(master) ligjerata 8 - economics-pr.weebly.com · dizajno procesin hulumtues në vijim • prapë,...

1

(Master)

Ligjerata 8

Metodologjia hulumtuese

Metodat kualitative në hulumtimet

shkencore

Prof.asc. Avdullah Hoti

Literatura

• ‘Research methods for Business Students’,

Saunder, M., Lewis, P. And Thornill, A.,

Pearson Education Limited, Essex, 2009

– Kapitulli 13, faqe 480-520

2

QËLLIMI I LIGJËRATËS

• Çfarë është kërkimi kualitativ?

• Karakteristikat themelore të kërkimit

kualitativ,

• Mundësitë e përdorimit të kërkimit kualitativ,

• Si ndikon natyra e problemit në qasjen që

aplikohet në kërkimin kualitativ?

• Shembuj praktik të kërkimit kualitativ

3

Çfarë është studimi kualitativ?

• Studim ku të dhënat janë jo numerike ose që nuk mundtë maten në terma sasior:

– Listë e përgjigjeve të mundshme: ku i kaloni pushimet(hulumtim në turizëm)

– Pyetje të hapura: jep vlerësimin për NVM

– Intervistat e thella: përvoja individuale në një sektor

– Anketa e përvojës: përvoja individuale në një sektor

– Studimet e rastit: përvoja e një firme në eksportin e mallit në BE

– Intervistat: për çështje kualitative

– Dokumentet: të dhënat sekondare siç janë raportet e auditimit

– Materiale audio vizuale etj.

4

Qqasja në analizën e të dhënave kualitative

• Kategorizo dhe gjej lidhjen në mes të kategorive– ‘Puzzle’

• Pjesët përfaqësojnë të dhënat– Kategorizoni të dhënat

– Lidhni kategoritë

– Fitoni ‘pikturën’

5

Dallimet në mes të të dhëna ‘kualitative’ dhe ‘kuantitative’

6

Të dhënat kuantitative Të dhënat kualitative

Kuptimi Derivohet nga numrat Derivohet nga fjalët

Natyra e të

dhënave

• Numerike

• Të standardizuara dhe

rëndom të shprehura në

njësi të vazhdueshme

• Tekstuale

• Të pa standardizuara që

rëndom shprehen në

kategori

Analiza Bëhet duke përdorur

diagrame dhe tregues

statistikor

Buke përdorur teknikat e

konceptualizimit


7


Korniza

teorike

Kërkohet të konfirmohen

hipotezat lidhur me

fenomene

Përdoren instrumente të

standardizuara, si anketat

Kërkohet të eskplorohen

fenomenet

Përdoren instrumente jo

standarde (biseda për

përvojën)

Objektivat

hulumtuese

• Të kuantifikohet

variacioni i X dhe Y

• Të predikohet lidhja

shkak-pasojë në mes të X

dhe Y

• Të përshkruhen

karakteristikat e

popullacionit

• Të përshkruhet variacioni i

X dhe Y

• Të përshkruhet lidhja në

mes të X dhe Y

• Të përshkruhen përvojat

individuale dhe normat e

sjelljes grupore


8


Formati i

pyetjeve

Të mbyllura Të hapura

Fleksibiliteti

në

dizajnimin e

studimit

• Dizajni i studimit është i

definuar nga fillimi në

fund

• Përgjigja e të anketuarit

nuk e determinon se

cilën pyetje e shtron

anketuesi në vijim

• Dizajnimi i studimit është

i përcaktuar nga

supozimet bazike

fillestare

• Studimi mund të ndryshoi

gjatë zhvillimit

• Përgjigjet e të anketuarit e

përcaktojnë rrjedhën e

hulumtimit

• Dizajnimi i studimit është

interaktiv

Përgaditja e të dhënave kualitative përanalizë

9

• Të dhënat kualitative mund të gjendet në forma të ndryshme– Të dhëna nëpër dokumente

– Raporte

– Email dhe gazetë

– Audio dhe vizuale

– Përgjigje nga pyetje të hapura etj

• Transkriptimi i bisedave, intervistave etj.

• Mbledhja, kategorizimi dhe analiza e të dhënave kualitative është proces interaktiv– Shumë çështje analitike mund të lindin gjatë mbledhjes të të

dhënave

– Interaksioni mundëson identifikimin e çështjeve më të rëndësishme

• Kjo mundëson ri-kategorizimin e të dhënave

Qasjet në analizimin e të dhënave kualitative

10

• Qasja deduktive– Përdorimi i teorizë ekzistuese për të:

