1r A

^-an 1/7[/-^

M^'^

(.'i^^

r

DUKEUNIVERSITYLIBRARY

Treasure %oom

u ij l.i I II n I II

V,\/

V ^^i-:

MANVALEEXORCISTARVM.AC PAROCHORVM

R. P. CANDIDI BROGNOLIBERGGMENSIS-

fr

.M ^r H

^ J v> Kj tJ \j /,

.- ,!, -.

JMA:NVALEEXORCISTARVM'AC PAROCHORVM,

Hoc eft

TRACTATVS DE CVRATIONE,AC PROTECTIONE DIVINA.i-

In quo , varijs reprobatis crroribus , verus , certus , fecurus , ca-tholicus, apoftolicus,&uanclicus cijciendi dasmones

ab hominibus,& e rebus ad homines ipe

-

12;^";

V

Af. ikiftKT/ft'^^^-'^^-'^^?^'^^;^ *(H'^^i^^ Mj^^#5

A LtlS SIME>QVI H V M ILI A RESP I C IS:

' PROF VNDI SSrME'QJl ALTA A LONGE COGNdSCIS:POTENTISSIME> 'CVIVS NOMINIS VIRTVTE

SVPERBORVM SVNT DESTRVCTy^D/EMONVM POTENTIiE:A DMIR AN DE'

CVIVS ADMIRABILE EST NOMEN IN VNIVERSA TERRA

PRiESTANT ISSIMEI E S V.

QV I FVGA S M O R BO S , E T LIVO R E S

,

SED ET ANIMI LANGVORES,IN QVO PR^SENS ADERIS:

TIBl GLORIA, SVMMVS HONOR,ET LAVS TI3I SIT IN Si^CVLA.

:im-m-^ \\ VM.yv:' 'r\

LuHuauenat iam dih inter eluuiataaquarum profluuia Arca tlla dirutnoinfiituta molimine , cuifalu^tis fpes iam pe.ne defecerat.prtusin fluBiiius.'tj^ulum , quam viH

dilatianem i^ueniendumMhitranii.. jDeftceratiam auidem ^es tllaincordibus ,fed auida

famesftmimortua iamftreacHepM ingenia y cHreilor patimtU immemor expajls ^4rc^limini--hus columham

^quam ammanixum ferudturo

frop^ginemfociaueratgregi , dimift , 'xit aereatranslata per spatia, an diminutis aquaru wr-ticihusaperta^iicuhifoli appar^retfotsditas ,nH-^eiaret\ f^trum cum lam pr^volaiu defiitutumcorpuspennA ampltusfufiinere non pojfent, puLlihi tant^lafsitudiniquietem inueniens.ad lignH^^nde procejferat ^ quaji lacbrjfnis augmentumJlui^ibus ingerensy (fjufpir^s aquas exagitans ,trifiiti^potihs, quamfuf^irat^Utitia^ugur, re-gredi eHcompulfa ^ Fluciuauerat iam dtu infe-tixmei inge^ij Arca interprocellofas orhis hutus

pfaim io> wragines, quem R egius Vates Mare magnum , &"""^'^^'

fpatiofum vocauity i$ imminentiafhi excidia de-

verf!"'^^'

Ji^^^. infauflo doloris accentu: Vcni in altitudinen-^maris,&tempeftasdemer{itmc:C^ci>//V :cum egometimpatiens veluti ingenif meiretor de tumulatiarhismiferijsperfcrutari dejideras, expanfs in-*telUgenti^ me^liminihus yOpus hoc altera ^elutiex Arca columham in legationis ojjivtum dimiji .Verumcumiam wlatus *vndequaq^ protende-ritynectam inptanis Eccte/iaSficarum dig^itatuifati^s^ cpuam in arduis purpurat^Hm^rtnciTfum ^R egumquefafiigijs dtuturn^ lafsitudints

\. quuttm

qmctem repermt, ne imitoad jircami^nde ex^ieratyredirecogatHr^fortwrs, quopotesi ^ cona"tnine ad^ltifsimum tm ]S[cminis ( quod fdentio^eneror ) montemfe ineofolum tranquilittatis:,^qHtetisportum inuenturum IperAns, exiendithLaboriofum hoc igituringen^ weiopuSytanquamfoetum ex vifceyihus, (^ intcUeBus meiprMordijsrecentifsime natum^ breuwri forftan^quam Ar^hitrer.occafumperituri parentis^ifuramfuh tuinominis vmhraculis alendum commuta; vtcumpropriumfibifiendumforet excidmm.fuh inde-feHihtliimtutela proteBu/efentiens, ad njherio-ragregisiui iuuamina n)igeai v cum hox: celehrefuper omnia nominalSIomm cmnihmft depro^priaspe iam dtu ruentibusperpetu^pr^fagisimjfdlicitatis Quare,cum Scriptorum quamplunulapfum non almnde ^ quam afaHact hominmn^quauis dignitatefulgentiumyqttorutn nitehanturpr^ftdio:, promanaffe , easq^adilios ^quafiCha^rjhdis y ScjUl^^ wragines naafragium fuhijjfedignouerim , in his tanquam i/^ Jpecuio contutns^ne ipfequoq^tant^ infeUckatisparticeps naufra^guspeream^ ai tuttfstmum tui nomimsportum ytn quoxum periculafempevtuaferim.naufragiamHuenda non imminent.naiiigtum appuii \ njhilanguentium mtdtitudo hominumSathanicts ir^

*J

retHavinculis],(f deceptorifs laqueataretibur,,qmrumh^cfolatiofcripfiyimpojierum Ae.fpera^rc non valebit . Quorumnam igitur tuttus, c^uatui hoc opus aufpuijs fubfiernere potero ? cunuHjuod altf dedecoris arbitrantespeientibus adfc^aditum pandere renuunt^tu tui augmentu splen^dorispropemodum arbitraris : quod orbts^y^a-,gnates,acfi impenfi amoris argumenta nonno-^jfcant, oblata despiciunt ^ tu.qui hominum vtfce^ra iniimus perfcrutator agnofcis , bemgniter ex-^cipis y&' vbi ij importumtatts potius , quam di^gnationisgratiafedrepulfonispericulojpetnio^mbus aures aperiunt , tu vix oratus, apud quemterfonarum acceptationonregnat , ftnerevudta^q;t me in arduis te protegente negotijs fpius ex^perientia docuityclementia, ac bemgmtatis excefp^exaudis , Hinccum defcientibus iliis patro^cmiafmulcum eorum nixis ausptcijs corruant

.^

meq^ tuaiampridem^vt glori^ tu^feruirem, ex-cipauerit bonitas,me tibi, qui indcfeiitbtlis es, cuhocopertconfecro\

fempiternam tuo nomini auguror gloriam,(f adtremendam huius pr^fentiamgenuafleHenSy ^tme ah aduerfantium:,^ ohtreiiantium morjihusliheres, 5^ inprosperis fecundum tu^ henignita^t.is^^lacita dirigas,deprecahor

AUifsimi tui nominis gloriaftiens

Inter Jldinores minimus

Frater Candidiis aSarnico.

Audor ad fiium Libellum.

Mea cara rates, tutos per aquora ^effus

'^Dirige,quas fromis quif^requirit opes

,

Non fcopuli , mn alira vttant ,; non ventus , c^ njnda^

Cdlieolum cymbis inuia nulla via eft .

Inuidus obliiterit toruo fi lumiiie quifquam ,

E Patre te lESV profilijffe fcias .Si quis te placido vultu veneretur amicus,

Non mihtyfed lESV, dic y rcfirendus henfis

.

Filia Francifci merces fine munere pandes-y

Vt leuioT curras: 1 mea cararates,

Adm.

;? W^ iOv '*(k5 vik' Wv>

ADM. REVER. PATRI

CANDIDO BROGNOLONOVI OPERIS ARMIS INFERNAS LEGIONES DEBELLANTI

C A 2iO LZ/ S FHA^NCfSCVS CET^ESOLVSCathed^ Ecclejice ^trgom\ Canonicus

Paeana canebat.

Spiritus atros quis meliiis CANDIDO pcllat?Quis crederet rebellcs illos {piritus extorres coelo

Sponte fibi carcerem cjuasfiuifle in homine ?Et ciim ft mortuos Deo {cirenc

Animata fibi in homine pofiufle (epulchra?Non habet fpiritus tam molles Contumacia^,

Vc franj^i , vel fledi pofEt.Inuila C^lo capita

Dum coelum adhuc recuperare tentant in homincHominem Orcum fecere tranflaiitium.

In hoc Auerno nouum ( mihi creditc/

)

Tortorem ignem habent

.

Humanae fa^licitatis inuidia.Grauius illis omni Gehenna incendium efl.

fProh pudor) qui oljm tcntarunt aequare fe Deo,lam fatis bcatos fe putant,

Si in hominc videri homincs poflSnt

.

Madc

Maacaftimo CANDIDEHolcc ncgotiatorcs Orci

,quo tu flagello

Ex Spiritus Sandi Tcmplo modo cxterminas?Cailidos ferpaitcs Aiicrni quo tu halitu

Debellator Ccruus modo cxtrahis e cauernis ?Pugnarc in tcnebris hoc ctiam Andabatas {olent,

Pugnarc in tcnebras , 6c tcncbrarum DucesH^c fola Solis pnclia : hi Solis triumphi Tolius funt

.

Contra Titanas non alij, quam Dij, in pugnam proccdunj,Purgatuii olim Angcli Coelum

Adufquc tcrras fugauerc numinis perduelles

.

Tu maius opus vrges,Et purgarc ctiam terras gloriolb conatu tentas

.

PcUcre e cceloCoeli hoftcs cadcntese caloHoc Angelorum opus fuit

.

In arcc iaiti munitos ab arcc pellercPlusquam Angclicum puto

.

rj^Si

'joiqr\ X

Adm.

rA D M/.R EA^ E R. PA T R I

CANDIDG BROGNOLOSACR^ THEOLOGI^ PROFESSORI

.

P A T B R ;G A N D I D V SQoafi alter coelorum caiidor,

&C nouorum vere nouiflimum fydusex ladeo Seraphici firmamenti calle defumptum

corrufcauit.

Qaanti luminis ftylosIN ,LE VCOTHE AM,

quam eximius nominis candor,quam inuifus charitatis fplendor,

mox oriundoPLANETARVM PRINCIPI

facrificandam cxcitatinfigendos eduxcrit

vel ex nomine difce LecSlor,

vel ex clementi corde experire , fi potes

,

quod in igneas pietatis flammasrefbluitur .

Eia AgeLucifugus efl:o procul LVCIFER,

STILBON adcftfub belligeri Martis influxu prognatus

Nequitabefle TITANVSad lenocinantis AVROR.

O AVRORA , qu & aurca horafi te Auium horam acclamaflcm

,

cjiix tum diuinis, tum humanis gratiffima mufismodulaminum argumcnta

fub tui fachciflimis auris rclpirantibus

excitas,

tum nofturnis E R E B I Vcfpertilhonibusfilcntium hitimas,

haud hallucinatus ex(liti(rcm

.

Eia dicitc ip, bis lO, tcr lO,de laqueis libcrtasde triftitia gaudiumde tcnebris claritas

fub inuidiffimis CANDIDI aulpicijstriumphauit

,

Cui hoftilis tcmcritas non tam nocuit, quam projfuitjfcd vndc hominibus noccre plus ftuduir,

inde homincm fehciori omincad coronam promouit triumphalcm :

Cuius opus fine fuco diuinumcharitatis aurp dccprum

intcgritatis candore confpicuumad obfeflbrum folatium

,

ad aegrotorum fubfidiumj,F A M A

Jcr poftcrorum plaufustcrnitati eonftcrabic.

D^Hotifs. Seruits Fn CelCus a ^iciatufdem Ord*O mfh.

IDEM

IDEM AD EVNDEM

'F^ impen

wvADM. REVER. PATRI

CANDIDO BROGNOLOPIETAS raugufta augufjtas ^peri^rata metas Aufonije

^notius orbis metas pera^randas promittens,Virtutem asmulata, armula procd , Aureolara parat,

Sacrae Theologia? PneifeiloriSCIENTIA priEcellens naturx fcrutata receffus

'RpcefTus ncftaa , -wiaxinwsmsmnL conne^et

.

VXRACj^E faraaui ^^ma^OjLUcetur iHipioitalitatem.

Rldanas^mptM aquasy qui Rodanap^otatS^i T^agtcosfin^ns , Niliacos^bibit:

Tota immbjoboles BuaLdedu^ta parenteCwjmt:ifat wffrbo^ ^r^eparator erat .

Sydera tot mi/lrum demumintfi:nata MjoresCANDIDEVM larga dant Manuale manu

Siuifquis inoffenfbs vitd^ traducere calles

^luAris, d' ternas accelerare vias ,

Camsy& infans y'yfanus ^ & dgcr^ amicus^ & hofiisyBoJ^es Qum fatfio\ cum /aptente rudis

:

Calica ^qttaHo^SHs mandat monumenta pagellisCA ND IDVSy aurato corde reconde Jtylo

,

Vnius ingenio totus reparabitur orbis.^Orcusy terraj polusy fiety requiefcity ouat

J*. Philippusa Roccabiglieria Alumnus

,

FA-

Facultas Reuereridifsimi Patris VicarijCjeneralistottus Ordints S. 7. FKANCISCI

.

FR. DANIEL A DONGO Todus Ordinis Minorum S.P. FR ANCI^CI Vicarius

Generalis, ^^^ Seruus. DiIed:o nobis in Chrifto Pri

Ffi Candido a Sarnico eiufdem Ordinis, Prouincias veroncftras Reformai^ Brixiae Concionatori , t^ LedoriSalutem in Domino.

