MASTERING ELEMENTARY SCIENCE: ACID AND BASE

เกงวทยดวยตวเองจนคณครตกใจ: กรดและเบส

Ji Jaehwa  เขยน

Jang Deokhyeon  ภาพประกอบ

วล จตจ�ารสรตน  แปล

ผศ. ดร.อมราวรรณ อนทศร  บรรณาธการตนฉบบ

พมพครงท 1 ตลาคม 2560

ราคา 265 บาท

Original Title: MASTERING ELEMENTARY SCIENCE: ACID AND BASECopyright © 2009 by Sungwoo Publishing Co.

ALL RIGHTS RESERVED.Thai language translation edition © 2017 by Nanmeebooks Co., Ltd.

Thai language translation rights arranged with Sungwoo Publishing Co.through KL Management, Seoul, Korea

© ลขสทธภาษาไทย 2560: บรษท นานมบคส จ�ากดสงวนลขสทธตามพระราชบญญตลขสทธ (ฉบบเพมเตม) พ.ศ. 2558

                 ขอมลทางบรรณานกรมของหอสมดแหงชาต

  ช, แชฮวา.

    กรดและเบส. -- (ชด เกงวทยดวยตวเองจนคณครตกใจ). -- กรงเทพฯ: นานมบคส, 2560.

    216 หนา.

    1. เคม. 2. กรด. I. วล จตจ�ารสรตน, ผแปล. II. ชง, ทอกฮยอน, ผวาดภาพประกอบ. III. ชอเรอง.

  540 

  ISBN 978-616-04-3816-7

กรรมการผจดการ คม จงสถตยวฒนา ● ผชวยกรรมการผจดการ ราตร สงสกฤษ ● ผจดการส�านกพมพ สชาดา งามวฒนจนดา ● บรรณาธการบรหาร สภารตน ภไตรรตน ● บรรณาธการเลม ชลธชา ปอมสวรรณ ● หวหนาพสจนอกษร ดวงพร วญญธรรมรตน ● พสจนอกษร พลอยพรรณ มาคะผล ● ผจดการกองศลปกรรม กฤษดา เสงสงค  ● ผชวยผจดการกองศลปกรรม สนนท เพชรวาว ● ออกแบบปก พมพพศา ครธรรมณฐ ● กราฟก แสน บวฉม ● หวหนาประสานงานการผลต จรสศร พรหมเทพ

เพลตท พ.พ.เพลท แอนด ฟลม โทร. 0-2274-7988  พมพท ท เอส อนเตอรพรนท โทร. 0-2174-6055

จดพมพและจดจำ�หน�ยโดย

บรษท น�นมบคส จำ�กดเลขท 11 ซอยสขมวท 31 (สวสด) ถนนสขมวท แขวงคลองเตยเหนอ เขตวฒนา กรงเทพฯ 10110

โทร. 0-2670-9800, 0-2662-3000 โทรสาร 0-2662-0919e-mail: editorial@nanmeebooks.com ● www.nanmeebooks.com ● www.facebook.com/nanmeebooksfan

กระดาษทใชพมพหนงสอเลมนผลตมาจากไมในปาปลก โดยไมท�าลายปาไมธรรมชาตและใชหมกธรรมชาตจากน�ามนถวเหลอง จงปลอดภยตอมนษยและเปนมตรตอสงแวดลอม

หากหนงสอเลมนผลตไมไดมาตรฐาน ส�านกพมพยนดรบผดชอบเปลยนเลมใหมให โดยไมมเงอนไขใด ๆ ทงสนโปรดสงไปเปลยนตามทอยบรษท หรอตดตอ Nanmeebooks Call Center โทร. 0-2662-3000 กด 1

