maliyet kayıtları

7/27/2019 Maliyet Kaytlar

1/57

T.C.

MLL ETM BAKANLII

MUHASEBE VE FNANSMAN

MALYET KAYITLARI344MV0038

Ankara, 2011


2/57

Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereveretim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarakrencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renmemateryalidir.

Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.

PARA LE SATILMAZ.


3/57

i

AIKLAMALAR ....................................................................................................................iiGR .......................................................................................................................................1RENME FAALYET 1 .....................................................................................................21. 7/A SEENENE GRE MALYET HESAPLARI.........................................................2

1.1. 7/ A Seeneinde Ana Hesaplar....................................................................................31.1.1. Giderlerin Yanstma Hesaplar ..............................................................................51.1.2. Gider Fark Hesaplar.............................................................................................. 51.1.3. Gider eitlerine Gre Snflandrma....................................................................51.1.4. Gider Yerleri..........................................................................................................61.1.5. lk Madde ve Malzeme Alm ................................................................................ 7

1.1.6. lk Madde ve Malzeme Tketimi ..........................................................................91.1.7. ilik Giderleri....................................................................................................101.1.8. Dierletme Giderleri (GG)............................................................................151.1.9. retim Dnemi Sonunda Yaplacaklemler......................................................17

UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 21LME VE DEERLENDRME ....................................................................................22

RENME FAALYET 2 ...................................................................................................252.7/B SEENENE GRE MALYET HESAPLARI........................................................25

2.1. lk Madde ve Malzemenin retime Gnderilmesi......................................................262.2. ilik Giderleri ........................................................................................................... 272.3. Dier Gider Hesaplar .................................................................................................28

2.4. Dnem Sonunda Yaplacaklemler...........................................................................292.5. Hizmet letmelerinde Maliyet Hesaplar ................................................................... 32

2.5.1. Malzeme Giderleri ...............................................................................................322.5.2. ilik Giderleri....................................................................................................332.5.3. Dnem Sonunda Yaplacaklemler ................................................................... 33

UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 36LME VE DEERLENDRME ....................................................................................37

MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 40CEVAP ANAHTARLARI.....................................................................................................45KAYNAKA......................................................................................................................... 53

NDEKLER


4/57

ii

AIKLAMALAR

KOD 344MV0038

ALAN Muhasebe Finansman

DAL/MESLEK Bilgisayarl Muhasebe Eleman

MODLN ADI Maliyet Kaytlar

MODLN TANIMI Tekdzen muhasebe sistemine gre retim maliyetinin

hesaplanarak ilgili gider yerlerine aktarlmasna ilikinmuhasebe kaytlarnn yaplabilme becerisinin kazandrldrenme materyalidir.

RE 40/32

N KOULrenci bilno esasna gre defter tutma ve rn ve hizmetmaliyeti modllerini alm olmaldr.

YETERLKMaliyet kaytlar yapmak.

MODLN AMACI

Genel Ama:Bu modl ile tekdzen muhasebe sistemine gre maliyethesaplarn snflandrarak kayt yapabileceksiniz.

Amalar:1. retim maliyeti ve dier gider hesaplarn 7/A

seeneine gre kayt edebileceksiniz.2. retim maliyeti ve dier gider hesaplarn 7/B

seeneine gre kayt edebileceksiniz.

ETM RETMORTAMLARI VEDONANIMLARI

Muhasebe Paket Program, Bilgisayar, Yazc, Kt, Form

Belgeler,Bilno, CD, Bilgisayar Masas, Hesap makinesi

LME VEDEERLENDRME

Modln iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra,verilen lme aralar ile kazandnz bilgi ve becerilerilerek kendinizi deerlendirebileceksiniz.Ayrca modl sonunda retmeninizin size vereceiuygulamalarla kazandnz bilgi ve becerileri lerekdeerlendirebileceksiniz.

AIKLAMALAR


5/57

1

GR

Sevgili renci,

Maliyet muhasebesi, retim iletmelerinde kullanlan bir muhasebe sistemidir. Bundannceki modlmzde rn ve hizmet maliyeti konularn iledik ve bylelikle, Direkt lkMadde ve Malzeme Gideri, Direkt ilik Gideri ve Genel retim Giderlerinin nelerolduunu ve nasl hesaplandn rendik.

Tek dzen hesap planna gre iletmeler maliyet hesaplarnn blmlenmesinde vedefteri kebirde izlenmesinde kendi organizasyon yaplarna, byklklerine ve ihtiyalarnagre dzenleyebilmeleri iin kolaylk salanm, farkl maliyet hesaplama yntemlerineuyulabilmesi asndan da esneklik getirilmitir.

Her bir giderin hem 7/A seeneine gre hem de 7/B seeneine gre hangi hesapisimleri altnda ve ne ekilde kaydedileceini, hangi hesaplara yanstlacan ve ylsonundahangi hesaplara aktarlacan reneceiz.

GR


6/57

2

RENME FAALYET 1

Bu renme faaliyeti ile retim maliyeti ve dier gider hesaplarn 7/A seeneinegre kaydedebileceksiniz.

Bu faaliyet ncesinde yapmanz gereken ncelikli aratrmalarunlardr;

lk madde ve malzeme giderlerinin zelliklerini, maliyet muhasebesi derskitaplarndan, internetten ve yaknnzda bulunan bir retim atlyesi muhasebeservisinden aratrnz.

lk madde ve malzeme giderlerinin muhasebe kaytlarnn hangi hesaplarayapldn aratrnz.

1. 7/A SEENENE GRE MALYET

HESAPLARIretilen mal veya hizmet sata sunuluncaya kadar yaplan tm ilemlerle ilgili

harcamalar maliyet hesaplarna kayt edilir. retim iletmeleri tarafndan kullanlan, imaledilen mamul ya da hizmetlerin maliyetlerinin hesaplanmasna olanak tanyan kaytsistemine maliyet muhasebesi denir.

Muhasebe eitleri

Maliyet (malat) Muhasebesiletme ii unsular incelerTahmini deerlere gre kayt yaplabilirretim iletmelerince kullanlrl birimi para d karakterler olabilir(Adet, ton, litre, Kw saat vb)

Genel (Finansal Muhasebe)letme d unsurlar incelerKesin belge ve tutarlara gre kayt yaplrTicaret iletmelerince kullanlrTemel l birimi paradr

Maliyet muhasebesinin amalar:

1 Mamul veya hizmetin birim maliyetini hesaplamak2 Maliyetleri ve iletmenin faaliyetlerini kontrol altnda tutmak3 letme faaliyetlerinin planlanmasnda gerekli maliyet bilgilerini salamak4 letme ynetiminin alaca kararlara yardmc olmak

RENME FAALYET1

AMA

ARATIRMA


7/57

3

eklinde zetlenebilir.

Maliyetlerin belirlenip izlenmesi, etkin bir maliyet muhasebesi sistemi ilemmkndr. Tek dzen hesap planna gre iletmeler aadaki hesap seeneklerinden biriniseebilirler;

7/A Seenei; ok eitli rn retenlerce tercih edilir. 7/B Seenei; rn eidi az olan iletmelerce tercih edilir.

1.1. 7/ A Seeneinde Ana Hesaplar

Maliyet hesaplarn hizmet, mamul reten ve ticaret ile uraan iletmelerkullanabiliriler. Tek dzen hesap planna gre bu grupta yer alan hesaplaryledir;


8/57

4

MALYET HESAPLARI SONU VE BLNOHESAPLARI

Gider Hesaplar Yanstma Hesaplar

710 DREKT LKMADDE VE MALZEMEGD.720 DREKT LKGD.730 GENEL RETMGD.( Bu hesaplar mamul

reten iletmeler kullanr.)

711 DREKT LK MADDE VEMALZEME GDER YANSITMA

721 DREKT LK GD.YANSITMA

731 GENEL RETM GD.YANSITMA

151 YARI MAMLLER RETM152 MAMULLER HS.

620 SATILAN MAMUL MALYE.180- 258- 263- 272- 280 NUMARALIHESAPLAR

680 ALIMAYAN KISIM GDER

VE ZARARLARI

740 HZMET RETMMALYET

(Hizmet reten iletmelerkullanr. 710 ve 720 730numaral hesaplarkullanlmaz.)

741 HZMET RETM

MALYET YANSITMA

622 SATILAN HZMET MALYET

170 YILLARA YAYGIN NAAT veONARIM MALYETLER

750 ARATIRMA VEGELTRME

GDERLER(Gelir tablosu ile ilgilihesap)

751 ARATIRMA GEL.GD.YANSITMA

630 ARATIRMA GELTRMEGDERLER

760 PAZARALAMASATI VE DAITIMGDERLER

(Gelir tablosu ile ilgilihesap)

761 PAZ. SATI VEDA.G.YANSITMA

731 PAZ. SATI DAITIM GDER.

770 GENEL YNETM

GDERLER(Gelir tablosu ile ilgili

hesap)

771 GENEL YNETM GD.

YANSITMA

732 GENEL YNETM GDERLER

780 FNANSMANGDERLER

(Gelir tablosu ile ilgilihesap)

781 FNANSMAN GD. YANSITMA 660 KISA VADEL BORLANMAGDERLER

661 UZUN VADEL BORLANMAGDERLER

258 YAPILMAKTA OLANYATIRIMLAR

ekil 1.1: letme giderlerinin toplu olarak ana hesaplar arasndaki ak.


9/57

5

Dnem iinde yaplan ve tahakkuk ettirilen giderlerin borlandrlarak izlendii

hesaplar fonksiyonel gider hesaplardr. Borlu alrlar, hesaplarn sonu ( 0 ) ile biter.Bu uygulamada yer alan maliyet hesap gruplarnn her biri defteri kebir hesab

dzeyinde GDER, YANSITMA ve FARK hesaplar olarak blmlendirilmitir.

1.1.1. Giderlerin Yanstma Hesaplar

Dnem sonunda ilgili olduklar gider hesaplaryla karlatrlarak kapatlan yanstmahesaplar alacakl niteliinde alrlar. lgili gider hesabyla karlatrlarak kapatlanhesaplardr. Alacakl alrlar, hesaplarn kod numaras sonu ( 1 ) ile biter. Bu hesaplaraadaki gibidir.

711 Direkt lk Madde ve Malzeme Yanstma Hesab721 Direkt ilik Giderleri Yanstma Hesab731 Genel retim Giderleri Yanstma Hesab741 Hizmet retim Maliyeti Yanstma Hesab751 Aratrma ve Gelitirme Giderleri Yanstma Hesab761 Pazarlama Sat ve Datm Giderleri Yanstma Hesab771 Genel Ynetim Giderleri Yanstma Hesab781 Finansman Giderleri Yanstma Hesab

1.1.2. Gider Fark Hesaplar

Gider fark hesaplar, nceden saptanm maliyet yntemlerinin kullanlmas halinde,fiili giderler ile nceden saptanm giderler arasnda gerekleen farklarn kaydedilmesiamacyla kullanlan hesaplardr. Bu hesaplar ortaya kan farklarn olumlu ya da olumsuzolup olmamas durumuna gre bor ya da alacak kalan verebilen hesaplardr. Bor ya daalacakl alrlar, hesap kodu sonu (2, 3, 4 ) ile biter.