CVM iuxta Apoftolicas , ac Ordinis Conftitutionesreuifum,

^^J^ approbatum fuerit quoddam Opus atecollectum, cui tituius eft, MANVALE EXORCI-STARVM, ET PAROCHORVM ; tcnorc prasfentium^cum falutaris obedientias merito facultatcm tibi conce-dimus, 6^^ fecimus, quatenus (cru. eruan. pr$diftumOpus Typis mandare poflis j

Datis Neapoli in noftro Regio S. Madae Nou Casnobiohac die 7, Februarij 1^/0,

Fr^ Daniel a DongoVfc ^ener

:. J

Locus ^ figilli

luflfu

Adlaudem lES V Chrifti; ^If^ffti Reuerendijfimi Patris Danielts a Dongo Ficarij Generalis totius Ordinis

S. Francifci , Ego Fr. JEgidnts a Melo Le^ior Sac. Theol. Ordinis MtmrumStri^ioris Obferuanti^ Prouincis Reformata S. Antoni) , ac S. Cffici} Inqttifitio-nis Taruisij Confultor Generalis , legi,& maiori,qua fotuiy diligentia examinauiOpus Exorci(iicun% R. P. Candidi a Sarnico eiufdem Ordmis ,& Jnfittutt , Re-formationis vero Brixienfis Theologi'. quodtnfcribitur : MANVALE EXOR-CISTARVM : cuius piam , deattam , ac faiilem maxima cum animi obleEla-tione miratus fum donrinam-, ex fontibus qutdem SaUcatw4s-hatt(iamj cum eiufdemSaluatoris documentis , fide , & fanBiJfmi nominis eius vi , & inuocatione vn-dig^ fcateat ; Dotirinam fane Catholicam , & Euangelicam ; nam ab Euangeiijmedulla haHenus (nefcto cuius tncuria ) obrutam , ifte Pater erutam fectt ; &quantum Sathana inuifam ! propterea folitis fuis verfutijs ei lucem enixe detur-bare continue non deftfiit . Et quA genus humanum enwiumenta reportet, cgomet,cum e&dem facrA ades > huius reuifionis gratia nos ambos tenerent , Mia^uandoeculatus teftis fui, aperte agnofcens, quomodo tpfe Pater, nedum ex (ludto aJfiJ.uo,Hferum etiam ex experiemia, qnA docet, didicit . Nec aliquid tmmixtum mortbusydeuotioni, fideiiumtj^ pietati obnoxium mihi fe fe obuium dedtt ; ob id Opus, vt inpublicum, nedum fpefiandum;fedz>tiiius ad publicampraxim trahendmn dignum,& necejfarium cenfeo . Dat.Taruisijin nofiro S. MariAde Jefu Caaobio, die i.lunij, anno Orbis reparati, ChrifttanA^ iAtitiA ob fan^um Jiibileum i6^o.

Fi'. ygiclius a Melo, qui fupra

.

'

'.

^-> T -'^^-^

'*^_

'

-..(i J. i-i.Mj . ... . ^ j^.;EGO F. Thomas a Feltria ex Min. S. Francifci StriU. Obfer. LtBor Gene-

ralisi ex commiffione Reuerendiffimi Patrts Danieits d Dongo totius OrdinisSeraphict Patris nosiri S. Francifct Vicarij Generaiis , vidt ac ferio ,& fatis ri-gorose examinaui prAfens Opus , infcriptutn Manuale Exorciftaium., ac Paro-choi-uni-, hoceft, Tradatus de Curatione , ac Prorectione Diuina , AudoreReu. Pacre Candido Brognolo, eiufdeni Oidinis, &c Inftituti S. T. Profeflprein eo^nihii reperi facra dofirinA^aut Chrifviants moribus diffonumtnec piarumaurtum offenfiitum : Ouintmo cum in eo piures, & graues errores circa Exorci-(iicam dotrrtnam , & plures notabiies abufus , pericuiis , ac pufillorum fcandaiiscbnoxij , ab tmperitis E.xorciftis inuefii > detegantur, ac dtiucide e.x Sacri Euan-geiij, cr SacrA TheoiogiA fontibus conftitentur ; ac infuper verus, purus, pianus,& Euangeiicui modus expeilendi ddmones nobis ab ipfo Chrifio Domino tradi-tus , in hoc Opere mira faciiitate, & ptiritate expitcetut , & ad praxim appiice-tur ; quo nempe modo expiofts fcandalorum pericuii:, efficaciter, perfefie, ac breuitempore dAmones expeliantur, Energumeni iiberentur, ac Maieficiati a maleficijscurentur ; dgni(fi'/mm iudico , yt ad gioriam fan'ct:fftmi nominis lESV, & addecorem tdm fancit ExorciHici.o^cij , necnon ad Energumenorum , ac Maiefi-ciatorum folamen in lucem edatur . Jn quorum fidem hAC manu proprta fubfcripfiin nojire Conuentu San6ii J(^eph Vincentidy hac die s>- Juli] 16^0.

'

N.* * Eio Fr. Thomas, qui fupra

.

IVffk Pmiluflnsy& RtuerMdilfimi Patrif loanmt Ludonict Bom Ventti S. Theol.Masiflrit& Ciuitatii Bergomi , eiusj^ Dioecefis JnqtiifitortsGeneralis, vidi, &

perkg;i Opus infcriptum, Manaale Exoiciftainm, ac Parochorumi hoc efl Trada^-tus de Curatione, ac Protedtione Diuina in tres Partes difpofitum &compofitunta R. P' Candido Brognelo Bergomate Sac. TheoL Profeffort Ordinis Minorum Re-

). formatorum S. Francifi:i ; in quo nihil eU ortodoxdfidei, ac bonis monbus contrariu;immomuftumpromouerepoteritmaiorem Dei, &fanEiiffmi nominislESVgloriam& honoremy &fidelium vtilitatem . Quod ideo dignum tudico publica luce

.

Dat. in Veru Monafterio S. NicolaiCoelefiinorumOrdinisS.Benedi^i Bergomi dic^4^ MenfisOMris 16^0^

I>CelfusPuteoboneIIus MedioL Prior C^leftinusj^& S. OiEcij Bergomi Confulcor

.

Imprimdtur^Fr. la Ludouicus Bona Inquifftor Generalis, qui fupra ,

lo. Baptifta Douaria Archicpifcopus Alcppinus Wq, Generrpro liluftrirs. & Reuerendifs* Epifcopo

.

Adi ro.Febraro Kjfo.HO veduto io Gafpar Lunigo il libro manufcritta infol. di carte 4.1^). intitoUtffManuale Exorciftaru,ac Parochorum,P.Candidi Brognoli Bergomeniis,&c..nel quale non ho ritrouato cofa alcuna contraria cC buoni coHumii nedlfinferejfe d^^Prencipi, per il che il libro non poffi ejfere dato alla Hampa . Infedex &c.

Idem, &c.

NO 1 Reformatori dello Studio di Padoua hauendo^ veduto per fede del PadreInquifitore del Sant'Officio S Bergamo^, che nel libro manufcritto intitalata

Manuale Exorcift^rum , &c Parochorum P. Candidi Brognoli : non fi troua^cofa alcuna contro la Santa Fede Cattolica , & particolarmeme per atteBatadel Segretario nofiro , niente contro Prenci^i,e buoni coffumi , concedema Ucen-^ , che fia fiampato , douendofi offeruare le leggi m quefio propofito , & prefen-tarne due copie nelle Librerie publiche di Venetia e di Vadoua.-

Dat. tS. Febraro 16^0.

rGirolamoLando Cau. Riformator.^ Bcrtucci Valier Cau, Riformator

FYanceJcffTefm^m^Se^eu

P R i^ F A T I OAD BENIGNVM LECTOREM.

OTA fliit aiiquot abhinc armis i^irerExorciilas, &Medicos non fpernenda lis, qujc fub ludice hucuf(5[;indccifapepetidit : Cuinam de raorbis, an Medicis,anExorciftisiudiciuminferrchcerct: quam quidc

ab inimicohomineinagro dominico fuperfeminante zizania^ortamelTe, tutiflime poteft ab omnibus iudicari. Cum eniin..nihililli connaturalittsftierit, & ad aliud quidpiamftudii^m^minime ercxcrit^quam ad morbis iniiciendos malcficis, infe-itationibus noxijs vcxandos, &ua?q; fue tyrannidifubie^flos de-tinendos mortales, ne iibi de tot animarum , corporumuie fitomittenda pofrefifio ; ncue iiliab horrenda tamexecrandi hoftisferuitute per opportuna remcdia amoucantur,caIlidamachina-tione, arribusq; doloiis ex Exorciftis nonnullos , &ex Medkisquofdam feduxit, vtrifque iirmirer ad fe tantum morborum hu^manse naruric occurrentiumcognirioncm,& curarionem perti'-'nere fuadendo . Hinc, cum Medicorum quamplurimi detri-mento laborantium maximo omnia fere raala humanistam in-tus, quam foris obuiaiatia corporibus, rariilime, vel nunquanumaleficis Sathanic verfutijs, fcd naturalibus duntaxat cauiis tri-buere confueuerint ; ii quem veneficio forre infedu ( quod hocipii tanquam a munerc fuo extraneum non agnofcanr) inueniar,non Eccleiiaftica Exorciftse poreftate; fed virrure medica cura-dum efle opinanrur . Ar Exorciftce nonnulii fiue imperiria?, iiuefufficienrije graria,quam iibi aurumanrerarrribuunr , falcem inaliorum mciTemmitrcnres, malefico laborantibus morbo, maxi-

fJ

irio ipfbriim periculo eifdem vomitoria,potiones , vndiones,

balnea, lenimenta, fuffitus , aliaq; huiufmodi indifferenter pro-ponunt; & quod magis erroneum eft,&error quidem pciorpriore facris mifcere non nifi a communi Dei , hominumquoinimico fraudolenter inuenta, ac per obfefTorum os Exorciftis

,

qusB non decent, quaerentibus tradita, confueuerunt

.

2. Ea ergo de caufa a cordatis viris rogatus Adm. Reu. P. Ar-A qm Auifor chaugelus Carraria Bergomcnfis noftrsE Religionis alumnus,fc^ereT"

^*' tunc Promiuiftri iu Prouincia noftra Reformata infignitusoffi-cio, vt ciim de maleficiorum foluendis malis ftudio opcram de-derit, obfefTorumque pius fubleuatorextiterit, tanta? litis diffi-cultatem, quse intcr oppofitas partes odij, inuidia?, rixarumquemotiones cxcicrat, malefico morbo infedtis prolixioris angu-ftise^acdilatandi impehj dsemonibus occafionem prsebucrar,exploderet, nullum aptiorem fcdande litis modum clle putauir,quam fipublicis typis mandandis fcriptis , qusenam tum Exor-ciftarum, tum Mcdicorum partcs fint in dignofcendis i curah-disq; morbis ad falubre oppreflbrum leuamen, demonftraretur.Cum autem fibi hoc mihi onus imponere placuerit , ctfi affiduetum ad facrarum literarum ledurse , tum Euangelica^ pra^dica-tionis munus effem applicitus, non meis viribus,fcd diuina gra-tia nixus, tanto oneri humeros iibentiffime expofui ; Sc ideo, ncdefiderijs meis imparem effcdtum explcrem, varias de hoc fcri-bentium do(5trinas confului, de quorum fontibus diligentiffimchaufi,qua? ad propofitum inftitutu conferre vidcbantur * Hinc,vr faciliori modo, quam prius, maleficiorum folucrcntur liga-mina^&exobfTeflorum corporibus pellerentur dxmonia ; acinter tot, tamq;varias Exorcifmorum fbrmulas certiorem Exor-ciftis traderem modum, modernorum Thcolo^orum Exorcifti-cx artis profcfTorum praxim maiori

,quo potui ftudio tum cor-

porcis, tum mentahbus oculis perfcrutans, cxorcizandiq; regii-las a prifcorum temporum Exorciftis confiderans,ego mtorumSuperiorum iuffu pluries Romse , Venerijs , TaruJfij , Bergomi jahjsq;Italie Ciuitatibiis,Vicis,ac Oppidis fuper Energumcnos,morbisqi obaoxios maleficis manus impofui ; & cum ad praece-

pta.

pta, diamo lefu interpofito homine, vexatos liberari conipere-rim, tum nedum theorica edo(aus; fed & experientia mediocri-terfaltem inftru

Marct i6.

'miis fuit, & a cun^is Apoftolicis viris in praxim dedu(5iuy.Euangelicusdenique;quia a Chrifto serernrPatris Filioin Eua-gelio traditur, dicente r Signaautem eos, qui crediderint^ h^cft^

laanV 14. ([ttentHr : in nominemeo dtzmoma eijcient , Er, Sluodcun^ peticri^verf. 15. tisPatrem in nomine meOy hocfaciam^vtgloripcetur Paterm FiUo ,

Si quidpetieritis me in nomine meOy hocfaciam ,^- Tres autem in partcs hoe opus diuiditur, quarum prima do

fpirituali Medico, Exorcifta nempe, fcu Parocho loquitur : Se-cunda de>Egroto obfcflb, vei maleficio infcdo, qui fe pcr ora-tiones, ac ieiunia ad liberationcm rccle difponit : Tcrtia demudc remedijs tum genericis,tum particularibusad d^monis coer-cendam , deprimendamq; fuperbiam requifitis ; nec non ad af-fli(5torum animos fubleuandos : Qua? in alijs minutioribus par-tibus diuifiT fub Apocalypticse vifionis typoproponuntur

Accipeigitur, benigniiHme Ledor, exiguumhoc, quod tibianimi Iiberalitate opus exhibeo . (quod quidem elegantioriftylo praetexuiffem , vt multorura ingeniorum fublimitas poftu-laret, nifi illud ad publicse vtiiitatis emolumentum/hominumq;;folamen

,quorum plurimi funt, quibus , intelligentise defedu

,

minime profuiffet, ordinaffem.

