masht.rks-gov.net · web viewÇeliqet karbonikë dhe të leguruar për konstruksione. Çeliqet...
TRANSCRIPT
Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë
Programi mësimor ARSIMI PROFESIONAL
(Drafti i Rishikuar)
Programi 2013
Operator i prodhimitNiveli I dhe II
Kosovë, 2013
PËRMBAJTJA
I. Parathënie.II. Korniza e programit mësimor profesional për profilin “Operator i prodhimit”, Niveli I
dhe II.III. Programet e lëndëve profesionale dhe përshkruesit e moduleve të praktikave
profesionale për Nivelin Ia) Programet e lëndëve profesionale, kl. 10.
1. Materialet teknike 2. Vizatim teknik3. Mekanikë teknike4. Veglat dhe pajisjet 5. Makina metal përpunuese
b) Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, kl. 10.1. Matja, kontrolli dhe shënimi2. Punime axhusterie 3. Shpimi me makina shpuese4. Saldimi me hark elektrik me dorë5. Saldimi me gaz
c) Programet e lëndëve profesionale, kl. 11.1. Detalet e makinave2. Teknikat e përpunimit I3. Elektroteknikë dhe elektronikë 4. Hidraulike dhe pneumatike
d) Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, kl. 11.1. Tornimi gjatësor i sipërfaqeve cilindrike.2. Tornimi ballor e i shkallëzuar dhe zmusimi.3. Shpimi në torno me punto4. Punimi i filetove në torno5. Tornimi i sipërfaqeve konike.6. Frezimi i sipërfaqeve të rrafshëta.7. Frezimi i kanaleve të drejtë dhe të profiluar
IV. Programet e lëndëve profesionale dhe përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale për nivelin II.a) Programet e lëndëve profesionale, kl. 12.
1. Teknikat e përpunimit II2. Ecuritë teknologjike te proceseve mekanike3. Vizatim me Kompjuter (CAD)4. Programim ne makinat MMP (CAD-CAM)
b) Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, kl. 12.1. Matja dhe kontrolli i tolerancave të formës dhe pozitës të elementeve të mmp2. Tornimi i sipërfaqeve të profiluara.3. Tornimi i boshteve të gjata.4. Tornimi i pjesëve ekscentrike.5. Frezimi i kanaleve me makinë frezuese.6. Shpimi në frezë.7. Punimi i dhëmbëzorëve me frezim.8. Retifikimi i sipërfaqeve të jashtme cilindrike dhe konike në makina retifikuese9. Retifikimi i sipërfaqeve të rrafshta.
10. Retifikimi i sipërfaqeve të brendshme cilindrike/konike në makina retifikuese11. Punimi i elementeve të veglave dhe makinave (CAD-CAM)
PARATHËNIE
Shoqëritë bashkëkohore arsimin e konsiderojnë ndër pasuritë më të rëndësishme të njerëzimit dhe përpiqen të gjurmojnë potencialin e tij të plotë, në mënyrë që t’u ndihmojnë njerëzve të ballafaqohen me sfidat e botës së sotme.
Pas një krize të gjatë, shoqëria kosovare sot ballafaqohet me një sfidë të re për t’iu bashkangjitur rrjedhave aktuale të zhvillimit ndërkombëtar. Në sferën e arsimit, reforma e planprogramit është një reagim ndaj zhvillimeve të reja në shoqërinë kosovare. Procesi i reformës së planprogramit synon rritjen e cilësisë së arsimit dhe barazisë në gëzimin e dobive që ofron ai për të gjithë nxënësit dhe inkuadrimin e sistemit të arsimit në rrjedhat aktuale që kanë të bëjnë me reformat e arsimit në sistemet tjera të përparuara. Nevojat e përhershme për ristrukturimin e shkollimit dhe për ripërkufizimin e qëllimeve dhe objektivave të tij, lidhen me ndryshimet që shfaqen në shoqëri, ekonomi, politikë, shkencë e teknologji.
Në planprogramet për arsimin profesional të Kosovës gjerësia dhe thellësia e formimit të nxënësve shikohen si një proces integral që përmbledhë dimensionin e përgjithshëm të njeriut, dimensionin shoqëror të qytetarit dhe dimensionin profesional të punëtorit, të pajisur me dije, shprehi dhe vlera të shumëfishta. Nxënësit do të ndjekin lëndë të përgjithshme dhe profesionale. Në këtë mënyrë, MASHT synon të zhvillojë një kulturë të përgjithshme unike për të gjithë nxënësit që përfundojnë shkollat profesionale.
Programet e reja të lëndëve të përgjithshme, së bashku me ato të lëndëve e të praktikave të ndryshme profesionale, do të sigurojnë një formim bashkëkohor, sa i përket kulturës së përgjithshme dhe profesioneve të ndryshme gjatë tri viteve të shkollimit profesional, duke synuar të përgatisin brezin e ri si qytetarë të ardhshëm të një shoqërie të lirë e demokratike, të aftë për t’u ballafaquar me sfidat e zhvillimit kulturor e ekonomik dhe me kërkesat e tregut të punës, kërkesave universitare në shkallë vendi, rajoni e më gjerë.
Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe Teknologjisë i fton të gjithë mësimdhënësit dhe drejtuesit e shkollave profesionale, specialistët, prindërit, nxënësit dhe të gjithë të interesuarit për zhvillimin e sistemit të Arsimit të Mesëm të Lartë Profesional të Kosovës të japin ndihmesën e tyre për ngritjen e nivelit të këtyre shkollave në nivel të shkollave përkatëse evropiane e më gjerë, sa u përket parametrave e standardeve.
Shfrytëzojmë rastin ti falënderojmë të gjithë ata ekspertë që me përkushtim të madh punuan në rishikimin e planprogrameve ekzistuese.
Prishtinë, Korrik 2013
Korniza e programit mësimor profesional
ARSIMI PROFESIONAL
(Drafti i Rishikuar)
Programi 2013
Operator i prodhimitNiveli I dhe II
Korniza e programit mësimor profesional
Lëmi: MakineriProfili: Operator i prodhimitNiveli: I dhe II
I. Njoftime të përgjithshme për shkollimin
1. Struktura e shkollimit
Arsimimi në profilin mësimor “Operator i prodhimit” për nivelet I dhe II trajtohet në kuadrin e shkollimit të mesëm të lartë në Kosovë. – Niveli i parë i arsimimit profesional, me kohëzgjatje dy vite mësimore pas përfundimit të arsimit
të detyruar (kl. 10 dhe 11), i përgatit nxënësit për kompetencat fillestare (hyrëse) të punësimit në profesionin e operatorit të prodhimit. Jep një certifikatë të përgatitjes profesionale të nivelit të punonjësit të gjysmëkualifikuar (ndihmës) dhe mundëson kalimin në nivelin e dytë të arsimimit profesional.
– Niveli i dytë i arsimimit profesional, me kohëzgjatje një vit mësimor (kl. 12) pas përfundimit me sukses të nivelit të parë, i përgatit nxënësit për të fituar një kualifikim profesional që u mundëson atyre integrimin në tregun e punës për operator të prodhimit, si dhe vazhdimin e arsimimit në nivele më të larta. Jep një certifikatë të përgatitjes profesionale të nivelit të punonjësit të kualifikuar dhe mundëson hyrjen në nivelin e tretë të arsimimit profesional (maturë) që lejon kalimin edhe në studimet universitare.
Ky dokument përmban dokumentet kurrikulare të profilit mësimor “Operator i prodhimit” për nivelet I dhe II, të strukturuara në lëndë mësimore (teorike) dhe module mësimore (praktike), në tri grupe kryesore:(i) grupi i lëndëve të përgjithshme, që synojnë formimin shkencor/humanitar të nxënësve për të
lehtësuar integrimin e tyre në shoqëri, si dhe vazhdimin e shkollimit të mëtejshëm.(ii) grupi i lëndëve teorike-profesionale, që synojnë konsolidimin te nxënësit, të koncepteve
shkencore, si dhe bëjnë njohjen e tyre me proceset teknike-teknologjike që lidhen me profesionin e operatorit të prodhimit.
(iii) grupi i moduleve të praktikës profesionale, që synojnë përgatitjen e nxënësve me kompetencat praktike të nevojshme për t’u integruar me sukses në tregun e punës në sektorin e përpunimit të metaleve dhe prodhimit të detaleve.
2. Qëllimet e përgjithshme të shkollimit
Qëllimi kryesor i shkollimit (dynivelësh) për Operator i prodhimit është zhvillimi i personalitetit të nxënësve për t’u inkuadruar në një shoqëri demokratike si qytetarë aktivë e kompetentë, si dhe për t’u angazhuar me sukses në tregun e punës gjithnjë në ndryshim. Sfida të rëndësishme për arritjen e këtij qëllimi janë dhe zhvillimi te nxënësit i ndjenjës së vetëbesimit, kultivimi i vullnetit të lirë në marrjen e vendimeve, nxitja e ndjenjës së sipërmarrjes dhe e gatishmërisë për të nxënë gjatë gjithë jetës. Për të mundësuar zhvillimin individual të nxënësve nga pikëpamja emocionale, intelektuale dhe profesionale, është e nevojshme që shkolla profesionale t’u krijojë atyre:
Mundësi të përshtatshme për të nxënë, pavarësisht nga gjinia, raca, etniteti dhe aftësitë fizike e mendore;
Lehtësi për të kuptuar mjedisin shoqëror dhe ekonomik, lokal, kombëtar dhe rajonal, si dhe për të qenë të vetëdijshëm për rolin që mund të luajnë në shoqëri;
Mbështetje për të zhvilluar ndjenjën e sipërmarrjes dhe të disiplinës, kureshtjen intelektuale dhe vlerat morale;
Kushte për t’u zhvilluar psikologjikisht dhe fizikisht, për të përballuar vështirësitë që do të ndeshin gjatë veprimtarive të ardhshme jetësore dhe profesionale;
Mundësi për të zhvilluar kompetencat profesionale, të bazuara në njohuritë, shprehitë dhe qëndrimet/vlerat, të mjaftueshme për të lehtësuar punësimin dhe përparimin drejt arsimit dhe aftësimit profesional të mëtejshëm;
Mbështetje për të çmuar me realizëm vlerat dhe potencialin e tyre, për tu orientuar drejt në drejtimet e karrierës profesionale të ardhëshme dhe për të marrë përgjegjësi në procesin e zhvillimit të tyre të vazhdueshëm personal dhe profesional;
Mbështetje për të zhvilluar format e bashkëpunimit dhe të besimit të ndërsjellë nëpërmjet përvojës së punës praktike;
Mundësi për t’u njohur me zhvillimet perspektive të profesionit të tyre, të para këto në kontekstet e integrimit rajonal dhe europian;
Kushte për t’u njohur me teknologjitë dhe proceset teknologjike aktuale e të perspektivës, në sektorin e përpunimit të metaleve dhe prodhimit të detaleve;
Kushte për të njohur dhe për të zbatuar rregullat e mbrojtjes në punë e të ruajtjes së mjedisit, në përputhje me standardet ndërkombëtare.
3. Grupi të cilit i drejtohet shkollimi
Shkollimin për “Operator i prodhimit”, niveli I dhe II, mund ta ndjekin të gjithë të rinjtë dhe të rejat të cilët kanë përfunduar me sukses arsimin e detyruar nëntëvjeçar, janë në moshë deri 24 vjeç dhe zotërojnë aftësi shëndetësore (fizike e mendore) të mjaftueshme për të kryer këto nivele shkollimi.Në raste të veçanta, kur kërkesat e nxënësve për të ndjekur këtë shkollim janë më të larta se sa mundësitë reale të shkollave profesionale të veçanta, Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë (MASHT) përgatit udhëzime me kritere të posaçme pranimi në këto shkolla.
4. Mundësitë e shkollimit të mëtejshëm
Përfundimi me sukses i shkollimit për profilin mësimor “Operator i prodhimit” në nivelin I, u lejon nxënësve vazhdimin e shkollimit në nivelin II të këtij profili.Përfundimi me sukses i shkollimit për profilin mësimor “Operator i prodhimit”, niveli II, u lejon nxënësve vazhdimin e shkollimit në shkallën III (të punonjësit me shkathtësi të larta) në të njëjtin profil mësimor, për të fituar diplomën e maturës, me të drejtë kalimi në shkollimin e lartë universitar.
1. Mundësitë e punësimit
Shkollimi për “Operator i prodhimit”, nivelet I dhe II, i referohet punimeve ne pergaditjen tekniko-teknologjike të prodhimit te detaleve te makinave dhe veglave, në sektorin e perpunimit te metaleve, që janë aktuale dhe shihen me përparësi edhe për të ardhmen në tregun e Kosovës. Nisur
nga kjo, Operatori i prodhimit i niveleve I dhe II mund të punësohet në ndërmarrje (firma, kompani) që kryejnë përpunime apo prodhime makinerike, ose mund të vetëpunësohet duke krijuar një puntori që kryen punime në këtë sektor, sipas kërkesave të klientëve. Me kualifikime të mëtejshme dhe pas një përvoje pune të konsiderueshme, ai mund të krijojë një bisnes të vetin në këtë sektor dhe të punësojë të tjerë..
II. Kompetencat e fituara nga nxënësit në përfundim të shkollimit
a) Kompetencat e përgjithshme
Ndjekja e shkollimit në profilin mësimor “Operator i prodhimit”, niveli I, do të zhvillojë te nxënësit një tërësi kompetencash të përgjithshme, të cilat do t’i shërbejnë atij për përvetësimin me efektivitet të programit mësimor, zhvillimin në nivelin e kërkuar të kompetencave profesionale dhe integrimin e mëtejshëm në shoqëri dhe në tregun e punës gjithnjë në ndryshim. Këto kompetenca të përgjithshme do të zhvillohen në një nivel më të lartë gjatë kryerjes së shkollimit për “Operator i prodhimit”, niveli II. Kështu, nxënësi do të jetë i aftë: Të komunikojë në mënyrë korrekte, me shkrim dhe me gojë, për të shprehur mendimet e
ndjenjat e tij dhe për të argumentuar opinionet për çështje të ndryshme. Të përdorë burime dhe teknika të ndryshme (përfshirë dhe ato të kompjuterizuara) të mbledhjes
dhe të shfrytëzimit të informacioneve të nevojshme për zhvillimin e tij personal dhe profesional. Të angazhohet fizikisht, mendërisht dhe emocionalisht në zgjidhjen e situatave të ndryshme
problemore që do të ndeshë në kontekstin profesional, personal dhe shoqëror. Të manifestojë qasje të një kritike konstruktive ndaj zhvillimeve profesionale, personale dhe
shoqërore. Të nxitë potencialin e tij të brendshëm për kërkim të vazhdueshëm në drejtim të zgjidhjeve të
reja, më efektive dhe më efiçiente. Të respektojë rregullat dhe parimet e një bashkëjetese demokratike në kontekstin e integrimeve
lokale, rajonale dhe globale. Të manifestojë guxim dhe iniciativë në marrjen e përgjegjësisë për të ardhmen e tij. Të tregojë vetëkontroll në ushtrimin e veprimtarive të tij në kontekstin e pavarësisë në
vendimmarrje. Të organizojë drejt procesin e të nxënit të tij dhe të shfaqë gatishmërinë e vullnetin për një të
nxënë që zgjat gjithë jetën. Të respektojë parimet e punës në grup dhe të bashkëpunojë aktivisht në arritjen e objektivave të
pranuara. Të bëjë vlerësime dhe vetëvlerësime nisur nga kritere të drejta, si bazë për të përmirësuar dhe
çuar më tej arritjet. Të hulumtojë vetveten dhe rrugët e mundëshme të karrierës profesionale për të bërë zgjedhje të
përshtatëshme të veprimtarive profesionale të ardhëshme.
b) Kompetencat profesionale
Me përfundimin e suksesshëm të shkollimit dyvjeçar në Profilin mësimor “Operator i prodhimit”, niveli I, nxënësi do të jetë i aftë të ushtrojë kompetencat profesionale si më poshtë:- Lexon dhe interpreton skema dhe dokumentacionin teknik të detaleve dhe bashkësive te thjeshta
makinerie- Përgatit skica të thjeshta për punimin e detaleve te makinerisë
- Kryen vizatime teknike dhe skica te thjeshta te detaleve makinerike- Kryen aktivitete te vetëkontrollit të kualitetit te prodhimit te detaleve te thjeshta te makinerisë.- Kryen matje të përmasave gjatësore (me nonius, thellësi matës, lartësimatës dhe mikrometër).- Kryen punime te ndryshme axhusterie.- Kryen punime të nivelit mesatar të shpimit, saldimit me hark dhe me gaz, tornimit, filetimit dhe
frezimit.- Përgatit vendin e punës - Përzgjedh veglat, pajisjet dhe materialet e duhura për përpunimin e detaleve. - Përdor dhe mirëmban veglat dhe pajisjet e punës - Respekton standardet e profesionit.- Zbaton rregullat e mbrojtjes në punë e të ruajtjes së mjedisit.
Me përfundimin e suksesshëm të shkollimit të mëtejshëm njëvjeçar në Profilin mësimor “Operator i prodhimit”, niveli II, nxënësi do të rrisë në një shkallë më të lartë nivelin e kompetencave të fituara në nivelin I, si dhe do të aftësohet të ushtrojë kompetencat të tjera profesionale si më poshtë:- Kryen matje të tolerancave te formës dhe pozitës (me mikrometër, komparator, kendemates).- Kryen tornime të sipërfaqeve të profiluara, të boshteve të gjata, të pjesëve ekscentrike.- Kryen frezime të kanaleve të drejtë të brendshëm, në moco, të elementeve për transmetimin e
lëvizjes rrethore.- Kryen punimin e dhëmbëzoreve me frezë.- Kryen ratifikimin e sipërfaqeve të jashtme dhe të brendshme, cilindrike e konike, si dhe të
sipërfaqeve të rrafshëta.- Kryen vizatime teknike dhe skica te thjeshta te detaleve makinerike me kompjuter (CAD)- Harton ecuri teknologjike te punes per procese mekanike- Zbaton parimet e teknologjive me te reja të përdorimit të kompjuterit në procesin e prodhimit
dhe përpunimit te detaleve të veglave dhe makinave CAD-CAM- Respekton legjislacionin për profesioninin e operatorit të prodhimit.- Përdor në mënyrë të pavarur literaturën me qëllim ngritjen profesionale.
III. Plani mësimor për profilin mësimor “Operator i prodhimit”, Niveli I e II
Nr Lëndët dhe modulet mësimoreOrët javore/vjetore dhe kreditë
Niveli I Niveli IIKlasa 10 Klasa 11 Klasa 12
A. Lëndë të përgjithshme (1364 orë) 16(560) 12(420) 12(384)1 Gjuhë shqipe dhe letërsi 3 (105) 3 (105) 3 (96)2 Gjuhë angleze 2 (70) 2 (70) 2 (64))3 Matematikë 2 (70) 2 (70) 2 (64)4 Teknologji e informacionit dhe komunikimit 1 (35) 2 (70) -5 Edukatë fizike 2 (70) 2 (70) 2 (64)6 Edukatë qytetare 1 (35) - -7 Mbrojtje mjedisi - - 1 (32)8 Fizikë 1 (35) - -9 Kimi 1 (35) - -
10 Histori 1 (35) - -11 Ekonomia dhe ndërmarrësi 1 ( 35) 1 (35) 1 (32)12 Menaxhim i projektit - - 1 (32)13 Psikologji 1(35)B. Lëndë profesionale (886 orë) 10 (350) 8 (280) 8 (256) 1 Materialet teknike 2 (70) - -2 Vizatim teknik 2 (70) - -3 Mekanikë teknike 2 (70) - -4 Elektroteknikë dhe elektronikë - 2 (70) -5 Hidraulike dhe pneumatike - 2 (70) -6 Detalet e makinave - 2 (70) -7 Veglat dhe pajisjet 2 (70) - - 8 Teknikat e përpunimit te metaleve. 2 (70) 1 (32)9 Makina metalpërpunuese 2 (70) - -
10 Ecuritë teknologjike te proceseve mekanike 2 (64)11 Vizatim me kompjuter (CAD) 2 (64)12 Programim ne makinat MMP (CAD-CAM) - - 3 (96)D. Module praktike profesionale (1311 orë) 6(210) 12(420) 12(384) 1 Matja, kontrolli dhe shënimi 18 (3K) - -2 Punime axhusterie 108 (18K) - -3 Shpimi me makina shpuese 36 (6K) - -4 Saldimi me hark elektrik me dorë 24 (4K) - -5 Saldimi me gaz 24 (4K) - -6 Tornimi gjatësor i sipërfaqeve cilindrike - 72 (12K) -7 Tornimi ballor e i shkallëzuar dhe zmusimi - 48 (8K) -8 Shpimi në torno me punto - 36 (6K) -9 Punimi i filetove në torno - 60 (10K) -
10 Tornimi i sipërfaqeve konike - 54 (9K) -11 Frezimi i sipërfaqeve të rrafshëta - 72 (12K) -
12 Frezimi i kanaleve të drejte dhe të profiluar - 78 (13K) -13 Matja dhe kontrolli i tolerancave të formës dhe
pozitës të elementeve të MMP - - 24 (4K)
14 Tornimi i sipërfaqeve të profiluara - - 36 (6K)15 Tornimi i boshteve të gjata - - 36 (6K)16 Tornimi i pjesëve ekscentrike - - 42 (7K)17 Frezimi i kanaleve me makinë frezuese - - 30 (5K)18 Shpimi në frezë - - 24 (4K)19 Punimi i dhëmbëzoreve me frezim - - 30 (5K)20 Ratifikimi i sipërfaqeve të jashtme cilindrike dhe
konike në makina ratifikuese- - 24 (4K)
21 Ratifikimi i sipërfaqeve të rrafshëta - - 30 (5K)22 Ratifikimi i sipërfaqeve të brendshme
cilindrike/konike në makina ratifikuese- - 30 (5K)
23 Punimi i elementeve të veglave (CAD-CAM) - - 78(13K)Gjithsej A+B+C 32 (1120) 32(1120) 32 (1024)
Raportet kohore Lëndët e përgjithshme – 41.78%; Teoria profesionale – 27.14 % dhe Praktika profesionale – 31.06 %
IV. Udhëzime për zbatimin e kornizës së kurrikulit:
Lëndët e përgjithshme janë të njëjta për të gjitha profilet arsimore dhe programet e detajuara të tyre parashtrohen në një dokument të veçantë të MASHT.Javët mësimore sipas klasave: - Klasa 10 – 35 javë; Klasa 11 – 35 javë (shkalla I).- Klasa 12 – 32 javë (shkalla II).Java mësimore ka 5 ditë x 6 – 7 orë/ditë = 32 orë mësimore në javë.Një orë mësimore është 45 minuta.Nje ore praktike eshte 60 minPraktikat profesionale do të realizohen ditore (6 orë në ditë e barasvlefshme me 1 K), si më poshtë:Klasa 10: Praktikë – 1 ditë në javë dhe Teori – 4 ditë në javëKlasa 11: Praktikë – 2 ditë në javë dhe Teori – 3 ditë në javëKlasa 12: Praktikë – 2 ditë në javë dhe Teori – 3 ditë në javëRekomandohet që modulet praktike për çdo vit mësimor, të realizohen në përputhje me rradhën e paraqitur në planin mësimor. Shkollat profesionale, në vartësi të kushteve dhe situatave specifike në të cilat ndodhen, mund të bëjnë ndryshime të rradhës së trajtimit të moduleve mësimore praktike, gjithnjë duke u munduar të mos e dëmtojnë proçesin e përvetësimit të tyre.Shkolla duhet të mundohet që modulet praktike t’i realizojë në formë të bllok-orëve, si e vetmja mënyrë e zbatimit të suksesshëm të metodës me projekte. Kjo duhet të realizohet gjate vitit shkollor ose kah fundi i vitit mësimor, varesisht prej kushteve dhe situatave specifike qe ka shkolla. Mbështetur në kapitujt dhe temat mësimore të paraqitura në programet e detajuara të lëndëve profesionale, mësuesit bëjnë planifikimin e njësive mësimore përkatëse. Mbështetur në përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, instruktorët përgatisin plane më të detajuara ku parashtrohen veprimtaritë praktike konkrete. njëkohësisht, ata përgatisn instrumentat e vlerësimit për çdo rezultat mësimor të paraqitur në përshkruesit e moduleve.
Vlerësimi përfundimtar i nxënësve, në mbarim të secilës prej të dy shkallëve të përgaditjes në Profilin “Operator i prodhimit”, do të organizohet në formë provimesh, të fokusuara në dy drejtime kryesore:Në Nivelin I: Provimi i integruar i përgatitjes praktike që organizohet nga shkolla profesionale.Në Nivelin II: (a) Provimi i integruar për lëndët e teorisë profesionale, që organizohet nga shkolla profesionale, dhe (b) Provimi i integruar për praktikën profesionale që organizohet nga shkolla profesionale.Rezultatet e provimeve do të pasqyrohen në certifikatat përkatëse të përfundimit të shkollimeve profesionale në të dy nivelet e përgatitjes.Modalitetet e procedurave të provimeve përfundimtare, kriteret e vlerësimit të nxënësve me nota dhe të përmbajtjes së certifikatave, përcaktohen me udhëzime të veçanta të MASHT.
V. Udhëzime të përgjithshme didaktike
Mësuesit e lëndëve teorike profesionale dhe të praktikave profesionale duhet të përzgjedhin dhe përdorin forma dhe metoda mësimdhënieje të tilla që të nxisin sa më shumë të nxënit aktiv të nxënësve dhe të çojnë në krijimin tek ata, të kompetencave sociale e profesionale, të plota dhe të qëndrueshme.E rëndësishme është që planifikimi i mësimdhënies të bazohet në një proces analize fillestare, i cili të marrë parasysh faktorë të tillë të rëndësishëm si, niveli i hyrjes së nxënësve, përmbajtja e hollësishme e lëndëve të teorisë profesionale dhe e moduleve të praktikave profesionale, shkalla e integrimit të tyre, objektivat konkretë që do të arrihen, mundësitë reale që ka shkolla për realizimin e veprimtarive mësimore etj. Për këtë planifikim duhet një bashkëpunim i ngushtë i të gjithë personelit drejtues dhe mësimdhënës të shkollës.Elementi kyç për arritjen e suksesit në një proces të nxëni, është motivimi i nxënësve. Njohja e vazhdueshme e nxënësve me shkallën e përmbushjes së objektivave nga ana e tyre, përbën një mekanizëm të fuqishëm motivimi, i cili duhet të shihet me përparësi nga mësimdhënësit e lëndëve teorike dhe moduleve praktike.Një element tjetër që ndihmon suksesin është integrimi i teorisë me praktikën e profesionit. Parimi i “të nxënit duke bërë” duhet të gjejë vendin e duhur në procesin e të mësuarit në shkollën profesionale që përgatit nxënësit në profesionin e operatorit të prodhimit.Mësimdhënësit duhet të përdorin metoda të tilla të të mësuarit që zhvillojnë jo vetëm njohuritë teorike, shkathtësitë dhe shprehitë praktike të nxënësve, por edhe qëndrimet e tyre ndaj jetës, punës dhe shoqërisë në përgjithësi. Puna në grup dhe Puna me projekte janë dy nga format bazë të organizimit të mësimit (teorik apo praktik) për të zhvilluar kompetencat kyçe, të nevojshme për zgjidhjen e problemeve që kanë të bëjnë me veprimtarinë profesionale, në veçanti, dhe veprimtarinë sociale të qytetarit të ardhshëm, në përgjithësi.Një parim tjetër që duhet respektuar nga mësuesit dhe instruktorët është fakti që të nxënit nuk ndodh vetëm në mjediset e shkollës, por edhe jashtë tyre. Dhënia e detyrave dhe puna kërkimore e pavarur e nxënësve ka një ndikim të dukshëm në formimin e tyre si profesionistë të ardhshëm.Format dhe metodat e të mësuarit janë të shumta e të shumëllojshme dhe mësimdhënësit, në konsultim të ngushtë me njëri-tjetrin, duhet të përzgjedhin ato që janë më të përshtatshme për kontekstin e tyre konkret. Të tilla janë: ligjërata tradicionale, demonstrimi, zgjidhja e problemit teorik, ushtrimi praktik, projektet praktike, veprimtaritë në grupe të vogla etj. Rekomandohet që në përmbajtjet teorike të përdoren kryesisht ligjërata, zgjidhja e problemit teorik dhe demonstrimi, kurse në zbatimin e moduleve praktike të përdoren kryesisht demonstrimi nga mësimdhënësi, praktika e mbikëqyrur dhe praktika e pavarur e nxënësve. Projektet praktike, sidomos ato që integrojnë kompetenca të lidhura me shumë aspekte të profesionit, janë një metodë që rekomandohet
sidomos në fazat përmbyllëse të shkollimit. Në kushtet e mungesës së mjediseve reale të punës, duhet të synohet krijimi i mjediseve të simuluara të punës.Për sa i përket vlerësimit të nxënësve, rekomandohet të përdoren metoda dhe instrumente vlerësimi që të nxisin përparimin e nxënësve, shmangin subjektivizmin në vlerësim dhe pasqyrojnë arritjet reale të tyre. Me rëndësi është vlerësimi i vazhdueshëm dhe ai përfundimtar, ku format dhe instrumentet e vlerësimit përzgjidhen apo hartohen nga vetë mësimdhënësit. Duhet të synohet vlerësimi i arritjeve i bazuar në kriteret, ku arritjet e nxënësit krahasohen me standardet e paracaktuara dhe të shmanget sa më shumë të jetë e mundur vlerësimi i bazuar në renditjen, ku nxënësit krahasohen me njëri-tjetrin. Format dhe instrumentet e vlerësimit që rekomandohen janë: pyetjet me gojë, pyetjet me shkrim, detyrat me shkrim,vëzhgimi i veprimtarisë së nxënësve, listat e kontrollit, projekte për vlerësim etj. Në veprimtaritë praktike, listat e kontrollit duhet të jenë instrumenti vlerësues që duhet të mbizotërojë. Mësimdhënësi përzgjedh ato që janë më të përshtatshme, duke marrë parasysh kushtet konkrete. Edhe gjatë provimeve përfundimtare në teori profesionale dhe praktikë profesionale, në përputhje me udhëzimet përkatëse të MASHT, duhet të mbizotërojë vlerësimi i kompetencave të punës së nxënësve, që testohen në situata pune reale ose të simuluara.Në përgjithësi, si për mësimdhënien, ashtu edhe për vlerësimin duhet të synohen forma e metoda që e vendosin nxënësin në qendër të veprimtarive mësimore dhe e shndërrojnë rolin e mësimdhënësit nga ligjërues (lektor) i thjeshtë, në një moderator, mbikëqyrës dhe vlerësues i veprimtarisë së nxënësve.
Programet e lëndëve profesionale dhe përshkruesit e moduleve profesionale
ARSIMI PROFESIONAL
Operator i prodhimitNiveli I dhe II
Klasa 10
Programet e lëndëve profesionale
Programi i lëndës
“Materialet teknike”
Lëmia: MakineriProfili: Operator i prodhimit, Mekanik i makinave, Saldator, Vegëltar. Niveli: IKlasa: 10
I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10-të nxënësi duhet të:- shpjegojë strukturën e materialëve teknike - shpjegojë vetitë e materialeve teknike.- shpjegojë provat me dhe pa shkatërrim të materialeve.- shpjegojë mënyrën e përfitimit të hekurit teknik - shpjegojë mënyrën e përfitimit të çelikut, çelikut të leguruar dhe të derdhur.- bëjë klasifikimin e metaleve me ngjyra;- tregojë vetitë dhe përdorimin e metaleve me ngjyra;- shpjegojë llojet, vetitë dhe përdorimin e metaleve të forta.- shpjegojë llojet, vetitë dhe përdorimin e jometaleve.- shpjegojë llojet, vetitë dhe përdorimin e materialeve për djegie.- shpjegojë llojet, vetitë dhe përdorimin e materialeve për lyerje- shpjegojë vetitë e ajrit, ujit dhe gazit.
II. Fondi i orëve të lëndës35 javë x 2 orë/javë = 70 orë
III. Programi i hollësishëm i lëndës
Kapitulli 1: Hyrje në lëndën e materialeve teknike 2 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- tregojë se ç’përmban lënda “materialet teknike”;- përshkruajë punimet që kryen saldatori- tregojë veçoritë e profesionit të saldatorit
b) Temat e kapitullit- Hyrje në lenden materiale teknike.- Përmbajtja e lëndës “materiale teknike”.- Veçoritë e profesionit të saldatorit
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të: - demostrojë përzgjedhjen dhe përdorimin e veglave dhe materialeve; - kryejë ushtrime në klasë.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- tabela;- projektori me transparent;- flip-charti dhe markera shumëngjyrësh;- vegla dhe materiale të nevojshme.
Kapitulli 2: Struktura dhe vetite e materialeve teknike 12 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- shpjegojë ndertimin kristalor të metaleve;- shpjegojë rrjetat kristalore kubike;- shpjegojë strukturën e materialëve teknike;- shpjegojë vetitë e materialeve teknike;- shpjegojë provat me dhe pa shkatërrim të materialeve
b) Temat e kapitullit - Njohuri elementare për materialet teknike.- Rëndësia, ndarja dhe llojet e materialeve teknike.- Struktura e materialeve.- Materialet amorfe dhe kristalore.- Ndërtimi kristalor i materialit.- Gabimet te materialet kristalore.- Kristalet e legurave.- Kristalizimi i metaleve dhe i legurave. - Diagrami i gjendjes së legurave.- Vetitë e materialeve.- Vetitë e materialit në raport me llojin dhe lidhjen kimike.- Vetitë kimike, fizike, mekanike dhe teknologjike.- Kontrollimi i vetive mekanike dhe teknologjike. - Provat e materialeve - Provat me dhe pa shkatërrim.
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - kryejë demostrime ilustative nga profesioni i saldatorit - shpjegojë çështjet mësimore duke i ilustruar me pankarta dhe skema të ndërtimeve kristalore të
metaleve
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- tabela;
- projektori me transparent;- flip-charti;- veglat dhe materialet e nevojshme. - klasë mësimore e pajisur me pankarta e skema për ndërtimin kristalor të metaleve
Kapitulli 3: Metalet 10 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- shpjegojë mënyrën e përfitimit të hekurit teknik.;- tregojë llojet e hekurit teknik;- tregojë llojet e hekurit të papërpunuar;- tregojë llojet e hekurit të derdhur;- tregojë llojet e gizës - shpjegojë provat me dhe pa shkatërrim të materialeve- shpjegojë mënyrën e përfitimit të çelikut, çelikut të leguruar dhe të derdhur - shpegojë vetit e çelikut dhe përdorimin.;- tregojë ndarjen e profilit;- tregojë shënimin e çelikut.sipas standardit ISO-
b) Temat e kapitullit - Hekuri- Nocioni mbi hekurin teknik. - Lakorja e ftohjes.- Diagrami i gjendjes së legurës Fe-Fe3C.- Përfitimi i hekurit të papërpunuar.- Hekuri i derdhur.- Çeliku- Çeliku, ndikimi i elementeve të përhershme dhe atyre për legurim në vetitë e çelikut.- Prodhimi i çelikut.- Ndarja e çelikut.- Shënimi i çelikut sipas standardit ISO.- Klasifikimi sipas qëllimit dhe standardit. - Çeliqet karbonikë dhe të leguruar për konstruksione.- Çeliqet karbonike dhe të leguruar për vegla.- Çeliqet e derdhura.
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë çështjet mësimore duke i ilustruar me kampione të metaleve të llojeve të ndryshme;- angazhojë nxënësit në analizimin e metaleve të llojeve të ndryshme.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- tabela;- projektori me transparent;- flip-charti;- veglat dhe materialet e nevojshme.
- klasë mësimore e pajisur me metale të llojeve të ndryshme
Kapitulli 4: Metalet me ngjyrë dhe legurat 12 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- bëjë klasifikimin e metaleve me ngjyra;- tregojë vetitë dhe përdorimin e metaleve me ngjyra;- tregojë veçoritë e bakrit;- tregojë veçoritë e zinkut;- tregojë veçoritë e aluminit;- tregojë veçoritë e legurave.
b) Temat e kapitullit - Metalet me ngjyrë dhe legurat- Vetitë dhe përdorimi i bakrit, zinkut, titanit dhe aluminit.- Legurat e metaleve me ngjyrë- Legurat e bakrit: tunxhi, bronzi, metali i kuq, argjendi i ri dhe tunxhet e veçanta. - Legurat e magnezit- Legurat e aluminit për derdhje dhe ngjeshje - Legurat për kushineta rrëshqitëse- Legurat e forta
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë çështjet mësimore duke i ilustruar me kampione të metaleve me ngjyra të llojeve të
ndryshme;- angazhojë nxënësit në analizimin e metaleve me ngjyra të llojeve të ndryshme.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- tabela;- projektori me transparent;- flip-charti;- veglat dhe materialet e nevojshme.- klasë mësimore e pajisur - metale me ngjyra të llojeve të ndryshme
Kapitulli 5: Jometalet 10 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dallojë materialet plastike dhe tregojë vetitë e tyre;- tregojë përdorimin e materialeve plastike;- dallojë materialet e sinteruara dhe tregojë vetitë e tyre;- tregojë përdorimin e materialeve të sinteruara.-b) Temat e kapitullit
- Masat plastike - Përfitimi, vetitë dhe ndarja- Përpunimi i masave plastike- Masat plastike për punimin e elementeve konstruktuese - Materialet kompozite- Materialet kompozite në bazë të poliesterit me fije qelqore, kevlarit etj- Përdorimi i materialeve kompozite- Qelqi- Stuktura, vetitë fizike e mekanike - Llojet sipas përbërjes kimike.- Goma- Përbërja, vetitë dhe përdorimi
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë çështjet mësimore duke i ilustruar me kampione të materialeve plastike dhe të
sinteruara, të llojeve të ndryshme;- angazhojë nxënësit në analizimin e materialeve plastike dhe të sinteruara, të llojeve të ndryshme.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- tabela;- projektori me transparent;- flip-charti;- veglat dhe materialet e nevojshme.- klasë mësimore e pajisur - materiale plastike dhe të sinteruara, të llojeve të ndryshme
Kapitulli 6: Materialet për djegie 8 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dallojë materialet per djegie dhe tregojë vetitë e tyre;- tregojë përdorimin e materialeve per djegie- dallojë karburantet ne gjendje te lenget- tregojë përdorimin e karburantit ne gjendje te gazet- shpjegoj konceptet numer oktanik dhe cetanik i karbuarntit
b) Temat e kapitullit - Materialet për djegie- Karburanti: nocioni,ndarja, perberja dhe veqorite- Karburantet ne gjendje te lenget te fituar nga nafta dhe lendet tjera- Numri oktanik dhe cetanik i karburantit- Benzina per motor - Karburanti per dizel - Karburantet ne gjendje te gazet
c) Udhëzime didaktike për kapitullin
Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë çështjet mësimore duke i ilustruar me kampione të materialeve per djegie - angazhojë nxënësit në analizimin e materialeve per djegie, të llojeve të ndryshme. ,si dhe
percaktimin e numrit oktanik dhe cetanik te karbuarntit
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- tabela;- projektori me transparent;- flip-charti;- klasë mësimore e pajisur - materiale per djegie, të llojeve të ndryshme
Kapitulli 7: Materialet për lyerje 8 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dallojë materialet per lyerje- tregojë përdorimin e materialeve per lyerje- dallojë lyeresit e lenget,gjysem te ngurte dhe te ngurte
b) Temat e kapitullit - Materialet për lyerje- Ndarja e materialeve për lyerje- Vetitë e materialeve për lyerje. - Lyerësit e lëngët.- Lyerësit gjysmë të ngurtë- Lyerësit e ngurtë.
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë çështjet mësimore duke i ilustruar me kampione të materialeve per lyerje - angazhojë nxënësit në analizimin e materialeve per lyerje, të llojeve të ndryshme. ,si dhe
percaktimin e gjendjes agregate te tyre
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- tabela;- projektori me transparent;- flip-charti;- klasë mësimore e pajisur - materiale per lyerje, të llojeve të ndryshme
Kapitulli 8: Fluidet punuese: ajri, uji, gazi 8 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dallojë fluidet punuese: ajri, uji, gazi.- tregojë përdorimin e fluidetve punuese: ajri, uji, gazi.
- tregojë perfitimin e ajrit te komprimuar
b) Temat e kapitullit - Fluidet punuese: - Ajri. - Uji,- Gazi.- Përgaditja, prodhimi dhe transporti i fluideve.
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë çështjet mësimore duke i ilustruar me kampione fluidesh punues- angazhojë nxënësit në analizimin e fluideve punuese dhe percaktimin e tyre
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- tabela;- projektori me transparent;- flip-charti;- veglat dhe materialet e nevojshme.- klasë mësimore e pajisur- materiale fluidesh punuese, të llojeve të ndryshme
Programi i lëndës
“Vizatimi teknik”
Lëmia: MakineriProfili: Operator i prodhimit, Mekanik i makinave, Saldator, VegëltarNiveli: IKlasa: 10
I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10-të nxënësi duhet të:- tregojë qëllimin dhe rëndësinë e vizatimit teknik për profesionin- dallojë standardet, simbolet shenjat në vizatimin teknik - zbatoje standardet baze ne vizatim teknik- shpjegojë parimet e skicimit te lakoreve gjeometrike dhe rakorderive- kryejë kuotime në vizatimet e detaleve dhe tërësive të thjeshta- interpretoje permasat kuotuese te vizatimet e punetoris- paraqesë trupat gjeometrikë në projeksion ortogonal- kryej skicime te projeksioneve ortogonale te detaleve te thjeshta- kryejë paraqitje të trupit në aksonometri- interpretoje parimet e vizatimit ne hapsire te detaleve te thjeshta- interpretoje dhe skicoje pamjet e detaleve ne prerje- lexojë dhe interpretojë tolerancat e paraqitura në vizatime teknike;- lexojë dhe interpretojë shenjat e cilësisë së perpunimit te sipërfaqes së detaleve;- skicoje vizatime të thjeshtuara dhe skematike. te transmetuesve dhe impianteve hidrauliko-
pneumatik- skicoje vizatime te pjeseve te thjeshta makinerike- skicoje detale te vequra nga teresia makinerike
II. Fondi i orëve të lëndës35 javë x 2 orë/javë = 70 orë
III. Programi i hollësishëm i lëndës
Kapitulli 1: Hyrje në vizatimin teknik 2 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- shpjegojë qëllimin dhe rëndësinë e vizatimit teknik për profesionin pwrkatws- shpjegojë se çfarë e ndihmon profesionistin pwrkatws vizatimi teknik- rendisë llojet e vizatimeve teknike- rendit materialet dhe pajisjet për vizatim teknik
b) Temat e kapitullit- Qëllimi dhe objektivat e vizatimit teknik- Rëndësia e vizatimit teknik për profesionin pwrkatws- Llojet e vizatimeve teknike
- Materialet dhe pajisjet për vizatim teknik
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të: - demostrojë përzgjedhjen dhe përdorimin e veglave dhe materialeve; - kryejë ushtrime në klasë.- ilustrojë vizatimet teknike dhe materialet e vizatimit teknik me objekte konkrete
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- tabela;- projektori me transparent;- flip-charti dhe markera shumëngjyrësh;- vegla dhe materiale të nevojshme.- klasë për vizatim teknik;- formate dhe materiale të vizatimit teknik
Kapitulli 2: Standardet në vizatim teknik 4 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- shpjegojë rëndësinë e zbatimit te standardeve në vizatim teknik.- tregojë llojet e formateve, vijave dhe perpjesave standarde dhe zbatimin e tyre ne vizatim teknik- shpjegojë veçoritë e shkrimit teknik;- japë shembuj për përpjesën ne vizatim teknik- interpretojë shkurtesen per standardin ISO,DIN,EN në vizatim teknik;- zbatoje standardet per shkrim teknik-b) Temat e kapitullit- Standardet në vizatim teknik per vija,formate,perpjese,tabela dhe shkrim teknik- Llojet e vizatimit teknik.- Formatet dhe palosja e tyre- Përpjesa.- Llojet e vijave dhe zbatimi i tyre- Tabelat(legjenda) dhe numri i vizatimeve.- Shkrimi teknik
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të: - shpjegojë temën; - demostrojë përzgjedhjen dhe përdorimin e standardeve ISO,DIN- ilustrojë çështjet që trajton me dokumentacion teknik-teknologjik konkret;- japë ushtrime konkrete për nxënësit
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- tabela;- projektori me transparent;- flip-charti dhe markera shumëngjyrësh;- vegla dhe materiale të nevojshme.
