marketing communication & product innovation case study "do us a flavor" campaign by...

1st National and International Conference on Administration and Management January 30, 2015, KU Home, Bangkok, THAILAND

การส อสารการตลาดและนวตกรรมสนคา กรณศกษา "Do Us a Flavor" แคมเปญ โดย บรษท ฟรโต-เลย

Marketing Communication & Product Innovation Case study "Do Us a Flavor" Campaign by Frito-Lay

สภารกษ จตระกล*

Suparuk Jutrakoon

บทคดยอ ในสภาวะปจจบนธรกจมการแขงขนทสงขนเรอยๆ ผประกอบการธรกจตางๆ จะตองมการพฒนาธรกจอยางตอเนอง เพอใหประสบผลส าเรจกวาทเปนอย และตอบสนองความตองการของผบรโภคมากยงขน เดมการตลาดเปนแบบมวลรวม เปนแนวคดทเกดขนมาเพอจ าหนายสนคาทถกผลตขนมาคราวละมากๆ ไปยง ผบรโภคจ านวนมากทมลกษณะความชอบเหมอนๆกน และความตองการทคลายกน ซงเปนการผลตทใหความส าคญกบสนคามากกวาผบรโภค ผผลตตดสนใจทผลตสนคาขนมาเพอขายครงละมากๆ และตงราคาทชดเชยตนทนบวกก าไรตามทตองการ โดยน าไปวาง ขายในชองทางการจ าหนายทตนเหนวาเหมาะสม และใชความพยายามในการสงเสรมการตลาดอยางเตมท แตในปจจบนการตลาดตองเนนใหความส าคญกบผบรโภคเปนหลก เพอตอบสนองตอความตองการของลกคา และชองทางการเขาถง สนคาหรอบรการนนมหลากหลายมากขน ท าใหทางเลอกของผบรโภคเกยวกบสนคาและบรการมมากขนตามไปดวย ดงนน ในทางปฏบต การคดสรางสรรคผลตภณฑใหมๆ ขนมาตองตอบโจทยความตองการของผบรโภคยคใหมใหไดวาจะท าอยางไรใหสนคาโดนใจผบรโภค โดยเฉพาะบรษททตองการพฒนาสนคาใหมๆ ทไมไดถกคดและพฒนาจากภายในองคกร แตตองการแนวคดใ หมๆ จากผบรโภคมารวมสราง นวตกรรมสนคา ในลกษณะนวตกรรมแบบเปด อยางไรกตามการตลาดจะประสบความส าเ รจไ ด สวนหนงตองมาจากการสอสารทางการตลาด วาจะมวธการอยางไรในการสอสารไปยงผบรโภคยคใหมทไมไดตองการเพยงแคสนคา แตเปนผบรโภคยคใหมทมความคด จตใจ และมจตวญาณ มความกระตอรอรน ทจะรวมสรางสรรคผลตภณฑใหมๆ รวมกบผผลตออกสตลาด ค าส าค ญ : การสอสารการตลาด, นวตกรรมสนคา, นวตกรรมแบบเปด

* อาจารย สาขาวชาการโฆษณาและการประชาสมพนธ คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยนอรทกรงเทพ และนกศกษา หลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขานเทศศาสตรและนวตกรรม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร


[25]

Abstract

Nowadays there has been highly competitive business. Most entrepreneurs will need to develop their business continuously in order to succeed than it is and meet the consumer demand. Mass Marketing was traditionally a concept that was the production of large amounts of standardized products. Then, these products were delivered to several consumers who have the same demand and adoration. This concept was more specific for product than consumer. The mass production process itself is characterized by mechanization to achieve high volume, elaborate organization of materials flow through various stages of manufacturing, set their own cost by cutting of the channel of distribution cost and try to push their promotion completely. However, the current market needs to mainly emphasize to consumers in order to meet consumer’s need and approach the channel of various goods and services which make alternative choice to customer. Practically in practice, the creative thinking of the new product must therefore meet demands of modern consumers and need to be answered how goods will be needed for customers. Especially, the company which is willing to develop its product with close innovation needs the new idea from the customers to create product innovation in term of open innovation. Marketing, however, will be successful due to the marketing communication, how to communicate with modern customers, mind, heart and spirit in order to create the product innovation to their market. Keywords: Marketing Communication, Product Innovation, Open Innovation

บทน า

ปจจบนเปนยคสงคมขาวสาร (Information Society) ซง เกดจากความกาวหนาของเครอขายคอมพวเตอร อนเทอรเนต และการสอสารโทรคมนาคม ทสงผลใหการตลาดในยคปจจบนตองเปลยนจากการตลาดทยดตวสนคาเปนส าคญ (Product-centric Marketing: การตลาดยค 1.0 ) ซงมแรงขบเคลอนมาจากการปฏวตอตสาหกรรมทมงเนนการผลตและขายสนคาเปนหลก มาเปนการตลาดแบบยดผบรโภคเปนศนยกลาง (Consumer orient Marketing: การตลาดยค 2.0) ทมแรงขบเคลอนมาจากเทคโนโลยสารสนเทศ และมแนวคดทางการตลาดทตองการสรางความพงพอใจใหกบลกคาโดยการสรางความแตกตางใหกบสนคา ซงการตลาดในปจจบนเปนการตลาดทขบเคลอนดวยคานยม (Values-driven Marketing: การตลาดยค 3.0) มศนยกลางอยท "มนษย" (human-centric) ทมงสรางคณคาทางจตใจ (spiritual value) มวตถประสงค ท าใหโลกนาอยขน และมองมนษยวามความคด (mind) จตใจ (heart) และมจตวญาณ (spirit)

จากความกาวหนาทางเครอขายอนเตอรเนตท าใหโซเชยลมเดย (Social Media) เปนแรงขบเคลอนทส าคญ ในการกระจายขาวสารเกยวกบสนคาหรอบรการผานโลกออนไลนมากขนและเปนรปแบบของการสอสารทางการตลาด ในรปแบบใหมทมปฏสมพนธ (Interactive) ระหวางผผลตและผบรโภคท าใหผผลตทราบความตองการของผบรโภคมากขน นอกอยางนพฤตกรรมของผบรโภคในยคเทคโนโลยมกจะคนหาขอมลประกอบการตดสนใจจากโลกออนไลน และผบรโภคกมการตดตอสอสารดวยกนเองในการพดคยแลกเปลยนความคด แนะน าขอมลเกยวกบสนคาและบรการ


[26]

