Projekt : Matematike

“Matematika dhe Mjekesia”Pergatiti: Mehmet Emiri

Të dy, mjekët dhe infermieret përdorin matematikë çdo ditë , duke i siguruar kujdes shëndetësor njerëzve në mbarë botën . Mjekët dhe infermieret përdorin matematikë , kur ata shkruajnë receta apo administrojne ilaçe . Mjekët përdorin matematikë gjatë hartimit të grafikëve statistikore të epidemive ose ne normat e suksesit të trajtimeve . Matematika vlen për rrezet- x dhe skanimin CAT . Numrat ofrojnë një bollëk të informacionit për profesionistët mjekësor . Ajo është nje siguri për publikun e gjerë që të dinë se mjekët dhe infermieret tone janë të trajnuar siç duhet duke studiuar matematikë dhe te dine përdorimin saj në mjekësi .

Njetrajtesimi i matematikes me mjekesine:

Recetat dhe Ilaçet

Raportet dhe Proporcionet

Indeksi i Mases

TruporeSkanimi CAT

Recetat dhe ilacet

Rregullisht , mjekët shkruajnë receta për pacientët e tyre për sëmundjet te ndryshme . Recetat tregojnë një mjekim specifik dhe dozen e caktuar . Shumica e medikamente kanë udhëzime për sasine e dozes në miligram (mg) për kilogram ( kg) . Mjekët duhet të kuptojne se sa shumë miligramë ilaçe do të duhet per çdo pacient , në varësi të peshës së tyre . Nëse pesha e një pacienti është e njohur vetëm në paund , mjekët duhet ta kthejne atë matje ne kilogram dhe pastaj te gjejne dozen e miligrameve për recetë .Ka një dallim shumë te madh ndërmjet mg / kg dhe mg / £ , kështu që është e domosdoshme që mjekët të kuptojnë se si kthehet nje matje e peshës me saktësi . Mjekët duhet të përcaktojnë se sa kohë do të zgjasë një recetë.

Për shembull , nëse një pacient duhet të marrë nje ilaç , mjeku thotë se duhet te pihet një kokerr , tri herë në ditë . Si rrjedhoje ne një muaj numri I kokrrave është rreth 90 te tilla . Megjithatë , shumica e pacientëve preferojnë dy ose tre muaj receta për qëllime komoditeti dhe sigurie . Mjekët duhet të jenë në gjendje t’i bëjnë këto llogaritje mendore me shpejtësi dhe saktësi . Mjekët duhet të llogarisin se sa kohë do të qëndrojnë ilacet në trupin e pacientit . Kjo do të përcaktojë se sa shpesh pacienti duhet të marrë ilaçet , në mënyrë qe të mbaje një sasi të mjaftueshme të medikamentit në trup . Për shembull , një pacient pin një pilule në mëngjes që ka 50 mg të një ilaçi te caktuar . Kur pacienti zgjohet të nesërmen , trupi i tij ka perdorur 40% të ilaçit . Kjo do të thotë se 20 mg janë përdorur dhe vetëm 30mg kane mbetur në trup . Pacienti vazhdon të marrë pilulën e tij të 50 mg-eve çdo mëngjes . Kjo do të thotë se në mëngjesin e ditës se dyte , pacienti ka depozituar 30mg mbi normen e sakte nga dita e parë , si dhe një tjetër sasi 50 mg nga mëngjesi i ditës së dytë , e cila është një total prej 80mg acid . Sikunder kjo sasi rritet , mjekët duhet të përcaktojnë se sa shpesh një pacient duhet të marrë ilaçet e tij , dhe për sa kohë , në mënyrë që të depozitoje sasine e duhur te ilaçeve në trupin e pacientit dhe për të funskionuar në mënyrë efektive , por pa e shtuar dozen .

Sasia e medikamenteve në trup ,pas marrjes se një mjekimi ulet me një përqindje të caktuar gjatë një kohe të caktuar ( ndoshta 10 % çdo orë , për shembull ) . Kjo përqindje e rëne mund të shprehet si një numër racional , 1/10 . Kjo rënie konstante racionale krijon një rend gjeometrik . Pra , nëse një pacient merr një pilulë që ka 200 mg te një droge të caktuar , ulja e barnave në trupin e tij çdo orë mund të shprehet si më poshtë :200 , 20 , 2 , 1/ 5, 1/50 , ...Siç mund ta vini re , sasia e barnave në trup pas 5 orësh është mjaft e vogël , pothuajse zero . Sekuenca e numrave te treguar më lart është gjeometrike , sepse ka një raport të përbashkët mes marrëdhënie , në këtë rast 1/10 . Kjo do të thotë se ne secilen orë ,sasia e ilaçeve zvogëlohet me 1 /10. Mjekët mund ta përdorin këtë menyre për të llogaritur shpejt se sa shpesh një pacient duhet të marrë ilaçin tij specifik.

Raportet dhe Proporcionet

Infermieret përdorin gjithashtu raportet dhe proporcionet kur administrojne ilaçet . Infermieret duhet të dini se per sa ilaç kane nevoje pacientet në varësi të peshës së tyre . Infermieret duhet të jenë në gjendje të kuptojnë urdhërat e mjekut .Një urdhër i tillë mund të jepet si : 25 mcg / kg / min . Nëse pacienti peshon 52 kg , sa miligram duhet të marrë pacienti në një orë ? Per te zgjidhur këtë , infermieret duhet të konvertojne mikrogramët (MCG ) ne miligrame (mg) . Nëse 1mcg = 0.001mg, ne mund të gjejme shumën (në mg ) të 25mcg duke krijuar një raport .