- klasë për vizatim teknik;- formate dhe materiale të vizatimit teknik- vizatime të ndryshme teknike(dokumentacion tekniko-teknologjik).Kapitulli 3: Vizatimi i lakoreve 4 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- shpjegojë konceptin e kurbave gjeometrike dhe veçoritë e tyre;- kryejë vizatime(skicime)te kurbave gjeometrike te thjeshta- kryejë vizatime(skicime)te zbatimit te rakordimeve
b) Temat e kapitullit - Vizatimi i lakoreve - Kurbat gjeometrike (vijat e lakuara).- Rakordimet.
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - kryejë demostrime ilustrative; - trajtojë shembuj konkretë të zbatimit te lakoreve;- angazhojë nxënësit në ushtrime vizatimi te lakoreve. -d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- tabela;- projektori me transparent;- flip-charti;- klasë për vizatim teknik;- trupa të ndryshëm gjeometrikë.(detale makinerike me kontura te lakuara) Kapitulli 4: Kuotimi 4 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- pershkruaj elementet e kuotimit- shpjegojë konvencionet dhe mbishkrimet;- tregojë veçoritë e kuotimit me koordinata dhe tabelar;- bëjë shënimin e konicitetit dhe pjerrësisë në vizatim;- kryejë kuotime në vizatimet e detaleve dhe tërësive të thjeshta - interpretoje permasat kuotuese te vizatimet e punetorise- tregojë si bëhet bartja e përmasave;- tregojë si vendosen përmasat e smusove dhe në elementet që përsëriten;- shpjegojë kur bëhen ndryshimet dhe përmirësimet;- bëjë kuotimin e nivelit.
b) Temat e kapitullit - Elementet e kuotimit.- Konvencionet dhe mbishkrimet.
- Bartja e përmasave në vartësi prej kërkesave konstruktive.- Kuotimi me koordinata. tabelar.- Përmasat e smusove. - Përmasat në elementet që përsëriten.- Ndryshimet dhe përmirësimet.- Shënimi i konicitetit dhe i pjerrësisë në vizatim.- Kuotimi i nivelit
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - kryejë demostrime ilustrative; - ilustrojë çështjet që trajton me vizatime dhe shëmbuj konkretë të kuotimeve;- japë ushtrime konkrete për nxënësit;- japë detyra shtëpije dhe ushtrime nga kuotimi
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- tabela;- projektori me transparent;- flip-charti;- veglat dhe materialet e nevojshme.- klasë për vizatim teknik;- vizatime të ndryshme teknike me kuotime.
Kapitulli 5: Projektimi ortogonal 6 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- shpjegojë konceptin dhe veçoritë e projektimeve ortogonale;- pershkruaj konceptin e projektimit ortogonal te metodave evropiane dhe amerikane- paraqesë trupat gjeometrikë në projeksion ortogonal- kryej skicime te projeksioneve ortogonale te detaleve te thjeshta
b) Temat e kapitullit - Projektimi ortogonal- Rrafshet projektuese.- Metoda evropiane e projektimit- Metoda amerikane e projektimit- Skicimi i projeksioneve ortogonale
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - kryejë demostrime ilustrative; - trajtojë shembuj konkretë të projektimeve ortogonale- angazhojë nxënësit në ushtrime projektimi ortogonal - zhvillojë ushtrime në klasë nga skicimi i projeksioneve ortogonale
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:
- tabela;- projektori me transparent;- flip-charti;- klasë për vizatim teknik;- trupa të ndryshëm gjeometrikë me projeksionet e tyre ortogonale
Kapitulli 6: Paraqitja aksonometrike e pjesëve makinerike 8 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- shpjegoje konceptet themelore te aksonometrise(izometria,dimetria dhe projeksioni i pjerret)- kryejë paraqitje të trupit(detale te thjeshta makinerike) në izometri, dimetri dhe projeksion të
pjerrtë- interpretoje parimet e vizatimit ne hapsire te detaleve te thjeshta makinerike
b) Temat e kapitullit - Aksonometria- Koncepti i paraqitjes aksonometrike.- Paraqitja e trupit në izometri.- Paraqitja e trupit në dimetri.- Paraqitja e trupit në projeksion të pjerrtë.- Vizatimi në hapësirë në bazë të pamjeve ortogonale-c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - kryejë demostrime ilustrative; - ilustrojë çështjet që trajton me paraqitje izometrike, dimetrike dhe të pjerrëta të pjesëve
makinerike;- japë ushtrime konkrete për nxënësit.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- tabela;- projektori me transparent;- flip-charti;- klasë për vizatim teknik;- vizatime të ndryshme teknike me paraqitje izometrike, dimetrike dhe të pjerrëta të pjesëve
makinerike
Kapitulli 7: Prerjet 10 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- shpjegojë ç’janë prerjet dhe llojet e tyre;- shpjegojë ç’janë pamjet e posaçme dhe të pjesëshme;- shpjegojë ç’janë ndërprerjet, shkurtimet dhe depërtimet.- interpretoje dhe skicoje pamjet e detaleve ne prerje- interpretoje dhe skicoje pamjet e posaqme dhe te pjesshme te detaleve ne prerje
b) Temat e kapitullit - Prerjet- Llojet e prerjeve.- Pamjet e posaçme.- Pamjet e pjesëshme.- Ndërprerjet.- Shkurtimet
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - kryejë demostrime ilustrative; - ilustrojë çështjet që trajton me vizatime të objekteve të prera, ndërprera dhe depërtuara;- japë ushtrime konkrete për nxënësit.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- tabela;- projektori me transparent;- flip-charti;- klasë për vizatim teknik;- vizatime të ndryshme teknike me prerje, ndërprerje dhe depërtime.
Kapitulli 8: Tolerancat 10 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- rendisë llojet e përmasave të pjesëve makinerike - shpjegojë konceptet baze te tolerancat- interpretojë pozitën e fushave toleruese sipas sistemit ISO- japë shembuj për llojet e vendosjeve të detaleve- japë shembuj për tolerancat e formes dhe te pozites - interpretojë tolerancat e paraqitura në vizatime teknike;- zbatojë tolerancat në dokumentacion teknik- interpretojë shenjat e cilësisë së perpunimit te sipërfaqes së detaleve
b) Temat e kapitullit - Tolerancat dhe shenjat e cilësisë të përpunimit - Përmasat e jashtme, të brendshme, nominale, kufitare..- Shmangiet dhe tolerancat. - Sistemi ISO i tolerancave.- Tolerancat e formës dhe të pozitës.- Cilësia e ashpërsisë të siperfaqeve - Shenjat për ashpërsinë e sipërfaqes dhe vendosja e tyre në vizatim
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - kryejë demostrime ilustrative;
- ilustrojë çështjet që trajton me shembuj për tolerancat, vendosjet dhe shmangiet;- ilustrojë çështjet që trajton me shembuj për shenjat e ashpersise se siperfaqes - zhvillojë ushtrime në klasë.- angazhojë nxënësit në diskutimin e koncepteve të tolerancave.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- tabela;- projektori me transparent;- flip-charti;- veglat dhe materialet e nevojshme. - klasë për vizatim teknik;- vizatime të ndryshme teknike me paraqitje të tolerancave, vendosjeve ,shmangieve dhe shenjave
te ashpersise se siperfaqes
Kapitulli 9: Vizatimi i thjeshtuar dhe skematik 8 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- interpretojë vizatimet skematike;- skicoje vizatime të thjeshtuara dhe skematike. te transmetuesve dhe impianteve hidrauliko-pneumatik- skicojë skema të pjesëve makinerike dhe tërësive.
b) Temat e kapitullit - Vizatimi i thjeshtësuar dhe skematik - Thjeshtimi gjatë vizatimit të pjesëve standarde dhe kuotimit- Vizatimi skematik i transmetuesve mekanikë,- Vizatimi skematik i pajisjeve hidraulike e pneumatike dhe- Vizatimi skematik i tegelave të salduar
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - kryejë demostrime ilustrative; - ilustrojë çështjet që trajton me shembuj te paraqitjes skematike dhe te thjeshtuar- angazhojë nxënësit në skicimin e skemave të pjesëve makinerike dhe tërësive. - zhvillojë ushtrime në klasë.- angazhojë nxënësit në diskutimin e koncepteve të paraqitjes skematike
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- tabela;- projektori me transparent;- flip-charti;- klasë për vizatim teknik;- vizatime të ndryshme teknike me paraqitje skematike dhe te thjeshtuar të pjesëve makinerike dhe
tërësive.
Kapitulli 10: Vizatimi i tërësive 14 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë parimet themelore të vizatimit të tërësive;- interpretojë vizatimet e tërësive.- skicoje vizatime te pjeseve te thjeshta makinerike- interpretoje vizatime te teresive te thjeshta makinerike- skicoje detale te vequra nga teresia makinerike- skicoje vizatime te detaleve te thjeshta per punim ne ofiqine
b) Temat e kapitullit- Vizatimi i tërësive, parimet themelore;- Rregullat e paraqitjes në vizatim të tërësive makinerike- Vizatimi i punëtorisë- Vizatimi i punëtorisë- Fazat e punës.- Kryrja e vizatimit të pjesës makinerike- Zbërthimi i vizatimit të tërësisë makinerike- Vizatimi i detalit në baze të vizatimit të tersise. - Projeksionet ortogonale, kuotimi, prerjet, tolerancat, shenjat e perpunimit, vizatimi i tërësisë,
vizatimi i punëtorisë
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të: - kryejë demostrime ilustrative; - ilustrojë çështjet që trajton me shembuj te paraqitjes të tërësive makinerike konkrete- angazhojë nxënësit në diskutime për interpretimin e vizatimeve të tërësive.. - zhvillojë ushtrime në klasë.- angazhojë nxënësit në diskutimin e koncepteve të xhirimit te tërësisë
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për vizatim teknik;- vizatime të ndryshme teknike me paraqitje të tërësive;- tërësi makinerie konkrete.
Programi i lëndës
”Mekanikë teknike”
Lëmia: MakineriProfili: Operator i prodhimit, Mekanik i makinave, Saldator, VegëltarNiveli: IKlasa: 10
I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të trajtimit të lëndës “Mekanikë teknike”, në klasën e 10-të, nxënësi do të:- tregojë parimet e statikës së trupit të ngurtë;- tregojë parimet e kinematikës së pikës dhe të trupit të ngurtë;- tregojë parimet e dinamikës;- shpjegojë konceptet e punës, fuqisë, energjisë dhe rendimentit;- shpjegojë parimet themelore të rezistencës së materialeve;- shpjegojë fenomenet e tërheqjes dhe të shtypjes;- shpjegojë fenomenet e prerjes dhe të goditjes;- shpjegojë fenomenet e përkuljes dhe të përdredhjes;- tregojë parimet themelore të mekanikës së lëngjeve.
II. Fondi i orëve të lëndës35 javë x 2 orë/javë = 70 orë
III. Programi i hollësishëm i lëndës
Kapitulli 1: Statika e trupit të ngurtë 10 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë se ç’përmban lënda “Mekanikë teknike”;- bëjë mbledhjen dhe shpërbërjen e forcave;- tregojë ç’është momenti i forcës dhe të japë shembuj;- tregojë ç’është çifti i forcave dhe të japë shembuj ;- shpjegojë rastet e ekuilibrit të trupit të ngurtë;- përdorë ekuacionet themelore të statikës për zgjidhje problemesh të thjeshta.
b)Temat e kapitullit- Hyrje në mekanikën teknike.- Përbërja e forcave.- Shpërbërja e forcave.- Momenti i forcës.- Çifti i forcave.- Ekuilibri i trupit të ngurtë.- Ekuacionet themelore të statikës.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e koncepteve themelore të mekanikës me shembuj konkretë;
- angazhojë nxënësit në zgjidhjen e problemeve të thjeshta të statikës;- angazhojë nxënësit në detyra shtëpie.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore e pajisur me pankarta e makete në mbështetje të trajtimit të statikës;- shembuj realë për ilustrimin e problemeve nga lënda e statikës.
Kapitulli 2: Kinematika e pikës dhe trupit të ngurtë 20 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë rëndësinë e kinemtikës së trupit të ngurtë;- përshkruajë lëvizjen drejtvizore të pikës;- përshkruajë lëvizjen vijëlakuar të pikës;- përshkruajë lëvizjen rrethore të pikës;- tregojë lëvizjet themelore të trupave të ngurtë;- tregojë lëvizjen planare të trupit të ngurtë;- përshkruajë lëvizjen e përbërë të pikës.
b) Temat e kapitullit - Hyrje në kinematikën e trupit të ngurtë.- Lëvizja drejtvizore e pikës.- Lëvizja vijëlakuar e pikës.- Lëvizja rrethore.- Lëvizjet themelore të trupave të ngurtë.- Lëvizja planare e trupit të ngurtë.- Lëvizja e përbërë e pikës.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e parimeve të kinematikës me shembuj konkretë;- angazhojë nxënësit në zgjidhjen e ushtrimeve për lëvizjen e pikës dhe të trupit të ngurtë;- ilustrojë shembuj nga lëvizja e përbërë e pikës;- angazhojë nxënësit me detyra shtëpie.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore e pajisur me pankarta e makete për kinematikën.
Kapitulli 3: Dinamika, parimet e dinamikës 10 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë rëndësinë e dinamikës;- shpjegojë parimin e parë të dinamikës;- shpjegojë parimin e dytë të dinamikës.
b) Temat e kapitullit
- Hyrje në dinamikë.- Parimi i parë i dinamikës.- Parimi i dytë i dinamikës.- Shembuj
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e parimeve themelore të dinamikës me shembuj konkretë;- shpjegojë parimin e parë dhe të dytë të dinamikës me shembuj konkretë.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore e pajisur me pankarta e makete për dinamikën.
Kapitulli 4: Puna, fuqia, energjia, rendimenti 8 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit nxënësi duhet të:- tregojë konceptin e punës, të fuqisë, të energjisë dhe të rendimentit;- përshkruajë konceptin e punës së një forcë dhe të japë shembuj;- përshkruajë konceptin e fuqisë së një forcë dhe të japë shembuj;- tregojë ç’është energjia dhe të rendisë format e saj;- përshkruajë ligjin mbi ruajtjen e energjisë dhe të japë shembuj;- tregojë ç’është rendimenti.
b) Temat e kapitullit- Njohuri mbi punën, fuqinë, energjinë, rendimentin.- Puna e forcës.- Fuqia e forcës.- Energjia dhe format e saj.- Ligji mbi ruajtjen e energjisë.- Rendimenti. c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e parimeve të punës, të fuqisë, të energjisë dhe të rendimentit;- zgjidhë ushtrime të ndryshme lidhur me punën, fuqinë, energjinë, rendimentin;- angazhojë nxënësit në zgjidhjen e detyrave në shtëpi.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore e pajisur me pankarta e makete.
Kapitulli 5: Rezistenca e materialeve, parimet themelore 6 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë rëndësinë e rezistencës së materialeve;- tregojë parimet themelore të rezistencës së materialeve.
b) Temat e kapitullit- Hyrje në rezistencën e materialeve.- Parimet themelore të rezistencës së materialeve.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e detyrave të rezistencës së materialeve;- ilustrojë shembuj për rëndësinë e rezistencës së materialeve.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore e pajisur me pankarta e makete.
Kapitulli 6: Tërheqja dhe shtypja 5 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë tensionet, deformimet dhe rëndësinë e tyre;- shpjegojë elasticitetin, sforcimet e lejuara dhe shkallën e sigurisë së materialit. b)Temat e kapitullit- Tensionet dhe deformimet.- Karakteristikat e elasticitetit.- Sforcimet e lejuara- Shkalla e sigurisë së materialit.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shembuj nga tensioni dhe deformimet;- ilustrojë shembuj nga elasticiteti i materialeve;- ilustojë shembuj nga sforcimet e lejuara;- ilustojë shembuj për rëndësinë e shkallës së sigurisë.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore e pajisur me elemente për ilustrimime.
Kapitulli 7: Prerja 4 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitulli, nxënësi duhet të:- tregojë deformacionet dhe shpërndarjen e tensionit;- përshkruajë formulën e prerjes, llogaritjen e elementeve të ngarkuara me prerje.
b) Temat e kapitullit- Kuptimi për prerjen- Deformacionet dhe shpërndarja e tensionit.- Formula e prerjes.
- Llogaritja elementeve të ngarkuara në prerje.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shembuj nga deformacionet dhe shpërndarja e tensionit;- ilustrojë shembuj nga formula e prerjes.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore e pajisur me pankarta.- skema për vizualizim.
Kapitulli 8: Perkulja dhe përdredhja 7 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë tensionet normale gjatë përkuljes së pastër;- tregojë tensionet tangjenciale gjatë përkuljes;- tregojë lakimin e pastër;- tregojë tensionet dhe deformimet gjatë përdredhjes.
b) Temat e kapitullit- Kuptimi për përkuljen dhe përdredhjen- Tensionet normale gjatë përkuljes së pastër.- Tensionet tangjenciale gjatë përkuljes.- Lakimi i pastër.- Tensionet dhe deformimet gjatë përdredhjes.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të :- ilustrojë shpjegimin e përkuljes dhe të përdredhjes;- ilustrojë shembuj nga tensionet tangjenciale gjatë përkuljes;- ilustrojë shembuj nga lakimi i pastër;- angazhojë nxënësit me detyra shtëpie.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore e pajisur me pankarta e mjete për vizualizim.
Programi i lëndës
“Veglat dhe pajisjet”
Lëmia: MakineriProfili: Operator i prodhimitNiveli: IKlasa: 10
I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të trajtimit të lëndës “Veglat dhe pajisjet”, në klasën e 10-të, nxënësit do te fitojne njohuri për llojet e ndryshme të veglave dhe pajisjeve që përdoren në punimin e metaleve dhe veçoritë konstruktive të tyre, njohuri të cilat i ndihmojnë ata për te vepruar drejt në situata profesionale të lamisë së punimit të metaleve ashtu qe:- të tregojnë klasifikimin, ndërtimin dhe përdorimin e veglave për shtrëngim- të përshkruajne ecurinë e punimit te elementeve të veglave shtrënguese - të tregojnë klasifikimin, ndërtimin dhe përdorimin e veglave për prerje- të përshkruajne operacionet e punimit me prerje.- të përshkruajne ecurinë e punimit te elementeve të veglave me prerje - të tregojnë klasifikimin, ndërtimin dhe përdorimin e veglave për stampim- të përshkruajne procesin e përpunimit me prerje dhe stampim - të përshkruajne ecurinë e punimit te elementeve të veglave për stampim- të tregojnë klasifikimin, ndërtimin dhe përdorimin e veglave për lakim- të përshkruajne procesin e përpunimit me lakim - të përshkruajne ecurinë e punimit te elementeve të veglave për lakim
II. Fondi i orëve të lëndës35 javë x 2 orë/javë = 70 orë
III. Programi i hollësishëm i lëndës
Kapitulli 1: Veglat për shtrëngim 6 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të jetë në gjendje:- të shpjegojë ndarjen dhe pjesët përbërëse të veglave për shtrëngim:- të tregojë ndërtimin dhe përdorimin e veglave për shtrëngim - të përshkruaj ecurinë e punimit te elementeve të veglave shtrënguese b) Temat e kapitullit- Ndarja dhe zbatimi i veglave për shtrëngim- Pjesët përbërëse të veglave për shtrëngim.- Elemente për lokacion- Konstruksioni i elementeve për mbështetje- Elementet për shtrëngim- Elementet për udhëheqje dhe përcaktimin e pozitës fillestare të instrumentit prerës- Pajisjet për shkëputje (perndarje)- Elementet për lidhjen dhe centrimin e pjesëve të veglës shtrënguese
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- të ilustrojë shpjegimin e veglave per shterngim me skema, makete dhe elemente konkrete.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, makete, veglat per shterngim.
Kapitulli 2: Ndertimi, funksioni dhe vendosja e veglave shtrenguse ne makine 8 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të jetë në gjendje:- të përshkruaj ecurinë e funksionimit te vegles shtrenguse dhe - mënyrën e vendosjes së veglave shtrënguese në makinë
b) Temat e kapitullit- Elementet për lidhjen dhe centrimin e pjesëve të veglës shtrënguese- Ndërtimi i vegles shtrenguse - Funksionimi dhe mirëmbajtja e veglave shtrënguese- Vendosja e veglës shtrënguese në makinë:- Klasifikimi i veglave shtrënguese sipas mekanizmit veprues.- Hapat e montimit te vegles shtrenguese.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të ilustrojë shpjegimin e ndertimit te vegles shtrëngues, funksionimin dhe mirëmbajtjen;- te ilustroj tekniken e vendosjes dhe montimit te vegles shtrënguese ne makine- të angazhojë nxënësit në analizën e hapave te montimit te vegles shtrenguse.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin ndertimin e vegles shrenguese- pankarta dhe makete që paraqesin teknikat e montimit te vegles shtrenguese.
Kapitulli 3: Veglat për prerje ne gershane 6 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të jetë në gjendje:të përshkruaj operacionet e punimit me prerje
b) Temat e kapitullit- Operacionet e përpunimit me prerje (ndarje).- Klasifikimi i veglave për prerje- Gërshërët për prerje të fletëve.- Hapat e prerjes, ndarja
c) Udhëzime didaktike për kapitullin
Rekomandohet që mësuesi:- të ilustrojë shpjegimin e punimit me prerje me gërshërë dhe nderlidhjen operacionale te ndarja;- të angazhojë nxënësit në analizën e operacioneve te prerjes me gërshërë.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin punimin me prerje me gërshërë- gersheret per prerje.
Kapitulli 4: Veglat për shtancim (tejprerje-tejshpim) 8 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet :- të bëjë klasifikimin e veglave për stancim- të tregojë ndërtimin dhe përdorimin e veglave për shtancim- të përshkruaj ecurinë e punimit te elementeve të veglave shtancuese b) Temat e kapitullit- Procesi i përpunimit me shtancim.- Klasifikimi (tipet) i veglave për shtancim- Karakteristikat konstruktive të elementeve të veglave për shtancim- Përcaktimi i dimensioneve të thikës dhe vrimës në pllakën prerëse- Përcaktimi i forcës së shtancimit dhe mënyrës për zvogëlimin e saj- Shfrytëzimi i materialit dhe përcaktimi i gjerësisë së shiritit
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të ilustrojë shpjegimin e veglave per shtancim me skema, makete dhe elemente konkrete.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, makete, veglat per shtancim
Kapitulli 5: Ndertimi, funksioni dhe vendosja e vegles për shtampim ne presa 8 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të jetë në gjendje:- të përshkruaj ecurinë e funksionimit te vegles shtampim dhe - mënyrën e vendosjes së veglave shtrënguese në presa
b) Temat e kapitullit- Elementet për lidhjen dhe centrimin e pjesëve të veglës per shtampim- Ndërtimi i vegles se shtampimit - Boshllëku ndërmjet thikës dhe pllakës prerëse- Funksionimi dhe mirëmbajtja e vegles per shtampim- Zgjedhja e presës dhe vendosja e veglës në presë- Klasifikimi i veglave per shtampim sipas mekanizmit veprues.- Ecuria e punimit (montimit) te elementeve te veglave per shtancim
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të ilustrojë shpjegimin e ndertimit te vegles per shtampim, funksionimin dhe mirëmbajtjen;- te ilustroj tekniken e vendosjes dhe montimit te vegles per shtampim ne presee- të angazhojë nxënësit në analizën e hapave te montimit te vegles per shtampim.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin ndertimin e vegles per shtampim- pankarta dhe makete që paraqesin teknikat e montimit te vegles per shtampim.
Kapitulli 6: Veglat për lakim 6 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të bëjë klasifikimin e veglave për lakim- të tregojë ndërtimin dhe përdorimin e veglave për lakim- të përshkruaj determinimin gjeometrik të pjesës së lakuar dhe ecurinë e punimit- të përshkruaj ecurinë e punimit te elementeve të veglave per lakim
b) Temat e kapitullit- Procesi i përpunimit me lakim- Klasifikimi (tipet) i veglave për lakim.- Karakteristikat konstruktive të pjesëve të veglave për lakim
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- të ilustrojë shpjegimin e veglave per lakim me skema, makete dhe elemente konkrete.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, makete, veglat per lakim
Kapitulli 7: Ndertimi, funksioni dhe vendosja e vegles për lakim ne makine 8 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të jetë në gjendje:- të përshkruaj ecurinë e funksionimit te vegles per lakim dhe - mënyrën e vendosjes së veglave per lakim në makina
b) Temat e kapitullit- Elementet për lidhjen dhe centrimin e pjesëve të veglës per lakim- Ndërtimi i vegles se lakimit - Funksionimi dhe mirëmbajtja e veglave per lakim - Përcaktimi i gjatësisë të pjesës së lakuar në gjendje të zhvilluar- Përcaktimi i rrezes minimale të lakimit- Përcaktimi i këndit kthyes
- Përcaktimi i forcës së lakimit- Klasifikimi i veglave per lakim sipas mekanizmit veprues.- Ecuria e punimit (montimit) te elementeve te veglave per lakim
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të ilustrojë shpjegimin e ndertimit te vegles per lakim, funksionimin dhe mirëmbajtjen;- te ilustroj tekniken e vendosjes dhe montimit te vegles per lakim ne makina- të angazhojë nxënësit në analizën e hapave te montimit te vegles per lakim.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin ndertimin e vegles per lakim- pankarta dhe makete që paraqesin teknikat e montimit te vegles per lakim.
Kapitulli 8: Veglat për kuposje 6 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të bëjë klasifikimin e veglave për kuposje- të tregojë ndërtimin dhe përdorimin e veglave për kuposje- të përshkruaj determinimin gjeometrik të pjesës së kuposur dhe ecurinë e punimit- të përshkruaj ecurinë e punimit te elementeve të veglave per kuposje
b) Temat e kapitullit- Procesi i përpunimit me kuposje- Klasifikimi (tipet) i veglave për kuposje.- Karakteristikat konstruktive të pjesëve të veglave për kuposje
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- të ilustrojë shpjegimin e veglave per kuposje me skema, makete dhe elemente konkrete.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, makete, veglat per kuposje
Kapitulli 9: Ndertimi, funksioni dhe vendosja e vegles për kuposje ne prese 8 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të jetë në gjendje:- të përshkruaj ecurinë e funksionimit te vegles per kuposje dhe - mënyrën e vendosjes së veglave per kuposje në makina
b) Temat e kapitullit- Elementet për lidhjen dhe centrimin e pjesëve të veglës per kuposje- Ndërtimi i vegles per kuposje - Funksionimi dhe mirëmbajtja e veglave per kuposje
- Kuposja pa tëhollimin e trashësisë së mureve- Kuposja me tëhollim të trashësisë së murit - Llojet specifike të kuposjes- Përcaktimi i forcës per kuposje- Klasifikimi i veglave per kuposje sipas mekanizmit veprues.- Ecuria e punimit (montimit) te elementeve te veglave per kuposje
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të ilustrojë shpjegimin e ndertimit te vegles per kuposje, funksionimin dhe mirëmbajtjen;- te ilustroj tekniken e vendosjes dhe montimit te vegles per kuposje ne makina- të angazhojë nxënësit në analizën e hapave te montimit te vegles per kuposje.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin ndertimin e vegles per kuposje- pankarta dhe makete që paraqesin teknikat e montimit te vegles per kuposje.
Kapitulli 10: Veglat per derdhje te masave termoplastike 3 ore
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të jetë në gjendje:- të bëjë klasifikimin e veglave për derdhje te masave termoplastike- të tregojë ndërtimin dhe përdorimin e veglave për derdhje- të përshkruaj ecurinë e punimit te elementeve të veglave per derdhje
b) Temat e kapitullit- Veglat për derdhje të masave termoplastike- Procesi teknologjik i derdhjes së masave termoplastike- Klasifikimi (tipet) e veglave për derdhje- Karakteristikat konstruktive të pjesëve të veglave për derdhje- Përcaktimi i numrit të foleve në vegël- Veglat për derdhjen e metaleve- Procesi i derdhjes dhe llojet e makinave- Karakteristikat konstruktive të veglave për derdhjen e metalit- Veglat për presim të masave termoplastika- Procesi teknologjik i përpunimit të masave termoplastike- Tipet e veglave për presim- Përcaktimi i hapësirës për mbushje- Punimi dhe mirëmbajtja e veglave për derdhje
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- të ilustrojë shpjegimin e veglave per derdhje, me skema, makete dhe elemente konkrete.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, makete, veglat per derdhjeKapitulli 11: Veglat per farketim 3 ore
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të bëjë klasifikimin e veglave për farketim- të tregojë ndërtimin dhe përdorimin e veglave për farketim- të përshkruaj determinimin gjeometrik të pjesës së farketuar dhe ecurinë e punimit- të përshkruaj ecurinë e punimit te elementeve të veglave per farketim
b) Temat e kapitullit- Procesi i përpunimit me farketim- Procesi teknologjik i farkëtimit në kallëp - Klasifikimi (tipet) i veglave për farketim.- Karakteristikat konstruktive të pjesëve të veglave për farketim- Veglat për rrumcallje dhe shtancimin e pllakëzave - Punimi dhe mirëmbajtja e veglave për farketim dhe rrumcallje
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- të ilustrojë shpjegimin e veglave per farketim me skema, makete dhe elemente konkrete.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, makete, veglat per farketim
Programi i lëndës
“Makinat metalpërpunuese”
Lëmia: MakineriProfili: Operator i prodhimit, Mekanik i makinave. Shkalla: IKlasa: 10
I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10-të nxënësi duhet:- të tregojë veçorite dhe përshkruajë sistemin e procesin e punimit në makinat metalprerëse- të tregojë llojet e torneve, karakteristikat konstruktive dhe funksionimin e tyre- të tregojë llojet e instrumenteve prerëse për tornim, materialin dhe përzgjedhjen- të përshkruaj parimet e përpunimit dhe parametrat e regjimit të punës në torno- të tregojë llojet e frezave, karakteristikat konstruktive dhe funksionimin e tyre- të tregojë llojet e instrumenteve prerëse për frezim, materialin dhe përzgjedhjen- të përshkruaj parimet e përpunimit dhe parametrat e regjimit të punës në freza- të tregojë llojet e makinave të shpimit, veçoritë konstruktive dhe funksionimin e tyre- të tregojë llojet e instrumenteve prerëse për shpim, materialin dhe përzgjedhjen- të përshkruaj parimet e përpunimit, parametrat e regjimit të punës në procesin e shpimit- të tregojë llojet e zdrukthave, veçoritë konstruktive dhe funksionimin e tyre
- të tregojë llojet e instrumenteve prerëse për zdrukthim, materialin dhe përzgjedhjen- të përshkruaj parimet e përpunimit, parametrat e punës në procesin e zdrukthimit- të tregojë llojet e makinave të ratifikimit, veçoritë konstruktive dhe funksionimin e tyre- të tregojë llojet e instrumenteve prerëse për ratifikim, materialin dhe përzgjedhjen- të përshkruaj parimet e përpunimit, parametrat e regjimit të punës në procesin e ratifikimit- të tregojë llojet e makinave CNC, karakteristikat konstruktive dhe funksionimin e tyre- të tregojë llojet e instrumenteve prerëse, materialin, gjeometrinë dhe përzgjedhjen- të përshkruaj parimet themelore të përpunimit dhe programimin në makinat CNC- të shpjegojë punimin e sipërfaqeve të rrafshëta horizontale, ballore, të profiluara- të tregojë llojet e makinave me teknologji të avancuara (prerje me plazm, shtypje uji, llaser,
erozimat me tel, erozimat me elektrodë) dhe karakteristikat konstruktive
II. Fondi i orëve të lëndës35 javë x 2 orë/javë = 70 orë
III. Programi i hollësishëm i lëndës
Kapitulli 1: Sistemet dhe proceset e përpunimit me prerje dhe deformim 2 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:- të tregoj veçoritë e përpunimit në makinat metalpërpunuese;- të përshkruaj sistemet dhe proceset e përpunimit ne MMP
b) Temat e kapitullit- Njohuri të përgjithshme dhe veçoritë e përpunimit në MMP- Sistemet dhe proceset e përpunimit ne MMP
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të: - të shpjegoi njohuri të përgjithshme të përpunimit në MMP- të ilustroi shpjegimin e sistemeve dhe proceseve të përpunimit, me skema, makete- të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve dhe punës në grupe;- të motivojë nxënësit duke përdorur skema;
a) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për mësim teorik- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- projektori me transparent;- flip-charti;
Kapitulli 2: Makinat metalprerëse 3 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:
- të tregoj elementet kryesore të ndërtimit të MMP- të përshkruaj elementet përbërëse ndihmëse- të përshkruaj sistemet e komandimit dhe udhëheqjes- të përshkruaj sistemin e ftohjes dhe mjetet ftohëse
b) Temat e kapitullit - Elementet kryesore dhe ndihmëse të ndërtimit të makinave metalprerëse- Sistemet e komandimit dhe udhëheqjes- Transmetuesit e shpejtësive të makinat metal prerëse- Sitemi i ftohjes dhe mjetet ftohëse
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të ilustrojë shpjegimin e ndërtimit të MMP, me skema, makete dhe elemente konkrete.- të ilustroj demonstrime ilustrative- të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve dhe punës në grupe;- të motivojë nxënësit duke përdorur skema;
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- klasë për mësim teorik- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- projektori me transparent;- flip-charti;
Kapitulli 3: Tornot dhe procesi i tornimit 15 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:- të tregojë llojet e tornove dhe karakteristikat e tyre- të tregojë parimet themelore të përpunimit dhe parametrat e regjimit - të tregojë llojet e instrumenteve prerëse, materialin, gjeometrinë dhe përzgjedhjen- të tregojë tornimin gjatësore, ballor dhe të shkalzuar të sipërfaqeve cilindrike- të tregojë shpimin me turjelë, kalizvarim, alezim në torno- të tregojë punimin e filetos metrike, trapezore, me thikë dhe madravidhë në torno; - të regojë elementet, metodat e tornimin e sipërfaqeve konike - të tregojë tornimin e sipërfaqeve të profiluara - të tregojë tornimin e brendshëm dhe tëjashtëm të boshteve të gjata me ndihmën e lunetës- të tregojë proceset e punimit të pjesëve ekscentrike, tornimin fazonal, ratifikim në torno
b) Temat e kapitullit - Llojet e tornove, karakteristikat konstruktive dhe funksionimi i tyre.- Parimi themelor i përpunimit me tornim dhe parametrat e regjimit të përpunimit.- Instrumentet prerëse të tornimit - Tornimi i sipëfaqeve cilindrike - Shpimi i vrimave në torno - Punimi i filetimit në torno
- Tornimi i spërfaqeve konike- Tornimi i sipërfaqeve të profiluara- Tornimi i boshteve të gjata- Punime të veçanta në torno
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të shpjegojë çështjet mësimore duke ilustruar pankarta e skema të ndryshme të tornove;- të angazhojë nxënësit për të analizuar tornot, vetitë dhe karakteristikat e tyre.- të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve dhe punës në grupe;- të motivojë nxënësit duke përdorur skema;
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- klasë për mësim teorik- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- projektori me transparent;- flip-charti;
Kapitulli 4: Shpimi dhe procesi i shpimit në makinat shpuese 8 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:- të tregojë llojet e makinave shpimit, karakteristikat konstruktive dhe funksionimin e tyre- të tregojë parimet themelore të përpunimit dhe parametrat e regjimit të punës- të tregojë llojet e instrumenteve prerëse, materialin, gjeometrinë dhe përzgjedhjen- të shpjegojë shpimin e vrimave horizontale, vertikale - të tregojë zgjerimin, kalezimin dhe alezimin e vrimave qorre dhe të përshkueshme
b) Temat e kapitullit - Llojet e makinave shpimit, karakteristikat konstruktive dhe funksionimin e tyre.- Parimi themelorë i përpunimit me shpim dhe parametrat e regjimit të punes- Instrumentet prerëse të shpimit- Shpimi i vrimave te pershkuara- Zgjerimi i vrimave (barenimi)- Kalizvarimi dhe kalizvatoret- Alezimi dhe alizatoret- Filetimi me madravidh mashkull dhe femër
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të shpjegojë çështjet mësimore duke përdorur skema e pankarta përkatëse të makinave frezuese;- të angazhojë nxënësit në analizimin e procesit të makinave frezuese. - të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve dhe punës në grupe;- të motivojë nxënësit duke përdorur skema;
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:
- klasë për mësim teorik- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- projektori me transparent;- flip-charti;
Kapitulli 5: Frezat dhe procesi i frezimit 14 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:- të tregojë llojet e frezave, karakteristikat konstruktive dhe funksionimin e tyre- të tregojë parimet themelore të përpunimit dhe parametrat e regjimit në frezë; - të tregojë llojet e instrumenteve prerëse, materialin, gjeometrinë dhe përzgjedhjen- të shpjegojë punimin e sipërfaqeve të rrafshëta horizontale, vertikale dhe të pjerrëta në frezë;- të tregoj punimin e kanaleve për pykë,shtegut rrëshqitës dhe formave tjera- të tregojë shpimin, alezimin e vrimave qorre dhe të përshkueshme- të tregojë punimin e dhëmbëzorëve cilindrikë, konik, kërmillor me frezim;
b) Temat e kapitullit - Llojet e frezave, karakteristikat konstruktive dhe funksionimin e tyre.- Parimi themelorë i përpunimit me frezim dhe faktorët e regjimit të përpunimit.- Instrumentet prerëse të frezimit- Kokat ndarëse, pajisjet dhe madravidhat për frezim- Frezimi i sipërfaqeve të rrafshëta- Frezimi i kanaleve- Shpimi në makinat frezuese- Pnimi i dhëmbëzoreve cilindrik me dhembë të drejt me frezim- Pnimi i dhëmbëzoreve cilindrik me dhembë të pjerrët dhe elikoidal me frezim
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të shpjegojë çështjet mësimore duke përdorur skema e pankarta përkatëse të makinave frezuese;- të angazhojë nxënësit në analizimin e procesit të makinave frezuese. - të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve dhe punës në grupe;- të motivojë nxënësit duke përdorur skema;
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- klasë për mësim teorik- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- projektori me transparent;- flip-charti;
Kapitulli 6: Zdrukthimi dhe procesi i zdrukthimit 4 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:
- të tregojë llojet e zdrukthave, karakteristikat konstruktive dhe funksionimin e tyre- të tregojë parimet themelore të përpunimit dhe parametrat e regjimit- të tregojë llojet e instrumenteve prerëse, materialin, gjeometrinë dhe përzgjedhjen- të shpjegojë punimin e sipërfaqeve të rrafshëta horizontale dhe ballore, në zdrukthin me hap të
shkurt dhe të gjatë
b) Temat e kapitullit - Zdrukthat, karakteristikat konstruktive dhe funksionimin e tyre- Parimet themelore të përpunimit dhe parametrat e regjimit- Instrumentet prerëse, materiali, gjeometria dhe përzgjedhja- Punimin e sipërfaqeve të rrafshëta horizontale dhe ballore, në zdrukthin me hap të shkurt dhe me
hap të gjatë
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të shpjegojë çështjet mësimore duke përdorur skema e pankarta përkatëse të makinave frezuese;- të angazhojë nxënësit në analizimin e procesit të makinave frezuese. - të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve dhe punës në grupe;- të motivojë nxënësit duke përdorur skema;
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- klasë për mësim teorik- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- projektori me transparent;- flip-charti;
Kapitulli 7: Ratifikimi dhe procesi i ratifikimit 8 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:- të tregojë llojet e ratifikave dhe karakteristikat konstruktive dhe funksionimin e tyre- të tregojë parimet themelore të përpunimit dhe parametrat e regjimit në frezë; - të tregojë llojet e instrumenteve prerëse, materialin, gjeometrinë dhe përzgjedhjen- të shpjegojë punimin e sipërfaqeve të rrafshëta horizontale, vertikale të pjerrëta dhe të profiluara- të tregoj ratifikimin e boshteve, vrimave, kanaleve,shtegut rrëshqitës dhe formave tjera- të tregojë ratifikimin e dhëmbëve të dhëmbëzorëve cilindrikë, konik, kërmillor
b) Temat e kapitullit - Llojet e ratifikave dhe karakteristikat konstruktive dhe funksionimin e tyre- Parimet themelore të përpunimit dhe parametrat e regjimit të punës- Llojet e instrumenteve prerëse, materialin, gjeometrinë dhe përzgjedhjen- Ratifikimi i sipërfaqeve të rrafshëta horizontale, vertikale të pjerrëta dhe të profiluara- Ratifikim i boshteve, vrimave, kanaleve,shtegut rrëshqitës dhe formave tjera- Ratifikimin e dhëmbëve të dhëmbëzorëve cilindrikë, konik, kërmillor- Horigimi i vrimave, lapimi i akseve dhe boshteve dhe polirimi i sipërfaqeve- Procesi i mprehjes së thikave dhe turjelave
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të shpjegojë çështjet mësimore duke përdorur skema e pankarta përkatëse të makinave frezuese;- të angazhojë nxënësit në analizimin e procesit të makinave frezuese. - të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve dhe punës në grupe;- të motivojë nxënësit duke përdorur skema;
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- klasë për mësim teorik- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- projektori me transparent;- flip-charti;
Kapitulli 8: Përpunimi me prerje në qendrat përpunuese dhe makinat CNC 8 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:- të tregojë llojet e makinave CNC, karakteristikat konstruktive dhe funksionimin e tyre- të tregojë parimet themelore të përpunimit dhe parametrat e regjimit- të tregojë llojet e instrumenteve prerëse, materialin, gjeometrinë dhe përzgjedhjen- të shpjegojë punimin e sipërfaqeve të rrafshëta horizontale, ballore, të profiluara
b) Temat e kapitullit - Përpunimi në frezat kopjuese CNC- Përpunimi në Borwerk- Punimi në qendrat përpunuese (Sistemi NORTE)
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të shpjegojë çështjet mësimore duke përdorur skema e pankarta përkatëse të makinave frezuese;- të angazhojë nxënësit në analizimin e procesit të makinave frezuese. - të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve dhe punës në grupe;- të motivojë nxënësit duke përdorur skema;
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- klasë për mësim teorik- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- projektori me transparent;- flip-charti;
Kapitulli 9: Përpunimi në makina me teknologji të avancuara 8 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:
- të tregojë llojet e makinave me teknologji të avancuara, karakteristikat konstruktive dhe funksionimin e tyre
- të tregojë parimet themelore të përpunimit dhe parametrat e regjimit- të tregojë llojet e instrumenteve prerëse, materialin, gjeometrinë dhe përzgjedhjen- të shpjegojë punimin me preje te sipërfaqeve të rrafshëta horizontale, ballore, të profiluara
b) Temat e kapitullit - Programimi ne makinat metalprerese CNC- Prerja me flakë (plazma)- Prerja me shtypje uji dhe abraziv- Prerja me llaser- Preja me erozion (erozimat) me tel dhe elektrodë
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të shpjegojë çështjet mësimore duke përdorur skema e pankarta përkatëse të makinave frezuese;- të angazhojë nxënësit në analizimin e procesit të makinave frezuese. - të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve dhe punës në grupe;- të motivojë nxënësit duke përdorur skema;
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- klasë për mësim teorik- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- projektori me transparent;
Klasa 10
Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Matja, kontrolli dhe shënimi”
Lëmia: MakineriProfili: Mekanik i makinave, Operator i prodhimit, Saldator, Vegëltar.Niveli: IKlasa: 10
Numri i modulit 1
Qëllimi i modulit
Një modul që aftëson nxënësit për të kryer matje, kontrolle dhe shënime në fushën e punimit të metalit, me përdorim të
instrumentave dhe veglave përkatëse.