• dizajnuar hulumtimin,

• kategorizuar përgjigjet,

• analizuar pergjigjet,

• testuar teorinë/hipotezat dhe

• nxjerrë konkludimet

• Qasja induktive– Ndërtimi i një teorie që mbështetet në të

dhënat në dispozicion

11

Qasja deduktive• Teoria përdoret për të dizajnuar hulumtimin

• Si rezultat, të dhënat që nxjerren analizohen në kontekst të

teorisë– Megjthëse, më shumë adekuate tek të dhënat kuantitative

• Argumenti kundër përdorimit të kësaj qasje tek të dhënat

kualitative:– Specifikimi paraprak i teorisë dhe pritjeve e kufizon çështjen që

hulumtohet në gjetjen e përgjigjeve ose jo në çëshjtet e pritura

– Në plot situata, teoria në shkencat sociale lidhet me kontekste, prandaj

mund të mos jetë adekuate

• Por, kjo qasje ka avantazhe pasi e lidh studimin e juaj me teorinë

dhe studimet paraprake


12

Qasja induktive• Korniza analitike:

– Mbledh të dhënat dhe pastaj eksploro ato

– Nuk ka qasje/pritje/hipoteza paraprake

– Identifikoni lidhjet në mes të të dhënave dhe zhvilloni

konceptin e përgjithshëm për dukurinë që analizoni

– Teoria (lidhja në mes të variablave) derivohet nga të dhënat

• Qasje e vështirë për ata që nuk kanë përvojë, pasi nuk dinë

ku janë nisur dhe ku shkojnë

• Qasja adekuate: analizo të dhënat gjatë mbledhjes dhe

dizajno procesin hulumtues në vijim

• Prapë, kjo involvon një formë të qasjes deduktive pasi duke

analizuar të dhënat gjatë procesit mund të ngritni një

hipotezë dhe ta testoni me të dhënat më tutje


Proceseve analitike tek hulumtimet kualitative

13

• Nuk ka qasje standarde për të analizuar të

dhënat kualitative

• Tri llojet të proceseve të tilla:– Përmbledhje/kondenzim i kuptimeve (induktive),

– Kategorizim i kuptimeve (deduktive),

– Strukturim i të dhënave bazuar në narracion.

• Procesi që përdoret varet nga situata dhe të

dhënat që analizojmë

• Proceset mund të kombinohen

14

Përmbledhje/kondenzim i kuptimeve• Vlerësime të gjata në vlerësime të shkurtra dhe

precize

• Nxjerrje e principeve të të menduarit dhe

vepruarit


15

Kategorizimi i kuptimeve• Dy procese:

– Derivimi i kategorive• Nga të dhënat ose nga teoria

• Bazuar në qëllimin e hulumtimit (përgjegjet e femrave vs

meshkujve, firmave të vogla vs të mëdha etj.)

• Kategoritë duhet të kenë:– kuptim ‘internal’: të dhënat në atë kategori duhet të jenë të ngjajshme

– Kuptim ‘eksternal’: të kenë lidhje me kategoritë e tjera

– Unisimi i të dhënave• Lidhja e të dhënave me kategorinë përkatëse

• Testimi i pritjeve paraprake


16

Kategorizimi i kuptimeve (vazhdim)


17

Strukturim i të dhënave bazuar në narracion• Avantazhi: të dhënat nuk ‘copëtohen’ në kategori

• Mundësohet analiza e të dhënave si tërësi

• Problem: narracioni i të dhënave bazohet në përvojën e

hulumtuesit që mund të jetë e kufizuar

• Metoda më e përhapur: intervistat e thella

• Analiza ka këtë formë:

– Për çfarë është hulumtimi?

– Çfarë ka ndodhur dhe përse?

– Pasojat e asaj që ka ndodhur

– Rëndësia e kësaj ngarjeje

– Rezultati final


Çështje tjera lidhur me hulumtimet kualitative

18

• Mund të përdoret krahas studimit kuantitativ

• Mund t’i paraprijë studimit kuantitativ dhe ta definoi të

më mirë

Përmbledhje

19

1. Çfarë kuptojmë me kërkim kualitativ?

2. Karakteristikat e kërkimit kualitativ

3. Pse ky lloj hulumtimi përshkruhet si proces

interaktiv?

4. Çfarë lloj të dhënash analizohen në këtë

proces hulumtues?

5. Si definohet dhe përdoren qasjet induktive

dhe deduktive në hulumtime kuantitative?

6. Cilat janë proceset në analizimin e të

dhënave kualitative?

Shembuj në studimet kualitative

20

1. Përvoja e një personi (personave) të pa punë nga humbjae vendit të punës deri në inkuadrimin të sërishëm në punë– Rëndësia e këtij studimi: rritja e efikasistetit të ‘Zyrave të

punës’

– Intervistim ‘i thellë’ i një personi ose fokus grupi.

2. Procedurat e nevojshme për të eksportuar mallra në BE– Rëndësia e studimit: niveli i byrokratizimit dhe koha që marrin

procedurat për eksport të mallit në BE

– Studim i përvojës së një firme ose disa firmave lidhur me këto

procedura

3. Përmirësimi i ambientit për biznes në Kosovë– Fokus grup

– Ose anketim me firma (mostra sikur në metoda kuantitative,

por duhet kodifikuar përgjigjet)

Detyrë

21

• Dizajnoni një hulumtim kualitativ dhe përshkruani në

detale qasjen që do të përdornit në atë studim

(master) ligjerata 8 - economics-pr.weebly.com · dizajno procesin hulumtues në vijim • prapë,...

Documents