ดงนนการตลาดในยค 3.0 จงมเปาหมายในการผลตสนคาเพอท าใหผบรโภคเกดความพงพอใจ และมองวาผบรโภคมความส าคญตอธรกจในฐานะผรวมสราง (co creation) รวมเสนอความคดใหมๆ (new idea) ในลกษณะของการตลาดความรวมมอ (Collaborative marketing) ระหวางผผลตและผบรโภค เพอน าไปพฒนาสนคาของบรษท เชน บรษท ฟรโต-เลย ไดท าแคมเปญ "Do Us A Flavor" ซงเปนแคมเปญทจดขนในหลายประเทศทวางจ าหนายมนฝรง “เลย” โดยใหผบรโภคเสนอรสชาตใหมๆ ทตองการใหบรษทผลตผานการท ากจกรรมในการตลาดออนไลน เพอน าไปพฒนารสชาตใหมๆ ของมนฝรง“เลย” ใหตรงกบความตองการของผบรโภคแตละประเทศ ซงเปนกรณศกษาทไดน ากลยทธการสอสารการตลาดในลกษณะ Digital Campaign มาใช นอกจากจะท าใหไดรสชาตใหมๆ ในการพฒนาผลตภณฑแลวยง เปนการสรางความผกพน (Engagement) ระหวางผบรโภคกบสนคาอกดวย

การสอสารการตลาด

การสอสารการตลาด (Marketing Communication) เปนกจกรรมทางการตลาดเพอสอสารไปยงลกคา เพอท าใ หเกดการรบรถงแบรนด (Brand Awareness) ความเขาใจ และการยอมรบระหวางธรกจกบผบรโภค โดยมวตถประสงคเพอกระตนการขาย (Sale) และสรางความจงรกภกดของลกคา (Customer Loyalty)

ปจจบนเทคโนโลยเวบพฒนาจากเวบในยค 1.0 ซงแสดงเนอหาอยางเดยว บคคลแตละคนไมสามารถตดตอหรอโตตอบกนได เปนการสอสารแบบทางเดยว (One-Way Communication) แตเมอเทคโนโลยเวบพฒนาเขาสยค 2.0 และ 3.0 กมการพฒนาเวบไซตทมแอพลเคชน (web application) หรอโปรแกรมตางๆ ทมการโตตอบกบผใชงานมากขน ผใ ชงาน สามารถตดตอสอสารกนไดทวทกมมโลกไดตลอดทกท ทกเวลา และเขามาแบงปนความร ขอมล ขาวสารตางๆ ใ หแกกนไดอยางอสระ ตลอดจนสามารถโตตอบแสดงความคดเหนกนไดอยางทนททนใดผานหนาเวบในรปแบบของการสอสารสองทาง (Two-Way Communication) มากกวาการสอสารแบบเดม จากคณสมบตดงกลาวท าใหผบรโภคมพฤตกรรมทเปลยนไป ท าให Social Media เขามามบทบาทและเปนแรงขบเคลอนทส าคญในการกระจายขาวสารเกยวกบสนคาหรอบรการผานโลกออนไลนมากขน จงท าใหบรษทผผลตสนคาตางๆ หนมาท าการตลาดบนโลกออนไลน หรอ Digital Marketing เนองจากการตลาดแบบออนไลนมแรงขบเคลอนทางธรกจ (Business Driver) มาจากลกคาเปนหลก และการตลาดสมยใหมกไ ดใ หความส าคญกบลกคามากขนโดยมลกคาเปนศนยกลาง (Customer Centric) ดงนนการสอสารการตลาดในปจจบนจงมการแบงการสอสารการตลาดเปน 2 ประเภทคอ การสอสารการตลาดออนไลน (Online Marketing) และการสอสารการตลาดออฟไลน (Offline Marketing) เพอเปนชองทางในการสอสารไปยงผบรโภค ดงน (ภาพท 1)

ภาพท 1 การสอสารการตลาดแบบ Online และ Offline

ทมา: http://kikiywu.wordpress.com/starbucks-sparkling-in-online-offline-marketing/


[27]

การตลาดแบบออนไลน (Online Marketing) จะเกยวของกบการใชสออนเทอรเนตทงหมดในท าการตลาดผานโซเชยลมเดย (Social Media Marketing: SMM) เพอตดตอสอสารกบลกคา ทงดานโฆษณา, ดานประชาสมพนธ, ดานการขาย และการวางแผนแคมเปญ (Digital Campaign) ผานทางเฟสบค (Facebook), ทวตเตอร (Twitter), ยทบ (Youtube), ฟลคเกอร (Flickrs) เพอเพมโอกาสการในการสอสารไปยงผบรโภค

สวนการตลาดแบบออฟไลน (Offline Marketing) คอ การสอสารการตลาดโดยใชการโฆษณา ประชาสมพนธ ผานสอตางๆทงสอโทรทศน วทย นตยสาร และสงพมพ รวมถงการออกแบบบรรจภณฑ (Packaging design) หบหอทดด สวยงาม การจดกจกรรมสงเสรมการขาย (Sales Promotion), การจดกจกรรมพเศษ (Event Marketing) , การจดการแสดงสนคา(Exhibitions), การสงเสรมการตลาด ณ จดขาย (Point of sale) และการขายโดยพนกงานขาย (Personal Selling) การสอสารทางการตลาดในยค 1.0 และ 2.0 เปนแบบ “one-to-many” คอ เจาของสนคาสอสารกบผบรโภค แตในยค 3.0 เปนแบบ “many-to-many” คอ ผบรโภคสอสารกนเองผานโซเชยลมเดยท าใหเกดการสอสารแบบ "ตวตอตว" (one-on-one) ดงนน สอออนไลนจงมบทบาทมากกวาสอดงเดมอยางวทย โทรทศน สอสงพมพ ทงน จะพบวา ผประกอบการยค 3.0 ตางหนมาใหความส าคญกบสอออนไลนอยางมาก เพราะสามารถตอบสนองตอความตองการของผบรโภคไดแบบรายบคคล อกทงขอมลบน "แฟนเพจ" ยงเปนประโยชนตอการวจยและพฒนาผลตภณฑมากกวาสอแบบเดมเนองจากบรรดาแฟนๆ ในแฟนเพจท าหนาทเปน "นกการตลาด" แทนนกการตลาดแบบเดม (ชชรพล เพญโฉม, 2555)