Kohëzgjatja e modulit
3 kredite (18 orë)
Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja
RM 1 Nxënësi kryen matje të përmasave gjatësore (me nonius, thellësi matës dhe lartësimatës) Përmbajtja- Matja, kuptimi i matjeve të përmasave gjatësore- Llojet e matjeve të përmasave gjatësore- Instrumentat matëse dhe përdorimi i tyre- Matja e përmasave gjatësore të jashtme-brendshme me
nonius- Matja e përmsasave gjatësore të thellësisë me
thellësimatës- Matja e përmasave gjatësore-lartësisë me lartësimatës
RM 2 Nxënësi kryen matje të përmasava gjatësore me mikrometërPërmbajtja- Llojet e matjeve të përmasave gjatësore me mikrometër- Instrumentat matëse dhe perdorimi i tyre- Matja e përmasave gjatësore të jashtme me mikrometër- Matja e përmasave gjatësore të brendshme me
mikrometër- Matja e përmasave gjatësore-thellësisë
RM 4 Nxënësi kryen vijzime dhe shënime të sipërfaqeve Përmbajtja- Kuptimi i vijzimit dhe shënimit të sipërfaqeve- Analiza e vizatimit dhe zgjedhja e bazave- Zgjedhja dhe përgatitja e paisjeve dhe instrumenteve
për vijzim dhe shënim- Shënime me ndihmën e këndorit dhe prizmës- Shënime të sipërfaqeve (konturave) të ndërlikuara- Shënimi me shabllon
Proçedurat e vlerësimit
Realizimi i pranueshem i modulit do të konsiderohet arritja e kenaqshme e të gjithë kritereve të realizimit të specifikuara për
RM 3 Nxënësi kryen matje dhe kontrolle të këndëve Përmbajtja- Kuptimi i matjeve të këndëve- Instrumentat matëse kontrolluese dhe përdorimi i tyre- Matja dhe kontrolli i këndëve- Matja e këndëve me këndëmatës të zakonshem dhe
universal- Matës kontrollues me shabllon
çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV - Pyetje-përgjigje me gojë- Demonstrim praktik me listë kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- tregojë llojet e matjeve të përmasave gjatësore;- dallojë dhe përzgjedhë instrumentat matëse sipas
matjes që do të kryhet;- kryejë matje më saktësi të përmasave gjatësore të
jashtme-brendshme me përdorimin e noniusit;- kryejë matje me saktësi të përmasave gjatësore të
thellësisë me perdorimin e thellësimatësit;- kryejë matje me saktësi të përmasave gjatësore-
lartësisë me përdorimin e lartësimatësit.
RM 2 IV - Pyetje-përgjigje me gojë- Demonstrim praktik me listë kontrolli
KR Nxënësi duhet të:
- dallojë dhe përzgjedhë instrumentat matëse, sipas matjes që do të kryhet;
- kryejë matje me saktësi të përmasave gjatësore të jashtme, me mikrometer;
- kryejë matje me saktësi të përmasave gjatësore të brendshme, me mikrometer;
- kryejë matje me saktesi të përmasave gjatësore-thellesi, me mikrometer.
RM 3 IV - Pyetje-përgjigje me gojë- Demonstrim praktik me listë kontrolli
KR Nxënësi duhet të:
- shpjegojë kuptimin e matjeve të këndëve;- dallojë dhe përzgjedhë instrumentat matëse dhe
kontrollues, sipas matjes që do të kryhet;- kryejë me saktësi matje të këndëve me këndmatës të
zakonshëm;- kryejë me saktësi matje të këndëve me këndmatës
universal;- kryejë me saktësi kontrolle të këndëve me këndor
dhe shabllona.
RM 4 IV - Pyetje-përgjigje me gojë- Demonstrim praktik me listë kontrolli
KR Nxënësi duhet të:
- shpjegojë kuptimin e vijzimit dhe shënimit të sipërfaqeve;
- tregojë mënyrën e analizës së vizatimit dhe zgjedhjes së bazave;
- dallojë dhe përzgjedhë paisjet dhe instrumentat për vijzim dhe shënim sipas detalit të dhënë;
- kryejë me saktësi shënime të siperfaqës me ndihmën e këndorit dhe prizmës;
- kryejë me saktësi shënime të sipërfaqës (konturave të ndërlikuara) me ndihmën e këndorit dhe prizmës;
- kryejë shënime të sipërfaqeve me shabllon.
Metodat e të mesuarit të rekomanduara
Ky modul duhet të trajtohet në punëtori të metalpunuesit.-Mësimdhënësi duhet të përdor sa më shumë të jetë e mundur demonstrime konkrete të matjeve.
-Gjatë trajtimit të çështjeve hyrëse praktike, mësimdhënësi duhet të përdore sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrime konkrete të interpretimit të vizatimeve teknike dhe skicave, si dhe matjeve me instrumenta.
-Nxënësit duhet të jenë sa më tepër në kontakt me detale konkrete për tu matur, kontrolluar dhe shënuar.
-Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe diskutime në lidhje me çështjet e ndryshme të vizatimit, skicimit, tolerancave matjeve, kontrollit dhe shënimit.
-Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet sa më shumë demonstrim praktik i njohurive dhe koncepteve të fituara.
Baza materiale e domosdoshme
Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, paisjet, instrumentat dhe materialet e mëposhtme:- Klasë për mësim kabinetik- Punëtori makinash metalprerëse me torno, freza e trapano
dhe axhusteri- Mjetet për kryerjen e skicimeve- Detale tipike për të skicuar dhe matur- Çiftëzime me vendosje të ndryshme- Kompleti i instrumentave matëse dhe kontrolluese që
përdoren në mekanikë- Pjesë (copa) të përshtatshme për vijzim dhe shënim- Paisje dhe instrumentet për vijzim dhe shënim- Pankarta, makete, udhëzuesa, katallogje, rregullorë,
vizatime dhe skica të detaleve tipike, standarde etj.
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Punime axhusterie”
Lëmia: MakineriProfili: Operator i prodhimit, Mekanik i makinave, Saldator, Vegëltar.Niveli: IKlasa: 10
Numri i modulit 2
Qëllimi i modulit
Një modul që aftëson nxënësit për të kryer punime axhusterie të tilla si limime, prerje me sharrë dhe me gërshërë, lakime dhe formësime të profileve, tubave, llamarinave, shpime vrimash, hapje filetash dhe zmerilime, të cilat lehtësojnë kryerjen e punimit të metaleve.
Kohëzgjatja e modulit
18 kredite (108 orë)
Rezultatet e të RM 1 Nxënësi kryen punime të limimit
mësuarit (RM) dhe përmbajtja
Përmbajtja- Analiza e skices ose vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit- Përzgjedhja e veglave të punës- Përzgjedhja e limave për limim- Përzgjedhja e instrumenteve matës gjatë limimit- Vendosja dhe shtrëngimi i copes në mengene- Kryerja e limimeve të siperfaqeve të rrafshta- Kryrja e limimeve të sipërfaqeve të rrumbullakta- Kryrja e limimeve të vrimave të profiluara- Kryrja e limimeve të sipërfaqeve nën kënd- Matja dhe kontrolli gjatë limimit të sipërfaqeve
përkatëse.- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
limimit.
RM 2 Nxënësi kryen prerje me sharrë dore të gjysëmfabrikateve metalike shufrore dhe të profiluaraPërmbajtja- Analiza e skices ose e vizatimit të copës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit- Përzgjedhja e veglave të punës- Përzgjedhja e sharrave për prerje- Përzgjedhja e instrumentave matës - Vendosja dhe shtrëngimi i copës- Kryrja e prerjes me sharrë dore- Matja dhe kontrolli gjatë prerjes- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
punimit me sharrë
RM 3 Nxënësi kryen prerje të llamarinave më gërshërë dore dhe gërshërë mekanikePërmbajtja- Analiza e skices ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit- Përzgjedhja e veglave të punës- Përzgjedhja e gërshërëve për prerje- Përzgjedhja e instrumenteve matës- Vendosja dhe shtrëngimi i copës- Kryrja e prerjes me gërshërë dore- Kryrja e prerjes me gërshërë mekanike- Matja dhe kontrolli gjatë prerjes me gërshërë dore- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjs së mjedisit gjatë
punimit me gërshërë dore
RM 4 Nxënësi kryen prerje me sharrë me pllakë retifikuese të profilave, shufrave, tubave e shiritave metalike
Përmbajtja- Analiza e skices ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit- Përzgjedhja e veglave të punës- Përzgjedhja e pllakës retifikuese për prerje- Përzgjedhja e instrumentave matës gjatë prerjes- Vendosja dhe shtrëngimi i copës- Kryerja e prerjes me pllakë retifikuese- Matja dhe kontrolli gjatë prerjes me sharrë- Rregullat e sigurisë teknike e të ruajtjes së mjedisit gjatë
punimit me sharrë retifike
RM 5 Nxënësi kryen punime zmerilimi dhe pastrimi, me retifikues dorePërmbajtja- Përgaditja e pjesëve për zmerilim- Zmerilimi i ashpër i tegelave të salduar- Zmerilimi finok (lustrimi i tegelave të salduar)- Pastrimi i buzëve të pjesëve pergaditëse për saldim- Pastrimi i buzëve të pjesëve përgaditëse për axhustim- Rregullat e sigurisë dhe ruajtja e mjedisit gjatë punimeve
me zmerilim
RM 6 Nxënësi kryen lakime dhe formime të profileve të çelikut, tubave dhe llamarinavePërmbajtja- Analiza e skices ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit- Përzgjedhja e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumentave matës- Vendosja e shtrëngimi i copës- Kryrja e lakimit të pjesës me vegël doracake- Kryrja e lakimit të pjesës me pajisje lakimi universale- Kryrja e formësimit me vegla doracake- Kryrja e formësimit me pajisje makinerike- Matja dhe kontrolli gjatë lakimit dhe formësimit- Rregullat e sigurisë teknike e të rujatjes së mjedisit gjatë
punimit me lakim dhe formësim
RM 7 Nxënësi kryen shpime, zgjerime dhe alezime vrimashPërmbajtja- Analiza e skices ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e veglave të punës- Vendosja dhe shtrëngimi i copës- Përzgjedhja e instrumentit prerës- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Kryrja e shpimit të vrimës
- Kryrja e zgjerimit të vrimës- Matja dhe kontrolli gjatë shpimit- Rregullat e sigurimit teknike të ruajtjes së mjedisit gjatë
shpimit
RM 8 Nxënësi kryen hapje të filetove të jashtme dhe të brendëshme me dorePërmbajtja- Analiza e skices ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e veglave të punës- Vendosja dhe shtrëngimi i copës- Përzgjedhja e instrumentit prerës- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Përcaktimi i diametrit të vrimës për filetim të brendshëm- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në mengene- Përzgjedhja e mashkujve filetues dhe mbajtësve përkatës- Punimi me dorë i filetos së brendshme- Përzgjedhja e shufrës për filetim të jashtëm- Vendosja dhe shtrëngimi i shufrës në mengene- Përzgjedhja e madravidave dhe mbajtësve përkatëse- Punimi me dore i filetos së jashtme- Matja dhe kontrolli gjatë filetimit- Rregullat e sigurimit teknike të ruajtjes së mjedisit gjatë
filetimit me dorë.
Proçedurat e vlerësimit
Realizimi i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjithë kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- interpretojë drejt skicën ose vizatimin e detalit;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin;- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përzgjedhë drejt limat për limim;- përzgjedhë drejt instrumentat matëse-kontrolluese;- vendosë dhe shtrëngojë siç duhet copën në mengene;- përcaktojë drejt regjimin e limimit;- kryejë limime të sipërfaqeve të rrafshta;- kryejë limime të sipërfaqeve nën kënd;- kryejë limime të sipërfaqeve të rrumbullakta;- heqë siç duhet copën;
- masë dhe kontrollojë drejt dhe saktë përmasat gjatë punimit;
- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes së mjedisit gjatë limimit;
- mirëmbajë mengenat, veglat dhe limat.
RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- interpretojë drejt skicën ose vizatimin e detalit;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin;- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përzgjedhë drejt sharrat për prerje;- përzgjedhë drejt instrumentat matëse;- vendosë dhe shtrëngojë siç duhet copën në mengene;- kryejë sharritje me sharrë dore;- kryejë sharritje me sharrë mekanike;- heqë siç duhet copën nga mengena;- masë dhe kontrollojë drejt dhe saktë përmasat gjatë
sharritjes;- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes
së mjedisit gjatë sharritjes;- mirëmbajë veglat dhe pajisjet e punës.
RM 3 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:
- interpretojë drejt skicën ose vizatimin e detalit;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin;- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përzgjedhë drejt gershërët për prerje;- përzgjedhë drejt instrumentat mates;- vendosë dhe shtrëngoje siç duhet copën në mengene;- kryejë sharritje me gërshërë dore;- kryejë sharritje me gërshërë mekanike;- heqë siç duhet copën nga mengena;- masë dhe kontrollojë drejt dhe saktë përmasat gjatë
prerjes;- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes
së mjedisit gjatë prerjes me gërshërë;- mirëmbajë veglat dhe pajisjet e punës.
RM 4 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet te:- interpretojë drejt skicën ose vizatimin e detalit;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin;
- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përzgjedhë drejt pllakat retifikuese për prerje;- përzgjedhë drejt instrumentat mates;- vendosë dhe shtrengojë siç duhet copen në mengene;- kryejë sharritje me pllakë retifikuese.- kryejë sharritje me pllakë retifikuese;- heqë siç duhet copen nga mengena;- masë dhe kontrollojë drejt dhe saktë permasat gjatë
sharritjes;- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes
së mjedisit gjatë sharritjes;- mirembajë sharrën;
RM 5 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- interpretojë drejtë skicen ose vizatimin e detalit;- përzgjedhë drejt zmeriluesit;- përzgjedhë drejt veglat e punes;- vlersojë cilësinë e zmerilimit;- vendosë dhe shtrengoje siq duhet copen ;- kryejë zmerilime të duhura ;- masë dhe kontrollojë saktë vizualisht cilësinë e
zmerilimit ;- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes
së mjedisit gjatë zmerilimit ;- mirëmbajë pajisjen për zmerilim.
RM 6 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- interpretojë drejt skicen ose vizatimin e detalit;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin;- përzgjedhë drejt veglat e punes;- përzgjedhë drejt veglat e lakimit;- përzgjedhë drejt veglat për formësim;- vendosë dhe shterngojë siq duhet copen;- kryejë lakime me vegla doracake;- kryejë lakime me vegla universale ne makinë;- kryejë formësime me vegla doracake;- kryejë formësime me vegla universale në makinë- heqë siç duhet copen;- masë dhe kontrollojë drejt dhe saktë permasat gjatë
lakimit, formsimit;- rrespektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes
së mjedisit gjatë lakimit dhe formësimit;- mirëmbajë veglat dhe pajisjet për lakim dhe
formësim.
RM 7 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- interpretojë drejtë skicen ose vizatimin e detalit;- përzgjedhë drejt gjysemfabrikatin;- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përzgjedhë drejt instrumentin për prerje;- përzgjedhë drejt instrumentat matës;- vendosë dhe shterngoje siç duhet copen në mengene;- kryejë shpimin ose zgjerimin e vrimës në përmasat e
kerkuara;- masë dhe kontrolloj saktë gjatë shpimi dhe zgjerimit
të vrimave;- heqë siç duhet copen, punton dhe pajisjet ndihmëse.- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe ruajtjes
së mjedisit;- mirëmbajë veglat dhe pajisjet e punës.
RM 8 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- përcaktojë saktë diametrin e shufrës per filetim
(bazuar në standarde);- përzgjedhë madravidat e duhura dhe mbajtësit
përkatës;- përzgjedhë drejt instrumentat mates për filetim të
jashtem;- përcaktojë saktë diametrin e vrimes për filetim të
brendshëm;- përzgjedhë meshkujt per filetim të brendshëm;- përzgjedhë drejt instrumentet matëse për filetim të
brendshem;- kryejë punime me dore të filetimit te brendshëm ;- kryejë punime me dorë të filetos së jashtme ;- heqë siq duhet copen nga mengena ;- masë dhe kontrollojë drejt dhe saktë përmasat gjatë
filetimit ;- respektojë rregullat e mbrojtjes në pune dhe ruajtjes
së mjedisit gjatë filetimit ;- mirëmbajë mengenet, garniturat e filetimit.
Metodat e të mësuarit të rekomanduara
- Trajtimi i këtij moduli duhet të bëhet në punëtorine e axhusterisë.
- Gjatë trajtimit të modulit, mesuesi i praktikës duhet të perdore sa më shumë që të jetë e mundur demonstrimet
konkrete të proçeseve të limimit, sharritjes me dorë, prerjes me dorë, zmerilimit, shpimit, llakimit dhe formësimit, hapjes së filetave.
- Mësimdhënësi duhet të mbikqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, ruajtjes së mjedisit dhe mirembajtjes së veglave dhe pajisjeve
- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollin e demonstrimit praktik të njohurive dhe koncepteve të fituara
Baza materiale e domosdoshme
Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentat dhe materialet e meposhtme:- Punetori axhusterie.- Vegla dhe pajisje pune, instrumente matese dhe prerëse për limim, sharritje me sharrë dore dhe mekanike, prerje me gershërë dore dhe mekanike, për lakim dhe formësim, trapano dore elektrike, garniture per filetime, retifike- zmerilim etj.
- Gjysemfabrikate të ndryshme për retifikim dhe punime limimi, prerje ne sharrë, prerje me gershërë, lakim dhe formësim
- Pankarta, makete, udhezuesa, katalloge, rregullore, standarde, etj.
- Vizatime dhe skica të detaleve tipike dhe pjesëve në axhusteri.
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Shpimi me makina shpuese”
Lëmia: MakineriProfili: Operator i prodhimit, Mekanik i makinave, Saldator, Vegëltar.Niveli: IKlasa: 10
Numri i modulit 3
Qëllimi i modulit
Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer shpime, zgjerime, kalizvarime dhe alezime të vrimave të ndryshme, me përdorim të trapanos shtyllore.
Kohëzgjatja e modulit
6 kredite (36 orë)
Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja
RM 1 Nxënësi kryen shpime dhe zgjerime vrimash me trapano shtyllorePërmbajtja- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit
- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit- Përzgjedhja e veglave të punës- Përzgjedhja e puntove- Përzgjedhja e instrumentave matëse- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në
tavolinen e trapanos shtyllore - Vendosja e shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi puntos në mandrino- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të vrimës- Rregullimi i trapanos sipas regjimit të percaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e shpimit ose zgjerimit të vrimës- Heqja e copes, instrumentit shpues dhe pajisjeve
ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë shpimit dhe zgjerimit të
vrimave- Standardet në shpim- Rregullat e sigurimit teknik dhe të ruajtjes së mjedisit
RM 2 Nxënësi kryen kalizvarime vrimash me trapano shtyllorePërmbajtja- Analiza e skices ose vizatimit të detalit- Përzgjedhja e veglave të punës- Përzgjedhja e kalizvareve - Përzgjedhja e instrumentave matëse- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në
tavolinën e trapanos shtyllore - Vendosja e shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi i kalizvarit në mandrino- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të vrimës me kalizvar- Rregullimi i trapanos sipas regjimit të përcaktuar- Kryerja e kalizvarimit të vrimës- Heqja e copës, kalizvarit dhe pajisjeve ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë kalizvarimit të vrimave- Standardet në kalizvarim- Rregullat e sigurimit teknik dhe të ruajtjes së mjedisit
RM 3 Nxënësi kryen alezime vrimash me trapano shtyllorePërmbajtja- Analiza e skices ose vizatimit të detalit- Përzgjedhja e veglave të punës- Përzgjedhja e alezatorëve - Përzgjedhja e instrumentave matëse- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në
tavolinën e trapanos shtyllore - Vendosja dhe shtrëngimi i copes në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi i alezatorit në mandrino- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të vrimës me alezator- Rregullimi i trapanos sipas regjimit të përcaktuar- Kryerja e alezimit të vrimës- Heqja e copës, alezatorit dhe pajisjeve ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë alezimit të vrimave- Standardet në alezim- Rregullat e sigurimit teknik dhe të ruajtjes së mjedisit
Proçedurat e vleresimit
Realizimi i pranueshem i modulit do te konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjithë kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë drejt skicen ose vizatimin e detalit;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin;- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përzgjedhë drejt puntot;- përzgjedhë drejt instrumentat matëse;- përzgjedhë drejt pajisjet ndihmëse;- vendosë dhe shtrëngojë siç duhet pajisjen
shtrënguese në tavolinën e trapanos shtyllore;- vendosë e shtrëngojë drejt copën në pajisjen
shtrënguese;- vendosë dhe shtrëngojë drejt punton në mandrino;- përcaktojë sakt regjimin e perpunimit të vrimës;- rregullojë trapanon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë drejt sistemin ftohës;- kryejë shpimin ose zgjerimin e vrimës në përmasat e
kërkuara;- heqë siç duhet copën, punton dhe pajisjet ndihmëse;- masë dhe kontrollojë saktë gjatë shpimit dhe
zgjerimit të vrimave;- respektojë strandardet gjatë shpimit;- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe të ruajtes
së mjedisit.
RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë drejt skicën ose vizatimin e detalit;- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përzgjedhë drejt kalizvaret;- përzgjedhë drejt instrumentat matëse;- përzgjedhë drejt pajisjet ndihmëse;- vendosë dhe shtrëngojë siç duhet pajisjen
shtrënguese në tavolinën e trapanos shtyllore; - vendosë e shtrëngojë drejt copën në pajisjen
shtrënguese;- vendosë dhe shtrëngojë drejt kalizvarin në mandrino;- përcaktojë saktë regjimin e përpunimit të vrimës me
kalizvar;- rregullojë trapanon sipas regjimit të përcaktuar;- kryejë kalizvarimin e vrimës me saktësi minimale
IT8 dhe ashpërsi maksimale N9;- heqë siç duhet copën, kalizvarin dhe pajisjet
ndihmëse;- masë dhe kontrollojë saktë gjatë kalizvarimit të
vrimave;- respektojë strandardet gjatë kalizvarimit;- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe të ruajtes
së mjedisit.
RM 3 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë drejt skicen ose vizatimin e detalit;- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përzgjedhë drejt alezatorët;- përzgjedhë drejt instrumentat matëse;- Përzgjedhë drejt pajisjet ndihmëse;- vendosë dhe shtrëngojë siç duhet pajisjen
shtrënguese në tavolinën e trapanos shtyllore;- vendosë e shtrëngoje drejt copën në pajisje;- vendosë dhe shtrëngojë drejt alezatorin në mandrino;- përcaktojë saktë regjimin e përpunimit të vrimës me
alezator;- rregullojë trapanon sipas regjimit të përcaktuar;- kryejë alezimin e vrimës me saktësi minimale IT7
dhe ashpërsi maksimale N8;- heqë siç duhet copën, alezatorin dhe pajisjet
ndihmëse;- masë dhe kontrollojë saktë gjatë alezimit të vrimave;- respektojë strandardet gjatë alezimit;- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe të ruajtes
së mjedisit.
Metodat e të mesuarit të rekomanduara
-Gjatë trajtimit të çështjeve teorike, mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proçeseve të shpimit, zgjerimit të vrimave, kalizvarimit dhe alezimit me trapano shtyllore, si dhe të faktorëve që ndikojne në to.
-Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për shpim, zgjerim të vrimave, kalizvarim dhe alezim me trapano shtyllore.
-Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe diskutime në lidhje me çështjet e ndryshme të shpimit, zgjerimit të vrimave, kalizvarimit dhe alezimit me trapano shtyllore.
-Mësimdhënësi duhet të mbikqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, ruajtjes së mjedisit dhe mirëmbajtjes së makinës dhe pajisjeve.
-Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrllollin e demonstrimin praktik të njohurive dhe koncepteve të fituara.
Baza materiale e domosdoshme
Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, paisjet, instrumentat dhe materialet e mëposhtme:- Klasë peër mësim teorik- Punëtori makinash metalprerëse me trapano shtyllore- Vegla punë, instrumente matëse dhe prerëse për shpim,
zgjerim vrimash, kalizvarim dhe alezim.- Copa të parapërgatitura për zgjerim vrimash, kalizvarim dhe
alezim- Pankarta, makete, udhëzuesa, katalloge, rregullore,
standarde, etj. - Vizatime dhe skica të detaleve tipike per shpime, zgjerime
vrimash, kalizvarime dhe alezime me trapano shtyllore
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Saldimi me hark elektrik me dorë”
Lëmia: MakineriProfili: Operator i prodhimit, Mekanik i makinave, Saldator, Vegëltar.Niveli: IKlasa: 10
Numri i modulit 4
Qëllimi i modulit
Një modul që aftëson nxënësit për të kryer saldime një mbi një, ballore dhe këndore, me përdorim të pajisjeve të saldimit me hark elektrik, si dhe për të bërë kontrollin dhe finalizimin përkatës.
Kohëzgjatja e modulit
4 kredite (24 orë)
Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja
RM 1 Nxënësi kryen pikime te ndryshme me hark elektrikPërmbajtja- Përgatitja e pjesëve për pikim- Përshtatja e makinës së saldimit për pikim
- Kryerja e pikimeve të pjeseve të ndryshme metalike- Rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së mjedisit gjatë
pikimit.
RM 2 Nxënësi kryen saldime horizontale me hark elektrikPërmbajtja- Përshtatja e makinës së saldimit për saldime horizontale- Pergatitja e kanaleve te pjeset që do të saldohen- Kryerja e saldimeve horizontale me tegel të plotë - Kryerja e saldimeve horizontale me tegel të ndërprerë- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
saldimeve horizontale.
RM 3 Nxënësi kryen saldime një mbi një, me hark elektrik.Përmbajtja- Analiza e skemes së saldimit- Parapërgatitja e pjeseve që do te saldohen një mbi një- Rregullimi i regjimit të punes për saldim- Fiksimi i pjesëve një mbi një (me pikim apo në
mengene)- Realizimi i tegelit të saldimit një mbi një- Rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së mjedisit gjatë
saldimeve një mbi një.
RM 4 Nxënësi kryen saldime ballore, me hark elektrikPërmbajtja- Analiza e skemes së saldimit- Parapërgatitja e pjeseve qe do të saldohen me tegel
ballor- Rregullimi i regjimit të punes për saldime ballore- Fiksimi i pjesëve ballore- Realizimi i tegelit të saldimit ballor- Rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së mjedisit
RM 5 Nxënësi kryen saldime këndore, me hark elektrikPërmbajtja- Analiza e skemes së saldimit- Parapergatitja e pjeseve që do të saldohen me tegel
këndor - Rregullimi i regjimit të punes për saldime këndore- Fiksimi i pjesëve në pozicion këndor- Realizimi i tegelit të saldimit këndor- Rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së mjedisit gjatë
saldimeve këndore
RM 6 Nxënësi kontrollon dhe finalizon tegelin e saldimit Përmbajtja
- Pastrimi i sipërfaqeve të salduara nga zgjyra- Kontrolli i pergjithshem i saldimit me sy- Kontrolli i saldimit me instrumenta matese- Finalizimi i siperfaqeve te salduara- Rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së mjedisit
Proçedurat e vlerësimit
Realizimi i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjithë kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të: - përgatitë pjesët për pikime;- përshtatë makinën e saldimit për pikim;- kryejë pikime të pjeseve të ndryshme metalike;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së
mjedisit gjatë pikimit.
RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet te:- përgatitë pjesët për saldim me hark elektrik;- përshtatë makinën e saldimit horizontal me hark
elektrik;- kryejë saldime horizontale me tegel të plotë;- kryejë saldime horizontale me tegel të plotë,- respektojë rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së
mjedisit gjatë saldimeve horizontale.
RM 3 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- përgatitë pjesët për saldim një mbi një;- përshtatë makinën për saldim një mbi një;- fiksojë mirë copat një mbi një;- kryejë siç duhet saldimin një mbi një;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së
mjedisit gjatë saldimit një mbi një.
RM 4 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:
- hapë kanalet per tegelin e saldimit ballor, ne perputhje me standardet perkatese;
- pastrojë mire siperfaqet qe do të saldohen me tegel ballor;
- bejë rregullimin e duhur të regjimit të punës; - bejë fiksimin e duhur të pjeseve qe do të saldohen me
tegel ballor (me pikim apo ne mengene);- perdorë drejt veglat dhe pajisjet e punes;- realizojë tegelin e saldimit ballor, në perputhje me
skemen dhe standardet perkatese;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së
mjedisit gjatë saldimit ballor.
RM 5 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të: - hapë kanalet per tegelin e saldimit kendor, në
perputhje me standardet perkatëse; - pastrojë mire siperfaqet që do të saldohen me tegel
kendor;- bejë rregullimin e duhur të regjimit të punës;- bejë fiksimin e duhur të pjeseve qe saldohen me tegel
kendor (me pikim apo ne mengene);- perdorë drejt veglat dhe pajisjet e punës;- realizojë tegelin e saldimit kendor, në perputhje me
skemen dhe standardet perkatëse;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së
mjedisit gjatë saldimit këndor.
RM 6 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- bejë siç duhet pastrimin e zgjyrës nga tegelat me
çekanin e saldatorit dhe brushe çeliku; - gjejë gabimet në saldimet një mbi një, ballore dhe
këndore, duke përdorur shikimin dhe instrumentet matëse;
- gjejë gabimet në tegelat e saldimit, pas pastrimit të zgjyres;
- finalizojë siç duhet sipërfaqet e salduara, me perdorim të limës;
- finalizojë siç duhet siperfaqet e salduara, me perdorim të letres së zallit (leter zmeriluese);
- finalizojë siç duhet sipërfaqet e salduara, me perdorim të molatriçes;
- pastrojë vendin e punes;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së
mjedisit gjatë punimeve të kontrollit e finalizimit.
Metodat e të mesuarit të rekomanduara
-Trajtimi i ketij moduli duhet të bëhet në punëtorine e saldimit me hark.-Gjatë trajtimit të modulit, mesuesi i praktikës duhet të përdorë sa me shumë që të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proçeseve të parapërgatitjes për saldim me hark, saldimeve të ndryshme dhe punimeve kontrolluese e finalizuese.-Mesuesi i praktikës duhet të mbikqyre respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, ruajtjes së mjedisit dhe mirembajtjes së veglave e pajisjeve të saldimit me hark.-Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollin demonstrimin praktik të njohurive dhe koncepteve të fituara.
Baza materiale e domosdoshme
Per realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori saldimi me hark. - Vegla, pajisje dhe mjete pune për pikimin, pergatitjen e
kanaleve të pjesëve, saldimin horizontal me hark elektrik dhe kontrollin e finalizimin e siperfaqeve të salduara.
- Skema, vizatime teknike, katalogë, manuale për punimet e saldimit.
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Saldimi me gaz”
Lëmia: MakineriProfili: Operator i prodhimit, Mekanik i makinave, Saldator, Vegëltar.Niveli: IKlasa: 10
Numri i modulit 5Qëllimi i modulit Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer pikime me
gaz, saldime horizontale, një mbi një, ballore, këndore, vertikale, tavanore, mbushje, shpumje dhe prerje të copave te metaleve të zeza me perqindje të ulet karboni, me perdorim te pajisjeve të saldimit me gaz, si dhe per të bërë kontrollin dhe finalizimin përkatës.
Kohëzgjatja e modulit
4 kredite (24 orë)
Rezultatet e të mësuarit
RM 1 Nxënësi kryen pikime të ndryshme me gazPërmbajtja
(RM) dhe përmbajtja
- Pikimet e ndryshme me gaz, përdorimi dhe veçoritë e tyre
- Analiza e skemës ose skicës së pikimeve të ndryshme me gaz
- Pergatitja e skicave të thjeshta të pikimet e ndryshme me gaz
- Përzgjedhja e pajisjes për pikime të ndryshme me gaz- Parapergatitja e pjesëve për pikime të ndryshme me gaz- Regjimet e punes gjatë pikimeve të ndryshme me gaz- Teknikat e realizimit të pikimeve të ndryshme me gaz- Kryerja e pikimeve të ndryshme - Kontrolli i pikimeve te ndryshme dhe finalizimi i tyre- Rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së mjedisit gjatë
pikimive me gaz
RM 2 Nxënësi kryen saldime horizontale me gazPërmbajtja- Saldimi horizontal me gaz, përdorimi dhe veçoritë e tij- Analiza e skemës ose skicës së saldimit horizontal me
gaz- Përgatitja e skicave të thjeshta të saldimit horizontal me
gaz- Përzgjedhja e pajisjes së saldimit për saldime horizontale
me gaz- Regjimet e punës për saldim horizontal me gaz- Pergatitja e kanaleve të pjeset që saldohen - Kryerja e saldimeve horizontale me tegel të plotë - Kryerja e saldimeve horizontale me tegel të ndërprerë- Kontrollimi i saldimit dhe finalizimi i sipërfaqeve të
salduara- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
saldimeve horizontale
RM 3 Nxënësi kryen saldime një mbi një, me gazPërmbajtja- Saldimi një mbi një, përdorimi dhe veçoritë e tij- Analiza e skemës ose skicës së saldimit një mbi një- Përgatitja e skicave të thjeshta të saldimit një mbi një- Përzgjedhja e pajisjes së saldimit për saldime një mbi një- Regjimet e punës për saldime një mbi një- Parapërgatitja e pjeseve që do te saldohen një mbi një- Fiksimi i pjesëve një mbi një (me pikim apo në
mengene)- Realizimi i tegelit të saldimit një mbi një- Kontrollimi i saldimit dhe finalizimi i sipërfaqeve të
salduarar- Rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së mjedisit gjatë
saldimeve një mbi një.
RM 4 Nxënësi kryen saldime ballorë dhe këndorë me gazPërmbajtja- Saldimi ballorë dhe këndorë me gaz, përdorimi dhe
veçoritë e tij- Analiza e skemës ose skicës së saldimit ballorë dhe
këndorë me gaz- Përgatitja e skicave të thjeshta të saldimit ballorë dhe
këndorë me gaz- Përzgjedhja e pajisjes së saldimit për saldime ballore dhe
këndore me gaz- Regjimet e punës për saldime ballorë dhe këndorë ma
gaz- Parapërgatitja e pjeseve që do të saldohen me tegel
ballorë dhe këndorë - Fiksimi i pjesëve ballore dhe këndore- Realizimi i tegelit të saldimit ballorë dhe këndorë- Kontrollimi i saldimit dhe finalizimi i sipërfaqeve të
salduara- Rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së mjedisit gjatë
saldimeve ballore dhe këndore.
RM 5 Nxënësi kryen saldime vertikale dhe tavanore, me gazPërmbajtja- Saldimet vertikale dhe tavanore me gas, perdorimi dhe
veçorite e tyre- Analiza e skemës ose skicës së saldimit vertikal dhe
tavanor, me gaz- Pergatitja e skicave të thjeshta të saldimit vertikal dhe
tavanor, me gaz- Perzgjedhja e veglave, pajisjeve e materialeve të
nevojshme për saldim vertikal dhe tavanor, me gaz- Parapërgatitja e pjesëve që do te saldohen vertikalisht
dhe në form tavanore- Regjimet e punes për saldim vertikal dhe tavanor me gaz- Teknika e realizimit të saldimit vertikal dhe tavanor, me
gaz- Kontrolli i saldimit dhe finalizimi i sipërfaqeve të
salduara- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit
RM 6 Nxënësi mbush, shpon dhe pret copa metalike, me gazPërmbajtja- Mbushjet, shpumjet dhe prerjet me gas, llojet, veçoritë
dhe perdorimi i tyre- Analiza e skemës ose skicës së mbushjes, shpumjes dhe
prerjes së copave me gaz - Pergatitja e skicave të thjeshta te mbushjeve, shpumjeve
dhe prerjeve me gaz- Përzgjedhja e veglave, pajisjeve e materialeve të
nevojshme per mbushje, shpumje dhe prerje me gaz- Parapergatitja e pjeses që do të mbushet, shpohet dhe
prehet me gaz- Regjimet e punes për mbushje, shpumje dhe prerje me
gaz- Materialet për mbushje, shpumje dhe prerje me gaz- Teknika e mbushjes, shpumjes dhe prerjes së copave me
gaz- Kontrolli i mbushjes, shpumjes, prerjes dhe finalizimi i
sipërfaqeve të mbushura, shpuara dhe prera me gaz- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit
RM 7 Nxënësi kontrollon e finalizon tegelin e saldimit me gaz.Përmbajtja- Kontrollimi dhe finalizimi i tegelit të salduar- Analiza e skemës ose skices së kontrollimeve dhe
finalizimeve të tegelit- Përgatitja e skicave të thjeshta të kontrollimit dhe
finalizimit të tegelit të salduar- Përzgjegja e veglave dhe mjeteve të nevojshme për
kontrollimin dhe finalizimin e tegelit të salduar- Parapërgatitja e pjesëve që do të kontrollohen dhe
finalizohen - Regjimet e punës për kontroll dhe finalizim të tegelit - Pastrimi i sipërfaqeve të salduara - Kontrolli i përgjithshem i saldimit me sy- Kontrolli i saldimit me instrumenta matëse dhe
finalizimi i sipërfaqeve të salduara- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit
Proçedurat e vleresimit
Realizimi i pranueshem i modulit do te konsiderohet arritja e kenaqshme e të gjithë kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV - Pyetje përgjigje me gojë- Vëzhgim i demonstrimit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të: - tregojë perdorimet dhe veçoritë e pikimeve të ndryshme,
me gaz;- interpretojë drejt skemen ose skicën e pikimeve të
ndryshme, me gaz;- pergatitë skica të thjeshta, të pikimeve me gaz- përzgjedhë drejt veglat, pajisjet dhe materialet e
nevojshme për pikime të ndryshme, me gaz;- bëjë parapergatitjen e pjesëve që do të bëhen pikime të
ndryshme, me gaz;- rregullojë siç duhet regjimin e punës për pikimeve të
ndryshme, me gaz;- kryejë pikimeve të ndryshme me gaz, në përputhje me
skemën dhe standardet perkatëse;- bëjë kontrollin e pikimeve te ndryshme, me gaz;- kryejë finalizimin e sipërfaqeve të pikuara;- përdorë siç duhet veglat dhe pajisjet për pikime të
ndryshme, me gaz;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit.
RM 2 IV - Pyetje përgjigje me gojë- Vëzhgim i demonstrimit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- tregojë perdorimet dhe veçoritë e saldimit horizontal, me
gaz; - interpretojë drejt skemën ose skicën e saldimit
horizontal me gaz;- pergatitë skica të thjeshta të saldimit horizontal me gaz;- përzgjedhë drejt veglat, pajisjet dhe materialet e
nevojshme per saldim horizontal me gaz;- bëjë parapërgatitjen e pjesëve që do të saldohen
hozontalisht, me gaz;- rregullojë siç duhet regjimin e punës për saldim
horizontal me gaz;- kryejë saldime horizontal me gaz, në perputhje me
skemën dhe standardet përkatëse;- bëjë kontrollin e saldimit horizontal me gaz;- kryejë finalizimin e sipërfaqeve të salduara;- përdorë siç duhet veglat dhe pajisjet për saldim
horizontal me gaz;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit.
RM 3 IV - Pyetje përgjigje me gojë- Vëzhgim i demonstrimit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:
- tregojë perdorimet dhe veçoritë e saldimeve një mbi një me gaz;
- interpretojë drejt skemen ose skicën e saldimit një mbi një me gaz;
- pergatitë skica të thjeshta të saldimit një mbi një me gaz;- përzgjedhë drejt veglat, pajisjet dhe materialet e
nevojshme per saldim një mbi një me gaz;- bëjë parapërgatitjen e pjesëve që do të saldohen një mbi
një me gaz;- rregullojë siç duhet regjimin e punës për saldim një mbi
një me gaz;- kryejë saldime një mbi një me gaz, në perputhje me
skemen dhe standardet perkatëse;- bëjë kontrollin e saldimit një mbi një me gaz;- kryejë finalizimin e sipërfaqeve të salduara;- përdorë siç duhet veglat dhe pajisjet per saldim një mbi
një me gaz;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit.
RM 4 IV - Pyetje përgjigje me gojë- Vëzhgim i demonstrimit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të: - tregojë perdorimet dhe veçoritë e saldimit ballorë dhe
këndorë me gaz;- interpretojë drejt skemen ose skicen e saldimit ballorë
dhe këndorë me gaz; - pergatitë skica të thjeshta të saldimit ballorë dhe këndorë
me gaz;- përzgjedhë drejt veglat, pajisjet dhe materialet e
nevojshme per saldim ballorë dhe këndorë me gaz;- bëjë parapergatitjen e pjesëve që do të saldohen në
formë ballore dhe këndore me gaz;- rregullojë siç duhet regjimin e punës për saldim ballorë
me gaz;- kryejë saldime ballorë me gaz, në perputhje me skemen
dhe standardet perkatëse;- bëjë kontrollin e saldimit ballorë me gaz;- kryejë finalizimin e sipërfaqeve të salduara;- përdorë siç duhet veglat dhe pajisjet per saldim ballorë
dhe këndore me gaz; - respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit.
RM 5 IV - Pyetje përgjigje me gojë- Vëzhgim i demonstrimit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- tregojë perdorimet dhe veçoritë e saldimeve vertikale
dhe tavanore me gaz; - interpretojë drejt skemen ose skicen e saldimit
vertikal dhe tavanor, me gaz;- pergatitë skica të thjeshta të saldimeve vertikale dhe
tavanore, me gaz;- përzgjedhë drejt veglat, pajisjet dhe materialet e
nevojshme per saldim vertikal dhe tavanor, me gaz;- bëjë parapergatitjen e pjesëve që do të saldohen
vertikalisht dhe tavanor, me gaz;- rregullojë siç duhet regjimin e punes per saldim
vertikal dhe tavanor, me gaz;- kryejë saldime vertikale dhe tavanor me gaz, në
perputhje me skemen dhe standardet perkatëse;- bëjë kontrollin e saldimit vertikal dhe tavanor, me
gaz- kryejë finalizimin e sipërfaqeve të salduara;- përdorë siç duhet veglat dhe pajisjet per saldim
vertikal dhe tavanor, me gaz;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit.
RM 6 IV - Pyetje përgjigje me gojë- Vëzhgim i demonstrimit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:
- tregojë llojet, veçoritë dhe përdorimin e mbushjeve, shpumjeve dhe prerjeve me gaz;
- interpretojë skemen ose skicën e mbushjes, shpumjes dhe prerjes së copave metalike me gaz;
- përgatitë skica të thjeshta të mbushjeve, shpumjeve dhe prerjeve të copave me gaz;
- përzgjedhë drejt veglat, pajisjet dhe materialet e nevojshme per mbushje, shpumje dhe prerje të copave me gaz;
- parapergatitë copen që do të mbushet, shpohet dhe prehet me gaz;
- përcaktojë drejt regjimet e punes per mbushje, shpumje, dhe prerje të copave me gaz;
- përzgjedhë drejt materialin mbushes per mbushje, shpumje dhe prerje të copave me gaz;
- mbushë, shpon dhe pret copa metalike, me gas;- kryejë kontrollin e mbushjes, shpumjes, dhe prerjes
se copave, me gaz;- kryejë finalizimin e siperfaqeve të mbushura,
shpuara dhe të prera;- perdorë siç duhet veglat dhe pajisjet per mbushje,
shpumje dhe prerje te copave, me gaz;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit.
RM 7 IV - Vëzhgim i demonstrimit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- bejë siç duhet pastrimin e tegelit me brushë çeliku; - gjejë gabimet në saldimet një mbi një, ballore,
horizontal, vertikal, tavanor dhe këndorë, duke perdorur shikimin dhe instrumentet matëse;
- gjejë gabimet në tegelat e saldimit, pas pastrimit; - finalizojë siç duhet siperfaqet e salduara, me
perdorim të limës;- finalizojë siç duhet siperfaqet e salduara, me
perdorim të letres së zallit (letër zmeriluese);- finalizojë siç duhet siperfaqet e salduara, me
perdorim të molatriçes;- pastrojë vendin e punës;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e ruajtjes së
mjedisit gjatë punimeve të kontrollit e finalizimit.
