MATERNAL NUTRITION AND

COMPLEMENTARY FEEDING

MATERNAL NUTRITION AND

COMPLEMENTARY FEEDING

UMAPORN SUTHUTVORAVUT

FACULTY OF MEDICINE

RAMATHIBODI HOSPITAL

UMAPORN SUTHUTVORAVUT

FACULTY OF MEDICINE

RAMATHIBODI HOSPITAL

SCOPESCOPE• Role of maternal nutrition in

breast feeding

• Dietary Reference Intake (DRI) for pregnant and lactating women

• Food based dietary guidelines

• Complementary feeding

• Role of maternal nutrition in breast feeding

• Dietary Reference Intake (DRI) for pregnant and lactating women

• Food based dietary guidelines

• Complementary feeding

Pregnancy outcome among countries participating in World Health Organization collaborative study (

www.unicef.org.Accessed January 2003)

Pregnancy outcome among countries participating in World Health Organization collaborative study (

www.unicef.org.Accessed January 2003)

1631

197

9143

6733

6114

7766

1724

614

66

30

0 20 40 60 80 100 120

ArgentinaChina

ColombiaCuba

GambiaGuatemala

India (Pune)Indonesia

IrelandMalawi

MyanmarNepal (Rural)

Sir LankaThailand

United KingdomU.S./CDC (Black)

U.S./CDC (Hispanic)U.S./CDC (White)

Vietnam

Infant mortality (per 1000 live births)

มารดาต้�องการอาหารเพื่ �อ

มารดาต้�องการอาหารเพื่ �อ

• ทารกในครรภ์� ให�สิ่��งจำ�าเป็�นสิ่�าหร�บการเจำร�ญเต้�บโต้ และสิ่#ขภ์าพื่ของทารกในครรภ์� ได�แก& ไม&พื่�การ ไม&เสิ่'ยชี'วิ�ต้ในครรภ์� น�+าหน�กด' อวิ�ยวิะท�างานสิ่มบ,รณ์� ทนทานต้&อการคลอด ไม&ขาดออกซิ�เจำน• ต้�วิมารดาเอง เพื่ �อร�กษาสิ่มด#ลย�ของร&างกาย ทารกเป็�นป็า

ราสิ่�ต้ของมารดา สิ่ามารถด1งสิ่ารอาหารท'�จำ�าเป็�นจำากมารดา เชี&น กล,โคสิ่ ธาต้#เหล3ก แคลเซิ'ยม เป็�นต้�น และเพื่ �อสิ่ร�างน�+านมท'�เป็�นอาหารท'�ด'ท'�สิ่#ดของล,ก

• ทารกในครรภ์� ให�สิ่��งจำ�าเป็�นสิ่�าหร�บการเจำร�ญเต้�บโต้ และสิ่#ขภ์าพื่ของทารกในครรภ์� ได�แก& ไม&พื่�การ ไม&เสิ่'ยชี'วิ�ต้ในครรภ์� น�+าหน�กด' อวิ�ยวิะท�างานสิ่มบ,รณ์� ทนทานต้&อการคลอด ไม&ขาดออกซิ�เจำน• ต้�วิมารดาเอง เพื่ �อร�กษาสิ่มด#ลย�ของร&างกาย ทารกเป็�นป็า

ราสิ่�ต้ของมารดา สิ่ามารถด1งสิ่ารอาหารท'�จำ�าเป็�นจำากมารดา เชี&น กล,โคสิ่ ธาต้#เหล3ก แคลเซิ'ยม เป็�นต้�น และเพื่ �อสิ่ร�างน�+านมท'�เป็�นอาหารท'�ด'ท'�สิ่#ดของล,ก

น�+าหน�กท'�เพื่��มข1+นระหวิ&างต้�+งน�+าหน�กท'�เพื่��มข1+นระหวิ&างต้�+งครรภ์�ครรภ์�

น�+าหน�กท'�เพื่��มข1+นระหวิ&างต้�+งน�+าหน�กท'�เพื่��มข1+นระหวิ&างต้�+งครรภ์�ครรภ์�

•แป็รเป็ล'�ยนต้ามป็ระชีากรแป็รเป็ล'�ยนต้ามป็ระชีากร•โดยเฉล'�ยเพื่��มป็ระมาณ์ โดยเฉล'�ยเพื่��มป็ระมาณ์ 10-1510-15 ก�โลกร�มก�โลกร�ม•33 เด อนแรก น�+าหน�กอาจำจำะไม&เพื่��มได�เด อนแรก น�+าหน�กอาจำจำะไม&เพื่��มได�•หล�งจำากน�+น เพื่��มป็ระมาณ์ คร1�งก�โลกร�ม หล�งจำากน�+น เพื่��มป็ระมาณ์ คร1�งก�โลกร�ม

ต้&อสิ่�ป็ดาห�ต้&อสิ่�ป็ดาห�

•แป็รเป็ล'�ยนต้ามป็ระชีากรแป็รเป็ล'�ยนต้ามป็ระชีากร•โดยเฉล'�ยเพื่��มป็ระมาณ์ โดยเฉล'�ยเพื่��มป็ระมาณ์ 10-1510-15 ก�โลกร�มก�โลกร�ม•33 เด อนแรก น�+าหน�กอาจำจำะไม&เพื่��มได�เด อนแรก น�+าหน�กอาจำจำะไม&เพื่��มได�•หล�งจำากน�+น เพื่��มป็ระมาณ์ คร1�งก�โลกร�ม หล�งจำากน�+น เพื่��มป็ระมาณ์ คร1�งก�โลกร�ม

ต้&อสิ่�ป็ดาห�ต้&อสิ่�ป็ดาห�

Pregnancy weight gain recommendations

Pregnancy weight gain recommendations

Body mass index Body mass index Recommended Recommended weight weight

(kg/m(kg/m22) category ) category gain (kg) gain (kg)

Low (BMI < 19.8)Low (BMI < 19.8) 12.5-1812.5-18

Normal (BMI 19.8-26.0)Normal (BMI 19.8-26.0) 11.5-16 11.5-16

High (BMI High (BMI >> 26.0-29.0) 26.0-29.0) 7-11.57-11.5

Obese (BMI Obese (BMI >> 29.0) 29.0) >>6.06.0

Body mass index Body mass index Recommended Recommended weight weight

(kg/m(kg/m22) category ) category gain (kg) gain (kg)

Low (BMI < 19.8)Low (BMI < 19.8) 12.5-1812.5-18

Normal (BMI 19.8-26.0)Normal (BMI 19.8-26.0) 11.5-16 11.5-16

High (BMI High (BMI >> 26.0-29.0) 26.0-29.0) 7-11.57-11.5

Obese (BMI Obese (BMI >> 29.0) 29.0) >>6.06.0Food and Nutrition Board, Institute of Medicine 1990.Food and Nutrition Board, Institute of Medicine 1990.