อยางไรกตามการสอสารการตลาด (Marketing Communication) จะใชวธใดวธหนง ยอมไมเ กดประสทธภาพเทาทควร จงควรใชทงการสอสารการตลาดออนไลนและออฟไลนในการท าการตลาดยคใหม หรอเรยกวธน วา IMC (Integrated Marketing Communication) ซงเปนการใชสอดงเดมผสมผสานกบสอออนไลนรปแบบใหม เพอสรางกลยทธรปแบบใหมทเขาถงลกคาไดในทกๆ สอและทกชองทางทลกคาอย เชน กลยทธการตลาดรปแบบใหมจะม ทง สอทว วทย สงพมพ ออนไลน มอถอ แอปพลเคชน โซเชยลมเดย การใชต าแหนงของลกคา ฯลฯ มาสรางเปนกลยทธในการท าการตลาดเพอเขาถงกลมเปาหมายทมพฤตกรรมเปลยนไป

Don E. Schultz (1993) ปรมาจารยทางดานการตลาดและการสอสารการตลาด ไ ดเสนอไวในหนง สอ New marketing paradigm วาในยคปจจบนนเปนยคทถงเวลาของการลม 4Ps และใหมอง 4Cs แทน Model 4Ps ดงน (ภาพท 2)

ภาพท 2 การปรบเปลยนแนวความคดการตลาดจาก 4Ps มาเปน 4Cs

ทมา: http://blogs.ubc.ca/jamesshaw/2013/02/18/sustainable-business-and-the-4-ps-of-marketing/

4Cs เปนแนวคดทใหความส าคญกบผบรโภคเปนหลกขณะท 4Ps จะใหความส าคญกบแผนการตลาดทมง ไปทความส าคญของผลตภณฑเปนหลก ดงน Product -> Customer Solution ตองผลตสนคาทลกคาตองการ Price -> Customer Cost การตงราคาตองค านงถงลกคา และลกคาจะเปนผตดสนวาจะซอหรอไมซอสนคา Place -> Convenience

http://blogs.ubc.ca/jamesshaw/2013/02/18/sustainable-business-and-the-4-ps-of-marketing/


[28]

สถานทจดจ าหนายตองค านงถงความสะดวกในการหาซอของลกคา Promotion -> Communication มการสอสารถงลกคาทหลากหลาย มการใชสอโฆษณาทหลากหลาย

จากกระบวนทศนทางการตลาดทเปลยนไปจะท าใหนกการตลาดการค านงถงผบรโภคมากขน เพราะ 4Cs จะค านงวาจะท าอยางไรใหสนคาเขาไปเปนสวนหนงของผบรโภค การสรางผลตภณฑตางๆ ขนมาตองตอบโจทยวาลกคาตองการอะไร ซงเปนมมมองแบบ outside in คอ ค านงถงความตองการของลกคากอนทจะผลตสนคาออกมาขาย ดงนนการทผผลตจะพฒนาสนคาใหมจงตองแนวคดใหมๆ จากผบรโภคมารวมสรางนวตกรรม (Product Innovation) ในลกษณะ นวตกรรมแบบเปด (Open Innovation) มากกวาการตลาดแบบเดมทสนคาจะถกคดและพฒนาจากภายในองคกร (Close Innovation)

นวตกรรมสนค า

Hughes (1973) ไดใหค านยามไววา นวตกรรมเปนการน าวธการใหมๆ มาปฏบตหลงผานการทดลองหรอไดรบการพฒนามาเปนขนๆ แลว โดยมขนตอนดงน

1. การคดคน (Invention) 2. การพฒนา (Development) 3. การน าไปปฏบตจรง (Implementation) Katila และ Ahuja (2002) ไดอธบายวาผลตภณฑใหมเกดจากการเปลยนแปลงลกษณะใดลกษณะหนงของรปแบบ

ของผลตภณฑทงทางดานเทคนคหรอการใหบรการของผผลตสนคา นวตกรรม คอ แนวความคด การปฏบต หรอสงตางๆ ทใหมตอตวปจเจกชน หรอหนวยงานทรบเอาสงนนไป

ประยกตใช อกทงรวมถงการท ากจกรรมทน าไปสการแสวงหาความส าเรจในเชงพาณชย การสรางตลาดใหม ผลตภณฑใหม กระบวนการและการบรการใหม การท าสงทแตกตางจากคนอน โดยอาศยการเปลยนแปลงตางๆ ทเกดขนรอบตวเพอน ามาสรางเปนโอกาสและถายทอดแนวความคดใหมทท าใหเกดประโยชนตอตนเองและสงคม (พยต วฒรงค, 2557)

การแขงขนทางการตลาดในปจจบนนบวนจะทวความรนแรงมากขนเรอยๆ ท าใหมสนคาใหมในตลาดจ านวนมาก ผลสนคาใหมทจะอยรอดไดในตลาดจงตองเปนสนคาทม "ความใหม" และตองเปนผลตภณฑทสอดคลองตรงกบความตองการของผบรโภค ปจจยหนงในการสรางความแตกตางใหกบสนคาคอ การคดคนนวตกรรมใหมๆ ซง ตองมการวจยและพฒนา (Research and Development) เพอพฒนาสนคา (Product Innovation) ใหมคณภาพ (Quality) และประสทธภาพ (Efficiency) กอนออกสตลาด การทจะไดมาซงนวตกรรมสนคานนมหลายวธโดยมแหลงก าเนดของนวตกรรมดงน ( ธรยส วฒนาศภโชค, 2551:7-8)

1. นวตกรรมทมาจากการคนคนภายในกจการ (Close Innovation) เปนแหลงทมาเบองตนของแนวคดใหมในสนคาและบรหาร โดยมการจดตงหนวยงานการวจยและพฒนา (R&D) ขนมาภายในองคกร และหาผทมความรความสามารถในการคดคนสงใหมเขามาชวยท าการพฒนาสนคาและบรการ ซงตองอาศยการกระตนนวตกรรมโดยใชวฒนธรรมในองคกรเปนกลไกในผลกดนใหบคคลากรมความตนตวในการสรางความแปลกใหมและความคดสรางสรรคตางๆขนมา และน าความคด ดงกลาวไปผสมผสานกบสนคาและบรการของกจการเพอสรางความสามารถในการแขงขน โดยใชการท าวจยเพอส ารวจความตองการและความพงพอใจของลกคา หรอสมภาษณกลมยอย (Focus group) เพอน าไปใชวเคราะหขอมลความตองการและทศนคต ในการน าไปพฒนาสนคาตอไป

2. นวตกรรมทมาจากการเชอมโยงตอภายนอกองคกร (Open Innovation) เปนแหลงทนยมมากขนในปจจบน ซงแนวคดของการเปดรบจากภายนอกนนจะท าใหไดไอเดยใหมๆเกดขนอยางรวดเรวและหลากหลายกวา รวมถงอาจมตนทน


