„master plan jahorina 20 0 6 .-2016. “

„Master Plan Jahorina 2006.-2016.“

¨Tourism Master Plan Jahorina

Članovi projektnog tima


Šta je Master Plan? Vizija i pozicioniranje

Razvojni model

Programi investicija i konkurentnosti

Marketing plan

Poslovno-upravljački model

Master plan razvoja

turizma je podloga

za konsenzus o

ključnim pitanjima

razvoja

Master plan turizma je dogovor odgovornih ljudi o malom broju važnih pitanja

Master plan je okvir za novo preduzetništvo u turizmu na bazi partnerstva privatnog i javnog sektora


Gdje smo danas?


Gdje smo danas? 550-600 ha prostora

25 km skijaških staza

8 km ski liftova ukupnog kapaciteta 7.200 skijaša na sat

Ukupni smještajni kapaciteti oko 3.300 kreveta, od toga u hotelima oko 1000

Turistički promet:

100-150 hiljada noćenja (deklarirano 70 hiljada)

Uglavnom lokalno tržište

Max. 6-8 mil. € prihoda

Loša tržišna i poslovna pozicija

Nejasna i netransparentna situacija

Isčekivanje šta će se dogoditi i ko će i kako povući prvi potez


Konkurencija

• Kopaonik, Bjelašnica, Kranjska Gora, Bjelolasica, Bansko, Poiana Brasov, Bjelasica - Kolašin

• Poređenje destinacija rađeno je na bazi slijedećih kriterijuma:lokacija, portfolio proizvoda, smještajni kapaciteti, broj dolazaka i noćenja, skijaški sadržaji (staze, ski liftovi, cijene), koeficijenti (ratios), hotelski proizvod


Konkurencija

• Bansko i Kranjska Gora su već na razini inostrane konkurencije gdje cijeli lanac vrijednosti i struktura portfolia odgovara njihovom inostranom pozicioniranju;

• Kopaonik i Poiana Brasov predstavljaju destinacije razvijene u prošlosti, a trenutno su u fazi brzog razvoja i repozicioniranja;

• Ostale destinacije takođe prolaze kroz restrukturiranje i razvojni proces


Benchmark/uzorna praksa

Za ovakav tip skijališta međunarodni planski standardi su slijedeći:

- Površina staza: 180 - 220 ha- Prosječna širina staza: 35 - 40 m- Vještački snijeg: 75 - 80 %- Ukupni kapacitet skijaških staza: 10.000 - 12.000- Kapacitet vertikalnog transporta: 6.5 mn – 7.5 mn- Broj smještajnih ležaja: 7.800 – 9.400- Broj parkirng mjesta: 2.100 – 2.500

KOEFICIJENTI (RATIOS):

1. Ukupan broj ležaja u odnosu na kapacitet vertikalnog transporta: 25%-30%

2. Kapacitet vertikalnog transporta po kilometru skijaške staze: 450-500

3. Ukupan broj ležaja po kilometru skijaške staze: 110-130


Specijalni trendovi u vrhunskim planinskim resortima

1. Kreiranje (jedinstvenih) turističkih proizvoda za ljeto

2. Rast razvoja alternativnih zimskih turističkih proizvoda

3. Profesionalni, atraktivni i profitabilni Apres-Ski

4. Povećanje prosječne širine skijaških staza

5. Predstavljanje "Well-Being" i "Wellness" koncepta na planini

6. Marketing se kreće u smjeru „Planina me osvježava“

7. Ljetne atrakcije na vrhu planine

8. Specijalizacija planinskih resorta

9. Poboljšanje kvalitete

10. Svake godine kreirati nove inovacije

11. Upotreba vještačkog snijega radi konstantnog snježnog pokrivača


Snage Slabosti

- Smještajni kapaciteti (uništeni objekti, priv. smještaj, sezonalnost)

- Turistički proizvodi (ljetni programi, dodatne zimske aktivnosti, Apres-ski sadržaji, MICE)

- Strukturni problemi resorta (promet, parking, vertikalni transport, centar naselja)

- Profesionalno upravljanje destinacijom - DMO (lanac vrijednosti)

+ Blizina i saobraćajna povezanost sa Sarajevom i njegovim aerodromom

+ Planinski krajolik sa panoramom koja oduzima dah

+ Visina i relativna sigurnost snježnog pokrivača

+ Postojanje opšte infrastrukture (vode, kanalizacije, itd.) – spremne za proširenje