ในการเรยนรวชาวทยาศาสตร การใชหนงสอเสรมความรควบคกบ

การใชหนงสอแบบเรยนจะชวยใหเดกเขาใจคอนเซปตชดเจนยงขนและม

ความรเพมเตมทตอยอดไปสการเรยนวชาอน ๆ  ได ซงนานมบคสยดมนใน

แนวทางนมาตลอด ส�าหรบหนงสอชดน “เกงวทยดวยตวเองจนคณครตกใจ” 

เปนหนงสอทเหมาะส�าหรบการเรยนรดวยตนเองเพอพฒนาศกยภาพเปน

รายบคคล มเนอหาทสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน 

ทงชดม  25  เลม  เนนการเรยนรเปนหวขอเรอง  โดยแตละเลมมเพยงหนง

หวขอเรอง  เชน แสง ความรอน เปนตน       

เนอหาในเลม “กรดและเบส ชด เกงวทยดวยตวเองจนคณครตกใจ” 

อธบายเรองกรดและเบสอยางละเอยดตงแต คณสมบต ชนด วธการตรวจ

สอบวาสารชนดใดมความเปนกรดหรอเปนเบส กรดและเบสทเกยวของใน

ชวตประจ�าวน ประโยชนและโทษ เปนตน แผนผงสรปเนอหา  กจกรรมและ

การทดลอง ชวยใหเดกไดฝกทกษะการตงค�าถาม  สงเกต และลงมอท�า 

พรอมแบบฝกหดทายเลมเพอทบทวนความร ซงเปนแบบฝกทตองเขยนตอบ

ทงหมด  ในรปแบบเตมค�าและเกม  เพอใหเดกไดฝ กทกษะการเขยน  

นอกจากนยงมตวอยางขอสอบแนวคดวเคราะหใหเดกฝกท�าอกดวย

เราเชอวาการทเดกไดเรยนรตามความสนใจ จากหนงสอและสอการ

เรยนรทมเนอหาหลากหลาย พวกเขาจะรสกสนกในการเรยนและน�าไปสการ

มใจรกในวชาวทยาศาสตร     

นานมบคส

ค�าน�าส�านกพมพ

*발간사 4 *감수의글 6 *추천의글 8

온도, 그차가움과뜨거움•14

얼음물은항상차갑다? / 뜨거움과차가움을나타내는기준, 온도 / 손으로느

끼는온도 / 온도계를이용하는올바른방법 / 보온병과냉장고의공통점

온도계는이렇게읽어요! 21

온도계의종류 29

올백으로가는퀴즈 30

놀이야? 실험이야?_ 내손으로만드는온도계 31

열이닿으면부피가변해요•32

다리 이음매에 틈이 생기면? / 그릇을 분리하려면? - 금속의 부피 변화 / 물

을 잘 얼리는 비법 - 물의 부피 변화 / 저절로 부풀어오르는 풍선 - 기체의

부피변화

알코올램프로철사와구리줄을가열하면어떻게될까? 37

올백으로가는퀴즈 46

놀이야? 실험이야?_ 탁구공에물넣기 47

1

2

열-앞잡물(본책) 2013.4.24 2:3 PM 페이지 11

열은어떻게움직일까?•48

빼앗고 빼앗기는 열의 세계 / 숟가락을 타고 이동하는 열 / 오르락내리락, 물

과 공기를 통해 이동하는 열 / 다른 물질의 도움 없이 직접 전달되는 열 / 열

의이동을막아라! / 에너지를아껴야하는이유

열은고체에서어떻게전달될까요? 55

먼거리를이동하는태양의복사열 61

올백으로가는퀴즈 68

놀이야? 실험이야?_ 어떤물질이가장빨리열을전달할까? 69

열이물질의상태를변화시켜요•70

물질의 상태가 바뀌는 마술 / 물질의 상태가 바뀐다는 말의 진짜 의미는? /

물질의상태를변화시키는열에너지

갈릴레이가만들지않은갈릴레이온도계 81

겨울에도얼지않은홍시를먹을수있는비법 83

올백으로가는퀴즈 84