[29]

คาใชจายทต ากวาพฒนาเองทงหมด เนองจากมบคคลการทมความช านาญเฉพาะดาน ซงไมจ าเปนวาแนวคดทนนจะตองมาจากบคลากรในกจการเพยงอยางเดยวเทานน จงเกดแนวคดในการสรางนวตกรรมโดยการเชอมโยงกบองคกรภายนอกมากขน

Chesbrough (2003) ไดเปรยบเทยบใหเหนความแตกตางระหวาง Close Innovation และ Open Innovation ดงน (ภาพท 3)

ภาพท 3 การเปรยบเทยบระหวางนวตกรรมแบบปด (close innovation) และนวตกรรมแบบเปด (open innovation)

จากภาพจะเหนไดวาการพฒนาผลตภณฑจากภายในองคกร หรอ นวตกรรมแบบปด (Close Innovation) ตองม

หนวยงานวจยและพฒนาผลตภณฑ (R&D) ภายในองคกรและตองมพนกงานทมความสามารถในการคดคนสรางสรรค ถาสามารถน าแนวความคดใหมๆทไดมาผลตและออกสตลาดกอนคแขงถอวาประสบความส าเรจ สวนการพฒนาผลตภณฑจากภายนอกองคกรหรอนวตกรรมแบบเปด (Open Innovation) เปนการสรางนวตกรรมโดยไมจ าเปนตองมพนกงานทเกงและมความสามารถอยางเดยว แตเปนการเปดรบความคดเหนทมาจากบคคลภายนอกองคกร หรอ อาศยความรวมมอระหวางองคกร เพอสรางนวตกรรมออกสตลาด ซงเปนโมเดลธรกจแบบใหม ทองคกรไมจ าเปนตองเรมตนตงแตการวจยและพฒนานวตกรรมดวยตนเองทงหมด

นอกจากนผลตภณฑใหมทเกดขนสามารถจ าแนกได 3 ลกษณะคอ 1. Innovative Product หมายถง ผลตภณฑใหมทยงไมมผใดน าเสนอในตลาดมากอนหรอเปนแนวคดใหม ทผบรโภคอาจยงคาดไมถง

2. Replacement Product of Modify Product หมายถง ผลตภณฑใหมทพฒนาเปลยนแปลงปรบปรงมาจากผลตภณฑเดมทขายอยแลวในตลาดท าใหสามารถตอบสนองความตองการ และสรางความพงพอใจแกผบรโภค ไ ดมากขนกวาเดม 3. Imitative or Me-too Product หมายถง ผลตภณฑใหมส าหรบกจการแตไมใหมในทองตลาด เกดจากการทกจการเหนวาเปนผลตภณฑทไดรบการยอมรบและเปนทนยมของผบรโภค ท าใหกจการมโอกาสท าก าไรสง จงเสนอผลตภณฑเขาสตลาดเพอขอสวนแบงตลาดบาง

การตลาดในยคปจจบนเปนการตลาดแบบยดผบรโภคเปนศนยกลาง (Consumer orient Marketing: การตลาดยค 2.0 และ 3.0) ทใหความส าคญกบลกคาเปนหลก ซงผบรโภคมอ านาจในการเลอกบรโภคสนคาทตรงกบความตองการของตนเองเปนหลก ดงนนจงเปนอกเหตผลหนงทผผลตสนคาตองค านงถงความตองการของผบรโภคมากขน โดยใหผบรโภคม


[30]

บทบาทในการเสนอความคดเพอสรางสรรคคณคารวมกนกบบรษทในการพฒนาสนคาใหมออกสตลาดในลกษณะนวตกรรมแบบเปด (Open Innovation) ซงขอมลทไดมากจะชวยลดระยะเวลาในการคดคนนวตกรรมและเปนประโยชนตอการออกแบบสนคาใหตรงกบความตองการของผบรโภคมากขน และวธทการตลาดรปแบบใหมนยมน ามาใชเพอจะตอบโจทยความตองการของลกคาไดแก การรวมสรางกบลกคา (Customer Co-creation) และ Crowdsourcing

การรวมสรางกบลกค า

ฟลป คอตเลอร (2554: 8) กลาวไววา ความกาวหนาทางเทคโนโลยท าใหเกดการเปลยนแปลงทงดานผบรโภค ตลาดและการตลาด เทคโนโลยคลนลกใหมซงประกอบดวยแรงขบเคลอนส าคญ 3 ประการ คอ คอมพวเตอรกบโทรศพทมอถอราคาถก อนเทอรเนตทราคาต าลง และโอเพนเซอรส (open source) เทคโนโลยเหลานท าใหเกดการเ ชอมโยง (connectivity) และการโตตอบ (interactivity) ระหวางบคคลและกลมบคคลเปนไปไดอยางงายดายมากขน สงผลใหผคนสามารถแสดงออกและใหความรวมมอกบบคคลอนไดงายขน ซงเปนจดเรมตนของการมสวนรวม ( the age of participation) เปนยคทผคนสรางสรรคขาวสาร ไอเดย และความบนเทงไปพรอมๆกนกบการบรโภคสงเหลาน ท าใหมนษยเปลยนจาก การเปนผบรโภค (consumer) ไปเปนผผลตและผบรโภคในคนเดยวกน (prosumer)

การพฒนาผลตภณฑใหมในหลายธรกจจงไดน ากลยทธการรวมสรางกบลกคา Customer Co-creation มาใช ซงเปนการรวมมอกนระหวางผผลต (Producer) และ ผบรโภค (Consumer) โดยใหผบรโภคมสวนรวมในการพฒนาผลตภณฑใหม (Product Innovation) รวมเสนอความคดใหมๆ ในลกษณะของนวตกรรมแบบเปด(Open Innovation) และบรษทจะเปนผคดเลอกอนทดทสดไปพฒนาผลตภณฑเขาสตลาด เพอใหไดสนคาทตรงกบความตองการของ ผบรโภคและเปนอกทางเลอกหนงในการลดตนทน ระยะเวลา และลดความเสยงทางธรกจแทนทบรษทจะผคดคนนวตกรรมสนคาเองกไมแนใจวาขายไดหรอไม และการท าการวจยทางการตลาดตองใชเวลานาน ใชงบประมาณสง