Micronutrient deficiencies that have been postulated to contribute to

abnormal human prenatal development

Micronutrient deficiencies that have been postulated to contribute to

abnormal human prenatal development

VitamVitamin Ain A CopperCopperVitamin B-6Vitamin B-6 IodineIodineVitamin B-12Vitamin B-12 Iron Iron Vitamin DVitamin D Magnesium Magnesium Vitamin K Vitamin K Zinc Zinc Folate Folate

VitamVitamin Ain A CopperCopperVitamin B-6Vitamin B-6 IodineIodineVitamin B-12Vitamin B-12 Iron Iron Vitamin DVitamin D Magnesium Magnesium Vitamin K Vitamin K Zinc Zinc Folate Folate Keen CL, et al. J Nutr2003;133:1597s-1605s.Keen CL, et al. J Nutr2003;133:1597s-1605s.

แนวิทางก�าหนดป็ร�มาณ์พื่ล�งงานท'�แม&ท'�ให�นมล,กควิรบร�โภ์คเพื่��มข1+น

แนวิทางก�าหนดป็ร�มาณ์พื่ล�งงานท'�แม&ท'�ให�นมล,กควิรบร�โภ์คเพื่��มข1+น

พื่ล�งงานในนมแม& 70 ก�โลแคลอร'/100 มล.

ป็ระสิ่�ทธ�ภ์าพื่ของการเป็ล'�ยนพื่ล�งงานจำากอาหารเป็�นพื่ล�งงานในนมแม&

80% (76-94%)= 85 ก�โลแคลอร'/100 มล.

ป็ร�มาณ์นมแม& : 6 เด อนแรก 6 เด อนหล�ง

750 มล./ วิ�น = 640 kcal600 มล./ วิ�น = 510 kcal

พื่ล�งงานสิ่�ารอง (ไขม�นท'�สิ่ะสิ่มชี&วิงต้�+งครรภ์�ท'�คงเหล อหล�งคลอด)

-23 กก.

ไขม�นในร&างกายท'�น�ามาใชี�สิ่ร�างนมแม&(6 เด อนแรก)

0 5. กก./เด อน= 150 ก�โลแคลอร'/วิ�น

ป็ร�มาณ์พื่ล�งงานท'�ควิรเพื่��ม : 6 เด อนแรก

6 เด อนหล�ง

= 500 ก�โลแคลอร'= 500 ก�โลแคลอร'

Cochrane LibraryCochrane LibraryNutritional Supplementation Nutritional Supplementation

during Pregnancyduring Pregnancy

Cochrane LibraryCochrane LibraryNutritional Supplementation Nutritional Supplementation

during Pregnancyduring Pregnancy

• Routine iron supplementationRoutine iron supplementation

• Routine folate supplementationRoutine folate supplementation

• Maternal iodine supplements in Maternal iodine supplements in areas of deficiencyareas of deficiency

• Routine iron supplementationRoutine iron supplementation

• Routine folate supplementationRoutine folate supplementation

• Maternal iodine supplements in Maternal iodine supplements in areas of deficiencyareas of deficiency

ป็6จำจำ�ยเสิ่'�ยงด�านป็6จำจำ�ยเสิ่'�ยงด�านโภ์ชีนาการของแม&โภ์ชีนาการของแม&ป็6จำจำ�ยเสิ่'�ยงด�านป็6จำจำ�ยเสิ่'�ยงด�าน

โภ์ชีนาการของแม&โภ์ชีนาการของแม&• น�+าหน�กน�อย• น�+าหน�กมาก• น�+าหน�กข1+นน�อยชี&วิงต้�+งครรภ์�• น�+าหน�กลดเร3วิหล�งคลอด• ซิ'ด (Hb < 11 g/dl)• สิ่ารเสิ่พื่ย�ต้�ด : เหล�า บ#หร'�

• น�+าหน�กน�อย• น�+าหน�กมาก• น�+าหน�กข1+นน�อยชี&วิงต้�+งครรภ์�• น�+าหน�กลดเร3วิหล�งคลอด• ซิ'ด (Hb < 11 g/dl)• สิ่ารเสิ่พื่ย�ต้�ด : เหล�า บ#หร'�

ควิามอ�วินม'ผลอย&างไรต้&อการเล'+ยงล,กด�วิยนม

แม&

ควิามอ�วินม'ผลอย&างไรต้&อการเล'+ยงล,กด�วิยนม

แม&• Decreased prolactin response

to suckling in the first week postpartum may contribute to early lactation failure.

Rasmussen KM, et al. Pediatrics 2004.

• Decreased prolactin response to suckling in the first week postpartum may contribute to early lactation failure.

Rasmussen KM, et al. Pediatrics 2004.

Ascorbic acid Vitamin B12Thiamin Folate (low maternal status)Riboflavin Vitamin ANiacin Vitamin DPantothenic acid Vitamin E (megadose)Pyridoxine Vitamin K (megadose)Biotin

Macronutrients

Minerals

Vitamins

Zinc (chronic)ManganeseSeleniumIodineFluoride

ProteinsLipids

ม'ผล

Macronutrients

Minerals

CalciumPhosphorusMagnesiumSodiumChlorineIronCopper

Lactose

ไม&ม'ผล

ผลของการขาดสิ่ารอาหารในแม&ต้&อล,กท'�เล'+ยงด�วิยนมแม&

ผลของการขาดสิ่ารอาหารในแม&ต้&อล,กท'�เล'+ยงด�วิยนมแม&VitaminVitamin Effect of maternal deficiency Effect of maternal deficiency

on infanton infantEffect of maternal Effect of maternal supplementation on infantsupplementation on infant

