J.U MJEOVITA SREDNJA KOLA IVINICE ELEKTROTEHNIKA KOLA

MATURSKI RAD

PREDMET: ELEKTRINE MREZE

TEMA: SAMONOSIVI KABLOVSKI SNOPOVI

profesor:SAMIR JAGODI Radio : Muamer Brcaninovic

Page 1

ivinice,maj 201

UVOD

Izgradnja izoliranih nadzemnih elektroenergetskih mrea sa samonosivim kabelskim snopom danas je u razvijenim industrijskim zemljama gotovo potpuno istisnula klasinu niskonaponsku mreu s golim vodiima. Prednosti u tehnikom, ekonomskom i estetskom smislu uvjetovale su da je ovaj tip niskonaponske mree dobije iroku primjenu.Pojedina rjeenja predstavljaju dio tipskih rjeenja proizvoda za nosna ovjeenja, zatezna zavjeenja i spojnu opremu koja se najee koristi u praksi izgradnje niskonaponskih vodova (0,4 kV) i srednjenaponskih vodova (10 i 20 kV) koji se izvode samonosivim kabelskim snopom (SKS).Samonosivi kabelski snop koristi se za distributivne niskonaponske nadzemne mree u gradskim, prigradskim i seoskim podrujima, za privremeno i trajno napajanje udaljenih objekata i naselja te za nadzemne kune prikljuke. Razvojem kablovske tehnologije dolo se da novog tipa samonosivog kablovskog snopa pogodnog za primenu u mreama napona 10, 20 i 30 kV. Kablovski snop se moe primeniti za izgradnju elektrinih mrea : SKS obezbjeuje veliku pogonsku sigurnost I zahtjevaju relativno male pogonske trokove odravanja,zbog toga imaju sve veu primjenu u niskonaponskim mreama.

Page 2

SAMONOSIVI KABLOVSKI SNOPOVIOPIS KONSTRUKCIJE

Samonosei kablovski snop-SKS se sastoji od tri jednoilna kabla tipa XHP(XHE) 48 - A, pouenih oko noseeg izolovanog elinog ueta. Jednoilni kabl se sastoji od kompaktiranog aluminijumskog provodnika koji je izolovan umreenim polietilenom, sa poluprovodnim slojevima ispod i iznad izolacije, elektrine zatite od bakarne ice sa kontraspiralom od bakarne trake, separatora od poliester trake i spoljanjeg plata od polivinilhlorida, ili polietilena crne boje. Nosee ue se sastoji od elinog provodnika koji je izolovan polivinilhloridom ili polietilenom crne boje.ila: Provodnik izolovan UPET-om sa poluprovodnim slojevima ispod i preko izolacije. Elektrina zatita: Omot od bakarnihica i kontraspirala od bakarne trake. Zatita od prodora vode: Bubree trake ispod i preko elektrine zatite, sa moguom aluminijum-kopolimer folijom ispod spoljnog plata.Plat: Ekstrudovana PE masa crne boje.Nosea ila: elino pocinkovano ue preseka 50 mm izolovano PE masom crne boje.Kablovski snop: ile pouene oko nosee ile 1. Fazni vodi: Kompaktirano aluminijsko okruglo ue presjeka 16, 25, 35, 50 i 70 mm2 2. Nulti vodi: Kompaktirano okruglo ue izraeno od aluminijske legure AlMg 1 (1% magnezija) nazivnog presjeka 71,5 mm2 ili aluminijske legure AlMgSi nazivnog presjeka 70 mm2 ili 54,6 mm2. 3. Izolacija: crna XL PE masa.