พงศศรนย พลศรเลศ (2555 ) กลาววา การทผบรโภคมามสวนรวมในการสรางสรรคผลตภณฑใหม เปนการสรางทางเลอกจากมมมองภายนอกสภายใน (Outside In Approach) เปนเรองทเกยวกบการเนนเปาหมายของลกคามากกวา แคการจบผลตภณฑชนดตางๆ มารวมกน ลกคาตองการเปนสวนหนงของการแกปญหา เพราะพวกเขาเขาใจปญหา และบอยครงสามารถอธบายค าตอบทพวกเขาอยากได ดวยรายละเอยดตางๆ เพยงแคสงทลกคาไมม คอ ทกษะ วสด ทรพยากร หรอ เวลาทจะหาทางออกของปญหาดวยตนเอง และนนเปนเหตผลทลกคาหนมาหาเรา ยกตวอยางเชน รายการ Think Tank ถงความคด ทางชอง 9 อสมท. ครงหนงไดน าสารคดของ การผลตดามใบมดและใบมดโกน Gillette ซงเปนผลตภณฑส าคญของบรษท Procter & Gamble (P&G) มาออกอากาศ ทกวนจะมลกคาอาสาสมครกวา 300 คน เดนทางมาทหอง Lab เพอมาโกนหนวด ดวยเครองมอ อปกรณตางๆ ทถกจดไวให นกวจยจะสงเกตพฤตกรรมการโกนหนวดของอาสาสมครแตละคน การโกนขนหรอลง นบจ านวนครงในการโกน ผานอปกรณเซนเซอร และการเฝาสง เกตของนกวจย สอบถามความ รสกและขอแนะน าของอาสาสมครทไดรบการจากการใชอปกรณตางๆ ทจดให ท าให Gillette สามารถพฒนาใบมดโกน ดามใบมด และผลตภณฑอนๆ ทเกยวของไดตรงตามความตองการของผบรโภค

การรวมสรางกบลกคา (Customer Co-creation) ไดน าถกน ามาใชกบการสรางศลปนใหมเขาสวงการ ดงเชน กรณของ AF & THE STAR ซงเปนตวอยางทสอดคลองกบการพฒนาผลตภณฑทเรยกวา ผบรโภคหรอลกคามสวนรวมในการสรางสรรคผลตภณฑใหม ซงในทนคอ ศลปนใหมนนเอง ในยคของ Open Innovation โมเดลการพฒนาศลปนซงถอเปน แบรนดสนคาของคายเพลงกมการเปลยนแปลงไป โมเดลใหมในการพฒนาศลปนคอ การใหผชมผฟงมสวนรวมตงแตเ รมตน ตงแตยงไมดง ไมมใครรจก จนกระทงแจงเกดและเปนการสรางความผกพนระหวางแบรนดกบผบรโภคดวย ท าใ หศลปนกบแฟนคลบม engagement + loyalty และยงชวยสรางกระแสในการโปรโมทในทกชองทางทงออนไลนและออฟไลนดวย สง ท


[31]

ผผลตจะไดนอกจาก ศลปนเบอรใหมทเปน New Product ออกสตลาดแลว ยงไดในเรอง content ทตามมาอกดวยทง เพลง ละคร คอนเสรต พรเซนเตอร ไดคาโฆษณาจากสปอนเซอรในรายการ ไดเชคกระแสเรตตงจากลกคากลมเปาหมาย ไ ดรายไดจากการโหวต sms โทรศพทมอถอ ไดโปรโมทศลปนผานทงสอหลกสอรองตงแตศลปนยงไมดง นบเปนนวตกรรมใหมในกระบวนการวจยและพฒนาผลตภณฑเลยทเดยว เพราะปกตการท า R&D ส าหรบผลตภณฑ ใหมมแตเรองเสยตงค โดยทไม รวาจะขายไดหรอไม แต R&D ในรปแบบนกลบหาเงนไดอกดวย เรยกวาไ ดทง ขนทง ลอง (New Product Development: Case Study AF + The Star, 2554)

กลยทธการพฒนาผลตภณฑใหมแบบ Customer Co-creation ก าลงไดรบความนยมในหลายธรกจ เพราะเปนการท าการตลาดทตอบโจทยไดทงผซอและผผลตในคราวเดยวกน การตลาดในยคปจจบนจงมงเนนไปทนวตกรรมการออกแบบทมผใชเปนศนยกลาง (User-Centered Design) หรอการใหผบรโภคมสวนรวมในการพฒนาผลตภณฑ (Consumer Co-Creation) ซงสามารถท าไดหลายวธทง การทดลอง การรวมเสนอไอเดยใหม และขอมลทไ ดมาจะเปนประโยชนตอการออกแบบผลตภณฑใหตรงความตองการของผบรโภคไดในทสด

Crowdsourcing Crowdsourcing เปนวธการสอสารการตลาดบนโลกออนไลนทนยมน ามาใ ชในปจจบน เพอใ หกลมคนในโลกออนไลน (Crowd) มสวนรวมในการพฒนาสนคา บรการ โดยน าเสนอความคดใหมๆ หรอหนทางแกไขปญหาตางๆ มายงบรษทและบรษทกจะน าเอาผลงานของผทไดรบการคดเลอกไปใช ซงจะมคาตอบแทนจากการเขารวมในกจกรรม คาตอบแทนนนอาจเปนเงน หรอเปนรางวลบางอยางทเปนสงจงใจท าใหเกดการเขารวมกจกรรม

Howe (2008) กลาววา Crowdsourcing เปนการรบฟงความเหนจากคนกลมใหญทมาจากแหลงภายนอก Crowdsourcing คอ การรวมสรางสรรคของกลมคน (Crowd) เพอรวมกนท า หรอสรางสงตางๆ รวมถงแกไขปญหา

