martus™ software · pdf fileထာ ဴခင္တိ jကိ martus ဆာဖ္...

™

Martus™ Software

သးစၾသလကစၾ (User Guide)

ဗားရႀငး ၄.၃ (Version 4.3)

Martus သးစၾသလကစၾ ဗားရႀငး ၄.၃ 2

© Copyright 2001-2013 Beneficent Technology, Inc. (Benetech), Palo Alto, California။ အစးရမဟတေသာ အဖၾႚအစညးမား

အေနဖင လၾတလပစၾာကးယ အသးပႎငပၝသည။ သႛေသာ စးပၾားေရး အကးအမတ ရရႀရနဟေသာ ရညရၾယခကဖင ေရာငး ယခငး၊

ဖနႛခ ခငးတႛကမ လး မပလပရန တားမစသည။ NGO မား၏ ပရဟတ လပငနးမား ေဆာငရၾကရာတၾင အဆငေပ ေခာေမၾႛႎငေစရနအတၾက

လမႁေရး အဖၾႚအစညး တစခဖစေသာ Aspiration, IRC §501(c)(3) ၏႒ကးကပမႁဖင Martus ေဆာဖ အား ေရးသားခခငးဖစသည။

ထသႛေရးသားႎငရနအတၾက ပရဟတ အဖၾႚအစညး တစခဖစသည NPower က နညးပညာပငး ကညေပးထားပၝသည။

မပငခၾင မႀတပတငထား႓ပးဖစေသာ ဤ Martus™ ေဆာဖ ဖစေမာကေရးအတၾက Open Society Institute ၏ အခကအလက အစအစ မႀ

အဓက အေထာကအပေပးခ႓ပး၊ အခားအလႀႃရႀငမား၊ အဖၾႚအစညးမားႎႀင Benetech တႛက ငး နးပပးေပးထားကပၝသည။ အေသးစတ

အခကအလကမားက https://www.martus.org တၾင ေလလာႎငပၝသည။

Martus ေဆာဖ က လၾတလပစၾာ ကးယ အသးပႎငရန free/open source (အခမ အသးပခၾငေပးထားသည) လငစငမားအတငး

ဖနႛခ ထားပၝသည။ ထသႛကးယ အသးပမႁမားတၾင စညးကမးသတမႀတခကမားက သရႀလလင https://www.martus.org/license.html

တၾင ကညရႁႎင ပၝသည။ Martus ေဆာဖ ၏ ကနသၾယမႁႎႀင နေဆာငမႁ အမႀတတဆပမားက Beneficent Technology Inc. မႀပငဆင႓ပး

အေမရကနပညေထာငစ သာမက အခားေနရာေဒသမား၌ပၝ အကး ငေစရန တရား င မႀတပတင႓ပး ဖစပၝသည။ Martus ေဆာဖ အား

ကးယအသးပလပၝက အသးပထားေကာငး ™ အမႀတသေကတဖငေရႀး းစၾာ ရညညၿနး အသးပ ရပၝမည။ ဤစာတမးတစခလးတၾငပင

နဒၝနးစာမကႎႀာမားမႀလၾ၍ ™ အမႀတသေကတ အသးမပဘ “Martus” ဖငသာ သးစၾသၾားပၝမည။ ကမာအ ႀမးရႀ Martus ေဆာဖ ၏

အသး နေဆာငမႁ အားလးတႛအား Benetech ကသာ တစ းတညး မပင ဖစပၝသည။

http://www.martus.org/

http://ww.martus.org/license.html






မာတကာ

၁။ Martus™ ေဆာဖ အေကာငးသေကာငးစရာ ..........................................................................5

၁-က Martus™ ဆသညမႀာ ........................................................................................................... 5

၁-ခ Martus က အသးပစ အတၾငး လ႓ခေရးသည အဘယေကာင အေရး႒ကး သနညး။ .............................. 5

၁-ဂ Martus က အခကအလကမားက မညကသႛ လ႖ ႀကလ႓ခစၾာ သမးဆညးထားပၝသနညး။ ......................... 5

၁-ဃ အခကအလကမားအား လ႖ ႀကလ႓ခစၾာ သမးဆညးထားႎငရန မညသႛလပေဆာငရမညနညး။ .................... 5

၁-င Martus ေဆာဖ မႀ လပေဆာငမေပးႎငေသာ အားနညးခကမား။ ........................................................ 6

၁-စ စာေစာငမားအား ဆာဗာသႛ ေပးပႛခငးရခငးမႀာ ................................................................................. 6

၁-ဆ Martus က Open Source အဖစ ဖနတးရခငးမႀာ .................................................................... 7

၂။ စတငအသးပပ .................................................................................................................8

၂-က ေဆာ၀ထညသၾငးခငး ............................................................................................................... 9

၂-ခ Martus ေဆာဖ အားပနလညဖတခငး ..................................................................................... 17

၂-ဂ Martus ေဆာဖ အား အဆငမႀငေပာငးလပလပခငး (Windows စနစသး ကၾနပႃတာမားအတၾကသာ) .. 18

၂-ဃ Martus ပရဂရမဖငအား အဆငအတနးတးမႀငခငး ..................................................................... 19

၂-င ကယပင အေကာင ဖနတးခငး .................................................................................................. 19

၂-စ စကား ႀကေရၾးခယသကမႀတခငး ................................................................................................ 22

၂-ဆ ဆာဗာႎႀငခ တဆကခငး ......................................................................................................... 23

၂-ဇ စတ႒ကကအေနအထားပငဆငသတမႀတခငး ................................................................................. 25

၃။ Martus လပငနးခၾင ........................................................................................................27

၄။ စာေစာငဖနတးခငး ...........................................................................................................28

၄-က စာေစာငတစခ အပးသတဖနတးခငး .......................................................................................... 28

၄-ခ စာေစာငမားအား စတ႒ကကဖနတးခငး ........................................................................................ 32

၄-ဂ သင၏စာေစာငမားမႀ စာသားမား၏ သတပစစေဆးခငး .................................................................... 32

၅။ စာေစာငမားအား သမးဆညးခငးႎႀင ပပငေရးသားခငး .............................................................34

၅-က ခ ပပတစာေစာငတစခအား သမးဆညးခငး .................................................................................. 34

၅-ခ မကမးတစခ သမးဆညးခငး .................................................................................................... 34

၅-ဂ ခ ပပတစာေစာငတစခ၏ မကၾအသစတစခ ဖနတးတညေဆာကခငး ..................................................... 35

၅-ဃ စာေစာငမကမးတစခအားပပငေရးသားခငး ................................................................................. 36

၅-င စာေစာငမကမးအားဖယရႀားခငး ................................................................................................. 36

၅-စ ခ ပပတစာေစာငတစခအားဖယရႀားခငး.......................................................................................... 36

၅-ဆ မကမးစာေစာငမားအပစတစခက တပငနကတညး ခ တပတခငး ..................................................... 37

၆။ စာေစာငမားအား ႒ကးကပထနးသမးခငး ................................................................................38

၆-က ပေသဖငတၾမား .................................................................................................................... 38

၆-ခ Martus မႀ ဖနတးေပးထားေသာ ဖငတၾမား ................................................................................. 39

၆-ဂ ဖငတၾမားဖနတးခငး ............................................................................................................... 40

၆-ဃ စာေစာငမားဖယရႀားခငးႎႀင ဖကသမးခငး။ ................................................................................. 41

၆-င စာေစာငမားစစညခငး ............................................................................................................. 42

၆-စ စာေစာငမားအား ဒကစေတာပတၾငထားခငး ................................................................................... 42

၆-ဆ ခ ပပတစာေစာငမားအား ပနလညရယခငး .................................................................................. 43

၆-ဇ စာေစာငမကမးမား ပနလညရယခငး ......................................................................................... 44

၆-စ အဖၾႚခၾမားမႀ ဖနတးထားေသာ စာေစာငမားအားရယခငး ................................................................... 45

၆-ည စာေစာငတစခ၏ ယခငမကၾအေဟာငးမားအားကည႟ႁခငး ................................................................ 46

၆-ဋ ပးတၾပၝဖငမားအားကည႟ႁခငးႎႀင သမးဆညးခငး .......................................................................... 47


၆-ဌ ပကစးစာေစာငမားအားကည႟ႁခငး ............................................................................................. 47

၆-ဍ အလရႀေသာ စာေစာငမားအား အတအကရႀာေဖၾ ခငး ....................................................................... 47

၆-ဎ စာေစာငမားအားပႎႀပခငး ......................................................................................................... 52

၆-ဏ စာေစာငအစရငခစာမားဖနတးတညေဆာကခငး ............................................................................ 52

၆-တ စာေစာင ကားခပမားဖနတးခငး ................................................................................................ 59

၆-ထ စာေစာငအခကအလကမားအားေပးပႛ ခငး..................................................................................... 63

၆-ဒ စာေစာင(မား)အား တငသၾငးရယခငး ......................................................................................... 64

၇။ သင၏စာေစာငမားႎႀငအေကာငဆငရာ သတငးအခကအလကမား ဖကသမးခငး ..............................65

၈။ ေဆာဖ တစခလးအပၝအ င Martus ႎႀင ပတသကေသာ အခကအလကအားလးက ဖကသမးခငး ....66

၉။ သင၏အခကအလကမားအား စတခလ႓ခစၾာထနးသမးခငး ..........................................................68

၉-က Martus ၏လ႖ႚ ႀကလ႓ခပ ..................................................................................................... 68

၉-ခ ေသာမတၩႃထားရႀခငး ............................................................................................................... 68

၉-ဂ ေသာပနလညရယခငး ............................................................................................................. 70

၉-ဃ စကား ႀကမားက က႗မးကငစၾာအသးပခငး ................................................................................. 70

၉-င လ႓ခစတခရေသာ ကၾနပႃတာလပငနးမား သးစၾ ခငး ........................................................................ 71

၉-စ လ႖ႚ ႀကသတငးအခကအလကမားအား လပေဖာကငဖကမားႎႀင မ႖ေ သးစၾ ခငး ...................................... 71

၉-ဆ သင၏စာေစာငမားအားအခားအေကာငမား မႀတစဆငဆာဗာသႛေပးပႛႎငေရး ေဆာငရၾကခငး ..................... 77

၉-ဇ သးစၾသအမညႎႀင စကား ႀကတႛအားေပာငးလခငး .......................................................................... 78

၁၀။ Martus လပငနးမားအားစတတငးကပငဆငခငး ................................................................79

၁၀-က အေသးစတမား သမႀရာတၾင ပစခၾငတစခအား ဖနတးအသးပခငး ................................................... 79

၁၀-ခ စာေစာငနယပယမားအား စတတငးကဖနတးခငး .......................................................................... 79

၁၀-ဂ စတ႒ကကပစခၾငမား အသးပခငး ............................................................................................ 87

၁၀-ဃ သငစာေစာငပသပက စတ႒ကက ပခငး .................................................................................... 88

၁၁။ ေမးေနက ေမးခၾနးမား (FAQ) ........................................................................................90


၁။ Martus™ ေဆာဖ အေကာငးသေကာငးစရာ

၁-က Martus™ ဆသညမႀာ ဂရဘာသာစကားအရ သကေသခခငးဟ အဓပၯၝယရသည Martus ဆသညမႀာ လႚအခၾငေရးေဖာကဖကမႁႎႀင သကဆင ေသာ သတငးအခက

အလကမားက လ႓ခစတခ႓ပး တကမနဆနစၾာ သမႀးရယထားႎငေရးတႛက ပပးေပးသည ေဆာဖ တစခဖစပၝသည။ လႚအခၾငအေရး ခ းေဖာကမႁမား

အား အေကာငတငထားေသာ စာေစာငမား ဖနတးခငး၊ သကေသခ စာရၾက စာတမးမား ပးတၾခ တဆကခငး၊ ၎သတငးအခကအလကမားအား

ထတပနရန သႛမဟတ ထနးသမးလ႖ ႀက ထားရနတႛက တကစၾာသတမႀတခငးႎႀင ထအခကအလကမားအား လ႓ခစတခရေသာ ဆာဗာတၾင သမႀး

ထားခငးတႛက Martus ေဆာဖ ဖင ေဆာငရၾကႎငေပသည။ Martus က သငကၾနပႃတာတၾင အခကအလကမားအား လ႖ ႛ ႀကစကားလးမားအဖစ

တကရကေပာငးလပး သငအငတာနက အခ တအဆကရႀသညအခၝ ဤသလ႖ ႛ ႀကကတမားပလပထားသညပစဖင လခသည ဆာဗာသႛ ပႛပၝသည။

Martus ပေရာဂက ေဖရႀငးႎငသည ပနာမားအေကာငး၊ ထခကလၾယသညအခကအလကမားက ကမာတ နး ရယထနးသမးထားရန Martus

အားအသးပပႎႀင ေရႀႚေရးအစအစ မားက https://www.martus.org တၾင ဆကလကေလလာႎငပၝသည။

၁-ခ Martus က အသးပစ အတၾငး လ႓ခေရးသည အဘယေကာင အေရး႒ကး သနညး။

လႛအခၾငေရး ခးေဖာကမႁမားႎႀင ပတသက၍ သတငးေပးပႛလသမားသည ၎တႛ၏ လ႓ခစတခမႁႎႀင ကယေရးကယတာ လ႖ ႀကမႁတႛက

စးရမကသညပငဖစသည။ ၎တႛအတၾကသာမက မမကယက ကာကၾယႎငရနအတၾက သငလညးစးရမသငပၝသည။ အႎၨရာယ႒ကးမားလႀသည

သတငး အခကအလကမားက စစညး၍ သငကယတင ဖနတးထားေသာ စာေစာငမားက ဖတရႁမညသသည သငရညရၾယသ မားသာဖစဖႛ

အလၾနအေရး႒ကးေပသည။ ထႛအပင ေရးသားထားေသာ စာေစာငမားအား ဖညစၾကပပငခငး သႛမဟတ သငအမညက အသးခ၍ မႀားယၾငးေသာ

မပညစေသာ၊ မမႀနကနေသာ စာေစာငမား ေရးသားသၾားခငးတႛက မညသမ႖ မပလပႎငေရးသညလညး အေရး႒ကးေပသည။

Martus ေဆာဖ မႀ အေကာင တစခက ရယသးစၾထားစ သငကၾနပႃတာ အခးခရခငး၊ သင အေကာင ထသႛ တစနညးနညးဖင ငေရာကခၾင

ရသၾားခငးစသညတႛ ဖစေပလာပၝက သငဖနတးထားေသာ စာေစာငမားအား ဖတ႟ႁခငး၊ အခကအလကမား ထပမဖညစၾကခငးတႛက မပႎငရန

ကာကၾယေပးသည နညးလမးမားစၾာ ရႀပၝသည။

၁-ဂ Martus က အခကအလကမားက မညကသႛ လ႖ ႀကလ႓ခစၾာ သမးဆညးထားပၝသနညး။ Martus အေကာင တငးသည စကား ႀကမႀနကနစၾာ ဖညစၾက႓ပးမႀသာ ငေရာကႎငသည။ Martus ေဆာဖ အသးပရန စတင ငေရာကသညႎႀင

တစ႓ပငနက သင၏ စကား ႀကက ႟ကသၾငး႓ပးမႀသာ(MartusKeyPair.dat ဖင ဖငဆကစပေနသည) သငဖနတးထားေသာ၊ သမးဆညးထားေသာ

စာေစာငမားက ဖတ႟ႁႎငပၝမည။

သင၏ စကား ႀကက သငတစေယာကတညးကသာ ပငဆငပၝသည။ ထစကား ႀကမရႀပၝက သင၏ ဆာဗာသႛ ေပးပႛသမးဆညးထားေသာ အမားဆင

စာရၾကစာတမးမား အတၾငးမႀ လ႖ ႛႛႛႛႛႛ ႀကသတငးအခကအလကမားက မညသတစ းတစေယာကမ႖ ဖၾငလႀစဖတ႟ႁႎငကမညမဟတေခ။ ထမ႖သာမက

သငကၾနပႃတာထတၾင သမးဆညးထားေသာ စာတမးမားကလညး မကမးဖစေစ၊ ခ ပပတသမးဆညးထားသညဖစေစ ဖၾငဖတရနမဖစႎငေပ။ သႛေသာ

သငဖၾငလႀစထားေသာ အေကာင မႀာ ပငမအေကာင ပစဖစပၝက အေကာင ပငရႀင (သာမနအားဖင သငအဖၾႛအစညး၏ ဗဟ႟းခပ) သည

ဆာဗာသႛေပးပႛထားေသာ လ႖ ႛ ႀကအေကာငးအရာမားက ဖတ႟ႁႎငေကာငး သတပသငပၝသည။

ကးဘတဖင သင႟ကႎႀပေသာ စာလးမားက မႀတသားႎငသည ကၾနပႃတာပ႟ဂရမမားစၾာရႀပၝသည။ သႛ ဖစပၝ၍ သငစကား ႀကမားက ႟ကႎႀပထည

သၾငးရာတၾင လ႓ခစတခမႁရႀေစရန Martus ေဆာဖ တၾင ကးဘတပစက ထညသၾငးထားပၝသည။ ဤနညးအား ဖင သငစကား ႀကခးယလသမားအား

အခကေတၾႛေစႎငပၝသည။

Martus ႎႀင လခရနပလပထားေသာ အခကအလကမားအား အခားသမားက ေပာငးလ၍မရေစရနလညး ပလပထားပး ဤေဆာဖ မႀ သင၏

အေကာင က အသးပပး မညသကမ႖ မႀနကနတကမႁမရႀသည စာေစာငမားအား ဖနတးႎငခငးမရႀေစရန ပလပထားပၝသည။ သင၏ ကၾနပႃတာ

ေပာကဆးသၾားလ႖င၊ သမးပကခရလ႖င၊ သႛမဟတ အခးခရလ႖ငေတာငမႀ Martus စာေစာငမားတၾင ထညသၾငးထားသည အခကအလကမားအား

အခကအလကမား ရယခၾငမရႀသမားမႀ ဖတမရေစရန Martus က ပလပေပးပၝသည။

၁-ဃ အခကအလကမားအား လ႖ ႀကလ႓ခစၾာ သမးဆညးထားႎငရန မညသႛလပေဆာငရမညနညး။ အခားသမား မႀနးဆရန မလၾယကေသာ၊ သငကယတင ပနလညမႀတမႎငေသာ သေကတမားဖငသာ စကား ႀကက ဖနတးပၝ။ ဤလမးညၿနစာအပ

အတၾင၌ ပၝရႀေသာ “၂-စ စကား ႀကေရၾးခယသကမႀတခငး” အခနးအား ေသေသခာခာ ဖတ႟ႁေလလာပၝ။

သငစကား ႀကအား လ႖ ႛ ႀကသမးဆညးထားႎငရနအတၾက အလၾယတက ေတၾႚရႀႎငေသာ Martus ေဆာဖ ဖင ခ တဆက အသးပႎငေသာေနရာ

မားတၾင မႀတသားထားခငး မပလပသငပၝ။ တယလဖနး၊ အးေမးလ စသည ဆကသၾယေရး နညး လမးမားသညလညး လ႓ခမႁမရႀေသာေကာင

သငစကား ႀကအား တစ းတစေယာကထ ေပးပႛရာတၾင ဤနညးလမးမား အား ေရႀာငက သငပၝသည။



ထစကား ႀက တစခတညးသာမက သင အေကာငထသႛ ငေရာကႎငရနအတၾက ေသာ ဖင လညး လအပပၝလမ မည။ ထ ေသာ ဖငက

ပၾားယထား႓ပး ၎တႛက စကား ႀကႎႀင အတမထားဘ သးသနႛေနရာတၾင သမးဆညးထားသငသည (ပမသရႀလပၝက “၉-ခ ေသာမတၩႃထားရႀခငး”

အခနးတၾငကညပၝ။) သငကၾနပႃတာ ပက႓ပး ဖၾင၍ မရေသာအခၝ သႛမဟတ အခးခရသညအခၝမားတၾင သငဖနတးသမးဆညး ထားေသာ

လ႖ ႀကအခကအလကမား Martus ဆာဗာသႛ ေပးပႛသမးဆညးထားသညမားက ပနလညကည႟ႁႎငရနအတၾက အခားကၾနပႃတာ၌ ေသာ ဖငက

အသးပ၍ ဖၾငလႀစရမည ဖစပၝသည။

Martus အသးပသညအခၝ လခေရးႎႀငပတသကသည အခားလပႎငသညမားက သရႀရနအတၾက "၂-ဇ

စတ႒ကကအေနအထားပငဆငသတမႀတခငး" ႎႀင "၁၁။ ေမးေနက ေမးခၾနးမား (FAQ)" နပၝတ ၅၃ ႎႀင ၅၄ မႀ Tor ေရၾးခယစရာက

ကညပၝ။

၁-င Martus ေဆာဖ မႀ လပေဆာငမေပးႎငေသာ အားနညးခကမား။ သငကၾနပႃတာထတၾင သမးဆညးထားေသာ စာေစာငမားအား အခားသမား ငေရာက မဖတ႟ႁႎငေရးအတၾက Martus ေဆာဖ တၾင အလၾနခငမာ

ေသာ စကား ႀကေရာေႎႀာခငး စနစက အသးပထားပၝသဖင လ႓ခမႁအဆငမငပၝသည။ သႛေသာလညး လ႓ခမႁစတခရမႁသည လသားမား ကယတင

ပၝ ငေနရာ အားနညးခကမား ရႀေနသညပင။ Martus ေဆာဖ က လ႖ ႛ ႀကလ႓ခမႁရႀေစရန ဖနတးေရးသားထားေသာငားလညး အားနညးခကမား

ရႀေနခငးက နားလည ေပးဖႛ လေပသည။ သင၏ကယပင သတငးအခကအလကမားသည ေအာကပၝနညးလမးမားအားဖင ေပၝကကားတတပၝသည။

စာရၾကအပငးအစ တစခေပတၾင ေရးမႀတထားေသာ သငစကား ႀကကတစ းတစေယာကက ေတၾႛရႀသၾားခငး။

သငစကား ႀကသည အလၾန႟းရႀငး လၾယကေသာ စကားလးတစခ သႛမဟတ စကားစတစခဖစေနခငး။

သငစကား ႀက ႟ကႎႀပေနစ တစစတစေယာကက ကည႟ႁမႀတသားထားခငး၊ သႛမဟတ သငစကား ႀကက ခးယႎငရန အထး

ပစၤညး ႎႀင ပရဂရမမားသး၍ ရယခငး။

အမားကည႟ႁရန ေနရာတၾင သင၏လ႖ ႛ ႀကခကမားက အမႀတတမ ေဖာပမသၾားခငး။

သငယကညစတခစၾာဖင ပငမေသာ ေပးထားသတစေယာကက သငအေပ သစၤာ ေဖာကသၾားခငး။

သငစကား ႀက သႛမဟတ ပငမ စကား ႀကက သထားသတစ းသည ႓ခမးေခာကခရ၍ေသာလညးေကာငး၊ အမႀတတမေသာ

လညးေကာငး ထစကား ႀကအား ေဖာပမခငး။

သငစကား ႀကက အးေမးလ၊ တယလဖနးမႀတစဆင ေပးပႛေသာအခၝမားတၾင တစစတစေယာကက ကားမႀ ဖတ၍ ခးယခငး။

သငကယပင သတငးအခကအလကမားက အခားသမားကပၝ ဖၾငေဖာကဖတ႟ႁႎငေစမည အထးပပင ေရးသား ထားေသာ Martus

ေဆာဖ တစခအား အသးပမ ခငး။

Martus ေဆာဖ က ေရးသားဖနတးသမား၌ အားနညးခကမားရႀေနခငး သႛမဟတ လ႖ ႀကလ႓ခမႁက ခ းေဖာက ႎငမည

နညးပညာအသစ ႎႀင စၾမအားပမမငမားသည ကၾနပႃတာမားကသး၍ လေလာကေသာ အခ နအတငး အတာဖင ဖကဆးခငး။

Martus ေဆာဖ လ႖ ႀကလ႓ခမႁ အဆငအတနးအမမငမားေနေစရန ပမႀန ဆနးစစလကရႀပၝသည။ ထနညးတစၾာ မသမာသမားကလညး Martus

၏ အားနညးခကမားက မညသႛအသးခရမညဟ ႒ကးပမးေနကမညမႀာ ဧကနပင။ ေနာကတစခ နခ နတၾင ထသတႛ၏ ႒ကးပမးမႁမား ေအာငမငသၾား

ပၝက သင၏လ႖ ႛ ႀက သတငးအခကအလကမားက ခးယ ဖတ႟ႁႎငကေပလမမည။

ယခကသႛ အားနညးခကမား ရႀေနသညဆ၍ စးရမသၾားပၝသလား။ စာရၾကေပတၾငေရးမႀတထားခငးထက လကရႀ တထၾင ႓ပးေသာ ကၾနပႃတာ

ပ႟ဂရမမား (ဘဏမားအသးပေသာ ပ႟ဂရမမား အပၝအ၀င) ထက အဆေပၝငးမားစၾာ လ႓ခစတခရပၝသညဆေသာ အခကကေတာ Martus မႀ

အာမခ ပၝသည။ Martus ၏ အနညးငယေသာ ခႚယၾငးခကမားက ဖၾငေပာရခငးမႀာလညး သငအေနခင အဆပၝ အားနညးခကမား က နားလည

ထားပၝက Martus ေဆာဖ အား အသးပရာ၌ ပ၍သတထားႎငေစရနသာဖစသည။ အခငမာဆးဆေသာ ေသာခေလာကမားကပင ဖကဆးဖၾငလႀစ

ႎငေသာ သာဓကမားရႀေနရာ သင၏လ႖ႚ ႀက သတငးအခကအလကမားက လ႓ခစၾာ သမးဆညးထားႎငရန ဖနတးေပးထားေသာ Martus ၏

လ႓ခမႁမားကလညး ေကာဖတႎငမညသ ေပေပၝက လာႎငပၝသည။

မႀတခက။ ။ ဤသးစၾလကစၾ၏ အခားတစေနရာတၾင ေဖာပထားသညအတငး Martus သည သငအား စာေစာငတၾင ဖငတၾခၾငပပၝသည။

လပေဆာငမႁ စနစ (operating system) အမားစတၾင ပးတၾပၝဖငမားက ဖၾငေသာအခၝ ၄ငးတႛက ‘ယာယ’ကတ ပတဆႛထားခငး မရႀသည

ဒၝရကထရတစခထတၾင သမးဆညးလမမည။ ပးတၾပၝဖင ‘ဆတဖ ခငး’ ဟ သကေသာ လ႓ခေရး ႒ကတငေဆာငရၾကမႁမားႎႀငပတသက၍

အခကအလကမားအတၾက အပငး “၁၁။ ေမးေနက ေမးခၾနးမား (FAQ)” နပၝတ ၃၈ က ေကးဇးပ၍ ကညရႁပၝ။

၁-စ စာေစာငမားအား ဆာဗာသႛ ေပးပႛခငးရခငးမႀာ လ႖ ႛ ႀကကဒမား အသးပ႓ပး ေရးသားေပးပႛလာေသာ စာေစာငမားက Martus ဆာဗာက လကခသမးဆညးထား႟သာမက မတၨႃကးယ႓ပး ေနရာခၾ႓ပး

သမးဆညးေပးထားခငေကာင ပကစး ေပာကဆးမႁမားမႀ ကာကၾယေပးပၝသည။ (Martus ဆာဗာမားက တာ နယေပးမည အဖၾႛအစညးမားအတၾက

Benetech မႀစစ ေဆာငရၾကေပးပၝသည။ သႛေသာ Martus ေနာကခဆာဗာမားက တကရကလကခေပးခငးမရႀပၝ။ ဆာဗာအဖစ လကခေဆာငရၾက


သမား စာရငးက [email protected] မႀာေတာငးယကည႟ႁႎငပၝသည။) သငဖနတးထားေသာ စာေစာငမားက ဆာဗာသႛ ေပးပႛ ခငးမပပၝက သင

ကၾနပႃတာထတၾငသာ ရႀေနေပမည။ သငကၾနပႃတာ ေပာကဆးခငး၊ အခးခရခငးႎႀင ပကစးခငး တႛ ဖစေပခပၝက သင၏ အခကအလကမားကလညး

လကလၿတဆး႟းရမည ဖစပၝသည။ သင၏ကၾနပႃတာအား သငမရယႎငသညအခၝ Martus တၾင ထညသၾငးထားသည အခကအလကမားအား

ပနလညရယႎငရန Martus ဆာဗာသည ထသႛေသာ ဆး႟းမႁမားမႀ ကာကၾယေပးမည ယႎၨရားအစတအပငးတစခဖစပၝသည။ သင၏ လ႖ႚ ႀက

သတငးအခကအလကမားက ဆာဗာသႛသာ ေပးပႛထားခပၝက သင၏ ေသာ ဖင၊ သးစၾသအမည ႎႀင စကား ႀကတႛက အသးပ၍

အခားကၾနပႃတာမႀတဆင ဆာဗာႎႀင ဆကသၾယ၍ ပနလညရယဖတ႟ႁႎငေပသည။ ပငမအေကာင မား တညေဆာက ထားသည ဆပၝကလညး

လ႖ႚ ႀကႎႀင ထတပနစာေစာငမားက ဆာဗာသႛေပးပႛ ခငးဖင အခား အဖၾႛ ငမားမႀလညး သမင ဖတ႟ႁ ႎငကေပမည။ “၉-ဂ ေသာပနလညရယခငး”

“Error! Reference source not found.” းအခနးမားကကညပၝ။

ထႛအပင သတငးအခကအလကမားက ဆာဗာသႛေပးပႛထားမညဆပၝက သေတသနပညာရႀငမား၊ သတငးဌာနမား၊ လႚအခၾငအေရးပနာ မားက

စတ ငစားသမား အားလးမႀ ငး နး ဖတ႟ႁႎငကပၝလမမည။ သငလ႖ ႛ ႀကစာေစာငမားက သငကၾနပႃတာထတၾင သမးဆညးထားမညဆပၝက

သငတစေယာကတညးသာ ဖတ႟ႁႎငပၝမည။ အကယ၍ အငတာနက ကၾနယကမႀ Martus ရႀာေဖၾေရးအငဂင (Martus Search Engine)

ခ တဆကထားေသာ ဆာဗာသႛ ေပးပႛထားမညဆႛပၝက သငစစညး ထားေသာ အခကအလကမားက အခားသမားကပၝ ဖတရႁႎငကေပမည။

၁-ဆ Martus က Open Source အဖစ ဖနတးရခငးမႀာ

Open Source နညးက အသးပထားခငးဖင သးခားကၾနပႃတာပရဂရမမာမားအေနဖင ပမႀနနညးလမးမား ပမႀနေဆာဖ မားထက ကဒမားက

ေလလာ ကည႟ႁႎငေစပၝသည။ Benetech အေနဖင လႛအခၾငအေရးလပငနးမား ေဆာငရၾကေန ေသာအဖၾႚအစညးမား အသးပႎငရနအတၾက

Martus ကဖနတးထားခငးဖစရာ Martus အသးပသ အသငး ငမားထမႀ သတငး အခကအလကမား ရယေဆာငရၾကနညးမားက ကၾယ ႀက

ထနခနထားရနမလသကသႛ နညးပညာပငးတၾငလညး မသာမာမႁမား ထညသၾငးထားခငးမရႀပၝ။ Martus သည Open Source

ဖစေနခငးေကာငလညး ဆခပးေသာ အခကမားအတၾက က႗ႎပတႛေပာသညအတငး ယစရာမလေတာေပ။ ေရၾးဆၾထညသၾငးထားေသာ

ကဒမားသညလညး သကမႀတထားသည အတငး ပမႀနေဆာငရၾကေန ေကာငးက အဖၾႚအစညးတငးက သကေသခကေပမည။ Open Source

နညးပညာ ႎႀငပတသက၍ အေသးစတသလပၝက Open Source Initiative www.opensource.org တၾင ဆကလကေလလာပၝ။

mailto:[email protected]

http://www.opensource.org/


၂။ စတငအသးပပ ေအာကပၝ အခကအလကမားႎႀင ပညစပၝက Windows, Mac OS, Linux အစရႀသညဖင မညသႚေသာ နညးပညာမား သးထားေသာ

ကၾနပႃတာမားတၾငမဆ Martus ေဆာဖ က ထညသၾငးအသးပႎငပၝသည။ ကၾနပႃတာစနစ လအပခကမား အေကာငးက အေသးစတသလပၝက

Martus ေဆာဖ ကးယသည စာမကႎႀာက www.martus.orgတၾင ကည႟ႁပၝ။

Martus ေဆာဖ လကရႀဗားရႀငးက Windows XP/Vista/7 32-bit ႎႀင ဖစႎငပၝက Mac OSX တ တၾင ထညသၾငးအသးပရန ေထာကခ

အကပပၝသည။ Martus ေဆာဖ က အခား Windows/Mac ေဆာငရၾကမႁ စနစမားတၾင အပညအ စမးသပသငသေလာက

မစမးသပရေသးေသာေကာင ဖစသည။

Windows

Windows Me၊ Windows 2000၊ Windows XP၊ Windows Vista၊ Windows 7 သႚမဟတ Windows 8။ အကယ၍

သငသည Windows 7 က အသးပပၝက Martus ၃.၄ (3.4) သႛမဟတ ၄ငးေနာကပငးမႀထၾကရႀသညမားက

အသးပရမည ဖစေကာငးက ေကးဇးပ၍ သတပပၝ။ ယခငက Windows ႎႀင Java ဗားရႀငးမားတၾငေတၾႛရႀလက ရသည

လခေရးဆငရာပနာမားေကာင Martus 4.0 က Windows 98/NT ထကေနာကကသည ဗားရႀငးမားတၾငသာ

သးပၝမည။ Windows 98/NT သႛမဟတ ၄ငးထကေစာသည ဗားရႀငးမား သငမႀာရႀလ႖င Martus 3.6.2 သႛမဟတ

၄ငးထကပေစာသညအရာက သးရနလပၝသည။ သႛေသာ တတႎငလ႖င ပပးလခသည Windows ဗားရႀငးသႛ

အဆငမႀငဖႛလပေဆာငရန က႗ႎပတႛ အထးအကပလပၝသည။

Windows NT၊ Windows 2000၊ Windows XP Professional၊ Windows Vista၊ Windows 7 ႎႀင Windows 8 တႛတၾင

Martus က မတပဆငမ စမခနႛခၾသ (administrator) အဖစ ငေရာကထားရမည။

Pentium 233 MHz processor (300 MHz သႚမဟတ ပ မနသည ပေရာဆကဆာက ေထာကခ အကပသည)

Hard disk အေနဖင 128 MB ရႀရမည(1 GB သႚမဟတ ပမားသည က ေထာကခအကပသည)

512 MB RAM (1 GB သႚမဟတ ပမားသည က ေထာကခအကပသည)

အငတာနကဆကသၾယမႁ၊ Martus ဆာဗာမႀ အခကအလကမား မတၩႃကးယရန အငတာနကဆက သၾယမႁမရႀပၝလ႖င၊ “၉-ဆ

သင၏စာေစာငမားအားအခားအေကာငမား မႀတစဆငဆာဗာသႛေပးပႛႎငေရး ေဆာငရၾက ခငး” ကကညႚရန။

Martus ဆာဗာသႛ စာေစာငမားေပးပႛလလ႖င Martus ေဆာဖ က firewall မႀကငးလၾတစၾာသးစၾရနလအပပၝသည။ သငထတၾင

ေဆာဖ သႛမဟတ ဟဒ firewall ရႀေနခပၝက ကၾနပႃတာမႀ ထၾကေပၝကမား 987၊ 988 က ဆကသၾယခၾင ေပးရမည။ သ မဟတ 80

ႎႀင 443 တႛက အငတာနကမႀ ဆကသၾယခၾင ေပးရမည။ ထထၾကေပၝကမားက ပတထားပၝက ဆာဗာသႚဆကသၾယရႛာတၾင

ဆာဗာသႛခ တဆက၍မရေကာငး ေပာဆခကက ေတၾႚရႀရမညဖစသည။

(CD ဖင ထညသၾငးထားသညအခၝမားတၾငသာ) CD drive

မကႎႀာပင ပရပ 800x600 သႚမဟတ ပမငရမည

မႀတခက။ ။ Windows တၾင သငကၾနပႃတာ၏ အေသးစတအခကအလကမားက ကညရႁ ပသေစရန Start (အစ) > Programs (ပရဂရမ) >

Accessories (အစကစရ) > System Tools (စစစတမ တးလ) > System Information (စစစတမ အငဖေမးရႀငး) တႛဆသၾားပၝ။

Mac OS

Mac OS 9.2 သႚမဟတ ထထကပမငရမည (၁၀.၆.၄ (10.6.4) (သႛ) ေနာကပငးထၾကရႀေသာဗားရႀငး)

Java Runtime Environment (JRE) ဗားရႀငး 1.6 (တခၝတရ Java6ဟေခသည), ဂာဗား၆/တငဆကမႁ ၁.၆.၀_၃၀

Java6/version 1.6.0_30 (သ) ေနာကပငး တငဆကမႁကရရႀနငလႀင အေကာငးဆးဖစသည။ ဂာဗား၅/တငဆကမႁ ၁.၆.၀_၂၂ (rev-

b07) Java5/version 1.5.0_22(rev-b07) သႛမဟတ ေနာကပငး ၁.၅တငဆကမႁ (1.5 version) သည ဂာဗား၆ (Java6)

မရနငလႀင အသးခနငသည။

မႀတခက။ ။ ဂားဗား ၁.၅ (Java 1.5) နႀင ဂာဗား ၁.၆ (Java 1.6) သည အေပတၾငရႀငးပခေသာ တငဆကမႁမားထက

ေစာေသာေကာင Martus ဘာသာစကား အထပ (MLP) ဖငမားဖင အလပမလပေဆာငနငပၝ။ ထႛအပင Martus

ယဇာအငတာေဖစတၾင (Martus user interface) အခားပနာမား ေပေပၝကေစႎငပၝသည။ သငစကတၾင မညသည Java ဗားရႀငး

သးေနသညက စစေဆးရန တာမနယ ငးဒး (terminal window) တစခဖၾငလကပး (မကေတာငအဖၾငအပတ - “-” မပၝဘ) “java -

version” ဟ ရကသၾငးပး enter/return (အငတာ/ရတနး) ခလတက ႎႀပပၝ။

75 MB hard disk ေနရာ ရႀရနလပၝသည။ (100 MB သႚမဟတ ပမားသည က ေထာကခအကပသည)



1GB RAM

အငတာနကဆကသၾယမႁ၊ Martus ဆာဗာမႀ အခကအလကမား မတၩႃကးယရန အငတာနကဆကသၾယမႁ မရႀပၝလ႖င၊ “၉-ဆ

သင၏စာေစာငမားအားအခားအေကာငမား မႀတစဆငဆာဗာသႛေပးပႛႎငေရး ေဆာငရၾကခငး” ကကညႚရန။


ေဆာဖ သႛမဟတ ဟဒ firewall ရႀေနခပၝက ကၾနပႃတာမႀ ထၾကေပၝကမား 987၊ 988 က ဆကသၾယခၾင ေပးရမည။ သ မဟတ 80

ႎႀင 443 တႛက အငတာနကမႀ ဆကသၾယခၾင ေပးရမည။ ထထၾကေပၝကမားက ပတထားပၝက ဆာဗာသႚဆကသၾယရႛာတၾင



မကႎႀာပင ပရပ 800x600 သႚမဟတ ပမငရမည

မႀတခက။ ။ Mac တၾင သငကၾနပႃတာ၏ အေသးစတအခကအလကမားက ကညရႁ ပသေစရန Apple menu (အကပယလ မႎး) > About this

Mac (ဤMacအေကာငး) > More info… (ေနာကထပ အခကအလကမား…) > System report… (စစစတမ အစရငခခက…) >

Hardware (this is the Hardware Overview) (ဤသညမႀာ Hardware အေကာငး ေထၾေထၾေဖာပခက) က သၾားပၝ။

မႀတခက။ ။ သငႛမႀာ Java ဗားရႀငးအမးမးထညထားပၝက Java Preferences ဒငယာေလာဂ ဖၾငပး သးရမည Java ဗားရႀငးသႛ ေပာငးရန

လပၝသည။ Java Preferences ရႀာရန Command-Space ကႎႀပပး "Spotlight" ရႀာေဖၾရန (search) က ဖၾငပး Java Preferences ဟ

ရကသၾငးပၝ။ ပၾငပဆလ႖င configurations (အထားအသ) ႎႀစစေတၾႛပၝမည။ တစခမႀာ Java applet plugins အတၾကဖစ ပး ေနာကတစခမႀာ

Java applications အတၾက ဖစပၝသည။ Java Martus အသးပပမား ဗားရႀငးက မရငးသတမႀတထားခကအရ ေပာငးလလ႖င ဒငယာေလာဂတၾင

ညၿနကားထားသညအတငး ဗားရႀငးအသစက ေရၾးခယပၝ။ ထႛေနာက Java Preferences ဖနသားမကႎႀာပငက ပတလကပၝ။ ေနာကထပ

အကအညလပၝက [email protected] က အးေမးလပႛပၝ။

Linux Linux kernel v. 2.4 ႎႀင glibc v. 2.2 သႚမဟတ ေနာကပငး သးေနသည Intel Pentium (ပငတယမ) ပလကေဖာငး

Oracle ၏ေနာကဆးဗားရႀငး သႛမဟတ Java 2 Standard Edition (J2SE) Java Runtime Environment (JRE) 1.6

(တစခၝတစရ Java6 ဟေခသည) ၊ အဆငမႀငတငမႁ 25 သႛမဟတ ေနာကပငး၊ သႛမဟတ OpenJDK JRE 6 သႛမဟတ 7။

သငစကတၾင မညသည Java ဗားရႀငးသးေနေကာငးစစရန terminal window တစခဖၾငပး (မကေတာငအဖၾငအပတမပၝဘ) “java -

version” ဟရကႎႀပပး enter/return (အငတာ/ရတနး) က ႎႀပပၝ။

Hard disk အေနဖင 75 MB ရႀရမည။ (100 MB သႚမဟတ ပမားသည က ေထာကခအကပသည)

256 MB RAM (512 MB သႚမဟတ ပမားသည က ေထာကခအကပသည)

အငတာနကဆကသၾယမႁ၊ Martus ဆာဗာသကအခကအလကမား မတၩႃတငပကရန။ အငတာနကဆကသၾယမႁ မရႀပၝလ႖င၊ “၉-ဆ

သင၏စာေစာငမားအားအခားအေကာငမား မႀတစဆငဆာဗာသႛေပးပႛႎငေရး ေဆာငရၾကခငး” ကကညႚရန။


ေဆာဖ သႛမဟတ ဟဒ firewall ရႀေနခပၝက ကၾနပႃတာမႀ ထၾကေပၝကမား 987၊ 988 က ဆကသၾယခၾင ေပးရမည။ သ မဟတ

80 ႎႀင 443 တႛက အငတာနကမႀ ဆကသၾယခၾင ေပးရမည။ ထထၾကေပၝကမားက ပတထားပၝက ဆာဗာသႚဆကသၾယရႛာတၾင



KDE ဖင အနညးဆး ၁၆-ဘစ အေရာင အေနအထား သႚမဟတ Gnome ကၾနပႃတာ မကႎႀာပင က ေထာကခအကပသည။

၂-က ေဆာ၀ထညသၾငးခငး Martus ေဆာဖ က Java ပ႟ဂရမဘာသာစကားအသးပ၍ေရးသားထားသဖင ဤေဆာဖ က အသးပမညဆလ႖င Java နညးစနစလေပမည။

Windows နညးစနစသးကၾနပႃတာမားအတၾက Martus ကထညသၾငးတပဆငရာတၾင Martus လပငနးမားကသာမက Java runtime

environment (Java ပပးသည နညးစနစမား) ကပၝ တစပၝတညး တပဆငသၾားမည ဖစသည။ ထႛအပင Martus လပငနးမား

အားအလၾယတကအသးပႎငရနအတၾက သငကၾနပႃတာ၏ Desktop (ကၾနပႃတာမကႎႀာပင) ေပတၾငလညးေကာငး သႛမဟတ Start Menu

ထတၾငလညးေကာငး Shortcut မားက သငအလရႀသလထညသၾငးေပးပၝလမမည။ အကယ၍ Mac OS, Linux နညးစနစမားအသးပထားသည

ကၾနပႃတာဖစပၝက Java လပငနးမား တစပၝတညးပၝရႀပးသားဖစပၝသည။ မပၝရႀခပၝက Martus ေဆာဖ မထညသၾငးမ Java ကအရငထညသၾငးပၝ။

Martus ပရဂရမက https://www.martus.org မႀ ကးယႎငပၝသည။ သငအသးပေနေသာ ကၾနပႃတာစနစႎႀင ကကညမည Installer

ကလညး (ရႀလ႖င) ကးယရရႀႎငပၝသည။ ထသႛ ကးယရနမဖစႎငပၝက Windows, Mac OS, Linux နညးစနစသး ကၾနပႃတာမား၌






တပဆငႎငရန ပရဂရမဖငမားပၝရႀသည ISO CD က အသးပရပၝမည။ ISO CD က အငတာနက ကတစဆင ကးယအသးပသညဆပၝက

Martus ေဆာဖ မတပဆငမ CD (စဒ) အလၾတတစခပအတၾငးသႛ ေရႀး းစၾာကးယထား ရပၝမည။

Martus ေဆာဖ က မညသႛပငတပဆငသညဖစေစ ေနာကဆးေပ Martus ထတပးေနာကပငး ထပထညထားသည ဘာသာစကားမားက

ေေဒၝငးလဒလပရနအတၾက https://www.martus.org/downloads က ေလလာသငပၝသည။

မႀတခက။ ။ Martus ဖငမားကကးယအသးပရမ႖ဖင ေဆာဖ တစခလးအား ထညသၾငးတပဆငရန မဖစႎငေပ။ Martus Installer ကသာ

အသးပရပၝမည။

Windows နညးစနစသး ကၾနပႃတာမားအတၾက Martus တပဆငပ

၁။ Martus စဒက သင CD-ROM drive ထထညသၾငးလကပၝ။ သႛမဟတ Martus installer က https://www.martus.org

မႀရယ႓ပးဖၾငပၝ။ Martus တပဆငေသာ ပ႟ဂရမပၾငလာပၝမည။

မႀတခက။ ။ Martus installer အလအေလ႖ာက မပၾငပၝက ကၾနပႃတာမကႎႀာပင (desktop) ေပမႀ My Computer (က႗ႎပ၏ ကၾနပႃတာ)

က ခလတ ႎႀစခကႎႀပ၍ ဖၾငလႀစ ပး CD Drive သႛ ညၿန ပပၝ။ ထႛေနာက MartusSetup.exe ဖငက ခလတႎႀစခကႎႀပလကပၝ။

၂။ အသးပလသည ဘာသာစကားက ေရၾးခယပးလ႖င OK က ႎႀပပၝ။ ေလာေလာဆယ Windows installer ( ငးဒးတပဆငသညအရာ) က

မနမာလ မရနငေသးပၝ။

https://www.martus.org/downloads





၃။ Martus ေဆာဖ စတငထညသၾငးရန NSIS Install Wizard အခကပဇယားထမႀ ေနာက (Next) က ႎႀပပၝ။

၄။ Martus ေဆာဖ အသးပခငးအတၾက လငစငသေဘာတညခကကဖတပၝ။ သေဘာတလကခပၝက “သေဘာတ” (“Agree”) က ႎႀပပၝ။

လငစငသေဘာတညခကက လကမခပၝက Martus ေဆာဖ တပဆငရန မဖစႎငပၝ။


၅။ လငစငသေဘာတညခကက လကခပၝက ဖငတၾမားကးယသညက သငေတၾႛရပၝမည။ ။

၆။ Martus Shortcut က Windows အစမႎး (Start Menu) တၾငထညလသည မထညလသညက ဆးဖတပၝ။ ထညသၾငးလပၝက Yes က

ႎႀပပၝ။ သႛမဟတ No က ႎႀပပၝ။

၇။ Martus Shortcut က ကၾနပႃတာမကႎႀာပင (Desktop) ေပတၾင တငထားလသည မတငထားလသညက ဆးဖတပၝ။ တငထားလလ႖င

Yes ကႎႀပပၝ။ မတငထားလလ႖င No ကႎႀပပၝ။

မႀတခက။ ။ Start menu သႛမဟတ ကၾနပႃတာမကႎႀာပင (desktop) ေပတၾင shortcut တစခထညသၾငးထားပၝက အသးပရ

လၾယကေစပၝမည။ သႛေသာ Martus ေဆာဖ တပဆငထားမႁက လမသေစလက shortcut မားမထားရႀသငပၝ။ ထားရႀမည မထားရႀပၝဟ

မညသႛပငေရၾးခယထားေသာငား installerကမ shortcut တစခက Martus ဖငတၾထတၾင အမထညေပးသၾားပၝမည။


၈။ Martus လပငနးမားႎႀင လအပေသာ Java ဖငမားက ကၾနပႃတာအတၾငး ထညသၾငးေနသည အေခအေနအား installer မႀ

ပမႀနသတငးပႛေပးေနပၝမည။ ေအာငမငစၾာတပဆငပးပၝပ ဟေသာ ဇယားေပလာပၝက Finish (ပးပၝပ) က ႎႀပပၝ။

မႀတခက။ ။ သငကၾနပႃတာထတၾင Java ဖငမား ယခငကတညးက ရႀႎႀငပးဖစေသာလညး Martus ေဆာဖ က၄ငး၏ (Java runtime

environment) Java သးလ႖ငပပးေပးသညဖငမားက installer က ထပမထညသၾငးသၾားပၝမည။ ထသႛ ပလပခငးေကာင နဂ Java ဖငမားက

မထခကႎငေစပၝ။

သငကၾနပႃတာထ၌ ရႀပးသား Martus ေဆာဖ အား ေနာကဆးေပေမာဒယအဆငသႛ တးမႀငေပာငးလခငးႎႀင ပတသက၍ “၂-ဂ Martus

ေဆာဖ အား အဆငမႀငေပာငးလပလပခငး (Windows စနစသး ကၾနပႃတာမားအတၾကသာ)” ကကညပၝ။

Mac OS ကၾနပႃတာမားတၾင Martus တပဆငခငး

Martusက Macတၾငထညသၾငးရန နညးလမး၂သၾယရႀသည- DMGဖငက အလအေလာက အသးပခငးဖင ေသာလညးေကာငး ZIP (သ) ISO

ဖငမားက ကယတငဖၾငခငးဖင ေသာလညးေကာငး ဟ၍ဖစသည။ DMG နညး သးရန အခငအမာတကတၾနးပၝသည။ အေကာငးရငးမႀာ

၄ငးကပမလၾယကပး Martus အေနဖင ကငတၾယရာတၾင အဆငႛအတနးမ Mac ႎႀင ပတသည အေနအထားရႀေစ၍ ဖစသည။

မႀတခက။ ။ ထညၿနကားခကမားသည သငအသးပေနေသာ Mac OS X တငဆကမႁမားအေပ မတည၍အမးမးရႀသည။ အကယ၍

ထညၿနကားခကမားသည သငကၾနပႃတာေပတၾင မငေတၾ.ခကမားႎႀင မသကဆငလႀင [email protected] သ အးေမးပပၝ။

DMGဖငက အသးပ၍ ကယတငထညသၾငးခငး (အသစပလပခငး သမဟတ အသစမၾမးမခငး)။ ။

၁. မႀတခက- သငမထညသၾငးခင- အကယ၍ အေစာပငးက DMG မဟတသည Martus ဗားရႀငးက သငကၾနပတာထတၾင

သၾငးထားပးသားဖစလႀင စာကညတက/ဂာဗား/လငးခၾ ဖတာမႀ (/Library/Java/Extensions folder)ရႀ Martus နႀငဆကႎၾယေနေသာ Jar

files ဂားဖငမားက းစၾာပယဖကရမည။ ထအခကသည အလၾနအေရးကးပၝသည။ ထအခကကေကာမလႀင Martusမႀ

အလပမႀနကနစၾာလပမညမဟတပၝ။ သငအေနဖငလညး ထဖငမားက ဖတရန သငကၾနပႃတာ ထနးခပသ administrator သးစၾသအမည/

လႀ.၀ႀကစာလးသ အလငအမန ၀ငရမည။ Martus နႀငဆကႎၾယေနေသာ Jar files ဂားဖငမားသည InfiniteMonkey.jar, bc-jce.jar,

bcprov-jdk14-135.jar, icu4j_3_2_calendar.jar, js.jar, junit.jar, layouts.jar, persiancalendar.jar, velocity-1.4-rc1.jar, velocity-dep-1.4-rc1.jar, xmlrpc-1.2-b1.jar ဖစသည။ ထဖငမားက ဖတပးေနာက Extensions folder



(လငးခၾမား) ဖတာသည လၾတေနလမမည။ ရႁပေထၾးမႁမားက ေရႀာငရႀားရန သငအေနဖင Martusတငဆကမႁအေဟာငးတၾင ဖနတးခေသာ

ဖတလမးနညးမားက ပယဖကသငေကာငး က႗ႎပတမႀ အကေပးလပၝသည။

၂. Martus DMG ဖငက Martus ၀ကဘဆကမႀ သႛမဟတ CD မႀရယပး DMGဖငတငးအတၾက လပသလ ကလစႎႀစကမ ႎႀပရမည။

၃. ပၝ၀ငေသာ အရာမားကကညရႁႛရန Martus ဖတာ အလအေလာကမပၾငလ႖င ၄ငးက ကလစႎႀစကမႎႀပပၝ။

၄. သင၏ Applications (အပလေကးရႀငး) ဖတာတၾင Martus အပလေကးရႀငးမား (Martus.app) က ကးထညႎငေသာလညး

ထသႛကးယပၝက Martus က uninstall လပပး ပနထတလ႖င ၄ငးက ဖယရႀားလကမည မဟတဘ လခေရးအတၾက

စးရမစရာဖစႎငပၝသည။

၅. MartusDocumentation (အခကအလက) ဖတာ၏ တငဆကမႁတစခစ ႎႀင ဘာသာစကားအမးမးတၾင သးစၾသလကစၾမား၊ မနမန

ရညညၿနးကးကား ကတမား ႎႀင ဖတပၝဖငမား (README files) အပၝအ၀င အေထာကအပဖစေသာ သတငးအခကအလကမား

ပၝရႀသည။ သငလၾယကစၾာရယႎငမည သငကၾနပႃတာထသ ထဖတာက ကထညရန က႗ႎပတမႀ အကပ အပပၝသည။

မႀတခက။ ။ သငအေနဖင Martusဘာသာစကားအထပ ( ပမာ - Martus-en.mlp) က အသးပေနလႀင ေကးဇးပ၍ သင၏ Martus

အခကအလက ဖတာတၾင mlpဖငက ကးထညပၝ။ Martus အခကအလက ဖတာက အသးပရန လမးညၿနခကက

ေအာကတၾငေဖာပထားေသာ “Martus အခကအလက ဖတာက ကညရႁခငး” ဆေသာအမညဖင အပငးက ကညပၝ။

မႀတခက။ ။ လအပလႀင မနမာ၊ ကမာ ႎႀင ဘဂလာ/ဘဂၝလ အကၡရာမားက အကၡရာဖတာတၾငေပးထာ းသည။ သငအေနဖင လအပလႀင

.ttfဖငက ကလစႎႀစကမႎႀပပး "ထညသၾငးသည" (“Install”) ကေရၾးခငးဖင ထညသၾငးႎငသည။ သငအေနဖင မနမာ၊ ကမာ ႎႀင

ဘဂလာ/ဘဂၝလ စာသားမားက ဖတရႁခငး ႎႀင ရကသၾငးရာတၾင ပနာရႀလႀင ဤ Martus သးစၾသလကစၾ ၄၀-၄၂ FAQမားက ကညပၝ

(သ) [email protected] သ အးေမးပပၝ။

DMGဖငမႀ Martusကထညသၾငးပး အလပလပေဆာငႎငရန Martus သေကတ/ အပလေကးရႀငး (Martus.app ဖင) က ကလစႎႀစကမႎႀပပၝ။

Mac OSXတၾင ဖစေပသည မညသညပနာမးမဆ ရႀာေဖၾရာတၾင အေထာကအကပေသာ သတငးအခကအလကမားက Martus

အလပလပေနခ နတၾင ေဖာပရန “ကၾနဆးလ" (“Console”) ညၿနကားခကအစက စတငအလပလပေစႎငပၝသည။ ေဖာပပၝနညးလမး၂နညးမႀ

တစနညးနညးက အသးပႎငသည။

က) အပလေကးရႀငး (Applications) ဖတာထမႀ ယတလတ (Utilities) ဖတာကရႀာေဖၾ ပး Console (ကၾနဆးလ) က ကလစႎႀစကမႎႀပပၝ။

ခ) ရႀာေဖၾေတၾႛရႀရန ညၿနကားခကေပးေသာေနရာ Command-space ကႎႀပပၝ။ “ကၾနဆးလ" (“console”)သ၀ငပးေနာက၊ ကၾနဆးလ

(console)ညၿနကားခကအစက ရႀာေဖၾ ပးေနာက ၄ငးကစတငပၝ။ ကၾနဆးလ (console) အလပလပေနသ၍ အမႀားပငဆငခကမား

သမဟတ Martusမႀ သတငးအခကအလကမားက ရယခငးမ ရႀာေဖၾရနား ေပထၾကလာလမမည။ ကၾနဆးလ (console)က တစခၝသာ

အလပလပေစႎငပး Martus က သငလသလ အကမကမ လပႎင (ရပႎင) သည။ ကၾနဆးလ (Console) app မႀ စာသားက

ကးယပး [email protected] ထပႛသည အးေမးလထ ကပႎငသည။

မႀတခက။ ။ ကၾနဆးလ (console) တၾင Martus အခကအလကမားကသာေတၾႛရပး အခားေသာ ပရဂရမမားမႀ အခကအလကမားက

ဖယရႀားထားရန ကၾနဆးလ (console) ဖနသားမကႎႀာပင၏ အေပပငး ညာဘက ရႀာေဖၾရန (search) အကၾကထတၾင

(မကေတာငအဖၾငအပတမပၝဘ) “.Martus” ဟ ရကႎႀပပၝ။

ZIPဖင သမဟတ ISOဖငက အသးပပး ကယတငထညသၾငးခငး။ ။

၁။ Martus CDက သင စဒရၾမ ဒရကဗ ထသထညပၝ (သႛမဟတ ခ.ထားေသာ Martus ဖငက https://www.martus.org မႀ

ေဒၝငးလပလပပၝ။) ထေနာက ၄ငးက ကလစႎႀစကမႎႀပပၝ။

၂။ သငကၾနပႃတာထရႀ /Library/Java အထတၾင Martus ဖတာ တစခ ဖနတးပၝ။

၃။ ဇစ သႛမဟတ CD/ISO ထမႀ Martus ဖငတၾမားက သင hard disk ေပရႀ /Library/Java/Martus ဖတာ အတၾငးသႛ ကးယလကပၝ။

ဤသႛ ပခငးဖင ပရဂရမဖငမားအပင Martus ဗားရႀငးအမးမးအကား အေပာငးအလမားစာရငး တစခပၝသည README ဖငမားအပၝအ င

အသးပသအေကာငမားေနရာတၾငပၝ ကးယလကပၝမည။

၄။ CD/ISO မႀ ကးယလ႖င LibExt ဖတာက ThirdParty ဟ အမညေပာငးလကပၝ။

၅။ ဆႎၬရႀပၝက ေေအာကေဖာပပၝ ညၿနကာခကမားက အသးပပး ကၾနပႃတာမကႎႀာပငေပမႀာ (Martus) အငကၾန သႛမဟတ အမညခ alias

တစခ ဖနတးေရးသားပၝ။

၆။ ဖငဒၝ(Finder) က ဖၾငပး ဘယဘက ေရၾးစရာမားမႀ Applications ကေရး ပၝ။

၇။ Automator အပလေကးရႀငး ကရႀာေဖၾပၝ။ ၄ငးက ဖၾငရန ဤ အပလေကးရႀငး ေပတၾင ႎႀစခကႎႀပပၝ။

၈။ ဒငယာေလာခ ပၾငေသာအခၝ Choose ကေရး ပၝ။ Untitled ဟေခသည ဒငယာေလာခ တစခဆသႛ ေရာကသၾားေစမည။



https://www.martus.org/


၉။ ဒငယာေလာခ ၏ ဘယဘကတၾင Library ဟေခသည စာရငးတစခက ေတၾႛလမမည။ ၄ငးေအာကတၾင ပကၡဒန(Calendar)၊

အဆကအသၾယမား(Contacts)က သႛ ေသာ အမးအမညမားစၾာရႀလမမည။ Utilities ဟေခသည အရာက ႎႀစခကႎႀပပၝ။

၁၀။ ဤသႛႎႀပလကခငးသည Utilities ဖလဒၝအား Library ေကာလ၏ ညာဘကတၾင ပၾငေစမည။ Run Shell Script ဟေခသည အရာက

ႎႀစခကႎႀပပၝ။

၁၁။ ဤသႛႎႀပလက ခငးသည Run Shell Script ေခ ၀ငးဒးခၾအသစတစခက ပၾငေစမည။ ၄ငးအထတၾင “cat” စကားလးပၝသည

စာသားအကၾကတစခ ရႀလမမည။

၁၂။ “cat”က ဖကပး ေအာကပၝတႛက ရကပၝ။ လငးႎႀစခကားတၾင (က ႎႀပပၝ)

cd /Library/Java/Martus

java -Xbootclasspath/p:ThirdParty/bc-jce.jar -jar martus.jar

၁၃။ Run ဟေခသည ခလတက ႎႀပပၝ။ ဤသႛႎႀပလက ခငးသည Martus အား စပၾငေစမည။ သငအေနဖင လပငနးစ ၏ Automator အဆင

က မႀနကနစၾာေဆာငရၾကပးဖစေကာငး သငအတၾက အတညပလမမည။

၁၄။ Automator မႀ မထၾကမႀ File > Save As သႛသၾားပၝ။ေနာက ဒငယာေလာခတၾင ဖငက Martus ဟ အမညေပးပၝ။ “Where”ေအာကတၾင

Desktop က ေ႟ၾးရန။ ေနာကဆးအေနဖင “File Format”ေအာကတၾင Application က ေရၾးသညမႀာ ေသခာပၝေစ။ Workflow က

မေ႟ၾးရနႎႀင။ ဤသႛ ပလက ခငးသည သငကၾနပႃတာမကႎႀာပငတၾင Martus ဟ ေခေသာ အငကၾနက ဖနတးလမမည။ ၄ငးက

ႎႀစခကႎႀပခငးဖင ပရဂရမက ဖၾငႎငသည။အကယ၍ သငအေနဖင ဤအဆငမား ႎႀင ပတသက၍ အကအည လအပပၝက က႗နေတာတႛထသႛ

[email protected] ဖင ေကးဇးပ၍ အးေမးလ ေပးပႛပၝx

မႀတခက။ ။ Mac OS တၾင Martus ေဒတာ ဖတာက .Martus ဟ အမညေပးထားပး သင၏ Home ဖတာတၾင ရႀပၝသည။ ဤဖတာတၾင

သင၏ Martus အေကာင ႎႀင စာေစာငအခကအလကႎႀငအတ အစရငခ/ရႀာေဖၾတမးပလတမား (report/search templates),

ပငမအခကအလက (HQ information) .mpi files စသညတႛကသႛ Martus အသးပရငး ဖနတးလကသညအခား ဖငတၾမားပၝ ရႀသည။

(ဆႎၬရႀပၝက ဤအရာအမားအပားက အခားဖတာမားတၾငလညး သမးထားႎငပၝသည။) Martus ေဒတာ ဖတာသည ဘာသာစကား

ဖငတၾမားထားရာေနရာလညးဖစပၝသည။ ဤဖငတၾမားက ရယရန ဤေဖာကထားသည Martus ဖတာက ခၝတငးကသႛ (ရႀာေဖၾသညအရာ)

Finder အပလေကးရႀငး ဖငမမငႎငသဖင ပေစရန သင၏ကၾနပႃတာ စတကကအေနအထားမား (preferences) က စစ ရနလသည။

ဤအတၾကစစ ရန ေအာကပၝအဆငမားက လပေဆာငပၝ။ ။

၁) ရႀာေဖၾခက (Finder) > ညၿနကားခကအစ (Applications) > ဘကစသး (Utilities) သသၾားပး ေနာကဆးအဆင (Terminal)

ညၿနကားခကအစကဖၾငပၝ။ (ရႀာေဖၾေတၾႛရႀရန ညၿနကားခကေပးေသာေနရာ Command-space ရက ပး၊ “ေနာကဆးအဆင”

(“terminal”)သ၀ငပးေနာက၊ ေနာကဆးအဆင (Terminal) ညၿနကားခကအစက ရႀာေဖၾ ပးေနာက ၄ငးကစတငပၝ။

၂) ရကႎႀပပၝ

defaults write com.apple.finder AppleShowAllFiles TRUE

ထႛေနာက Enter/Returnကရကပၝ။

၃) ေရၾးခယႎငေသာ (Option) ကးက ကငထားပး ရႀာေဖၾ (Finder) သေကတက ႎႀပခငး ႎႀင ကငထားခငးဖင ရႀာေဖၾမႁ (Finder) က

ပနစတငပၝ။ ဆကစပအေကာငးအရာ မႎႃး ပသလာလႀင Relaunch (ပနလညစတငမႁ)ကေရၾးခယပၝ။ (တနညးအားဖင သငသည

ေနာကဆးအဆင(Terminal)တၾင ေအာကပၝတကရကထညႎငသည။ ။

killall Finder

ႎႀင Enter ကရကခငး)

၄) ရႀာေဖၾမႁ(Finder)က ပနစတငေသာအခၝ သငသည “.Martus”ဖတာက သင၏ ဟမး (မပင) ဒၝရကထရတၾင ေတၾ.မငႎငမည။ ဖငမားက

အလပလပနငပး ထေနရာတၾင သမးဆညးနငမည။

မႀတခက။ ။ Mac 10.8 ႎႀငေနာကပငးတၾင Martus အသးပရနကးစားစ သတေပးခကရရႀပၝက ေဖရႀငးခကတစခ ရရႀရန အပငး "၁၁။

ေမးေနက ေမးခၾနးမား (FAQ)” နပၝတ ၅၅ က ကညပၝ။



Linux အသးပကၾနပႃတာမား၌ Martus တပဆငခငး

ေအာကပၝညၿနကားခကမားက သင၏ user account တၾငသာ Martus ထညသၾငးပၝမည။ ဤစကေပတၾင တခား Linux အသးပသမားက

Martus မသးႎငပၝ။ ဤကၾနပႃတာရႀ မညသညအသးပသမဆ သး၍ရေအာင အမားပညသအတၾက Martus ထညသၾငးခငလ႖င “၁၁။ ေမးေနက

ေမးခၾနးမား (FAQ)” နပၝတ ၃၀ကကညပၝ။

terminal command prompt မႀေန၍ ေအာကပၝတႛ အမားစက လပေဆာငႎငပၝသည။

၁။ သငကၾနပႃတာအတၾငး၌ ေလာေလာဆယ မညသည Java ဗားရႀငးသးေနသညက သရန ေအာကပၝကသႛ ရကႎႀပပၝ။ ။

java -version

ဤလပေဆာငမႁ ေအာငမငေစရနမႀာ သင၏ PATH တၾင Java ထညပးသား ဖစရမည။

သငတၾင (တစခၝတစရ Java6 ဟေခသည) Oracle ၏ တရား င Java 1.6.0 ဗားရႀငး သႛမဟတ OpenJDK 6 သႛမဟတ 7 ရႀရမည

(သႛမဟတ ထညသၾငးထားရပၝမည)။ ဖစႎငလ႖င သင၏ operating system မႀ yum/rpm သႛမဟတ apt/deb ကသႛ စခ နမ ေဆာဖ

ထညသညကရယာမား သးရန အကပပၝသည။ သငက Oracle ၏ JRE က သးခငေသာလညး ဤနညးဖင မရႎငပၝက http://java.com/ မႀ

တကရက ေဒၝငးလဒ လပႎငပၝသည။

http://java.com မႀတခက။ ။ Martus လပငနးမား လညပတအသးခႎငေရးအတၾက (Java Runtime Environment) JRE လကရႀဗားရႀငး

တပဆငပးသားဖစဖႛလပၝသည။ ပကးသည Java Developer’s Kit (JDK) မဟတပၝ။

၂။ Martus ပရဂရမဖငမား (ဆလသညမႀာ Martus ပရဂရမ ဒၝရကထရ)က ထညထားရန ဒၝရကထရတစခေရၾးခယပး ဖနတးပၝ။ ၄ငးမႀာ

Martus ေဒတာ ဒၝရကထရ (~/.Martus/) ႎႀင တႎငသည။ ကၾ ပားႎငသည။ ပမာ၊ သငက Martus အပလေကးရႀငး က

ရႀာေဖၾရလၾယကေစရန (Desktop) ဒၝရကထရတၾင ထညခငထညပၝမည။ ပရဂရမက ေဒတာမႀ သးခားခၾထားခငးဖင ပမလခေစေသာလညး

အကယ၍ Martus က လး ဖကပစရန လအပပၝက ခကခပၝမည။ ဒၝရကထရဖနတးရနအတၾက သငေရၾးခယသညေနရာမႀ

ညၿနကားခကေနရာတၾင ေအာကပၝက ရကႎႀပပၝ။ ။

mkdir -p <Martus Program Directory>

ပမာ၊ ၄ငး၏ ေဒတာ ဒၝရကထရအတၾငးသ Martus 4.0 ထညလပၝက ေအာကပၝက ရကႎႀပပၝ။ ။

mkdir -p ~/.Martus

၃။ CD/ISO မႀ ထညမညဆလ႖င။ ။

က။ ထညသၾငးသည CD မႀ အရငးအမစ ဒၝရကထရ (root directory) မႀ martus.jar က ကးယပး Martus ပရဂရမ

ဒၝရကထရ ထသႛ ထညပၝ။

ခ။ CD မႀ LibExt ဒၝရကထရက Martus ထ ကးယပး ThirdParty ဟ အမညေပာငးပၝ။

ဂ။ ဆႎၬရႀပၝက Martus ဗားရႀငးမားအကား အေပာငးအလမားစာရငးပၝသည README ဖငတၾမားအပၝအ င

အသးပသ၏အေကာငမား ပၝသည Documents ဒၝရကထရကလညး ကးယႎငပၝသည။

ဃ။ ေအာကပၝက ရကႎႀပပး တကယ အပလေကးရႀငး ရႀသည ဒၝရကထရက ေပာငးပၝ။ ။

cd <Martus Program Directory>

ပမာ၊ Martus က ၄ငး၏ ေဒတာ ဒၝရကထရတၾင သငထညထားပၝက ေအာကပၝက ရကႎႀပပၝ။ ။

cd ~/.Martus

၄။ အကယ၍ (ဇစ) Zip ဖငမႀ ထညသညဆပၝက။ ။

Martus ထညရန သငဖနတးထားသည ဒၝရကထရသႛေပာငးပၝ။ ထေနရာတၾင ဇစဖငတၾငပၝသည အရာမား ထတယပၝ။ ပးလ႖င ေအာကပၝက

ရကႎႀပပး တကယ အပလေကးရႀငး ရႀသည ဒၝရကထရက ေပာငးပၝ။ ။

http://java.sun.com/j2se/downloads.html

http://java.sun.com/j2se/downloads.html


cd <Martus Program Directory>

unzip <Path to Zip File>

cd <Martus Version Directory>

ပမာ၊ သငက Martus 4.0 က ၄ငး၏ ေဒတာ ဒၝရကထရတၾင ထညလပး (ဇစ) zip ဖငက ~/Downloads တၾငရႀပး

MartusClient- 4.0.zip ဟ အမညတပထားလ႖င ေအာကပၝက ရကႎႀပပၝ။ ။

cd ~/.Martus

unzip ~/Downloads/MartusClient- 4.0.zip

၅။ Martus ထညသၾငးထားမႁက စမးသပ ေအာကပၝက ရကႎႀပပၝ။ ။

Oracle ၏ Java က သးေနပၝက။ ။ java -Xbootclasspath/p:`pwd`/ThirdParty/bc-jce.jar -jar `pwd`/martus.jar

OpenJDK က သးေနပၝက။ ။ java -jar `pwd`/martus.jar

(သငေရာကေနသည ဒၝရကထရ၏အမညက ရကႎႀပရန မလပၝ။ `pwd` က သငအတၾက လပေပးသညအတၾက ဖစသည။)

၆။ ေအာကပၝအတငး shortcut စာသားက ဖနတးႎငပၝသည။ ။

Oracle ၏ Java က သးေနပၝက။ ။ echo java -Xbootclasspath/p:`pwd`/ThirdParty/bc-jce.jar -jar `pwd`/martus.jar

>martus chmod +x martus

OpenJDK က သးေနပၝက။ ။ echo java -jar martus.jar >martus

chmod +x martus

၇။ Martus စတငဖႛ လၾယကေစရနအတၾက အခားေနရာတၾင ဤစာသားက ကးယႎငသည။ သႛမဟတ launcher (ဖၾငသညေလာငခာ) တစခ

စစ ႎငသည။ သႛမဟတ ၄ငးဆသႛ shortcut တစခ စစ ႎငသည။

Linux တၾငထညသၾငးရန ထပမအကအညလပၝက ေကးဇးပပး [email protected] က အးေမးလပႛပၝ။

Martus ဆငရာ သတငးအခကအလကမား

Martus ေဆာဖ က သငကၾနပႃတာအတၾငး ထညသၾငးပးပၝက အသးပနညး၊ အမနစတငနညး စသညတႛက Martus/Docs ဖငတၾထတၾင

ဘာသာစကားအမးမးဖင တစပၝတညး ထညသၾငးပးဖစပၝမည။ Windows installer က အသးပ၍ ထညသၾငးတပဆင ထားပၝသည။ Start >

Programs > Martus သႛသၾားေရာကပး ေဖာပပၝ အေကာငးအရာမားက ဖတ႟ႁႎငပၝသည။ သႛမဟတ

https://www.martus.org/downloads မႀလညးကးယ ရရႀႎငပၝသည။

အခားေသာ ဘာသာစကားမားဖင ေရးသားထားသည ကၸအသစမား ထပမထညသၾငးထားခငး ရႀမရႀကလညး ထ ကဘဆက၌ပင

ေလလာကည႟ႁႎငပၝသည။

၂-ခ Martus ေဆာဖ အားပနလညဖတခငး Windows စနစသး သငကၾနပႃတာအတၾငးမႀ Martus ေဆာဖ အား သငဖနတးထားသညစာေစာငမား အခကအလတမားက မထခကေစဘ

ပနဖတမညဆပၝက (Start menu ထတၾင shortcut မားထညသၾငးထားပၝက) Start > Programs > Martus > Martus Uninstall

ကေရၾးခယပၝ။ ထႛေနာက Martus\bin ဖငတၾထမႀ uninst.exe ဖငက ခလတႎႀစခကဆငႎႀပ၍ ဖၾငလႀစပၝ။ သႛမဟတ Windows အတၾငးရႀ

ဗဟထနးခပကၾပကမႁကၸထမႀ Add/Remove Programs (ထညသၾငး ခငး/ဖယရႀား ခငး ပရဂရမ)ကလညး ေရၾးခယႎငပၝသည။

၁။ Start menu အတၾငးမႀ Settings > Control Panel ဗဟထနးခပကၾပကမႁ ကၸက ေရၾးခယပၝ။

၂။ Add/Remove Programs (ထည ခငး/ဖယရႀား ခငး) အမႀတအသားအား ႎႀစခကဆငႎႀပပၝ။

၃။ အသးခစရာ လပငနးမားစၾာရႀသည အနကမႀ Martus က ေရၾးခယပၝ။

၄။ Add/Remove (ထညသၾငး ခငး/ဖယရႀား ခငး)က ႎႀပပၝ။ ထႛေနာက ဖနသားပငေပတၾင ေပထၾကလာသည ညၿနကားခကမားအတငး

ေဆာငရၾကပၝ။




Mac ကၾနပႃတာတၾင DMG ဖငႎႀင Martus က ထညသၾငးထားပၝက သင၏ Martus စာေစာငမား သႛမဟတ account ေဒတာက

မဖကဘ Martus အပလေကးရႀငး (Martus.app ဖင) က ဖကရႎႀင Martus က ဖယရႀားႎငပၝသည။

မႀတခက။ ။ Martus အပလေကးရႀငး (Martus.app) က သင၏ Applications ဖတာ သႛမဟတ Desktop (သႛမဟတ သငကၾနပႃတာ

တစေနရာရာတၾင) ကးယထားပၝက သင Martus ဖယရႀားသညအခၝတၾင ၄ငးက ဖယရႀားမညမဟတပၝ။ ၄ငးမႀာ လခေရးအတၾက စးရမစရာ

တစရပဖစပၝသည။

Linux သႛမဟတ (Mac OS တၾင (ဇစ) zip သႛမဟတ ISO ဖငသးပး ထညထားပၝက) အသးပကၾနပႃတာမား၌ တပဆငထားေသာ

