talebi. 15

III. — İNTİHABAT 15

Encümen İntihabı 15 1. — Maliye Encümenine âza intihabı. 15:16

IV. — E V R A K I VARİDE Tezkireler

1. — Tahtı silaha alınıp esnayı harbte kay­bolan memurini mülkiyye ve ilmiyye aileleri­ne tahsis olunacak maaşata dair kanun lâyi­hasının irsal kılındığı hakkında Meclis-i Me­busan Riyaseti tezkiresi.

2. — 1334 senesi Meclis-i Ayan Bütçesi­ne, Daire-i Ayan memurin ve müstahdemini-nin dört aylık tahsisatı fevkaladesi olarak 110.000 kuruş ilavesine dair kanun lâyihasının irsal kılındığına dair Meclis-i Mebusan Riya­seti tezkiresi.

Telgraflar 1. — Amasya Anadolu Kadınları Müda-

faa-i Hukuku Vatan Cemiyetinin Meclis-i Ayan Riyasetine keşide ettiği telgraf.

2. — Bafra'da vâki miting Heyeti tarafın­dan Meclis-i Ayan Riyasetine keşide olunan telgraf.

V. — SUAL VE CEVAPLAR Sualler

1. — İzzet Fuat Paşanın, Vatanın mâruz kaldığı felaketi uzmanın istihlası için Hükü­metin ne gibi teşebbüsatta bulunduğuna dair sual takriri.

Sayfa 16 16

16

16 16

16:17

17 18 18

18

TBMM KÜTÜPHANESİ

Meclisi Ayan 1:3 19 Kânunusâni 1336 1920) C : 1

BİRİNCİ CELSE Küşad Saati : 2.30

REİS : Tevfik Paşa KÂTİPLER : Faik Bey, Nuri Bey, Arif Hikmet Paşa

REİS — Ekseriyet var, Meclis açıldı. Zaptı sabık hulâsasını okutuyorum.

I. — ZAPTI SABIK HULÂSASI

İKİNCİ İNİKAD

15 Kânunusani 1336 Perşembe Tevfik Paşa Hazretlerinin Riyasetinde inikad ede­

rek zaptı sabık hulâsası kıraat ve kabul edildi. Süleyman El-Bostani Efendi, Ömer Rüştü Paşa,

Reşit Âkif Paşa, Rıza Tevfik Bey ve Legofet Efendi­nin hastalıklarına binaen izin talepleri Divanı Riya­sete havale kılındı.

Hamdi Efendinin resmi tahlifi icra edildi. Zabıta-i Sıhhiyye-i Hayvaniyye hakkındaki karar­

namenin irsal kılındığına dair Meclis-i Mebusan Ri­yaseti tezkiresi Encümene havale olundu.

Azayı kiramın Şubelere tefriki yapıldı. İnikada nihayet verildi.

Reis

Tevfik Paşa

Kâtip Faik

Kâtip Nuri

Kâtip Arif Hikmet

REİS — Bir mütalâa var mı? («Hayır» sesleri). Zaptı sabık hulâsası aynen kabul olundu.

II. — ÂZA-YI KİRAM MUAMELATI

Tahlifat /. — Rıza Tevfik Beyin resmi tahlifi. REİS — Rıza Tevfik Beyefendi henüz tahlif edil­

mediler. Kendileri buradadır, lütfen kürsüye teşrif buyursunlar.

(Rıza Tevfik Beyin tahlifi icra edildi).

İzinler 1. — Seyyid Abdülkadir Efendinin hastalığına bi­

naen izin talebi. REİS — İzin talebini okutuyorum.

Meclis-i Ayan Riyaseti Celilesine 20 günden beri esiri firaş olup, şehri halin niha­

yetine kadar gelemeyeceğimden müsaade buyrulma-sını istirham eylerim efendim.

Ayandan Seyyit Abdülkadir

REİS — Divanı Riyasete havale olundu. 2. — Müşir Mehmet Fuat Paşanın hastalığına bi­

naen izin talebi.

REİS — İzin talebini okutuyorum.

Ayan Riyaseti Fahimanesine Bir haftadan beri boğaz ve kulağımdan muztarip

bulunduğumdan, tabibim yarın çıkmamaklığımı söy­lemiş ise de, Meclise azimete gayret edeceğimi, şayet mümkün olamaz ise mazur görüleceğim cevaben mâ­ruzdur.