Page 3

SAMONOSIVI KABLOVSKI SNOP SA IZOLACIJOM OD XLPE

Konstrukcijske oznake

Karakteristike vodia

Podruje i mjesto uporabe Za distributivne niskonaponske nadzemne mree u gradskim, prigradskim i seoskim podrujima, za napajanje udaljenih objekata i naselja privremenog i trajnog karaktera, za nadzemne kucne prikljuke. Osnovne znaajke faznih ila i nul vodia

Page 4

Tipska oznaka: X00-A bez nosivog vodia X00/0-A s nosivim vodiem Nazivni napon: 1 kV Ispitni napon: 3 kV Opis konstrukcije: Fazni vodi: kompaktirano aluminijsko okruglo ue presjeka 16, 25, 35, 50 i 70 mm2 Izolacija: XLPE masa crne boje Nulti vodi: kompaktirano okruglo ue, izraeno iz aluminijske legure AlMg1 nazivnog presjeka 71,5 mm2 ili aluminijske legure AlMgSi nazivnog presjeka 70 mm2 Mjesto i uporaba: Kabeli su namijenjeni za distribuciju elektrine energije u gradskoj mrei i u industriji, za osvjetljenje cesta.Koriste se takoer kao prikljuni kabeli. Postavljaju se na stupove, konzole, fasade kua, na drvene i eljezne konstrukcije.

Page 5

POLAGANJE I PRIMJENA SKS

SKS polazemo na drvene ,eline i betonske stubove pomou: -unirvezalni nosa -zatezne stezaljke -nosne stezaljke Razmak izmeu stubova najee je 40-60m,a max 80m. Kune prikljuke izvodimo pomou sks I to jednofazne sa Al vodiima 2x16 mm I trofazne sa Al vodiima 4x16 mm Max raspon za kune prikljuke je 30 m. SKS moemo polagati na fasadu,zavisno od mjesta primjene . SKS se polae na sledei nain: U starijim gradovima sa uskim ulicama sks se uvruje uz fasadu zgrade na udaljenosti 3 cm od fasade na noseim obujmicama koje se postavljaju na rastojanju pola metra. Pridravanjem snopa uz fasadu i to tako to se se snop zatee izmeu zateznih nosaa izmeu kojih se postavljaju pridrni nosai na rastojanjima od 6-12 m. Uvrivanjem za samonosivi neutralni provodnik to se koristi kod niskonaponskih mrea na stubovima i ujedno predstavlja najpogodniji nain vjeanja samonosivog kablovskog snopa(sks). U umskim reonima gde je zabranjeno seenje drveta radi postavljanja golog vazdunog voda; na movarnim i kamenitim terenima gde je kopanje rovova jako oteano i skupo;uz morsku obalu i u zagaenim morskirn oblastima gde se kod golih vodova javlja veliki broj greaka na izolatorima za povezivanje gradilita, pri emu se izbegavaju zatitne zone propisane za dalekovod, kao i oteenja na podzemnim kablovima koja mogu nastati uticajem oveka ili mehanizacije;na drugim mestima gde je oteano polaganje kablova u zemlju i gde je ekonominija ugradnja samonosivog kablovskog snopa

SAMONOSIVI KABLOVSKI SNOP X00/OPage 6

PRIMENA:U nadzemnim razvodnim niskonaponskim mreama, za kune prikljuke, osvetljenje ulica, sportskih terena, javnih i drugih objekata kao i u industrijskim prostorijama i pogonima za napajanje niskonaponskih potroaa.

PROVODNIK:Fazni provodnici, nulti nenosivi provodnik i provodnici za osvetljenje izrauju se kao presovana aluminijumska uad, klase 2, JUS N.CO.015. Nulti nosivi provodnik izrauje se kao presovano alu-elino ue 61/10 mm2/ mm2. Prekidna sila minimum 17000 N.

IZOLACIJA:lzolacija se izrauje od ekstrudovane termostabilne mase na bazi umreenog polietilena, tip XI-3, JUS N.CO.195 sledeih karakteristika: Maksimalna dozvoljena temperatura u trajnom reimu rada C Maksimalno dozvoljena temperatura pri kratkom spoju u trajanju do 5 sec C Minimalni specifini zapreminski otpor W -cm Zatezna vrstoa kp/cm2 Prekidno izduenje % Otporna prema kiselinama, bazama, uljima, ozonu, habanju i 90 250 1014 200 350

atmosferalijama.