Martus ေဆာဖ အား သငဖနတးထားသည စာေစာငမား၊ သတငးအခကအလကမားက ထခကေစခငးမရႀဘ ဖကသမးလပၝက martus.jar ႎႀင

ThirdParty ဒၝရကထရမားက ဖကပစပၝ။

Martus က ဆကလကထားရႀလပး စာေစာငမား၊ ေသာဖငတႛကသာ ဖကလပၝက ကရယာမား (Tools) > ကၾႎပ၏ အခကအလကမားက

ဖကပစရန (Delete My Data) က ေရၾးခယပၝ။ အေသးစတက “၇။ သင၏စာေစာငမားႎႀငအေကာငဆငရာ သတငးအခကအလကမား

ဖကသမးခငး” အခနး တၾငကညပၝ။။

Martusစာေစာငမား၊ ကၾနပႃတာႎႀငဆကသၾယေဆာငရၾကေရး အခကအလကမားႎႀင၊ Martus ေဆာဖ တစခလးက ဖယရႀားလပၝက ကရယာမား

(Tools) > အခကအလကအားလးက ဖကပစ႓ပး Martus ကပၝ ဖယရႀားရန (Delete All Data And Remove Martus) က ေရၾးခယပၝ။

ဤနညးသည ကၾနပႃတာအတၾငးရႀ သငကယပငသာမက အခား အေကာငမားကလညး ဖယရႀားသၾားမည ဖစရာ အေရးေပအေခအေနမး၌သာ

အသးပသငပၝသည။ အကယက အခနး “၈။ ေဆာဖ တစခလးအပၝအ င Martus ႎႀင ပတသကေသာ အခကအလကအားလးက

ဖကသမးခငး” တၾင ကညႎငပၝသည။

Martus ဖငမားက ဖကသမးရာတၾင အခကအလကအားလးအားဖကပစပး Martus က ဖယရႀားရန (Delete All Data And Remove

Martus) ဟ အမနႛေပးခငးေစခငးနညးက အသးပပၝက ဖကပးသားဖငမားက ပနလည ရယႎငေရးသည ဖငတစခခငးစက

ကယတငဖကခငးနညးေလာက မလၾယကေတာေပ။ Martus ဆငရာ အခကအလကမား အားလးဖယရႀားပး ဟတမဟတက စစေဆးလပၝက

C:\Martus in Windows ဖငတၾႎႀင Mac OS ႎႀင Linux တႛတၾငမ တပဆငစ က ကးယထားေသာ ဖငတၾမား၊ ဖငမားကရႀာကညပၝ

ကနရႀေနေသးပၝက ဖကပစပၝ။ ထႛအပင အမႁကပး (Trash) သႛမဟတ ပနလညထတ ရယသးစၾေရးဖငတၾ (Recycling Bin) အတၾငးကလညး

ရႀငးလငးေပးရပၝမည။

မႀတခက။ ။ ကၾနပႃတာ က႗မးကငသမားသည သငကၾနပႃတာသႛ ငေရာကခၾငရႀပၝက အဆပၝဖတ ပးသားဖငမားက ပနလည

ေဖာထတႎငပၝလမမည။ သႛေသာ Martus သည ၎၏ အခကအလကမားက အလၾယတက ပနေဖာ၍ မရေစရန ဖကဆးႎငသည

သတၨရႀပၝသည။ ထႛအပင Martus စာေစာငမားက လ႖ႚ ႀကစာသး၍ ေရးသားထားရာ သငစကား ႀက ခငမာသေရၾႚ လ႖ႚ ႀကထားႎငသေရၾႛ

လခစတခရ ေနပၝမည။ ဖကသမးပး အခကအလကမားက ပနလညေဖာထတ ခငးမပႎငရန အပးဖကဆးသည အခားနညးလမးမားကလညး

ရယသးစၾႎငပၝသည။

၂-ဂ Martus ေဆာဖ အား အဆငမႀငေပာငးလပလပခငး (Windows စနစသး ကၾနပႃတာမားအတၾကသာ) Martus ေဆာဖ အား ပစသစသႛအဆငမႀင ပပငခငး Martus ၏လပငနးေဆာငတာမား အမတးတကေကာငးမၾနေနေစရန Benetech

ကကးပမးလကရႀပၝသည။ ထႛေကာင https://www.martus.org မႀတစဆင Martus အဆငမငပစမားက ထတလၿငဖနႛေ ေပးေနပၝသည။

Windows အတၾက Martus ေဆာဖ အား အဆငမႀငရန ေအာကပၝတႛက ပလပပၝ။ ။ ၁။ အဆငမငပစသစဖငမားက အငတာနကမႀ ကးယပၝ။ သႛမဟတ installation တပဆငမႁလပငနးစတငမည CD တစခပရယပၝ။

၂။ တပဆငမႁလပငနးစတငရန သငကးယထားေသာ ဖငမားသႛမဟတ ထညသၾငးထားေသာ CDခပက ခလတႎႀစခကႎႀပ၍ ဖၾငပၝ။ သငထတၾင

Martus ပစအေဟာငးရႀပးသား ဖစေကာငးက installer က သတငးပႛလာပၝလမမည။

၃။ ပစအသစသႛ အဆငမႀငတငရန Yes က ႎႀပပၝ။ ယခငပစအေဟာငးတညရႀေနေသာ ဖငတၾေနရာမား၌ပင Martus ပစအသစအစားထး

တပဆငေပးသၾားပၝလမမည။ သငAccount ႎႀငဆငေသာ သတငးအခကအလကမား၊ စကား ႀက၊ ဖနတးထားေသာ စာေစာငမား

စသညဖငမားမႀာမ ယခငက အတငးရႀေနပၝ းမည။



မႀတခက။ ။ Windows အတၾက Java မပၝသည အဆငမႀငထညသၾငးခငးမဟတဘ Martus ဗားရႀငး ၄ ၀ က ထတေ ထားသညအတငး

အပညအ ဖင ထညရပၝမည။ အေကာငးရငးမႀာ အေစာပငးက ထတေ ထားသည Martus မားအစား Java ဗားရႀငးအသစ လအပသညအတၾက

ဖစသည။

Macintosh သႛမဟတ Linux ပလကေဖာငးေပတင Martus ဗားရႀငးအသစက အဆငမႀငရန လကရႀ Martus ပရဂရမက အသစထတႎႀင

အစားထးရန “၂-က ေဆာ၀ထညသၾငးခငး” ရႀ တပဆငပညၿနကားခကမားက လကနာပၝ။

၂-ဃ Martus ပရဂရမဖငအား အဆငအတနးတးမႀငခငး

Martus ၏လပငနးေဆာငတာမား အမတးတကေကာငးမၾနေနေစရန Benetech က ကးပမးလ႖ကရႀပၝသည။ ေနာကဆးေပပစသစမားက

https://www.martus.org တၾငေလလာႎငပၝသည။ အငတာနကေပမႀ ကးယထားေသာ Martus ေဆာဖ အသစမားအား SHA-1 sum

ပရဂရမက အသးပ၍ အသးခမညဆပၝက ကဘဆဒေပမႀ ညၿနကားခကမားက လကနာရပၝမည။

“၂-က ေဆာ၀ထညသၾငးခငး” အပငးတၾင ေဖာပထားသညပစမႀာ လပရးလပငနးစ မဟတေသာလညး ထပစအတငး Martus က

အဆငမႀငကပၝသည။ ေနာငတၾင martus.jar ဖင၏ အဆငမငပစသစမားကသာ ဖနႛေ သၾားရန Benetech က ကးပမးေနပၝသည။ သငထသႛ

သးသနႛ းတည ေရာကရႀလာေသာ မညသည martus.jar ဖငက မဆယကညစတခခငး မပသငပၝ။

Martus CD တၾငပၝ ငေသာ စမးသပစစစသညပ႟ဂရမဖငသာ စစစပး CDတၾငေတၾႛရသည readme_verify.txt ဖငတၾမားတၾငေတၾႛရသည

လမးညၿနခကမားက အသးပပၝ။

၂-င ကယပင အေကာင ဖနတးခငး Martus ေဆာဖ က အသးမပမ ကယပင အေကာငတစခဖနတး၍ ကယေရးအခကအလကမားက ထညသၾငးေပးရပၝမည။

ကၾနပႃတာတစလးတညးတၾင အေကာငမားစၾာ တညေဆာကႎငပၝသည။ ပထမဆး ဖနတးထားေသာ အေကာငအား Martus လမးညၿနတၾင

ထညေပးထားပး ေနာကတးမားကမ ဖငတၾအခၾမားအတၾငးသႛ သၾတသၾငးေပးသၾားပၝမည။

ကယပင အေကာငဖနတးရာတၾင သးစၾသအမညႎႀင စကား ႀကတႛ သတမႀတေပးရပၝမည။ စကား ႀကက မႀတမႎငသေလာကေသာ

သေကတမားဖငသာ ဖနတးသငပၝသည။ သးစၾသအမည သႛမဟတ စကား ႀကက ေမေလာသၾားခပၝက Martus အတၾငး သငစစညးထားေသာ

စာေစာငမားက ဖတ႟ႁရန ထညသၾငးပငဆငရန မ၀ငေရာကႎငေတာေခ။ ထႛအပင မမစကား ႀကအား လ႖ႚ ႀကထားေရးသညလညး

အလၾနအေရးကးေပသည။ Martus အတၾငး သငဖနတးထားေသာ စာေစာငမားဆသႛ သငစကား ႀကက အသးပပးမႀ ေရာကရႀႎငပး

စာေစာငအသစမားလညး ဖနတးႎငမညဖစသည။ အးေမးလ၊ တယလဖနးတႛသည လခစတခမႁ မရႀေသာေကာင တစစတစေယာကထသႛ

သငစကား ႀကအား ေပးပႛရာတၾင ဤနညးလမးမားအား လး အသးမပပၝႎႀင။

၁။ Martus က စတငပၝ။ Martus အ ငတၾငေတၾႛရေသာ ဇယားကၾကတၾင OK က ႎႀပပၝ။ Martus တၾင Sign-in ငေရာကရန ဇယားကၾက

ထၾကေပလာပၝမည။

Martus က Windows တၾင စတငရနအတၾက Start > Programs > Martus > Martus သႛသၾားပၝ။ သႛမဟတ Desktop

မကႎႀာပင တၾင ရႀေသာ Martus shortcut က ႎႀစခက ႎႀပ ခငး သႛ(Martus) ဖငတၾထမႀ ဖၾငခငးဖစလညး စတငႎငပၝသည။

သႛမဟတ Start > Run ကဖၾင၍ ေအာကတၾင ေဖာပထားေသာ စာသားမားက ႟ကႎႀပခငးဖငလညးဖၾငႎငပၝသည။

C:\Martus\bin\javaw.exe -Xbootclasspath/p:C:\Martus\lib\ext\bc-jce.jar -jar C:\Martus\martus.jar Martus က Mac OS တၾင စတငရနအတၾက

- (အကပထားသည) DMG ဖင ထညသၾငးထားပၝက သငကးယသညေနရာမႀ Martus အပလေကးရႀငး သေကတ (Martus.app ဖင) က

ထပဆငႎႀပပၝ (“၂-က ေဆာ၀ထညသၾငးခငး” အပငးမႀ Mac အပငးကကညပၝ)

- ISO သႛမဟတ ဇစဖငမႀ ထညသၾငးလ႖င Terminal window ကဖၾငပၝ။ (cd)သ /Library/Java/Martus ဖတယမႀသၾားပး

ေအာကပၝက ႟ကထညပၝ။

Java -Xbootclasspath/p:/ ThirdParty/bc-jce.jar -jar martus.jar Martus က Linux တၾင စတငရနအတၾက script တစခဖငစတငခငး၊ ကယတင လပေဆာငခငးဖင ရရႀႎငပၝသည။

java -Xbootclasspath/p:< Martus program directory>/ThirdParty/bc-jce.jar -jar <Martus program

directory>/martus.jar

ပမာမားက “၂-က ေဆာ၀ထညသၾငးခငး” အပငးမႀ Linux အပငးတၾငကညပၝ။






၂။ သငကၾနပႃတာထတၾင အခား အေကာငမားတညရႀပးဖစပၝက ‘ ငေရာကရန’ ဟေသာ ဇယားကၾကအတၾငးမႀ အေကာငအသစဟေသာ

အမႀတအသားက ႎႀပပၝ။ ထႛေနာက OK က ႎႀပပၝ။ အခား အေကာငမားမရႀေသးပၝက အသစတစခ ဖနတးမညေလာ သႛမဟတ

အပမတၨႃဖငမားအတၾငးမႀ အေဟာငးတစခက ပနလညေဖာထတမညေလာဟ ေမးလာပၝလမမည။

၃။ ‘ ငေရာကရန’ ဟေသာ ဇယားကၾကအတၾငးရႀ အသးပလေသာ ဘာသာစကားမား အနကမႀ ႎႀစသကရာ တစခက ေရၾးခယပၝ။

၄။ သးစၾသအမညက ရကသၾငးပၝ။ ထအမညတၾင အကၡရာမား၊ ကနးဂဏနးမား၊ စာလးအကး အေသးႎႀင ကၾကလပ မားကပၝ

ထညသၾငးအသးပႎငပၝသည။ သးစၾသအမည သတမႀတရာတၾင စာလးေရ (၈) မႀ (၅၀) အတၾငး ထားရႀသငပၝသည။ သႛေသာ စကား ႀက

မဟတေသာ Alt ႎႀင နပၝတမား တၾႎႀပရသည စကားလးမားကမ ေရႀာငက သငပၝသည။ Martus ေဆာဖ အတၾက ႟ကႎႀပရမည

သးစၾသအမညတၾင စာလးအကး အေသး အေရးကးေပရာ အမညသာမက အကးအေသးကပၝ မႀတရလၾယေသာ စကားလးမား ေပးသငပၝသည။

၅။ စာလးေရ(၈) မႀ (၅၀)အတၾငးရႀသည စကား ႀကက ဖနသားပငတၾင ေပလာသည ကးဘတေပမႀ စာလးမားအား ႎႀပ၍ ထညသၾငးရပၝမည။

စကား ႀက ရကသၾငးရမည ေနရာတၾင Cursor မထားသဖင ထေနရာသႛ ခလတႎႀပ၍ သၾားစရာမလပၝ။ သငအတၾက မႀတမရန

လၾယကေသာလညး အခားသမားအဖႛ မႀနးဆရနမလၾယကသည စကားလးမားကသာ စကား ႀက အဖစ သတမႀတပၝ။ စကား ႀကက

ပမလ႖ႚ ႀကထားႎငေရးအတၾက အကၡရာခညးသာမက နပၝတမား၊ စာလးအကးအေသး စသညဖင ပးတၾဖနတးသငပၝသည။ Martus

ေဆာဖ တၾင အသးပသညစကား ႀကမားအတၾက စာလးအကးအေသး ဂရစကရပၝမည။ လခစတခရပး

အသး ငသညစကား ႀကမားဖနတးႎငရန “၂-စ စကား ႀကေရၾးခယသကမႀတခငး” က ေလလာဖတ႟ႁပၝ။ သင၏ သးစၾသအမည သႛမဟတ

စကား ႀကက ေမေလာခပၝက ဖငမတၨႃကၾမားသာ မထားရႀခလ႖င သငဖနတးထားေသာ စာေစာငမား၊ သငကၾနပႃတာအတၾငးမႀ

အခကအလကမားအား ဖၾငဖတ ရန မညသႛမ႖ မဖစႎငေတာေခ။ (သႛမဟတ သင၏ စာေစာင၉မားကပနလညေတာငးယႎငမည ပငမ

အေကာငတစခရယပၝ) “၉-ခ ေသာမတၩႃထားရႀခငး” တၾင အေသးစတက ကညႎငပၝသည။


မႀတခက။ ။ စကား ႀက ရကသၾငးရာတၾင ကၾနပႃတာမႀ ကးဘတကသာ အသးပလပၝက ပမႀနကးဘတသးစၾ ခငးသႛေပာငးရန (Switch To Using

Regular Keyboard) က ႎႀပပၝ။ သႛေသာ သငစကား ႀကက ခးကးရန ရညရၾယခကဖင သငရကႎႀပေသာ ခလတမား က

အေကာငတငထားႎငသည ကရယာ သႛမဟတ ပရဂရမတစခက မသမာသတစ းက တပဆငထားတတသဖင ကၾနပႃတာမႀ ကးဘတက

အသးပခငးသည ဖနသားပငေပက ကးဘတေလာက စတမခရပၝ။ အကယ၍ ကၾနပႃတာမႀ ကးဘတကသာ အသးပလသည ဆပၝကလညး Alt

ႎႀင ကနးဂဏနးမား တၾ႟ကရသည လ႖ႚ ႀကစာ မဟတေသာ စကား ႀကမ း သတမႀတထားခငးက ေရႀာငက သငပၝသည။

၆။ OK က ႎႀပပၝ ‘ ငေရာကရန’ဟေသာ ဇယားကၾက ဒတယအကမထပေပလာပၝလမမည။

၇။ သးစၾသအမည၊ စကား ႀကတႛက မႀနကနေကာငး ပမေသခာေစရန ေနာကတစကမ ထပမရကသၾငးပၝ။ ထႛေနာက OK ကႎႀပပၝ။

၈။ သငက ဆကသၾယႎငမညလပစာ သႛမဟတ သတငးအခကအလကတႛထညသၾငးလပၝက ယခထညသၾငးႎငပၝသည။ (Martus စတငမႀဆငရာ

ဆကသၾယရန သတငးအခကအလကမား (Martus Setup Contact Information) ဇယားကၾကေပလာရန စကၺနႛအနညးငယ

ေစာငဆငးရပၝမည။) ‘ေရးသားသ’ သႛမဟတ ‘အဖၾႚအစညးအ’တၾက အခကအလက တစစတစရာ ထညသၾငးထားခငး မရႀက ထညသၾငးပၝရန

ဆသည သတေပးခကသည Martus ေဆာဖ အသးပသည အကမတငး ေပလာပၝလမမည။


သငဖနတးထားေသာ စာေစာငတငးတၾင ‘ေရးသားသ’ ႎႀင ‘အဖၾႚအစညး’ ဆငရာ သတငးအခကအလကမား အလအေလာက ေပေနပၝလမမည။

သႛရာတၾင ဆႎၬရႀပၝက တညးဖတႎငပၝသည။ အမားဆင စာေစာငပၝ အခကအလကမား (လ႖ႚ ႀကဟ တတကက သတမႀတထားခငးမရႀေသာ

အခကအလကမားက ဆလသည)က Martus ရႀာေဖၾေရးအငဂင (Martus Search Engine)မႀ တစဆင သေတသနပညာရႀငမား၊

သတငးဌာနမားႎႀင အမားပညသတႛ ကည႟ႁႎငကပၝလမမည။ ယခကသႛ ဆကသၾယႎငမညလပစာ သႛမဟတ အခကအလကတစခခ

ထညသၾငးေပးထားသဖင သငဖနတးထားေသာ စာေစာငမားႎႀင ပတသက၍ ထပမသလေသာ အေကာငးအရာမားအတၾက သငထသ ႛ သႛမဟတ

သငအဖၾႛအစညးထသႛ တစစတစေယာကက ဆကသၾယလာႎငေစမည ဖစသည။ (သငဖနတးထားေသာ စာေစာငပၝ အခကအလကမားက လအမားႎႀင

မ႖ေ ခငးမပလပၝက လ႖ႚ ႀကအဆင သတမႀတထားႎငပၝသည။)

စာေစာငအတၾက သတငးဇစမစက ေဖာပႎငရန ‘ေရးသားသ’ ဆငရာ အခကအလကမား ေနရာတၾင သငအမည သႛမဟတ

သငအဖၾႚအစညးအမညက ေရးသၾငးပၝ။ သငအား သႚမဟတ သငအဖၾႚအစညးအား ဆကသၾယႎငရန အဖၾႚအစညးအမည၊ အးေမးလပစာ၊

ကဘဆကလပစာ၊ ဖနးနပၝတ၊ စာတကလပစာတႛကလညး ေရးသၾငးသငပၝသည။ ဆကသၾယႎငရန ထညသၾငးထားေသာ အခကအလကမားက

ဆာဗာသႛ ေပးပႛမညဆပၝက အမားမႀ ကည႟ႁႎငကေပမည။ သႛေသာ ဤကစၤရပမားတၾင အခားေရၾးခယခၾငမားလညး ေပးထားပၝသည။ သငအမညက

လမသေစလက ကေလာင အမည သးစၾ ခငး၊ အဖၾႚအစညးႎႀငပတသတေသာ အခကအလကမားကသာ ပပးထားခငးစသညတႛ ကငသးႎငပၝသည။

ပးလ႖င OK က ႎႀပပၝ။

ဆကသၾယႎငရန သတငးအခကအလကမားက Martus ဆာဗာ သႚေပးပႚထားရန Martus က အမသတေပးေနပၝလမမည။

ဆာဗာသႛေပးပႛလကသည အဆကအသၾယပရန အခကအလကမားက ဆာဗာစမခနႛခၾမႁလပႎငသ မညသမဆ ( ပမာ၊ ဆာဗာ ထနးသမးမႁအတၾက


အသးပသမားက ဆကသၾယရနလအပသညအခၝ) ရယႎင ပး Martus ဆာဗာ သႛ ေပးပႚထားသည အမားဆင စာေစာငမား၌ ပၝရႀေသာ

ဆကသၾယရန သတငးအခကအလကမားက Martus ရႀာေဖၾေရးအငဂင (Martus Search Engine)၌လညး ထညသၾငးေဖာပသၾားခငးဖင

လအမားက ကည႟ႁႎငေစပၝမည။ Martus ၏ ရႀာေဖၾေရးအငဂငသႛ ဆာဗာစမခနႛခၾမႁအတၾက ငေရာကခၾငရရႀထားသမႀနသမ႖ သရႀေစရနအတၾက

သငႎႀင ပတသကေသာ ဆကသၾယရန သတငးအခကအလကမားက Martus ဆာဗာ သႛ ေပးပႛထားလပၝလ႖င Yes က ႎႀပပၝ။ သႛမဟတ

လ႖ႚ ႀကထားလသညဆပၝက No က ႎႀပပၝ။

‘စာေရးသႎႀင ၎၏အဖၾႚအစညးဆငရာ အခကအလကမား’ ဟေသာေနရာအား ကၾကလပအတငးသာ ထားရႀပၝက Martus

ေဆာဖ စတငသညအခၝတငးတၾင ဆကသၾယရနသတငးအခကအလကမားဇယားကၾက အမေပလာပၝလမမည။ ဆကသၾယရန

သတငးအခကအလကမားက ေနာငမႀသာ ေပာငးလလပၝက ေရၾးခယရနအခၾငအလမးမား (Options) > ဆကသၾယရန သတငးအခကအလကမား

(Contact Information) က ေရၾးခယႎငပၝသည။

မႀတခက။ ။ အေကာငတစခ ဖနတးအပး Martus ေဆာဖ အား ပတလကသညအခၝတၾင ေသာဖငအား မတၨႃပၾားကးထားပၝဟေသာ

သတေပးခကေပထၾကလာပၝလမမည။ သႛမႀသာ သငကၾနပႃတာပကသၾားလ႖ငေသာလညးေကာငး၊ အခးခရလ႖ငေသာလညးေကာငး အခားကၾနပႃတာမႀ

တစဆင Martus ဆာဗာသႛ ငေရာကပး သင၏ကယပငစာေစာငမား အခကအလကမားက ဖက႟ႁပငဆငႎငရန အတၾကအဆပၝ ေသာဖငမားက

အသးပ ငေရာကႎငမညဖစသည။ ထႛေကာင ေသာဖငမားက ပၾားကးထားခငးမရႀပၝက Martus လပငနးမားက

အသးပေဆာငရၾကသညအခၝတငးတၾင ေသာဖငက မတၨႃပၾားထားပၝဟေသာ သတေပးခကမားေပထၾကေနပၝလမမည။ အေသးစတ က “၉-ခ

ေသာမတၩႃထားရႀခငး”တၾငေလလာပၝ။

၂-စ စကား ႀကေရၾးခယသကမႀတခငး သငစစညးထနးသမးထားသည အခကအလကမား လ႖ႚ ႀကလခေနေစရနအတၾက အလၾယတက မသရႀႎငသည မႀနးဆရန ခကခသည

စကား ႀကရႀဖႛလအပပၝသည။ သငပနမႀတမႎငပး ယကညစတခစၾာ အသးပႎငမည စကား ႀကတစခ သတမႀတႎငေရးအတၾက

ေအာကပၝအခကမားက လကနာသငပၝသည။ သငစကား ႀကက သငတစ းတညးသာ သရႀႎငပၝသည။ သႚဖစရာ ထစကား ႀကက ေမေလာသၾားခပၝက

သငကယပင Martus အခကအလကမားက ပနလညရရႀႎငေတာမည မဟတေပ။ (သငအေကာငဆငရာ အခကအလကက ဖငမားစာ

ပၝေသာ အရသမးထားမႁ ပလပမထားလ႖င “၉-ခ ေသာမတၩႃထားရႀခငး” က ကညပၝ။ သႚမဟတ သင၏ စာေစာငမားကပနလညေတာငးယႎငမည

ပငမအေကာင တစခရယပၝ)ထႛေကာင

သးစၾသအမညကပ စကား ႀကအဖစ ပနလညအသးပခငးက ေရႀာငက ပၝ။

တစခတညးေသာ အဘဓာနစကားလးကသာ သးစၾ ခငးမပပၝႎႀင။

စာလးေရ အနညးဆး ၁၅ လးခနႚသးစၾပၝ။

အကၡရာ၊ နပၝတ ႎႀင အထးသေကတမားက ( ပမာ - !@#$%^&*) ေပၝငးစပသးစၾပၝ။

စာလး အကးအေသး အေလးထားသညဆပၝက စာလးအကးႎႀငအေသးေပၝငးစပပး စကား ႀကက အသးပသငပၝသည။

စကား ႀကက ေရးမႀတထားဖႚ လအပပၝက Martus ေဆာဖ တၾငမဟတဘ စတခရသည သးခားေနရာတၾငသာ မႀတသားသငပၝသည။

သငစကား ႀကက ေမေလာသၾားခလ႖င ပနလညအမႀတရေစမည သတေပးခက၊ သလၾနစ ဖနတးထားပး စတခရသည ေနရာတၾင

ထမးသနးထားသငပၝသည။ (ဤသလၾနစဖင စကား ႀကက ပန၍ အမႀတရေစႎငသကသႚ ၎သလၾနစက အသးခပး

အခားတစေယာကကလညး သငစကား ႀကက ေဖာထတသၾားႎငေကာငး သတပပၝ။)

အမႀတရႎငသည စကား ႀကကသာေရၾးခယပၝ။ (သငအတၾက အဓပၯာယရႀသည စကားလးမားသာဖစပၝေစ)

စကား ႀကအသစမား ေရၾးခယရာတၾငလညး ရးရႀငးေသာနညးလမးကသာ ဖနတးအသးပပၝ။

လကရႀစကား ႀကသည လ႖ႚ ႀကလခမႁ မရႀေတာဟ သသယဖစလာပၝက စကား ႀကအသစ ေပာငးလသးစၾပၝ။ "၉-ဇ သးစၾသအမညႎႀင

စကား ႀကတႛအားေပာငးလခငး"တၾင အေသးစတေလလာပၝ။

သင သးစၾသအမညႎႀင စကား ႀကတႛက သငေမသၾားပၝက သငအေနဖင ဖငေပၝငးစ အဓက အရဖငပလပထားမႁ(သႚမဟတ သငစာေစာငမားက

ပနလညရယႎငသည ပငမအေကာင) မရႀလင သငဖနတးထာေးသာ စာေစာငမား သႚမဟတ သငကၾနပႃတာမႀ မညသည ေဒတာကမဆ

သငအေနဖင ရယသးစၾရန နညးလမးမရႀေပ။

၂-ဆ ဆာဗာႎႀငခ တဆက ခငး

သငကၾနပႃတာ ေပာကဆး၊ အခးခခရလ႖ငေသာမႀ သငဖနတးထားေသာ စာေစာငမားအား ဆး႟ႁးမႁမရႀေစဘ ပနလည ရရႀႎငရန၄ငးတႚက Martus

ဆာဗာသႚေပးပႚ႓ပး မတၨႃပၾား သမးဆညးထားသငပၝသည။ Martus ဆာဗာဆသညမႀာ ကၾနပႃတာနညးပညာသး အခကအလက သမႀးရာဌာနဖစ႓ပး

လ႖ႚ ႀကစာဖင ေရးသားထားေသာ စာေစာငမားအား လကခသမးဆညးခငး၊ လ႖ႚ ႀကလ႓ခစၾာ မတၨႃပၾားကးယထား႓ပး ေနရာအႎႀအပားတၾင

သမႀ;ေပးခငးႎႀငသတငးအခက အလကမားအား ေပာကဆးပကစးမႁ မရႀေစရန ကာကၾယေပးခငးတႚက ေဆာငရၾကေပးပၝသည။ Martus ဆာဗာ၏

လပငနးမားက ပရဟတအဖၾႚအစညးမားက ေဆာငရၾကပၝသည။ (Benetech မႀ တက႟ကကငတၾယေဆာငရၾကခငး မရႀပၝ။) သင၏အဖၾႚအစညးသည


Martus ဆာဗာလပငနးေဆာငရၾကသည အဖၾႚအစညးမားႎႀင ခ တဆကထားမႁမရႀပၝက ဆာဗာ လပငနးေဆာငရၾကသမားစာရငးက

https://www.martus.org တၾင ကည႟ႁႚႎငပၝသည။

သငေရးသားဖနတးထားေသာ စာေစာငမားက ဆာဗာသႚေပးပႚထားပၝက ငေရာကဖတ႟ႁခၾင သငကယတင ေပးအပထား ေသာ ( ပမာ -

သငအဖၾႚအစညး၏ ပငမက ဆလသည။) သမားႎႀင မ႖ေ သးစၾရေပမည။ သတငးႉာနမားႎႀငအခားအဖၾႚ ငမားသညလညး သင၏ အမားဆင

စာေစာငမားက Martus ႟ႀာေဖၾေရးအငဂင (Martus Search Engine)မႀ တစဆင ငေရာကကည႟ႁႛႎငကေပမည။

ဆာဗာႎႀငခ တဆကထားပၝက သင၏စာေစာငမကမးက သမးဆညးသညႎႀငတစ႓ပကနက Martus မႀ အလအေလာက မတၨႃပၾားကးယထားပၝမည။

အဆပၝမကမးမားက ကယပငသးသနႚအခကအလကမားအဖစသာ သမးဆညးထား မည ဖစရာ သငကယတင ခၾငပထားပၝက သင ပငမအေကာင

ရႀ အခားအသင ငးမားသာ ငေရာက ကည႟ႁႛႎငပၝသည။

သငသည စာေစာငတစခက အ႓ပးသတေရးသား႓ပး ဆာဗာသႚ ေပးပႚသမးဆညးသညႎႀင တစ႓ပကနက ခ ပပတ သမးဆညး ထားမည ဖစရာ

အဆပၝစာေစာငက ထပမပငဆငေရးသား၍ မရေတာေပ။ (သႚေသာ အခကအလက အသစမားဖင ပနလညဆနးသစလပၝက ပစသစဖင

အဆပၝစာေစာငက ေပာငးလဖနတး ႎငပၝသည။)အမားဆင စာေစာငမားက ဆာဗာသႚ ငေရာကခၾငရႀသတငး ကည႟ႁႚႎင႓ပး လ႖ႚ ႀကခကမားကမ

ယငးကယတငႎႀငခၾငေပးထားပၝက သင၏ ပငမအေကာင ရႀ အခားအဖၾႚ ငမားသာ ကည႟ႁႎငေပမည။

စာေစာငမားကဆာဗာသႚ ေပးပႚသမးဆညးသညအခၝ သႚမဟတ ပနလညရယသညအခၝ Martus တၾင မညသည ဆာဗာႎႀငခ တဆကမညက

တတကက ႌၿနကားရေပမည။ ထေကာင သငခ တဆကလသည ဆာဗာ၏ (အငပ) IP လပစာ၊ အမားဆင သကေသခကဒနပၝတႎႀင

ပ ၤလကစကား ႀကတႚက သရႀထားဖႚလပၝသည။ သာမနအားဖင ေဖာပပၝ အခကအလကမားက Benetech (email [email protected]) ထမႀ

သႛမဟတ ဆာဗာလပငနး ေဆာငရၾကသ အဖၾႚအစညးမားမႀ ပပႚေပးပၝမည။

ဆာဗာႎႀငခ တဆကမႁ စတငေဆာငရၾကခငး

၁၊ ဆာဗာ (Server) > Martus ဆာဗာက ေ႟ၾးခယရန (Select Martus Server) ေ႟ၾးရန

၂၊ ေတာငးခလာသညအခၝတၾင သးစၾသအမညႎႀင စကား ႀကတႚက ႟ကသၾငးပၝ။

၃၊ ဆာဗာ၏ IP လပစာက ထညသၾငးပၝ။

၄၊ ဆာဗာ၏ အမားဆင သကေသခကဒနပၝတက ႟ကသၾငးပၝ။ ထႚေနာက OK ကႎႀပပၝ။




၅၊ ဆာဗာ၏ စညးမ းစညးကမးမားႎႀင လပငနးမားဆငရာအခကအလကဇယား ေပလာပၝမည။ သငလအပခကမားႎႀင ကကညေနပၝက

လကခရန (Accept) ကႎႀပပၝ။ သႚမဟတပၝက ငငးပယရန (Reject) ကႎႀပပၝ။ ထႚေနာကအခားဆာဗာ တစခက

ေပာငးလေရၾးခယႎငပၝသည။

မႀတခက။ ။ ဆာဗာစညးမ းမားႎႀငပတသက၍ https://www.martus.org ၏ ဆာဗာကးယခငး (“Download Martus Server”)

ကၸတၾင လမးႌၿနခကမားက ရယကည႟ႁႚႎငပၝသည။ လမးႌၿနခကမားႎႀင ကကညေသာဆာဗာမားသညသာ လ႓ခစတခရပၝသည။

ထအထတၾင မပၝရႀေသာ ဆာဗာမားသည လ႓ခမႁအားနညးႎငပၝသည။ ဆာဗာသည လအပခကမားက ဖညဆညးႎငခငး ရႀမရႀ

သငအဖၾႚအစညးအတၾငးမႀ Martus အသးပရန ႌၿနကားသအား ေမးမနးႎငပၝသည။ သႚမဟတ [email protected] သႚ

ဆကသၾယစစမးပၝ။

၆၊ ဆာဗာသႚ စာေစာငမား ေပးပႚႎငေရးအတၾက ခၾငပခကရယရန ပ ၤလကစကား ႀကကေတာငးခလာသညအခၝ ႟ကသၾငးပၝ။ ထႚေနာက OK

ကႎႀပပၝ။ ဤဆာဗာက ယခငက ငေရာကခဖးေသာ အေကာငက အသးပပၝ ပ ၤလကစကား ႀက ေတာငးခခငးမပပၝ။

မႀတခက။ ။ ဆာဗာသႚ ငေရာကမညစကား ႀကတၾင စာလးအ႒ကးအေသး၊ကၾကလပခားမခား အေရးမ႒ကးပၝ။ စကား ႀကက “Magic

word” (ပ ၤလကစကား ႀက) ဟ ေပးထားသညဆပၝစႚ။ magic word (ပ ၤလကစကား ႀက)သႚမဟတ “MagicWord”

(ပ ၤလကစကား ႀက) ဟ၍ ႎႀစသကရာ ႟ကထညႎငပၝသည။

၇၊ ဆာဗာႎႀငခ တဆကမႁကအတညဖစေစမည ဇယားကၾကေပလာပၝမည။ OK ကႎႀပပၝ။

ဆာဗာႎႀင ပတသကေသာ သတငး အခကအလကမားက Martus က သမးဆညးထား႓ပးဖစရာ Martus လပငနးမားအားတပဆငခငး

( ပမာ - အခား ကၾနပႃတာ တစလး၌) မပသေ႟ၾႛကာလပတလး ဆာဗာသႚ ငေရာကရန စကား ႀကထပမ႟ကႎႀပရန မလေတာေခ။

ဆာဗာ (Server) > Martus ဆာဗာက ေ႟ၾးခယရန (Select Martus Server) ကေရၾးခယ႓ပး ဆာဗာအသစႎႀင ပတသကေသာ

အခကအလကမားက ဖညစၾကပၝ။ လကရႀဆာဗာႎႀငခ တဆကထားမႁအား အခားဆာဗာႎႀငေပာငးလခ တဆကခငးမပဘ ဖယရႀားလပၝလ႖င

ဆာဗာ (Server) > ဆာဗာက ဖယရႀားရန (Remove Martus Server) က ေ႟ၾးရနေ႟ၾးပၝ။

မႀတခက။ ။ ဆာဗာတစခက ေ႟ၾးခယထားပၝက Martus ေဆာဖ အသးပရန လညပတသညအခၝတငး တၾင ထဆာဗာႎႀင ခ တဆကရန Martus

က အလအေလာက ႒ကးပမးေနမညဖစသည။ သင အေကာင၏ အေခအေနႎႀင အခားအေရး႒ကး အခကအလကမားက ဆာဗာကပနပႚေပးပၝမည။

၂-ဇ စတ႒ကကအေနအထားပငဆငသတမႀတခငး ဘာသာစကားႎႀငေနႛစၾအပငအဆငက Martus တၾင (စတ႒ကက) ပငဆငသတမႀတႎငပၝသည။ ထႚအပင သငဖနတးသမ႖ စာေစာငတငးကလညး

လ႖ႚ ႀကအဆငအဖစ သတမႀကႎငပၝသည

Martus ေဆာဖ လပငနးမားတၾင သငစတ႒ကကဘာသာစကားက ေပာငးလသးစၾပၝက ေရၾးခယရနအခၾငအလမးမား (Options) >

စတ႒ကကအေနအထားမား (Preferences) ကေ႟ၾးပၝ။ ထႚေနာက ေပလာသည ဇယားကၾကအတၾငးမႀ စတ႒ကကဘာသာစကားက ေ႟ၾးခယ႓ပးလ႖င



OK ကႎႀပပၝ။ Martus ေဆာဖ က ဘာသာစကားအမားအပားသႚ ပနဆထား႓ပး ဖစပၝသည။ အခားဘာသာစကားမား အသးပထားသည

Martus ေဆာဖ ပစသစမား ေပထၾကေနခငးရႀမရႀက https://www.martus.org တၾင စစေဆးကည႟ႁႚ ႎငပၝသည။

ထႚအပင ဘာသာစကားႎႀငပတသကသည ပကေကခအား Martus အငတာနကစာမကႎႀာေပရႀ (https://www.martus.org/downloads)

တၾငလညး ရယႎငသည။ ဘာသာစကား အထပတၾင Martus သးစၾသမားအတၾက ဘာသာပနထားသည၊ သးစၾသလကစၾ (User Guide)၊ မနမန

ရညညၿနးကးကား ကတ (Quick Start Guide)၊ ဖတပၝနဖင (README file) ႎႀင သကဆငရာဘာသာစကားအလက အကအညေပးေရး

ပရဂရမမားပၝ ၀ငသည။

သငဖနတးထားေသာ စာေစာငမားႎႀင စာေစာငမားစာရငးတၾင အသးပထားေသာ ရကစၾမားက ပငဆငလပၝလ႖င ေရၾးခယရနအခၾငအလမးမား

(Options) > စတ႒ကကအေနအထားမား (Preferences) က ေ႟ၾးရန။ ထႚေနာက ေနႛစၾအပငအဆင (Date Format) ဇယားကၾကအတၾငးမႀ

ႎႀစသကရာတစခက ေရၾးခယပး OK က ႎႀပပၝ။

ပကၡဒန အမးအစား ေရၾးခယလပၝကလညး ေရၾးခယရနအခၾငအလမးမား (Options ) > စတ႒ကကအေနအထားမား (Preferences)က ေ႟ၾးရန။

ထႚေနာက ပကၡဒန အမးအစား (Calendar Type) ဇယားအတၾငးမႀ ႎႀစသကရာ အမးအစားတစခ (ဂရးဂးရးယနး၊ ထငး၊အာဖဂန၊ပၝရႀနး)က

ေရၾးခယပးလ႖င OK က ႎႀပပၝ။ ဤကသႚေရၾးခယႎငမႁမရရႀခငကတညးက ဖနတးထားသည စာေစာငမားရႀပၝကလညး စတ႒ကကအေနအထားမား

(Preferences) ဇယားကၾကအတၾငးရႀ သကဆငရာေနရာမားအား အမႀတအသားပေပးခငးဖင သငစာေစာငအေဟာငးမားရႀ ရကစၾမားက

ထငး၊အာဖဂန၊ပၝရႀနး ပကၡဒနရကစၾမားဖင Martus ေဆာဖ က အလေလာက ေပာငးလပသေပးသၾားပၝမည။

Martus က မနမာဘာသာမဟတသည အခားဘာသာစကားတစခဖင အသးပေနပး သင၏ စာေစာငေနရာမားတၾင အခကအလကမားက

မနမာဘာသာဖင ရကႎႀပလလ႖င သႛမဟတ ကညလလ႖င ေရၾးခယရနအခၾငအလမးမား (Options) > စတ႒ကကအေနအထားမား

(Preferences)က ေရၾးပး " မနမစာထညသၾငးရနႎႀင ေဖာပရနအတၾက ေဇာဂေဖာငက အသးပပၝ။" တၾင အမႀတအသားလပပၝ။ Martus က

မနမာဘာသာဖင အသးပေနလ႖င သငက စာေစာင ေဒတာ အခကအလကမား/စာစားမားက ေဇာဂဖၾနႛ ဖင ထညသၾငးမညဟ ယဆပး "

မနမစာထညသၾငးရနႎႀင ေဖာပရနအတၾက ေဇာဂေဖာငက အသးပပၝ။" ဟသည ေရၾးခယစရာက အလအေလာက အမႀတအသားလပထားပၝမည။

(သငက အမႀတအသားက ဖယရႀားပၝက ယဇာအငတာေဖစ (user interface) က မနမာလ မႀနမႀနကနကန ေဖာပမည မဟတပၝ။)

မနမာဘာသာဖင ေဖာပခကႎႀငပတသကပး အခကအလကမားက "၁၁။ ေမးေနက ေမးခၾနးမား (FAQ)" နပၝတ ၄၀ တၾင ပမ

ကညရႁႎငပၝသည။

စာေစာငပၝအခကအလကမားက မညသညအခၝမ႖ အမားဆငမပလပလပၝက ေရၾးခယရနအခၾငအလမးမား (Options) > စတ႒ကကအေနအထားမား

(Preferences) က ေရၾးပၝ။ ထႚေနာက အမားဆငစာေစာငမား တညကေဆာကခငးအား တားဆးေပးရန (Prevent Creating Public

Bulletins) က အမႀတအသား ေပးပးလ႖င OK က ႎႀပပၝ။ ထ အမားဆငစာေစာငမား တညကေဆာကခငးအား တားဆးေပးရန (Prevent

Creating Public Bulletins ) ေနရာမႀ အမႀတအသားအား ပနမဖတသမ႖ ကာလပတလး Martus အတၾငး သငဖနတးသမ႖ စာေစာငတငးသည

လ႖ႚ ႀကအဖစ တညရႀေနမညသကမက စာေစာငအသစမား၏ သတငးအခကအလကအားလးအား လ႖ႚ ႀကအဖစ ထနးသမးထားရန (Keep All

Information Private) ဟေသာ ေနရာမႀ အမႀတအသားကတညး ပနဖတ၍ မရေပ။

သငသည ပငမအေကာငဖစပး အဖၾႚခၾမားမႀ စာေစာငမားပနလညရယရနရႀေကာငး အေကာငးကားေစလပၝက ေရၾးခယရနအခၾငအလမးမား

(Options) > စတ႒ကကအေနအထားမား (Preferences) ကသားပး “အဖၾႚခၾမားမႀ စာေစာငအသစမားက အလအေလာက စစေဆးေပးပၝ”

(“Automatically check for new Field Desk bulletins”)က ေရးပၝ။ နာရတငးနးပၝး (ကၾနပႃတာမက ႎႀာပငေအာက ဘယဖကေထာင)

အေခအေနပဘားတနးတင အဖၾႚခၾမားမႀ စာေစာငအသစမားက စစေဆးေနေကာငး သတငးစကားတစခေပလာမည။ စာေစာငမားပနလညရယရနရႀပၝက

အေခအေနပဘားတနးသည ေနာကသတငးစကား တစခက ပမည။ထအခ နတင သငအေနဖင စာေစာငမားက ပနလညရယရန (Retrieve

screen) က ဖငရန ဆာဗာမႎးသႛသၾားႎငသည။ (“၆-စ အဖၾႚခၾမားမႀ ဖနတးထားေသာ စာေစာငမားအားရယခငး”)။ ဤေရၾးခယရန အခၾငအလမးက

ေရၾးခယလက ခငးသည ဆာဗာ နေဆာငမႁက ပမေႎႀးေကၾးေစသညက ေကးဇးပ၍ သတပပၝ။ အထးသဖင သငအငတာနကဆကသၾယမႁလမးေကာငး

ေႎႀးေကၾးေနလ႖ငဖစသည။ ထႛေကာင သငအဖၾႛခၾအေကာငမားမႀ စာေစာငမားအား ဖနတးေနသည အခ နတၾငသာ ထအခၾငအလမးက ေရၾးခယသငသည။

Tor ဖင Martus က အသးပသညအခၝ သင၏ Martus ေဒတာက ဆာဗာသႛပႛရာတၾင လခမႁပရႀပး ထသႛ ပရနအတၾက ေရၾးခယစရာမား

(Options) > စတ႒ကကအေနအထားမား (Preferences) ကသားပး “Tor က အသးပပၝ” ("Use embedded Tor") က ေ႟ၾးရန။ Tor ႎႀင




ပတသကပး ေနာကထပအခကအလကမားရယရန https://www.torproject.org/ က သၾားပၝ။ သႛမဟတ "၁၁။ ေမးေနက ေမးခၾနးမား

(FAQ)” နပၝတ ၅၃ က ကညပၝ။

စတ႒ကကအေနအထားမား (Preferences) မကႎႀာပငတၾင မရႀေသာ Martus အသးပမႁ အခားခ နညႀခကမားအတၾက ( ပမာ -

လခေရးအတၾက Martus အခ နကနသတမႀတခက ကာမငခ န မနစမညမ႖) အပငး “၁၁။ ေမးေနက ေမးခၾနးမား (FAQ)” တၾင ေကးဇးပ၍

ကညပၝ။

https://www.torproject.org/


၃။ Martus လပငနးခၾင Martus ေဆာ အတၾငးသႚ သးစၾသအမည၊ စကား ႀကတႚအသးပ၍ ငေရာကသညႎႀင တစပငနက Martus လပငနးခၾင စတင လညပတပၝသည။

ပထမဆးေသာ စာမကနႀာငတၾင သငကၾနပႃတာ၌ သမးဆညးထားေသာ ဖငတၾမား၊ စာေစာငမားသတမႀတေရၾးခယထားေသာ စာေစာငမား၏

ေရႀႚေပးနမနာပစမားက ပသထားပၝသည။

အဆပၝစာမကႎႀာ၏ ဘယဘကတၾငမ စာေစာငမားက စစညးထားသည ဖငတၾမားစာရငးက Martus က ပစေပးထား ပၝသည။ ပေသအားဖင

ဖငတၾႎႀစခသာ ေပးထားပၝသည။ သႚေသာ လပငနးအခ ႚေဆာငရၾကခသညရႀေသာ ဖညစၾက ဖငတၾမား ဖနတးေပးပၝမည။ သႚမဟတ

ကယပငဖငတၾမားကလညး ဖနတးရယႎငပၝသည။

ကၾနပႃတာတစလးထတၾင Martus အေကာငမားစၾာ ဖၾငလႀစထားနငပၝသည။ သႚေသာ Martus ေဆာဖ က အခ န အေတာကာ မသးဘ

ပစထားပၝက လခမႁ အႎၨရာယစးရမရသဖင စကား ႀကသး၍ပနလည ငေရာကေပးရနလပၝသည။


၄။ စာေစာငဖနတးခငး

စာေစာငအသစဖနတးလပၝက တညေဆာကရန (Create) က ႎႀပပၝ။ သႚမဟတ စာကၾ (File) > စာေစာငအသစတညေဆာကရန (Create New

Bulletin) ကေ႟ၾးရန။ စာေစာငတညေဆာကရန (Create Bulletin) ဇယားကၾကေပလာပၝမည။ စာေစာငပၝကၾကလပမားအတၾငး

အခကအလကမားထညသၾငးပၝ။

စာေစာင အေသးစတ (Bulletin Details) ခလတက ႎႀပပး စာေစာင စ (Martus နညးပညာေထာကပသမားနႀင

ဆာဗာမနေနဂာမားအသးပမည သးသနႚနပၝတဖစပၝသည။) ႎႀငစာေစာငပစ၏ ရာဇ ငတႚက ေလလာႎငပၝသည။ ထႚအပင ဤစာေစာငက

ေရးသားသ၏ အမားဆင ကဒနပၝတႎႀင ဤစာေစာငအား ငေရာကခၾငပထားသည ပငမအေကာငမား၏ အမားဆင ကဒနပၝတမားကပၝ

ကည႟ႁႎငပၝသည။

၄-က စာေစာငတစခ အပးသတဖနတးခငး စာေစာငတစခဖနတးရာတၾင လအပေသာသတငးအခကအလကမားက တကရကရကသၾငးခငးဖငလညးေကာငး၊ ရႀပးသားစာေစာငမားသႚမဟတ

အခားစာရၾကစာတမးမားမႀ ကးထညခငးဖငလညးေကာငး ဖညစၾကႎငပၝသည။ ကးယဖညသၾငးမညဆပၝက ကးဘတအသးပစခ နမ

အလၾယနညးမားဖစေသာ Windows ႎႀင Linux တႚတၾင Ctrl+C ႎႀပ၍ ကးယခငး၊ Mac OS တၾင Command+C က ႎႀပ၍ကးယခငး၊

Windows ႎႀင Linux တႚတၾင Ctrl+V က ႎႀပ၍ပၾားထညခငးႎႀင Mac OS တၾင Command+V

ႎႀပ၍ပၾားထညခငးစသညနညးလမးမားက သးသငပၝသည။ Mac OS တၾင Command ခလတကတစခၝတရတၾင Apple ခလတဖင

ရညညၿနးသးစၾတကပၝသည။ သႚမဟတ Windows ႎႀင Linux ကၾနပႃတာမားရႀ သတငးအခကအလကဖညသၾငးရမညေနရာတၾင

ညာခလတႎႀပခငး၊ Mac OS တၾင Ctrl ႎႀငတၾႎႀပခငးတႚဖငေပထၾကလာသည လပငနးေဆာကရၾကမႁစာရငးအတၾငးမႀ ကးယရန (Copy)

သႚမဟတ ဖတကးပၾားခရန (Paste) က ေရၾးခယႎငပၝသည။

စာေစာင အေသးစတ (Bulletin Details) - စာေစာငပစ၏ ရာဇ ငက ကည႟ႁႎငေရးအတၾက လအပေသာသတငးအခကအလကမားက "၆-ည

စာေစာငတစခ၏ ယခငမကၾအေဟာငးမားအားကည႟ႁခငး”တၾင ေလလာကညပၝ။


သတငးအခကအလကအားလးအား လ႖ႚ ႀကအဖစ ထနးသမးထားရန (Keep All Information Private)- စာေစာငတစခလးအား

လ႖ႚ ႀကအဆငသတမႀတရန (Keep All Information Private) အတၾက ဤေရၾးခယမႁအား အမႀတအသားေပးထားပၝမည။

မႀတခက။ ။ သငဖနတးသမ႖ စာေစာငအာလးအား လ႖ႚ ႀကအဆငသတမႀတထားလပၝက ေရၾးခယရန အခၾငအလမးမား (Options) >

စတ႒ကကအေနအထားမား (Preferences) က ေ႟ၾးရန။ ထႚေနာက အမားဆငစာေစာငမား တညကေဆာကခငးအား တားဆးေပးရန (Prevent

Creating Public Bulletins) က အမႀတအသားေပးထားပၝ။ ထသႚပလပပးပၝက စာေစာငအသစမားတၾငပၝရႀလာမည

သတငးအခကအလကအားလးအား လ႖ႚ ႀကအဖစ ထနးသမးထားရန (Keep All Information Private) တၾင ေပးထားေသာ အမႀတအသားက

ပနဖတ၍မရႎငေတာေပ။

သတငးအခကအလကအမားစက အခားအဖၾႚ ငမားသႚ မ႖ေ လပၝလ႖င သတငးအခကအလကအားလးအား လ႖ႚ ႀကအဖစ ထနးသမးထားရန (Keep

ALL Information Private) တၾင ေပးထားေသာ အမႀတအသားက ဖတပစပၝ။ (သႚေသာ သးသနႚလ႖ႚ ႀကအပငးမႀ အခကအလကမားမႀာမ

လ႖ႚ ႀကအဖစဆကရႀေနပၝမည။) အကယ၍ စာေစာငတစခလးအား လ႖ႚ ႀကဟ အဆငသကမႀတထားပၝက ေသာပေလးသည ပတေနပး

“လ႖ႚ ႀကသတငးအခကအလကမား” (“Private Information”) ဟေသာ စာတနးေပေနပၝသည။ အမားကည႟ႁႎငရန ခၾငပထားလ႖ငမ

ေသာေလးသည ပၾငေနပး “အမားဆငသတငးအခကအလကမား” (“Public Information”) ဟေသာ စာတနးေပေနပၝမည။

လ႖ႚ ႀကဧရယာမားတၾင အနေရာငနယစပမ မားဖင ပငးခားထားပၝသည။ အကယ၍ လအမားက ကည႟ႁႎငရန Martus ရႀာေဖၾေရးအငဂင

(Martus Search Engine)တၾင ကည႟ႁခၾငပလပၝက ထေနရာတၾင အမႀတအသားက ဖတပစခရန လအပပၝသည။ ဤစာေစာငပၝ

အခကအလကမားႎႀင သာသကဆငပၝသည။ သငအား ဆကသၾယရနလပစာႎႀင သတငးအခကအလကမားက အခားစာေစာငတစခဖင ဆာဗာသႚ

ေပးပႚထားပၝက အဆပၝ အခကအလကမားသည Martus ရႀာေဖၾေရးအငဂင (Martus Search Engine)တၾင အမားဆငအဖစ

ဆကလကတညရႀေနပၝသည။

မႀတခက။ ။ ခ ပပတစာေစာငတစခက ဆာဗာသႚ ေပးပႚသမးဆညးထားပၝက ထစာေစာငပၝ အမားဆင သတငးအခကအလကမားက

သေတသနပညာရႀငမား သတငးႉာနမားအပၝအ င တစစတစ းမႀ ေတာငးခလာပၝက ထတေပးသၾားပၝမည။

ဘာသာစကား (Language)။ ။ အမႁအခငးကစၤရပမား အေကာငတငေဖာပရနအတၾက ယငးသးစၾေနေသာ ဘာသာစကားက ေ႟ၾးရန။ အကယ၍

သကမႀတစာရငးတၾင မပၝရႀေသာ ဘာသာစကားက သးစၾေနပၝက အခားတခ (Other) က ေ႟ၾးရန။

မႀတခက။ ။ Martus ေဆာဖ ၏ လပငနးမားေဖာပရန အတၾက ဘာသာစကားတစခ ေရၾးခယထားပးဖစလငကစား သင၏စာေစာငက

ကကႎႀစသကရာ ဘာသာစကားဖင ေရးသားဖနတးႎငပၝသည။ Martus ေဆာဖ ၏ အခကပဇယားကၾကမား၊ စာရငးမား၊ သတငးပႚမႁမားအတၾက

လမးညၿနဘာသာစကားက သးစၾထားပး စာေစာငပၝ အေကာငးအရာမားကမ စာေစာငသးသနႚဘာသာစကားကသာ အသးပပၝသည။

မႀတခက။ ။ သငစမကနးႎႀင ကကညမည ဘာသာစကား အနညးငယကသာ စာရငးပစထားလလ႖ငလညး စတကကဖနတးႎငပၝသည။ “၁၀-ဂ

စတ႒ကကပစခၾငမား အသးပခငး”တၾင ဆကေလလာပၝ။

ေရးသားသ (Author)။ ။ သငအားဆကသၾယႎငရန သတငးအခကအလကမားေနရာတၾင ထညသၾငးထားေသာ ေရးသားသအမညသည

ဤေနရာတၾင ေပလာပၝမည။ သႚေသာ အလရႀပၝက ေပာငးလႎငပၝသည။

အဖၾႚအစညး (Organization)။ ။ သငထညသၾငးထားေသာ အဖၾႚအစညးအမညေပလာပၝမည။ သႚေသာ ေပာငးလႎငပၝသည။

ေခၝငးစ (Title)။ ။ စာေစာငအတၾက ေခၝငးစ တစခ႟ကႎႀပပၝ။ စာေစာငစာရငးက ေလလာကည႟ႁသမားအေနဖင မညသႚေသာ

အမႁအခငးမ းဖစသညက အလၾယတကသရႀႎငမည ေခၝငးစ မးဖစသငပၝသည။ သႚေသာ ၝကတစေကာငးတညးအဖစ တတေတာငးေတာငး

ဖစရနလညးလပၝသည။

တညေနရာ (Location)။ ။ အခငးဖစပၾားေနရာက ေရးသၾငးပၝမည။ ဖစပၾားသညမႁခငး၏ သကေရာကမႁပမာဏ အနညးအမားေပမတည၍ ႎငင၊

ေဒသ၊ မႚႎႀင အခားတညေနရာတႚက ေဖာပရပၝမည။ တညေနရာေဖာပရန မလအပပၝက ကၾကလပအတငးသာထားခပၝ။


အေရးပၝေသာစကားလးအညၾၾနးမား (Keywords)။ ။ စာေစာငအတၾငး၌ သငေဖာပထားသည အခနးကၸမားအတၾက အဓပၯၝယဆငတ ေ ၝဟာရမား

အခားဆကစပစကားလးမားႎႀင လအပပၝက တညေနရာႎႀငပတသကသည အခားအေခအေ မား စသညတႚက ထညသၾငးထားရပၝမည။

ထသႚပလပထားပၝက ရႀာေဖၾရာတၾင မားစၾာ အေထာကအကဖစေစပၝသည။

ဖစပၾားသညေနႚစၾ (Date of Event)။ ။ သငတငပေနသည အမႁအခငးႎႀငပတသကသည ဖစပၾားသညေနႚရကက ထညတၾကပၝ ပေသအားဖင

အခငးဖစပၾားသည ပကၡဒနႎႀစက Martus က "အမးအမညမသ" (“Unknown”)ဟသာ ေဖာပထားပၝမည။ အခငးဖစပၾားသညေနႚရကက

မမႀတမပၝက မေသခာပၝက မသဟ ေဖာပႎငပၝသည။ အခငးဖစပၾားခသညမႀာ အလၾနကာမငပးဖစခငး၊ သႚမဟတ ေနႛရကအတအကက

မသခငးတႚရႀလာပၝက ေနႚစၾ အတငးအတာ (Date Range) က ႎႀပပၝ။ ထႚေနာက အခငးဖစပၾားခသည ပထမဆးႎႀင

ေနာကဆးခနႚမႀနးေနႚရကမားက ထညသၾငးပၝ။ သငကၾနပႃတာမႀတစဆင Martus က မႀတသားထားသည လကရႀပကၡဒနႎႀစအထ မညသည

ႎႀစကမဆ ေရၾးခယႎငပၝသည။

တညေဆာကညေနႚစၾ (Date Created)။ ။ အဆပၝရကစၾသည လကရႀပကၡဒနေပတၾင မတညသတမႀတထားသည ရကစၾဖစရ ပၝမည။

ကၾနပႃတာက သရႀသတမႀတထားေသာ ရကစၾကသာ Martus က ရယသးစၾပၝမည။ အကယ၍ သငကၾနပႃတာက နားလညလကခထားေသာရကစၾ

မႀားယၾငးေနပၝက တညေဆာကညေနႚစၾ (Date Created) ဧရယာအတၾငးရႀ အခက အလကမားသညလညး လၾေခာေနပၝလမမည။ အဆပၝဧရယာက

ေပာငးလပငဆင၍ မရပၝ။

အက းခႃပ (Summary)။ ။ အက းခႃပက ေရးသားထညသၾငးပၝ။

အေသးစတအေသးစတဖစစ (Details)။ ။ ဖစပၾားသညအမႁအခငးႎႀင ပတသကေသာ ဆကစပအခကအလကအားလး ထညသၾငး ရပၝမည။

ပးတၾပၝမား (Attachments)။ ။ ဓာတပ သႛမဟတ အခားဖငမားက စာေစာငတၾင ပးတၾထညသၾငးလပၝက ပးတၾဖင ဖညပၝ (Add Attachment)

က ႎႀပပၝ။ ထႛေနာက ပးတၾထားလေသာဖငက ေရၾးခယ၍ေသာလညးေကာငး၊ သႛမဟတ သငကၾနပႃတာအတၾငးရႀ ဖငတၾ တစခထမႀ အလရႀသညဖငက

ပးတၾပၝမား (Attachments) ဧရယာအတၾငးသႛ ဆၾယ၍ေသာ လညးေကာငး၊ ထညသၾငးႎငပၝသည။ စာေစာင တစခ၏ အမားဆငကၸအတၾငးရႀ

ပးတၾပၝ သတငးအခက အလကမားသည ဆာဗာအတၾငးမႀ အမားဆငသတငးအခကအလကမားက ကညရႁႎငသ အားလးမႀ ရယသးစၾခၾင ရႀပၝသည။

(႒ကးမားသည ပးတၾဖငမားပၝ ငေသာစာေစာငတစခက မကမးအဖစ သမးဆညးလ႖ငေသာ လညးေကာငး၊ ဆာဗာသႛေပးပႛရာတၾငလညးေကာငး၊

ဆာဗာမႀပနလညရယရာတၾငလညးေကာငး၊ သႛမဟတ ကၾနပႃတာမကႎႀာပင (Desktop) ေပသႛ/ေပမႀ ေရၿႚေပာငးလ႖ငေသာလညးေကာငး၊

အခ နအနညးငယကာမငပၝလမမည။) ပးတၾပၝ စာရၾကစာတမးမားအား ကညရႁလပၝလ႖င ထစာေစာငကဖတရႁသ သည ပးတၾဖငမားအား

ဖတရႁသးစၾႎငေစမည ေဆာဖ တပဆင႓ပးသားဖစရပၝမည။

အ႒ကေပးခက။ ။ အကယ၍ လ႖ႚ ႀကသတငးအခကအလကမားက ဖတရႁခၾငရထားသမားသာ ဖတယႎငမည ပးတၾစာရၾကစာတမးမားကသာ

ထညသၾငးလပၝလ႖င လ႖ႚ ႀကသတငးအခကအလကမား (Private Information) ဧရယာအတၾငးမႀ ပးတၾဖင ဖညပၝ (Add Attachment) က

ႎႀပပၝ။ သႛမဟတ မမအလရႀသညဖငက လ႖ႚ ႀကသတငးအခကအလကမား (Private Information) ဧရယာအတၾငးရႀ ပးတၾပၝမား

(Attachments)ေနရာသႛ ဆၾယ ထညသၾငးႎငပၝသည။


မႀတခက။ ။ ပးတၾဖငက ပသရန သငသည “ကညရန” (“View”) ခလတက အသးပႎငပၝသည။ ပးတၾဖငသည အခ ႛေသာပစ ( ပမာ -

ဆလသညမႀာ jpg, png, gif) ရပပ ( ပမာ ဓာတပ သႛမဟတ စကနဖတထားေသာ အေကာငမႀတရာ) ဖစပၝက စာေစာငထတၾင အစ အတငး

ပသလမမည။ (ေအာကပၝ ရပပကကညပၝ) အခားဖငအမးအစားဖငမားက Martus ၏ အပငဘက သငအေနဖင ထဖင အမ းအစားက

သငကၾနပႃတာတၾင တငရန သငက စစ ထားသည မညသည ပရဂရမထသႛမဆ တငလမမည။

လ႖ႚ ႀက (Private)။ ။ သင တငပမည အစရငခစာထတၾင အမားမကညရႁေစလသည အခကအလကမားက ထညသၾငး ထားႎငပၝသည။

စာေစာငတစခ၏ လ႖ႚ ႀကကၸအတၾငးရႀ အခကအလကမားသည စာေစာငတစခလးအား အမားဆငအဖစ သတမႀတေစကာမ လ႖ႚ ႀကအဖစသာ

တညရႀေနပၝမည။ လ႖ႚ ႀကဧရယာမားတၾင အနေရာင နယစပမ းမားရႀပၝသည။ လ႖ႚ ႀကအခကအလကမားက ဖတရႁခၾငရႀသမားသာ ကညမငႎငေစ

မည ဖငတစခက ပးတၾတငပလပၝက လ႖ႚ ႀကသတငးအခကအလကမား (Private Information) ဧရယာအတၾငးရႀ ပးတၾပၝ ဖညပၝ (Add

Attachment) က ႎႀပပၝ။ သႛမဟတ ဖငက ဆၾယပၾားကးခငးဖငလညး ေဆာငရၾကႎငပၝသည။

မႀတခက။ ။ Linux သး ကၾနပႃတာမားတၾငမ Martus အတၾငးသႛ ဖငမားက ဆၾယကးပၾားခငး မပႎငပၝ။


ပငမအေကာင။ ။ စာေစာငတစခ၏ လ႖ႚ ႀကသတငးအခကအလကမား (အမားဆငသတငးအခကအလကမား အပၝအ င) က ကညရႁသးစၾႎငေစမည

ပငမအေကာငမား ေရၾးခယႎငပၝသည။ ပငမမား သတမႀတ သးစၾ ခငးအတၾက အေသးစတက “Error! Reference source not

found.”တၾင ေလလာႎငပၝသည။

၄-ခ စာေစာငမားအား စတ႒ကကဖနတးခငး Martus တၾင စာေစာငမားအား စတ႒ကကဖနတး အသးပႎငသည နညးလမး မားစၾာရႀပၝသည။

စာေစာငမားအတၾငး အက းခႃပကၸတၾင အခကအလကတမား မကာခဏ သးစၾေလရႀပၝက ငေရာကပပငရမညအခ နမား အကန သကသာေစရန

ပစခၾငတစခ ဖနတးထားႎငပၝသည။ ဤလပငနးအတၾက အေသးစတအခကအလကမားက “၁၀-က အေသးစတမား သမႀရာတၾင ပစခၾငတစခအား

ဖနတးအသးပခငး”တၾင ေလလာ ႎငပၝသည။

Martus ေဆာဖ က သးစၾသအမားစသည စာေစာငပၝအခကအလကမား အတၾက မလပၝပစခၾငမား သးစၾ ခငးသည ပ၍အဆငေပသကသာေကာငး

အသအမႀတပကပၝသည။ သႛေသာ ထမလပၝ Martus ပစခၾငမားကသာမက သငလအပခကႎႀင ကကညမည အမးမးေသာပစခၾငမားကလညး

ဖနတး သးစၾႎငပၝသည။ သငဖနတးသည စာေစာငတငးတၾင တစစတစခ ေသာ တညသညအခကအလကမားက ထညသၾငးလပၝက

အဆပၝနညးလမးက အသးပသငပၝသည။ ဤနညးအားဖင အက းခႃပႎႀင အေသးစတ ဖစစ ဧရယာမားအတၾက မလပၝပစခၾငမားႎႀင

ကၾ ပားခားနားစၾာ ဖနတးထညသၾငး ႎငမညဖစသည။ “၁၀-ခ စာေစာငနယပယမားအား စတတငးကဖနတးခငး” ႎႀင “၁၀-ဂ စတ႒ကကပစခၾငမား

အသးပခငး” တၾင ေလလာႎငပၝသည။

အကယ၍ Martus တၾင စာေစာငမားပသပက စတ႒ကက ပလပလပၝက (တညးဖတစ သႛမဟတ႒ကတငကည ပစတၾင) ေရၾးခယစရာနညးလမး

အမားအပားရႀသည။ ( ပမာ - ရႀညလားေသာမားက ၀ႀကခငး၊ေဖာခငး)။ ၎တ.က “၁၀-ဃ သငစာေစာငပသပက စတ႒ကက ပခငး”

တၾငေဖာပထားသည။

၄-ဂ သင၏စာေစာငမားမႀ စာသားမား၏ သတပစစေဆးခငး

သငက စာေစာငမားတၾင ေဒတာအခကအလကမား တညးဖတခငး/ထညသၾငးခငးမား ပေနစ စာသားေနရာမားရႀ စာလးေပၝငးမားအား Martus မႀ

အလအေလာက စစေဆးမည ဖစပး စာလးေပၝငးအမႀားမားက ၄ငးတႛေအာကရႀ အနေရာငမ းမားက ကညခငးဖင သႎငပၝမည။

စာလးေပၝငးအမႀားမားအေပတၾင ညာဘက ဖငခလပႎႀပပၝက သတပစစေဆးသည မႎးေပလာပး လကရႀစာလးေပၝငးအစား မမရညရၾယလကႎငသည

စာလးေပၝငးအမႀနမားက အကပမည ဖစပၝသည။ သတပစစေဆးသည မႎးတၾင “ထညပၝ အသးပသအဘဓာနတၾင” (“Add to User

Dictionary”) ဟသည ေရၾးခယစရာလညး ရႀပၝသည။ ( ပမာ - တညေနရာမား သႛမဟတ အဖၾႛအစညးမား၏ အမညမားကစႛ

စာေစာငအမားအပားတၾင ေပလာႎငသည တကသည တရား ငအလပအကငမားအတၾက ဤသႛ ပရန က႗ႎပတႛ အကပပၝသည။) Martus

အေကာင တစခစတၾင Martus က အသးပစ ေနာကဆးအခကအလကမားက ထညသၾငးႎငသည အဘဓာနတစခ ကၾနပႃတာတၾင ရႀပၝသည။


မႀတခကမား။ ။

၁။ စာလးေပၝငစစေဆးသညအရာက စာလးအကးမား သႛမဟတ ကနးဂဏနးပၝသညမား အားလးက လစလႃရႁသၾားမည ဖစပၝသည။

၂။ ဤဗားရႀငးတၾင စာလးေပၝငးစစေဆးသညအရာက ( ပမာ၊ အဆကအသၾယပရန အခကအလက၊ ပငမတဆပမား၊ ဖတာနာမညမားကသႛ)

စာေစာငပငပရႀအရာမားက စစေဆးမည မဟတပၝ။

၃။ သတပစစေဆးသညအရာက ပငဆတညးဖတသညအေနအထား (Edit mode) တၾင ရႀေနသညအခၝတၾငသာ စာလးေပၝငးအမႀားမားက ေဖာပမည

ဖစပၝသည။ (ကညသညအေနအထား (View mode) တၾင ရႀစ ေဖာပမညမဟတပၝ။)

၄။ ဤဗားရႀငးတၾင အကၾက (Grid) ထရႀ စာသားေနရာအတၾငး စာလးေပၝငးမႀားေနသည စကားလးမားအတၾက အကၾကအတၾငးတၾင

ဘယဘကခလပက (တညးဖတေနသကသႛ) အရငႎႀပပးမႀ အကပခကမား ကညရန သႛမဟတ အသးပသ၏ အဘဓာနတၾင ထညရန

မႎးေပလာေစရန ညာဘကခလပ ႎႀပရပၝမည။

၅။ ဤဗားရႀငးတၾင သတပစစေဆးသညအရာက အဂလပလသာ ရရႀႎင (ပး သငစာေစာငအတၾက စစ ထားသည စသတမႀတထားသည

ဘာသာစကားဖင ဆးဖတထား) ပၝသည။

ေရၾးခယရနအခၾငအလမးမား (Options) > သတပစစေဆးခငး (Spell Checking) မႎးတၾငရႀသည သတပစစေဆးသည အဘဓာနက ကညခငး၊

စကားလးမားထညခငးမားလညး ပလပႎငပၝသည။ (စာေစာငမားတၾင သတပစစေဆးစ ) မရညရၾယဘႎႀင စကားလးမားက အဘဓာနတၾင ထညမပး

ဖယရႀားလပၝက ဤေနရာတၾင ပလပႎငပၝသည။

မႀတခက။ ။ သငက OK ကႎႀပသညအခၝ စကားလးမားက အကၡရာ အစ အတငး သမးထားပၝမည။


၅။ စာေစာငမားအား သမးဆညးခငးႎႀင ပပငေရးသားခငး စာေစာငတစခဖနတးသညအခၝတၾင ခ တပတခငးေသာလညးေကာငး၊ မကမးအဖစ သမးဆညးခငးေသာ လညးေကာငး ပလပႎငပၝသည။

ခ တပတထားေသာစာရၾကစာတမးတစခက Martus ဆာဗာသႛ ေပးပႛသမးဆညးထား႓ပး ဖစပၝက ထစာေစာငက ပစသစတစခဖနတး႓ပးမႀသာ

ပငဆငေရးသားႎငေတာေပမည။ Martus သည စာေစာင မကမးမားက မတၩႃပၾားမား အလအေလာကကးယ႓ပး Martus

ဆာဗာသႛေပးပႛသမးဆညးေလရႀပၝသည။ သႛေသာ ခ တပတသမးဆညးခငး မပထားမႀသာလ႖င ပနလညပငဆငေရးသားႎငေပမည။ေယဘယအားဖင

မကမးမားမႀာခ တပတထားေသာစာေစာင မားထက လခစတခရမႁေလာနညးသည။ အေကာငးမႀာ ခ တပတထားေသာစာေစာင မားႎႀငမတဘ

၎တ.က ဆာဗာမႀ ဖကပစႎငေသာေကာငဖစသည။တစစတစေယာကက သငအေကာငက ၀ငခၾငရသၾားပၝက ယခငထညသၾငးထားေသာ စာေစာင

စာသားက ဖယရႀားႎငသည သႛမဟတ ေပာငးလႎငသည။

၅-က ခပပတစာေစာငတစခအား သမးဆညးခငး စာေစာငတစခအား အ႓ပးသတေရးသား႓ပး၊ ထပမပငဆငရနမလဟ သတမႀတပၝက ခ တပတသမးဆညး ႎငပၝသည။ ခ တပတစာေစာငသမးရန (Save

Sealed) က ႎႀပ႓ပးပၝက ထစာေစာငက သငအပၝအ င မညသတစဦးတစေယာကမ႖ ပငဆငႎင ခငးမရႀေတာေခ။ ခ တပတစာေစာငတစခအတၾငးရႀ

အခကအလကမားက ပငဆငႎငမည တစခတညးေသာ နညးလမးမႀာ အဆပၝစာေစာင၏ ပစအသစတစခက ဖနတးခငးသာဖစသည။ အကယ၍

သငကၾနပႃတာသည အငတာနကႎႀင ခ တဆကထား႓ပး၊ ဆာဗာတစခႎႀငလညး ဆကသၾယေဆာငရၾကထားသညဆပၝက Martus သည

ခ တပတစာေစာငမားက ဆာဗာသႛ အလအေလာက ေပးပႛေနမညဖစသည။ သငဖနတးထားသည စာေစာငသည ခ တပတ႓ပးသား

အဖစအ႓မရႀေနမညဟေသာ သတေပးခကဖစသည စာေစာငသမးဆညးမႁက အတညပေပရန (Confirm Save Bulletin) ဇယားကၾက

ေပလာပၝလမမည။ ခ တပတစာေစာငအဖစသာ သမးဆညးထားလပၝက Yes က ႎႀပပၝ။

မႀတခက။ ။ အမားႎႀငဆငသညအခကအလကမားပၝသည ခ ပပတထားသည စာေစာငတစခအား သငသမးဆညးပး သင၏ဆကသၾယရန

သတငးအခကအလကမားက Martus ဆာဗာက ပႛ ပးပၝက သင၏ဆကသၾယရနသတငးအခကအလကမားက အမားသငၝကညႎငသည Martus

ရႀာေဖၾေရးအငဂင (Martus Search Engine) တၾငလညး ထတေ မညဖစပၝသည။ ဤအေကာငး ပမသရႀရန "၂-င ကယပင အေကာင

ဖနတးခငး" အပငးက ကညပၝ။

ထစာေစာငသည သမးဆညးထားေသာစာေစာငမား (Saved Bulletins) ဖငတၾထတၾင သမးဆညး႓ပး (Saved) ဟေသာ အမႀတအသားဖင

တညရႀေနပၝလမမည။ ထခ တပတစာေစာငက ဆာဗာသႛ ေပးပႛသမးဆညးခငးလပငနး ႓ပးဆးပၝက ေပးပႛ႓ပး (Sent) ေကာလအတၾငးတၾင Yes

ဟေသာ စကားလး ေပလာ ပၝလမမည။

မႀတခက။ ။ ေပးပႛ႓ပး (Sent) ေကာလတၾင သတမႀတထားခငးမရႀပၝက အငတာနကႎႀင ခ တဆကရာတၾင အခ နအနညးငယ ေစာငဆငးရပၝလမမည။

အငတာနကႎႀင ခ တဆကထားခငး မရႀလ႖ငေသာလညးေကာငး၊ သႛမဟတ သငအလရႀသညဆာဗာႎႀင ခ တဆက ႎငခငး

မရႀသညအခၝမားတၾငလညးေကာငး၊ သငစာေစာငသည ဆာဗာသႛေပးပႛထားခငးမရႀႎငေပ။ ထႛအပင ေပးပႛ႓ပး (Sent) ေကာလတၾငလညး ဆာဗာႎႀင

မခ တမေသးသေရၾႚ No ဟေသာစကားလး ေပေနပၝလမမည။ အကယ၍ ဆာဗာတစခဖင ခ တဆကေဆာငရၾကထားခငးမရႀပၝက ေပးပႛ႓ပး (Sent)

ေကာလသည လၾတေနပၝလမမည။ အငတာနကႎႀင ခ တဆကခငး၊ Martus ဆာဗာတစခဖင ဆကသၾယေဆာငရၾကခငး ပသညႎႀငတစ႓ပငနက

ေစာငဆငးစာေစာင အားလးအား ဆာဗာသႛ အလအေလာက Martus မႀ ေပးပႛသၾားမည ဖစသည။ ေပးပႛသမးဆညးခငးမပရေသးေသာ

စာေစာငမားရႀေနပၝက Martus အသးပမႁ အဆးသတခ နတၾင ေစာငဆငးစာေစာငမား ရႀေနေသးေကာငး Martus မႀ သတေပးခက

ေပထၾကလာပၝလမမည။

အကယ၍ အငတာနက ခ တဆကႎငခငး မရႀပၝက “၉-ဆ သင၏စာေစာငမားအားအခားအေကာငမား မႀတစဆငဆာဗာသႛေပးပႛႎငေရး

ေဆာငရၾကခငး” တၾင အေသးစတ အခကအလကမားက ေလလာႎငပၝသည။

မႀတခက။ ။ အကယ၍ ပငမအေကာင သးစၾ႓ပး ဆာဗာမႀ အဖၾႚအစညးပင စာေစာငမား ပနလည ေတာငးခသးစၾ ခငးမဟတလ႖င

အခားသေရးသားထားသည စာေစာငမား ကညရႁခ နတၾင ေပးပႛ႓ပး (Sent) ေကာလသည ကၾကလပဖစေနပၝလမမည။

၅-ခ မကမးတစခ သမးဆညးခငး စာေစာငတစခက အခကအလကမား ထပမဖညသၾငးလသည ဆႎၬရႀေနလ႖င သႛမဟတ ထအခကအလကမားက ခ တပတသမးဆညးခငး မပမ

ခငလေစလ႖င မကမးကသာ သမးဆညးထားသငပၝသည။


စာေစာငမကမးသမးဆညးရနအတၾက မကမးက သမးရန (Save Draft) က ႎႀပပၝ။ သမးဆညးထားေသာစာေစာငမား (Saved Bulletins)

ဖငတၾထတၾင မကမးအဖစ ရႀေနပၝလမမည။ ထစာေစာငက ပငဆငလပၝက သမးဆညးထားေသာစာေစာငမား (Saved Bulletins)ဖငတၾက

ဖၾငလႀစ႓ပး ပငဆငလေသာစာေစာငက ခလပႎႀစခကႎႀပ ဖၾငလႀစပၝ။ ပငဆင႓ပးသား စာေစာငက သမးဆညးမညဆပၝက ယခငမကမးအား အစားထး

ငေရာကသၾားမည ဖစ၍ မကမးအေဟာငးအား ပနမရႎငေတာပၝ။

သငကၾနပႃတာအတၾငးသမးဆညးထားေသာ မကမးစာေစာငမားက ဖကသမးမ ခငး၊ အေကာငးတစခခေကာင ပကစးခငးတႛ ဖစလာခ ပၝက

ဆး႟းမႁမရႀေစရနအတၾက အဆပၝသမးဆညးထားသညမကမးစာေစာငမားက မတၨႃတစေစာငပၾားယထား႓ပးဆာဗာသႛ Martus က

အလအေလာကပႛေပးေနမညဖစသည။ (သငတၾင အငတာနကဆကသၾယမႁမရႀပၝက “၉-ဆ သင၏စာေစာငမားအားအခားအေကာငမား

မႀတစဆငဆာဗာသႛေပးပႛႎငေရး ေဆာငရၾက ခငး” က ကညပၝ)ေနာကပငးတၾင အဆပၝ မကမးက ပပငေရးသား႓ပးထပမသမးဆညးမည

ဆပၝက ဆာဗာမႀစာကမးေဟာငးကဖကသမး႓ပး စာကမးအသစဖင Martus ကအစားထးသမးေပးသၾားမည။ သတငးအခကအလကမားအား

လႚ ႀကအဆင သတမႀတထားသညဖစေစ၊ မထားသညဖစေစ မကမးစာေစာငမႀနသမ႖က လ ႚ ႀကအဖစ သာမႀတယပၝသည။

အကယ၍ သင၏ Martus အေကာင ကကၾနပႃတာအမားအပားတၾင ဖၾငလႀစထားသညဆပၝစႛ၊ သငေရးသားထားေသာ စာေစာငမကမးမားက

ဆာဗာသႛ ေပးပႛသမးဆညးထားခငးမရႀပၝက အခားကၾနပႃတာတစလးမႀ ရယသးစၾရနမဖစႎငေပ။ ထႛအပင ဆာဗာသည ေနာကဆးရရႀထားေသာ

မကမးကသာ အတညပသမးဆညးေပးမညဖစရာ ကၾနပႃတာတစလးမႀ ရယ႓ပး ပငဆငေရးသား ထားေသာ မကမးတစေစာငသည

အခားကၾနပႃတာတစလးမႀ သမးဆညးထားေသာ စာေစာငမကမးႎႀင ကကညႎငမညမဟတေပ။ ကၾနပႃတာအတၾငးမႀ မကမးအေဟာငးက ဆာဗာမႀ

မကမးအသစႎႀင အစားထးလပၝက ကၾနပႃတာအတၾငးရႀ စာမေဟာငးက အရငဖကသမး႓ပး ဆာဗာမႀ စာမကမးအသစက ရယရပၝမည။

စာမကမးအေဟာငးက သမးဆညးထားလေသးသညဆပၝက မဖကသမးမႀ ကၾနပႃတာမကႎႀာပင (Desktop) ေပသႛ မတၨႃပၾား

ကးယထားသငပၝသည။

စာေစာငတစခက အ႓ပးသတေရးရနဆႎၬ မရႀေတာပၝက ခ ပပတ႓ပးသားမဟတသဖင ဆာဗာမႀ မကမးစာေစာငက ဖကသမးႎငပၝသည။

ထသႛ ပလပရနအတၾကသငကၾနပႃတာအတၾငးမႀ စာေစာငမကမးကအရငဖကပၝ။ ထေနာက ဆာဗာ (Server) > ဆာဗာမႀ ကၾနပ၏ မကမးမားက

ဖကပစရန (Delete My Drafts From Server) ကေ႟ၾးပၝ။ ႓ပးလင ဖကလေသာ စာေစာငက အမႀတအသားပ႓ပး ဖကရန (Delete) ကႎႀပပၝ။

(ကၾနပႃတာထတၾငသမးဆညး႓ပးသားရႀေနပၝက ဆာဗာမႀ စာေစာငမကမးမတၨႃက အရငပနဖကရပၝမည။)

မႀတခက။ ။ လခေရး အေကာငးပခကမားအတၾက သးစၾသမားအားလးသည ၄ငးတႛ၏ စာေစာငမားက သမးဆညးပးေနာက နာရအနညးငယအတၾငး

အခကအလကအသစ ထပထညမညမဟတလင မကမးအစား ခ ပပတစာေစာငမားအဖစသမးဆညးရန အကပပၝသည။ မကမးစာေစာငမားက

မရညရၾယဘ သႛမဟတ မလမနးထားလက ဆာဗာထမႀ ဖကပစႎငသည။(အကယ၍ တစစတစေယာကသည သငသးစၾသအမည၊ စကား၀ႀကႎႀင

အေကာငေသာဖငမားက ရရႀသၾားလင)။ သငကၾနပႃတာမႀ အခကအလကမားက မကမးစာေစာငထတၾင ဖယရႀားပစႎငသည သႛမဟတ

ေပာငးလပစႎငသည။ သႛမဟတ သင စာေစာငမားက ခ ပပတစာေစာငမား အဖစသမးဆညးပၝက မညသမႀ (သငကယတင အပၝအ၀င သႛမဟတ

သငသးစၾသအမည/စကား၀ႀက/ အေကာငေသာဖငမားက ရရႀသၾားသ တစစတစေယာက) စာေစာငဗားရႀငးအသစမားက ဖနတးႎငေသာလညး

ဗားရႀငးအေဟာငးမားက ဆာဗာမႀ မညသညအခၝမႀ ေပာငးလ သႛမဟတ ဖကပစခငး မပႎငေပ။

၅-ဂ ခပပတစာေစာငတစခ၏ မကၾအသစတစခ ဖနတးတညေဆာကခငး စာေစာငတစခကခ ပပတသမးဆညး႓ပးပၝက မညသမ႖ ပနလည ပငဆငႎငခငးမရႀေတာေပ။ သႛေသာ အမႀားပငဆငခငး၊

အခကအလကမားထပမဖညစၾကခငးတႛ ပလပလပၝလ႖င အဆပၝစာေစာင၏ မတၨႃတစခပၾားယပငဆင႓ပး မကၾတစခအဖစ သမးဆညးထားႎငပၝသည။

မလစာေစာငမႀာမ ဆာဗာအတၾငး၌ ပကတအတငး ဆကလကတညရႀေနမညဖစ႓ပးသင သႛမဟတ မညသမ႖ ဖက၍ မရေပ။ စာေစာငတစခ၏

မကၾအသစမားက မတၨႃပၾားတစခအဖစသာခ တဆကေပးသၾားမည ဖစရာ မကၾအသစတစခဖနတးခငးေကာင စာေစာင၏အေရအတၾကသည

တးပၾားသၾားမညမဟတေပ။ ( ပမာ - ရႀာေဖၾေရးအငဂငဖစရႀာေဖၾရာမ းကဆလသည။)

ခ တပတသမးဆညး႓ပး စာေစာငတစခ၏ မကၾအသစတစခ ဖနတးလပၝလ႖င အလရႀေသာစာေစာငက ေရၾးခယ႓ပး ပပငေရးသာရန (Modify) ႎႀပပၝ။

သႛမဟတ ပငဆတညးဖတရန (Edit) > စာေစာငက ပပငေရးသာရန (Modify Bulletin)ကေ႟ၾးရန။ အဆပၝ ခ ပပတစာေစာငက

မကၾအသစတစခဖနတးလေကာငးေသခာေစရန Yes က ထပႎႀပပၝ။ ထႛေနာကလအပေသာ ပငဆငမႁမား ေဆာငရၾက႓ပးပၝက ခ တပတစာေစာငက

သမးရန (Save Sealed).