Müşir Mehmet Fuat

REİS — Divanı Riyasete havale olundu. İZZET FUAT PAŞA — Bendeniz de bir takrir

verdim. REİS — Bunlar okunduktan sonra takririniz de

okunacaktır. 3. — Şerif Nazır Beyin hastalığına binaen izin ta­

lebi. REİS — İzin talebini okutuyorum.

Meclis-i Ayan Riyaseti Celilesine Tebrik telgrafımda mazurum demiştim. Rahatsız­

lığıma binaen maalesef birkaç içtimada bulunamaya­cağım arz olunur. Ferman.

Ayandan Şerif Nasır

14 —

TBMM KÜTÜPHANESİ

Meclisi Ayan İ : 3 19 Kânunusâni 1336 1920) C : 1

REİS — Divanı Riyasete havale olundu, 4. — Mustafa Âsim Efendinin hastalığına binaen

izin talebi.

REİS — İzin talebini okutuyorum.

Fındıklı'da Heyet-i Ayan Riyaseti Celilesine Çarşamba günü asarı tavazzuh eden hastalığımın

devamına binaen bugün dahi Heyette isbatı vücut edi­lemeyeceği mâruzdur.

Mustafa Âsim

REİS — Divanı Riyasete havale olundu. 5. — Zaredilber Efendinin hastalığına mebni izin

talebi.

REİS — İzin talebini okutuyorum. Dersaadet Meclis-i Ayan Riyaseti Celilesine

Ahvali hazıra-i sıhhiyyemin şu mevsimi şitada mu­tedil havaya malik olan İzmir'e muzaf Karşıyaka Ka-riyesinde ikametimi .istilzam eylediği etibbaca ifade edilmiş olduğundan, rüfekayı kiramın iki ay için bu­rada ikametime müsaade buyurmalarını istirham ey­lerim.

Ayandan Zaredilber

REİS — Divanı Riyasete havale olundu. 6. — Nail Beyin hastalığına binaen izin talebi. REİS — İzin talebini okutuyorum.

Meclis-i Ayan Riyaseti Celilesine Hastalığım imtidat ettiği cihetle devamda mazur

tutulmamı istirham ederim. Nail

REİS — Divanı Riyasete havale olundu. 7. — Hüseyin Hüsnü Paşanın hastalığına binaen

izin talebi. REİS — İzin talebini okutuyorum.

Ayan Riyaseti Celilesine İki günden beri rahatsızım; gelemeyeceğim mâruz­

dur. Ayandan

Hüseyin Hüsnü REİS — Divanı Riyasete havale olundu. 8. — Şerif Cafer Paşanın hastalığına binaen izin

talebi. REİS — İzin talebini okutuyorum.

Ayan Riyaseti Celilesine Devletlü Efendim Hazretleri Rahatsızlığım devam etmekte olduğundan bir ay

kadar tedaviye muhtacım. Müsaade-i Riyasetpenahi-lerini rica ederim.

Ol babta emir ve ferman hazret-i men lehül em­rindir.

19 Kânunusani 1335 Ayandan

Şerif Cafer REİS — Divanı Riyasete havale olundu.

III. — İNTİHABAT

Encümen İntihabı 1. — Maliye Encümenine âza intihabı. REİS — Bugün meşgul olacağımız en mühim me­

sele, Maliye Encümeni intihabıdır. Şimdi intihaba baş­layacağız.

Azanın adedi 10 olacak, değil mi efendim? («Evet» sesleri).

MAHMUT PAŞA — Diğer Encümenlere intihap edilecek azanın adedini de tespit edelim.

6'şar âza kifayet eder. Encümenlerin adedi azası­nı tespit etmek, Heyet-i Umûmiyyeye aittir.

REİS — Pekâlâ, adedi tayin olunsun, 6'şar âza olacak.

Şimdi Maliye Encümenini intihap edelim. AZARYAN EFENDİ — 10 âza mı? REİS — Evet. RIZA PAŞA (Topçu Feriki) — Heyet-i Vükelâya

dahil bulunan rüfeka da intihap edilecek, değil mi efendim?

REİS — Devam edebilirlerse pek iyi olur. ADİL BEY — Müsaade buyurulur mu efendim?