AA Low serum retinol, depletionLow serum retinol, depletion Increased serum retinol Increased serum retinol and liver storeand liver store

DD Increased risk of rickets Increased risk of rickets depending on UV light depending on UV light exposure exposure

Increased serum 25(OH)D Increased serum 25(OH)D if dose>2000 IU/dif dose>2000 IU/d

B1B1 BeriberiBeriberi Infant beriberiInfant beriberi

B2B2 High erythrocyte glutathione High erythrocyte glutathione reductase activity coefficientreductase activity coefficient

EGRAC in mother and EGRAC in mother and infantinfant

B6 B6 Neurological problemsNeurological problems Neurological problemsNeurological problems

FolateFolate UnknownUnknown None but maternal None but maternal statusstatus

B 12B 12 Increased urine methylmalonic Increased urine methylmalonic acid, neurological problemsacid, neurological problems

Decreased MMADecreased MMA

C C UnknownUnknown UnknownUnknownAllen LH. ACC/SCN News 1994; 1:21-4.

ผลของการขาดสิ่ารอาหารในแม&ต้&อล,กท'�เล'+ยงด�วิยนมแม&

ผลของการขาดสิ่ารอาหารในแม&ต้&อล,กท'�เล'+ยงด�วิยนมแม&

MineralMineral Effect of maternal deficiency Effect of maternal deficiency on infanton infant

Effect of maternal Effect of maternal supplementation supplementation on infanton infant

CalciumCalcium Decreased bone mineral but Decreased bone mineral but relative in utero vs. relative in utero vs. postpartum influence unclearpostpartum influence unclear

NoneNone

Iron Iron None None NoneNone

ZincZinc NoneNone NoneNone

CopperCopper NoneNone NoneNone

IodineIodine Uncertain; deficiency in Uncertain; deficiency in pregnancy more importantpregnancy more important

UnknownUnknown

Selenium Selenium Decreased plasma and Decreased plasma and erythrocyte contenterythrocyte content

UnknownUnknown

Allen LH. ACC/SCN News 1994; 1:21-4.

ก�นพื่อด' สิ่#ข'ท��วิไทย

เพื่ �อสิ่#ขภ์าพื่ท'�ด' ก�นอาหารให�หลากหลาย

ในสิ่�ดสิ่&วินท'�เหมาะสิ่ม

ป็ร�มาณ์อาหารในและกล#&มอาหารท'�ควิร ได�ร�บใน

1 วิ�น จำ�าแนกต้ามพื่ล�งงานท'�ได�ร�บ

ป็ร�มาณ์อาหารในและกล#&มอาหารท'�ควิร ได�ร�บใน

1 วิ�น จำ�าแนกต้ามพื่ล�งงานท'�ได�ร�บกล#&มอาหาร เด3กอาย# 6-13 ป็8 หญ�งวิ�ยท�างานวิ�ยร#&นหญ�ง- ชีาย อาย#

14-25 ป็8ท'�ควิรได�ร�บ อาย# 25-60 ป็8 ผ,�สิ่,งอาย# 60 ป็8ข1+นไป็ ชีายวิ�ยท�างานอาย#

25-60 ป็8 ใน 1 วิ�น ควิรได�ร�บพื่ล�งงานวิ�นละ ควิรได�ร�บพื่ล�งงานวิ�นละ

1600 ก�โลแคลอร' 2000 ก�โลแคลอร'

– ข�าวิ แป็9ง 8 ท�พื่พื่' 10 ท�พื่พื่'ผ�ก 4 ท�พื่พื่' (6 ท�พื่พื่' สิ่�าหร�บผ,�ใหญ&) 5 ท�พื่พื่'ผลไม� 3 สิ่&วิน (4 สิ่&วิน สิ่�าหร�บผ,�ใหญ&) 4 สิ่&วินเน +อสิ่�ต้วิ� 6 ชี�อนโต้:ะ 9 ชี�อนโต้:ะ

นม 2-3 แก�วิ (1-2 แก�วิสิ่�าหร�บผ,�ใหญ&)2-3 แก�วิ (1-2 แก�วิ สิ่�าหร�บผ,�ใหญ&) ไขม�น น�+าต้าล เกล อ ใชี�แต้&น�อยเท&าท'�จำ�าเป็�น ใชี�แต้&น�อยเท&าท'�จำ�าเป็�น กองโภ์ชีนาการ กรมอนาม�ย กระทรงสิ่าธารณ์สิ่#ข

ต้�วิอย&างอาหารท'�ควิรเพื่��มใน1วิ�น สิ่�าหร�บแม&ท'�ให�นมล,ก

(ป็ระมาณ์ 500 ก�โลแคลอร' โป็รต้'น 25

กร�ม)

ต้�วิอย&างอาหารท'�ควิรเพื่��มใน1วิ�น สิ่�าหร�บแม&ท'�ให�นมล,ก

(ป็ระมาณ์ 500 ก�โลแคลอร' โป็รต้'น 25

กร�ม)นม นม 1 1 แก�วิ ข�าวิสิ่วิย แก�วิ ข�าวิสิ่วิย 2 2 ท�พื่พื่' ท�พื่พื่'

เน +อสิ่�ต้วิ�สิ่#ก เน +อสิ่�ต้วิ�สิ่#ก 44 ชี�อนโต้:ะ ชี�อนโต้:ะ ผ�กและผลไม� อย&างละ ผ�กและผลไม� อย&างละ 1 1 สิ่&วินสิ่&วิน

นม นม 1 1 แก�วิ ข�าวิสิ่วิย แก�วิ ข�าวิสิ่วิย 2 2 ท�พื่พื่' ท�พื่พื่' เน +อสิ่�ต้วิ�สิ่#ก เน +อสิ่�ต้วิ�สิ่#ก 44 ชี�อนโต้:ะ ชี�อนโต้:ะ

ผ�กและผลไม� อย&างละ ผ�กและผลไม� อย&างละ 1 1 สิ่&วินสิ่&วิน

นม นม 1 1 แก�วิ ก;วิยเต้'<ยวิน�+า แก�วิ ก;วิยเต้'<ยวิน�+า 1 1 ชีามชีาม และ ผลไม� และ ผลไม� 1 1 สิ่&วินสิ่&วิน