Metodat e te mesuarit te rekomanduara
-Ky modul duhet të trajtohet në punetorinë e praktikes së saldimit. Rekomandohet qe të organizohen dhe vizita në reparte saldimi ku kryhen pikime me gaz, saldime, horizontale, vertikale, ballore, kendorë, tavanore, mbushje, shpumje dhe prerje te copave me gaz. -Mësimdhënësi duhet të perdorë sa më shumë të jetë e mundur demonstrimet konkrete të veprimeve të pikimeve me gaz, saldimit horizontal, vertikal, ballor, kendorë, tavanor, mbushjes, shpimit dhe prerjes se copave, me gaz dhe të kontrollit e finalizimit të siperfaqeve të salduara.-Nxënësit duhet të angazhohen në veprime konkrete për të bërë pikime me gaz, saldime, horizontale, vertikale, ballore, kendore, tavanore, mbushje, shpim dhe prerjen e copave me gaz, si dhe kontrolle e finalizime të sipërfaqeve të salduara.-Mësimdhënësi duhet të nxisë diskutimet e nxënësve në lidhje me rastet e ndryshme që paraqiten.-Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të zbatohet sa më shumë kontrolli i demonstrimit praktik të aftësive e dijeve të fituara.
Baza materiale Per realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme te
e domosdoshme sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe materialet e meposhtme:- Punetori saldimi per saldim me gaz- Vegla, pajisje dhe mjete pune per saldimin horizontal,
vertikal, ballorë, kendorë dhe tavanor, me gaz, si dhe per kontrollin e finalizimin e siperfaqeve te salduara (ne perputhje me Karten DACUM)
- Vegla, pajisje dhe mjete pune per mbushje, shpumje e prerje me gaz, si dhe per kontrollin e finalizimin e ketyre punimeve (ne perputhje me Karten DACUM perkatese)
- Copa metalike te permasave te ndryshme per t’u salduar me gaz.
- Manuale, katalloge, standarde, materiale ilustruese etj.
Klasa 11
Programet e lëndëve profesionaleProgrami i lëndës
“Elektroteknikë dhe elektronikë”
Lëmi: MakineriProfili: Operator i prodhimit, Mekanik i makinave, Saldator, Vegëltar.Niveli: IKlasa: 11
I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të trajtimit të lëndës “Elektroteknikë dhe elektronikë” në klasën e 11-të, nxënësi do:- të tregojë qëllimin dhe rëndësinë e lëndës;- të dallojë rreziqet në punë dhe rregullat për eliminimin e tyre;- të përshkruajë efektin e fushës elektrike në kondensatorë të ndryshëm;- të përshkruajë proceset elektrike në bobinë;
- të përshkruajë parametrat e rrymave alternative;- të përshkruajë karakteristikat e sistemeve trefazore;- të dallojë lidhjet e shpenzuesve në qarqet trefazore;- të dallojë elementet elektronike;- të tregojë parimin e punës dhe përdorimin e elementeve elektronike;- të përshkruajë parimin e punës së releve;- të tregojë rëndësinë e makinave elektrike- të shpjegojë strukturën,ndërtimin, funksionimin dhe përdorimin e transformatorëve;- të shpjegojë strukturën, ndërtimin,funksionimin dhe përdorimin e makinave sinkrone;- të shpjegojë strukturën, funksionimin,ndërtimin, dhe përdorimin e makinave asinkrone;- të shpjegojë strukturën, funksionimin ,ndërtimin dhe përdorimin e makinave të rrymës së
vazhduar;
II. Fondi i orëve të lëndës35 javë x 2 orë/javë = 70 orë
III. Programi i hollësishëm i lëndës
Kapitulli 1: Mbrojtja nga rryma elektrike 2 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të përshkruajë efektin e rrymës në trupin e njeriut dhe masat për të përballuar rreziqet;- të përshkruajë llojet e rezistencave të trupit të njeriut;- të listojë vlerat e rrymave dhe të tensioneve të rrezikshme për jetën e njeriut;- të shpjegojë mënyrat e mbrojtjes nga tensionet e larta;
b) Temat e kapitullit- Hyrje në lëndën e elektroteknikës.- Rreziku nga rryma elektrike.- Masat mbrojtëse ndaj rrymave të rrezikshme për njeriun. - Masat mbrojtëse kundër prekjeve të rrezikshme. - Masat mbrojtëse ndaj lidhjeve të shkurtra në qarkun elektrik.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të motivojë nxënësit duke përdorur mjete vizuale;- të angazhojë nxënësit për ilustrimin e rasteve të goditjes nga rryma;- t’u shpërndajë nxënësve tabela me vlera të rrymave dhe tensioneve të rrezikshme për jetë;- të krijojë mundësi që nxënësit të përdorin ilustrime nga pasojat e rrymave goditëse;- të zhvillojë diskutim për vlerat e rrymave dhe të tensioneve të rrezikshme;- të përdorë katalogë me mjete mbrojtëse.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta;- projektori;- katalogë.
Kapitulli 2: Materialet elektrike 2 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të përshkruajë karakteristikat dhe përdorimin e materialeve që sillen si përçues;- të përshkruajë karakteristikat dhe përdorimin e materialeve që sillen si izolatorë;- të përshkruajë karakteristikat dhe përdorimin e materialeve që sillen si gjysëmpërçues.
b) Temat e kapitullit- Klasifikimi i materialeve që përdoren si përçues, izolatorë dhe gjysmëpërçues.- Materialet që përdoren si përçues: llojet, karakteristikat dhe përdorimi i tyre.- Materialet që përdoren si izolatorë: llojet, karakteristikat dhe përdorimi i tyre.- Materialet që përdoren si gjysëmpërçues: llojet, karakteristikat dhe përdorimi i tyre.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të shpjegojë njohuritë duke përdorur edhe mjete vizuale;- të krijojë mundësi që nxënësit të përdorin katalogë me diagrame dhe tabela.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta;- projektori;- katalogë.
Kapitulli 3: Qarqet elektrike dhe parametrat e tyre 6 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të shpjegojë madhësitë elektrike;- të dallojë burimet e rrymës së vazhduar;- të tregojë rregullat e lidhjes së burimeve elektrike;- të shpjegojë kuptimin e rrymës e të tensionit në qarkun elektrik;- të shpjegojë metodat matëse me multimetër të madhësive elektrike;
b) Temat e kapitullit- Madhësitë elektrike. - Burimet e rrymës së vazhduar. - Lidhja ne seri dhe paralele e burimeve elektrike- Tensioni dhe rryma..- Ligji i Omit – Ligji i Xhulit.- Matja e madhësive elektrike.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të motivojë nxënësit duke përdorur mjete vizuale;- të krijojë mundësi që nxënësit të përdorin katalogë me instrumente elektrike matëse;
- të nxisë nxënësit nëpërmjet pyetje-përgjigjeve;
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimi- pankarta; - projektori;- makete për pajisjet;- katalogë;
Kapitulli 4: Rezistorët 4 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të përshkruajë karakteristikat e rezistoreve dhe parimin e punës;- të dallojë llojet e rezistoreve;
b) Temat e kapitullit- rezistenca elektrike.- Rezistoret dhe llojet e rezistoreve- Lidhja paralele dhe në seri e rezistoreve.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të motivojë nxënësit duke përdorur mjete vizuale;- të zhvillojë diskutimin ndërmjet nxënësve për rezistencen elektrike;- të jep shembujë për lidhjet e rezistoreve
Kapitulli 5: Magnetizmi dhe elektromagnetizmi 6 orë.a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të tregojë veçoritë e magnetëve permanentë dhe të elektromagnetëve;- të përshkruajë parimin e punës të elektromagnetëve;- të përshkruajë efektin e fushës magnetike në përçues elektrik;- të përshkruajë rolin e induksionit elektromagnetik në pajisjet elektrike.
b) Temat e kapitullit- Kuptimi për magnetët permanentë dhe elektromagnetin.- Fusha magnetike, përçuesit elektrikë në fushën magnetike.- Induksioni elektromagnetik dhe ndikimi i rrymës elektrike nëpër përçues.- Matja e rrymes,tensionit ,fuqise
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të motivojë nxënësit duke përdorur mjete vizuale;- të krijojë mundësi që nxënësit të përdorin katalogë me diagrame dhe tabela;- të nxisë nxënësit nëpërmjet pyetje-përgjigjeve;
- të zhvillojë diskutimimin ndërmjet nxënësve për materiale magnetike;
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta;- projektori;- model magneti, elektromagneti;- makete materialesh për demonstrim.
Kapitulli 6: Kondensatorët 3 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të përshkruajë karakteristikat e kondensatorit dhe parimin e punës së tij;- të dallojë llojet e kondensatorëve;
b) Temat e kapitullit- Fusha elektrike.- Kondensatori, llojet e kondensatorëve.- Lidhja paralele dhe në seri e kondensatorëve.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të motivojë nxënësit duke përdorur mjete vizuale;- të zhvillojë diskutimin ndërmjet nxënësve për fushën elektrike;- të jep shembujë për lidhjet e kondensatorëve.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta;- projektori;- katalogë;- makete;
Kapitulli 7: Bobinat 4 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të shpjegojë induktivitetin;- të përshkruajë karakteristikat e bobinës (mbështjellës);- të dallojë llojet e induktiviteteve;
b) Temat e kapitullit- Mbështjella (bobina) dhe efekti i fushës magnetike.- Llojet e bobinave.- Lidhja në seri dhe paralel e bobinave dhe induktiviteti ekuivalent.
c) Udhëzime didaktike për kapitullin
Rekomandohet që mësuesi:- të nxisë nxënësit nëpërmjet pyetje-përgjigjeve;- të angazhojë nxënësit në grupe në kuptimin e problemeve për lidhjen e bobinave;
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta;- projektori;- katalogë;- makete;
Kapitulli 8: Rryma alternative 5 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të dallojë rrymat e vazhduara nga rrymat alternative;- të përshkruajë parametrat e rrymës alternative – perioda, frekuenca, amplituda, vlera efektive;- të dallojë burimet e rrymës së ndryshuar;
b) Temat e kapitullit- Kuptimi mbi rrymën alternative.- Burimet e rrymës alternative- Gjeneratorët e rrymës e të tensionit.- Fuqia e rrymes alternative trefazore
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të shpjegojë njohuritë duke përdorur edhe mjete vizuale;- të angazhojë nxënësit në kuptimin e problemeve për lidhjen e qarqeve te thjeshta elektrike;- të angazhojë nxënësit në kuptimin e problemeve për rrymat alternative;- të angazhojë nxënësit nëpërmjet shembujve konkrete.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta;- projektori;- katalogë;- makete;
Kapitulli 9: Qarqet trefazore 4 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të përshkruajë përparësitë dhe dobësitë e sistemit trefazor ndaj sistemit njëfazor; - të përshkruajë llojet e sistemeve trefazore në bazë të karakteristikave;- të përshkruajë lidhjen e shpenzuesve në yll-trekëndësh;
b) Temat e kapitullit- Vetitë e sistemeve trefazore dhe ndarja e tyre.
- Lidhjet e shpenzuesve në sistemet trefazore.- Tensionet, rrymat dhe fuqitë në sistemet trefazore.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të motivojë nxënësit duke përdorur mjete vizuale;- të nxisë nxënësit nëpërmjet pyetje-përgjigjeve;- të kryejë matje të tensionit dhe të fuqisë;
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta;- projektori;- pajisjet matëse.
Kapitulli 10: Gjysmëpërçuesit 4 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të përshkruajë karakteristikat e tensionit dhe të rrymës në elektronikë;- të përshkruajë llojet e diodave;- të shpjegojë diodat si element ndërprerës;- të tregojë rolin e diodës si rrymëdrejtues;- të analizojë qarkun e rrymëdrejtuesit;- të tregojë rolin e diodës zener si stabilizues i tensionit.
b) Temat e kapitullit- Kuptimet e përgjithshme në elektronikë.- Gjysmëpërçuesit dhe vetitë e tyre.- Diodat – parimi i punës.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- Të motivojë nxënësit duke përdorur mjete vizuale;- të nxisë nxënësit nëpërmjet pyetje-përgjigjeve;- të krijojë mundësi që nxënësit të përdorin katalogë me diagrame dhe tabela;- të zhvillojë diskutimin ndërmjet nxënësve për elementet elektronike;- të kryejë demonstrime me dioda;- të skicojë rrymëdrejtuesit, ndërprerësit;
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta;- projektori;- makete;- multimetra;- katalogë.
Kapitulli 11: Transistorët 4 orë
a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të shpjegojë parimin e punës të transistorit dhe të dallojë llojet e transistorëve;;- të shpjegojë parimin e punës të tiristorit dhe të dallojë llojet e tiristorëve;- të dallojë llojet e qarqeve të integruara analoge dhe digjitale.
b) Temat e kapitullit- Transistorët – parimi i punës.- Tiristorët.- Qarqet e integruara.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të motivojë nxënësit duke përdorur mjete vizuale;- të nxisë nxënësit nëpërmjet pyetje-përgjigjeve;- të krijojë mundësi që nxënësit të përdorin katalogë me diagrame dhe tabela;- të zhvillojë diskutimin ndërmjet nxënësve për elementet elektronike;- të skicojë qarqe ndërprerëse me transistorë, tiristorë;- të kryejë lidhjen e transistorëve, termistorëve dhe qarqeve të integruara;
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta;- projektori;- makete;- multimetra;- katalogët.
Kapitulli 12: Relete 4 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të përshkruajë karakteristikat e releve dhe parimin e punës;- të dallojë llojet e releve;
b) Temat e kapitullit- Relet dhe llojete e releve.- Lidhja e releve dhe rendesia e perdorimit.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të motivojë nxënësit duke përdorur mjete vizuale;- të zhvillojë diskutimin ndërmjet nxënësve për fushën elektrike;- të jep shembujë për lidhjet e kondensatorëve.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta;
- projektori;- makete materialesh për demonstrim;- rele të ndryshme.
Kapitulli 13: Makinat elektrike 4 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë fund të kapitullit, nxënësi duhet:- të përshkruajë strukturën,ndertimin dhe përdorimin e makinave elektrike;- të dallojë makinat elektrike statike dhe dinamike;- të përshkruajë masat e sigurimit në punë.
b) Temat e kapitullit- Klasifikimi i makinave elektrike- Ndertimi dhe perdorimi i makinave elektrike.- Teknika e sigurimit në punë në makinat elektrike.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të shpjegojë njohuritë duke u bazuar në mjetet vizuale;- të angazhojë nxënësit në diskutimin e koncepteve dhe të fenomeneve në makinat elektrike;- të aktivizojë nxënësit nëpërmjet pyetje–përgjigjeve;- të zhvillojë diskutime ndërmjet nxënësve për sigurinë dhe mbrojtjen në punë për makinat
elektrike.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- projektor;- transparente;- pankarta;- model makine elektrike.
Kapitulli 14: Transformatorët 4 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë fund të kapitullit, nxënësi duhet:- të përshkruajë parimin e punës, ndërtimin dhe përdorimin e transformatorit njëfazor dhe
trefazorte;- të shpjegojë parimin e punës dhe ndërtimin e autotransformatorit.
b) Temat e kapitullit- Transformatori njëfazor, ndërtimi dhe parimi i punës.- Transformatori trefazor, ndërtimi dhe parimi i punës- Autotransformatorët.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të shpjegojë njohuritë në mbështetje të mjeteve vizuale;
- të aktivizojë nxënësit nëpërmjet pyetje–përgjigjeve për transformatorët;- të krijojë situata problemore të cilat kërkojnë zgjidhje nga ana e nxënësve;- të zhvillojë diskutimin ndërmjet nxënësve;- të organizojë vizita me karakter njohës në punëtoritë ku përdoren transformatorët.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- projetkor;- transparente;- pankarta;- modele të transformatorëve;- katalogë të transformatorëve.
Kapitulli 15: Makinat sinkrone dhe asinkrone 8 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë fund të kapitullit, nxënësi duhet:- të përshkruajë fushat magnetike te makinat e rrymës alternative;- të përshkruajë dallimin ndërmjet makinave sinkrone dhe makinave asinkrone;- të përshkruajë dallimin ndërmjet gjeneratorëve dhe motorëve sinkronë;- të shpjegojë parimin e punës dhe ndërtimin e gjeneratorëve sinkronë;
b) Temat e kapitullit- Fushat magnetike te makinat e rrymës alternative.- Llojet e makinave sinkrone- Llojet e makinave asinkrone- Motoret sinkronë – pjesët kryesore dhe parimi i punës.- Motoret asinkron – pjesët kryesore dhe parimi i punës- Gjeneratorët sinkronë – pjesët kryesore dhe parimi i punës- Gjeneratorët asinkron – pjesët kryesore dhe parimi i punës
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të përdorë materiale vizuale për të rritur vëmendjen e nxënësve;- të aktivizojë nxënësit nëpërmjet pyetje–përgjigjeve;- të zhvillojë diskutimin ndërmjet nxënësve për shpejtësinë sinkrone dhe asinkrone;- të organizojë vizita njohëse aty ku përdoren makinat sinkrone.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- projektor;- transparente;- pankarta;- katalogë me modele të makinave sinkrone;- modele të makinave të vogla sinkrone.
Kapitulli 16: Makinat e rrymës së vazhduar 6 orë
a) Qëllimet e kapitullit
Në fund të kapitullit, nxënësi duhet:- të shpjegojë parimin e punës dhe ndërtimin e makinave të rrymës së vazhduar;- të shpjegojë parimin e punës, ndërtimin dhe përdorimin e gjeneratorëve të rrymës së vazhduar;
b) Temat e kapitullit- Ndërtimi, llojet dhe parimi i punës së makinave të rrymës së vazhduar.- Gjeneratorët e rrymës së vazhduar, parimi dhe llojet- Karakteristikat e gjeneratorëve të rrymës së vazhduar.- Motorët e rrymës së vazhduar, parimi dhe llojet- Karakteristikat e motorëve të rrymës së vazhduar.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi: - të përdorë materiale vizuale për të rritur vëmendjen e nxënësve;- të aktivizojë nxënësit nëpërmjet pyetje–përgjigjeve dhe diskutimit;- të organizojë vizita të karakterit njohës në punëtoritë ku përdoren makinat e rrymës së vazhduar.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- projektor;- transparente;- pankarta;- katalogë të makinave të rrymës së vazhduar;- modele të makinave të rrymës së vazhduar.
Programi i lëndës
"Hidraulike dhe pneumatike"
Lëmia: MakineriProfili: Operator i prodhiumit, Mekanik i makinave, Vegeltar, SaldatorNiveli: IKlasa: 11
I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të trajtimit të lëndës " Hidraulike dhe pneumatike "në klasën e 11-të, nxënësi do:- të përshkruaj ligjshmëritë e pneumatikës.- të përshkruaj strukturën e komponenteve të sistemit pneumatik dhe mënyrën e instalimit dhe
kyqjës së sistemit në punë- të përshkruaj ndërtimin e komponenteve pneumatike dhe funksionin e tyre ne instalimet
pneumatike- të përshkruaj ligjshmëritë themelore të hidraulikës - të përshkruaj strukturën e komponenteve të sistemit hidraulik dhe mënyrën e instalimit dhe
kyqjës së sistemit në punë
- të përshkruaj ndërtimin e komponenteve hidraulike dhe funksionin e tyre ne instalimet hidraulike
- të intepretoj skemat e instalimit të sistemit hidropneumatik
II. Fondi i orëve të lëndës35 javë x 2 orë/javë = 70 orë
III. Programi i hollësishëm i lëndës
Kapitulli 1: Mekanika fluide 4 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë rëndësinë e mekanikës së fluideve;- tregojë vetitë fizike të gazeve;- përshkruajë sistemet pneumatike;- tregojë rëndësinë e hidropneumatikës;
b) Temat e kapitullit- Hyrje në mekanikën fluide.- Vetitë fizike të gazeve.- Fluidika.- Sistemet pneumatike.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:
- ilustrojë shpjegimin e gazeve dhe të fluideve;- ilustrojë shpjegimin e sistemeve pneumatike e hidropneumatike.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore e pajisur me pankarta e skema për vizualizim.
Kapitulli 2: Ligjshmëritë e pneumatikës 4 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të përshkruaj konceptet themelore të pneumatikës - të përshkruaj mënyrën e përfitimit të ajrit të komprimuar dhe transmetimin e tij - të shpjegojë simbolet ISO-1219 që lidhën me pneumatikën
b) Temat e kapitullit- Të dhënat themelore për ajrin.- Konceptet themelore nga pneumatika.- Përfitimi dhe transmetimi i ajrit të komprimuar. - Simbolet e ISO-1219 që lidhen me pneumatikën
c) Udhëzime didaktike për kapitullin
Rekomandohet që mësuesi të:- të ilustrojë shpjegimin e ligjshmërive në pneumatikë me skema, vizatime dhe elemente konkrete.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, vizatime
Kapitulli 3: Komponentet e sistemit pneumatik 4 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të përshkruaj ndarjën e komponenteve të sistemit pneumatik sipas funkcionit të tyre- të interpretojë paraqitjet e thjeshtsuara të komponenteve të sistemit pneumatik me anën e
simboleve standarde- të përshkruaj elementet për dirigjim,egzekutim, lidhje,filtrim, rezervim ,akumulim të fluidit
punues
b) Temat e kapitullit- Hyrje në komponentet e sistemit pneumatik-,ndarja dhe emërtimi i tyre- Sistemi pneumatik- Paraqitja e thjeshtësuar e komponenteve dhe sistemit pneumatik me anën e simboleve standarde
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi :- të ilustrojë shpjegimin e komponenteve të sistemit pneumatik .me skema, vizatime dhe elemente
konkrete.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, vizatime,detaje
Kapitulli 4: Kompresorët dhe grupi përgaditor 4 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:
- të përshkruajë ndërtimin dhe funksionin e kompresorëve në sistemin pneumatik- të interpretojë paraqitjet e thjeshtsuara të kompresorëve me anën e simboleve standarde- të përshkruaj mënyrën e lidhjës dhe të kompresorëve në sistemin pneumatik
b) Temat e kapitullit- Kompresorët vëllimor- Stacioni i kompresorëve- Grupi përgaditor për ajër
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi :- të ilustrojë shpjegimin e kompresorëve dhe grupit përgaditor .me skema, vizatime dhe elemente
konkrete.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, vizatime,detaje
Kapitulli 5: Elementet e sistemit pneumatik për orientim dhe shpërndarje të fluidit punues - Shpërndarësit 6 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të përshkruaj shpërndarësit pneumatik- të renditë klasifikimin e shpërndarësve pneumatik- të interpretojë paraqitjet e thjeshtsuara te shpërndarësve pneumatik me anën e simboleve
standarde- të përshkruaj ndërtimin konstruktiv, mënyrën e lidhjes dhe aktivizimit të shpërndarësve
pneumatik në sisteme pneumatike
b) Temat e kapitullit- Simbolet e shpërndarësve- Aktivizimi i shpërndarësve- Shpërndarësit pistonik- Shpërndarësit pllakëzor- Shpërndarësit me ulëse
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të ilustrojë shpjegimin e shpërndarësve pneumatik me skema, vizatime dhe elemente konkrete të
tyre
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, vizatime,detaje ,shpërndarës pneumatik reale
Kapitulli 6: Elementet e sistemit pneumatik për rregullimin e presionit dhe prurjes të fluidit punues - Valvolet 6 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të përshkruaj valvolat e sistemit pneumatik- të renditë klasifikimin e valvolave të sistemit pneumatik- të interpretojë paraqitjet e thjeshtsuara te valvolave të sistemit pneumatik me anën e simboleve
standarde- të përshkruaj ndërtimin konstruktiv, mënyrën e lidhjës dhe funkcionimin e valvolave në
sistemin pneumatik
b) Temat e kapitullit- Valvolat e moskthimit- Valvolat e presionit- Valvolat e prurjes
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të ilustrojë shpjegimin e valvolave pneumatike me skema, vizatime dhe elemente konkrete të
tyre
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, vizatime,detaje ,valvola reale
Kapitulli 7: Elementet egzekutive të sistemit pneumatik – Motorët pneumatikë 6 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të përshkruaj motorët pneumatikë- të renditë klasifikimin e motorëve pneumatikë- të interpretojë paraqitjet e thjeshtsuara të motorëve pneumatikë me anën e simboleve standarde- të përshkruaj ndërtimin konstruktiv, mënyrën e lidhjës dhe funkcionimin e motorëve pneumatikë
në sistem pneumatik
b) Temat e kapitullit- Motorët pneumatikë me lëvizje rrotulluese- Motorët pneumatik translatorë- Cilindrat pneumatikë punues-shumëshkallësh
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të ilustrojë shpjegimin e motorëve pneumatikë me skema, vizatime dhe elemente konkrete të tyre
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, vizatime, detaje, motorët pneumatikë reale
Kapitulli 8: Mekanika e lëngjeve 4 ore
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë rëndësinë e mekanikës së lëngjeve;- tregojë vetitë fizike të lëngjeve;- përshkruajë hidrostatikën;- përshkruajë kinematikën dhe dinamikën e lëngjeve;- tregojë komponentet e sistemeve hidraulike;
b) Temat e kapitullit- Hyrje në mekanikën e lëngjeve.- Vetitë fizike të lëngjeve.- Hidrostatika.- Kinematika e lëngjeve- Dinamika e lëngjeve.
- Komponentet e sistemeve hidraulike.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e vetive fizike të lëngjeve;- ilustrojë shpjegimin e kinematikes dhe të dinamikes së lëngjeve;
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore e pajisur me pankarta e skema për vizualizim.
Kapitulli 9: Ligjshmëritë themelore të hidraulikës 4 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të përshkruaj konceptet themelore dhe ligjet në hidromekanikë- të përshkruaj fluidet hidraulike dhe instalimet hidraulike
b) Temat e kapitullit- Konceptet themelore dhe ligjet në hidromekanikë- Fluidet hidraulike dhe instalimet hidraulike.. c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të ilustrojë shpjegimin e ligjshmërisë themelore në hidraulikë dhe metodat e dirigjimit hidraulik
me skema, vizatime dhe elemente konkrete.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, vizatime,detaje
Kapitulli 10: Komponentet e sistemit hidraulik 4 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të përshkruaj ndarjën e komponenteve të sistemit hidraulik sipas funkcionit të tyre- të interpretojë paraqitjet e thjeshtsuara të komponenteve të sistemit hidraulik me anën e
simboleve standarde- të përshkruaj elementet për dirigjim, egzekutim, lidhje, filtrim, rezervim, akumulim të fluidit
punues
b) Temat e kapitullit- Komponentet e sistemit hidraulik- ndarja dhe emërtimi - Paraqitja e thjeshtësuar e komponenteve dhe sistemit hidraulik me anën e simboleve standarde
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi :- të ilustrojë shpjegimin e komponenteve të sistemit hidraulik me skema, vizatime dhe elemente
konkrete.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Vizatime, dokumentacion teknik
Kapitulli 11: Burimet e energjisë të sistemit hidraulikë - Pompat 6 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të përshkruaj pompat hidraulike- të renditë klasifikimin e pompave - të interpretojë paraqitjet e thjeshtsuara të pompave me anën e simboleve standarde- të përshkruaj ndërtimin konstruktiv , mënyrën e lidhjës dhe funkcionimin e pompave në sistem
hidraulik
b) Temat e kapitullit- Pompat me dhëmbëzorë- Pompat pistonike- Pompat me fletëza- Pompat vidore- Pompat me membranë
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të ilustrojë shpjegimin e pompave hidraulike me skema, vizatime dhe elemente konkrete.të tyre
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, vizatime,detaje ,pompat reale
Kapitulli 12: Elementet e sistemit hidraulik për orientim dhe shpërndarje të fluidit -Shpërndarësit 6 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të përshkruaj shpërndarësit hidraulike- të renditë klasifikimin e shpërndarësve hidraulike- të interpretojë paraqitjet e thjeshtsuara te shpërndarësve hidraulike me anën e simboleve
standarde- të përshkruaj ndërtimin konstruktiv, mënyrën e lidhjës dhe aktivizimit të shpërndarësve
hidraulike në sistem hidraulik
b) Temat e kapitullit- Simbolet e shpërndarësve- Aktivizimi i shpërndarësve- Shpërndarësit pistonik, pllakëzor dhe me ulëse
c) Udhëzime didaktike për kapitullin
Rekomandohet që mësuesi:- të ilustrojë shpjegimin e shpërndarësve hidraulike me skema, vizatime dhe elemente konkrete të
tyre
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, vizatime,detaje, shpërndarës hidraulik reale
Kapitulli 13: Elementet e sistemit hidraulik për rregullimin e presionit dhe prurjës - Valvolet 4 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të përshkruaj valvolat hidraulike- të renditë klasifikimin e valvolave hidraulike- të interpretojë paraqitjet e thjeshtsuara te valvolave hidraulike me anën e simboleve standarde- të përshkruaj ndërtimin konstruktiv , mënyrën e lidhjës dhe funkcionimin e valvolave hidraulike
në sistem hidraulik
b) Temat e kapitullit- Valvolat e moskthimit- Valvolat e presionit- Valvolat e prurjes
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të ilustrojë shpjegimin e valvolave hidraulike me skema, vizatime dhe elemente konkrete.të tyre
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, vizatime,detaje ,valvola reale
Kapitulli 14: Elementet egzekutive të sistemit hidraulik – Motorët hidraulikë 4 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të përshkruaj motorët hidraulike- të renditë klasifikimin e motorëve hidraulikë- të interpretojë paraqitjet e thjeshtsuara të motorëve hidraulikë me anën e simboleve standarde- të përshkruaj ndërtimin konstruktiv , mënyrën e lidhjës dhe funkcionimin e motorëve hidraulikë
në sistem hidraulik
b) Temat e kapitullit- Hidromotorët me lëvizje rrotulluese- Cilindrat hidraulikë punues- Cilindrat punues shumëshkallësh c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:
- të ilustrojë shpjegimin e motorëve hidraulikë me skema, vizatime dhe elemente konkrete.të tyre
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, vizatime,detaje , motorët hidraulikë reale
Kapitulli 15: Filtrat, rezervoarët dhe akumulatorët hidraulikë 4 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të interpretojë paraqitjet e thjeshtsuara të filtrit, rezervoarit dhe akumulatorit hidraulik me anën e
simboleve standarde- të përshkruaj ndërtimin konstruktiv, mënyrën e lidhjës te filtërit, rezervoarit dhe akumulatorit
hidraulik në sistem hidraulik- të përshkruaj ndërtimin konstruktiv, mënyrën e lidhjes te hermetizuesve
b) Temat e kapitullit- Filtrat llojet dhe format konstruktive- Rezervoaret dhe akumulatorët hidraulik- Elementet lidhës dhe hermetizuesit
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të ilustrojë shpjegimin e filtërave, rezervoarëve, akumulatorëve, lidheseve, hermetzuesve me
skema, vizatime dhe elemente konkrete të tyre
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, vizatime, detaje, elemente reale
Programi i lëndës
“Detalet e makinave”
Lëmia: MakineriProfili: Operator i prodhimit, Mekanik i makinave, Saldator, VegëltarNiveli: IKlasa: 11
I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të trajtimit të lëndës “Detalet e makinave”, në klasën e 11-të, nxënësi do të: bëjë klasifikimin e detaleve dhe të tërësive të makinave; tregojë ndërtimin dhe përdorimin e detaleve dhe të tërësive kryesore të makinave; tregojë ndërtimin dhe përdorimin e lidhjeve të pandashme, të lidhjeve të ndashme dhe të lidhjeve
elastike; bëjë klasifikimin e lidhjeve të sforcuara dhe zbatimin e tyre. të tregojë transmetuesit me friksion;
të tregojë çiftet me dhëmbëzorë cilindrikë; të tregojë çiftet me dhëmbëzorë konikë; të tregojë transmetuesit me zinxhirë; të tregojë transmetuesit me rripa. të tregojë transmetuesit e fuqisë; të skicojë vizatimin e punëtorisë të: dhëmbëzorit cilindrik, dhëmbëzorit konik, dhëmbëzorit
kërmillor, yllëzës, pulexhës.
II. Fondi i orëve të lëndës35 javë x 2 orë/javë = 70 orë
III. Programi i hollësishëm i lëndës
Kapitulli 1: Detalet e makinave, klasifikimi 2 orë
Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: tregojë se ç’përmban lënda “Detalet e makinave”; bëjë klasifikimin e detaleve dhe të tërësive të makinave.
Temat e kapitullit- Hyrje në detalet e makinave.- Klasifikimi (ndarja) i detaleve dhe i tërësive të makinave.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e detaleve dhe të tërësive të makinave, me skema, makete dhe elemente
konkrete.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, makete, detale dhe tërësi konkrete makinash.
Kapitulli 2: Detalet dhe tërësitë kryesore të makinave 17 orë
Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të: dallojë detalet dhe tërësitë kryesore të makinave; tregojë llojet, formën konstruktive, standartizimin dhe përdorimin e detaleve dhe të tërësive
kryesore të makinave.
Temat e kapitullit- Klasifikimi i detaleve të makinave.- Klasifikimi i tërësive kryesore të makinave- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i detaleve të filetuara.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i boshteve dhe i akseve.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i pulexhove.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i dhëmbëzorëve.
- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i yllëzave.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i kushinetave.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i xhuntave (lidhëseve).- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i pykave dhe kunjave.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i susteve.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i rondelave.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i shtëpizave.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i litarëve.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i gypave.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i hermetizuesve.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i enëve nën presion.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e detaleve kryesore të makinave me paraqitjen e detaleve konkrete dhe në
vizatime teknike e skema të ndryshme;- angazhojë nxënësit në analizën konstruktive të detaleve kryesore të makinave.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin detalet kryesore të makinave;- detale konkrete.
Kapitulli 3: Lidhjet e pandashme 4 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- bëjë klasifikimin e lidhjeve të pandashme.- tregojë veçoritë e lidhjeve me ribatina;- tregojë veçoritë e lidhjeve të salduara;- tregojë veçoritë e lidhjeve me ngjitje.
b) Temat e kapitullit - Kuptimi për lidhjet e pandashme.- Klasifikimi i lidhjeve të pandashme.- Lidhjet me ribatina.- Lidhjet e salduara.- Lidhjet me ngjitje.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e lidhjeve të pandashme me pankarta dhe lidhje konkrete;- angazhojë nxënësit në përshkrimin e veçorive të lidhjeve të pandashme.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Pankarta dhe makete që paraqesin lidhje të pandashme.- Lidhje konkrete të pandashme.
Kapitulli 4: Lidhjet e ndashme 4 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë kuptimin e lidhjeve te ndashme.- bëjë klasifikimn e lidhjeve të ndashme- tregojë veçoritë e lidhjeve filetore;- tregojë veçoritë e lidhjeve me pyka e kunja;- tregojë veçoritë e lidhjeve me kanale (shlica).
b) Temat e kapitullit - Kuptimi për lidhjet e ndashme.- Klasifikim i lidhjeve të ndashme.- Lidhjet filetore.- Lidhjet me pyka- Lidhjet me kunja.- Lidhjet me kanale (shlica).
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e lidhjeve të ndashme me pankarta dhe me lidhje konkrete;- angazhojë nxënësit në përshkrimin e veçorive të lidhjeve të ndashme.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin lidhje të ndashme;- lidhje konkrete të ndashme.
Kapitulli 5: Lidhjet elastike 4 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- bëjë klasifikimin e lidhjeve elastike.- tregojë veçoritë e lidhjeve elastike me susta;- tregojë veçoritë e lidhjeve me elemente elastike të tipave të ndryshëm.
b) Temat e kapitullit - Kuptimi për lidhjet elastike.- Klasifikimi i lidhjeveelastike.- Lidhjet elastike me susta.- Lidhjet me elemente të tjera elastike.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e lidhjeve elastike, me anë të pankartave dhe të lidhjeve konkrete;- angazhojë nxënësit në përshkrimin e veçorive të lidhjeve elastike.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit
- pankarta dhe makete që paraqesin lidhje elastike të ndryshme;- lidhje elastike konkrete.
Kapitulli 6: Lidhjet shtrënguese (të sforcuara) 4 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegjojë llojet, ndarjen dhe zbatimin e lidhjeve të sforcuara;- shpjegojë lidhjet e sforcuara me bulona;- shpjegojë lidhjet e presuara;- shpjegojë lidhjet e sforcuara me sipërfaqë konike;- shpjegojë lidhjet e sforcuara me unaza elastike valëzore.b) Temat e kapitullit- Kuptimi për lidhjet shtrenguese- Llojet, ndarja dhe zbatimi i lidhjeve të sforcuara.- Lidhjet e sforcuara me bulona.- Lidhjet e presuara.- Lidhjet e sforcuara me sipërfaqë konike.- Lidhjet e sforcuara me unaza elastike valëzore.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e lidhjeve elastike, me anë të pankartave dhe të lidhjeve konkrete;- angazhojë nxënësit në përshkrimin e veçorive të lidhjeve elastike.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin lidhje elastike të ndryshme;- lidhje elastike konkrete.
Kapitulli 7: Transmetuesit e fuqisë 3 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë llojet, detyrat e tranmetuesve të fuqisë; - shpjegojë madhësitë karakteristike të transmetuesve.- vizatojë skemen kinematike të transmetuesve
b) Temat e kapitullit- Llojet dhe detyrat e transmetuesve të fuqisë.- Madhësitë karakteristike të transmetuesve.- Paraqitja skematike e transmetuesve
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi :- të ilustrojë shembuj nga llojet e transmetuesve të fuqisë;- të ilustrojë shembuj për detyrat e transmetuesve të fuqisë;
- të ilustrojë shembuj nga madhësitë karakteristike të transmetuesve fuqisë.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin transmetuesit e fuqisë;- transmetues konkretë të fuqisë.
Kapitulli 8: Tranmetuesit me friksion 4 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të shpjegojë llojet e transmetuesve me friksion - tipat;- të shpjegojë materialet e rrotave me friksion; - të shpjegojë sipërfaqet punuese të çifteve me friksion dhe forcat.
b) Temat e kapitullit- Llojet e transmetuesve me friksion – tipat.- Materialet e rrotave me friksion.- Sipërfaqet punuese të çifteve me friksion dhe forcat. - Paraqitja skematike e transmetuesit
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të ilustrojë shembuj nga llojet e tranmetuesve me friksion;- të ilustrojë shembuj nga materialet e rrotave me friksion;- të ilustrojë shembuj nga sipërfaqet punuese të çifteve me friksion dhe forcat.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin llojet e transmetuesve me friksion;- katalogë nga materialet e rrotave me friksion.
Kapitulli 9: Çiftet e dhëmbëzorëve cilindrikë 10 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të skicoj vizatimin e punëtorisë të dhëmbëzorit- të shpjegojë vizatimin konstruktiv të dhëmbëzorëve cilindrikë;- të shpjegojë tolerancat, kontrollimin e dhëmbëve të dhëmbëzorëve cilindrikë.
b) Temat e kapitullit- Profili standard dhe dhëmbëzori bazë - dërrasa e dhëmbëzuar. - Madhësitë gjeometrike dhe kinematike.- Vija e kontaktit të profileve.- Interferenca dhe numri kufitar i dhëmbëve të dhëmbëzorëve.- Shkalla e ingranimit.- Vizatimi konstruktiv i dhëmbëzorëve cilindrikë.- Tolerancat dhe kontrollimi i dhëmbëve dhe i dhëmbëzorëve cilindrikë.- Paraqitja skematike e transmetuesve me dhëmbëzorë cilindrikë
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi :- të ilustrojë shembuj nga çiftet e dhëmbëzorëve cilindrikë;- të ilustrojë shembuj nga shkalla e ingranimit;- të ilustrojë shembuj nga vizatimi konstruktiv.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin llojet e dhëmbëzorëve cilindrikë;- katalogë nga çiftet e dhëmbëzorëve cilindrikë.
Kapitulli 10: Çiftet me dhëmbëzorë konikë 6 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të shpjegojë ndarjen e çifteve të dhëmbëzorëve konikë;- të shpjegojë dhëmbëzorët bazë - pllakat e dhëmbëzuara;- të shpjegojë madhësitë gjeometrike dhe kinematike të çifteve konike;- të shpjegojë shkallën e ingranimit të dhëmbëzorëve konikë;- të shpjegojë vizatimin konstruktiv të dhëmbëzorëve të konik.
b) Temat e kapitullit- Ndarja e çifteve të dhëmbëzorëve konikë.- Dhëmbëzori bazë - pllaka e dhëmbëzuar.- Madhësitë gjeometrike dhe kinematike të çifteve konike.- Shkalla e ingranimit të dhëmbëzorëve konikë.- Vizatimi konstruktiv i dhëmbëzorëve konikë.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të ilustrojë shembuj nga çiftet e dhëmbëzorëve konikë;- të ilustrojë shembuj nga madhësitë gjeometrike dhe kinematike të çifteve konike;- të ilustrojë shembuj nga shkallla e ingranimit të dhëmbëzorëve konikë;- të tregojë lloje të vizatimit konstruktiv të dhëmbëzorëve konikë.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin llojet e dhëmbëzorëve konikë;- katalogë nga çiftet e dhëmbëzorëve konikë.
Kapitulli 11: Çiftet me vidhë pa fund 4 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të shpjegojë ndarjen e çifteve me vidhë pa fund;- të tregojë profilet bazë të vidhës;- të tregojë madhësitë gjeometrike dhe kinematike të çifteve me vidhë pa fund;- të tregojë shkallën e ingranimit të çifteve me vidhë pa fund;
- të tregojë vizatimin konstruktiv të çifteve me vidhë pa fund;- të tregojë tolerancat e çifteve me vidhë pa fund.
b) Temat e kapitullit- Ndarja e çifteve me vidhë pa fund.- Profili bazë i vidhës.- Madhësitë gjeometrike dhe kinematike të çifteve me vidhë pa fund.- Shkalla e ingranimit e çifteve me vidhë pa fund.- Vizatimi konstruktiv i çifteve me vidhë pa fund.- Tolerancat dhe kontrollimi i çifteve me vidhë pa fund.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të ilustrojë shembuj nga çiftet me vidhë pa fund;- të ilustrojë shembuj nga shkalla e ingranimit;- të ilustrojë shembuj nga vizatimi konstruktiv.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin llojet e çifteve me vidhë pa fund;- katalogë nga çiftet me vidhë pa fund.
Kapitulli 12: Tranmetuesit me zinxhirë 4 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të tregojë veçoritë kryesore të transmetuesve me zinxhirë; - të tregojë përdorimin e transmetuesve me zinxhirë;- të tregojë llojet e transmetuesve me zinxhirë;- të tregojë shkallën e sigurisë së transmetuesve me zinxhirë;- të tregojë format e rrotëve-yllëzave;- të tregojë llojet e materialeve për rrotë-yllëza;- të tregojë përmasat gjeometrike të transmetuesve me zinxhirë;- të shpjegojë vizatimin konstruktiv të yllëzave.
b) Temat e kapitullit- Veçoritë kryesore të transmetuesve me zinxhirë dhe përdorimi i tyre.- Llojet e zinxhirëve.- Zgjedhja dhe vërtëtimi i shkallës së sigurisë së zinxhirit.- Format e rrotëve – yllëzave dhe materiali i tyre.- Përmasat gjeometrike të zinxhirëve.- Vizatimi konstruktiv i yllëzave.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të ilustrojë shembuj nga transmetuesit me zinxhirë;- të ilustrojë shembuj nga shkalla e sigurisë;
- të ilustrojë shembuj nga vizatimi konstruktiv i yllëzave.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin llojet e tranmetuesve me zinxhirë;- katalogë nga transmetuesit me zinxhirë.
Kapitulli 13: Transmetuesit me rripa 4 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të tregojë veçoritë e transmetuesve me rripa;- të tregojë llojet e transmetuesve me rripa;- të tregojë format e rripave, dimensionin dhe materialin; - të tregojë format e rrotëve (pulexhave);- të tregojë materialin e rrotave (pulexhave);- të shpjegojë shtrëngimin e rripave;- të tregojë vizatimin konstruktiv të rrotave (pulexhave).
b)Temat e kapitullit- Veçoritë e tranmetuesve me rripa.- Llojet e transmetuesve me rripa.- Format e rripave, dimensionet dhe materiali.- Format dhe materiali i rrotave (pulexhave).- Shtrëngimi i rripave.- Vizatimi konstruktiv i rrotave (pulexhave).
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të ilustrojë shembuj nga transmetuesit;- të ilustrojë shembuj të formave, të dimensioneve, të materialeve dhe të shtrëngimit të rripave
(pulexhave);- të ilustrojë shembuj nga vizatimi konstruktiv i rrotave (pulexhava).
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin transmetuesit me rripa;- katalogë nga transmetuesit me rripa.