) At, fi qute in eo ad publiea,

,

vel priuata bona fpedlantia repereris, a Deo vberrimoomniumfonte fluxilfefTrmitercrede , a quoomne fapientise , acfcicntisemunus, omne datum optimum, &omnedonurapcred:um_.,Deipara iucnt Maria,copiose defceudit, per quam coeleftiuragratiarumthcfauridifpenfantur. Hocvnumdenique,vt moin tuisapud Deumorationibuscommendatumhaheas, vt cas-tera,quproChriftianaf Reipublicae bono de tenebris adlu-cem trahere ftatui^ diumaiuuante praefidio , perficere valeamc ..Valc

SVM'

SVMMARIA BREVIAOMNIVM PARTIVM, CAPITVM, ARTICVLORVM,

QV^STIONVMQVE,Qaae toto hoc Opcrc ).i^j.

QHtji^^. Ouomododemoneshumanacor- ArticV. Defignis , quthus maleficia , &pora ingredtantur . 40. 82. obfejfiones cognofcuntur .

QHdtSi.^. Quomodo ds,mones^xifiantin^ pag. jt^.i^^.corporehumano ^ 4^.50. Quitfl.i. Qunamjigna fHmantur ex po-

Qux(i.6. Quid damones operentur in cor- tentifs anim. 75). ifj.pore,quodpoffident . 47.91. QHffi.i. Ouxnam fignajnmantur ex dif

-Artic.JI. De A^aieficis , vt caufa malefi-^ pofitione corports . 89. i(ji.^4< 4 Cap.

Cap. III. De Exonifia yimtibus oyttor Qudfi. i, An rtiU fit mter/ogare cUmO'to* pi. i(jf. nemi qtio nomine vocetur.

Artic.l. DeFtde. ^x.\66. pag. 148.1^5.Qudft, 1. Ouidnominefideiintelligaturin Quaji. ^. An conueniens fit interrogare

hocarticulo. pz.Kj^. dtmones , anfint multi y velQutxft. z* Quodnafit obie^umfidei Theo- pauci : vnus , velplures in eo-

logica. 5)3. i(jp. demcorpore. 1^0.167.Qu(tfl. 5 . Quinamfit aEiusfidei . 5) J . 1 7 ^ . Qujtfi. 4. An licitumfit quarere a damoneQudft. 4. Q^omodo fides Theologica defi- caufam ingrejfus . i n ^^9'

niripofftt. 96.176. Quafi.^, An licitum fit quarere d dtmo-QuAft.^. Quomodo fidesTheologicadtui- ne : per quam perfanam t &

datur

.

97.177. per quem San^um fit ah ah-Quizft.6. Anfides miraculorum, acpro- fefto expellendus . 1^2.271.

mijfionum (it eadem cumfide Quaft.6. An licitum fit qu&rere d dAmo-CathoUca. 5>7. 178. ne:vtdicdt: qutnamfintfui

Qui&H. 7. Ouomodo fides Theologica poffit inimici in celo ,& qui in in-efte maior in vno , qudm in^ ferno

.

1 54. 275.alio. 100. 181. Quizfi.7. An licitumfir qudtrere ddimo-

Qudfi. 8. An fides Theologica dijferat d ne : quibus verbis magts cru-fidegratiagratts data , & d cietur

.

if^.27f.cAteris gratijs gratts datis . Qttafi. 8. An licitumfit qudrere d d&mo-pag. 102.184. ne: quadte,velhorafit egref-

Qudi.9. Ouomodo fides necejfaria fit . furus

.

1^6.176.Exorcisidiaddmones expel- QttH.9. An licitum (it qudrere d ddLmo-lendos. 103. 18 (j. ne : in quo loco fit egreffu-

Artic. II. De Spe,feu Fiducia in Deum^

.

rus

.

158. 275^.pag. 105. i8(?. QtiAft. \o.An licitumfit qu&rere d ddLnio-

QudiSi.i. Quomodo huittjmodi fiducia au- ne:fialiquopa^o,velmalefi-geatur

.

\06.\90. ciofit alUgatus : & quomodoQuan.z. Quomodo fidttcia toliat hafitatio- huiufmodi ma/efictum pofflt

nem. 106 191. defirui. 159.280.Qttfi. ^. Quos effeciusproducerefoleat hu- Outnft. 11, An licitum ftt qttArere d ddt.mo-

iufmodifiducia inftiis poffef- ne,vt dicat,quisfiteoruprin-foribus

.

1 07. 194. ceps in illo corpore . i (J i . 28 3

.

Qttdtfl. 4. Quomodo hdcfiduciafacife ac^i- Quaft. 1 2. An licitumftt quArere d d&mo-npoffit. 134.242. ne->vt dicat,antalis perfonay

Artic.III. DeCkaritate ergaDeum , & quam pojftdetyfit energume-prximitm. 139.245. na. 1(51.284.

Artic.lV. De Fortitudine . 142.252. Qtuft. 1 5. An licitumfit Exorcifla. praci-^Artic.y. Deprudemia in erroribus vitan- pere dAmoni fuperioris ordi-

dis . 147. 1.61. nis , ver.gr. Lucifero , vt de-

Qudift. I . An licitumfit aliquem exorci%a- mones Cthi inobedientes exeru-re,ntillo habitofignoeuidentii ciet in inferno . Item fpirituiveiprobabili ipfius obfeffhnis . principali in corpore obfeffo ,pag. 147. 2

tAtsmftiam

.

i & SanSli AngeU adiu-"^

pered&moni fubpoenaexcom- rari poffmt ah hominibm

.

municationis, vt energamenu 1 5) 1. 3 n amptius no diuexet. 1 69. 301. QuAfl. 5 . An ddtmones fanEle,& Ucite adiw

Ou,fl. 18. An Ucitumfit ExorciHd, d&mo- rari poffint ah hominibus

.

^^niprdcipercvelirrationabiU- ip 1.351.bus per terminos iudiciarios . Qu^fl. 4 j4n creaturA irrationales, vt locu-i($5). 301. '/ .'

-f^^'' ' o fi feu energumeni , ac fumme bonus, cur tot^ominesmalefiaati perfoUim dtjfensu de eius diuino auxilio diffi-volitratis poffintfeipfos dqua- dant

.

214.395.cunOj ddmoniaca vexatione QuAfi.i.CurpiuresIufiietiamdo^ifScpiftotaltter liberare . 179.323. perfe^afiducia in.Deumfepe

Qti^. 24. An fit necejfe in exitu dxmonis careant

.

2 1 (^.401.e corpore eiprecipere-tvt iurety Artic.Jll. Conftderando Dei veritatem^acfe exitnrumy nec ampUiis f-e- fi.deiitaf-em in fuis promiffit.grejfurum

.

188.342. 215? 405.Qftitfl. x^. An licitumfit) afjnuere d&moni QudSi, i. An oporteat dtliinSie haberc^

^^ 5 noti-

mtitiam hulns promifjhnis y Qudift. i. yl aliquispro fcyVelpro aliopoj^dr ex fide illiuspeteyeyVt ora' fit abColme petere aliqHodhonHtio habeat condttionem requi' teporaley& credere^e illudm-fitam adimpetrandnm infal- fallibiliter obtetHYH. 249.47 1 *libiliter^ iio. 407. Artic^V^.DeSigniSyqmbHsinrebHSomni^

jirticjf^* Dc Conditionibus adimpetratio- bus cognofcipoteFi Dei volHn-nem infaUibilem reqiiifitis. tas . 1^4. 481.211.408. Cap^II. DeAesrotooranteDomnnoscoeliy

Conditio prima qu . 212.411. &terrA. 1^9491.Qudfl. U Anfpiritualia bjona indi(iinEle,& Artic. 1. Jefum Chriftu D.N. 2 y 9. 45) 2.

abfoluth d Deo peti pojftnt . Artic. JJ. Beatifs.Virgine Dei Genitricem^228.422. Aiariam^ 2(jf. fo^^Qurtot homines iujii vexenturyprafiando nobis htzc bona,/it - ..>>',

yirtic. /. De Baptifma * f>o. ^di. Cap. IV. De Remedijs yarticHlaribus pra^rtic. 11' De Confirmapione . zp i. y 8. dfmone coercendo . 531.658.

Anic.lU' De Poenitentia . ipz. ^JU Artic. L De Obmrgatione , & pr^cepto

.

Arttf.JV' De Et^hariftia . 25>4- f7 ( 5 3 5 ^ V9-yit^ic^ r. De Ordine . 196. f 80. Artic. IL Dedcmone ohfid&nte, aut ingre-Artic.Vl. De Matrimonio . 197- f 8(j. diente . 358. 667.

jirtyil. De Extremavn5lione.l9^.^^^. OucH. i.Quomodo imyetus demonis obft-Cap. U. Z>

Quefl. '^. Qu^tyii^tmfint remediayArticuUrla Quffi. i. Qufrtam fit caufia, regrejfus 1pro prtmi generts obfe/fts

.

"

^96.ibi.^G^.j^i. Quff}. 1 . Quomodo fe babere debeat Exor-

Quefl. f . Quenam fint remedia particula- cifla cum eo, qui pofl liberatio-ria pro obfeffisfecundigeneris. nem iterum a dcmone pojfide-^66.yii. tur. "

. 35)8. 7(Ji.QueR. 6. Qufnamfmt remedia particula- .Art.Vlll.Dedemone infefiante eay quc

riapro obfeffis terti)generis

.

adhomwefpeiJant.^oo.j^S'^6s).7iS' Qa^fl' ^'Quibus modis anirhaha bruta a

Ouefl.j. Qufnamfint remedia particula- dfmonibusvexetur.^Qi.766.riapro obfeflls quartigeneris

.

QufH. 1. Quomodo fit eisfubueniendum .370- 7i7- ^01.767.

Quffi.S. Qudnam fint remedia particula- Quxfl. ^.Quibus infejiationibus ddfmoni-ria pro obfejfis quimigeneris

.

bus domus foleant moleflari 374. 73 z. 40T-770-

^rtic.V.DedfmonefugienteifeuexeHnte. Quffi. ^. Quomodo domus dfpiritibus ma-375.733. lignisfintpurgadf. 40 y . 77 1

.

Quizfl. I. Ot-iomodofe habere debeat Exor- Qffl' ^.Quid agendum ab Exorctfla ,&ciflaerga obfejfum ina^uli- domus habitatortbus in aHuberationis. 377- 757' liberationis . 4^06.77^.

Queft. z. Quenamfint fuggeHiones fpecia- Qutx,H. 6. Quomodo domus d moleftijs de-les, quibus demon Lnergume- monum /int praferuanda

.

num t-rmaderefolet tempore^ 410. 778.hberationis . 3 77 7 3 8 Q^fft- 7 Quomodo aues, vermesi mures, lo-

jirt. VI. De dcmone tentantefuum regref- cufi,vel alia animalia terra-,

fAm. 387.748. yel fruUnsyaftantiafint de-

Ouefl. i.Quenamfintcommunioresfugge- firuenda. 411.775?.~^'

^' Hiones,qHib'As dfmon quArit .Art.lX.Demodo , & ordine exorciXan-iterumincorpusliberatifuum di. ^^f-^S^'regreffum. 388.745;. Cap.lV. De Remedijsproaffli^is , &tri-

Quxfl. z. Vndefumat demon tentandi occa- bulatis . 4 3 o. 75) 2.

fionem.' 35>0-7fo. ArticLDe a^iUis,&tribulatisjubkuan-Quffi. 3 . Quibus remedijs prfferuattuis dia- dis in infirmitatibus naturali-

bolic efuggefiiones in homini- hus . 4 3 ' 75^ 3 bus a dfmone liberatis euane- .Artic. IJ. De affliSiis,& tribulatis tuendisjcant . 3 9 1 7 n *^^ inimicts , ac perfecutori-

\Art. VIL De dfmone repetemcfeu redeu- bus* 44

^i

H 1 c >AVCTORES OMNES

pr6bat^, VEL IMPROBAT^ FIDEI,Theologi , lurifconfulti , Medici , Philofophi , Phyfiologij,Hiftorici, aharumq; fcientiarum , atqiartium Profcflores,

qui huic operi liiam quoquomodo operam fub-miniftrarunt , ferie Alphabetica-

recenfentur.

Anaftafius Germon

.

Andreas de Vega

.

Anonymus

.

S. Anfelmus Epifcopus.S.Antoninus Archiepifcopus.

Antoninus Diana.S.Antonius Abbas.Antonius Hiquzevis

.

S. Antonius a Padua

.

Antonius Flaminius

.

Antonius Naldus.Antonius Queuedo

.

Aquila.Archidiaconus

.

Aretas.Ariftoteles.Armilla.Arnobius Rhetor.Arnoldus Catnotenfis*Arfenale Inquifitoruni

.

S. Athanafius Epifcopus.S. Audoenus Epilcop. Rhotomag.

AuguftiOus Barbofa. ' ' :'S. Auguftinus Hipponenfis E^fc.

Auicenna M^dicus.Bal-.hafTai

. .. 'Jf. /.

ABBAS Panormitanus

.

R. Abenezra

.

Aegidius deConinch.Albericus.Albertus Magnus.Albinus Flacciis.Alcazar

.

Alciatus.Atcuinus

.

Alexander Albertinus.Alexander Alenfis D.irrefrag,Alexander Calamato

.

S.Alexander Papa I.Martyr. -Allois Abbas. i .'fi-jQAlmainus

.

Aloyfius Bariola.Aiphonfus a Caftro.Alphonfus Toftatus.Altifiodorenfis

.

Am.ilarius Fortunatus.^. Ambrofius Epifcopus.S. Amphilochius Epifcopus. -

BBAlthaflar Paes

.

Baptifta Codroncus Mcdicus.Baretius de Baretijs

.

Baronius Car^inalis.Bartholomseus ab Angelo,Bartholomus Faius

.

Bartholomaeus Sibillla.Bartholomzeus Spineus

.

S.Bafilius Magnus Epifcopus.Beda Venerabilis.Benediftus Pererius.Benedidus luftinianus.

S. Bernardinus Scnenfis.SBernardus Abbas.

Bernardus Luxemburgicus.S.Birgitta.

Boethius.S. Bonauentura D. Seraphicus.Bordonus.Breuianum Romanum,Burcardus.

CAefar Carena.Aefarius Cifterfienfis.

S. Caius Papa , & Martyr.Canus.Capreolus

.

Carolus Baucius

.