+ Imidž Jahorine kao olimpijske destinacije+ Količina postojećih žičara i staza+ Postojanje sistema za naplatu karata+ Smještaj visoke kvalitete+ Budući investitori i angažovani stakeholderi (ključni subjekti)

SWOT-AnalizaJahorina


Ključni razvojni problem Jahorine

• Jahorinu nije moguće tržišno i poslovno rehabilitovati oslanjajući se na sadašnje prostorne gabarite (cca 550-600 ha);

• Postoji nesklad raspoloživosti prostora, naslijeđene izgradnje i potrebnih sadržaja infrastrukture evropski konkurentskog planinskog resorta;

• Jahorinu je nužno proširiti kako bi se dugoročno održala.


Postojeća situacija

Željena situacija

MASTER PLANRAZVOJA TURIZMA

Postojeća situacija

Željena situacija

MASTER PLANRAZVOJA TURIZMA


Jahorina je

Olimpijska planina

Planinska destinacija broj 1 u jugoistočnoj Evropi

(najatraktivnija, višenamjenska i profitabilna destinacija za ljetnu i

zimsku sezonu).

Strateški koncept i razvojni modelVizija Jahorine 2016


1. Turistički proizvodi za zimu

2. Najatraktivniji turistički proizvodi za ljeto u jugoistočnojEvropi

3. Smještajni kapaciteti prema potražnji šireg regionalnog tržišta

4. Profesionalni management, posebno nanivou destinacije

5. Kandidatura za Zimske olimpijske igre u 2018.

6. Daljnje Urbanističko planiranje prema predloženim akcijamaiz Master plana

Strateški koncept i razvojni model6 ključnih razvojnih strategija


Mo

de

rni,

viš

en

amje

ns

ki i

o

limp

ijski

turi

stič

ki

pro

izvo

di z

a zi

mu

Po

rod

ičn

o o

rije

nti

san

itu

rist

ički

pro

izvo

di(z

a lje

to i

zim

u)

Se

min

ari i

k

on

fere

nci

je

Pla

nin

ski w

elln

ess

Za

ba

va

i ak

cija

(F

un

&

Ac

tio

n)

(za

ljeto

i zi

mu

)

Profesionalna DMO (Organizacija za upravljanje destinacijom)

Strateški koncept i razvojni model5 stubova pozicioniranja/razvoja proizvoda



• Nedostatci u odnosu na standarde

Međunarodni standardi

za planiranjeJahorina 2006

Nedostaci u odnosu

na Međunarodne stand.

Preporuke za

Jahorinu 2016

Površina staza 180 - 220 ha 80 ha 100 - 140 ha 250 ha

Prosječna širina staza 35 - 40 m 40 m ok 40 m

Proizvodnja vještačkog snijega 75 - 80 % 0% 75 - 80 % 100%

Ukupni kapacitet staza 10.000 - 12.000 4.800 5.200 - 7.200 15.000

Vertikalni transport u m/h (VTM/h) 6,5 mn - 7,5 mn 2,0 mn 4,5 mn - 5,5 mn 8,7 mn

Kreveti u smještajnim kapacitetima 7.800 - 9.400 3.270 3.800 - 5.400 9.580

Parking prostor (samo za dnevne skijaše)

2.100 - 2.500 0 2.100 - 2.500 2.700


P = 594,57 ha

P = 412,60 ha

P = 355,36 ha

TOTAL P = 1 362,53 ha


Program investicija i konkurentnostiInvesticije u skijašku infrastrukturu

INVESTICIJA Ukupna investicija

(EUR)

Izvor investiranja Prioritet investiranja

Privatni Javni Privatni/Javni 3 - 4 god. 5 - 7 god.. 8 - 10 god.