놀이야? 실험이야?_ 부풀어오르는비닐장갑 85

4

3

열-앞잡물(본책) 2013.4.24 2:3 PM 페이지 12

กรดเอย จงเผยตวตนของเจาออกมา  8คลโอพตรากลนไขมก / กรดทมรสเปรยว / สมบตของกรด / น�าสมสายช กรดเกาแกทสดทท�าจากเหลา / กรดเกลอ ถงแมจะเปนอนตรายแตกเปนกรดทอยในรางกายของเรา / กรดคารบอนก รสชาตแหงความซา / กรดฟอรมก สาเหตทท�าใหรสกเจบ ๆ  คน ๆ  เมอมดกด

 เมอใชกรดเกลอตองท�าตามน  19

 เคลดลบดมน�าอดลมใหอรอย  21

ค�าถามทาทายสมอง  26

กจกรรมและการทดลอง ขวดเปาลกโปง  27

เบสเอย จงเผยตวตนของเจาออกมา  28เบสคออะไร / สมบตของเบส / โซเดยมไฮดรอกไซด ตวแทนของเบส / ถาน�าปนใส เจอกบแกสคารบอนไดออกไซดจะเปนอยางไร / แอมโมเนยกลนเหมนรนแรง / แอมโมเนยคนสองหนา / เครองดมแอลคาไลมความเปนเบสหรอไม

 สบทท�าดวยมอของเราเอง  35

 ถาพชตองการใชไนโตรเจนในอากาศ  41

ค�าถามทาทายสมอง  46

กจกรรมและการทดลอง การท�าแคปซลเรองแสง  47

1

2

สารบญ

*발간사 4 *감수의글 6 *추천의글 8

온도, 그차가움과뜨거움•14

얼음물은항상차갑다? / 뜨거움과차가움을나타내는기준, 온도 / 손으로느

끼는온도 / 온도계를이용하는올바른방법 / 보온병과냉장고의공통점

온도계는이렇게읽어요! 21

온도계의종류 29

올백으로가는퀴즈 30

놀이야? 실험이야?_ 내손으로만드는온도계 31

열이닿으면부피가변해요•32

다리 이음매에 틈이 생기면? / 그릇을 분리하려면? - 금속의 부피 변화 / 물

을 잘 얼리는 비법 - 물의 부피 변화 / 저절로 부풀어오르는 풍선 - 기체의

부피변화

알코올램프로철사와구리줄을가열하면어떻게될까? 37

올백으로가는퀴즈 46

놀이야? 실험이야?_ 탁구공에물넣기 47

1

2

열-앞잡물(본책) 2013.4.24 2:3 PM 페이지 11

열은어떻게움직일까?•48

빼앗고 빼앗기는 열의 세계 / 숟가락을 타고 이동하는 열 / 오르락내리락, 물

과 공기를 통해 이동하는 열 / 다른 물질의 도움 없이 직접 전달되는 열 / 열

의이동을막아라! / 에너지를아껴야하는이유

열은고체에서어떻게전달될까요? 55

먼거리를이동하는태양의복사열 61

올백으로가는퀴즈 68

놀이야? 실험이야?_ 어떤물질이가장빨리열을전달할까? 69

열이물질의상태를변화시켜요•70

물질의 상태가 바뀌는 마술 / 물질의 상태가 바뀐다는 말의 진짜 의미는? /

물질의상태를변화시키는열에너지

갈릴레이가만들지않은갈릴레이온도계 81

겨울에도얼지않은홍시를먹을수있는비법 83

올백으로가는퀴즈 84

놀이야? 실험이야?_ 부풀어오르는비닐장갑 85

4

3

열-앞잡물(본책) 2013.4.24 2:3 PM 페이지 12

ความแรงของกรดและเบส  48ถาอยากรเรองกรดกบเบสจะตองรจกฉนกอน อะตอม ไอออน และไฟฟา / ไฟฟาไหลผานไดเพราะไอออน / กระแสไฟฟาไหลผานกรดและเบสไดอยางไร / กรดแกและกรดออน ความแตกตางของความแรงของกรด / pH ความแรงของกรดทแสดงดวยตวเลข