က ႎႀပပၝ။ သႛမဟတ ခ ပပတ သမးဆညးခငး မပမႀ ပငဆငမႁမား ထပမပလပလေသးလင မကမးက သမးရန (Save Draft) က ႎႀပပၝ။


စာေစာငတစခက အမမးေသာ Martus ဖငတၾမားတၾင မတၨႃပၾားသမးဆညးထားႎငပၝသည။ သႛေသာ အဆပၝမတၨႃမား တညရႀေနမႁသည

ဖငတစခတစကသာ ရညႌၿနးေဆာငရၾကမညဖစပၝသည။ ထႛေကာင စာေစာငတစခ၏ မကၾအသစတစခ ဖနတးလကခငးေကာငဖစေပလာေသာ

ေပာငးလမႁမားသည သငကၾနပႃတာအတၾငးရႀ Martus ဖငတၾအမားအပားတၾင ဖနႛကကသမးဆညးထားသည အဆပၝစာေစာငတငးက

သကေရာကေနမညဖစသည။ ထနညးတစၾာပင သငကၾနပႃတာအား ဆာဗာႎႀင ခ တဆကသညႎႀင တစ႓ပငနက ဖနတးထားေသာ

စာေစာငမကၾအသစသည ဆာဗာသႛေရာကရႀသၾားမည ဖစ႓ပး မကၾအေဟာငးမားမႀာမ ဆာဗာတၾင ဆကလကတညရႀေနပၝမည။

အကေပးခက။ ။ သငဖနတးထားေသာ စာေစာငမကၾတၾင အမႀားပငဆငခကမား သႛမဟတ ဖညစၾကသတငးအခကအလကမား

ထညသၾငးထားေကာငး သသာထငရႀားေစမည ေခၝငးစ အမညမားေပးသငပၝသည။ ပမာ မလစာေစာင၏ ေခၝငးစ က “ႎငငေရးေခၝငးေဆာငမား

အက းခခရ” အမညေပးထားသညဆပၝစႛ။ ပနလညေရးသားထားသညမကၾက “ႎငငေရးေခၝငးေဆာငမား အက းခခရ - ေနာကဆကတၾသတငး”

ဟအမညေပးသငပၝသည။

၅-ဃ စာေစာငမကမးတစခအားပပငေရးသားခငး စာေစာငမကမးမားက ခ ပပတသမးဆညးခငး မပေသးသေရၾႛ ၎တႛက ေပာငးလပပငႎငပၝသည။ စာေစာငမကမးတစခက ပငဆငလပၝက

၎စာေစာငက ခလတႎႀစခကဆငႎႀပပၝ။ ထႛေနာကေပာငးလပငဆငခငး၊ ဖညစၾကအခကအလကမား ထညသၾငးခငးတႛ ေဆာငရၾကႎငပၝသည။

သႛမဟတ စာေစာငေခၝငးစ ကလညး ေရၾးခယႎင႓ပး ပပငေရးသာရန (Modify) ကႎႀပခငးဖငလညးေကာငး ပငဆတညးဖတရန (Edit) >

စာေစာငက ပပငေရးသာရန (Modify Bulletin) က ေရၾးခယခငးဖင လညးေကာငး ပငဆငေရးသားႎငပၝသည။ ရပဆငးရန (Cancel)

ကႎႀပလငမ ထပမဖညစၾကထားေသာ သတငးအခကအလကမား ဆး႟းမညဖစ႓ပး ေနာကဆးသမးဆညးထားသည အေခအေနအတငးသာ

ရႀေနေပမည။ စာေစာငမကမးတစခက သမးဆညးသညအခၝတငးတၾင Martus က ဆာဗာေပတၾင မတၨႃပၾားတစခက အလအေလာက

ေပာငးလသမႀးသၾားေပးမည ဖစသည။ ထေကာင ေနာကဆးမကမးက သငအေနႎႀင ဆာဗာတၾင သမးဆညးလကေသာအခၝ ဆာဗာအတၾငးရႀ

မတၨႃပၾားက Martus ကဖကလကမည ဖစသည။

သင၏ Martus အေကာငကကၾနပႃတာအမားအပားတၾင ဖနႛကကတပဆငထားသညဆပၝက သငဖနတးထားေသာ စာေစာငမကမးမားက ဆာဗာတၾင

သမးဆညးထားခငးမရႀလင အခားကၾနပႃတာတစလးမႀ ရယသးစၾရန မဖစႎငေပ။ ထႛအပင စာေစာငမကမးတစခ ကၾနပႃတာတစလးမႀ ေန၍

အစားထးေရးသားသညဆပၝက ဆာဗာသည ေနာကဆးစာမကသာ သမးဆညးမည ဖစရာ အခားကၾနပႃတာတစလးမႀ စာမႎႀင ကကညမညမဟတေပ။

ဆာဗာရႀ စာမအေဟာငးအား အသစဖင အစားထးဆနးသစလပၝက သငကၾနပႃတာအတၾငးမႀ မကမးအား အရငဖကသမး႓ပးမႀ ဆာဗာမႀ မကၾအသစက

ရယရပၝမည။ ယခငစာေစာငမကမးက ဆကလကသမးဆညးထားလလ႖င ၎က မဖကသမးမႀ ကၾနပႃတာမကႎႀာပင (desktop) ေပသႛ မတၨႃတစခ

အရငပၾားထားရပၝမည။

၅-င စာေစာငမကမးအားဖယရႀားခငး

သငထညသၾငးထားေသာအခကအလကမားက ဖယရႀားမညဆပၝက ရပဆငးရန (Cancel) ကႎႀပပၝ။ ထအခၝ စာေစာငအတၾငးမႀ

သမးဆညးခငးမပရေသးေသာ၊ ဆာဗာသႛေပးပႛ ခငးမပရေသးေသာ အခကအလကမားက ဖကသမးေနခငးဖစေကာငး Martus က

သတေပးပၝလမမည။ မသမးဆညးရေသးေသာ အဆပၝအခကအလကမားက လး ဖကသမးလပၝလင Yes ကႎႀပပၝ။ (စာေစာငမကမးတစခက

ပငဆငေရးသားေနခ နအတၾငး ရပဆငးရန (Cancel) ကႎႀပပၝက အဆပၝစာေစာငသည စတငဖၾငလႀစစ က ပကတအေခအေနသႛ

ပနလညေရာကရႀသၾားေပမည။)

ဆာဗာမႀ စာေစာငမကမးမားက ဖကသမးလလင သငကၾနပႃတာအတၾငးမႀ ထမကမးမားက အရငဖကရပၝမည။ ႓ပးလင ဆာဗာ (Server) > ဆာဗာမႀ

ကၾနပ၏ မကမးမားက ဖကပစရန (Delete My Drafts from Server) က ေ႟ၾးရန။ ထႛေနာက ဆာဗာမႀ သငဖကလေသာ မကမးကမႀတသား႓ပး

ဖကရန (Delete) ကႎႀပပၝ။ (သငကၾနပႃတာထတၾင လကခသမးဆညးထားဆပၝက ဆာဗာအတၾငးရႀ မကမးမားကဖက၍မရပၝ။)

သင၏ Martus အေကာင ကကၾနပႃတာအမားအပားတၾင ဖနႛကကဖၾငလႀစထားပၝက ဆာဗာမႀ မကမးစာေစာငတစခက ကၾနပႃတာတစလးမႀေန၍

လႀမးဖကထားေသာလညး အခားကၾနပႃတာတၾင ဆကရႀေနပၝ းမည။ ထသႛ တညရႀေနဆဖစေသာ ကၾနပႃတာမႀ အဆပၝစာေစာငမကမးအား

ပငဆငေရးသားခသညရႀေသာ ဆာဗာသ=အသစတစဖန ပနလညေရာကရႀလာပၝလမမည။

သႛမဟတလငမ ဆာဗာသႛ ပနမေရာကေတာေပ။ “၆-ဃ စာေစာငမားဖယရႀားခငးႎႀင ဖကသမးခငး။”တၾင အေသးစတက ေလလာႎငပၝသည။

၅-စ ခပပတစာေစာငတစခအားဖယရႀားခငး

ဖငတၾတစခအတၾငးမႀ စာေစာငတစခအား ဖယရႀားႎငပၝသည။ ထစာေစာငသည ဖယရႀားစာေစာငမား (Discarded Bulletins) ဖငတၾအတၾငးသႛ

ေရာကရႀသၾားပၝမည။ သငကၾနပႃတာအတၾငးမႀ လး ဖယရႀားလလ႖င အထကပၝဖငတၾမႀစာေစာငကဖကရပၝမည။ ခ ပပတစာေစာငတစခက

ဆာဗာသႛေပးပႛထားလ႖င ပနလညရယႎငပၝသည။


စာေစာငတစခအားဖငတၾအတၾငးမႀ ဖယရႀားလလ႖င အလရႀေသာစာေစာငကေရၾးခယ႓ပး ပငဆတညးဖတရန (Edit) > စာေစာင(မား)က ဖယရႀားရန

(Discard Bulletin(s)) ကေ႟ၾးရန။ ထစာေစာငသညဖယရႀားစာေစာငမား (Discarded Bulletins) ဖငတၾအတၾငးမႀ

ဖကလေသာစာေစာငကေရၾးခယ႓ပး ပငဆတညးဖတရန (Edit) > စာေစာင(မား)က ဖကပစရန (Delete Bulletin(s)) ကႎႀပပၝ။ “၆-ဃ

စာေစာငမားဖယရႀားခငးႎႀင ဖကသမးခငး။” တၾင အေသးစတကေလလာႎငပၝသည။

၅-ဆ မကမးစာေစာငမားအပစတစခက တပငနကတညး ခတပတခငး မကမးစာေစာငမားအပစတစခက တစခခငး ပလပမညအစား တပငနကတညး ခ ပပတႎငသည။ အလရႀေသာ စာေစာငမားက ေရၾးခယပး

ပငဆတညးဖတရန (Edit) > စာေစာင(မား)က ခ ပပတရန (Seal Bulletin(s)) သႛသၾားခငးဖင မကမး မးစအား “အပလက” သႛမဟတ

“အတၾလက” ခ ပပတခငးက ေဆာငရၾကႎငသည။ “၅-ဆ မကမးစာေစာငမားအပစတစခက တပငနကတညး ခတပတခငး” အခနးတၾင

ေဖာပထားသညအတငး လခမႁတးပၾားေရးအတၾက အသးပသမားအေနဖင မကမးမားစၾာက ခ ပပတထားရႀရန အကပပၝသည။


၆။ စာေစာငမားအား ႒ကးကပထနးသမးခငး သငဖနတးထားေသာ သႛမဟတ ဆာဗာမႀ ရယထားေသာ စာေစာငမားအားကငတၾယထနးသမးရာတၾင ဖငတၾမားထားရႀခငးက

အေထာကအကဖစေစပၝသည။ Martus တၾငပေသဖငတၾႎႀစခပၝရႀ႓ပး အခားလပငနးမားေဆာငရၾကလလ႖ငလညး ဖငတၾမားက အလအေလာကထပမ

ဖနတးေပးပၝသည။ ထအပင စာေစာငမားအားစစညးႎငရနအတၾက သးသနႛဖငတၾမား ထပမဖနတးႎငပၝေသးသည။ ဖငတၾတစခက

ေရၾးခယလကသညအခၝတငးတၾင ၎ ဖငတၾအတၾငးမႀ ပၝ ငေသာအရာမားက ညာဘကတၾင ေဖာပလာပၝမည။ စာေစာငတငးအတၾက

၎တႛ၏အေခအေန ဆာဗာသႛေပးပႛထားခငးရႀ မရႀ၊ အခငးဖစပၾားေသာေနႛရက၊ စာေစာငေခၝငးစ ၊ စာေစာငေရးသားသ၊ မညသညအခ နက ေနာကဆး

သမးဆညးခသည စသညတႛက Martus က စာရငးပစေဖာပေပးထားပၝမည။

မႀတခက။ ။ စာေစာငမားကသငမဟတဘ အခားသတစ း းကေရးသားထားလ႖င သႛမဟတ သငကၾနပႃတာသည ဆာဗာႎႀင ခ တဆကထားခငး

မရႀလ႖င ေပးပႛ႓ပး (Sent) ဧရယာသည ကၾကလပဖစေနပၝလမမည။

စာေစာင စ ၊ မကၾမား၏ေနာကခသမငး၊ ေရးသားသ၏ အမားဆင ကဒနပၝတက ကည႟ႁလလင စာေစာင အေသးစတ (Bulletin Details)

ကႎႀပပၝ။

၆-က ပေသဖငတၾမား

Martus ေဆာဖ တၾင သမးဆညးထားေသာစာေစာငမား (Saved Bulletins) ႎႀင ဖယရႀားစာေစာငမား (Discarded Bulletins) ဟေသာ

ပေသဖငတၾႎႀစခ အလအေလာကပၝ င႓ပးသားဖစပၝသည။

အဆပၝဖငတၾမားသည ယခင Martus ပစမားႎႀင မတပၝ။ အကယ၍ သငသည Martus 2.0 ထကေရႀးကေသာ ေဆာဖ မႀ လကရႀပစအသစသႛ

ေပာငးလထားသညဆပၝက သင၏ဖငတၾအေဟာငးမားသည ဖငတၾဖၾ ႛစညးမႁ ပစသစထသႛ အလအေလာက ေပာငးေရၾႚ ငေရာက သၾားမည ဖစရာ

စာေစာငမား မဆး႟ႁးႎငေတာေပ။

သမးဆညးထားေသာစာေစာငမား (Saved Bulletins)

ခ တပတစာေစာငဖစေစ၊ မကမးစာေစာငဖစေစ၊ ဆာဗာသႛေပးပႛထားသညဖစေစ၊ မပႛထားသညဖစေစ သမးဆညးထားေသာ စာေစာငဟသမ႖သည

သမးဆညးထားေသာစာေစာငမား (Saved Bulletins) ဖငတၾထတၾငပၝ ငတညရႀေနပၝမည။ စာေစာငတငး၏ လကရႀအေနအထား၊


ဆာဗာသႛေပးပႛထားခငးရႀ မရႀ၊ မညသညအခ နက ေနာကဆးသမးဆညးခသည စသညအခကအလကမားက သမးဆညးထားေသာ စာေစာင၏

ေဘးတၾင ေဖာပေပးထားပၝသည။ မကမးစာေစာငမားအား ဖညစၾကေရးသားခငး၊ ခ ပပတစာေစာငမားအား မကၾမားဖနတးခငး

စသညတႛ ပလပႎငပၝသည။

အငတာနကႎႀင မခ တဆကဘ ကၾနပႃတာသးေနခ နတၾင သမးရနခ တပတစာေစာငက သမးရန (Save Sealed) သႛမဟတ မကမးက သမးရန

(Save Draft)က ႎပေသာငား စာေစာငမားက Martus ကဆာဗာသႛ မပႛေပးႎငပၝ။ အငတာနကကၾနယကႎႀင ခ တဆက မေသာအခၝမႀသာ

ပႛေပးပၝလမမည။ ထႛအပင အငတာနကခ တဆကမႁအမနႎႁနး ေႎႀးေကၾးေနပၝက ပးတၾဖငတစခ သႛမဟတ တစခထကပ၍ ပၝ ငေသာ စာေစာငမား

ဆာဗာသႛေပးပႛ ခငး အတၾက ေပးပႛ႓ပး (Sent) ေကာလအတၾငး၌ Yes ဟေသာ စကားလးေပလာရန မနစအနညးငယ သႛမဟတ တစနာရမ႖

ကာတတပၝသည။ Martus ေဆာဖ အတၾငးမႀ ပနလညထၾကခၾာသည အခ နအထ ဆာဗာသႛေပးပႛရနကနေနေသာ စာေစာငမားရႀေနေသးပၝက

Martus က သငက သတေပးပၝလမမည။

ဖယရႀားစာေစာငမား (Discarded Bulletins)

ဖငတၾတစခမႀ စာေစာငတစခအား ဖယရႀားလကပၝက ၎စာေစာငသည ဖယရႀားစာေစာငမား (Discarded Bulletins) ဖငတၾအတၾငးသႛေရာကရႀသၾားပၝမည။ ဤဖငတၾအတၾငးမႀ စာေစာငမားက ဆကလကအသးပႎငပၝေသးသည။

မကမးအေနအထားတၾငရႀပၝကပပငေရးသားခငး၊ ခ ပပတအေနအထားတၾင ရႀေနပၝက မကၾတစခဖနတး႓ပး သမးဆညးထားေသာစာေစာငမား (Saved

Bulletins) ဖငတၾအတၾငးသမးဆညးခငး စသညတႛ ပလပႎငပၝသည။ ဖယရႀားထားေသာစာေစာငတစခက သငကၾနပႃတာမႀ အ႓ပးအပငထတလပၝက

ဖယရႀားစာေစာငမား (Discarded Bulletins ) ဖငတၾ ထမႀ မမထတပယလေသာ စာေစာင၏ေခၝငးစ ကမႀတသား႓ပး ပငဆတညးဖတရန (Edit)

> စာေစာင(မား)ကအား ဖကပစရန (Delete Bulletin(s))က ေ႟ၾးရန။ အခားနညးအားဖငဆလင ဖယရႀားစာေစာငမား (Discarded

Bulletins) ဖငအစအေ းထမႀ မမထတပယလေသာ စာေစာင၏ေခၝငးစ က Windows စနစတၾင ညာဘကခလပႎပခငး၊ Mac OS တၾင Ctrl

ခလပဖငတၾႎပခငးတႛ ဖင အမႀတအသားပ႓ပး စာေစာင(မား)ကအား ဖကပစရန (Delete Bulletin(s)) ကေ႟ၾးရန။ ဤနညးအားဖင စာေစာငႎႀင

ပတသကသမ႖ အခကအလကအားလးက သင ကၾနပႃတာအတၾငးမႀ အပး ထတပယသၾားပၝမည။ သႛေသာ ထသႛ မဖကသမးမ ဆာဗာသႛ

ေပးပႛထားခမပၝက ဆာဗာတၾင ကနရႀေနပၝ းမည။ ထစာေစာငသည မကမးအဆငဖစလ႖င ဆာဗာ (Server) > ဆာဗာမႀ ကၾနပ၏ မကမးမားက

ဖကပစရန (Delete My Drafts From Server) ကေရၾးခငးဖင ဆာဗာမႀ အဆပၝမကမးစာေစာငက လႀမးဖကႎငပၝသည။ ခ ပပတအဆင

ဆလငမ ဆာဗာမႀ ဖယရႀားရနမဖစႎငေတာေပ။

ဖယရႀားစာေစာငမား (Discarded Bulletins) ထညသၾငးထားေသာ ဖငအစအေ းထမႀ မဖကမႀအခ နထ စာေစာငမားက ႒ကကႎႀစသကရာေနရာသႛ

ေရၾႚေပာငးႎငပၝသည။ သႛေသာလညး ဖယရႀားစာေစာငမား (Discarded Bulletins) စာရငးမႀ ဖက႓ပးပၝက ပနလညရယႎငေတာမညမဟတေပ။

၆-ခ Martus မႀ ဖနတးေပးထားေသာ ဖငတၾမား Martus သည ရႀာေဖၾမႀရလဒမား (Search Results)၊ ပနလညရယထားသ စာေစာငမား (Retrieved Bulletins)၊ ပနလညရယထားသ မကမး

စာေစာငမား (Retrieved Draft Bulletins)၊ အဖၾႚခၾမားမႀ စာေစာငမား (Field Desk Bulletins)၊ အဖၾႚခၾမားမႀ မကမးစာေစာငမား (Field

Desk Draft Bulletins)၊ ပနလညေတာငးမၾနေစရန ပပငထားသည စာေစာငမား (Recovered Bulletins)၊ ပကစးစာေစာငမား (Damaged

Bulletins) အစရႀသညဖငတၾမားက လအပသလဖနတးေပးပၝသည။ အဆပၝဖငတၾမားအား အမညေပာငးခငး၊ ဖကသမးခငးတ ႛ ပလပႎငပၝသည။

ရႀာေဖၾမႀရလဒမား (Search Results)

ကၾနပႃတာအတၾငးမႀ စာေစာငမားက ရႀာေဖၾသညအခၝတၾင ရလာသညရလဒမားက ဤဖငတၾအတၾငး၌ Martus ကလာေရာကပသပၝမည။

ေနာကတစ႒ကမ သငထပမရႀာေဖၾသညအခၝ ရလာမည ရလဒအသစမားက ဤဖငတၾ၌ပင အစားထးေဖာပသၾားမည ဖစရာ ထရလဒမားက

သမးဆညးထားလလ႖င ဖငတၾအားအမညေပာငးေပးရပၝမည။ အမညေပာငးရနအတၾက ဖငတၾအား ညာဘကခလပႎပ႓ပး ရလာသည ရလဒစာတၾစ

အမညပနေပးရန (Rename Search Results folder) က ေ႟ၾးရန။ သႛမဟတပၝက အလရႀေသာ ဖငတၾကေရၾးခယ႓ပး စာတၾစမား (Folders) > စာတၾစက အမည ပနေပးရန (Rename Folder) ကေ႟ၾးရန။ သႛမဟတ ဖငတၾအမညကႎႀပ႓ပး အမညသစ႟ကထညခငးလညးပလပႎငပၝသည။

ဖငတၾအမညတၾင စာလးအ႒ကးအေသး မသးႎငေသာငား ကၾကလပခားမား သးစၾႎငပၝသည။

ပနလညရယထားသ စာေစာငမား (Retrieved Bulletins)

ဆာဗာမႀ ပနလညေတာငးခထားသည ခ တပတစာေစာငမားပၝ ငေသာ ဖငတၾ ဖစသည။ဤစာေစာငမားကရႀာေဖၾေရးအငဂငတၾင ထညသၾငးေဖာပထား႓ပး

၎တႛက ကးယခငး၊ အခားဖငတၾမားထသႛ ေပာငးေရၾႚထညသၾငးခငးတႛ ပလပႎငပၝသည။ ဤဖငတၾအတၾငးမႀ

စာေစာငမားမႀာခ ပပတ႓ပးသားဖစေသာေကာင ပပငေရးသားရန မဖစႎငေတာေပ။ မကၾပစသစတစခ ဖနတး႓ပးမႀသာ ထသႛ ပလပႎငေပမည။

ပနလညရယထားသ မကမး စာေစာငမား (Retrieved Draft Bulletins)


ဆာဗာမႀ ပနလညေတာငခရယထားေသာ စာေစာငမကမးမားပၝ ငသည ဖငတၾ ဖစသည။ ဤစာေစာငမားကရႀာေဖၾေရးအငဂငတၾင

ထညသၾငးေဖာပထား႓ပး ၎တႛက ကးယခငး၊ အခားဖငတၾမားထသႛ ေပာငးေရၾႚထညသၾငးခငးတႛ ပလပႎငပၝသည။ ဤဖငတၾအတၾငးမႀ

စာေစာငမားမႀာ မကမးအဆငသတမႀတ႓ပးသားဖစေသာေကာင ၎တႛ၏ သတငးအခကအလကမားက လ႖ႚ ႀကအဖစမႀတယမညဖစရာ

ပနလညပပငေရးသားႎငပၝသည။

အဖၾႚခၾမားမႀ စာေစာငမား (Field Desk Bulletins)

ပငမအေကာငမားဖၾငလႀစသးစၾသမားသည ၎တႛ၏အဖၾႚခၾ ႟းခၾတႛမႀ ဆာဗာသႛ ေပးပႛထားေသာစာေစာငမားက ပနလညကးယႎငပၝသည။ ထသႛဆာဗာမႀ

ပနလညရယထားစေသာ အဖၾႚခၾမႀ စာေစာငမားက ဤဖငတၾတၾင ထညသၾငးထားပၝသည။ ဤစာေစာငမားကရႀာေဖၾေရးအငဂငတၾင

ထညသၾငးေဖာပထား႓ပး ၎တႛက ကးယခငး၊ အခားဖငတၾမားထသႛ ေပာငးေရၾႚထညသၾငးခငးတႛ ပလပႎငပၝသည။ ဤဖငတၾအတၾငးမႀ

စာေစာငမားမႀာခ ပပတ႓ပးသားဖစေသာေကာင ပပငေရးသားရနမဖစႎငေတာေပ။ အဖၾႚခၾမႀ စာေစာငမားက မတၨႃအသစကးယႎငပၝသည။ သႛေသာ

မလစာေစာငမႀာမ ယခငအတငး ေပာငးလခငးမရႀဘ ၎၏စာေရးသကလညး အဖၾႚခၾကသာ ဆကလကသတမႀတထားပၝမည။

အဖၾႚခၾမားမႀ မကမးစာေစာငမား (Field Desk Draft Bulletins)

ဆာဗာမႀ ေတာငးခရယထားေသာ အဖၾႚခၾမႀစာေစာငမကမးမားပၝ ငသညဖငတၾ ဖစသည။ ဤစာေစာငမားကရႀာေဖၾေရးအငဂငတၾင ထညသၾငးေဖာပထား႓ပး

၎တႛက ကးယခငး၊ အခားဖငတၾမားထသႛ ေပာငးေရၾႚထညသၾငးခငးတႛ ပလပႎငပၝသည။ ဤဖငတၾအတၾငးမႀ စာေစာငမားမႀာ

မကမးအေနအထားတၾငသာရႀေနဆဖစေသာေကာင ၎တႛ၏ သတငးအခကအလကမားက လ႖ႚ ႀကအဖစမႀတယမညဖစရာ

ပနလညပပငေရးသားႎငပၝသည။ အဖၾႚခၾမႀ စာေစာငမကမးမားက မတၨႃအသစကးယႎငပၝသည။ သႛေသာ မလစာေစာငမကမးမႀာမ ဆာဗာတၾင

ယခငအတငး ေပာငးလခငးမရႀဘတညရႀေန႓ပး အဖၾႚခၾကသာ ၎၏ စာေရးသအဖစ ဆကလကသတမႀတထားပၝမည။

ပနလညေတာငးမၾနေစရန ပပငထားသည စာေစာငမား (Recovered Bulletins)

ပမႀနအားဖငႚဆလ႖င စာေစာငမားက ဖငတၾမား အတၾငး၌သာစစညးထားေလႚရႀသည။ သႚေသာလ႖ပစစဓာတအားခႚယၾငးခငး၊ ကၾနပႃတာခႚယၾငးခငးႎႀငႚ

ေဆာဖ လပငနးမားမပးပငခငးတႚေကာငး ဖငတၾအတၾငးမႀစာေစာငမား၊ လၾတထၾကသၾားသညႚအခၝမးတၾငလညးရႀတကပၝသည။ Martus

ေဆာဖႚ သည စတင သညႚအခၝတငးတၾငေဖပပၝစာေစာငမားရႀ မရႀက Martus ကရႀာေဖၾပၝသည။ ေတၾႚရႀသညအခၝတၾင ထစာေစာငမား ရႀ

ေနေကာငးသငႚအားလာေရာကအသေပးပးလ႖င ၄ငးတႚအတၾက ပနလညထနးခပ စာေစာငမား ဖငတၾကဖနတးေပး ပၝသည။

သငႚေနဖငႚအထကပၝစာေစာငမားက လကရႀအေနအထားအတငး ဆကထားခငး၊ အခားဖငတၾမားသႚေပာငး ေရၿႚခငး၊ သႚမဟတဖယရႀားခငးတႚ

ပလပႎငပၝသည။

ပကစးစာေစာငမား (Damaged Bulletins)

စာေစာငတစခတၾင အခကအလကမားမပပငခငးသႚမဟတေပာကဆးခငးတႚဖစေပေနပၝက ၎တႚက ထညႚသၾငး

ထားရနအတၾက ပကစးစာေစာငမားဖငတၾက Martus ကဖနတးေပးပၝသည။ အဆပၝပကစး စာေစာငမားမႀ သတငး

အခကအလကအခႚကမဖတရႁႎငပၝေသးသည။

၆-ဂ ဖငတၾမားဖနတးခငး မမဆႎၬအေလ႖ာကေသာ၎သႚမဟတလကရႀလပငနးစမကနးမားအရေသာ၎စာေစာငမားကအလရႀသလစ စညးေဖပႎငရနအတၾက

အထးဖငတၾမားဖနတးႎငပၝသည။ အကယ၍သငရႀာေဖၾရရႀထာသညႚရလဒမားကေနာငတစခ နအသးပႎငရနအတၾကသမးထားလပၝက ရႀာေဖၾရရႀရလဒမား

ဖငတၾကအမညေပာငးေပးႎငပၝသည။ သငႚအေနဖငႚေနာကတစကမရႀာေဖၾမႁႚပလပသညအခၝတၾင ရႀာေဖၾရရႀရလဒမား ဖငတၾအသစက Martus

ကဖနတးေပးပၝမည။

မႀတခက ။ ။ ဖငတၾအမညေပးရာတၾင ကၾကလပခားမားသးႎငေသာညး စာလးအကးအေသး ေကာမာ၊ ေမးခၾနး အမႀတအသား စသညတႚက

မသးရပၝ။ လကတငဘာသာစကား မဟတေသာ ထငး သႚမဟတ ရရႀကႚသအကၡရာစာလးမားကလညးသးစၾ ႎငပၝသည။

ဖငတၾတစခဖနတးရနအတၾက စာတၾစမား (Folders) > စာတၾစအသစ တညေဆာကရန (Create New Folder) ကေ႟ၾးရန သႚမဟတဖငတၾ

ဧရယာအတၾငး၌ညာဘကခလတနႀပပးလ႖င စာတၾစအသစ တညေဆာကရန (Create New Folder) ကေရၾးႎငပၝသည။

ထႚေနာကဖငတၾအမညကရကသၾငးႎငပၝသည။

အသးပသမႀ ဖနတးထားေသာ ဖငတၾတစခက အမညေပာငးလလ႖င ဖငတၾေပတၾင ညာဘကခလတႎႀပပး စာတၾစက အမညပနေပးရန (Rename

Folder) ကေ႟ၾးရန သမဟတပၝကလညး အမညေပာငးလေသာ ဖငတၾအား အမႀတအသားပပး စာတၾစမား (Folders) > စာတၾစက

အမညပနေပးရန (Rename Folder)ကေရၾးခယခငး၊ ဖငတၾအမညေပတၾငခလပႎႀပ ပး အလရႀသညႚ အမညသစက

ရကသၾငးခငးတႚပလပႎငပၝသည။ သေသာ သမးဆညးစာေစာငမား သႚမဟတ ဖယရႀားစာေစာငမားစသညႚ လပငနးသးဖငတၾမားကမ

အမညေပာငး၍မရပၝ။


မႀတခက။ ။ ဖနသားပငေပတၾင ေပလာမညႚဖငတၾမား၏ အစအစ က ေပာငးလလပၝက စာတၾစမား (Folders) > စာတၾစမားက စစညးရန

(Organize Folders) ကေရၾးခယပး အလရႀရာေနရာမားသႚ အထကေအာကေပာငးေရၾႚႎငပၝသည။

၆-ဃ စာေစာငမားဖယရႀားခငးႎႀင ဖကသမးခငး။ ဖငတၾတစခမႀ စာေစာငတစခအား ဖယရႀားႎငပၝသည။ ထအခၝ ဖယရႀားစာေစာငမား ဖငတၾသႚ အဆပၝစာေစာင ေရာက ရႀသၾားပၝမည။ စာေစာငတစ၏

မကၾမားအားလးက သငကၾနပႃတာ အတၾငးမႀ အပးဖယရႀားလပၝက ဖယရႀားစာေစာငမား ဖငတၾအတၾငးမႀ စာေစာငက ဖကပစရပၝမည။

ခ ပပတစာေစာငတစခက ဆာဗာသႚ ေပးပထားလ႖ငေသာလညးေကာငး သႚမဟတ မကမးစာေစငတစခက ဆာဗာတၾင

မတၨႃကးသမးဆညးထားလ႖ငေသာလညးေကာငး အဆပၝ ဖကသမး စာေစာငက ဆာဗာမႀပနလညေတာငးယႎငပၝသည။ (အငတာနကကၾနယကႎႀငႚ

စ ဆကမပတ ခ တဆကထားပၝက စာေစာငမားက သငကၾနပႃတာထတၾင သမးဆညးသညႚအခၝတငးတၾင Martus ကအလအေလ႖ာက

မတၨႃကးယထားပ ဆာဗာ၌ သမးဆညးသၾားပၝလမႚမည။)

ဖငတၾတစခမႀ စာေစာငက ဖယရႀားလလ႖င ပငဆတညးဖတရန (Edit) > စာေစာင(မား)က ဖယရႀားရန (Discard Bulletin(s)) ကေ႟ၾးရန။

ထစာေစာငသည ဖယရႀားစာေစာငမား ဖငတၾအတၾငးသႚေရာကရႀသၾားပၝမည။ (ထစာေစာငက ဖယရႀားစာေစာငမား (Discarded Bulletins)

ဖငတၾအတၾငးသႚ တကရကဆၾယခငးေသာလညးေကာငး၊ စာေစာငေပတၾင ညာလက ခလတႎႀပ၌ စာေစာင(မား)က ဖယရႀားရန (Discard

Bulletin(s)) က ေရၾးခယခငးဖငႚလညးေကာငး ေဆာငရၾကႎငပၝသည။)

စာေစာငတစခက သငႚကၾနပႃတာအတၾငးမႀ ဖကသမးလပၝလ႖င ဖယရႀားစာေစာငမား (Discarded Bulletins) ဖငတၾအတၾငးမႀ

ထစာေစာငကမႀတသားပး ပငဆတညးဖတရန (Edit) > စာေစာင(မား)ကအား ဖကပစရန (Delete Bulletin(s)) ကေ႟ၾးရန။ သႚမဟတ

ထစာေစာငက ညာဘကခလတႎႀပပး စာေစာင(မား)ကအား ဖကပစရန (Delete Bulletin(s)) ကေရၾးႎငပၝသည။ အဆပၝစာေစာင မတၨႃပၾားတစခ

အခားဖငတၾတစခခထတၾင တညရႀေနပၝကလညး Martus က သငႚအား အေကာငးကား ေပးပၝမည။ ဖကသမးရနေသခာပၝက Yes ကႎႀပပၝ။

မႀတခက။ ။ အကယ၍ အဆပၝစာေစာငသည အခားဖငတၾတစ၌လညးထညႚသၾငးေဖပထားသညဆပၝက ဖယရႀားစာေစာငမား (Discarded

Bulletins) အတၾငးမႀဖတလကေသာငား သငႚကၾနပႃတာအတၾငးသ တစခခငး ေပာငးေရၿႚပးမႀဖကရပၝမည။

ဖကသမးစာေစာငမား သငႚကၾနပႃတာတၾငမရႀတာႚေကာငး ေသခာေစရနအတၾကအခား မညသညအရာမ႖ ပလေနစရာမလေတာႚပၝ။ အမားကညႚရႁႚရန

အခကအလကမားပၝ ငေသာ ခ ပပတစာေစာငမား၊ အခားသမား ဖနတးထားေသာ စာေစာငမား၊ ဖကသမးစာေစာငမားအပၝအ င Martus

စာေစာငမား အခားကၾနပႃတာ အခကအလကမား မတညသညႚအခကမႀာ Martus စာေစာငမားက လ႖ ႀကစာမားဖငႚ ေရးသားထားခငးပငဖစသည။

ထႚေကာင တစစတစေယာကသည သင Martus အေကာင အတၾငးသႚ ငေရာကခငး မရႀသ၍ သငႚဖငတၾမား၌ သမးဆညးထားေသာ စာေစာငမား

သႚမဟတ ဖကသမးထားေသာ စာေစာငမားက ဖတရႁရနမဖစႎငေပ။

ဖငတၾတစခလးႎႀငႚ ၎ဖငတၾအတၾငး ပၝ ငသမ႖ အရာအားလးဖကလပၝက ဖငတၾေပးတၾင ညာဘကလခတႎႀပပး စာတၾစက ဖကပစရန (Delete

Folder) ကေ႟ၾးရန။ သႚမဟတ အလရႀေသာဖငတၾက မႀတသားပး စာတၾစမား (Folders) > စာတၾစက ဖကပစရန (Delete Folder)

ကေ႟ၾးရန။ ထအခၝဖငအတၾငးမႀ စာေစာငအားလးသည ဖယရႀားစာေစာငမား (Discarded Bulletins) ဖငတၾအတၾငးသႚ ေရာကသၾားပၝမည။ သႚေသာ

သမးဆညးစာေစာငမား သႚမဟတ ဖယရႀားစာေစာငမားကႚသႚေသာ လပငနးသးဖငတၾမားကမ ဖက၍မရပၝ။


၆-င စာေစာငမားစစညခငး စာေစာငမားက ဖငတၾအမားအပားတၾင စာရငးလပ၍ ထညႚသၾငးႎငပၝသည။ သႚေသာ သင၏ကၾနပႃတာ တစလးတၾငမ မတၨႃတစေစာငတညးသာ

ရႀေနပၝမည။ မားပားလႀေသာ ဖငတၾမားအတၾငးမႀ စာေစာငစာရငးမားသည အဆပၝ မတၨႃကသာ ရညညၿနးကလမမည။ သႚေသာ ဖငတၾတစခတညး၌

ႎႀစကမစာရငးသၾငး ေဖပခငးမပလပႎငပၝ။

ဖငတၾတစခမႀ တစခသႚစာေစာငမား ေပာငးေရၿႚလလ႖င ဆၾယသၾားႎငပၝသည။ သႚမဟတ စာေစာငက အမႀတအသားပပး ပငဆတညးဖတရန (Edit)

> စာေစာင(မား)က ကးဖတရန (Cut Bulletin(s)) ကေ႟ၾးရန။ ထႚေနာက ဖငတၾအသစက မႀတသားပး ပငဆတညးဖတရန (Edit) >

စာေစာင(မား)က ဖတကးပၾားခရန(Paste Bulletin(s)) ကေရၾးႎငပၝသည။ စာေစာင သႚမဟတ ဖငတၾအေပတၾင ညာဘကခလပႎႀပပး ပၝ၀ငေသာ

အရာမားစာရငးမႀ စာေစာင(မား)က ကးဖတရန (Cut Bulletin(s)) သႚမဟတ စာေစာင(မား)က ဖတကးပၾားခရန (Paste Bulletin(s))

ကႎႀပပၝ။ စာေစာင(မား)က ကးဖတရန (Cut Bulletin(s)) ညၿနကားခကက ႎႀပသညဆပၝက ထစာေစာငသည ဖယရႀားစာေစာငမား

(Discarded Bulletins) ဖငတၾအတၾငး၌ ေပလာပၝလမႚမည။)

ဖငတၾမားအတၾငးမႀ စာေစာငအားလးက ေရၾးခယလပၝက ထဖငတၾကမႀတသားပး ပငဆတညးဖတရန (Edit) > စာေစာငအားလးကေရၾးခယရန

(Select All Bulletins) ကေ႟ၾးရန။ (သႚမဟတ ဖငတၾအေပတၾင ညာဘကခလတႎႀပပး စာေစာငမားအားလးက ေရၾးခယရန (Select All

Bulletins)ကေ႟ၾးရန။)

စာေစာငတစခက ဖငတၾမား အမားအပားတၾင ေဖပလပၝက ထစာေစာငကမႀတသားပး ပငဆတညးဖတရန (Edit) > စာေစာင(မား)က မတၨႃပၾားရန

(Copy Bulletin(s)) ကေ႟ၾးရန။ ထႚေနာက ဖငတၾအသစက မႀတသားပး ပငဆတညးဖတရန (Edit) > စာေစာငမားကပရန)ကေ႟ၾးရန။

စာေစာင(မား)က ဖတကးပၾားခရန (Paste Bulletin(s))သႚမဟတ စာေစာငေပတၾင ညာဘက ခလတႎႀပပး ေပလာသညပၝ ငေသာ စာရငးမႀ

စာေစာင(မား)က မတၨႃပၾားရန (Copy Bulletin(s)) ကေ႟ၾးရန။ ထႚေနာက ဖငတၾအသစေပတၾင ညာဘကခလပႎႀပပး စာေစာင(မား)က

ဖတကးပၾားခရန (Paste Bulletin(s)) ေ႟ၾးရန။

ဖငတၾအတၾငးရႀ စာေစာငမားက ၎တ၏အေခအေန၊ အခငးဖစပၾားသညေနႚရက၊ စာေစာငေခၝငးစ ထစာေစာငက ေနာကဆး သမးဆညးခႚသညရကစၾ၊

စာေရးသအမည စသညတကအသးပ၍ ပနလညစစ ေနရာခႎငသည။ ထသႚ ေနရာခႎငေရးအတၾက ေကာလေခၝငးစ တၾင

ခလပႎႀပေပးရနလပၝသည။

ေနရာခထားမႁ အစအစ ပနေပာငးလလ႖င ေကာလေခၝငးစ ခလပထပ၍ ႎႀပေပးရနသာလပၝသည။ ( ပမာ - ေနႛစၾမားက အေဟာငးဆးမႀ

အသစဆးသႛ စထားခငး သႚမဟတ အသစဆးမႀ အေဟာငးဆးစသညဖင)ေကာလေခၝငးစ က ထပ၍ မႎႀပမခငး စာေစာငမားသည

သငသတမႀတထားေသာ အစအစ အတငးသာရႀေနပၝမည။

၆-စ စာေစာငမားအား ဒကစေတာပတၾငထားခငး

စာေစာငမားက ကၾနပႃတာမကႎႀာပင (Desktop) ေပသႚ(သင ကၾနပႃတာ ေပမႀ အခားေနရာသႚ) တငရာတၾင သႚမဟတ ေပမႀ

ကၾနပႃတာမကႎႀာပင (desktop) Martus သႚပနလညေပးပႚရာတၾငဆၾယခငးနညး (သမဟတ ကးယ/ ပၾားမားခငးနညး)က သးႎငပၝသည။

စာေစာငတစခက ကၾနပႃတာမကႎႀာပင (Desktop) ေပသႚဆၾယခငးေကာငႚ Martus ေဆာဖ ၏အပငလကေတၾႚ ေဆာငရၾကေနေသာ

စာေစာငတစခအား မတၨႃတစခပၾားယထားခငးက လၾယကေစပၝသည။ (အထးသဖငႚ အပးသတလနး မကမး စာေစာငမား ၏ မကၾမားက

သမးဆညးရာတၾင ပ၍အသး ငပၝသည။) ဆာဗာသႚ ေပးပႚေသာစာေစာငမားက Martus စာေစာငမား ေမာကၾန (Martus Bulletin Archive)၏

.mba ဟေသာ ေနာကဆက အတေကာကစာလးမားဖင Martus ကမႀညေခထား ပၝသည။ ထဖငမားတၾင စာေစာငမား၏ ေနာကဆးမကၾမားသာ

ပၝ ငပၝသည။

အဆပၝ .mba ဖငမားကအခားသမားသႚ အးေမးဖငႚေပးပႎငသကႚသ ဒစစကတ ပားအတၾငး၌လညး ထညႚယ သယေဆာငႎငပၝသည။

အမားကညႚရႁရနဟေသာ ကၸမားအပၝအ င စာေစာငအကမးမားက လ႖ ႀကႚ စာမားဖငႚသာ ေရးသားထားသညဖစရာ ကညႚရႁေစလေသာ

ပငမအေကာင မႀတပၝး မညသမ႖ကညရႁ၍မရေပ။ ခ ပပတစာေစာငမားက အးေမးလဖငႚ ေပးပႚခငး မတၨႃဖငပႛ ခငး မတၨႃကးပၾားခငး

ပလပသညအခၝတၾင အမားႎႀငႚ သကဆငေသာ ကၸမားက အခားသတစ းမႀ Martus ေဆာဖႚ က အသးပ၍ ဖတရႁနငေသာလညး

လ႖ႚ ႀကကၸမႀ လ႖ႚ ႀကစာမား အဖစသာ ဆကရႀေနပၝမည။ စာေစာငကေရးသားသ ပငမအေကာင အဖၾႚ ငတစ း မဟတလ႖င ၎ေရးသားထားေသာ

စာေစာင၏ လ႖ႃႚ ႀကအပငးမားက သငလညးကညခၾငရမညမဟတေပ။ “ဤစာေစာင၏ လ႖ႚ ႀကအပငမားအား ကညႚရႀခငးက ေရးသားသက

ခၾငႚပမကမေပးထာပၝ”ဟေသာ သတေပးစကား ေပလာပၝလမႚမည။ .mba ဖငမားက Martus တၾငသာဖတရႁနငပး Microsoft Word

အစရႀသည အခားလပငနးမားတၾင သး၍မရေပ။ စာေစာငမားက Martus မဟတေသာအခားလပငနးမားတၾင အသးပလပၝက စာေစာငမားက


XML ဖငမားအဖစအသၾငေပာငးပးမႀ တငပေပးရပၝမည။ “၆-ဒ စာေစာင(မား)အား တငသၾငးရယခငး”တၾငအေသးစတေလႚလာပၝ။) သႚမဟတ

Html စနစသးဖငမားဖနတးရပၝမည။ “၆-ဎ စာေစာငမားအားပႎႀပခငး”တၾငေလလာပၝ)

မႀတခက။ ။ အးေမးလသည လခစတခမႁမရႀေသာေကာငႚ သငေပးပႚသမ႖ အရာအားလးအား အခားတစ းမႀ ကားဖတ ရယသၾားႎငပၝသည။

မႀတခက။ ။ Linux စနစသး ကၾနပႃတာမားတၾင Martus ႎႀငႚ ကၾနပႃတာမကႎႀာပင (desktop)

အကားဖငမားက ဆၾယ၍မရပၝ။ (လ႖ ႛ ႀကစာမားဖင ေရးသားထားေသာ စာေစာငတၾမားက Martus အတၾငးမႀ ကၾန ပႃတာမကႎႀာပင (Desktop)

ေပသႛ ဆၾယရန အခားနညးလမးရႀပၝသလား) ထအရာက Linux တၾင မညကသႛ ပလပရမညဆသည လမးညၾနခကက အပငး “၁၁။ ေမးေနက

ေမးခၾနးမား (FAQ)” နပၝတ ၃၅တၾင ကညပၝ။

၆-ဆ ခပပတစာေစာငမားအား ပနလညရယခငး ဆာဗာသႚသငေပးပထားေသာ စာေစာငမားအား ရဖနရခၝတၾင ပနလညေတာငးခရန လအပလာပၝလမႚမည။ ဆာဗာသႚ ေပးပႚထားေသာ

သငကၾနပႃတာထတၾငမရႀေတာႚေသာ စာေစာငမႀနသမ႖က ပနလညရယႎငပၝသည။ (ရႀပးသားစာေစာငမား ထပမေတာငးခခငးက Martus

ကခၾငႚမပပၝ။) စာေစာငတစခ၏ ေနာကဆးမကၾ သႚမဟတ မကၾအားလး တစခခကသာ ေရၾးခယရပၝမည။ မႀတဉာဏသမႀးႎငမႁ စၾမးရညနမႚကေသာ

ကၾနပႃတာက အသးပေနသမား အငတာနကခ တဆကမႁ အမနႎႁနးေႎႀးေကၾးသမားကမ အထးသဖငစာေစာငကးမား၏ ေနာကဆးမကၾကသာ

ေတာငးခရယေလႚရႀကသည။

၁၊ ဆာဗာ (Server) > ကၾနပ၏ ခ ပပတစာေစာငမားက ပနလညရယရန (Retrieved My Sealed Bulletins) ကေ႟ၾးရန။

မႀတခက။ ။ အငတာနကခ တဆကမႁ အမနႎႁနးေပ မတညေနသဖငႚ သတေပးခကဇယားေပထၾကလာမႁ ေႎႀးေကၾးတကပၝသည။

အ႒ကပခက။ ။ သငအလရႀေသာ စာေစာင မားက ရႀာေဖၾရာတၾင အကအညေပးရနအတၾက ေကာလေခၝငးမားက ႎႀပခငးဖင ပနလညရယရန

(Retrieve) ဇယားကၾကတၾငစာေစာငမားက ေရၾးႎငသည (အထးသဖင သငတၾင စာရငးရႀညရႀေနေသာအ ခၝ)။ ပမာအားဖင

ရကစၾဖငေရၾးႎငသည(ေလာေလာလတလတ အဖစဆးစာေစာင မားက ရႀာေဖၾရာတၾင) သမဟတ အရၾယအစားအားဖင (ေနာကပငးတစခ နခ နတၾင

အလၾန႒ကးေသာ စာေစာငက ပနလညရယရန ေစာငလလ႖င၊)ေရၾးပမႀာ အတကအတငးသာဖစသည။

၂၊ စာေစာငမားက ပနလညရယရန (Retrieve Bulletins) ဇယားကၾက ေပထၾကလာသညအခၝ မမအလရႀေသာ စာေစာင၏ေဘးတၾင

ရႀေသာ ဇယားကၾကအား အမႀတအသားပလပရပၝမည။ စာေစာငမားအား အားလးကေရၾးရန အားလး အမႀတအသားလပရန (Check all)

က ကလစလပပၝ။စာေစာငမားအား အားလးက ပနဖတရန အားလးက ပနဖတ(Uncheck all) က ကလစလပပၝ။

မႀတခက။ ။ ေလာေလာဆယ သငကၾနပႃတာထ၌ မရႀေသာစာေစာငမားကသာ ဖငတၾ၌ပေသေဖပပၝမည။

“ဆာဗာႎႀငကၾနပႃတာေပတၾငရႀေသာ စာေစာငမားအားလးကပပၝ။” (“Show all bulletins on this server and on this computer”) ဟ၍

အမႀတအသားပပး ဆာဗာသႚ ေပးပႚထားေသာ ခ ပပတစာေစာငမားက ကညႚရႁႎငပၝသည။ သငႚကၾနပႃတာထတၾငလကရႀ

စာေစာငမားကပနေတာငး၍မရပၝ။

၃၊ စာေစာငတခ၏ မကၾအားလးက ေတာငးဆႎငရနအတၾက စာေစာင မတၾမား အားလးက ပနလညရယရန (Retrieve all bulletin

versions)က ေရၾးရမည ဖစ႓ပး လကရႀမကၾကသာ လခငပၝက ေႎႀာကဆး စာေစာငမားမတၾကသာ ပနလညရယရန (Retrieve latest

bulletin version only)က ေ႟ၾးရန။

၄၊ စာေစာငအတနးတစခက ေမာကစႎႀင ေရၾးခယ၍ ၄ငးစာေစာငက ေတာငးခကးယခငးမပမ ေရၾးခယထားေသာစာေစာငအတၾငးရႀ

အစတအပငးမားက ကတငကညႚရႀႃရန (Preview) က ႎႀပ၍ ကညႚႎငသည။

၅၊ ထႚေနာက ပနလညရယရန (Retrieve) ကႎႀပပၝ။ ပနလညရယထားသ စာေစာငမား (Retrieved Bulletins) ဖငတၾထတၾင

ေတၾႚရႀေသာစာေစာငမား ေပလာပၝလမမည။

မႀတခက။ ။ Martus သည စာေစာငမား၏ မလေနာကခကသာ ရယေပးသဖင ၎တႚက Martus တၾင ဆကလကဖနတး ေရးသားႎငပၝသည။

စာေစာငမားေတာငးခရယ႓ပးသညအခၝ ပနလညရယထားသ စာေစာငမား (Retrieved Bulletins) ဖငတၾအတၾငး၌ Martus က

လာေရာကပသပၝလမမည။ စာေစာငေတာငးခရယခငး လပငနးက ရပဆငးလပၝလ႖င ကၾနပ၏ ခ ပပတစာေစာငမားက ပနလညရယရန (Retrieve

My Sealed Bulletins) ဇယားကၾကက ထပမဖၾငလႀစရပၝမည။


၆-ဇ စာေစာငမကမးမား ပနလညရယခငး သငကၾနပႃတာအတၾငး႟ႀ မလစာေစာငမကမးမား ပကစးသၾားသညအခၝ၊ သႚမဟတ မေတာတဆ ဖကသမးမသညအခၝ သႚမဟတ သငကၾနပႃတာအား

ဆး႟ႀႃးသၾားရသညအခၝမးတႚတၾင စာေစာငမကမးမား မဆး႟ႀႃးရေစရန မတၨႃပၾား၍ ဆာဗာထမႀ ပနလညေတာငးခသးစၾႎငပၝသည။

(ခ ပပတစာေစာငမားကသႚပင သငကၾနပႃတာထ၌႟ႀႎႀင႓ပးသား မကမးစာေစာငမားအား ဆာဗာမႀထပမ ေတာငးခခငးက Martus ကခၾငမပပၝ။)

၁၊ ဆာဗာ (Server) > ကၾနပ၏ မကမးစာေစာငမားက ပနလညရယရန (Server > Retrieve My Draft Bulletins)က ေ႟ၾးပၝ။

မႀတခက။ ။ အငတာနကခ တဆကမႀ အမနႎႁနးေပမတည၍ အခကပဇယားထၾကေပခ န အနညးငယကာမငတတပၝသည။

အ႒ကပခက။ ။ သငအလရႀေသာ စာေစာင မားက ရႀာေဖၾရာတၾင အကအညေပးရနအတၾက ေကာလေခၝ ငးမားက ႎႀပခငးဖင ပနလညရယရန

(Retrieve) ဇယားကၾကတၾငစာေစာငမားက ေရၾးႎငသည(အထးသဖင သငတၾင စာရငးရႀညရႀေနေသာအ ခၝ)။ ပမာအားဖင

ရကစၾဖငေရၾးႎငသည(ေလာေလာလတလတ အဖစဆးစာေစာင မားက ရႀာေဖၾရာတၾင) သမဟတ အရၾယအစားအားဖင(ေနာကပငးတစခ နခ နတၾင


၂၊ မကမးစာေစာငမားက ပနလညရယရန (Retrieve Draft Bulletins)

အခကပဇယားအတၾငးမႀ မမရယလေသာ စာေစာငေဘး႟ႀ ဇယားကၾကအား အမႀတအသားပပၝ။ စာေစာငအားလးက

ေ႟ၾးခယသတမႀတလပၝက အမႀတအသားအားလးမား ဖယရႀာရန (Check All)

ကႎႀပပၝ။ ေ႟ၾးခယသတမႀတထားမႁႚမားအား ဖကသမးလလ႖င ေ႟ၾးခယထားခငး အမႀတအသားအားလးမား ဖယရႀာရန (Uncheck All) ကႎႀပပၝ။

မႀတခက။ ။ ပေသအားဖင မကမးစာေစာငမားက ပနလညရယရန (Retrieve Draft Bulletins)

အခကပဇယားသည သငကၾနပႃတာထ၌ မ႟ႀေသာစာေစာငမားကသာ ေဖာပပၝမည။ မတၨႃပၾားကး႓ပး ဆာဗာသႚ ေပးပႚထားေသာ

စာေစာငမကမးအားလးက ကည႟ႀႁလသညဆပၝက "ဆာဗာနႀငကၾနပတာေပတၾငရႀေသာ စာေစာငမားအားလးကပပၝ” (“Show all bulletins on

this server and on this computer”) က အမႀတအသားပပၝ။ သငကၾနပႃတာထတၾင ႟ႀေနဆဖစေသာ စာေစာငမားအား ေတာငးခရယ၍မရပၝ။


၃၊ စာေစာငတစခ၏ မကၾအားလးက ရယလပၝလ႖င စာေစာင မတၾမား အားလးက ပနလညရယရန (Retrieve all bulletin versions)

ကေ႟ၾးပၝ။ ယခလကရႀ စာေစာငမကၾကသာ ရယလလ႖င ေႎႀာကဆး စာေစာငမားမတၾကသာ ပနလညရယရန (Retrieve latest bulletin

version only) ကေ႟ၾးပၝ။ (အကယ၍ သငကၾနပႃတာသည မႀတဉာဏသမႀးႎငမႁ စၾမးရညနမႚကေသာ ကၾနပႃတာဖစလ႖င သႛမဟတ

အငတာနကခ တဆကမႁ ေႎႀးေကၾးလ႖င အထးသဖငစာေစာငကးမား၏ ေနာကဆးမကၾကသာ ေတာငးခရယေလႚရႀကသည)။

၄၊ စာေစာငအတနးတစခက ေမာကစႎႀင ေရၾးခယ၍ ၄ငးစာေစာငအား ေတာငးခကးယခငးမပမ ေရၾးခယထားေသာစာေစာငအတၾငးရႀ

အစတအပငးမားက ကတငကညႚရႀႃရန (Preview) က ႎႀပ၍ ကညႚႎငသည။

၅၊ ထေနာက ပနလညရယရန (Retrieve)ကႎႀပပၝ။ ထအခၝ စာေစာငသည ပနလညရယထားသ မကမး စာေစာငမား (Retrieved Draft

Bulletins) ဖငတၾထတၾင ေပလာပၝလမမည။

မႀတခက။ ။ Martus သညစာေစာငမား၏ ေနာကခအေနအထားကသာ ရယေပးခငးဖစသဖင အဆပၝ စာေစာငမားက ဆကလကပပင

ေရးသားႎငပၝသည။ စာေစာငမားက Martus ကရယေပး႓ပးေသာအခၝ ပနလညရယထားသ မကမး စာေစာငမား (Retrieved Draft Bulletins)

ဖငတၾထတၾင ေဖာပေပးပၝမည။ စာေစာငမားက ကယခငးက ဖကသမး လပၝက ကၾနပ၏ မကမးစာေစာငမားက ပနလညရယရန (Retrieve My

Draft Bulletins) ေနရာက ထပမဖၾငလႀစရပၝမည။

မႀတခက။ ။ အကမးဖငး တငဆကမႁအေဟာငးက ဆာဗာရႀ အသစတငဆကမႁအဖစ အသစမၾမးမလလႀင သငအေနဖင ကၾနပႃတာေပရႀ

အကမးဖငးတငဆကမႁက ပယဖက ပး ဆာဗာေပရႀ အသစက ပနသမးယပၝ။ သငအေနဖင ထမကမးက ကးယထားလပၝက

ေကငာခကမားက မပယဖကခင ကၾနပႃတာ ဒစၤေတာပေပသ ဆၾလာႎငသည။

၆-စ အဖၾႚခၾမားမႀ ဖနတးထားေသာ စာေစာငမားအားရယခငး

ပငမအေကာင က သးစၾထားသညဆပၝက သငအား ၎တႛ၏ သတငးအခကအလကမားက ငေရာကကည႟ႁခၾငေပးထားသည အဖၾႚခၾအေကာငမားမႀ

ဖနတးထားေသာ ခ ပပတစာေစာငမား၊ မကမးမားက ေတာငးခ ရယႎငပၝသည။ (“Error! Reference source not found.က ေလလာ

႒ကည႟ႁႎငပၝသည။) အဆပၝစာေစာငမား ရယရနအတၾက ဆာဗာ (Server) > အဖၾခၾမားမႀ ခ ပပတစာေစာငမားက ပနလညရယရန (Retrieve

Field Desk Sealed Bulletins) သႛမဟတ ဆာဗာ (Server) > အဖၾခၾမားမႀ မကမးစာေစာငမားက ပနလညရယရန (Retrieve Field

Desk Draft Bulletins) ကေ႟ၾးရန။

အ႒ကပခက။ ။ သငအလရႀေသာ စာေစာင မားက ရႀာေဖၾရာတၾင အကအညေပးရနအတၾက ေကာလေခၝ ငးမားက ႎႀပခငးဖင ပနလညရယရန

(Retrieve) ဇယားကၾကတၾငစာေစာငမားက စာေရးသအမညဖင ေရၾးႎငသည(အထးသဖင သငတၾင စာရငးရႀညရႀေနေသာအခၝ)။ ပမာအားဖင

ရကစၾဖငေရၾးႎငသည(ေလာေလာလတလတ အဖစဆးစာေစာင မားက ရႀာေဖၾရာတၾင) သမဟတ အရၾယအစားအားဖင (ေနာကပငးတစခ နခ နတၾင


သငသရႀသတစေယာကထမႀ အဖၾႚခၾ စာေစာငတစခက ကည႟ႁေနခ နတၾင ထစာေစာင၏ထပပငးတၾင အစမးေရာငေတာကေတာကႎႀင

အနကေရာငဖငေရးသားထားေသာ “အဖၾႚခၾမႀ စာေစာင”(Field Desk Bulletin) ဟေသာ စာတနးတစခ ေပေနပၝမည။

ေဒတာ အခကအလကမားမႀာ မမသသတစ းထမႀ ေပးပႛေကာငး ေသခာေစရန ဖစႎငလ႖င ပငမအေကာငမားက ၄ငးတႛ၏ အဖၾႛခၾအေကာငမားက

"အတညပ" (“Verify”) ခငးရန က႗ႎပတႛ အကပပၝသည။ စာေစာငမားအတၾငး ပးတၾခကမားပၝပၝက malware သႛမဟတ အႎၨရာယရႀသည

အခားအရာမားပၝခေသာ ေရႀာငရႀားႎငရနအတၾက ဤသညမႀာ အထးအေရးကးပၝသည။

ပငမအေကာငတစခမႀ အတညမပရေသးသည အဖၾႛခၾတစခမႀစာေစာင တစခက ဖတသညအခၝ Martus မႀ ေအာကပၝ သတေပးခက ပပၝမည။ ။

သင၏ အဖၾႚခၾအေကာငမား အတညပရန ညၿနကားခကမားက "၅-ဂ ခပပတစာေစာငတစခ၏ မကၾအသစတစခ ဖနတးတညေဆာကခငး"

တၾငဖတပၝ။

အဖၾႚခၾမားမႀ စာေစာငမားပနလညရယရနရႀေကာငး အေကာငးကားေစလပၝက ေရၾးခယရနအခၾငအလမးမား (Options) > စတ႒ကကအေနအထားမား

(Preferences) ကသားပး “အဖၾခၾမားမႀ စာေစာငအသစမားက အလအေလာက စစေဆးေပးပၝ” (“Automatically check for new Field


Desk bulletins”) က ေရးပၝ။နာရတငးနးပၝး (ကၾနပႃတာမက ႎႀာပငေအာက ဘယဖကေထာင) အေခအေနပဘားတနးတင အဖၾႚခၾမားမႀ

စာေစာငသစမားက စစေဆးေနေကာငး သတငးစကား တစခေပလာမည။စာေစာငမားပနလညရယရနရႀပၝက အေခအေနပဘားတနးသည

ေနာကသတငးစကားတစခက ပမည။ထအခ နတင သငအေနဖင စာေစာငမားပနလညရယပၝ (Retrieve screen) က

အထကတၾငေဖာပထားသညအတငး ဖငရန ဆာဗာ မႎး သ.သားႎငသည။

သငရယလကသည အဖၾႛခၾစာေစာငေပ အေခခပး စာေစာငအသစတစခ ဖနတးလပၝက "၅-ဂ ခပပတစာေစာငတစခ၏ မကၾအသစတစခ

ဖနတးတညေဆာက ခငး" အပငးရႀ ညၿနကားခကမားက လကနာပး ဖနတးႎငပၝသည။

၆-ည စာေစာငတစခ၏ ယခငမကၾအေဟာငးမားအားကည႟ႁခငး သငကၾနပႃတာထရႀ ခ ပပတစာေစာငတစခ၏ မညသညမကၾပစမးကမဆ ကည႟ႁႎငပၝသည။ သႛေသာ ပငဆင ေရးသားလပၝက မကၾအသစတစခ

ဖနတး႓ပး သမးဆညးရပၝမည။

စာေစာငတစခ၏ ယခငမကၾအေဟာငးတစခက ကည႟ႁလပၝက အဆပၝစာေစာငက မႀတသား႓ပး စာေစာင အေသးစတ (Bulletin Details) ကႎႀပပၝ။

ထေနာက စာေစာင၏ ေနာကခသမငး (History) စာရငးထမႀ မကၾတစခက ေရၾးခယ႓ပး ေရၾးခယထားေသာ မကၾက ကညရန (View Selected

Version) ကႎႀပပၝ။ အဆပၝမကၾတၾင ပၝ ငေသာ အေကာငးအရာမားအား ပပင၍မရပၝ။ သႛေသာ စာသားမားကမ Clipboard ေပသႛ

ကးယထား႓ပး စာသားဖင သႛမဟတ စာေစာငအသစ (ဤစာေစာင၏ ေနာကဆးမကၾပစ) ထသႛ ပၾားမားႎငပၝသည။

စာေစာငမကၾကည႟ႁခငး႓ပးဆးပၝက OK ကႎႀပပၝ။

မႀတခက။ ။ သငသည ပငမအေကာင သးစၾသဖစ႓ပး အဖၾႚခၾစာေစာင၏ ယခငမကၾမားက ေတာငးခရယခၾင မရရႀထားပၝက စာေစာငအေသးစတ

ကၸတၾင ၎၏မကၾအေဟာငးမားက Martus ကစာရငးလပေဖာပေပးထားပၝမည။ သႛေသာ အဆပၝမကၾမားအား သငကၾနပႃတာထသႛ

ရယေပးခငးကမ ေဆာငရၾကလမမညမဟတပၝ။

အကယ၍ ပငမအေကာငသည စာေစာင ဗားရႀငးအသစတစခက ဖနတးပၝက လကရႀ အသးပသ၏ ဗားရႀငး အခကအလက ေအာကရႀ

“တးခထားေသာ သမငးေနာကခ” အပငးတၾင ယခငေရးသားသ(မား)၏ အမားဆငကတ(မား)ႎႀင အား ယခငေရးသားသ၏ စာေစာင ဗားရႀငးမား၏

စာေစာင အငဒ (မား)က ၄ငးတႛ ေတၾႛ မငႎငသည။

မႀတခက။ ။ စာေစာငတစခအတၾက တးခထားေသာ သမငးေနာကခက ကညရႁရာတၾင တးခထားေသာ သမငးေနာကခအပငး၏ ထပတၾင

အေစာဆးေရးသားသက ပလမမည။ (လကရႀေရးသားသ မတငမ) ေလာေလာလတလတအဖစဆးသက ေအာကေခတၾင ပလမမည။ ေရးသားသ

တစ းခငးစ၏ အပငးတၾင အကယ၍ ေရးသားသက စာေစာငဗားရႀငးမးစက ဖနတးခလင အေစာဆး/အေဟာငးဆးဗားရႀငး၏ စာေစာင အငဒက