712 Direkt lk Madde ve Malzeme Fiyat Fark Hesab713 Direkt lk Madde ve Malzeme Miktar Fark Hesab722 Direkt ilik cret Fark Hesab723 Direkt ilik Sre fark Hesab

732 Genel retim Giderleri Bte Fark Hesab733 Genel retim Giderleri Verimlilik Farklar Hesab734 Genel retim Giderleri Kapasite Farklar Hesab742 Hizmet retim Maliyeti Fark Hesab

1.1.3. Gider eitlerine Gre Snflandrma

Gider eitleri retim iin katlanlan maliyetlerin nelerden olutuunun bilinmesineyardmc olacaktr. rnein, mobilya retimi yapan bir iletmede kullanlan direkt ilk maddeve malzemenin sunta m, deme malzemesi mi veya baka birey mi olduu gider eitlerialt hesaplarnn kullanlmas ile belirlenebilir. Bu hesaplar aadaki gibidir.


10/57

6

0 lk Madde ve Malzeme Giderleri1 i cret ve giderleri2 Memur creti ve Giderleri3 Dardan Salanan Fayda ve Hizmetler4 eitli Giderler5 Vergi, Resim ve Harlar6 Amortisman ve Tkenme Paylar7 Finansman Giderleri

1.1.4. Gider Yerleri

letmeler bu gruplamay esas alarak, faaliyet alanlar ile faaliyetin teknolojik akmnauygun olarak aacaklar gider yerlerini verilen bu ana gruplama altnda yerletirme olananasahiptirler.

Gider yerleri, retim ve hizmetlerin yapld ve maliyetlerin olutuu, bir rgtbirimini ya da rgt birimi iindeki bir yeri ifade eder. Teblide gider yerlerinin gruplamasyledir;

10 Esas retim Gider Yerleri Kesim20 Yardmc retim Gider Yerleri Tesviye30 Yardmc Hizmet Gider Yerleri Montaj

Kalite Kontrol


11/57

7

GDER ETLER FONKSYONEL GDERLER

0 LK MADDE

VE MALZ. GDERLER

1 CRET VE GDER.

2 MEMUR CRET VE

GDERLER

3 DIARIDAN

SALANAN

HZMET VE

GDERLER

4 ETL GDERLER

5 VERG RESM VE HARLAR

6 AMORTSMAN VE

TKENME PAYLARI

7 FNANSMAN

GDERLER

RETM GDERLER

710 DREKT LK MADDE VE MALZEME GDER

720 DREKT LK GDERLER

730 GENEL RETM GDERLER

HZMET RETM GDERLER

740 HZMET RETM MALYET

FAALYET GDERLER

750 ARATIRMA GELTRME GDERLER

760 PAZ. SATI VE DAITIM GDERLER

770 GENEL YNETM GDERLER

FNANSLAMA GDERLER

780 FNANSMAN GDERLER

AKTFLETRLEN GDERLER

258 YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR VE DERVARLIKLAR HESABI

ekil 1.1: Gider eitlerinin Fonksiyon Hesaplar le ilikisini gsteren tablo

1.1.5. lk Madde ve Malzeme Alm

lk maddeler, yardmc maddeler, iletme, ambalaj, krtasiye, vb. malzemeler (albedeli + al ile ilgili giderler) 150 LK MADDE ve MALZEME Hesabna bor yazlr.

DREKTGDERLER

ENDREKTGDERLER


12/57

8

Malzeme sipari verildiinde;

1________________ _______________159 VERLEN SPAR AVANSLARI159 00 Verilen Sipari Avanslar

100. KASA HESABI100.00 Merkez Kasa

lk madde ve malzeme siparii________________.________________

xxxx

xxxx

Malzeme siparii teslim alndnda;

2________________...............................________________150 LK MADDE VE MALZEME XXX150.00 lk Madde Stoklar xxxx150.01 Yardmc Madde Stokl. xxxx XXX191 NDRLECEK KDV191.10 Mal ve Hizmet Almlar

159 VERLEN SPAR AVANSLARI XXXX159.00 Verilen Yurtii Spari Avans.100 KASA HESABI100.00 Merkez Kasa

Verilen sparilerin stoklara telim alnmas________________...............................________________

XXX

Kaytlar yaplr.

rnek: 21 Ocak 2006da 3.000 TLlk (KDV % 18 hari) ilk madde 60 gn vadeli olarakalnmtr. KDV pein denmitir. deme hemen yapldndan % 2 iskonto uygulanmtr.

1

2

3

______________.21.01.2006______________150 LK MADDE VE MALZEME191 NDRLECEK KDV

320 SATICILAR100 KASA

Veresiye ilk madde ve malzeme al.________________..________________

320 SATICILAR150 LK MADDE VE MALZEME150.09 Al skontosu 60100 KASA

Altan yaplan kasa iskontosu__________________...________________320 SATICILAR

649 DER OLAGANGELR.VE KARLAR

skontonun kasa devri________________...........________________

3.000540

3.000

60

3.000540

60

2.940

60


13/57

9

1.1.6. lk Madde ve Malzeme Tketimi

Maliyet dnemi sonunda kullanlan malzeme miktar stok kartlarndan belirlenir.Tketilen malzemeler stoklardan k gsterilerek aadaki gibi gider yazlr.

rnek: A retim atlyesine 20.000 TLlik ilk madde ve malzeme gnderilmitir. Buna gre(710 LK MADDE VE MALZEME GDERLER) hesab borlandrlr.

_______________ / ______________710 DREKT LK MADDE VE MALZME GDER710.010 lk Madde ve Malz. Kullanmlar 20.000-------------------------------------------------------10.01 A retim Atlyesi 20.000

150 LK MADDE VE MALZEME150.20. lk Madde Malzeme Stoklar

_________________............................________________

20.000

20.000

Burada da grld gibi lk Madde ve Malzeme Gideri borlu hesap, lk MaddeMalzeme ise alacakl hesaptr. Borlu hesabn alt hesab (710.010 lk Madde Kullanmlar)onun alt hesabnda (10.01 A retim Atlyesi) yardmc hesaplar ile kayt yaplmtr.

rnek: Aralk aynda toplam 115.000 TL malzeme tketiminin detay yledir;

retimde tketilen hammadde 100.000

retimde tketilen bakm onarm malzemesi 10.000Sat maazasnda tketilen ambalaj malzemesi 2.000Genel mdrlk krtasiye tketimi 3.000Toplam ilk madde malzeme tketimi 115.000

Yukardaki bilgilere gre aralk ay sonu tketimi muhasebeye aktaralm;

1________________ 31/12.2008 ________________710 DREKT LK MADDE VE MALZEME GDER. HS.730 GENEL RETM GD. HS.760 PAZARLAMA, SATI VE DAITIM G. HES.770 GENEL YNETM GDERLER HS.

150 LK MADDE VE MALZ.HS.Aralk ay malzeme tketimi________________............................________________

100.00010.000

2.0003.000

115.000

steyen iletmeler giderlerini fonksiyonlarna ve gider eitlerine gre ayrp ayn andayevmiye kaytlarnda gsterebilirler. Bu yneteme e zamanl kayt yntemi denir.


14/57

10

rnek: Aralk aynda ayn iletmenin retime gnderilen malzeme dkm verildiinde

yevmiye kayd aadaki gibidir.

01 lk madde ve malzeme tketimi 100.00010 Kesim blm 90.00012 Montaj blm 10.00005 Ambalaj tketimi 2.00061 Sat maazasnda 2.00008 Krtasiye giderleri 3.00070 Genel mdrlkte 1.00071 Muhasebe blmnde 2.00009 Dier malzeme tketimi 10.00030 Bakm onarm blmnde 10.000

Yukardaki verilere gre yevmiye kayd aadaki gibi olacaktr.

1________________ 31/12.2008 ________________710 DREKT LK MADDE VE MALZEME GD. HS.01 lk Maddeler 100.00010 Kesim Blm 90.00012 Montaj Blm 10.000730 GENEL RETM GD. HS.09 Dier Malzeme 10.000

30 Bakm ve Onarm B. 10.000760 PAZARLAMA, SATI VE DAITIM G. HES.05 Ambalaj Malzemesi 2.00061 Sat Maazas 2.000770 GENEL YNETM GDERLER HS.08 Krtasiye Malzemesi 3.00070 Genel Mdrlk 1.00071 Muhasebe B. 2.000

150 LK MADDE VE MALZ.HS.Aralk ay malzeme tketimi

________________.........................________________

100.000

10.000

2.000

3.000

115.000

1.1.7. ilik Giderleri

zlenebilen iilikler 720 DREKT LK GDERLER Hesabna, izlenemeyenlerise 730 GENEL RETM GDERLER Hesabna bor yazlr.

ilik giderlerinin tahakkuku;


15/57

11

rnek: Aralk aynda tahakkuk eden iilik cretleri yledir.

Brt cretler 58.000veren paylar 12.000Toplam iilik giderleri 70.000Vergi Kesintileri (9.500)SSK ii iveren paylar (10.100)cra kesintileri (100)denecek net cret 64.800

Fabrikaya ait 50.000 TL iilik giderinin 20.000 TLs endirekt iilik gideridir. Genelynetim iin harcanan iilik tutar 4.800 TL, Pazarlama blm iin 9.700 TL iilikdenecektir.

Bu bilgilere gre yevmiye kayd aadaki gibi olacaktr.

1 ________________ 31/12.2008 ________________720 DREKT LK GDERLER HS.730 GENEL RETM GD. HS.760 PAZARLAMA, SATI VE DAITIM G. HES.770 GENEL YNETM GDERLER HS.

335 PERSONELE BORLAR360 D.VERG VE FONLAR HS.361 D.SOS.GV.KES.HES369 D.DER YKML.

Aralk ay cret tahakkuku________________............................________________

50.00020.000

9.7004.800

64.8009.500

10.100100

ilik giderleri iletmelerin zelliine gre kendi ihtiya ve organizasyon yaplarnagre aadaki gibi blmlenir.


