malzeme Üretim teknikleriryamanoglu.com/index_htm_files/malzeme uretim teknikleri hafta 8.pdf · q...

1

Malzeme Üretim Teknikleri

Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU

2016-2017 Bahar Dönemi

2

Geleneksel Üretim Yöntemleri

n  Talaşlı üretim yöntemleri q  Tornalama, Frezeleme, Planyalama, Delme, Broşlama, q  Taşlama

n  Talaşsız üretim yöntemleri q  Döküm, Kaynak ve Plastik Şekil Verme q  Presleme, Haddeleme, Derin Çekme, Sıvama, Bükme, q  Kaynak, Lehim, Yapıştırma, Perçinleme

Üretim Yöntemleri

Malzeme Üretim Teknikleri Konu:

3

Talaş Kaldırma Yöntemleri ve Makine Takımları

n  1.Tornalama ve ilgili işlemler n  2.Delme ve ilgili işlemler n  3.Frezeleme n  4.Yüksek hızlı talaş kaldırma

Talaşlı Üretim Yöntemleri

Malzeme Üretim Teknikleri Konu: Talaş Kaldırma Yöntemleri

4

Talaş Kaldırma n  İstenen parça geometrisinin oluşturulması için mekanik olarak kesici bir

takım kullanılarak yapılan malzeme uzaklaştırma yöntemi n  En yaygın uygulamaları: metal parçaları şekillendirmek için.



http://caliskanotomat.com/wp-content/uploads/2016/03/slide-img6-358x310.jpg

http://www.schweizer-motorenteile.de/tl_files/schweizer-motorenteile/images/Slider/Schweizer-Drehmaschine.jpg

5



Talaş Kaldırma n  Yüksek doğruluk ve kesinlikte geometrik özellikler sağlama ve parça

geometrilerinin düzeltilme kapasitesi bakımından tüm imalat yöntemlerinin en uygunlarından birisidir. q  Döküm de geniş bir şekil yelpazesini oluşturabilir, ancak doğruluk ve kesinlik bakımından

talaş kaldırmadan geridir

http://www.akmeryapi.com/talas2-2.jpg

https://i1.wp.com/www.reymaksan.com/images/reymaksan_freze01.jpg

6

Talaş Kaldırılmış Parçaların Sınıflandırılması n  Dönel simetrili – silindirik veya disk şekilli n  Dönel olmayan (prizmatik de denen) - blok benzeri veya levha benzeri



Talaş kaldırılan parçaların sınıflandırılması: (a) dönen, veya (b) dönmeyen.

7

Talaş Kaldırma İşlemleri ve Parça Geometrisi n  Her bir talaş kaldırma yöntemi, iki faktör nedeniyle belirli bir parça geometrisi

oluşturur: n  1.Takım ve parça arasındaki izafi hareket

q  Üretme – parça geometrisi, kesici takımın ilerleme yolu tarafından belirlenir

n  2.Kesici takımın şekli q  Şekillendirme – parça geometrisi, kesici takımın şekli tarafından belirlenir.



8


Şekil üretme: (a) düz tornalama,

(b) konik tornalama, (c) sınır tornalama,

(d) yüzey frezeleme, (e) profil frezeleme.

Malzeme Üretim Teknikleri Konu: Tornalama

9


Biçim vermek için şekillendirme:

(a) şekil tornalama, (b) delme,

(c) broşlama.


10


Oluşturulacak formun şekillendirilmesinin ve üretilmesinin birleşimi:

(a) bir tezgahta diş kesme, (b) kanal frezeleme.


11

Tornalama n  Dönen bir parçadan bir silindir üretmek üzere; malzeme kaldıran tek uçlu

kesici takım (kalem) ile, n  Torna olarak adlandırılan bir tezgah üzerinde yapılır . n  Bir torna tezgahında yapılan tornalama işlem türleri:

q  Alın tornalama q  Şekil tornalama q  Pah kırma q  Kesme


http://www.hamitarslan.com/upload/2016/07/torna-tezgahi-web4.gif


https://encrypted-tbn3.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcSSdRDP2qxy74c4HOBs9OEFAwOrZrqet_0w-er8jqiKvSAnha9t_Q

12



Tornalama işlemi http://www.ytmtarim.com/images/imalat_resimler/tornalama.jpg

13


Alın Tornalama: Takım radyal olarak içe doğru ilerler.

http://docplayer.biz.tr/docs-images/42/13952031/images/16-0.png


14



http://www.cnctaslama.net/images/metal-taslama.jpg

Şekil Tornalama: Takım, dönme eksenine paralel ilerleme yerine, doğrusal olmayan ve böylelikle bir şekil oluşturan bir yol izler.

15


http://www.hamitarslan.com/upload/2016/07/tornalama-islemleri-web10.jpg


Pah Kırma: Kesici uç, bir “pah” oluşturmak üzere, silindirin köşesinde bir açı keser.

16


http://docplayer.biz.tr/docs-images/42/13952031/images/16-0.png


Kesme: Takım, dönen parçanın ucunu kesmek üzere belirli bir konumdan içe doğru ilerler .

17



Diş Açma: Sivri uçlu takım, büyük bir ilerleme hızında parçanın dönme eksenine paralel olarak doğrusal ilerleyerek diş oluşturur.

http://www.dimetrik.com/images/Paylasimlar/cnc2/cnc_2_files/TORNA-TAKIMLARI-MAKINAEGITIM-WEB41-300x207.jpg

18


Malzeme Üretim Teknikleri Konu: Torna Tezgahı

Motor tahrikli bir torna tezgahının, temel bileşenlerini

gösteren diyagram.