SAMONOSIVI KABLOVSKI SNOP:

Page 7

Fazne ile, nulta ila i ile za osvetljenje su pouene u snop. Izrada, ispitivanje i isporuka prema JUS N.C5.251. SKS se koristi na dva osnovna naina: - polaganjem na stubovima - polaganje direktno na fasadama zgrada

Polaganje SKS na stubovima izvodi se pomou nosivih, ugaonih i zateznih elemenata za veanje. Polaganje na fasadama zgrada mogue je izvesti sa zategnutim ili slobodno poloenim snopom. Prikljuak potroaa izvodi se kao jednofazni preseka 2 x 16 mm2 ili trofazni preseka 4 x 16 mm2. Niskonaponska mrea izvedena samonosivim snopom se kao i klasina nadzemna mrea titi od prenapona i struja kratkog spoja. SKS se ne sme polagati u zemlju

* Sve konstrukcije predviene JUS N.C5.251. Na zahtev mogu se izraditi i druge konstrukcije. ** Temperatura noseeg provodnika je ograniena na 180 C zbog termikog otputanja alu-elinog ueta na vioj temperaturi *** Oznaka snopa bez nultog nosivog provodnika je XOO-A. **** Trajno dozvoljena struja je raunata za temperaturu 30 C.

Page 8

Temperatura okoline Faktor

C -

15 1,12

20 1,08

25 1,03

30 1,00

35 0,96

40 0,92

Prednosti mree izvedene SKS-om u odnosu na klasinu nadzemnu mreu su sledee: - Mrea je potpuno izolovana i omoguuje se rad pod naponom. - Sigurnosna udaljenost voda od objekata je znatno manja

- Polaganje SKS moe se izvesti u parkovima i vrtovima bez prosecanja trase. - Stubovi za SKS - vodove su krai od stubova za klasine nadzemne vodove. - Rasponi kod mrea sa SKS-om su vei. - Montaa mrea sa SKS-om se izvodi bre. - Ima se vea pogonska sigurnost. - Nema opasnosti od sluajnih dodira mree pod naponom. - Trokovi odravanja mree sa SKS-om su minimalni. Industrija kablova u Jagodini daje sve potrebne informacije i prua kompletan servis u pogledu izbora kablova i pribora, a na zahtev vri i kompletnu montau SKS-a

PRIKLJUENJE SKS-om NADZEMNE

NN

MREZE

Page 9

Page 10

Page 11

S obzirom na vrstu niskonaponske mree, ureenost terena, poloaj objekta koji se prikljuuje te planirano vrno optereenje, prikljuci individualnih objekata mogu se izvoditi: a) Podzemno, energetskim kabelom: - s niskonaponske kabelske mree - s niskonaponske nadzemne mree. b) Samonosivim kabelskim snopom: - s niskonaponske nadzemne mree izvedene golim vodiima - s niskonaponske nadzemne mree izvedene samonosivim kabelskim snopom

1.Prikljuak individualnoga stambenog objekta izvodi se preko : - kunog prikljunog ormaria (KPO), ili - preko prikljuno-mjernog ormaria (PMO). Nain prikljuka individualnog stambenog objekta na elektroenergetsku mreu definira distributer elektroenergetskom suglasnou. Poetna toka prikljuka individualnoga stambenog objekta moe biti: - odvojno mjesto na niskonaponskoj zranoj mrei - razvodni ormar niskonaponske mree - kuni prikljuni ormari (KPO), odnosno prikljuno-mjerni ormari (PMO) - kuni prikljuni ormari (KPO) individualnog stambenog objekta Krajnja toka prikljuka je: - KPO individualnog stambenog objekta ili - PMO individualnog stambenog objekta

Page 12

OPREMA ZA SKS

U ponudi opreme za zavjeenje niskonaponskog samonosivog kablovskog snopa imamo univerzalne aluminijske konzole,zatezne i nosive stezaljke. Univerzalna aluminijska konzola tip:UA 10,slui za prihvat nosvog i zateznog zavjeanja NN samonosivog kablovskog snopa na drvenim ili betonskim stubovima. Izraena je od aluminijske legure postupkom livenja pod pritiskom.Izborom legure je prema DIN 1725,postupkom livenja pod pritiskom obezbjeuje odline mehanike osobine.