16/57

12

CRET GDERLER YARDIMCI HESAPLARI10 Brt cretler100 Esas ilikler (Normal cretler)101 Geici alanlar102 Taeronlara denen ilik cretleri103 Fazla alma creti104 Fazla alma creti Zamm105 Hafta Tatili ve Genel Tatil cretleri106 Yllkzin creti109 Dier Brt cretler

11 crete Bal Dier demeler110 retim ve Verimlilik Primleri111 Gece Primi Vardiya Zamm112 kramiyeler113 Kdem Tevikkramiyesi114 zin Harl115 Bayram Harl119 Dier crete Bal demeler

12 Kanuna veya Statye Bal demeler120 Sosyal Sigortalar Kurumu veren Paylar123 Tasarruf Tevik Fonu veren Paylar124 Konut edindirme Yardm127 Kdem Tazminat Karlk Gideri129 Dier Kanuna veya Statye Bal demeler

13 Sosyal Yardmlar130 Yemek Paras131 Erzak Yardm132 Yakacak Yardm133 gremezlik Yardm134 ocuk Zamm135 Aile Yardm136 Tatil Yardm137 Doum, lm, Evlendirme Yardm138 Elbisesi ve Giyim Yardm139 Dier Sosyal Yardmlar

14 Eitim ve Staj Giderleri140 Eitim Giderleri141 Staj Giderleri

15 Salk Giderleri150 la ve Tedavi Giderleri

16 i Yolluklar

19 Dier eitli ilik Giderleri

rnek; Brt 700 TLden 10 ii altran bir iletmede iilik giderlerihesaplanm, cret bordrosu yaplmtr, bordronun muhasebeletirilmesi iseaadaki gibi olacaktr.

ilik creti Bilgileri KesimBlm

MontajBlm

Toplam

Aylk brt 10 kii 700er TL 3.500 3.500 7.000SSK iveren pay 682.5 682,5 1.365sizlik sigortas 70 70 140

Kesilen gelir vergisi 700 700 1.400Kesilen damga vergisi 21 21 42Kesilen sigorta ve isizlik primi 525 525 1.050

Net cret 2.254 2.254 4.508

Yukardaki bilgilere gre yaplacak yevmiye kayd;


17/57

13

_________________ / ______________________720 DREKT LK GDERLER10 Kesim Blm 4.252,5100 Esas ilikler 3.500120 SSK iveren pay 682,5122 sizlik Sig. Fonu v. Pay 7012 Montaj Blm 4.252,5100 Esas ilikler 3.500120 SSK iveren pay 682,5122 sizlik Sig. Fonu v. Pay 70

360 DENECEK VERG360.00 d. Gelir Vergisi 1.400360.03 d. Damga Vergisi 42361 DENECEK SOSYAL GV.KS.361.00 SSK Primleri 2.555381 GDER TAHAKKUKLARI

ilerin cretlerinin tahakkuku.______________________ / _______________________

8.505

1.442

2.555

4.508

allmayan iilik giderlerinin muhasebe kaytlar;

ilik cretleri her zaman yukardaki gibi gereklemeyebilir. Bazen baz retimblmleri alamaz ya da az alabilir. allmayan dnemlere ilikin iilik maliyeteeklenmelidir.

yerinin nleyemeyecei nedenlerle (grev, deprem vb.) boa geen zamanlara dencret giderleri verimsiz iilik olarak tanmlanr. Verimsiz iilik gemi yllarn istatistik

bilgilerine dayanlarak her ay ortalama ne kadar zaman kayb olaca tahmin edilir, yine aynyolla bulunacak ortalama cretle arplr ve verimsiz iilik hesaplanr.

Ortalama verimsiz iilik (730- GENEL RETM GDERLER) hesabnda, gerekverimsiz iilik ile olan farklar ise (180- GELECEK AYLARA AT GDERLER) hesabndaizlenir.

rnek: Saat creti 15,000 TL olan bir ii gnde 8 saat alyor. Fakat 1 saatin boagetiini varsayalm. Zaman boa geme nedeni makinenin bozulmasdr.

15,000 x 8 = 120,000 Toplam zaman120,000 15,000 = 105,000 alt zaman15,000 Boa geen zaman

_____________________ ___________________________720 DREKT LK GDERLER730 GENEL RETM GDER

(ALACAKLI HESAPLAR)i cretlerinin kayd____________________........................_______________

_

105.00015.000

115.000


18/57

14

Tahmin edilen sonraki aylara ait verimsiz iilikler bulunuyorsa yevmiye maddesi

biraz daha deiecektir;

1 _____________________ __________________________720 DREKT LK GDERLER720. 100 Esas ilikler720. 120 S.Sigorta veren Pay720. 122 sizlik Sig. Fonu v. Pay-----------------------------------------------10.01 A retim Atlyesi

730 GENEL RETM GDERLER730. 190 Dier eitli ilik Giderleri730. 120 S. Sigorta veren Pay730. 122 sizlik Sig. Fonu v. Pay---------------------------------------------------10.01 A retim Atlyesi

180 GELECEK AYLARA AT GDERLER180.30 Gelecek Aylara Ait Genel retim Gid.(ALACAKLI HESAPLAR)

___________________............................________________

xxxx

xxxx

xxxx

xxxx

Burada, genel retim giderleri iinde yer alan Sosyal Sigorta veren Pay ve sizlikSigorta Fonu veren Pay, gerek bo iilik giderleri zerinden hesaplanmtr. Direktiilik giderlerinden ise bo iilik giderleri dlmtr.

(Gelecek Aylara Ait Giderler) hesabnn bor ve alacak artan, yl sonunda Dnem Krve Zarar hesabna aktarlr.

Eer bo iilik, iletmenin kontrol edemeyecei nedenlerden, rnein tabi afetlerdengrevlerden ileri gelmi ise, ( 680 ALIMAYAN KISIM GDER VE ZARARLARI)hesabna alnarak sonu hesabna devredilmelidir.

_____________________31 / 12___________________________151 YARI MAMLLER RETM HS:680 ALIMAYAN KISIM GDER VE ZARARLARI680.20 Direkt ilik Giderleri

711 DREKT LK MAD. VE MLZ. YANS. HS721 DREKT . GD. YANSITMA HS.731 GENEL RETM GD. YANSITMA HS.

Bo iilik zararlarnn yanstma hesaplarna devri____________________........................________________

XXXXXX

XXXXXXXXX


19/57

15

Fazla alma cretlerinin ilenmesi;

Fazla mesai cretleri de normal cret gibi iilik gideri kapsamndadeerlendirilir.(zamlarn) maliyete katlmas konusunda tr uygulama sz konusudur.

1. Sipariin acele yetitirilmesi sz konusu ise ve maliyet art mteri tarafndankabul edilmi ise, fazla alma cretleri (Direkt ilik Giderleri) iinde yer alr ve retilenmallarn maliyetine dorudan yklenir.

2. Fazla alma kapasitesi yetersizliinden ileri geliyorsa, fazla alma cretleri (Genel retim Giderleri) arasnda yer alr ve retilen mallarn maliyetine dolayl olarakyklenir.

3. Fazla alma normal alma sresinin iyi kullanlmasndan anormal koullardanileri geliyorsa, fazla alma cretleri dorudan sonu hesaplarna aktarlr.

rnek:A retim Atlyesinde bir ay iinde 10 ii kapasite yetersizliinden toplam 80 saat fazlaalma yapmtr. Bu iilerin saat cretleri 5 TLdr.

Buna gre fazla alma zamanlar= 80 x (5 x 0,50) = 200 TLdr.

_____________________31 / 12___________________________720 DREKT LK GDERLER

730 GENEL RETM GDERLER730.103 Fazla alma creti Zamm 200730. 120 S.Sigorta veren Pay 44730.122 sizlik Sigorta Fonu veren Pay. 2------------------------------------------------------------------------------------------10.01 A retim Atlyesi 246

(ALACAKLI HESAPLAR)___________________............................________________

XXX

246

XXX

Burada, normal alma ve fazla alma saat cretleri (Direkt ilik Giderleri) iinde yeralacaktr.

i kdem tazminatlar; iler iin hesaplanan kdem tazminatlar 730 GENELRETM GDERLER Hesabnn borcuna yazlr. Alacakl hesaplar kasa veyakdem tazminatlar karl hesabdr.

1.1.8. Dier letme Giderleri (GG)

Malzeme ve iilik giderleri dndaki retim ile ilgili giderler dier iletme gideri (genel retim gideri) olarak isimlendirilir. Bu giderler;

Endirekt ilk madde ve malzeme Endirekt iilikler

Dardan salanan fayda ve hizmetler (Elektrik, Gaz, Su Giderleri, HaberlemeGiderleri, Bakm Onarm Giderleri, Taeron Giderleri, vb)


20/57

16

eitli Giderler (Sigorta, kira vb. Giderler)

Vergi, Resim ve Harlar Amortisman ve Tkenme PaylarOlarak belirlenebilir.

Daha nceki faaliyetlerimizde akladmz direkt ilk madde ve malzeme giderleri vedirekt iilik giderleri dnda kalan giderleri aadaki ekilde gruplayabiliriz.

Genel retim Giderleri Faaliyet Giderleri Faaliyet D Giderler ve Zararlar.

Yukarda grld gibi, genel retim giderleri deiik zelliklere sahip eitli

giderlerden meydana gelmektedir.Bu giderler iin 730 GENEL RETM GDERLERHesab borlandrlr.

rnek: Aralk aynda fabrika binas ve makineler iin 3.000 TL, sat maazas vedemirbalar iin 800 TL, genel mdrlk binas ve demirbalar iin 1.000 TL amortismangideri hesaplanmtr.

1_____________________31/12/2008_________________________730 GENEL RETM GD. HS.760 PAZARLAMA, SATI VE DAITIM G. HES.770 GENEL YNETM GDERLER HS.

257 BRKM AMORTSMANLAR

Aralk ay amortisman giderlerinin aktarlmas________________............................________________

3.000800

1.0004.800

Yukarda grdmz rnek, giderlerin ilgili bulunduu sreye datmna greyaplmtr. Eer iletme sipari zerine alyor veya retimi tamamlandka maliyethesaplayan bir iletme ise ve sipari ve mal retimi bir aydan daha ksa zamandatamamlanm ise, cretler tahakkuk etmedii ve bordro yaplamad iin eitli kesintilerleilgili hesaplar kullanlmaz.

Bunlarn yerine (373 MALYET GDERLER KARILII) hesab kullanlr. Aysonunda cretler tahakkuk ettirilip, kesintiler ve denecek miktarlar belli olunca, ay iinde

maliyet yazlanlar dlp, artan gider tr hesaplara aadaki gibi kaydedilir.

1_____________________31/12/2008_________________________730 GENEL RETM GD. HS.10.01. A Blm

Elektrik gideri10.02. B Blm

Elektrik gideri373 MALYET GDERLER KARILII

Aralk ay tahmini elektrik tketimi________________............................________________

XXX

XXX


21/57

17

rnek:

B retim Atlyesinin bir yllk kira tutar 1.200 TLdir ve 1 Ocak 2006 tarihinde denmitir.Maliyetler her ay sonunda karlmaktadr (Vergiler ve yasal ykmllkler dikkatealnmamtr).

___________________1.1.06 _______________________180 GELECEK AYLARA AT GDERLER180.30 Gelecek Aylara Ait Gen. rt Gider.

100 KASA HESABI100.00 Merkez Kasa

B retim atlyesinin yllk kirasnn denmesi_____________________ ________________________

1.200

1.200

Aralk aynda pein denmi 1.000 TL.lk kira bedeli ocak ay sonunda ilgili giderhesabna aktarlr.

_____________________31.01.06________________________730 GENEL RETM GDERLER730. 421. Bina Kiralar10.02 . B retim Atlyesi

180 GELECEK AYLARA AT GDER.180.30 Gelecek Aylara Ait Gen. rt G.

B retim atlyesinin ocak ay kirasnn genel retim giderine

yklenmesi_____________________ ___________________________

1.000

1.000

1.1.9. retim Dnemi Sonunda Yaplacaklemler

retim sreci ALI STOKLAMA RETM- STOKLAMA- SATI eklindedevam eder. retim srecinde meydana gelen ilemler retim dnemi sonundasonulandrlr.

rnek: Bir retim iletmesinin retim dnemi sonunda sahip olduu gider hesaplarnndurumu aadaki gibidir;

Dnem itibariyle dier iletme gider hesaplarnn bor kalanlar yledir;

760 PAZARLAMA, SATI VE DAITIM G. HES. 14.000770 GENEL YNETM GDER HS. 8.800780 KISA VAD.BORLAN.GD.HS. 4.000


22/57

18

HANGGDERLER

NEREYE ? NEREDEN ?