S. Carolus Borrhomxus

.

Carolus de Graffijs

.

Carolus Oliuerius.Cafliodorus

.

Cedrenus.Chronicum Fratr. MinorumCicero.Ciruelis Darocenns.

$. Clemens Papa Romanus

.

S.Coelcftinus Papa.fAntiochenum.Arauficanum .Aurelianenle I.Bracharenfe II.Carthaginenfe I V.Florentinum

.

Gangrenfe

.

/^y*r./.:i., ,Gerundenfe.Concilmm^Laodicenfe,Lugduncnfe,Moguntinum,Nicenum 1 1.Romanum

,

Toletanum V.Toletanum VI.Tridentinum.

Conradus Monachus.Cornelius a Lapide.

S. Comclius Papa,

S. Eligius Nouiomcnfis Epifcop.S. Ephrasm Sycus Diaconus

.

S. Epiphanius Epifcopus .S.Eralmus Epifcopus, & Martyr.S.Euagrius Epifc, Conllantinof^

Euclides.Eugubinus.Eufcbius

.

S. Eullachius Prcsbitcr ,Euthymius Zigabonus .

R, Ezra

.

FAuentinus.Feiix Scripturifta.

Ferdinandus a Caftro Palao

.

Fortunatus

.

S. Francifcus AffifiatesScraphicusFrancifcus Cefpedes.Francifcus Longobardus

.

Francifcus Marja Guaccius.Francifcus Peg;na

.

Francifcus Peiizzarius.Francifcus Ribera.Francifcus Robortcl

.

Francifcus Suarez

.

Francifcus Titelmanus .Francifcus Valefius Mcdicus ,Francilciis Viftoria.Frufius,Fulbertus

S'Fulgentius Epifcopus Rufpen.

GAbriel Biel.Gabriel Vafquez.

Galenus Medicus.Gcnebrardus.

Gregorius Presbytcr.S. Gcrmanus Epifcopus

.

Gloftk ordinaria

.

S. Grcgorius Nazianzcnus Epifc.S. Gregorius Niflenus EpifcopusS.Gregonus Magnus Papa.

Gregorius Papa XV.S.GrcgoriusTuronenfis Epifcop.

Gregorius Sayrus.Gretzerus.Giulhelmus Abbas.Guilhelmus Durandus

.

Guilhelmus Philiarcus

.

GuilhcImusVorillon.

HHAymo.

HedorBoethus.Hcnricus a Gandauo D. folenis

.

Hcnricus Inftitor

.

Henriquez.S. Hermas Difcipulus Pauli Apoft.

Hicremias Drexelius.S.Hieronymus.

Hilarion Monachus.S. Hilarius Epifcopus.B. Hildegardes Virgo

.

Hincmarus.Hippocrates Medicus.Hiftoria Ecclefiaftica

.

Hugo Cardinalis.Hugo de S. Vidore

.

IAcobus Aluarez.lacobus Billius

.

lacobus de GrafHjs

.

lacobus de Valentia.S. laco-

S.Iacobus Diaconus.'lacobus Pamelius.lacobus Simancas.,lacobus Sprenger

.

lanfenius .,

Ignatius Lupus.S.lgnatius Martyr.

Innocentius Papa I.Innocentius Papa VIII.loachin Abbas. >loannes Azorius

.

loannes Baptifta de Lezana

.

loannes Baptifta Folengius.loannes Baptifta Poffeuinus.loannes Carthagena.loannes Caftianus.

S.loannes Chryfoftomus Epifc.S.Ioannes Damafcenus.loannes Diaconus.loannes Duns Scotus D. fubtilis.loannes Fernelius Medicus.loannes Gailer.loannes Lorinus.loannes Maior.loannes Maldonatus.loannes Molinetus.loannes Turrecremata ',

loannes Viguerius

.

lofeph Angies.lofeph HebrsEus.

S. irenasus Hpifcopus Xugduncn.Ifaac Abbas

.

S. Ifidorus Epifcopus Hifpalen,Ifidorus Abbas.

S. luo Presbiter

.

S. luftinus Martyr.luftus Lipfius.

kKK

LA^lantius Firmianus.Landulphus Carthufianus

.

Laurentius ab Anania.B.Laurentius luftinianus.

Laurentius Peirinus.Laurentius Portel.Laurentius Surius

.

S.Leo Papa.Leonardus Leffius.Leonardus Vairus .

S.Leontius Epifcopus Casfaricn.Lippomanus.Ludouicus Blofius.LudouicusFrois.Ludouicus Granatenfis.Luifius Legionenfis

.

Lycofthenes

.

Lyndanus.

Immi.

MAcrobius

.

Marcellinus de Pife

.

Marcellinus Hiftoricus

.

Marcus aLisbona.Marfilius

.

Martinus Bonacina

.

Martinus de Arles.Martinus Delrius.Martinus Nauarrus.Maximilianus ab Eynaten

.

S. Maximus Epifcopus Taurinen.Michacl Medina

.

Miflale Romanum

.

Molfcfius.

Nicepko-

NNlcephorus

.

Nicolans de Lyra

.

Nicolnus Monachus.Nicolaus Remigius.

S. Nilas Abbas.Nugnus

.

oOGglerius Medicus.

Optatus Epifc. Mileuet.Origenes.Osbertus .Ouidius.

PAnnonius.Paraphraftes

.

S. Paulinus Epifcopus.Paulus Carraria.Paulus GriHandus.Paulus Layman.Paulus Sherlogus.Pedraza.Pclbartus.Pcltanus.Petrus Ancharanus.Petrus Binsfeldius.Petrus Blefenfis.Petrus Canifius.

S. Petrus Chryfologus Epifcopus.B. Pctrus DamianusCatdiDalis.

Petrus Gregorius

,

Pctrus LoTibardas Epifc.Parif.Petrus Paludanus.Petrus Rauzanus

.

Petrus Tataretus

.

Pctrus Thyrxus.Philippus Marchinus

.

Picus Mirandulanus

.

Piato.Pontificale Romanum.Primafius

.

S. Profper Epifcopus RhegienfisProfper Farinacius

.

RRAbanus.

Raynerius de Pifis

.

R.aithcrius.Raynuthius.

S. Rehiigius Epifcop. RhemenfisRichardus de Media villa .Richardus de S. Vidlore

.

Richelius.Rituale Romanum.Robertus Bellarminus Cardir,Rodulphus Cupers

.

Roffenfis

.

Rupertus Abbas.Rupertus Tuitienfis.

SEbaftianus.Scribonius

.

Seneca.Serenus Abbas.Simeon de Muis.Simeon Metaphraftes,Socrates.Speufippus Platonicus.Stnphylus.Sre.phanus Eduenfis Epifcopus.Stephanus Facundex

.

SuiTuna

Siimma Coroiu

.

Sviuelter Prieras.

TV

TAbiena.Terrullianus.

S. Theodoretus.Tiieodoricus Abbas-

S. Theophanes Epitcop. & Martyr.TheophilaCtus.Theophilus Abbas.Theophraftus.Theocteriftus Monachus . .

S. Thomas Dodor Angelicus

.

Thomas Caieranus Cardinalis.Thomas Cantipratenfis

.

Thomas de Kempis

.

Thomas Pha(eUus.Thomas Sanchez.Thomas Valdenfis.

V Alerius Polidorus

.

Varro

.

Vgohnus

.

Villegas

.

Vincentius BeluacenfisVincentius Bonardus

.

Vincentius Filiucius.Viualdus

.

Vualafridus Strabus.

Acarias Vicecomcs' Zanardus

.

EX

EX AVCTORIBVSIN HOC OPERE ALLECATIS

Ij damaxat,

qui Exorciftico munere funt perfuncfli

,

hoc Indicc Alphabetico continentur

.

s.ABcltUms^pifcSagknfts, S.,,^gyrdivs Nittetems

,

S.

S. AichardHS Ai^as

,

S.

S, Albinus Epifcopus Andegauen. S.Alexander AlbertinMs

.

S. Ambrofius Archiepifcopus

,

S.

S. AntiOfi Epifcotfus . S.

S, Antonius Abbas . B.S. Antonius a Padua, S.SS.Apofloli Domini

.

S.

S. Auxentius Archimandrita

.

B.

S. Babyla Epifcopus Antiochenus .S, Barnabas ApoHolus . S.S. Bafilius Magnus Epifc, Caf, S.S. Benediifus Abbas

,

S.

B. Bernardiyius a Feltria, S.S. Bernardus Abbas

.

S.

Burfus Billius Canonicus, S.B. Caluppanus

.

S.

Carolus Oliucrius

.

S.

S. ConJiantiusEpifcoDusjiquinas

,

S.

S, Cyprianus EpifcopuSy c^Martyr

,

S. Daniel Stylita

.

S.

SS.Dtfipuli Domini

,

S,

S. Dominicus patriarcha

,

S.

S. Eligius Epifcopus Nouiomen. S.S. ELphegus EptfopusCantuarien, S.S. Eutychius Patriarcha, S,

Francifcus Patriarcha Serapbic,Gallus Abbas

.

Codifridus Epifcopus Ambiancn.Gregorius Thaumaturgus Epifc,Hieronymus Menghus .Hilarion Abbas

.

lacobus Alemanus

.

lacobus a Marchia

,

Ignatius Loyola

.

loannes Apofiolus

.

loannes a Capifirano

,

Ifidorus Abbas

.

luHinus Martyr

.

Launomarus Archimandnta

.

Laurentius Epifi. DuneLmenfis,Macarius Patriarcha Antioch.MacLouius Abbas

.

MarcelLus Abbas.MarceLLus Epifcopus Parifenfis.Martmus Epifcopus Turonenfis

,

MauriLtus Bpifcop. Andcgaucn,MaximiLianus ab Eynaten.Maximus Epifcopus Rhegienfts

,

Nicetas Abbas

.

Nicetius Epifiopus Treuirenfis

,

Nonnus Epifcopus Edejfix.

,

Parthcnius Patriarcha

,

Patapius Solitarius

,

S, Paulus

S, PatcrHus JEpifcopus Abricenfis

,

S> -Paulus JpoBoius .S. Pctrus ylposfolus .

S. Pitrus Coeleflinus Papa,S. Petrus Exorcifta Martyr\.

Pctrus Santutius Coeleftinus Ah,Pontius Abbas Boneuallis .

S. Portianus Abbas

.

S, Pegulus Epip:opus Arelatenfis .^S". Hemigius f.piftopus Rhemenfis.

Serenus Abbas

.

S. Simon Aposiolus

,

S. Suitberius T.pificopus Verdenfis lS. Theodorus Archimandrita

,

S, Theodofius Ccenobiarcha,Valertus Polidorus

.

S, Vbaldus Epifcopus Eugubinus .S, VedaHusEpifcop.Atrebatenfis,S. Vincentius Ferrerius .S, Vrjmarus Epifc, in Coenob, JLaub,S. Vulinuualocus Abbas

.

S. Vuolphelmus Abbas

,

Zachartas Vicecomes

,

S, Zeno Epifcopus Veronenfis

,

MANVALE

MANVALISEXORCISTARVM.

AC PAROCHORVMPars Prima

.

DE EXORCISTA.J DI , ait loannes Apoc. i. in meSo feptem candeU-brorum aureorum fimilem filio hominis , vefiitum podere,pracin^tum ad mamillas zjona aurea : caput eius,& capillicandidi erant, tanquam lana alba,& tanquam nix : oculieius tanquam flamma igmsy pedes eius fimtles aurichalcoyficut in camino ardenti : & yox illiusitanquam vox aqua-rum multarum j& f^. & facies eius , ficut Sollucet in^virtute fua .

Qup apparatu Exorcifta , Grsca voce fic didtus > qui Latine d^monemadiuians, /lue inciepans vocatur, c. Cleros. rerf. Exorciffa. 21. difi. iureme-rito non homo, fed fimilis filio hominis dicitur , eo quod conditionem hu-manam fuperantem , arquantem angehcam , & diuinam attingentem for-titus fit

.

Verc plufquam homo eftcenfendus, qui diabohim expellere potcft.Quae etenim vires alicui ex hominibus fupperunt, vt talem , & tantum ini-micum gloriose expugnare valeat; cum illo uihil debilius, ifto nihil fortiusin orbe repenatur ? Nihilaliud efi homo> ait D.Bernardus Iib.Meditar.cap.5.quam fperma fetidum,faccus jlercorum , cibus yermium. Pofi hominem yer^mis, pofi vermem fetor,& horror . Sic in non hominem vertttur omnis homo .Quid fuperbis puluis >& cinis : cuius conceptus culpa , nafci miferia ,viuer(L^pfnay mori angufiia ? Vnde fuperbit homo , cuius conceptio culpa : nafcipena :labor vita : necejfe mori ? D^^mon nihil horum patitur; (ed intelledlu fubti-lis, fcientia illuftris, moru velox, potentia infignis, eflentia fpiritualis,ftaniperpetuus perfeuerat in a?ternum. Quomodo tam debilis d^monem tam

A fortcm

ExoreifittM'Cfus dAmonemadturas, perfi-milem filio ho~minis figura-tur

.

iuia difftit/ltShumannm fnmperat ,

Angelicam^exAjuat .

^tingit

.

IdeodehettjfeFoteffatcj do-natus

.

S

fotefias Exor-

tiffd necejfariaad dehitam of~^if exenitO'Uonem,

I Pai* I. Cap.I. Dc Exouc. Potcft. doiiatofoftem portct C"fcdii3us fuisnolentem expellercprofligarc rek(5tatcm,mficonditioue cjeteris horainibus fuperemineret ?Vndd fupra homines cleuatus Angelorum fortes exapquat . Namfi Spi-

ritaum beacorum dignitatem attendas , videbis ipfos ^iritibus malignisdominari, &c da^mones fuo fubiedos impgrio quaquauerfum agere,agitarc,exagitare, vt doceilt Alexander Alenf. par. i. q. voo. mim.t. ar. 6. Ruper-tus Abbas fuperlniLcHm cap. f . B. Laurentius luftiniaKus de fpirituali ani~mArefurretl. lacobus Aluarez lib. i. de vi^oriatentat.par. ^. cap.j. D. Ba-(\\iasiTfal.^^. &alij infracitandi articulo de ^n^elis num. fi^. Qli|Ljfoteftate cum Exorcifta virtutes aduerfas cohibeat, iuremerito vt Angeluscenfendus eft, bt fimilis filio hominis.qui Angelorum ore in forma iuuenisfplendidi, & itigcniii apf^ar^tium mim{terium conrra dcemones exercet

vt fcriptvlcs,-ac Pat-fes indicalLit , qui t\aties Angelorum titulo Ecclefi.r Mi-niftros cohoneftant

.