စာရငးထပတၾငလညးေကာငး ေနာကအကဆး/အသစဆးက ေအာကေခတၾင ပလမမည။


၆-ဋ ပးတၾပၝဖငမားအားကည႟ႁခငးႎႀင သမးဆညးခငး Windows စနစက အသးပထားလ႖င ပးတၾပၝဖငမားအား ကၾနပႃတာထသႛ ေပးပႛသမးဆညးစရာမလဘ ပးတၾပၝဖငအား ကညႚရန (View)

ကႎႀပ႟ဖင ကညရႁႎငပၝသည။ ပးတၾပၝဖငမားကဖၾငဖတႎငေသာ ေဆာဖ က အလအေလာကဖၾငေပးမညဖစသည။ (မညသညေဆာဖ သည

မညသညဖငအမးအစားဖင ဖၾငႎငသညက Windows Explorer တၾငေပာငးလႎငပၝသည။)

Mac OS သႛမဟတ Linux စနစက အသးပထားလငဖစေစ၊ ပးတၾပၝအေကာငးအရာမားက သငကၾနပႃတာအတၾငး၌ သမႀထားလလငဖစေစ

အဆပၝ ပးတၾဖငက သငကၾနပႃတာ၏ ကၾနပႃတာမကႎႀာပင (desktop) သႛမဟတ ဖငတၾတစခအတၾငးသႛ ဆၾယပၝ။ သႛမဟတပၝကလညး

ပတၾမားသမးဆညးရန (Save Attachment) ကႎႀပ၍ ကၾနပႃတာအတၾင မညသညေနရာ၌မဆ သမးထားႎငပၝသည။ ထေနာက ပးတၾဖင၏

အေကာငးအရာမားက ဖတ႟ႁႎငမည ေဆာဖ လပငနးတစခခသး၍ ဖၾငလႀစပၝ။ ဆလသညမႀာ .doc ဖငက Microsoft Word ကသး၍ဖၾငခငး၊

.pdf ဖငက Adobe Acrobat Reader သး၍ဖၾငခငး စသညတႛ ဖစသည။

မႀတခက။ ။ ပးတၾပၝဖငမားကကည႟ႁရနအတၾက ၎ဖငပစမားက အေထာကအပေပးသည ေဆာဖ လပငနး တစခရႀထားရပၝမည။ ပးတၾပၝဖငမားက

ကၾနပႃတာအတၾငး သမးဆညးထားသညအခၝ လ႖ ႀကစာဖင ေရးသားထားေသာ အရာမား မဟတေတာေပ။

၆-ဌ ပကစးစာေစာငမားအားကည႟ႁခငး သငကၾနပႃတာထတၾင သမးဆညးထားေသာ စာေစာငတစခ၏ အခကအလကအခ ႚသည ရဖနရခၝတၾင ေပာကဆးခငး၊

ပကစးေနခငးတႛ ဖစတတပၝသည။ အကယ၍ ယခကသႛ အခကအလကမား ယယၾငးေနခငး Martus ကေတၾႚရႀသၾားပၝက “သတေပးခက :

အခ ႚအပငးမား ေပာကဆး သႛမဟတ ပကစးေနမည။” (“Warning: Portions may be missing or damaged”) ဟေသာ

သတေပးစာတနးက စာေစာင၏ထပတၾင အ ၝေရာငဖင ေဖာပေပးထားပၝမည။ ထစာေစာင၏ အခကအလက အခ ႚကမ ဖတ႟ႁ၍ရပၝေသးသည။

အကယ၍ ထစာေစာငက ဆာဗာတၾင သမးဆညးထားပၝက စာေစာငတစခလးအား ပနလညေတာငးခရယႎငပၝသည။ ယငးသႛ ပလပရနအတၾက

မတၩႃပၾား စာေစာငတစခက ကၾနပႃတာမကႎႀာပင (desktop) ေပသႛဆၾတငပၝ။ Martus ထမႀ စာေစာငကဖကပစပၝ။ ထႛေနာက

စာေစာငတစခလးက ဆာဗာမႀ ေတာငးခရယပၝ။ အခားသမား ေရးသားထားေသာ စာေစာငမားက ကည႟ႁရာတၾငလညး ၎တႛ၏ HQ အဖၾႚ ငတစ း

မဟတခပၝက အလားတ သတေပးစာတနးမး ေတၾႚရပၝမည။

၆-ဍ အလရႀေသာ စာေစာငမားအား အတအကရႀာေဖၾခငး သငကၾနပႃတာထတၾင သမးဆညးထားေသာ စာေစာငမားအနကမႀ စကားလးမား စကားစမား သႛမဟတ ရကစၾအတအကပၝ ငေသာ စာေစာငမားက

ရႀာေဖၾရယႎငပၝသည။ သမႀခကအားလးတၾငလညးေကာငး၊ သတမႀတထားေသာ သမႀခကတၾငလညးေကာငး မတညေသာစကားလးမား၊ စာစမားကသး၍

ကၾ ပားခားနားေသာ သမႀခကမားတၾင ရႀာေဖၾႎငပၝသည။ သတမႀတထားေသာ သမႀခကမားတၾငသာမက ကယပငပငဆငထားေသာ သမႀခကမား

တၾငလညး ရႀာေဖၾ ခငးပလပႎငပၝသည။ တစခသတထားရမညမႀာ ရႀာေဖၾရာတၾင ပတၾပၝ ဖငအမညမားကသာရႀာေဖၾႎငမညဖစ႓ပး၊

အတၾငးပၝအေကာငးအရာမားက ရႀာေဖၾမညမဟတေပ။ Martus သညစာေစာငမကၾအားလး (လ႖ႚ ႀက၊ အမားပင၊ ခ ပပတ၊ မကမး)

ကရႀာေဖၾေပးႎင႓ပး၊ စၾန ဖယရႀားစာေစာငမား (Discarded Bulletins) ဖငတၾမားမႀ စာေစာငမားကမ ရႀာေဖၾေပးႎငမညမဟတေပ။

၁၊ ရႀာေဖၾရန (Search) ကႎႀပပၝ

၂၊ ရႀာေဖၾရန (Search) အကၾကအတၾငးမႀ မမရႀာလေသာ သမႀခကကေ႟ၾးရန။ စာေစာငႎႀင မမအသးပေသာ ေ ၝဟာရမညသႛကငညရမညက

ညၿနကားပၝ။ ထေနာက သငရႀာေဖၾေသာ စကားလးသႛမဟတရကစၾကထညသၾငးပၝ။ မညသညဘာသာစကားအသးပထားေသာ

စကာလးမးကမဆရႀာေဖၾႎငပၝသည။ အကယ၍ ဇယားကၾကအတၾငးမႀ ေ ၝဟာရမားက ရႀာေဖၾလပၝက ဇယားကၾကအတၾငး

မညသညေကာလတၾငရႀာေဖၾရမညက ေရၾးခယပၝ။ သကဆငရာ စာသားအကၾကက ေရၾးခယေသာအခၝ သငအေနဖင Martusအား တနဖးမားက

ဖတ၍ အလပလပေစႎငသည။ ဖနပငေရၾးခယမႁအကၾကရႀ“ေရၾးထားေသာ သကဆငရာ အကၾကအတၾက ဖစႎငေသာ တနဖးမားက

အလပလပေစခငး”ဆေသာေလးေထာငကၾကက ေရၾးခယခငး အားဖင ယငးတနဖးမားသည သင၏ကၾနပႃတာေပရႀ ေကငာခကမားရႀ

သကဆငရာအကၾကသ ၀ငသည။ အခား သကဆငရာအကၾကမးအတၾက ေရၾးခယေလးေထာငကၾကသည “မးခးေရာင ဖစသၾားမည”။

(ထအခကသည မေရၾးခယႎငေသာ အခကဖစသည။)


အသးပသမားအေနဖင ေရၾးခယမႁဖနပငသမသၾာဘ သကဆငရာအကၾကတနဖးမားက စတငအလပလပေဆာငေစလလႀင အဓက ရႀာေဖၾဖနပငတၾင

“ဖစနငေသာ ေရၾးခယထားသည သကဆငရာအကၾက တနဖးမားက အလပလပေစရန”ဆေသာ ခလတပၝရႀသည။ ( ပမာ -

ပထမ းစၾာရႀာေဖၾထားသညက သမးဆညးခငး သမဟတ ဖနပငေရၾးခယမႁရႀ ေလးေထာငကၾကက မေရၾးမေသာ အခၝ)။ “အခကအလကအေခပ

ေရၾးခယစရာစာရငး”အတၾက (မႀတသားထားခကမားသည ေကငာခက ဂရစကၾကမားတၾငရႀသည)။ ရႀာေဖၾဖနပငေပတၾင

သကဆငရာအကၾကကေရၾးခယလကေသာအခၝ ေကငာခကမားတၾငထညထားေသာ တနဖးမားသည အလအေလာက အလပလပေဆာငမည။

ေနာကထပအခကအလကမားအတၾက အပငး “၁၀-ခ စာေစာငနယပယမားအား စတတငးကဖနတးခငး” က ကညပၝ။

မႀတခက။ ။ ဖနပငေရၾးခယမႁအကၾကရႀ အကၾကႎႀစကၾကလးတၾင တညေသာ အညၿနးရႀလႀင သငေလာေသာ အကၾကကေရၾးခယရန

အညၿနးအမညေဘးဘကရႀ အေပၝငးပစက ႎႀပရမည။ Martusမႀ အမႀတအသားပထားေသာအမည ႎႀင အကၾကအမးအစား ( ပမာ -

“စာသား”)က ေဖာပမည။ တညေသာ အညၿနးရႀ ဆၾခအကၾက အမားအပားရႀပၝက၊ Martusမႀ ထတနဖးအားလးတႚက စာရငးတစခအဖစ

ရႀာေဖၾေရးဖနပငေပမႀာ ပပၝမည။ ကၾကလပမားသာပၝေသာ စတက ကစမထားသည အကၾကမႀနသမႀက ထအကၾကအမႀတအသားပထားေသာ

အမညနႀငအတ ရႀာေဖၾေရးအကၾကစာရငးထမႀာ ထားရႀသၾားပၝမည။

၃၊ ရႀာေဖၾမႁတၾငထပမဖညစၾကလပၝက Enter ကႎပခငးသႛမဟတ အတနး ထပထညရန (Insert Row) ကႎႀပခငးဖင ထညသၾငႎငပၝသည။

အခားသမႀးခက၌ ရႀာေဖၾေစခငး၊ ရကစၾသကမႀတေပးခငးႎႀင ရကအပငးအခားကနႛသတ ရႀာေဖၾေပးခငးတႛကလညးလပေဆာငႎငပၝသည။

၄၊ ရႀာေဖၾမႁပစတစခက ဖယရႀားလပၝက ရႀာေဖၾမႁပစပၝ ငေသာ ေနရာကမႀတသား႓ပး ေရၾးခယထားေသာအတနးကဖကရန (Delete Selected

Row) ကႎႀပပၝ။


မႀတခက။ ။ ရႀာေဖၾရာတၾငအသးပသည စာေစာငမား၏သမႀခကမားႎႀင ႎႁငးယႀ ေပးမည နညးလမးမားစၾာရႀပၝသည။

ပၝ ငသည (Contains): ရႀာေဖၾအသးပေ ၝဟာရမား ပၝ ငေသာ နယပယမားပၝရႀသည မညသည စာေစာငမဆ

= : ရႀာေဖၾမႁအသးပေ ၝဟာရႎႀင သမႀခက အတအကကကညေသာ စာေစာငမားသာ

!= : ရႀာေဖၾမႁအသးပေ ၝဟာရႎႀင သမႀခက လး မကကညေသာ စာေစာငမားသာ

> : သမႀခကအတၾငးရႀတနဖသည ရႀာေဖၾသညတနဖးထက ကးေသာ စာေစာငမားသာ

>= : သမႀခကအတၾငးရႀတနဖးသည ရႀာေဖၾသညတနဖးထက ကးေသာ သႛမဟတ တညေသာ စာေစာငမားသာ

< : သမႀခကအတၾငးရႀတနဖးသည ရႀာေဖၾသညတနဖးထက ငယေသာ သႛမဟတ စာေစာငမားသာ

<= : သမႀခကအတၾငးရႀတနဖးသည ရႀာေဖၾသညတနဖးထက ငယေသာ သႛမဟတ တညေသာ စာေစာငမားသာ

၅၊ ရႀာေဖၾမႁရန (Search) ကႎႀပပၝ။ဒငယာေလာ အကၾကသည ရႀာေဖၾ ခငးတးတကမႁကပ႓ပး ရႀာေဖၾ ခငးက သငဖကသမးလသည

အခ နဖကသမးခၾငပလမမည။

၆၊ ရႀာေဖၾမႁ႓ပးဆးေသာအခၝ သငရႀာေဖၾထားသည ေ ၝဟာရမားႎႀင ကကညေသာ စာေစာငမညမ႖ရႀေကာငး သတငးပႛေပးမည ရႀာေဖၾမႁရလဒမား

(Search Results) မားပၝ ငသည အေခအေနပ ဇယားကၾက (Dialog) ေပထၾကလာမည။ OK ကႎႀပပၝ။

၇၊ ရႀာေဖၾမႁတၾင ေတၾႚရႀခသညစာေစာငမားက ရႀာေဖၾမႁရလဒမား (Search Results) ဖငတၾထတၾင စာရငးပစေဖာပထားပၝမည။ (ဤဖငတၾတၾင

စာေစာငမား၏ မတၩႃမားသာပၝ ငပၝသည။ မရငးစာေစာငမားမႀ မရငးဖငတၾမား၌ပငဆကလကတညရႀေနပၝမည။) ယခရႀာေဖၾမႁတၾင

မညသညစာေစာငမႀ မေတၾႛရႀခလ႖ငလညး ရႀာေဖၾမႁရလဒမား (Search Results) ဖငတၾမႀာမ ယခငရႀာေဖၾမႁမားမႀ ရလဒစာေစာငမားႎႀင

တညရႀေနပၝမည။

မႀတခက။ ။ ပေသအားဖင Martus သည စာေစာငတငး၏ မကၾအားလးအား ေမၿေႎႀာကရႀာေဖၾသၾားပၝမည။ ရႀာေဖၾမႁရလဒမား (Search Results) ဖငတၾတၾင ပသထားေသာ စာေစာငမား၏ေနာကဆးမကၾမား၌ ညၾနကားသတမႀတေပးထားသည ေ ၝဟာရ၊ ရကစၾတႛမေတၾႛရႀခပၝက

သငလအပခကမားသည စာေစာင၏ အေစာပငးဗားရႀငးတၾင ကကညခပး ဖစႎငသည။ စာေစာငထပပငးရႀ စာေစာင အေသးစတ... (“Bulletin

Details...”) ကႎႀပခငးဖင ယခငမကၾအေဟာငးမားသႛ သၾားေရာကကည႟ႁႎငပၝသည။ အေသးစတက “၆-စ အဖၾႚခၾမားမႀ ဖနတးထားေသာ

စာေစာငမားအားရယခငး” တၾငေလလာႎငပၝသည။ မကာမက မကၾစာေစာငမားကသာ ရႀာေဖၾလပၝက ရႀာေဖၾမႁရန (Search) စာေစာငမား၏

ေနာကဆး မကၾမားကသာ ရႀာရန (Only Search Most Recent Versions of Bulletins) ကႎႀပပၝ။ ေနာကတစ႒ကမရႀာေဖၾသညအခၝတၾင

Search အေခအေနပ တၾင ဤညၾနကားခကကမႀတထားပၝလမမည။

မႀတခက။ ။ မေသထားရႀမႁအားဖင သငစမားအတၾက Martus သည မညသညဂရစ(ဇယား) ၏ တနးအားလးက ရႀာေဖၾ ပး စကားလးမားသည

တညေသာ တနးတၾငရႀရန မလအပေပ။ ဂရစနယပယႎႀငပတသက၍ ပမသရႀလပၝက “၁၀-ခ စာေစာငနယပယမားအား စတတငးကဖနတးခငး”

ကကညပၝ။ သငအေနဖင ရႀာေဖၾ မကႎႀာပငတၾင ဂရစေကာလ သတမႀတခကမားအားလးသည တစခတညးေသာ စာေစာငဂရစ တနးတၾင

မကႎႀာပငတၾင ေေစလေကာငး သငသတမႀတလလင “ဂရစေကာလ သတမႀတခကမား ယႀ တၾပၝ”အကၾကက ေ႟ၾးရန။ ပမာအားဖင သငအေနဖင

ရကစၾတစခ ပးမႀ ဖနတးထားသည သငစာေစာငမႀ ဇယားတနးတစခတၾင ႎႀပစကခရသတစ း၏ တကေသာ အမညက ရႀာေဖၾလပၝက ထအကၾကက

ေရၾးခယပး ရႀာေဖၾ မကႎႀာပငတၾင ေအာကေဖာပပၝ နယပယ မားက ထညသၾငးပၝ။ "ႎႀပစကခရသ၏ အခကအလက။ ပထမအမည"=x ႎႀင

ႎႀပစကခ ရသ၏ "အခကအလက။ ေနာကဆးအမည”=y ႎႀင "ဖနတးသညေနစၾ">=ႎႀစ-လ-ရက။ အကယ၍သငသည “ဂရစေကာလ

သတမႀတခကမား ယႀ တၾပၝ” အကၾကက မေရၾးခပၝက Martus သည မညသညအတနးတၾငမဆ သငအတအက ေဖာပသည ပထမအမည ပၝရႀပး

အခားမညသည အတနးတၾင သငအတအက ေဖာပသည ေနာကဆးအမည ပၝရႀသည သငသတမႀတသည ရကစၾပးေနာကဖနတးသည စာေစာငမားက

ရႀာေဖၾလမမည။ သႛရာတၾင တညေသာ စာေစာငအတနးတၾင ရႀာေဖၾမည မဟတေပ။ ("သငအေနဖင ပထမအမည"=x ႎႀင “ေနာကဆးအမည”=b

ပၝရႀေသာ တနးတစခရရႀႎငပး “ပထမအမည"=a ႎႀင “ေနာကဆး အမည”=y ပၝရႀေသာ ကၾ ပားခားနားသည တနးတစခ ရရႀႎငသည။

သငအေနဖင အတနး တစခတၾင ယႀ တၾရမညဟ အတအက သတမႀတမထားေသာေကာင Martus သည ထစာေစာငအား ရႀာေဖၾမႁက

ကကညမႁအဖစ ရႀာေဖၾလမမည။)

မႀတခက။ ။ Martus သည သငလအပေသာ အခကအလကမားအတၾက မညသညဇယားအကၾက၏ အတနးတငးကမဆ ရႀာေဖၾမည ဖစေသာေကာင

ဇယားအတနးတစခက သငလအပခကက ကကညပး အခားအတနးမားႎႀင မကကညေသာ စာေစာငက ရႀာေဖၾေကာငးရႀာေဖၾလမမည။ ပမာ -

သငထတၾင တညေနရာနယပယပၝ ငေသာ စာေစာငရႀေနႎငပး တညေနရာ က၊ ခ ႎႀင ဂ ပၝ ငသည တစခထကပေသာ အတနးမား ဇယားထတၾင

ရႀေနမည။ အကယ၍သငသည တညေနရာ ဂ မဟတေသာ (တညေနရာ !=ဂ) စာေစာငမားက ရႀာေဖၾပၝက Martus သညထစာေစာငက


ရႀာေဖၾလမမည။ အဘယေကာငဆေသာ ထစာေစာငဇယားထတၾင တညေနရာ ဂ ဖစေသာ အတနးတစခရႀေနေစကာမ တညေနရာ ဂ မဟတေသာ

အတနး၂တနးပၝ ငေနေသာေကာင ဖစသည။

မႀတခက။ ။ ယခထတပနခကတၾင အကယ၍ သငသည တစခထကပေသာ အဆငမားပၝ ငေသာ ဆၾခစာရငးေပတၾင ရႀာေဖၾပၝက

ရႀာေဖၾမႁမားအားလးသည အတအကတညေသာ ရလာဒမားဖစသည။ တစ ကတပကတခငး သႛမဟတ အစစာလးသာတေသာ ရလာဒမား မဟတေပ။

ဆလသညမႀာ သငရႀာေဖၾေစခငေသာ အဆငအတအကက သငကေရၾးခယေပးရမညဖစသည။ ပမာ - အဆငသးဆင (ပညနယ/မ/ရပကၾက)

ပၝ ငေသာ “ဖစရပတညေနရာ” နယပယတစခသည ရႀာေဖၾနယပယစာရငးတၾင ဖစရပတညေနရာ း ပညနယ၊ ဖစရပတညေနရာ း မ ႛ၊

ဖစရပတညေနရာ း ရပကၾက ဟ၍ ဖညသၾငးရန သးေနရာပၝ ငလမမည။ ထႛေကာင သငသည ကခငပညနယတၾင ရႀသည

မညသညဖစရပတညေနရာမဆ (မ ႛက မစ းစားဘ) ပၝ ငေသာ စာေစာငက ရႀာေဖၾလလ႖င တညေနရာပညနယက ေရၾးခယရမည ဖစပး

ေရၾးခယစရာဆၾခစာရငးမႀ ကခငက ေရၾးခယရမည ဖစသည။ အကယ၍ သငသည ဖစရပတညေနရာ - မ ႛက ရႀာေဖၾေနရာတၾင ေရၾးခယကာ

ကခငကသာ ေရၾးခယပး မ ႛအဆငက ကၾကလပထားခပၝက Martus က မ ႛအခကအလကမထညသၾငးထားေသာ (မႛေနရာ ကၾကလပ)

ရလဒမားကသာ ရႀာေဖၾလမမည။ မ ႛအဆငတၾင မညသညအခကအလကထညသၾငးထားသညက မစ းစားဘ ကခငပညနယရႀ

မညသညတညေနရာကမဆ ရႀာေဖၾေစခငေသာ လပေဆာငခကႎႀင ဆနႛကငသၾားေပလမမည။

မႀတခက။ ။ သငထတၾင တညေသာအညၿနးမားႎႀင မတညေသာအမႀတအသားမား ႎႀင/သႛမဟတ နယပယအမ းအစားမားရႀေနပၝက Martus မႀ

အညၿနးႎႀင နယပယအမ းအစားက အသးပကာ မညသညအခ နတၾင မတညေသာ နယပယမား တညသငသညက ရႀာေဖၾေပးလမမည။ ထႛေကာင

က႗ႎပတႛ တကတၾနးလသညမႀာ ရႁပေထၾးမႁမား မဖစေစရန သငအေနႎႀင စတကက ပငဆငထားေသာေနရာတၾင နယပယအညၿနးႎႀင

အမႀတအသားမားက ရႀငးရႀငးလငးလငးဖစေအာင သတမႀတရမည။ စတကကနယပယမားဖနတးခငးႎႀင ပတသကသည ထပမလမးညၿနခကမားက

သရႀလပၝက အပငး “၁၀-ခ စာေစာငနယပယမားအား စတတငးကဖနတးခငး” တၾင ကညပၝ။

ရႀာေဖၾမႁမားႎႀင ပတသက၍ ထပေဆာငးအကအညအခ ႛအတၾက အပငး “၁၁။ ေမးေနက ေမးခၾနးမား (FAQ)” နပၝတ ၄၆ ႎႀင ၄၇

တၾငကညပၝ။ သႛမဟတ [email protected] သႛ အးေမးလပႛပၝ။

၈၊ ႟ႀာေဖၾမႁသတမႀတခကမားက သမးဆညးထားလလင ရႀာေဖၾရန (Search) အေခအေနပ အေခအေနပ ဇယားကၾက (Dialog) အတၾငးမႀ

ယခ ရႀာေဖၾမႁရလဒက သမးရန (Save This Search) ကႎႀပပၝ။ ထေနာက ရႀာေဖၾမႁသတမႀတခကက သငအမႀတရႎငမည

အမညတစခေပးပၝ။ ထအမညက သငေရၾးခယထားေသာဖငတၾ၌ .mss (Martus ရႀာေဖၾမႀ သတမႀတခက) (Martus Search

Specification) ဟေသာ ဖငေနာကဆကတၾ ဖင Martus ကသမးဆညးသၾားပၝမည။ ဤသႛသမးဆညးထားေသာ ရႀာေဖၾမႁသတမႀတခကက

ပနလည အသးပလပၝက ရႀာေဖၾမႀအေခအေနပ ဇယားကၾက (Search Dialog) ယခင ရႀာေဖၾမႀရလဒ တငသၾငးရရန (Load Previous

Search) ကႎႀပ႓ပးလင သငအလရႀေသာ .mss ဖငတစခအား ေရၾးခယအသးပႎငပၝသည။



မႀတခက။ ။ ယခငရႀာေဖၾမႁ သတမႀတခက အေဟာငးမားက Martus က အလအေလာက မႀတသားထား႓ပးဖစသဖင တကးတက

ထပမညၿနကားရန မလေတာေပ။

ရႀာေဖၾမႁအတၾက အကေပးခကမား

၁) စကားစ အတအကတစခက ရႀာေဖၾလသညဆပၝစႛ။ ထစကားစက အကးအကား အမႀတအသားမားဖင ႟ကႎႀပသငပၝသည။ ( ပမာ-

“သကေသတစ း၏ သကေသခ ထၾကဆခက”) ထသႛ အကးအကား အမႀတအသားမား မပၝရႀခပၝက Martus သည စကားလး

တစခခငးစအားဖင ရႀာေဖၾသၾားပၝလမမည။

၂) သငသတမႀတေပးထားသညမႀာ စကားလး အပညအစဖစေစ သႛမဟတ တစစတတစပငးသာဖစေစ Martus သည ကကညသမ႖

စာသားတငးက ရႀာေဖၾေပးသၾားမည ဖစသည။ ပမာ အက းေထာင ဟေသာေ ၝဟာရဖင ရႀာေဖၾသည ဆပၝစႛ အက းေထာင၊

အက းကသည၊ အက းခခရမႁ စသညတႛပၝ ငေသာ စာေစာငမားလညး ရႀာေဖၾမႁတၾင ပၝ ငလာပၝမည။ ထနညးတပင

အက းေထာငဓၝတပမား၊ အက းသားမား၏ အစရငခစာမား စသညတႛ ပးတၾဖငမား အဖစ ပၝ ငသည စာေစာငမားကလညး

ထညသၾငးရႀာေဖၾေပးသၾားပၝမည။

၃) မညသညဘာသာစကားမႀ စကားလးအတၾကကမဆ ရႀာေဖၾႎငပၝသည။ အဂလပႎႀင အခားလကတငဘာသာ စကားမား အတၾကလညး

Martus တၾင စာလးအကးအေသး အေရးမကးသဖင သတမႀတေပးေသာ စကားလးသည အကး စာလးဖစေစ၊ အေသးစာလးဖစေစ

ပနာမရႀပၝ။

၄) ရႀာေဖၾမႁက ပမ ကယပနႛေစရန “သႛမဟတ” ဟေသာ စကားရပကသးပၝ။ သႛမဟတ ကနႛသတႎငရနအတၾက “ႎႀင” ဟေသာ

စကားရပကသးပၝ။ ထႛအပင ဖတသနးရႀာေဖၾလသည သမႀခကအသးသးတၾင “ႎႀင/သႛမဟတ” ဟ ႎႀစမးတၾသးခငးဖငလညး

ေဆာငရၾကႎငပၝသည။ ပမာ လၾနခေသာ သတငးပတအတၾငးက ေနာကဆး သမးဆညးခသည (“Last Saved Date”)

ပၝ ငမႁႎႀင တစေယာကေသာ စာေရးသ တႛပၝ ငေသာ စာေစာငမားက ရႀာေဖၾ ခငးဖစသည။ တစခတညးေသာစာေစာငအတၾငး၌

မားပားလႀေသာ စာသားအတငးအတာ တႛပၝ ငသည စာေစာငကရႀာေဖၾလပၝက ရႀာရန အတၾက... (“Search For …”) ဟေသာ

ဇယားအတၾငး ထညသၾငးမညစာသားမားကားတၾင ‘သႛမဟတ’ သႛမဟတ ‘ႎႀင’ တႛက ထညသၾငးေဖာပေပးရမည။ ပမာ

“အက းေထာင သႛမဟတ ေထာင” ဟေသာစကားရပဖင မညသညသမႀခက၌မဆ ရႀာပၝဟ ညၿနကားပၝက “အက းေထာင”

သႛမဟတ “ေထာင” တႛပၝ ငေသာ စာေစာငအားလးက ေတၾႚရပၝမည။ “အက းေထာင ႎႀင ႌ းပနးႎႀပစကမႁ” စကားရပဖင

ရႀာေဖၾလ႖ငမ “အက းေထာင” ႎႀင “ႌ းပနးႎႀပစကမႁ” ႎႀစခစလးပၝ ငေသာ စာေစာငမားက ေတၾႚရပၝမည။ ဤေနရာတၾင “ႎႀင”

ဟေသာ စကားရပက အလအေလာကအသးခ႓ပးဖစရာ “အက းေထာင ႎႀင ႌ းပနးႎႀပစကမႁ” ဖင ရႀာေဖၾစ က ကသႛပင

အလားတ စာေစာငမားကသာ ေတၾႛရေပမည။

၅) “ႎႀင” ႎႀင “သႛမဟတ” ဟေသာ စကားရပႎႀစခလးက ထညသၾငးရႀာေဖၾမညဆပၝက သင၏ရႀာေဖၾမႁ ေ ၝဟာရက အစပငးမႀစ၍

အပစဖၾႚ႓ပး သတမႀတ ရႀာေဖၾသၾားပၝမည။ (စာေစာငသမႀခကအသးသးမႀ ေသာလညးေကာငး တစခတညးေသာ

စာေစာငမႀေသာလညးေကာငး) ပမာ “အက းေထာင သႛမဟတ ေထာင ႎႀင တရားခၾင” ဟရႀာေဖၾပၝက “အက းေထာင” ပၝ ငေသာ

သႛမဟတ “ေထာင ႎႀင တရားခၾင” ပၝ ငေသာစာေစာငမားက ေတၾႚရပၝမည။ သႛေသာ “အက းေထာင ႎႀင ေထာင သႛမဟတ

တရားခၾင” ဟ သတမႀတရႀာေဖၾပၝက Martus သည “အက းေထာင” ႎႀင “ေထာင” ႎႀစခစလးပၝ ငေသာ သႛမဟတ “တရားခၾင”

ပၝ ငေသာ စာေစာငမားက စစညးေပးသၾားပၝမည။

၆) အဂလပမဟတေသာ အခားဘာသာစကားဖင ရႀာေဖၾမညဆပၝက “သႛမဟတ” ႎႀင “ႎႀင” တႛက ထဘာသာသႛ

ပနဆအသးပႎငသညအပင အဂလပစကားလး “or” ႎႀင “and” တႛကလညး တက႟ကသးစၾႎငပၝသည။ ပမာ Martus က

စပနဘာသာဖငသးစၾပၝက “သႛမဟတ ” ႎႀင “ႎႀင” တႛက သးႎငသကသႛ “or” ႎႀင “and” တႛက

တက႟ကအသးပခငးဖငလညး ရႀာေဖၾႎငပၝသည။

၇) အေရးပၝေသာစကားလးအညၿနးတၾင ကၾကလပခား အသးမပေသာ ဘာသာစကားက အသးပမညဆပၝက “သႛမဟတ” ႎႀင “ႎႀင”

ဟေသာ စကားရပ၏ ေရႀႚေနာကတၾင ကၾကလပခားမားထားေပးရပၝမည။

ရႀာေဖၾရရႀရလဒမားက သမးဆညးရနအတၾက ရႀာေဖၾမႁရလဒမား (Search Results)

ဖငတၾေပတၾင ညာဘကခလတႎပ႓ပး ရႀာေဖၾမႁရလဒမား စာတၾစက အမညပနေပးရန (Rename Search Results Folder) က ႎႀပပၝ။

ထေနာက အမညသစက ႟ကသၾငးပၝ။ ေနာက တစနညးအားဖင ဖငတၾက မႀတသားပၝ။ ထေနာက စာတၾစမား (Folder ) > စာတၾစအမည ပနေပးရန

(Rename Folder) ကေရၾးခယခငး သႛမဟတ ဖငတၾအမညေပတၾင ခလပထပကာ ႎႀပခငး ပလပ႓ပး အမညသစက ႟ကသၾငးႎငပၝသည။

ေနာကထပ ရႀာေဖၾမႁလပေသာအခၝတၾင ရႀာေဖၾမႁရလဒမားစာတၾစ (Search Results Folder) အသစက Martus ကတညေဆာကေပးပၝမည။

အကယ၍ ဖငတၾအမညေပာငးမေပးထားပၝက ထဖငတၾအတၾငး ပၝ ငသည အရာမားက ရႀာေဖၾမႁ အသစရလဒမားဖင အစားထး ထညသၾငးသၾားပၝမည။

သင၏ရႀာေဖၾေတၾရႀသည အရာမားက ပႎႀပရန “၆-ဎ စာေစာငမားအားပႎႀပခငး” ကကညပၝ။


၆-ဎ စာေစာငမားအားပႎႀပခငး

တစကမတၾင တစခသႛမဟတ တစခထကပေသာ စာေစာငမားအား ပႎႀပခငးက Martus က ခၾငပပၝသည။ ပႎပရနအတၾက -

(၁) ပႎႀပလေသာ စာေစာငအားမႀတသား႓ပး ပႎႀပရန (Print) ကႎႀပပၝ။ စာတၾ (File) > စာေစာင(မား)က ပႎႀပရန (Print Bulletin(s)) ကလညးေရၾးခယႎငပၝသည။

(၂) ပနႀပခငးဆငရာ ေရၾးခယမႀအခၾငအလမးမား အေခအေနပ ဇယားကၾက (Print Options dialog box) ေပထၾကလာပၝမည။ စာေစာင၏

လ႖ႚ ႀက သတငးအခကအလကမားအား ထညသၾငးမည၊ ဖယရႀားမည၊ ပရငတာတၾင သၾားေရာငပႎႀပေပးခငး သႛမဟတ သငကၾနပႃတာအတၾငးမႀ

html ဖငသႛ ေပာငးေပးခငး စသညတႛေရၾးခယႎငပၝသည။

(၃) ဆကသၾားရန (Continue) ကႎႀပပၝ။

(၄) သတငးပႛဖင သႛမဟတ HTML ပစေပာငမညဟေရၾးခယမပၝက မညသညစာတၾသ ပနႀပမညနညး (Print To Which File) ဟေသာ

ေမးေသာအရာတစခေပလာပၝမည။ အလရႀေသာ ဖင ႎႀင းတညရာေဒသတႛက ေရၾးခယပၝ သႛမဟတ လကရႀဖငတစခကေ႟ၾးရန။ ထေနာက

သမးဆညးရန(Save) က ႎႀပပၝ။

(၅) စာေစာငတၾငပၝ ငေသာ အေကာငးအရာမားက ပရငတာတၾင သၾားေရာကပႎပရန ေရၾးခယထားပၝက ပရငတာတၾင ေရၾးခယစရာမားပၝ ငေသာ

စပစ ပႎႀပရန အေခအေနပ ဇယားကၾက (Print Dialog Box) ေပလာပၝမည။

ပးတၾပၝဖငမားအတၾကကမ Martus သည စာရငးသာ ပႎႀပခၾငပပၝမည။ ပးတၾပၝဖငမားအတၾငးရႀ အေကာငးအရာမား မပၝ ငပၝ။ ၎တႛက

ပႎႀပလပၝက ပတၾမားသမးဆညးရန (Save Attachment)

က ႎႀပပၝ။ ကၾနပႃတာအတၾငးရႀ ဖငတၾတစခခတၾင သမးပၝ။ ထေနာက သငေတာသည လပငနးေဆာငရၾကမႁတစခ သး၍ဖၾငလႀစပၝ။ ပမာ

ပမားပငဆငခငး သႛမဟတ စာစခငးစသည လပငနးမ းကဆလသည။ Windows စနစတၾငမ ပးတၾဖငအား ကညႚရန (View Attachment) က ႎႀပပး ၎ကဖၾငလႀစေပးႎငေသာ ေဆာဖ ကအသးခကာ တက႟ကပႎႀပလက႟ဖစသည။ ေရႀး းစၾာ ကၾနပႃတာထတၾင

သၾားေရာကသမးဆညးစရာမလပၝ။

မႀတခက။ ။ Martus သည ကၾနပႃတာအတၾငးရႀေနာကဆးမကၾကသာ ပႎႀပခၾငပပၝသည။

ရႀာေဖၾမႁသတမႀတခကပစႎႀင ကကညေသာ စာေစာငအားလးက ပႎႀပလပၝက ရႀာေဖၾမႁပလပ႓ပး ရလာေသာ ရႀာေဖၾမႁရလဒမား (Search Results)

ဖငတၾအတၾငးမႀ စာေစာငအားလးက ပႎႀပႎငပၝသည။ ရႀာေဖၾမႁႎႀင ပတသက၍ “၆-ဍ အလရႀေသာ စာေစာငမားအား အတအကရႀာေဖၾ ခငး” တၾင

အေသးစတ ေလလာႎငပၝသည။

၆-ဏ စာေစာငအစရငခစာမားဖနတးတညေဆာကခငး

သင၏ကၾနပႃတာရႀ စာေစာငပၝအခကအလကမားႎႀငပတသက၍ အစရငခစာမား၊ စတတငးက တညေဆာကႎငပၝသည။ ထႛေနာက အဆပၝ

အစရငခစာမားက ပရငတာသႛ ေပးပႛ ပႎႀပခငး သႛမဟတ HTML ဖငတစခ ထတလပခငးတႛ ေဆာငရၾကႎငပၝသည။ (ဤဖငက


ထပမတညးဖတပပငလပၝက လႀနေလႀာ ရႀာေဖၾေပးသည (browser) တစခ၌လညးေကာငး၊ စာစစာ႟ကေဆာဖ တစခခ

အသးပ၍ေသာလညးေကာငး ဖၾငလႀစႎငပၝသည။

အစရငခစာတစခ ဖနတးရနအတၾက။ ။

၁၊ စာတၾ (File) >အစရငခစာမား (Reports) ကေ႟ၾးရန။

၂၊ အစရငခစာအသစတစခဖနတးရနအတၾက အစရငခစာ ဇယားပစ အသစတညေဆာကရန (Create New Tabular Report) သႛမဟတ

အစရငခစာ စာမကနႀာပစ အသစတညေဆာကရန (Create New Page Report) ကႎႀပပၝ။ အစရငခစာဇယားဆသညမႀာ စာေစာငမားက

ဇယားတစခ၏ ေကာလအတၾငး၌ စာရငးလပ၍ ေဖာပခငးဖစသည။ ထစာေစာငမားသည ဇယား၏အတနးမားတၾင တစခစတညရႀေနမည။

အစရငခစာ စာမကႎႀာဆသညမႀာ စာေစာငတစခခငး၏ သးသနႛအစတအပငးမားက အပစလက စာရငးပစ၍ေဖာပခငးဖစသည။ ၎တႛက

တစခခငးပႎႀပသညအခၝတၾင စာေစာငမား အဖစ ေပထၾကေစရနလညးပပငေပးပၝသည။

ယခငက သမးဆညးထားခေသာ အစရငခစာပစကသာ အသးပလပၝက လကရႀ အစရငခစာ အပငအဆငက သးရန (Use Existing

Report Format) ကႎႀပပၝ။ ႓ပးလ႖င သမးဆညးထားေသာ .mrf (Martus အစရငခစာ အပငအဆင) (Martus Report Format)

ကဖၾင႓ပး အဆင (၅) ညၿနကားခကသႛ ေကာလၿားေဆာငရၾက ရပၝမည။

၃၊ အစရငခစာတၾင သငထညသၾငးလေသာ သမႀခကမားက အစရငခစာ တညေဆာကရန အေခအေနပ ဇယားကၾကဖနတးရန (Create Report

dialog box) အတၾငးမႀ ေရၾးခယ႓ပးလ႖င OK ကႎႀပပၝ။

အစရငခဇယားက တညေဆာကေနသညဆပၝက အစရငခစာ သမႀးခကမားက စစညးရန အေခအေနပ ဇယားကၾကအား ေနရာခခငး

(Organize Report Fields dialog box) အတၾငးမႀ ထညသၾငးရန (Add) ကႎႀပ၍ အစရငခစာ တညေဆာကရန အေခအေနပ

ဇယားကၾကဖနတးရန (Create Report dialog box)ကဖၾငပၝ။ ထေနာကထညသၾငးလေသာ သမႀခကမားက ေရၾးခယ႓ပး OK ကႎႀပပၝ။

သမႀခကတစခခငးအား အမႀတအသားပ၍ အေပသေရၿ ရန (Move Up) သႛမဟတ ေအာကသေရၿ ရန (Move Down) ကႎႀပခငးဖင

သမႀခကမားက စတတငးကစထားႎငပၝသည။ သငစတတငးက ေနရာခ စစ ႓ပး႓ပဆပၝက OK က ႎႀပပၝ။


၄၊ သငဖနတးထားေသာ အစရငခစာ အတၾက အမညတစခက ပစအစရငခစာ သမးတညးရန အေခအေနပ ဇယားကၾကအဖစ (Save Report

Format As dialog box) အတၾငး တၾင ႟ကႎႀပ႓ပး သမးတညးရန (Save) ကႎႀပပၝ။ အစရငခစာပစက သငေရၾးခယသည လမးညၿန

(directory) တၾင .mrf ေနာကဆကတၾ ဖင Martus က သမးဆညးေပးသၾားပၝမည (သင၏ Martus အေကာင လမးညၿန တၾင (Martus

account directory) အလအေလာက ထညေပးပၝမည)။

မႀတခက။ ။ အကယ၍ သငသည ပစအစရငခစာ သမးတညးရန အေခအေနပ ဇယားကၾကအဖစ (Save Report Format As dialog

box) ပယဖကပၝက သငအစရငခစာပစမႀာ ဆးရႀးသၾားပၝလမမည။ သငဖနတးခသည အစရငခစာပစက အသးပနငေအာငသငသည သငသည

ထအစရငခစာပစတငးက သမးဆညးထားရန လပၝသည။


၅၊ အစရငခစာတၾင ထညသၾငးလေသာ စာေစာငသတမႀတပစမားက ရႀာေဖၾမႁ အေခအေနပ ဇယားကၾက (Search dialog box) အတၾငးတၾင

႟ကသၾငးပၝ။ ယခငက သမးဆညးထားခေသာ ရႀာေဖၾမႁ စပစမားက အသးပလပၝက ယခင ရႀာေဖၾမႀရလဒ တငသၾငးရရန (Load Previous

Search) က ႎႀပပၝ။ ရႀာေဖၾမႁ စပစမားက ထညသၾငး႓ပးပၝက ရႀာေဖၾမႁရန (Search) က ႎႀပပၝ။ ရႀာေဖၾႎႀင ပတသက၍

အေသးစတအခကအလကမားက “၆-ဍ အလရႀေသာ စာေစာငမားအား အတအကရႀာေဖၾ ခငး” တၾငေလလာႎငပၝသည။

မႀတခက။ ။ မကာေသးမကမႀ ထညသၾငးထားခေသာ ရႀာေဖၾမႁပစမားက တကးတကနႛ သတမႀတေပးစရာ မလပၝ။ Martus က အလအေလာက

အမႀတရေနပၝမည။

၆၊ အစရငခစာအတၾငးမႀ စာေစာငမား၏ အစအစ က တတကက သတမႀတပၝ။ သမႀခကသးခအထေရၾးခယ႓ပးေနရာခစစ ႎငပၝသည။

ထသႛေရၾးခယထားေသာ နယပယမားအနကမႀ ပထမနယပယအားဖင စာေစာငမားက Martus က စေပးပၝမည။ အကယ၍ ပထမနယပယတၾင

သတမႀတထားေသာ သတငးအခကအလကမားမႀ စာေစာငအမားအပားတၾင တညစၾာပၝရႀေနလ႖င ဒတယနယပယက အသးပ၍လညးေကာငး၊

ထႛေနာက တတယနယပယက အသးပ၍လညးေကာငး စေပးသၾားမည။ Martus ထသႛစေပးရာတၾင အသးပေစလေသာ နယပယမားအတၾငး

နယပယ သမႀးခကေ႟ၾးရန (Choose Field) က ႎႀပ၍ တစခခငး မႀတသား႓ပးလ႖င OK ကႎႀပပၝ။

မႀတခက။ ။ မကာေသးမက သတမႀတထားေသာ ေနရာစစ မႁပစက Martus အတၾငးမႀ မထၾကမခငး Martus က အမႀတရေနပၝမည။

၇၊ စာေစာင သတငးအခကအလကမားသာလ႖င သႛမဟတ အက းခပသာလ႖င သႛမဟတ ႎႀစခလး ပႎႀပေပးေစလေကာငး ေရၾးခယသတမႀတပၝ။

အက းခပကပၝ ထညသၾငးထားပၝက စာေစာငမားစစ ေနရာခ ႎငရန သတမႀတေပးထားေသာ နယပယမားအရ အပစဖၾ ႛ စစညးထားသည

စာေစာငအားလးသည အစရငခစာတၾင ပၝ ငေနေပလမမည။ ပမာ စာေစာငမားက စာေရးသအလက စစ ထား႓ပး

စာေစာငအခကအလကသာမက အက းခပကပၝ ထညသၾငးပႎႀပရနစစ ထားလ႖င ထအစရငခစာတၾင စာေစာငအခကအလက သာမက

စာေရးသတစ းခငးမႀ ေရးသားထားေသာ စာေစာငမား မညမ႖ရႀေကာငးအက းခပကလညး တစပၝတညး ထညသၾငးထားပၝလမမည။

အစရငခစာအတၾငးမႀ အမားဆငသတငးအခကအလကမားသာလ႖င သႛမဟတ အမားဆငႎႀင လ႖ႚ ႀက အခကအလကႎႀစမးလးက

ပႎႀပေပးေစလေကာငး ေရၾးခယသတမႀတပၝ။

၈၊ ပႎႀပေတာမည အစရငခစာက Martus ကနမနာ ကတငပသပၝလမမည။ ပရငတာ သႛေပးပႛ ပႎႀပေစလလ႖င ပရငတာဖင ပႎႀပရန (Print

to Printer) က ႎႀပပၝ။ လႀနေလႀာ ရႀာေဖၾေပးသည(browser)ဖင လညးေကာငး၊ စာစလပငနး အသးပခငးဖင လညးေကာငး ဖၾငလႀစ

ကည႟ႁႎငမည HTML ဖင တစခအဖစသာ သမးဆညးထားလပၝက ဖငထသ ပနႀပထတရန (Print to File) က ႎႀပပၝ။ ပႎႀပခငးမပမႀ

ထအစရငခစာအား ပငဆငလေသးလ႖င ရပဆငးရန (Cancel) က ႎႀပပၝ။ စာတၾ (File) > အစရငခစာမား (Reports) က ေရၾးခယ႓ပး

အစရငခစာပစသစတစခ ထပမဖနတးပၝ။


မႀတခက။ ။ နမနာ ႒ကတငပသထားသညအထမႀ စာသားမားက စာစလပငနး သႛမဟတ စာရငးဇယား ပ႟ဂရမမား အတၾငးသႛ

တက႟ကကးပၾားႎငပၝသည။

မႀတခက။ ။ သငကၾနပႃတာအတၾငးမႀ စာေစာငအသသး၏ ေနာကဆးမကၾမားမႀ ေဒတာအခကအလကမားကသာ Martus က အစရငခစာထတၾင

ေဖာပေပးမည။

ေအာကေဖာပပၝ အစရငခစာ နမနာမားက ကညပၝ။ ။

အစရငခစာ ဇယားပစ အသစတညေဆာကရန။ ။


အက းခပအေရအတၾကမား မပၝဘ စာမကႎႀာ အစရငခခက။ ။


အေရးကးသညမႀတခက။ ။

၁။ Martus အစရငခစာမား၏ ရညရၾယခကမႀာ စေဆာငးရရႀထားပး Martus တၾင ထညသၾငးထားသည ေဒတာအခကအလကမား၏

အေနအထား/တးတကမႁအေကာငး အခကအလကမား သငကေပးရနဖစ ပး ထညသၾငးထားသည အခကအလကမားမႀ "ဘာဖစသၾားသည"

က သးသပရန မဟတပၝ။ ထႛေကာင ပမာအားဖင က႗ႎပတႛသည အခ နအတငးအတာ တစခအတၾငး သႛမဟတ ေဒသတစခအတၾငးမႀ

လာသည စာေစာငအေရအတၾကက က႗ႎပတႛ ေရတၾကႎငေသာလညး (သင၏အလပမႀာ ထအခကအလကစေဆာငးရနဖစလ႖င)

ေဒသတစခအတၾငးတၾင သတဖတမႁ ဘယႎႀစခဖစေပခသညက မေရတၾကႎငပၝ။

၂။ စာေစာငတစခ သႛမဟတ အရငးအမစစာရၾကစာတမးတစခအတၾက ထငရႀားသညအခကအလကမားရႀသည သမႀးရာမားက

အေလးထားႎငရနလညး Martus အစရငခစာမားအား ရညရၾယထားပၝသည။ ပမာ၊ အသးပသတစ းက ထညသၾငးထားသည သႛမဟတ

တငးရငးသားတစမ းမႀ လမားကေပးသည (သင၏အလပမႀာ ထအခကအလကစေဆာငးရနဖစလ႖င) စာေစာငအားလးက ရႀာရန

အစရငခစာမားက သငစမထားႎငပၝသည။

၃။ Martus အစရငခစာမားက ေအာကပၝတႛအား အမႀားမပငပၝ။ ။

က။ နမနာမားတၾင ဘကလကမႁ ( ပမာ၊ လပငနးစမကနးက ေဒသအားလးရႀ အဖစအပကမားအေကာငး ဖစလ႖ငေတာင

ထညသၾငးထားသည စာေစာငမားမႀာ ေဒသတစခထမႀ ပမားေနလ႖င)။

ခ။ အစရငခစာမားတေနခငး (ဆလသညမႀာ အဖစအပကတစခအေကာငး စာေစာငတစခထက ပရႀေနခငး သႛမဟတ လတစ းတညးက

နာမညအမးမးႎႀင ေဖာပခငး၊ သႛမဟတ နာမညတစမ းတညးဖင လတစ းထကပပးက ေဖာပေနခငး)။

ဂ။ ေဒတာအခကအလက အရညအေသၾးပနာမား ( ပမာ၊ စာလးေပၝငးမႀားေသာေကာင စာေစာငမား ရႀာမရခငး၊ တနဖးမား

သမႀးထားသည ေနရာမားတၾင ကၾကလပဖစေနခငး)။ ဤပနာအခ ႛက လပငနးစမကနးအား စတကကစမသညအခၝတၾင

စာေစာငတစခ သႛမဟတ အကၾကအတနးတစခ သမးဆညးခငးမပမ အခ ႛေသာသမႀးရာေနရာမားက အရငဖညရန သတမႀတခငး၊

သႛမဟတ စာလးေပၝငး မႀားယၾငးမႁ ေရႀာငရႀားရနႎႀင ရႀာေဖၾရာတၾင တသမတတညးရဗေနေစရန ဆၾခရသည

သမႀးရာေနရာမားသးခငးတႛ ဖင ေဖရႀငးႎငပၝသည။

ဃ။ Martus တၾင လအမးမးက ေဒတာအခကအလက ထညသၾငးပ တသမတတညးမရႀ ဖစႎင ခငး။ ဤအေကာငးအရာႎႀင

ပတသကပး ပမသရႀရန https://hrdag.martus.org/resources/core_concepts.shtml ရႀ “ထနးခပထားသည

ေ ၝဟာရမား” ("Controlled Vocabulary") ႎႀင “အငတာေရတာ စတခရမႁ” ("Inter-rater Reliability") အပငးတႛက

ကညပၝ။

၄။ Martus အစရငခစာမားက အထးသဖင ရႀာေဖၾရနသတမႀတခကမားႎႀငကကညသည စာေစာငအေရအတၾကထက ေကာလၾန ပး

ခ းေဖာကမႁမား၊ ဒကၡခရသမား သႛမဟတ ကႃးလၾနသမားက မေရတၾကရပၝ။ ခ းေဖာကမႁမား၊ ဒကၡခရသမား သႛမဟတ ကႃးလၾနသမားက

မေရတၾကမ ထသႛ ေရတၾကမႁက သပၯနညးက ခခႎငသညဟ ယဆႎငေစရန အေရးကးသည ေဒတာအခကအလက ကငတၾယမႁက

အရငပလပရန လပၝသည။ ထသႛ ပလပရာတၾင အစရငခစာမား ထပေနႎင ခငး (အဖစအပကတစခအတၾက စာေစာငတစခထက

ပရႀႎငပၝသည) က ေဖရႀငးခငး၊ လႛအခၾငအေရး ခ းေဖာကမႁမား ရႁပေထၾးမႁက ကယစားပခငး (လပရပတစခတၾင

ဒကၡခလကရသတစ းက ေနာငတၾင အခားလပရပတစခက ကႃးလၾနသဖစ ခငး၊ သႛမဟတ အေခအေန ေပာငးပနဖစခငး)၊ အဓပၯၝယႎႀင

ေရတၾကမႁတၾင တသမတတညး ရႀေနေစခငး ( ပမာ၊ စာေစာငမားတၾင ထညသၾငးထားသည ေဒတာအခကအလကအားလး

ေဖာကဖကကႃးလၾနမႁမားႎႀင ပတသကပး တသမတတညးရႀသည အဓပၯၝယသတမႀတခကမား သးေကာငး ေသခာေစခငး) တႛ


၅။ Martus တၾင ထညသၾငးထားသည အခကအလကမားက ေဖာပမႁသးသပခက သႛမဟတ အရညအေသၾးဆငရာ သးသပခက

ပလပလလ႖င သငလပငနးစမကနးအတၾက အခကအလက တငသၾငးရနႎႀင အက းခပရန ကရယာတစခ ေပးပး Benetech က

ကညႎငပၝသည။ သးသပသည ကရယာမားဖင တငသၾငးလကသည ေဒတာအခကအလကမားက စစေဆးႎငေသာလညး ေဒတာမားက

ကငတၾယရန ေနာကထပအဆငမား ပလပပးမႀ အရညအေသၾးဆငရာ သးသပခက သႛမဟတ ကနးဂဏနးမႀ ေကာကခကခယသည

သးသပခကမား ပလပႎငမညဆေကာငးက သထားပၝ။ ေဒတာအခကအလကမား အလအေလာကမရႀလ႖င၊ အရငးအမစအမ းမးမႀ

မရရႀလ႖င ကနးဂဏနးသးသပခကမႀ အဓပၯၝယရႀသည သႛမဟတ စတခရသည ရလဒမား ရႎငမညမဟတပၝ။

https://hrdag.martus.org/resources/core_concepts.shtml

https://hrdag.martus.org/resources/controlled_vocab.shtml


၆-တ စာေစာင ကားခပမားဖနတးခငး

သင၏ကၾနပႃတာရႀ စာေစာငမားမႀ အခကအလကမားဖင စတကကကားခပမား ဖနတးႎင ပး ၄ငးအစရငခစာမားက ပႎႀပစကမႀ သႛမဟတ JPEG

ရပပဖငမႀ ပႎႀပႎငပၝသည။ (JPEG ရပပဖငမႀဆလ႖င ရပပမားေဖာပသညကရယာမား၊ သႛမဟတ အလရႀပၝက ေနာကထပ တညးဖတခငး/

ပစခခငးမားလပရန word processor တစခတၾင ဖၾငႎငပၝသည။)

ကားခပတစခဖနတးရန။ ။

၁။ စာတၾ (File) > ကားခပမား (Charts) က ေရၾးခယပၝ။

၂။ ေအာကသႛဆၾခသည “ကားခပအမႃးအစား” ("Type of Chart")စာရငးမႀ ဘားကားခပ (Bar Chart)၊ 3D ဘားကားခပ (3D

Bar Chart)၊ သႛမဟတ ပငကားခပ (Pie Chart) ကေရၾးပၝ။ ဘားကားခပ (Bar Chart) သႛမဟတ 3D ဘားကားခပ (3D Bar

Chart) တၾင သငေရၾးခယသညေနရာ၏တနဖးတစခစအတၾက စာေစာငအေရအတၾကက ပပး ပငကားခပ (Pie Chart) က

စာေစာငအေရအတၾကႎႀင (ကားခပက သငဖနတးစ က ေရၾးခယထားသည) သငသတမႀတထားသည ရႀာေဖၾရနသတမႀတခကမားႎႀင

ကကညသည စာေစာငစစေပၝငး % (ရာခငႎႁနး) ကပၝ ေဖာပပၝသည။ ကားခပအမးအစားတစခစအတၾက နမနာမားက

ေအာကတၾငကညပၝ။

မႀတခက။ ။ ကားခပမားရႀ ေဒတာအခကအလကမားအတၾက လ႖ ႛ ႀကကဒမား လပမညမဟတေကာငး သတေပးခကက သငေတၾႛပၝမည။

ထႛေကာင ဤကားခပက (ပႎႀပထားသညပစဖငဖစေစ၊ အလကထရၾနးနစ ပစဖငဖစေစ) ေတၾႛသ မညသမဆ

ေဒတာအခကအလကမားအားလးက ဖတႎငပၝမည။

၃။ ကားခပတၾင သငထညလသညသမႀးစရာက ေရၾးခယရန သမႀးခကေ႟ၾးရန (Choose Field) ခလပတၾငႎႀပပၝ။ (သင၏ကၾနပႃတာရႀ

သာမန သမႀးစရာမား သႛမဟတ စတကကဖနတးထားသညမား အားလးပၝသည) စာရငးမႀ သမႀးစရာက ေရၾးပး OK က ႎႀပပၝ။


၄။ အလရႀပၝက အစရငခစာေခၝငးစ ေအာကရႀ ေခၝငးစ ခၾေနရာတၾင ေဖာပမညစာသားက ရကႎႀပပၝ ( ပမာ "လႛအခၾငအေရးအဖၾႛအစညး

ေဒတာအခကအလက စေဆာငးခငး လစ အေခအေနအစရငခစာ")။

၅။ OK ခလပက ႎႀပပၝ။

၆။ ရႀာေဖၾရန (Search) အကၾကတၾင သင၏ကားခပတၾင သငထညသၾငးလသည စာေစာငမားအတၾက သတမႀတခကမားထညပၝ။

သငယခငက သမးဆညးထားသည ရႀာေဖၾမႁသတမႀတခကမားက သးလပၝက ယခင ရႀာေဖၾမႀရလဒ တငသၾငရန (Load Previous

Search) က ႎႀပပၝ။ ရႀာေဖၾရန သတမႀတခကမားက သငထညသၾငးပးပၝက ရႀာေဖၾရန (Search) က ႎႀပပၝ။ ရႀာေဖၾမႁႎႀငပတသကသည

ေနာကထပအခကအလကမားက "၆-ဍ အလရႀေသာ စာေစာငမားအား အတအကရႀာေဖၾ ခငး" တၾငကညပၝ။

မႀတခက။ ။ သငက တငစရာမလဘ သငယခငက ရႀာထားသည သတမႀတခကမားက Martus က ခကခငး မႀတမပၝမည။

၇။ ကားခပက ကတငကညရန Martus က ပပၝမည။ အစရငခစာက သင၏ပႎႀပစကမႀ ပႎႀပရန ပႎႀပစကမႀပႎႀပရန (Print to

Printer) က ႎႀပပၝ (သငပႎႀပစကတၾင သတမႀတထားသညကကႎႀစမႁမားအေပ အေခခပး စာရၾကအကယႎႀငဆနႛရန Martus က

အလအေလာကညႀပၝမည)။ ဤအစရငခစာက သငႎႀစသကရာ ရပပေဖာပခကပရဂရမမႀာ ဖၾငႎငဖႛ JPEG ရပပအဖစ

သမးဆညးထားႎငဖႛ စာတၾမႀပႎႀပရန (Print to File) က ႎႀပပၝ။ သႛမဟတ စကားလးမားက ကငတၾယသည အပလေကးရႀငး (word-

processing application) တစခအတၾငး မတၨႃကး/ ထညသၾငးပၝ။ ပမႎႀပမ အစရငခစာတၾင ေပာငးလမႁမား လပလပၝက ရပဆငးရန

(Cancel) က ႎႀပပး စာတၾ (File) > ကားခပမား (Charts) က ေရၾးခယပး ကားခပအသစတစခ ဖနတးပၝ။

မႀတခက။ ။ Martus က ကားခပထမႀာ သငကၾနပႃတာရႀ စာေစာငတစခစ၏ ေနာကဆးဗားရႀငးမႀ ေဒတာအခကအလကမားကသာ ေဖာပပၝသည။

ေအာကပၝ ကားခပနမနာမားက ကညပၝ။


ဘားကားခပ။ ။

3D ဘားကားခပ။ ။


ပငကားခပ။ ။

အေရးကးသညမႀတခက။ ။

၁။ Martus ကားခပမား၏ ရညရၾယခကမႀာ စေဆာငးရရႀထားပး Martus တၾင ထညသၾငးထားသည ေဒတာအခကအလကမား၏

အေနအထား/တးတကမႁအေကာငး အခကအလကမား သငကေပးရနဖစ ပး ထညသၾငးထားသည အခကအလကမားမႀ "ဘာဖစသၾားသည"

က သးသပရန မဟတပၝ။ ထႛေကာင ပမာအားဖင က႗ႎပတႛသည အခ နအတငးအတာ တစခအတၾငး သႛမဟတ ေဒသတစခအတၾငးမႀ

လာသည စာေစာငအေရအတၾကက က႗ႎပတႛ ေရတၾကႎငေသာလညး (သင၏အလပမႀာ ထအခကအလကစေဆာငးရနဖစလ႖င)

ေဒသတစခအတၾငးတၾင သတဖတမႁ ဘယႎႀစခဖစေပခသညက မေရတၾကႎငပၝ။

၂။ စာေစာငတစခ သႛမဟတ အရငးအမစစာရၾကစာတမးတစခအတၾက ထငရႀားသညအခကအလကမားရႀသည သမႀးရာမားက

အေလးထားႎငရနလညး Martus ကားခပမားအား ရညရၾယထားပၝသည။ ပမာ၊ အသးပသတစ းက ထညသၾငးထားသည သႛမဟတ

တငးရငးသားတစမ းမႀ လမားကေပးသည (သင၏အလပမႀာ ထအခကအလကစေဆာငးရနဖစလ႖င) စာေစာငအားလးက ရႀာရန

အစရငခစာမားက သငစမထားႎငပၝသည။

၃။ Martus ကားခပမားက ေအာကပၝတႛအား အမႀားမပငပၝ။ ။

က။ နမနာမားတၾင ဘကလကမႁ ( ပမာ၊ လပငနးစမကနးက ေဒသအားလးရႀ အဖစအပကမားအေကာငး ဖစလ႖ငေတာင

ထညသၾငးထားသည စာေစာငမားမႀာ ေဒသတစခထမႀ ပမားေနလ႖င)။

ခ။ အစရငခစာမားတေနခငး (ဆလသညမႀာ အဖစအပကတစခအေကာငး စာေစာငတစခထက ပရႀေနခငး သႛမဟတ လတစ းတညးက

နာမညအမးမးႎႀင ေဖာပခငး၊ သႛမဟတ နာမညတစမ းတညးဖင လတစ းထကပပးက ေဖာပေနခငး)။

ဂ။ ေဒတာအခကအလက အရညအေသၾးပနာမား ( ပမာ၊ စာလးေပၝငးမႀားေသာေကာင စာေစာငမား ရႀာမရခငး၊ တနဖးမား

သမႀးထားသည ေနရာမားတၾင ကၾကလပဖစေနခငး)။ ဤပနာအခ ႛက လပငနးစမကနးအား စတကကစမသညအခၝတၾင

စာေစာငတစခ သႛမဟတ အကၾကအတနးတစခ သမးဆညးခငးမပမ အခ ႛေသာသမႀးရာေနရာမားက အရငဖညရန သတမႀတခငး၊

သႛမဟတ စာလးေပၝငး မႀားယၾငးမႁ ေရႀာငရႀားရနႎႀင ရႀာေဖၾရာတၾင တသမတတညးရဗေနေစရန ဆၾခရသည

သမႀးရာေနရာမားသးခငးတႛ ဖင ေဖရႀငးႎငပၝသည။


ဃ။ Martus တၾင လအမးမးက ေဒတာအခကအလက ထညသၾငးပ တသမတတညးမရႀ ဖစႎင ခငး။ ဤအေကာငးအရာႎႀင

ပတသကပး ပမသရႀရန https://hrdag.martus.org/resources/core_concepts.shtml ရႀ “ထနးခပထားသည

ေ ၝဟာရမား” ("Controlled Vocabulary") ႎႀင “အငတာေရတာ စတခရမႁ” ("Inter-rater Reliability") အပငးတႛက

ကညပၝ။

၄။ Martus ကားခပမားက အထးသဖင ရႀာေဖၾရနသတမႀတခကမားႎႀငကကညသည စာေစာငအေရအတၾကထက ေကာလၾန ပး

ခ းေဖာကမႁမား၊ ဒကၡခရသမား သႛမဟတ ကႃးလၾနသမားက မေရတၾကရပၝ။ ခ းေဖာကမႁမား၊ ဒကၡခရသမား သႛမဟတ ကႃးလၾနသမားက

မေရတၾကမ ထသႛ ေရတၾကမႁက သပၯနညးက ခခႎငသညဟ ယဆႎငေစရန အေရးကးသည ေဒတာအခကအလက ကငတၾယမႁက

အရငပလပရန လပၝသည။ ထသႛ ပလပရာတၾင အစရငခစာမား ထပေနႎင ခငး (အဖစအပကတစခအတၾက စာေစာငတစခထက

ပရႀႎငပၝသည) က ေဖရႀငးခငး၊ လႛအခၾငအေရး ခ းေဖာကမႁမား ရႁပေထၾးမႁက ကယစားပခငး (လပရပတစခတၾင

ဒကၡခလကရသတစ းက ေနာငတၾင အခားလပရပတစခက ကႃးလၾနသဖစ ခငး၊ သႛမဟတ အေခအေန ေပာငးပနဖစခငး)၊ အဓပၯၝယႎႀင

ေရတၾကမႁတၾင တသမတတညး ရႀေနေစခငး ( ပမာ၊ စာေစာငမားတၾင ထညသၾငးထားသည ေဒတာအခကအလကအားလး

ေဖာကဖကကႃးလၾနမႁမားႎႀင ပတသကပး တသမတတညးရႀသည အဓပၯၝယသတမႀတခကမား သးေကာငး ေသခာေစခငး) တႛ


၅။ Martus တၾင ထညသၾငးထားသည အခကအလကမားက ေဖာပမႁသးသပခက သႛမဟတ အရညအေသၾးဆငရာ သးသပခက

ပလပလလ႖င သငလပငနးစမကနးအတၾက အခကအလက တငသၾငးရနႎႀင အက းခပရန ကရယာတစခ ေပးပး Benetech က

ကညႎငပၝသည။ သးသပသည ကရယာမားဖင တငသၾငးလကသည ေဒတာအခကအလကမားက စစေဆးႎငေသာလညး ေဒတာမားက

ကငတၾယရန ေနာကထပအဆငမား ပလပပးမႀ အရညအေသၾးဆငရာ သးသပခက သႛမဟတ ကနးဂဏနးမႀ ေကာကခကခယသည

သးသပခကမား ပလပႎငမညဆေကာငးက သထားပၝ။ ေဒတာအခကအလကမား အလအေလာကမရႀလ႖င၊ အရငးအမစအမ းမးမႀ

မရရႀလ႖င ကနးဂဏနးသးသပခကမႀ အဓပၯၝယရႀသည သႛမဟတ စတခရသည ရလဒမား ရႎငမညမဟတပၝ။

၆-ထ စာေစာငအခကအလကမားအားေပးပႛ ခငး စာေစာငတစခမႀ အခကအလကမားအား XML ဖငသႛေပးပႛႎငပၝသည။ ၎ဖငးက XML ေဆာငရၾကႎငသညလပငနး မားအသးပ၍

ဖၾငလႀစႎငပၝသည။ XML စာတမးမားတၾင ၎စာတမးမား၏ ဖၾႛစညးပ ထဖၾႚစညးမႁအတၾငးမႀ စာတမးပၝ အေကာငး အရာတစခခငးစ၏ အခနးကၸ

စသညတႛက သတမႀတေပးမည စာညၿနးမားပၝ ငပၝသည။ သငကၾနပႃတာအတၾငးမႀ စာေစာင တစခခငးစ၏ ေနာကဆးမကၾမားကသာ Martus

ကေပးပႛသၾားပၝမည။ သႛေသာ လအပသမားအတၾက တငပႚဖင၏ “တးခထာေးသာ ေနာကခသမငး” တၾင ယခငေရးသားသမားအတၾက ယခငဗားရႀငး

စာေစာငအငဒမား အမားဆငရာ ေသာမားက ပလမမည။

စာေစာငမားက XML အဖစေပးပႛမညဆလ႖င

၁၊ ေပးပႛလေသာ စာေစာငမားက မႀတသား႓ပး စာတၾ (File) > စာေစာငမားက ထတလပေပးပရန (Export Bulletins) ကႎႀပပၝ။ သႛမဟတ

ဖငတၾတစခအတၾငးမႀ စာေစာငအားလးက ေပးပႛလလ႖င စာတၾ (File) > စာတၾစက ထတလပေပးပရန (Export Folder) ကေ႟ၾးရန။

၂၊ ပေသအားဖင XML ဖငတၾင အမားဆင အခကအလကမားကသာ ထညသၾငးထားပၝသည။ လ႖ႚ ႀက အခကအလကမားကပၝ

ဖညစၾကထညသၾငးလလ႖င “ထတလပေပးပမႁတၾင လႀ၀ႀကအခကအလကမားကပၝ ထညသၾငးပၝ” (“Include Private Data in Export”) က

အမႀတအသားပပၝ။

၃၊ စာေစာင၏ ပးတၾပၝဖငမားကပၝ ေပးပႛလလ႖င “ထတလပေပးပမႁတၾင ပးတၾပၝမား ထညသၾငးပၝ” (“Include Attachments in Export”) က

အမႀတအသားပပၝ။

၄၊ ဆကသၾားရန (Continue) က ႎႀပပၝ။

၅၊ ေပးပႛလေသာ XML ဖငအားေရၾးခယ႓ပး ေပးပႛရမညေနရာကပၝ သတမႀတေပးရပၝမည။

၆၊ သမးဆညးရန(Save) ကႎႀပပၝ။

၇၊ အဆပၝ စာေစာငမားက ေပးပႛ႓ပးေကာငး Martus က သတငးပႛလာသညအခၝတၾင OK ကႎႀပပၝ။

မႀတခက။ ။ အမားဆငသတငးအခကအလကမားသာလ႖င ေပးပ.ရနသင သတမႀတပၝ လ႖င အခကအလကမား လ႖ႚ ႀကဖစသည စာေစာငအားလးက

ေပးပႛဖငတၾင ေကာသၾားလမမည ။

https://hrdag.martus.org/resources/core_concepts.shtml

https://hrdag.martus.org/resources/controlled_vocab.shtml


မႀတခက။ ။ စာေစာငတစခအတၾက တငပႛထားေသာ XML ဖငတစခအတၾငး ခထားေသာ သမငးေနာကခက ကညရႁရာတၾင တးခထားေသာ

သမငးေနာကခအပငး၏ ထပတၾင အေစာဆးေရးသားသက ပလမမည။ (လကရႀေရးသားသ မတငမ) ေလာေလာလတလတအဖစဆးသက

ေအာကေခတၾင ပလမမည။ ေရးသားသ တစ းခငးစ၏ အပငးတၾင အကယ၍ ေရးသားသက စာေစာငဗားရႀငးမးစက ဖနတးခလင

အေစာဆး/အေဟာငးဆးဗားရႀငး၏ စာေစာင အငဒက စာရငးထပတၾငလညးေကာငး ေနာကအကဆး/အသစဆးက ေအာကေခတၾင ပလမမည။

မႀတခက။ ။ သငစာေစာငေနာကဆးဗားရႀငးမားထက ပပး တငသၾငးလပၝက "၁၁။ ေမးေနက ေမးခၾနးမား (FAQ)” နပၝတ ၅၀

(က႗ႎပစာေစာငမား၏ေနာကဆးမအပင XML သႛ တငပႛႎငပၝသလား။) က ကညပၝ။

၆-ဒ စာေစာင(မား)အား တငသၾငးရယခငး Martus ေဆာဖ မႀ ေပးပႛလာေသာ စာေစာငမားအပၝအ င XML အဖစေပာငးလပငဆငထားေသာ ဖငမားအတၾငးမႀ စာေစာငမားကလညး

တငသၾငးရယႎငပၝသည။ ပမား၊ စာတမးမား၊ စာရငးဇယားမား၊ ပ႟ဂရမမား စသည ပးတၾပၝဖငမားကလညး တငသၾငး ရယႎငပၝသည။

ထသႛတငသၾငးႎငရနအတၾက အဆပၝ ပးတၾဖငမားသည XML ပစဖစရနမလပၝ။

စာေစာငမားတငသၾငးႎငရနအတၾက

၁၊ စာတၾ (File) > စာေစာငမား တငသၾငးရန (Import Bulletins) ကေ႟ၾးရန။

၂၊ တငသၾငးလေသာ စာေစာငမားက XML ဖငအဖစသႛ လမးညၿန႓ပးလ႖င ဆကသၾားရန (Continue) ကႎႀပပၝ။

၃၊ စာေစာငမားက Martus မႀ ထညသၾငးေပးေစလသည ဖငတၾအမညအား ႟ကႎႀပ႓ပး ဆကသၾားရန (Continue) ကႎႀပပၝ။

ထစာေစာငမား တငသၾငးမႁလပငနး၏ တးတကမႁအေခအေနက Martus က သတငးပႛေပးပၝလမမည။ တငသၾငးမႁလပငနး ႓ပးဆးသၾားေသာအခၝတၾင

ေအာငမငစၾာ႓ပးဆးသည သႛမဟတ ပနာမားရႀေနသညက အေကာငးကားလာပၝလမမည။

မႀတခက။ ။ ဤလပငနးစ တၾင စာေစာငမားက မကမးအဖစသာ တငသၾငးေပးပၝလမမည။

အလကထေရာနစအခကအလကမား (စာရငးဇယားပ႟ဂရမမား သႛမဟတ အခကအလကသမႀခငး) မႀ XML ဖငမား အဖစ

ေပာငးလဖနတးခငးႎႀင ပတသက၍ ထပမေလလာလပၝက Martus Source Code မႀ နမနာမား (Martus CD ႎႀင

https://sourceforge.net/projects/martus တၾင ရရႀႎငပၝသည။) ကကညႎငပၝသည။ အကအညလအပေသးပၝက [email protected] သႛ

အးေမးလ ေပးပႛႎငပၝသည။

အကယ၍ သငထတၾင တငသၾငးရန အလၾနကးေသာဖင ရႀေနပၝက သႛမဟတ သငတငသၾငးမႁတၾင အထးအကၡရာမားစၾာ ပၝ ငေနပၝက ( ပမာ - <>

‘ “) တငသၾငးရာတၾင အမႀားမား လကခရရႀႎငသည။ အကယ၍ ဖငအရၾယအစားသည ပနာဖစေနပၝက ပမေသးငယေသာ ဖငမားအဖစ ခၾ၍

ကးစားကညႎငသည။ အကယ၍ သငသည မညသညတငသၾငးမႁဆငရာ ပနာမားဖစေစ ကေတၾႛ၍ အကအညလအပပၝက

[email protected] သႛ ေကးဇးပ၍ ဆကသၾယပၝ။



၇။ သင၏စာေစာငမားႎႀငအေကာငဆငရာ သတငးအခကအလကမား ဖကသမးခငး ေသ ဖင၊ ကၾနပႃတာထတၾင သမးဆညးထားေသာ စာေစာငမားအာလးႎႀင သင၏ အေကာင ႎႀင ပတသကေသာ အခကအလကအားလးတႛအား

Martus ေဆာဖ ကဖယရႀားခငးမပဘ ဖကသမးႎငပၝသည။

မႀတခက။ ။ သငကၾနပႃတာမႀ စာေစာငမားက ဆာဗာသႛ မတၨႃပၾားကးယထားခငး မပဘ ဖကသမးမညဆပၝက ထာ ရ ဆး႟းသၾားပၝမည။

ကၾနပႃတာအတၾငးမႀ စာေစာငမားအားလးႎႀင သင အေကာငႎႀင ပတသကေသာ အခကအလကမားက ဖကသမးရန အတၾက

၁၊ သငကၾနပႃတာမႀ အခားလပငနးအားလးက ပတသမးပၝ။

မႀတခက။ ။ အခားလပငနးစ မား ဖၾငလႀစေဆာငရၾကေနစ တၾငလညး စာေစာငမားႎႀင Martus ဖငတၾမားက ဖကသမးႎင ပၝသည။ သႛေသာ ထသႛ

ဖကသမးခငးလပငနး ေဆာငရၾကေနဆ၌ အခားလပငနးစ မား စတငလကပၝက Martus ဖငတၾမားအား ဖယရႀားရန မစၾမးႎငေတာေပ။