นม นม 1 1 แก�วิ ก;วิยเต้'<ยวิน�+า แก�วิ ก;วิยเต้'<ยวิน�+า 1 1 ชีามชีาม และ ผลไม� และ ผลไม� 1 1 สิ่&วินสิ่&วิน

หร อ

หมวิดท'� 1 : หมวิดข�าวิ แป็9ง และผล�ต้ภ์�ณ์ฑ์�หมวิดท'� 1 : หมวิดข�าวิ แป็9ง และผล�ต้ภ์�ณ์ฑ์�1 สิ่&วิน ให�โป็รต้'น 2 กร�ม คาร�โบไฮเดรต้ 20 กร�ม

ไขม�นเล3กน�อย พื่ล�งงาน 90 ก�โลแคลอร'1 สิ่&วิน ให�โป็รต้'น 2 กร�ม คาร�โบไฮเดรต้ 20 กร�ม

ไขม�นเล3กน�อย พื่ล�งงาน 90 ก�โลแคลอร'

ข�าวิสิ่วิย 1/2 ถ�วิยต้วิง หร อ 1 ท�พื่พื่' ม�กกะโรน'สิ่#ก 4/5 ถ�วิยต้วิง

ขนมป็6งป็อนด� 1 แผ&น เสิ่�นหม'�สิ่#ก 1 ถ�วิยต้วิง

ขนมจำ'น 1 1/2 จำ�บ บะหม'� 1 ก�อน

หมวิดท'� 2 : หมวิดเน +อสิ่�ต้วิ�หมวิดท'� 2 : หมวิดเน +อสิ่�ต้วิ�1 สิ่&วิน ให�โป็รต้'น 7 กร�ม ไขม�น 5 กร�ม

พื่ล�งงาน 75 ก�โลแคลอร'1 สิ่&วิน ให�โป็รต้'น 7 กร�ม ไขม�น 5 กร�ม

พื่ล�งงาน 75 ก�โลแคลอร'

เน +อสิ่�ต้วิ�ท#กชีน�ด 2 ชี�อนโต้:ะ ป็ลาท,ขนาดกลาง 1 ต้�วิ ล,กชี�+นไก&หร อป็ลา 5 ล,ก

ไข& 1 ฟอง ก#�งขนาดกลาง 3 ต้�วิ

เต้�าห,�อ&อน 3/4 หลอด

หมวิดท'� 3 : หมวิดนม 31( . )หมวิดท'� 3 : หมวิดนม 31( . ) นมไขม�นเต้3มสิ่&วิน 1 สิ่&วิน ให�โป็รต้'น 8 กร�ม

ไขม�น 8 กร�ม คาร�โบไฮเดรต้ 12 กร�ม พื่ล�งงาน 150 ก�โลแคลอร'

นมไขม�นเต้3มสิ่&วิน 1 สิ่&วิน ให�โป็รต้'น 8 กร�ม ไขม�น 8 กร�ม คาร�โบไฮเดรต้ 12 กร�ม

พื่ล�งงาน 150 ก�โลแคลอร'

นมสิ่ดธรรมดา 1 ถ�วิยต้วิง หร อ 1 กล&องนมผงครบสิ่&วิน 5 ชี�อนโต้:ะ

โยเก�ร�ต้ (ไม&ป็ร#งแต้&งรสิ่ ) ไขม�นเต้3มสิ่&วิน 1 ถ�วิยต้วิง

หมวิดท'� 3 : หมวิดนม 32( . )หมวิดท'� 3 : หมวิดนม 32( . ) นมพื่ร&องม�นเนย 1 สิ่&วิน ให�โป็รต้'น 8 กร�ม ไขม�น 5 กร�ม คาร�โบไฮเดรต้ 12 กร�ม

พื่ล�งงาน 120 ก�โลแคลอร'

นมพื่ร&องม�นเนย 1 สิ่&วิน ให�โป็รต้'น 8 กร�ม ไขม�น 5 กร�ม คาร�โบไฮเดรต้ 12 กร�ม

พื่ล�งงาน 120 ก�โลแคลอร'

นมสิ่ดพื่ร&องม�นเนย 1 ถ�วิยต้วิงหร อ 1 กล&อง

โยเก�ร�ต้ (ไม&ป็ร#งแต้&งรสิ่ ) พื่ร&องไขม�น 1 ถ�วิยต้วิง

หมวิดท'� 4 : หมวิดผลไม�หมวิดท'� 4 : หมวิดผลไม�1 สิ่&วิน ให�คาร�โบไฮเดรต้ 15 กร�ม

พื่ล�งงาน 60 ก�โลแคลอร'1 สิ่&วิน ให�คาร�โบไฮเดรต้ 15 กร�ม

พื่ล�งงาน 60 ก�โลแคลอร'

กล�วิยน�+าวิ�า 1 ผลเล3กฝร��ง 12 ผลกลางแอป็เป็A+ ล 1 ผลเล3กชีมพื่, &เข'ยวิ 4 ผล

สิ่�มเข'ยวิหวิาน 2 ผลกลาง

ต้�วิอย&างอาหารท��วิไป็ท'�ม'ป็ร�มาณ์แคลเซิ'ยม

มากกวิ&า 200 ม�ลล�กร�มต้&อป็ร�มาณ์อาหารท'�บร�โภ์ค

ต้�วิอย&างอาหารท��วิไป็ท'�ม'ป็ร�มาณ์แคลเซิ'ยม

มากกวิ&า 200 ม�ลล�กร�มต้&อป็ร�มาณ์อาหารท'�บร�โภ์ค ชีน�ดอาหาร ป็ร�มาณ์อาหารท'�บร�โภ์ค

ป็ร�มาณ์ น�+าหน�ก แคลเซิ'ยม (กร�ม) (มก.)