Programi i lëndës
“Teknikat e përpunimit te metaleve”
Lëmia: MakineriProfili: Operator i prodhimit, Mekanik i makinave, Saldator, VegëltarNiveli: IKlasa: 11
I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të trajtimit të lëndës “Teknikat e perpunimit”, në klasën 10, nxënësi do të jetë i aftë të:- tregojë rëndësin e teknikave te perpunimit të metaleve;- rendisë veglat dhe instrumentet për matje dhe kontroll;- tregojë vijëzimin dhe shënimi;- përshkruajë llojet, teknikat, veglat dhe pajisjet në punimet axhusterike;- përshkruajë llojet, teknikat, veglat dhe pajisjet per derdhje- përshkruajë llojet, teknikat, veglat dhe pajisjet per perpunim me deformim- përshkruajë ndërtimin e makinës shpuese;- tregojë veçoritë e shpimit me makinë;- përshkruajë ndërtimin e aparatit të saldimit me hark elektrik;- tregojë veçoritë e saldimin me hark elektrik;- tregojë veçoritë e proceseve te ngjashme me saldim
II. Fondi i orëve të lëndës35 javë x , 2 orë/javë = 70 orë
III. Programi i hollësishëm i lëndës
Kapitulli 1: Hyrje në lëndën “ Teknikat e përpunimit” 6 orë
b) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë se ç’përmban lënda “teknikat e perpunimit ”;- përshkruajë punimet që kryen mekaniku i makinave;- tregojë veçoritë e profesionit të mekanikut te makinave
c) Temat e kapitullit- Hyrje në teknikat e perpunimit te metaleve.- Përmbajtja e lëndës “teknikat e perpunimit”.- Veçoritë e profesionit të mekanikut te makinave.- Proceset metalpërpunuese- Struktura e procesit të prodhimit.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e detaleve dhe tërësive të makinave, me pankarta dhe skema nga profesioni i
mekanikut te makinave.
- japë detyra shtëpie për nxënësit që të mbledhin informacion mbi profesionin e mekanikut te makinave.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore-kabinetike
Kapitulli 2: Përpunimi me dorë 18 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- përshkruajë limimin, llojet e limimit, llojet e limave dhe përdorimn e tyre;- përshkruajë zgrocimin, llojet e instrumentave zgrocues dhe përdorimin e tyre; - përshkruajë prerjen, llojet e prerjeve me instrumenta e pajisje të ndryshme dhe përdorimin e tyre;- përshkruajë shpimin, kalizvarimin dhe alezimin, llojet, instrumetat e pajisjet përkatëse,
përdorimin e tyre;- përshkruajë filetimin, llojet, instrumetat e pajisjet përkatëse, përdorimne e tyre;
b) Temat e kapitullit- Perpunimi me lime-limimi, llojet e limimit, llojet e limave dhe përdorimi i tyre.- Perpunimi me gerrithje-Zgrocimi, llojet e instrumentave zgrocues dhe përdorimi i tyre. - Prerja e materialit-Prerja, llojet e prerjeve, prerja me sharrë, me daltë, me fleks, me gërshërë dore
dhe makinerike, përdorimi i tyre.- Shpimi, kalizvarimi dhe alezimi, llojet, instrumetat e pajisjet përkatëse, përdorimi i tyre.- Filetimi, llojet, instrumetat e pajisjet përkatëse, përdorimi i tyre..- Pastrimi i vrimave- Tushimi (lemuarja e siperfaqeve-shkelqesimi)
c) Udhëzimet didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke i ilustruar me instrumentat dhe pajsijet përkatëse, si dhe me
skema të proçeseve që kryhen;- angazhojë nxënësit në analizimin e instrumentave të ndryshëm dhe proçeseve të axhusterisë.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore me skema e pankarta për proçeset axhusterike.- instrumenta dhe pajisje të axhusterisë.
Kapitulli 3: Përpunime me derdhje 16 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- përshkruajë proçesin e perpunimit me derdhje- analizojë instrumenat ,pajisjet,dhe teknologjine e derdhjes- përshkruajë proçesin e pergaditjes te materialit per derdhje - analizojë tipet dhe format e modeleve dhe berthamave per derdhjes - dallojë llojet e ndryshme të metodave dhe pajisjeve per derdhje- tregojë ndërtimin dhe funksionimin e furrave dhe pajijseve per derdhje
b) Temat e kapitullit- Karakteristikat e përpunimit me derdhje.- Regjimet e perpunimit me derdhje- Llojet e derdhjes.- Trajta dhe materiali i detaleve të derdhura.- Derdhja në forma prej rëre. - Format për derdhje. - Modelet. Bërthamat. - Derdhja në forma metalike. - Derdhja me presion. Derdhja centrifugale. Derdhja precize.- Përgatitja e materialit për derdhje. - Furrat për shkrirje. Kanalet për derdhje. - Pastrimi i detaleve të derdhura. - Gabimet e detaleve të derdhura
c) Udhëzimet didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke i ilustruar me instrumentat dhe pajisjet per derdhjee përkatëse
si dhe me skema të proçeseve të derdhjeve perkatese;- angazhojë nxënësit në analizimin e instrumentave të ndryshëm, makinave dhe proçeseve të
derdhjes.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore me skema e pankarta për proçeset e ndryshme te derdhjes;- copa te derdhura
Kapitulli 4: Përpunimi me deformim 18 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- përshkruajë perpunimi me deformim, llojet e deformimeve dhe përdorimn e tyre;- përshkruajë deformacionet dhe sforcimet,kushtet e plasticitetit- pershkruaj perpunimin me ngjeshje, llojet dhe perdorimin e tyre- pershkruaj perpunimin me farketim, llojet dhe perdorimin e tyre- pershkruaj perpunimin me tejshtytje, llojet dhe perdorimin e tyre- përshkruajë prerjen, llojet e prerjeve me gershere, pajisje të ndryshme dhe përdorimin e tyre;- përshkruajë shtancimin dhe shpimin , dhe përdorimin e tyre;- përshkruajë perkuljen dhe kuposjen,perdorimin e tyre;
b) Temat e kapitullit- Përpunimi me deformim.- Deformacionet.- Sforcimet - Kushtet e plasticitetit. - Përpunimi me ngjeshje.- Farkëtimi.- Përpunimi me tejshtytje.
- Prerja me gërshërë. - Shtancimi.- Shpimi. - Përkulja. - Kuposja
c) Udhëzimet didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke i ilustruar me instrumentat dhe pajsijet përkatëse, si dhe me
skema të proçeseve që kryhen;- angazhojë nxënësit në analizimin e instrumentave të ndryshëm dhe proçeseve të perpunimit me
deformim
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore me skema e pankarta për proçeset perpunimi me dedformim- instrumenta dhe pajisje të perpunimit me deformim
Kapitulli 5: Përpunimi me saldim 12 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- përshkruajë proçesin e saldimit me hark elektrik dhe regjimet e saldimit;- tregojë ndërtimin e pajisjeve për saldim me hark elektrik;- dallojë mjetet dhe materialet për saldimin me hark elektrik;- përshkruajë llojet e ndryshme të saldimit me hark elektrik,- tregojë si bëhet parapërgaditja e pjesëve për saldim me hark elektrik;- tregojë rregullat e mbrojtjes higjeno-teknike gjatë saldimit me hark elektrik.
b) Temat e kapitullit- Proçesi i saldimit me hark elektrik, regjimet e saldimit.- Aparatet për saldim me hark elektrik me dorë (transformatorët, drejtuesit e gjeneratorët)
ndertimi dhe mirmbajtja.- Mjetet për saldim-kabllot, mbajtësi i elektrodës, shtrënguesit e kabllos për material bazë, lidhëset
dhe kyçëset e kabllove.- Veglat për saldim-çekani, brusha, dalta, shabllonët, shkronjat dhe numrat.- Elektrodat për saldim-elektrodat e mbështjella, roli i mbështjellësit, ndarja e elektrodave,
standardizimi, shënimi i elektrodave dhe tharja e tyre.- Parapërgatitja e pjesëve që do të saldohen me hark elektrik.- Saldimi ballor, këndor dhe rrethor.- Saldimi i gypave.- Saldimi i konstruksioneve të thjeshta.- Mbrojtja higjieno-teknike gjatë saldimit me hark elektrik me dorë.
d) Udhëzimet didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke i ilustruar me materialet dhe pajisjet e saldimit me hark
elektrik;
- angazhojë nxënësit në analizimin e proçeseve të ndryshme të saldimit me hark elektrik.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore me skema e pankarta për proçeset e saldimit me hark elektrik;- pajisje saldimi me hark elektrik;- materiale e vegla për saldim me hark elektrik.
Klasa 11
Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Tornimi gjatësor i sipërfaqeve cilindrike”
Lëmia: MakineriProfili: Operator i prodhimitNiveli: IKlasa: 11
Numri i modulit 6Qëllimi i modulit
Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer tornime gjatësore të sipërfaqeve cilindrike, të jashtme, të brendshme dhe të cilësisë N7
Kohëzgjatja e modulit
12 kredite (72 orë)
Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja
RM 1 Nxënësi kryen tornime gjatësorë të jashtme Përmbajtja - Analiza e skicës ose vizatimit të detalit si dhe pergatitja e
skices (nese kerkohet)- Veçoritë e tornimeve gjatësorë të jashtme- Përcaktimi i rradhes së punes- Përzgjedhja e gjysemfabrikatit dhe veglat e punës- Përzgjedhja e instrumentave prerëse, matëse për tornim
gjatësorë të jashtme- Vendosja dhe shtrengimi i copes në koken shtrenguese dhe
pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrengimi i thikes në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të percaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copes- Kryerja e tornimit gjatësorë të jashtme- Heqja e copës dhe thikes- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit gjatësorë të jashtem- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
tornimit gjatësorë të jashtëm
RM 2 Nxënësi kryen tornime gjatësore të brendshmePermbajtja - Analiza e skices ose vizatimit të detalit si dhe pergatitja e
skices (nese kerkohet)
- Veçoritë e tornimeve gjatësorë të brendshme- Përcaktimi i radhes së punes- Përzgjedhja e gjysemfabrikatit dhe veglave të punës- Përzgjedhja e instrumentave prerëse, matëse për tornime
gjatësorë të brendshme- Vendosja dhe shtrengimi i copes në koken shtrenguese dhe
pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrengimi i thikes në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të percaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copes- Kryerja e tornimit gjatësorë të brendshem- Heqja e copës dhe thikes- Matja dhe kontrolli gjate tornimit gjatësorë të brendshem- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
tornimit gjatësorë të brendshem.
RM 3 Nxënësi kryen tornime gjatësore të cilësisë N7Përmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit, si dhe përgatitja
e skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e tornimeve gjatësore të cilësisë N7- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse e matëse për tornim
gjatësor të cilësisë N7- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
në pajisjen ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copës- Kryerja e tornimit gjatësor të cilësisë N7- Heqja e copës dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit gjatësore të cilësisë N7- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
tornimit gjatësore të cilësisë N7.
Proçedurat e vleresimit
Realizimi i pranueshem i modulit do te konsiderohet arritja e kenaqshme e te gjithe kritereve te realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicen ose vizatimin e detalit qe do të
pergatitet;- pergatitë skicen e detalit (nese kerkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve gjatësore të jashtem;- përcaktojë radhen e duhur te punes;- përzgjedhë drejt gjysemfabrikatin dhe veglat e punës
per tornim gjatësorë të jashtem;- përzgjedhë drejt instrumentat prerese dhe matëse per
tornim gjatësorë të jashtem; - vëndosë dhe shtrengoje siç duhet copen ne koken
shtrenguese dhe pajisje ndihmese;- vëndosë dhe shtrengoje siç duhet thiken ne mbajtese;- përcaktojë regjimin e perpunimit;- rregullojë tornon sipas regjimit te percaktuar;- rregullojë sistemin ftohes;- pozicionojë sakte instrumentin kundrejt copes;- kryejë tornimin gjatësore të jashtme;- kryejë heqjen e copes dhe thikes;- bejë matje dhe kontrolle te sakta gjatë tornimit
gjatësore të jashtme; - respektojë rregullat e sigurimit teknik e te ruajtjes së
mjedisit gjate tornimit gjatësore të jashtem.
RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicen ose vizatimin e detalit që do të
përgatitet;- përgatitë skicen e detalit (nese kerkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve gjatësore të brendshëm;- përcaktojë radhen e duhur te punes;- përzgjedhë drejt gjysemfabrikatin dhe veglat e punës
per tornim gjatësorë të brendshem;- përzgjedhë drejt instrumentat prerese, matëse per
tornim gjatësorë të brendshme;- vendosë dhe shtrengoje siç duhet copen ne koken
shtrenguese dhe pajisje ndihmese;- vendosë dhe shtrengoje siç duhet thiken ne mbajtese;- përcaktojë regjimin e perpunimit;- rregullojë tornon sipas regjimit te percaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë sakte instrumentin kundrejt copes;- kryejë tornimin gjatësore të brendshëm;- kryejë heqjen e copes dhe thikes;
- bejë matje dhe kontrolle te sakta gjatë tornimit gjatësore të brendshem;
- respektojë rregullat e sigurimit teknik e te ruajtjes së mjedisit gjate tornimit gjatësore të brendshem.
RM 3 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit që do të
përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve gjatësore të cilësisë N7;- përcaktojë radhën e duhur te punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për tornim gjatësore të cilësisë N7; - përzgjedhë drejt veglat e punës;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse e matëse për
tornim gjatësor të cilësisë N7; - vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet thikën në
mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornimin gjatësor të cilësisë N7;- kryejë heqjen e copës dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit gjatësor
të cilësisë N7;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë tornimit gjatësor të cilësisë N7.
Metodat e të mesuarit të rekomanduara
- Trajtimi i këtij moduli të behet kryesisht në punëtorinë e makinave metalprerëse.
- Gjatë trajtimit të çështjeve praktike, instruktori duhet të perdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proceseve të tornimit gjatësor të sipërfaqeve cilindrike të jashtme e të brendshme dhe të cilësisë N7.
- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për tornime gjatësore të sipërfaqeve cilndrike të jashtme e të brendshme dhe të cilësisë N7.
- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të tornimeve që ata kryejnë.
- Instruktori duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes ne punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes
së makinës e të pajisjeve.- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollin e
demonstrimin praktik të njohurive dhe të koncepteve të fituara.
Baza materiale e domosdoshme
Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentat dhe materialet e mëposhtme:- Klasë për mesim praktik.- Punëtori makinash metalprerese dhe torno.- Vegla pune, instrumente matese dhe prerëse për tornim
gjatësor të siperfaqeve cilindrike të jashtme, të brendshme dhe të cilësisë N7.
- Gjysemfabrikate të ndryshme për tornime të siperfaqeve cilindrike.
- Pankarta, makete, udhezuesa, katalloge, rregullore, standarde, etj.
- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për tornime të siperfaqeve cilindrike me cilësi N7.
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Tornimi ballor e i shkallëzuar dhe zmusimi”
Lëmia: MakineriProfili: Operator i prodhimitNiveli: IKlasa: 11
Numri i modulit 7
Qëllimi i modulit
Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer tornime ballore të rrafshëta, të shkallëzuara, zmusim e prerje dhe për hapje kanalesh unazore të jashtme e të brendshme me tornim.
Kohëzgjatja e modulit
8 kredite (48 orë)
Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja
RM 1 Nxënësi kryen tornime ballore të jashtmePërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit si dhe përgatitja e
skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e tornimeve ballore të jashtme- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumentev prerës e matëse për tornim
ballor- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
në pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copës- Kryerja e tornimit ballor të jashtëm- Heqja e copës dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit ballor të jashtëm- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
tornimit ballor.
RM 2 Nxënësi kryen tornime të shkallëzuara të jashtmePërmbajtja - Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit, si dhe përgatitja
e skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e tornimeve të shkallëzuara të jashtme- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglat e punës për
tornim të shkallëzuar të jashtëm- Përzgjedhja e instrumenteve prerës e matëse për tornim të
shkallëzuar të jashtëm- Vendosja e shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
në pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copës- Kryerja e tornimit të shkallëzuar, të jashtëm- Heqja e copës dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit të shkallëzuar, të
jashtëm- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes se mjedisit gjatë
tornimit të shkallëzuar, të jashtëm.
RM 3 Nxënësi kryen zmusime të ndryshmePërmbajtja - Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit, si dhe përgatitja
e skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e zmusimeve të ndryshme- Përcaktimi i radhës se punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës - Përzgjedhja e instrumenteve prerës e matës për zmusime të
ndryshme- Vendosja e shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copës- Kryerja e zmusimeve të ndryshme- Heqja e copës dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë zmusimeve të ndryshme- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
zmusimeve të ndryshme.
RM 4 Nxënësi kryen tornime të shkallëzuara të brendshmePërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit, si dhe përgatitja
e skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e tornimeve të shkallëzuara të brendshme- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës - Përzgjedhja e instrumentev prerëse e matëse për tornim të
shkallëzuar të brendshëm- Vendosja e shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
në pajisjen ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copës- Kryerja e tornimit të shkallëzuar të brendshëm- Heqja e copës dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit të shkallëzuar, të
brendshëm - Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
tornimit të shkallëzuar, të brendshëm.
RM 5 Nxënësi kryen prerje të ndryshme me tornimPërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit, si dhe përgatitja
e skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e prerjeve të ndryshme me tornim- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës - Përzgjedhja e instrumenteve prerëse e matëse për prerje të
ndryshme me tornim - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
në pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit - Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copës- Kryerja e prerjes me tornim- Heqja e copës dhe dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë prerjes me tornim- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
prerjeve të ndryshme me tornim
RM 6 Nxënësi hap kanale unazore të ndryshme të jashtme dhe të brendshmePërmbajtja - Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit, si dhe përgatitja
e skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e tornimeve të kanaleve unazore të jashtme dhe të
brendshme- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës për
tornim të kanaleve unazore të ndryshme, të jashtme dhe të brendshme
- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse e matëse për tornim të
kanaleve unazore, të jashtme dhe të brendshme- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
në pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copës- Kryerja e tornimit të kanaleve unazore të ndryshme, të
jashtme dhe të brendshme- Heqja e copës dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit të kanaleve unazore, të
jashtme dhe të brendshme - Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
tornimit të kanaleve unazore, të jashtme dhe të brendshme.
Procedurat e vlerësimit
Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit që do të
përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve ballore të jashtme;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për tornim ballor të jashtëm;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
tornim ballor të jashtëm;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet thikën në
mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornimin ballor të jashtëm;- kryejë heqjen e copës dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit ballor
të jashtëm;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë tornimit ballor të jashtëm.
RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit që do të
përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve të shkallëzuara të
jashtme;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për tornim të shkallëzuar, të jashtëm;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
tornim të shkallëzuar, të jashtëm;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet thikën në mbajtëse- përcaktojë regjimin e përpunimit;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornimin të shkallëzuar, të jashtëm;- kryejë heqjen e copës dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit të
shkallëzuar, të jashtëm;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë tornimit të shkallëzuar, të jashtëm.
RM 3 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit që do të
përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e zmusimeve të ndryshme;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për zmusime të ndryshme;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
zmusime;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet thikën në
mbajtëse;
- përcaktojë regjimin e përpunimit;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës,- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë zmusime të ndryshme;- kryejë heqjen e copës dhe tëthikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë zmusimeve të
ndryshme;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë zmusimeve të ndryshme.
RM 4 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit që do të
përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve të shkallëzuara të
brendshme;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
tornim të shkallëzuar, të brendshëm;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet thikën në
mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornimin të shkallëzuar, të brendshëm;- kryejë heqjen e copës dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit të
shkallëzuar, të brendshëm;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë tornimit të shkallëzuar, të brendshëm.
RM 5 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit që do të
përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e prerjeve të ndryshme me tornim;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës;
- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për prerje të ndryshme me tornim;
- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën shtrënguese dhe pajisje ndihmëse;
- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet thikën në mbajtëse;
- përcaktojë regjimin e përpunimit;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë prerje të ndryshme me tornim;- kryejë heqjen e copës dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë prerjeve të
ndryshme me tornim;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë prerjeve të ndryshme me tornim.
RM 6 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit që do të
përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e hapjes së kanaleve unazore të
ndryshme të jashtme dhe të brendshme;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për hapjen e kanaleve unazore të ndryshme të jashtme dhe të brendshme;
- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për hapjen e kanaleve unazore të ndryshme të jashtme dhe të brendshme;
- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;
- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet thikën në mbajtëse;
- përcaktojë regjimin e përpunimit;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë hapjen e kanaleve unazore të ndryshme të
jashtme dhe të brendshme;- kryejë heqjen e copës dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë hapjes së
kanaleve unazore të ndryshme të jashtme dhe të brendshme;
- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë hapjes së kanaleve unazore të ndryshme të jashtme dhe të brendshme.
Metodat e rekomanduara të të mësuarit
- Trajtimi i këtij moduli të bëhet kryesisht në punëtorinë e makinave metalprerëse.
- Gjatë trajtimit të çeshtjeve teorike, mësimdhënësi duhet të perdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrime konkrete të proceseve të tornimit ballor të jashtëm, të shkallëzuar (të jashtëm dhe të brendshëm), të zmusimeve të ndryshme, të prerjeve të ndryshme me torno dhe të tornimit të kanaleve unazore të jashtme dhe të brendshme, me torno universale.
- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për tornime ballore të jashtme, tornime të shkallëzuara (të jashtme e të brendshme), zmusime, prerje dhe tornime të kanaleve unazore (të jashtme e të brendshme), me torno universale.
- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe në diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të tornimeve që ata kryejnë.
- Mësimdhënësi duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së makinës e pajisjeve.
- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollin e demonstrimin praktik të njohurive dhe të koncepteve të fituara.
Baza materiale e domosdoshme
Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori makinash metalprerëse me torno universale- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për tornime
ballore, të shkallëzuara e për hapje kanalesh unazore.- Gjysëmfabrikate të ndryshme për tornime ballore, të
shkallëzuara, zmusime, prerje dhe për hapje kanalesh unazore.- Pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, standarde
etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për tornime, të
shkallëzuara e për hapje kanalesh unazore.
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Shpimi në torno me punto”
Lëmia: MakineriProfili: Operator i prodhimitNiveli: IKlasa: 11
Numri i modulit 8Qëllimi i modulit
Një modul praktik dhe teorik që aftëson nxënësin për të kryer shpime dhe zgjerime vrimash në torno universale, me majë shpuese.
Kohëzgjatja e modulit
6 kredite (36 orë)
Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja
RM 1 Nxënësi kryen shpime vrimash me punto, në tornoPërmbajtja- Veçoritë e procesit të shpimit me punto, në torno- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit - Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës për
shpim- Përzgjedhja e puntos- Përzgjedhja e instrumenteve matëse për shpim- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese - Vendosja e mandrinos në bartësin e qendrës fundore- Vendosja dhe shtrëngimi i puntos në mandrino- Regjistrimi i largësisë së bartësit të qendrës fundore - Përcaktimi i regjimit të shpimit - Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Kryerja e shpimit të vrimës, me rrotullim me dorë të
volantit- Heqja e copës, e puntos dhe e mandrinos - Matja dhe kontrolli gjatë shpimit të vrimave
RM 2 Nxënësi kryen zgjerime vrimash me punto, në tornoPërmbajtja- Veçoritë e procesit të zgjerimit me punto, në torno- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit - Përzgjedhja e veglave të punës, e puntos dhe e
instrumenteve matëse- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese - Vendosja e mandrinos ne bartësin e qendrës fundore- Vendosja dhe shtrëngimi i puntos në mandrino- Regjistrimi i largësisë së bartësit të qendrës fundore - Përcaktimi i regjimit të përpunimit
- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e zgjerimit të vrimës, me rrotullim me dorë të
volantit- Heqja e copës, e puntos dhe e mandrinos - Matja dhe kontrolli gjatë zgjerimit të vrimave
RM 3 Nxënësi kryen shpime dhe zgjerime vrimash në tornoPërmbajtja- Veçoritë e procesit të shpimit dhe të zgjerimit të vrimave
me punto, në torno- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit - Përzgjedhja e veglave të punës, e puntos dhe e
instrumenteve matëse- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese - Vendosja e mandrinos në bartësin e qendrës fundore- Vendosja dhe shtrëngimi i puntos në mandrino- Regjistrimi i largësisë së bartësit të qendrës fundore - Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e shpimit dhe e zgjerimit të vrimës, me rrotullim
me dorë të volantit- Heqja e copës, e puntos dhe e mandrinos - Matja dhe kontrolli gjatë zgjerimit të vrimave
Procedurat e vlerësimit
Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- shpjegojë veçoritë e procesit të shpimit me punto, në
torno;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin për shpim;- përzgjedhë drejt veglat e punës, punton dhe
instumentet matëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese; - vendosë drejt mandrinon në bartësin e qendrës
fundore;- vendosë dhe të shtrëngoje siç duhet punton në
mandrino;- regjistrojë me saktësi largësinë e bartësit të qendrës
fundore; - përcaktojë drejt regjimin e shpimit; - rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- kryejë siç duhet shpimin e vrimës, me rrotullim me
dorë të volantit;- heqë siç duhet copën, punton dhe mandrinon; - masë dhe kontrollojë me saktësi gjatë shpimit të
vrimave;- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe të ruajtjes
së mjedisit;- mirëmbajë tornon, veglat dhe instrumentet.
RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:
- shpjegojë veçorite e procesit të zgjerimit të vrimave me punto, në torno;
- përzgjëdhë drejt veglat e punës, punton dhe intrumentet matëse;
- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën shtrënguese;
- vendosë drejt mandrinon në bartësin e qendrës fundore;
- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet punton në mandrino;
- regjistrojë me saktësi largësinë e bartësit të qendrës fundore;
- përcaktojë drejt regjimin e përpunimit; - rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- kryejë siç duhet zgjerimin e vrimës, me rrotullim me
dorë të volantit;- heqë siç duhet copën, punton dhe mandrinon; - masë dhe kontrollojë me saktësi gjatë zgjerimit të
vrimave;- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe të ruajtjes
së mjedisit;- mirëmbajë tornon, veglat dhe instrumentet.
RM 3 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- shpjegojë veçoritë e procesit të shpimit dhe të zgjerimit
të vrimave me punto, në torno;
- përzgjedhë drejt veglat e punës, punton dhe instumentet matëse;
- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën shtrënguese;
- vendosë drejt mandrinon në bartësin e qendrës fundore;
- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet punton në mandrino;
- regjistroje me saktësi largësinë e bartësit të qendrës fundore;
- përcaktojë drejt regjimin e përpunimit; - rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- kryejë siç duhet shpimin dhe zgjerimin e vrimës, me
rrotullim me dorë të volantit;- heqë siç duhet copën, punton dhe mandrinon; - matë dhe të kontrollojë me saktësi gjatë shpimit e
zgjerimit të vrimave;- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe të ruajtjes
së mjedisit;- mirëmbajë tornon, veglat dhe instrumentet.
Metodat e rekomanduara të të mësuarit
- Trajtimi i këtij moduli të bëhet kryesisht në punëtorine e makinave metalprerëse
- Gjatë trajtimit të çështjeve teorike, mësimdhënësi duhet të perdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proceseve të shpimit dhe të zgjerimit të vrimave, me punto në torno universale, si dhe të faktorëve që ndikojnë në to.
- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës, për shpime dhe zgjerime vrimash në torno universale, me punto.
- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe në diskutime në lidhje me çështjet e ndryshme të shpimeve dhe të zgjerimeve të vrimave në torno, me punto.
- Mësimdhënësi duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së makinës dhe të pajisjeve.
- Gjatë vlerësimit të nxënësit, duhet të synohet në kontrollin e demonstrimit praktik të njohurive dhe të koncepteve të fituara.
Baza materiale e domosdoshme
Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori makinash metalprerëse me torno universale- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për shpime dhe
zgjerime vrimash në torno, me punto.
- Gjysëmfabrikate dhe copa të parapërgatitura për shpime dhe zgjerime vrimash.
- Pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, mostra standarde etj., për shpimet dhe zgjerimet e vrimave.
- Vizatime dhe skica të detaleve tipike të shpuara.
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Punimi i filetove në torno”
Lëmi: MakineriProfili: Operator i prodhimitNiveli: IKlasa: 11
Numri i modulit 9Qëllimi i modulit
Një modul praktik që aftëson nxënësit për të punuar në torno fileto metrike të jashtme e të brendshme dhe për të hapur fileto të jashtme dhe të brendshme trapezoidale me torno.
Kohëzgjatja e modulit
10 kredite (60 orë)
Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja
RM 1 Nxënësi hap fileto të jashtme metrike më thikëPërmbajtja - Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit të filetuar- Përgatitja e skicës së detalit të filetuar (nëse kërkohet).- Përzgjedhja e veglave të punës- Përcaktimi i diametrit të shufrës për filetim (në tabela)- Përzgjedhja e thikës për filetim të jashtëm- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në kokën shtrënguese
dhe pajisje ndihmëse- Tornimi paraprak i shufrës në diametrin e duhur- Thyerja e teheve të shufrës (zmusimi)- Përzgjedhja e thikave dhe e mbajtëses përkatëse- Përzgjedhja e instrumenteve matëse për filetim të jashtëm- Kryerja e vajisjes për filetim- Punimi me dorë i filetos së jashtme, me disa kalime të
thikave përkatëse- Tornimi i kanalit unazor të mbarimit të filetos- Heqja e shufrës dhe e instrumenteve- Matja dhe kontrolli gjatë filetimit të jashtëm- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
filetimit të jashtëm me thikë
RM 2 Nxënësi hap fileto të brendshme metrike me thikëPërmbajtja - Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit të filetuar- Përgatitja e skicës së detalit të filetuar (nëse kërkohet)- Përzgjedhja e veglave të punës - Përcaktimi i diametrit të vrimës për filetim (në tabela)- Përzgjedhja e copës për filetim të brendshëm- Vendosja e shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
në pajisje ndihmëse- Shpimi paraprak (me tornim ose me turielë - burgji) i
copës në diametrin e duhur- Thyerja e teheve të vrimës (zmusimi)- Përzgjedhja e thikave filetuese dhe e mbajtëses përkatëse- Përzgjedhja e instrumenteve matëse për filetim të
brendshëm- Kryerja e vajisjes për filetim- Punimi me dorë i filetos së brendshme, me disa kalime me
thika filetuese përkatëse- Tornimi i kanalit unazor të mbarimit të filetos së
brendshme- Heqja e copës dhe e instrumenteve- Matja dhe kontrolli gjatë filetimit të brendshëm- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
filetimit të brendshëm me thikë filetuese, në torno
RM 3 Nxënësi hap fileto të jashtme me madravidë (filetëprerëse të jashtme), në tornoPërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit të filetuar- Përgatitja e skicës së detalit të filetuar (nëse kërkohet)- Përzgjedhja e veglave të punës- Përcaktimi i diametrit të shufrës për filetim (në tabela)- Përzgjedhja e shufrës për filetim të jashtëm- Vendosja dhe shtrëngimi i shufrës në kokën shtrënguese
dhe në pajisje ndihmëse- Tornimi paraprak i shufrës në diametrin e duhur- Thyerja e teheve të shufrës (zmusimi)- Përzgjedhja e madravidave dhe e mbajtëses përkatëse- Përzgjedhja e instrumenteve matëse për filetim të jashtëm- Kryerja e vajisjes për filetim- Punimi me dorë i filetos së jashtme, me disa kalime të
madravidave përkatëse- Tornimi i kanalit unazor të mbarimit të filetos- Heqja e shufrës dhe e instrumenteve- Matja dhe kontrolli gjatë filetimit të jashtëm- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
filetimit të jashtëm me madravidë, në torno.
RM 4 Nxënësi hap fileto të brendshme me turielë filetuese (mashkull), në tornoPërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit të filetuar- Përgatitja e skicës së detalit të filetuar (nëse kërkohet)- Përzgjedhja e veglave të punës- Përcaktimi i diametrit të vrimës për filetim (në tabela)
- Përzgjedhja e copës për filetim të brendshëm- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
në pajisje ndihmëse- Shpimi paraprak (me tornim ose me turielë) i copës në
diametrin e duhur- Thyerja e teheve të vrimës (zmusimi)- Përzgjedhja e turijelave filetuese dhe e mbajtëses
përkatëse- Përzgjedhja e instrumenteve matëse për filetim të
brendshëm me turielë filetuese- Kryerja e vajisjes për filetim- Punimi me dorë i filetos së brendshme, me disa kalime të
turijelave filetuese përkatëse- Tornimi i kanalit unazor të mbarimit të filetos së
brendshme- Heqja e copës dhe e instrumenteve- Matja dhe kontrolli gjatë filetimit të brendshëm- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
filetimit të brendshëm me turielë filetuese, në torno
RM 5 Nxënësi hap fileto të jashtme trapezore më thikë, në tornoPërmbajtja - Veçoritë dhe përdorimi i filetove trapezoidale të jashtme- Parametrat e instrumenteve prerëse për fileto të jashtme
trapezoidale- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit të filetuar- Përgatitja e skicës së detalit të filetuar (nëse kërkohet)- Përzgjedhja e veglave të punës- Përzgjedhja e thikave për filetim të filetove trapezoidale,
të jashtme- Përcaktimi i diametrit të shufrës për filetim (në tabela)- Përzgjedhja e shufrës për filetim trapezoidal të jashtëm- Vendosja dhe shtrëngimi i shufrës në kokën shtrënguese
dhe në pajisje ndihmëse- Përcaktimi i regjimeve të tornimit- Përshtatja e tornos për regjimet e duhura të punës- Përshtatja e sistemit ftohës- Vendosja dhe pozicionimi i instrumenteve prerëse- Tornimi paraprak i shufrës në diametrin e duhur- Tornimi automatik i filetos trapezoidale të jashtme (me
disa kalime)- Heqja e shufrës së filetuar dhe e instrumenteve prerëse- Matja dhe kontrolli gjatë filetimit trapezoidal, të jashtëm- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
filetimit trapezoidal të jashtëm, në torno.
RM 6 Nxënësi hap fileto të brendshme trapezore me thikë, në
tornoPërmbajtja - Veçoritë dhe përdorimi i filetove trapezoidale të
brendshme- Parametrat e instrumenteve prerëse për fileto të brendshme
trapezoidale- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit të filetuar- Përgatitja e skicës së detalit të filetuar (nëse kërkohet)- Përzgjedhja e veglave të punës- Përzgjedhja e thikave për filetim të filetove trapezoidale,
të brendshme- Përcaktimi i diametrit të vrimës për filetim (në tabela)- Përzgjedhja e copës për filetim trapezoidal të brendshëm- Vendosja e shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
në pajisje ndihmëse- Përcaktimi i regjimeve të tornimit- Përshtatja e tornos për regjimet e duhura të punës- Përshtatja e sistemit ftohës- Vendosja dhe pozicionimi i instrumenteve prerëse- Shpimi paraprak i copës në diametrin e duhur, me tornim
ose me turielë- Tornimi automatik i filetos trapezoidale të brendshme (me
disa kalime)- Heqja e copës së filetuar dhe e instrumenteve prerëse- Matja dhe kontrolli gjatë filetimit trapezoidal, të
brendshëm- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
filetimit trapezoidal të brendshëm, në torno
Procedurat e vlerësimit
Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit të filetuar;- përgatitë skicën e detalit të filetuar (nëse kërkohet);- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përcaktojë me saktësi diametrin e shufrës për filetim
(bazuar në tabelat përkatëse);- përzgjedhë shufrën përkatëse për filetim të jashtëm;- vendosë e të shtrëngojë siç duhet shufrën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- kryejë tornimin paraprak të shufrës në diametrin e
duhur;- kryejë thyerjen e teheve të shufrës (zmusimin);- përzgjedhë thikat e duhura dhe mbajtëset përkatëse;- përzgjedhë drejt instrumentet matëse për filetim të
jashtëm;- kryejë vajisjen e nevojshme për filetim;- kryejë punimin me dorë të filetos së jashtme, me disa
kalime të thikave përkatëse;- kryejë tornimin e kanalit unazor të mbarimit të filetos;- heqë shufrën e filetuar dhe instrumentet;- kryejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë filetimit të
jashtëm;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë filetimit të jashtëm me thikë.
RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit të filetuar;- përgatitë skicën e detalit të filetuar (nëse kërkohet);- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përcaktojë me saktësi diametrin e vrimës për filetim
(bazuar në tabelat përkatëse);- përzgjedhë copën e duhur për filetim të brendshëm;- vendosë e të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- kryejë shpimin paraprak të copës në diametrin e duhur
me thikë;- kryejë thyerjen e teheve të vrimës (zmusimin);- përzgjedhë thikat filetuese të duhura dhe mbajtëset
përkatëse;- përzgjedhë drejt instrumentet matëse për filetim të
brendshëm;- kryejë vajisjen e nevojshme për filetim;- kryejë punimin me dorë të filetos së brendshme, me
disa kalime të thikave filetuese përkatëse;- kryejë tornimin e kanalit unazor të mbarimit të filetos;- heqë copën e filetuar dhe instrumentet;- kryejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë filetimit të
brendshëm;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë filetimit të brendshëm me thikë.
RM 3 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- përshkruajë veçoritë dhe përdorimin e filetove të
jashtme;- tregojë parametrat e instrumenteve prerëse për fileto të
jashtme me madravidë, në torno;- analizojë skicën ose vizatimin e detalit të filetuar;- përgatitë skicën e detalit të filetuar (nëse kërkohet);- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përzgjedhë thikat e duhura për filetim të filetove, të
jashtme me madravidë, në torno;- përcaktojë diametrin e duhur të shufrës për filetim të
jashtëm me madravidë (bazuar në tabelat përkatëse);- përzgjedhë drejt shufrën për filetim të jashtëm me
madravidë, në torno;- vendosë e të shtrëngojë siç duhet shufrën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- përcaktojë drejt regjimet e tornimit për filetim të
jashtëm me madravidë, në torno;- përshtatë tornon për regjimet e duhura të punës;- përshtatë sistemin ftohës;- vendosë dhe të pozicionojë me saktësi instrumentet
prerëse;- kryejë tornimin paraprak të shufrës në diametrin e
duhur;- kryejë tornimin automatik të filetos së jashtme me
madravidë, në torno;- heqë shufrën e filetuar dhe instrumentet prerëse;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë filetimit të
jashtëm me madravidë, në torno;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit
RM 4 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- përshkruajë veçoritë dhe përdorimin e filetove të
brendshme;- tregojë parametrat e instrumenteve prerëse për fileto të
brendshme me turielë filetuese;- analizojë skicën ose vizatimin e detalit të filetuar;- përgatitë skicën e detalit të filetuar (nëse kërkohet);- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përzgjedhë thikat e duhura për filetim të filetove të
brendshme me turielë filetuese, në torno;- përcaktojë diametrin e duhur të shufrës për filetim të
brendshëm me turielë filetuese, (bazuar në tabelat përkatëse);
- përzgjedhë drejt shufrën për filetim të brendshëm me turielë filetuese, në torno;
- vendosë e të shtrëngojë siç duhet shufrën në kokën shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;
- përcaktojë drejt regjimet e tornimit për filetim të brendshëm me turielë filetuese;
- përshtatë tornon për regjimet e duhura të punës;- përshtatë sistemin ftohës;- vendosë dhe të pozicionojë me saktësi instrumentet
prerëse;- kryejë tornimin paraprak të shufrës në diametrin e
duhur;- kryejë tornimin automatik të filetos së brendshme (me
disa kalime);- heqë shufrën e filetuar dhe instrumentet prerëse;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë filetimit të
brendshëm me turielë filetuese;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë filetimit të brendshëm me turielë filetuese, në torno.
RM 5 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- përshkruajë veçoritë dhe përdorimin e filetove
trapezoidale të jashtme;- tregojë parametrat e instrumenteve prerëse për fileto të
jashtme trapezoidale;- analizojë skicën ose vizatimin e detalit të filetuar;- përgatitë skicën e detalit të filetuar (nëse kërkohet);- përzgjedhë drejt veglat e punës dhe thikat e duhura për
filetim të filetove trapezoidale, të jashtme;- përcaktojë diametrin e duhur të shufrës për filetim
trapezoidal të jashtëm (bazuar në tabelat përkatëse);- përzgjedhë drejt shufrën për filetim trapezoidal të
jashtëm;- vendosë e shtrëngojë siç duhet shufrën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- përcaktojë drejt regjimet e tornimit për filetim
trapezoidal të jashtëm;- përshtatë tornon për regjimet e duhura të punës;- përshtatë sistemin ftohës;- vendosë dhe të pozicionojë me saktësi instrumentet
prerëse;- kryejë tornimin paraprak të shufrës në diametrin e
duhur;- kryejë tornimin automatik të filetos trapezoidale të
jashtme (me disa kalime);- heqë shufrën e filetuar dhe instrumentet prerëse;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë filetimit
trapezoidal, të jashtëm;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë filetimit trapezoidal të jashtëm, në torno.
RM 6 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- përshkruajë veçoritë dhe përdorimin e filetove
trapezoidale të brendshme;- tregojë parametrat e instrumenteve prerëse për fileto të
brendshme trapezoidale;- analizojë skicën ose vizatimin e detalit të filetuar;- përgatitë skicën e detalit të filetuar (nëse kërkohet);- përzgjedhë drejt veglat e punës dhe thikat e duhura për
filetim të filetove trapezoidale;- përcaktojë diametrin e duhur të vrimës për filetim;
trapezoidal të brendshëm (bazuar në tabelat përkatëse);- përzgjedhë drejt copën për filetim trapezoidal të
brendshëm;- vendosë e të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- përcaktojë drejt regjimet e tornimit për filetim
trapezoidal të brendshëm;- përshtatë tornon për regjimet e duhura të punës- përshtatë sistemin ftohës;- vendosë dhe të pozicionojë me saktësi instrumentet
prerëse;- kryen shpim paraprak të vrimës në diametrin e duhur,
me tornim ose turielë;- kryejë tornimin automatik të filetos trapezoidale të
brendshme (me disa kalime);- heqë copën e filetuar dhe instrumentet prerëse;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë filetimit
trapezoidal, të brendshëm;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë filetimit trapezoidal të brendshëm, në torno.
Metodat e rekomanduara të të mësuarit
- Trajtimi i këtij moduli të bëhet kryesisht në punëtorinë e makinave metalprerëse.
- Gjatë trajtimit të çështjeve teorike, mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proceseve të hapjes së filetove të jashtme e të brendshme dhe të atyre trapezoidale, në torno universale.
- Nxënësit duhet te praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryerjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për hapje të filetove të jashtme e të brendshme me madravida e turielë filetuese, si dhe për hapjen e filetove trapezoidale, të jashtme e të brendshme, me torno universale.
- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe në diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të punimeve në torno, që ata kryejnë.
- Mësimdhënësi duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së makinës dhe të pajisjeve.
- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollin e demonstrimit praktik të njohurive dhe të aftësive te fituara nga ata.
Baza materiale e domosdoshme
Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori makinash metalprerëse me torno universale.- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për tornime të
filetove të jashtme e të brendshme me madravida e turielë filetuese, si dhe të filetove trapezoidale, të jashtme e të brendshme.
- Gjysëmfabrikate të ndryshme për tornime të filetove të jashtme e të brendshme me madravida e turielë filetuese, si dhe të filetove trapezoidale, të jashtme e të brendshme.
- Pankarta, makete, udhezues, katalogë, rregullore, standarde etj.
- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për tornime të filetove të jashtme dhe të brendshme.
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Tornimi i sipërfaqeve konike”
Lëmia: MakineriProfili: Operator i prodhimitNiveli: IKlasa: 11
Numri i modulit 10Qëllimi i modulit
Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer tornime të sipërfaqeve konike, të jashtme e të brendshme dhe të cilësisë N7.