รวมกน จนกลายเปนเทรนดฮต ของการท ากจกรรมในการตลาดออนไลนผาน Digital Campaign ทก าลง ถกพดถงมากในธรกจออนไลน และเปนแนวโนมของเทคโนโลยและผใหบรการ Web-service, Hosting และ Application ตางๆ ก าลงใ หความส าคญ เพราะกลมเมฆนมมลคาสงและทรงพลงกลายเปนกระแสใหมในการท าธรกจ โดยน ามาประยกตใชเพอขบเคลอนธรกจ พฒนาสนคาและแกไขปญหารวมกน ตวอยางของ Crowdsourcing Campaign ทเ ปนการดง สวนรวมจากกลมคนออนไลนมาท ากจกรรมรวมกนเปรยบเสมอนการเสนอความคดสรางสรรค Idea ตางๆ มาลงถงรวมกน เพอเลอกอนทดทสดและพฒนาใหดยง เชน Crowd Community ของแบรนดกาแฟทตง My Starbucks Idea ขนมาเพอชวนคอกาแฟมารวมกนน าเสนอไอเดยตางๆ ใหกบ Starbucks เผอวา Starbucks จะน ามนไปใชจรงๆ หรอ Klondike แบรนดขนมชอดงจากสวตซ กออก Campaign “Klondike Challenge” ชวยกนโหวตและออกไอเดยท าผลตภณฑขนมชนใหม ตามทแฟนๆ เสนอเขามา Idea การท า Digital Campaign รปแบบนกลายเปนแนวทางใหมทแบรนดเรมน ามาใชเพอสราง Engagement และการมสวนรวมกบผบรโภครปแบบใหมๆ ทสามารถพฒนาตอยอดจากพลงของการมสวนรวมและการสรางสรรคเสมอนเปนกจกรรมทางการตลาดทเปดกวางในการรวมสรางประสบการณรวมกบแบรนดสรางการรบรทมากกวาแคสอ Message เปนการรบรทมสวนรวมกบผบรโภคอยางแทจรง ตอบสนองวฒนธรรมและวถชวต Culture ของกลมคนออนไลน รนใหม (Crowdsourcing Campaign เทรนดฮต Digital Campaign, 2553)

พส เดชะรนทร (2555) กลาววา แนวคดเรองของ Crowdsourcing นนก าลงแพรหลายอยในวงการธรกจโดยเฉพาะผทตองการไอเดยหรอความคดใหมๆ หลกการพนฐานของ Crowdsourcing กคอแทนทจะมอบใหบคคลหรอฝายใดฝายหนงท าการพฒนาอะไรใหมขนมา หรอ ท าการตดสนใจ แกไขปญหาเรองใดเรองหนง กลบเปดโอกาสใหฝงชนหรอสาธารณชนทวไปไดมโอกาสในการคด การตดสนใจแทน ทผานมาเราจะเหนตวอยางองคกรตางๆ ทใ ชหลก Crowdsourcing ในการ


[32]

พฒนาสงใหมหรอแกไขปญหาทเกดขน เชน Toyota เคยจดกจกรรม ชอ Ideas for Good ทเปดโอกาสใหประชาชนทสนใจไดสงความคดเขามาวาจะน าเทคโนโลยของ Toyota มาชวยใหโลกนดขนไดอยางไร และใหผสนใจไดมโอกาสโหวตเลอกไอเดยทตวเองชอบทสด ถามองแบบงายๆ กคอ Toyota เปดโอกาสใหคนทวไปไดชวยกนคดกจกรรม CSR ใหกบบรษทตวเองนนเอง

อยางไรกตามการสอสารการตลาดเพอใหผบรโภคเขามามสวนรวมในการพฒนาผลตภณฑใหมนน ควรใ ช ทง วธ Crowdsourcing และ Customer Co-creation เนองจาก ทง 2 วธ มขอด ขอเสย แตกตางกน (ภาพท 4) ดงน

ภาพท 4 การเปรยบเทยบระหวาง Crowdsourcing และ Customer Co-creation

ทมา: Crowdsourcing vs. Customer Co-creation [Infographic] จาก http://klcommunications.com/blog/crowdsourcing-vs-customer-co-creation-infographic/

จะเหนไดวาการใชวธ Crowdsourcing จะเปนวธทได Idea ใหมๆ ทมากกวาและรวดเรวกวาวธ Customer Co-

creation เนองจาก Crowdsourcing เปนวธการสอสารในลกษณะ“many-to-many” ผานโซเซยลมเดย จงท าใหเกดการสงตอขอมลกนอยางแพรหลาย และบรษทเปนผคดเลอก Idea ทดสดไปพฒนาสนคาโดยมรางวลใหกบผชนะ และไมตองท างานรวมกบฝายพฒนาผลตภณฑในบรษท สวนวธ Customer Co-creation ตองอาศยความมอกนระหวางผรวมสรางนวตกรรมและฝายตางๆในบรษทผผลตสนคา ซงจะท าไดขอมลทจ ากด และใชเวลานานกวา

อยางไรกตามการสอสารการตลาดโดยใช Digital Marketing ไมมสตรส าเรจตายตว ขนอยกบความคดสรางสรรคทจะสอสารออกมาใหลกคาเขาใจ และมสวนรวมกบกจกรรมทางการตลาด Customer Co-creation จงเปนวธทนกการตลาด สวนใหญเลอกใชรวมกบการท า Crowdsourcing Campaign เพอผผลตจะไดความคดใหมๆ ในเวลาอนรวดเรว และมความหลากหลาย มาพฒนานวตกรรมสนคาใหมความโดดเดนกวาคแขง เนองจากเปนความตองการของลกคาทมาบอกความตองการของตน


[33]

กรณศกษา "Do Us a Flavor" แคมเปญ โดย บรษท ฟรโต-เลย

เลย เปนชอผลตภณฑขนมขบเคยว มนฝรงทอดกรอบ ของบรษทฟรโต-เลย ประเทศสหรฐอเมรกา กอตงโดย Herman W. Lay ชาวอเมรกน เรมท าธรกจมนฝรงแผนทอดกรอบทเมองแนชวลล รฐเทสเนสซ ในป 1961 ส าหรบในประเทศไทย มบรษท เปปซ-โคลา ไทย เทรดดง (ประเทศไทย) จ ากด เปนผผลตและตวแทนจ าหนาย เลย เปนผน าตลาดมนฝรงทอดกรอบและอยในตลาดเมองไทยมากวา 16 ป ซงตลาดขนมขบเคยว ณ เดอนมถนายน 2556 มมลคาตลาดประมาณ 3 หมนลานบาท แบงสดสวนออกเปน ตลาดมนฝรง 31% มแบรนด "เลย" เปนผน าตลาดดวยสวนแบง 75% , ขนมขนรป 31% มแบรนด "ตะวน" เปนผน าตลาดดวยสวนแบง 13.1%, บสกตและแครกเกอร 10% อาทแบรนด วอยซ , อนปน, โอรโอ ฯลฯ , ถว 8% อาท แบรนดโกแก ฯลฯ , สาหราย 8% มแบรนด "เถาแกนอย" เปนผน าตลาดดวยสวนแบงกวา 80% , ปลาและปลาหมก 7% อาทแบรนด ฟชโช , ทาโร , เตาทอง ฯลฯ , ขาวและขาวโพด 5% อาท แบรนด โดโซะ (ฐานเศรษฐกจ, 2556)