 อะตอม นวเคลยส และอเลกตรอน  52

 ตนก�าเนดของชอ “ไอออน”  54

 ไอออนทพบไดในชวตประจ�าวน  57

ค�าถามทาทายสมอง  64

กจกรรมและการทดลอง  เมอน�าแขงแหงเจอกบสารละลายกะหล�าปลมวง  65

การจ�าแนกกรดและเบสดวยกระดาษแผนเดยว  66เกดเรองอะไรขนกบพนองกะหล�าปลมวงกนนะ / อนดเคเตอรทคนพบโดยบงเอญ  สสนของดอกไวโอเลตทเปลยนไป / การจ�าแนกกรดและเบสดวยกระดาษ /  อนดเคเตอรหลากหลายชนดทเปลยนสตามสารละลาย / มายากลของอนดเคเตอร

 ความลบของเมดสในกะหล�าปลมวง  72

 เมอใชอนดเคเตอร  77

ค�าถามทาทายสมอง  82

กจกรรมและการทดลอง นกกรด นนกกรด  83

3

4

열의정체를밝힌과학자들•86

온도계 나와라, 뚝딱! / 온도의 두 얼굴, 화씨와 섭씨 / 열의 정체를 밝혀라! /

열은물질이아니라에너지다! / 엔트로피- 무질서한방향으로계속변한다!

불에타는얼음이있다고요? 94

열량을나타내는두단위, 줄(J)과 칼로리(cal) 98

올백으로가는퀴즈 102

놀이야? 실험이야?_ 종이접기로만든메탄분자 103

체온과열•104

피부의 온도를 알면 몸 전체가 보여요 / 꾀병 환자야, 꼼짝 마! / 내장이 아프

면피부에신호가와요 / 말하지않아도알아요 - 몸의열로알아보는병 / 스

트레스를 받으면 체온이 변해요 / 사람처럼 체온이 일정한 동물들 / 식물들도

체온을조절해요

Q & A - 체온에관해이것이궁금하다! 113

올백으로가는퀴즈 118

읽을거리_ 영원히살고싶은욕망, 냉동인간을꿈꾸다 119

6

5

열-앞잡물(본책) 2013.4.24 2:3 PM 페이지 13

생활속의열•120

세상에서가장맛있는아이스크림을먹으려면 / 따뜻한 차를맛있게즐기려면

/ 뚜껑은 이럴 때 사용하세요 / 뚝배기냐, 냄비냐? 그것이 문제로다! / 에어컨

속에숨어있는온도의원리 / 더운공기를내뿜는냉장고 / 물 분자를진동시

켜음식을데우는전자레인지

아이스크림의열량은얼마나될까요? 124

더운여름에뜨거운음식을먹는이열치열의원리 125

차세대에어컨의등장 133

입을굳게다문열전반도체냉장고 135

올백으로가는퀴즈 138

읽을거리_ 무쇠솥으로지은밥맛이최고예요! 139

열과기후•140

기후에적응하라! / 열대 지방에서살아남기 / 한대 지방에서살아남기 / 문명

이처음생겨난온대지방

피부색은달라도모두하나예요! 147

올백으로가는퀴즈 152

읽을거리_ 우리나라인종의특징은? 153

부록•155

1:1 과학논술지도 / 이책을추천해주신선생님들 / 이책의기획과집필에참여하신분들

7

8

열-앞잡물(본책) 2013.4.24 2:3 PM 페이지 14

ปฏกรยาการสะเทน  84การไปปกนก ความรวทยาศาสตรกจ�าเปน / กรดและเบส คแททลงตว / ปฏกรยาการสะเทนทพบเมอไปปกนก / อนดเคเตอร วธยนยนปฏกรยาการสะเทน / ปฏกรยาการสะเทนทชวยอนรกษธรรมชาต / ความรอนเกดขนเมอกรดและเบสเจอกน / ถากรดและเบสเจอกน ความสวางของหลอดไฟจะออนลง