Kohëzgjatja e modulit
9 kredite (54 orë)
Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja
RM 1 Nxënësi kryen tornime të sipërfaqeve konike të jashtmePërmbajtja- Veçoritë e punimit në torno të sipërfaqeve konike- Këndi i konit, si realizohet ai- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit, si dhe përgatitja
e skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për tornim
të sipërfaqeve konike të jashtme- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
në pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Rregullimi i këndit të mbajtëses së thikës- Pozicionimi i thikës kundrejt copës- Kryerja e tornimit (manual) të sipërfaqeve konike të
jashtme- Heqja e copës dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit të sipërfaqeve konike të
jashtme- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
tornimit të sipërfaqeve konike të jashtme
RM 2 Nxënësi kryen tornime të sipërfaqeve konike të brendshmePërmbajtja- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit si dhe përgatitja e
skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës
- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për tornim
të sipërfaqeve konike të brendshme - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
në pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Rregullimi i këndit të mbajtëses së thikës- Pozicionimi i thikës kundrejt copës- Kryerja e tornimit (manual) të sipërfaqeve konike të
brendshme- Heqja e copës dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit të sipërfaqeve konike të
brendshme- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
tornimit të sipërfaqeve konike të brendshme
RM 3 Nxënësi kryen tornime të sipërfaqeve konike të jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7Përmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit, si dhe përgatitja
e skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për tornim
të sipërfaqeve konike të jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7
- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse
- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Rregullimi i këndit të mbajtëses së thikës- Pozicionimi i thikës kundrejt copës- Kryerja e tornimit (manual) të sipërfaqeve konike të
jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7- Heqja e copës dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit të sipërfaqeve konike të
jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
tornimit të sipërfaqeve konike të jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7.
Procedurat e Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e
vlerësimit kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë- kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- përshkruajë veçoritë e punimit në torno të sipërfaqeve
konike;- tregojë ç’është këndi i konit dhe si realizohet ai;- analizojë skicën ose vizatimin e detalit që do të
përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve të sipërfaqeve konike të
jashtme;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për tornim të sipërfaqeve konike të jashtme;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
tornim të sipërfaqeve konike të jashtme;- vendosë dhe të të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet thikën në
mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit në torno të
sipërfaqeve konike të jashtme;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- rregullojë këndin e duhur të mbajtëses së thikës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornimin (manual) të sipërfaqeve konike të
jashtme;- kryejë heqjen e copës dhe të thikës;- bejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit të
sipërfaqeve konike të jashtme;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë tornimit të sipërfaqeve konike të jashtme.
RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:
- analizojë skicën ose vizatimin e detalit që do të përgatitet;
- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve të sipërfaqeve konike të
brendshme;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për tornim të sipërfaqeve konike të brendshme;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
tornim të sipërfaqeve konike të brendshme;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet thikën në
mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit në torno të
sipërfaqeve konike të brendshme;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- rregullojë këndin e duhur të mbajtëses së thikë;.- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornimin (manual) të sipërfaqeve konike të
brendshme;- kryejë heqjen e copës dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit të
sipërfaqeve konike të brendshme;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë tornimit të sipërfaqeve konike të brendshme.
RM 3 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit që do të
përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve të sipërfaqeve konike të
jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për tornim të sipërfaqeve konike të jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7;
- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për tornim të sipërfaqeve konike të jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7;
- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;
- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet thikën në mbajtëse;
- përcaktojë regjimin e përpunimit në torno të
sipërfaqeve konike të jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7;
- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- rregullojë këndin e duhur të mbajtëses së thikës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornimin (manual) të sipërfaqeve konike të
jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7;- kryejë heqjen e copës dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit të
sipërfaqeve konike të jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7;
- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë tornimit të sipërfaqeve konike të jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7.
Metodat e rekomanduara të të mësuarit
- Trajtimi i këtij moduli të bëhet kryesisht në punëtorinë e makinave metalprerëse.
- Gjatë trajtimit të çështjeve teorike, mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proceseve të tornimit të sipërfaqeve konike me torno universale.
- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për tornime të sipërfaqeve konike të brendshme e të jashtme dhe të cilësisë N7, me torno universale.
- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të tornimeve që ata kryejnë.
- Mësimdhënësi duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së makinës e pajisjeve.
- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollin e demonstrimit praktik të njohurive dhe të aftësive të fituara nga ata.
Baza materiale e domosdoshme
Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori makinash metalprerëse me torno universale.- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për tornime të
sipërfaqeve konike, të jashtme dhe të brendshme.- Gjysëmfabrikate të ndryshme për tornime të sipërfaqeve
konike, të jashtme dhe të brendshme.- Pankarta, makete, udhezues, katalogë, rregullore, standarde
etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për tornime të
sipërfaqeve konike të jashtme dhe të brendshme.
- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për tornime të sipërfaqeve konike të jashtme dhe të brendshme me cilësi N7
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Frezimi i sipërfaqeve të rrafshëta”
Lëmi: MakineriProfili: Operator i prodhimitNiveli: IKlasa: 11
Numri i modulit 11Qëllimi i modulit
Një modul praktik që aftëson nxënësit për të frezuar me makinë frezuese universale, sipërfaqe të rrafshëta horizontale, vertikale dhe të pjerrëta.
Kohëzgjatja e modulit
12 kredite (72 orë)
Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja
RM 1 Nxënësi kryen frezime të sipërfaqeve të rrafshëta horizontalePërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përgatitja e skicës së detalit që do të punohet me frezim
(nëse kërkohet)- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës për
frezim të rrafshët, horizontal- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për frezim
të sipërfaqeve të rrafshëta, horizontale- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në
tavolinën e makinës frezuese- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues në
mbajtëse dhe në boshtin punues- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e frezimit të sipërfaqes së rrafshët horizontale- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve
ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë frezimit të sipërfaqeve të
rrafshëta, horizontale- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
frezimit të sipërfaqeve të rrafshëta, horizontale.
RM 2 Nxënësi kryen frezime të sipërfaqeve të rrafshëta vertikalePërmbajtja
- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përgatitja e skicës së detalit që do të punohet me frezim
(nëse kërkohet)- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës për
frezim të rrafshët, vertikal- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për frezim
të sipërfaqeve të rrafshëta vertikale- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në
tavolinën e makinës frezuese- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues në
mbajtëse dhe në boshtin punues- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e frezimit të sipërfaqes së rrafshët vertikale- Heqja e copës, instrumentit frezues dhe e pajisjeve
ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë frezimit të sipërfaqeve të
rrafshëta, vertikale- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
frezimit të sipërfaqeve të rrafshëta, vertikale.
RM 3 Nxënësi kryen frezime të sipërfaqeve të rrafshëta, të pjerrëtaPërmbajtja - Analiza e skicës ose vizatimit të detalit- Përgatitja e skicës së detalit që do të punohet me frezim
(nëse kërkohet);- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglave të punës për
frezim të rrafshët, të pjerrët;- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për frezim
të sipërfaqeve të rrafshëta të pjerrëta;- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse;- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në
tavolinën e makinës frezuese;- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese;- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues në
mbajtëse dhe në boshtin punues;- Përcaktimi i regjimit të përpunimit;- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar;- Rregullimi i sistemit ftohës;- Pozicionimi i kokës së frezës në këndin përkatës të
pjerrësisë;- Kryerja e frezimit të sipërfaqes së rrafshët;- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve
ndihmëse;
- Matja dhe kontrolli gjatë frezimit të sipërfaqeve të rrafshëta, të pjerrëta;
- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë frezimit të sipërfaqeve të rrafshëta, të pjerrëta.
Procedurat e vlerësimit
Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit;- përgatitë skicën e detalit që do të punohet me frezim
(nëse kërkohet);- përzgjedhë gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës të
duhura për frezim të rrafshët, horizontal;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
frezim të sipërfaqeve të rrafshëta, horizontale;- përzgjedhë drejt pajisjet ndihmëse;- vendosë e të shtrëngojë siç duhet pajisjen shtrënguese
në tavolinën e makinës frezuese; - vendosë e të shtrëngojë siç duhet copën në pajisjen
shtrënguese;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet instrumentin
frezues në mbajtëse dhe në boshtin punues;- përcaktojë regjimin e duhur të përpunimit për frezim;- rregullojë makinën frezuese sipas regjimit te
përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- kryejë frezimin e sipërfaqes së rrafshët horizontale;- heqë copën, instrumentin frezues dhe pajisjet
ndihmëse;- bejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë frezimit të
sipërfaqeve të rrafshëta, horizontale;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë frezimit të sipërfaqeve të rrafshëta, horizontale
RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:
- analizojë skicën ose vizatimin e detalit;- përgatitë skicën e detalit që do të punohet me frezim
(nëse kërkohet);- përzgjedhë gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës për
frezim të rrafshët vertikal;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
frezim të sipërfaqeve të rrafshëta vertikale;- përzgjedhë drejt pajisjet ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet pajisjen
shtrënguese në tavolinën e makinës frezuese;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në pajisjen
shtrënguese;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet instrumentin
frezues në mbajtëse dhe në boshtin punues;- përcaktojë regjimin e duhur të përpunimit;- rregullojë makinën frezuese sipas regjimit të
përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- kryejë frezimin e sipërfaqes së rrafshët vertikale;- heqë copën, instrumentin frezues dhe pajisjet
ndihmëse;- bejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë frezimit të
sipërfaqeve të rrafshëta, vertikale;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë frezimit të sipërfaqeve të rrafshëta, vertikale.
RM 3 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit;- përgatitë skicën e detalit që do të punohet me frezim
(nëse kërkohet);- përzgjedhë gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës për
frezim të rrafshët, të pjerrët;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
frezim të sipërfaqeve të rrafshëta, të pjerrëta;- përzgjedhë drejt pajisjet ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet pajisjen
shtrënguese në tavolinën e makinës frezuese;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në pajisjen
shtrënguese;- vendosë dhe shtrëngoje siç duhet instrumentin frezues
në mbajtëse dhe në boshtin punues;- përcaktojë regjimin e duhur të përpunimit;- rregullojë makinën frezuese sipas regjimit të
përcaktuar;
- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi kokën e frezës në këndin
përkatës të pjerrësisë;- kryejë frezimin e sipërfaqes së rrafshët, të pjerrët;- heqë copën, instrumentin frezues dhe pajisjet
ndihmëse;- bejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë frezimit të
sipërfaqeve të rrafshëta, të pjerrëta;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë frezimit të sipërfaqeve të rrafshëta, të pjerrëta.
Metodat e rekomanduara të të mësuarit
- Trajtimi i këtij moduli të bëhet kryesisht në punëtorinë e makinave metalprerëse
- Gjatë trajtimit të çeshtjeve teorike, mësimdhënësi duhet të përdorë sa me shume te jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proceseve të frezimit të sipërfaqeve të rrafshëta, horizontale, vertikale dhe të pjerrëta, me makinë frezuese universale, dhe të faktorëve që ndikojnë në to.
- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës, për frezime të sipërfaqeve të rrafshëta horizontale, vertikale dhe të pjerrëta.
- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe në diskutime në lidhje me çështjet e ndryshme të frezimit të sipërfaqeve të rrafshëta horizontale, vertikale dhe të pjerrëta.
- Mësimdhënëse duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së makinës dhe të pajisjeve.
- Gjatë vlerësimit te nxënësit, duhet të synohet në kontrollimin e demonstrimit praktik të njohurive dhe të koncepteve të fituara.
Baza materiale e domosdoshme
Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori makinash metalprerëse me freza universale.- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për frezim të
sipërfaqeve të rrafshëta horizontale, vertikale dhe të pjerrëta.- Gjysëmfabrikate të ndryshme për frezime të sipërfaqeve të
rrafshëta horizontale, vertikale dhe të pjerrëta.- Pankarta, makete, udhezues, katalogë, rregullore, standarde
etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për frezime të
sipërfaqeve teë rrafshëta horizontale, vertikale dhe të pjerrëta.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për frezime të
sipërfaqeve teë rrafshëta horizontale, vertikale dhe të pjerrëta, me cilesi N7.
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Frezimi i kanaleve të drejtë dhe të profiluar”
Lëmia: MakineriProfili: Operator i prodhimitNiveli: IKlasa: 11
Numri i modulit 12Qëllimi i modulit
Një modul praktik dhe teorik që aftëson nxënësit për të kryer frezime dhe hapje kanalesh të drejta, të profiluara dhe të jashtme në boshte, me përdorim të makinës frezuese universale.
Kohëzgjatja e modulit
13 kredite (78 orë)
Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja
RM 1 Nxënësi kryen frezime të kanaleve të drejtaPërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për frezim
të kanaleve të drejta- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në
tavolinën e makinës frezuese - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues në
mbajtëse dhe në boshtin punues- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të kanalit- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e frezimit të kanalit të drejtë, me komandim
manual dhe me komandim automatik- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve
ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë frezimit të kanalevet të drejta.- Rregullat e sigurisë në punë dhe të ruajtjes së mjedisit.
RM 2 Nxënësi kryen frezime të kanaleve profilore “T” Përmbajtja - Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në
tavolinën e makinës frezuese - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues në
mbajtëse dhe në boshtin punues- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të kanalit- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e frezimit të kanaleve profilore “T“, me
komandim manual dhe me komandim automatik- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve
ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë frezimit të kanaleve profilore“T“- Rregullat e sigurisë në punë dhe të ruajtjes së mjedisit.
RM 3 Nxënësi kryen frezime të kanaleve profilore “bishtdallendysheje” Përmbajtja- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për frezim
të kanaleve profilore “bishtdallëndyshe”- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në
tavolinën e makinës frezuese - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues në
mbajtëse dhe në boshtin punues- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të kanaleve profilore.- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e frezimit të kanalit profilor “bishtdallëndyshe”
me komandim manual dhe me komandim utomatik- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve
ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë frezimit të kanaleve profilore
“bishtdallëndyshe“.- Rregullat e sigurisë në punë dhe të ruajtjes së mjedisit.
RM 4 Nxënësi kryen frezime të kanaleve të jashtme në boshtePërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për frezim
të kanaleve të jashtme në boshte- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në
tavolinën e makinës frezuese - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues në
mbajtëse dhe në boshtin punues- Percaktimi i regjimit të përpunimit të kanalit- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar
- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e frezimit të kanalit të jashtëm në boshte, me
komandim manual dhe me komandim automatik- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve
ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë frezimit të kanaleve të jashtme në
boshte.- Rregullat e sigurisë në punë dhe të ruajtjes së mjedisit.
Procedurat e vlerësimit
Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose e vizatimin e detalit- bëjë përzgjedhjen e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të
punës të duhura- bëjë përzgjedhjen e instrumenteve prerëse dhe matëse
për frezim të kanaleve të drejta- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e pajisjes shtrënguese
në tavolinën e makinës frezuese - bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e copës në pajisjen
shtrënguese- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e instrumentit frezues
në mbajtëse dhe në boshtin punues- bëjë përcaktimin e regjimit të përpunimit të kanalit- bëjë rregullimin e makinës frezuese sipas regjimit të
përcaktuar- bëjë rregullimin e sistemit ftohës- kryejë frezimin e kanalit të drejtë, me komandim
manual dhe me komandim automatik- bëjë heqjen e copës, instrumentit frezues dhe pajisjeve
ndihmëse- bëjë matjen dhe kontrollin e saktë gjatë frezimit të
kanalevet të drejta.- zbatojë rregullat e sigurisë në punë dhe të ruajtjes së
mjedisit.
RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:
- bëjë analizën e skicës ose e vizatimit të detalit- bëjë përzgjedhjen e gjysëmfabrikatit dhe veglave të
punës- bëjë përzgjedhjen e instrumenteve prerëse dhe matëse- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e pajisjes shtrënguese
në tavolinën e makinës frezuese - bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e copës në pajisjen
shtrënguese- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e instrumentit frezues
në mbajtëse dhe në boshtin punues- përcaktojë regjimin e përpunimit të kanalit- bëjë rregullimin e makinës frezuese sipas regjimit të
përcaktuar- bëjë rregullimin e sistemit ftohës- kryejë frezimin e kanaleve profilore “T“, me
komandim manual dhe me komandim automatik- bëjë heqjen e copës, e instrumentit frezues dhe e
pajisjeve ndihmëse- kruejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë frezimit të
kanaleve profilore“T“- zbatojë rregullat e sigurisë në punë dhe të ruajtjes së
mjedisit
RM 3 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit- bëjë përzgjedhjen e gjysëmfabrikatit dhe veglave të
punës- bëjë përzgjedhjen e instrumenteve prerëse dhe matëse
për frezim të kanaleve profilore “bishtdallëndyshe”- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e pajisjes shtrënguese
në tavolinën e makinës frezuese - bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e copës në pajisjen
shtrënguese- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e instrumentit frezues
në mbajtëse dhe në boshtin punues- përcaktojë regjimin e përpunimit të kanaleve profilore.- bëjë rregullimin e makinës frezuese sipas regjimit të
përcaktuar- bëjë rregullimin e sistemit ftohës- kryejë frezimin e kanalit profilor “bishtdallëndyshe”
me komandim manual dhe me komandim utomatik- bëjë heqjen e copës, instrumentit frezues dhe pajisjeve
ndihmëse- kryejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë frezimit të
kanaleve profilore “bishtdallëndyshe“.
- zbatojë rregullat e sigurisë në punë dhe të ruajtjes së mjedisit
RM 4 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit- bëjë përzgjedhjen e gjysëmfabrikatit dhe veglave të
punës- bëjë përzgjedhjen e instrumenteve prerëse dhe matëse
për frezim të kanaleve të jashtme në boshte- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e pajisjes shtrënguese
në tavolinën e makinës frezuese - bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e copës në pajisjen
shtrënguese- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e instrumentit frezues
në mbajtëse dhe në boshtin punues- përcaktojë regjimin e përpunimit të kanaleve të
jashtme në boshte.- bëjë rregullimin e makinës frezuese sipas regjimit të
përcaktuar- bëjë rregullimin e sistemit ftohës- kryejë frezimin e kanalit të jashtëm në boshte, me
komandim manual dhe me komandim automatik- bëjë heqjen e copës, instrumentit frezues dhe pajisjeve
ndihmëse- kryejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë frezimit të
kanaleve të jashtme në boshte.- zbatojë rregullat e sigurisë në punë dhe të ruajtjes së
mjedisit
Metodat e rekomanduara të të mësuarit
- Trajtimi i këtij moduli të bëhet kryesisht në punëtorinë e makinave metalprerëse
- Gjatë trajtimit të çeshtjeve teorike, mësimdhënësi i pjesës praktike duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrime konkrete të proceseve të frezimit të kanaleve (të drejta dhe të profiluara), me makinë frezuese universale, dhe të faktoreve që ndikojnë në to.
- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës, për frezime të kanaleve të drejta dhe të profiluara.
- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe diskutime në lidhje me çështjet e ndryshme të frezimit të kanaleve të drejta dhe të profiluara.
Baza materiale e domosdoshme
Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe
materialet e mëposhtme:- Klasë për mësim teorik- Punëtori makinash metalprerëse me freza universale- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për frezim të
kanaleve të drejta dhe të profiluara.- Gjysëmfabrikate të ndryshme për frezime të kanaleve të drejta
dhe kanaleve të profiluara.- Pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, standarde
etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për frezime të kanaleve
të drejta dhe të profiluara.- Vizatime të detaleve (boshteve dhe akseve) tipike për frezime
të kanaleve të drejta(të jashtme) dhe cilësi N7
Klasa 12
Programet e lëndëve profesionaleProgrami i lëndës
“Teknikat e përpunimit te metaleve”
Lëmia: MakineriProfili: Operator i prodhimitShkalla: IKlasa: 11
I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11-të nxënësi duhet:- të pershkruaj teknologjine e punimit te dhembzoreve- të interpretoje metodat e punimit te dhembzoreve- të pershkruaj parimet e punimit te dhembzoreve cilindrik me frezim- të pershkruaj parimet e punimit te dhembzoreve cilindrik me zdrukthim- të pershkruaj parimet e punimit te dhembzoreve konik me frezim dhe zdrukthim- të pershkruaj parimet e punimit te dhembzoreve kermillor me frezim- të pershkruaj parimet e punimit te dhembzoreve me tejzgjatje- të pershkruaj parimet e perpunimit perfundimtar te dhembzoreve
II. Fondi i orëve të lëndës35 javë x 1 orë/javë = 32 orë
III. Programi i hollësishëm i lëndës
Kapitulli1: Teknologjia e punimit të dhëmbzorëve 6 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:- të tregojë njuhori te pergjithshme per qiftet e dhembzuara- të pershkruaj materialet dhe format konstruktive te dhembzoreve- të pershkruaj makinat dhe pajisjet speciale per punimin e dhembezoreve- te interpretoj parimin e punes te aparatit ndares (univerzal dhe diferencial)- te tregoj veglat prerese qe perdoren per punimin e dhembzoreve (thikat profilore, frezi modular
dhe retifikuesit profilor)- te tregoj metodat e punimit te dhembzoreve
b) Temat e kapitullit - Njohuri te pergjithshme per qiftet e dhembzuara- Materialet dhe format konstruktive- Makinat dhe pajisjet speciale per punimin e dhembezoreve
- Aparati ndares (univerzal dhe diferencial)- Veglat prerese (thikat profilore, frezi modular dhe retifikuesit profilor)- Metodat e punimit te dhembzoreve
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të angazhojë nxënësit në analizimin e teknologjise se punimit te dhembzoreve- të ilustroje çështjet mësimore duke përdorur skema e pankarta përkatëse të makinave dhe
veglave per teknologjine e punimit te dhembzoreve- të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve- të motivojë nxënësit duke përdorur skema
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- klasë për mësim teorik- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- flip-charti
Kapitulli 2: Punimi i dhembzoreve cilindrik me frezim 5 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:- të pershkruaj punimin e dhemzoreve cilindrik me dhembe te drejt- të pershkruaj punimin e dhemzoreve cilindrik me dhembe te pjerrete- të pershkruaj punimin e dhembzoreve sipas metodes me prerje te vecant- të pershkruaj punimin e dhembzoreve sipas metodes me rrokullisje relative
b) Temat e kapitullit- Punimi i dhemzoreve cilindrik me dhembe te drejt- Punimi i dhemzoreve cilindrik me dhembe te pjerret- Punimi i dhembzoreve sipas metodes me prerje te vecantë- Punimi i dhembzoreve sipas metodes me rrokullisje relative
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të: - të angazhojë nxënësit në analizimin e teknologjise se punimit te dhembzoreve cilindrik me
frezim- të ilustroje çështjet mësimore duke përdorur skema e pankarta përkatëse të makinave dhe
veglave per punimin e dhembzoreve cilindrik me frezim- të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve- të motivojë nxënësit duke përdorur skema
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për mësim teorik- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- flip-charti;
Kapitulli 3: Punimi i dhembzoreve cilindrik me zdrugim 5 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:- të përshkruaj punimin e dhemzoreve cilindrik me dhembe te drejt me zdrukthim- të përshkruaj punimin e dhemzoreve cilindrik me dhembe te pjerrete me zdrukthim- të përshkruaj punimin e dhembzoreve sipas metodes me prerje te vecant- të përshkruaj punimin e dhembzoreve sipas metodes me rrokullisje relative
b) Temat e kapitullit - Punimi i dhemzoreve cilindrik me dhembe te drejt me zdrukthim- Punimi i dhemzoreve cilindrik me dhembe te pjerrete me zdrukthim- Punimi i dhembzoreve sipas metodes me prerje te vecant- Punimi i dhembzoreve sipas metodes me rrokullisje relative
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të angazhojë nxënësit në analizimin e teknologjise se punimit te dhembzoreve cilindrik me
zdrugim- të ilustrojë shpjegimin e punimit te dhembzoreve me zdrugim sipas metodave te cekura, me
skema, makete dhe elemente konkrete.- të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve dhe punës në grupe;- të motivojë nxënësit duke përdorur skema;
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- klasë për mësim teorik- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- projektori me transparent;- flip-charti;
Kapitulli 4: Punimi i dhëmbëzorëve konik 5 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:- të përshkruaj punimin e dhembëzoreve konik me frezim- të përshkruaj punimin e dhembëzoreve konik me zdrukthim- të përshkruaj punimin e dhembëzoreve sipas metodes dhemb per dhemb- të përshkruaj punimin e dhembëzoreve sipas metodes me rrokullisje relative
b) Temat e kapitullit - Punimi i dhembëzoreve konik me frezim- Punimi i dhembëzoreve konik me zdrukthim- Punimi i dhembëzoreve sipas metodes me prerje te vecant (dhemb per dhemb)- Punimi i dhembëzoreve sipas metodes me rrokullisje relative
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të angazhojë nxënësit në analizimin e teknologjise se punimit te dhembëzoreve konik- të ilustrojë shpjegimin e punimit te dhembëzoreve konik sipas metodave te cekura, me skema,
makete dhe elemente konkrete.- të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve dhe punës në grupe;- të motivojë nxënësit duke përdorur skema;
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- klasë për mësim teorik- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- projektori me transparent;- flip-charti;
Kapitulli 5: Punimi i dhembëzoreve kërmillor 5 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:- të pershkruaj punimin e dhembëzoreve kermillor me frezim- të pershkruaj punimin e dhembëzoreve kermillor sipas metodes dhemb per dhemb- të pershkruaj punimin e dhembëzoreve sipas metodes me rrokullisje relative
b) Temat e kapitullit - Punimi i dhembëzoreve kermillor me frezim- Punimi i dhembëzoreve kermillor sipas metodes me prerje dhemb per dhemb- Punimi i dhembëzoreve sipas metodes me rrokullisje relative
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të angazhojë nxënësit në analizimin e teknologjise se punimit te dhembzoreve kermillor- të ilustrojë shpjegimin e punimit te dhembzoreve kermillor sipas metodave te cekura, me skema,
makete dhe elemente konkrete.- të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve dhe punës në grupe;- të motivojë nxënësit duke përdorur skema;
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- klasë për mësim teorik- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- projektori me transparent- flip-charti;
Kapitulli 6: Punimi i dhembëzoreve me përshkim (kalibrim 4 orë
a) Qëllimet e kapitullit
Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:- të pershkruaj punimin e dhembëzoreve cilindrik me dhembe te drejt me pershkim- të pershkruaj punimin e dhembëzoreve konik me dhemb te drejte me pershkim
b) Temat e kapitullit - Punimi i dhembëzoreve cilindrik me dhembe te drejt me pershkim- Punimi i dhembëzoreve konik me dhemb te drejte me pershkim
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të angazhojë nxënësit në analizimin e teknologjise se punimit te dhembëzoreve cilindrik dhe
konik me pershkim- të ilustrojë shpjegimin e punimit te dhembëzoreve sipas metodave te cekura, me skema, makete
dhe elemente konkrete.- të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve dhe punës në grupe;- të motivojë nxënësit duke përdorur skema;
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- klasë për mësim teorik- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- projektori me transparent;- flip-charti;
Kapitulli 7: Perpunimi perfundimtar i dhembëzorëve 5 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:- te pershkruaj perpunimi i dhembëzoreve me retifikim- te pershkruaj perpunimin e dhembëzoreve polirim- te pershkruaj perpunimin e dhembëzoreve me rrumcallje
b) Temat e kapitullit - Perpunimi i dhembëzoreve me retifikim- Perpunimi i dhembëzoreve polirim- Perpunimi i dhembëzoreve me rrumcallje
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të angazhojë nxënësit në analizimin e teknologjise se punimit perfundimtar te dhembëzoreve me
retifikim, polirim dhe rrumcallje- të ilustrojë shpjegimin e punimit te dhembzoreve sipas metodave te cekura, me skema, makete
dhe elemente konkrete.- të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve dhe punës në grupe;- të motivojë nxënësit duke përdorur skema;
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:
- klasë për mësim teorik- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- projektori me transparent;- flip-charti;
Programi i lëndës
"Ecuritë teknologjike"
Lëmia: MakineriProfili: Operator i prodhimitNiveli: IIKlasa: 12
I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të trajtimit të lëndës "Ecuritë teknologjike"në klasën e 12-të, nxënësi do:- të përshkruaj strukturën e sistemit prodhues dhe bazat e projektimit të ecurive teknologjike të
përpunimit me prerje- të përshkruaj parimet e përgjithshme për projektimin e ecurive teknologjike.- të përshkruaj dhe zbatojë ecuritë teknologjike për detaje karakteristike.të thjeshta- të përshkruaj dhe zbatojë procedurën e projektimit të procesit të montimit- të përshkruaj dhe zbatojë procedurën e projektimit të procesit të përpunimit në mmp me DN- të bartë programin në njësinë punuese (me dorë ose automatikisht).
II. Fondi i orëve të lëndës35 javë x 2 orë/javë = 70 orë
III. Programi i hollësishëm i lëndës
Kapitulli 1: Bazat e projektimit të ecurive teknologjike të përpunimit 10 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të përshkruaj strukturën e sistemit prodhues dhe bazat e projektimit të ecurive teknologjike të
përpunimit - të përshkruaj mënyrën e bazimit dhe përzgjedhjes së bazave teknologjike - të shpjegojë konceptet shtesë e përpunimit dhe gabimet e bazimit
b) Temat e kapitullit- Proceset në industrinë metalpërpunuese- Skema e strukturës së sistemit perpunues.- Llojet dhe karakteristikat e prodhimtarisë- Llojet dhe zgjedhja e copës përgaditore- Shtesat e përpunimit
- Bazat dhe mënyrat e bazimit- Zgjedhja e bazave teknologjike dhe gabimet e bazimit- Saktësia e përpunimit
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- të ilustrojë shpjegimin e bazave te projektimit të ecurive teknologjike të përpunimit me skema,
vizatime dhe elemente konkrete.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, vizatime, detaje,pjesë makinerike
Kapitulli 2: Parimet e përgjithshme për projektimin e ecurisë teknologjike 8 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të përshkruaj parimet e përzgjedhjes të pajisjeve shtërnguese,instrumenteve prerës,dhe
instrumenteve matëse kontrolluese - të përshkruaj mënyrën e përcaktimit të regjimit dhe të kohës së përpunimit - të përshkruaj mënyrën e punimit të dokumentacionit teknologjik , punues
b) Temat e kapitullit- Zgjedhja e pajisjeve shtërnguese, instrumenteve prerës dhe atyre për matje. e kontrollë- Zgjedhja e elementeve për regjim të prerjes.- Përcaktimi i kohës së përpunimit.- Punimi i dokumentacionit teknologjik- Përgaditja e të dhënave për modifikimin e pajisjeve për shtërngim të copës punuese- Përcjellja dhe perfeksionimi i ecurisë teknologjike.- Dokumentacioni punues.
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të ilustrojë shpjegimin e parimeve të pëqrgjithshme për projektimin e ecurisë teknologjike me
skema, vizatime dhe elemente konkrete.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, vizatime, detaje
Kapitulli 3: Ecuritë teknologjike të punimit të detajeve karakteristike 18 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të përshkruaj dhe zbatojë ecuritë teknologjike për perpunimin e detajeve karakteristike.- të përshkruaj dhe zbatojë ecuritë teknologjike për përpunimin e boshteve,pjesëve nga materiali
shufror në torno, bokolave, levave, shtëpizave dhe përpunime komplekse (përpunimi i dhëmbëzorëve)
b) Temat e kapitullit- Llojet e teknologjive të përpunimit- Përpunimi i boshteve- Përpunimi i pjesëve nga materiali shufror në torno- Përpunimi i bokolave- Përpunimi i levave- Përpunimi i shtëpizave- Përpunimi kompleks- Përpunimi i dhëmbëzorëve
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi :- të ilustrojë shpjegimin e ecurisë teknologjike për detaje karakteristike.me skema, vizatime dhe
elemente konkrete.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Vizatime, dokumentacion tekniko-teknologjik për mmp
Kapitulli 4: Teknologjia grupore dhe tipike 10 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të përshkruaj konceptin teknologji grupore- të përshkruaj konceptin teknologji tipike - të përshkruaj dhe zbatojë ecuritë teknologjike për përpunimin e bashksive komplekse b) Temat e kapitullit- Llojet e teknologjive grupore- Llojet e teknologjive tipike- Klasifikimi i elementeve të prodhimit- Llojet e grupimeve- Ecuria teknologjike për pjesë-bashksi komplekse- Projektimi i listave operacionale
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi :- të ilustrojë shpjegimin e ecurisë teknologjike grupore dhe tipike me skema, vizatime dhe
elemente konkrete.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Vizatime, dokumentacion tekniko-teknologjik për mmp
Kapitulli 5: Projektimi i procesit te montimit 8 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të përshkruaj procesin e montimit
- të përshkruaj dhe zbatojë ecuritë teknologjike te montimit- të përshkruaj zingjirët përmasor të montimit,perzgjedhjen e modelit organizativ të montimit- të përshkruaj përcaktimi e renditjes së operacioneve të montimit,zgjedhjen e veglave dhe
pajisjeve për montim- të përshkruaj menyren e kontrollit, rregullimit dhe egzaminimit te prodhimit
b) Temat e kapitullit- Konceptet themelore dhe definicionet për montimin- Procesi i montimit - Ecuria teknologjike e montimit- Zingjirët përmasor të montimit- Zgjedhja e modelit organizativ të montimit- Përcaktimi i renditjes së operacioneve të montimit- Zgjedhja e veglave dhe pajisjeve për montim- Kontrolli, rregullimi dhe egzaminimi i prodhimit
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi :- të ilustrojë shpjegimin e projektimit te procesit te montimit .me skema, vizatime dhe elemente
konkrete.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Vizatime, dokumentacion tekniko-teknologjik për punimin në mmp
Kapitulli 6: Përgaditja e ecurive teknologjike për përpunim në mmp me DN 16 orë
a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të përshkruaj konceptin e perpunimit ne mmp me DN - të përshkruaj mënyrën e përzgjedhjes se pjesëve për përpunim,analizën e arsyes
teknologjike,përshtatjën teknologjike të vizatimit- të përshkruaj mënyrën e formimit të planit të përpunimit, shtërngimit, instrumentave prerës- të përshkruaj mënyrën e percaktimit të regjimit të prerjes, formimit të listës programuese dhe
zbatimin e programit
b) Temat e kapitullit- Zgjedhja e pjesëve për përpunim në mmp me DN- Analiza teknologjike e copës përpunuese- Përshtatja teknologjike e vizatimit të punëtorisë- Sistemi koordinat i makinës dhe copës përpunuese- Mënyrat e paraqitjes së dimensioneve në vizatimin e punëtorisë- Përzgjedhja e copës përpunuese- Projektimi i ecurisë teknologjike- Formimi i planit të përpunimit- Formimi i planit të shtrëngimit- Formimi i planit të instrumentave prerës- Kalkulimi i regjimit të përpunimit
- Lista e programit
c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi :- të ilustrojë shpjegimin e pergaditjes se ecurive teknologjike për përpunim në mmp me DN,
skema, vizatime dhe elemente konkrete.
d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Vizatime, dokumentacion tekniko-teknologjik për mmp
Programi i lëndës
“Vizatimi me kompjuter”(AutoCAD)
Modul teoriko-praktik
Lëmia: Të gjitha lëmitëProfili: Të gjitha profiletShkalla: IIKlasa: 12
Numri i modulit B1 – 1
Lloji dhe qëllimi i modulit
Një modul teoriko-praktik që aftëson nxënësit të përdorin programin AutoCAD për të realizuar me kompjuter vizatime të ndryshme që lidhen me profesionin për të cilin ata po aftësohen.
Kohëzgjatja e modulit
64 orë (10 kredite 6 orëshe si dhe 4 orë në dispozicion të mësuesit).Rekomandohet 20% Teori, 70% praktike dhe 10% Vleresime
Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja
RM 1 Nxënësi kryen veprime të thjeshta të startimit në AutoCAD. Përmbajtja- Përgaditja për startim e programit AutoCAD.- Startimi i AutoCAD-it.- Përdorimi i pajisjeve për pikën.- Hapja e një dokumenti të vizatuar (ekzistues).- Hapja e “Layer”-it në AutoCAD.- Përdorimi i urdhërave të vijës.- Përdorimi i tastaturës.- Përdorim i hapësirës punuese në sistemin koordinativ.- Vet-kontrolli për startimin me AutoCAD.
RM 2 Nxënësi vizaton elementet themelore duke përdorur urdhërat edituese në AutoCAD.Përmbajtja- Vizatimi i vijave.- Fshirja e objekteve të vizatuar.- Vizatimi i vijave me distanca direkte, hyrëse.
- Vizatimi i katërkëndëshit.- Vizatimi me “GRID” dhe “SNAP”.- Vizatimi i rrethit.- Përdorimi i urdhërit “Undo”.- Ruajtja e punës së bërë.- Dalja nga AutoCAD-i.- Vet-kontrolli për vizatimin themelor dhe editimin e
urdhërave.
RM 3 Nxënësi cakton saktësinë e vizatimit në AutoCADPërmbajtja- Vizatimi në urdhërin “Polar Tracking”.- Vizatimi i objekteve në “Object Snap”.- Radhitja-rregullimi në “Snap”.- Shoqërimi në “Snap Tracking”.- Përmbledhja e urdhërave.- Vet-kontrolli për saktësinë e vizatimit.
RM 4 Nxënësi organizon vizatimet me “Layer”-a.Përmbajtja- Krijimi i vizatimeve të reja me shabllona. - Kuptimi i “Layer”-it (shtresës).- Statusi i “Layer”-it.- Ndërrimi i “Layer”-it të një objekti.- Përmbledhja e urdhërave.- Vet-kontrolli për organizmin e vizatimeve dhe
informatave.
RM 5 Nxënësi krijon dhe merr informatat për vizatimin.Përmbajtja- Matja e distancës. - Matja e sipërfaqes.- Informatat për objektin.- Përmbledhja e urdhërave.- Vet-kontrolli për krijimin dhe marrjen e
inforamatave për vizatimin.
RM 6 Nxënësi vizaton figura gjeometrike të avancuara me AutoCAD.Përmbajtja- Vizatimi i harkut. - Vizatimi i vijave të thyera.- Konvertimi i vijave të thyera në vija të drejta dhe harqe.- Konvertimi i vijave të drejta dhe harqeve në vija të
thyera.- Përdorimi i urdhërit “Trim”.- Përdorimi i urdhërit “Extend”.- Përdorimi i urdhërit “Fillet”.- Përdorimi i urdhërit “Chamfer”.- Përmbledhja e urdhërave.- Vet-kontrolli për vizatimin e figurave gjeometrike të
avancuara.
RM 7 Nxënësi “Insert”-on blloqet.Përmbajtja- Përmbajtja e bllokut. - “Insert”-imi i bllokut.- Krijimi i pasqyrës së objektit (rrotullimi i objektit).- Përmbledhja e urdhërave.- Vet-kontrolli për “Insert”-imin e bllokut.
RM 8 Nxënësi shkruan tekste dhe mbush tekstura.Përmbajtja- Hyrja në “Multiline Text”.- Formatimi i “Multiline Text”-it.- Editimi i “Multiline Text”-it.- Mbushja e vizatimeve, urdhëri “Hatching”.- Editimi i “Hatch Pattern”.- Përmbledhja e urdhërave.- Vet-kontrolli për shkruajtjen e tekstit dhe mbushjen e
teksturës.
RM 9 Nxënësi vizaton kuotimet në AutoCAD.Përmbajtja- Koncepti i kuotimeve.- Krjimi i kuotimit të thjeshtë.- Dimensionet shumëtipëshe.- Urdhërat e tjera për kuotimet.- Udhëzuesit themelor për kuotimet.- Editimi i kuotimeve.- Zgjedhja e llojit të kuotimit.- Përmbledhja e urdhërave.- Vet-kontrolli për vizatimin e kuotimeve.
RM 10 Nxënësi përgadit vizatimin për shtypje dhe e shtyp atë.Përmbajtja- Procesi i shtypjes.- Krijimi i “Layout”-eve.- Përdorimi i “Floating Viewports”.- Krijimi i “Floating Viewports”.- Punimi mbrenda “Floating Viewports”.- Direktivat për “Layout”-et.- Urdhëri “PLOT”.- Rregullimi i shtypjes.- Pamja e fletës për shtypje.- Përmbledhja e urdhërave.- Vet-kontrolli për përgaditjen për shtypje dhe shtypjen e
vizatimeve.
RM 11 Nxënësi ndërron dimensionet e objekteve-vizatimeve.Përmbajtja- Udhëri “Stretch” - rritje.- Udhëri “Lengthen” - zgjatje.- Udhëri “Break” - këputje.
- Zgjedhja e objeketeve më të avansuara.- Zgjedhja e shpejtë - opsionale.- Editimi me “Grips”.- Përmbledhja e urdhërave.- Vet-kontrolli për ndrrimin e dimensioneve.
RM 12 Nxënësi vizaton me AutoCAD një projekt (objekt) që lidhet me profesionin përkatës.Përmbajtja- Konceptimi i një projekti ose përzgjedhja e një objekti
nga profesioni përkatës.- Analiza e projektit ose objektit të përzgjedhur.- Përdorimi i urdhërave për vizatimin e projektit ose
objektit.- Vizatimi i projektit ose objektit në përputhje me kërkesat
dhe standardet teknike specifike të profesionit përkatës.- Formatimi i fletës për “Plotim”.- Shtypja e vizatimit të projektit ose objektit.- Vet-kontrolli për vizatimin e projektit ose objektit.
Proçedurat e vleresimit
Realizimi i pranueshem i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjithë kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mesuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mesuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV Pyetje-përgjigje me gojë.Vëzhgim me listë-kontrolli.
KR Nxënësi duhet të:- përgaditë kompjuterin dhe programin për startim;- startojë programin AutoCAD;- përdorë pajisjet për pikën;- hapë dokumentin ekzistues të vizatuar;- hapë “layer”-in në AutoCAD;- përdorë urdhërat për vijën;- përdorë urdhërat për tastaturën;- përdorë hapësirën punuese në sistemin koordinativ;- bëjë vet-kontrollin e veprimeve të startimit me AutoCAD;- shpjegojë përdorimin e mjeteve të punës.
RM 2 IV Pyetje-përgjigje me gojë.Vëzhgim me listë-kontrolli.
KR Nxënësi duhet të:- vizatojë vija të ndryshme;- fshijë objektet e vizatuar që janë të panevojshëm;- vizatojë vijat me distanca direkte hyrëse;- vizatojë katërkëndësha të ndryshëm;
- vizatojë me “grid” dhe “snap”;- vizatojë rrathë të ndryshëm;- përdorë urdhërin “undo” kur është e nevojshme;- ruajë punën e bërë;- dalë nga AutoCAD-i në mbarim të punës;- bëjë vet-kontrollin gjatë vizatimit të elementeve themelore
dhe përdorimit të urdhërave të editimit.
RM 3 IV Pyetje-përgjigje me gojë.Vëzhgim me listë-kontrolli.
KR Nxënësi duhet të:- vizatojë në urdhërin “polar tracking”;- vizatjë objekte të ndryshme në “object snap”;- radhitë dhe bëjë rregullime në “snap”;- bëjë shoqërimin në “snap tracking”;- përmbledhë urdhërat;- bëjë vet-kontrollin gjatë caktimit të saktësisë së vizatimit.
RM 4 IV Pyetje-përgjigje me gojë.Vëzhgim me listë-kontrolli.
KR Nxënësi duhet të:- krijojë vizatime të reja me anë të shabllonave të ndryshme;- tregojë kuptimin e “layer”-it (shtresës);- përshkruajë statusin e “layer”-it;- ndërrojë “layer”-in e një objekti;- bëjë përmbledhjen e urdhërave;- bëjë vet-kontrollin gjatë organizimit të vizatimeve me
“layer”-a.
RM 5 IV Pyetje-përgjigje me gojë.Vëzhgim me listë-kontrolli.
KR Nxënësi duhet të:- kryejë matje të sakta të distancave;- kryejë matje të sakta të sipërfaqeve;- tregojë informatat për objektin;- përmbledhë urdhërat;- bëjë vet-kontrollin gjatë krijimit dhe marrjes së informatave
për vizatimin.
RM 6 IV Pyetje-përgjigje me gojë.Vëzhgim me listë-kontrolli.
KR Nxënësi duhet të:- vizatojë harqe të ndryshme;- vizatojë vija të thyera të llojeve të ndryshme;- konvertojë vijat e thyera në vija të drejta dhe harqe;- konvertojë vijat e drejta dhe harqet në vija të thyera;- përdorë siç duhet urdhërin “trim”;- përdorë siç duhet urdhërin “extend”;
- përdorë siç duhet urdhërin “fillet”;- përdorë siç duhet urdhërin “chamfer”;- bëjë përmbledhjen e urdhërave;- bëjë vet-kontrollin gjatë vizatimit të figurave gjeometrike.
RM 7 IV Pyetje-përgjigje me gojë.Vëzhgim me listë-kontrolli.