SKI INFRASTRUKTURA

1. faza - Postojeće područje

Žičare 18.487.500

Staze 595.000

Objekti za pravljenje vještačkog snijega 12.569.800

Ostali troškovi (trošk. projekta i planiranja) 4.100.230

Ukupno 1. faza 35.752.530 35.752.530 35.752.530

2a. faza - Područje za porodice i wellness

Žičare 14.184.375

Staze 2.082.500



Ukupno 2a. faza 28.786.313 28.786.313 28.786.313

2b. faza - Sportsko područje

Žičare 11.368.750

Staze 2.380.000



Ukupno 2b. faza 27.806.900 27.806.900 27.806.900

UKUPNO 92.345.743 92.345.743 35.752.530 28.786.313 27.806.900


Program investicija i konkurentnostiProcjena poslovnog potencijala 1. faza

Kapacitet (broj dnevnihgostiju):Sezona (dana) 90 Popunjenost kapaciteta 30%

Broj posjetilaca godišnje:

prosječno 12 EUR

Fiksni troškovi:

Od čega na plate odlazi:

919.800 EUR

18.396.000 EUR

UKUPNI OPERATIVNI TROŠKOVI: 12.087.400 EUR

200.000 EUR

3.719.200 EUR

UKUPNI PRIHODI: 18.596.000 EUR

Prosječan broj zaposlenih:40

BRUTO DOBIT (EBITDA*): 5.588.800 EUR

14.000

1.533.000

Prihodi od ski liftova:

DOBIT od operativne aktivnosti (GOP*): 6.508.600 EUR

SKI STAZE-JAHORINA

Poslovna evaluacija

Cijena karte:

Ostali prihodi:


Program investicija i konkurentnostiUkupne investicije u hotele i nekretnine

INVESTICIJA Vrsta investicije Kapacitet (rješenja)

Investicija po jedinici

(EUR)

Ukupna investicija

(EUR)



1. HOTELI I DRUGI SMJEŠTAJNI KAPACITETI

Postojeće područje

5* Hotel (bivši hotel JAHORINA) novo 245 120.000 29.400.000

4* Hotel (hotel RAJSKA DOLINA) rekonstrukcija 220 70.000 15.400.000

3* Hotel (bivši hotel MLADOST) novo 150 60.000 9.000.000

2* Standard Hostel (bivši hotel PARTIZAN) novo 35 40.000 1.400.000

Hotel BISTRICA 4* rekonstrukcija 160 60.000 9.600.000

Hotel KOŠUTA 4* rekonstrukcija 70 60.000 4.200.000

Apartmani B novo 180 60.000 10.800.000

Apartmani B&B Vučko novo 220 60.000 13.200.000

Ukupno postojeće područje 1.280 93.000.000 93.000.000 93.000.000

Ukupno područje za porodice i wellness 1.047 89.410.000 89.410.000 89.410.000

Ukupno sportsko područje 410 23.880.000 23.880.000 23.880.000

UKUPNO 2.737 206.290.00

0206.290.00

0 93.000.000 89.410.000 23.880.000


Program investicija i konkurentnostiInvesticije u prvoj fazi u okviru sadašnje Jahorine

INVESTICIJA Vrsta investicije

Kapacitet (rješenja)

Investicija po jedinici

(EUR)

Ukupna investicija

(EUR)


Privatni Javni Privatni/Javni 3 - 4 god. 5 - 7

god.. 8 - 10 god.

1. HOTELI

Postojeće područje

5* Hotel (bivši hotel JAHORINA) novo 245 120.000 29.400.000

4* Hotel (hotel RAJSKA DOLINA) rekonstrukcija 220 70.000 15.400.000

3* Hotel (bivši hotel MLADOST) novo 150 60.000 9.000.000

2* Standard Hostel (bivši hotel PARTIZAN) novo 35 40.000 1.400.000

Hotel BISTRICA 4* rekonstrukcija 160 60.000 9.600.000

Hotel KOŠUTA 4* rekonstrukcija 70 60.000 4.200.000

Apartmani B novo 180 60.000 10.800.000

Apartmani B&B Vučko novo 220 60.000 13.200.000

UKUPNO 1.280 93.000.000 93.000.000 93.000.000


Programi investicija i konkurentnostiEfekti investicija u hotele (ukupno i u prvoj fazi)

Efekti ukupne investicije

Efekti prve faze investicije

ukupno soba 1.565 880ukupno kreveta 3.610 1.790

UKUPNI PRIHOD (EUR) 46.164.504 27.696.627Ukupni prihod po raspoloživoj sobi (EUR) 29.498 31.473

UKUPNI OPERATIVNI TROŠKOVI PRIJE GOP-a (EUR) 27.792.614 16.807.221Od toga, ukupne plate (EUR) 9.220.570 5.360.723

Učešće plata u ukupnom prihodu (%) 20,0% 19,4%BRUTO OPERATIVNA DOBIT (GOP u EUR) 18.371.890 11.073.934