19

Borlama n  Borlama ve tornalama arasındaki fark:

q  Borlama, mevcut bir deliğin iç çapı üzerinde gerçekleştirilir. q  Tornalama, mevcut bir silindirin dış çapı üzerinde gerçekleştirilir.

n  Borlama, bir iç tornalama işlemidir. n  Borlama makineleri

q  Yatay ve dikey – makine kafasının dönme ekseninin yönünü ifade eder.

Malzeme Üretim Teknikleri Konu: Borlama


20

Delme (Matkaplama) n  Parçada yuvarlak bir delik oluşturur. n  Mevcut bir deliği sadece genişleten borlama

işlemidir. n  Kesici takımlar matkap olarak adlandırılır. n  Makine takımı: matkap presi

Malzeme Üretim Teknikleri Konu: Delme


delme

21

Tam Delikler ve Kör Delikler n  Tam delik – matkap ucu parçanın diğer tarafından çıkar. n  Kör delik – parçanın diğer tarafından çıkmaz.

Malzeme Üretim Teknikleri Konu: Delme


İki delik türü: (a) tam delik, (b) kör delik.

22

Raybalama n  Çap üzerinde daha iyi tolerans ve artan yüzey kalitesi

elde etmek üzere bir deliğin hafifçe büyütülmesinde kullanılır.

Malzeme Üretim Teknikleri Konu: Raybalama


Delmeyle ilgili talaş kaldırma işlemleri: raybalama

Bir delik içinde küçük delikten sonra büyük delik olacak şekilde, kademeli bir delik oluşturur

Ters Borlama

23

Frezeleme n  Parçanın, çoklu kesici kenarları olan bir kesici takıma doğru ilerlediği talaş

kaldırma yöntemi n  Dönen takım ekseni ilerlemeye dikeydir. n  Düz bir yüzey oluşturur. n  Diğer faktörler ve terimler:

q  Kesici takım, freze çakısı olarak adlandırılır q  Makine, freze tezgahı olarak adlandırılır.

Malzeme Üretim Teknikleri Konu: Frezeleme


24

İki Frezeleme Türü



İki frezeleme türü: (a) yüzey frezeleme, (b) alın frezeleme.

25

Kenar Frezeleme ve Alın Frezeleme n  Kenar frezeleme

q  Çakı ekseni talaş kaldırılan yüzeye paraleldir. q  Kesme kenarları bıçak çevresinin dışındadır.

n  Alın frezeleme q  Çakı ekseni, frezelenen yüzey eksenine diktir. q  Kesme kenarları bıçağın hem uç ve hem de dış çevresi üzerindedir.



26

Kütük Frezeleme n  Çakı geniş l iğ inin, parçanın her iki

tarafından dışarı taştığı, temel yüzey frezeleme şekli.

Kanal Açma n  Çakı genişliği, içinde bir kanal oluşturduğu

parça genişliğinden daha küçüktür.



kütük frezeleme

Kanal açma

27

Profil Frezeleme n  Düz parçanın dış yüzeyinin kesildiği, bir uç

frezeleme türü. Parmak Frezeleme n  D ü z p a r ç a l a r d a s ığ b o ş l u k l a r ı n

frezelenmesinde kullanılan diğer bir uç frezeleme türü.

Yüzey Şekli Oluşturma n  Bilye uçlu çakı, üç boyutlu bir yüzey şekli

oluşturmak üzere, dar aralıklarda bir eğri hat üzerinde ileri geri hareket eder.



Profil Frezeleme Parmak

Frezeleme Yüzey Şekli Oluşturma

28

Broşlama n  Çok dişli bir kesici takım, takım ekseni yönünde, parçaya göre doğrusal

olarak hareket eder.

Malzeme Üretim Teknikleri Konu: Broşlama


Broşlama işlemi.

29



Broşlama n  Üstünlükleri:

q  İyi yüzey kalitesi, q  Dar toleranslar , q  Değişik parça şekilleri işlenebilir .

n  Kesici takım broş olarak adlandırılır.

30

İç Broşlama n  Bir deliğin iç yüzeyine uygulanır. n  Parçada bir başlangıç deliğinin olması gerekir.



31

Testere ile Kesme n  Parçada, birbirine yakın yerleştirilmiş bir seri dişten oluşan bir takım

tarafından dar bir yarık oluşturulur. n  Takım, Testere bıçağı olarak adlandırılır. n  Yaygın uygulamaları:

q  Bir parçayı iki parçaya ayırır, q  Parçanın istenmeyen kısımlarını keserek uzaklaştırır.

Malzeme Üretim Teknikleri Konu: Testere


32

Motorlu Testere



motorlu testere – testere dişlerinin parçaya göre ileri

geri doğrusal hareketi.

33

Bantlı Testere



bantlı testere (dikey) – bir kenarında dişleri olan, sonsuz esnek bir bant şeklinde olan, bantlı

testere bıçağının lineer sürekli hareketi.

34

Dairesel Testere



dairesel testere – dönen testere bıçağı, parçadan geçen takımın

sürekli hareketini sağlar.

malzeme Üretim teknikleriryamanoglu.com/index_htm_files/malzeme uretim teknikleri hafta 8.pdf · q...

Documents