KR Nxënësi duhet të:- përshkruajë përmbajtjen e bllokut;- bëjë “insert”-imin e bllokut;- krijojë pasqyrën e objekteve të ndryshme (rrotullimin e
tyre);- bëjë përmbledhjen e urdhërave;- bëjë vet-kontrollin gjatë “insert”-imit të bllokut.
RM 8 IV Pyetje-përgjigje me gojë.Vëzhgim me listë-kontrolli.
KR Nxënësi duhet të:- bëjë hyrjen në “multiline text”;- bëjë formatimin e hapësirës së “multiline text”-it;- bëjë editimin e “multiline text”-it;- mbushë vizatimet e ndryshme me urdhërin “hatching”;- bëjë editimin me “hatch pattern”;- bëjë përmbledhjen e urdhërave;- bëjë vet-kontrollin gjatë shkruajtjes së tekstit dhe
mbushjes së teksturave.
RM 9 IV Pyetje-përgjigje me gojë.Vëzhgim me listë-kontrolli.
KR Nxënësi duhet të:- shpjegojë konceptin e kuotimeve;- krijojë kuotime të thjeshta në vizatime të ndryshme;- përdorë dimensionet shumëtipëshe në vizatime të
ndryshme;- përdorë siç duhet urdhërat e tjera për kuotimet;- përdorë siç duhet udhëzuesit themelorë për kuotimet;- bën editimin e kuotimeve të ndryshme;- përzgjedh llojin e duhur të kuotimit;- bën përmbledhjen e urdhërave;- bën vet-kontrollin gjatë vizatimit të kuotimeve.
RM 10 IV Pyetje-përgjigje me gojë.Vëzhgim me listë-kontrolli.
KR Nxënësi duhet të:- shpjegojë procesin e shtypjes;- krijojë “layout”-et përkatëse;- përdorë “floating viewports”;- krijojë “floating viewports”;
- kryejë punime mbrenda “floating viewports”;- tregojë direktivat për “layout”-e;- përdorë urdhërin “plot”;- bëjë rregullimin e duhur për shtypjen;- bëjë rregullimin e duhur të pamjes së fletës për shtypje;- bëjë përmbledhjen e urdhërave;- bëjë vet-kontrollin gjatë përgaditjes për shtypje dhe
realizimit të shtypjes.
RM 11 IV Pyetje-përgjigje me gojë.Vëzhgim me listë-kontrolli.
KR Nxënësi duhet të:- përdorë urdhërin “stretch” për të bërë rritje;- përdorë udhërin “lengthen” për të bërë zgjatje;- përdorë udhërin “break” për të bërë këputje;- përzgjedhë objeketet më të avancuara;- bëjë zgjedhje të shpejtë për opsionet;- editojë me anë të “grips”;- bëjë përmbledhjen e urdhërave;- bëjë vet-kontrollin gjatë ndërrimit të dimensioneve.
RM 12 IV Pyetje-përgjigje me gojë.Vëzhgim me listë-kontrolli.
KR Nxënësi duhet të:- konceptojë një projekt ose përzgjedhë një objekt nga
profesioni përkatës.- bëjë analizimin e projektit ose objektit që do të vizatohet.- përdorë urdhërat e duhura për vizatimin e projektit ose
objekti të përzgjedhur.- bëjë vizatimin e projektit ose objektit në përputhje me
kërkesat dhe standardet teknike specifike për profesionin përkatës.
- bëjë formatimin e duhur të fletës për “plotim”.- bëjë shtypjen e vizatimit të projektit ose objektit.- bëjë vet-kontrollin gjatë vizatimit të projektit ose objektit.
Metodat e të mësuarit të rekomanduara
-Mësuesi duhet të shpjegojë përdorimet e programit AutoCAD për vizatime të ndryshme që lidhen me profesionet si dhe të ilustrojë veprimet dhe urdhërat për të kryer këto vizatime. -Mësuesi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur demonstrimet konkrete të përdorimeve të AutoCAD në kompjuter si dhe të pajisjeve të tjera ndihmëse.-Gjatë demonstrimeve mësuesi duhet të përzgjedhë shembuj të vizatimeve që pasqyrojnë procese apo objekte të profesionit për të cilin po përgatiten nxënësit.-Nxënësit duhet të angazhohen në detyra dhe ushtrime konkrete për përdorimin e kompjuterit, pajisjeve ndihmëse dhe programit AutoCAD, për të kryer vizatime nga profesioni përkatës. Atyre duhet
tu kërkohet zbatimi i rregullave dhe standardeve ndërkombëtare për vizatimet me kompjuter.-Mësuesi duhet të organizojë dhe diskutime në grup në lidhje me rezultatet e punës së nxënësve. -Gjatë vlerësimit te nxënësve duhet të zbatohet sa më shumë kontrolli i demonstrimit praktik të njohurive dhe aftësive të fituara.
Baza materiale e domosdoshme
Per realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, pajisjet dhe materialet e mëposhtme:
- Mjedise (klasa) për punë me kompjutera.- Kompjutera të pajisur me programin AutoCAD.- Pajisje ndihmëse për shtypje të vizatimeve.- Materiale të ndryshme si disketa, CD, letër në formate të
ndryshme, etj.- Udhëzuesa dhe katallogë për punën me kompjuterat dhe
programin AutoCAD.- Modele vizatimesh të ndryshme.- Objekte të ndryshme që do të vizatohen.
Programi i lëndës
Programim ne makinat MMP (CAD-CAM)
Lëmia: MakineriProfili: Operator i prodhimit, Mekanik i makinave, Vegeltar, SaldatorNiveli: IIKlasa: 12
I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 12-të nxënësi duhet:- të përdor programin AutoCAD për të realizuar me kompjuter vizatime të ndryshme që lidhen me
profesionin - të shpjegoj rolin e programit AutoCAD per programim per shembuj te thjesht te përpunimit ne
MMP- te përshkruaj mundësit e zbatimit te programit Auto Cad-te bën rregullimin e parametrave themelore për të vizatuar në CAD 2D-te bën rregullimin e parametrave themelore për të vizatuar në CAD 3D- Ti njoh makinat CNC dhe procesin e përpunimit me prerje në makinat CNC.- Te përzgjedh dhe zbatoj ne praktik njohuritë sipas kërkesave të vizatimit teknik, procesit
teknologjik, standardeve dhe literaturës tjetër profesionale nga lëmi e makinave CNC.- Përdorimin e pavarur të literaturës profesionale dhe burimeve të jera nga lëmi i makinave CNC- Te përdor komandat themelore për të vizatuar vizatime teknike te punëtorisë- Te vizatoj vizatime teknike në gjeometrinë 2D dhe 3D- Te përdor disa nga shumë software me zbatim te CAD-CAM
- Te gjeneroj G-kodin me ndihmën e CAD-CAM softwareve për përpunim me tornim dhe frezim- Te përdor dhe rregulloj G-kodin e gjeneruar ne pjesën komanduese te kompjuterit te MMP CNC
II. Fondi i orëve të lëndës35 javë x 2 orë/javë = 70 orë
III. Programi i hollësishëm i lëndës
Kapitulli 1- Ndërtimi i pjesës mekanike i makinave CNC 3 ore
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:- të shpjegojë bazat e ndërtimit dhe të veprimit të makinave CNC
b) Temat e kapitullit - Pjesa mekanike e makinës CNC- Nënsistemi mekanik.- Nënsistemi i dirigjuar.- Nënsistemi drejtues.
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të angazhojë nxënësit në kuptimin e konceptit themelor te programimit ne MMP- të ilustroje çështjet mësimore duke përdorur kompjuterin - të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve- të motivojë nxënësit duke përdorur shembuj te zbatuar
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- kabinet për mësim teorik dhe praktik- kompjuter personal- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- flip-charti
Kapitulli 2- Përgatitja dhe programimi i makinave CNC 4 ore
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:- Shpjegojë funksionet themelore të programit- Funksionet për përcaktimin e mënyrës së programimit.- Funksionet për caktimin e shpejtësisë së përpunimit dhe të ushqimit.- Funksionet e lëvizjes së grupeve përgjatë koordinatave.- Funksionet për përcaktimin e lëvizjes.- Funksionet ndihmëse b) Temat e kapitullit - Funksionet themelore te programimit ne MMP - Funksionet ndihmëse
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të angazhojë nxënësit në kuptimin e konceptit themelor te programimit ne MMP- të ilustroje çështjet mësimore duke përdorur kompjuterin - të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve- të motivojë nxënësit duke përdorur shembuj te zbatuar
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- kabinet për mësim teorik dhe praktik- kompjuter personal- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- flip-charti
Kapitulli 3- Mënyra e programimit ne makinave CNC 6 ore
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:- të zbatojë mënyrat e programimit absolut dhe inkremental në shembuj konkretë;- të demonstrojë programimin e lëvizjes: së shpejtë (boshe), të përpunimit, të instrumentit metal
përpunues nëpër qark, varësinë e cikleve përpunuese nga lloji I makinës;
b) Temat e kapitullit - Mënyra absolute e programimit.- Mënyra inkrementale e programimit.- Lëvizja e shpejtë.- Lëvizja punuese- Lëvizja e instrumenteve nëpër perimetër.- Ciklet përpunuese në varësi nga makina.
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të angazhojë nxënësit në kuptimin e konceptit themelor te mënyrave te programimit ne MMP- të ilustroje çështjet mësimore duke përdorur kompjuterin - të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve- të motivojë nxënësit duke përdorur shembuj te zbatuar
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- kabinet për mësim teorik dhe praktik- kompjuter personal- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- flip-charti
Kapitulli 4- Programimi me dore ne MMP CNC 5 ore
Programimi me dorëKonstruktimi i fjalisë programuese dhe formati i fjalisë
Nxënësi duhet të dijë:– të shpjegojë konceptin e programimit me dorë;– të shpjegojë konceptin e urdhëresave të koduara (konstruktin dhe formatin e fjalisë programore);– të dizajnojë me kompjuter dhe të deshifrojë vizatimin e detalit punues;– të dizajnojë: fletën e operacioneve, planin e shtrëngimit të detalit punues, planin e instrumenteveMetal përpunues, planin e përpunimit (prerjes);- programin e punimit të detalit punues;
Kapitulli 5- Paraqitja e rrugës se veglës te përpunimi me tornim 6 ore
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:- Te shpjegoi paraqitjen e pikave karakteristike te rrugës se veglës ne forme
tabelore ose brenda vizatimit- Te identifikoj dhe vizatoj vizatimin gjeometrik te detalit qe përpunohet me
tornim- Te shpjegoj se si duhet paraqitur drejt disa nga pikat e vizatimit që janë të
rëndësishme në programim
b) Temat e kapitullit - Lëvizja lineare e veglës- Lëvizja rrethore e veglës- Lëvizja kontinuale te veglës
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të angazhojë nxënësit në kuptimin e konceptit themelor te mënyrave te programimit ne tornim- të ilustroje çështjet mësimore duke përdorur kompjuterin dhe tornim CNC- të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve- të motivojë nxënësit duke përdorur shembuj te zbatuar
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- kabinet për mësim teorik dhe praktik- kompjuter personal- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- flip-charti
Kapitulli 6- Paraqitja e rrugës se veglës te përpunimi me shpim dhe frezim 6 ore
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:- Te shpjegoi paraqitjen e pikave karakteristike te rrugës se veglës ne forme
tabelore ose brenda vizatimit te përpunimi me shpim dhe frezim
- Te identifikoj dhe vizatoj vizatimin gjeometrik te detalit qe përpunohet me shpim dhe tornim
- Te shpjegoj se si duhet paraqitur drejt disa nga pikat e vizatimit që janë të rëndësishme në programim
b) Temat e kapitullit - Lëvizja lineare e veglës- Lëvizja rrethore e veglës- Lëvizja kontinuale te veglës
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të angazhojë nxënësit në kuptimin e konceptit themelor te mënyrave te programimit ne tornim- të ilustroje çështjet mësimore duke përdorur kompjuterin dhe makinën CNC- të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve- të motivojë nxënësit duke përdorur shembuj te zbatuar
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- kabinet për mësim teorik dhe praktik- kompjuter personal- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- flip-charti
Kapitulli 7: Hyrje ne AutoCAD 4 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:- të përdor programin AutoCAD për të realizuar me kompjuter vizatime të ndryshme që lidhen me
profesionin - të shpjegoj rolin e programit AutoCAD per programim per shembuj te thjesht te përpunimit ne
MMP- te përshkruaj mundësit e zbatimit te programit Auto Cadb) Temat e kapitullit - Konceptet themelore të programit AutoCAD- Rëndësia e punës në programin AutoCAD si një ndihmë për programimin manual ne MMP CNC- Mundësitë e zbatimit te programit AutoCAD- Startimi i programit AutoCADc) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të angazhojë nxënësit në kuptimin e konceptit themelor te programit AutoCAD- të ilustroje çështjet mësimore duke përdorur kompjuterin - të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve- të motivojë nxënësit duke përdorur shembuj te zbatuar
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- kabinet për mësim teorik dhe praktik- kompjuter personal
- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- flip-charti
Kapitulli 8: Puna ne programin CAD 2D 8 orë
a) Qëllimet e kapitullitRregullimi i parametrave themelore për të vizatuar në CAD 2D-Njohja e sistemit koordinativ si pikënisje për vizatim me AutoCAD-Përdorimi i komandave themelore për vizatimin gjeometrik 2D, si dhe modifikimet që mund të
kryhen në elemente.-Mënyrat e kuotimit në vizatimin e detalit -Përgatitjen e vizatimit në formate të shumëllojshmëri
b) Temat e kapitullit Përcaktimin e parametrave për të vizatuar ne CAD:- Përdorimi i komandave themelore për vizatimin gjeometrik 3D - Zhvendosja e sistemit koordinativ dhe përcaktimi i pikënisjes se sistemit koordinativ- Vizatimi i elementeve gjeometrik ne 2D - Modifikimi elementeve ne vizatim- Kuotimi dhe paraqitja e pikave karakteristike te elementeve ne vizatim- Ruajtja e vizatimit dhe bartja në formate të ndryshme DWG, DXF PDF ......
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të angazhojë nxënësit në përcaktimin e parametrave për të vizatuar ne CAD 2D- të ilustroje çështjet mësimore duke përdorur kompjuterin - të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve- të motivojë nxënësit duke përdorur shembuj te zbatuar
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- kabinet për mësim teorik dhe praktik- kompjuter personal- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- flip-charti
Kapitulli 9: Puna ne programin CAD 3D 8 ore
a) Qëllimet e kapitullitRregullimi i parametrave themelore për të vizatuar në CAD 3D-Përdorimi i komandave themelore për vizatimin gjeometrik 3D, si dhe modifikimet që mund të
kryhen në elemente.-Mënyrat e kuotimit në vizatimin e detalit -Përgatitjen e vizatimit në formate të shumëllojshme
b) Temat e kapitullit
Përcaktimin e parametrave për të vizatuar ne CAD 3D:- Përdorimi i komandave themelore për vizatimin gjeometrik 3D - Zhvendosja e sistemit koordinativ dhe përcaktimi i pikënisjes se sistemit koordinativ- Vizatimi i elementeve gjeometrik ne 3D - Modifikimi elementeve ne vizatim- Kuotimi dhe paraqitja e pikave karakteristike te elementeve ne vizatim- Ruajtja e vizatimit dhe bartja në formate të ndryshme DWG, DXF PDF ......
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të angazhojë nxënësit në përcaktimin e parametrave për të vizatuar ne CAD 3D- të ilustroje çështjet mësimore duke përdorur kompjuterin - të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve- të motivojë nxënësit duke përdorur shembuj te zbatuar
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- kabinet për mësim teorik dhe praktik- kompjuter personal- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- flip-charti
Kapitulli 10: Hyrje ne programin CAD-CAM 4 ore
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:- të përdor programin CAD-CAM për të realizuar me kompjuter vizatime të ndryshme që lidhen me
profesionin - të shpjegoj rolin e programit CAD-CAM per programim per shembuj te thjesht te përpunimit ne
MMP- te përshkruaj mundësit e zbatimit te programit CAD-CAMb) Temat e kapitullit - Konceptet themelore të programit CAD-CAM- Rëndësia e punës në programin CAD-CAM si një ndihmë për programimin manual ne MMP
CNC- Mundësitë e zbatimit te programit CAD-CAM ne profesion
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të angazhojë nxënësit në kuptimin e konceptit themelor te programit CAD-CAM- të ilustroje çështjet mësimore duke përdorur kompjuterin - të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve- të motivojë nxënësit duke përdorur shembuj te zbatuar
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- kabinet për mësim teorik dhe praktik- kompjuter personal
- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- flip-charti
Kapitulli 11: Puna ne programin CAD -CAM ne përpunimin me tornim 8 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:- Vizatoj vizatime të thjeshta në programin 3D CAD-CAM - Definimin e parametrave fillestar per programin CAD-CAM te përpunimi me tornim- Të përdor operacionet themelore të CAD-CAM softwareve te përpunimi me tornim- Te shpjegoj simulim e vizatimit (2D dhe 3D) dhe te një analizojë simulimin- Te gjeneroj dhe vendos G-codit në pajisjen e dëshiruar te komandimit- Te kryej formatimin e vizatimit ne formate adekuate per transferim ne programin CAD-CAM
dhe printim ne leter
b) Temat e kapitullit - Vizatimi i objektit ne 3D- Përcaktimi origjinën e sistemit koordinativ, regjimi i punes dhe veglat- Operacionet baze te përpunimi me tornim ne programin CAD-CAM- Definimi qasjes se afrimit dhe largimit te veglës- Simulimi i dizajnit ne 2D dhe 3D dhe analiza e simulimit- Vendosja e G-codit në pajisjen e dëshiruar te komandimit - Formatimi i vizatimit ne formate adekuate per transferim ne programin CAD-
CAM dhe printim ne leter
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të angazhojë nxënësit në kuptimin e konceptit te programit CAD-CAM te përpunimi me tornim- të ilustroje çështjet mësimore duke përdorur kompjuterin - të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve- të motivojë nxënësit duke përdorur shembuj te zbatuar
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- kabinet për mësim teorik dhe praktik- kompjuter personal dhe softueri CAD-CAM per tornim- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- flip-charti
Kapitulli 12: Puna ne programin CAD -CAM ne përpunimin me shpim dhe frezim 8 orë
a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet:- Vizatoj vizatime të thjeshta në programin 3D CAD-CAM - Definimin e parametrave fillestar per programin CAD-CAM te përpunimi me shpim dhe frezim- Të përdor operacionet themelore të CAD-CAM softwareve te përpunimi me shpim dhe frezim- Te shpjegoj simulim e vizatimit (2D dhe 3D) dhe te një analizojë simulimin
- Te gjeneroj dhe vendos G-codit në pajisjen e dëshiruar te komandimit- Te kryej formatimin e vizatimit ne formate adekuate per transferim ne
programin CAD-CAM dhe printim ne leter
b) Temat e kapitullit - Vizatimi i objektit ne 3D- Përcaktimi origjinën e sistemit koordinativ, regjimi i punës dhe veglat- Operacionet baze te përpunimi me shpim dhe frezim ne programin CAD-CAM- Definimi qasjes se afrimit dhe largimit te vegles- Simulimi i dizajnit ne 2D dhe 3D dhe analiza e simulimit- Vendosja e G-codit në pajisjen e dëshiruar te komandimit - Formatimi i vizatimit ne formate adekuate per transferim ne programin CAD-
CAM dhe printim ne leter
c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi: - të angazhojë nxënësit në kuptimin e konceptit te programit CAD-CAM te përpunimi me shpim
dhe frezim- të ilustroje çështjet mësimore duke përdorur kompjuterin dhe softuerin CAD-CAM- të nxisë vëmendjen nëpërmjet pyetje-përgjigjeve- të motivojë nxënësit duke përdorur shembuj te zbatuar
d) Kushtet për realizimin e kapitullit:- kabinet për mësim teorik dhe praktik- kompjuter personal dhe softueri CAD-CAM per shpim dhe frezim- mjetet për kryerjen e skicimeve (lapsi, fletorja, tabela, shkumësi)- pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe skica të matjeve tipike- flip-charti
Klasa 12
Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Matja dhe kontrolli i tolerancave të formës dhe pozitës të elementeve të MMP”
Lëmi: MakineriProfili: Operator i prodhimitNiveli: IIKlasa: 12
Numri i modulit 13Qëllimi i modulit
Një modul teorik-praktik që aftëson nxënësit për të kryer matje, kontrollim të tolerancave të formës dhe pozitës në fushën e mirëmbajtjes dhe riparimit të makinave dhe veglave, me përdorim të instrumenteve dhe veglave përkatëse matës
Kohëzgjatja e modulit
24 orë (4K)
Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja
RM 1 Nxënësi kryen matje dhe kontroll të tolerancave të formës dhe pozitës të boshtit punues të lëvizjes kryesorePërmbajtja Analiza e vizatimit të boshtit punues të lëvizjes kryesore- Kuptimi i matjeve dhe kontrollimit të tolerancave të
formës dhe pozitës të boshtit punues të lëvizjes kryesore- Metodat e matjeve dhe kontrollimit të tolerancave të
formës dhe pozitës të përmasave gjatësore- Instrumentet dhe pajisjet matëse të tolerancave të
përmasave gjatësore dhe përdorimi i tyre- Matje dhe kontrollimi i tolerancave të formës dhe pozitës
me komperator - Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
matjes dhe kontrollit të tolerancave të formës dhe pozitës të boshtit punues të lëvizjes kryesore
RM 2 Nxënësi kryen matje dhe kontroll të tolerancave të formës dhe pozitës të suportit të lëvizjes ndihmëse (rrëshqitësit tërthor, rrëshqitësit gjatësor, udhëzuesve të epërm)Përmbajtja- Analiza e vizatimit të suportit të lëvizjes ndihmëse
(rrëshqitësit tërthor, rrëshqitësit gjatësor, udhëzuesve të epërm)
- Kuptimi i matjeve dhe kontrollimit të tolerancave të formës dhe pozitës të elementeve të suportit të lëvizjes ndihmese
- Metodat e matjeve dhe kontrollimit të tolerancave të formës dhe pozitës të këndeve
- Instrumentet dhe pajisjet matëse të këndeve dhe përdorimi - Matja dhe kontrolli i këndeve dhe koneve të çifteve me
rrëshqitje të MMP- Matja e këndeve me këndmatës të zakonshëm dhe
universal- Matja me matës kontrollues me shabllon- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
matje dhe kontroll të tolerancave të formës dhe pozitës të të suportit të lëvizjes ndihmëse
RM 3 Nxënësi kryen matje dhe kontroll të tolerancave të formës dhe pozitës të elementeve të lidhjeve të filetuarPërmbajtja - Analiza e vizatimit të detalit- Llojet e matjeve dhe kontrollimeve të filetës- Matja me kalibra kufitar e diametrit të madh, të mesëm
dhe të vogël të filetës- Matja e filetës me matësit mikrometrit të filetës, me
thundra, maje sfere dhe rul- Matja e diametrit të mesëm të filetës me optimetër dhe
mikroskop- Matja e filetës me tapat, çafrat dhe unaza filetimi kufitare,
për kontroll të filetimit- Matja e filetës me shabllonët – krahëzat për matjen e
gjeometrisë dhe hapit të filetës- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
matjes dhe kontrollit të lidhjeve të filetuara
RM 4 Nxënësi kryen matje dhe kontroll të ashpërsisë së sipërfaqeve të përpunuaraPërmbajtja - Analiza e vizatimit të detalit- Llojet e matjeve dhe kontrollit të ashpërsisë së sipërfaqeve
të përpunuara
- Instrumentet matëse dhe përdorimi i tyre për kontrollin e ashpërsisë.
- Matja e ashpërsisë së sipërfaqeve të përpunuara me profilometër
- Matja e ashpërsisë së sipërfaqeve të përpunuara me profilograf, dhe mikroskop
- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë matjes dhe kontrollit të ashpërsisë së sipërfaqeve të përpunuara
Procedurat e vlerësimit
Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat te të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet:- analizojë vizatimin e detalit;- të tregon kuptimin e matjeve dhe kontrollimit të
tolerancave të formës dhe pozitës të boshtit punues të lëvizjes kryesore
- të zbaton metodat e matjeve dhe kontrollimit të tolerancave të formës dhe pozitës të përmasave gjatësore
- të përdor instrumentet dhe pajisjet matëse të tolerancave të përmasave gjatësore dhe përdorimi i tyre
- të kryen matje dhe kontrollimin e tolerancave të formës dhe pozitës me komperator
- të respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit
RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë vizatimin e detali të suportit të lëvizjes
ndihmëse (rrëshqitësit tërthor, rrëshqitësit gjatësor, udhëzuesve të epërm)
- të tregon kuptimin e matjeve dhe kontrollimit të tolerancave të formës dhe pozitës të suportit të lëvizjes ndihmëse (rrëshqitësit tërthor, rrëshqitësit gjatësor, udhëzuesve të epërm)
- të zbaton metodat e matjeve dhe kontrollimit të
tolerancave të formës dhe pozitës të këndeve- të përdor instrumentet dhe pajisjet matëse të
tolerancave të përmasave të këndeve dhe përdorimin e tyre
- të kryen matje dhe kontrollimin e tolerancave të formës dhe pozitës me këndmatës universal, optik, shabllon
- të respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit
RM 3 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet:- të analizojë vizatimin të detalit- të zbaton metodat e matjeve dhe kontrollimit të
tolerancave të formës dhe pozitës të lidhjeve me fileta- të tregon kuptimin e matjeve dhe kontrollimit të filetës
me kalibra kufitar te diametrit të madh, të mesëm dhe të vogël të filetës
- të përdor instrumentet dhe pajisjet matëse të tolerancave të përmasave të filetes
- të kryen matje dhe kontrollimin e tolerancave të formës dhe pozitës te filetës me mikrometrit, me thundra, maje sfere dhe rul
- të kryen matje dhe kontrollimin e tolerancave të formës dhe pozitës te filetës të diametrit të mesëm të filetës me optimetër dhe mikroskop
- të kryen matje dhe kontrollimin e tolerancave të formës dhe pozitës te filetës së filetës me tapat, çafrat dhe unaza filetimi kufitare
- të kryen matje dhe kontrollimin e tolerancave të formës dhe pozitës te filetës me shabllonët – krahëzat për matjen e gjeometrisë dhe hapit të filetës
- të zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë matjes së lidhjeve të filetuara
Metodat e rekomanduara të të mësuarit
- Trajtimi i këtij moduli duhet të bëhet në punëtorinë e shërbimeve të mirëmbajtjes dhe riparimit te MMP ose në pika servisimi për axhusteri
- Mësuesi i praktikës duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur demonstrimet konkrete për të kryer matje dhe kontrollime të tolerancave të formës dhe pozitës gjatë mirëmbajtjes dhe riparimit te MMP.
- Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete për të kryer matje dhe kontrollime të tolerancave të formës dhe pozitës gjatë mirëmbajtjes dhe riparimit te MMP (torno, makina frezuese, ratifikuese) përmes simulimit
- Ata duhet te nxiten të diskutojnë në lidhje me rastet e ndryshme që paraqiten. Gjatë matjeve dhe kontrollimeve
- Mësuesi i praktikës duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes se veglave dhe të pajisjeve të punës.
- Gjatë vlerësimit të nxënësve duhet të synohet në kontrollin e demonstrimit praktik të njohurive dhe të koncepteve të fituara.
Baza materiale e domosdoshme
Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet të domosdoshme:- Punëtori për MMP e pajisur me MMP.- Vegla pune, instrumente matëse, pajisje dhe materiale pune- Udhëzues, katalogë, rregullore, standarde etj.
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Tornimi i sipërfaqeve të profiluara”
Lëmi: MakineriProfili: Operator i prodhimitNiveli: IIKlasa: 12
Numri i modulit 14
Qëllimi i modulit
Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer tornime të detaleve të ndryshme me sipërfaqe të profiluara
Kohëzgjatja e modulit
6 kredite (36 orë)
Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja
RM 1 Nxënësi tregon veçoritë e tornimit të profiluarPërmbajtja- Veçoritë e punimit në torno të sipërfaqeve të pofiluara- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit si dhe përgatitja e
skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës.- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglave e punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për tornim
të sipërfaqeve të profiluara- Vendosja e shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës
- Rregullimi i këndit të mbajtëses së thikës- Pozicionimi i thikës kundrejt copës- Kryerja e tornimit (manual) të sipërfaqeve të profiluara- Heqja e copës dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit të sipërfaqeve të
profiluara - Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
tornimit të sipërfaqeve të profiluara.
RM 2 Nxënësi kryen tornime profilore-sferikePërmbajtja- Veçoritë e punimit në torno të sipërfaqeve profilore-
sferike- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit si dhe përgatitja e
skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglave e punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për tornim
të sipërfaqeve profilore-sferike- Vendosja e shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar.- Rregullimi sistemit ftohës- Rregullimi i këndit të mbajtëses së thikës- Pozicionimi i thikës kundrejt copës- Kryerja e tornimit (manual) të sipërfaqeve profilore-
sferike - Heqja e copës dhe të thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit të sipërfaqeve profilore-
sferike - Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
tornimit të sipërfaqeve profilore-sferike
RM 3 Nxënësi kryen tornime profilore rrezesh të ndryshme të brendshme dhe të jashtme Përmbajtja- Veçoritë e punimit në torno të profileve rrezesh të
ndryshme të brendshme dhe të jashtme- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit si dhe përgatitja e
skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglave e punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për
tornime profilore rrezesh të ndryshme të brendshme dhe të jashtme
- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe pajisje ndihmëse
- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit.- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Rregullimi i këndit të mbajtëses së thikës- Pozicionimi i thikës kundrejt copës- Kryerja e tornimit (manual) të sipërfaqeve profilore
rrezesh të ndryshme të brendshme dhe të jashtme- Heqja e copës dhe të thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit të sipërfaqeve profilore
rrezesh të ndryshme të brendshme dhe të jashtme- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
tornimit të sipërfaqeve profilore rrezesh të ndryshme të brendshme dhe të jashtme.
Procedurat e vlerësimit
Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë drejt skicën ose vizatimin e detalit që do të
përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve të sipërfaqeve të
profiluara;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për tornim të sipërfaqeve të profiluara;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
tornim të sipërfaqeve të profiluarara;- vendosë instrumentet drejt në makinë;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe pajisje ndihmëse;- vendosë dhe shtrëngoje siç duhet thikën në mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit për tornim të
sipërfaqeve të profiluara;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;
- kryejë tornim të sipërfaqeve të profiluara;- kryejë heqjen e copës, dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit të
sipërfaqeve të profiluara;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë tornimit të sipërfaqeve të profiluarar.
RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit që do të
përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve profilore-sferike;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për tornime profilore-sferike;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
tornime profilore-sferike;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe pajisje ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet thikën në
mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit për tornime profilore-
sferike; - rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornime profilore-sferike;- kryejë heqjen e copës dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimeve
profilore-sferike;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë tornimeve profilore-sferike.
RM 3 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit që do të
përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve profilore rrezesh të
ndryshme të brendshme dhe të jashtme;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për tornime profilore rrezesh të ndryshme të brendshme dhe të jashtme;
- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për tornime profilore rrezesh të ndryshme të brendshme dhe të jashtme;
- vendosë instrumentet drejt në makinë;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe pajisje ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet thikën në
mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit për tornime profilore
rrezesh të ndryshme të brendshme dhe të jashtme;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornime profilore rrezesh të ndryshme të
brendshme dhe të jashtme;- kryejë heqjen e copës dhe të thikës;- bejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimeve
profilore rrezesh të ndryshme të brendshme dhe të jashtme;
- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë tornimeve profilore rrezesh të ndryshme
të brendshme dhe të jashtme. Metodat e rekomanduara të të mësuarit
Trajtimi i këtij moduli të bëhet kryesisht në punëtorinë e makinave metalprerëse.-Gjatë trajtimit të çështjeve praktike, mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proceseve të tornimit të sipërfaqeve të profiluara.-Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për tornime të sipërfaqeve të profiluara, të profleve sferike dhe rrezesh të ndryshme të brendshme e të jashtme, me torno universale.-Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të tornimeve që ata kryejnë.-Mësimdhënësi duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, ruajtjes së mjedisit dhe mirëmbajtjes së makinës dhe pajisjeve.-Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollin e demonstrimin praktik të njohurive dhe koncepteve të fituara.
Baza materiale e domosdoshme
Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori makinash metalprerëse me torno universale- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për tornim të
sipërfqeve të profiluara.- Gjysëmfabrikate të ndryshme për tornime të sipërfaqeve të
profiluara.- Pankarta, makete, udhezues, katalogë, rregullore, standarde, etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për tornim të sipërfaqeve
të profiluara.
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Tornimi i boshteve të gjata”
Lëmi: MakineriProfili: Operator i prodhimitNiveli: IIKlasa: 12
Numri i modulit 15Qëllimi i modulit
Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer tornime gjatësore të boshteve të gjata, të jashtme e të brendshme të detaleve të gjata, me përdorimin e lunetës.
Kohëzgjatja e modulit
6 kredite (36 orë)
Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja
RM 1 Nxënësi kryen tornime gjatësore të jashtme të detaleve të gjata, me përdorimin e lunetësPërmbajtja- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit si dhe përgatitja e
skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e tornimeve gjatësore të jashtme, të detaleve me
gjatësi të madhe- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglave e punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për tornim
gjatësor të jashtëm, të detaleve me gjatësi të madhe- Vendosje e lunetave- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit - Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copës- Kryerja e tornimit gjatësor të jashtëm, të detaleve me
gjatësi të madhe- Heqja e copës, lunetave dhe të thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit gjatësor të jashtëm, të
detaleve me gjatësi të madhe- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
tornimit gjatësor të jashtëm, të detaleve me gjatësi të mëdha.
RM 2 Nxënësi kryen tornime gjatësore të brendshme të detaleve të gjata, me përdorimin e lunetës.
Përmbajtja - Analiza e skicës ose vizatimit të detalit si dhe përgatitja e
skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e tornimeve gjatësore të brendshme, të detaleve
me gjatësi të madha- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglave e punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për tornim
gjatësor, të brendshëm, të detaleve me gjatësi të madhe- Vendosja e lunetave- Vendosja e shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Percaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copës- Kryerja e tornimit gjatësor të brendshëm, të detaleve me
gjatësi të madhe- Heqja e copës, lunetave dhe të thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit gjatësor të brendshëm, të
detaleve me gjatësi të madhe- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
tornimit gjatësor të brendshëm, të detaleve me gjatësi të madhe.
Procedurat e vlerësimit
Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:
- analizojë skicën ose vizatimin e detalit që do të përgatitet;
- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçorite e tornimeve gjatësore të jashtme, të
detaleve me gjatësi të madhe;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për tornim gjatësor të jashtëm, të detaleve me gjatësi të madhe;
- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
tornim gjatësore të jashtëm, të detaleve me gjatësi të mëdha;
- vendosë lunetat;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe pajisje ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet thikën në mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit për tornim gjatësor të
jashtëm, të detaleve me gjatësi të madhe;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornim gjatësor të jashtëm, të detaleve me
gjatësi të madhe;- kryejë heqjen e copës, lunetave dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit
gjatësore të jashtëm, të detaleve me gjatësi të madhe;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë tornimit gjatësor të jashtëm, të detaleve me gjatësi të madhe.
RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit që do të
përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve gjatësore të brendshme,
të detaleve me gjatësi të madhe;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për tornim gjatësor te brendshëm, të detaleve me gjatësi të mëdha;
- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për tornim gjatësore të brendshëm, të detaleve me gjatësi të madhe;
- vendosë lunetat;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe pajisje ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet thikën në
mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit për tornim gjatësore
të brendshëm, të detaleve me gjatësi të madhe;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornim gjatësor të brendshëm, të detaleve me
gjatësi të madhe;
- kryejë heqjen e copës, lunetave dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit
gjatësore të brendshëm, të detaleve me gjatësi të madhe;
- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë tornimit gjatësor të brendshëm, të detaleve me gjatësi të madhe.
Metodat e rekomanduara të të mësuarit
-Trajtimi i këtij moduli duhet të bëhet kryesisht në punëtorinë e makinave metalprerëse.-Gjatë trajtimit të çështjeve teorike, mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrime konkrete të proceseve të tornimit të boshteve të gjata të jashtëm e të brendshëm të detaleve me gjatësi të madhe, duke përdorur tornot universale.-Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për tornim gjatësore të jashtëm e të brendshëm të detaleve me gjatësi të madhe, duke përdorur me tornon universale.-Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të tornimeve që ata kryejnë.-Mësimdhënësi duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, ruajtjes së mjedisit dhe mirëmbajtjes së makinës dhe pajisjeve.-Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollimin e demonstrimit praktik të njohurive dhe koncepteve të fituara.
Baza materiale e domosdoshme
Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori makinash metalprerëse me torno universale.- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për tornime të
boshteve të gjata.- Gjysëmfabrikate të ndryshme për tornime të boshteve të gjata.- Pankarta, makete, udhezues, katalogë, rregullore, standarde, etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për tornime gjatësore, të
boshteve të gjata.
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Tornimi i pjesëve ekscentrike”
Lëmi: MakineriProfili: Operator i prodhimitNiveli: IIKlasa: 12
Numri i modulit 16Qëllimi i modulit
Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer tornime gjatësore të pjesëve ekscentrike, të jashtme e të brendshme.
Kohëzgjatja e modulit
7 kredite (42 orë)
Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja
RM 1 Nxënësi kryen tornime të pjesëve ekscentrike të jashtmePërmbajtja- Veçoritë e punimit në torno të pjesëve ekscentrike të
jashtme- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit si dhe përgatitja e
skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për tornim
të pjesëve ekscentrike të jashtme- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Rregullimi i këndit të mbajtëses së thikës- Pozicionimi i thikës kundrejt copës- Kryerja e tornimit (manual) të pjesëve ekscentrike të
jashtme- Heqja e copës dhe të thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit të pjesëve ekscentrike të
jashtme- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
tornimit të pjesëve ekscentrike të jashtme
RM 2 Nxënësi kryen tornime të pjesëve ekscentrike të brendshmePërmbajtja- Veçoritë e punimit në torno të pjesëve ekscentrike të
brendshme- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit si dhe përgatitja e
skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglave e punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për tornim
të pjesëve ekscentrike të brendshme- Vendosja e shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Rregullimi i këndit të mbajtëses së thikës- Pozicionimi i thikës kundrejt copës- Kryerja e tornimit (manual) të pjesëve ekscentrike të
brendshme - Heqja e copës dhe të thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit te pjesëve ekscentrike të
brendshme- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
tornimit të pjesëve ekscentrike të brendshme.
Procedurat e vlerësimit
Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit që do të
përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve të pjesëve ekscentrike
të jashtme;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për tornim të pjesëve ekscentrike të jashtme;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
tornim të pjesëve ekscentrike të jashtme;- vendosë instrumentet drejt; - vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe pajisje ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet thikën në
mbajtëse;
- përcaktojë regjimin e përpunimit për tornim të pjesëve ekscentrike të jashtme;
- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornim të pjesëve ekscentrike të jashtme;- kryejë heqjen e copës, dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit të
pjesëve ekscentrike të jashtme;- zbatoojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë tornimit të pjesëve ekscentrike të jashtme
RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit që do të
përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve të pjesëve ekscentrike
të brendshme;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për tornim të pjesëve ekscentrike të brendshme;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
tornim të pjesëve ekscentrike të brendshme;- vendosë instrumentet drejt instrumentet;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe pajisje ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet thikën në
mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit për tornim të pjesëve
ekscentrike të brendshme;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornim të pjesëve ekscentrike të brendshme;- kryejë heqjen e copës, dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit të
pjesëve ekscentrike të brendshme;- zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë tornimit të pjesëve ekscentrike të brendshme.
Metodat e rekomanduara të të mësuarit
-Trajtimi i këtij moduli duhet të bëhet kryesisht në punëtorinë e makinave metalprerëse.-Gjatë trajtimit të çështjeve teorike, mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të
proceseve të tornimit të pjesëve ekscentrike, me torno universale.-Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për tornime ekscentrike të jashtme e të brendshme, me torno universale.-Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të tornimeve që ata kryejnë.-Mësimdhënësi duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, ruajtjes së mjedisit dhe mirëmbajtjes së makinës dhe pajisjeve.-Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollimin e demonstrimit praktik të njohurive dhe koncepteve të fituara.
Baza materiale e domosdoshme
Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori makinash metalprerëse me torno universale.- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për tornim të
pjesëve ekscentrike.- Gjysëmfabrikate të ndryshme për tornim të pjesëve ekscentrike.- Pankarta, makete, udhezues, katalogë, rregullore, standarde, etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për tornim të pjesëve
ekscentrike.
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Frezimi i kanaleve me makinë frezuese”
Lëmi: MakineriProfili: Operator i prodhimitNiveli: IIKlasa: 12
Numri i modulit 17Qëllimi i modulit
Një modul praktik dhe teorik që aftëson nxënësit për të kryer frezime dhe hapje kanalesh të profileve të ndryshëm, me përdorim të makinës frezuese universale.
Kohëzgjatja e modulit
5 kredite (30 orë)
Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja
RM 1 Nxënësi kryen frezime të kanaleve të drejtaPërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për frezim
të kanaleve të drejta- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në
tavolinën e makinës frezuese - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues në
mbajtëse dhe në boshtin punues- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të kanalit- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e frezimit të kanalit të drejtë, me komandim
manual dhe me komandim automatik- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve
ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë frezimit të kanalevet të drejta- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
frezimit të kanaleve të drejta.
RM 2 Nxënësi kryen frezime të kanaleve profilore “T“ Përmbajtja - Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në
tavolinën e makinës frezuese - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese
- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues në mbajtëse dhe në boshtin punues
- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të kanalit profilor “T”- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e frezimit të kanaleve profilore “T“, me
komandim manual dhe me komandim automatik- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve
ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë frezimit të kanaleve profilore “T“ - Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
frezimit të kanaleve profilore “T“
RM 3 Nxënësi kryen frezime të kanaleve profilore “bishtdallëndyshe” Përmbajtja- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për frezim
të kanaleve profilore “bishtdallëndyshe”- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në
tavolinën e makinës frezuese - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues në
mbajtëse dhe në boshtin punues- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të kanaleve profilore.- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e frezimit të kanalit profilor “bishtdallëndyshe”
me komandim manual dhe me komandim utomatik- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve
ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë frezimit të kanaleve profilore
“bishtdallëndyshe“.- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
frezimit të kanaleve “bishtdallëndyshe”.
RM 4 Nxënësi kryen frezime të kanaleve të jashtme në boshtePërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për frezim
të kanaleve të jashtme në boshte- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në
tavolinën e makinës frezuese - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues në
mbajtëse dhe në boshtin punues- Percaktimi i regjimit të përpunimit të kanalit- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e frezimit të kanalit të jashtëm në boshte, me
komandim manual dhe me komandim automatik- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve
ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë frezimit të kanaleve të jashtme në
boshte- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
frezimit të kanaleve të jashtme në boshte.
Procedurat e vlerësimit
Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë drejt skicën ose e vizatimin e detalit- përzgjedhë gjysëmfabrikatin dhe veglat e duhura të
punës- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
frezim të kanaleve të drejta- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të pajisjes
shtrënguese në tavolinën e makinës frezuese - bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të copës në
pajisjen shtrënguese- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të instrumentit
frezues në mbajtëse dhe në boshtin punues- përcaktojë drejt regjimin e përpunimit të kanalit- bëjë rregullimin e duhur të makinës frezuese sipas
regjimit të përcaktuar- bëjë rregullimin e duhur të sistemit ftohës- kryejë frezimin e kanalit të drejtë, me komandim
manual dhe me komandim automatik- bëjë heqjen e copës, të instrumentit frezues dhe të
pajisjeve ndihmëse- kryejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë frezimit të
kanalevet të drejta- zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë frezimit të kanaleve të drejta.
RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:
- analizojë drejt skicën ose e vizatimin e detalit- përzgjedhë gjysëmfabrikatin dhe veglat e duhura të
punës- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
frezim të kanaleve profilore “T”- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të pajisjes
shtrënguese në tavolinën e makinës frezuese - bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të copës në
pajisjen shtrënguese- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të instrumentit
frezues në mbajtëse dhe në boshtin punues- përcaktojë drejt regjimin e përpunimit të kanalit
profilor „T“.- bëjë rregullimin e duhur të makinës frezuese sipas
regjimit të përcaktuar- bëjë rregullimin e duhur të sistemit ftohës- kryejë frezimin e kanalit profilor “T” , me komandim
manual dhe me komandim automatik- bëjë heqjen e copës, të instrumentit frezues dhe të
pajisjeve ndihmëse- kryejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë frezimit të
kanaleve profilore “T”- zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë frezimit të kanaleve profilore “T”.
RM 3 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë drejt skicën ose e vizatimin e detalit- përzgjedhë gjysëmfabrikatin dhe veglat e duhura të
punës- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
frezim të kanaleve profilore “bishtdallëndyshe”- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të pajisjes
shtrënguese në tavolinën e makinës frezuese - bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të copës në
pajisjen shtrënguese- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të instrumentit
frezues në mbajtëse dhe në boshtin punues- përcaktojë drejt regjimin e përpunimit të kanalit
profilor “bishtdallëndyshe”- bëjë rregullimin e duhur të makinës frezuese sipas
regjimit të përcaktuar
- bëjë rregullimin e duhur të sistemit ftohës- kryejë frezimin e kanalit profilor “bishtdallëndyshe”,
me komandim manual dhe me komandim automatik- bëjë heqjen e copës, të instrumentit frezues dhe të
pajisjeve ndihmëse- kryejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë frezimit të
kanaleve profilore “bishtdallëndyshe”- zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë frezimit të kanaleve profilore “bishtdallëndyshe”
RM 4 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë drejt skicën ose e vizatimin e detalit- përzgjedhë gjysëmfabrikatin dhe veglat e duhura të
punës- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
frezim të kanaleve të jashtme në boshte- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të pajisjes
shtrënguese në tavolinën e makinës frezuese - bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të copës në
pajisjen shtrënguese- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të instrumentit
frezues në mbajtëse dhe në boshtin punues- përcaktojë drejt regjimin e përpunimit të kanaleve të
jashtme në boshte- bëjë rregullimin e duhur të makinës frezuese sipas
regjimit të përcaktuar- bëjë rregullimin e duhur të sistemit ftohës- kryejë frezimin e kanaleve të jashtme në boshte, me
komandim manual dhe me komandim automatik- bëjë heqjen e copës, të instrumentit frezues dhe të
pajisjeve ndihmëse- kryejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë frezimit të
kanaleve të jashtme në boshte.- zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë frezimit të kanaleve të jashtme në boshte
Metodat e rekomanduara të të mësuarit
- Trajtimi i këtij moduli të bëhet kryesisht në punëtorinë e makinave metalprerëse
- Gjatë trajtimit të çeshtjeve teorike, mësimdhënësi i pjesës praktike duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrime konkrete të proceseve të frezimit të kanaleve (të drejta dhe të profiluara), me makinë frezuese universale, dhe
të faktoreve që ndikojnë në to.- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur
për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës, për frezime të kanaleve të drejta dhe të profiluara.
- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe diskutime në lidhje me çështjet e ndryshme të frezimit të kanaleve të drejta dhe të profiluara.
Baza materiale e domosdoshme
Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Klasë për mësim teorik- Punëtori makinash metalprerëse me freza universale- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për frezim të
kanaleve të drejta dhe të profiluara.- Gjysëmfabrikate të ndryshme për frezime të kanaleve të drejta
dhe kanaleve të profiluara.- Pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, standarde
etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për frezime të kanaleve
të drejta dhe të profiluara.
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Shpimi në frezë”
Lëmi: MakineriProfili: Operator i prodhimitNiveli: IIKlasa: 12
Numri i modulit 18Qëllimi i modulit
Një modul praktik dhe teorik që aftëson nxënësit për të kryer shpime në frezë, të sipërfaqeve të rrafshëta horizontale e vertikale dhe të sipërfaqeve të pjerrëta.
Kohëzgjatja e modulit
4 kredite (24 orë)
Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja
RM 1 Nxënësi kryen shpime në frezë, të sipërfaqeve të rrafshëta horizontale Përmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse, për
shpime në frezë të sipërfaqeve të rrafshëta horizontale- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në
tavolinën e makinës frezuese - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues në
mbajtëse dhe në boshtin punues- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të kanalit- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e shpimit të sipërfaqeve të rrafshëta horizontale,
në frezë, me komandim manual dhe automatik- Heqja e copës, instrumentit frezues dhe pajisjeve ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë shpimit në frezë të sipërfaqeve të
rrafshëta horizontale.- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
shpimit në frezë të sipërfaqeve të rrafshta horizontale.
RM 2 Nxënësi kryen shpime në frezë të sipërfaqeve të rrafshëta vertikale Përmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse për shpim në frezë të
sipërfaqeve të rrafshëta vertikale
- Përzgjedhja e instrumenteve matëse dhe e pajisjeve ndihmëse
- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në tavolinën e makinës frezuese
- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues në
mbajtëse dhe në boshtin punues- Percaktimi i regjimit të përpunimit të kanalit- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e shpimit të sipërfaqeve të rrafshëta horizontale në
frezë, me komandim manual dhe automatik- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve
ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë shpimit të sipërfaqeve të
rrafshëta vertikale në frezë.- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
shpimit në frezë të sipërfaqeve të rrafshëta vertikale
RM 3 Nxënësi kryen shpime në frezë, të sipërfaqeve të pjerrëta Përmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit te detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse për shpime të
kanaleve të pjerrëta në frezë- Përzgjedhja e instrumenteve matëse dhe e pajisjeve
ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në
tavolinën e makinës frezuese - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues në
mbajtëse dhe në boshtin punues- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të kanalit të pjerrët- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e shpimit të sipërfaqeve të pjerrëta në frezë, me
komandim manual- Kryerja e shpimit të kanaleve të pjerrëta në frezë, me
komandim automatik- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve
ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë shpimit të sipërfaqeve të pjerrëta
në frezë.- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
shpimit në frezë të sipërfaqeve të pjerrëta.
Procedurat e Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e
vlerësimit kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë drejt skicën ose e vizatimin e detalit- përzgjedhë gjysëmfabrikatin dhe veglat e duhura të
punës- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
shpime në frezë të sipërfaqeve të rrafshëta horizontale- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të pajisjes
shtrënguese në tavolinën e makinës frezuese - bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të copës në
pajisjen shtrënguese- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të instrumentit
frezues në mbajtëse dhe në boshtin punues- përcaktojë drejt regjimin e përpunimit - bëjë rregullimin e duhur të makinës frezuese sipas
regjimit të përcaktuar- bëjë rregullimin e duhur të sistemit ftohës- kryejë shpime në frezë të sipërfaqeve të rrafshëta
horizontale, me komandim manual dhe me komandim automatik
- bëjë heqjen e copës, të instrumentit frezues dhe të pajisjeve ndihmëse
- kryejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë shpimit në frezë të sipërfaqeve të rrafshëta horizontale
- zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë shpimit në frezë të sipërfaqeve të rrafshëta horizontale.
RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:
- analizojë drejt skicën ose e vizatimin e detalit- përzgjedhë gjysëmfabrikatin dhe veglat e duhura të
punës- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
shpime në frezë të sipërfaqeve të rrafshëta vertikale- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të pajisjes
shtrënguese në tavolinën e makinës frezuese - bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të copës në
pajisjen shtrënguese- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të instrumentit
frezues në mbajtëse dhe në boshtin punues- përcaktojë drejt regjimin e përpunimit - bëjë rregullimin e duhur të makinës frezuese sipas
regjimit të përcaktuar- bëjë rregullimin e duhur të sistemit ftohës- kryejë shpime në frezë të sipërfaqeve të rrafshëta
vertikale, me komandim manual dhe me komandim automatik
- bëjë heqjen e copës, të instrumentit frezues dhe të pajisjeve ndihmëse
- kryejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë shpimit në frezë të sipërfaqeve të rrafshëta vertikale
- zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë shpimit në frezë të sipërfaqeve të rrafshëta vertikale.
RM 3 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë drejt skicën ose e vizatimin e detalit- përzgjedhë gjysëmfabrikatin dhe veglat e duhura të
punës- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
shpime në frezë të sipërfaqeve të pjerrëta- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të pajisjes
shtrënguese në tavolinën e makinës frezuese - bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të copës në
pajisjen shtrënguese- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të instrumentit
frezues në mbajtëse dhe në boshtin punues- përcaktojë drejt regjimin e përpunimit - bëjë rregullimin e duhur të makinës frezuese sipas
regjimit të përcaktuar- bëjë rregullimin e duhur të sistemit ftohës- kryejë shpime në frezë të sipërfaqeve të pjerrëta, me
komandim manual dhe me komandim automatik- bëjë heqjen e copës, të instrumentit frezues dhe të
pajisjeve ndihmëse- kryejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë shpimit në
frezë të sipërfaqeve të pjerrëta- zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë shpimit në frezë të sipërfaqeve të pjerrëta.
Metodat e - Trajtimi i këtij moduli të bëhet kryesisht në punëtorinë e
rekomanduara të të mësuarit
makinave metalprerëse- Gjatë trajtimit të çështjeve teorike, mësimdhënësi duhet të
përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete, në frezë universale, të proceseve të shpimit të sipërfaqeve të rrafshëta horizontale, vertikale, dhe të pjerrëta.
- Nxënësit duhet të praktikohen në frezë universale sa më shume të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për shpime të sipërfaqeve të rrafshëta (horizontale, vertikale dhe të pjerrëta) në frezë.
- Nxënësit duhet te angazhohen në vëzhgime dhe diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të shpimeve në frezë që ata kryejnë.
- Mësimdhënësi duhet te mbikëqyrë zbatimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së makinës dhe të pajisjeve.
- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollin e demonstrimit praktik të njohurive dhe të shprehive të fituara.
Baza materiale e domosdoshme
Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori makinash metalprerëse me freza universale- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për frezim të
kanaleve të drejta dhe të profiluara.- Gjysëmfabrikate të ndryshme për shpime në frezë.- Pankarta, makete, udhezues, katalogë, rregullore, standarde
etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për shpime të
sipërfaqeve të rrafshëta horizontale, vertikale dhe të pjerrëta në frezë.
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Punimi i dhëmbëzorëve me frezim”
Lëmi: MakineriProfili: Operator i prodhimitNiveli: IIKlasa: 12
Numri i modulit 19Qëllimi i modulit
Një modul praktik dhe teorik që aftëson nxënësit për të kryer punimin e dhëmbëzorëve (cilindrikë, konikë dhe kërmillorë) me frezim në makinë frezuese universale.
Kohëzgjatja e modulit
5 kredite (30 orë)
Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja
RM 1 Nxënësi kryen punime të dhëmbëve të dhëmbëzoreve cilindrikë me frezimPërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të dhëmbëzorit cilindrik- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit (copës përgatitore) dhe e
veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse (frezuesi
modular) për punimin e dhëmbëzorëve cindrikë me frezim- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse (aparatit ndarës)- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese (aparatit
ndarës) në tavolinën e makinës frezuese - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese
(aparatit ndarës)- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues (frezuesi
modular) në mbajtëse dhe në boshtin punues- Përcaktimi i regjimit të punimit të dhëmbëzorëve
cilindrikë (centrimi i frezuesit ndaj copës përgatitore - ndarja rrethore në aparatin ndarës)
- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar (përcaktimi i thellësisë së frezimit - lartësia e dhëmbit)
- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e punimit të dhëmbëzorëve cilindrikë me frezim
(hapësirë mes dhëmbëve), me komandim manual dhe me komandim automatik
- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve ndihmëse (aparatit ndarës)
- Matja dhe kontrolli gjatë punimit të dhëmbëzorëve cilindrikë
- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë punimit në frezë të dhëmbëve të dhëmbëzorëve cilindrikë.
RM 2 Nxënësi kryen punime me frezë të dhëmbëve të dhëmbëzorëve konikë Përmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të dhëmbëzorit konik- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës - Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse (frezuesi
modular) për punimin e dhëmbëzorëve konikë me frezim- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse (aparatit ndarës)- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese (aparatit
ndarës) në tavolinën e makinës frezuese - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues (frezuesi
modular) në mbajtëse dhe në boshtin punues- Përcaktimi i regjimit të punimit të dhëmbëzorëve konikë
(centrimi i frezuesit ndaj copës përgatitore - ndarja rrethore në aparatin ndarës)
- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar (përcaktimi i thellësisë së frezimit - lartësia e dhëmbit)
- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e punimit të dhëmbëzorëve konikë me frezim
(hapësirë mes dhëmbëve), me komandim manual dhe me komandim automatik
- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve ndihmëse (aparatit ndarës)
- Matja dhe kontrolli gjatë punimit të dhëmbëzorëve konikë.- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
punimit në frezë të dhëmbëve të dhëmbëzorëve konikë
RM 3 Nxënësi kryen punime me frezim të dhëmbëve të dhëmbëzorëve kërmillorë Përmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të dhëmbëzorit kërmillor- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës
(copës përgatitore)- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse (frezuesi modular) për
punimin e dhëmbëzorëve kërmillorë me frezim- Përzgjedhja e instrumenteve matëse - kontrolluese- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse (aparatit ndarës)- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese (aparatit
ndarës) në tavolinën e makinës frezuese - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese
(aparatin ndarës)- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues (frezuesi
modular) në mbajtëse dhe në boshtin punues- Përcaktimi i regjimit të punimit të dhëmbëzoreve kërmillor
(centrimi i frezuesit ndaj copës përgatitore - ndarja
rrethore në aparatin ndarës)- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar
(përcaktimi i thellësisë së frezimit, lartësia e dhëmbit)- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e punimit të dhëmbëzorëve kërmillorë me frezim
(hapësirë mes dhëmbëve), me komandim manual dhe me komandim automatik
- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve ndihmëse
- Matja dhe kontrolli gjatë punimit në frezë të dhëmbëve të dhëmbëzorëve kërmillorë.
- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë punimit në frezë të dhëmbëve të dhëmbëzorëve kërmillorë.
Procedurat e vlerësimit
Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë drejt skicën ose e vizatimin e dhëmbëzorit
cilindrik- bëjë përzgjedhjen e duhur të gjysëmfabrikatit (copës
përgatitore) dhe të veglave të punës- bëjë përzgjedhjen e duhur të instrumenteve prerëse dhe
matëse (frezuesi modular) për punimin me frezim të dhëmbëzorëve cindrikë
- bëjë përzgjedhjen e duhur të pajisjeve ndihmëse (aparatit ndarës)
- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të pajisjes shtrënguese (aparatit ndarës) në tavolinën e makinës frezuese
- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të copës në pajisjen shtrënguese (aparatit ndarës)
- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të instrumentit frezues (frezuesi modular) në mbajtëse dhe në boshtin punues
- përcaktojë regjimin e duhur të punimit në frezë të dhëmbëzorëve cilindrikë (centrimin e frezuesit ndaj copës përgatitore - ndarjen rrethore në aparatin ndarës)
- bëjë rregullimin e makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar (përcaktimin e thellësisë së frezimit -
lartësinë e dhëmbit)- bëjë rregullimin e sistemit ftohës- kryejë punimin e dhëmbëzorëve cilindrikë me frezim
(hapësirën mes dhëmbëve), me komandim manual dhe me komandim automatik
- bëjë heqjen e copës, instrumentit frezues dhe pajisjeve ndihmëse (aparatit ndarës)
- kryejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë punimit në frezë të dhëmbëve të dhëmbëzorëve cilindrikë
- zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë punimit në frezë të dhëmbëve të dhëmbëzorëve cilindrikë.
RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësve me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:
- analizojë drejt skicën ose e vizatimin e dhëmbëzorit konik
- bëjë përzgjedhjen e duhur të gjysëmfabrikatit (copës përgatitore) dhe të veglave të punës
- bëjë përzgjedhjen e duhur të instrumenteve prerëse dhe matëse (frezuesi modular) për punimin me frezim të dhëmbëzorëve konikë
- bëjë përzgjedhjen e duhur të pajisjeve ndihmëse (aparatit ndarës)
- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të pajisjes shtrënguese (aparatit ndarës) në tavolinën e makinës frezuese
- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të copës në pajisjen shtrënguese (aparatit ndarës)
- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të instrumentit frezues (frezuesi modular) në mbajtëse dhe në boshtin punues
- përcaktojë regjimin e duhur të punimit në frezë të dhëmbëzorëve konikë (centrimin e frezuesit ndaj copës përgatitore - ndarjen rrethore në aparatin ndarës)
- bëjë rregullimin e makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar (përcaktimin e thellësisë së frezimit - lartësinë e dhëmbit)
- bëjë rregullimin e sistemit ftohës- kryejë punimin e dhëmbëzorëve konikë me frezim
(hapësirën mes dhëmbëve), me komandim manual dhe me komandim automatik
- bëjë heqjen e copës, instrumentit frezues dhe pajisjeve ndihmëse (aparatit ndarës)
- kryejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë punimit në frezë të dhëmbëve të dhëmbëzorëve konikë
- zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë punimit në frezë të dhëmbëve të dhëmbëzorëve konikë.
RM 3 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë drejt skicën ose e vizatimin e dhëmbëzorit
kërmillor.- bëjë përzgjedhjen e duhur të gjysëmfabrikatit (copës
përgatitore) dhe të veglave të punës- bëjë përzgjedhjen e duhur të instrumenteve prerëse dhe
matëse (frezuesi modular) për punimin me frezim të dhëmbëzorëve kërmillorë
- bëjë përzgjedhjen e duhur të pajisjeve ndihmëse (aparatit ndarës)
- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të pajisjes shtrënguese (aparatit ndarës) në tavolinën e makinës frezuese
- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të copës në pajisjen shtrënguese (aparatit ndarës)
- bëjë vendosjen dhe shtrëngimin e duhur të instrumentit frezues (frezuesi modular) në mbajtëse dhe në boshtin punues
- përcaktojë regjimin e duhur të punimit në frezë të dhëmbëzorëve kërmillorë (centrimin e frezuesit ndaj copës përgatitore - ndarjen rrethore në aparatin ndarës)
- bëjë rregullimin e makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar (përcaktimin e thellësisë së frezimit - lartësinë e dhëmbit)
- bëjë rregullimin e sistemit ftohës- kryejë punimin e dhëmbëzorëve kërmillorë me frezim
(hapësirën mes dhëmbëve), me komandim manual dhe me komandim automatik
- bëjë heqjen e copës, instrumentit frezues dhe pajisjeve ndihmëse (aparatit ndarës)
- kryejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë punimit në frezë të dhëmbëve të dhëmbëzorëve kërmillorë
- zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë punimit në frezë të dhëmbëve të dhëmbëzorëve kërmillorë.
Metodat e rekomanduara të të mësuarit
- Trajtimi i këtij moduli të bëhet kryesisht në punëtorinë e makinave metalprerëse.
- Gjatë trajtimit të çeshtjeve teorike, mësimdhënësi duhet të perdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proceseve të punimit të dhëmbëzorëve (cilindrikë,
konikë dhe kërmillorë) me frezim në frezë.- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur
për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për punimin e dhëmbëzorëve (cilindrikë, konikë dhe kërmillorë) me frezim në frezë universale.
- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe në diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të punimit të dhëmbëzorëve me frezim që ata kryejnë.
- Mësimdhënëse duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së makinës dhe të pajisjeve.
- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet te synohet në kontrollin e demonstrimit praktik të njohurive dhe të shprehive të fituara.
Baza materiale e domosdoshme
Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori makinash metalprerëse me freza universale- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për punimin e
dhëmbëzoreve me frezim.- Gjysëmfabrikate të ndryshme për punimin e dhëmbëzorëve
me frezim.- Pankarta, makete, udhezues, katalogë, rregullore, standarde
etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike (dhëmbëzorëve) për
punimin e dhëmbëzorëve (cilindrikë, konikë dhe kërmillorë) me frezim.
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Retifikimi i sipërfaqeve të jashtme cilindrike dhe konike në makina retifikuese”
Lëmi: MakineriProfili: Operator i prodhimitNiveli: IIKlasa: 12
Numri i modulit 20Qëllimi i modulit
Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer retifikime të jashtme cilindrike dhe konike të detaleve, në makina retifikuese
Kohëzgjatja e modulit
4 kredite (24 orë)
Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja
RM 1 Nxënësi kryen retifikime të siperfaqeve te jashtme cilindrike Përmbajtja- Veçoritë e punimit me retifikim sipërfaqeve të jashtme
cilindrike, në retifikë- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit, si dhe përgatitja e
skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse për retifikim të
sipërfaqeve të jashtme cilindrike - Përzgjedhja e instrumenteve matëse për retifikim të
sipërfaqeve të jashtme cilindrike - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
në pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit preres në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit sipërfaqes së jashtme
cilindrike- Rregullimi i retifikes sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit preres kundrejt copës- Kryerja e retifikimit të sipërfaqeve të jashtme cilindrike - Heqja e copës dhe e instrumentit preres- Matja dhe kontrolli gjatë retifikimit të sipërfaqeve të
jashtme cilindrike - Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
retifikimit sipërfaqeve të jashtme cilindrike, në retifika.
RM 2 Nxënësi kryen retifikime të siperfaqeve te jashtme konikePërmbajtja- Veçoritë e punimit me retifikim në retifikë të sipërfaqeve
të jashtme konike- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit, si dhe përgatitja e
skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës për
retifikim të sipërfaqeve të jashtme konike- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse për retifikim të
sipërfaqeve të jashtme konike - Përzgjedhja e instrumenteve matëse për retifikim të
sipërfaqeve të jashtme konike- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
në pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit preres në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit me retifikim të
sipërfaqeve të jashtme konike- Rregullimi i retifikes sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit preres kundrejt copës- Kryerja e retifikimit të sipërfaqeve të jashtme konike - Heqja e copës dhe e instrumentit preres- Matja dhe kontrolli gjatë retifikimit të sipërfaqeve të
jashtme konike- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
retifikimit të sipërfaqeve të jashtme konike, në retifika.
Procedurat e vlerësimit
Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë drejt skicën ose vizatimin e detalit cilindrik
që do të përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për retifikime të jashtme cilindrike - përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
retifikime të jashtme cilindrike - vendosë instrumentet drejt; - vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;
- përcaktojë regjimin e përpunimit për retifikime të jashtme cilindrike
- rregullojë retifiken sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë retifikime të jashtme cilindrike - kryejë heqjen e copës dhe të instrumentit preres;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë retifikimeve të
jashtme cilindrike- zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë retifikimeve të jashtme cilindrike
RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të: - analizojë skicën ose vizatimin e detalit që do të
përgatitet me retifikim të jashtëm konik;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për retifikime të jashtme konike- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
retifikime të jashtme konike - vendosë instrumentet drejt; - vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit për retifikime të
jashtme konike - rregullojë retifiken sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë retifikime të jashtme konike - kryejë heqjen e copës dhe të instrumentit preres;- bejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë retifikimeve të
jashtme konike - respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë retifikimeve të jashtme konike.
Metodat e rekomanduara të të mësuarit
- Trajtimi i këtij moduli të bëhet kryesisht në punëtorinë e makinave metalprerëse.
- Gjatë trajtimit të modulit, mësimdhënësi duhet te përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proceseve të retifikimit të jashtëm në makina retifikuese
- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jëtë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për retifikim te siperfaqeve te jashtme konike dhe cilindrike
- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe në diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të retifikimit te jashtem
- Mësimdhënësi duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së makinës dhe të pajisjeve.
- -Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollin e demonstrimit praktik të njohurive dhe shprehive të fituara.
Baza materiale e domosdoshme
Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori makinash metalprerëse me retifika- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për retifikim te
jashtem- Gjysëmfabrikate të ndryshme për retifikim - Pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, standarde
etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për retifikim
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Retifikimi i sipërfaqeve të rrafshta”
Lëmi: MakineriProfili: Operator i prodhimitNiveli: IIKlasa: 12
Numri i modulit 21Qëllimi i modulit
Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer retifikime të siperfaqeve te rrafshta me makina retifikuese
Kohëzgjatja e modulit
5 kredite (30 orë)
Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja
RM 1 Nxënësi kryen retifikime të siperfaqeve te rrafshta horizontalePërmbajtja- Veçoritë e punimit të sipërfaqeve të rrafshta horizontale
me retifikim në retifik- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit, si dhe përgatitja e
skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse për retifikim të
sipërfaqeve të rrafshta horizontale. - Përzgjedhja e instrumenteve matëse për retifikim të
sipërfaqeve të rrafshta horizontale. - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
në pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit preres në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit me retifikim të
sipërfaqeve të rrafshta horizontale.- Rregullimi i retifikes sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit preres kundrejt copës- Kryerja e retifikimit të sipërfaqeve të rrafshta horizontale. - Heqja e copës dhe e instrumentit preres- Matja dhe kontrolli gjatë retifikimit të sipërfaqeve të
rrafshta horizontale. - Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
retifikimit të sipërfaqeve të rrafshta horizontale, në retifika.
RM 2 Nxënësi kryen retifikime të siperfaqeve rrafshta vertikale
Përmbajtja- Veçoritë e punimit të sipërfaqeve të rrafshta vertikale me
retifikim në retifik- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit, si dhe përgatitja e
skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse për retifikim të
sipërfaqeve të rrafshta vertikale. - Përzgjedhja e instrumenteve matëse për retifikim të
sipërfaqeve të rrafshta vertikale. - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
në pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit preres në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit me retifikim të
sipërfaqeve të rrafshta vertikale.- Rregullimi i retifikes sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit preres kundrejt copës- Kryerja e retifikimit të sipërfaqeve të rrafshta vertikale. - Heqja e copës dhe e instrumentit preres- Matja dhe kontrolli gjatë retifikimit të sipërfaqeve të
rrafshta vertikale. - Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
retifikimit të sipërfaqeve të rrafshta vertikale, në retifika.
Procedurat e vlerësimit
Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit që do të
përgatitet me retifikim të sipërfaqes së rrafshët horizontale;
- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e retifikimeve të siperfaqeve te
rrafshta horizontale- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për retifikime të siperfaqeve te rrafshta horizontale - përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
retifikime të rrafshta horizontale- vendosë instrumentet drejt; - vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit për retifikime të
jashtme horizontale- rregullojë retifiken sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë retifikime të jashtme horizontale - kryejë heqjen e copës dhe të instrumentit preres;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë retifikimeve të
jashtme horizontale - zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë retifikimeve të jashtme horizontale
RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të: - analizojë skicën ose vizatimin e detalit që do të
përgatitet me retifikim të sipërfaqes së rrafshët vertikale;
- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e retifikimeve të siperfaqeve te
rrafshta vertikale- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për retifikime të siperfaqeve te rrafshta vertikale - përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
retifikime të rrafshta vertikale- vendosë instrumentet drejt; - vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit për retifikime të
jashtme vertikale- rregullojë retifiken sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë retifikime të jashtme vertikale - kryejë heqjen e copës dhe të instrumentit preres;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë retifikimeve të
jashtme vertikale - zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë retifikimeve të jashtme vertikale.
Metodat e rekomanduara të
- Trajtimi i këtij moduli të bëhet kryesisht në punëtorinë e makinave metalprerëse.
të mësuarit - Gjatë trajtimit të modulit, mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proceseve të retifikimit në makina retifikuese
- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jëtë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për retifikim te siperfaqeve te rrafshta horizontale dhe vertikale
- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe në diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të retifikimit te jashtem
- Mësimdhënësi duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së makinës dhe të pajisjeve.
- -Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollin e demonstrimit praktik të njohurive dhe shprehive të fituara.
Baza materiale e domosdoshme
Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori makinash metalprerëse me retifika- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për retifikim te
jashtem- Gjysëmfabrikate të ndryshme për retifikim të jashtëm - Pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, standarde
etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për retifikim të jashtëm
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Retifikimi i sipërfaqeve të brendshme cilindrike/konike në makina retifikuese”
Lëmi: MakineriProfili: Operator i prodhimitNiveli: IIKlasa: 12
Numri i modulit 22Qëllimi i modulit
Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer retifikime të detaleve të ndryshme me siperfaqeve te brendshme cilindrike dhe konike, në makina retifikuese
Kohëzgjatja e modulit
5 kredite (30 orë)
Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja
RM 1 Nxënësi kryen retifikime të siperfaqeve te brendshme cilindrike Përmbajtja- Veçoritë e punimit me retifikim në retifik të sipërfaqeve të
brendshme cilindrike- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit, si dhe përgatitja e
skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse për retifikim të
sipërfaqeve të brendshme cilindrike - Përzgjedhja e instrumenteve matëse për retifikim të
sipërfaqeve të brendshme cilindrike - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
në pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit preres në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit me retifikim të
sipërfaqeve të brendshme cilindrike- Rregullimi i retifikes sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit preres kundrejt copës- Kryerja e retifikimit të sipërfaqeve të brendshme cilindrike - Heqja e copës dhe e instrumentit preres- Matja dhe kontrolli gjatë retifikimit të sipërfaqeve të
brendshme cilindrike- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
retifikimit në retifika të sipërfaqeve të brendshme cilindrike
RM 2 Nxënësi kryen retifikime të siperfaqeve të brendshme konike
Përmbajtja- Veçoritë e punimit me retifikim në retifik të sipërfaqeve të
brendshme konike- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit, si dhe përgatitja e
skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse për retifikim të
sipërfaqeve të brendshme konike - Përzgjedhja e instrumenteve matëse për retifikim të
sipërfaqeve të brendshme konike - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
në pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit preres në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit me retifikim të
sipërfaqeve të brendshme konike- Rregullimi i retifikes sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit preres kundrejt copës- Kryerja e retifikimit të sipërfaqeve të brendshme konike - Heqja e copës dhe e instrumentit preres- Matja dhe kontrolli gjatë retifikimit të sipërfaqeve të
brendshme konike- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
retifikimit në retifika të sipërfaqeve të brendshme konike.
Procedurat e vlerësimit
Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë drejt skicën ose vizatimin e detalit që do të
përgatitet me retifikim të brendshëm cilindrik;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për retifikime të brendshme cilindrike- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
retifikime të brendshme cilindrike - vendosë instrumentet drejt; - vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit për retifikime të
brendshme cilindrike - rregullojë retifiken sipas regjimit të përcaktuar për
retifikime të brendshme cilindrike;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë retifikime të brendshme cilindrike. - kryejë heqjen e copës dhe të instrumentit preres;- bejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë retifikimeve të
brendshme cilindrike - zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë retifikimeve të brendshme cilindrike
RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të: - analizojë drejt skicën ose vizatimin e detalit që do të
përgatitet me retifikim të brendshëm cilindrik;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për retifikime të brendshme konike- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
retifikime të brendshme konike - vendosë instrumentet drejt; - vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit për retifikime të
brendshme konike - rregullojë retifiken sipas regjimit të përcaktuar për
retifikime të brendshme konike;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë retifikime të brendshme konike. - kryejë heqjen e copës dhe të instrumentit preres;- bejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë retifikimeve të
brendshme konike - zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë retifikimeve të brendshme konike.
Metodat e rekomanduara të të mësuarit
- Trajtimi i këtij moduli të bëhet kryesisht në punëtorinë e makinave metalprerëse.
- Gjatë trajtimit të modulit, mësimdhënësi duhet te përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proceseve të retifikimit të brendshëm në makina retifikuese
- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jëtë e mundur
për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për retifikim te siperfaqeve te brendshme konike dhe cilindrike
- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe në diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të retifikimit te brendshëm
- Mësimdhënësi duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së makinës dhe të pajisjeve.
- -Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollin e demonstrimit praktik të njohurive dhe shprehive të fituara.
Baza materiale e domosdoshme
Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori makinash metalprerëse me retifikë.- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për retifikim te
brendshëm- Gjysëmfabrikate të ndryshme për retifikim - Pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, standarde
etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për retifikim të
brendshëm, cilindrik dhe konik.
PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE
“Punimi i elementeve të veglave”
Lëmi: MakineriProfili: Operator i prodhimitNiveli: IIKlasa: 12
Numri i modulit 23Qëllimi i modulit
Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer punime të elementeve të veglave në mmp
Kohëzgjatja e modulit
72 orë (13 kredite)
Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja
RM 1 Nxënësi kryen punimin e thikave rrethore për veglat e shtancimitPërmbajtja - Analiza e skicës ose e vizatimit të thikës rrethore, si dhe
përgatitja e skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e punimit të thikave rrethore për vegla shtancimi- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglat e punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse, matëse për përpunim - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit prerës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i mmp sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copes punuese- Kryerja e përpunimimeve operacionale- Heqja e copës dhe e instrumenteve preres- Matja dhe kontrolli gjatë punimit të thikave rrethore për
vegla shtancimi- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
punimit të thikave rrethore për vegla shtancimi
RM 2 Nxënësi kryen punimin e matricave (pllakave prerëse) për veglat e shtancimitPërmbajtja - Analiza e skicës ose e vizatimit të matricës, si dhe
përgatitja e skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e punimit të matricave për veglat e shtancimit - Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglat e punës
- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse, matëse për punimin e matricave për veglat e shtancimit.
- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe pajisje ndihmëse
- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit prerës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të matricës për veglat e
shtancimit- Rregullimi i mmp sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copes punuese- Kryerja e përpunimimeve operacionale për punimin e
matricës për veglat e shtancimit.- Heqja e copës dhe e instrumenteve preres- Matja dhe kontrolli gjatë punimit të matricës për vegla
shtancimi- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
punimit të matricave për vegla shtancimi
RM 3 Nxënësi kryen punimin e formuesve (matricave) për veglat e lakimitPërmbajtja - Analiza e skicës ose e vizatimit të formuesit për vegla
lakimi, si dhe përgatitja e skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e punimit të formuesve për vegla lakimi- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglat e punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për
punimin e formuesve për vegla lakimi. - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit prerës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të formuesve për vegla
lakimi- Rregullimi i mmp sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copes punuese- Kryerja e përpunimimeve operacionale për punimin e
formuesve për vegla lakimi- Heqja e copës dhe e instrumenteve preres- Matja dhe kontrolli gjatë punimit të formuesve për vegla
lakimi.- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
punimit të formuesve për vegla lakimi
RM 4 Nxënësi kryen punimin e shtyllave për udhëheqje të veglave Përmbajtja
- Analiza e skicës ose e vizatimit të shtyllës për udhëheqje të vegles, si dhe përgatitja e skicës (nëse kërkohet)
- Veçoritë e punimit të shtyllave për udhëheqje të veglës - Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglat e punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për
përpunimin e shtyllave për udhëheqje të veglave - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit prerës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të shtyllave për
udhëheqje të veglave.- Rregullimi i mmp sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copes punuese- Kryerja e përpunimimeve operacionale- Heqja e copës dhe e instrumenteve preres- Matja dhe kontrolli gjatë punimit të shtyllës për udhëheqje
të veglave- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
punimit të shtyllës për udhëheqje të veglës
RM 5 Nxënësi kryen punimin e bokolave për udhëheqje të veglësPërmbajtja - Analiza e skicës ose e vizatimit të bokolës për udhëheqje
të veglës, si dhe përgatitja e skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e punimit të bokolave për udhëheqje të veglave- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për
përpunim të bokolave për udhëheqje të veglës - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit prerës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të bokolës për
udhëheqje të veglës.- Rregullimi i mmp sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copes punuese- Kryerja e përpunimimeve operacionale të punimit të
bokolës për udhëheqje të veglës- Heqja e copës dhe e instrumenteve preres- Matja dhe kontrolli gjatë punimit të bokolës për udhëheqje
të veglës.- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
punimit të bokolës për udhëheqjen e veglës
RM 6 Nxënësi kryen punimin e kunjave për fiksim të elementeve të veglave Përmbajtja - Analiza e skicës ose e vizatimit të kunjit për fiksim të
elementeve të veglave, si dhe përgatitja e skicës (nëse kërkohet)
- Veçoritë e punimit të kunjave për fiksim të elementeve të veglave
- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglat e punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për
përpunim të kunjave për fiksim të elementeve të veglave - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit prerës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të kunjave për fiksim të
elementeve të veglave.- Rregullimi i mmp sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copes punuese- Kryerja e përpunimimeve operacionale- Heqja e copës dhe e instrumenteve preres- Matja dhe kontrolli gjatë punimit të kunjit për fiksim të
elementeve të veglave- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë
punimit të kunjit për fiksim të elementeve të veglës.
RM 7 Nxënësi kryen punimin e pllakës themelore të veglësPërmbajtja - Analiza e skicës ose e vizatimit të pllakës themelore të
veglës, si dhe përgatitja e skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e punimit të pllakës themelore të veglës- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për
përpunimin e pllakës themelore të veglës. - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe
pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit prerës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të pllakës themelore të
veglës.- Rregullimi i mmp sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copes punuese- Kryerja e përpunimimeve operacionale të pllakës
themelore të veglës.- Heqja e copës dhe e instrumenteve preres
- Matja dhe kontrolli gjatë punimit të pllakës themelore të veglës.
- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë punimit të pllakës themelore të veglës
Procedurat e vlerësimit
Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e te gjithe kritereve te realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit
RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e thikës rrethore të
veglave për shtancim,që do të përgatitet;- përgatitë skicën e thikës rrethore (nëse kërkohet);- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për punimin e thikës rrethore për veglat e shtancimit- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
punimin e thikës rrethore - vëndosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- vëndosë dhe të shtrëngojë siç duhet instrumentin
prerës në mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit të thikave rrethore;- rregullojë mmp sipas regjimit te përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë përpunime përkatëse mekanike për thikat
rrethore- kryejë heqjen e copës dhe të instrumentit prerës- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë përpunimit të
thikës rrethore për veglat e shtancimit.- zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë përpunimit të thikës rrethore të veglave për shtancim
RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:
- analizojë skicën ose vizatimin e matricave të veglave për shtancim,që do të përgatitet;
- përgatitë skicën e matricës (nëse kërkohet);
- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për punimin e matricave për veglat e shtancimit- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
punimin e matricave - vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- vëndosë dhe të shtrëngojë siç duhet instrumentin
prerës në mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit të matricave;- rregullojë mmp sipas regjimit te përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë përpunime përkatëse mekanike për matricat- kryejë heqjen e copës dhe të instrumentit prerës- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë përpunimit të
matricave për veglat e shtancimit.- zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë përpunimit të matricave të veglave për shtancim
RM 3 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e formueses së veglave
për lakim, që do të përgatitet;- përgatitë skicën e formueses (nëse kërkohet);- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për punimin e formueses për veglat e lakimit- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
punimin e formueses - vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- vëndosë dhe të shtrëngojë siç duhet instrumentin
prerës në mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit të formueses për
veglat e lakimit;- rregullojë mmp sipas regjimit te përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë përpunime përkatëse mekanike për formueset e
veglave të lakimit- kryejë heqjen e copës dhe të instrumentit prerës- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë përpunimit të
formueses për veglat e lakimit.- zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë përpunimit të formuesve të veglave për lakim
RM 4 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e shtyllave për
udhëheqje të veglave, që do të përgatitet;- përgatitë skicën e shtyllës për udhëheqje të veglave
(nëse kërkohet);- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për punimin e shtyllës për udhëheqje të veglave- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
punimin e shtyllave për udhëheqje të veglave- vëndosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- vëndosë dhe të shtrëngojë siç duhet instrumentin
prerës në mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit të shtyllave për
udhëheqje të veglave;- rregullojë mmp sipas regjimit te përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë përpunime përkatëse mekanike për shtyllat për
udhëheqje të veglave - kryejë heqjen e copës dhe të instrumentit prerës- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë përpunimit të
shtyllave për udhëheqje të veglave.- zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë përpunimit të shtyllave për udhëheqje të veglave
RM 5 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e bokullave për
udhëheqje të veglave, që do të përgatitet;- përgatitë skicën e bokullës për udhëheqje të veglave
(nëse kërkohet);- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për punimin e bokullës për udhëheqje të veglave- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
punimin e bokullave për udhëheqje të veglave- vëndosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;
- vëndosë dhe të shtrëngojë siç duhet instrumentin prerës në mbajtëse;
- përcaktojë regjimin e përpunimit të bokullave për udhëheqje të veglave;
- rregullojë mmp sipas regjimit te përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë përpunime përkatëse mekanike për bokullat për
udhëheqje të veglave - kryejë heqjen e copës dhe të instrumentit prerës- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë përpunimit të
bokullave për udhëheqje të veglave.- zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë përpunimit të bokullave për udhëheqje të veglave
RM 6 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e kunjave për fiksim të
elementeve të veglave, që do të përgatitet;- përgatitë skicën e kunjit për fiksim të elementeve të
veglave (nëse kërkohet);- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për punimin e kunjave për fiksim të elementeve të veglave
- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për punimin e kunjave për fiksim të elementeve të veglave
- vëndosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;
- vëndosë dhe të shtrëngojë siç duhet instrumentin prerës në mbajtëse;
- përcaktojë regjimin e përpunimit të kunjave për fiksim të elementeve të veglave;
- rregullojë mmp sipas regjimit te përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë përpunime përkatëse mekanike për kunjat për
fiksim të elementeve të veglave - kryejë heqjen e copës dhe të instrumentit prerës- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë përpunimit të
kunjave për fiksim të elementeve të veglave.- zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë përpunimit të kunjave për fiksim të elementeve të veglave
RM 7 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli
KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e pllakës themelore të
veglës, që do të përgatitet;- përgatitë skicën e pllakës themelore të veglës (nëse
kërkohet);- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës
për punimin e pllakës themelore të veglës- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për
punimin e pllakës themelore të veglës- vëndosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën
shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- vëndosë dhe të shtrëngojë siç duhet instrumentin
prerës në mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit të pllakës themelore
të veglës;- rregullojë mmp sipas regjimit te përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë përpunime përkatëse mekanike për pllakën
themelore të veglës - kryejë heqjen e copës dhe të instrumentit prerës- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë përpunimit të
pllakës themelore të veglës.- zbatojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së
mjedisit gjatë përpunimit të pllakës themelore të veglës
Metodat e rekomanduara të të mësuarit
- Trajtimi i këtij moduli të behet kryesisht në punëtorinë e makinave metalprerëse.
- Gjatë trajtimit të modulit, instruktori duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proceseve të punimit të elementeve të veglave.
- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për punimin e elementeve të veglave.
- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të punimeve që ata kryejnë.
- Instruktori duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes ne punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së makinës e të pajisjeve.
- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollin e demonstrimin praktik të njohurive dhe të shprehive të fituara.
Baza materiale e domosdoshme
Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe
materialet e mëposhtme:- Punëtori makinash metalprerëse.- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për punimin e
elementeve të veglave.- Gjysëmfabrikate të ndryshme për punimin e elementeve të
veglave.- Pankarta, makete, udhezues, katalogë, rregullore, standarde,
etj.- Vizatime dhe skica të elementeve të veglave.
LITERATURA PËR LËNDËT PROFESIONALE
1. Vizatim teknik Dr.Nijazi IbrahimiDr.Bashkim BaxhakuMr.Naser Lajqi
2. Materialet teknike
3. Mekanika teknikeMekanika -I- Statika Dr. Ahmet Geca, Prishtinë 1999Mekanika teknike + Rezistenca e materialeve Dr. Fehmi Krasniqi
Inxh. Sebahate KrasniqiMekanika II Kinematika Dr. Fehmi Krasniqi
Inxh. Sebahate Krasniqi
4. Veglat dhe pajisjet
5. Makina metal përpunuese
6. Detalet e makinave. Dr.Nijazi Ibrahimi, PrishtinëMr. Gani PllanaMr. Heset CakolliMr.Sadulla Avdiu, Prishtinë 2001
7. Elektroteknikë dhe elektronikë
8. Teknikat e përpunimit I
9. Hidraulike dhe pneumatike
10. Teknikat e përpunimit II
11. Ecurite teknologjike te proceseve mekanike
12. Vizatimi me kompjuter (CAD)
13. Programim ne makinat MMP (CAD-CAM)
Koordinator i Grupit për rishikim e profileve profesionale në Lëminë e makinerisëBinak Gërguri
Rishikuar nga: eksperti i lëmisë profesionale Riza HaxhiuKorrik 2013