Učešće GOP-a u ukupnom prihodu (%) 40% 40%Fiksni troškovi (osim kamata i amortizacije, EUR) 1.384.935 830.899

DOBIT PRIJE AMORTIZACIJE, KAMATA I POREZA (EBITDA u EUR) 16.986.955 10.243.035

Učešće EBITDA-a u ukupnom prihodu (%) 36,8% 37,0%

SMJEŠTAJ


Programi investicija i konkurentnostiEfekti investicija u hotele (ukupno i u prvoj fazi)

Godina nakon investiranja 1. 2. 3.Broj soba 1.560 1.505 1.505Broj kreveta 3.388 3.250 3.250

UKUPNI NETO PRIHODI (EUR) 39.040.629 41.797.657 44.937.131Prosječni ukupni prihodi po raspoloživoj sobi (EUR) 25.026 27.773 29.859

UKUPNI OPERATIVNI TROŠKOVI PRIJE DOBITI OD OPERATIV. AKTIVNOSTI (EUR) 23.578.113 25.240.559 27.132.612Od čega ukupno na plate i pripadajuće troškove odlazi (EUR) 7.506.441 8.046.095 8.658.835

Udio plata i pripadajućih troškova u ukupnom prihodu (%) 19,2% 19,3% 19,3%DOBIT OD OPERATIVNE AKTIVNOSTI (GOP u EUR) 15.462.516 16.557.098 17.804.519

Udio GOP u ukupnom prihodu (%) 40% 40% 40%Fiksne naknade (izuzev kamata i amortizacije u EUR) 1.171.219 1.253.930 1.348.114

BRUTO DOBIT (DOBIT PRIJE KAMATA, POREZA I AMORTIZACIJE) (EBITDA u EUR)

14.291.297 15.303.168 16.456.406

Udio bruto dobiti u ukupnom prihodu (%) 36,6% 36,6% 36,6%

UKUPNO ZA SMJEŠTAJNE KAPACITETE


Programi investicija i konkurentnostiHotel Jahorina 5*

Sadržaji hrane i pića

Opis lokacije

Picture

NETO RAZVIJENA POVRŠINA 22.400 m2

29.400.000 €

Prvi prioritet (3 - 4 godine)

3 restorana i 4 bara. Coffee Shop sa 350 sjedala, Italijanski restoran sa 60 sjedala, Azijski restoran sa 50 sjedala, Lobby Bar, Sushi Bar, Cigar Bar.

Ostali sadržaji

Spa & Beauty centar koji nudi "well-being" tretmane (refleksoterapija , aromaterapija, lifting lica pomoću kisika, masaža vrućim kamenjem, tretmani s morskim travama, sauna, Jacuzzi), fitness klub, unutrašnji bazen, garaža. Ostali sadržaji: Klimatizacija, grijanje, room service 24 sata, usluga butlera, usluga pranja veša, sistem za informiranje u sobama, sef u sobama, WiFi u sobama i javnim prostorima, rent-a-car, satelitska TV.

Prostori za sastanke za do 250 osoba.

Rang prioriteta

Procenjena investicija (EUR)

Na istoj lokaciji gdje je bio prethodni hotel Jahorina

Hotel "Jahorina" 5*

Kreiranje diferenciranog doživljaja kapitaliziranog na personaliziranoj usluzi, povijesnom karakteru područja

Jahorine i mogućnosti da se uživa u mjestu koje nadahnjuje svojom tišinom i opoštenosti.

5*

Prostor za sastanke i konferencije

Lokacija

Pozicioniranje

Jahorina

Kategorija

Smještajni kapacitet

Ukupan broj soba: 245 (138 Standard sobe, od toga 108 sa Twin krevetima i 30 sa King Size krevetom; 55 Superior soba, od toga 40 sa Twin krevetima i 15 sa King Size krevetima; 40 Deluxe soba, od toga 30 sa Twin krevetima i 10 sa King Size krevetima; 10 Junior apartmana, od toga 5 sa Twin krevetima i 5 sa King Size krevetima; 2 predsjednička apartmana). Ukupni kapacitet je 490 ležajeva.