 การยนยนจดสมมลดวยพเอชมเตอร  92

 เมอใชปฏกรยาการสะเทน  93

ค�าถามทาทายสมอง  100

กจกรรมและการทดลอง การท�าอนดเคเตอรธรรมชาต  101

กรดและเบสในรางกายของเรา  102กรดและเบสภายในปาก / กรดและเบสในกระเพาะอาหาร / กรดและเบสในล�าไส / กรดและเบสในเลอด / ระบบบฟเฟอรในเลอดกบการเมาความสง

 กนยาตามสภาพของกระเพาะอาหาร  108

 ยามความเปนกรดหรอเบส  112

 เมอเกดปญหาเกยวกบการหายใจ  115

ค�าถามทาทายสมอง  116

มมนกอาน นางฟายมสวย  117

5

6

열의정체를밝힌과학자들•86

온도계 나와라, 뚝딱! / 온도의 두 얼굴, 화씨와 섭씨 / 열의 정체를 밝혀라! /

열은물질이아니라에너지다! / 엔트로피- 무질서한방향으로계속변한다!

불에타는얼음이있다고요? 94

열량을나타내는두단위, 줄(J)과 칼로리(cal) 98

올백으로가는퀴즈 102

놀이야? 실험이야?_ 종이접기로만든메탄분자 103

체온과열•104

피부의 온도를 알면 몸 전체가 보여요 / 꾀병 환자야, 꼼짝 마! / 내장이 아프

면피부에신호가와요 / 말하지않아도알아요 - 몸의열로알아보는병 / 스

트레스를 받으면 체온이 변해요 / 사람처럼 체온이 일정한 동물들 / 식물들도

체온을조절해요

Q & A - 체온에관해이것이궁금하다! 113

올백으로가는퀴즈 118

읽을거리_ 영원히살고싶은욕망, 냉동인간을꿈꾸다 119

6

5

열-앞잡물(본책) 2013.4.24 2:3 PM 페이지 13

생활속의열•120

세상에서가장맛있는아이스크림을먹으려면 / 따뜻한 차를맛있게즐기려면

/ 뚜껑은 이럴 때 사용하세요 / 뚝배기냐, 냄비냐? 그것이 문제로다! / 에어컨

속에숨어있는온도의원리 / 더운공기를내뿜는냉장고 / 물 분자를진동시

켜음식을데우는전자레인지

아이스크림의열량은얼마나될까요? 124

더운여름에뜨거운음식을먹는이열치열의원리 125

차세대에어컨의등장 133

입을굳게다문열전반도체냉장고 135

올백으로가는퀴즈 138

읽을거리_ 무쇠솥으로지은밥맛이최고예요! 139

열과기후•140

기후에적응하라! / 열대 지방에서살아남기 / 한대 지방에서살아남기 / 문명

이처음생겨난온대지방

피부색은달라도모두하나예요! 147

올백으로가는퀴즈 152

읽을거리_ 우리나라인종의특징은? 153

부록•155

1:1 과학논술지도 / 이책을추천해주신선생님들 / 이책의기획과집필에참여하신분들

7

8

열-앞잡물(본책) 2013.4.24 2:3 PM 페이지 14

ในวนทฝนกรดโปรยปราย  118น�าฝนทใสสะอาดเปนกรดไดดวยเหรอ / ฝนกรดเกดขนไดอยางไรกนนะ / ฝนกรดสรางความเสยหายอยางไรบาง / หลากหลายวธแกปญหาฝนกรด