นมและผล�ต้ภ์�ณ์ฑ์�นมนมสิ่ด รสิ่จำ ด 1 กล&อง 200 มล. 226นมสิ่ด รสิ่ต้&างๆ ยกเวิ�นรสิ่จำ ด 1 กล&อง 200 มล.228

นมสิ่ด พื่ร&องม�นเนย 1 กล&อง 200 มล. 246โยเก�ร�ต้ สิ่,ต้รนม (รสิ่ธรรมชีาต้�) 1 ถ�วิย 150240

ต้�วิอย&างอาหารท��วิไป็ท'�ม'ป็ร�มาณ์แคลเซิ'ยม

มากกวิ&า 200 ม�ลล�กร�มต้&อป็ร�มาณ์อาหารท'�บร�โภ์ค

ต้�วิอย&างอาหารท��วิไป็ท'�ม'ป็ร�มาณ์แคลเซิ'ยม

มากกวิ&า 200 ม�ลล�กร�มต้&อป็ร�มาณ์อาหารท'�บร�โภ์ค ชีน�ดอาหาร ป็ร�มาณ์อาหารท'�

บร�โภ์คป็ร�มาณ์ น�+าหน�ก แคลเซิ'ยม

(ชี�อนโต้:ะ) (กร�ม) (มก.)

ป็ลาป็ลาแก�วิแห�ง ทอด 2 10 292

ป็ลาขาวิแห�ง 2 10 472

ป็ลาซิ�วิแห�ง ทอด 2 10 426

ป็ลาซิาด'นกระป็Cองในน�+า 4 52 274

(รวิมเน +อและกระด,กป็ลา)

ต้�วิอย&างอาหารท��วิไป็ท'�ม'ป็ร�มาณ์ แคลเซิ'ยมระหวิ&าง

100-200 ม�ลล�กร�มต้&อป็ร�มาณ์อาหารท'�บร�โภ์ค

ต้�วิอย&างอาหารท��วิไป็ท'�ม'ป็ร�มาณ์ แคลเซิ'ยมระหวิ&าง

100-200 ม�ลล�กร�มต้&อป็ร�มาณ์อาหารท'�บร�โภ์ค ชีน�ดอาหาร ป็ร�มาณ์อาหารท'�

บร�โภ์คป็ร�มาณ์ น�+าหน�ก แคลเซิ'ยม

(กร�ม) (มก.)

สิ่�ต้วิ�น�+าอ �นๆ ก#�งฝอย (ด�บ) 1 ชี�อนโต้:ะ 10 134

ก#�งแห�ง 1 ชี�อนโต้:ะ 6 138ผล�ต้ภ์�ณ์ฑ์�จำากถ��วิเหล อง

เต้�าห,�ขาวิอ&อน1/3 ถ�วิยต้วิง (5 ชี�อนโต้:ะ) 60 150

ชีน�ดอาหาร ป็ร�มาณ์อาหารท'�บร�โภ์ค

ป็ร�มาณ์แคลเซิ'ยม(ม�ลล�กร�ม)ป็ร�มา

ณ์ น�+าหน�ก

(กร�ม)

นมสิ่ด รสิ่จำ ด 1 กล&อง

200 มล. 226

นมสิ่ด รสิ่ต้&างๆยกเวิ�นรสิ่จำ ด

1 กล&อง

200 มล. 228

นมสิ่ด พื่ร&องม�นเนย 1 กล&อง

200 มล. 246

โยเก�ร�ต้สิ่,ต้รนม (รสิ่ธรรมชีาต้�)

1 ถ�วิย 150 240

โยเก�ร�ต้ รสิ่ต้&างๆเฉล'�ย

1 ถ�วิย 150 160

โยเก�ร�ต้ ไขม�นต้��า รสิ่ต้&างๆ

1 ถ�วิย 150 173

นมเป็ร'+ยวิพื่ร�อมด �ม ไขม�นต้��า รสิ่ต้&างๆ

1 กล&อง

180 มล. 215

นมเป็ร'+ยวิพื่ร�อมด �มรสิ่ต้&างๆ

1 กล&อง

180 มล. 106

เป็ร'ยบเท'ยบป็ร�มาณ์แคลเซิ'ยมระหวิ&าง

นมสิ่ดก�บผล�ต้ภ์�ณ์ฑ์�นมท'�บร�โภ์ค

เป็ร'ยบเท'ยบป็ร�มาณ์แคลเซิ'ยมระหวิ&าง

นมสิ่ดก�บผล�ต้ภ์�ณ์ฑ์�นมท'�บร�โภ์ค

กองโภ์ชีนาการ กรมอนาม�ย กระทรงสิ่าธารณ์สิ่#ข

ชีน�ดอาหาร ป็ร�มาณ์อาหารท'�บร�โภ์ค

ป็ร�มาณ์แคลเซิ'ยม(ม�ลล�กร�ม)ป็ร�มา

ณ์ น�+าหน�ก

(กร�ม)

นมสิ่ด รสิ่จำ ด 1 กล&อง

200 มล. 226

นมสิ่ด รสิ่ต้&างๆยกเวิ�นรสิ่จำ ด

1 กล&อง

200 มล. 228

นมสิ่ด พื่ร&องม�นเนย 1 กล&อง

200 มล. 246

เต้�าห,�ขาวิอ&อน 1/3 ถต้.

60 150

เต้�าห,�ขาวิ หลอด 1/2 หลอด

95 59

เต้�าห,�ไข& หลอด 1/2 หลอด

63 12

เต้�าห,�ทอด (สิ่'�เหล'�ยมล,กเต้;า)

2 ล,ก 8 16

เต้�าฮวิย (ไม&รวิมน�+าข�ง)

1/3 ถต้.

67 36

เต้�าห,�แข3ง 2 ชีต้. 20 32

เป็ร'ยบเท'ยบป็ร�มาณ์แคลเซิ'ยมระหวิ&าง

นมสิ่ดก�บผล�ต้ภ์�ณ์ฑ์�จำากถ��วิเหล องท'�บร�โภ์ค

เป็ร'ยบเท'ยบป็ร�มาณ์แคลเซิ'ยมระหวิ&าง

นมสิ่ดก�บผล�ต้ภ์�ณ์ฑ์�จำากถ��วิเหล องท'�บร�โภ์ค

กองโภ์ชีนาการ กรมอนาม�ย กระทรงสิ่าธารณ์สิ่#ข

น�+าเต้�าห,�หร อนมถ��วิเหล อง

ท'�ไม&ได�เสิ่ร�มแคลเซิ'ยมไม&ใชี&แหล&งอาหารท'�ด'

ของแคลเซิ'ยม

ชีน�ดอาหาร ป็ร�มาณ์อาหารท'�บร�โภ์ค

ป็ร�มาณ์แคลเซิ'ยม(ม�ลล�กร�ม)ป็ร�มา

ณ์ น�+าหน�ก

(กร�ม)