Duke shumëzuar kryq dhe duke pjesetuar , ne shohim se 25mcg = 0.025mg . Nëse pacienti peshon 52 kg , atëherë pacienti merr 0.025 * ( 52 ) = 1.3mg për minutë . Një orë ka 60 minuta , kështu që në një orë pacienti duhet që të marrë 1.3 * ( 60 ) = 78mg . Infermieret përdorin raportet dhe proporcionet ne jeten e përditshme , si dhe ne konvertimin e njësive te rëndësishme . Ata kanë " rruge qe i bie shkurt " të veçanta që i përdorin per te bere veprime matematikore me saktësi dhe në mënyrë efikase në një periudhë të shkurtër kohe . Numrat i japin mjekëve më shumë informacion në lidhje me gjendjen e një pacienti . Njehsimi i qelizave te bardha të gjakut eshte trajtuar ne përgjithësi si një vlerë numerike në mes 4 dhe 10 . Megjithatë, një vlere prej 7.2 në të vërtetë do të thotë se ka 7,200 qeliza te bardha të gjakut në çdo pikë gjaku ( rreth një mikroliter ) . Në të njëjtën mënyrë , masa e kreatininës ( një masë ne funksionimin e veshkave ), në një mostër të gjakut është marre parasysh si X mg për decilitër të gjakut . Mjekët duhet të dine që një masë prej 1.3 mund të nenkuptoje disa zona te dështimit të veshkave . Ata ofrojnë matje per gjendjen e shëndetit , të cilat mund të paralajmërojne shenja të infeksionit , nje gjendje te keqe shendetesore , ose sëmundje .

Indeksi i Mases Trupore (BMI)

Në terma të mjekësisë dhe shëndetit, Indeksi I Mases Trupore i një personi (BMI) është një permase me rendesi. BMI-ja juaj është e barabartë me peshën tuaj në paund shumezuar me 704,7, e gjitha e pjesetuar me katrorin e gjatesise suaj (trupore) në inç. Kjo metodë nuk është gjithmonë e saktë për njerëzit me masë të muskujve shumë të madhe. Për shkak se Pesha e muskujve është më e madhe se Pesha e dhjamit. Në këtë rast, matja e BMI-se se llogaritur mund të jetë jokorrekte.Ka makina të posaçme për të gjetur BMI-ne e nje personi. Ne mund të gjejme BMI-ne e një gruaje qe peshon 145 paund dhe është 5'6 “(kembe) e gjatë .

Së pari, ne duhet të kthejme lartësinë e matur qe eshte 5'6’’ në inç, dhe nese bejme veprimet numri i kerkuar është 66’’ (inc). Pastaj, BMI-ja e gruas do të ishte:Ky është një Indeks i Mases Trupore (BMI) normale. Një BMI normale është më pak se 25 dhe me shume se 18.5. Një BMI midis 25 dhe 29.9 konsiderohet të jetë mbipeshë dhe një BMI më e madhe se 30 konsiderohet të jetë klinikisht obeze. Matjet e BMI-se i japin mjekëve informacion në lidhje me shëndetin e pacientit. Mjeku mund të përdorë këtë informacion për të sugjeruar këshilla shëndetësore për pacientët. Imazhi në te djathtë është një tabelë me e detajuar ne lidhje me BMI-ne:

Skanimi CAT

Një nga mënyrat me te avancuara që mjekësia profesioniste përdor matematikën është në përdorimin e skanimeve CAT . Një skanim CAT është një lloj i veçantë i x-ray i quajtur Computerized Axial Tomography Scan. Një skanim x-ray normal mund te siguroje vetëm nje pamje dy-dimensionale të një pjesë të veçantë të trupit.Dhe,ne qofte se një kockë më e vogël është fshehur midis makinerise x-ray dhe një kocke me të madhe, kocka më e vogël nuk mund të shihet. Ajo është si një hije.

Ajo është shumë më e efektshme për të parë një paraqitje tre dimensionale të organeve të trupit , veçanërisht të trurit . Skanimet CAT lejojnë mjekët që të shohin brenda trurit , ose një organi tjetër të trupit , me një imazh tre dimensional . Në një skanim CAT , makineria e x - ray lëviz rreth trurit (ose cilado pjesë e trupit është duke u skanuar ) nga qindra këndveshtrime të ndryshme . Pastaj , një kompjuter merr të gjitha skanimet së bashku dhe krijon një imazh tre dimensional . Çdo here qe makineria e x - ray bën një cikel të plotë rreth trurit, ajo është duke krijuar një imazh të hollë te trurit , duke filluar në majen e kokës dhe lëviz poshtë në drejtim të qafës . Pamja tre- dimensionale e krijuar nga skanimet CAT ofron më shumë informacione për mjekët se sa skanimet e thjeshta dy- dimensionale x - ray . Matematika luan një rol vendimtar në mjekësi ,sepse , ajo është shumë e rëndësishme për infermieret dhe mjekët qe të jenë shumë te saktë në llogaritjet e tyre matematikore . Numrat sigurojne informacion për mjekët, infermieret , madje edhe per pacientët . Numrat janë një mënyrë e komunikimit të informatave , që është shumë e rëndësishme në fushën e mjekësisë .