 ออกซเดชนกบการเผาไหม  122

 ถาฝนกรดตกใสศรษะจะท�าใหผมรวง  126

 ฝนทรายสเหลองกมขอดเหมอนกน  131

ค�าถามทาทายสมอง  132

มมนกอาน หกเรองเลาทเกยวกบปา  133

กรดและเบสรอบตวเรา  134กรดและเบสในหองน�า / กรดและเบสในหองครว / สาเหตทท�าใหกระดาษเกา /  กรดและเบสในแบตเตอร / กรดและเบสทอยในดน / กรดและเบสทขาดไมไดในชวตประจ�าวน

 เสนผมทแขงแกรงกวากรดเกลอ  138

 แบตเตอรทท�าจากผลไม  144

ค�าถามทาทายสมอง  150

มมนกอาน พกแอมโมเนยเหลวหนงขวดเมอไปเทยว  151

แบบฝกหดกรดและเบส   1-63

7

8

8 ｡｡ ｡  ｡ ｡｡｡ ｡｡｡©｡ 

บทท 1

เสรมวทย

� ป.6สาระท1เร

องการท�างานทสมพนธกนของระบบยอยอาหาร

สาระท3เรองจ�าแนกประเภทของสารในชวตประจ�าวน

� ม.1สาระท2เร

องสมบตความเปนกรด-เบสของสารละลาย

ถาพดถงกรด สงแรกททกคนนกถงคออะไร ถาไมนกถงมะนาวรสเปรยวทแคคดกน�าลายไหล กตองเปนน�าสมสายชทมกลนแสบจมกกนอยใชไหม แลวรหรอไมวาคลโอพตราเปนผเปลยนประวตศาสตรการใชกรด กรดชวยรกษาสขภาพรางกายของเราใหแขงแรงดวย กรดมความสามารถมากกวาทเราคด เราไปคนหาคณสมบตพเศษของกรดกนเถอะ

กรดเอย จงเผยตวตน ของเจาออกมา

ไขมกทเกดขนจากแคลเซยมคารบอเนต

จะละลายในสารละลายทมฤทธเปนกรด

ทกคนคงเคยไดยนชอคลโอพตรา ราชนแหงอยปตผเปนหญงงามทสด

ในประวตศาสตรตะวนตกมาบางใชไหม แลวเคยไดยนเรองเลาเกยวกบ

น�าตาดวงจนทรของคลโอพตราบางหรอเปลา เปนเรองเลาทบอกวาคลโอ

พตราไดหกหนามารก แอนโทน แมทพแหงจกรวรรดโรมน ดวยการใช

คณสมบตของกรด

เมอประมาณ 2,000 ปกอน มารก แอนโทนแมทพแหงจกรวรรดโรมนไดมาทอยปต

เพอประทวงการแตงตงคลโอพตราเปนราชน  เนองจากคลโอพตราไดชวยเหลอศตรของ

แอนโทนเอาไว ถาเปนคนทวไปกจะพดขอโทษแตโดยด แตคลโอพตรากลบใชโอกาสน

สรางความไดเปรยบใหกบตวเองแทน

คลโอพตรากลนไขมก

คลโอพตราไดประกาศอยางมนใจวา

จะจดงานเลยงทหรหราทสดในโลกใหแก

แอนโทน  แตแอนโทนกลบหวเราะเยาะ 

เพราะคดวาดนแดนอยปตทมก�าลงทหาร

นอยกวากองทพโรมนไมมทางท�าไดอยาง

แนนอน 

10  กรดและเบส

และแลววนจดเลยงกมาถง ส�าหรบแอนโทน งานเลยงนไมตางอะไรกบงานเลยงท

เขาเคยพบเหนมากอน แตทวาในชวงสดทายของงานเลยง คลโอพตราไดกลาวกบผทอย

ในงานเลยงวา “งานเลยงทแทจรงจะเรมตนนบจากนเปนตนไป” 