ส าหรบตลาด “มนฝรงทอดกรอบ” มผน าอย 2 รายคอ “เลย” ของบรษทฟรโต-เลย และ “เทสโต” ของบรษทเบอรล ยคเกอร ฟดส จ ากด หรอบเจซฟดส ทครองสวนแบงรวมกนเกอบ 90% จะเหนไดวา ทง 2 บรษท ตาง ตองพยายามท าการตลาดเพอชงความเปนผน าเพอใหสามารถตอบโจทยผบรโภคไดมากทสด ดงนนจงตองท าความเขาใจกบกลมเปาหมายทเปนผบรโภคหลกทเปนกลมวยรนเพอตอบสนองความตองการของผบรโภคใหไดมากทสด Social Network จงถอเปนชองทางหลกในการเขาถงกลมเปาหมาย นอกเหนอจากรสชาตทถกปาก และโปรโมชนทถกใจ เพราะวยรนจะใชเวลาอยกบหนาจอคอมพวเตอรเกอบตลอดทงวน โดยรปแบบกจกรรมทออกมาจะตองเขากบไลฟสไตล และพฤตกรรมของ ผบรโภคในยคน (สยามธรกจออนไลน, 2553) มนฝรง “เลย” เปนสนคาระดบโลก (global product) คอสนคาทน าออกจ าหนายในประเทศตางๆทมสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ สงคม ทแตกตางกน ดงนนจงตองมการปรบสนคาใหเหมาะสมกบผบรโภคแตละประเทศ (Customization) “เลย” จงตองผลตมนฝรงทมรสชาตทแตกตางกนเพอตอบสนองความตองการของผบรโภคแตละประเทศ อยางไรกตามการทจะผลตสนคาใหมรสชาตถกปากผบรโภคในแตละประเทศนนท าไดยากและการท าวจยผลตภณฑอาจตองใชเวลานาน ซงอาจจะไมตอบโจทยผบรโภค ดวยเหตนจงท าใหเกดแคมเปญ "Do Us A Flavor" (ภาพท 5) ซงเปนกจกรรมทจดขนในหลายประเทศทวางจ าหนายมนฝรง “เลย” ผานทางแอพพลเคชนบน facebook ชอ "Lay’s Do Us A Flavor" เพอเชญชวนใหลกคาของ“เลย” มาชวยกนคดรสชาตใหมๆ ส าหรบรสชาตทสงเขามาทางบรษทจะคดเลอกใหเหลอ 3 รสชาต และใหผบรโภครวมโหวต โดยมรางวลใหกบผชนะจากการโหวต กวา 1 ลานดอลลาร และน าไปผลต จ าหนายจรง นอกจากน ผชนะจะไดสวนแบงจากยอดขาย 1 % จากนนจะวางจ าหนายตอไปอกประมาณ 1 ป ในระหวางการจดท าแคมเปญนบรษท ฟรโต-เลย ไดมการสอดแทรกกจกรรมอนๆ เพอให “เลย” อยในกระแสขาวและมความเคลอนไหวตลอดเวลา โดยแตละประเทศมการใชสอทหลากหลายเพอการสอสารการตลาดทง สอออนไลนและออฟไลน เชน websites, youtube, facebook, Twitter ,blogs , Instagram, microblogs, outdoor advertising, in-store displays , การโฆษณา Campaign ตามสอตางๆ ทง โทรทศน วทย สอสงพมพ ตลอดจนการจดกจกรรมสงเสรมการขายอนๆ ซงการจดกจกรรมแบบนจะท าใหผบรโภครสกสนก ตนเตน และแปลกใหม


[34]

ภาพท 5 ตวอยาง "Do Us A Flavor" Campaign

ประเทศสหรฐอเมรกา ประเทศแคนาดา

ประเทศจน ประเทศอนเดย

ประเทศไทย

จากแคมเปญดงกลาว เปนการน ากลยทธ Customer Co-creation, Crowdsourcing มาใชเพอใหลกคารวมสรางผลตภณฑใหมในลกษณะ Open Innovation (ภาพท 6) ซงเกดจากรวมมอกนระหวาง ผผลต (Producer) และ ผบรโภค (Consumer) ในการพฒนาผลตภณฑใหม


[35]

ภาพท 6 Open Innovation, Co-creation, Crowdsourcing

ทมา: http://yannigroth.com/2011/10/18/academic-representations-of-crowdsourcing-co-creation-and-open-innovation/

"Do Us A Flavor" Campaign ประสบความส าเรจอยางมากมาย เชน ประเทศองกฤษ มจ านวนคนโหวตกวา 15

ลานโหวต เพอคดเลอก 6 รสชาตทเขารอบสดทายมาขายจรง และในประเทศไทยไดมผเสนอรสชาตใหมกวา 178,000 รสชาตไทย ซงเปนกรณศกษา Crowdsourcing Campaign ทโดงดงทวโลกทเกดจากการรวมสรางสรรคของกลมคน (Crowd) ทเปนผบรโภคลกคาเปาหมาย ในลกษณะ Open Innovation ท าให “เลย” ไดรสชาตใหมๆ จากทวโลก (ภาพท 7) และสามารถพฒนาสนคารสชาตใหมๆออกสตลาดใหตรงกบความตองการของผบรโภคในแตละประเทศได เชน รสหวหอมชบแปงเบยรทอด ไดรบความนยมอยางมากในแคลฟอรเนยและโอไฮโอ รสปาทองโกสเปน ไดรบความนยมมากในนวยอรก และ รสชสน าพรกเผา ไดรบความนยมในประเทศไทย การทบรษท ฟรโต-เลย ผลตมนฝรงทมรสชาตแปลกๆใหมๆ ออกสตลาดในหลายๆประเทศ เปนการลดระยะเวลา และลดความเสยงทางธรกจแทนทบรษทจะผคดรสชาตใหมๆเองกไมแนใจวาขายไดหรอไม การท าวจยทางการตลาดตองใชเวลานานและใชงบประมาณทสง นอกจากนขอดของการทลกคาเขารวมในกจกรรม "Do Us A Flavor" ยงเปนการสรางความสมพนธทดระหวางบรษทกบลกคา ท าใหลกคาสนก มของรางวลให ลกคามความใกลชดกบแบรนด และสามารถเพมยอดขายไดมากยงขน

รปท 7 รสชาตใหมๆ ของมนฝรงเลย ในประเทศตางๆ จาก "Do Us A Flavor" Campaign

รสชาตทชนะการโหวตในประเทศสหรฐอเมรกา รสชาตทชนะการโหวตในประเทศแคนาดา

“Kettle Cooked Wasabi Ginger” “alapeño Mac n' Cheese”


[36]