၂၊ ကရယာမား (Tools) > ကၾနပ၏ အခကအလကမားက ဖကပစရန (Delete My Data)ကေ႟ၾးရန။

၃၊ သးစၾသအမညႎႀင စကား ႀကတႛကထညသၾငးပၝ။

၄၊ ဆာဗာတစခခသႛ မေပးပႛရေသးေသာ ဖငမားရႀေနပၝက ဖကသမးခငးလပငနးဆကလကေဆာငရၾကေရး အတညပေပးရန Martus က

သတေပးလာပၝမည။ ဖကသမးမႁ ဆကလကေဆာငရၾကလပၝက အတညပ ဇယားကၾကအတၾငးမႀ Yes က ႎႀပပၝ။

စာေစာငဖငမားဆကလကထနးသမးႎငရနအတၾက ဖကသမးခငးလပငနး ရပဆငးလပၝက No ကႎႀပပၝ။

မႀတခက။ ။ Martus အေကာငႎႀင ပတသကေသာ အခကအလကမားအား ဖကသမးခငးမပမႀ ေသာ ဖင က မတၨႃကးယ႓ပး

သမးဆညးထားသငပၝသည။ မတၨႃကးယ သမးဆညးခငးမပဘ ေသာ ဖငကဖကမပၝက ဆာဗာသႛ ေပးပႛထားေသာ လ႖ႚ ႀကအခကအလကမားက

ဆး႟းသၾားရေပမည။ စာေစာငမားက သမးဆညးခငး၊ ဆာဗာသႛ ေပးပႛ ခငးမပမႀ ဖၾငလႀစထားေသာ ပငမအေကာင-မားသာလ႖င

၎အခကအလကမားက ပနလညရယႎငေပသည။ ေသာ ဖငက ဖကသမး႓ပးပၝက ဆာဗာႎႀင ပတသကေသာ သတမႀတခကမား၊ ပငမအေကာင

ပေသသတမႀတထားသည အေသးစတစမား၊ စတတငးက ပပငဖနတးထားသညနယပယမား၊ ကယတငဖနတးထားသည Martus ဖငတၾမား၊

ကားခဆကသၾယေပးမႁ (Interface) ေရၾးခယမႁမား ( ပမာ - ရကစၾသတမႀတမႁ၊ ေကာလအကယ) အားလးတႛသညလညး

ဖကသမးခရမည ဖစသည။

၅၊ သငကၾနပႃတာထမႀ ေသာ ဖငအပၝအ င စာေစာငမား၊ အေကာငဆငရာ အခကအလကမားအားလးက ဖကသမးလေကာငး အတညပရန OK

က ႎႀပပၝ။ ဖကသမးခငးလပငနး ဆကမလပလေတာပၝက ရပဆငးရန (Cancel) က ႎႀပပၝ။

၆၊ Martus သည အလအေလာက ပတသမးေပးသၾားပၝမည။

မႀတခက။ ။ Martus ဖငတၾမဟတေသာ ကၾနပႃတာမကႎႀာပင (desktop) ကသႛေသာ ေနရာမားသႛ ေပာငးေရၾႚ ထားေသာ သႛမဟတ

မတၨႃပၾားထားေသာ စာေစာငမား၊ အေကာငဖငမားက Martus က မဖကႎငပၝ။ ၎ဖငမားက ကယတငကယက သၾားေရာက ဖကသမးခငးမပပၝက

ကၾနပႃတာထတၾင ဆကလက တညရႀေနပၝမည။ အခားကၾနပႃတာ၌ ဖၾငလႀစထားေသာ သင အေကာငႎႀင ပတသကသည အခကအလကမား၊

စာေစာငမားက မ Martus က မဖကႎငပၝ။ ထနညးတပင ဆာဗာ၌ သမးဆညးထားေသာ စာေစာငမားကလညး မဖကႎငပၝ။


၈။ ေဆာဖ တစခလးအပၝအ င Martus ႎႀင ပတသကေသာ အခကအလကအားလးက ဖကသမးခငး အေရးေပ အေခအေနမား၌ သငကၾနပႃတာထမႀ Martus အပၝအ င ၎ႎႀင ပတသကေသာ အခကအလကမားက သလၾနစဖကလေပမည။

ကၾနပႃတာထရႀ စာေစာငအားလး၊ အေကာငအားလးတႛ အခကအလကမားက ဖကသမးႎင သကသႛ Martus ေဆာဖ တစခလးကပၝ

ဖတသမးႎငပၝသည။ စာေစာငမားႎႀင အေကာင ဆငရာအခကအလကမားက Martus ကဖကေပးခငးသည ၎တႛက သငကယတင

ဖကသမးခငးထက ပ၍ေကာငးမၾနေသာေကာင ကႃးေကာ ငေရာကလာသမား အဖႛ ၎ဖငမားက ပနလညေဖာထတရန ပမခကခေစပၝသည။

သတေပးခက။ ။ ေသေရးရႀငေရး အေရးမ႒ကးသညကာလပတလး သငကၾနပႃတာအတၾငးမႀ Martus ပတသကေသာ အခကအလကမားအားလး

ဖယရႀားခငးနညးက မသးသငပၝ။ ဤနညးလမးက ေရၾးခယခပၝက သငကၾနပႃတာအတၾငးမႀ Martus သးစၾသအားလးႎႀင ပတသကေသာ

စာေစာငမားအားလး၊ အေကာငဆငရာ အခကအလကအားလးတႛက မညသညအခၝမ႖ ပနမရေတာေအာင ဖကသမးသၾားမည ဖစသည။

ဤနညးလမးက မေရၾးခယမ သငကၾနပႃတာအတၾငးမႀ Martus သးစၾသ အခားပဂၢလမားသည ၎တႛ၏ ေသာဖငမားက မတၩႃပၾားထားခငး၊ ၎တႛ၏

စာေစာငမားက ဆာဗာသႛမဟတ လ႓ခစတခရသည အခားတစေနရာသႛ မတၩႃပၾား သမးဆညး ထားခငးရႀမရႀ ေသခာစၾာစစေဆးပၝ။ ေသာဖငမား

မရႀေတာပၝက အဆပၝ အေကာငမား၏ လ႖ ႀက အခက အလက အားလးတႛက ပနလညမရရႀႎငေတာေပ။ စာေစာငမားက သမးဆညး႓ပး ဆာဗာသႛ

ေပးပႛ ခငးမပမ ဖနတးထားခေသာ ပငမအေကာင မားသာလ႖င ၎တႛက ငေရာကရယႎငပၝသည။

သငကၾနပႃတာအတၾငးမႀ စာေစာငမား၊ ဖငတၾမား အပၝအ င Martus သးစၾသအားလး၏ အခကအလကမားႎႀင Martus ပရဂရမတစခလးက

ဖကသမးရန -

၁၊ သငကၾနပႃတာ၌ ဖၾငလႀစထားဆဖစေသာ အခားလပငနးမားအားလးက ပတသမးပၝ။

မႀတခက။ ။ အခားလပငနးမား ဖၾငလႀစထားဆဖစေသာလညး Martus ႎႀင ပတသကေသာ အခကအလကမားက ဖကသမးႎငပၝသည။ သႛေသာ

ဖကသမးခငး ေဆာငရၾကေနစ အခားလပငနးမား ဖၾငလႀစလကပၝက ဖငတၾမား ဖယရႀားခငးက Martus က မစၾမးေဆာာငႎငေတာေပ။

၂၊ ကရယာမား (Tools) > အခကအလကအားလးက ဖကပစ႓ပး Martus ကပၝ ဖယရႀားရန (Delete All Data and Remove Martus)

ကေ႟ၾးရန။

၃၊ သင၏ သးစၾသအမညႎႀင စကား ႀကက ႟ကသၾငးပၝ။

၄၊ ဆာဗာသႛ ေပးပႛ ခငး မပရေသးေသာဖငမားရႀေနလ႖င ဖကသမးမႁလပငနး ေဆာငရၾကေရး အတညပေပးရန Martus က ေတာငးဆလာပၝမည။

ဆကလက ေဆာငရၾကေစလလ႖င Yes ကႎႀပပၝ။ စာေစာငဖငမား ဆကလက ထမးသမးႎငရနအတၾက ဖကသမးမႁလပငနး ရပဆငးလလ႖င

No က ႎႀပပၝ။

မႀတခက။ ။ Martus ႎႀင ပတသကေသာ အခကအလကမား ဖကသမးခငးမပမ သငအပၝအ င အခား Martus သးစၾသမားသည

ေသာဖငမားက မတၩႃပၾားကးယထား႓ပး ပနလညရယသးစၾႎငရန ပငဆငထားခငး ရႀမရႀစစေဆးပၝ။ အဆပၝေသာဖငမားက မတၩႃပၾားထားခငး မရႀဘ

ဖကသမးမပၝက ဆာဗာသႛေပးပႛထားေသာ သငတႛ၏ လ႖ႚ ႀက အခက အလကမားက လကလၾတဆး႟းရေပမည။ ေသာဖငမားက ဖကသမးမပၝက

ဆာဗာဆကတင၊ ပငမအေကာင၊ အေသးစတတနဖးမား၊ နယပယ ပစမား၊ Martus တၾငဖနတးထားသည ဖငတၾမား၊ အခကအလကပစ၊

ေကာလအကယ စသညတ ပၝ ဖကသမးခရမည ဖစသည ။

၅။ သငကၾနပႃတာအတၾငးမႀ စာေစာငအားလး၊ အေကာင ဆငရာ အခကအလကအားလးႎႀင Martus ေဆာဖ တစခလးက ဖကသမးလေကာငး

လး ေသခာသညဆပၝက OK ကႎပပၝ။ ဖကသမးမႁ လပငနးရပဆငးလလ႖င ရပဆငးရန (Cancel) ကႎႀပပၝ။

၆။ ဖကသမးမႁလပငနး ဆကလကေဆာငရၾကရန OK ကႎႀပပၝက Martus သည အလအေလာက ပတသမး သၾားပၝမည။

မႀတခက။ ။ ကၾနပႃတာမကႎႀာပင (desktop) သႛမဟတ Mac Applications ဖတာ


ကသႛေသာ Martus ဖငတၾေသာပငပေနရာမားသႛ ေပာငးေရၾႚထားေသာ သႛမဟတ မတၨႃပၾားထားေသာ ပရဂရမ၊ စာေစာငမား၊ အေကာငဖငမားက

Martus ကမဖကႎငပၝ။ ၎ဖငမားက ကယတငကယက သၾားေရာက ဖကသမးခငးမပပၝက ကၾနပႃတာထတၾင ဆကလက တညရႀေနပၝမည။

ထႛအပင အခားကၾနပႃတာ၌ ဖၾငလႀစထားေသာ သင အေကာငႎႀင ပတသကသည အခကအလကမား၊ စာေစာငမားက Martus က မဖကႎငပၝ။

ထနညးတပင Martus ဆာဗာ၌ သမးဆညးထားေသာ စာေစာငမားကလညး မဖကႎငပၝ။


၉။ သင၏အခကအလကမားအား စတခလ႓ခစၾာထနးသမးခငး လ႖ ႀကလ႓ခမႁက အဓကထား႓ပး Martus က ဖနတးေရးသားထားခငးဖစပၝသည။ ၎၏လ႖ႚ ႀကလ႓ခမႁ အဆငအတနးက နားလညသေဘာေပၝက

ထားခငးဖင သင၏စာေစာငမားက သငကယတင ရယသးစၾႎငေသာငား လ႓ခစတခစၾာ ထနးသမးထားႎငပၝသည။

၉-က Martus ၏လ႖ႚ ႀကလ႓ခပ Martus Account တငးတၾင ၎ကဖၾငလႀစရန စကား ႀက ေသာမားထားရႀပၝသည။ Martus သႛ ငေရာကသညအခၝတၾင သငစကား ႀကမႀ

တစဆင ေသာပၾငသၾား႓ပးမႀသာ စာေစာငအသစမား ဖနတးခငး သႛမဟတ ယခငက ဖနတးသမးဆညး႓ပးသား စာေစာငမားက ကည႟ႁခငးတႛ

ပလပႎငေပမည။

သင၏ေသာက သငတစေယာကတညးကသာ ပငဆငပၝသည။ ကၾနပႃတာပကဆးခငး သႛမဟတ မေတာတဆဖကမခငးတႛေကာႛင ထေသာ

ေပာကဆးသၾားပၝက သင၏လ႖ႚ ႀကစာေစာငမား၊ ဆာဗာသႛေပးပႛထားေသာ အမားဆငစာေစာငမားအတၾငးမႀ လ႖ႚ ႀကအခကအလကမား သႛမဟတ

သငကၾနပႃတာအတၾငးမႀ စာေစာငမားက မကမးဖစေစ၊ ခ ပပတစာေစာငအဆငအတနးဖစေစ၊ မညသကမ႖ ဖၾငလႀစႎငေတာမည မဟတေပ။ သႛေသာ

သငသည ပငမအေကာင - ဖၾငလႀစသးစၾသဖစပၝက အခား ပငမအေကာင - သးစၾသမားသည ဆာဗာသႛေပးပႛထားေသာ သင၏

လ႖ႚ ႀကအခကအလကမားက ကည႟ႁႎငကပၝသည။ (သငအေကာငဆငရာ အခကအလကက ဖငမားစာပၝေသာ အရသမးထားမႁ ပလပထားလ႖င

(“၉-ခ ေသာမတၩႃထားရႀခငး”)က ကညပၝ။ သငသည သငအေကာငက ရယသးစၾႎငလမမည။

၉-ခ ေသာမတၩႃထားရႀခငး သင၏ အခကအလကမားက အမရယသးစၾႎငရနအတၾက သငေသာအား မတၩႃထားရႀေရးသည လၾနစၾာမႀ အေရး႒ကးေပသည။ ေသာမတၩႃ

ထားရႀႎငေရးအတၾက Martus ကနညးလမးႎႀစခ ဖနတးေပးထားပၝသည။ ၎တႛအနကမႀ တစခခက သးစၾႎငသညဆေသာငား အဆပၝနညးလမး

ႎႀစခစလးက အသးပသငေကာငး တကတၾနးလပၝသည။ ပထမနညးမႀာ သငေသာအား စကား ႀကဖငေရးသား႓ပး Floppy Disk၊ CD၊ USB Drive

သႛမဟတ ကၾနယကအတၾငးမႀ သမႀရာထသႛ စသညဖင ေပာငးေရၾႚႎငေသာ မဒယာတစခေပသႛ ေရးသၾငးထညသၾငးခငးဖစသည။ ဒတယနညးမႀာမ

သငေသာက ငၝးပငးခၾ ခား႓ပး Floppy Disk သႛမဟတ အခား ေပာငးေရၾႚႎငေသာ မဒယာမားေပသႛ ခၾ ခားေရးသားထားခငးဖစသည။ Martus

တၾင သငေသာက မတၩႃပၾားရာ၌ နညးလမးႎႀစခစလးက အသးပရပၝမည။

ပထမနညးလမးအားဖင သင၏သးစၾသအမည၊ စကား ႀကတႛက အသးပ၍ လ႖ႚ ႀကစၾာေရးသားထားသည သင၏ေသာက Floppy Disk

ေပာငးေရၾႚႎငေသာ မဒယာ သႛမဟတ ကၾနယကသမႀရာ တစခေပသႛ ထညသၾငး သမးဆညးထားရပၝမည။ သႛမႀသာ အေကာငးတစခခေကာင

သငကၾနပႃတာ ပကစးသၾားလ႖င သႚမဟတ မရရႀႎငေတာလ႖င ပနလညအသးခႎငေပမည။ သင၏တစခတညးေသာ ေသာဖငက ေပာငးေရၾႚႎငေသာ

မဒယာတစခေပသႛမဟတ ကၾနယက Drive တစခေပသႛ ေရးသားထားပၝက ၎ဖငတၾင သင အေကာငအား ပနလညေဖာထတေရးအတၾက

လအပေသာ အရာအားလးပၝ ငေပသည။ သႛေသာ သးစၾသအမည ႎႀင စကား ႀကတႛက အမႀတရေနဖႛလပၝသည။ အဆပၝမတၩႃဖငက လ႓ခစတခရသည

ေနရာတစခတၾင ေသခာသမးဆညးထား႓ပးလ႖င ၎တၾငပၝ ငသည အေကာငးအရာမားက သငမႀတမႎငေစမည အခားသမား မႀနးဆရန

မလၾယကသည အညၿနး စာသားတပထားရပၝမည။ စကား ႀကဖင လ႖ႚ ႀကေရးသားထားသည ဤေသာမတၩႃဖငက Martus သႛ ငေရာကခနတၾင

ပနလညေဖာထတရနအတၾက အေကာငပနလညရယခငး (Restore Account) ႎႀင မတၨကးထားေသာ ေသာစာတၾအတၾငးမႀ အေကာငက

ပနလညေဖာထတရန (Restore Account from backup key file) ကမႀတသားပၝ။

ဒတယနညးလမးအရမ သင၏ေသာဖငအား သမးဆညးရနအတၾက ေပာငးေ႟ၾႚႎငေသာ Disk ( ပမာ - Floppy disk၊ CD၊ USB Drive)

ငၝးခလအပ႓ပး ၎တႛက ယကညစတခရေသာ မတေဆၾ ၅ းထသႛ ေပးပႛသမးဆညးသငပၝသည။ ဤနညးတၾင သင၏ေသာဖငက ၅

ပငးခၾ ခားထားသညဖစရာ ၎ေသာက စကား ႀကမသးဘ ပနလညတညေဆာငရာ၌ အဆပၝ ၅ ခအနကမႀ ႎႀစခက လအပပၝလမမည။ သင၏

သးစၾသအမညႎႀင စကား ႀကတႛက ေမေလာသၾားခပၝက သငေသာအား ပနလညေဖာထတရာတၾင ဤနညးသညတစခတညးေသာ နညးလမးဖစသည။

ထေသာဖင အစတအပငး ၅ခက ေပာငးေရၾႚႎငေသာ မဒယာမား ေပသႛေရးသား႓ပးသညႎႀင တစ႓ပငနက ၎တႛအား သငသတတရရႀမည မတေဆၾ

၅ းအား သမးဆညးခငးသငပၝသည။ သႛေသာ အခားဖငမား မညသႛအားေပးထားသညကမ ၎တႛအခငးခငး မသေစသငပၝ။ ၎ အစတအပငးမားက

အတတကၾမထားသငပၝ။ သင၏စကား ႀကက မသေသာငား ၎ အပငး ၅ ခအနကမႀ ႎႀစခက ရရႀထားလ႖င သင အေကာင ထသႛ

ငေရာကႎငပၝလမမည။ သင၏ေသာဖငက ပနလည ေဖာထတရနအတၾက မလ အစတအပငး ၅ခ အနကမႀ မညသည ႎႀစခက မဆ အသးပ႓ပး

Martus သႛ ငေရာကရာတၾ အေကာငပနလညရယခငး (Restore Account) ႎႀင သေလႀာငခနး အမးမးအတၾငးမႀ အေကာငက

ပနလညေဖာထတရန (Restore Account from multiple disks) တႛက သးႎငသညက အမႀတရပၝ။

ေပာငးေရၾႚႎငေသာ မဒယာ သႛမဟတ ကၾနယက သမႀရာ တစခေပသႛ စကား ႀကသး၍ လ႖ႚ ႀကစာမားဖင ေရးသားထားသည

တစခတညးေသာေသာဖငက မတၩႃပၾားရနအတၾက

၁၊ Disk အလၾတတစခပက သႛမဟတ အခားေပာငးေရၾႚႎငေသာ မဒယာ (Floppy) Drive သႛထညသၾငးပၝ။


၂၊ ကရယာမား (Tools ) > ကၾနပ၏ေသာက မတၨကးပၾားပၝ (Backup My Key) ကေ႟ၾးရန။

၃၊ အေခအေနပ ဇယားကၾကတၾငးမႀ သတငးအခကအလကမားက ဖတပၝ။

၄၊ Floppy drive သႛမဟတ အခားေပာငးေရၾႚႎငေသာ မဒယာ ကရယာတစခ ( ပမာ USB Drive သႛမဟတ CD Drive) သႛမဟတ

ကၾနယက သမႀရာတစခက ေသာခကမားဖင ကးယရန (Backup Key File) ဇယားကၾကအတၾငး၌ လမးညၿနပၝ။

၅၊ သငကၾနပႃတာတၾင Martus အေကာငတစခထကမက ရႀေနပၝက သင၏ေသာမတၩႃဖငက သးသနႛအမညတစခ ေပးရပၝမည။ ပေသအားဖင

ဤဖငက MartusKeyPair.dat ဟ Martus ကသတမႀတေပးပၝသည။ ထဖငအမညတၾင နပတမား၊ ကဒမား

ထပမထညသၾငးႎငပၝသည။ MartusKeyPair222.dat ဟ၍ ထညသၾငးႎငပၝသည။

၆၊ သမးရန (Save) ကႎပပၝ။ Martus သညေသာမတၩႃဖငက သငသတမႀတေပးထားေသာေနရာ၌ ပၾားကးေပးပၝမည။

၇၊ ပးပၝပ (Finished) ဇယားကၾကအတၾငးမႀ OK ကႎႀပပၝ။

၈၊ သငမတၩႃပၾားထားသည Disk သႛမဟတ ေပာငးေရၾႚႎငေသာမဒယာက ရာသ တ၊ ပးမၾား သႛမဟတ အခားအေကာငးမားေကာင

ပကစးႎငခငး မရႀႎငသည လ႓ခစတခရေသာ ေနရာ၌ သမးဆညးထားရပၝမည။ သင၏ သးစၾသအမညႎႀင စကား ႀကတႛက Disk

ေပတၾင ေရးမႀတခငး၊ အလကထေရာနစနညးဖငထညသၾငးထားခငးမပရ။ ၎တႛကသာ မသပၝကတစခတညးေသာဖငေပတၾင

မတၩႃပၾားကးထားသည သင၏ေသာကမညသမ႖ အသးမပႎငကေပ။

၉၊ မတၩႃကးပၾားမႁက Disk အမားအပားတၾင မလပေဆာငလပၝက ေပလာေသာ ဇယားကၾကတၾင No က ေရၾးခယရနလအပသည။ Disk

အမားအပားတၾင မတၩႃကးပၾားခငးကလပေဆာငရန အကပပၝသည။ ထသႛလပေဆာငမညဆပၝက ေအာကပၝလမးညၿနခကမားက

လပေဆာငရပၝမည။

မႀတခက။ ။ သးစၾသအမည သႛမဟတ စကား ႀကက ေပာငးလတငး key မတၩႃပၾားခငးက လပေဆာငရမည ဖစပၝသည။

အေသးစတအခကအလကမားက “၉-ဇ သးစၾသအမညႎႀင စကား ႀကတႛအားေပာငးလခငး” တၾင ကည႟ႁႎငပၝသည။

ထေနာက floppy disks ၅ခပတၾင သႛမဟတ ေရၾႚေပာငးႎငေသာ media မား(key ဖငက မတၩႃပၾားရန အနညးဆး ၂ ခ) က

မတၩႃပၾားရနအတၾက-

၁၊ မတၩႃပၾားေသာ ဖငမားက ေရၾႚေပာငးႎငေသာ disk မားတၾငကးေရးရနအတၾက Yes ကႎႀပပၝ။

၂၊ လပေဆာငမႁအေခအေနမားက ေသခာစၾာဖတ၍ ဆကသၾားရန (Continue) ကႎႀပပၝ။

၃၊ ဖငက အမညေပးပၝ၊ ထေနာက OK ကႎႀပပၝ။

အကေပးခက။ ။ ပနလညမႀတမေစရနအတၾက မထပႎငေသာ ဖငအမညမားက ေပးပၝ။ သႛမႀသာ အခား အေကာင မတၩႃကးပၾားမႁမားႎႀင

ကၾ ပားခားနားမည ဖစသည။ ထဖငငၝးဖင၏ အမညမားတေနမညဖစ႓ပး၊ အမႀတစ အလက ဂဏနးမားက ေနာကမႀထညသၾငးေပးသၾားမည။

ပမာအားဖင kpbackup ဟဖငအမညေပးသညဆပၝစႛ၊ kpbackup-1.dat, kpbackup-2.dat အစရႀသညဖင အမညေပးပၝမည။

၄၊ သႛမဟတ ေရၾႚေပာငးႎငေသာ media (Floppy disk) သႛ မတၩႃကးပၾားမည ဇယားကၾကမႀ လမးညၿနေပးပၝ။ ႓ပးေနာက သမးဆညးရန

(Save) ကႎႀပပၝ။ ေရၾႚေပာငးႎငေသာ media drive မား ( ပမာ floppy, CD, USB Storage) က လကရႀသးစၾေနေသာ Hard

drive မားအစား သးစၾရမည။ အဘယေကာငဆေသာ ပ႟ဂရမသည မတၩႃကးပၾားေသာဖငမားက တစေနရာထတၾင

မသမးဆညးေပးေသာေကာငဖစသည။

မႀတခက။ ။ Martus မႀ အမႀားအယၾငး တစစတရာရႀေကာငးက USB Drive သးေသာအခၝပသပၝက, အပငး “၁၁။ ေမးေနက ေမးခၾနးမား

(FAQ)” ၂၇ (USB ဒရကဗသးပး က႗ႎပ၏ ကးက မတၨႃကးသညအခၝ သႛမဟတ ပနလညေဖာ ထတသညအခၝ Martus မႀ ၄ငးတႛအား

အခား ဒစၤမားအဖင အသအမႀတမပပၝ။ ဘာမားဖစေန၍နညး။)တၾင အေသး စတကညပၝ။

၅၊ Disk မား သႛမဟတ အခားေရၾႚေပာငးႎငေသာ Media မားက ထညသၾငးရနအတၾက ေတာငးဆေသာ အခၝထညသၾငးပၝ။ disk

ထညသၾငးေသာအ႒ကမတငးတၾင OK က ႎႀပကာဆကလကလပေဆာငသၾားပၝမည။

၆၊ ေရးသၾငးေသာအခကအလကမားက ပနလညစစစရနအတၾက မႀနကနခငမာမႀအတၾက သေလႀာငရ (Disk) က စစေဆးေနသည (Verify

Disks) ဇယားကၾကတၾင Yes ကႎႀပပၝ။

၇၊ Disk မား သႛမဟတ အခားေရၾႚေပာငးႎငေသာ Media မားက ထညသၾငးရနအတၾက ေတာငးဆေသာ အခၝထညသၾငးပၝ။ disk

ထညသၾငးေသာအ႒ကမတငးတၾင OK က ႎပခၝဆကလကလပေဆာငသၾားပၝမည။

၈၊ Martus မႀ disk အားလးက စစစ႓ပးဖစပၝက မႀနကနမႀ စစေဆးခငး ႓ပးပၝ႓ပ (Verification Succeeded) ဇယားကၾကတၾင OK

ကႎႀပပၝ။ Disk တစခတၾင အခကအခ တစစတစခဖစပၝက မတၩႃကးပၾားခငးက ေနာကတစ႒ကမ ထပမလပေဆာငရနလအပပၝသည။


၉၊ မတၨကးပၾားခငး ပးပၝပ (Backup Complete) ဇယားကၾကတၾငရႀေသာ ရလဒမားက ဖတပၝ၊ ႓ပးေနာက OK ကႎႀပပၝ။

၉-ဂ ေသာပနလညရယခငး ကၾနပႃတာ ပကစးေပာကဆးခငး၊ hard drive ပကစးခငး ႎႀင ေသာ အေကာငးအမးမ းေကာင ေပာကဆး ပကစး သၾားခငး ဖစေပခပၝက

ေသာကပနလညရယရပၝမည။ သင၏သးစၾသအမညႎႀင စကား ႀကက သရမညဖစ႓ပး ေသာမတၩႃပၾားထားမႁလညးရႀရမညဖစသည။

ထမတၩႃပၾားထားေသာ ဖငကသးစၾ ခငးသညသာ အလ႓ခဆးဖစေကာငး အကပပၝသည။ အကယ၍သင၏ စကား ႀကပၝ ေပာကဆးသၾားပၝက ေသာက

ပနလညရယရန အတၾက မတၩႃကးပၾားထားခေသာ Disk မားလအပမညဖစပၝသည။

ေသာပနလညရယရန -

၁၊ Martus ကတပဆငထားခငးမရႀပၝက စတငတပဆငပၝ။

၂၊ ၀ငေရာကရန (Martus Signin) ဇယားကၾကတၾငရႀေသာ အေကာင ပနလညေဖာထတရန (Restore Account) ေနရာတၾင ႎႀပပၝ။

၃၊ သင အေကာငအား ပနလညေဖာထတရန ေနရာတၾင မတၩႃဖင တဖငသးရန သႛမဟတ Disk မား အသးပရန ကေရၾးခယေပးရပၝမည။

၄၊ လပေဆာငမႁအခကအလကမားက ပေသာ ဇယားကၾကတၾင ဖတပၝ။ OK ကႎႀပပၝ။

၅၊ မတၩႃဖင တဖငသးရန(single backup key file) ကေရၾးခယခပၝက သမးဆညးထားေသာ ဖငက Hard-disk/network-drive

သႛမဟတ သႛမဟတ ေရၾႚေပာငးႎငေသာ Media (floppy disk) ကထညသၾငးပၝ။ ထေနာက မတၩႃကးယထားခေသာ ေသာဖငက

လမးညၿနေပးပၝ။ OK ကႎႀပပၝ။

၅ ခပတၾထမႀ ၂ ခပက ေရၾးခယခပၝက ပထမ အခပက ထညပၝ။ ဖငမညသညေနရာတၾငရႀသညက လမးညၿနပၝ။ OK ကႎႀပပၝ။

႓ပးေနာက ဒတယ အခပကထညပၝ။ OK ကႎႀပပၝ။ မတၩႃကးပၾားထားေသာ disks မားက ကးယသးစၾ႓ပးပၝက ေသခာစၾာသမးဆညးပၝ။

၆၊ လ႓ခမႁစမထားေသာေသာဖငက ပနလညကးယပၝက Martus အတၾငးသႛ ထေသာဖငႎႀင ဆကစပေသာ သးစၾသအမညႎႀင စကား ႀကက

သးစၾကာ ငေရာကရနလအပပၝသည။ မတၩႃကးပၾားထားေသာ disk မားမႀ ပနလညရယရနလအပပၝက လကရႀသးစၾေနေသာ

သးစၾသအမညႎႀင စကား ႀကအပင သးစၾသအမညအသစႎႀင စကား ႀကက အသစပလပရနလအပပၝသည။

၇၊ ထသးစၾသအမညႎႀင စကား ႀကက မတၩႃကးပၾားမႁပလပေသာ အခၝတၾင ေတာငးဆလမမည ဖစပၝသည။ အေသးစတက “၉-ခ

ေသာမတၩႃထားရႀခငး” တၾင ကည႟ႁႎငပၝသည။

၈၊ ပနလညကးယခငး လပေဆာင႓ပးစးပၝက ေသာဖငမားပၝ ငေသာ disks မားက ေသခာစၾာ သမးဆညးရန လအပပၝသည။ အကယ၍

တစေနရာထတၾင အနညးဆး ၂ခက အတတ ထားမပၝက၊ တစစတစေယာကမႀ သင အေကာင က သင၏ သးစၾသအမညႎႀင စကား ႀကက

မသရႀေသာလညး ရယသးစၾႎငမညဖစပၝသည။

မႀတခက။ ။ USB ဒရကဗသးသညအခၝ Martus မႀ အမႀားဟေပာပၝက "၁၁။ ေမးေနက ေမးခၾနးမား (FAQ)" နပၝတ ၂၇ (USB Drives

အတၾငး ေသာ ဖငမားက သမးဆညးခသညက Martus မႀ ေခယအသးမပႎငေသာအခၝ မညသႛဆကလပရမညနညး။ က ကညပၝ)

၉-ဃ စကား ႀကမားက က႗မးကငစၾာအသးပခငး စကား ႀကမား လ႓ခစတခရပၝသညဟ ေပာရနခကလႀပၝသည။ မညသကမ႖ စကား ႀကမားက ေ မ႖မသးစၾပၝႎႀင၊ လၾယလၾယကကႎႀင ခနႛမႀနးႎငေသာ

စကား ႀကမားက အသးမပပၝႎႀင။

သင၏စကား ႀကက ေပာငးလသတမႀတသည အခၝတငးတၾင သငေသာအား မတၩႃပၾားထား႓ပး ယခငက မတၩႃဖင အေဟာငးမား အားလးက ဖကပစပၝ။

(ဖငအမားအပား သးရသည မတၩႃဖငမားမႀာမ သငစကား ႀကကသး၍ ေရးသားထားခငး မဟတသဖင ဖကရနမလသကသ ႛ ဖကလညးမဖကသငပၝ။)

သင၏ ေသာမတၩႃဖငအသစကမ စကား ႀကက အေခခ၍ ေရးသားထားခငးဖစပၝသည။ “၉-ဇ သးစၾသအမညႎႀင စကား ႀကတႛအားေပာငးလခငး”

တၾငထပမေလလာပၝ။

Martus လပငနးမား လညပတေနစ အတၾငး မညသညေဆာငရၾကမႁမ႖မရႀဘ ဆယမနစကာသညရႀေသာ သးစၾသ အမညႎႀင စကား ႀကတႛက

ထပမထညသၾငးရန Martus ကေတာငးဆလာပၝလမမည။ ဤသႛ ပလပရခငးမႀ Martus ေဆာဖ အားဖၾငလႀစထား႓ပး သငက ကၾနပႃတာမႀ

ေ းရာသႛ ေရာကရႀေနခ နတၾင အခားသမားက သင၏ လ႖ႚ ႀက အခကအလကမားအား ငေရာကကည႟ႁႎငေစမည အခၾငအလမးက တတႎငသမ႖

ေလာခသၾားရန ဖစသည။ စာေစာငတစခက ပငဆငေနစ အတၾငး သးစၾသအမညႎႀင စကား ႀကတႛက ထပမထညသၾငးေပးရန Martus က

ေတာငးဆလာခ နတၾင ရပဆငးရန (Cancel)ကႎႀပလကပၝက ထစာေစာငအတၾင သငေဆာငရၾကခေသာ ပပငမႁမားက ဆး႟း ရမည ဖစ႓ပး

ထစာေစာငသည ေနာကဆးသမးဆညးထားခသည အေခအေနသႛ ပနလညေရာကရႀသၾားပၝမည။ ထစာေစာငသည တစခၝမ႖ သမးဆညးထားခဖးခငး

မရႀလငမ စာေစာငတစခလးဆး႟းရေပမည။ Martus ေဆာဖ သးစၾေနသည သငကၾနပႃတာအား ဖၾငလႀစခ႓ပး ပစထားခခငးမပမ သငေဆာငရၾက

ေနေသာ စာေစာငတငးအား သမးဆညး႓ပး Martus ေဆာဖ အတၾငးမႀလညး ထၾကခၾာသငပၝသည။


၉-င လ႓ခစတခရေသာ ကၾနပႃတာလပငနးမား သးစၾခငး Martus ၏ လ႓ခစတခရမႁအေပ ပပနစးရမသညဆပၝက Microsoft Windows၊ Mac ႎႀင Linux စသညတႛကသႛ ကၾနပႃ တာလပငနး

ထနးခပမႁ စနစ႒ကးတစခလးအပၝအ င သငကၾနပႃတာ၌ လညပတလကရႀေသာ အခားေဆာဖ မားအား အကာအကၾယ ေပးေရးကလညး သတထားဖႛ

လပၝသည။ အကယ၍ သငကၾနပႃတာ၏ လပငနးထနးခပမႁ စနစမႀ ဟာကၾက မားက မသမာသမားက ေတၾႛရႀႎငလ႖င သင၏ လ႖ႚ ႀကအခက

အလကမား ကည႟ႁခငး၊ သငဖနတးထားသညဟ အထင ေရာကေစမည စာေစာငမား ငေရာကဖနတးသၾားခငးတႛကလညး ေဆာငရၾကႎငကေပမည။

အငတာနကႎႀငခ တဆက ထားေသာ ကၾနပႃတာတစလးအား ႕ခငးခကမရႀ ကာကၾယႎငေရးအတၾက ႒ကးမားေသာ အားထတမႁလေပမည။ သႛေသာ

အနညးငယမ႖ အားထတ႟ဖငလညး သငကၾနပႃတာ၏ လ႓ခစတခရမႁက ဖစေနက ကႃးေကာ ငေရာကမႁမားရနမႀ ကာကၾယႎငပၝသည။

သငကၾနပႃတာ လပငနးစနစမားက ဗငးရပစမားႎႀင မးစမား ရနမႀ ကာကၾယႎငရနအတၾက ဗငးရပရႀာေဖၾ သတဖတမႁ လပငနးမားႎႀင

ဆကသၾယေဆာငရၾကခငး၊ ဗငးရပ ကာကၾယေရး ေဆာဖ မားတပဆငခငး တႛေဆာငရၾကႎငပၝသည။ ဗငးရပ စစေဆးမႁေဆာဖ ႎႀင

ေခတမႀ အဆငမင နေဆာငမႁမားေပးသည ကမၯဏမားတၾင McAfee (www.mcafee.com) ႎႀင Symantec

(www.symantec.com) တႛလညးပၝ ငသည။

Windows စနစ အသးပထားသညဆပၝက သငကၾနပႃတာ၏ လ႓ခစတခရမႁက ထနးထားႎငရန Microsoft ၏

http://windowsupdate.microsoft.com ၌ Windows ၏ ထတကနသစမား အေကာငးက ပမႀနစစေဆး႓ပး သငကၾနပႃ

တာအတၾငး တပဆငထား သငပၝသည။

သငကၾနပႃတာအား အကာအကၾယေပးႎငေရးအတၾက ထပဆငညၾနကားခကမားက www.trendmicro.com/pc-

cillin/vinfo/safe_computing ႎႀင www.staysafeonline.info/sectips.adp တႛတၾင ေလလာႎငပၝသည။

အဆပၝညၿနကားခကမားသည သငအဖၾႛအစညး အတၾက လကေတၾႚ အသး ငသညဖစရာ တတႎငသမ႖ အားလးက လကနာကငသးရန

႒ကးစားသငပၝသည။

စပငေဆာဖ၀("malware" သႛမဟတ "adware"ဟ လညးေခသည)က ကာကၾယသည ေဆာဖ၀က တပဆင႓ပး ပမႀန အပဒတလပရန

အ႒ကပပၝသည။

သငကၾနပႃတာမႀ Martus ၏ လ႓ခစတခမႁ အဆငအတနးက တး႓မငရန (အခားသလကထသႛ သငကၾနပႃတာ ေရာက သၾားသညအခၝမ းတၾင)

Windows စနစသး သငကၾနပႃတာအတၾက ထပေဆာငးသတထားရမညအခကမားက ရယႎင ပၝသည။ ကၾနပႃတာပတလကခ နတၾင

ကနေနဆဖစေသာ Windows ၏မႀတဉာဏတဖငမား (pagefile ဟလညးေခသည) က၎တႛက ဖကေပးပၝသည။ ကၾနပႃတာဖၾင႓ပး

အလပလပေနစ အတၾငး သးစၾခေသာ ပ႟ဂရမမားမႀ အစတအပငးအခႚ၏ အခကအလကမားက ၎ဖငက ယာယသမးဆညးေပးထားတတပၝသည။

ဤလပငနးက ေဆာငရၾကခၾငပထားပၝက ကၾနပႃတာပတခ နတၾင ၎ဖငက ဖကေပးပၝလမမည။ ကၾနပႃတာပတသမးခငး လပငနးစ မႀာမ အနညးငယ

ပကာ ပၝလမမည။

Windows 2000 သႛမဟတ Windows XP Professional တႛတၾင ဤလပငနး ေဆာငရၾကခၾငပရနအတၾက ညၾနကား ခကမားမႀာ -

Start > Control Panel > Administrative Tools > Local Security Policy > Local Policy > Security Options (လ႓ခမႁက ေ႟ၾးခယရန) သႛသၾားပၝ။ ထေနာက ညာဘက ဇယားကၾကအတၾငးမႀ “မႀတဉာဏတ ဖငမားအား ဖယရႀားရန” (“Shutdown:

Clear virtual memory pagefile”) သႛမဟတ “ကၾနပႃတာပတခ နတၾင မႀတဉာဏတ ဖငမားအား ဖယရႀားရန” (“Clear virtual memory pagefile when system

shuts down”) ကရႀာပၝ။

ME သႛမဟတ XP Home ကသႛေသာ Windows မကၾမားအတၾကမ မႀတပတငခငး (registry)

အပငအဆငမား ထားရႀပၝသည။ သႛမဟတပၝကလညး ဤလပငနးအတၾကက အခားနညးလမးမား ရႀပၝေသးသည။ ထနညးလမးမားက

စတ ငစားပၝက သငကၾနပႃတာ၏ လပငနးစနစ႒ကးကပသႎႀင ႌႎႁငးပၝ။ သႛမဟတ ကၾနပႃတာပတခ နတၾင မႀတဉာဏတဖငမားအား

ဖယရႀားရန (“ClearPageFileAtShutdown”) ဟေခေသာ မႀတပတငရနေသာ (Registry key) အေကာငးက အငတာနက

ကၾနယကေပမႀ ရႀာေဖၾပၝ။

မႀတခက။ ။ ဤသးစၾလကစၾ၏ အခားတစေနရာတၾင ေဖာပထားသညအတငး Martus သည သငအား စာေစာငတၾင ဖငတၾခၾငပပၝသည။

လပေဆာငမႁစနစ(operating system)အမားစတၾင ပးတၾပၝဖငမားက ဖၾငေသာအခၝ ၄ငးတႛက “ယာယ”ကတ ပတဆႛထားခငး မရႀသည

ဒၝရကထရတစခထတၾင သမးဆညးလမမည။ပးတၾပၝဖင“ဆတဖ ခငး”ဟ သကေသာ လ႓ခေရး ႒ကတငေဆာငရၾကမႁမားႎႀငပတသက၍

အခကအလကမားအတၾက အပငး “၁၁။ ေမးေနက ေမးခၾနးမား (FAQ)” နပၝတ ၃၈ က ေကးဇးပ၍ ကညရႁပၝ။

Martus အသးပသညအခၝ လခေရးႎႀငပတသကသည အခားေရၾးစရာမားက "၁၁။ ေမးေနက ေမးခၾနးမား (FAQ)" နပၝတ ၅၃ ႎႀင ၅၄

တႛတၾင ကညပၝ။

၉-စ လ႖ႚ ႀကသတငးအခကအလကမားအား လပေဖာကငဖကမားႎႀင မ႖ေ သးစၾ ခငး သငအဖၾႚအစညး၏ ႟းခပသည သငဖနတးထားေသာ၊ သငအဖၾႛအစညးအတၾငးမႀ အခားသမား ဖနတးထားေသာ စာေစာငမားက ရယသးစၾလေပမည။

သငအဖၾႚအစညး၏ ႟းခပသညလညးေကာငး၊ သင၏ အခကအလကမားက မ႖ေ ေပးလသည အခားသတစေယာကသညလညးေကာငး ( ပမာ -

http://www.mcafee.com/

http://www.symantec.com/

http://windowsupdate.microsoft.com/

http://www.trendmicro.com/pc-cillin/vinfo/safe_computing

http://www.trendmicro.com/pc-cillin/vinfo/safe_computing

http://www.staysafeonline.info/sectips.adp


သတငးစာသမားတစ း၏ အလပက တညးဖတလသည အယဒတာတစ းသည၄ငး၊ သႛမဟတ သငႎႀငတစရးတညး လပေဖာကငဖက

တစ းသညပငလ႖င၄ငး) ပငမအေကာင ဖၾငလႀစသးစၾႎငပၝသည။ ဤနညးအားဖင သငဖနတးထားေသာ စာေစာငမားႎႀင သငကယတငခၾငေပးထားပၝက

ထစာေစာငမားအတၾငးမႀ လ႖ႚ ႀကအခကအလကမားကပၝ ၎တႛကည႟ႁႎငကေပမည။ သႛေသာ သင အေကာင က အသးပ၍

စာေစာငမားဖနတးခငးကမ မစၾမးႎငပၝ။ ယခကသႛ ပငမအေကာငဖၾငလႀစထားခငးေကာင အကးမားစၾာရရႀႎငပၝသည။ ပငမအေကာငမားတၾင

အခကအလကမား ပရႀပး သင၏ေသာဖင ေပာကဆးသၾားေသာအခၝ သႛမဟတ စကား ႀကက ေမေလာသၾားသညအခၝ လ႖ႚ ႀကအခကအလကမားက

အခားတစေယာကအကအည ဖင ပနလညရယႎငခငး စသညတႛ ဖစသည။ ပငမအေကာင အမားအပားဖၾငလႀစထားႎငပၝသည။

မားစၾာေသာစာေစာငမားက မားစၾာေသာ ပငမအေကာင မားသႛ ေပးပႛလလငေသာလညးေကာငး၊ သႛမဟတ သငစာေစာငမားက

ဆနးစစေပးေစလသည အဖၾႚအစညး အတၾငးအပငမႀ ပဂၢလမားထသႛ ေပးပႛလလငေသာလညးေကာငး၊ ယခကသႛ ပငမအေကာငမားစၾာ ဖၾငထားခငးက

လၾနစၾာ အသး ငပၝသည။

Martus တၾင သတစပၝး၏ စာေစာငေဒတာအခကအလကမားက ရရႀသည အေကာငက "ပငမ" အေကာငဟ ေခ ပး ပငမ က

စာေစာငေဒတာအခကအလက ပႛသည သႛမဟတ ေ မ႖သည အေကာငက “အဖၾႛခၾ” အေကာငဟ ေခပၝသည။ (Martus သးသအမားအပားက

ကၾငးဆငးေလလာေနသညေနရာမႀ အခကအခာ ပကသညေနရာတၾငရႀေနသက ေဒတာအခကအလကမားပႛေနေသာေကာင ဖစသည)။ သႛရာတၾင

သငအဖၾႛအစညး၏ လအပခကႎႀင ပမကကညသည ပေဖာမႁအမ းမးလပရနလညး ဖစႎငပၝသည။ ေအာကတၾင နမနာအခ ႛက ကညပၝ။ ။


စာေစာငမား၏ ပငမ ကၸတၾင သငသတမႀတေပးထားေသာ ပငမအေကာင အားလးသည သငသမးဆညးထားေသာ စာေစာငမားအတၾငးမႀ လ႖ႚ ႀက

(ႎႀင အမားဆင) အခကအလကအားလးက ကည႟ႁႎငကေပသည။ မညသည ပငမအေကာင သည သင၏စာေစာငတငးက ကည႟ႁခၾငရႀသညဟ

သငကယတင ေရၾးခယသတမႀတေပးထားႎငပၝသည။

စာေစာငတစခအား ပငမအေကာင တစခအသးပ၍ သမးဆညးထားသညႎႀငတစပငနက ထစာေစာငအတၾငးမႀ သတငးအခကအလကမားက ထ

ပငမအေကာင က ရယသးစၾႎငေပသည။ ေနာကပငးတၾင ထ ပငမအေကာင ကဖကသမပစလကေသာငား ၎ ပငမအေကာင ကအသးပ၍

သမးဆညးထားခေသာ လ႖ႚ ႀကအခကအလကမားက ဆကလကကည႟ႁေနႎငပၝေသးသည။ သႛရာတၾင စာေစာငမားရႀ ေဒတာအခကအလကမားက

ဖယရႀားပးေနာကတၾင ၄ငးတႛအား ပနကညႎငမည မဟတပၝ။

သငစာေစာငမားက ကည႟ႁႎငရနအတၾက သငပငမအေကာင မႀ ၄ငးတႛ၏အမားဆင အေကာငစ (Public Account ID) အမႀတအသားက

အမားဆင ကဒႎႀပၝတႎႀင အတ သငထသႛေပးပႛရပၝမည။ ထႛေနာက သငကလညးသင၏ ပငမအေကာငမႀ အမားဆင အေကာငစ (Public

Account ID) အမႀတအသားက တငသၾငးရယ႓ပး ၄ငးတႛ၏ အမားဆင ကဒႎႀပၝတထညသၾငးပၝ။

မႀတခက။ ။ အမားဆင အေကာင အခကအလက တငသၾငး႓ပး ေနာကပငးမႀ သမးဆညးခေသာ စာေစာငမားသညသာလ႖င ပငမအေကာင မားႎႀင

သကဆငေပသည။ ပငမအေကာင တစခမ႖သးစၾ ခငးမပဘ ဖနတးထားေသာ စာေစာငတစခရႀခလ႖ငလညး ၎၏မကၾက ပငမအေကာင တစခ သး၍

ေရးသားခသညရႀေသာ ထ ပငမအေကာင သညစာေစာငပၝ အေကာငး အရာ မားက ဖတ႟ႁႎငေပသည။

တတႎငသညအခၝတၾင သငပငမအေကာင မားမႀလညး ၄ငးတႛသသတစ း းက ေဒတာအခကအလကမား ပႛသညဖစေကာငး ေသခာေစရန ၄ငးတႛ၏

အဖၾႛခၾအေကာငမားအား "စစေဆးရန" က႗ႎပတႛ အကပပၝသည။ စာေစာငမားအတၾငးရႀ ပးတၾခကမားက ဖၾငသညအခၝတၾင ဖကဆးသည

malware မား သႛမဟတ အႎၨရာယဖစေစသညအရာမား ပၝ ငေနခငးက ေရႀာငရႀားႎငရနအတၾက ဤသညမႀာ အထးအေရးကးပၝသည။

ပငမအေကာင တစခမႀ စာေစာငတစခအား အတညပ စစေဆးခငးမရႀေသးသည အဖၾႛခၾတစခမႀ ကညသညအခၝ Martus မႀ ေအာကပၝသတေပးခက

ပပၝမည။ ။

အဖၾႛခၾအေကာငတစခအား အတညပစစေဆးရန အဖၾႛခၾအေကာငမႀ ၄ငးတႛ၏ အမားဆငအေကာငစ (Public Account ID) က တငသၾငးပး

၄ငးတႛ၏ ပငမအေကာင ထ အမားဆင ကဒႎႀပၝတႎႀငအတ ေပးရမညဖစသည။ ထႛေနာက ပငမအေကာင မႀ အဖၾႛခၾ အမားဆငအေကာငစ

(Public Account ID) က တငသၾငးပး ၄ငးတႛ၏ အမားဆငကဒႎႀပၝတက ထညသၾငးပၝသည။

သင၏အေကာငအခကအလကမားက Martus အေကာင အခားတစခအား ေပးသညအခၝအတၾက ညၿနကားခကမား

အမားဆင အေကာငစ (Public Account ID) အမႀတအသား ႎႀင အမားဆင ကဒႎႀပၝတတႛက Martus အေကာင အခားတစခအား ေပးရန

( ပမာ - ကၾငးဆငးေလလာေနသညေနရာတၾင ရႀေနသမားထမႀ စာေစာငမား လကခရယလသည ပငမအေကာင တစခ သႛမဟတ ၄ငးတႛ၏

ပငမအေကာင တစခမႀ အတညပစစေဆးေစလသည အဖၾႛခၾ အေကာင တစခ)။ ။

၁။ Martus အေကာငတစခဖနတးပၝ။ ("၂-င ကယပင အေကာင ဖနတးခငး

၂-င ကယပင အေကာင ဖနတးခငး” က ကညပၝ။)

၂။ Martus ေဆာဖ အတၾငးမႀ ကရယာမား (Tools) > ကၾနပ၏ အမားဆင အေကာငစ က ထတလပေပးပႛရန (Export My Public

Account ID) ကေရၾး႓ပးလ႖င ဖငအမညေပးပၝ။ Martus သည ထဖငက သငကၾနပႃတာ၏ Martus ဖငတၾအတၾငးမႀ အေကာင

ဖငတၾထတၾင .mpi (Martus Public Information) (Martus ၏ အမားဆငသတငးအခကအလကမား) ဖငအမည

ေနာကဆကတၾ ဖင အလအေလာက သမးဆညးေပးသၾားပၝမည။ (အလရႀပၝက သငကၾနပႃတာ၏ အခားေနရာတစခတၾငလညး

သမးဆညးထားႎငပၝသည) သမးဆညး႓ပးဖစေကာငးကလညး အတညပေပးပၝသည။


၃။ ထ .mpi ဖငက Martus ၏ အခားအေကာင သးေနသထသႛ (ပငမအေကာင သႛမဟတ အဖၾႛခၾသႛ) ပႛေပးပၝ။ Mac ကၾနပႃတာေပတၾင

သင၏ .mpi ဖငက ရႀာမေတၾႛလႀင FAQ# ၄၈ တၾင (အဘယေကာင Martus ဖငက က႗ႎပ၏ Mac

ေပတၾငရႀာမေတၾႛသနညး။)

ကကညပၝ။

၄။ အကအည (Help) > ကၾနပ၏ အေကာငအေသးစတ ကညႚရႀရန (View My Account Details) ကေ႟ၾးရန။

၅။ အမားဆငကဒႎႀပၝတ ႟ကသၾငးပၝ။

၆။ သင၏အေကာငမႀ အမားဆငကဒႎႀပၝတက ထပဂၢလမားထသႛ လ႓ခစတခရေသာ အခားဆကသၾယေရးလမးေကာငးမႀတဆင ေပးပႛပၝ။

အမားဆင အမားဆငကဒႎႀပၝတသည လ႓ခစတခရန မလေသာငား ေပာငးလ၍မရေကာငး သတပသငပၝသည။

မႀတခက။ ။ အဖၾႛခၾမားမႀ ဖနတးထားေသာ စာေစာငမား ရယခငးႎႀင ပတသက၍ “၆-စ အဖၾႚခၾမားမႀ ဖနတးထားေသာ စာေစာငမားအားရယခငး”

တၾင အေသးစတေလလာႎငပၝသည။

ပငမအေကာင အသးပသမားအား မမတႛ၏ စာေစာငမား ကညရႁပငခၾငေပးလသည အဖၾႚခၾ အသးပသမားအတၾက လမးညၿနခကမား

အေရးကးသည ပငမ အမားဆင အေကာငစ (Public Account ID) အမႀတအသားႎႀင အမားဆငကဒႎႀပၝတ တငသၾငးရန။ ။

၁။ Martus အတၾငး၌ ကရယာမား (Tools) > ပငမက ဆကသၾယတပဆငပၝ (Configure Headquarters) ကေရၾးခယပၝ။

၂။ Martus သႀ ငေရာကရန (Martus Signin) ေနရာတၾင သင၏ သးစၾသအမညႎႀင စကား ႀကတႛက ႟ကသၾငးပၝ။

၃။ ထညသၾငးရန (Add) က ႎႀပပၝ။

၄။ ပငမအေကာငမႀ သငအားေပးပႛထားေသာ .mpi ဖငက ေရၾးခယမႀတသားပၝ။

၅။ ပငမအေကာင မႀ သငအား ေပးပႛထားေသာ အမားဆင ကဒႎႀပၝတက ထညသၾငးပၝ။ တငသၾငးခငးလပငနး ဆကလကေဆာငရၾကခငးမပမ

သငထညသၾငးထားေသာ အမားဆင ကဒႎႀပၝတသည မႀနကနေကာငး ပငမအေကာငႎႀင စစေဆးအတညပပၝ။

၆။ သင၏ အမားဆငႎႀင လ႖ႚ ႀကအခကအလကမားအား ငေရာကကည႟ႁခၾငက ဤ ပငမအေကာင အားေပးအပေကာငး အတညပရန Yes

ကႎႀပပၝ။

၇။ ထ ပငမအေကာင အတၾက အညၿနးစာသားတစခထညသၾငးပၝ။ ဤ အေကာင ၏အမားဆင ကဒႎႀပၝတက အမမႀတသားထားရန

မလၾယသဖင အညၿနးစာသားက သငအတၾက အဓပၯၝယရႀမည စကားလးမာကေေရၾးခယအသးပပၝ။ ပမာ ပငမ အညၿနးစာသားသည

လတစ း၊ အဖၾႚအစညးတစခ၏ အမည သႛမဟတ ႓မႚ၊ ေဒသတစခ၏ အမညမးဖစသငပၝသည။ ထအညၿနးစာသားက ေနာငတၾင

အလရႀသလ ပငဆငႎငပၝသည။ လခစတခမႁရႀေစရန အတၾက သငသတမႀတထားေသာ အညၾနးစာသားက သငတစေယာကတညးကသာ

မငႎငပၝသည။ ဤစာေစာငက ကည႟ႁကမည အခားပဂၢလမား မမငေတၾႚႎငပၝ။

၈။ စာေစာငမား၏ မကၾအသစမားအပၝအ င စာေစာငသစအားလးက ဤ ပငမအေကာင ႎႀင ပေသ မ႖ေ သးစၾလသညဆပၝက ပေသထားရႀရန

(default) ဇယားကၾကတၾင အမႀတအသားပပၝ။ သငဖနတးထားေသာ စာေစာငတစခစအား ငေရာကခၾငကမ ပတပငထားႎငပၝေသးသည။

(အေသးစတက "၄-က စာေစာငတစခ အပးသတဖနတးခငး" မႀ “ပငမ” ကၸတၾင ေလလာႎငပၝသည။)

၉။ သမးရန (Save) က ႎႀပပၝ။


မႀတခက။ ။ ပမလခရနႎႀင စစေဆးအတညပရန သင၏ပငမအေကာငs မား မညသညတႛ ဖစသညက ပမရႀညလားစၾာ ေတၾႛရႀႎငပၝသည။

ထသႛေတၾႛရန ပငမအေကာင အတနးတစခကေရၾးပး (ကညရန) (“View”) ခလပကႎႀပပး “အမားဆငအေကာငစ ” (“Public

Account ID”) အမႀတအသား တၾင သငေတၾႛသညတနဖးက အကအည (Help) > ကၾနပ၏ အေကာငအေသးစတ ကညႚရႀရန (View

My Account Details) က သၾားသညအခၝ ပငမအေကာင အေကာငမႀ ေတၾႛသည “အမားဆငအေကာငစ ” အမႀတအသား (“Public

Account ID”) ႎႀင ကကညေကာငး အတညပပၝ။

ပငမအေကာင အသစ ရယရန စာေစာငအပစက ေခတမေအာင ပလပလေသာ အဖၾႛခၾ အသးပသမားအတၾက ညၿနကားခကမား

သင၏ စာေစာငေဟာငးမားအခ ႛက ၀ငေရာကအသးပခၾငမရႎငသည ပငမအေကာငသစတစခ သငတၾငရႀပၝက သင စာေစာင အပစအား တစခစ

သးစၾခၾငပမညအစား တပငနကတညး ရယသးစၾခၾငပႎငသည။ အလရႀေသာ စာေစာငမားက ေရၾးခယပး ပငဆတညးဖတရန (Edit) >

ပငမသႛ ငေရာကမႁက အပဒတ လပပၝ (Update headquarters access) သႛသၾားခငးဖင မကမး မးစအား “အပလက” သႛမဟတ

“အတၾလက” ပငမရယသးစၾႎငမႁကေခတမေအာင ပလပခငးက ေဆာငရၾကႎငသည။ အနညးဆးစာေစာငတစခကေရၾးပး အနညးဆးပငမတစခက

သးသနႛစစ ထားရႀခငးမပလင ဤေရၾးစရာသည ပာႎႀမးႎႀမးဖစေနမည။ ေခတမေအာင ပလပေနစ Martus သည

တးတကမႁပအတနးတစခကပမညဖစပး သငအား ဆႎၬရႀလင ပယဖကခၾငပသည။ စာေစာငမကမးက ပငမအခကအလကအသစအား ထငဟပေစရန

ေခတမေအာင ပလပလမမည။ခ တပတစာေစာငမားအတၾက Martus သည စာေစာငတစခစ၏ ခ တပတဗားရႀငးအသစက အလအေလာက

ထတလပလမမည။


ပငမအေကာင အသးပသမားအား မမတႛ၏စာေစာငမားအား ေနာငတၾင ငေရာကခၾငက ပတပငလသည အဖၾႛခၾ အသးပသမားအတၾက

ညၿနကားခကမား

ပငမ အသးပသမားအား ေနာငတၾင ငေရာကခၾင ပတပငလသည အဖၾႚခၾမားအတၾက လမးညၿနခကမား ပငမအေကာင သးစၾသမားအား

ငခၾငပထားခေသာေကာင သငသမးဆညးသမ႖ စာေစာငတငးက ၎တႛက ဆကလက ငေရာကႎငေနမညဖစသည။ သႛေသာ ငေရာကခၾင

ဖကသမးသညဟ သတမႀတသညႎႀင တစ႓ပငနက စာေစာငအသစမားက ငေရာကကည႟ႁႎငကေတာမည မဟတေပ။

စာေစာငအသစမားအား ပငမအေကာင မႀ ငေရာကကည႟ႁခငးက တားဆးရနအတၾက ထ အေကာင ကသင၏ သတမႀတပစအတၾငးမႀ

ဖယရႀားထားႎငပၝသည။

၁။ ကရယာမား (Tools) > ပငမက ဆကသၾယတပဆငပၝ (Configure Headquarters) က ေ႟ၾးရန။

၂။ Martus သ ငေရာကရန (Martus Signin) ဇယားကၾကအတၾငး၌ သးစၾသအမညႎႀင စကား ႀကတႛက ထညသၾငးပၝ။

၃။ သငဖယရႀားလေသာ ပငမအေကာင အားမႀတသားပၝ။

၄။ ဖယရႀားရန (Remove) က ႎႀပပၝ။

၅။ ပငမ ဖယရႀားမႀက အတညပေပးရန (Confirm Removal of Headquarters) အတၾငးမႀ Yes က ႎႀပပၝ။

မႀတခက။ ။ သငစာေစာငမားအား ပငမအေကာင တစခမႀ ငေရာကကည႟ႁခငးက ခၾငပခငး သႛမဟတ ပတပငခငးတႛအား ၎ အေကာင က

သင၏ သတမႀတပစအတၾငးမႀ ဖယရႀားခငးမပဘလညး ေဆာငရၾကႎငပၝသည။ (“၄-က စာေစာငတစခ အပးသတဖနတးခငး” မႀ “ပငမ” ကၸတၾင

အေသးစတက ေလလာႎငပၝသည။) အနာဂတတၾင သငဖနတး းမည စာေစာငအသစမားအား ပငမအေကာင တစခမႀ ငေရာကကည႟ႁခငးက

လး ပတပငလသညအခၝမႀသာ အေကာင ဖယရႀားခငးနညးက အသးပသငပၝသည။

ပငမအေကာင တစခအား သင၏ သတမႀတပစအတၾငးမႀ ဖယရႀားခငးသည စာေစာငအသစမား (သႛမဟတ ခ ပပတစာေစာငမား၏ မကၾအသစမား)

အား ငေရာကကည႟ႁခငးကသာ တားမစႎငပၝသည။ ယခငက သမးဆညးထားခေသာ ခ ပပတႎႀင မကမးစာေစာငမား၏ မကၾအေဟာငးမားမႀာမ

၎တႛကဖနတးစ က ပငမအေကာင မားက ငေရာကခၾင ေပးထားခသဖင ဆကလက ငေရာက ကည႟ႁေနႎငပၝေသးသည။ လကရႀမကမး

စာေစာငမားအား ငေရာကကည႟ႁေနခငးက ကာကၾယလပၝက ပငမအေကာင ဖယရႀား႓ပးခ နတၾင သင၏မကမးစာေစာငမားက တစဖနပနလည၍

သမးဆညးရပၝမည။

မမတႛ၏ အဖၾႛခၾ အေကာငမားက အတညပစစေဆးလသည ပငမအေကာင အသးပသမားအတၾက ညၿနကားခကမား


အဖၾႛခၾ အမားဆငအေကာင ID ႎႀင အမားဆငကဒတႛက တငသၾငးပၝ။ ။

၁။ Martus တၾင ကရယာမား (Tools) > အဖၾႛခၾ ပနလညပပငရန (Configure Field Desks) က ေရၾးခယပၝ။

၂။ Martus သ ငေရာကရန (Martus Signin) ဆငးအငအကၾကတၾင သင၏ ယဇာနာမညႎႀင ပတစ ဒတႛက ထညပၝ။

၃။ ထညသၾငရန (Add) တၾင ႎႀပပၝ။

၄။ သင၏ အဖၾႛခၾ အေကာငမႀ ေပးထားေသာ .mpi ဖငက ေရၾးခယပၝ။

၅။ သင၏ အဖၾႛခၾ အေကာငမႀေပးထားေသာ အမားဆငကဒက ထညပၝ။ ဘာမ႖ဆကမလပမ ဤအမားဆငကဒမႀာ မႀနကနေကာငး သင၏ အဖၾႛခၾ

အေကာငႎႀင အတညပပၝ။

၆။ ဤအဖၾႛခၾ အေကာငမႀလာသည စာေစာငပၝအေကာငးအရာမားက သငစတခလေကာငး အတညပရန (ဟတက) Yes က ႎႀပပၝ။

၇။ အဖၾႛခၾ အေကာငအတၾက အမညထညပၝ။ ဤ အမားဆငကဒႎႀပၝတက သငအမမႀတမႎငမည မဟတေသာေကာင သငအတၾက အဓပၯၝယရႀမည

အမညတစခ သးပၝ။ အဖၾႛခၾ အေကာငအတၾက အမညမႀာ ပမာအားဖင ထသ သႛမဟတ အဖၾႛအစညး၏အမည၊ သႛမဟတ မႛတစမ ႛ သႛမဟတ

ေဒသတစခအမည ဖစႎငပၝသည။ ေနာငတၾင ထအမညက ေပာငးလက ေပာငးႎငပၝသည။ သငေပးထားသည အမညက သငသာလ႖င

ေတၾႛႎငပၝသည။ လခေရးအတၾကေကာင ဤစာေစာငက ကညသမားမႀာ ဤနာမညက မေတၾႛႎငပၝ။

၈။ သမးဆညးပၝ (Save) ကႎႀပပၝ။

မႀတခက။ ။ ပမလခရနႎႀင အတညပရန သင၏အဖၾႛခၾ အေကာငမားအတၾက မညသညအေကာငဖစေကာငးက ပမရႀညလားစၾာ ေဖာပေစႎငပၝသည။

ထသႛ မငႎငရန အဖၾႛခၾ အတနးက ေ႟ၾးရန။ ကညရန (View) ခလပကႎႀပပး “အမားဆငအေကာငစ ” (“Public Account ID”) တၾင

သငေတၾႛေနရသည တနဖးမႀာ အဖၾႛခၾ အေကာငမႀ အကအည (Help) > ကၾနပ၏ အေကာငအေသးစတ ကညႚရႀရန (View My Account

Details) ကသၾားသညအခၝ ေတၾႛရသည “အမားဆငအေကာငစ ” (“Public Account ID”) ႎႀင တေကာငး အတညပပၝ။

၉-ဆ သင၏စာေစာငမားအားအခားအေကာငမား မႀတစဆငဆာဗာသႛေပးပႛႎငေရး ေဆာငရၾကခငး စာေစာငမားအတၾငးမႀ သတငးအခကအလကမားအား လ႓ခစၾာ သမးဆညးထားႎငရနအတၾက ဆာဗာသႛေပးပႛရာတၾင ဆာဗာသႛ ခ တဆကႎငခငး

မရႀပၝက အစားထးသးစၾႎငမည အခား အေကာင တစခ ဖၾငလႀစထားဖႛလပၝသည။ သင၏စာေစာငမားက သင အေကာင မႀတစဆင ဆာဗာသႛ

ေပးပႛသမးဆညးထားခငး မပႎငပၝက သင ကၾနပႃတာ ပကစးသႛမဟတ အခးခရလ႖င ထစာေစာငမားအား ပနလညေဖာထတ၍ မရႎငေတာေပ။

“၁-စ စာေစာငမားအား ဆာဗာသႛ ေပးပႛခငးရခငးမႀာ” တၾင အေသးစတကေလလာႎငပၝသည။

သငသည ပငမအေကာင ဖၾငလႀစထားပၝက ၎တႛက သငစာေစာငမားက ဆာဗာသႛ ကယစားေပးပႛႎငပၝသည။ ဆလသညမႀာ အဖၾႚအစညးတစခမႀ

အဖၾႚခၾသည အငတာနကႎႀင ခ တဆကႎငခငးမရႀဟ ဆပၝစႛ။ ထအခၝ Martus ေဆာဖ အတၾငး၌ ဖနတးထားေသာ ၎၏စာေစာငမားက ဆာဗာ

(Server) > စာေစာင(မား)က ပနလညေပးပရန (Resend Bulletins) ေရၾးခယခငးဖင အဖၾႚခၾ၏ကယစား ဆာဗာသႛ ေပးပႛႎငပၝသည။

ထစာေစာငမား၏ စာေရးသအဖစ အဖၾႚခၾကသာ တညရႀေနပၝမည။ ထႛအပင ပငမအေကာင သးစၾသမားအေနဖငလညး ထစာေစာငမားက

ပပငေရးသားခငး မလပႎငေပ။


မႀတခက။ ။ အဖၾႚခၾမားကယစား သႛမဟတ အခား Martus အသးပသမားကယစား စာေစာငမားက ဆာဗာသႛေပးပႛရာတၾင ပငမအေကာင

အသးပသမားသည (သးခားဖငတၾ တစခတညေဆာင႓ပးမႀ)ေဆာငရၾကသငပၝသည။

၉-ဇ သးစၾသအမညႎႀင စကား ႀကတႛအားေပာငးလခငး သင၏ အေကာင အားကႃးေကာ ငေရာကမႁမားရႀေနသညဟ သသယရႀလာပၝက ပ၍စတခရေစရန သင၏စကား ႀက

ကေပာငးလသတမႀတသငပၝသည။ ထႛအတ သးစၾသအမညကလညး အလရႀက ေပာငးလႎငပၝသည။

၁။ သးစၾသအမညႎႀင စကား ႀကတႛကေပာငးလရန ေရၾးခယရနအခၾငအလမးမား (Options) > သးစၾသအမည သမဟတ စကား၀ႀကက

ေပာငးရန (Change User Name or Password)ကေ႟ၾးရန။

၂။ တရား၀ငခငမာသည သးစၾသ (Validate User) ေပလာပၝက လကရႀသးစၾသအမညႎႀင စကား ႀကတႛကထညသၾငးပၝ။

၃။ ေနာကထပေပထၾကလာမည မငကၾငးထ၌မ သငအလရႀသည သးစၾသအမညအသစႎႀင စကား ႀကအသစတႛက ထညသၾငးပၝ။ တစခခ သႛမဟတ

သႛမဟတ ႎႀစခလးက ထညသၾငးႎငပၝသည။ သးစၾသအမညႎႀင စကား ႀကတႛက ဖနတးရာတၾင လကနာသငသညအခကမားအားႀ “

၂-င ကယပင အေကာင ဖနတးခငး” တၾင ကည႟ႁႎငပၝသည။ အသစေပာငးလခငးက လကခပၝက OK က ႎႀပပၝ။ သႛမဟတ

သးစၾသအမညႎႀင စကား ႀကတႛက အေဟာငးအတငး ဆကထားလပၝက ရပဆငးရန (Cancel) က ႎႀပပၝ။

၄။ သးစၾသအမညအသစႎႀင စကား ႀကအသစတႛက စကား၀ႀကက အတညပပၝ (Confirm Password) ဇယားတၾင ထပမထညသၾငးပၝ။

၅။ သးစၾသအမညအသစႎႀင စကား ႀကအသစတႛက အသးပ၍ ေသာမတၨႃထားရႀရန သတေပးခက ေပထၾကလာပၝမည။ ေသာမတၨႃပၾားရန

ထနးသမးခငးႎႀင ပတသက၍ အေသးစတက “၉-ခ ေသာမတၩႃထားရႀခငး” တၾင ေလလာႎငပၝသည။

“၉-ဃ စကား ႀကမားက က႗မးကငစၾာအသးပခငး” တၾင အခားသတငးအခကအလကမားက ကည႟ႁႎငပၝေသးသည။


၁၀။ Martus လပငနးမားအားစတတငးကပငဆငခငး စာေစာငမားဖနတးရာတၾင အခ နကနသကသာရန၊ ပစတစခတညးဖစေစရန၊ စာေစာငတငးတၾင ေမးခၾနးမား ပနလည ေဖကားထားေကာငး

ေသခာေစရနတႛအတၾက စာေစာငမား၏ အခ ႚကၸမားက စတတငးက ပပငဖနတးႎငပၝသည။ အေသးစတမား နယပယက ပပငဖနတးႎငသကသႛ

စာေစာငအတၝငး သးသနႛနယပယမားကလညး ထပမဖညတငးႎငပၝသည။ ထသႛ ပပင ဖနတးထားေသာ နယပယမားသည ေနာငဖနတးမည

စာေစာငအသစတငးတၾင ေပေနမညဖစေသာလညး လကရႀ စာေစာငမားကမ ထခကမႁမရႀေပ။

၁၀-က အေသးစတမား သမႀရာတၾင ပစခၾငတစခအား ဖနတးအသးပခငး အေသးစတမားသမႀရာတၾင တညေသာ သတငးအခကအလကမား (ဓၝးစာခအေရအတၾက သႛမဟတ အစးရ၏တႛ ပနမႁ အစရႀသည) က မကာခဏ

ထညသၾငးေနရသညဆပၝက သငဖနတးထားသည စာေစာငတငးတၾင ထညသၾငးေဖာပရန ပစခၾငတစခ တညေဆာကအသးပပၝ။

၁။ ေရၾးခယရနအခၾငအလမးမား(Options) > ပေသသတမႀတထားေသာ သမႀးခက ပၝ၀ငမႀ အေသးစတမား (Default Details Field

Content)က ေ႟ၾးရန။

၂။ အေသးစတမား (Details) သမႀးရာတၾင ပေသေဖာပလသည စာသားက ႟ကသၾငးပၝ။

၃။ OK က ႎႀပပၝ။

ပေသသတမႀတထားေသာ သမႀးခက ပၝ၀ငမႀ အေသးစတမား (Default Details Field Content) ဇယားကၾကအတၾငး၌

ထညသၾငးသတမႀတထားခေသာ စာသားမားသည မညသႛေသာ စာေစာငမားက ဖနတးသညဖစေစ၊ စာေစာငအသစမား၏ အေသးစတမား ကၸတၾင

ေပေပၝကေနပၝလမမည။ သငဖနတးေနသည စာေစာငထတၾင အထကပၝစာသားက မလအပေတာပၝက အခားစာသားမားကသႛပင ၎ကလညး

ဖကပစႎငပၝသည။ ပေသသတမႀတထားသည ပၝ ငေသာအေကာငးအရာက ဖယရႀားလပၝက ပေသသတမႀတထားသည မာတကာ သမႀးခက

အေသးစတ (Details Field Default Content) ဇယားကၾကအတၾငးမႀ မာတကာမားက ပနလညပငဆငရန (Reset Content) က ႎႀပပၝ။

အခားအသးပသမားအား အေသးစတနယပယ (Details Field) အတၾက ပေသအေကာငးအရာမား ေပးလလ႖င သႛမဟတ Martus တၾင

၄ငးအား ရကႎႀပရနမလဘ အေကာငအသစ စစ သညအခၝတႛတၾင လခငသညစာသားက DefaultDetails.txt ဟေခသည ဖငတၾတၾငထညပး

၄ငးအား သငအသးပလသည Martus အေကာငလမးညၿနတၾင ထညပၝ။

၁၀-ခ စာေစာငနယပယမားအား စတတငးကဖနတးခငး ပေသထညသၾငးေပးထားသည စာေစာငနယပယမားသည ၎တႛ၏လအပခကမားႎႀင ကကညပၝသညဟ Martus သးစၾသအမားစကဆပၝသည။

မညသႛဆေစ စာေစာငပၝ သတငးအခကအလကမား၏ ဇစမစ၊ သကေသထၾကဆသမား၏ အမညမား၊ ဤအဖစအပကဖစပၾားခသညတငးပည

သႛမဟတ ဓၝးစာခမားႎႀင ပတသကသည သတငးအခကအလကဇယား စသညတႛက တတကက ေဖာပႎငရနအတၾက ၎တႛ၏ စာေစာငမားက

စတတငးက ပပငဖနတးခငးက ပ၍ အသး ငသညဟလညး အခ ႚအဖၾႚအစညးမားက ဆသည။ အစရငခခငး၊ သေတသနပခငးတႛအတၾကမ

ပပငဖနတးထားေသာ နယပယမားအား အခားလပငနးမားသႛတငသၾငး႓ပး ေဆာငရၾကပၝက ပမလၾယကေကာငး ေတၾႛရပၝလမမည။ နယပယမား၏

အစအစ မားအားပပငခငး၊ နယပယမားထပမဖညတငးခငး၊ မလအပေတာေသာ နယပယမားအားဖယရႀားခငး စသညဖင သငဖနတးေသာ

စာေစာငမားတၾင စတတငးက ပပငႎငပၝသည။ စာေစာငတစခ၏ အေပပငး (အမားဆငသႛမဟတ လ႖ႚ ႀကအပငးဖစႎငသည) မႀနယပယမားက