Maliye Encümeni her vakit meşgul olacaktır. Bu En­cümende, daima devam edecek zevatı kiramın bulun­ması lâzım gelir. Âza devam edemezse bilmem Encü­menin faaliyetine halel gelir mi, gelmez mi? Bu, düşü­nülmeye muhtaçtır.

TEVFİK BEY (Maliye Nâzın) — Devam edemez­ler zannederim.

REİS — O halde, Vükelâdan olan zevat bu En­cümene intihap edilmesin, çünkü, gelemeyecek.

AZARYAN EFENDİ — Şimdiye kadar Vükelâ­dan olanları intihap etmedik, çünkü devam edemez­ler, mazurdurlar.

REİS — Lütfen reylerinizi istimal buyurunuz. (Reyler toplandı). REİS — Reyini istimal etmeyen var mı? («Yok»

sesleri). Rey istimali muamelesi hitam buldu.

— 15

TBMM KÜTÜPHANESİ

Meclisi Ayan İ : 3 19 Kânunusâni 1336 1920) C : 1

Şimdi reylerin tasnifi icra edilecektir. ADİL BEY — Bu intihaba ait âra tasnif edilin­

ceye kadar, bir taraftan da diğer Encümenlerin ade­dini müzakere etsek muvafık olmaz mı?

REİS nacak.

Diğer Encümenler, şubelerce intihap olu-

ADİL BEY — İntihap şubelerde olacak, ama aza­nın adedi Heyet-i Umûmiyyede tayin edilecek.

REİS — Adetleri 6 olacak, kabul edildi. ADİL BEY — 6'şar kabul olundu mu?

REİS — Öyle teklif olundu idi. Kabul buyuruldu mu? («Evet» sesleri).

MAHMUT PAŞA — Evet, 6'şar âza olacak. ADİL BEY — Pekâlâ efendim. (Reyler tasnif edildi). REİS — Maliye Encümenine intihap olunan ze­

vat : Adedi âra 36, ekseriyeti mutlaka 19'dur. Halim Bey 32, Damat Arif Hikmet Paşa 32, Damat Halit Bey 28, Ziya Paşa 24, Mahmut Paşa 23, Aram Efen­di 23, Faik Bey 22, Aristidi Paşa 22, Rifat Bey 21, Nuri Bey 20 reyle intihap olundular.

IV. — EVRAK-I VARİDE

Tezkireler /. — Tahtı silaha alınıp esnayı harbte kaybolan

memurini mülkiyye ve ilmiyye ailelerine tahsis olu­nacak maaşata dair kanun lâyihasının irsal kılındığı hakkında Meclis-i Mebusan Riyaseti tezkiresi.

REİS — Meclis-i Mebusan Riyasetinin tezkiresi­ni okutuyorum.

Meclis-i Ayan Riyaseti Celilesine Tahtı silaha alınıp, esnayı harpte kaybolan memu­

rini mülkiyye ve ilmiyye ailelerine tahsis olunacak maaşât hakkında Hükümetçe tanzim ve batezkere-i samiyye irsal kılınan lâyiha-i kanuniyye Muvazene ve Kavanini Maliyye Encümenlerinde tetkik olunduk­tan sonra Heyet-i Umûmiyyede ledel müzakere ay­nen kabul edilmiş olmakla nüsha-i mübeyyezesi, es­babı mucibe lâyihası ve Encümen mazbataları ile bir­likte leffen takdim kılındı.

Ol babda emir ve ferman Hazret-i menlehül em­rindir.

15 Rabiülevvel 1337 ve 19 Kânunuevvel 1334

Meclis-i Mebusan Reisi Halil

NURİ BEY — Maliye Encümenine.

REİS — Maliye Encümenine havale olundu. 2. — 1334 senesi Meclis-i Ayan Bütçesine, Daire-i

Ayan memurin ve müstahdemininin dört aylık tahsi­satı fevkaladesi olarak 110.000 kuruş ilavesine dair kanun lâyihasının irsal kılındığına dair Meclis-i Me­busan Riyaseti tezkiresi.

REİS — Meclis-i Mebusan Riyasetinin tezkiresi­ni okutuyorum.

Meclis-i Ayan Riyaseti Celilesine Daire-i Ayan memurin ve müstahdemininin dört

aylık tahsisatı fevkaladesi olarak 110 bin kuruşun

Meclis-i Ayan Bütçesine ilavesi hakkında varit olan 26 Teşrinisani 1334 tarih ve 20/3 numaralı tezkere-i aliyye-i riyasetpenahileri üzerine Muvazene-i Maliy­ye Encümenince tanzim kılınan lâyiha-i kanuniyye Heyet-i Umûmiyyece aynen kabul edilmiş olmakla nüsha-i mübeyyezesi leffen takdim kılındı.