บทสรป

จากกรณศกษา "Do Us A Flavor" แคมเปญ โดยบรษท ฟรโต-เลย ทน ากลยทธ Customer Co-creation และ Crowdsourcing มาใชโดยเปดโอกาสใหผบรโภคมสวนรวมในการเสนอรสชาตใหมๆ ทอยากให “เลย” ผลต ท าใหสนคาระดบโลก (global product) อยาง“เลย” สามารถผลตสนคามนฝรงทอดกรอบทมรสชาตแปลกใหมออกจ าหนายเพอตอบสนองความตองการของลกคาในประเทศตางๆไดในลกษณะการท าตลาดแบบ Customization นอกจากจะท าใ หลกคาเกดความประทบใจแลว ยงท าใหเกดความสมพนธเชอมโยงกบแบรนดไดมาก และท าใหสนคามความแตกตางจากคแขง เนองจากการตลาดสมยใหมมแรงขบเคลอนทางธรกจ (Business Driver) มาจากลกคาเปนหลก โดยมลกคาเปนศนยกลาง (Customer Centric) ดงนนผผลตสนคาจงตองคดกลยทธในการสอสารทางการตลาดททนสมย และมความคดสรางสรรคใหทนกบผบรโภคยคใหม เพอใหผบรโภคมสวนรวมในการพฒนาผลตภณฑ เสนอความคดใหมๆ ท าใหเกดผลตภณฑใหมทยงไมมผใดน าเสนอในตลาดมากอน (Innovative Product) ในลกษณะนวตกรรมแบบเปด (Open Innovation) ทเกดจากการคดคน ( Invention) ของผบรโภค ท าใหบรษทน าไปการพฒนา (Development) เปนมนฝรงทอดกรอบทมรสชาตหลากหลาย แปลกใหมและคาดไมถงสามารถน าออกขายไดจรง (Implementation) ในทกประเทศทจดแคมแปญ "Do Us A Flavor"

อยางไรกตามการท าธรกจทามกลางการแขงขนทมสนคาเกดขนมากมาย และชองทางการเขาถงสนคาหรอบรการกมหลากหลายมากขน ท าใหทางเลอกของผบรโภคเกยวกบสนคาและบรการมมากขนตามไปดวย การพฒนาผลตภณฑใหมออกสทองตลาดเปนอกทางเลอกหนงทผผลตน ามาใช แตการคดสรางสรรคผลตภณฑใหมๆ นนจะตองตอบโจทยความตองการของผบรโภคยคใหมใหไดวาจะท าอยางไรใหสนคาโดนใจผบรโภค และท าอยางไรใหสนคามความแตกตางจากคแขง (Product Differentiation) ดงนนการท าการตลาดยคใหมตองใชความคดสรางสรรคในการสรางสนคาใหโดดเดนโดยการเลอกเครองมอทใชในการสอสารใหสามารถเขาถงกลมลกคาเปาหมายทงโลกออนไลนและออฟไลน เพอใหลกคาเกดการรบร สนใจ มนใจ และตดสนใจซอสนคาในทสด

เอกสารอางอง

การสรางแนวคดเกยวกบผลตภณฑใหม. คนควาวนท 30 พฤศจกายน 2557 จาก www.stou.ac.th/stouonline/lom/data /sms/market/Unit4/Subm2/U421-1.htm 4Cs

กลยทธการตลาดแนวใหม ในยคทองของอนเทอรเนต คนควาวนท 5 ธนวาคม 2557 สบคนจาก www.prosoftcrm.in.th/ ArticleInfo.aspx?ArticleID=5796

ความสขเลกๆ ทแบงกนไดเดมพน‘เลย’บนสนามมนฝรง. 2553. (7-10 พฤษภาคม).สยามธ รกจออนไลน คนควาวนท 19 กนยายน 2557 จาก www.siamturakij.com/home/news/print_news.php?news_id=413353022

ดอน อ. ชลท และคณะ. 2544. ไอเอมซ การสอสารการตลาดแนวใหม. กรงเทพมหานคร: สยามศลป. ตลาดขนมขบเคยว. 2556.(11 กนยายน). ฐานเศ รษฐกจ ปท 33 ฉบบท 2,878 คนควาวนท 30 ตลาคม 2557 จาก

www.thanonline.com/index.php?option=com_content&view ธรยส วฒนาศภโชค. 2551. นวตกรรมเพอการแข งข นทยงยน . กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. พงศศรนย พลศรเลศ. 2555. ใหลกค าม สวนร วมเปนพนธ มตร เช งกลยทธ (Strategic Alliance with Customer). คนควา

วนท 25 พฤศจกายน 2557 สบคนจาก phongzahrun.wordpress.com/2012/02/06 พยต วฒรงค. 2557. การจดการนวตกรรม : ทร พยากร องค การแหงการ เรยนร และนวตกรรม. กรงเทพมหานคร: ว.พรนท พส เดชะรนทร . 2555. พลงของฝ งชน (Power of the Crowd). กรงเทพธรกจ: 10.

http://phongzahrun.wordpress.com/2012/02/06


[37]

ฟลป คอตเลอร. 2554. ท าการตลาดอยางไร ใหโดนใจลกค าตลอดกาล: Marketing 3.0. กรงเทพมหานคร: เนชนบคส. ภเษก ชยนรนดร. 2555. กลยทธ การตลาด social media. กรงเทพมหานคร: เนชน วรวสทธ ภญโญยาง. 2556. Marketing ideas ไอเด ยการตลาดพลกโลก . กรงเทพมหานคร: กรงเทพธรกจ Crowdsourcing Campaign เทรนดฮต Digital Campaign. 2553 คนควาวนท 18 ตลาคม 2557 จาก www.positioning

mag.com/content/crowdsourcing-campaign Crowdsourcing vs. Customer Co-creation [Infographic] คนควาวนท 9 ตลาคม 2557 จาก klcommunications.

com/blog/crowdsourcing-vs-customer-co-creation-infographic/ Chesbrough, H. 2003. Open Innovation: The new imperative for creating and profiting from

technology. United States: Harvard Bussiness School. Howe. J. 2008. Crowdsourcing: Why the Power of the Crowd Is Driving the Future of Business . United

States: Rivers. Hughes, G. 1973. Demand Analysis of Marketing Decision. Homewood: Irwin New Product Development: Case Study AF + The Star. 2554. คนควาวนท 11 พฤศจกายน 2557 จาก human

revod.wordpress.com/ tag/customer-co-creation/ Schultz, D., Tannenbeaum, S. & Lauterborn, R. 1993. The New Marketing Paradigm. New York: Free.

marketing communication & product innovation case study "do us a flavor" campaign by...

Documents