ในบรรดาเครองประดบเพชรพลอยทคลโอพตราสวมใสนน  เครองประดบทหรหรา

ทสดยากจะหาสงใดมาเปรยบไดกคอตางหไขมกขนาดใหญทเรยกขานกนวา  “น�าตา

ดวงจนทร” นนเอง

คลโอพตราควาแกวเครองดมมาจากสาวใช แลวทรงถอดตางหไขมกทหขางหนง

ออกมาใสลงในแกวอยางไมลงเล และดมเครองดมทใสตางหไขมกจนหมดแกว  ผคนตาง

ตกตะลงตอสงทคลโอพตราท�า แตพระนางกลบยนนงเฉย

ดมไปแบบนน ไขมกไมตดคอแย

เหรอ

ฉนรความลบ นนละ

เออก

แคก แคก

กรดเอย จงเผยตวตนของเจาออกมา 11

ผพพากษาทเขารวมงานเลยงไดประกาศวา  “ราชนเปนผ ชนะ”  เพราะคงจะหา

งานเลยงหรหราทจะน�าตางหไขมกล�าคาทมเพยงคเดยวในโลกมาดมกนจนหมดแบบนไมได

อยางแนนอน  เมอแอนโทนเหนความใจเดดของคลโอพตรากหลงเสนหของพระนางอยาง

ถอนตวไมขน

คลโอพตรากลนไขมกทแขงเขาไปไดอยางไร ความลบอยทกรดนนเอง  เครองดม

แกวนนแทจรงแลวคอน�าสมสายช  ถาอยางนนเราไปท�าความรจกกบความสามารถอน

นาทงของกรดกนเถอะ

กรดทมรสเปรยว

ถาพดถงกรดสงแรกทนกถงคอรสเปรยวของน�าสมสายช แมแตคนโบราณ ถาพดถง

กรดกนกถงรสเปรยวเชนเดยวกน ค�าวา  “acid”  ในภาษาองกฤษทแปลวากรด มาจาก

ค�าวา  “acidus”  ในภาษาละตนทแปลวาเปรยว  ตวอกษรจนค�าวาเปรยวเขยนวา

“酸” ซงตวอกษรนหมายถงรสเปรยว สงทเปรยว น�าสมสายช  เปนตน

กรดทมรสเปรยวมทงกรดแอซตก  กรดซตรก กรดแลกตก และกรดเกลอ  เปนตน 

กรดแอซตก  (acetic  acid)  ในน�าสมสายช  กรดซตรก  (citric  acid)  ในน�าสม  และ

กรดแลกตก (lactic acid) ในโยเกรตเปนสงทท�าใหมรสเปรยว

12  กรดและเบส

กรดแลกตก ท�าใหฉนมรสเปรยว

แตนาแปลก กรดเกลอมอนตรายมากจนถงขนาดหามดม

โดยเดดขาด แลวผคนรไดอยางไรวากรดเกลอ  (hydrochloric

acid) มรสเปรยว  ในท�านองเดยวกน  ใครเปนผ กลาทลองกน

กรดเกลอกนนะ 

แมวาจะไมมใครเคยลองชมกรดเกลอ แตกใชวาจะไมมคนทร

รสชาตของกรดเกลอเลย คนทเคยอาเจยนจะรรสชาตของกรดเกลอ

เปนอยางด  เพราะเปนกรดทมอยในกระเพาะอาหารของเรานนเอง  เมอ

อาเจยนออกมาเนองจากล�าไสไมด น�ายอยในกระเพาะอาหารจะลนออกมา ท�าใหรสกถง

รสเปรยวของกรดเกลอได

กรดสวนใหญมรสเปรยว  เราจงคดวารสเปรยวเปนลกษณะพเศษของกรด แตถา

พจารณาใหดแลวละก กรดไมไดมรสเปรยวเหมอนกนทงหมด ตวอยางเชน กรดคารบอนก

ทใสในน�าแอปเปลไมมรสเปรยว

รสเปรยวททกคนรสกเมอดมน�าแอปเปลเปนเพราะในขนตอนการท�าน�าแอปเปล 

มการเตมกรดซตรกลงไป  กลาวคอรสเปรยวของน�าแอปเปลไมไดเกดจากกรดคารบอนก

แตเปนเพราะกรดซตรกนนเอง

สมบตของกรด

ในภาพยนตรเรองธรณไฟนรกถลมโลก  (Dante’s peak) 