Ol babta emir ve ferman hazret-i menlehül em­rindir.

17 Rabiülevvel 1337 ve 21 Kânunuevvel 1334

Meclis-i Mebusan Reisi Halil

REİS — Maliye Encümenine havale olundu.

Telgraflar /. — Amasya Anadolu Kadınları Müdafaa-i Hu-

kuk-u Vatan Cemiyetinin Meclis-i Âyân Riyasetine keşide ettiği telgraf.

REİS — Teigrafnameyi okutuyorum.

Âyân Riyasetine İzmir Vilâyetimizin ahkâm-ı mütareke ve en basit

kavâid-i hukuki yy e pâyimâl edilerek işgali keyfiyeti aynı zamanda huzur ve müsâlemet-i âlemi dâima tehdit edecek bir vaziyette olduğundan, bu gayritabiî şekli tashih suretinde bir harekete muntazır iken Ma-raş ve Ayıntap havalisinde kati ve hetk-i ırz gibi gay­ri insanî muamelât şiddetle icra ediilyor. Bir taraftan harb-i umumînin müsebbiblerini sefâlet-i âmmeyi bâis olmak töhmetiyle taht-ı muhakemeye alınarak tecziyeyi düşünen Avrupanın, diğer taraftan aynı ha­

reketleri tevlit edecek esbab ve avâmili ihzar ettiği görülüyor. Sulh Komisyon-u Âiîsince mukadderatı­mız karîben tâyin edileceğinden, eczâ-yı memâlikimi-zin hiçbir cüzünün bizden iftirakına rıza göstermeye­rek, icabında sevgili topraklarımız için erkeklerimi-

- 16 —

TBMM KÜTÜPHANESİ

Meclisi Ayan 1 :3 19 Kânunusâni 1336 1920) C : l

zin yanı başında öleceğimizi şimdiden enzâr-ı âmme­ye vazeyleriz.

18 Kânunusâni 1335 Amasya Anadolu kadınları

•Müdafaa-i Hükûk-u Vatan Cemiyeti

'REİS — Malûmat olmak üzere gönderiliyor. 2. — Bafra'da vâki miting Heyeti tarafından Mec­

lis-i Âyân Riyasetine keşide olunan telgraf.

REİİiS — Telgrafmamıayii dkurtuyorum.

Dersaadette Meclis-i Âyân Riyâset-i Celilesine Dîn-i Mübinimizin ahkâm-ı celilesinden olarak en

satvetli ve kavî zamanlarımızda bile hükûk-u şahsiy-ye ve milliyyelerine hürmet ve her türlü serbestiyle mukavele ettiğimiz ve bilâkayduşart kardeş nazariyle baktığımız anâsır-ı gayrim üşümenin İzmir'de yarım asırdan beri tevali ettirdikleri teşvikârâne ihtilâlleri Avrupa diplomasisince dahi hafî olmadığı Cihanını malûmudur. Bu yüzden Müslümanların gasb-ı emval, hukûk-u diniyyeleriyle hakk-ı tarih ve millî mahiyeti Anadoluda anlamayan bir fert kalmamıştır. Esnâ-yı mütarekede yükselen milliyet prensipleri esâsâtı bunu teyit eden Muhterem Vilson Teklif âtının 12 nci maddesine itimâden sulh ve sükûna muhtaç olan Türkiye bilâtereddüt mütarekeye girişmiş idi. Ferdâ-yı mütarekeden beri 13 aydır taraf yapılan işgaller ve tevali eden het'k-i ırz ve gasb-ı mâl ve ifnâ-yı hayat hadisâtı yetişmiyormuş gibi, bu sefer de Payitahtı­mız, Sevgili İstanbul'umuz üzerindeki hakkımıza te­câvüz edilmek kastının matbuata ihsas edildiğini gö­rüyor ve öğreniyoruz. Bir asırdan beri kendi Anayur­du haricinde Makâm-ı Hilâfetin ve Hükûmet-i Os-maniyye hukûk-u meşruasının muhafaza ve müdafaa­sı azmiyle rahat yüzü görmeyen biz Anadolulular, her milletten ziyade sulh ve sükûna muhtaç bulundu­ğumuz bu anda, istiklâliyet-i tâmmemize ve tamami-i mahfuziyyetimiz ile kaim olmayacak ve hakk-ı haya­tımızın bu suretle didiklenmesine karşı seve seve ölüm kucağına atılacağımızı âlem-i medeniyete bir ke­re daha ismâ için bugün Bafra'da bu haber-i elîmi duyan her Müslüman, binlerce çiftçi ve esnaf top­lanarak atîdeki mukarrerâtını, Miting Heyeti imzasiy-le Makâm-ı Hilâfet-i Uzmaya ref ve takdim kılınmak üzere Makâm-ı Sadarete, Meclis-i Millimize, Mahâ-fil-i Resmiyye ve Matbuata ve Hükûmât-ı Ecnebiyye Mümessilleri vasıtasiyle Sulh Konferansına ve âlem-i medeniyyete neşir ve ilân eder.