นมสิ่ด รสิ่จำ ด 1 กล&อง

200 มล. 226

นมสิ่ด รสิ่ต้&างๆยกเวิ�นรสิ่จำ ด

1 กล&อง

200 มล. 228

นมสิ่ด พื่ร&องม�นเนย 1 กล&อง

200 มล. 246

นมถ��วิเหล องสิ่,ต้ร ธรรมดา

(ม'นมผสิ่ม)

1 กล&อง

250 มล. 60

นมถ��วิเหล องสิ่,ต้รเจำ(ไม&ม'นมผสิ่ม)

1 กล&อง

250 มล. 10

น�+าเต้�าห,� 1 แก�วิ 200 มล. 8

เป็ร'ยบเท'ยบป็ร�มาณ์แคลเซิ'ยมระหวิ&าง

นมสิ่ดก�บนมถ��วิเหล องท'�บร�โภ์ค

เป็ร'ยบเท'ยบป็ร�มาณ์แคลเซิ'ยมระหวิ&าง

นมสิ่ดก�บนมถ��วิเหล องท'�บร�โภ์ค

กองโภ์ชีนาการ กรมอนาม�ย กระทรงสิ่าธารณ์สิ่#ข

แม&ควิรงดอาหารบางอย&างเพื่ �อป็9องก�น

โรคภ์,ม�แพื่�ในล,กหร อไม& ?

แม&ควิรงดอาหารบางอย&างเพื่ �อป็9องก�น

โรคภ์,ม�แพื่�ในล,กหร อไม& ?Cochrane Database Systematic Review (2003; 4: CD000133) ม'ข�อสิ่ร#ป็ด�งน'+

•Prescription of an antigen avoidance diet to a high-risk woman during pregnancy is UNLIKELY to reduce substantially her child’s risk of atopic diseases.

•Such a diet MAY ADVERSELY affect maternal and/or fetal nutrition

Cochrane Database Systematic Review (2003; 4: CD000133) ม'ข�อสิ่ร#ป็ด�งน'+

•Prescription of an antigen avoidance diet to a high-risk woman during pregnancy is UNLIKELY to reduce substantially her child’s risk of atopic diseases.

•Such a diet MAY ADVERSELY affect maternal and/or fetal nutrition

แม&ควิรงดอาหารบางอย&างเพื่ �อป็9องก�น

โรคภ์,ม�แพื่�ในล,กหร อไม& ?

แม&ควิรงดอาหารบางอย&างเพื่ �อป็9องก�น

โรคภ์,ม�แพื่�ในล,กหร อไม& ?Cochrane Database Systematic Review (2003; 4: CD000133) ม'ข�อสิ่ร#ป็ด�งน'+

•Prescription of an antigen avoidance diet to a high-risk woman during lactation may reduce her child’s risk of developing atopic eczema and may reduce severity of the eczema BUT BETTER TRIALS ARE NEEDED.

Cochrane Database Systematic Review (2003; 4: CD000133) ม'ข�อสิ่ร#ป็ด�งน'+

•Prescription of an antigen avoidance diet to a high-risk woman during lactation may reduce her child’s risk of developing atopic eczema and may reduce severity of the eczema BUT BETTER TRIALS ARE NEEDED.

ค�าแนะน�าการให�อาหารแก&ทารกกล#&มเสิ่'�ยงต้&อโรคภ์,ม�แพื่�

ค�าแนะน�าการให�อาหารแก&ทารกกล#&มเสิ่'�ยงต้&อโรคภ์,ม�แพื่�AAP, 2000 ESPACI

และESPGHAN

, 1999อาหารท'�แม&ควิรงดระหวิ&างต้�+งครรภ์�

ไม&แนะน�าให�งด ไม&แนะน�าให�งด

Exclusive breast feeding

6 เด อน - 46 เด อน

อาหารท'�แม&ควิรงดระหวิ&างให�นมล,ก

ถ��วิล�สิ่งและnut

ไม&แนะน�าให�งด

หล'กเล'�ยงนมถ��วิเหล อง แนะน�า แนะน�าชีน�ดของนมผสิ่ม

(กรณ์'ท'�ไม&สิ่ามารถให�นมแม&ได�)

สิ่,ต้รhypoaller

genic

สิ่,ต้รท'�ม'allergeni

city ต้��าอาย#ท'�ให�อาหารเสิ่ร�ม เร��มอาย# 6

เด อน โดยเล อกชีน�ดท'�ม'โอกาสิ่แพื่�ได�

น�อย ให�นมวิ�วิ อาย# 1 ป็8 ไข&

อาย# 2 ป็8 ถ��วิล�สิ่ง nut

และป็ลาอาย#3 ป็8

DHA ( Docosahexaenoic acid)DHA ( Docosahexaenoic acid)

• Important component

of structural lipid of

brain and retina

• DHA supplementation

of breast-feeding

mothers increases

DHA in breast milk

and infant plasma

phospholipid.

• Important component

of structural lipid of

brain and retina

• DHA supplementation

of breast-feeding

mothers increases

DHA in breast milk

and infant plasma

phospholipid.

Jensen CL, et al. AJCN 2000; 71:292S.

Fatty acids composition (%w/w) of human milk in U.S.A., Europe and Africa

Fatty acids composition (%w/w) of human milk in U.S.A., Europe and Africa

Fatty acid U.S.A.1 Europe2 Africa2

LA 15.8 (14.5-18.8) 11 (6.9-16.4) 12 (5.7-17.2)

ALA 1.03 (0.3-1.85) 0.9 (0.7-1.3) 0.8 (0.1-1.4)

AA 0.5 (0.2-1.2) 0.6 (0.3-1)

DHA 0.3 (0.1-0.6) 0.3 (0.1-0.9)

Oleic acid 35.5 (30.7-38.2)

MUFA 38.8 (34.2-44.9) 28.2 (22.8-49)

LA : ALA 12.1 (8.6-16.9) 14.2 (8.8-15.7)

AA : DHA 1.8 (0.7-5) 2.2 (0.7-10)