Kesimden Montajdan Toplam

711 DMMYAN.

retim Maliyetine 90.000 10.000 100.000

721 D YANS. retim Maliyetine 20.000 30.000 50.000

731 GGYANS.

ritem Maliyetine 20.000 22.000 42.000

731 GGYANS. retim Mal. (allmayan ksmgiderleri) 5.000 - 5.000

Bu ay iinde nceki aydan gelen maliyetler de gz nne alndnda retimitamamlanan rnlerin toplam retim maliyetleri 200.000 TL olarak belirlenmitir. Ayrcaretimi tamamlanan 180.000 TL.lk maliyetindeki rnn satld tespit edilmitir.

rneimizde 5.000 TL.lk allmayan blmlere ait giderler mevcuttur. letmeninalmayan birimlerine ait genel retim giderleri 680 ALIILMAYAN KISIM GDER VEZARARLARI hesabna borlu olarak yanstlr.

zm:

Yanstma hesaplar aracl ile retim maliyetleri yar mamul-retimhesabna aktarlr; letmenin retim dnemi sonunda ana maliyet hesaplarndatoplanan giderler retim dnemi sonu itibariyle maliyetlere yanstlacaktr.

97 _____________________31.12.08________________________151 YARI MAMULLER RETM HS.680 ALIILMAYAN KISIM GDERLER HS.

711 DMM G. YANSITMA HES.01 rt. Maliyeti Yans. DMMG 100.00010 Kesim Blm 90.00012 Montaj Blm 10.000

721 DREKT .GDER YANSITMA HS.02 r. Mali. Yans. DG 50.00010 Kesim Blm 20.00012 Montaj Blm 30.000

731 GENEL RETM GD. YANSIT. HS.03 r. Mali. Yans. GG 42.00010 Kesim Blm 20.00012 Montaj Blm 22.00020 allmayan Ks. Gid. Yans. r.G. 5.00010 Kesim Blm 5.000

Aralk ay retim giderlerinin ilgili hesaplara yanstlmas

_____________________.............________________________

192.0005.000

100.000

50.000

47.000


23/57

19

Baz iletmelerde yardmc hesaplar olmadan yanstma ana hesaplar ile yanstma

ilemi yaplabilir;

98 _____________________31.12.08________________________151 YARI MAMULLER RETM HS.680 ALIILMAYAN KISIM GDERLER HS.

711 DMM G. YANSITMA HES.721 DREKT .GDER YANSITMA HS.731 GENEL RETM GD. YANSIT. HS.

Aralk ay retim giderlerinin ilgili hesaplara yanstlmas_____________________.............________________________

192.0005.000

100.00050.00047.000

retim maliyetlerinden sonra iletmenin dnem giderleri yanstma hesaplarile devir edilir; Bu ilem baz iletmelerde retim maliyeti hesaplar ile birlikte deyaplabilir. Yevmiye kaydnn ayr yaplmas gerekmeyebilir. Ancak konununanlalmas amacyla bu kayt ayr ele alnmtr.

99 _____________________31.12.08________________________631 PAZARLAMA, SATI VE DAITIM G. HES.632 GENEL YNETM GDER HS.660 KISA VAD.BORLAN.GD.HS.

761 PAZAR. SAT. VE DA.G. YANS. HS.771 GENEL YNETM G. YANSITMA H.781 KISA VAD.BORLAN.G.YANSIT. H.

Aralk ay dnem giderlerinin gider hesaplarna aktarlmas___________________................________________________

14.0008.8004.000

14.0008.8004.000

retimi tamamlanan mamuller, mamuller hesabna devir edilir; Sorudaretimi tamamlanan rn tutar verilmitir(200.000 TL).

100

_____________________31.12.08________________________152 MAMULLER HS.

151 YARI MAMULLER -RETM HS.Aralk aynda tamamlanan mamullerin mamul stoklarna devri.

_____________________.............________________________

200.000200.000

Sat yaplan mamuller stoklardan karlr; Bu ay 180.000 TL maliyetindern satlmtr.

_____________________31.12.08________________________621 SATILAN MAMUL MALYET HS.

151 MAMULLER HS.Aralk aynda satlan mamullerin maliyet hesabna devri.

_____________________.............________________________

180.000180.000


24/57

20

Dnem sonunda 7.grup hesaplar yanstmalar ile kapatlr;

_____________________31.12.08________________________711 DMM G. YANSITMA HES.721 DREKT .GDER YANSITMA HS.731 GENEL RETM GD. YANSIT. HS.761 PAZAR. SAT. VE DA.G. YANS. HS.771 GENEL YNETM G. YANSITMA H.781 KISA VAD.BORLAN.G.YANSIT. H.

710 DMM GDERLER HS.720 DREKT LK GDERLER HS.730 GENEL RETM GD. HS.

760 PAZAR. SATI VE DA. G. HES.770 GENEL YNETM GDERLER H.

780 KISA VAD.BORL.GDERLERYl sonu nedeniyle yanstma ve gider hesaplarnn kapatlmas

_____________________.............________________________

100.00050.00047.00014.000

8.8004.000

100.00050.00047.00014.000

8.800

4.000

Dnem sonunda 6 ile kodu balayan gider ve gelir hesaplar 690 DNEMKAR/ZARARI Hesabna devir edilerek kapatlr;

1_____________________31.12.08________________________690 DNEM KAR/ZARARI HES.

680 ALIILMAYAN KISIM GD. HS.

620 SATILAN MAMUL MALYET631 PAZAR. SATI VE DA. G. HES.632 GENEL YNETM GDERLER H.660 KISA VAD.BORL.GDERLER

Yl sonu nedeniyle yanstma ve gider hesaplarnn kapatlmas_____________________.............________________________

211.8005.000

180.00014.000

8.8004.000

Yukardaki kayttan sonra iletmenin gelir hesaplar da 690 numaral hesaba deviredilerek kapatlr. Bylece yl sonunda yaplmas gereken maliyet kaytlartamamlanr; Sorumuzda gelir hesaplar verilmemitir.

1_____________________31.12.08________________________600 YURT SATILAR HS.642 FAZ GELRLER HS.645 MENKUL KIYMET SATI KARLARI HS.647 REESKONT VE FAZ GELRLER HS.(Tm gelir hesaplar borlandrlr.)

690 DNEM KAR/ZARARI HES.Gelir hesaplarnn devredilmesi

_____________________.............________________________


25/57

21

UYGULAMA FAALYET

Maliyet hesaplarn 7/A seeneine gre yaparken aadaki ilem admlarnuygulaynz.

lem Basamaklar neriler

Maliyet gider hesaplarn yanstmahesaplar aracl ile yarmamuller hesabna devir ediniz.

Yanstma hesaplarn ve tutarlarn dikkatlibelirleyiniz.

Hesap tutarlarn dikkatli toplaynz. Dnem giderlerini yanstma

hesaplarna ile aktarnz. Dnem giderlerini saynz. Gider says kadar

yanstma hesab almaldr. Giderlerin karlk

geldii yanstma hesaplarnn kodlarn veisimlerini dikkatli belirleyiniz.

retimi tamamlanan rnlerimamul hesabna devir ediniz.

Soruda ne kadar mamul retiminintamamlandn belirleyiniz.

retilen mamullerden satyaplan miktar belirleyerek ilgilikayd yapnz.

Soruda size ne kadar sat yapldverilecektir. Uygulamada bunu sat

blmlerinden renebilirsiniz.

Yanstma hesaplar ile 7.grupgider hesaplarn karlatrarakkapatnz.

Yanstma hesaplar borlu, 7.grup giderhesaplar alacakl kayt yapnz.

Yanstma ve 7.grup hesaplarn kapandndan

emin olunuz. 6. grup gider ve gelir hesaplarn

690 numaral hesaba devir ediniz. Bylece gider ve gelir hesaplarnn kapanmas

gerekir. Ak kalan 6. grup gelir veya giderhesab olup olmadn kontrol ediniz.

UYGULAMA FAALYET


26/57

22

LME VE DEERLENDRME

A.OBJEKTF TEST

1. A retim Atlyesine, ilk madde ve malzeme gnderilmesi durumunda (7/Aseeneine gre) yaplacak yevmiye kaydnda borlu hesap aadakilerdenhangisidir.

A) 150 Direkt lk Madde ve MalzemeB) 710 Direkt lk Madde ve Malzeme GiderleriC) 790 Direkt lk Madde ve Malzeme GiderleriD) 152 Mamuller Hesab

2. Giderler doduklar anda, ilgili fonksiyonel gider hesaplarna kaydedilirken, ayn andagider eitleri hesaplarna ve gider yeri hesaplarna kaydedilen yntemaadakilerden hangisidir?

A) 7/A seeneine gre kaytlama yntemiB) Fiili Maliyet YntemiC) Ezamanl Kaytlama YntemiD) Sonradan Kaytlama Yntemi

3. letme pein olarak ilk madde ve malzeme satn almtr. Bu durumda yaplacak olanyevmiye kaydnda alacakl hesap aadakilerden hangisidir?

A) 150 lk Madde ve MalzemeB) 711 Direkt lk Madde ve Malzeme Yanstma HesabC) 710 Direkt lk Madde ve Malzeme GiderleriD) 100 Kasa Hesab

4. 7/A seeneine gre ilem gren bir iletmede 12 ii 600 TL brt cretlealmaktadr, iilerin iilik giderleri hesaplanm, bordro yaplmtr. Buna greyevmiye kaydnda alacakl hesaplar hangileridir?

A) Kasa Hesab, denecek Vergi ve Sosyal Gvenlik KesintileriB) Direkt ilik Giderleri, Kasa Hesab ve Sosyal Gvenlik Kesintileri

C) denecek Vergi, Sosyal Gvenlik Kesintileri ve Gider TahakkuklarD) Gider Tahakkuklar, Kasa Hesab, denecek Vergi

5. 770 Genel ynetim giderleri hesabnn yanstma hesab hangisidir?

A) 780 Genel Ynetim Gideri Yanstma HesabB) 781 Genel Ynetim Gideri Yanstma HesabC) 771 Genel Ynetim Gideri Yanstma HesabD) 632 Genel Ynetim Gideri Yanstma Hesab

LME VE DEERLENDRME


27/57

23

6. retim pazarlama ve dier hizmetleri gerekletirmek amacyla dardan salanan

fayda ve hizmetler iin yaplan giderler. rnein: Elektrik, su, gaz, haberleme, bakmve onarm gibi giderler. Buradaki tarif size neyi hatrlatyor.

A) Dardan Salanan Fayda ve HizmetlerB) eitli GiderlerC) Finansman GiderleriD) Amortismanlar

7. nsanlarn ihtiyalarn dolayl ya da dorudan karlayacak mal ve hizmetlerioluturma abas neyi ifade eder?

A) Tketimi

B) retimiC) MaliyetiD) Sat

DEERLENDRME

lme deerlendirme sorularn cevapladktan sonra modl sonundaki cevap anahtarile karlatrnz. Cevaplarnz doru ise bir sonraki faaliyete geiniz. Eksikleriniz var isefaaliyete dnerek tamamlaynz


28/57

24

B. PERFORMANS TEST

rnek:

Bir retim iletmesinin kasm ay iinde maliyet ve gider hesaplarnn durumuaadaki gibidir.

DMMG 200.000DG 400.000GG 80.000Genel Ynetim Gideri 100.000

letme ay iinde 300.000 TLlk rnn retimini tamamlamtr. retimitamamlanan rnlerden 120.000 TLlk blm satlmtr.

stenen: 7/A seeneine gre maliyet hesaplarna ilikin kaytlar yapnz.