Immodiuinamaliquomodoattingirconditionem . Quis enim eftillefilius hominis , cui fimilis eflfe , afieritur a loanne , nifi Chriftus Dominus

,

vt teftantur S. Irenajus lih. 4. c. 57. Luifius Legionenfis de Nominihus Chri-.

fii , Aretas, Abbas loachim > Ribera , Haymo , Anfehnus , Alcazar , & alijrelati a Cornelio a Lapide in ^yocalfpfim , qui feipfum tali nomine vocansMatthjei if. huiufmodi poteftatem expulfiuam dxmonioTu ipfemet f^pif-fime exercuit, & fuis Apoftolis tradidit : neq^ illis folum, fed etiam fuccef-foribus ? Quam fpiritualiter smulantur omnes ExorciftcT,eum fpiritus ma-lignos cogunt in fugam prorumpere : aut maleficia foJuunt , morbosq; ve-neficos fanant . Et ideo iuremerito fimiles filio hominis erfe dicuntur , tbquod fi Don jequalem, faltem fimilem poteftatem adepti funt . Quare Exor-cifta, qui conditionc fic eminet, multis qualitatibus fiilgere debet,qux iUfiad tale munus efficaciter obeundum apte difponant j fed prnecipue debctefle Poceftate donatus, Scientia ptaeditus , Virtutibus oriiarus : v^tribusC^a-pitibus explicabitur ..

Cap. I.

Poteftate donato.

Cclcfiafticam poteftatem omnibus Ecclefis Miniftris neceffariiimeflcnemo ambigit . Quantumuis enim aliquis fit abundantioribuscharifmatum donis prae cjEteris fupeifufus , fi taraen hac poteftate^icareat, non poteft rit^ fuum exercere minifterium , ideo Exorcifta

huiufmodi poteftate^donatus efle debet,vt aptc fit pr^paratus in ijs, qus adfficium exorcifticum pertinent

.

Quod typice videtur in fimili filio hominis apparenti in medio candela-broruQi aureormn , qui-veftitus erat podere , tunica , fcilicet , bylTina , fiuc-linei iftierula , qujE( vt explicant Nicolaus Lyranus in poftilla , & Alcazarftlper Apocalvpfim^erat vefiis Sacerdotahs defccndens i collo ,& humcrisvi^jad talos,'ideoq-,di

An. 1. Ordink Ejiorciftatiil. i ^icns, vt nuila fcre in ea efTet ruga : cum elTet ftridba admodiim ,& manicashaberet ftridas . Nam quid deiignat facerdoticum illud indumentumj nilipoteftatem Ecclefiafticam> qux a ChnfiofupernatMraltteri&fpecialiter ylpo-

fiolis s Difctpftlis & eorum fucceJforibHS legitimis vf^ infinem ftculi adtdifir-cationem Ecclefi(& ?mlitantisfecundum le^es Euangebcas pro cenfecuHone f^li-citatis tern collafa eH ? ItacoUigiturexSoto in j^. fent. d. lo. q. i.ar. i.Suarez de Legtbus, & Le^tflat. Itb.^. c.i . i o. & cap. 5 . per t^. &c Barbofa^le Epifcopalis offictj injiit.c.i.dc latifsJ^ lure Eccleftaft.vniHerfo lib.l.c.l.& 1

.

In qua defcriptione quadruplex iUiuscaufaindicatur, fecundum quamab alia qualibet poteftate diftinguitur: Efficiens , cum dicitur : dChrifiofupernaturaliter collata . Nam cum Eeclcfia fit regnum eius monarchicum,placuit aliquos ex hominibus aftumere, quibus tanquam Officiarijs,&: Ma-giftratibus fuam tribueret facultatem . Subie

JiefituturOrdXxoreiffMtus.totefias ind-mones exerceri

debetal>ifs,qu/unt in oretineSxoreiffMus

.

XtZltrt ordin4fio

etb hoe nmnere*xcluduntur..

Laici

Infranu.i84'

Clericifimpli-es

,

4 Par.l Cap.I. Dc ExorcPotcft. donatoInter hos graduum ordines numeratur Ordo Exorciftatus,^/ efl f^mtua-

Us potefias 3 qua OrdinatHs potefi ddLmones increpare, illofqHe ab hominUiHs ,&erebus adhomines fpe^antibus expellere . Qua poteftate nemo vtivaleta^daemones expellendos > ac difToluenda opera diabolica , qui non fuerit fal-tem huiufmodi Exorcift atus Ordine infignitus^ cap. Non oportet. dtH.69.exConcibo Laodicenfi cap. 16. Alcuinus de diuin. offic. cap. 3 ^.

Quapropter iure ordinario ab huiufmodi minifterio Laici repelluntur

,

nec poflunt fine padi d(^moniaci fufpicione hoc fibi munus de iure vindi-care. Nam fi hoc fibi ex officio deberi a{Ieuerant> palam conuincunturfecrilegij. Si vero gratiam ad hoc fpecialiter datam , puta , per fidem ituChrifti nomine,pretendunt, tenentui huius iuris extraordinarij documentapr?bere Ecclefins San(5t:B Pr^latis . Nam etfi d^monum expulfio,& folutiaraaleficiorumper fidem in Chrifti nomine inter gratuita Dei dona connu-merentur

,quae in aliorum vtilitatem bonis, &c malis , Clericis , & Laicis

tribuuntur, vt docet Paulus i. Cor. 12. dicens : Alit datur operatio virtutu >qua fideles per fidem pofluiit dcxmoiies cxpellere , vt Chriftus dixit Marcivlt. Sigtia autem eoSi qui crediderint , h&cfequeutur : 1n nomme meo ddtmoniaeijcient . Nihilominushuiufmodi gratis ab Ecclefia func ejftminandxjfinecuius iudicio , & au6loritate nemini licet faltem publice, vel mimfteriali-ter virtute peculiari exorcizare

.

Simili ratione excluduntur ab eo numero fimpIicesCIerici^qui licet a(ci-ti fint in fortem Domini,& veniant nomine peribnarum ecclefiafticarum ,nontamen poHunt hoc munus mmifterialiter obi-re , nifi Exoiciftatus Or-dine fint infigniti. Ideo tota poteftas penes illos raanet,qui faltem in Exor-ciftarum numero cooptantur

$. L

TT Vnc autem ordinem vntim elle ex ijs,

quos minorcs vocant, omnes

Ordo Exotci. JL JL fciuntquicumqueecclefiafticam difciphnamnouerunt, cuiusvm-fiatus efi vnus bra prasceffit in lege veteri apud ludsos, inter quos adiiurandis djemonibusX minoribus. ahquos vacafle , probat illudDominididumLuc^ 11. &Matthc'Ei iz. Si

antem ego in Beet^bub eijcio dtemoniay fili} vejiri in quo eijciunt ? Ideo ipfi lu-

Ttguratus in dtcesveHrierunt . VbiToftatusIoquens in perfona Chrifti ficut filijvejiri : cumnon appareat aliqua ratto differentiAyquare illos in virtute Dei,&me inBeeU^bub d&monia eijcere dicatis . Deinde fubdit : Qttod autem dicitur(Filif vejirij accipitur de Exorcifiis . Nam apud lud&of erant ExorciH&t quiinHruBi aSahmone d&mones eijciebant ; &manferunt femper in gente illa->vfque adtemporaChriHii& etiampoji . Ajferit enim lofephus lib. 8. Antiqmt.cap. 1. quodtempore belli Romani , lud&us quidam de gente lud&orum coram-iVefpefiano. C&fare dAmmem ds ohjejfo corpore expulit i.in cuius rei notitiafecitj,

Art.I. Ordinis Exorciftatus

.

}-pt dsmon de corpore egrejfus yas aquA coram po/itum yidentibus cunElis euer^teret . Sicque de tfiis Exorciflis Chrifius loquebatur , qui eramfilij ludaoruf,idefii degente illa . Quod confirmat Chryfoftomus fuper eadem verba Mat-thai, & Amalarius Fortunatus Epifcopus Trcuiren. lib. i. de Ecclefiafticisofficifs cap. p. de Exorciflis : vt habetur tom. s>- par. i. BibliothecA Veteruni^ff, & Beda traU.fiuper A^us Apofiolorum ab eo allegatus

.

$. II.

IN lege ver6 noua veritas fubfecuta eft^cum ipfemet Chriftus Ordinemhunc inftituif, non,vt aiunt quidam, videlicet , quando Chriftus tetigitaurcs iurdi,& muti diccns : Ephpheta, quodefl adaperire: Marci 7. Et quan-do Maria Magdalena a feptem daemonijs ab eo fuit liberata . Matthaei 16.quia fequeretur

,quod bis inftituiflet Ordinem Exorciftatus , quod videtur

abfurdum , Sed in vltima c^naj cum totum Ordinis Sacramentum inftituit.Et licet Auguftinus Barbofa de iure Ecclefiaft. vniu. cap. 33.^ Ordine ,&qualit. Ordtn. num. f . infine, videatur afterere, foliim Sacerdotium inftitu-tum efle a Chrnto in vltima c^na, c^teros vero Ordines ab ApoftoHs,& abcorum primis iuccefroribus introdudtos eftei omnesque dici a Chrifto infti-tutos : quia iile omnium Ordinum officia in feipfo quodammodo geflifleprobatur; Nihilominus cum ex fehtentia Dodlorum melioris notae, nempdD.Thomx par. ^.q.6^.ar. 3. Caietani ibi, D. Bonau. / 4. difl. 14. q.i.& ^,Richardi quafl. ^.art. 5. &: aiiorum infra citandorum, omnes Ordines fintSacramenta, dubio procul eft aflerendum, Ordinem Exorciftatus a ChriftoDominoinftitutumfuiflein vltimac

^luem eJJeSa-trametum , ftt~ffinent pluresTheologi.

.1

Idea predueerefuum ejfeifumX opere opera't0 '.-nempe dA-mones expelle.

re,fl adfint om-tiiarequifita..

frohaturISx iniiitutione

Chrifli^

ittwa&riiaitjWiRati.

o.iUw^',

4 PartX Ca{).l De &eorcPoteft. donato^itp. 16. & alk moderniora

,qux cum antiquis rfqualis funt au(3ioritatis"i

c fidei.

$.111.

HVnc Ordinem,afferuntnonnulIi cum Ducando relati a lofephAnglesin ^..fent. quAJi. de Sacram.Ord. art. i.diff. 3. eiTe tantum facramcn-

tale i Attamen Sacramentum eire, ficut& c^teros Ordines,tuentur,prjeterD. Thomam, Sc alios fupra relatos nu. 7. Paludanus in 4. d. 24. q- i- Alber-tus Magnusj Almaynus, Maior ibi

. Francifcus d Vidtoria SummaSacram.q. 6. de Ordine. Coninchus difp. 28. dub.6. Nugnus q.17. ar.i. concl. i . & Bo-naciha de Sacram. difp.S. plures citans Docfbores . Quare cum Oi-do Exor-ciftatus fit Sacramentum , eum fuum producere effedumiuo folrim ex ope-re operantisi fed etiam ex opere operaro, videlicet ex virtute PaiTionisDomini noftri lefu Chrifti, nempe,exfe, 8c ex vi talisOrdinis abfo-lute,& infallibiliter fecundum Dei legem ordinariam da-mones ab obfe/Iiscorporibus expellere, fi adiint omnia requifita, vt mox dic^ur num. 17. &y^^tf;?f/&/, fateniurindubitanrer cum Toftato par. z.in i. Regum cay. 16.quAfi. 41. Alphonfo a Caftro lib. 6. aduerfus hfrefes yerb. Exorcifmus , San-cheiz lib. i.inpracepta Decalo^icap. .^1. nu. 16. Smreztom. ^.in^.par.D.ThomiZ quafi. 6^. art. 4. difp. i '^.feSl. 4. Valentia 2. 2. difp. 6. q. 8. punSI. 2.PhilibertoMarchino traSi. 2. de Sacramento Ordinispar. 4. cap. 10. Victusenim huius Ordinis, qu^ eft expulfio D^emonis ab obfeftis corporibus perfe pendet ex inftitutione diuina, & poteftate tradita a Chrifto Apoftolis, &ccorum fucceflbribus, &abEccIefiafuisEccIefiafticisMiniftris, nempe,Exorciftis . Sed necefie eft, vt ExorciftcT in fuisprceceptis nomen Dei,vide-licetjvel Sandliffim^ Trinitatis, vel Domini noftri lefu Chrifti interponat.Vnde per fola verba, qucE proferunt Exorcifts d

Art.l. Ordmis ExQrdftatus^ lydedit Deus, illico tUnfonem eijcit de corpore . t hoc : quia ipfe promiftt,fcilicet iquod prolato nomine fuo ifla fierent : Aiarci vltimo > fcilicet , In nomine meodAmonia eijcienty idefl, prolato nomine meo. HdLC ToH. Hoc ipfum confiimat Alphmjta Ca*Alphonfus a Caftro loco citato : Vis, ait iprAcepti ab Exorcifta protati cm^ '^'**

'

tra dAmones verhis ChriHi innititur : Jn rtomine meo dMmnia eijcient . Perqua promifit non tantum Exorciftis ;fedtoti Ecclefuife numquam illorum in~ttocationi defuturumt qui nomen ipfius inttrpofuerint .

$. IV.