Aluminijska nosiva stezaljka,NA 15,skui za nosivo zavjeenje NN kablovskog snopa sa nosivim provodnikom. Izraena je od aluminijske legure. Isporuuje se sa karikom za montau na na unverzalnu konzolu. Mogu prihvatiti izolovane nosive provodnike presjeka 50-71.5mm Zatezne nosive stezaljke za NN samonosivi kablovski snop I aluminijske uzengije ili eline sajle.

samonosivog

se sastoji od tijela,klinova

Montiraju se povlaenjem uzengije ili sajle kroz uku aluminijske konzole ili direktno kroz kuku vijka. Odlikuje se velikom vrstoom i jednostavnom montaom.

Page 13

Aluminijska zatezna stezaljka NN SKS sa uzengijom

Aluminijska zatezna stezaljka za NN SKS sa zateznom sajlom

Nosea stezaljka i univerzalna konzola:Stezaljka se primenjuje za nosee prihvatanje samonoseeg kablovskog snopa preko noseeg provodnika. Otporna je na atmosferske uticaje jer je izraena od materijala

Page 14

velike mehanike vrstoe. Konzola slui za prihvatanje samonoseeg kablovskog snopa preko zatezne ili nosee stezaljke. Poseduje izuzetnu mehaniku vrstou i izraena je od legure aluminijuma. Konstruisana je tako da omoguava laku, brzu i pouzdanu montau.

Izolovna vodo-zaptivna stezaljka:Koristi se za prikljuak otcepnog voda za kuni prikljuak na samonosivom kablovskom snopu. Uraen je od vetakih materijala velike vrstoe. U unutranjosti stezaljke nalazi se gumeni umetak iji je zadatak da sprei pojavu elektrolitike korozije

Page 15

Aluminijska nosiva stezaljka za NN SKS sa nosivim provodnikom

Unirvezalna aluminijska konzola za NN SKS

Stezaljka za zatezno prihvatanje samonoseeg kablovskog snopa: Ima funkciju da prihvati snop na betonskim ili drvenim stubovima. Napravljen aj eod legure aluminijuma, a izolacioni umetak od poliamida, to joj garantuje otpornost na sve atmosferske uticaje. Njena konstrukcija brzu, laku i pouzdanu montau u svim vremenskim uslovima.

Zatezna stezaljka za prikljuni samonosei kablovski snop:Zatezna stezaljka 4 X 16mm2 i 4 X 25mm2 nalazi primenu kod kunih prikljuaka izvedenih samonoseim

Page 16

kablovskim snopom. Stezaljka je izraena od visokokvalitetnih materijala, velike mehanike vrstoe i otpornosti na atmosferse uticaje

Izolovana odvojna stezaljka:Izolovane odvojne stezaljke IOS-1, IOS-2 namenjene su za izvoenje odvojnog voda za kuni prikljuak na samonoseem kablovskom snopu. Namenjene su za rad pod naponom. Pri montai izolacija provodnika se ne odstranjuje. Namenjene su za jednu upotrebu.

Izolovana odvojna stezaljka IOS-2:

Page 17

Izolovana vodozaptivna stezaljka IOS-5:Izolovana vodozaptivna stezaljka IOS-5 namenjena je za prikljuenje voda prikljuka 1.510mm2 (Cu ili Al) objekta javnog osvetljenja na glavni vod. Namenjena je za rad pod naponom. Pri montai izolacija odcepnog provodnika se odstranjuje u duini od 30mm. Zaptivanje je obezbeeno gumenim umetkom. Dok se stezanje vri moment navrtkom. Namenjena je za jednu upotrebu.