ပပငႎငသကသႛ စာေစာငေအာကပငး(လ႖ ႀကအပငးသာဖစသည) မႀနယပယမားကပၝ ပပငဖနတးႎငပၝသည။ Yes/No၊ ရကစၾ၊

ရကစၾအတငးအတာ၊ ေပထၾကလာမညစာရငးမား၊ ဇယားမား၊ ဘာသာစကားမား (မႀတစမား)၊ စာပဒတမား၊ စာပဒရႀညမား စသညဖင စတတငးက

နယပယမားက ဖနတးႎငပၝသည။

စာေစာငနယပယမားက ပပင႓ပးပၝက နယပယအသစမား၏ အစအစ သည သငဖနတးသည စာေစာငအသစတငးတၾင ပၝရႀေနပၝမည။ သႛေသာ

နယပယမား ဖနတးခငးသည ရႀ႓ပးသား စာေစာငမား သႛမဟတ ဆာဗာမႀ ကးယထားေသာ စာေစာငမားအေပတၾင သကေရာကမႁ မရႀပၝ။

စတတငးကနယပယမားတၾင လ႖ႚ ႀက သတငးအခကအလကမားပၝ ငပၝက ၎တႛက Martus ရႀာေဖၾေရးအငဂင (Martus Search Engine) တၾင

ထညသၾငးထားႎငပၝသည။ သင၏စာေစာငတၾင ပၝ ငေသာ အခကအလကအားလးသည လ႖ႚ ႀကမားသာဖစေကာငး ေသခာဖႛလပၝသည။

စတတငးက အပငအဆငက ကယတငဖနတးႎငသကသႛ သင သႛမဟတ သငအဖၾႚအစညး၏ ပငမအေကာင သးစၾသ တစ း းမႀ

တညေဆာကထားခေသာ ပစခၾငကလညး အသးပႎငပၝသည။ စတတငးက ပစခၾငမား တငသၾငးရယခငး ထတလပေပးပႛ ခငး တႛႎႀင ပတသက၍

“၁၀-ဂ စတ႒ကကပစခၾငမား အသးပခငး”တၾင ေလလာပၝ။

စတတငးက အပငအဆငတစခဖနတးရန သႛမဟတ အဆငမင ပပငရနအတၾက

၁။ ေရၾးခယရနအခၾငအလမးမား (Options) > စတကကဖနတးထားသည သမႀးခကမား (Customize Fields) ကေ႟ၾးရန။

၂။ ဤလပငနးႎႀင ပတသကသည သတငးအခကအလကမား ပၝ ငေသာ ဇယားကၾက ေပထၾကလာပၝမည။ ေသခာစၾာ ဖတ႟ႁပၝ။

ဆကလကေဆာငရၾကလပၝက Yes ကႎႀပပၝ။

၃။ နယပယအညၾနးစာမားအား ေနရာပနစခငး၊ ဖညတၾငးခငး သႛမဟတ ဖယရႀားခငးတႛက စတကကဖနတးထားသည သမႀးခကမား

(Customize Fields) ဇယားကၾကအတၾငး၌ ေဆာငရၾကပၝ။

နယပယမား ေဖာပမႁအပငအဆငက XML စာတမးမားအားဖင စစ ထနးခပထားပၝသည။ ထႛေကာင ညၾနကားခကမားက

<CustomFields> ဖင စတင႓ပး </CustomFields> ဖင အဆးသတရပၝမည။ စတကကဖနတးထားသည သမႀးခကမား

(Customize Fields) ဇယားကၾက ဖၾငလႀစခ နတၾင ဤအညၾနးစာမား ေနရာတက ရႀႎႀင႓ပးသားဖစေကာငးေတၾႚရပၝမည။ ပေသအားဖင

စပစ စာေစာငနယပယမားက စတ႒ကက ပစခၾင နယပယမား (Custom Field) စာရငးတၾင ထပဆး၌ ေဖာပေလရႀေသာငား ၎တႛက

ေနရာအေပာငးအေရၾႚ ပလပႎငပၝသည။ သႛေသာ ေရးသားသ (author)၊ ေခၝငးစ (title)၊ ဘာသာစကား (language)၊

ထညသၾငးသညေနႛစၾ (entrydate) နယပယမားကမ ေပာငးေရၾႚ၍မရပၝ။

က။ နယပယမား၏ အစအစ က ပနေပာငးလလ႖င ၎တႛက ဖတကးပၾားခနညးဖင အလရႀသလ ပငဆငႎငပၝသည။

ခ။ နယပယတစခ ထပမထညသၾငးလပၝက ေဖာပေစလသည အမႀတအသားေနရာတၾင ခလတႎႀပပၝ။ ထနယပယအတၾက BOOLEAN

(ဘးလယန) ၊ DATE (ေနႛစၾ)၊ DATERANGE (ေနႚစၾ အတငးအတာ)၊ DROPDOWN (ေရၾးခယရန)၊ GRID

(အကၾက/ဇယား )၊ LANGUAGE (ဘာသာစကား) ၊ MESSAGE (သတငးစကား)၊ MULTILINE (တစလငးထကပေသာ)၊

SECTION (အပငး) သႛမဟတ STRING (စထရငး) စသညဖင အသးပလေသာ အမ းအစားကထညသၾငးပၝ။

နယပယအညၾနးတစခတငးအတၾက သးသနႛစာသားမား သတမႀတေပးရမည ဖစ႓ပး Martus တၾင အသးပထားခငး

မရႀေသးသညတစခတညးေသာ မညသညစကားလးက မဆ အသးပႎငပၝသည။ ၎စာသားမားအတၾက

မညသညဘာသာစကားကမဆအသးပႎငေသာလညး ကၾကလပခားမား၊ ထးခားအကၡရာမား၊ စာလးအ႒ကးအေသးတႛ

ပၝ ငခငးမရႀေစရပၝ။ ပမာ။ ခရသအမည (“VictimsName”) သႛမဟတ မကလးအေရာင(“EyeColorChoice”) စသညဖင

အသးပႎငပၝသည။ နယပယတစခခငးစတၾင အညၿနးစာသားပၝရႀရပၝမည။ ၎အညၿနးစာသားက စာေစာငအတၾငးမႀ သကဆငရာ

နယပယေဘးတၾင ေဖာပထားေပးပၝမည။ ထအညၿနးစာသားအတၾက မညသညဘာသာစကားမႀ မညသညအကၡရာကမဆ

အသးပႎငေသာလညး အခ ႚေသာ ထးခားအကၡရာမား (ကၾနပႃတာလပငနးမားတၾင အသးပထားသည < and

>(ႎႀင)မ းကဆလသည)ကသး၍မရပၝ။ ပမာ မကမငသကေသအမည (“Name of 1st Witness”) ဟသးႎငပၝသည။

ေအာကေဖာပပၝ ပမာမားက ႟ႁပၝ။

ဂ။ နယပယတစခက ဖယရႀားလပၝက မမဖယရႀားလေသာနယပယ၏ သတမႀတခကစာသား (အမ းအစား၊ အညၿနးစာသား) က ဖကပစပၝ။

စာေရးသ၊ ေခၝငးစ ၊ ဘာသာစကား၊ ထညသၾငးသညေနႛစၾ စသညနယပယအခ ႚကမ ဖယ၍မရေပ။

ဃ။ SECTION (အပငး) နယပစကသးကာ သငစာေစာငထတၾင (သင၀ႀကႎငေဖာႎငသည)အခနးမားကဖနတးႎငပၝသည။ အခနးမားတၾင

တစ းခငးနယပယ သင႒ကကသေလာကထညႎငသည။

င။ သငစာေစာင၏ တနးတစခတညးတၾင နယပယမားစၾာက နယပယ သတမႀတခကရႀ <KeepWithPrevious/> (ယခငစာေစာငမာႎႀင

သမးဆညးပၝ)က သးကာ ထညႎငသည။

စ။ နယပယ သတမႀတခကရႀ <RequiredField/> (လအပေသာ နယပယ) က သးကာစာေစာငတစခက မသမးဆညးမ နယပယအခ ႚ

သႚမဟတ ဂရစက ထညသၾငးရန လအပႎငသည။

ဆ။ YYYY-MM-DD (ႎႀစ-လ-ရကစၾ) ပစ ရကစၾတစခဖင <MinimumDate> (အနညးဆးရကစၾ) ႎႀင/သႛမဟတ

<MaximumDate> (အမားဆးရကစၾ) က သးကာ ရကစၾ နယပယမား၊ ရကစၾဂရစေကာလမား၊ ရကစၾတာ နယပယမားႎႀင

ရကစၾတာ ဂရစေကာလ မားအား သငအေနဖင ကနႛသတႎငသည။ အခ နဇကစၤေကာင တစရကေစာ၍ သႛမဟတ


တစရကေနာကက၍ ခၾငပေကာငး ခၾငပႎငေသာလညး ကၾကလပရကစၾ (<MaximumDate></MaximumDate>

(အမားဆးရကစၾ) (/အမားဆးရကစၾ) သႛမဟတ <MaximumDate/> (အမားဆးရကစၾ/) မႀာ “ယေနႛ”က ဆလသည။ စတ႒ကက

ပစခၾင နယပယမားအပင စ နယပယမားအား ရကစၾတရား၀ငပခငးက သငအေနဖင လအပႎငေကာငး ေကးဇးပ၍

မႀတသားထားပၝ။ရကစၾ နယပယႎႀစ ဆၾခ ေရၾးစရာမားသည စတ႒ကက ပမႁတၾင ကတမာသၾငးထားေသာ သတမႀတထားသည

ရကစၾတာမားက ထငဟပလမမည။ မႀတခက။ Martusသည ထငး သႛမဟတ ပၝရႀနး ရကစၾမားက အသးပရန စစ ထားေသာလညး

စတ႒ကက ပမႁတၾင ႎႀစပစသည အမတမးပင 2009 ကသႛ “ဂေရဂရယမ” ႎႀစ ဖစရမည။ဇ။ သငသည ဆၾခစာရငးမားက

(ဇယားအကၾက၏ အတၾငးတၾင ဖစေစ၊ အပငတၾင ဖစေစ) နညးလမး၃မးဖင ဖညသၾငးႎငသည။ ၁) နယပယသတမႀတခကတၾင

<Choices> (ေရၾးစရာမား) တနဖးမားစာရငးက ထညသၾငးခငးဖင လညးေကာငး၊ ၂) <DataSource> (အခကအလကရငးမစ

တစခၝတရ အခကအလကအေခပ ေရၾးခယစရာစာရငးဟ ေခဆသည) က အသးပ၍ သင၏စာေစာင မညသညေနရာတၾငမဆ

ရႀေသာ ဇယားအကၾကအတၾငးတၾင ထညသၾငးခပးေသာ တနဖးမားႎႀင လညးေကာငး၊ ၃) နယပယတစခထကပ၍ ရညညၾနးႎငေသာ

“ပနလညအသးပႎငေသာ ေရၾးခယစရာစာရငး” (Reusable Choices) မားက ဖနတးခငးဖင လညးေကာငး ဖညသၾငးႎငသည။

မႀနကနေသာ XML အဓပၝၯယဖၾငဆခက ဖၾ ႛစညးပက အသးပရနအတၾက ေအာကပၝနမနာမားက ကညပၝ။ ယခထတ ပနခကတၾင

သည အခကအလကအေခပေရၾးခယစရာစာရငး နယပယမားက ရႀာေဖၾမႁမကႎႀာပငတၾင ထညသၾငးလမမညမဟတေကာငး

သတပပၝ။ည။ သငသည စာလးမားႎႀင ေရၾးခယရနစာရငးနယပယမားအတၾက ပေသတနဖး “ပပပ”

<DefaultValue>ပပပ</DefaultValue> က အသးပ၍ သတမႀတႎငသည။ ေရၾးခယရနစာရငးမားအတၾက

သငသတမႀတထားပးေသာ ေရၾးခယရနစာရငးမားထမႀ တနဖးက မဖစေန အသးပရမညဖစသည။ ပနလညအသးပႎငေသာ

ေရၾးခယရနစာရငးမားအတၾက အဆငတငးတၾင အစကသေကတမားဖင ခၾ ခားထားေသာ တ ကတပက သႛမဟတ ပးပညစေသာ

သေကတဖစႎငသည။ (တငးေဒသကး ႎႀင မ ႛအဆငႎႀစမ းစလးပၝ ငေသာ တညေနရာပ ေရၾးခယစရာစာရငးအတၾက သငသည

အဆငႎႀစခအနက တစခခက ပေသေရၾးခယထားႎငသည - ပမာ 'တ၁' သႛမဟတ 'တ၁.မ၁' ၁ ေအာကပၝ ပမာမားက ကညပၝ)။

သာမနႎႀင စတကကပစခၾငနယပယမားအတၾက ပေသတနဖးမား သတမႀတထားႎငေသာလညး ဘးလးယနး (BOOLEAN)၊ ေနႛစၾ

(DATE)၊ ေနႚစၾ အတငးအတာ (DATERANGE)၊ အကၾက (GRID)၊ ဘာသာစကား (LANGUAGE)၊ စာ

(MESSAGE) နႀငႛ အပငး (SECTION) နယပယမားအတၾက ခၾငမပပၝ။ ထႛအပင အခားနယပယမားတၾင ထညသၾငးထားေသာ

တနဖးေပတၾင မတညေနေသာ ေရၾးခယစရာစာရငးအတၾငးရႀ တနဖးမားအတၾက (အခကအလကအေခပ ေရၾးခယစရာစာရငးက

ဆလသည)လညး ခၾငမပပၝ။

၄။ OK ကႎႀပပၝ။

နယပယမားအား စတတငးက ပပငဖနတးရာတၾင ေအာကပၝအခကမားကလညး သထားဖႛလပၝသည။ ။

၁။ XML ဖငမားတၾင စာလးအ႒ကးအေသး အေရး႒ကးပၝသည။ ( ပမာ - Witness ႎႀင witness မတပၝ)

၂။ နယပယအမးအစားအမညမားတၾင မကေတာငအဖၾင အပတသေကတမားက တစခသႛမဟတ ႎႀစခ ႒ကကရာသးႎငပၝသည။ ေရႀႚေနာက

ညဖႛသာလပၝသည။ ( ပမာ - ‘STRING” သး၍မရပၝ။ ‘STRING’ သႛမဟတ “STRING” ဆလ႖ငရပၝသည။)

၃။ စာေစာငတစခအား ပငဆငတညးဖတေနခ နတၾင BOOLEAN နယပယသည အမႀတအသားပရန ဇယားကၾကေနရာအဖစလညးေကာငး၊

စာေစာငအား နမနာ ႒ကတငပသစ ႎႀင ပႎႀပသညအခၝမားတၾင Yes/No ဇယားကၾကအဖစ လညးေကာငး ေဖာပထားပၝမည။

၄။ STRING ႎႀင MULTILINE တႛမႀာမ စာသားနယပယမားဖစသည။ STRING နယပယ၌မထညသၾငးေသာ စာသားအတငးအတာ

ေပမတည၍ ပနႛကားသၾားႎငေသာလညး MULTILINE နယပယတၾငမ ဘးလႀမေရၾႚလားရန ေနရာထညသၾငးေပးထားပၝသဖင

နယပယဧရယာ အကယအ နး ေပာငးလမႁမရႀပၝ။

၅။ စာေစာငတငးတၾင ေဖာပေပးထားမည အကပခက၊ မႀတခကမား မညသႛဖနတးရမညအခကအလကမားက မညသႛထညသၾငးရမည

စသညတႛက လမးညၿနႎငရနအတၾက MESSAGE နယပယကသးရပၝမည။

၆။ အခကအလကမား ဇယားကၾကအတၾငး ထညသၾငးသညအခၝ Enter က ႎႀပပၝက လငးအသစဖနတးမည ဖစ႓ပး၊ Tab က ႎႀပပၝက

ေနာကအကၾကအတၾငး ေရာကရႀမည ဖစ၍၊ ႎႀစခၝႎႀပပၝက စာသားမားအား မတၩႃကးခငးႎႀင ဖတကးပၾားခငးတ ႛက

ေဆာင႟ၾကေပးမညဖစသည။

၇။ BOOLEAN ၊ DATE ၊ DATE RANGE ၊ DROPDOWN ႎႀင STRING စသညတႚက GRID နယပယတၾင

အမ းအစားအလက ေကာလခၾ၍ ေဖာပေပးထားပၝသည။

၈။ အခားသးစၾသမားအား စတ႒ကကပစခၾငတစခဖနတးေပးခငးဖင လမးညၾနဖႛလေပမည။ ထပဆင ညၾနကားခက

အေမာကအမားေေပးရမညအေရးက ေရႀာငရႀားႎငရနအတၾက ပၝ ငေသာအေကာငးအရာက အလၾယတက သရႀႎငေစမည

အညၾနးစာသားထားရႀရေပမည။ ပမာ ‘ဓၝးစာခအမည’ စတကကပစခၾငမား ထတလပတငပႛမႁ ႎႀင ပတသက၍ အေသးစတ

အခကအလကမားက “၁၀-ဂ စတ႒ကကပစခၾငမား အသးပခငး” တၾင ကညႎငပၝသည။၉။ အကယ၍ သငသည

သင၏စတကကပငဆငမႁမားက ပပငေသာအခၝ နယပယအညၿနး သႛမဟတ နယပယအမ းအစားက ေပာငးမညဆပၝက

သင၏နယပယအမႀတအသားမားက ေပာငးလရန ေကးဇးပ၍ ေသခာပၝေစ။ အဘယေကာငဆေသာ မတညေသာ

အမႀတအသားမားအတၾက တညေသာကဒမား အသးပခငးသည ထနယပယမားေပတၾင ရႀာေဖၾ ခငးႎႀင တငပခငးပလပရာတၾင

ရႁပေထၾးႎငပၝသည။ အညၿနးတစခက ေပာငးလခ နတၾင တညေသာအမႀတအသားက ဆကလကသမးဆညးခၾငရႀေသာ

တစခတညးေသာအခၾငအလမးမႀာ အကယ၍ သငက မတညေသာ အညၿနးမားက လး တညသညဟ အမႀနတကယ


သတမႀတေရတၾကလသညအခ နတၾင ဖစသည။ ( ပမာ - သငသည အညၿနးမားတၾငရႀေသာ မႀားယၾငးမႁမားက

ပငဆငရပငဆငမညဆလ႖င ဖစသည။)၁၀။ ပေသတနဖးမားသည စာေစာငဗားရႀငး အသစဖနတးခ နတၾင သး၍မရဘ

စာေစာငအသစဖနတးေသာအခၝမႀသာ အသးပႎငသညက ေကးဇးပ၍ သတပပၝ။ ထအခၝမႀသာ ယခငဗားရႀငးမႀ နယပယမားတၾင

အသးပခေသာ တနဖးမားက အေပမႀထပေရးလကခငးဖင ထတနဖးမား ပကစးသၾားမညမဟတေခ။ ဆလသညမႀာ သငသည

ပေသတနဖးအသစမားပၝ ငသည စတကက ပပငမၾမးမထားေသာ စာေစာငဗားရႀငးအသစက ဖနတးလကသညတငေအာင

ယခငစာေစာငတၾင ထညသၾငးထားသည စတကကမၾမးမထားေသာ ပေသတနဖးမားသည ရႀမအတငးရႀေနမညဖစသည။

“ပနလညအသးခႎငေသာ ေရၾးခယစရာမား” (အဆငမားစၾာ၊ အတၾငးတၾငထညထားသည) ေအာကဆၾခသညစာရငးမားႎႀငပတသကပး

အထးမႀတခကမား

၁၁။ ပနလညအသးခႎငေသာ ေရၾးခယစရာမားက အသးပထားေသာ ေရၾးခယရနစာရငးတၾင အဆငတစခထကပ၍ ရႀႎငသည။ ( ပမာ -

ေဒသႎႀင မ ႛမားပၝ ငသည ေနရာေဒသအဆငတၾင) မတညေသာ နယပယမားသည အဆငတစခထကပ၍ သးႎငသည။ ( ပမာ -

ေေဒသႎႀင မ ႛအဆငမားက သတမႀတပးသညအခၝတၾင ေဒသအဆငတစခတညးကသာ ထညသၾငးႎငေသာ နယပယက သတမႀတႎငသလ

ႎႀစခစလးက ထညသၾငးႎငေသာ နယပယကလညး သတမႀတႎငသည။) ဖညစၾကရမညနယပယအားလးအတၾက

အဆငအားလးလကလသတမႀတရန မလေပ။ ( ပမာ - ကးမားေသာ အခ ႛ မ ႛ ကးမားအတၾက ရပကၾကက နမေသာအဆငအဖစ

သတမႀတႎငေသာလညး မႛတငးတၾင ရပကၾကလကသတမႀတေပးရန မလေပ။) Martus က အဆငအေရအတၾကက

ကနႛသတမႁမရႀေသာလညး သတမႀတခကစာရငးတၾင မားစၾာေသာ တနဖးမားက ထညသၾငးရလ႖ငေသာလညးေကာငး၊

မားစၾာေသာအဆငမားရႀလ႖ငေသာလညးေကာငး Martus၏ စၾမးေဆာငႎငမႁအားက ထခကႎငသညက ေကးဇးပ၍ သတပပၝ။

၁၂။ ယခထတ ပနခကတၾင အကယ၍ သငသည စတကက ပငဆငမႁက ပပငမၾမးမေနစ ဆၾခစာရငးမႀ “ပနလညအသးပႎငေသာ

ေရၾးခယစရာစာရငး”အတၾငးမႀ အဆငအေရအတၾကက ပငဆငလပၝက နယပယအညၿနး ႎႀင/သႛမဟတ အမႀတအသားကပၝ ေပာငးရန ကၾႎပတႛ

အကပလသည။ ထသႛေပာငးခငးဖင ၄ငးတႛအား ရႀာေဖၾ ခငးႎႀင တငပခငးတႛ ပလပရာတၾင ပမလၾယကစၾာ ခၾ ခားႎငမညဖစသည။

ထသႛမေပာငးပၝက အညၿနး/အမႀတအသားမားသည မတညေသာ အဆငမားပငဆငသဖင ၄ငးတႛက ကၾ ပားစၾာသတမႀတဆကဆခငးေကာင

ရႀာေဖၾ/တငပခငး ရလဒမားသည ရႁပေထၾးသၾားႎငသည။

၁၃။ ပနလညအသးခႎငေသာ ေရၾးခယမႁမားသညလညး အခားနယပယအညၿနးမားနညးတ တညေသာ ကနႛသတခကမား ရႀသည။ ၄ငးတႛမႀာ

မညသညဘာသာစကားမဆ ဖစႎငသည။ သႛေသာ ကၾကလပမရႀရပၝ။ သမားရးက အကၡရာမားသာဖစရမည။ အထးစာလးမားႎႀင

သေကတမားမပၝရ။

၁၄။ အမႀတအသားမားတၾင မႀားယၾငးစၾာ အမညေပးထားခငးအား ပငဆငခငးမႀလၾ၍ အခားစတကကပငဆငမႁမား ပလပရာတၾင

ပနလညအသးခႎငေသာ ေရၾးခယမႁစာရငး၌ တညေသာ ကဒမား မသးမေစရန သတပပၝ။ အဘယေကာငဆေသာ မတညေသာ

အမႀတအသားမားအတၾက တညေသာကဒမား အသးပခငးသည ထနယပယမားေပတၾင ရႀာေဖၾ ခငးႎႀင တငပခငးပလပရာတၾင

ရႁပေထၾးႎငပၝသည။ အေကာငးဆးမႀာ နပၝတမဟတေသာ ကဒမား အသးပသငပး အမႀတအသားမားအတၾက အဓပၯၝယရႀေသာ

အတေကာကစာလးမားက သးခငးဖင ေနာငတစခန၌ စတကက ပငဆငမႁမားပလပပငဆငပၝက ထစာလးမားသည မညသညက

ရညညၿနးေကာငး ရႁပေထၾးစရာမရႀေတာေပ။ ( ပမာ - ေနရာမားအတၾက နပၝတမားက မသးဘ စာလး ၂လးမႀ ၃လးအထရႀေသာ

အကၡရာအတေကာကမားက သးပၝ။) ကဒမားႎႀင အမႀတအသားေရၾးခယမႁမားသည အဆပၝနယပယမား ရႀာေဖၾရာတၾင

မညသႛအကးသကေရာကႎငေကာငးႎႀင ပတသကေသာအခကအလကမားက သရႀလပၝက အပငး “၁၁။ ေမးေနက ေမးခၾနးမား (FAQ)”

နပၝတ၄၆တၾင ကညပၝ။

၁၅။ အကၾကမား၏ အတၾငး သႛမဟတ အပငတၾင ဖစေစ တစခထကပေသာ အဆငမား သႛမဟတ ပနလညအသးခႎငေသာ

ေရၾးခယစရာစာရငးမားအား အခားေသာေရၾးခယစရာစာရငးမားအတၾက အခကအလကအရငးအမစအဖစ အသးပ၍ မရပၝ။ ထသႛအသးပရန

ကးစားပၝက မႀားယၾငးေသာသတေပးခကစာက မငရလမမည။

၁၆။ ပနလညအသးခႎငေသာ ေရၾးခယမႁစာရငးအား ေရၾးခယစရာေနရာမားတၾင အသးပထားေသာ စတကကပငဆငထားသည XML မားက

သမးဆညးရာတၾင Martus သည သငေနာကတစကမ ပနဖၾငကညသညအခ နတၾင ၄ငးေရၾးခယမႁ သတမႀတခကမားအား XML

၏ေအာကဆးတၾင ထားရႀမည ဖစသည။

၁၇။ Martus သည အခားေသာ ဆၾခေရၾးခယစရာမားတၾငကသႛ ပနလညအသးခႎငေသာ ေရၾးခယမႁစာရငး ဆၾခစာရငးမားတၾင ကၾကလပတစခက

အလအေလာက ထညေပးသည မဟတပၝ။ ပနလညအသးခႎငေသာ ေရၾးခယမႁစာရငး ဆၾခစာရငးတစခ၏ (သႛမဟတ တစဆငတညးရႀေသာ

ပနလညအသးခႎငသည ဆၾခစာရငး) အမငဆးအဆငအတၾက "ကၾကလပ" က ေရၾးခယႎငလပၝက သင၏ စတကကေရၾးခယမႁ XML

တၾင ကၾကလပတစခက တတကက ထညရနလပၝသည။ (ထသႛထညရန ပနလညအသးခႎငေသာ ေရၾးခယမႁစာရငး၏

အမငဆးအဆငတၾငသာ “<Choice code='' label=''></Choice>” ကထညပၝ)။ ဤသႛမလပဘ default value (မရငးတနဖး)

တစခလညး သတမႀတမထားပၝက (ဆလသညမႀာ ကၾကလပက ေရၾးခယစရာအဖစ သငမညသညအခၝမ႖ ေတၾႛမညမဟတပၝ) ဆၾခေရၾးခယစရာ

စာရငးမႀာ ကၾကလပအဖစစေသာလညး ေနာကတနဖးတစခ သငေရၾးခယသညႎႀင ကၾကလပေရၾးခယစရာေနရာသႛ သငပနသၾားႎငမည

မဟတပၝ။


ဤနယပယမားသည ေအာကေဖာပပၝပမႀာကသ ေပေပၝကေနပၝလမမည။ ။

<Field type='SECTION'>

<Tag>summarysection</Tag>

<Label>အကဥးခပအပငး</Label>

</Field>

<Field type='STRING'>

<Tag>office</Tag>

<Label>ေဒသဆငရာ႐းခနးအခကအလကေကာကချခငး</Label>

<DefaultValue>ရနကနေဒသ႐းခနး</DefaultValue>

</Field>

<Field type='DROPDOWN'>

<Tag>BulletinSource</Tag>

<Label>စာေစာငသတငးအခကအလက၏အရငးအျမစ</Label>

<RequiredField/>

<DefaultValue>မဒယာ/သတငးဌာန</DefaultValue>

<Choices>

<Choice>မဒယာ/သတငးဌာန</Choice>

<Choice>တရားဝင အစရငခစာ</Choice>

<Choice>ပဂၢလကအငတာဗး</Choice>

<Choice>အျခား</Choice>

</Choices>

</Field>


<Tag>SpecifyOther</Tag>

<Label>အကယ၍ အရငးအျမစတြင“အျခား”ရပါကျပဌာနးေပးပါ</Label>

</Field>


<Tag>IntervieweeName</Tag>

<Label>အငတာဗးေျဖၾကားသအမည</Label>

</Field>

<Field type='LANGUAGE'>

<Tag>IntervieweeLanguage</Tag>

<Label>အငတာဗးေျဖၾကားသ၏ဘာသာစကား</Label>

</Field>

<Field type='DATERANGE'>

<Tag>InterviewDates</Tag>

<Label>အငတာဗးျပလပသညေန႔စြ(မား)</Label>

</Field>

<Field type='BOOLEAN'>

<Tag>Anonymous</Tag>

<Label>အငတာဗးေျဖၾကားသသည၎၏အမညကဖးကြယထားလပါသလား?</Label>

</Field>


<Tag>AdditionalInfo</Tag>


<Label>အငတာဗးေျဖၾကားသသညလအပပါကသတငးအခကအလကမားထပေဆာငးေပးရနလလလားလားရပါသလား? </Label>

<KeepWithPrevious/>

</Field>


<Tag>Testify</Tag>

<Label>အငတာဗးေျဖၾကားသသညသကေသထြကဆရနလလလားလားရပါသလား?</Label>

<KeepWithPrevious/>

</Field>

<Field type='DROPDOWN'>

<Tag>EventLocation</Tag>

<Label>ျဖစရပတညေနရာ</Label>

<DefaultValue>တ၁</DefaultValue>

<UseReusableChoices code='TopLevelLocation'></UseReusableChoices>

<UseReusableChoices code='SecondLevelLocation'></UseReusableChoices>

</Field>

<Field type='SECTION'>

<Tag>peoplesection</Tag>

<Label>ျပညသက႑ေရြးခယမ</Label>

</Field>

<Field type='GRID'>

<Tag>VictimInformationGrid</Tag>

<Label>ဓားစာခႏငပတသကေသာသတငးအခကအလကမား</Label>

<GridSpecDetails>

<Column type='STRING'><Tag></Tag><Label>ကယပငအမည</Label></Column>

<Column type='STRING'><Tag></Tag><Label>မးရးအမည</Label></Column>

<Column type='BOOLEAN'><Tag></Tag><Label>သကေသတငျပထားၿပးၿပလား?</Label></Column>

<Column type='DATE'><Tag></Tag><Label>ေမြးသကရာဇ</Label><MinimumDate>1910-01-

01</MinimumDate><MaximumDate/></Column>

<Column type='DROPDOWN'><Tag></Tag><Label>လင</Label><RequiredField/>

<Choices>

<Choice>ကား</Choice>

<Choice>မ</Choice>

<Choice>အမညမသ</Choice>

</Choices></Column>

<Column type='DROPDOWN'><Tag></Tag><Label>ေမြးဖြားရာ ျပညနယ</Label>

<UseReusableChoices code='TopLevelLocation'></UseReusableChoices></Column>

<Column type='STRING'><Tag></Tag><Label>မးရး</Label></Column>

</GridSpecDetails>

</Field>

<Field type='MESSAGE'>

<Tag>MessageProfession</Tag>

<Label>အသကေမြးဝမးေကာငးမေေနာကခသမငးဇယားကြကမတခက</Label>

<Message>ပဂၢလတစဦးသည အခနကာလအလက မတညေသာ အသကေမြးဝမးေကာငးမမား ရသညဟေသာ သတငးအခကအလကမား ရေနပါက ကယပငအမညႏင မးရးအမညတ႔ တညစြာပါဝငေသာ အတနးအေျမာကအမား ထညသြငးရပါမည။ ၿပးလၽင အသကေမြးဝမးေကာငး တစခခငးစအတြက ေန႔စြအတငးအတာမားက သးျခားအတနးမားျဖင ျပသသြားရပါမည။</Message>


</Field>

<Field type='GRID'>

<Tag>ProfessionHistoryGrid</Tag>

<Label>အသကေမြးဝမးေကာငးမေေနာကခသမငး</Label>

<GridSpecDetails>

<Column type='DROPDOWN'><Tag></Tag><Label>ကယပငအမည</Label>

<DataSource>

<GridFieldTag>VictimInformationGrid</GridFieldTag>

<GridColumnLabel>ကယပငအမည</GridColumnLabel>

</DataSource>

</Column>

<Column type='DROPDOWN'><Tag></Tag><Label>မးရးအမည</Label>

<DataSource>

<GridFieldTag>VictimInformationGrid</GridFieldTag>

<GridColumnLabel>မးရးအမည</GridColumnLabel>

</DataSource>

</Column>

<Column type='STRING'><Tag></Tag><Label>အသကေမြးဝမးေကာငးမ</Label></Column>

<Column type='DATERANGE'><Tag></Tag><Label>ဖြငဟေျပာၾကားမမား၏ ေန႔စြမား</Label><MaximumDate/></Column>

</GridSpecDetails>

</Field>

<Field type='MULTILINE'>

<Tag>narrative</Tag>

<Label>အျဖစအပကမားကဇာတလမးပစျဖငေေဖာျပမ</Label>

<DefaultValue>ျဖစပကခပ အေသးစတမာ ေအာကေဖာျပပါအတငး ျဖစသည:</DefaultValue>

</Field>

<ReusableChoices code='TopLevelLocation' label='ျပညနယ'>

<Choice code='တ၁' label='ကခင'></Choice>

<Choice code='တ၂' label='ရခင'></Choice>

<Choice code='တ၃' label='ကရင'></Choice>

</ReusableChoices>

<ReusableChoices code='SecondLevelLocation' label=' ၿမ႕'>

<Choice code='တ၁.မ၁' label='ျမစႀကးနား'></Choice>

<Choice code='တ၁.မ၂' label='ဗနးေမာ'></Choice>

<Choice code='တ၂.မ၃' label='စစေတြၿမ႕'></Choice>

<Choice code='တ၂.မ၄' label='ေကာကျဖ'></Choice>

<Choice code='တ၃.မ၅' label='ဘားအ'></Choice>

<Choice code='တ၃.မ၆' label='သေတာင'></Choice>

</ReusableChoices>


မႀတခက။ ။ OK ႎပ႓ပးခ နတၾင ပနာတစစတစခ ႒ကေတၾႚရပၝက လပငနး ဆကလကေဆာငရၾကခငးမပမ ၎က အရငေဖရႀငးဖႛလပၝသည။

မညသညအေကာငးေကာငအဆငမေပ ဖစရသညက အသေပးခက ေပထၾကလာပၝမည။ သႛေသာ မေသခာဟ ယဆပၝက ေအာကပၝအခကမားက

စစေဆးပၝ။

ေရးသားသ (author)၊ ဘာသာစကား (language)၊ ထညသၾငးသည ေနႛစၾ (entry date)ႎႀင ေခၝငးစ (title) နယပယမားရႀ မရႀ

စစေဆးပၝ။

စနယပယအညၿနးစာသားမားအစား ဖနတးထားသည အညၾနးမားက ဖယရႀားပၝ။

တစ႒ကမထကပ၍ပၝေနေသာ ညၾနးစာမားက ဖယရႀားပၝ။

သငဖနတးထားေသာ စတ႒ကကနယပယမားတၾင သငေလ႖ာေသာ စာညၾနးမား ရႀမရႀ စစေဆးပၝ။

ကၾငးမားႎႀင မကေတာငအဖၾငအပတအတၾငးရႀ စာလးမားအားလးတၾင ကၾငးစကၾငးပတႎႀင မကေတာငအဖၾငအပတႎႀစခစလးပၝေကာငး

ေသခာပၝေစ။

စတကက ပငဆငမႁမကႎႀာပငရႀ အေပေအာကတနးမားအားလးသည <CustomFields> ႎႀငစပး </CustomFields>ႎႀငဆးေကာငး

ေသခာပၝေစ။

မႀတခက။ ။ အကယ၍ သငစေဆာငးေနေသာ အခကအလကသည အခ နႎႀငအမ႖ ေပာငးလေနပၝက သင၏စတကကပငဆငမႁမားက ( ပမာ -

နယပယအသစမား ထပထညခငးဖင) သငေပာငးလႎငသည။ အကယ၍ သငသည စတကက ပငဆငမႁမားတၾင နယပယမား ေပာငးမညဆပၝက

စတကက ပငဆငမႁအေဟာငးႎႀင ဖနတးလကေသာ စာေစာငေပတၾငသာမက စတကက ပငဆငမႁအသစႎႀင ဖနတးမည စာေစာငအသစတၾင

သငမညကသႛ ရႀာေဖၾ/တငပခငမညက ထညသၾငးစ းစားသငသည။ ထသႛ ေပာငးလမႁမား ပလပရနကးစားခငးဖင စာေစာငအားလးေပတၾင


တစခ နထတၾင သငရႀာေဖၾ/တငပႎငမည ဖစသည။ နယပယအမ းအစားမားက ေပာငးလခငးသည သင၏ရႀာေဖၾ ခငး/တငပခငးမားက

ပမရႁပေထၾးေစေသာေကာင က႗ႎပတႛ အမအကပသညမႀာ သငသည စတကက ပငဆငမႁအသစ ဖင စာေစာငမားဖနတး၍ သင၏စမကနးအတၾက

တရား ငပပငမၾမးမခငးမပမ စာေစာငအသစႎႀင အေဟာငးႎႀစခစလးတၾင ရႀာေဖၾ ခငး/တငပခငးမားက စမးသပပလပကညရနဖစသည။

ဤအေကာငးအရာႎႀင ပတသကပး ထပမသရႀလပၝက အပငး “၁၁။ ေမးေနက ေမးခၾနးမား (FAQ)” နပၝတ ၃၆ တၾင ကညပၝ။

ပေသဖစေသာ၊ စနမနာဖစေသာ စာေစာငနယပယမားသႛ ပနလညေပာငးလရနအတၾက

၁။ ေရၾးခယရနအခၾငအလမးမား (Options) > စတကကဖနတးထားသည သမႀးခကမား (Customize Fields) ကေ႟ၾးရန။

၂။ ဤလပငနးႎႀင ပတသကသည အခကအလကမားပၝ ငေသာ ဇယားကၾက ေပလာပၝလမမည။ OK ကႎႀပပၝ။

၃။ ပေသသတမႀတခကမား ပနလညေဖာထတရန (Restore Defaults) ကႎႀပပၝ။။

၄။ ပေသသတမႀတထားေသာ စာေစာငနယပယမားက ပနလည သးစၾလေကာငး အတညပရန Yes ကႎႀပပၝ။။

၅။ စတ႒ကက ပစခၾင နယပယမား (Customize Fields) ဇယားကၾက ပတသမးရနအတၾက OK က ႎႀပပၝ။။

၁၀-ဂ စတ႒ကကပစခၾငမား အသးပခငး Martus သည စတ႒ကကပစခၾငမားက ပငမအေကာင မႀ အဖၾႚခၾမားသႛ ထတလပေပးပႛ ခငး၊ သႛမဟတ အဖၾႚခၾမားက ၎တႛ ကယပင

စတ႒ကကခၾငမားဖနတးခငးတႛ ေဆာငရၾကႎငေစရန ပပးေပးထားပၝသည။ Martus ေဆာဖ အသးပသမားအေနဖင ပစခၾင အမားအပားအနကမႀ

စတ႒ကက အပငအဆငမားက တငသၾငးရယႎငပၝသည။ ဤနညးအားဖင သးစၾသမားက မတညေသာ အခကအလကအပစမားအတၾဖက စတ႒ကက

စာေစာငအပငအဆငမား အသးပႎငေစပၝသည။

မႀတခက။ ။ Martus အေကာငတစခမႀ ထတလပတငပႛလကေသာ စတ႒ကကပစခၾငမားက ထ အေကာင ကသာလ႖င သးစၾႎငပၝမည။ သႛမဟတ

ပငမအေကာင အဖစ သတမႀတဖၾငလႀစထားပၝက အဖၾႚခၾ အေကာငမားႎႀင မ႖ေ သးစၾႎငပၝသည။

စတ႒ကကပစခၾငမား ထတလပတငပႛ ခငးႎႀင ပတသက၍ ညၿနကားခကမားမႀာ

၁၊ ေရၾးခယရနအခၾငအလမးမား (Options) > စတကကဖနတးထားသည သမႀးခကမား (Customize Fields) က ေ႟ၾးရန။

၂၊ ဤလပငနးႎႀင ပတသကသည သတငးအခကအလကမားပၝ ငေသာ ဇယားကၾကေပလာပၝက OK က ႎႀပပၝ။။

၃၊ ပစခၾင ေဖာပမႁ အပငအဆငအတၾက XML ကယစားပ ဖငကထညသၾငးပၝ။ (“၁၀-ခ စာေစာငနယပယမားအား စတတငးကဖနတးခငး”

တၾင အေသးစတက ေလလာပၝ။)

၄၊ ပစခၾင ထတလပေပးပရန (Export Template) ကႎႀပပၝ။။

၅၊ ပစခၾငဖငအတၾက အမညတစခေပးပၝ။ ထဖငက .mct (Martus Customization Template) (Martus ပစခၾငဖငမား)

ဖငေနာကဆကတၾ ဖင သငကၾနပႃတာရႀ Martus ဖငတၾထမႀ အေကာငဖငတၾတၾင Martus က သၾားေရာကသမးဆညးေပးပၝမည။

သမးဆညးေပး ေသာအခၝတၾငလညး လာေရာကသတငးပႛေပးပၝမည။ ထဖငက သငအလရႀပၝက အခားတစေနရာ၌လညး သၾားေရာက

သမးဆညးႎငပၝသည။

မႀတခက။ ။ ပစခၾငဖင အမားအပားက သးစၾထားသညဆပၝက ထဖငတစခခငးစအတၾက အဓပၯၝယပညစေသာ ဖငအမညမား

သတမႀတေပးထားသငပၝသည။

၆၊ စတ႒ကကပစခၾငဖငက ပငမအေကာင အဖစ သတမႀတေပးထားေသာ အဖၾႚခၾတစ းႎႀင မ႖ေ သးစၾလပၝက သင .mct ဖငက

မ႖ေပးႎငပၝသည။

စတ႒ကကပစခၾင တငသၾငးရယလေသာ အဖၾႚခၾမား အတၾက လမးညၾနခကမား

၁၊ ေရၾးခယရနအခၾငအလမးမား (Options) > စတကကဖနတးထားသည သမႀးခကမား (Customize Fields) ကႎႀပပၝ။။

၂၊ အခကအလကမားပၝေသာ ဇယားကၾကတၾင OK ကႎႀပပၝ။။

၃၊ ပစခၾင တငသၾငးရန (Import Template) ကႎႀပပၝ။။

၄၊ သင သႛမဟတ သင၏ ပငမအေကာင မႀ ေပးပႛထားေသာ ဖငက ေရၾးခယသတမႀတပၝ။


မႀတခက။ ။ သင၏ ပငမအေကာင တစခခ မဟတေသာ သႚမဟတ လကရႀသးစၾေနခငးမဟတေသာ အေကာင တစခမႀ ဖနတးထားသည

ပစခၾငတစခက တငသၾငးရယမညဆလ႖င Martus က ခၾငပလမမညမဟတပၝ။

၅။ အတညပ ဇယားကၾကတၾင OK ကႎႀပပၝ။။

၆။ စတ႒ကကပစခၾငတစခ တငသၾငးရယ႓ပးေနာကပငးတၾင သငဖနတးသမ႖ စာေစာငတငး၌ နယပယသစအပငအဆငသည

အမေပေနပၝလမမည။ ပေသႎႀင စပစ Martus နယပယအပငအဆငမား ဆကလကထနးထားႎငေရးအတၾက

“၁၀-ခ စာေစာငနယပယမားအား စတတငးကဖနတးခငး”တၾင အေသးစတေလလာႎငပၝသည။

၁၀-ဃ သငစာေစာင ပသပက စတ႒ကကပခငး

စာေစာငအတၾက ပသပေရၾးစရာ အမားအပားရႀသည။(ေအာကပၝ ပႎႀပ မကႎႀာပင ပမာမားက ကညပၝ။)

- စာေစာငတစခက တညးဖတေနစ သႚမဟတ ကညေနစ ေနရာေခ႗တာရန ( ပမာ စာသားရႀညနယပယ သႚမဟတ

သတငးစကားနယပယ အတၾက) နယပယမားက ၀ႀကရန။ ။ နယပယ အမႀတအသား အနးရႀ – ခလပကႎႀပပၝ။ ပၝ၀ငသညမားက

ကညရန နယပယမားက ပနေဖာရန။ ။ နယပယ အမႀတအသား အနးရႀ + ခလပကႎႀပပၝ။ Martus သည စာေစာငအားလးက

သငထၾကသညအထ တၾဖကအခနးမားဖင နညးတပလမမည။

- စာေစာငတစခက တညးဖတေနစ သႚမဟတ ကညေနစ အခနးတစခလးက၀ႀကရန။ ။ နယပယ အမႀတအသား အနးရႀ –

ခလပကႎႀပပၝ။ ပၝ၀ငသညမားက ကညရန နယပယမားက ပနေဖာရန။ ။ နယပယ အမႀတအသား အနးရႀ + ခလပကႎႀပပၝ။ Martus

သည စာေစာငအားလးက သငထၾကသညအထ တၾဖကအခနးမားဖင နညးတပလမမည။

- စဇယားကၾကမငကၾငးတၾင ဂရစနယပယမားက ပရန သႚမဟတ တညးဖတရန ေရၾးႎငသည သႚမဟတ ´ခ.ထၾငထားသည မငကၾငးက

ေရၾးႎငသည။(သငတၾငအလၾနကယေသာ ေကာလရႀလင သႚမဟတ ေကာလမားစၾာရႀလင အသး၀င႓ပး ၎သည သငအားပမႀန

ဂရစ မငကၾငးတၾင ေရႀ.သႚေနာကသႚစာေကာငးမား ေရၾ.ရေစသည။) “အတနးဖညသၾငးရန” (“Append Row”)ခလပကႎႀပခငးဖင

ခ.ထၾငထားသည မငကၾငးအတၾငး သငဂရစ၏ ေအာကေခသႚ တနးမားက ထပထညႎငသည။ Martus သည စာေစာငအားလးက

သငထၾကသညအထ တၾဖကအခနးမားဖင နညးတပလမမည။


မႀတခက။ ။ အကယ၍ သငထတၾင ဇယားကၾကမားအတၾငး၌ စာေစာငအခကအလကမားစၾာ ရႀေနပၝက၊ အထးသဖင သငထတၾင စာေစာငမားစၾာ

ရႀေနပၝက အခကအလကထညသၾငးခငးႎႀင အကးခ ႛထားေသာ မငကၾငးတၾင(ဂရစ/ဇယားကၾကတၾင ကညမညအစား) စာေစာငဇယားကၾကမားအား

ကညခငး/ပသခငးမား ပလပခငးသည Martus၏ စၾမးေဆာငႎငမႁက ပမေႎႀးေကၾးေစလမမည။ အကယ၍ ေႎႀးေကၾးေနသညဟ သတပမပၝက

အကးခ ႛထားေသာ မငကၾငးတၾင ရႀေနေသာ ဇယားကၾကအားလးက ဇယားကၾကမငကၾငးသႛ ပနေပာငး၍ ကးစားကညပၝ။


၁၁။ ေမးေနက ေမးခၾနးမား (FAQ)

၁။ စာေစာငက သမး႓ပးေသာ အခၝ ပႛ႓ပး အကနႛတၾင “Yes” ဆေသာ စာသားေပာကေနပၝသည။

သငလပကငေနေသာ ဆာဗာႎႀင အငတာနကဆကသၾယမႁ ကေသခာစၾာစစေဆးပၝ။ ဆာဗာသႛစာမားလ႓ခစတခစၾာ မေရာကမႀ စာေစာငမားက

ပနလညပမညမဟတပၝ။ တၾဆကပႛေသာအခကအလကမား ႒ကးမားခငး သႛမဟတ ေႎႀးေကၾးေသာ ဆကသၾယမႁအသးပပၝက စာေစာငမားကပႛရာတၾင

တစနာရခနႛအထ အခ နယႎငပၝသည။ Martus ေဆာဖ သည စာေစာငမားကပႛေနစ အတၾငး မငကၾငး၏ေအာကေခတၾင ႓ပးစးမႁ ပမာဏက

ပသေနမည ဖစပၝသည။ ဆာဗာသႛဆကသၾယမႁပလပ႓ပး ပႛ႓ပး(Sent) အကနႛက ပသရနအတၾက အနညးငယကာမငမညဖစပၝသည။

၂။ Martus မႀ စကား ႀကက လကမခေသာအခၝ

မႀနကနေသာ ငေရာကသအမညႎႀင စကား ႀက ဟတမဟတက ေသခာစၾာ စစေဆးပၝ။ သင မကာေသးမႀက ေပာငးခပၝသလားဆတာကပၝ ေသခာစၾာ

စစေဆးပၝ။ ငေရာကသအမညႎႀင စကား ႀကမားသည စကားလး အေသးအငယ အတအက ရကသၾငးရနလအပပၝသည။ သငရကသၾငးေသာ

စကား ႀကစာလးမား အ႒ကးပစ၊ စေပမားႎႀင အခားစာလးေပၝငးမား ဖစ/မဖစ အတအက စစစပၝ။ သငရယခေသာ ငေရာကသအမညႎႀင

စကား ႀကတႛႎႀင တေသၾမတမး တညပၝေစ။ မမႀနကနေသာ ငေရာကသအမညႎႀင စကား ႀကက သင႟ကႎပေသာအခၝတငး စနစ မႀ ငေရာကေသာ

မကႎႀာပငဆသႛမေရာကမႀ အနညးငယေသာ အခ နအတငးအတာထ ရပေနမညဖစပၝသည။ သင၏ စကား ႀကမားက Martus

မႀသမးဆညးေပးထားခငး မရႀပၝ။ စကား ႀကမားက အလၾနခငမာေသာ လ႓ခမႁ စနစမားအေခခ၍ လပေဆာငပၝသည။ သငထတၾင ပၾားထားေသာ ေသာ

ဖငမားဖင ငေရာကသအမညႎႀင စကား ႀကမပၝဘ သငကယစားမညသႛမႀ လပေဆာငႎငခငးမရႀပၝ။ “၉-ခ ေသာမတၩႃထားရႀခငး” တၾင

အေသးစတေလလာႎငပၝသည။)

၃။ လပေဖာကငဖက၏ ကၾနပႃတာက အသးခ၍ Martus ကသးေသာအခၝ ကယပင စကား ႀကဖင င၍မရပၝ။

သင၏ ကၾနပႃတာတၾင ကယပင ေသာ ဖငရႀမႀသာ Martus က အသးပႎငမညဖစပၝသည။ အကယ၍ သငလပေဖာကငဖက၏ ကၾနပႃတာတၾင

ေသာ ဖငမရႀေသာအခၝ သင၏ ငေရာကသအမညႎႀင စကား ႀကက ထ ေသာ ဖငက လပေဆာငႎငေအာင ကညမညဖစပၝသည။ Martus 1.5

ႎႀငအထကတၾင ကၾနပႃတာတစလးထတၾင သးစၾသမားစၾာဖင သးစၾႎငပၝမည။ သႛေသာ လညးထကၾနပႃတာတၾင ေသာ ဖငမားက ယငငသးစၾႎငေသာ

အေခအေနရႀရပၝမည။ သငလပေဖာကငဖက၏ ကၾနပႃတာတၾင Martus က သးစၾလေသာအခၝ Martus အတၾငး ငေရာကေသာ ေနရာမႀ

အေကာငအားပနလညေဖာထတရန (Restore Account Tab)

ကႎပပၝ။ ႓ပးလင သငတၾငရႀေသာ ပၾားထားသည ေသာ ဖငထညသၾငး႓ပး အေကာငကတညေဆာကပၝ။ ထနညးအားဖင သင ေသာ ဖငက

ကၾနပႃတာတစလးမက တစ႒ကမထတၾင သးစၾႎငပၝသည။ သင၏ စကား ႀကကေပာငးလ႓ပးေသာအခၝတၾင သင၏ ေသာ ဖငမားကပၝေပာငးလေပးရန

လအပပၝသည။ သင အေကာင မားက ကၾနပႃတာ နညးႎငသမ႖နညးစၾာသးစၾ ခငးဖင သငအတၾကပမ လ႓ခေစပၝလမမည။

၄။ လပေဖာကငဖက၏ကၾနပႃတာတၾငလပေဆာငထားေသာ သင၏စာေစာငမားႎႀင သင၏ကၾနပႃတာမႀ စာေစာငမား မကကညခငး

သင၏ အေကာငမားက ကၾနပႃတာမားစၾာတၾင တပဆငသးစၾေသာအခၝတၾင သင၏သမးဆညးထားေသာ စာေစာငမားက ကၾ ပားခားနားေသာ

ကၾနပႃတာမားမႀ သးစၾ ခငး မပလပႎငပၝ။ ထစာေစာငမားက ဆာဗာကၾနပႃတာမားတၾငသမးဆညးခငး ႎႀင လကရႀကၾနပႃတာမႀပင သးစၾႎငခငးမရႀပၝ။

ဆာဗာေပတၾငရႀေနေသာ စာကမးက ေပာငးလပငဆငလေသာအခၝတၾင လကရႀလပေဆာငေနေသာ စာကမးသည ကကညခငးမရႀေတာပၝ။

အဘယေကာငဆေသာ ဆာဗာတၾင ေနာကဆးသးစၾခေသာ စာကမးကသာ သမးဆညးထားခငးေကာငဖစပၝသည။ ေနာကဆးအေကာငဖစေသာ

စာကမးက ဆာဗာမႀ ရယလေသာအခၝ သငကၾနပႃတာတၾငရႀေသာ စာကမးမားက ဖကထားရန လအပပၝသည။ သငထတၾငရႀေသာ ပၾားထားေသာ

မကမးက ရယလပၝက မဖကမႀ အခားတစေနရာသႛ ကးဆၾယထားခငးဖင သမးဆညးထားႎငပၝသည။ အကယ၍ သငကၾနပႃတာႎႀင ဆာဗာေပမႀ

ဖက႓ပးပၝကလညး အခားကၾနပႃတာမားတၾင ကနရႀေန းမညဖစပၝသည။ အခားကၾနပႃတာမားတၾင စာကမးက ပငဆငမပၝကလညး ဆာဗာသ ႛ

ပနလညေပးပႛရနလအပပၝသည။ ပငဆငမႁမား မလပေဆာငခပၝက ထပမေပးပႛရန မလအပပၝ။

၅။ ကၾနပႃတာတၾင Martus အေကာငမားက ေတၾႛရႀရပၝသည။ မမကယပင အေကာငဖလဒၝက မညသႛသရႀႎငပၝသနညး။

သင၏ကယပင ငေရာကသအမညႎႀင စကား ႀကက ထညသၾငးခငးဖင ငေရာကပၝ။ ထေနာက အကအည (Help) ထမႀ ကၾနပ၏

အေကာငအေသးစတက ကညရႁရန (View My Account Details)ကႎပပၝ။ ေတၾႛရႀေသာ စာရငးထတၾင ပထားေသာ သင၏ ဖလဒၝသည သင၏

အေကာငႎႀင ပတသကေသာ အခကအလကမားက သမးဆညးထားပၝသည။ ပထမဆး ဖလဒၝသည Martus ဖလဒၝဖစ႓ပး၊ အခား

အေကာငမားအတၾက အခကအလကမားက ေအာက ဖလဒၝမားတၾင ေတၾႛရႀႎငပၝသည။


၆။ ခ ပပတထားေသာ စာေစာငအဖစ သမး႓ပးမႀ ေပာငးလမႁ လပႎငပၝသလား။

စာေစာငက ခ ပပတ႓ပးေသာ အခၝတၾင ဆာဗာသႛ ပႛ႓ပးဖစေကာငးဖစႎငပၝသည။ ထကသႛေသာ ခ ပပတထားေသာ စာေစာငက သင သႛမဟတ

အခားမညသမႀ လး ပငဆငခငးမပလပႎငပၝ။ သႛေသာလညး ထပမထညသၾငးရနရႀေသာ အခကအလကမားႎႀင အေရး႒ကးပငဆငရနရႀသညမားက

အသစတစဖန စာေစာငလပေဆာငခငးပလပ႓ပး (“၅-ဂ ခ ပပတစာေစာငတစခ၏ မကၾအသစတစခ ဖနတးတညေဆာကခငး” အခနးကရႀ)

ဆာဗာသႛ ေပးပႛရမည ဖစပၝသည။ မပပငရေသးေသာပစႎႀင ပငဆင႓ပးပစ ႎႀစခလးက သငကၾနပႃတာႎႀင ဆာဗာတၾင တၾလကေတၾႚရႀမည ဖစပၝသည။

၇။ စာေစာငေတၾက ဆာဗာက ေတာငးခတေနႛရာ လခငတစာေစာငေတၾက စာရငးထမႀာ မေတၾႚဘး။

သငကၾနပႃတာထတၾင ရႀ႓ပးသား စာေစာငေတၾက ထပ႓ပးကးယလႛမရေတာတအတၾက စာေစာငမားက ပနလညရယရန (Retrieve Bulletins)

ဇယားကၾကထမႀာ စာရငးလပ႓ပး ထညသၾငးေဖာပေလမရႀဘး။ သငကၾနပႃတာထမႀာ ရႀ႓ပးသားဖစဖစ မဖစဖစ ဆာဗာမႀာ ရႀသမ႖

သငစာေစာငအကနလးကကညခငရငေတာ “ဆာဗာႎႀငကၾနပႃတာေပတၾငရႀေသာ စာေစာငမားအားလးက ပပၝ။”(“Show all bulletins on this

server and on this computer”) ကအမႀတအသားပေပးရပၝမယ။ မေတၾႚဘးဆတ စာေစာငေတၾက သငကၾနပႃတာထမႀာလညး ပနရႀာကညပၝ။

အဒၝေတၾက ဆာဗာသႛ မေပးပႛရေသးတာလညး ဖစေကာငးဖစပၝလမမည။

၈။ ပးတၾပၝဖငတစခက ဘယလဖၾငရမလ

Windows စနစကသးတယဆရငေတာ ပးတၾဖငက ကၾနပႃတာထ သမးဆညးစရာမလဘ ကညႎငပၝတယ။ ပးတၾဖငက ကညရန (View

Attachment) ကႎႀပပၝ။ ဖငတၾအမးအစားအေပမတည၍ ပးတၾဖငက Martus အတၾငး ပလ႖ငပမည၊ သႛမဟတပၝက ထပးတၾဖငက

ဖၾငလႀစအသးပႎငမည လပငနးစ တစခကသး႓ပး ဖၾငကညလႛရပၝ႓ပ။ (ပးတၾဖငကဖၾငကညရနအတၾက လပငနးစ အမးအစား

ေပာငးလသတမႀတခငးက Windows Explorer တၾငလပေဆာငႎငပၝသည။)

Mac၊ Linux ကသးထားလ႖င သႛမဟတ ပးတၾပၝဖငက ကၾနပႃတာ Windows ထမႀာ သမးထားမညဆပၝက ပးတၾမား သမးရန (Save

Attachment) ကႎပပၝ။ ကၾနပႃတာအတၾငး စတ႒ကကေနရာတစခတၾင သမးဆညးပၝ။ ပးတၾပၝဖင အမးအစားမားက ဖတႎငေသာ လပငနးစ ဖင

ထဖငက ဖၾငလႀစပၝ။ ပမာ။ .doc ဖငတစခ ပးတၾထားသညဆပၝက၊ Microsoft Word တၾင ဖၾငရမည ဖစသည။ .pdf ဖငတစခက

ပးတၾထားသညဆပၝက Adobe Acrobat Reader မႀာ ဖၾငရမည ဖစသည။

၉။ စၾန ပစထားသည စာေစာငမား (Discarded Bulletins) ဖငတၾထက စာေစာငတစခက ဖက႓ပးသၾား႓ပ။ ဒၝေပမယ တခားဖငတၾထမႀာ

ေပေနဆဖစေနသည။

စၾန ဖယရႀားစာေစာငမား (Discarded Bulletins) ဖငတၾထမႀ မဖကမႀ ထစာေစာငက အခား ဖငတၾမားတၾင အရငဖကပၝ။

၁၀။ Martus ႎႀင ပတသကတ အခကအလကေတၾက Floppy Disk သႛမဟတ တပေခၾတစခေပမႀာ မတၩႃပၾား႓ပးသမးထားလႛရပၝသလား။

ရပၝတယ။ အခကအလကအားလးက လလေလာကေလာက သမႀေပးထားႎငတ ဘယလကရယာႎႀငပဖစ ဖစ သမးလႛရပၝတယ။ Martus ဖငတၾ႒ကး

တစခလးက သငမတၩႃကးပၾားထားလတ မဒယာတစခခေပက ေကာပကးလကပၝ။ အဒဖငတၾထမႀာ သငကၾနပႃတာရႚ Martus ေဆာဖ ၊ Java၊

လ႖ႚ ႀကစာႎႀင ေရးသားထားတ ေသာ ဖငေတၾ၊ ေဆာဖ တပဆငအသးပမႁႎႀင ပတသကတ အခကအလကေတၾ၊ အေကာင အားလးရႚစာေစာငေတၾ

ထညသၾငးထားပၝသည။ အဓကကေသာ အခကအလကမားက ကးမညဆပၝက MartusKeyPair.dat ဖငႎႀငအတ သင အေကာငဖငတၾ

ေအာကတၾငရႀေသာ အစတၾမား (Packets) ႎႀင အေကာင ဖငတၾမားကသာ ကးယရနလအပပၝသည။

၁၁။ ငေရာက (Signin) မကႎႀာပငႎႀင စတ႒ကက (Options) ဇယားေတၾမႀာထက စာေစာငဖနတးေသာအခၝတၾင အသးပႎငေသာ

ဘာသာစကားပမားေနတာ ဘာေကာငလ။

Martus ေဆာဖ က အသးပတေနရာမႀာ သးစၾသႎႀင အ ငခၾငကဖစဖႛအတၾက ႎႀစသကရာဘာသာစကားက Option ဇယားကၾကမႀာ

ေရၾးခယႎငပၝတယ။ Martus ကဘာသာစကား အေတာမားမားသႛ ပနဆထားပၝသည။ ေလာေလာဆယ အသးပႎငတဘာသာစကားေတၾက

https://www.martus.org မႀာေလလာကညပၝ။ ေနာကဆးေပ Martus မကၾထတလပ႓ပးခ နကစ႓ပး ဖညတငးထားတဘာသာစကားေတၾလညး

ပၝ ငပၝတယ။ အခားဘာသားစကားအသစတစခက ထပ႓ပးပနဆလေသးတယဆရငေတာ [email protected] မႀတစဆင ဆကသၾယႎငပၝတယ။






စာေစာငတစခက ဖနတးမယဆရင ကလာတ ဘာသာစကား (Language) စာရငးထမႀာ ဘာသာစကားအမား႒ကး ပၝ ငေနတာက ေတၾႚရပၝမယ။

ဒေနရာမႀာ ေရၾးခယခငးတ ဘာသာစကားက သငစာေစာငအတၾငးသႛ အခကအလကေတၾ႟ကသၾငးရာမႀာ အသးပဖႛပၝ။ သးစၾသႎႀငပတသကသည

အခကအလကမားထညခငး (User Interface) မႀာသးခတ ဘာသာစကားႎႀင တညေနရန မလပၝ။

၁၂၊ အခားလပငနးမား ကလပေဆာငေနခ နတၾင Martus ကသးစၾရသညမႀာ ေႎႀးေနသညဟထငရပၝသနညး။

မကၾအေဟာငးမားတၾင အဆငအတနးမစၾာ သးစၾႎငရနႎႀင လ႓ခမႁကသာ းတညလပေဆာငခပၝသည။ မကာေသးမက ေနာကဆးမကၾမားတၾငမ

စၾမးအားပညသးစၾႎင ႎႀင ႒ကးမားေသာ သမႀမႁမားက (စာေစာင ၁၀၀၀ ေကာအထ) ထညသၾငးထားပၝသည။ ပမ၍ေကာငးမၾနေသာ

စၾမးအားပညသးစၾႎငရန ထပမထၾကလာမညမကၾမားတၾင ဆကလကလပေဆာငသၾားပၝမည။

ေအာကတၾင ေႎႀးေကၾးေသာ လပေဆာငမႁမားႎႀင ကေတၾႛရေသာအခၝ ေဖရႀငးပမားက ေဖာပထားပၝသည။

က) စာေစာငမားက ဖငတၾ တစေနရာထတၾင အတတကၾမထားေသာအခၝ Martus သည စာေစာငမားက အသးပခငးမား ပမ

မနဆနႎငပၝသည။ ဖငတၾမားက ခၾထားမညဆပၝက အပတစ ၊ စာေရးသားသမား ႎႀင အေကာငးအရာ စပဆပမႁ အလက

ခၾ ခားထားသငပၝသည။ Martus ကမထၾကခင စာေစာငမားစၾာပၝေသာ ဖငတၾက ေရၾးခယခမညဆပၝက Martus ကပနဖၾငေသာအခၝတၾင

ဖၾငခ႓ပးေသာ ဖငတၾက ပနလညဖၾငေပးမည ဖစပၝသည။ စာေစာငအနညးငယသာပၝေသာ ဖငတၾသာဖစခပၝက Martus အမနဆး

ပနစႎငမညဖစပၝသည။

ခ) အကယ၍ သငထတၾင ဇယားကၾကမားအတၾငး၌ စာေစာငအခကအလကမားစၾာ ရႀေနပၝက၊ အထးသဖင သငထတၾင စာေစာငမားစၾာ

ရႀေနပၝက အခကအလကထညသၾငးခငးႎႀင အကးခ ႛထားေသာ မငကၾငးတၾင(ဂရစ/ဇယားကၾကတၾင ကညမညအစား)

စာေစာငဇယားကၾကမားအား ကညခငး/ပသခငးမား ပလပခငးသည Martus၏ စၾမးေဆာငႎငမႁက ပမေႎႀးေကၾးေစလမမည။ အကယ၍

ေႎႀးေကၾးေနသညဟ သတပမပၝက အကးခ ႛထားေသာ မငကၾငးတၾင ရႀေနေသာ ဇယားကၾကအားလးက ဇယားကၾကမငကၾငးသႛ

ပနေပာငး၍ ကးစားကညပၝ။

ဂ) Martus ကသးစၾရသညမႀာ ေႎႀးေနသညဟ ထငရပၝက (စာေစာငမားက ရႀာေဖၾေသာအခၝတၾင သႛမဟတ အခား႟ႁတေထၾးေသာ

လပငနးစ မား ကလပေဆာငေသာအခၝ) ကၾနပႃတာတၾင Martus အတၾက လေလာကေသာ မႀတဉာဏပမာဏ

မလေလာကဟယဆႎငပၝသည။ မႀတဉာဏပမာဏ သည ပနာဟ ယဆႎငေသာအခကက Console Log တၾင (အပငး “၁၁။

ေမးေနက ေမးခၾနးမား (FAQ)” ၁၇ ကရႀ) မႀတဉာဏပမာဏ မလေလာက (“Out of Memory”) ဟေသာ သတေပးစာေဖာပပၝမည။

ထမႀတဉာဏ ပနာက Windows တၾငေဖရႀငးရန အတၾက Desktop Shortcut တၾင (ညာဖကေမာကစ ခလပႎပ၍၊ စတ႒ကက

(Properties) ကေ႟ၾးရန။) ေအာကပၝ ခငးေစခကစာသားက ေပာငးလခငးဖင ေဖရႀငးႎငပၝသည။

C:\Martus\bin\java.exe -Xms512m -Xmx1024m -Xbootclasspath/p:C:\Martus\lib\ext\bc-jce.jar -jar

C:\Martus\martus.jar

OK ကႎႀပပး သမးဆညးပးေနာက Martus စတငရနအတၾက ေနာကဆးပလပထားသည ဖတလမး (shortcut) တၾင

ခလပဆကတကႎႀစခက ႎႀပပၝ။

Mac တၾင (DMG ဖင ထညသၾငးထားပၝက) မႀတ ာဏ ပနာမားေဖရႀငးရန ေအာကပၝတႛက ပလပပၝ။ ။

Martus သေကတ (.app file) တၾင ညာခလပႎႀပပး “Show Package Contents” က ေရၾးပး Contents ဖဒၝက

ခလပႎႀစခကဆက ႎႀပပၝ။

info.plist တၾင ညာခလပႎႀပပး Open With ကေ႟ၾးရန။ စာရငးတၾင TextEdit ကေတၾႛပၝက ေ႟ၾးရန။ မေတၾႛလ႖င “Other”

ကေရၾးပး Applications ဖလဒၝ ပၾငလာပး TextEdit ေရၾးရန သငေအာကသႛ ေရၿႛႎငပၝသည။ Open က ႎႀပပၝ။

ေအာကနားတၾင ေအာကပၝႎႀငတသညအရာ တစခခ သငေတၾႛပၝမည။ ။

<key>VMOptions</key> <string>-Xms256m –Xmx512m -Xbootclasspath/p:Contents/Resources/Java/ThirdParty/bc-jce.jar</string>တစခလး

ေအာကပၝႎႀငတေစရန “ -Xms256m -Xmx512m” က “-Xms512m -Xmx1024m” ဟ ေပာငးပၝ။ ။


<key>VMOptions</key>

<string>-Xms512m -Xmx1024m -Xbootclasspath/p:Contents/Resources/Java/ThirdParty/bc-jce.jar</string> အေပာငးအလမားက save လပခငးပၝက လပပး ဖငတၾက ပတလကပၝ။ ပးလ႖င folder ဖလဒၝက ပတလကပၝ။

console လညပတေနဆရႀေကာငး ေသခာေအာငစစေဆးပး Martus သေကတ (.app file) တၾင Martus လညပတရန ႎႀစခၝႎႀပပၝ။

ထနညးလမးအားဖင Martus ေဆာဖ တၾင ထညသၾငးခ နက နဂမလရႀသည မႀတဉာဏပမာဏထက ပမရရႀေစ႓ပး၊ အခားကနရႀေသးသည

ပနာမားက ကနရႀေသာ အေကာငစာရငးတၾင အေဖရႀာႎငပၝေသးသည။ ပမႀနအားဖင မႀတဉာဏပမာဏက (၅၁၂ ႎႀင ၁၀၂၄ အဖစ)

အကပထားေသာလညးပအေကာငးဆး ပမာဏက သတမႀတရာတၾင သငကၾနပႃတာတၾင တပဆငထားသညအေပတၾင မတညပၝသည။

အေကာငးဆးပမာဏက ခ နႌေပာငးလႎငပၝသည။ တကစၾာ အကပလသညမႀာ သငကၾနပႃတာတၾင (မႀတဉာဏပမာဏ အနညးအမား

မညမ႖တပဆငထားသည၊ ေခတၩမႀတဉာဏ သႛမဟတ ေခတၩ သမႀထားေသာ ဖငပမာဏ ႎႀင အခား) တပဆငထားေသာ

အခကအလကမားက [email protected] သႛ ေပးပႛ အကအည ေတာငးခႎငပၝသည။ Windows စနစတၾင

သငကၾနပႃတာ၏အခကအလကမားက Start > Programs > Accessories > System Tools > System Information သႛ

သၾားေရာကရႀာေဖၾ ခငးဖင သရႀႎငပၝသည။ Mac တၾင Apple menu > About this Mac > More info… > System report… >

Hardware (ဤငးသညကHardware Overview ဖစပၝသည) ကသၾားပၝ။ ေေတၩသမႀထားေသာ ဖငပမာဏ ေသးငယေနပၝက

တးမငႎငပၝသည။

ဂ) အေကာငတစခတၾင စာေစာငမားစၾာရႀေသာအခၝ Martus စဖၾငခငးႎႀင လႀညပတသၾားလာမႁက မနဆနေစရန ထပေဆာငးနညးလမး

ရႀပၝသည။ Martus ရႀသငဖလဒၝမားမႀ စာေစာငမားက စဖၾငသညအခၝ ေရၾးထတခငးမပရန Martus အားေပာႎငပၝသည။

(စာေစာငမားက ေရၾးထတခငးသည အခ နကာမငႎငေသာေကာင) ဆႎၬရႀပၝက ဖလဒၝက ေရၾးထတရန စာေစာငကတငကညစာရငးထရႀ

ေကာလေခၝငးစ က ႎႀပႎငပၝသည။ သႛရာတၾင ဤေရၾးးစရာက ထညသၾငးခငးသည စဖၾငစ ႎႀင Martus ထတၾငဖလဒၝသစမားသႛ

၀ငေရာကရာတၾင အခ နကနသကသာေစလမမည။ ဤေရၾးးစရာဖင အလပလပရန Martus က စစ ရန Windows မႀ မကႎႀာပင

ေရႀာကကရႀ အမနႛေပးလငးက ေအာကပၝသႛ (ညာကလစႎႀင က ေ႟ၾးရန။) ေပာငးပၝ။

C:\Martus\bin\java.exe -Xbootclasspath/p:C:\Martus\lib\ext\bc-jce.jar -jar C:\Martus\martus.jar --folders-unsorted

OK ကႎႀပပး သမးဆညးပးေနာက Martus စတငရနအတၾက ေနာကဆးပလပထားသည ဖတလမး shortcut တၾင

ခလပဆကတကႎႀစခက ႎႀပပၝ။

Mac တၾင (DMGဖင ထညသၾငးထားပၝက) စနစတက စ မထားသည ဖလဒၝမားဖင Martus စတငရန ေအာကပၝတႛက ပလပပၝ။ ။

Martus သေကတ (.app file) တၾင ညာခလပႎႀပပး “Show Package Contents” (ပၝ ငသညအရာမားက ပပၝ) က

ေရၾးပး Contents ဖဒၝက ခလပႎႀစခကဆက ႎႀပပၝ

info.plist တၾင ညာခလပႎႀပပး Open With ကေ႟ၾးရန။ စာရငးတၾင TextEdit ကေတၾႛပၝက ေ႟ၾးရန။ သႛမဟတပၝက

“Other” ကေရၾးပး Applications ဖဒၝ ပၾငလာပး TextEdit ေရၾးရန သငေအာကသႛ ေရၿႛႎငပၝသည။ Open က ႎႀပပၝ။

ေအာကနားတၾင ေအာကပၝႎႀငတသညအရာ တစခခ သငေတၾႛပၝမည။ ။

<key>Arguments</key>

<string> </string> ေအာကပၝႎႀငတေစရန “--folders-unsorted” က ထညသၾငးပၝ


<string>--folders-unsorted</string> အေပာငးအလမားက save လပခငးပၝက လပပး ဖငတၾက ပတလကပၝ။ ပးလ႖င folder ဖလဒၝက ပတလကပၝ။

console လညပတေနဆရႀေကာငး ေသခာေအာငစစေဆးပး Martus သေကတ (.app file) တၾင Martus လညပတရန

ႎႀစခၝႎႀပပၝ။

မႀတခက။ ။ ဆႎၬရႀပၝက ပမလငမနစၾာဖၾငရန အထကပၝ ႎႀင ရႀ မႀတ ာဏႎႀင မေရၾးရေသးေသာ ဖလဒၝ ေရၾးးစရာမားက ေပၝငးႎငပၝသည။

Windows တၾင ဤသႛ ပလပလပၝက သင မကႎႀာပင ေရႀာကကရႀ အမနႛေပးမႁသည ဤသႛရႀလမမည။

C:\Martus\bin\java.exe -Xms512m -Xmx1024m -Xbootclasspath/p:C:\Martus\lib\ext\bc-jce.jar -jar C:\Martus\martus.jar --folders-unsorted



၁၃။ Martus Shortcut သည ကၾနပႃတာမကႎႀာပင (Desktop) ႎႀင Start Menu တၾင မရႀပၝက Martus က မညသႛ

စတငအသးပရမညနညး။

Martus သည shortcut တစခက အမတမး Martus ဖငတၾတၾင တညေဆာကပၝသည။ ထအရာက သး၍ Martus ကစတငႎငပၝသည။

သႛမဟတ ေအာကတၾငေဖာပထားေသာ နညးလမးမားဖင သင တပဆငထားေသာ စနစေပမတည၍ အသးခႎငပၝသည။

Windows စနစတၾင ခငးေစခကမား႟ကႎငေသာေနရာ၌ Martus ေနရာသႛ ငေရာကကာ

C:\Martus\bin\javaw.exe -Xbootclasspath/p:C:\Martus\lib\ext\bc-jce.jar -jar C:\Martus\martus.jar က ရကခငးဖင ဖငစတငရန

Mac စနစတၾင

က) (အကပထားသညအတငး) DMG ဖင ထညသၾငးထားပး သငစကတၾင တငထား/ထတယထားဆဖစပၝက ၄ငးေပတၾင ခလပႎႀပပၝ (Finder

တၾင “Devices”တၾင ေတၾႛရႎငပၝသည)။ ပးလ႖င Martus သေကတ (.app file) တၾင ခလပႎႀစခၝ ဆကတကႎႀပပၝ။ DMG မပၾငလ႖င DMG