Hlnc minillerio huie exorciftico, ea , in quo > ficut in c^teris > concurruntcaufa effieicns, materia> forma> & intentio Miniftri, quorura fi vnum defi-ciat> Sacramentum non effieitur . Docet Concil. Trident. fefs. 7. ca. 1 1.de Sacram. ingenere, Bartholomaeus ab Angelo Dialogo i. . 27. & Bonaci-na dlfp. I. de Sacram. ingenere q. ^.pun^. i. ahos plures citans . Efficienscaufa, aJtera eft piincipaJis, qax eft Deus operans, peccata rcmittendo > &gratiam conferendo : Altera minus principaiis > Sacerdos nempe , verba_*proferens abfolutionis, qui eft velutinftlrumentum morale ; vt ferra eft ar^tificiale, qucx mouetur a fahro hgnario. Matcria alterarcmota: Propin-qua altera . Remota funt peccata . Propinqua funt a6lus dcteftationis pec-catorum,& confeffionis eorundem . Forma altera remota, propinqua altc-ra . Remota funt verba abfolutionis : Ego te abfoluo dpeccatis tuts , In no-mine Patris,& ccet. Propinqua eft prolatio verborum fuper debitam mafe-riam . Intentio Mini^ftri eft , abfoluere homincm k peccatis > & gratis Deieum rceonciliare . Que omnia fi adfint > Saeramentum fuum produciteffedlum

.

Idem prorfus proportionalitcr tatendum in minifterio Ordinis Exorci*ftatus

.Non cnim loquimur hie dc Exorciftatu

, prout eft ordinatio : quiafic eius caufa principalis efficiens eft Deus : minus principalis > didta mini-ftcrialis> eft Epifcopus . Materia remota eft Iiber Exorcifmorum . Propin-qua traditio ciufdem . Forma funt verba ab Epifeopo prolata > cum traditExoreilta; libellum, in quo Exorcifmi contincntur, dicens : u4ccipe,& com-menda memorid , & haheto poteRatem imponendi manus fuper Energumenostfme hapti-Xatos ,fim Cathecumenos . Intentio vero Epifcopi eft , inftituere inEcclefia Y>ti idoneum Miniftrum ad d^mones expelicndum . Ira pr^fcrip-tum eft in Coneilio Carthagin.4. can.j. &c Eeclcfiafticis canonibus c.Exor*ci(ia difi. 25. Et probant Valentia tom. 2. dijp. 6.q.S. par. 1. coi penult.ver-'bo lampridem. Sanchez tn Decalogi praceptac.^i. num. 18. GuilhiclmusDuraridus in Rdttonali diuin. ojfc. lib. 1. c. 6. nu, 4. Viualdus in candel. aureopar. I . vhi de Sacram. Ordinis nu. 1 2. (^" 1 5 . Cardinalis Bellarminus de Cle-ricis lih. i.c. 15. verf. tertius Ordin. Henriqucz in Summa iib. i o. c. 9. . 2.Molfef. in Sum. Theologidi MoralistraSi. 2. c. 6. Filliucciusrr^^. p. nu. 20.O" S 1 Scbaftianus Caf in rele^l. de Ecclefiaftica Hierarchia difp. 11.^. ^.in

A 4 ftnei

u.In minifiexifiEKorciRatHfconcHrrunt om*

nia,qu4. in,^-crofoentis. ptfOj.

portionalitet^

D.TJiom.j p.q. 84.ar.2.Nu-gnus

, & Vaf-quez ibi

, &Bonac.difp.j.de Sacram.

Vet: i^Vcr. i5.

12.ExorciSatus,

"Vt minifieriictff , eius caufaffficiensPrimi'palis eft Oeus

.

MiniJierialis/? Extrcifia,'Exorcix.are^

^Htdfit,

%Sateria remo-toj minifterifXxorciflatusjMtnamfit,HuMam ma-1*riiu ptopia.pta.

Detlaratur afmili in bap.tix.andis

( Aduhis >( earuulis

.

i Par.I. Cap.I. Dc Exorc. Poteft.donatofinei\^((\VL^ztom. 5. in ^.par. D. Thoms difp. 2.7,7. c. ^.num. ji. BarbofaJde lure Ecclefiaft. in ynmer. lih. i. de Acolyt. &alijs ordin. c. 3 8. num. 14. 61:Pctrus Thyrreus de D^moniacis c. ^j.uu. yoi. exillo AiStuum i^. vbidae-mon obiecic fiHjs Sceuas inique huiufmodi poteftatem vfurpantibus : Jefiimnofti,& FaulHmfciO) vos amem qui eftis ? & infiUens in eos,& cft,

$. V.

SE D loquimur hic de minifterio Exorciftatus , videlicet , prout aqui daemonem tum abhominibus obfefIis,aut maleficiatis,tum k rebus ad homines fpedtantibus virtute fua expeliif,vt docet Toftatusloc. cit. num. 10. Caufa inftrumentalis , feu minifterialis eft Exorcifta , quiin nomine lefu diemoni pra^cipit , vt cxeat e corpore , quod podidet . Eiusnamqi officium eft, d^monem adiurare, & increpare per nomen Domini

,

vt colligitur ex Auguftino lih. i. de Vita heata , vbi ait ; ExorciTLare eft peydiuinam virtutem immundum fpiritum adiurando expellere . C^od pariterteftantur D. Ifidorus in Epift. ad Ludifredum , & referrur in cap. PerleSlisdift. 2^. Rabanus Ub. 1. de Jnftitut- Clericorum cap.io. Hago lib. 1, de Sacra-wentispar. 5. cap. 8. Stephanus Eduenfis traSi. de Sacramento Akaris cap^^.relatustom. 10. Siblioth^ca Feterum Patrnm

.

$. VI.

MAteria aketa remota r propinqua altera . Remota eft d:emon expel-lendus . Nam tota adtio Exorciftx verfatur circa huiufinodi dxmo-

nis expulfionemj tanquam materiam circa quam : vt fic patiens a diaboli-ca tyrannide liber expeditius Deo inferuire pofiit . Propinqua cft pafiiuaijdiaemonis expuifio cooperante obfeflb , aut maleficiato ^{Ciek capax rado-nis) per a6tus fiberi arbitrij, quibus da^monem dereftatur, ae proteftatur, fenihii cum eo velle babere commune 5 ac firmiter credit , quod Deus no)i^icrfiim poteft illum k Diemone liberare,ac modum eum liberandi nouitifedpro fua infinita clementia, ac bonitate , ac pro veritate verbi fui , quo pro-mifit omnibusin fc confidentibus fuum preftare auxilium, illum abfq-, vlladubitatione a d^mone liberahit y. fi huiufmodi Ubeuatio futiu-a fic anima?ialutarrs

.

Si vero obfefius , vel maleficiatus rationis vfii careat , tunc pro eo fup-plet Ecclefia . Veruutamen iuuant maximopere aclus fidei^ac confidentiarin Deum pro eius liberatione eliciti A parentibus , vel confanguineis , autquibufcumq', Vexati curam habentibus

.

SicHt in Sacramento Baptifmi,cum Baptizandus eft adultusjante Baptif-mi fufceptionem circa ea, qu^ credenda funt, cathechizari debet , vt habe-tur can. ante viginti, & in Concilio Laodicenfi can. B'apti\andbs. & Concif.Bracharenfi can. Non liceat. deConfecrat. difi.^^. tenenirqi habere volunratedcterminatam a^^luaUm, fiue viicualera Baptifmum fufcipicndi . Definjr.v

eft

o: Art. I. Ordinis Exorciftatus

.

9cft in cap. Maioresde Baptifmo . Et docec Scotus in 4. ^/i7. 4. q. 4. Pro par-uulis vero voiuntaiium confenfum prxftac Ecclefia . Ratio eft : quia ucutoriginale peccatum fuit voluntarium non in paruulo fed in Adam : ita re-mecfium fatis erit in paruulo , vt flt voluntarium in Chrifto inftituente , &Ecclefia miniftrante .- fuit enim primus Adam fiituri Ad;^ , fcilicet Chriftifolrma . Ita lofeph Angles docet Flor. Theolog. qq. in 4. quA^. de recipienti-bus Baptifmum art. f . (ufjic. 4. concl. 2. Pari modo obfefIus,aut maleficiatus,fi capax fit rationis, tenetur ipfe habere voluntarium confenfum fu^ libera-tionisi& elicere a6tus fidei, ac confidentiie in Dcum, quod pro fua pietate,ac fidelitate , ad pritceptum ab Exorcifta d^moni faciendum , vt exeat, &;lecedat totaliter ab eo , illum Deus expellet , 5c in fugam vertet . Si verorationis vfu carear, tunc fupplet Ecclefia

.

Veruntamen ficut cum paruulus lolemniter baptizatur , fidem per verbageftantium quodammodo profitetur , &pereorundem verba diabolo , &mundo abrenuntiat : & hoc fic vi Sacramenti, & diuin^e gratia;, quam Do-niinus donauit Ecclefioj , vt habetur can. Paruuli fideles de confecrat. difi. 4.Ita obfefTis, vel maleficiatis,aut asgrotis rationis vfu caretibus maximoperciuuat pro fanitate a Deo illis impetranda, fi eorum parentes,vei confangui-nei , aut curam habentes aqui paralyticum per tecflum demiferunt, a paralyfi liberauit eum . Matth.5>.Pro fide Archifynagogi eius filiam a mortuis fufcitauit . Luc. 8. Pro fide pa-tris pro filio fuo daemoniaco rogantis , illum a dasmone eripuit . Marci p.Vnde loannes Maldonatus Comment. in cap.fj.Matth^i verf.28. ait : Licetnemo po/fit iufiificari aUena fide , potefi bene gratias fanitatis obtimre aliena

fidc^.

. VII.

FOrma altera remota , propinqua alcera . Rcmota funt verba a Chriftoinftitura; Marci vlt. In nomine meo d^monta evjcient . Nam prscepta

debet fieri in nomine Dei,pra^cipue in nomine lefu Chrifti interpofito . Sicteftantur lacobus de Graffijs in aureis decifionibus par. 2. lib. i. cap. 5;. nu. 6.A Iciatus lib. 8. parerg. cap. 1 3 . Durandus in Rationali diuin. offic. Iib.i.capj6.nu. J.& 2. Henricuez in fum. lib. 10. cap. p. . 2. Anaftaf. Germon. dc^Sacrorum immunit. lib. ^.cap. 5. num. 38. Rodulph. Cupers in repet. cap.oportebat. disi. 75?. fub titulo de Exorciflis ar.i. Cardin. Baronius to. i.annal.Eccl. annoChriHi s6-nu.-j. Petrus Gregorius Syntagmate lurispar. i. lib.16. cap. ^. nu.i. vbi declarar, qui dicanturEnergumeni: Vafquez to.^.in 3.par. D. Thom. dtfput. 1 3 6. num. 23. verf tertius, & nu. 24. Carolus de Graf-fi)s de effe^libus Clericalibus inprdud. num. 28^,. relati ab Auguftino Barbofade htre Ecclefiafl. vniti. Itb. 1. de y^colyt. & alijs min. Ordin. cap. 3 8. num. i f

Simili verborum forma ipfi Apoftoli , ac Difcipulr Chrifti faffi funt, fovfos

14.

^Mam fiifiksForma re~mota.Pruepta dehetfieri in ntminelefu , vel San.{iijfimA Trini.tatit.

TalifortnM vfifmt Apnoli.

Verf. 18.

10 Par.LCap.LDeExorc.Pouft.dbnatovfdsfuiflcLucas 10. Reuerfi fuftt feptuaginta duo cnm gauciio dicentes : Do-mine etiam ddmonia fubi]ciuntur nobis in nomine tuo . Quibus veibis PaulusApoftolus vtebatur Aduum i6. vbiapuella pythonem fpiritum eijciensconuerfus fpiritui dixit ; Precipio tibi in nomine lefu Chrijli , exire ab ea^ :& exi\t eademhora . S. Petrus hrnilitef , tefte S. Ckmente > hac forma vte-batur : Non curo, quomodo huc intraueris ;fed vt exeas impero in nomine lefuChriHi . Sic S. loanncs Euangeiifta : Interdico tibi in nomine lefu ChrijiiNd{areni , ne yltrd htc habites . Item in nomine lefu Chrifli hinc exite num-quam redituri . Sic omnes Sandi vtebantur , vt omnes ecclefiafticae fcrunthiftoriaf. Qiiae formac eflentiaiiter , & quoad fenfum non difTerunt . Namintentio Chrifti eft , vt praecepta fiant in nomine eius . Ratio eft : quia , vtait Paulus Philipp. z. Deus dedit illi nomen,quode(i fuper omne nomen; Vt innomine lefu omne genufie6iatur c^leflium, terreUriunh& infernorum . Et Pe-trus hdi. 4. Hoc efinomen, in quo oportet nos fatuos fieri

.

Forma vero proptnqua eft prolatio huiufmodi verborum fuper debitammateriam cum debita incentione j vt docent omiies Do^oies in fimili deSacramemis. i*.',':r'-Jr;~'i '"^ ,>iii'^"

. VIII.

INtentio, quam debet habere Exorcifta eft , non foltim fe vellc da^monctorquere-, fed illii a corpore obfeflo expellere . Vel faltem habere debet

debet haberLj ititcntione faciendi, quod intendit Ecclena, vel Chriftus infticuit faciendu.ExonhJa ifu Quae intentio omnino neceflaria eftinquolibet Ecclefias Miniftro . Ide6fuo mminerto

. gxorcifta necedario debet ad veritatem Sacramenti , fuum adum excerio-rem, puta> vcrba in hunc finem dirigere, vt per ilium adlum id, quod Chri-fttts lefus, vel Romana Ecclefia facicndum inftituit,conficiatur : ita defini-ta eft exprefse haec veritas in Concilio Florentino . Confirmant TheologiD. Thom. ^.par.q.6^.ar. 8. Alexander Alenf./4.p

Art.I. OrcJinis Exordtlaigs

.

