Dane MARČETA, Vladimir PETKOVIĆ

Goč, 28. oktobar, 2015

Istraživanje različitih tehnologija sječe u završnim

sječama u plantažama četinara

UVOD

- U Republici Srpskoj primjena visokomehanizovanih sredstava u iskorišćavanju šuma još uvijek je u povoju.

- Okolnosti koje vladaju u šumarstvu RS:

• Dominantno prebirni sistem gazdovanja• Raznosvrsni terenski uslovi• Nedovoljna otvorenost šuma• Relativno niska cijena radne snage

CILJ ISTRAŽIVANJA

• Analiza dvije tehnologije u provodjenju čiste sječe u plantažama četinara

1.sječa na klasičan način, motornom testerom, 2.sječa harvesterom.

Objekat i metod rada

Istraživanje na području preduzeća „INCEL-INDUSTRIJSKE PLANTAŽE“ u odjeljenju br. 9, Radna jedinica „Kunova“.

Mješovita sastojina crnog i bijelog bora starosti oko 40 godina.

Dvije parcele, jedna za sječu harvesterom, druga za sječu motornom testerom.

Parcela za sječu harvesterom

530 stabala

površina 1,08 ha

Parcela za sječu motornom testerom

98 stabala

površina 0,20 ha

Teren je istočne ekspozicije, jednoličnog nagiba 8-10%. Terenski podaci su prikupljani u ljetnom periodu, po sunčanom vremenu bez padavina. Temperatura vazduha je iznosila od 26-31 °C.

Studij vremena i rada

Deblovni metod

Sredstva radaFMG LOKOMO 990 - harvester Dimenzije

Masa 13 tDužina 700 cmMaksimalna privlačna snaga 11tMaksimalna brzina 30 km/hMotorPerkins 1006-6 TMaksimalna izlazna snaga

114KW (155KS) / 2200 o/min SAE

Tip DohvatMax.

potezni moment

Okretni moment

FMG 184 101

10 m 155 kNm 30 kNm

Tehničke specifikacije harvestera

Hidraulična ruka

ÖSA 762 - jednozahvatna harvesterska glavaMaksimalni sječivi prečnik 500 mmMaksimalan prečnik kresanja 480 mmMaksimalan otvor kliješta 620 mmBrzina kresanja 0-5 m/sPomjerni potisak valjaka 23 kN

Harvesterska glava

Husqvarna 372 XP – motorna testera – 2 radnika

Prelaz + manipu-lacija 32%

Sječa + obrada38%Slaganje

0%

Opravdani

prekidi9%

Neo-pravdani prekidi

21%

5 10 15 20 25 30 35 40 45D 1,3 (cm)

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

broj

sta

bala

Debljinska struktura uzorka

0,0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0 1,2 1,4 1,6 1,8V (m 3)

0

20

40

60

80

100

120

140

160

broj

sta

bala

Zapreminska struktura uzorka

Rezultati – sječa harvesterom

minUkupno vrijeme 1204,80 Prelaz + manipulacija 381,93 Sječa + obrada 453,75 Slaganje 5,95 Opravdani prekidi 111,48 Neopravdani prekidi 251,40

26,63 cm

Analiza utrošenih vremena - harvesterprelaz+manipulacija

0 1 2 3 4 5 6 7 8

min

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

broj

sta

bala

sje ca + o b ra da crn i i b i j e l i b o r

0 ,0 0 ,5 1 ,0 1 ,5 2,0 2 ,5 3 ,0 3 ,5 4,0 4 ,5

min

0

50

100

150

200

250

broj

sta

bala

Struktura vremena „sječa+obrada“Struktura vremena „prelaz+manipulacija“

Slaganje kao samostalna radna operacija se pojavljivalo samo u pojedinačnim slučajevima.

VarijablaNSredina

minSumaMinimumMaximum

slaganje (min)110,545,950,251,30

Analiza zavisnosti vremena - harvester

10 15 20 25 30 35 40 45

D 1,3 (cm)

0

1

2

3

4

5

6

7

8

prel

az+m

anip

ulac

ija (m

in)

y= 0,1058*exp(0,0752*x) R 2=0,52

10 15 20 25 30 35 40 45

D1,3 (cm)

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

4,5

sjec

a+ob

rada

(min

)

Norma izrade - harvester

10 15 20 25 30 35 40 45

D 1,3 (cm)

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

m3 /h

Rezultati rada – sječa motornom testeromPrelaz11%

Smjer + priprem

a5%

Sječa + obaranje

7%

Odsje-canje

brade + kresanje

34%

Krojenje1%

Opravdani

prekidi4%

Neopravdani prekidi

38%

10 15 20 25 30 35 40 45 50

D 1,3 (cm)

0

5

10

15

20

25

30

35

broj

a st

abal

a

Struktura prečnika uzorka

0,0 0 ,2 0,4 0 ,6 0,8 1 ,0 1 ,2 1,4 1 ,6

V (m 3)

0

5

10

15

20

25

30

35

broj

sta

bala

Zapreminska struktura uzorka

  minUkupno vrijeme 681,62Prelaz 75,95Smjer + priprema 36,18Sječa + obaranje 46,48Odsjecanje brade + kresanje

228,65

Krojenje 6,42Opravdani prekidi 27Neopravdani prekidi 261

27,54 cm

Analiza utrošenih vremena – motorna testeraprelaz

0,0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0 1,2 1,4 1,6 1,8

min/stablo

0

5

10

15

20

25

30br

oj s

taba

la

Struktura vremena „prelaz“

smjer i priprema

0,0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0 1,2

min/stablo

0

5

10

15

20

25

30

35

40

broj

sta

bala

Struktura vremena „smjer+priprema“

0,0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0 1,2 1,4 1,6 1,8

min/stablo

0

5

10

15

20

25

30

35

40

broj

sta

bala

Struktura vremena „sječa+obaranje“

0 1 2 3 4 5m in/s tablo

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

broj

sta

bala

Struktura vremena „odsjecanje brade + kresanje“

Analiza zavisnosti vremena – motorna testera

y = -0,041+0,0191*x R 2=0,37

10 15 20 25 30 35 40 45 50

D 1,3 (cm)

0,0

0,2

0,4

0,6

0,8

1,0

1,2

1,4

sjec

a+ob

aran

je (m

in)

Zavisnost vremena „sječa+obaranje“ od prečnika

y = -0,7776+0,1165*x R 2 =0,55

10 15 20 25 30 35 40 45 50

D 1,3 (cm)

0

1

2

3

4

5

6

odsje

canj

e br

ade

i kre

sanj

e (m

in)

Zavisnost vremena „odsjecanje brade+kresanje“ od prečnika

Norma izrade – motorna testera

10 15 20 25 30 35 40 45 50

D 1,3 (cm)

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

22

m3 /h

Troškovi

Troškovi harvestera

Trošak eur/h62,91

Troškovi motorne testereTrošak eur/h

10,40

0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.000

5

10

15

20

25

Series1Series3

U (m3/h)

t (e

ur/m

3)

- Učinci ostvareni sječom motornom testerom su visoki a posljedica su neuspostavljanja šumskog reda i izmjenjivosti sjekača.

- Niska cijena radne snage gdje su plate višestruko niže nego evropske, a troškovi harvestera su na nivou evropskih uzrok su nekonkurentnosti harvestera.

- Produženjem radnog vremena harvestera uvodjenjem dodatnih smjena smanjivao bi se udio fiksnih troškova i on bi postajao konkurentniji.

Zaključci