1. — Bütün Şark ve Garbın mukadderât-ı müs-takbelesine hâkim olmak isteyen sulh konferansı beynelmilel mesaili, mütareke gününde Müslüman ve Türklerde kalan mıntika-i malûme dahilinde ekseri-yet-i kahire hukukuna riayetle ve b'innetice tamami-i istiklâliyet-i mülkiyyeye hürmetle Şark'ta müsalamet ve sükûnetin takririne imkân bulunabileceğini velev bir lâhza olsun diplomasi âlemini düşünmeye mec-'burdur.

2. —- İstanbul'da beş asırdan beri asâr-ı meşhu-desi ile payidar kalan Halife-i Muazzamımız sevgili Hakkânımızın iftirak kabul etmez bir kül olarak hu-kuk-u mukaddesi ve taammesinin biz müslüman ve Türklerin en büyük hakk-ı mukaddesleri olduğundan, bu uğurda hiç bir düşünceye mağlûp olmayarak bir asırdan beri olduğu gibi bugün de silâhbedest ola­rak ölüm kucağına atılacağımıza Kur'an-ı Azîmûşâna kasem ederek arz eder ve ahdimizde ısrar eyleriz.

3. — Türk'ün necâbet ve şefkati Hilafete leke sür­mek isteyen ve onu mezara koymak sadedinde uğra­şan ve çalışan ve her hakkını bilapervâ çiğnemeye kastedenlere karşı Türk'ün ölmediğini sem'i ittilâına isal eder ve en güzel iskelelerimizi elimizden almak ve iktisaden bizi mahvetmek siyasetinin payidar olama­yacağını ve uhud-u atikanın bari elîmi altında her an zehirli hançer gibi yüreğimize saplanan bu teca­vüzlere artık tahammülümüzün kalmadığını sulh kon-feransınca nazar-ı dikâete alınmasının pe'k mübrem bulunduğunu kemâl-i heyecanla neşir ve ilân eyleriz.

Miting Heyet-i Reisi Çakırzâde Dursun

Hacı Mustafa Nuri Çakırzâde Rahmi

Hasan Kudret! Mehmed

Heyetten Zihnizâde İsmail

Çelebizade Hacı Tevfik Hacı İbrahim

Boyacızâde Süleyman Hilmi

Reşafi

RIZA PAŞA (Topçu Feriki) — Ahalimizin bu hissiyatı minküllilvücüh şâyân-ı şükrandır.

MAHMUT PAŞA — Teşekkür ederiz efendim. NURİ BEY — Bu telgraflar Hükûmet-i seniyye-

ye tebliğ olunsa pek iyi olur. «Heyet-i Âyânda bu tel­graflar okundu, sükût ile geçiştirildi» denilmesin. («Pek doğru» sesleri)

HALİL BEY (Dâmâd) — Tebliğ olunsa pek: iyi olur.

REİS — Pek âlâ.

— 17 —

TBMM KÜTÜPHANESİ

Meclisi Ayan t : 3 19 Kânunusâni 1336 1920) C : 1

V. — SUAL i

Sualler 1. — İzzet Fuat Paşanın, Vatanın mâruz kaldığı

felâket-i uzmanın istihlası için Hükümetin ne gibi te-şebbüsatta bulunduğuna dai r sual takriri.