1 Innis SM. J Pediatr 1992;120:S56-61.2 Koletzko B, et al. J Pediatr 1992;120:S62-70.

Fatty acid U.S.A.1 Europe2 Africa2

LA 15.8 (14.5-18.8) 11 (6.9-16.4) 12 (5.7-17.2)

ALA 1.03 (0.3-1.85) 0.9 (0.7-1.3) 0.8 (0.1-1.4)

AA 0.5 (0.2-1.2) 0.6 (0.3-1)

DHA 0.3 (0.1-0.6) 0.3 (0.1-0.9)

Oleic acid 35.5 (30.7-38.2)

MUFA 38.8 (34.2-44.9) 28.2 (22.8-49)

LA : ALA 12.1 (8.6-16.9) 14.2 (8.8-15.7)

AA : DHA 1.8 (0.7-5) 2.2 (0.7-10)

1 Innis SM. J Pediatr 1992;120:S56-61.2 Koletzko B, et al. J Pediatr 1992;120:S62-70.

Milk fatty acid composition in women from 5 different regions of China

Milk fatty acid composition in women from 5 different regions of China

Marine Urban 1 Urban 2 RuralPastoral

LA 18.5+4.7 20.6+3.9 19.7+5.4 18.4+5.8 20.4+4.6

ALA 3.0+0.8 3.0+0.7 3.0+1.0 2.7+0.6 2.1+0.5

AA 1.2+0.3 0.9+0.1 1.0+0.5 0.8+1.0 1.2+0.3

DHA 2.8+1.2 0.9+0.3 0.8+0.4 0.7+0.3 0.4+0.3

Oleic 25.1+4.4 29.1+4.1 27.6+4.2 30.6+4.2 24.9+4.1

AA : DHA 0.42 1.01 1.23 1.18 2.77

Chulei R, et al. J Nutr 1995;125:2993.

Marine Urban 1 Urban 2 RuralPastoral

LA 18.5+4.7 20.6+3.9 19.7+5.4 18.4+5.8 20.4+4.6

ALA 3.0+0.8 3.0+0.7 3.0+1.0 2.7+0.6 2.1+0.5

AA 1.2+0.3 0.9+0.1 1.0+0.5 0.8+1.0 1.2+0.3

DHA 2.8+1.2 0.9+0.3 0.8+0.4 0.7+0.3 0.4+0.3

Oleic 25.1+4.4 29.1+4.1 27.6+4.2 30.6+4.2 24.9+4.1

AA : DHA 0.42 1.01 1.23 1.18 2.77

Chulei R, et al. J Nutr 1995;125:2993.

CAFFEINE…. แม&ท'�ให�นมล,ก จำะด �มเคร �องด �มท'�ม'แคฟเฟอ'นได�มากน�อย

เพื่'ยงใด

CAFFEINE…. แม&ท'�ให�นมล,ก จำะด �มเคร �องด �มท'�ม'แคฟเฟอ'นได�มากน�อย

เพื่'ยงใด• Caffeine ม'ในกาแฟ ชีา น�+าอ�ดลมโคลา ชี3อคโกแลต้• Caffeine ผ&านจำากแม&ไป็สิ่,&ทารกในครรภ์� และน�+านมแม&ได�• Meta-analysis พื่บวิ&าหญ�งต้�+งครรภ์�ท'�บร�โภ์คแคฟเฟอ'น

>150มก./ วิ�น ( กาแฟวิ�นละ 1-2 แก�วิ) ม'ควิามเสิ่'�ยงต้&อการแท�งเพื่��ม ข1+นเป็�น 1.4 เท&า ม'ควิามเสิ่'�ยงต้&อการม'ล,ก low birth

weight เพื่��มข1+นเป็�น 1.5 เท&า• Half-life ในทารก (newborn: 96 hr, 3-5 month-old

baby: 14 hr) ยาวิกวิ&าผ,�ใหญ& (5 hr)• แม&ท'�ให�นมล,กควิรหล'กเล'�ยงเคร �องด �มท'�ม'แคฟเฟอ'น หร อด �มเพื่'ยงเล3ก

น�อย เชี&นรวิมก�นไม&เก�นป็ร�มาณ์ท'�ม'ในกาแฟ 2 แก�วิ ถ�ามากเก�นไป็ ล,ก จำะม'อาการกระวินกระวิาย นอนไม&หล�บ

Fernandes O, et al. Reprod Toxicol 1998.Klebanoff MA, et al. N Engl J Med 1999.

• Caffeine ม'ในกาแฟ ชีา น�+าอ�ดลมโคลา ชี3อคโกแลต้• Caffeine ผ&านจำากแม&ไป็สิ่,&ทารกในครรภ์� และน�+านมแม&ได�• Meta-analysis พื่บวิ&าหญ�งต้�+งครรภ์�ท'�บร�โภ์คแคฟเฟอ'น

>150มก./ วิ�น ( กาแฟวิ�นละ 1-2 แก�วิ) ม'ควิามเสิ่'�ยงต้&อการแท�งเพื่��ม ข1+นเป็�น 1.4 เท&า ม'ควิามเสิ่'�ยงต้&อการม'ล,ก low birth

weight เพื่��มข1+นเป็�น 1.5 เท&า• Half-life ในทารก (newborn: 96 hr, 3-5 month-old

baby: 14 hr) ยาวิกวิ&าผ,�ใหญ& (5 hr)• แม&ท'�ให�นมล,กควิรหล'กเล'�ยงเคร �องด �มท'�ม'แคฟเฟอ'น หร อด �มเพื่'ยงเล3ก

น�อย เชี&นรวิมก�นไม&เก�นป็ร�มาณ์ท'�ม'ในกาแฟ 2 แก�วิ ถ�ามากเก�นไป็ ล,ก จำะม'อาการกระวินกระวิาย นอนไม&หล�บ

Fernandes O, et al. Reprod Toxicol 1998.Klebanoff MA, et al. N Engl J Med 1999.