DEERLENDRME

Sorunun cevabn modlde verilen ilem admlarna gre zmleyiniz. Sonularnzcevap anahtar ile karlatrnz.


29/57

25

RENME FAALYET 2

Bu renme faaliyeti ile retim maliyeti ve dier gider hesaplarn 7/B seeneinegre kaydedebileceksiniz.

Bu faaliyet ncesinde yapmanz gereken ncelikli aratrmalarunlardr;

Hangi retim iletmeleri 7/B seeneine gre maliyet hesaplarn kullanrlar.nternetten tercih edilme nedenlerini aratrnz.

7/B seenei maliyet hesaplarnn kullanlmasnn sebebi nedir? Aratrnz.

2.7/B SEENENE GRE MALYETHESAPLARI

Bilno esasna gre defter tutan kk lekli retim ve ticaret iletmelerininkullanabilecekleri bir seenektir. Tercih mkellefe braklmtr. Bu yntemde giderler

iletmenin fonksiyonlarna gre (birimlerine gre) bir tablo yardm ile datlr. 7/Bseeneindeki hesaplar aadaki gibidir;

MALYET HESAPLARIBLANO VE SONUHESAPLARI

GDER ETLER YANSITMA HESAPLARI

790 LK MADDE VE MAL.G791 CRET GD.792 MEMUR CR.GD.

793 DIAR.SA.FAY.HZ.794 ETL GDERLER795 VERG,RESM VE HR.796 AMORT.TK.PAY.

797 FNANSMAN GD.

798 GDER ETLER YANSITMA H798.10 Direkt lk Md. ve Malz.G.Yans.798.20 Direkt ilik Giderleri Yans.

798.30 Genel retim Giderleri Yans.(retim giderleri gider datm tablosukullanlarak fonksiyonlarna gre yanstlr.)

799 RETM MALYET622 SATILAN HZMETMALYET

VEYA151 YARI MAMUL STOK152 MAMUL STOK620 SATILAN MAMULMALYET

798.80 FNANSMAN GDERLERYANSITMA

660 K.V. BORLANMA GID.661 U.V. BORLANMA GID.

258 YAPILMAK. OLAN YAT.

750 ARATIRMA VE GEL.G760 PAZAR.SAT.DA.GD.770 GENEL YNETM GD.

798.50 ARATIRMA GELI.G.YANS.798.60 PAZ. SATI VE DA.G.YANS.798.70 GENEL YNET.G.YANSITMA

(Dnem giderleri hesaplar)

630 ARATIRMA GELI. G.631 PAZAR. S. VE DA.G. 632GENEL YNETIM GID.

RENME FAALYET2

ARATIRMA

AMA


30/57

26

2.1. lk Madde ve Malzemenin retime Gnderilmesi

lk madde ve malzemenin al ilemleri 7/A seeneinde olduu gibidir. Ancakmalzemeler retime verildiinde (790- LK MADDE VE MALZEME GDERLER) hesabkullanlr.

_____________ / ________________790 LK MADDE VE MALZEMEGDERLER790.010 lk Madde ve Malzeme Kullan. xxxxx790.011 Yardmc Madde Kullanmlar xxxx

150 LK MADDE VE MALZEME150.00 lk Madde Stoklar xxxx150.01 Yardmc Mad. Stokl. Xxx

Tketilen malzemenin devredilmesi_________________ / __________________

xxxxx

xxxxx

7/B seeneinde maliyetler iletmenin fonksiyonlarna gre ilgili blmleredatlmaldr. lk madde ve malzeme giderleri, dier giderlerle birlikte (799- RETMMALYET) hesabnn borcuna, (798 GDER ETLER) hesabnn alacanayazlacaktr.

rnek; Ocak ay sonu itibar ile A, B ve C retim atlyelerine eitli tarihlerde gnderilenhammadde miktarlar, dkm ve icmal cetveli aadaki ekildedir.

RETM VERLEN MM DKMBelge A retim Atl. B retim Atl. C retim Atl. TOPLAM

Tarih No Mikt. Tutar Mikt. Tutar Mikt. Tutar Mikt. Tutar

1 Nolu

2 Nolu

3 Nolu

1 Nolu

2.000

2.500

5.000

3.000

6.000

5.000

25.000

9.000

1.500

3.000

1.300

2.000

4.500

6.000

6.500

6.000

2.500

1.700

2.300

1.800

7.500

3.400

11.500

5.400

6.000

7.200

8.600

6.800

18.000

14.400

43.000

20.400

TOPLAM 12.500 45.000 7.800 23.000 8.300 27.800 28.600 95.800

ekil 1.1. Dkm cmal Cetveli ( A,B ve C retim Atlyeleri)

Dkm ve cmal Cetveline gre yaplacak olan muhasebe kayd ise yle olacaktr.


31/57

27

_____________31/01/2008________________790 DREKT LK MADDE VE MALZEME G.710.010 lk Madde ve Malzeme Kullan. 95.80010.01 A retim Atlyesi 45.00010.02 B retim Atlyesi 23.00010.03 C retim Atlyesi 27.800

150 LK MADDE VE MALZEME150.00 lk Madde Stoklar

Tketilen malzemenin devri_________________ / __________________

95.800

95.800

lk madde ve malzeme klarnn hem maliyet hesaplar hem de gider eitleri vegider yerleri bakmndan izlenebilmesi iin muhasebe fiinde, gider eidinin trnn vehangi gider yerine ait olduunun belirtilmi olmas gerekir.

2.2. ilik Giderleri

7/A seeneinden farkl olarak; 791 CRET VE GDERLER hesabna direktiilik giderleri, 792 MEMUR CRET VE GDERLER hesabna direkt ayrlan memurcretleri borlu olarak kayt edilir.

_________________ / ______________________791 CRET VE GDERLER

360 DENECEK VERGLER360.00 d. Gelir Vergisi 472,5360.03 d. Damga Vergisi 30361 DENECEK SOSYAL GVENLKKESNTLER

361.00 SSK Primleri 1850381 GDER TAHAKKUKLARI

i cretlerinin tahakkuku._____________________ / ___________________________

5.000502,5

1850

2647,5

rneimizdeki iilik tahakkuk kaydnda, grld gibi 791 i cret ve Giderlerihesab borlu, Alacakl hesaplar ise 7/ A seeneindeki gibidir.

_________________ / ______________________791 CRET VE GDERLER791. 100 Esas ilikler xxxxx

791. 120 S. Sigorta veren Pay xxx791. 122 sizlik Sigrta Fonu iv. Pay xx-------------------------------------------------------------10.01 A retim Atlyesi xxxxxxx10.02 B retim Atlyesi xxxxxx20.02 Bakim Onarm Atlyesi xxxxx30.02 Sosyal Tesisler xxxxx50.01 Fabrika Mdrl xxxxx70.01 Sat Maazas xxxx

(LGL ALACAKLI HESAPLAR)i cretlerinin tahakkuku.

_____________________ / __________________________

xxxxx

xxxxx

eklinde kayt yaplabilir.


32/57

28

2.3. Dier Gider Hesaplar

letme faaliyetlerini yrtmek, retim, pazarlama ve dier hizmetleri gerekletirmekamacyla dardan salanan yakt, elektrik, su, gaz, bakm ve onarm, haberleme, nakliye ve

benzeri gibi fayda ve hizmetler iin tahakkuk ettirilen harcamalar 793 DIARDANSALANAN FAYDA VE HZMETLER hesabna kaydedilir. Bu harcamalar tahakkukettike bu hesabn borcuna ilgili hesaplarn alacana kayt yaplr.

rnek: yerinde tketilmek amacyla % 18 KDV hari 1.000 TLlk kmr veresiyealnmtr.

_________________ / ______________________

793 DIARDAN SALANAN FAYDA VE HZMETLER793.06 Yakt Giderleri

191 NDRLECEK KDV320 SATICILAR

Yakt giderinin kayd____________________ / ________________________

1.000

1801.180

Yukarda belirtilen giderler dnda iletme faaliyetini srdrmek iin yaplmasgerekli olan sigorta giderleri, kira giderleri, yolluk giderleri, krtasiye, dava, icra ve notergiderleri, itirak pay ve aidat giderleri gibi giderlerin izlendii hesap 794 EITLGDERLER hesabdr.

rnek: yerine irket personelince % 18 KDV hari 400 TLlk krtasiye malzemesialnmtr.

_________________ / ______________________794 ETL GDERLER

794.05 Krtasiye Gideri191 NDRLECEK KDV

329 DER TCAR BOR.Krtasiye giderinin kayd

____________________ / _______________________

400

72472

Maddi ve maddi olmayan duran varlklar ile zel tkenmeye tabi varlklar, iin ayrlanamortisman giderleri ile tkenme paylar 796 AMORTISMAN VE TKENME PAYLARIhesabna kaydedilir.

rnek: ubat ay retim dnemi sonu itibariyle binalara 400 TL, makinelere 500 TL,demirbalara 600 TL amortisman hesaplanmtr.


33/57

29

_________________ / ______________________796 AMOR. VE TKENME PAYLARI GD.

796.01 Binalar 400796.02 Makineler 500796.03 Demirbalar 600

257 BRKM AMOR.TK.PAY.Dnem sonu amortismanlarn ayrlmas

____________________ / _________________________

1.500

1.500

letmenin gerek yatrm gerekse iletme sermayesi ihtiyacn karlamak zere yaptksa ve uzun vadeli borlanmalarn faiz, komisyon ve kur farklarnn izlendii hesap 797FNANSMAN GDERLER hesabdr.

rnek: letme 10.000 TL kredi ekmitir. Kredi faizi 2.000 TLdr.

_________________ / ______________________797 FNANSMAN GD.

797.02 Kredi Faizi 2.000100 KASA HS.

102 BANKA KREDLERHS.ekilen banka kredisi____________________ / ___________________________

2.000

10.00012.000

2.4. Dnem Sonunda Yaplacaklemler

Dnem sonunda yaplacak ilemler 7/A seeneine benzemekle birlikte giderlerinyanstlmasnda sadece 798 GDER ETLER YANSITM. Hesab alacaklandrlr.Yaplacak ilemleri bir rnek zerinden hareket ederek sras ile yerine getirelim;

rnek: Aadaki tabloda retim iletmesinin Ocak ay itibariyle gider eitlerihesaplarnda birikmi aylk tutarlar ve bu tutarlarn iletme fonksiyonlarna gre dalmverilmitir.

ncelikli yaplmas gereken giderlerin blmler arasnda eitli datmesaslarna gre datlmasdr; letmeler datmlarn kendi esaslarna greyapabilirler. Bu bilgiler size soruda verilecektir.


34/57

30

GDER YERLERGDERETLER

retimBlm

Genel YnetimBlm

Pazarlama SatDatm Blm

Toplam

790 lk Mad.M.G. 175.000 5.000 - 180.000

791 i cret G. 70.000 - - 70.000

792 Memur .G. 10.000 30.000 - 40.000

793 D.Sa.F.Hz. 10.000 100.000 - 110.000

794 eitli Gd. 10.000 6.000 - 16.000

795 Vergi Resim Har G. - 4.000 - 4.000

796 Amortis ve Tken.P. 12.000 2.000 - 14.000

797 Finansman G. - - 90.000 90.000

Toplam 287.000 147.000 90.000 524.000

letme dnem sonu itibariyle 250.000 TL deerinde mamul retimini tamamlanmolup bu tutarn 235.000 TL.lk blm satlmtr.