Izolovana vodozaptivna stezaljka IOS-6:Izolovana vodozaptivna stezaljka IOS-6 namenjena je za izvoenje odvojnog voda na niskonaponski samonosei kablovski snop. Stezanje se vri moment navrtkom. Namenjena

Page 18

je za rad pod naponom. Pri montai izolacija provodnika se ne odstranjuje. Zaptivanje je obezbedjeno gumenim umetkom. Namenjena je za jednu upotrebu.

Izolovana odvojna stezaljka sa etiri izvoda:Izolovana odvojna stezaljka sa etiri izvoda namenjena je za izvoenje izvoda glavnih vodova aluminijskih provodnika samonoseeg kablovskog snopa. Za svaki izvod potrebno je odstraniti izolaciju u duini od 18mm. Stezaljka je napravljena tako da zubi stezaljke pri pravilnom momentu stezanja probiju izolaciju provodnika i ostvare kvalitetan elektricni spoj. Prvo se montiraju odvojni provodnici, a zatim se na stezaljku navlai plastina izolacija. Metalni delovi stezaljke su izraeni od aluminijuma, a oklop stezaljke od vetakih materijala velike tvrdoe. Namenjena je za je

Ugaona stezaljka:

Page 19

Upotrebljava se na mestima objekata gde se menja smer polaganja. Namenjena je za polaganje samonoseeg kablovskog snopa na krajeve zidova objekata za ugaono prihvatanje SKS-a pod uglom od 0 do 90o.

Zatezna stezaljka za kuni prikljuak:Stezaljka se koristi za kuni prikljuak izveden samonoseim kablovskim snopom 2x16mm2, 4x16mm2. Materijal: prohrom ili hv lim

Stezaljka za zatezno prihvatanje NN SKS-a:

Page 20

Polaganju na objekte. Upotrebljava se u kombinaciji sa razliitim konzolama. Materijal: Al legura.

Ugaona stezaljka za kuni prikljuak:Upotrebljava se za kuni prikljuak za promenu smera kunih provodnika i za izvedbu prikljuka kada se menja smer samonoseeg kablovskog snopa ili nivo polaganja. Materijal: Al legura

Page 21

Natezni vijak:Zatien je galvanskim cinkovanjem, po zahtevu kupca radi se i toplo cinkovanje. Materijal: Konstrukcioni elik

Zavrtanj sa navrtkom:Zatita od korozije obezbedjena je galvanskim cinkovanjem. Na poseban zahtev mogua je isporuka drugih dimenzija valjka. Materijal: Konstrukcioni elik

Page 22

Perforirana traka:Koristi se za fiksiranje opreme za stubove pomou odgovarajueg pocinkovanog vijka sa navrtkom i podlokom.

Page 23

ZAKLJUAK

Iz svega ovoga proizilazi da treba veoma puno obratiti panju na SKS,jer su nam oni veoma bitni pri radu.SKS nam olakava rad i instaliranje pri radu zato to su konstruisani tako da ih je veoma vrlo lako podesiti u odgovarajuu vrijednost i poziciju i na kraju spojiti i samim tim olakaju rad osoblju koji su nadleni za taj dio rada.

Page 24

LITERATURRA

Za ovaj maturski rad koristio sam literaturu iz : -Elektrinih Instalacija i Osvjetljenja(Mikovi Milo), -Internet : -riteh.uniri.hr -ephzhb.ba -dalekovod.hr -plamen.rs

Page 25

SADRAJ:UVOD ............................................................................................. ......................................2 SAMONOSIVI KABLOVSKI SNOPOVI(opis konstrukcije)..........................................................3 Samonosivi kabelski snop s izolacijom od XLPE (konstrukcija,upotreba,karakteristike)........4 Polaganje i primjena sks................................................................................................. .......6 Samonosivi kablovski snop X00/0..........................................................................................7 Prikljuenje sks-om nadzemne NN mreze..........................................................................10 Oprema za sks........................................................................................... ...........................13 Zakljuak........................................................................................ ......................................24 Literatura....................................................................................... ......................................25

Page 26