เกดภเขาไฟระเบดในหมบานแถบชนบทเลก ๆ แหงหนง ลาวาท

ไหลออกมาจากภเขาไฟไดปดกนเสนทางสญจร ท�าใหตวเอกใน

ภาพยนตรตองหนตายโดยการนงเรอขามทะเลสาบ

น�าสมทมรสเปรยว

มกรดซตรก

เมอภเขาไฟระเบดจะเกดแกสพงออกมา แกสเหลานเมอละลายในน�าจะท�าให น�าในทะเลสาบมความเปนกรด

แตขณะทเรอลอยอยในทะเลสาบทองเรอเกดยบและใบพดละลาย  เหตการณ

ทงหมดนเปนเพราะทะเลสาบกลายเปนกรดเนองจากภเขาไฟระเบด น�าทกลายเปนกรด

สามารถละลายใบพดและพนของเรอไดอยางไรนะ

กรดมสมบตในการละลายโลหะ ถากรดท�าปฏกรยากบโลหะ ขณะทโลหะละลายจะ

เกดแกสไฮโดรเจนขน  แมกนเซยม อะลมเนยม สงกะส และเหลกเปนโลหะทท�าปฏกรยา

กบกรดไดด ถามฝนกรดตกลงมาสงปลกสรางทท�าจากโลหะกจะละลาย

แมแตหนปนเองเมอเจอกบกรด ขณะทละลายจะเกดฟองแกสขนเชนเดยวกน 

หนปนมสวนประกอบของแคลเซยมคารบอเนต เมอแคลเซยมคารบอเนตเจอกบกรดจะ

เกดการละลายและปลอยแกสคารบอนไดออกไซดออกมา ถาหยดน�าสมสายชลงบน

หนปนจะเหนวามฟองปด ๆ ขนมา ฟองนกคอแกสคารบอนไดออกไซดนนเอง

14  กรดและเบส

ยงจ�าเรองเลา “น�าตาดวงจนทร” ของคลโอพตราทเลาในตอนตนไดหรอเปลา  ตางห

ไขมกกประกอบดวยแคลเซยมคารบอเนตเหมอนกบหนปน  เมอคลโอพตราใสตางหไขมก

ลงในน�าสมสายชทเปนกรดแอซตกแลวยกขนดม  จงเปนการดมไขมกทละลายแลว

เนองจากกรดนนเอง

เนองจากไขมกมราคาแพงจงไมสามารถลองใสในน�าสมสายชได แลวเราจะพสจน

วาเรองนเปนความจรงไดอยางไร  เราพสจนไดโดยใชเปลอกไขไกแทนไขมก  เพราะเปลอก

ไขไกมสวนประกอบหลกเปนแคลเซยมคารบอเนตเชนเดยวกน ลองตมไขไกในน�าสมสายช

ทบานด จะเหนวาขณะทเปลอกไขไกละลายจะมฟองแกสเกดขน

นอกจากไขมกและเปลอกไขไกทมสวนประกอบเปนแคลเซยมคารบอเนต เปลอกหอย 

กระดก และฟน กมแคลเซยมคารบอเนตเปนสวนประกอบดวยเชนกน

น�าสมสายชทเปนกรดแอซตกจะละลาย เปลอกไขไกทมแคลเซยมคารบอเนต เปนสวนประกอบ

ถาใสแทงชอลกทเปนแคลเซยมคารบอเนต ลงในกรดแอซตกจะเกดปฏกรยาไดดขน

ชอลก

กรดเอย จงเผยตวตนของเจาออกมา 15