Datlan giderler yanstma hesaplar ile maliyetlere ve dnem giderlerineyanstlr;

798 GDER ETLER YANSITMA Hesab, retim ve hizmet iletmelerinde,maliyet karma dnemlerinde dzenlenen gider datm tablosu sonucu eitli giderhesaplarnn toplam tutarlar zerinden 799. RETM MALYET Hesabna, 630, 631, 632,660, 661, 680 kodlu hesaplara ve aktifletirilmesi gerekenlerin ilgili aktif hesaplaradevredildii hesaptr.

Ticaret iletmelerinde ise; dnem boyunca gider hesaplarnn borcunda birikentutarlar, dnem sonunda fonksiyonlarna dntrlerek 630, 631, 632, 660 ve 661 kodlu

hesaplarn alacana bu hesap yardmyla devredilir.


35/57

31

_____________31/01/2008________________799 RETM MALYET HS.632 GENEL YNETM GDERLER631 PAZARLAMA, SATI VE DAITIM G.

798 GDER ETLER YANSITM.01 retim Mal.Yanstlan Gid.287.000

. Gider Yeri 287.00002 Dnem Gd. Yanstlan . 237.000

.. Gider Yeri 237.000Ocak ay giderlerinin ilgili hesaplarayanstlmas_______________ .. _________________

287.000147.000

90.000

524.000

retimi tamamlanan rnler mamuller hesabna devir edilir;

7/B sisteminde sadece yar mamul stoklarnn gsterildii hesaptr. Satlan mamullerinmaliyeti 152. MAMULLER Hesabnn alacana 620. SATILAN MAMULLER MALYETHesabnn borcuna yazlr.

_____________31/01/2008________________152 MAMULLER HES.

799 RETM MALYET HS.retimi tamamlanan rnlerin mamul hesabna devri_______________ 31/01/2008 _________________

250.000

250.000

Satlan mamuller, satlan maln maliyeti hesabna devredilir;

_____________31/01/2008________________621 SATILAN MALIN MALYET HS.

152 MAMULLER HES.Satlan mamullerin devri_______________ 31/01/2008 _________________

235.000235.000

Dier maliyet hesaplar kapatlr;

_____________31/01/2008________________798 GDER ETLER YANSITM.

790 DMM GD.791 CRET GDERLER792 MEMUR CRET GD.793 DI.SA.FAYDA HZM.794 ETL GDERLER795 VERG RESM VE HAR.796 AMORTS.TK.PAY.760 PAZ.SATI.D.GD.

Gider eitleri hesaplarnn yanstma hesabylakarlatrlarak kapatlmas_______________ 31/01/2008 _________________

524.000180.000

70.00040.000

110.00016.000

4.00014.00090.000


36/57

32

Dnem giderleri kar/zarara devir edilir;

_____________31/01/2008________________690 DNEM KAR/ZARARI HESABI

632 GENEL YNETM GD.631 PAZ. SATI VE DA.G.621 SATILAN MAMULMALYET

Dnem sonu gider hesaplarnn kar/zarara devri_______________ 31/01/2008 _________________

472.000147.000

90.000

235.000

2.5. Hizmet letmelerinde Maliyet HesaplarHizmet reten iletmelerde retim maliyetini oluturan (710, 720 ve 730) ana hesaplar

yer almaz. Hesap planna gre hizmet maliyeti 740 HZMET RETM MALYET hesapile izlenir.

Dnem iinde yaplan giderler hesabn borcuna yazlr. Hizmet iletmeleri 7/A veya7/B seeneinde kalan dier gider hesaplarn tercih ederek kullanabilirler. Bu blmdehizmet iletmesinin kaytlar 7/B seeneine gre yaplacaktr.

2.5.1. Malzeme GiderleriHizmet iletmelerinde alnan malzemeler daha nce rendiiniz gibi 150 LK

MADDE VE MALZEME hesabnda izlenir. Malzeme tketimi olduka bu hesaptankarlarak 740 HZMET RETM MALYET hesabna bor yazlr.

rnek:

Bir otel iletmesinin Eyll aynda, 5.500 TL odalar iin, 3.000 TL yiyecek ve iecekblm iin toplam 8.500 TL temizlik malzemesi tketilmitir.

_____________30/09/2008________________740 HZMET RETM MALYET HESABI06 Temizlik Malzemesi 8.50010 Odalar Blm 5.50011 Yiyecekecek Blm 3.000

150 LK MD.MALZ.Temizlik malzemesi ay sonu tketimi

_______________ _________________

8.500

8.500


37/57

33

2.5.2. ilik Giderleri

Her ay sonunda yaplan iilik demeleri iin 740 HZMET RETM MALYEThesab borlandrlr.

rnek: Daha nce vermi olduumuz rneklerdeki kaytlar zerinde deiiklii gsterebilir.

_________________ / ______________________740 HZMET RETM MALYET HSA Blm 1.000B Blm. 4.000

360 DENECEK VERGLER360.00 d. Gelir Vergisi 472,5360.03 d. Damga Vergisi 30

361 DENECEK SOSYAL GVENLKKES.361.00 SSK Primleri 1850381 GDER TAHAKKUKLARI

i cretlerinin tahakkuku.

5.000

502,5

1850

2647,5

2.5.3. Dnem Sonunda Yaplacaklemler

rnek: Ayn otel iletmesinin Eyll aynda hizmet retim maliyeti hesabnda birikengiderleri 174.000 TL olmutur. Bu giderlerin, 120.000 TLs odalar blmne, 54.000 TLsyiyecek iecek blmne aittir. Ayrca bir hafta faaliyete ara verilmitir. Bu sre iinde otelinsabit giderleri 24.000 TLdr. Bo sre iinde odalarn pay 20.000TL, yiyecek iecek

blmnn pay ise 4.000 TLdr.

Eyll ay yanstma kaytlar;

_____________30/09/2008________________622 SATILAN HZMET MALYET HS.680 ALIILMAYAN KISIM GD.

741 HZ.RT.MAL. YANSITM.01 Satlarn Mal.Yanstlan . 150.00010 Odalar Blm 100.000

11 Yiyecekecek 50.00020 al.Ksm.G.Yanstma 24.00010 Odalar Blm 20.00011 Yiyecekecek 4.000

Eyll ay giderlerinin yanstlmas_______________ _________________

150.00024.000

174.000


38/57

34

retim maliyetlerinden sonra iletmenin dnem giderleri yanstma hesaplar ile

devir edilir;

DNEM GDER HESAPLARI YANSITMA HESAPLARI DNEM SONU GDERHESAPLARI

750 ARATIRMA VE GEL. G.760 PAZAR. SATI VE DA.G.770 GENEL YNETM GD.780 FNANSMAN GDERLER

751 ARATIRMA VE GEL. G.761 PAZAR. SATI VE DA.G.771 GENEL YNETM GD.781 FNANSMAN GDERLER

630 ARATIRMA VE GEL.G.631 PAZAR. SATI VE DA. G.632 GENEL YNETM GDER.660 KISA VADEL BOR.GD.661 UZUN VADEL BOR.GD.

Yukardaki hesaplar dnem giderlerinin takibi iin alarak kullanlr. Dnem sonundabu hesaplar da kodlarndan 1 fazla olan yanstma hesaplarn aracl ile faaliyet giderlerine

devir edilir._____________30/09/2008________________631 PAZARLAMA, SATI VE DAITIM G. HES.632 GENEL YNETM GDER HS.660 KISA VAD.BORLAN.GD.HS.

761 PAZAR. SAT. VE DA.G. YANS. HS.771 GENEL YNETM G. YANSITMA H.781 KISA VAD.BORLAN.G.YANSIT. H.

Aralk ay dnem giderlerinin gider hesaplarna aktarlmas_______________ . _________________

14.0008.8004.000

14.0008.8004.000

Dnem sonunda yanstma hesaplar 7.grup gider hesaplarna karlkborlandrlarak kapatlr;

_____________30/09/2008________________761 PAZAR. SAT. VE DA.G. YANS. HS.771 GENEL YNETM G. YANSITMA H.781 KISA VAD.BORLAN.G.YANSIT. H.

760 PAZAR. SATI VE DA. G. HES.770 GENEL YNETM GDERLER H.780 KISA VAD.BORL.GDERLER

Yl sonu nedeniyle yanstma ve gider hesaplarnnkapatlmas

_______________ . _________________

14.0008.8004.000

14.0008.8004.000

Faaliyet giderleri devir edilir;

_____________30/09/2008________________690 DNEM KAR/ZARARI HES.

680 ALIILMAYAN KISIM GD. HS.622 SATILAN HZMET MALYET631 PAZAR. SATI VE DA. G. HES.632 GENEL YNETM GDERLER H.660 KISA VAD.BORL.GDERLER

Yl sonu nedeniyle yanstma ve gider hesaplarnn kapatlmas

211.8005.000

180.00014.000

8.8004.000


39/57

35

Yukardaki kayttan sonra iletmenin gelir hesaplar da 690 numaral hesaba

devir edilerek kapatlr. Bylece ylsonunda yaplmas gereken maliyet kaytlartamamlanr;


40/57

36

UYGULAMA FAALYET

Maliyet hesaplarn 7/B seeneine gre yaparken aadaki ilem admlarnuygulaynz.

lem Basamaklarneneriler

Gider datm tablosuna gremaliyet giderlerini ve dier

blmlere ait giderleri yanstmahesabna aktarnz.

Hesap tutarlarn dikkatli toplaynz.

retimi tamamlanan rnlerimamul hesabna devir ediniz.

Soruda ne kadar mamul retiminintamamlandn belirleyiniz.

retilen mamullerden satyaplan miktar belirleyerek ilgilikayd yapnz.

Soruda size ne kadar sat yapldverilecektir. Uygulamada bunu sat

blmlerinden renebilirsiniz.

Yanstma hesabn 7.grup giderhesaplarn karlatrarakkapatnz.

Yanstma hesabnn kapandndan eminolunuz.

7.grup gider hesaplarnn kapandndan emin

olunuz. 6. grup gider ve gelir hesaplarn

690 numaral hesaba devir ediniz. Bylece gider ve gelir hesaplarnn kapanmas

gerekir. Ak kalan 6. grup gelir veya giderhesab olup olmadn kontrol ediniz.

Hizmet iletmelerinde kullanlanmaliyet hesaplarn anz.

7/A veya 7/B seeneklerinden birini tercihediniz.

Hizmet maliyetlerini yanstnz. Yanstma kaytlarnda kullanacanz hesaplarhesap planndan bulunuz.

Yanstma hesaplarn kapatarakilgili maliyet hesaplamalarnyapnz.

Yanstma hesaplarnn ve maliyet hesaplarnnkapanp kapanmadn kontrol ediniz.

UYGULAMA FAALYET


41/57

37

LME VE DEERLENDRME1. 7/B seeneinde ii cret ve giderleri aadaki hangi hesapta izlenir?