IX

nis Exoiciftatus > qui eft expul/io d^raonis , nifi fit aliquis defe vel intentionis Miuiftri , vel form.T , vel mate-rix . Videamus ergo ex quanam caufa defedus euenire poflit , cum Crpiumuki obfefli , ac maleficiati exoicizentur > nec tamen a d^emoniaea obfejf-fione libereotur

.

. X.

Vnde fuenUt,qhodaliquiob-feffi exorcizatinon liberantHr.

EX parte caufe efficientis principalis,'nempe,Dei, non poteft efle defe- i g,(5feus: quia Deus quantum eft ex fe ad liberationem concurrere femp;r ^jon a. Deo

,fieft paratus , quando expulfio dasmonis ar^imae obfeili futura eft falutaris : Uberatiopt fa-quia Deus piomifit in eo credentibu , quod dxmones ei jcerent, Marci vlt. Ititaris anim*. .Signa aiitem easy qai crediderinh hAC (eqHentur : In nomine meo ddimonia eij~cient . Si crediderintj nempcjdasmones ei jcere in nomine lefu . lefus enimait Gregorius homil. i8. in Euang. apud Glofs. Saluator efi : veletiam falH-tftris diatur;& qni yetit in nomine lefH^fialutaria ^etit,& illa obtinet^qHA petit*Verba autem Dei pra-teiiri non pofliint : cum Deus fit verax , & omnia invcricatc doccnsj &: ita verax, qnod CfiluM* > cb" terra tranfibunt jVerba autemmea non prateribunt , ait lefus Matth. 24. Idco quantum eft ex parte Deicx vi promiflionis {a.tx , quando liberatio a daemone perfonac liberand^cft falutaris, Deus infalHbiliter concurrit, fi adfint czetera requifita

.

Hinc caute legendi Au6lores illi tam prifci, qu4m neoterici, qui dicunt, 19DeumpUrun^ finere demonemin fHavoluntate,anobedirevelit,necne;ficut Mducitur er-homines , quibus Deus aliqua principit : quia Deus regulariter omnia mouet fe- ''*"' ^ii^uorum.emdnm modum fuum ; rationaliayfcilicet , cum libertate . Sed tamenficut ho-minibus adhibet Rimulos , vt velint obedire per Pr&dicatores , aduerfitates ,&huiufmodi ; Jta etiam malignis fpiritibus adhibet flimulosvrgentes adjuamebedientiam , quifmt exorctfmi , quibus dermnes ita fpiritualiter cruciantw ,ficut homines verberibus corporaltbus . H^c didti Auitores

.

At quis non videat, pra?di6ta verba exprefse veritati Sandi Euangelij ad- Et reprobAtur

,

uerfari, in quo Deus promifir in fe credentibus ^ quod d^mones eijcerent innomine Saluatoris independenter a d^monis vokintate , immo contra dx- Mr. jg,monis vokintatem ? Marci vlt. ficut etiam cap. p. dixit : Omnia credentifunt pojfibdia . Vbi videas eorum grauiflimum errorem i nemine hucufqueconfideratum, dum ex prasdidlis fuis verbis , & ex fimilitudine allata often-dunt, huiufmodi da-monis expulfionem non fieri a virtute Dei dsmone in-uito , fed pendere a libeia dcemonis voluntate j ficut obferuatio prasceptorudependet a libero hominis arbitrio^Deo adiuuante . Qupd impium eft ^ffe-rere : cum repugner veritati Euangeiic,& poteftati Ecclefia^jquje hu-iufmodi facultatcm d^mones eiiciendi a Chrifto Domino accepit indepen-denter a da^monis voluntate . Quodmagis, ac magis oftendit fadtum , acdidtum Chrifti . Cum .n. Difcipuli eius non potuiftent ab illopuero luna-tico d.rmonem eijcere, accefierunr ad lefum fecreto, & dixerunt : quare nosnon potuimus eijcere illum ? Quibus nondixit lefus;: ,quia Pater meus noluicvti fua omnipotenti virtutejfed reliquit daemonem iii fua libertate,& obfti-

natio- .

12; Par, I. Cap.I. De Exoic. Potefl:. donatonationei vt dixiflent praefati Au6lores . Sed refpondit : Propter icredttlita-temveftram. Matthaji 17. caufam refundens non in Dcum , fed in Exorci-ftas : quia non fe bene difpofueranr ad fidem vigorofam > ac confidentiampetfedlam impetrandam per orationem,& ieiunium : Nec non in obfefsii,6c eius patrem dicens : Ogeneratio incrednla ,& peruerfa qHamdiii apndvosero ? qHamdiU vos patiar ?

$. XI.

EX parte cauf^ in{lrumentalis,feu minifterialis tunc eft defe61:us,quan-do Exorcifta non cognofcit fuam poteftatem a Chrifto fibi traditam^^f^o^" /*f in perfona Apoftolorum , & ab Ecclefia fibi comunicatam in Ordine exor-efeifus ex par

ciftatus : qua mediante, debet credere,d?monem teneri eius preceptis obe-dire, ficut Deo in his , qus ad hberationem pertinent obfefli ; h etiam ipfeobfelRis fit bene difpofitus,&: hberatio fit ei profutura . Sicut enim fecurisvel ferra eft inftrumentum fabri hgnarij, & hgnum obedit ferrx, vel fecuri,dum fcinditur per eam : fic demon neceflario miniftuo Chrifti , & Ecclefiaetenetur obedire . Et ficut non potefl d^mon non obedire Deo ; fic non po-teft non obedire eius miniftro in his,qu2 infra eius poteftatis hmites conti-nentur . Quam veritatem d^mones ipfi pluries Venetijs, 8c ahbi coacfli pervim precepti fibi a me fadi in nomine lefu, fafii fimt , antequam per vlti-mum pV^ceptura expulfiuum e corpore obfeflb egrederentur

.

Hinc plures Exorciftas huiufmodi fuam ignorates poteftatem, c5fugiuntad d^monemjac per vim precepti tentant educere ex Orco Luciferum cumfuis fatellitibus, vt ipfe veniat , ac poteftate fua fathanica huiufmodi obfti-natos e corpore obfelTo fpiritus eripiat, eosqj ad inferos deducat . Imo fx-pius ab ipfomet da;mone obfidente quaerunt, vt dicat 3 quando velit exire ,qua die, qua hora, quo loco^per quam perfonam,per quem Sandlum fit ex-pellendus: Et in alios huiufmodi labuntur errores , qui a nobis vt abomi-nabiles, Deoqj & Ecclefix iniuriofi, & obfeffis, ac maleficiatis valdenoxij,quin Sc ipfis Exorciftis admodum perniciofi reprobatur infra cap. 3. articu'lo de frudemia in vitandis erroribus .

. XIL21.

luando fit er-ror ex partt^intentionis .

T7 X parteintentionisdsmonemexpellendi._ j. ^ notabilis defedus videturjii^ in regulis traditis ab antiquis Audloribus, dum afiignant ad demoneseijciendos multos dies , hebdomadas , menfes , & annos, in quibus multa_pr^efcribunt adimplenda , & exercenda tum pharmaca corporalia , vn6lio-nes , balnea , vomitoria , fumigationes fulphureas : tum irrifiua, & alia idgeneris

, qujc in eorum libris continentur : in quibus aperte conftat , num-quam Exorciftam adtualem, vel virtualem eijciendi d^monem tunc habercintcntionem

, quando illud de exitu facit pr:ECeptum , fi credit cetera alia_feruanda efie neceflario : quia fic verba contraria funt inrentioni . Per ver-ba enim precipit, vt exeat citd^fed intentio eft, vt non xear,nifi adimpletishuiufmodi remedijs, 6c deftrudlis maleficij fignis

.

Ex

Art.I. OrdinisExorciftatus, ^

22.Irror ex partt

form.

. XI 11.

EX parte forms communis > eft defeilus fere in omnibus cxorcifma-rijs . Nam relidla forma tradita ab ipfo Chrifto > & ab Apoftolis > ac

Difcipulis eius vfitata > qua; quoad efTentiam clara eft in Euangelio : In no-minc meo demonia eijcient : 8c f^piiis apud Euangeliftas, &c Ada Apoftolo-rum memorata , nouas qu^runt alibi exorcifmorum formulas > vnufquisq-,proprio fuo Marte , &c continue multiplicantur noui exorcifmi vocati po-tentiitimi > & efficaciilimi , eo quod in eis multc-e continentut d^monibuscomminationes fadtxj airerentes^necefte efle, Exorciftam, quoties Energu-menum exorcizare aggreditur, faltem per fex boras continuas legerc exor-cifmos, quafi modus expellendi d^mones confiftat in multitudine , & lon-gitudine coniurationum, & non in viitute > & efficacia San6liffimi Nomi-nis lefu, qua ab Exorcifta d(^mones funt expellendi

.

Sed vndenam tanta multitudo exorcifmorum>ex quorum le6lione nimisdefatigantur Exorciftaj, Scobfeffi defeffi aufugiunt , fi a Chrifto data cftverborum forma (faltem quoad fubftantiam ) dxmones effugandi' CurExorciftaf hiic illucqj difcurrunr, vt nouas exorcizandi adinueniant formu-las , fi in Euangelio clara , & aperta traditur ? Hoc vtiq-, non aliunde pro-uenit, quam ex ignorantia, qua laborant, eomm, quae eiTentialiter fpedtant Vnie prettenlatadhancartem. Hinc ex hac ignorantia fequitur error peior priorc , quod '"!*}f'***'^oexorin humfmodi fuis exorcifmari js admonent Exorciftas, vt d?moncm patrem "f^^^^'^ mendacij interroganres arvflent , vt dicat : OuibHs verbis magis crucietur :Quinamjfint San^i in Cdo,& quinam demones in Infernofibi magts inimiciQuas interro^ationesinfuisconiurationibus fsepius repetunt; in quibusaperte manifeftant , fe numquam agnouifle verba facri Euangelij , quibusDasmones ab obfeffis corporibus funt expellendi . Vbi videas

, quomodoper huiufmodi interrogationes occulte , & inconfiderate Exorciftas euadutdiaboli difcipuli . Qups errores infra deteftamur num. 27 1. &fequentibus

$. XIV.

Il^X partemateriacremotcT, qu^eftdemonexpeirendus, etroreuenit:

__

j quia ignorant , Chriftum per Paffionem fuam demonibus abftuliflo 2J#omnem hominibus nocendi facultatem quoad adum fecundum pro omni- Errot ex partebus i,s , quos Deus vult protegere ob aliquod bonum publicum , vel priua- fnaterk rcmc-tum, & maxime, quia coufidunt in proted:ione Dei Altiffimi, ac in virtute '* Sandiffimi Nominis lefu, cui Deus Pater dedit hanc virtutem, vt eo inuo-cato dtmones eflugentur , ac C(^tera rairabilia fupernaturaliter ab homini-bus operenturi vt Kite infra num. (J f . &fequent.& nu. 45JL4. Vnde licet d?-monesmaximamexfevimhabeant naturalem j attamen virtus hjEC eoiiiquoad adum fecundum,idft,quoad operationem eft ligatar vt dixij & ma-xime pro his, qui in Deum fuam conitituunt fiduciam > vt latiffime proba-tur i nfi-a Iqco citato,& vhi de Fidhcia in Deum .

14 Par.I.Cap.I.DeExoic

lirt. II. Otdittis Sacerdotalis. if& Angeli,ecfi iiatura, & fanditate fublimes ei honorem haberc , & man-datis eorum aliquando obfequi non dedignantur ; prxcipue cum de expeUlendo e corporibus da:mone,aut diflfoluendis maleficijs agitur . Nam ficutmaJi hominumtxirio femperinuigilant j ita boni eo raagis eorum falutemproicurant, vt bencdocct lofeph Angles t?i z. difi. 1 1. q. vmca dub. 6. bc li-benti animo vires angelicas poteflati facerdotali connc(5tunt , cum vident^acerdotcs , qui nobilitate minifterij a^qualem , fi non maiorem , cuni eis.fortiuntur conditionem,darmones oppugnareivt quafi agmine idbo Angelicjcleftcs, & terreftres infimul iun

1 6 Par. L eap.I. Dc Exorc. Potcft. donato

27.Miniflerif

,

28.StoUvfusofie-ditur non necejfarius Exorcifli ad damo.aes expelledos

.

. II.

QVod magis expediens videtur, fi modum confidei'es>quo minifteriumexorcifticum folemniter exeicetur, nemp^, manuum impofitione Sc^ & applicatione ftolje .

Impofirionem manuum fuper vexatos i fpiritibus immundis , & infir-mos docuere Apoftoli, &c ea vfi funt . Immo quoad aegrotos ipfe ChriftusMarci vltimo dicens : Superagrosmamsimponentj&benehabebtmt. Poftea Sandti, vt S. Martinus,qui Treuiris Tetradi j feruum a vexante d^moncliberauit, vt facrcc ferunt hiftoris ; Et vfque modo Miniftri Ecclefi^ iuxtaEcclefi? praxim . Sic enim Epifcopus dum confert Clcricis Ordinem Exor-ciftatus, eis tradens librum Exorcifmorum air : ^ccipe , & commenda we-memoridL , & habeto poteflatem imponendi manus fuper energumenos , fiuc^bapttzAtos,fiue Cathecumenos , iuxra Concilij Carchagin. 4. pr^fcriptum , &can. Exorcifla dtfi. 23. & Patres Theologos fupra allegatos num. 11. Siautem qui exorcizant , fint etiam Sacerdotes, per huiufmodi manuum im-pofitionem dcjmones aliquando facilius deteguntur : eo quod ad ralem c6-tadum contremifceie foIeant,non volentes illius manuu impofitionem fu-ftinere, qu? quotidie corpus dominicum contred:anr,& alijs adminiftrant

.

Hoc tamen non eft neceflarium : quiaExorcifta poteftarem manusimpo-nendi fuper energumenos obtinet ab ordine Exorciftatus , & non Sacerdo-tali.