Broj soba 245

Dana poslovanja 365 individualci 40% Bosna i Hercegovina 10%

F & B plan BB + HB grupe 40% JI Evropa 80%

Zauzetost 65% alotman 20% Ostale 10%

Neto ostvarena cijena sobe - ADR (EUR)

Ukupni neto prihod (EUR)

Neto prihod smještaja (EUR)

Prihod po raspoloživoj sobi - RevPAR (EUR)

Odnos smještajnog i ostalog prihoda

Ukupni neto prihod po raspoloživoj sobi (EUR)

65 : 35

9,836,750

72

40,150

Noćenja prema zemljama porijekla (%):

Hotel Jahorina: Tržišno prodajne i financijske performanse u stabilizovanoj godini

110 €

6,393,888

Struktura noćenja prema kanalima prodaje (%)



PROCJENA POSLOVNOG POTENCIJALA

godine nakon investicije 3.broj soba 245broj kreveta 490broj dana poslovanja 365

zauzetost soba (%, 365 dana) 65,0%zazetost kreveta (%, 365 dana) 58,5%prosječno ostvarena cijena sobe (ADR u EUR) 110,00prosječno ostvarena cijena noćenja (EUR) 61,11prodane sobe 58.126faktor višestruke zauzetosti (DOF) 1,80noćenja 104.627

PRIHOD SMJEŠTAJA (EUR) 6.393.888OSTALI OPERATIVNI PRIHODI (EUR) 3.442.863UKUPNI PRIHOD (EUR) 9.836.750

Dnevni prihod smještaja po raspoloživoj sobi (RevPAR u EUR) 71,50Ukupni prihod po raspoloživoj sobi (EUR) 40.150

Učešće prihoda smještaja u ukupnom prihodu (%) 65%UKUPNI OPERATIVNI TROŠKOVI PRIJE GOP-a (EUR) 5.902.050

Od toga, ukupne plate (EUR) 2.065.718Učešće plata u ukupnom prihodu (%) 21,0%

Broj zaposlenih po sobi 0,81Prosječan broj zaposlenih prema satima rada 198

BRUTO OPERATIVNA DOBIT (GOP u EUR) 3.934.700Učešće GOP-a u ukupnom prihodu (%) 40%

Fiksni troškovi (osim kamata i amortizacije, EUR) 295.103

DOBIT PRIJE AMORTIZACIJE, KAMATA I POREZA (EBITDA u EUR) 3.639.598

Učešće EBITDA-a u ukupnom prihodu (%) 37,0%

UKUPNA INVESTICIJA (EUR) 29.400.000Investicija po sobi (EUR) 120.000

POVRAT NA INVESTICIJU (ROI) 9 godina nakon investicije

HOTEL JAHORINA


Uslužni sadržaji/Jahorina Dome/sadašnja Jahorina

INVESTICIJA Vrsta investicije

Kapacitet (rješenja)

Investicija po jedinici (EUR)

Ukupna investicija

(EUR)



JAHORINA DOME (JAHORINSKA PALATA) Područje (m2)

(približno) (približno)

Kongresni centar novo 1.000 1.100 1.100.000

SPA centar novo 4.000 1.500 6.000.000

Kazino novo 1.500 1.200 1.800.000

Šoping centar novo 3.000 800 2.400.000

Centar za posjetioce novo 500 800 400.000

Ugostiteljska mjesta novo 10.800 1.111 12.000.000

UKUPNO 20.800 23.700.000 400.000,00 23.300.000 400.000 23.300.000


Program investicija i konkurentnosti Sport i rekreacija /Većinom nova Jahorina

Privatno Javno Privatno/Javno 3 - 4 g. 5 - 7 g. 8 - 10 g.

PLAN INFRASTRUKTURE ZA SPORT I REKREACIJU

High Ropes Course novo 80.000Mountainbike Park novo 250.000

Toboggan Run novo 637.000

Sky Gliding novo 190.000Quad Track novo 160.000

Summer Tubing novo 45.000

Koncept pješačkih staza novo 250.000Trails on top of the plateau novo 35.000

Nature-Adventure-Playground for kids novo 22.500

Tematizirana pješačka staza "Duh planine" novo 150.000

Health Mile novo 50.000Snowboard-Fun-Park novo 55.000

Snowboard Park za početnike novo 55.000

Staze za skijaško trčanje novo 60.000Ski Park za početnike novo 125.000

Snow Tubing Track novo 107.500

Atraktivne kolibe za Apres Ski (5 - 8 koliba, svaka sa 200 - 500 sjedišta) novo 3.500.000