Goals of infant feeding

• Normal growth

• Normal development

• Good eating habit

• Disease prevention

Infant Feeding PeriodsInfant Feeding PeriodsInfant Feeding PeriodsInfant Feeding Periods

Nursing periodNursing period Transitional (weaning) Transitional (weaning)

periodperiod Modified adult periodModified adult period

Nursing periodNursing period Transitional (weaning) Transitional (weaning)

periodperiod Modified adult periodModified adult period

อาหารทารกอาหารทารก

0

20

40

60

80

100

120

0 0.5 1 1.5 2

ควิามต้�องการอาหาร (%)

น�+านมแม&

ระยะหย&านมอาหารเสิ่ร�ม อาหารหล�ก

(อาหารทารก)

อาย# (ป็8)

Complementary FeedingComplementary Feeding

WHOWHO The process starting when breast milk alone The process starting when breast milk alone

is no longer sufficient to meet the nutritional is no longer sufficient to meet the nutritional requirements of infants, and therefore other requirements of infants, and therefore other foods and liquids are needed, along with foods and liquids are needed, along with breast milk. The target age range for breast milk. The target age range for complimentary feeding is generally taken to complimentary feeding is generally taken to be 6 to 24 months of age, even though be 6 to 24 months of age, even though breastfeeding may continue beyond two breastfeeding may continue beyond two years.years.

WHOWHO The process starting when breast milk alone The process starting when breast milk alone

is no longer sufficient to meet the nutritional is no longer sufficient to meet the nutritional requirements of infants, and therefore other requirements of infants, and therefore other foods and liquids are needed, along with foods and liquids are needed, along with breast milk. The target age range for breast milk. The target age range for complimentary feeding is generally taken to complimentary feeding is generally taken to be 6 to 24 months of age, even though be 6 to 24 months of age, even though breastfeeding may continue beyond two breastfeeding may continue beyond two years.years.

Dewey KG, 2003.

Complementary FoodsComplementary FoodsComplementary FoodsComplementary Foods

Other foods and liquids given Other foods and liquids given (needed), along with breast milk, (needed), along with breast milk, when breast milk alone is no longer when breast milk alone is no longer sufficient to meet the nutritional sufficient to meet the nutritional requirements of infants between 6 requirements of infants between 6 to 24 months of age.to 24 months of age.

Other foods and liquids given Other foods and liquids given (needed), along with breast milk, (needed), along with breast milk, when breast milk alone is no longer when breast milk alone is no longer sufficient to meet the nutritional sufficient to meet the nutritional requirements of infants between 6 requirements of infants between 6 to 24 months of age.to 24 months of age.

Roles of Complementary FoodsRoles of Complementary FoodsRoles of Complementary FoodsRoles of Complementary Foods

To provide adequate nutrients, as a To provide adequate nutrients, as a complementary source to breast milk or complementary source to breast milk or formula.formula.

To stimulate infants’ related To stimulate infants’ related development, both motor and development, both motor and psychosocial.psychosocial.

To help infants adjust themselves to To help infants adjust themselves to (modified) adult foods.(modified) adult foods.

To provide adequate nutrients, as a To provide adequate nutrients, as a complementary source to breast milk or complementary source to breast milk or formula.formula.

To stimulate infants’ related To stimulate infants’ related development, both motor and development, both motor and psychosocial.psychosocial.

To help infants adjust themselves to To help infants adjust themselves to (modified) adult foods.(modified) adult foods.

ล�กษณ์ะของอาหารล�กษณ์ะของอาหารเสิ่ร�มท'�ด'เสิ่ร�มท'�ด'ล�กษณ์ะของอาหารล�กษณ์ะของอาหารเสิ่ร�มท'�ด'เสิ่ร�มท'�ด' ป็ระโยชีน�ป็ระโยชีน�

สิ่ารอาหารครบสิ่ารอาหารครบ: energy, : energy, protein,micronutrientsprotein,micronutrientsย&อยและด,ดซิ1มง&ายย&อยและด,ดซิ1มง&ายล�กษณ์ะทางกายภ์าพื่ล�กษณ์ะทางกายภ์าพื่

ป็ระหย�ดป็ระหย�ด ป็ลอดภ์�ยป็ลอดภ์�ย สิ่ะดวิกสิ่ะดวิก

ป็ระโยชีน�ป็ระโยชีน�สิ่ารอาหารครบสิ่ารอาหารครบ: energy, : energy, protein,micronutrientsprotein,micronutrientsย&อยและด,ดซิ1มง&ายย&อยและด,ดซิ1มง&ายล�กษณ์ะทางกายภ์าพื่ล�กษณ์ะทางกายภ์าพื่

ป็ระหย�ดป็ระหย�ด ป็ลอดภ์�ยป็ลอดภ์�ย สิ่ะดวิกสิ่ะดวิก

แนวิป็ฏิ�บ�ต้�การให�อาหารเสิ่ร�มในระด�บครอบคร�วิ

อาย# (เด อน) อาหาร

4 -6 ข�าวิบดก�บน�+าแกงจำ ด ไข&แดง เน +อสิ่�ต้วิ� ต้�บ ผ�กบด ฟ6กทอง

6ให�อาหาร 1 ม +อ ให�ผลไม�สิ่#กเป็�นอาหารวิ&างวิ�นละคร�+ง

7ไข&ท�+งฟอง ผลไม�สิ่#ก8ให�อาหาร 2 ม +อ ผลไม�เป็�นอาหารวิ&างวิ�น

ละคร�+ง10 ให�อาหาร 3 ม +อ ผลไม�เป็�นอาหาร

วิ&างวิ�นละคร�+ง

คณ์ะกรรมการป็ร�บป็ร#งพื่�ฒนาแนวิป็ฏิ�บ�ต้�การให�อาหารทารกท'�เหมาะสิ่มสิ่�าหร�บคนไทย

อาหารเสิ่ร�มสิ่�าหร�บทารกและเด3กเล3กชีน�ดท'�ม'

จำ�าหน&ายแป็9ง อาหารท'�ท�าจำากธ�ญญพื่ ชีเป็�นหล�กผ�ก อาหารท'�ท�าจำากพื่ ชีผ�กเป็�นหล�กถ��วิ อาหารท'�ท�าจำากถ��วิเป็�นหล�กผลไม� อาหารท'�ท�าจำากผลไม�เป็�นหล�กเน +อสิ่�ต้วิ� อาหารท'�ท�าจำากเน +อสิ่�ต้วิ�ท#กชีน�ด ต้�บ

ไข& เป็�นหล�กผสิ่ม อาหารต้าม 1 ถ1ง 5 รวิมก�น

ต้�+งแต้& 2 ชีน�ดข1+นไป็