Idem dicendum de ftol(^ appIicatione,qua energumenos cingere,auteamineorumcolluminijcere confueuerunt ; vt alias feliciter preftitit PontiusAbbas Boneuallis in vita S. Bernardi lib. 4. c. 7. Etenim ftola quafi ferreisvinculis fpiritus nequam alligatur, vt fe Chrifti captiuum eflrecognofcat,&fuum vidfcorem , atq; tartarearum poteftatum triumphatorem reuereatur

.

At vfus redus , & proprius ftol? ad Sacerdotes pertinet , quafi externi ordi-nis,& offici j fignumj & cofequenter hic ritus aptius ab illis,quam ab Exor-ciftis obferuatur.

. III.

VEruntamen, quia plures moderni Exorcift^ dodififimi,ac diu in arteexorciftica vcrfati , relij3:a multitudine Exorcifmorum, toto conatu

incumbunt, vt obfeffos , ac maleficiatos in fide , ac confidentia in Deo , 8cpoteftate Exorciftis ab Ecclefia tradita rite inftruant : Ac tandem,cum eospeifedte difpofitos agnofcunt, In nomine Sandiiffime Trinitatis , & in vir-tute Sandlifiimi Nominis lefu more Apoftolico, non vt Sacerdotes , fed vtExorcift?

, poft aliqua conuicia , & obiurgationes vulgari idiomate ad dq-mones diredtas, illis pr^cipiunt , vt e corporibus obfe/Tis aufugiant ; & de_->fadro videmus eos exire compelli : Dicimus , ftoI(^ vfum non efie necefia-rium : quia licet valde fit conueniens, miniftrum j^qui d^mones expellit

,

ellc facerdotali infignitum dignitate i nihilominus quia hoc non exercetmunus.

Art. II. OrdinislSaGcrdotalis. 17munus, vt Sacerdos eft , fed prout ordine exorciftico eft adoptatus j ideo adhoc munus obeundum ftola non eft neceflaria

.

Eft tamen ncceflaria nece/Titate pr^cepti in ritu exorcifmorum, qui antcBaptifmum pr^mittuntur,dum aduiti,vel paruuli funt bapiizandi : quia tiiccum Sacerdotes, vt Sacerdotes funt, tale fubeant onus c. Sacerdotes, de con-fecrat' dlH. 4. Cieremonias, ac riius ab Ecclefia inftitutos, &: in ea vniuerfa-Jiter receptos, vel in Epifcoporum Concilijs conftitutos, adeoq; certam, &indubitatam originem habentcs , diligenter obferuare tenentur . Per exor-ci(mos enim, & aha externa figna,

I S Par.l* Cap.I. De Exorc. pot e{{. doiiato

fttefiat iuris--diiiitnis requiritur.

31-,

Kon iure r#m-muni ifedpar-tkulari plu-rium Epi/eopo-rum.

52.Spi/copi nofL

poffunt prohi-tere munus ex-

ciz.andi

.

^ead potefia^tem gencralem Chriflo, .diligentius haec veritas a nobis efc enucleanda

.

, r.

DTcendum ergo ex Martino Nauarro Confiliorum lib. i .de offic. ludic.Or-dinarj Confil. 6. de hac exorcizandi potefcate pofie dupliciter loqui

:

Vel quoad poteftatem generalem , quamomnes Chriftiani habet a iure di-uinor eijciendi dacmonia, & adiurandi increparorie ; Velquoad particula-rem poteftatem , quam habent quidam m aliquibus terris parcicularicerdeputati ab Epifcopisad officium huiufmodi exorcizandi arreptitios cumfuperpelliceo, & fcola, & quibufdam alijs csremonijs .Quoad primam faculcatem non videtur pofie reftringi falrem ab inferio-

rePapa: quia tale ftatutum videretur contra ordinationem ab ipfometChrifto faccam Marci vltimo , Signa antemeos, qui crediderint , h^c Jequen'tur . In nomine meo d

Art. IIL lutifHidionis ofdinaii. 19par. 4. cap. ^. FraDcifcus Cefpedes traH. de Exemptione ReguUrium cap. 6'.dtih. 1 5 f . Aloyfiiis Baiiola y^phorifJnquif rerbo Exorctxjtndi,&c FrancifcusPelizzariiis in Aiannale Regularium tom. i, de Exemptione ReguUriu tra^.8. c. 6.fe6i. i.nu. 54. aflerenres Epifcopos non pofle regulariter prohibereClericis fibi fubditis exorcizare: Nim de iure diuino eft , vt vnufquisq,-actum fui Ordinis exerceat . Exorcizare autem eft actus Ordinis EKorci-itatus , cum hoc poffit etiam facere quilibet Chriftianus per fidem in no-mine lefu Chrifti >. dsmonem increpando noctuq*, , idque frequenterfacimus , vt ait ipfe Nauarrus lcco citato , afpergendo nos aqua benedicta t& dicentes : Ecce crucem Dominii fugitepartes aduerf(ty& c&t.Quo vero ad particularem poteftatem videtur , quod qui deputauit cos

poflet aftringere ad aliqua feruanda , qu^ nontenerenturferuarealij, quivolut vti fola poteftate a Chrifto tradita : qualiter multi Sancti fine aliquoapparatu folo, verbo puta,pra:cepto facto in Nomine Iefu,vexatos ^ dxmo-nijs liberarunt . Quod fuftmet etiam Suarez tom. 1. de Religionelib. 4. jidturatione cap.Af.num. S' dicens . Suppofita neceffitate hominis d dAmongohfejfii velatia fimili , poffunt A4iniHri Ecclefidt, ex officio ohligart , ( puta abEpifcopo} ad ddimonenf at!liurandu.fn . feit exorciz.andHrn iuxta formam ,&ritum Ecclefif : tiuia tenentur fubuenire neceffttati fuorum fidelium per reme-dia conuenientia , & ab Ecclefia mftituta . Fnum autem ex remedijs pr iU/igraui necejjitate dejhnatum ab Ecclefia eft exorcifmus .

$. II.

OB aliquam autem iuftam caufam benepoteftEpifcopus fufpenderelios fubditos ab exercitio talis Ordinis, puta, ob aliquod fcandctlum

ex haiufmodi exercitij abufu exortum . Qiix fufpenfio poteft eile generalisrefpeclu omnium fuorum fubditorum quoad functionem publicam, & mi-nifterialem . C^o vero ad fundionem priuatam fa(5bam finevllacaeremo-nia, folum per inuocationem Sandtiflimi Nominis lefu, non debeteflege-neralis refpedlu omnium^ fed tantiim refpe

z o Par.I. Cap.I. De Exorc Poteft. donatocuuaueiint> fuos Clericos Exorcifts munere fungentes, ficut 8c quofcumx^j

5^ alios fiue viios > iiue mulieres priuatim per domos obfeflos , aut malefrcia-Fojfmtexami. tos, aut quofcumq-, cTgrotos benedicentes de modo , acformulis> quibusnare eos de mo- ytuntur > diligenter inta-rogari , &: examinari ; ne digni , & indigni fe huiedts 3 ^ formu- j^^^q^[^ praecipue exorcizandi tumultuarie exercendo fe immifceant cum^,j;^j vtn-

^j^^jjj^lo pufiHorum^qui ecclefiafticam poteftatem aut vanam,aut debilemreputant , fi poft exorcifmorum reiterationes laudabilis non fequatur effe-ftus, 8c talis, qui ab ipfis expe6tatur . Similiter ne formulis vtantur fuper-ftitiofis i vel aliquod cum d^emone pactum habeant explicitum , vel impH^citum , vt fsepiLis cum maximo Reipublicae Chriftian^ detrimento eucnirecontingit

.

Cum ergo Epifcopi exorcizandi munus fiuc publice quoad omnes : fiuepriuatim quoad deiinquentes in tali munere , ne exerceatur abfque eorumlicentia, prohibere po/Hnt, ac confueuerint , dixi, prajter poteftatcm Ordi'nis, rcquiri poteftatem iurifdidtionis fiue ordinariiCjde qua nunc loquimur tfiue delegate> de qua agitur articulo fequenti

$. IIL

X Vrifdidio ordinaria primo ,& prfncipaliflime refidet in Summo Ponti-^'*

,. X ficc, qucE ita ampla eft , & tanta , vt ad omnes orbis plagas fe extenr-.;^ ^... i da.t : cnm illzm ^cceperk a. Chn{to Dominoy ca. Sacrofa^^^a, dif}. zx. cuifapa ^^^ ^^ omntspotestasm C^lo, 0" tn terra . Mattn:Ei i8. non hmitatam , iQd

(Prilatos . ampliflimam, quando Petro Pontificum apici diilum eft loannis ir.(Phbams. fafceouesmeas. Quam illi prius promiferat cotlaturum Matthsi i(r. di-

cens : Tibi daho claues regni Calornm . Et qmdcumj., ligaueris fuper terranr,erit ligatum& in Cflis : & quodcum^ folueris /uper terram , erit folutum &in Clis . Quare in eo tanqtiam in Chrifti Vicario refidet fuprema potefta^-tis plenitudo, qiKE in cjEteros Ecclefias pr^Iatos, tanquam in partem follici*tudinis paftoralis vocatos,dcriuatur . Ex quibus poftea fluit in Curatos,qiiiEcclefijs particularibus in vnaquaq-, Di^cefi pr^Eficiuntur : cum hac tameadifFerentia,qu6d Papalis a duabus reliqiiis differt tum origine ; eo qtiod im-mediate a Chrifto projcedit, can. In nouo teHamento. difi^ z.i. tum indepcn.-dentia , quia non dependet ab alijs, can. Omnes. difi. ix. tum vniuerfitate.veo quod reftri(Sta non eft : can. Quamuis vniuerf^. difi. ii . fed ad omnes vu-bes in vniuerfo mundo, adomnia loca, perfonaS;, &:.caufas extenditur

.

. IV.

EX quofequitur, omnes illos orditiaria poteftate pollere , qui ratione_^:dignitatis, aut Beneficij curam habent animarum , atque ea vri pofle_>

ad Energumenos exorcizandos, d^monefque pellendos ex corporibus . Sic

tnmenos Ecclefiaftica narrat hittoria, plures Epifcopos huic minifterio quantumuisAb Epi/cobis laboriofo laudabilirer incubuifle : vt S. Bafilius apud yimphHochium in vita

multis fuit pra ms , S. Gregocius. Thaumaturgus apud (jregpriHm Nyffenum , S. Mnrtinus;.ilicatoi. Turo^

j!b vtrisq^exer(etur laudabi-liter in Ener-

Art. III. lurifdidionis' ordinariac T XI

Turonenfis in vita eius a^udVineemmm Beluacenfemy S. Vifmarus apudRair-theriufj} tom. z. Surtj, S. Adelelinus Sagienfis in vita S. Opportunx , S. Mau-rilius Andegauenfis in vita eius cap. lo. S. Ambrofius Archiepifcopus, vccolligirur ex exorcifmis , ac documentis ad daemones effugandos ab ipfotraditis, S. Vbaldus Eugubinus , S. Zenon Veronenfis, & alij muki , quos

,

Jongum,ac taediofum cfiet, recenfere

.

Et ccrte aptidime, & efficaciflime . Cum enim fint Apoftolorum fuccef-fores,quomcdo couenientius taies fefe exhibere pofl^unt, quam Apoftolorimores imitando, quos Energumenis liberandis , & foluendis darmoniacisoperibus iuxta praeceptum Domini vacafie , ex Euangelio , 8c Hiftoria Sa-cra,eft certiffimum ? Pr^fertim cum maiori poteftate gaudentes , maioriconatu tartareas poteftates aggrcdiantur, quae fuftinere non poflunc manusillius applicationem , qui Sacerdotes ordmar , audoritatem confert remit-tendi peccata , 6c facrificium incruentum pro viuis , & mortuis offerendi

:

dat facultatem prxdicandi verbum Dei , & regendi populum eius j aliaqucfacit,quxEpifcopali dignitaticonueniunt

',

precipue Exorciftis d^moncsadiurandi, 6c e corporibus obfeftis eijciendi poteftatem tradit . Mitto a?di-ficacionem, quaf ex cam fandto opere confurgic

.

. V.

AD quodmunusobeundumomnesEpifcoposnedumexcharitate,fed . .ex iuftitia teneri vel per fe, vel per fuos Clericos,Parochos, vel alios ^ . ^^V >

Sacerdotes,aut Exorciftas , videlicet,prouidere fuorum fubditorum necefli- ^ '"^., ji- vj j- ni- "' exereendie

canbus , quando aliquis eorum a dasmone diuexatur , nemmi eft ambigen- ^g/dum . Quodfacilecolligitur ex verbis Principis Apoftolorum Petri fcri- CPerfe,benris ad Clementem de vniuerfis Epifcopis, relatis a Barbofa de Epifcopali (Per alios

.

munere. Titul. 1 1 . Clojfa 1 2. nu.J Ecciefiarum omniumy air, curam habentes Tenentur exmifericordes, & beneuoli eftote in omni verbo,& operepro viribus agite : omnisq (CharitMtetPontifex facro Chrifmate perunclus carus , & pretiofus omnibus ejfe debet , (i*i^*t**'H&c e^ voiuntas Dei , vt benefacientes obmutefccre faciatis imprudentium ho-minum ignorantiam

.Quomodo autem benefacienc fuis fubditis , fi, cum \

dasmone isuiffimo tortorediuexantur, eis opitulari noncurant? Quodmagis, ac magis ex eorum nominibus deducirur . Inter enim nomina , aicAuguftinus Barbofa de Epifcopi nominis ethymologia , &fignificatione cap. 1.nu. 18. qutbus infignitur Epifcopus , fortitur nomen militis armati , CuTiodis yLeonis , Angeli , & aliorum , qua d S. GregorioNd{ianz.eno connumeranturin carmine ad Epifcopos ; vt fua infuperabili potefiate dAmonum impetus per^fringat . Et in fumma quot funt neceffitates hominum , tot fere nomina attri-buta funt Epifcopis ex earum fimtlitudtne, vt norintfe totidem officia obtinere.Vnde Epifcopus Grn?ce diAus, Latine dicitur Speculator-> vel fupenntendens