Razvoj područja za biatlon novo 3.500.000

UKUPNO 9.272.000 4.965.7500 4.056.250 250.000 2.752.000 4.200.0000 2.320.000

INVESTICIJAPrioritet investicijeIzvor investicije

Ukupna investicija (EUR)Tip investicije


Program investicija i konkurentnostiPrimjeri projekata za sport i rekreaciju

Snowboard fun park / Snowboard park zabave

Snow Tubing Track / Snježna staza za gumene čamce


Program investicija i konkurentnostiMarketing i menadžment


TROŠKOVI PRIJE OTVARANJA (Marketing + Mng)

Program za unapređenje kvalitete 100.000

Plan razvoja ljudskih resursa 200.000

Branding 200.000

Internet stranica 100.000

Kolateral 200.000

Kandidatura za Zimske olimpijske igre 2018. 475.000

UKUPNO 1.275.000 475.000 800.000 1.037.500 237.500

INVESTICIJA

Prioritet investicijeIzvor investicije

Ukupna investicija (EUR)


Program investicija i konkurentnosti Opšta infrastruktura


PLAN OPŠTE INFRASTRUKTURE 1. i 2. faza

Ceste

Pitka voda

Voda za proizvodnju vještačkog snijega

Kanalizacija

Električna energija

Telekomunikacije

Koncept prevoza uključujući i parking

Ostalo

1. faza sadašnji obuhvat Jahorine 16,000,000

2. faza prošireni obuhvat Jahorine 20,000,000

UKUPNO 1. i 2. faza 36,000,000 36,000,000

INVESTICIJA




Program investicija i konkurentnosti Ukupne investicije


1 . HOTELI I DRUGI SMJEŠTAJNI OBJEKTI UKUPNO 1. faza hoteli 93,000,000 93,000,000 93,000,000

UKUPNO (hoteli i nekretnine) 206,290,000 206,290,000 93,000,000 89,410,000 23,880,000

2. JAHORINA DOME

UKUPNO 23,700,000 400,000 23,300,000 400,000 23,300,000

3 . SKIJAŠKA INFRASTRUKTURA

UKUPNO 1. faza 35,752,350 35,752,350 35,752,350

UKUPNO 2a. faza 28,786,313 28,786,313 28,786,313

UKUPNO 2b. faza 27,806,900 27,806,900 27,806,900

UKUPNO 1., 2a i 2b faza 92,345,743 94,817,600 37,275,100 29,470,000 28,072,500

4. PLAN INFRASTRUKTURE ZA SPORT I REKREACIJU

UKUPNO (1 . faza - postojeća Jahorina ) 30% 952,000UKUPNO (2 . faza - proširena Jahorina ) 70 % 8,320,000UKUPNO 9,272,000 4,965,750 4,056,250 250,000 2,752,000 4,200,000 2,320,000

5. PLAN OPŠTE INFRASTRUKTURE

1 . faza sadašnji obuhvat Jahorine 16,000,0002 . faza prošireni obuhvat Jahorine 20,000,000

UKUPNO (1. i 2. faza) (otprilike) 36,000,000 36,000,000 16,000,000 10,000,000 10,000,000

6. TROŠKOVI PRIJE OTVARANJA (Marketing + Management )UKUPNO 1,275,000 475,000 800,000 1.037,500 237,500

UKUPNA INVESTICIJA 368,882,743 211,255,750 40,931,250 116,695,743 148,342,030 162,133,813 54,006,900

SADRŽAJ PLANA INVESTICIJA

INVESTICIJA




Marketing planStvaranje brenda Jahorina

Osnovne vrijednosti Osnovna poruka Osnovna osobina Osnovni simboli

Olimpijski duh Uzbudljiva okolina Veličanstveni pogledi Raznolikost aktivnosti Dobrodošlica za svakoga

Jahorina

Olimpijska planina


Marketing planPortfolio proizvoda

Naziv proizvoda

● Press putovanja

● Restorani, barovi, diskoteke ● Oglašavanje

● Grube (hard) aktivnosti ljeti● Blage (soft) aktivnost zimi● Grube (hard) aktivnosti zimi

● Specijalizovani turoperatori● Specijalizovane agencije● Interesna udruženja i klubovi● Oglašavanje● Specijalizovani sajmovi● Restorani, barovi

"Wellness"

● Hoteli, privatni smeštaj● Blage (soft) aktivnost ljeti

Specijalni interesi● Sportsko rekreacioni centar

sa svim pratećim uslugama● Kompletna sportska oprema

● Kneipp terapija

Kratki odmori

● Konferencije, izložbe, događanja ● Konferencijski centarPoslovni turizam i MICE