ဖငတၾေပတၾင ခလပဆကတက ႎႀစခၝႎႀပပး အထကပၝအဆငက လပပၝ။

ခ) ဇစဖငမႀ သႛမဟတ CD/ISO ဖငမႀ ထညသၾငးပၝက Terminal window တစခက ဖၾငပး /Library/Java/Martus ဖငတၾသႛ ငေရာက႓ပး၊

Martus က ေအာကပၝခငးေစခကက ႟ကသၾငးခငးဖင စတငႎငပၝသည။ ။

Java -Xbootclasspath/p:/ThirdParty/bc-jce.jar -jar martus.jar

Linux စနစတၾင ခငးေစခကမား႟ကႎငေသာေနရာ၌ ေအာကတၾငေဖာပထားေသာ ခငးေစခကဖင စတငပၝ။

java -Xbootclasspath/p:<Martus program directory>/ThirdParty/bc-jce.jar -jar <Martus program directory>/martus.jar

ပမာမားကညရန "၂-က ေဆာ၀ထညသၾငးခငး" အပငးမႀ Linux အပငးက ကညပၝ။

၁၄။ Martus ၏ အ င႒ကဆသည ေနရာတၾင ေပလာရနေႎႀးေကၾးေနပၝသည။

သငကၾနပႃတာစနစတၾင မတည၍ သငစတငဖၾငလကေသာ အခ နႎႀင Martus အမႀတအသား ေပးေနသည မကႎႀာပငႎႀင အ င႒ကဆသည ေနရာ

ေပရန အခ နအနညးငယ ေႎႀးေကၾးႎငပၝသည။ ထကသႛ ေႎႀးေကၾးမႁသည သငကၾနပႃတာ၏ အမနႎႁနးတၾင မတညပၝသည။

၁၅။ မငေတၾႚရေသာ အေရာငမား ႎႀင မငကၾငးမား၏ အရၾယအစားႎႀင တညေနရာမားက သမးဆညးထားႎငပၝသလား

ယခမကၾတၾင သင၏အ႒ကက မငကၾငးေပာငးလမႁမားက သမးဆညးေပးႎငခငး မရႀပၝ။ ထႛအတ ကၾနပႃတာတစလးတၾင လပေဆာငထားေသာ

ပစမား(စာေစာငမား ကည႟ႁရာတၾင အကၡရာစ ခငးမား)က မႀတမႎငခငးမရႀပၝ။ သႛေသာလညး Windows သႛမဟတ Mac ကအသးပပၝက

Martus သည စနစမႀသတမႀတထားေသာ အေရာငမားကသာ အသးပပၝသည။ အခားအေရာငစ မားက လညပတမႁစမခနႛခၾစနစတၾင ေပာငးလပၝက

Martus တၾငပၝ ေပာငးလသၾားမညဖစပၝသည။ Windows စနစတၾင အေရာငမား ေပာငးလပၝက ကၾနပႃတာမကႎႀာပင (Desktop) တၾင

ညာဖကဖင ႎႀပ၍ စတ႒ကက(Properties) ကႎႀပပၝ။ ထႛေနာက အသၾငအပင(Appearance) ေနရာက ေ႟ၾးရန။ ထႛေနာက သငေပာငးလလေသာ

အေရာငအပစက ေပာငးလႎငပၝသည။

သငဖနတးေသာ စာေစာငတၾင သမႀခကမားက ပပငေပာငးလႎငပၝသည။ “၁၀-ခ စာေစာငနယပယမားအား စတတငးကဖနတးခငး” တၾင

အေသးစတ ေလလာႎငပၝသည။

၁၆။ Martus အသးပဖႛ စတငလကလ႖င မငကၾငးအားလး မးခးေရာငဖစေန႓ပး စာသားေတၾ မမငရဘး။

Video Driver မေကာငးလႛပၝ။ အဆငမင Video Driver က သးကညပၝ။ သတႛက ထတလပသေတၾရႚ ကဘဆဒမႀာ စစမးကညပၝ။

အဆငမင Driver တစခ မရႎငရင သႛမဟတ Driver ေပာငး႓ပးတာေတာင ဒလမးဆကဖစေနေသးတယ ဆရငေတာ Windows XP ရႚ

အေရာငက ၂၅၆ သႛ (၁၆ သႚမဟတ ၃၂ ဘစ ဟေပးမညအစား) ေပာငးလသတမႀတပၝ။ Windows XP မတငမႀ လညပတမႁစနစမားတၾင

Control Panel ရႚ Display Setting ထမႀာ ၂၅၆ ဘစ အေရာငသႛ ေပာငးေပးရပၝမည။ သႛမဟတ Video Driver ထရႀ ဂရပဖစ ရပပဖနတးမႁ

အမနႎႁနးက ေလာခေပးခငးဖငလညး ေဖရႀငးႎငပၝတယ။ လအပမညဆပၝက [email protected] သႛ အးေမးလ ပႛဆကသၾယႎငပၝသည။



၁၇။ Martus အသးပဖႛ စတငလကလ႖င မငကၾငးအားလး မးခးေရာငဖစေန႓ပး စာသားေတၾ မမငရဘး။

Video Driver မေကာငးလႛပၝ။ အဆငမင Video Driver က သးကညပၝ။ သတႛက ထတလပသေတၾရႚ ကဘဆဒမႀာ စစမးကညပၝ။

အဆငမင Driver တစခ မရႎငရင သႛမဟတ Driver ေပာငး႓ပးတာေတာင ဒလမးဆကဖစေနေသးတယ ဆရငေတာ Windows XP ရႚ

အေရာငက ၂၅၆ သႛ (၁၆ သႚမဟတ ၃၂ ဘစ ဟေပးမညအစား) ေပာငးလသတမႀတပၝ။ Windows XP မတငမႀ လညပတမႁစနစမားတၾင

Control Panel ရႚ Display Setting ထမႀာ ၂၅၆ ဘစ အေရာငသႛ ေပာငးေပးရပၝမည။ သႛမဟတ Video Driver ထရႀ ဂရပဖစ ရပပဖနတးမႁ

အမနႎႁနးက ေလာခေပးခငးဖငလညး ေဖရႀငးႎငပၝတယ။ လအပမညဆပၝက [email protected] သႛ အးေမးလ ပႛဆကသၾယႎငပၝသည။

၁၇။ Martus စတအခၝမႀာ မထငထားတာေတၾ ႒ကေတၾႚေနရတယ။ ဘာေကာငဖစတယဆတာ ဘယလရႀာရမႀာလ။

ေအာကပၝတႛက Martus လညပတေနစ ေနာကထပအခကအလကမား ေဖာပသည "console log" က ဖၾငရန ညၿနကားခကမား ဖစပၝသည။

ပနာမားက ရႀာေဖၾရာတၾင ဤအခကအလကမားက က႗ႎပတႛအတၾက အေထာကအကဖစပၝသည။

Windows စနစတၾင console log ႎႀင အမလညပတရန သင၏ desktop ေပရႀ Martus သေကတက ခလပဆကတကႎႀစခၝႎႀပပၝ။

Properties ကေရၾးခယပၝ။ Shortcut ေနရာက ေရၾးခယပၝ။ Target command စာေကာငးမႀ “javaw.exe” မႀ "w" က ထတဖယလကပး

OK က ႎႀပပၝ။ နဂမလရႀသည Martus desktop shortcut အား မတၨႃတစခလညး ဖနတးႎင ပး console ေပႎႀပသညအခၝ

လညပတေစရနလညး ေပာငးႎငပၝသည။ သႛရာတၾင ဤသႛ ပပၝက Martus က ပနထတပယသညအခၝ ဤသႛ ကးယထားသည shortcut အား

ဖယရႀားႎငခငးမရႀခငးေကာင လခေရးအရ စးရမစရာဖစႎငပၝသည။

ေနာကတစမ းလပႎငသညမႀာ Windows စနစတၾင ကၾနပႃတာမကႎႀာပင(Desktop) ေပမႀ Martus သေကတအား ခလတႎႀစခကဆငႎႀပ၍

ဖၾငလႀစ ခငးအစား Start Menu မႀ Run ကေရၾးခယ႓ပးလ႖င ေအာကပၝစာ ခငးေစခကမားက ႟ကႎႀပႎငပၝသည။ ။

C:\Martus\bin\java.exe -Xbootclasspath/p:C:\Martus\lib\ext\bc-jce.jar -jar C:\Martus\martus.jar

OK ကႎႀပပး သမးဆညးပးေနာက Martus စတငရနအတၾက ေနာကဆးပလပထားသည ဖတလမး shortcut တၾင ခလပဆကတကႎႀစခက

ႎႀပပၝ။

Martus တၾင အလပလပေနစ တၾင ေပလာသည ခလပခအေကာင သတေပးစာမားက မႀတသား႓ပး [email protected] သႛ အးေမးလေပးပႛပၝ။

ခလပခအေကာင သတေပးစာမားက အးေမးလထ

သႛ ဖတယကးခရန ေအာကပၝတႛကလပေဆာငပၝ။ ။

ခလပခအေကာင ၀ငးဒးထပရႀ ၀ငးဒးေခၝငးစ ပာထတၾင ညာကလစက ႎႀပပၝ။ ေပလာသည မႎးမႀ “ပငဆတညးဖတရန” (Edit)က

ေ႟ၾးရန။ (“ပငဆတညးဖတရန” (Edit) ေရၾးစရာက မႎးတၾင “ပတပၝ” (close) ေအာကနားတၾင ထညထားသည။ ထႛေကာင Martus

ကပၝ ပတသၾားေစမည ခလပခအေကာင ၀ငးဒးက မေတာတဆ မပတမေစရန သတပပၝ။)

ေေနာကဆကတၾမႎးမႀ “အားလးက ေ႟ၾးရန” (Select All) ကေ႟ၾးရန။ ဤသႛ ပလပခငးသည ခလပခအေကာင သတေပးစာမားက

အဖႃေရာငဖင မငသာေအာငပလမမည။

ထႛေနာက ကးဘတေပမႀ"Enter"က ႎႀပပၝ။ ဤသႛ ပလပခငးသည ခလပခအေကာင စာသားမားက သငကၾနပႃတာ၏ 'clipboard' သႛ

ယကးလမမည။

၄ငးက သႛမဟတ ညာကလစကႎႀပကာ က ေရၾးခငးဖင အးေမးလထ သႛ တကရက သႛမဟတ [email protected] သႛ

အးေမးလပးတၾေပးပႛသည စာသား တညးဖတ(text editor)က အသးပကာ ဖငတစခထသႛ ဖတကးပၾားခႎငသည။

DMG ဖငထညသၾငးထားေသာ Mac တၾင Martus လညပတေနစ ပနာမား ရႀာေဖၾရန အေထာကအကဖစသည

ေနာကထပအခကအလကမားက ေဖာပရန console အပလေကးရႀငးက လညပတႎငပၝသည။ ၄ငးက နညးႎႀစနညးဖင ဖၾငႎငပၝသည။ ။

က) Applications ဖလဒၝတၾင Utilities ဖဒၝက ရႀာပး Console တၾင ဆကတကႎႀစခကႎႀပပၝ။

ခ) ရႀာေဖၾရန Command-Space ကႎႀပပး "console" က ထညပး Console app ကေတၾႛသညအခၝ ဖၾငလကပၝ။

Console လညပတေနသမ႖ ပနာရႀာေဖၾေဖရႀငးခက သႛမဟတ Martus မႀ ေလာဂလပသည အခကအလကမား ေပလာပၝမည။ console က

သငတစကမသာ လညပတရနလပး ေနာကပငးတၾင သငႎႀစသကသမ႖ Martus အား လညပတႎင (ရပစႎင) ပၝသည။ Console app မႀ

စာသားက ကးယပး [email protected] သႛပႛသည အးေမးလထ ကးထညေပးႎငပၝသည။

မႀတခက။ ။ console တၾင Martus အခကအလကကသာ ကညပး အခားေသာ ဂရဂရမမားမႀ console အခက အလကမားက ဖယထားရန

ကၾနဆး ဖနသားမကႎႀာပင ညာဖကအေပပငး ရႀာေဖၾသညအကၾကတၾင (မကေတာင အဖၾငအပတမပၝဘ) “.Martus” က ရကႎႀပပၝ။

Mac စနစတၾင လညပတေနပး DMG မႀ ထညသၾငးထားသညမဟတပၝက ခငးေစခကမားလပေဆာငႎငေသာေနရာတၾင /Library/Java/Martus

သႛ ငေရာက႓ပး Martus က ေအာကတၾင ေဖာပထားေသာ ခငးေစခကဖင စတငပၝ။ Java -

Xbootclasspath/p:/Library/Java/ThirdParty/bc-jce.jar -jar martus.jar






ထေနာက Martus လပငနးတၾင ေပလာသည သတေပးစာမားက မႀတသား႓ပး [email protected] သႛ အးေမးလေပးပႛပၝ။ ပလသည စာမားက

အးေမးလ တစခထက ကးယရန ႎႀင ပၾားယရနအတၾက ေအာကပၝအတငး လပေဆာငပၝ။ ။

ေမာကစက သး႓ပး ဖၾငထားသည ၀ငးဒး Terminal window ထက စာသားအားလးက အဖႃေရာငဖင ပသလာေအာင ပလပေပးပၝ။

ညာခလပႎႀပလက "Copy"က ေရၾးခငး၊ Command+C (Apple key+C အဖစပၝ ထငရႀားသည ခလပ) ကႎႀပခငး၊ သႚမဟတ

Terminal မႎးဘာားက သၾား႓ပး > Copy က ေရၾးခငး တႚထက တစခခက လပေဆာငပၝ။

ယငးကကပေပးရနအတၾက ညာကလစကႎႀပကလက "Paste" ကေရၾးခငး၊ Command+V (Apple key+V အဖစထငရႀားသည

ခလပ)ကႎႀပခငး၊ သႚမဟတ Terminal မႎးက သၾား႓ပး Edit > Paste ကေရၾးခငး တစခခက ပလပပၝ။ သငသည

အးေမးလတစခထက တကရက ဖစေစ သႚမဟတ [email protected] ဆကပႚရနဖစေသာ စာစအယဒတာ တစခခကသးေနသည

ဖငထကဖစေစ ဖတကးယႎငပၝသည။

Linux စနစတၾင Martus က ေအာကတၾငေဖာပထားေသာ ခငးေစခကဖင စတငပၝ။

java -Xbootclasspath/p:<Martus program directory>/ThirdParty/bc-jce.jar -jar <Martus program directory>/martus.jar

ပမာမားအတၾက အပငး “၂-က ေဆာ၀ထညသၾငးခငး” မႀ Linux အပငးက ကညပၝ။

ထေနာက Martus လပငနးတၾင ေပလာသည သတေပးစာမားက မႀတသား႓ပး [email protected] သႛ အးေမးလေပးပႛပၝ။

ယခအခ နအထ ပနာဇစမစက မသႎငေသးပၝက စာလးပစဖငမား ပကစးေနခငးေကာငလဖစႎငပၝသည။ ပကစးေနေသာ စာလးပစဖငမားသည

Martus စတငမႁအား အေႎႀာကအယႀကဖစေစပၝသည။ ပနာ၏ဇစမစမႀာ စာလးပစဖငမား ပကစးေနခငးေကာင ဟတမဟတက သရႀႎငရန

Martus က ခလပခအေကာငဖငဖၾငပၝ (အေပကကညပၝ။) ခလပခအေကာငတၾင "font" စကားလးေပသလား ဆသညက သရနစစေဆးပၝ။

အကယ၍ ေပပၝကပကစးေနေသာ စာလးပစဖငမားပသနာေပႎငဖၾယရႀသည။ဤပသနာက Windows ထတၾင ပငဆငရန C:\Windows\Fonts

မႀ ပၝ၀ငသညမားအားလးက ယာယတစေနရာသ.ကးယပၝ။ ထ.ေနာက C:\Windows\Fonts မႀ ပၝ၀ငသညမားအားလးက ဖကပၝ။ ယာယေနရာမႀ

ပၝ၀ငသညမားအားလးက ဖငတၾထသ.ပနကးထညပၝ။ဤလပငနးစ သည စာလးအားလးကပနလညတပဆငေပးလမမည။လပငနးစ အတၾငးတၾင

ပကစးေနေသာ စာလးပစဖငမားက စမးသပရႀာေဖၾပၝ။ ပကစးေနေသာ စာလးပစဖငက ေတၾ.သညႎႀင C:\Windows\Fonts မႀ

လကဖငဖကလကပၝ။

အကအညလအပေသးပၝက [email protected] သႛ အးေမးလ ေပးပႛပၝ။

၁၈။ ဆာဗာသႛ စာေစာငမား သႛမဟတ ပးတၾဖငမား ေပးပႛရာတၾင အရၾယအစား ကနႛသတခကရႀပၝသလား။ သႛမဟတ ဆာဗာတၾငသမးဆညးထားႎငသည

စာေစာငအေရအတၾက ကနႛသတခကရႀပၝသလား

မရႀပၝ။ ေလာေလာဆယအေနအထားအရ Martus ဆာဗာတစခသႛ ေပးပႛသည အခကအလကမား၏ ပမာဏ၊ စာေစာငအေရအတၾက၊ ပးတၾဖငမား၏

အရၾယအစား စသညတႛက ကနႛသတထားခငးမရႀပၝ။ သႛေသာ ေနာကပငးတၾငမ အခ ႚဆာဗာမားသည ကနႛသတခကမား ထားရႀေကာငး

ထားရႀပၝလမမည။ ( ပမာ - ဗဒယကသႛ) ကးမားသညပးတၾခကမားက ဆာဗာသႛပႛသညအခၝ ေသးငယသည ေဒတာမားပႛသညထက

ပပးကာရႀညမည ဆသညက သထားပၝ။

၁၉။ လ႖ႚ ႀကအခကအလကမားက မတေဆၾတစ းႎႀင မ႖ေ သးစၾႎငပၝသလား။

မ႖ေ သးစၾႎငပၝသည။ ပငမအေကာင မား သးစၾ ခငးဖင လ႖ႚ ႀကအခကအလကမားက မ႖ေ သးစၾႎငပၝသည။ မညသည Account ကမဆ

ပငမအေကာင အဖစ သတမႀတႎငသကသႛ အေကာင ႎႀစခသညလညး ၎တႛအခငးခငး လ႖ႚ ႀက အခကအလကမား အပနအလႀနကည႟ႁရယႎငရန

ပငမအေကာင အဖစ သတမႀတႎငပၝသည။ ပငမအေကာင တစခ စတငရနအတၾက “Error! Reference source not found.” မႀ

ညၾနကားခကမားအား လကနာေဆာငရၾကပၝ။

၂၀။ Martus သးစၾသလကစၾက အခားဘာသာစကားတစခဖင ရႎငပၝသလား။

ရႎငပၝသည။ သငထတၾင မကၾမားစၾာရႀႎႀင႓ပး ဖစပၝမည။ Martus ကတပဆငစ ကပင ဘာသာစကားမးစဖင သးစၾသလကစၾမား ႎႀင

စတငအသးပရနအတၾက လမးညၾနခကမားက Martus\Docs ဖငတၾမားတၾင ထညသၾငးေပးထားပၝသည။ ထအရာမားက

https://www.martus.org/downloads မႀ လညးကးယရရႀႎငပၝေသးသည။ ဘာသာစကား ပစအသစဖင ပလပထားေသာ

သးစၾသလကစၾမားကလညး ထေနရာတၾင ေတၾႚရႀႎငပၝသည။ ထ Martus ကဘဆဒ ၏ တစေနရာထတၾင ဘာသာစကားႎႀင ပတသကေသာ





http://www.martus.org/downloads




အခကအလကမားေပၝငးစခကက ရရႀႎငပၝသည။ ထေပၝငးစခကတၾင ဘာသာပနဆထားေသာ Martus ေဆာဖ ၊ သးစၾသလကစၾ (User Guide)၊

မနမန ရညညၿနးကးကား ကတ (Quick Start Guide)၊ ဖတပၝနဖင (Readme file) ႎႀင ပ႟ဂရမမႀ အသးပမည အကအညစာတမး (in

program help) မားက သကဆငရာဘာသာစကားဖင ပနဆထညသၾငးထားပၝသည။

၂၁။ အာရပ ဘာသာစကား ဖင အသးပေသာ Martus တၾင ေအာကသ ဆၾၾခပသညဇယား (drop-down)

အတၾငးပၝရႀေသာ စာသားမားက မမငရပၝ။ မညသႛေဖရႀငးရမညနညး။

အာရပ ဘာသာစကား ဖင အသးပေသာ Martus က Windows XP တၾင အသးပေသာအခၝ ေအာကသ ဆၾၾခပသညဇယား (drop-down)

အတၾငးပၝရႀေသာ စာသားမားသည ပမႀနအတငး မမငေတၾႚႎငပၝ။ ထသႛ မငႎငရနအတၾက Windows ၏ မငကၾငးႎႀင ပတသကေသာ “Windows

classic style” သႛ ပပငေပာငးလရန လပၝသည။ Start Menu မႀ Settings > Control Panel သႛ ငေရာကရပၝမည။ Display က

ခလတႎႀစခကဆငႎႀပ၍ ဖၾငရပၝမည။ စတ႒ကက (Display Properties) ၏ အသၾငအပင (Appearance) ေနရာတၾင ႎပရပၝမည။ Windows

And Buttons menu ေနရာတၾင Windows Classic Style က ေရၾးရပၝမည။

၂၂။ Martus စာေစာငတစခက သႛမဟတ အစရငခစာတစခက အခားလပငနးစ တစခ၌ ဖၾငလႀစရာတၾင အဆငစကားလးမား မႀနကနစၾာ ေပေနေစရန

မညသႛေဆာငရၾကရမညနညး။

ဖၾငလႀစကည႟ႁေသာ လပငနးစ မားမႀ Martus မႀ သမးဆညးထားေသာ စာေစာငမားႎႀင အစရငခစာတၾင ပၝရႀေသာ အဆငစကားလးမား မႀနကနစၾာ

ပသႎငမညမဟတပၝ။ အဆငစာလးမား မႀနကနစၾာေပထၾကလာေစရန UTF-8 (Unicode) စာလးပစမား ႎႀင သမးဆညးမႁစနစမားက

အသးခရနလအပပၝသည။ ထလပငနးစ မားတၾင မညသႛလပေဆာငရမညက အေသအခာမသပၝက [email protected] သႛ အးေမးလ ေပးပႛ႓ပး

အကအညရယႎငပၝသည။

၂၃။ ဆာဗာသႛ ခ တဆကရာတၾင အခကအခမား ရႀေနပၝသည။ မညသႛလပေဆာငရမညနညး။

ခ တဆကရနဆာဗာ မရႀဟေသာ၎၊ သႛမဟတ ခ တဆက၍ မရဟေသာ၎ Martus ေဆာဖ မႀ အေကာငးကားလာပၝက ပထမ းဆးအေနဖင

ဆာဗာသႛ ping ခငးေစခကဖင စမးသပကညရနလပၝသည(၎သည ဤဆာဗာႎႀင သင၏ဆကသၾယမႁ မညသ.ရႀသညက ပသည။)။ ထကသႛ

ေဆာငရၾကရနအတၾက Windows စနစတၾင ခငးေစခကေနရာက ဖၾငလႀစပၝ။ (Mac စနစတၾငမ Terminal window ကအသးပပၝ)။ ထႛေနာက

ေအာကပၝခငးေစခကက ရကသၾငးပၝ။

ping server-ip-address

(ထခငးေစခကတၾင ထညသၾငးထားေသာ server-ip-address ဆသညမႀာ သငခ တဆကလေသာ ဆာဗာ၏လပစာဖစရပၝမည။) ႓ပးေနာက Return

ကႎႀပရမည ဖစပၝသည။

ထ.ေနာက ဆာဗာက “tracert”လပပၝ။(၎သည ဤဆာဗာႎႀင သင၏ကၾနပႃတာဆကသၾယမႁ လမးေကာငး မညသ.ရႀသညက ပမည။) ဆာဗာက

“tracert”လပရန Windowsတၾင ခကခငးအမန.ေပး၀ငးဒးထ၌ (သႛမဟတ Mac တၾင Terminal ၀ငးဒး)

tracert server-ip-address

ကရကပၝ။ထ.ေနာက Return.က ႎႀပပၝ။

သငကၾနပႃတာတၾင ရရႀလာေသာ ping ႎႀင tracert ရလဒမားက [email protected] ႎႀင [email protected] သႛ အးေမးလပႛပၝ။

ဆာဗာသႛခ တဆက၍ မရေသးပၝက မညသညအခ နတၾင သငခ တဆကအသးပခသညရကစၾႎႀင အခ နကပၝ

တစပၝတညးထညသၾငးေဖာပရနလအပပၝသည။(အခ နအပငးအခားဇကေဖာပပၝ။) ဖစေပလာေသာ ပနာက ရႀာေဖၾ ခငးႎႀင ဆာဗာက

ကးကပကၾပကသမႀာ ထပမေဖရႀငးေပးမည ဖစပၝသည။

၂၄။ စာသားမားအစား ေလးေထာငတးမားကသာ နေပၝ ဘာသာစကားဖငလပေဆာငေသာ Martus တၾင ေတၾႚရႀရပၝသည။ မညသႛ ပပင ရမညနညး။

နေပၝဘာသာစကားဖငလပေဆာငထားေသာ မကၾအမႀတ 2.7.2 ႎႀင အေရႀႚပငးမားက Windows တၾင အသးပႎငရန အနညးငယေသာ

ပပငေပာငးလမႁမား ပၝ ငေသာ ခငးေစမႁမားဖင Martus ကစတငရနလအပပၝသည။ (ခငးေစခကမားလပေဆာငႎငေသာေနရာတၾင သႛမဟတ

Shortcuts မားခထားေသာ ကၾနပႃတာမကႎႀာပင (Desktop) ႎႀင Start Menu မား သႛမဟတ သငထညသၾငးထားခေသာ ေနရာတၾင)

ေအာကပၝခငးေစခကမားက Martus ထညသၾငးထားေသာေနရာ သႛသၾားေရာကခငးေစရမညဖစသည။

C:\Martus\bin\javaw.exe -Dswing.useSystemFontSettings=false -jar C:\Martus\martus.jar





shortcuts က ေပာငးလလပၝက၊ ညာဖကဖင ႎႀပ႓ပး Properties ကေ႟ၾးရန။ ထေနာက ေအာကပၝ ခငးေစခကဖင ေပာငးလပၝ။

C:\Martus\bin\javaw.exe -Dswing.useSystemFontSettings=false -jar C:\Martus\martus.jar

Martus 2.8 ႎႀင အထကတၾင အထကမႀ ေပာငးလမႁမားအလအေလာကလပေဆာငေပးမည ဖစပၝသည။ ပသမႁမားတၾင အခကအခမားရႀေနပၝလ႖င

[email protected] သႛဆကသၾယေမးမနးႎငပၝသည။

၂၅။ Martus အသၾငပစအသစ ေပာငးလအသးပလပၝသည။ လကရႀသးစၾေနေသာ မကၾအေဟာငးက ဖယရႀားရနလအပပၝသလား။

လး မလအပပၝ။ မကၾအသစက လကရႀသးစၾေနေသာ ေဆာဖ ေနရာတၾင ထညသၾငးႎငပၝသည။ ေဆာဖ ထညသၾငးေပးေသာ ပ႟ဂရမသည

သငလကရႀသးစၾေနေသာ မကၾအေဟာငးရႀေနေကာငး သတေပးလမမညဖစသည။ “Yes” ဟႎပခငးဖင အခကအလကမား၊ စာေစာငမား၊ Account

အခကအလကမား၊ ဆာဗာ အခကအလကမား ႎႀင စကား ႀကမား ဆး႟းမႁမရႀဘ အဆငမငႎငမညဖစပၝသည။ အေသးစတအခကအလကမားက

“၂-ဂ Martus ေဆာဖ အား အဆငမႀငေပာငးလပလပခငး (Windows စနစသး ကၾနပႃတာမားအတၾကသာ)”ေတၾႚရႀႎငပၝသည။

၂၆။ ခရးေဆာငကၾနပႃတာတၾင လ႖ပစစမးဖတထားေသာအခၝ Martus သညေႎႀးေကၾးေနပၝသည။

အခ ႚေသာ ခရးေဆာငကၾနပႃတာမား သႛမဟတ ထကၾနပႃတာအထတၾငပၝေသာ graphics cards မားတၾင လပစစဓၝတအား ဖတထားေသာအခၝ

ဓၝတခအားက ပမသးစၾႎငေစရန အထးအစအမမား လပေဆာငထားပၝသည။ ထကသႛ လပေဆာငထားမႁသည Martus ကသးစၾႎငမႁက

လေလာကေသာ စၾမးအငက မဖညစၾမးႎငပၝ။ ခရးေဆာင ကၾနပႃတာမားႎႀင graphics cards မားႎႀင ပတသကေသာ အခကအလကမားက

လကစၾစာေစာငတၾင ကည႟ႁႎင႓ပး၊ အကအညမား ထပမလအပပၝက [email protected] သႛ ဆကသၾယေမးမနးႎငပၝသည။

၂၇။ USB Drives အတၾငး ေသာ ဖငမားက သမးဆညးခသညက ကးယခငး သႛမဟတ ပနလညထားရႀခငးလပသညအခၝ Martus မႀ ၄ငးတႛအား

မတသည ဒစၤမားဟ အသအမႀတမပပၝ။ ဘာမားဖစေနသနညး။

USB Drive က ကၾနပႃတာႎႀင ခ တဆကပၝ။ စနစလညပတမႁမႀ အကၡရာတစခကသတမႀတေပးပၝမည။ ခ တဆကထားေသာ ပစၤညးတငးအတၾက

ကၾ ပားခာနားေသာ အကၡရာမားက သတမႀတေပးမည ဖစပၝသည။ သႛေသာလညး Martus သည ခ တဆကထားေသာ USB Drive တငးက

ရႀာေဖၾႎငမညဟ ယဆပၝသည။ ေသာ ဖငမားက USB Drive တၾင မသမးဆညးမႀ ခ တဆကထားေသာ Drive မားက အကၡရာမား

ေပာငးလသတမႀတေပးရန ေစခငးသငပၝသည။ Windows တပဆငထားေသာ ကၾနပႃတာတၾင Drive မား၏အကၡရာမား ေပာငးလပမႀာ

၁၊ USB Drive က USB အေပၝက တၾင ခ တဆကထညသၾငးပၝ။

၂၊ Start > Settings > Control Panel သႛသၾားပၝ။

၃၊ Administrative Tools ကဖၾငပၝ။ ထေနာက Computer Management ကေရၾးခယပၝ။

၄၊ Disk Management ကဖၾငပၝ။

၅၊ USB drive ေပတၾင ေမာကစ၏ ညာခလပဖငႎပပၝ။ ႓ပးလင Change Drive Letter And Paths ကေ႟ၾးရန။

၆၊ သငေပးလေသာ အကၡရာသတမႀတမႁက ေရၾးခယပၝ။

Mac ကၾနပႃတာသးစၾေနပး သင၏ USB ေနရာရႀာမရပၝက အဓက Mac ဟာဒဒရကဗ ေဖာပသညေနရာမႀ Volumes ဖလဒၝတၾင ကညပၝ။

Mac OS ႎႀင Linux ကၾနပႃတာသးစၾသမား ေနာကထပအကအညလအပပၝက [email protected] သႛ ဆကသၾယေမးမနးႎငပၝသည။

၂၈။ Mac ကၾနပႃတာတၾင Martus ကသးစၾရာ အခကအခမားေတၾႚရႀရပၝသည။

အခကအခဖစေပရခငးအေကာငးအရငးမႀာ သင၏စကတၾငထညထားသည Java ဗားရႀငးႎႀင မကကည၍ ဖစသည။

သငစကတၾင မညသည Java ဗားရႀငးလညပတေနသညက စစေဆးရန Terminal window ကဖၾငပး ေအာကပၝက ရကႎႀပပၝ။ ။

java –version

ပးလ႖င Return/Enter က ႎႀပပၝ။

Martus 4.0 မႀစပး (တခၝတရ Java6) ဟေခေသာ Java 1.6 ႎႀင လညပတေစသငသည - ဤကစၤႎႀငပတသကပး ပမသရႀရန Mac

အတၾကလအပခကမားက "၂။ စတငအသးပပ" တၾင ကညပၝ။





Martus 3.1ေဆာဖ၀အထ Mac ကၾနပႃတာ အသစမားတၾင နဂတၾဆကပၝလာသည Java 1.5 (အခႚက Java5 ဟေခပၝသည။)

ႎႀငတၾဆကသး၍ အဆငမေပပၝ။ အကယ၍သငသည Martus 3.0 သႛမဟတ ထထကေစာေသာေဆာဖ၀ႎႀင Java မကၾအမႀတ 1.5 သးေနပၝက Java

Runtime Environment (JRE) မကၾ 1.4.2 (1.4.2_12 ကေရၾးခယ သးစၾသငပၝသည) က

http://www.apple.com/downloads/macosx/apple မႀ ရယသးစၾရန လအပပၝသည။ ႓ပးေနာက Martus ႎႀင တၾဆကသးစၾရနအတၾက

Java မကၾသည 1.4.2 ဖစေကာငးက သတမႀတေပးရပၝသည။ ထကသႛ သတမႀတေပးရန အတၾက ခငးေစမႁပစမႀာ

<path-to-Java-v1.4.2-Install-executable-libraries>/Commands/java -

Xbootclasspath/p:/Library/Java/Extensions/bc-jce.jar -jar martus.jar

(/java ေနာကတၾင စေပခ႓ပး စာသားမားအား တေကာငးတညး ထားပၝ)

ပမာ။ ။

/System/Library/Frameworks/JavaVM.framework/Versions/1.4.2/Commands/java -

Xbootclasspath/p:/Library/Java/Extensions/bc-jce.jar -jar martus.jar

Mac ကၾနပႃတာေပတၾင Martus သးစၾႎငရန အကအညမား ထပမလအပပၝက [email protected] သႛ ဆကသၾယေမးမနး ႎငပၝသည။

၂၉ ။ ႉာနခပ အစအစ စနစ ေပာက ေပာကေနတယ။ဘာဖစတာလ။

Martus 3.1ႎႀင အေစာပငးဗားရႀငးတၾင စတ႒ကကပ ပစပားတစခသည 64k ထက႒ကးလင Martus အတၾငးရႀ အစအစ စနစဖငသည

မကာမကာ ပကစးတတသည။၎မႀာ Martus သည ႉာနခပအစအစ စနစအပၝအ၀င အစအစ စနစ အခကအလကမားဆးရႁးေစသည။ Martus

3.2တၾင စတ႒ကကပ ခငးအတၾက 64K အရၾယအစား ကန.သတခကက ဖယရႀားလက႓ပဖစသည။ဤပသနာက ေတၾ.ရေတာမညမဟတပၝ။သင၏

ႉာနခပ အစအစ စနစ ေပာကေနေသးပၝက သငသည ထအခ နတၾင Martus အတၾငး မညသညတာ၀နက လပေဆာငေနသညက

အေသးစတရႀငးပကာ Martusခလပခအေကာငရႀ အေကာငမားပၝ ထညသၾငးလက [email protected] က အးေမးလပႛပၝ။

(Martusကခလပခအေကာငဖင ဖၾငရန ညၿနကားခကမားက အပငး “၁၁။ ေမးေနက ေမးခၾနးမား (FAQ)” ၁၇ တၾင ကညပၝ။)

၃၀။ ကၾနပႃတာသးစၾသအမားအပားက Martus က Linux တၾငသးႎငရန မညသႛထညသၾငးရမညနညး။

အပငး "၂-က ေဆာ၀ထညသၾငးခငး" မႀ သာမန Linux ထညသၾငးသည ညၿနကားခကမားသည ထညသၾငးသည အသးပသကသာ Martus

သးခၾငပသည။ Linux ကၾနပႃတာတစလးတၾင မညသညအသးပသမဆ သးႎငရန Martus က ထညႎငပၝသည။ ဤသပပၝက

မညသညဒၝရကထရမႀမဆ (အမနႛေပး) command စာေကာငးတၾင "martus" ရကႎႀပရ ဖင မညသညအသးပသမဆ Martus သးႎငပၝမည။

အသးပသ တစ းစတငးကလညး /usr/bin/martus စာသားတၾင ဖၾငသညအရာ launcher သႛမဟတ alias က ဖနတးႎငပၝသည။ အသးပသ

အားလးသးႎငရန Martus က သၾငးထားပၝက (သမားဖကဆးခငးမႀ) ပမလခႎငေသာလညး ၄ငးက အလငအမန ဖကပစရနမ ပ၍ခကခပး

"wipeout" အရာကလညး ဤအပၯလေကးရႀငးက ဖကမညမဟတပၝ။

အသးပသတစ းစ၏ အခကအလကမားက အသးပသ၏ ဒၝရကထရ ~/.Martus/ တၾင သးခားသမးထားမညဖစေကာငးက သတပပၝ။

ထညသၾငးသညအဆငမားမႀာ "၂-က ေဆာ၀ထညသၾငးခငး" အပငးမႀ Linux အပငးႎႀင အတတပငဖစပၝသည။ သႛေသာ။ ။

က။ root privileges (အမစရငး အခၾငအေရးမား) သငလပၝမည။ sudo command (ဆဒကၾနမနး) သးရန

အကပလေသာလညး root user (အမစရငး အသးပသ) အဖစ တကရက sign in လပႎငပၝသည။

ဂ။ ဆဒသးပၝက ေဒတာေရးသည (mkdir, unzip, echo,chmod) ညၿနကားခကမား အေရႀႛတၾင "sudo" ရႀရပၝမည။

ပမာ။ ။

sudo mkdir -p/usr/share/java/martus

ဃ။ အပငး "၂-က ေဆာ၀ထညသၾငးခငး" အပငးတၾင ေဖာပထားသည စာသားက ဖနတးပးသညအခၝ (သင(ဆဒ) sudo

သးေနသညဟ ယဆထားပၝသည) ေအာကပၝကသႛ /usr/bin သႛ ကးယပၝ။ ။

sudo cp martus/usr/bin

Martusက Linux တၾင သးရာတၾင အကအညမား ထပမလအပပၝက [email protected] သႛ အးေမးလပ.ပၝ။





၃၁။ စမးသပရနႎႀင ေလကငရန ရညရၾယခကသကသကဖင Martus အေကာငတစခက ဖနတးခပၝသည။ဤ အေကာငကသးကာ တကယ

အခကအလကမားဖင စာေစာငဖနတးမညမဟတပၝ။ဤအခကက ဆာဗာခန.ခၾေရးမႁးက ဘယလသေစမလ။

အကအည (Help) > ကၾနပ၏ အေကာငအေသးစတက ကညရႁရန (View My Account Details) ကသၾားပၝ။ Martusက ၅ ၄ နပၝတမားဖင

ဖၾ.စညးထားေသာ အမားသးကဒ အပၝအ၀င အေကာင အခကအလကမားစၾာဖင မကႎႀာပငတစခ ယလာပၝလမမည။ဤ အမားသးကဒ

အခကအလကက [email protected] သႛ၎က စမးသပအေကာငဖစေကာငး အသေပးကာ အးေမးလပ.ပၝ။

၃၂။ Martusကခလပခအေကာငဖင သးေနပၝတယ။ဒၝေပမယ တပဆငေနပရတယ။ ဘာဖစတာလ။

၀ငဒးတၾင ဖစခလပခအေကာငတၾင ခလပႎႀပလင(ပသလလင အပငး "၁၁။ ေမးေနက ေမးခၾနးမား (FAQ)” ၁၇ (#17) ကကညပၝ။)၎သည

၀ငးဒးက ထလပငနးစ က ေႎႀာငေႎႀးေစသည။ဤသ.ဖစလင၀ငးဒးခလပခေခၝငးစ အစတၾင သႛမဟတ ေခၝငးစ တနးတၾင ေ႟ၾးရန ("Select")

ကေတၾ.ပၝလမမည။ခလပခအေကာငက "unselect" လပရနအတၾက ခလပခအေကာငစာကယထတၾင ညာဘကခလပက ႎႀပပၝ။၎သညေ႟ၾးရန

("Select") သတငးစကားက ၀ငးဒးေခၝငးစ ထမႀ ေပာကေစလမမည။ေနာကတၾင ဤသ.ဖစမႁမႀကာကၾယရန ေခၝငးစ တနးတၾငညာဘကခလပက

ႎႀပပၝ။ ပငဆငမႁ (Properties) က ေ႟ၾးရန။ Options tab က ေ႟ၾးရန။ "Quick Edit Mode." က ဖတပၝ။ OK က ႎႀပေသာအခၝ

ဤ၀ငးဒးက စတငခသည ဖတလမးက ပပငမၾမးမပၝ ("Modify shortcut that started this window.")ကေ႟ၾးရန။

၃၃။ Martusကဖၾငထားပၝတယ။ဒၝေပမယ Martus ၀ငးဒးက မေတၾ.ဘး။ ဘယလရႀာရမလ။

အခားပရဂရမမားက ဖၾငထားလင Martusက ယငးတ.အနကမႀတစခက ၀ႀကထားလမမည။ Alt+Tabက ႎႀပေသာအခၝ Martusကအပၝအ၀င

ဖၾငထားသညအသး ပေဆာဖ၀ မားစၾာက အထကေအာကေရၾပၝ။ Martusကေရာကေသာအ ခၝ Alt+Tabကလၿတလက ခငးဖင ၎က

မကႎႀာပငသ.ယလာေပးပၝမည။

၃၄။ အာရပလဖၾငထားပၝတယ။ဒၝေပမယ ေကာလ ေခၝငးထမႀာရႀတ အာရပစာသားဟာ ဘယဘကက စေနတယ။ ဘယလရႀာပငရမလ။

Windows XPတၾင Martusက အာရပဘာသာဖငဖၾငေသာအခၝ ေကာလ ေခၝငးထရႀ အာရပစာသားသညမႀနမႀနကနကန ညညာစၾာမပေပ။ ၀ငးဒး

ကလပစစ ပစ ("Windows classic style”)တၾငးရႀ အသးပသ ကားခဆကသၾယသည အရာမားကပရန ၀ငးဒးက အေနအထားခလင

အာရပေကာလေခၝငးမားသည အလယသ.ေရာကလာမည။အာရပေကာလေခၝငးမားက အလယပ.ရန Start menu မႀ အေနအထားခခငး (Settings)

> ထနးခပအကၾက (Control Panel) ကေ႟ၾးရန။ ပပၝ (Display) ကႎႀစခကႎႀပပၝ။ ပငဆငမႁကပပၝ (Display Properties) အကၾကတၾင

Appearanceက ႎႀပပၝ။ Windows ႎႀင Buttons မႎးမႀ Windows Classic Style (၀ငးဒး ကလပစစ ပစ) ကေ႟ၾးရန။

၃၅။ Martus ထမႀေန႓ပး လႀ ႛ ႀကစာေစာငဖငမားက ကၾနပႃတာမကႎႀာပငဆက ဆၾခကးယခငး မဟတပ ရယႎငသည တခားနညးလမးရႀပၝသလား။

ဗားရႀငး ၃.၄ (3.4) မႀစတင႓ပး “Martus Bulletin Archive” (MBA သႚမဟတ .mba) ဖငမားအတၾက တငသၾငး/တငပႚေရး

စၾမးေဆာငေပးမည စမးသပ ဗားရႀငးတခ ပၝရႀပၝသည။ ယငးစၾမးေဆာငမႀက အပညအ လပမ႓ပးေသးသညတငေအာင၊ (စာေစာငမားက ပမႀနအားဖင

ဆၾယ မရႎငသည) Linux တၾင Martus က သးစၾကသမားအတၾက အသးတညႎငပၝသည။ ေကးဇးပ႓ပး မႀတသားရနလသညမႀာ က) သငသည

တငပႚ႓ပးသား .mba ဖငတစခက ထစာေစာင ရႀႎႀငေန႓ပ ဖစသည ဖလဒၝထက ထညသၾငးပၝက ထညသၾငးမႀ ႓ပးဆးသၾား႓ပဖစေကာငး စာတမးက

သငမငရမညမဟတပၝ၊ ခ) စာေစာငက ထညသၾငးမႀ႓ပးသၾားေတာင ဖလဒၝစာရငးမႀာ အလလေပာငးလသၾားမည မဟတပၝ၊ သငသည တခား

ဖလဒၝတစခ ႎႀပလက ထညသၾငးဖလဒၝဆက ပနလာမႀသာ ထညသၾငး႓ပးသား ဖင ေပလာသညက မငႎငပၝမည။ ႓ပးေတာ ဂ) သငသည တငပႚ

ခသည Martus Bulletin Archive ဖငက သမးဆညးရာတၾင ဖငအမညထက “.mba” extension က လကႎႀငထညေပၝငးေပးရန လပၝသည

(file ကယႎႀ ကကမ extension မပၝဘ ခနထားႎငပၝသည၊ သငသည ဖငအမညထက “.mba” က ထညမေပးပၝက၊ သငသည သငဖလဒၝက

သၾား႓ပး ထညသၾငးလသည ဖငက ရႀာသညအခၝမႀာ ထညသၾငးေရး ဒငယာေလာသည သငဖလဒၝထ ရႀေနကသည ဖငမားက အလအေလာက

ခၾ ခမးေပးမည မဟတပၝ)။ ယငးစၾမးေဆာငခကက အသးခႎငရန သငသည သင Martus အမနႚေပး စာေကာငးအဆးမႀာ “ --alpha-tester”

ေရၾးစရာက ထညေပးရပၝမည။ သငသည ကၾနပႃတာမကႎႀာပင ေပက Martus shortcut က ညာႎႀပလက ပငဆငမႀမား Properties

ကေရၾး႓ပးဖစေစ၊ Shortcut tab ကေရၾး႓ပး --alpha-tester (မကေတာင အဖၾငအပတမပၝဘ)က Target box ထက စာသားရႚေနာကမႀာ

ထညေပးခငးဖင ဖစေစ လပေပး ႎငပၝသည။ Martus အမနႚေပးစာက ေပာငးလခသညေနာကမႀာ ေရၾးစရာမားထက <menu:ExportMBA>”

ႎႀင “<menu:ImportMBA>” က ေကာကယလကမညဆပၝက File မႎးေအာကမႀာ သငသည MBA ဖငမားက တငသၾငး/တငပႚေရး



စၾမးေဆာငမႀက ေတၾႚမငလာႎငပၝမည။ သငက မႎးပတပငရနက ေရၾးလကပၝက သင ေရာကရႀေနသည ဖလဒၝထက စာေစာငမား အလအေလာက

တငသၾငး႓ပး ဖစကပၝမည။

၃၆။ အခကအလကမား ထညသၾငး႓ပး စာေစာငတခႚ၏ ဗားရႀငးအသစအတၾက စတတငးကလပထားပက အပဒတလပလပၝသည၊ ယငးေပာငးလမႀ

မားေကာင တစခခ ရႀပေထၾး ဆး ၝးသၾားမႀာက စးရမမပၝသည။ ပ နာ တစတခေပမလာေအာင မညသႚ လပေဆာငရမညနညး။

သငက စတတငးကလပထားပက ေပာငးလရာတၾင စတတငးကပစေဟာငး စာေစာငတစခအတၾက ဗားရႀငးအသစက ဖနတးလပၝက ပစသၾငး

သမးဆညး ထားသည အခကအလကမားက စတတငးကလပမႀအသစဆက အပဒတလပေပးႎငေအာင Martus သည အေကာငးဆး ႒ကးပမး

ေပးပၝမည။ အကယ၍ သငသည လး အသစနယပယက ထညေပးလက နယပယေဟာငမားထက တစခကမႀ မေပာငးလပၝက စာေစာင၏ ဗားရႀငး

အသစထမႀာ နယပယေဟာငးတႚမႀာ အရငဗားရႀငးမႀာလပ ဖည႓ပးဖစကလက နယပယအသစမားမႀာ ဗလာဖစေနကမႀာဖစ႓ပး သငအေနႎႀင ဖညေပး

ႎငပၝသည။ အကယ၍ သငသည နယပယမားက ဖကသမးပစခေသာ စာေစာင၏ ဗားရႀငးအသစထမႀာ ယငးနယပယမား ပၝ ငမႀာမဟတပၝ၊ သႚေသာ

သငသည ဗားရႀငးေဟာငးထက နယပယမားက ကညလပၝေသာ၊ ၄ငးမႀာ မကမးမဟတပ (Header (စာေစာင ေခၝငးစ ) အပငးထက စာေစာင

အေသးစတ (Bulletin Details)ခလတက ႎႀပကညလက) ခ တပတစာေစာင ဖစခပၝက၊ ပနသၾားကညႎငကာ နယပယေဟာငးထက မညသည

အခကအလကမားကမဆ ကးယ ႎင႓ပး လခငပၝက အသစထက ပၾားယႎငပၝသည။

နယပယေဟာငးမား၏ စတတငးကလပထားမႀ သတမႀတခက မားက သငေပာငးလရာတၾင အထး သတထားရန လပၝသည။ အကယ၍ သငသည

တညေသာ အညၿနးႎႀင အမႀတအသားက ဆကလကထားရႀေေသာလညး နယပယပစက ေပာငးပစပၝက Martus သည အခကအလကေဟာငးမားက

နယပယအသစထက လၿေပးခငေပးႎငမည ဖစေသာလညး၊ အမတမးမဟတႎငပၝ။ ပမာ -

သငသည နယပယပစက DROPDOWN (ေရၾးခယရန) မႀ STRING (စထရငး) ဆက ေပာငး လကပၝက အခကအလကမားက

လၿေပးႎငမည ဖစေသာလညး၊

သငက STRING (စထရငး) က BOOLEAN (ဘးလယန) ဆက ေပာငးလပစလကပၝက၊ သငေစာေစာပငး အခကအလကမားထက

ေနာကဆးရကစၾ ဆးရႀးသၾားပၝမည။

သငသည DATE (ေနႛစၾ) က DATERANGE (ေနႚစၾ အတငးအတာ) ဆက ေပာငးလကပၝက သငအခကအလကမားက လၿေပးႎငမည

ဖစေသာလညး၊

DATERANGE (ေနႚစၾ အတငးအတာ) က DATE (ေနႛစၾ) ဆက ဆက ေပာငးလကပၝက သငေစာေစာပငး အခကအလကမားထက

ေနာကဆးရကစၾ ဆးရႀးသၾားပၝမည။ DROPDOWN (ေရၾးခယရန) ႎႀင GRID (အကၾက) နယပယမားအတၾက ဆၾခပေရး ေရၾးစရာမား/တနဖး

မား ႎႀင ဂရစေကာလမားဆငရာ မၾမးမပပငေရးဆငရာ လကနာရမည စညးကမးခကအပမား ရႀကပၝသည။

သငသည ေရၾးစရာမား/တနဖးမားက ဆၾခစာရငး တစခထက ထညေပးပၝက အခကအလကေဟာငးမားက လၿေပးႎငမည ဖစပၝသည။ သႚေသာ

သငသည ေရၾးစရာမား/တနဖး တစခခက ပပငမည သႚမဟတ ဖကပစမညဆပၝက၊ ထသႚေရၾးထညေပးခၾခကရသည စာေစာငမားအားလးမႀာ

အခကအလကမား ဆးသၾားကပၝမည။

အကယ၍ သငသည ဂရစတစခထက ေကာလမား ထညေပးလပၝက၊ ေကးဇးပ႓ပး ဂရစေဟာငး၏ အလယမႀာ မဟတပ အဆးနားမႀာသာ

ထညေပးမႀာက ေသခာပၝေစ၊ ထသႚသာမဟတပၝက အခကအလကေဟာငးမားမႀာ စာေစာငဗားရႀငးအသစထက ကးေပာငးႎငကမႀာ မဟတပၝဘး။

အကယ၍ သငသည နယပယမားက ေပာငးလခ၍အခကအလကေဟာငးမားက ဆးရႀးသၾားပၝက၊ ေကးဇးပ႓ပး ဗားရႀငးေဟာငးထက

အခကအလကမားက၊ ၄ငးမႀာ မကမး မဟတပ (Header (စာေစာင ေခၝငးစ ) အပငးထက စာေစာင အေသးစတ (Bulletin Details)ခလတက

ႎႀပကညလက) ခ တပတစာေစာင ဖစခပၝက၊ ပနသၾား႓ပး ကညႎငသလ နယပယေဟာငးထက မညသည အခကအလကမားကမဆ ကးယႎင႓ပး

လခငပၝက အသစထက ပၾားယႎငသညက မႀတထားပၝ။

ယခထတ ပနခကတၾင အကယ၍ သငသည စတကကပငဆငမႁက ပပငမၾမးမေနစ ဆၾခစာရငးမႀ “ပနလညအသးပႎငေသာ

ေရၾးခယစရာစာရငး”အတၾငးမႀ အဆငအေရအတၾကက ပငဆငလပၝက နယပယအညၿနး ႎႀင/သႛမဟတ အမႀတအသားကပၝ ေပာငးသငသည။

ထသႛေပာငးခငးဖင ၄ငးတႛအား ရႀာေဖၾ ခငးႎႀင တငပခငးတႛ ပလပရာတၾင ပမလၾယကစၾာ ခၾခားႎငမညဖစသည။ ထသႛမေပာငးပၝက

အညၿနး/အမႀတအသားမားသည မတညေသာ အဆငမားပငဆငသဖင ၄ငးတႛက ကၾပားစၾာ သတမႀတဆကဆခငးေကာင ရႀာေဖၾ/တငပခငး

ရလဒမားသည ရႁပေထၾးသၾားႎငသည။

နယပယတစခအတၾက ပေသတနဖးမားက ပငဆငေသာအခၝ ၄ငးတနဖးမားသည စာေစာငဗားရႀငး အသစဖနတးခ နတၾင သး၍မရဘ

စာေစာငအသစဖနတးေသာအခၝမႀသာ အသးပႎငသညက ေကးဇးပ၍ သတပပၝ။ ထအခၝမႀသာ ယခငဗားရႀငးမႀ နယပယမားတၾင အသးပခေသာ

မညသညပေသတနဖးကမဆ အေပမႀထပေရးလက ခငးဖင ထတနဖးမား ပကစးသၾားမညမဟတဘ ရႀမအတငးရႀေနမညဖစသည။

ေယဘယအားဖငဆေသာ အကယ၍ သငသည သင၏ စတတငးကလပထားမႀက ေပာငးလလပၝက၊ စမးသပေရး စာေစာငတစခက အသးပလက

အခကအလကမား လၿေပာငးမႀက ေသခာေပၝက စမးသပကညသငပၝသည။


၃၇။ ယခကညရသညမႀာ ဂရစတစခထက ထညေပၝငးေပးလကသည ဆလတစခက မသမးဆညးဖစခပၝ။ ဘယလႚလပ႓ပး ယခလ ဖစႎငခတာလ။

Martus ၃.၅ (3.5) ထကေစာေသာ ဗားရႀငးမားတၾင သငက စာသားအခကအလကမားက ဂရစတစခထက ထညေပးရာတၾင၊ Tab ကရကေပးရန

(သႚမဟတ အတနးအသစက ဖနတးေပးရန Enter ကရကေပးရန) သႚမဟတ စာေစာငက မသမးဆညးမ သင ငခသည ဆလတငး၏ ေနာကမႀာ

ေနာကဆလတစခက ေရၾးဖစသညက ေသခာပၝေစ၊ ထသႚလပမႀသာ သင ငခသည တနဖးအားလးတႛမႀာ သမးဆညး႓ပး ဖစကပၝမည။

၃၈။ ထက စာေစာင၏ ပးတၾဖငက ဖၾငသညအခၝမႀာ၊ လႀ ႀကစာအတငး ကနရစခမႀာလား သႚမဟတ ကၾနပကၾနပႃတာက ကငထားသ တစတေယာကကပၝ

၄ငးက တနညးနညးဖင ဖတရႀႎငပၝသလား။

ပးတၾဖငမားက Martus စာေစာငမားထမႀာ သေလႀာငသညအခၝမႀာ၊ လ႖ ႀကစာဖင သေလႀာငခငးဖစရာ၊ သငမႀလၾ႓ပး မညသမႀ ဖတမရႎငပၝ။ မညသႚ

ပငဖစေစကာမ၊ သငသည ပးတၾဖငတစခက စာေစာငထမႀာ ဖၾငသညအခၝမႀာ၊ ၄ငးက ဖၾငေပးသည အခားပရဂရမ ( ပမာ၊ Microsoft Word ထက

စာတမး) ႎႀင သငကၾနပႃတာ၏ Operating System သည လ႖ ႀကစာဖင ေရးသားခငး မဟတသည ယာယေကာပက ဖနတးေပးရာ၊ ထဖငကမ၊

ပမႀနအမားဖင ဟာဒ ဒစခမႀာ၊ သင Operating System ၏ Temp ဒၝရကတရထမႀာ ( ပမာ၊ Windows XP ထမႀာဆလ႖င “C:\Documents

and Settings\your-user-name (သင၏ သးစၾသ အမည)\Local Settings\Temp”) သႚမဟတ Mac ႎႀင Linux တႚအတၾကဆပၝက

“/tmp” ထမႀာ ထညသမး ထားေလ ရႀပၝသည။ အကယ၍ သငသည ယငးဖငမားက တေယာကေယာက ကညႎငမႀာက စးရမေနပၝက၊

ယတစၾအားဖင၊ သငသည ၄ငးတႚက ပယဖကလကကာ သင Recycled Bin (အမႀ ကပး) က ရႀငးပစရန လပၝသည။ (ထသႚလပလက ခငးဖင

သးစၾကသအမားစ ကညမရေအာင ဖယရႀားပစႎငမႀာ ဖစေသာ လညး၊ အထးက႗မးကငကသည သးစၾကသတႚကမ နညးနညးေလး ႒ကးစား႓ပးေနာက

၄ငးတႚက ကညမငႎငကပၝေသးသည)၊ သႚဖစ၍ အေကာငး ဆးမႀာ၊ Temp ဒၝရကတရထက Martus ဖငမႀနသမ႖အတၾက အလကတရၾနးနစ

ေခဖကစကက အသးပရန ဖစပၝသည ( ပမာ၊ Windows အတၾကဆပၝက http://www.fileshredder.org/ )။ ယာယဒၝရကတရထက

Martus ဖငမားက Martus ထက ပးတၾဖငမားက လက႓ပး အမညမား ေပးသၾားမည ဖစပၝသည။ ပမာ၊ Martus ထမႀာ Interview.doc ဆ႓ပး

အမညရႀခသည ဖငသည Temp (ယာယ) ဒၝရကတရထမႀာ Interview23424.doc ဆ႓ပး ေပလာႎငပၝသည။ ယငးအခကမႀာ Operating

Systems အားလးအတၾက မႀနခငမႀမႀနပၝမည။ သႚေသာ သငသည Temp (ယာယ) ဒၝရကတရက ရႀာမေတၾႚပၝက၊ ဖငက Martus ထမႀာ

ဖၾငရန႒ကးစားလက၊ ေနာကမႀာ အခားအမညဖင သမးဆညးကညပၝက ဖင၏ လကရႀဗားရႀငးက မညသညေနရာမႀာ သေလႀာငေကာငးက မငနငမည

ဖစပၝသည။

၃၉။ လခေရးအတၾက Martus မႀအခ နကနသတမႀတခက မနစက ေပာငးလလပၝသည။ မညကသႛ ပလပရမညနညး။

လႁပရႀားမႁ မရႀပၝက Martus အခ နကနသတမႀတခက ကာခ နက အမပေသတနဖး ၁၀မနစအစား သငကကသေလာက

ကာကာေပာငးလႎငပၝသည။ ထႛအပင အကယ၍ သငသည အမားပညသသးေနရာ သႛမဟတ မ႖ေ သးစၾေနေသာ ကၾနပႃတာတၾင အသးပေနပၝက

ပမလခမႁရႀေစရန အခ နကနသတမႀတခက ကာခနက မနစအနညးငယသႛသာ ေလ႖ာခလပၝကလညး ေလ႖ာခႎငသည။ အကယ၍ သငသည

လခစတခရေသာ ေနရာမႀ အသးပေနသညဆပၝက အခ နကနသတမႀတခကကာခနက မနစကာကာသႛ ေပာငးလလက ခငးဖင (ဆာဗာမႀ

စာေစာငမားက ပနလညရယခငးမးကသႛ) အခ နကာကာေဆာငရၾကရေသာ လပေဆာငမႁမား၏ လပေဆာငႎငစၾမးရညက

ပမေကာငးမၾနေစမညဖစသည။ ကၾ ပားေသာ အခ နကနသတမႀတခကကာခနမားသည Martusက အသးပရာတၾင အမနႛေပးစာေကာငးမားရႀ

သတမႀတခကေဘာငမားက အသးပပး ေပာငးလႎငသည။ သတမႀတခကေဘာင အမနႛေပးစာေကာငးမႀာ "--timeout-minutes=X" ဖစပး X

သည မညသညမနစတနဖးမဆ ဖစႎငသည။ ပမာ - ငးဒး (Windows) အသးပေသာ ကၾန ပႃတာရႀ Martus တၾင

အခ နကနသတမႀတခကအား အမတမး ငၝးမနစဟသတမႀတလပၝက ကၾနပႃတာမကႎႀာပင ေရႀာကက (Desktop shortcut)မႀ

အမနႛေပးစာေကာငးတၾင (ေမာကစညာခလတႎႀပ၍ Properties ကေရၾးကာ)

C:\Martus\bin\java.exe -Xbootclasspath/p:C:\Martus\lib\ext\bc-jce.jar -jar C:\Martus\martus.jar --timeout-minutes=5

သႛ ေပာငးပၝ။

DMG ဖငထညထားသည Mac တစခအတၾက ပ၍အဆငမငသည လခေရးအတၾက Martus အတၾက ေခတၨရပနားရမညအခ နက အမ ၅

မနစအဖစ သတမႀတရန ေအာကပၝတႛက လပေဆာငပၝ။ ။

Martus သေကတ (.app ဖငတၾ) တၾင ညာခလပႎႀပပး “Show Package Contents” (ပၝ ငသညအရာမားကပပၝ) ကေရၾးခယပး

Contents ဖလဒၝတၾင ခလပဆကတကႎႀစခၝႎႀပပၝ။

info.plist တၾင ညာခလပနႀပပး Open With ကေ႟ၾးရန။ စာရငးတၾင TextEdit ေတၾႛပၝက ေရၾးလကပၝ။ မေတၾႛပၝက “Other” ကေရၾးပး

Applications ဖဒၝ ပၾငသၾားပး TextEdit ကေရၾးရန သငေအာကသႛ ေရၿႛခလကႎငပၝသည။ Open ကႎႀပပၝ။

ေအာကဆးနားတၾင ေအာကပၝကသႛ ေတၾႛပၝမည။ ။


<string> </string>

ေအာကပၝႎႀငတေစရန “--timeout-minutes=5” ထညေရးပၝ။ ။


http://www.fileshredder.org/%20f


<string>--timeout-minutes=5</string>

ဖငတၾက ပတလကပၝ။ ေပာငးလမႁမားက save လပရနေတာငးဆလာပၝက လပလကပၝ။ ပးလ႖င Contents က ပတလကပၝ။

ကၾနဆးဆကလကလညပတေနသညက ေသခာရနစစေဆးပး Martus သးရန Martus သေကတ (.app ဖင) ေပတၾင ခလပဆကတက

ႎႀစခၝႎႀပပၝ။

Martus ကၾနဆးတၾင ေခတၨနားရနအခ နအတငးအတာအသစက သငေတၾႛရပၝမည။

(ဇစ သႛမဟတ CD/iso ဖငမားမႀ ထညသၾငးလ႖င) Macသႛမဟတ Linuxစကမားရႀ Martus တၾင အမနႛေပးစာေကာငးက မညကသႛ

ေပာငးရမညက ပမသရႀလပၝက အသးပသလကစၾ အပငး "၂-က ေဆာ၀ထညသၾငးခငး" တၾငကညပၝ။ သႛမဟတပၝက [email protected] သႛ

အးေမးလပႛပၝ။

၄၀။ Martus က မနမာစာဖင အသးပလသည။ သႛေသာ စာလးမားသည မႀနမႀနကနကန ေဖာပေနသညႎႀင မတပၝ။ မနမာစာ စာလးမားက

Martusတၾင ေပလာေအာင မညကသႛ ပလပရမညနညး။

Martus ၄ ၀ သႛမဟတ ေနာကပငးမမားတၾင Windows တၾင ေနာကထပအဆငမား မလဘ မနမာစာလးမား မႀနမႀနကနကန ပေနသငသည။

မနမာလပသခငးဆငရာ ပနာမားသတထားမပၝက သငသးေနသည Martus မႎႀင ေအာပေရးတငး စစတမ (operating system)

ေပမတညပး ေအာကပၝအကပခကမားက ကညပၝ။ ၄ငးအကပခကမား တစခကမ႖ မနမာလပသခငးဆငရာ ပနာမားက ေဖရႀငးႎငခငး

မရႀပၝက [email protected] က အးေမးလပႛပၝ။

Martus ၄ ၂ သႛမဟတ ေနာကပငးမမားတၾင ဖနသားမကႎႀာပင အေပပငးရႀ window title bars (ေခၝငးစညးဘားမား) တၾင စာလးမား

မႀနကနစၾာ မေတၾႛရပၝက C:\Martus\lib\fonts\fallback မႀ Zawgyi-One ဖၾနႛက Windows\Fonts ဖဒၝသႛ ကးယပး ေအာကပၝတႛ လပပၝ။

› Windows XP/Me အတၾက

၁) ဒကစေတာမႀာ ညာဘကခလပႎႀပပး ပစၤညးမား (Properties) က ေရၾးခယပၝ

၂) ရပသၾင (Appearance Tab) က ေရၾးခယပၝ

၃) အဆငမင (Advanced) ခလပက ႎႀပပၝ

၄) “အရာ တၪ” (“Item”) “ေအာကတၾင သးေနသညေခၝငးစညးဘား” (“Active Title Bar”) က ေရၾးခယပၝ

၅) ဖၾနႛက “Zawgyi-One” က ေပာငးပၝ

› Windows Vista/7 အတၾက

၁) ဒကစေတာမႀာ ညာဘကခလပႎႀပပး ကယပငအမႀတအသားပခငး (Personalize) က ေရၾးခယပၝ

၂) Window Color အေရာငႎႀင ရပသၾင (Appearance Tab) က ေရၾးခယပၝ

၃) အဆငမင (Advanced) ခလပ သႛမဟတ အခ တအဆက လငခက ႎႀပပၝ


၅) ဖၾနႛက “Zawgyi-One” က ေပာငးပၝ

› Windows 98/2000 အတၾက

၁) ဒကစေတာမႀာ ညာဘကခလပႎႀပပး ပစၤညးမား Properties က ေရၾးခယပၝ

၂) ရပသၾင Appearance Tab က ေရၾးခယပၝ

၃) “အရာ တၪ” (“Item”) “ေအာကတၾင သးေနသညေခၝငးစညးဘား” (“Active Title Bar”) က ေရၾးခယပၝ

၄) ဖၾနႛက “Zawgyi-One” က ေပာငးပၝ

Martus ၄ ၂ သႛမဟတ ေနာကပငးမမားတၾင သငက မနမာဘာသာႎႀငမဟတေသာ အခားဘာသာစကားတစခဖင Martus က သးေနပး

သင၏စာေစာငနယပယမားတၾင မနမာလ ကညလပး မနမာလ ရကႎႀပလလ႖င ေရၾးခယရနအခၾငအလမးမား (Options) >

စတ႒ကကအေနအထားမား (Preferences) က ေရၾးခယပး “မနမစာထညသၾငးရနႎႀင ေဖာပရနအတၾက ေဇာဂေဖာငက အသးပပၝ” (“Use

Zawgyi font for Burmese display and input”) တၾင အမႀတအသားပပၝ။ Martus က မနမာလ သးေနလ႖င သငက

စာေစာငေဒတာအခကအလကမား/စာသားမားက ေဇာဂဖၾနႛ ဖင ထညသၾငးမညဟ ၄ငးက ယဆပး “မနမစာထညသၾငးရနႎႀင ေဖာပရနအတၾက




ေဇာဂေဖာငက အသးပပၝ” (“Use Zawgyi font for Burmese display and input”) က အလအေလာက အမႀတအသားလပထားပၝမည။

(အမႀတအသားလပထားသညက သငဖကလကပၝက ယဇာအငတာေဖစက မနမာလ မႀနမႀနကနကန ပေတာမညမဟတပၝ။)

Martus ၄ ၂ သႛမဟတ ေနာကပငးမမားအသးပခငးႎႀငပတသကပး ေနာကထပ မႀတသားစရာမား။ ။

( ပမာ - စာေစာငမား သႛမဟတ ရႀာေဖၾမႁရန (Search) မကႎႀာပငတၾင) စာသားမားက သငကေဇာဂႎႀင ထညသၾငးခပး

ခအကၡရာတစခသည ေနာကအကၡရာတစခ ရကႎႀပပးမႀ ေပလာသည နယပယဖစ ပး ၄ငးစာသားေပတၾင ရကႎႀပရန သႛမဟတ

ထစာသားက ေရၾးခယရန ခလပႎႀစခကဆကတကႎႀပမႀ ပထမအကၡရာအား ဖယရႀားႎငမည။ သႛမဟတ ေရၾးခယႎငမည ဖစပၝသည။

၄ငးအကၡရာအား မမငရသည အတၾက ေနာငတၾင ထနယပယတၾင ရႀာေဖၾသညအခၝ သႛမဟတ အစရငခသညအခၝမားတၾင ပနာမား

ေပေစႎငပၝသည။ စာသားအားလး ဖကရန ခလပဆကတကႎႀစခက ႎႀပမညအစား ေနာကဆတသညခလပ backspace key က သးရန

က႗ႎပတႛ အကပပၝသည။

သငက မနမာလ ပေသအေသးစတမား DefaultDetails.txt ဖငတၾက သးေနပၝက (“၁၀-က အေသးစတမား သမႀရာတၾင

ပစခၾငတစခအား ဖနတးအသးပခငး” အပငးက ကညပၝ) ယနကတ ဖၾနႛႎႀင ထညသၾငးရမည ဖစပး ေဇာဂႎႀင မထညရပၝ။

Martus ၄ ၀ ႎႀင ၄ ၁ အတၾက ဖနသားမကႎႀာပငတစခစ၏အေပပငး ေခၝငးစညးဘားမားတၾင ဖၾနႛမားမႀနမႀနကနကန ပသေနခငးမရႀေကာငး

သငသတပမပၝက C:\Martus\lib\fonts\fallback မႀ Myazedi ဖၾနႛက Windows\Fonts ဖဒၝသႛ ကးယပး ေအာကပၝ ဂ) ရႀ အဆငမားက

လပေဆာငပၝ။

Martus ၄ ၂ သႛမဟတ ေနာကပငးမမားက Mac တၾင မနမာဘာသာႎႀငသးေနပး စာလးမားက မႀနကနစၾာမေတၾႛရပၝက Zawgyi ဖၾနႛက Martus

DMG (သႛမဟတ (ဇစဖင) zip file တၾင) ရႀ Fonts ဖဒၝထတၾင ေတၾႛႎငပၝသည - ထညသၾငးရန ၄ငးေပတၾင ခလပႎႀစခကဆကတကႎႀပပၝ။

Martus ၄ ၀ ႎႀင ၄ ၁ အတၾက ၄ငးအစား Myazedi ဖၾနႛက သးပၝ။

၄ ၀ မတငမ ဗားရႀငးမားတၾင မနမာစာ စာလးမားက Martusတၾင မႀနကနစၾာ ေပလာရနအတၾက ဖညႛစၾကေဆာငရၾကရမည

အဆငအခ ႛလအပႎငပၝသည။ ငးဒး(Windows) အတၾက လမးညၿနခကမားမႀာ ေအာကပၝအတငးဖစသည။ အကယ၍ သငသည

အခားလပေဆာငမႁစနစက အသးပေနပၝက အကအညအတၾက [email protected] သႛ ေကးဇးပ၍ ဆကသၾယပၝ။ ေအာကပၝအခကမားက

ေကးဇးပ၍ ေဆာငရၾကပၝ။

က) Martus ၃.၅ သမဟတ ေနာကကပၝက MyaZedi.ttf က သင Martus\lib\fonts directory ထတၾင ေတၾႎငပၝသည။ အကယ၍

Martus ၃.၅ ထကေစာပၝက MyaZedi.ttf က online တၾင ဆၾခကးယႏငပၝသည။ သငထတၾင နဂမလကတညးက ရႀမေနပၝက

“MyaZedi.ttf” ဖငက ရယပး သငစကထတၾငထညသၾငးပၝ။ Windows ( ငးဒး)မားတၾင “MyaZedi.ttf” က ဆၾခရယပး

C:\Windows\Fonts (Control Panel မႀတဆငလညး ေဆာငရၾကႎငသည) ႎႀင C:\Martus\lib\fonts ႎႀစခလးအတၾငးသႛ

ကးထညခငးဖင ပးေမာကႎငပၝသည။ Martus သည အဆပၝစာလးဖင စမးသပစစေဆးခပးဖစေကာငး သတပပၝ။ သႛေသာ

အခားစာလးမားသညလညး ဖစႎငေခရႀပၝသည။ (အကယ၍ သငသည အခားစာလးမားက အသးပလပၝက သႛမဟတ Mac သးေနပၝက

လအပေသာ အကအညအတၾက [email protected] သႛေကးဇးပ၍ ဆကသၾယပၝ။)

ခ) Martus တၾင အသးပႎငေသာ font.properties.burmese ဟေခေသာ မနမာစာ အထးပ ဂာဗာစာလးေထာကပေပးေသာ ဖငက သင

လအပပၝလမမည။ Martus ၃.၅ သႛမဟတ ေနာကကပၝက ထဖငသည သင Martus\lib ဖငတၾထတၾင ရႀပၝလမမည။ Martus ၃.၅

ထကေစာေသာ ဗားရႀငးက အသးပေနပၝက ထဖငအား ရယရန [email protected] သႛ ဆကသၾယပၝ။ ထႛေနာက Martus\lib

ဖငတၾထသႛ ကးထညပၝ။

၁) Windows explorer က အသးပ၍ ‘C:\Martus\lib’ ဖငတၾကဖၾငပး “font.properties” က

“font.properties.original” ဟအမညေပာငးေပးပၝ။

၂) “font.properties.burmese” က မတၨႃတစခ ဖနတး၍ ထမတၨႃက “font.properties” ဟအမညေပာငးေပးပၝ။

ဂ) သင၏ပငဆငထားပေပ မတညပး ငးဒး(Windows)ေခၝငးစ မားတၾင မနမာစာက မႀနကနစၾာ ေဖာပႎငရန ေအာကပၝအခကမားက

ပလပရန လေကာငးလပၝလမမည။

Windows XP/Me အတၾက









၅) ဖၾနႛက “MyaZedi.ttf” က ေပာငးပၝ

Windows Vista/7 အတၾက





၅) ဖၾနႛက “MyaZedi.ttf” က ေပာငးပၝ

Windows 98/2000 အတၾက




၄) ဖၾနႛက “MyaZedi.ttf” က ေပာငးပၝ

Martus က ပမႀနအတငး စတငပၝ။ Martusအတၾငးသႛ ငေရာကရန (Signin) မကႎႀာပငရႀ ဘာသာစကားဆၾခစာရငးတၾင မနမာစာက

ေရၾးခယပၝ။ ဘာသာပနမႁသည လကရႀ Martus ဗားရႀငးႎႀင မကကညေတာပၝဆေသာ စာသားက ေတၾႛရပၝက

https://www.martus.org/downloads/#burmese တၾင Martus ဘာသာစကားအထတ (Martus-bur.mlp) ရႀမရႀ စစေဆးပၝ။ အကယ၍

ရႀပၝက ၄ငးအား ဆၾခကးယပး သင၏ C:\Martus ဖငတၾအတၾငးသႛ ကးထညပၝ။ ထႛေနာက Martus က ပနလညစတငပၝ။

Martus ၄ႛ၂ မတငမက ဗားရႀငးမားအတၾငးတၾင မနမာစာက ရကထည၍ မရေသာလညး မနမာစာက Martus နယပယမားအတၾငးသႛ

ကးယေပာငးထည (copy/paste) ႎငပၝသည။ သႛမဟတ သင၏စာေစာငမားမႀ ကညလႛရသည မနမာစာသားမားက ပရပကးယသည

စကငးလပပး ပးတၾေပးႎငပၝသည။

၄၁။ Martusက ခမာဘာသာႎႀင အသးပလပၝသည။ သႛေသာ စာလးမားသည မႀနမႀနကနကန ေဖာပေနသညႎႀင မတပၝ။ ခမာ စာလးမားက

Martusတၾင ေပလာေအာင မညကသႛ ပလပရမညနညး။

Martus ၄ ၀ ႎႀငေနာကပငးတၾင ေနာကထပအဆငႛမား ထပလပရနမလဘ Windows တၾင ခမာစာလးမား မႀနမႀနကနကန ေဖာပေနရပၝမည။ ဖနသား မကႎႀာပငတငးရႀ window title bars တၾင စာလးမား မႀနမႀနကနကန ေဖာပေနသညက မေတၾႛလ႖င C:\Martus\lib\fonts\fallback