REİS — İzzet Fuat Paşanın takririni okutuyorum. Meclis-i Âyân Riyâset-i Celilesine

Vatanımızın maruz olduğu felâket-i uzamadan istihlasi yolsuzluklara acilen nihayet verilmesine mü­tevakkıf olduğuna nazaran bu babda ne düşünmek: ve ne gibi teşebbüsat'ta bulunduğuna dair Hükümetten malûmat-ı lâzime ve âcile talep olunmasını teklif ederim.

Ayandan Keçecizade İzzet Fuat

İZZET FUAT PAŞA — Müsaade buyurur musu­nuz? Efendim, beyanatım için müstâcelen bir celse-i hafîyye talep ederim.

NAİM BEY —• Bu taleplerine iştirak ediyoruz efendim.

REİS — Bir takrir var, okutuyorum. Riyâset-i Celileye

İzzet Fuat Paşa hazretleri tarafından vukubulan celse-i hafiyye teklifine iştirak ederiz.

Sabri Mustafa Zeynel Abidin Vasfi

Hamdi Azaryan Ahmel Naim

RIZA PAŞA (Topçu Feriki) — Efendim, müsaa­de buyuruluyor mu? Paşa hazretlerinin celse-i hafîyye teklifi muvafıktır.

Fakat hükümet burada mevcud bulunmalı ki ve­recekleri izahatan onların da malûmatı olsun.

REİS — Tabiî. RIZA PAŞA (Topçu Feriki) — Onun için bu tek­

lifi Hükümete tebliğ edelim, malûmatları olsun. Akte-dilecek bir celse-i hafîyyede paşa hazretleri nokta-j nazarlarını izah buyururlar.

İZZET FUAT PAŞA — Zannediyorum Sadrazam Paşa Hazretleri buradadırlar.

RIZA PAŞA ı(Topçu Feriki) — Resmen tebliğ edelim.

'E CEVAPLAR

MUSTAFA SABRİ EFENDİ — Tabiî Hüküme­tin huzuru lâzımdır efendim.

RIZA PAŞA ı(Topçu Feriki) — Tebliğ olunsun ve gün tâyin edilsin.

REİS — İştirak buyuruluyor mu? («Hay hay» sesleri)

İZZET FUAT PAŞA — Bendeniz acilen tebliğ olunmasını isterim. Çünkü şu bulunduğumuz dakika­lar ve saatler asırlar demektir.

REİS — Tabiî icâbına bakılacak efendim. Şimdi başka bir şey var mı?

RIZA PAŞA (Topçu Feriki) — Rıza Tevfik Bey­efendinin tahlifi kaldı.

REİS — Rıza Tevfik Bey değil mi? Tahlif olun­du.

Şimdi şubelerde Encümenlerin intihabı olacak. Encümenlerin intihabı olacak. Encümenlerden gele­cek işlere göre içtimâ-ı umûmî aktederiz. Şu halde ge­lecek cumartesi gününe kadar bekleyelim. İş olmadı­ğından o güne kadar içtimaa lüzum kalmıyor.

RIZA PAŞA (Topçu Feriki) — Müsaade eder misiniz? Şimdiye kadar temaül vardır; bir Ariza-i Ce­vabiyye Encümeni teşkil edilir ve ariza-i cevabiyye müsveddesi serîan yazılır ve ikmâl edildiğini mütea-

t kip Heyet-i Âyân içtima eder ve müzakere eylerdi. . Şimdi Ariza-i Cevabiyye Encümeni intihab edil­

sin, ne vakit işlerini ikmâl ederlerse Makam-ı Riya­sete arz etsinler, Heyet-i Âyân içtimaa davet edilsin.

REİS — Bu Encümen Heyet-i Umûmiyyede mi intihab olunacak («Hayır, Şubelerde» sesleri) Zâten şubeler tefrik olundu, orada intihab ederler, ondan sonra müzakere olunur. Gelecek içtimâ-ı ne güne ta­lik edelim? Cumartesi muvafık mı?

ÖMER RÜŞTÜ PAŞA — Cumartesi fena değil. RIZA PAŞA (Topçu Feriki) — Perşembeye diye­

lim de iş olmazsa Şubelerde içtimâ ederiz. REİS — Kabul buyuruluyor mu? («Kabul» sesle­

ri) Bugün başka bir şey yok, inikada nihayet veril­di.

Hitam-ı İnikad Saat : 3.45

— 18 —

TBMM KÜTÜPHANESİ