● Bazeni, jakuzi ● Wellness centri ● Oglašavanje● Press putovanja

● Sauna, masaža, vežbanje ● Šoping ● Internet stranice● Meditacije i orjentalne tehnike ● Restorani, barovi ● Publikacije

● Planinski "wellness" ● Hoteli ● Specijalizovane agencije● Oporavak na planini ● Privatni smeštaj ● Turoperatori

● Produžeci poslovnih putovanja ● Moderna A/V oprema ● Oglašavanje

● Rezervacioni sistemi

● Poslovni susreti ● Aerodrom ● Planeri sastanaka i organizatori

● Sajt kongresnog biroa Srbije● Podsticajna putovanja ● Hoteli sa 4* i 5* ● Internet stranice

● Posebne prilike (medeni mjesec, novogodišnji

● Publikacije● Radionice, seminari ● Sajam

● Aktivnosti u prirodi ● Hoteli sa 4* i 5* ● Putničke agencije● Šoping ● Internet stranica

● Radionice u prirodi i istraživanja ● Muzeji, pozorišta, bioskop ● Publikacije● Poseta atrakcijama i prirodi

praznici, godišnja okupljanja)

Portfolio turističkih proizvoda s obzirom na segmente, suprastrukturu / infrastrukturu te distribuciju i promociju

Segmenti proizvodaTuristička suprastruktura /

infrastrukturaPromocija i distribucija

● Vikend odmori ● Aerodrom, autoput ● Brošure turoperatora

Planina - ljetnji i zimski odmor

● Porodični odmor ● Hoteli, privatni smeštaj ● Turističke agencije● Praznici ● Centar za aktivnosti ● Turoperatori

● Agroturizam, seoska gazdinstva, farme ● Prirodne i kulturne atrakcije ● Ruralno udruženje

● Dečji praznici sa svim uslugama ● Rezervacioni sistemi● Aktivnosti na planini ● Oprema za jedrenje i ● Direktni marketing● Priprema sportista

● Etno turizam ● Tradicionalna gastronomija ● Publikacije i oglašavanje

aktivnosti na vodi ● Publikacije● Ljetni odmor sa aktivnostima ● Restorani i barovi ● Oglašavanje● Zimski odmor sa aktivnostima

Ruralni turizam

● Ruralni iskustvo ● Ambijentalna okolina ● Specijalizovane agencije● Eko turizam ● Ruralne kuće za smeštaj ● Individualni sajtovi


Marketing planSistem integrisane marketinške komunikacije

Stvaranje brenda Simbol

Logo

Slogan

Zaštitne boje, slova, glasovi, muzika

Promocijski oblici i materijali

Brošure Opšte brošure Brošure proizvoda Brošure smeštaja Brošure specifičnih atrakcija Brošure događaja i aktivnosti

Promocijski materijali Plakati, leci Turistička karta J ahorine Karte itinerara s obzirom na proizvode i aktivnosti Turistički vodiči

Internet stranica

Suveniri i lokalni proizvodi

Aktivnosti vezane uz komunikaciju

Unapređenje prodaje Učestvovanje na sajmovima Posebne promocijske akcije Direktni marketing Odnosi s javnošću Press putovanja Izleti upoznavanja Konferencije za štampu Obavjesti, novosti

Oglašavanje Štampa (novine, časopisi) Internet oglašavanje

Organizovanje seminara i radionica

Praćenje sprovedenih aktivnosti

Standard kvaliteta štampe brošura i ostalih promocijskih materjala

Kvalitet sadržaja Internet stranice u vidu ažurnosti i tačnosti

Kvalitet nastupa na sajmovima

Sistem integrisane marketinške komunikacije turizma J ahorine


DMO Jahorina(Organizacija za upravljanje destinacijom)

D M O

Ekonomski pokretač

destinacije

Destinacijski marketer

Predstavnik javnosti

Koordinator uključenih subjekata

Graditelj lokalnog ponosa

Primarne funkcije


DMO aktivnosti

• Internet marketing• Događaji, konferencije,

festivali•Kooperativni programi (kupci)•Direktna pošta•Direktna prodaja•Prodajni blicevi•Turistički sajmovi•Reklamiranje•Izleti upoznavanja•Brošure i publikacije

•Sistem upravljanja posjetiteljima

•Informacije / istraživanja•Koordinacija turističkih

interesnih subjekata•Krizni menadžment•Razvoj ljudskih resursa•Privlačenje financijskog i

ulagačkog kapitala•Zaštita i unaprjeđenje

resursa•Izgradnja iskustava za

posjetitelje•Poslovne aktivnosti

Eksterne destinacijske marketinške aktivnosti

Interne destinacijske razvojne aktivnosti


Kako do DMO-a Jahorina

MODEL 1

• Izgradnja na bazi izmjena zakona o TO s adaptiranim modelom finansiranja.