မႀ KhmerOS ဖၾနႛဖငတၾက သႛ ကးယပး ေအာကေဖာပပၝ င) ရႀ အဆငမားက လပေဆာငပၝ။

Martus ၄ ၀ ႎႀင ေနာကပငးက ခမာဘာသာဖင Mac တၾငသးေနပး စာလးမား မႀနမႀနကနကန ေဖာပေနသညက မေတၾႛလ႖င KhmerOS ဖၾနႛက

Martus DMG (သႛမဟတ ဇစ (zip) ဖင) ရႀ ဖၾနႛ(Fonts)ဖဒၝထတၾင ေတၾႛႎငပၝသည - ၄ငးေပတၾင ထပဆင ႎႀစခၝႎႀပပး ထညသၾငးပၝ။

Martus ၄ ၀ ႎႀငေနာကပငးတၾင ခမာစာလးမား ေဖာပမႁႎႀငပတသကပး ပနာမားရႀပၝက [email protected] ၄ ၀ က အးေမးလပႛပၝ။

၄ ၀ မတငမ Martus ဗားရႀငးမားတၾင ခမာစာလးမားသည Windows (Java4 (ဂာဗာ၄)) ေပတၾင သၾငးထားေသာ Martus ႎႀင တစပၝတညး

ပၝလာေသာ ဂာဗာဗားရႀငးႎႀငအတ ဆပၝက မေပပၝ။ မညသႛပငဖစေစ၊ ပသစေသာ ဂာဗာဗားရႀငး (ဗားရႀငး ၆၊ တစခၝတရ ဗားရႀငး ၁.၆ ေခသည)

က သးပး ၄ ၀ မတငမ Martus မားက သငအသးပႎငပၝသည။ ထႛေနာက ခမာစာလးဖငက Martus တၾင အသးပရန ထညသၾငးပၝ။ ထအခၝ

ခမာစာလးမား မႀနကနစၾာ ေဖာပပၝလမမည။ ငးဒး (Windows) တၾင ၄ငးက ပလပရန လမးညၿနခကမားမႀာ ေအာကပၝအတငး ဖစသည။

(အကယ၍ သငသည မက(Mac) က အသးပေနပၝက [email protected] သႛ အးေမးလပႛပၝ။)

က) Martus က မစတငမ Java6 (ဂာဗာ၆) က ဆၾခရယပၝ (ဤေနရာတၾင ရရႀႎငပၝသည - http://www.java.com/en/) ။ ထႛေနာက

Martus အား Java4 (ဂာဗာ၄) အစား Java (ဂာဗာ)၆ က အသးပရန ေအာကပၝအတငး လမးညၿနေပးပၝ။

ခ) သင၏ကၾနပႃတာ ေရႀႛဆးမကႎႀာပငေပရႀ Martus ပအား ေမာကစညာခလတႎႀပ၍ (Properties) က ေရၾးခယပၝ။ ထႛေနာက

(Shortcut) အတးက ေရၾးခယပၝ။ ပစမႀတအမနႛေပးစာေကာငး (Target command line)အတၾငးတၾင ရႀသညအရာက

ေအာကပၝစာေကာငးႎႀင အစားထးပၝ။

"C:\Program Files\Java\jre6\bin\java.exe" -Xbootclasspath/p:C:\Martus\lib\ext\bc-jce.jar -jar C:\Martus\martus.jar

http://www.martus.org/downloads/#burmese




http://www.java.com/en/


သႛမဟတ သင Java6 (ဂာဗာ၆) က ထညသၾငးခစ က အထကပၝေနရာႎႀင တညေသာေနရာတၾင

"C:\Java(ဂာဗာ)ကသငမညသညေနရာတၾငသၾငးခသည\jre6\bin\java.exe" -Xbootclasspath/p:C:\Martus\lib\ext\bc-jce.jar -jar


ဂ) ခမာစာလးမားက ထညသၾငးပးေကာငးက ေသခာပၝေစ။ ထမႀသာ Martus က ၄ငးတႛအား ရႀာေဖၾေတၾႛရႀႎငမည ဖစသည။ Martus ၃.၅

ႎႀင ေနာကပငးတၾင ခမာစာလးဖင (Martus တၾင စမးသပခပးဖစေသာ KhmerOS.ttf)က သင၏ Martus\lib\fonts ဖငတၾအတၾငးတၾင

သငရႀာေဖၾေတၾႛရႀႎငပၝသည။ Martus ၃.၅ ထက ေစာေသာ ဗားရႀငးက သငအသးပေနပၝက KhmerOS.ttf က အငတာနကလငးေပတၾင

ရႀာေဖၾ ပး ဆၾခကးယႎငပၝသည။

ဃ) KhmerOS.ttf (သႛမဟတ သငကကႎႀစသကရာ စာလးဖင)က ေအာကပၝေနရာမားသႛ ကးထညပၝ။

C:\Windows\Fonts (Control Panel မႀတဆငလညး ပလပႎငပၝသည)

C:\Program Files\Java\jre6\lib\fonts\fallback (သႛမဟတ သင Java6 (ဂာဗာ၆) က ထညသၾငးခစ က

ထေေနရာႎႀင တညေသာေနရာတၾင C:\where-you-installed-java\jre6\lib\fonts\fallback) အကယ၍ “fallback”

ဖငတၾမရႀပၝက စာလးဖငထညသၾငးႎငရန ၄ငးဖငတၾအားအသစဖနတးေပးပၝ။

Martus အားစတငရာတၾင အစအစ အတၾငးသႛ ငေရာကေသာ မကႎႀာပငေပဗယဘကေအာကေထာင၌ ဘာသာစကားဆၾခစာရငးငယက

သငမငေတၾႛရလမမည။ ထေနရာတၾင ယခအခၝ ခမာဘာသာသည ေရၾးခယစရာတစခအဖစ ရႀေနသငပဖစသည။ ၄ငးအား သငေရၾးခယလကေသာအခၝ

Martus သည ခမာဘာသာပနခကမားက စတငေဖာပသငသည။ Martusတၾင လကရႀရရႀႎငေသာ ခမာဘာသာပနခကမားသည

အသစထညသၾငးထားေသာ လပေဆာငႎငစၾမးရႀသည အခကမားက ဘာသာပနလမမည မဟတေကာငး သတပပၝ။ ဘာသာပနပးေသာ စာတၾမားက

ခမာဘာသာႎႀင ေဖာပလမမည။ ဘာသာမပနထားေသာ စာတၾမားက ၄ငးတႛေဘးတၾင အဂလပဘာသာဖင ကၾငးစကၾငးပတအတၾငး (ဆလသညမႀာ -

<…>) တၾင ေဖာပလမမည။ ခမာဘာသာသႛ ပနထားေသာစာမားဖစေသာလညး လကရႀ Martus အဂလပဘာသာႎႀင မကကညေသာ

ဘာသာပနခကမားကလညး ၄ငးတႛေဘးတၾင ကၾငးစကၾငးပတမားဖင ေဖာပထားလမမည။ အကယ၍ ထကသႛစာမားအား သငအသးပေနေသာ

မညသညမကႎႀာပငတၾငမဆ မငေတၾႛရပၝက အဂလပဘာသာသႛ ေပာငးလအသးပရန ကၾႎပတႛ အကေပးလသည။ ထမႀသာ အစအစ

(Software) အား မညကသႛ အသးပရမညဆေသာ ေနာကဆးေပလမးညၿနခကက သငရရႀမည ဖစသည။ ဤအခကသည အထးသဖင

လပေဆာငႎငစၾမးအသစမား ထညသၾငးထားတတပး လမးညၿနခကအေဟာငးမားသည အဓပၯၝယလၾေခာခငး၊ မပညစခငးမား ဖစတတေသာ

အကအညစာမကႎႀာတၾင အလၾနအေရးပၝသည။ ( ပမာ - စတကကပငဆငခငး၊ ရႀာေဖၾ ခငး)။

င) မကႎႀာပငတငးရႀ ငးဒး (Windows title bar) ေခၝငးစ ဘာားတၾင ခမာစာလးမားသည မႀနကနစၾာ ေဖာပခငးမရႀသညက သငသတပမပၝက

သငအေနႎႀင Martusက ပတလက ပး ေအာကပၝအဆငမားက လပေဆာငပးမႀ ပနလညအသးပသငသည။

› Windows XP/Me အတၾက





၅) ဖၾနႛက “KhmerOS.ttf” က ေပာငးပၝ

› Windows Vista/7 အတၾက





၅) ဖၾနႛက “KhmerOS.ttf” က ေပာငးပၝ

› Windows 98/2000 အတၾက




၄) ဖၾနႛက “KhmerOS.ttf” က ေပာငးပၝ


ခၝတငးလပင Martus က စပၝ။ Martus မႀ ငေရာကသည (Signin) မကႎႀာပငရႀ ဘာသာစကားအတၾက ဆၾခသညစာရငးမႀ ခမာက ေရၾးခယပၝ။

ဘာသာပနဆခကမႀာ လကရႀ Martus အတၾက ေခတေနာကကေနသညဟဆသည စာေတၾႛလ႖င

https://www.martus.org/downloads#khmer တၾင Martus ဘာသာစကားတၾ (Martus-km.mlp) ရႎငခငးရႀမရႀ စစေဆးကညပၝ။

ရႎငလ႖င ေဒၝငးလဒလပပး C:\Martus directory ထသႛ ကးယပး Martus က ထပပး ဖၾငပၝ။

မႀတခက။ ။ Martus ၄ ၀ မတငမ ဗားရႀငးမားတၾင တၾင Martus သည ဂာဗား၆ (Java6)အခ ႛႎႀငအတ ၀ငးဒး (Windows) တၾင

အလပလပေဆာငေသာ အခၝ ဆာဗာဖနရႀင အခ ႛမႀနကနစၾာ အလပမလပပၝ။ Martus ၄ ၀ ႎႀငေနာကပငးက သးေနပၝက မႀနကနသည Java6

(ဂာဗာ၆) ဗားရႀငးပၝပးဖစ၍ ပနာမဟတပၝ။ သႛရာတၾင Java6 (ဂာဗာ၆) ပၝသည ေစာပငး Martus က သးေနပၝက သင၏ Java6 (ဂာဗာ၆)

သည ၁ ၆ ၀_၃၀ ေနာကပငးဗားရႀငး ဖစေကာငး ေသခာရန လပၝသည။ သငအကအညလပၝက [email protected] သ အးေမးပဆကသၾယပၝ။

၄၂။ Martusက ဘဂလ/ဘဂလာဘာသာႎႀင အသးပလပၝသည။ သႛေသာ စာလးမားသည မႀနမႀနကနကန ေဖာပေနသညႎႀင မတပၝ။

ဘဂလ/ဘဂလာစာလးမားက Martusတၾင ေပလာေအာင မညကသႛ ပလပရမညနညး။

Martus ၄ ၀ ႎႀငေနာကပငးတၾင ေနာကထပအဆငမားမလဘ Windows တၾင ဘဂလ/ဘဂလာစာလးမား မႀနမႀနကနကန ေဖာပေနရပၝမည။

Mac တၾင Martus ၄ ၀ ႎႀငေနာကပငးက ဘဂလ/ဘဂလာဘာသာဖင သးေနပး စာလးမား မႀနမႀနကနကန ေဖာမပေနလ႖င Rupali ဖၾနႛက

Martus DMG (သႛမဟတ ဇစဖင) ရႀ Fonts ဖဒၝထတၾင ေတၾႛႎငပၝသည - ၄ငးေပတၾင ထပဆင ႎႀစခၝႎႀပပး ထညသၾငးပၝ။ Martus ၄ ၀

ႎႀငေနာကပငးတၾင ဘဂလ/ဘဂလာစာလးမား ေဖာပမႁႎႀငပတသကပး ပနာမားရႀပၝက [email protected] ၄ ၀ က အးေမးလပႛပၝ။

၄ ၀ မတငမ ဗားရႀငးမားတၾင ဘဂလ/ဘဂလာစာလးမားက Martusတၾင မႀနကနစၾာ ေပလာရနအတၾက ဖညႛစၾကေဆာငရၾကရမည အဆငအခ ႛ

လအပႎငပၝသည။ ငးဒး(Windows) အတၾက လမးညၿနခကမားမႀာ ေအာကပၝအတငးဖစသည။ အကယ၍ သငသည အခားလပေဆာငမႁစနစက

အသးပေနပၝက အကအညအတၾက [email protected] သႛ ေကးဇးပ၍ ဆကသၾယပၝ။ ေအာကပၝအခကမားက ေကးဇးပ၍ ေဆာငရၾကပၝ။

က) သငထတၾင နဂမလကတညးက ရႀမေနပၝက “Rupali.ttf” ဖငက ရယပး သငစကထတၾငထညသၾငးပၝ။ Martus ၃.၅ ႎႀင ေနာကပငးတၾင

Rupali.ttf ကသင၏ Martus\lib\fonts ဖငတၾအတၾငးတၾင သငရႀာေဖၾေတၾႛရႀႎငပၝသည။ Martus ၃.၅ ထက ေစာေသာ ဗားရႀငးက

သငအသးပေနပၝက Rupali.ttf က အငတာနကလငးေပတၾင ရႀာေဖၾ ပး ဆၾခကးယႎငပၝသည။ ငးဒး (Windows)မားအတၾက

Rupali.ttf က C:\Windows\Fonts (Control Panel မႀတဆငလညး ပလပႎငပၝသည) ႎႀင C:\Martus\lib\fonts (အကယ၍

Martus ၃.၅ထက ေစာေသာ ဗားရႀငးက သငအသးပေနပၝက) ႎႀစခစလးအတၾငးသႛ ကးထညပၝ။ Martus သည အဆပၝစာလးဖင

စမးသပစစေဆးခပးဖစေကာငး သတပပၝ။ သႛေသာ အခားစာလးမားသညလညး ဖစႎငေခရႀပၝသည။ (အကယ၍ သငသည

အခားစာလးမားက အသးပလပၝက သႛမဟတ မက(Mac)က အသးပေနပၝက လအပေသာ အကအညအတၾက [email protected]

သႛေကးဇးပ၍ ဆကသၾယပၝ။)

ခ) font.properties.bangla ဟေခေသာ ဘဂလ/ဘဂလာ အထးပ ဂာဗာစာလး ေထာကပေပးေသာ ဖငက Martus တၾင အသးပရန

သငလအပလမမည။ Martus ၃.၅ ႎႀင ေနာကပငးတၾင ဤဖငသည သင၏ Martus\lib\fonts ဖငတၾအတၾငးတၾင ရႀသည။ Martus ၃.၅

ထက ေစာေသာ ဗားရႀငးက သငအသးပေနပၝက [email protected] သႛဆကသၾယပး ဖငက ရယႎငပၝသည။ ထႛေနာက ၄ငးအား

Martus\lib directory အတၾငးသႛ ကးထညပၝ။

၁) Windows explorer က အသးပ၍ ‘C:\Martus\lib’ ဖငတၾကဖၾငပး “font.properties” က

“font.properties.original” ဟအမညေပာငးေပးပၝ။

၂) “font.properties.bangla” ဖငအား မတၨႃတစခ ဖနတး၍ ထမတၨႃက “font.properties” ဟအမညေပာငးေပးပၝ။

Martus က ပမႀနအတငး စတငပၝ။ Martus တၾင ဘဂလ/ဘဂလာ ဘာသာပနခကမား မရႀေသးခင အခ နတၾင ဘဂလ/ဘဂလာ

စာလးမားအား Martus နယပယမားအတၾငးသႛ ရကထည၍လညးေကာငး၊ ကးယေပာငးထည (copy/paste) ၍လညးေကာငး

အသးပႎင ပဖစသည။

၄၃။ ကၾႎပ၏ ဘာသာစကားဖင Martus က အသးပရန ေရၾးခယေသာအခၝတၾင ဘာသာပနခကသည လကရႀ Martus ထတပနခကႎႀင

မကကညပၝဆသည သတေပးစာသားက ရရႀေနသည။ မညကသႛ လပသငသနညး။

အကယ၍ Martus ၏ ဗားရႀငးအေဟာငးတၾင သငဘာသာစကားအတၾက ဘာသာပနခကမားက အသးပႎငရန သငေရၾးခယခၾငရႀပၝက

ထးစအားဖင Martus စာမကႎႀာအေတာမားမားသည သငဘာသာစကားႎႀင ေဖာပမညဟ ဆလသည။ သႛေသာ အခ ႛေသာ

လပေဆာငႎငစၾမးအသစမားက ဘာသာပနလမမည မဟတေပ။ လကရႀထတပနထားေသာ Martus ဗားရႀငးနပၝတႎႀင ႎႁငးယႀ လ႖င

https://www.martus.org/downloads#khmer







သငဘာသာပနခကနပၝတက ပသစေလေလ Martus စာမကႎႀာမားတၾင သငဘာသာစကားဖင ကကညမႁ မားေလေလဖစသည။

သငဘာသာစကားဖင ဘာသာပနထားေသာလညး လကရႀ Martus အဂလပစာသားႎႀင မကကညေသာ ဘာသာပနခကမားက အဂလပဘာသာဖင

ကၾငးစကၾငးပတအတၾငး (ဆလသညမႀာ - <…> ) တၾင ေဖာပလမမည။ အကယ၍ ထကသႛစာမားအား သငအသးပေနေသာ

မညသညမကႎႀာပငတၾငမဆ မငေတၾႛရပၝက အဂလပဘာသာသႛ ေပာငးလအသးပရန ကၾႎပတႛ အကေပးလသည။ ထမႀသာ အစအစ

(Software) အား မညကသႛ အသးပရမညဆေသာ ေနာကဆးေပလမးညၿနခကက သငရရႀမည ဖစသည။ သငရရႀမည ဖစသည။ ဤအခကသည

အထးသဖင လပေဆာငႎငစၾမးအသစမား ထညသၾငးထားတတပး လမးညၿနခကအေဟာငးမားသည အဓပၯၝယလၾေခာခငး၊ မပညစ ခငးမား

ဖစတတေသာ အကအညစာမကႎႀာတၾင အလၾနအေရးပၝသည။ ( ပမာ - စတကက ပငဆငခငး၊ ရႀာေဖၾ ခငး)။

၄၄။ Java6 (ဂာဗာ ၆) က အသးပ၍ Martusအား သးစၾလပၝသည။ မညကသႛ ေဆာငရၾကပးစးႎငပၝသနညး။

လကရႀ Martus ဗားရႀငးသည Windows တၾင Java6 (ဂာဗာ၆) ႎႀင အတ တစပၝတညးဖစေသာလညး အေစာပငး ဗားရႀငးမားတၾင Java4

(ဂာဗာ၄) ပၝပၝသည။ Martus အေစာပငး ဗားရႀငးမားအား သငလအပပၝက ( ပမာ - အခ ႛ စာလးမား ေဖာပရန လအပခငး၊ အကယ၍

အလၾနကးမားေသာ ဖငမားႎႀင ပတသကပး အေရးကးေသာ မႀားယၾငးမႁမားက သငရရႀေနခငးက ကညရန လအပခငး) Java6 (ဂာဗာ၆)

(တစခၝတရ Java 1.6 (ဂာဗာ ၁.၆) ဟေခဆသည)က အသးပ၍ သးစၾႎငပၝသည။ ဤသညက ငးဒး (Windows)တၾင ေအာကပၝအတငး

ပလပႎငသည။

က) Martus က မစတငမ Java6 (ဂာဗာ၆) က ဆၾခရယပၝ (ဤေနရာတၾင ရရႀႎငပၝသည - http://www.java.com/en/) ။ ထႛေနာက

Martus အား Java4 (ဂာဗာ၄) အစား Java6 (ဂာဗာ၆) က အသးပရန ေအာကပၝအတငး လမးညၿနေပးပၝ။

ခ) သင၏ကၾနပႃတာ ေရႀႛဆးမကႎႀာပငေပရႀ Martus ပအား ေမာကစညာခလတႎႀပ၍ (Properties) က ေရၾးခယပၝ။ ထႛေနာက

(Shortcut) အတးက ေရၾးခယပၝ။ ပစမႀတအမနႛေပးစာေကာငး (Target command line)အတၾငးတၾင ရႀသညအရာက

ေအာကပၝစာေကာငးႎႀင အစားထးပၝ။


သႛမဟတ သင Java6 (ဂာဗာ၆) က ထညသၾငးခစ က အထကပၝေနရာႎႀင တညေသာေနရာတၾင

"C:\ Java(ဂာဗာ)ကသငမညသညေနရာတၾငသၾငးခသည\jre6\bin\java.exe" -Xbootclasspath/p:C:\Martus\lib\ext\bc-jce.jar -jar


အကယ၍ စကား ႀကနယပယတၾင Java4 (ဂာဗာ၄) က အသးပ၍ Martus အေစာပငးဗားရႀငးမားကသးစၾခ နတၾင သင မငႎငေသာ

ကယပၾငမားအစား အစကကးမား မငေတၾႛေနရပၝက ငးဒး (Windows) ေပတၾင Java6 (ဂာဗာ၆) က အသးပ၍ Martus က ေအာငမငစၾာ

သးစၾႎငသညဟ ေပာႎင ပဖစသည။

မႀတခက။ ။ ၄ ၀ မတငမ Martus ဗားရႀငးမားတၾင Martus က Windows တၾင Java6 (ဂာဗာ၆) ဗားရႀငးအခ ႛႎႀငသးပၝက ဆာဗာ

ေဆာငရၾကခကတခ ႛ မႀနမႀနကနကန လပေဆာငမႁ မရႀပၝ။ Martus ၄ ၀ ႎႀငေနာကပငးက သးေနပၝက မႀနကနသည Java6 (ဂာဗာ၆) ဗားရႀငး

ပၝပးဖစ၍ ပနာမရႀပၝ။ သႛေသာ Java6 (ဂာဗာ၆)ပၝသည အေစာပငး ဗားရႀငး Martus က သးေနပၝက သင၏ Java6 (ဂာဗာ၆) ဗားရႀငးမႀာ

၁ ၆ ၀_၃၀ ေနာကပငးဗားရႀငး ဖစေကာငး ေသခာရန လပၝသည။ သငအကအညလပၝက [email protected] သ အးေမးပဆကသၾယပၝ။

Mac တၾင Java ဗားရႀငးအမးမး ထညၾငဖႛလပၝသည။ ၄ငးကရႀာရန "Spotlight" search (မးေမာငးထးရႀာေဖၾရန) ဖၾငရန Command-Space က

င Java Preferences ဟ ရကႎႀပပၝ။ ပၾငလ႖င ကၾနဖစဂေရးရႀငးႎႀစခ ေတၾႛပၝမည။ တစခမႀာ Java applet plugins အတၾကဖစ ပး အခားတစခမႀာ

Java applications အတၾက ဖစပၝသည။ နဂမလသတမႀတခကမားအတငး Java Martus အသးပမႁ ဗားရႀငးက ေပာငးလလ႖င ဒငယာေလာဂတၾင

ညၿနကားထားသညအတငး ဗားရႀငးအသစက ေရၾးပး Java Preferences မကႎႀာပငက ပတပး ထမႀထၾကလကပၝ။ အကအည ထပမလအပပၝက

[email protected] သႛ အးေမးလပႛပၝ။

၄၅။ Martus သည ေမ႖ာလငထားသညထက ပ၍ သႛမဟတ ေလာ၍ စာေစာငမားက ရႀာေဖၾေနသည။ မညသညအတၾကေကာင ဤကသႛ ဖစရသနညး။

သငေမ႖ာလငထားေသာ စာေစာငက Martusက ရႀာမေတၾႛ ခငး သႛမဟတ သငမေမ႖ာလငထားေသာ စာေစာငက ရႀာေဖၾေပးခငး အစရႀသညတႛ

ဖစရခငးမႀာ အေကာငးပခကအမ းမး ဖစႎငသည။

က) ပေသအားဖင Martus သည ဗားရႀငးအားလး၏ စာေစာငတငးက ရႀာေဖၾေပးသည။ စာေစာင၏ေနာကဆးဗားရႀငး ရႀာေဖၾရလာဒဖငတၾတၾင

သငရႀာေဖၾထားေသာ လအပခက/ရကစၾ က ရႀာမေတၾႛပၝက သငလအပခကသည စာေစာင၏ အေစာပငးဗားရႀငးတၾင ကကညပး ဖစေကာငးဖစလမမည။

http://www.java.com/en/




စာေစာင အေသးစတ... (“Bulletin Details…”) ခလတက ႎႀပခငးဖင ယခငဗားရႀငးက ပနလညအသးပႎငသည။ စာေစာငမား၏ ေနာကဆး

မကၾမားကသာ ရႀာရန (Only Search Most Recent Versions of Bulletins)က ေရၾးခယပၝ။

ခ) ပေသအားဖင Martus သည သငလအပခကအတၾက ဂရစ(အကၾက)နယပယတငး၏ အတနးတငးက ရႀာေဖၾသည။ ထႛအပင

သတမႀတခကအားလးသည တညေသာအတနးတစခတညးေပတၾင ရႀရနမလအပပၝ။ ရႀာေဖၾမကႎႀာပငေပရႀ ဂရစတငသတမႀတခကအားလးက

စာေစာငဇယားအခကအလကအတနးတစခႎႀင တညသညဟ ပဌာနးလပၝက ရႀာေဖၾမကႎႀာပငေပတၾငရႀေသာ တညေသာဂရစတငသတမႀတခကမား

(“Match grid column specifications”) ဟေသာ အကၾကငယက ေရၾးခယေပးပၝ။

ဂ) Martus သည သငလအပခကအတၾက ဂရစ(အကၾက)နယပယတငး၏ အတနးတငးက ရႀာေဖၾေသာေကာင သငလအပခကႎႀင ကကညေသာ

အတနးတစတနးရႀပး မကကညသည အခားအတနးမားပၝ ငသည စာေစာငက ရႀာေဖၾမႎငသည။ ပမာ - သငထတၾင တညေနရာနယပယ

ပၝ ငေသာအကၾကရႀသည စာေစာငရႀေနႎင ပး တညေနရာ က၊ခ၊ ႎႀင ဂ ပၝ ငေသာ အကၾကရႀသည အတနးတစတနးထကပေသာ

အခကအလကမားရႀသည ဆပၝစႛ။ အကယ၍ သငက တညေနရာ ဂ မဟတေသာ (location !=C) စာေစာငက ရႀာေဖၾပၝက Martus သည

ထစာေစာငက ရႀာေဖၾလမမည။ အဘယေကာငဆေသာ စာေစာငထတၾင တညေနရာ ဂ ပၝ ငေသာ အတနးတစတနးပၝ ငလငကစား တညေနရာ ဂ

မဟတေသာ ေနရာပၝ ငေသာ အတနး၂တနးရႀေသာေကာငဖစသည။

Martus အတၾငးတၾင စာေစာငမားရႀာေဖၾမႁႎႀင ပတသက၍ ပမသရႀလပၝက အပငး “၆-ဍ အလရႀေသာ စာေစာငမားအား အတအကရႀာေဖၾ ခငး”

တၾငကညပၝ။ သငထတၾင ေမးမနးစရာမားရႀပၝက [email protected] သႛ အးေမးလပႛပၝ။

၄၆။ ရႀာေဖၾမကႎႀာပငရႀ ရႀာေဖၾလအပခကတနဖးမား ဆၾခစာရငးတၾင ပတထညသၾငးထားမႁမားက ေတၾႛေနရသည။ မညသညအတၾကေကာင ဤကသႛ

ဖစရသနညး။

ရႀာေဖၾရန ပနလညအသးပႎငေသာ ေရၾးခယစရာမား ဆၾခနယပယက ေရၾးခယပၝက လအပခကဆၾခစာရငး ေရၾးခယစရာတၾင ေပလာေသာ

တနဖးမားသည ထညသၾငးထားေသာ စာရငးတစခစအတၾက အမႀတအသားမား ဖစသည။ သႛေသာ သငသတမႀတေပးထားသည ကဒက

ရႀာေဖၾဆၾခစာရငးတၾင (ဆၾခနယပယမား စတကကဖနတးခငးႎႀင ပတသက၍ ပမသရႀလပၝက အပငး ၁၀-ခ စာေစာငနယပယမားအား

စတတငးကဖနတးခငး တၾင ကညပၝ) မညမ႖ထညသၾငးမညဆသညက အဆးအဖတေပးသည။ ထႛေကာင အကယ၍ သငအေကာငရႀ မတညေသာ

စတကက ပငဆငထားသည စာေစာငမားထ၌ ေခၝငးစ တညေသာလညး မတညေသာ ပနလညအသးခႎငသည ေရၾးခယမႁကဒမား ရႀေနပၝက

အမႀတအသားမားသည ရႀာေဖၾဆၾခစာရငးတၾင ႎႀစကမပေနလမမည။ (ဆလသညမႀာ သငသည အမႀတအသား၁က ကဒ၁ ႎႀင ကဒ၂

ႎႀစခလးအတၾက သးထားပၝက ရႀာေဖၾဆၾခစာရငးတၾင အမႀတအသား၁ဟ ထငရေသာ ရလဒႎႀစခက သငေတၾႛရလမမညဖစသည။ ထႛအပင

သင၏ရႀာေဖၾ ခငးသည ထအမႀတအသားအတၾက မညသညစတကကပငဆငမႁကဒရႀခသည ဖစေစကာမ ထအမႀတအသားရႀေနေသာ စာေစာငတၾင

ေဖာပေနလမမည။) အကယ၍ သငအေကာငထရႀ မတညေသာ စတကက ပငဆငမႁစာေစာငမားထ၌ မတညေသာ အမႀတအသားမားရႀသည

တညေသာ ပနလညအသးပႎငေသာ ေရၾးခယစရာမား ရႀေနပၝက ထကဒအတၾက ရႀာေဖၾဆၾခစာရငးသည တနဖးႎႀစခစလးက ဆမးေကာလ

(Semicolon) ခ၍ ေဖာပလမမည။ (ဆလသညမႀာ အမႀတအသား၁ ႎႀင အမႀတအသား၂တႛ အတၾက ကဒ၁က သငအသးပထားပၝက

ရႀာေဖၾဆၾခစာရငးတၾင “အမႀတအသား၁ ; အမႀတအသား၂” ဟထငရေသာ ရလဒကေတၾႛရမည။ ထႛအပင သငရႀာေဖၾမႁသည ထအမႀတအသားမား

တစခမဟတ တစခရႀေနေသာ စာေစာငတၾင ေဖာပေနလမမည။)

၄၇။ ကၾႎပအတၾက တညသညဟထငရေသာ နယပယမားက ရႀာေဖၾခငးႎႀင တငပခငးမကႎႀာပင နယပယစာရငးမားတၾင မငေတၾႛေနရသည။

ထနယပယမားအကား မညသႛကၾာခားမႁရႀသညက မညကသႛ သႎငမညနည။

အကယ၍ သငထတၾင မတညေသာ စာေစာငမားမႀ သႛမဟတ မတညေသာ စတကကပငဆငမႁမားမႀ တေထရာတညးတညေနေသာ နယပယမား

ရႀေနပၝက Martus မႀ မညသည ရႀာေဖၾ ခငးႎႀင တငပခငးနယပယစာရငးတၾငမဆ ေပၝငး၍ပမညဖစသည။ ထႛအပင Martus က

သငစာေစာငအသစ စတကကပငဆငမႁမားဖနတးခ နတၾင တစခထကပေသာ အမႀတအသားမားရႀေနေကာငး သတေပးေနခ န၌ သငထတၾင တညေသာ

အမႀတအသားမားရႀသည မတညေသာ စတကက ပငဆငမႁမားရႀေသာ စာေစာငရႀေနခငးလညး ဖစႎငသည။ ( ပမာ - သငက အကၡရာနယပယက

ဆၾခနယပယသႛ ေပာငးပး တညေသာ အမႀတအသားက သမးထားခငး) ဤအေခအေနမးတၾင နယပယေရၾးခယမႁစာရငးတၾင မညသည

နယပယအမ းအစားႎႀင အညၿနးမားရႀသညက ပသခငးဖင Martus က နယပယမားကားရႀ မတညမႁက သငစ းစားႎငေအာင ကညေပးလမမည။

ထႛအတ သငထတၾင တညေသာအညၿနးမားႎႀင မတညေသာအမႀတအသားမား ႎႀင/သႛမဟတ နယပယအမးအစားမားရႀေနပၝက Martus မႀ

အညၿနးႎႀင နယပယအမ းအစားက အသးပကာ မညသညအခ နတၾင မတညေသာ နယပယမား တညသငသညက ရႀာေဖၾေပးလမမည။ ထႛေကာင

က႗ႎပတႛ တကတၾနးလသညမႀာ ရႁပေထၾးမႁမား မဖစေစရန သငအေနႎႀင စတကက ပငဆငထားေသာေနရာတၾင နယပယအညၿနးႎႀင



အမႀတအသားမားက ရႀငးရႀငးလငးလငးဖစေအာင သတမႀတရမည။ (စတကကနယပယမား ပငဆငခငးႎႀင ပတသက၍ ပမသရႀလပၝက အပငး ၁၀-

ခ စာေစာငနယပယမားအား စတတငးကဖနတးခငး၁၀ - ခ စာေစာငနယပယမားအား စတတငးကဖနတးခငး တၾင ကညပၝ)

၄၈။ အဘယေကာင Martus ဖငက က႗ႎပ၏ Mac ေပတၾငရႀာမေတၾႛသနညး။

Mac OS တၾင Martus အခကအလကလမးညၿနခက (ႎႀင အခား ပရဂရမလမးညၿနခကမား)က ပေသအားဖင ၀ႀကထားသည။ ရႀာေဖၾ(Finder)

ပရဂရမလမးညၿနအခကအစက သးခငးဖင ထလမးညၿနခကမားက မမငႎငေပ။ ထလမးညၿနခကမားသည “.”ဖင အစခ ထားသည။ ( ပမာ-

“.Martus”)ဟ၍ဖစသည။ Martusမႀ ဌာနခပ သတငးအခကအလက .mpiစေသာ ဖငအခႛက Martus လမးညၿနခကသ

အလအေလာကတကရက သမးဆညးသည။ (သႛရာတၾင သင၏ကၾနပႃတာရႀ အခားတစေနရာတၾင သမးဆညးထားရနလညး သငေရၾးခယႎငပၝသည။)

ထဖငမားက အလပလပေစရန သငအေနဖင သင၏ကၾနပႃတာတၾင ၀ႀကထားေသာ ဖတာမားက “ပပၝ show”ဟ၍ စစ ထားရမည။ ထသပလပရန

ေအာကေဖာပပၝ အခကမားက လကနာရမည-

က) ရႀာေဖၾခက (Finder) > ညၿနကားခကအစ (Applications) > ဘကစသး (Utilities) သသၾားပး ေနာကဆးအဆင (Terminal)

ညၿနကားခကအစကဖၾငပၝ။ (ရႀာေဖၾေတၾႛရႀရန ညၿနကားခကေပးေသာေနရာ Command-space ရက ပး ၊ “ေနာကဆးအဆင”

(“terminal”)သ၀ငပးေနာက၊ ေနာကဆးအဆင (Terminal) ညၿနကားခကအစက ရႀာေဖၾ ပးေနာက ၄ငးကစတငပၝ။

ခ) ရကထညပၝ၊

defaults write com.apple.finder AppleShowAllFiles TRUE

ထေနာက Enter ကရကပၝ။

ဂ) ေရၾးခယႎငေသာ (Option) ကးက ကငထားပး ရႀာေဖၾ (Finder) သေကတက ႎႀပခငး ႎႀင ကငထားခငးဖင ရႀာေဖၾမႁက ပနစတငပၝ။

ဆကစပအေကာငးအရာ မႎႃး ပသလာလႀင ပနလညစတငမႁ (Relaunch)က ေရၾးခယပၝ။ (တနညးအားဖင သငသည

ေအာကပၝတကရကထညႎငသည-

killall Finder

ႎႀင Enter/Return ကရကခငး)

ဃ) ရႀာေဖၾမႁ(Finder)က ပနစတငေသာအခၝ သငသည “.Martus”ဖတာက သင၏ ဟမး (မပင) ဒၝရကထရတၾင ေတၾ.မငႎငမည။ ဖငမားက

အလပလပနငပး ထေနရာတၾင သမးဆညးနငမည။

၄၉ ။ ဖာစ/ဒၝရဘာသာဖင Martusကအလပလပေသာအခၝ စာသားမားမႀနကနစၾာေဖာပခငးက မေတၾႛရပၝ။ က႗ႎပ ထအရာက မညသႛ ပပငရမညနညး။

၄ ၀ ထကေစာေသာ Martusဗားရႀငးမားတၾင တငဆကမႁတၾင ဖာစ/ဒၝရစာသားအခႛသည ၀ငးဒး Windows (Java4 (ဂာဗား၄))ရႀ Martus

ႎႀငအတပၝလာေသာ Java (ဂာဗား) တၾငမႀနကနစၾာ မေဖာပပၝ။ Martus ၄ ၀ သႛမဟတ ေနာကပငးက သးေနလ႖င ပနာမဟတေသာလညး

အေစာပငး Martus က သးေနလ႖င သငအေနဖင (Java6၊ တစခၝတစရ Java 1.6 ဟေခသည) ႎႀငအတ Martus ကအလပလပႎငပး

ဖာစ/ဒၝရစာသားက မႀနကနစၾာပႎငသည။ ၄ ၀ ထကေစာေသာ Martusဗားရႀငးမားအတၾက ၀ငးဒး(Windows)တၾင ထသႛ ပလပႎငရန

ေအာကပၝညၿနကားခကမားက လကနာရမည။ (အကယ၍ သငသညMacက အသးပလႀင [email protected]သ အးေမးဖငဆကသၾယပၝ။

က) Martusက မစတငမ Java6 (ဂာဗား၆)က ေဒၝငးလပ လပပၝ။ (http://www.java.com/en/ တၾငရရႀႎငမည။) Java4 အစား Java 6က

အသးပ၍ Martus ေဆာ၀လက ေအာကပၝကသေဆာငရၾကရန ညၿနကားပၝ။

ခ) ကၾနပႃတာ ဒစၤေတာပေပရႀ Martus သေကတက ညာဘကကလစႎႀပ၍ ပေရာပၝးတး (Properties) ကေရၾးခယပး ဖတလမး ထခလတ

(Shortcut tab) ကေရၾးခယပၝ။

ပစမႀတအမနႛေပးစာေကာငး (Target command line)အတၾငးတၾင ရႀသညအရာက ေအာကပၝစာေကာငးႎႀင အစားထးပၝ။


(သႛမဟတ) ညမႀမႁသည သငထညသၾငးထားေသာ Java6 ေပတၾငအေခခသည။


"C:\သငဂာဗားက-ထညသၾငးမည-ေနရာ\jre6\bin\java.exe" -Xbootclasspath/p:C:\Martus\lib\ext\bc-jce.jar -jar


ေကးဇးပ၍ မႀတသားပၝ။ ဤ Martus၏တငဆကမႁတၾင Martus သည ဂာဗား၆ (Java6)ႎႀငအတ ၀ငးဒးတၾင အလပလပေဆာငေသာ အခၝ

ဆာဗာဖနရႀင အခႛ မႀနကနစၾာ အလပလပႎငမညမဟတပၝ။

မႀတခက။ ။ ၄ ၀ မတငမ Martus ဗားရႀငးမားတၾင Martus က Windows တၾင Java6 ဗားရႀငးအခ ႛႎႀငသးပၝက ဆာဗာ ေဆာငရၾကခကတခ

ႛမႀနမႀနကနကန လပေဆာငမႁ မရႀပၝ။ Martus ၄ ၀ ႎႀငေနာကပငးက သးေနပၝက မႀနကနသည Java6 ဗားရႀငး ပၝပးဖစ၍ ပနာမရႀပၝ။ သႛေသာ

Java6 ပၝသည အေစာပငး ဗားရႀငး Martus က သးေနပၝက သင၏ Java6 ဗားရႀငးမႀာ ၁ ၆ ၀_၃၀ ေနာကပငးဗားရႀငး ဖစေကာငး ေသခာရန

လပၝသည။ သငအကအညလပၝက [email protected] သႛအးေမးပႛဆကသၾယပၝ။

၅၀။ က႗ႎပစာေစာငမား၏ေနာကဆးမအပင XML သႛ တငပႛႎငပၝသလား။

ဗားရႀငး ၄.၁ မႀစပး Martus စာေစာငဗားရႀငး အမးမးအတၾက XML တငပႛႎငမႁ အစမးဗားရႀငးတစခ ရႀပၝမည။ ဤလကၡဏာမႀာ အပညအ

မပးေသးေသာလညး မမတႛ၏ ဗားရႀငးရာဇ ငမားက အခားကရယာမားအတၾငး တငပႛလသ အသးပသမားအတၾက အေထာကအက ပပၝမည။

ဗားရႀငးအမးမးရႀ တငပႛထားသည XML ဖငက Martus သႛ ပနလညတငသၾငးရနကးစားသညအခၝ တငသၾငးလကသည စာေစာငမားမႀာ

တစခႎႀငတစခ မညသႛမ႖ ခ တဆကထားခငးမရႀဘ ယခငေရးသားသႎႀငပတသကသည အခကအလကမားလညး လး ရႀမည မဟတပၝ။

ဤလကၡဏာက ရယရန သင၏ ဤလကၡဏာမႀာ ညၿနကားသညလငး command line အဆးတၾင “ --alpha-tester” ေရၾးခယစရာက

ထညရပၝမည။

Windows တၾင Martus ဒကစေတာပဖတလမးတၾင ညာဘကခလပက ႎႀစခကအမနႎႀပပး ပစၤညးမား (Properties) ကေရၾးပး ဖတလမး

(Shortcut) ကေရၾးပး “ --alpha-tester” (မကေတာငအဖၾငအပတမပၝဘ) က (Target) အကၾကရႀ စာသားအဆးတၾင ထညပး လပႎငပၝသည။

Mac တၾင (DMG တစခႎႀင ထညသၾငးထားပၝက) Martus အရပ (.app ဖငရႀ) တၾင ညာဘကခလပက ႎႀစခကအမနႎႀပပး

“အထပတၾငပၝသညအရာမားပပၝ” (“Show Package Contents”) ကေရၾးပး ပၝ ငမႁမား (Contents) ဖဒၝတၾင ညာဘကခလပက

ႎႀစခကအမနႎႀပပး info.plist တၾင ညာာဘကခလပက ႎႀစခကအမနႎႀပပး (Open With) က ေရၾးခယပး (TextEdit) ကေရၾးပး “ --alpha-

tester” (မကေတာငအဖၾငအပတမပၝဘ) က ပမ မႀငတငထားသည (Arguments) အပငးတၾင ေအာကပၝႎႀငတေစရန ထညပး လပႎငပၝသည။ ။


<string>--alpha-tester </string>

info.plist ဖငက ပတပၝ။ ေမးလာသညအခၝတၾင အေပာငးအလမားက သမးဆညးပး ပၝ ငမႁမား (Contents) ဖဒၝက ပတပၝ။

Martus ညၿနကားခကက သငေပာငးလပးသညႎႀင တစပငနက စာကၾ (File) > စာတၾစက ထတလပေပးပႛရန (Export Folder) သႛမဟတ စာကၾ

(File) > စာေစာငမားက ထတလပေပးပႛရန (Export Bulletins) က ေရၾးသညအခၝတၾင “တငပႛရာတၾင စာေစာငတငး၏ဗားရႀငးအားလးပၝ ငေစပၝ။”

(“Include all versions of each bulletin in export”) ဟသည ေရၾးခယရနအမႀတအသားပသညအကၾကက ေတၾႛပၝမည။ "၆-ထ

စာေစာငအခကအလကမားအားေပးပႛ ခငး" တၾင သာမန (ေနာကဆးဗားရႀငးသာဖစသည) XML စာေစာင တငပႛမႁဆငရာ ညၿနကားခကမားက

ရယႎငပၝသည။

၅၁။ က႗ႎပ၏အဖၾႛအစညးအတၾက Martus သငတနးအရငးအမစမား ရႎငပၝသလား။

Martus ထညသၾငးပ၊ Windows ႎႀင Mac တႛတၾင ပနာအေဖရႀာပတႛအပၝအ င Martus အသးပပအေကာငး ကဘႎႀင ဗဒယ

သငခနးစာမားက Martus ကဆကတၾင ကညပၝ။ ၄ငးတႛက https://www.martus.org တၾင “ထတကနႎႀင နေဆာငမႁမား” (“Products

and Services”) မႎးေအာကတၾင သႛမဟတ https://www.martus.org/martusdemo တၾင တကရက ေတၾႛႎငပၝသည။

၅၂။ က႗ႎပ၏ ဒကစေတာပ Des ေပရႀ Martus အရပက က႗ႎပ ဆကတကႎႀစကမ ခလပႎႀပေသာလညး ဘာမ႖မဖစပၝ။ က႗ႎပ Martus က

မညသႛ သးရမညနညး။

Windows 7 တၾင Martus သးသညအခၝ ၄ငးပနာက အသးပသအခ ႛက သတထားမပၝသည။ ၄ငးပနာကေဖရႀငးရန ေအာကပၝအဆငမားက

ေကးဇးပပး လကနာပၝ။ ။



https://www.martus.org/martusdemo


• ပရဂရမမားအားလးက ပတလကပၝ။

• အစ (Start) > ထနးခပသညေနရာ (Control Panel) > ပသခက (Display) မႀာ ခလပႎႀပပၝ။ (ပသခက "Display" မရႀလ႖င

(ထနးခပသညေနရာ) Control Panel အေပညာဖကေထာငကသၾားပး ကညပ ("View by") က ရပပကးမား ("Large icons") က

ေပာငးေ႟ၾးရန။ )

• ပသခက display window ရႀ ဘယဘကေကာလတၾင ရႀငးလငးသညစာသားအမးအစား ("Adjust ClearType”) တၾင ခလပႎႀပပၝ။

• “ရႀငးလငးသညစာသားအမးအစားကဖၾငရန” ("Turn on ClearType") အတၾက ေရၾးခယစရာတၾင အမႀတအသားပထားသညက ေတၾႛပၝမည။

၄ငးအမႀတအသားက ဖယရႀားပး ေနာကတဆင Next က ႎႀပပၝ။

• ေနာကလာမည မကႎႀာပငအခ ႛတၾင သငအတၾကအထငရႀားဆး စာသားမားက ေ႟ၾးရန။

• သတမႀတခကမားက သမးဆညးထားရန ပးပ (Finish) က ႎႀပပၝ။

• ဤအပလေကးရႀငးက စတငရန သင၏ဒကစေတာပရႀ Martus အရပက ခလပဆကတကႎႀစခက ႎႀပပၝ။

(အထကပၝအဆငမားအတၾက ပမားက http://maximumpcguides.com/windows-7/turn-off-cleartype/ တၾင ကညပၝ။)

၅၃။ က႗ႎပ၏အငတာနကလႁပရႀားမႁႎႀင/သႛမဟတ Martus ဆာဗာမားသႛ က႗ႎပအခ တအဆကႎႀင စာေစာငမားေပးပႛမႁက ေစာငကညခငး ခေနရသည

သႛမဟတ ပတဆႛခေနရသညဟ စးရမေနပၝသည။ ဘာမားလပႎငမညနညး။

Onion Router သႛမဟတ Tor (https://www.torproject.org) သည အငတာနကတၾင အမညမေဖာရႀေနေစရနႎႀင ကယေရးကယတာ

အခကမားက လ႖ ႛ ႀကထားရန ေဆာဖ တစခဖစ ပး ဖၾငေပးထားသညကၾနရကဖစပၝသည။ အငတာနကအသးပသတစ း၏ လမးေကာငးမားက Tor က

ႎငငတကာ လကဆငကမးကၾနရကမားမႀတဆင မရငးတညေနရာႎႀင လမးဆးတႛက ကၾယ ႀကထားသညနညးဖင ပႛေပးပၝသည။

သင၏ဆကသၾယခကမားက ကမာတ နးရႀ ဖနႛခ ထားေသာကၾနရကတစခမႀ လကဆငကမးေပးခငးဖင ကးသနးသၾားလာမႁ သးသပခကဟ သကသည

ေစာငကညမႁ ကၾနရကပစတစမ းမႀ ကာကၾယရန Tor က အေထာကအကေပးပၝသည။ စာေစာငမားပႛသမႁက လကလကညရနပမခကခေစရမက

ပမ၍လညးေႎႀးေကၾးေစပၝသည။

သတ။ ။ Tor ကမသးမ https://www.torproject.org/download/download#warning တၾငေတၾႛႎငသည သတေပးခကမားက ဖတပၝ။

Tor က ပလပသညအရာမား၊ မပလပသညအရာမားႎႀငေသာ၄ငး၊ Tor ႎႀင အတအကသကဆငသည ေမးခၾနးမားေသာ၄ငးရႀပၝက - Tor

ပပးမႁအဖၾႛအား [email protected] တၾင အးေမးလပႛပၝ။ (Martus ႎႀင Tor အတၾက အခားေမးခၾနးမားရႀပၝက Martus ပပးမႁအဖၾႛအား

[email protected] တၾင အးေမးလပႛပၝ။)

Martus ၄ႛ၃ ႎႀငေနာကပငးတၾင ေရၾးခယရနအခၾငအလမးမား (Options) > စတ႒ကကအေနအထားမား (Preferences) ကသၾားပး “Tor က

အသးပပၝ” (“Use Embedded Tor”) အကၾကတၾင အမႀတအသားလပပး Tor ဖင Martus က သးႎငပၝသည။

၄ႛ၃ မတငမဗားရႀငးမားတၾင Tor ကၾနရကမႀတဆင Martus က ဆာဗာမားႎႀင ခ တဆကရန စစ ႎငေသာလညး ထသႛစစ ရန ေနာကထပ

အဆငမား လပၝသည။ Martus ထညသၾငးပးသညအခၝ ("၂-က ေဆာ၀ထညသၾငးခငး" အပငးကကညပၝ) သင၏ေအာပေရးတငး စစၤတနႎႀင

ကကညသည အဆငမားက လကနာပၝ။

Windows တၾင Tor မႀတဆင Martus သးရန ေအာကပၝတႛက ပလပပၝ။ ။

၁။ https://www.torproject.org/download မႀ Windows အတၾက Tor Browser Bundle ဘေရာကဇာအတၾက ေဒၝငးလဒလပပး

ထညသၾငးပၝ။

၂။ Martus ကသးေနလ႖င သငအလပက သမးဆညးပး Exit ထၾကလကပၝ။

၃။ Martus ဒကစေတာပ အရပတၾင ညာခလပႎႀပပး (ပစၤညးမား) Properties မားက ေရၾးခယပၝ။

၄။ (ပစမႀတ) “Target” နယပယတၾင –Xbootclasspath မတငမကပလက –DsocksProxyHost=127.0.0.1

–DsocksProxyPort=9150 ပၝေစရန စာသားက ေပာငးလပၝ။ Target နယပယရႀ သင၏ညၿနကားခကလငးက ေအာကပၝကသႛ ဖစရပၝမည

(တစလငးတညးဖစရနလပး ညၿနကားခကအလယတၾင (ရတနး/အငတာ) return/enter မႎႀပပၝႎႀင)။ ။

http://maximumpcguides.com/windows-7/turn-off-cleartype/

https://www.torproject.org/

https://www.torproject.org/download/download#warning



https://www.torproject.org/download


C:\Martus\bin\java.exe -Xms256m -Xmx512m -DsocksProxyHost=127.0.0.1 -DsocksProxyPort=9150

-Xbootclasspath/p:C:\Martus\lib\ext\bc-jce.jar -jar C:\Martus\martus.jar

၅။ အေပာငးအလမားက သကေရာကေစရန Apply ကႎႀပပး (ပစၤညးမား) Properties မားမႀ ထၾကလကရန OK ကႎႀပပၝ။

၆။ Tor Browser ကဖၾငပၝ။ Vidalia အငတာေဖစစတငမညဖစ ပး ၄ငးက သင၏ Tor ကၾနထရးပယနယ control panel ကသႛ

ေဆာငရၾကပၝမည။ Tor ကၾနရကႎႀင ခ တဆကပးသညအခၝ (ႎႀင သင၏ Windows system tray ရႀ ကကသၾန အရပက

စမးသၾားသညအခၝ) Tor ဘေရာကဇာ Browser စတငမညဖစ ပး သင Tor ႎႀင ခ တဆကလကပ ဖစေကာငး ဟမးေပဂ ကေပာပၝမည။

၇။ Tor Browser က အပညအ စတငပးသညအခၝ သင၏ဒကစေတာပရႀ Martus အရပတၾင ခလပဆကတကႎႀစကမႎႀပလကပး

သာမနကသႛ ေလာဂအင လပပၝ။ ယခ ဘကအပဆာဗာမားထ Martus ၏ခ တဆကမႁက Tor မႀတဆင လၿေပးပၝမည။

မႀတခက။ ။ Tor Browser ႎႀင Vidalia တႛ လပေဆာငေနပး Tor ကၾနရကသႛ သငေတာစၾာ ခ တဆကသညႎႀငတစပငနက

ဤအစအမအတငးသးပး Martus မႀ ဘကအပဆာဗာမားကသာ ခ တဆကပၝမည။ Tor မသးဘ Martus ဆာဗာမားက ခ တဆကသည

ေရၾးခယစရာ ရႀလလ႖င သင၏ဒကစေတာပရႀ Martus အရပ ဒတယမတၨႃတစခ ဖနတးပး (မကေတာင အပတအဖၾငမပၝဘ) "Tor မႀတဆင

Martus " (“Martus over Tor”) ဟအမညေပးပး အထကပၝ အဆင (၃) ရႀ အရပႎႀငသာစပး စမပၝ။ ထသႛ ပပၝက သငတၾင သးစရာ

အရပႎႀစရပရႀမည ဖစပၝသည။ ။ ဖၾငထားသည အငတာနကမႀတဆငသးရန Martus အရပႎႀင Martus ဆာဗာမားသႛ အမညမေဖာဘ

ခ တဆကႎငရန Tor မႀတဆင Martus အရပတႛ ဖစပၝသည။

Mac တၾင (DMG တစခႎႀငထညသၾငးထားပၝက) "Tor မႀတဆင Martus " (“Martus over Tor”) သးရန ေအာကပၝတႛက လပေဆာငပၝ။ ။

၁။ Mac အတၾက Tor ဘေရာကဇာ Browser အတၾက https://www.torproject.org/download မႀ ေဒၝငးလဒလပပး ထညသၾငးပၝ။


၃။ DMG မႀ Martus ရပပက ကးယလကပး သင၏ အပလေကးရႀငး Applications ဖတာထထညပးေကာငး ေသခာပၝေစ။

၄။ သင၏ Applications ဖတာထတၾင Martus ရပပတၾင ညာခလပႎႀပပး (သႛမဟတ CMD+ခလပႎႀပပး) (အထပပၝအရာမားက ပပၝ)

Show Package Contents က ေရၾးခယပၝ။

၅။ Contents ဖဒၝက ဖၾငပၝ။ info.plist တၾင ညာခလပႎႀပပး (သႛမဟတ CMD+ခလပႎႀပပး) Open With ကေ႟ၾးရန။

စာရငးတၾင TextEdit ေတၾႛပၝက ေရၾးလကပၝ။ သႛမဟတပၝက (အခား) “Other” ကေရၾးလ႖င Applications ဖဒၝပၾငသၾားပး TextEdit

ေရၾးႎငရန ေအာကသႛဆၾလာပၝ။ Open က ႎႀပပၝ။

၆။ ေအာကနားေလာကတၾင ေအာကပၝကသႛေတၾႛပၝမည။ ။


<string>-Xms256m –Xmx512m -Xbootclasspath/p:Contents/Resources/Java/ThirdParty/bc-jce.jar</string>

၇။ ညၿနကားခကတၾင “-DsocksProxyHost=127.0.0.1 -DsocksProxyPort=9150” က ထပထညလကပၝ။ ထသႛ ပပၝက

တစခလးေအာကပၝကသႛ မငရပၝမည (တစလငးတညးဖစရနလ ပး ညၿနကားခကအလယတၾင (ရတနး/အငတာ) return/enter မႎႀပပၝႎႀင)။ ။


<string>-DsocksProxyHost=127.0.0.1 -DsocksProxyPort=9150 -Xms256m -Xmx512m

-Xbootclasspath/p:Contents/Resources/Java/ThirdParty/bc-jce.jar</string>

၈။ ဖငတၾက ပတလက ပး ေမးလာသညအခၝတၾင အေပာငးအလမားက သမးဆညးလကပၝ။ ပးေနာက Contents ဖဒၝက ပတလကပၝ။

၉။ Tor Browser ကဖၾငပၝ။ Vidalia အငတာေဖစစတငမညဖစ ပး ၄ငးက သင၏ Tor ကၾနထရးပယနယ control panel ကသႛ

ေဆာငရၾကပၝမည။ Tor ကၾနရကႎႀင ခ တဆကပးသညအခၝ (ႎႀင သင၏ Windows system tray ရႀ ကကသၾန အရပက

စမးသၾားသညအခၝ) Tor ဘေရာကဇာ Browser စတငမည ဖစပး သင Tor ႎႀင ခ တဆကလကပ ဖစေကာငး ဟမးေပဂ ကေပာပၝမည။

၁၀။ Tor Browser က အပညအ စတငပးသညအခၝ Martus အရပတၾင ခလပႎႀပလကပး သာမနကသႛ ေလာဂအင လပပၝ။ ယခ

ဘကအပဆာဗာမားထ Martus ၏ခ တဆကမႁက Tor မႀတဆင လၿေပးပၝမည။

https://www.torproject.org/download


မႀတခက။ ။ Tor Browser ႎႀင Vidalia တႛ လပေဆာငေနပး Tor ကၾနရကသႛ သငေတာစၾာ ခ တဆကသညႎႀငတစပငနက

ဤအစအမအတငးသးပး Martus မႀ ဘကအပဆာဗာမားကသာ ခ တဆကပၝမည။ Tor မသးဘ Martus ဆာဗာမားက ခ တဆကသည

ေရၾးခယစရာ ရႀလလ႖င သင၏ဒကစေတာပရႀ Martus အရပ ဒတယမတၨႃတစခ ဖနတးပး (မကေတာင အပတအဖၾငမပၝဘ) "Tor မႀတဆင

Martus " “Martus over Tor” ဟအမညေပးပး အထကပၝ အဆင (၄) ရႀ အရပႎႀငသာစပး စမပၝ။ ထသႛ ပပၝက သငတၾင

အကပလေကးရႀငး အရပႎႀစရပရႀမည ဖစပၝသည။ ။ ဖၾငထားသည အငတာနကမႀတဆငသးရန မရငး Martus အရပႎႀင Martus ဆာဗာမားသႛ

အမညမေဖာဘ ခ တဆကႎငရန Tor မႀတဆင Martus အရပတႛ ဖစပၝသည။

(DMG မႀမဟတဘ) zip သႛမဟတ CD/iso ဖငမားမႀ ထညသၾငးထားပး Martus ညၿနကားခကလငးက Mac အတၾက ေပာငးလရန

ညၿနကားခကမား ရယရန အသးပသမားလမးညၿနမႀ "၂-က ေဆာ၀ထညသၾငးခငး" အပငးကကညပၝ။ သႛမဟတ [email protected] ထ

အးေမးလပႛပၝ။

Linux တၾင Tor မႀတဆင Martus သးရန ေအာကပၝတႛက ပလပပၝ။ ။

၁။ https://www.torproject.org/docs/tor-doc-unix.html.en ရႀ လမးညၿနခကမားက လကနာပး Linux အတၾက Tor က

ေဒၝငးလဒလပပး ထညသၾငးပၝ။


၃။ “java” ပးသညႎႀင ခကခငး –DsocksProxyHost=127.0.0.1 –DsocksProxyPort=9050 ပၝ ငေစရန သင၏ ညၿနကားခကက

ေပာငးလကပၝ။ ယခ သင၏ညၿနကားခကလငးက ေအာကပၝကသႛ ဖစရပၝမည။ ။

If using Oracle ၏ Java ကသးေနပၝက (တစလငးတညးဖစရနလပး ညၿနကားခကအလယတၾင (ရတနး/အငတာ) return/enter

မႎႀပပၝႎႀင)။ ။

java –DsocksProxyHost=127.0.0.1 –DsocksProxyPort=9050 -Xbootclasspath/p:`pwd`/ThirdParty/bc-jce.jar

-jar `pwd`/martus.jar

OpenJDK ကသးေနပၝက။ ။

java –DsocksProxyHost=127.0.0.1 –DsocksProxyPort=9050 -jar martus.jar

၄။ Tor က ဖၾငပၝ။ (ညၿနကားသညလငးမႀေနပး “tor” (မကေတာငအဖၾငအပတမပၝဘ) က လပေဆာငပၝ။)

၅။ Tor ကၾနရကႎႀင ခ တဆကပးသညအခၝ Martus က ဖၾငလကပး သာမနကသႛ ေလာဂအင လပပၝ။ ယခ ဘကအပဆာဗာမားထ Martus

၏ခ တဆကမႁက Tor မႀတဆင လၿေပးပၝမည။

မႀတခက။ ။ Tor ကဖၾငထားပးပး Tor ကၾနရကသႛ သငေတာစၾာ ခ တဆကသညႎႀငတစပငနက ဤအစအမအတငးသးပး Martus မႀ

ဘကအပဆာဗာမားကသာ ခ တဆကပၝမည။ Tor မသးဘ Martus ဆာဗာမားက ခ တဆကသည ေရၾးခယစရာ ရႀလလ႖င Martus

ညၿနကားခက (command) ဒတယမတၨႃတစခ ဖနတးပး "Tor မႀတဆင Martus " (“Martus over Tor”) ဟအမညေပးပး အထကပၝ

အဆင (၃) ရႀ ဗားရႀငးႎႀငသာစပး စမပၝ။ ထသႛ ပပၝက သငတၾင ညၿနကားခက (command) ႎႀစခရႀမည ဖစပၝသည။ ။ ဖၾငထားသည

အငတာနကမႀတဆငသးရန မရငး Martus command ႎႀင Martus ဆာဗာမားသႛ အမညမေဖာဘ ခ တဆကႎငရန Tor မႀတဆင

Martus command တႛ ဖစပၝသည။

အခားေမးခၾနးမားရႀပၝက Martus ပပးမႁအဖၾႛအား [email protected] တၾင ဆကသၾယပၝ။

၅၄။ က႗ႎပ၏ကၾနပႃတာ လခမႁမရႀေတာပၝ။ ထႛအပင/သႛမဟတ က႗ႎပ၏ အငတာနကလႁပရႀားမႁက မကေခမပတေစာငကညေနသည။ သႛမဟတ

ပတဆႛေနသညဟ စးရမေနပၝသည။ Martus သးေနစ ပမေကာငးမၾနသညအကာအကၾယရရန မညသႛပလပႎငသနညး။

အထးဖႎႀပထားေသာ သႛမဟတ အတကအခရႀေနသည အၾနလငးအေနအထားမားတၾင အသးပေနသမားအေနဖင မမတႛ၏ ကယေရးကယတာ

လ႖ ႛ ႀကခကမားအား ပမထနးသမးႎငရန၊ ဆငဆာတညးဖတမႁမားအား ေရႀာငကၾငးႎငရနႎႀင လခမႁမရႀေတာသည ဟဒဒရက hard drive အား

လး ေကာသၾားႎငေစသည ကရယာမားတၾင စတ ငစားေကာငး စတ ငစားပၝမည။


https://www.torproject.org/docs/tor-doc-unix.html.en



၄ငးကရယာမားအနက တစခမႀာ Tails (The Amnesic Incognito Live System, https://tails.boum.org/) ဖစပၝသည။ ၄ငးမႀာ

အခမဖစ ပး ဖၾငေပးထားသညအရငးအမစ open source မႀ ဖၾငႎငသည LiveUSB သႛမဟတ LiveDVD ဖစပၝသည။ အဆငမင လခေရးႎႀင

ကယေရးကယတာလ႖ ႛ ႀကထားသည လကၡဏာမား အလအေလာက ပၝပးသားဖစပၝသည။ အသးပသမားက ယခငက စမထားသည DVD

သႛမဟတ USB အေခာငးဖင မညသညကၾနပႃတာမႀမဆ နးပၝးမႀ ဖၾငေစႎင ပး ၄ငးကၾနပႃတာ၏ အတၾငးဟဒဒရက (hard drive) က

ေကာလၿားႎငပၝသည။ Tails က Tor ကၾနရကမႀတဆင အခ တအဆကမား ပလပပး (ယခငက FAQ ကကညပၝ) အသးပသတစ း၏

အငတာနကလႁပရႀားမႁက အမညမေဖာဘထားႎငပၝသည။ အသးပသည ကၾနပႃတာတၾငလညး လမးစခနထားခငးမရႀဘ ေနာကဆးေပ ဖၾငထားသည

အရငးအမစ open source မႀ လ႖ ႛ ႀကကတေပာငးသည ကရယာမားဖင အသးပသမားအား အးေမးလမား၊ ခကတမားႎႀင ဖငတၾမားက

လ႖ ႛ ႀကကတမားအဖစ ေပာငးလေစႎငပၝသည။

Tails အေကာငးေနာကထပအခကအလကမားရယရန Tails ကဆကရႀ About စာမကႎႀာက ကညပၝ။ ။

https://tails.boum.org/about/index.en.html

Martus အသးပသမားအားလးအတၾက Tails မႀာ မရႀမဖစလအပသညမဟတေသာလညး ေအာကပၝတႛကသႛ အသးပသမားအတၾက အသး ငသည

ေဖရႀငးခကတစရပ ဖစႎငပၝသည။ ။

၄ငးတႛ၏ ဟဒဒရကမား လခမႁဆးရႁးသၾားသညဟ ယဆသမား၊

၄ငးတႛ၏ အၾနလငးလႁပရႀားမႁက အပညအ ေစာငကပကညရႁခငး၊ လကလကညရႁခငး၊ ဆငဆာတညးဖတခငးမားႎႀင ရငဆငေနသမား၊

သႛမဟတ

၄ငးတႛ၏ အငတာနကခ တဆကမႁက ပမာအားဖင အငတာနကကေဖးတၾင မမ၏ ကယပငလကေတာပဖင ခ တဆကသကသႛ အမားပင

ငးဖငမႀတဆင ခ တဆကသမား။

ေအာကတၾငေဖာပထားသည အဆငမားကလကနာပး Martus အား Tails တၾင ထညသၾငးႎငပၝသည။

သတ။ ။ လခေရးႎႀင ကယေရးကယတာလ႖ ႛ ႀကမႁ အကာအကၾယထပမရရႀရန Tails အေပအားမထားမ ၄ငးတႛအား အသးပသညအခၝ

ဆကစပေနသညအႎၨရာယအလားအလာမားက နားလညေစရန ၄ငးတႛ၏ အေကာငက စစေဆးပၝ။ အထးသဖင ၄ငးတႛ၏ သတေပးခကစာမကႎႀာ

https://tails.boum.org/doc/about/warning/index.en.html က စစေဆးပၝ။

(၄ငးတႛအေကာငး) About ႎႀင “သတေပးခက” Warning စာမကႎႀာမားကဖတပးသညေနာက Tails က ၄ငးတႛ၏ ေဒၝငးလဒစာမကႎႀာ

https://tails.boum.org/download/index.en.html မႀ ေဒၝငးလဒလပပး အတညပကာ ထညသၾငးႎငပၝသည။

Tails ႎႀင သငစ၍လပကငစ မႀတသားရနအခ ႛမႀာ။ ။

Tails က USB တစခတၾင ထညသၾငးပၝ။ ။ Tails က (အရၾယအစား 2Gb ႎႀငအထက) USB ဒရကဗတၾင ထညသၾငးပၝ။ ဤသႛ ပပၝက

Tails ဖၾငႎငသည LiveUSB တစခရပၝမည။

ရာသကပနေနရာ (Persistence) စစ ခငး။ ။ ဖငတၾမားသမးဆညးထားႎငသည ရာသကပနအစတအပငးတစရပက ဖနတးရန

ေရၾးခယစရာတစရပ Tails USB က ေပးထားပၝသည။ Martus ေကာငးမၾနစၾာ လပကငႎငရန ဤရာသကပနေနရာက ဖနတးရနလပၝသည။

Tails က ပတလကသညအခၝ ဤဖဒၝပငပတၾင သမးဆညးထားသညမား ဖကလကမည ဖစပၝသည။ ရာသကပနေနရာ (Persistence)

အေကာငး ပမသရနႎႀင မညသႛစစ ရသညက သရန Tails Persistence စာမကႎႀာ။ ။

https://tails.boum.org/doc/first_steps/persistence/index.en.html က ကညပၝ (ရာသကပန (Persistence) ႎႀငသကဆငသည

သတေပးခကမားအားလးကလညး ဖတပၝ)။

မႀတခက။ ။ Tails မႀတဆင Martus အား Windows/Linux ကၾနပႃတာမားတၾငသာ သးႎငပး Mac ကၾနပႃတာမားတၾင မသးႎငပၝ။ ။

Mac ကၾနပႃတာမားသည ေလာေလာဆယတၾင (Tails LiveDVD အားဖၾငေပးမညဖစေသာလညး) Tails LiveUSB အား ဖၾငေပးမည

မဟတပၝ။ Tails ရႀ Martus က ဖၾငရန ရာသကပနေနရာအပငးအခားတစရပက ေလာေလာဆယ မရႀမဖစ လသညဖစ ပး LiveUSB

ကသာလ႖င ရာသကပနေနရာေပးသညအတၾက အသးပသမားအေန Windows သးႎငသည ကၾနပႃတာ သႛမဟတ Linux PC မႀ Tails

က ဖၾငရနလပၝသည။

https://tails.boum.org/


https://tails.boum.org/doc/about/warning/index.en.html


https://tails.boum.org/doc/about/warning/index.en.html

https://tails.boum.org/download/index.en.html

https://tails.boum.org/doc/first_steps/persistence/index.en.html


သငကၾနပႃတာစဖၾငသညအစ က ေနာကဆးေပဖစရန ပခငး။ ။ စတငသညေနရာ (startup) တၾင စဖၾငရန သေလႀာငရာ (disk) တစခ

ရႀာပၝသည။ သာမနအားဖင ကၾနပႃတာမႀ ပထမဆးရႀာသညေနရာမႀာ အတၾငးဟဒဒရက (internal hard drive) ဖစပၝသည။ ကၾနပႃတာမႀ

စဖၾင၍ရသည USB က အရငဆးရႀာပးမႀ ရးရးဖၾငရနအတၾက အတၾငးဟဒဒရက (internal hard drive) အပၝအ င အခားကရယာမားက

ရႀာေစရန အသးပသမားအေနႎႀင သတမႀတခက (setting) က ေပာငးရနလပၝသည။ ကၾနပႃတာတစခအား ဤသႛ ပေစရန

စစ ပႎႀငပတသကသည ညၿနကားခကမားက ေအာကပၝသငခနးစာတၾင ကညပၝ။ ။

http://pcsupport.about.com/od/fixtheproblem/ss/bootorderchange.htm

သင၏ Tails LiveUSB ကဖနတးပးသညႎႀင တစပငနက သင၏ကၾနပႃတာ စဖၾငသည အစ ႎႀင ရာသကပနအပငး ပမာဏ (Persistent

volume) တႛက ေနာကဆးေပဖစရနလပပးသညႎႀင Martus ထညသၾငးရန ေအာကပၝ ညၿနကားခကမားက လကနာေဆာငရၾကပၝ။

၁။ သငကၾနပႃတာတၾင Tails က ဖၾငလကပၝ။

၂။ Tails ဒကစေတာပ (desktop) မႀေနပး “သတေမေရာဂၝ၏ အမ” ("amnesia’s home") ဖဒၝကဖၾငပးေနာက ရာသကပန

(Persistent) ဖဒၝက ဖၾငပၝ။

၃။ Linux အတၾက ေနာကဆးေပ Martus က https://www.martus.org/cgi-bin/download_martus.cgi မႀ ေဒၝငးလဒ

လပပၝ။ဇစ .zip ဖငက ရာသကပန (Persistent) ဖဒၝတၾင သမးဆညးထားပၝ။

၄။ ဖငတၾအားလးရႀရာေနရာမႀာ /home/amnesia/Persistent ဖစေစရန Martus .zip အထပက ရာသကပန (Persistent) ဖဒၝသႛ

ဆၾထတလကပၝ။ ဤသႛ ပလပပၝက MartusClient-version# ( ပမာ - MartusClient-4.3.0) ဟေခသည ဖဒၝအသစတစခ

ဖနတးလကပၝမည။

၅။ အကပလေကးရႀငးစ (Applications) > အစကစရစ (Accessories) မႀ စာသားတညးဖတသည gedit (Text Editor) က ဖၾငပၝ။

ဖၾငထားသည စာသားဖငတၾင ေအာကပၝက ထညပၝ (ေအာကပၝကသာလ႖င ထညပး အားလးစာသားတစလငးတညးတၾင ရႀေနရမည)။ ။

java -DsocksProxyHost=127.0.0.1 -DsocksProxyPort=9050 -Duser.home="Accounts" -jar martus.jar

၆။ ဤဖငတၾက “Martus သးရန” (“Run Martus”) ဟ (မကေတာငအဖၾငအပတမပၝဘ) သင၏ /Persistent/Martus Client-

version# ( ပမာ - MartusClient-4.3.0) တၾင သမးဆညးထားပး gedit က ပတလကပၝ။

၇။ သင၏ Martus Client-version# ( ပမာ - MartusClient-4.3.0) က ဖၾငပၝ။ “Martus ဖၾငရန” (“Run Martus”) ဖငတၾက

ညာခလပႎႀပပး ပစၤညးမား Properties က ေ႟ၾးရန။ ခၾငပခကအကၾက (Permissions) ကေရၾးပး “ဖငတၾက ပရဂရမကသႛ

ကငတၾယခၾငပပၝ” ("Allow executing file as program") ေဘးရႀ အကၾကတၾင အမႀတအသားလပပၝ။ ပတရန (“Close”) တၾင

ခလပႎႀပပၝ။

၈။ သင၏ Martus ဖဒၝတၾင Martus ဖၾငသည (Run Martus) အရပက ခလပႎႀစခက ဆကတကႎႀပပၝ။ ေရၾးခယခငးသညအခၝတၾင

“ေနရာတၾငဖၾငရန” ("Run in Terminal") က ေ႟ၾးရန။ ေနရာ (Terminal) အကၾကပၾငးသၾားပး Martus ကယတငလညး

ပၾငသၾားေကာငး သငေတၾႛပၝမည။ Martus ဖၾငလသညအခၝတငး ဤသႛစရပၝမည။

ေမးစရာရႀလ႖င သႛမဟတ Tails တၾင Martus ထညသၾငးသညအခၝ သႛမဟတ ဖၾငသညအခၝတၾင ပနာမားကရလ႖င [email protected] က

အးေမးလပႛပၝ။ က႗ႎပတႛက အးေမးလပႛသညအခၝ Martus သးေနစ ေနရာ (Terminal) တၾငရႀသည စာသား၏ မတၨႃတစေစာငက

ထညသၾငးေပးပၝက အေထာကအကဖစေလရႀပၝသည။ ထစာသားက ထငရႀားေစရနအေရာငႎႀငသားပး ညာခလပႎႀပပး ကးယရနေရၾးခယပး gedit

ဖငတစခတၾင ကပလကပၝ။ ဖငတၾက သမးဆညးလက ပး သင၏အးေမးလတၾင ပးတၾေပးလကပၝ။

၅၅။ (OS 10.8 သးေနသည) က႗ႎပ၏ Mac တၾင Martus သးရန က႗ႎပကးစားသညအခၝ “မညသမည ၝမႀနးမသသည

တညေဆာကသထမႀဖစသညအတၾက Martus.app ကဖၾငမရပၝ” ဟသည စာသားကေတၾႛပၝသည။ Martus ကမညသႛ ဖၾငရမညနညး။

OSX Mountain Lion (10.8) တၾင အလအေလာကသတမႀတထားသည လခေရးသတမႀတခကမားက အသးပသမားအား တစခၝတစရ Mac

App Store မႀ တကရကေဒၝငးလဒလပထားသည အကပလေကးရႀငးမား သႛမဟတ Apple မႀ မညသမည ၝဖစေကာငး ေဖာပထားသည

http://pcsupport.about.com/od/fixtheproblem/ss/bootorderchange.htm

https://www.martus.org/cgi-bin/download_martus.cgi



တညေဆာကသမားမႀ ထတေ သည အကပလေကးရႀငးမားကသာ ဖၾငခၾငပပၝသည။ လကရႀ Martus ဗားရႀငးက ဤအခကအလကမားႎႀင မပညမပၝ။

ထႛေကာင ဤအကပလေကးရႀငးက ဖၾငရန ခလပႎႀစခကဆကတကႎႀပပၝက ဤသတေပးခကရႎငပၝသည။

Martus အကပလေကးရႀငးက ဖၾငရန ခလပႎႀစခကႎႀပမညအစား ညာခလပႎႀပပး ဖၾငရန (“Open”) ကေ႟ၾးရန။ သတေပးသည

ဖနသားမကႎႀာပငကေတၾႛ းမညဖစေသာလညး Martus အကပလေကးရႀငးက သးရန ဖၾငႎငပၝသည။