A) 381 GDER TAHAKKUKLARIB) 791 CRET VE GDERLERC) 720 CRET VE GDERLERD) 720 DREKT LK GDERLER

2. Aada saylan giderlerden hangisi Genel retim Gideri deildir?

A) Finansman GiderleriB) Endirekt ilik GiderleriC) eitli GiderlerD) Amortisman ve Tkenme Paylar

3. Hizmet reten iletmelerde kullanlan rn maliyetini gsteren hesap aadakilerdenhangisidir?

A) 720 CRET VE GDERLERB) 792 MEMUR CRET GDERLER

C) 799 RETM MALYET HESABID) 740 HZMET RETM MALYET HESABI

4. Hem hizmet hem de rn reten iletmeler hangi yneteme gre maliyetlerini kaytederler.

A) 7/A veya 7/B seeneklerinden birini seebilirlerB) 7/B, SeeneiC) HibiriD) 7/A, Seenei

5. Maliyet karma dnemlerinde retim faaliyetlerini ilikin direkt ilk madde vemalzeme giderleri, .. giderleri ve genel retim giderleri bu hesabn

borcuna 798 . . hesabnn alacana kaydedilir.

A) Direkt iilik, gider eitleri yanstmaB) Endirekt iilik, gider eitleri yanstmaC) Direkt iilik, mamllerD) Direkt iilik, yar mamller

LME VE DEERLENDRME


42/57

38

6. 7/B seeneinde maliyet hesaplar dnem sonunda hangi hesaba aktarlr?

A) 790 lk Madde ve Malzeme HesabnaB) 793 Dardan Salanan Fayda ve Hizmetler HesabnaC) 798 Gider eitleri Yanstma HesabnaD) 799 retim Maliyeti Hesabna

DEERLENDRME



43/57

39

B. PERFORMANS TEST

rnek: Hukuk mavirlii irketinin yl sonu itibariyle gerekleen giderleri aadakigibidir;

Bu dnem iinde krtasiye malzemesi olarak 3.000 TL malzeme tketilmitir.

irketin hizmet retim maliyetinde toplam 190.000 TL gider vardr.

irketin ynetimde kullanlan makinelerine 2.000 TL, hizmet ilemleri iin kullanlaneyalara 7.000 TL amortisman ayrlacaktr.

irketin dnem giderleri olarak 10.000 TL gideri vardr.

stenen: Yukardaki bilgilere gre irketin hizmet maliyetini hesaplayarak ilgili kaytlaryapnz.

DEERLENDRME

Size verilen ilem admlarna gre soruyu zmleyiniz. Yaplacak kaytlar cevapanahtar ile karlatrnz.


44/57

40

MODL DEERLENDRMEA. OBJEKTF TEST

Aadaki verilen cmlelerdeki boluklar doldurunuz.

1. 7/B seenei uygulamasnda; giderler byk defterde maliyet dnemi boyunca .esasna gre izlenir. Maliyet kartma dneminde, sz konusu giderler gider tablosu aracl ile fonksiyonlarna dntrlerek ilgili gider yerlerine ve hizmetmamul maliyetlerine veya Hesaplarna aktarlr.

2. 7/B seeneinde, lk Madde ve Malzemenin . (790- LKMADDE VE MALZEME GDERLER) hesab kullanlr.

3. Maliyet dnemi sonunda (799- RETM MALYET HESABI), retim iletmelerinderetim derecelerine gre (151- .. ) hesabna ve (152MAMULLER) hesabna aktarlacaktr.

4. lk madde ve malzeme klarnn hem maliyet hesaplar hem de gider eitleri vegider yerleri bakmndan izlenebilmesi iin muhasebe fiinde, gider ..trnn ve hangi .. yerine ait olduunun belirtilmi olmas gerekir.

5. ilik giderleri grubu, iletme faaliyetlerinin tamamn yrtmek, retim, hizmet veyatrmlarn, gerekletirmek amac ile . erevesine gre altrlaniiler iin .. ettirilen her trl giderin oluturduu hesap grubudur.

6. Esas retim yerlerinde harcanan ve mamuln bnyesine giren .. 7/ ASeeneine gre; 720. DREKT LK GIDERLER hesabnda izlenir.

7. Sosyal Sigortalar Kanunu hkmlerine gre, iveren altrd kiilerin cretlerindenbelirli bir . sosyal sigorta iveren kesmek ve buna sigorta payn ekleyip, gelecekayn .. gn akamna kadar Sosyal Sigortalar Kurumuna yatrmak ve kesintileriaylk ve drt aylk sosyal sigorta bildirgesine yazmak zorundadr.

Aadaki oktan semeli sorular cevaplandrnz.

8. 7/A seeneine gre maliyet kayd yapan bir iletmede alanlara ait iilik giderlerihesaplanm, bordro yaplmtr buna gre yevmiye kaydnda borlu hesapaadakilerden hangisidir?

A. 720 DREKT LK GDERLERB. 381 GDER TAHAKKUKLARIC. 360 DENECEK VERG, 361 DENECEK SOSYAL GVENLK

KESNTLERD. 791 CRET VE GDERLER

MODL DEERLENDRME


45/57

41

9. Eer bo iilik, iletmenin kontrol edemeyecei nedenlerden, rnein tabi afetlerden,grevlerden ileri gelmi ise, hangi hesaba alnarak sonu hesabna devredilmelidir.

A. 615 KR ZARAR HESABINAB. ALIMAYAN KISIM GDER VE ZARARLARIC. 180 GELECEK AYLARA AT GDERLERD. 730 GENEL RETM GDERLER

10. Endirekt gider niteliinde olan iilik giderleri hangi hesaba yazlr?

A. 335 PERSONELE BORLARB. 369 DENECEK DER YKMLLKLERC. 730 GENEL RETM GDERLER

D. 720 DREKT LK GDERLER

11. zin cretleri ve i kanunu hkmlerine gre verilen izinler maliyet muhasebesiynnden ne tr bir iiliktir?

A. Zararl iliktirB. Esas iliktirC. Verimsiz iliktirD. Normal iliktir

12. Direkt lk Madde ve Malzeme ve Direkt ilik Giderleri dnda kalan ancak retimile ilgili hizmetlerde giderlerin retilen mala ve hizmete ne kadar yans d belli

olmayan giderler hangi hesap ile kaydedilir?A. Faaliyet GiderleriB. Genel retim GiderleriC. retim MaliyetiD. Faaliyet D Giderler

13. C retim Atlyesinin bir yllk kira gideri 1 Ocak 2007 tarihinde 2.000 TL olarakdenmitir. Maliyetler her ayn sonunda kartlmaktadr. Buna gre maliyet kaydndaalacakl hesap ne olacaktr?

A. 100 KASA HESABIB. 730 GENEL RETM GDERLER

C. 180 GELECEK AYLARA AT GDERLERD. 373 MALYET GDERLER KARILII

DEERLENDRME

lme deerlendirme sorularn cevapladktan sonra modl sonundaki cevap anahtarile karlatrnz. Cevaplarnz doru ise bir sonraki modle geiniz. Eksikleriniz var iseeksik olduunuz faaliyete dnerek tamamlaynz


46/57

42

B. PERFORMANS TES

A ve B mamul retimi ile uraan bir retim iletmesinde 10 nolu Esas retim gideryeri ile 40,41,42 nolu Hizmet gider yerleri vardr. Genel retim giderlerinin maliyet dnemisonunda 1. datmdan sonraki gider yerleri, Direkt Giderler toplam yledir.

10 Esas retim Gider Yeri 7.000.-40 Hizmet Gider Yeri 3.500.-41 Hizmet Gider Yeri 2.000.-42 Hizmet Gider Yeri 1.500.-Toplam genel retim gideri 14.000.-

Datm ls 40 iin kws, 41 iin m3, 42 iin ii says olup veriler aadakigibidir.

Kws m3 i Says10 Esas retim Gid.Yeri40 Hizmet Gider Yeri41 Hizmet Gider Yeri42 Hizmet Gider Yeri

19.00015.00010.0006.000

100.00090.00060.00050.000

124867030

kinci datmda kademeli datm yntemi uygulanmakta olup ikinci datm 40, 41,42 nolu gider yerleri srasna gre yaplacaktr.

Dnemde 20.000 direkt iilik saati harcanm olup bunun 13.000 saati; A mamuliin, 7.000 saati ise B mamul iin harcanmtr.

10 Esas retim gider yerinde toplanan mamule direkt giderlerin dkm aadakigibidir.

Toplam A Mamul B Mamul

Direkt lk Madde ve Malzeme Gideri 16.000 10.000 6.000Direkt ilik Giderleri 10.000 5.000 5.000

Dnemde A mamulnden 10.000 adet ve B mamulnden 20.000 adet retilmitir.Genel retim giderlerinin mamullere yklenmesinde direkt iilik saatleri kullanlmaktadr.

stenilenler:1. kinci datm yapnz.2. Genel retim giderlerinin mamullere ykleme orann bulunuz.3. Mamullerin toplam ve birim maliyetlerini bulunuz.

4. 7/A seeneine gre ilgili maliyet kaytlarn yapnz.


47/57

43

DEERLENDRME



48/57

44

UYGULAMALI TEST

Deerlendirme ltleri Evet Hayr

7/A Seeneine gre maliyet hesaplarn tanyor musunuz?

Maliyet hesaplarn yanstma hesaplar aracl ile devir edebiliyormusunuz?Dnem giderlerini yanstma ilemini kaydedebiliyor musunuz?

retimi tamamlanan rnleri hesaplayarak devir edebiliyor musunuz?

7/A Seeneine gre ezamanl kaytlama sistemini biliyor musunuz?

Yanstma hesaplarn devir edebiliyor musunuz?

Gider hesaplarn kar/zarar devir edebiliyor musunuz?

7/B Seeneine gre maliyet hesaplarn kodlar ile rendiniz mi?

7/B Seeneine gre giderlerin maliyete dnm maliyet hesaplarn,yanstlan hesaplar ve Bilano sonu hesaplarn rendiniz mi,yevmiye kaytlarn yapabiliyor musunuz?7/B Seeneine gre ilk madde ve malzeme hareketlerinikaydedebiliyor musunuz?

7/B Seeneine gre dier giderlerin kaytlarn biliyor musunuz?

7/B seeneinde maliyetleri retime yanstabiliyor musunuz?

Yanstma hesaplarn kapatabiliyor musunuz?

Hizmet iletmelerinde kullanlan maliyet hesaplarn tanyor musunuz?

Hizmet iletmelerinde maliyetleri kaytlar ile yanstabiliyor musunuz?

Yanstma hesaplarn kapatabiliyor musunuz?

Maliyet hesaplarnn hepsini kapatabiliyor musunuz?

7/A ve 7/B Seenekleri arasndaki farklar biliyor musunuz?


49/57

45

CEVAP ANAHTARLARIRENME FAALYET I. CEVAP ANAHTARI

A. OBJEKTF TEST

Soru Cevap

1 B

2 C

3 D

4 A

5 C

6 A

7 B

CEVAP ANAHTARLARI


50/57

46

B. PERFORMANS TEST

1_____________ 30/11/2008 ________________151 YARI MAMULLER RETM HS.632 GENEL YNETM GDER HS.

771 G.YNET.GD.YANSITMA HS.711 DMM G. YANSITMA HES.721 DREKT .GDER YANSITMA HS.731 GENEL RETM GD. YANSIT. HS.

Kasm ay retim giderlerinin ilgili hesaplara yanstlmas_____________ 30/09/2008 ________________152 MAMULLER HS.