MODEL 2

• Nova javno/privatna kompanija

tek nakon stabilizacije novih vlasnika

Poslovno-upravljački model i privatizacija


Zadaci

• Obnoviti postojeću i razviti novu skijašku infrastrukturu

• Obnoviti postojeće i izgraditi nove smještajne objekte• Razviti dodatne ljetne i zimske atrakcije, rektreativnu

infrastrukturu i usluge• Novi sistem upravljanja destinacijom• Razviti kadrove• Potencijal investicija od 350 do 380 milijuna evra


Misije i snage sadašnjih interesnih subjekata

MISIJA SNAGA

VLASNICI KUĆA I VIKENDICA Čekanje Mala

MALI I SREDNJI BIZNIS Rizično investiranje Mala

OLIMPIJSKI CENTAR JAHORINA Čekanje Mala

OPŠTINA PALE/GRAD ISTOČNO SARAJEVO

Odgovornost za regulaciju i infrastrukturu Velika

REPUBLIKA SRPSKA Potpuna odgovornost Najveća


Vlasnička situacija

• Manji dio objekata s vlasništvom izvan građevinske parcele

• Državna imovina dominantan oblik (infrastruktura, zgrade, zemljište uključujući žice i staze)

• Postojeća i zone širenja u rukama države• Država (Republika Srpska i opština Pale/Grad

Istočno Sarajevo) jedini ozbiljni i odgovorni akteri projekta


Poslovno-upravljački modelOpcije

PRO CONS

DIREKTNA PRODAJA IMOVINE I ZEMLJIŠTA Brzo Mali interes

IZDAVANJE KONCESIJA Brzo Mali interes

STRATEŠKI SAVEZ/PARTNERSTVOStrateško rješenje Dugi rok

VLASTITA RAZVOJNA KOMPANIJA (DRŽAVNA)Strateško rješenje

Transparentnost i profesionalnost


Šta da se radi – Prvi korak

• Formirati novo društvo kapitala (OC kao alternativa) s podijeljenim vlasništvom RS i opštine Pale/Grad Istočno Sarajevo (60-40);

• U kapitalu samo imovina za investiranje (lokacije, zgrade, žice) dok većina zemlje ostaje državna imovina;

• Uređenje bilansa i vlasničkih pitanja za obnovu i razvoj, uz moguće manje privatizacije/prodaje;

• Dovršavanje prostorne regulacije i ključne opšte infrastrukture (ko/kada/koliko);

• Profesionalno upravljanje imovinom i postojećim biznisom (do sredine 2008)

• Promocija projekata lokalno i internacionalno


Šta da se radi – Drugi korak

• Evaluacija biznisa/imovine na bazi poslovnog plana za prvu fazu to je najmanje 60% potencijala Master plana;

• Internacionalni tender za jednog ili više strateških partnera;

• Kupovina djela ili dokapitalizacija;• Ostati u vlasništvu zbog strateške kontrole razvoja na

5 ili 10 godina;• Unaprijed ugovoriti izlaznu strategiju;• Sklopiti deal do sredine 2008. godine

Kohl & Partner Tourism Consultancy International

Bahnhofstraße 89500 Villach/Austria

Tel: +43 (0) 42 42/21 123Fax: +43 (0) 42 42/29 553

e-mail: [email protected]

Hypo Alpe-Adria Consultants Sarajevo

Dalmatinska 671000 Sarajevo / BiH

Tel: +387 (0) 33 276 020Fax: +387 (0) 33 276 029www.hypo-alpe-adria.ba

Horwath Consulting Zagreb

Trg Maršala Tita 810000 Zagreb / CroatiaTel:+385 (0)1 48 77 200

Fax: + 385 (0)1 48 77 205e-mail: [email protected]

„master plan jahorina 20 0 6 .-2016. “

Documents