151 YARI MAMULLER -RETM HS.retimi tamamlanan mamullerin mamul stoklarna devri.

_____________ 30/09/2008 ________________621 SATILAN MAMUL MALYET HS.

151 MAMULLER HS.Aralk aynda satlan mamullerin maliyet hesabna devri.

_____________ 30/09/2008 ________________711 DMM G. YANSITMA HES.721 DREKT .GDER YANSITMA HS.731 GENEL RETM GD. YANSIT. HS.771 GENEL YNETM G. YANSITMA H.

710 DMM GDERLER HS.720 DREKT LK GDERLER HS.730 GENEL RETM GD. HS.770 GENEL YNETM GDERLER H.

Yanstma ve gider hesaplarnn kapatlmas_____________ 30/09/2008 ________________690 DNEM KAR/ZARARI HES.

620 SATILAN MAMUL MALYET632 GENEL YNETM GDERLER H.

Gider hesaplarnn kapatlmas_____________ ________________

1.280.000100.000

300.000

120.000

200.000400.000

80.000100.000

220.000

100.000200.000400.000

80.000

300.000

120.000

200.000

400.00080.000

100.000

120.000100.000

RENME FAALYET 2. CEVAP ANAHTARI

A. OBJEKTF TEST

Soru Cevap

1 B

2 B

3 D

4 A

5 C


51/57

47

B. PERFORMANS TEST

_____________31/12/2008________________740 HZMET RETM MALYET HESABI06 Temizlik Malzemesi 3.000

150 LK MD.MALZ.Temizlik malzemesi ay sonu tketimi_______________31/12/2008 _________________

740 HZMET RETM MALYET HESABI740. 60 Maddi Duran Varlk Amortisman

632 GENEL YNETM GDERLER632.60 Maddi Duran Varlk Amortisman257 BRKM AMOR.TK.PAY.

Dnem sonu amortismanlarn ayrlmas_________________ ____________________

3.000

7.000

2.000

3.000

9.000

MODL DEERLENDRME CEVAP ANAHTARIA.OBJEKTF TESTLER

Soru Cevap

1 eit, datm, sonu

2 retimegnderilmesinde

3 YARI MAMLLERRETM

4 eidinin, gider

5 i kanunu, tahakkuk

6 ilik giderleri

7 Oranda, primi, son

8 A9 B

10 C

11 C

12 B

13 A


52/57

48

B. PERFORMANS TEST

a) Gider Datm Tablosunun Dzenlenmesi

Gider Yerleri

Giderler

Toplam

Esas retimGider Yeri

Hizmet Gider Yeri

10 40 41 42

Direkt lk Md. ve Malz G.Direkt ilik GiderleriToplamGenel retim Gideri

Toplam

40 numaral gider yerinden gelen41 numaral gider yerinden gelen42 numaral gider yerinden gelen

Toplam

Toplam

16.00010.00026.00014.000

40.000

3.5003.0003.100

16.00010.00026.000

7.000

33.000

1.9002.0003.100

---

3.500

3.500

(3.500)--

---

2.000

2.000

1.000(3.000)

-

---

1.500

1.500

6001.000

(3.100)

9.600 7.000 - 1.000 1.600

40.000 40.000 - - -

i) 40 Nolu Hizmet Gider Yerinin Giderlerinin Datm

Datlacak gider toplam = 3.500Datm anahtar = kws (19.000+10.000+6.000)= 35.000 kwse gre datm yaplmaldr.Datm pay= 3.500 / 35.000 = 0,1 TL/kws10 numaral blme = 19.000 kws x 0,1 TL = 1.900 TL/kws41 numaral blme = 10.000 kws x 0,1 TL = 1.000 TL/kws42 numaral blme = 6.000 kws x 0,1 TL = 600 TL/kws

3.500 TL

ii) 41 Nolu Hizmet Gider Yerinin Giderlerinin DatmDatlacak gider toplam = 2.000+1.000= 3.000Datm anahtar = m3 (100.000+50.000)= 150.000 m3e gre datm yaplmaldr.Datm pay= 3.000 / 150.000 = 0,02 TL/ m3

10 numaral blme = 100.000 x 0,02 TL = 2.000 TL/ m3

42 numaral blme = 50.000 x 0,02 TL = 1.000 TL/ m3


53/57

49

iii) 42 Nolu Hizmet Gider Yerinin Giderlerinin Datm

Datlacak gider toplam = 1.500 + 600 + 1.000 = 3.100Datm anahtar = ii says 124 10 numaral gider yerinde alan ii saysTek birim kaldndan giderin tamam 10 numaral gider yerine yazlacaktr.

b) Datm: Giderlerin Mamullere Datlmas

Genel retim Giderleri Ykleme Orannn HesaplanmasDatm ls : Direkt ilik Saati: 20.000 DSGenel retim Giderleri Tutar. 14.000Ykleme Oran : 14.000 / 20.000 = 0,7 TL/DS

c) Mamul toplam ve birim maliyetlerinin hesaplanmas:

Toplam A Mamul B MamulDirekt lk Md. ve Malz G.Direkt ilik GiderleriGenel retim Giderleri

Toplam retim GiderleriYar mamul kullanm

Toplam retim Maliyetiretim MiktarBirim retim Maliyeti

16.00010.00014.000

40.000

40.000

10.0005.000(13.000 x0,700)9.10024.100

24.10010.000 Adet2,41 TL/Br.

6.0005.000(7.000 x 0,700)4.90015.900

15.90020.0000,795 TL/Br


54/57

50

d) Muhasebe kaytlar

_____________________ 1 / 1___________________________

710 DREKT LK MADDE VE MALZEMEGDERLERGider Yeri Kodu :10 Esas retim Gider Yeri 16.000150 LK MADDE VE MALZEMEMalzemenin retim yerine gnderilmesi_____________________ / ___________________________

720 DREKT LK GDERLERGider Yeri Kodu :10 Esas retim Gider Yeri 10.000381 GDER TAHAKKUKLARIDirekt iilik giderlerinin tahakkuku_____________________ / ___________________________

730 GENEL RETM GDERLER10 Esas retim Gider Yeri 7.000.-40 Hizmet Gider Yeri 3.500.-41 Hizmet Gider Yeri 2.000.-42 Hizmet Gider Yeri 1.500.-

381 GDER TAHAKKUKLARIGider tahakkuklarnn gider yerlerine datm_____________________ / ___________________________

730 GENEL RETM GDERLER10 Esas retim Gider Yeri 7.000.-41 Hizmet Gider Yeri 1.00042 Hizmet Gider Yeri 1.600.-

730 GENEL RETM GDERLER1 Nolu Hizmet Gid. Yeri 3.5002 Nolu Hizmet Gid. Yeri 3.0003 Nolu Hizmet Gid. Yeri 3.100Hizmet giderlerinin retim yerlerine datm_____________________ / ___________________________

151 YARI MAMLLER RETM711 DREKT LK MADDE VEMALZEME GDR. YANSITMA721 DREKT LK GDR.YANS.731 GENEL RETM GDERLERYANSITMAMaliyetlerin yanstlmas_____________________ / ___________________________

152 MAMLLER152.10A Maml 24.100152.20B Maml 15.900151 YARI MAMLLER RETMretim maliyetlerinin mamullere devredilmesi____________________ / ___________________________

16.000

10.000

14.000

9.600

40.000

40.000

16.000

10.000

14.000

9.600

16.000

10.00014.000

40.000


55/57

51

EK:1 MALYET HESAPLARI (7-A SEENE)700 MALYET MUHASEBES BALANTI HESABI701 MALYET MUHASEBES YANSITMA HESABI710 DREKT LK MADDE VE MALZEME GDERLER711 DREKT LK MADDE VE MALZEME YANSITMA HESABI712 DREKT LK MADDE VE MALZEME FARKLARI713 DREKT LK MADDE VE MALZEME MKTAR FARKI720 DREKT LK GDERLER721 DREKT LK GDERLER YANSITMA HESABI722 DREKT LK CRET FARKLARI723 DREKT LK SRE (ZAMAN) FARKLARI730 GENEL RETM GDERLER731 GENEL RETM GDERLER YANSITMA HESABI732 GENEL RETM GDERLER BTE FARKLARI

733 GENEL RETM GDERLER VERMLLK FARKLARI734 GENEL RETM GDERLER KAPASTE FARKLARI740 HZMET RETM MALYET741 HZMET RETM MALYET YANSITMA HESABI742 HZMET RETM MALYET FARK HESAPLARI750 ARATIRMA VE GELTRME GDERLER751 ARATIRMA VE GELTRME GDERLER YANSITMA HES752 ARATIRMA VE GELTRME GDER FARKLARI760 PAZARLAMA SATI VE DAITIM GDERLER761 PAZARLAMA SATI VE DAITIM GDERLER YANSITMA HS762 PAZARLAMA SATI VE DAITIM GDERLER FARK HESABI770 GENEL YNETM GDERLER771 GENEL YNETM GDERLER YANSITMA HESABI772 GENEL YNETM GDER FARKLARI HESABI780 FNANSMAN GDERLER781 FNANSMAN GDERLER YANSITMA HESABI782 FNANSMAN GDERLER FARK HESABI79 GDER ETLER (7-B SEENE)790 LK MADDE VE MALZEME GDERLER791 CRET VE GDERLER792 MEMUR CRET VE GDERLER793 DIARDAN SALANAN FAYDA VE HZMETLER794 ETL GDERLER795 VERG, RESM VE HARLAR796 AMORTSMAN VE TKENME PAYLARI797 FNANSMAN GDERLER798 GDER ETLER YANSITMA HESABI799 RETM MALYET HESABI

1.2. 7/B Seeneine Gre Maliyet Hesaplar7/B seeneini, kk aptaki retim ve hizmet iletmeleri ile ticaret iletmeleri uygular. 7/B seeneinde giderler maliyet dnemi boyunca byk defter hesaplarnda gider eidi/tresasna gre izlenir.

Gider eitleri790 lk Madde ve Malzeme Giderleri791 i cret ve Giderleri792 Memur cret ve Giderleri793 Dardan Salanan Fayda ve Hizmetler794 eitli Giderler795 Vergi, Resim ve Harlar796 Amortismanlar ve Tkenme Paylar


56/57

52

797 Finansman Giderleri

798 Gider eitleri Yanstma Hesab799 retim Maliyeti Hesab


57/57

KAYNAKA Prof.Dr. AKDOAN Nalan, Tekdzen Muhasebe Sisteminde Maliyet

Muhasebesi Uygulamalar, Cem Web Ofset Ltd. ti., ANKARA, 1998- 4. Bask

Prof.Dr. BYKMRZA Kamil, Maliyet Ve Ynetim Muhasebesi, Gazi

kitabevi , ANKARA 2003, 9. Bask

2. Prof. Dr. ETNER Erturul, Maliyet Muhasebesi (Teori ve Uygulama),

GAZ KTABEVE TC.LTD. T., ANKARA, 2004- 4. Bask

Dr. ERDOAN Necmettin, Maliyet Muhasebesi (Tekdzen MuhasebeSistemine Gre Giderlerin Maliyete Dnm), Bar Yaynlar Faklteler

Kitabevi, ZMR, 1999- 1.Bask

Prof. Dr. BURSAL Nasuhi, Prof. Dr. YCEL Ercan, Maliyet Muhasebesi

(lkeler Ve Uygulama), Foto Dizgi- Ofset Bask,Avcol Matbaas, STANBUL,

3. Bask

nternet; http://www.fatih.edu.tr/~enderboyar/maliyet.htm

KAYNAKA

maliyet kayıtları

Documents