małgorzata czuj marzena kwiecień - old.mac.pl · architektura. warsztat architekta 39 ... może...

PlastykaPrzewodnik metodyczny dla nauczyciela

Małgorzata CzujMarzena Kwiecień

4

Redaktor seriiWojciech Sygut

Redaktor prowadzącyMarzena Kwiecień

Redaktor merytorycznyMarzena Kwiecień

Redakcja językowa i korektaJoanna Cybula

Redaktor artystycznyMagdalena Sarnot-Wrzecionowska

Projekt i koncepcja artystycznaFutu Creative / Kay Humelt i Rafał Kwiczor

Skład komputerowyOficyna Wydawnicza Pegaz / Rafał Kulig

FotoedycjaMilena Kot

Redakcja technicznaPaweł Kowalski

Projekt okładkiFutu Creative

Wydawca oświadcza, że dołożył wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli i dysponentów praw autorskich. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie publikacji w całości lub we fragmentach bez zgody wydawnictwa zabronione.

© Grupa MAC S.A. 2017

ISBN 978-83-8108-073-6

Grupa MAC S.A.25-561 Kielce, ul. Witosa 76tel. 41 366 55 55, faks: 41 366 33 02e-mail: [email protected], http://www.mac.pl

3

Spis treści

Wstęp 5Dziedziny sztuk plastycznych. Rysujemy – fantazyjne linie i szalone kreski 7Linia, kreska, kontur. Bukiet liści 9Co potrafi kreska? Światłocień 11Co potrafi kreska? Faktura 13Rysunek – dziedzina sztuki. Warsztat rysownika 15Czy znasz te słowa? Kompendium wiedzy o rysunku 17Malujemy – świat kolorów. Tęczowy motyl 19Gama barwna, temperatura barw. Jesienny krajobraz 21Malarstwo – dziedzina sztuki. Barwne mozaiki 23Warsztat malarza. Kolorowe ryby w błękitnym oceanie 25Kompendium wiedzy o malarstwie. Warsztat twórcy ludowego 27Czym jest rzeźba? Przybysz z dalekiej planety 29Czy wszystkie rzeźby są do siebie podobne? Świąteczne drzewko 31Płaskorzeźba. Twarz miłego potwora 33Warsztat rzeźbiarza. Forma przestrzenna z drutu 35Czy znasz te słowa? Kompendium wiedzy o rzeźbie 37Architektura. Warsztat architekta 39Moja wymarzona przestrzeń 41Warsztat architekta. Bajkowa budowla 42Czy znasz te słowa? Kompendium wiedzy o architekturze 44Czym jest grafika? Projekt znaczka 46Warsztat grafika. Niezwykły las 48Wiedza o grafice. Papier dekoracyjny 50Warsztat twórcy ludowego – grafika. Dziwna roślina 52Czy znasz te słowa? Kompendium wiedzy o grafice 54Kontrasty kształtów i barw. Taniec linii 56Kompozycja. Czarodziejskie trójkąty 58Kompozycja symetryczna i rytmiczna 60Warsztat twórcy ludowego. Barwne wycinanki 62Kontrastowe kompozycje malarskie 64Plan pracy dydaktycznej 66

5

Wstęp

Szanowni Państwo,

Nowa podstawa programowa mówi, że „plastyka rozbudza wrażliwość na piękno przyrody i wartości urzeczywistnione w dziełach sztuki, zachęca do indywidualnej i zespołowej eks-presji artystycznej, rozwija wyobraźnię twórczą i kreatywne myślenie abstrakcyjne, przydat-ne w każdej dziedzinie życia i w edukacji oraz kształci świadomość, że sztuka jest ważną sferą działalności człowieka i przygotowuje do świadomego korzystania z dorobku kultury. Plastyka jest także ważnym elementem wychowania: stanowi wartościową ofertę wypeł-nienia wolnego czasu, wspiera integrację społeczną uczniów, wprowadza w zagadnienia wiążące się z ochroną dóbr kultury i własności intelektualnej, traktuje sztukę, jako źródło wzruszeń i nauki, a pracę artystyczną – jako wyraz wiary w siebie i odwagi. Uczy także sza-cunku dla narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego”.

Program, podręcznik i plan pracy dydaktycznej Plastyka 4 jako spójna całość uwzględ-niają w swych założeniach czynniki sprzyjające rozwojowi aktywności twórczej dziecka, zainteresowanie sztuką, indywidualizację w kreowaniu postaw wobec kultury i sztuki. Pro-ponowane zagadnienia w planie pracy dydaktycznej rzeczowo określają treści nauczania, uwzględniające działania plastyczne wraz z proponowanymi technikami i formami reali-zacji. Treści obejmują wiedzę teoretyczną z określonej dziedziny połączoną z praktycznym działaniem, dzięki czemu wiedza ta stanowi inspirację do własnej aktywności. Cele eduka-cyjne spójne z treściami nauczania zakładają osiągnięcie przez uczniów odpowiedniego poziomu wiedzy, rozwój zdolności manualnych i wdrożenie do pracy twórczej.

Ze względu na specyfikę przedmiotu w planie pracy dydaktycznej zostały przedstawio-ne założenia warsztatowe zarówno dla ucznia, jak i osoby prowadzącej (środki dydaktyczne dla nauczyciela i materiały dla ucznia). Wskazana została literatura wzbogacająca warsztat pracy nauczyciela, zaproponowano wykorzystanie zeszytów ćwiczeń, materiału poglądowe-go – filmów i programów graficznych umieszczonych na stronach www wydawnictwa MAC.

Przy programowaniu metod i form pracy dbano o atrakcyjność proponowanych działań, wzbudzających u uczniów zainteresowanie twórczością plastyczną. Przedstawiono propo-zycję różnorodnych, atrakcyjnych technik plastycznych, przy jednoczesnym określeniu ich wykorzystania do realizacji zadań.

Plan pracy dydaktycznej zawiera wskazania dotyczące nabytych wiadomości i umiejęt-ności, przy czym kryteria oceny – ze względu na specyfikę zajęć – przybierają formę miernika określającego stopień zainteresowania i akceptacji dla tego typu aktywności, wynikające-go z zaangażowania ich autorów lub innego określenia w dowolnie wybranej formie. Plan pracy dydaktycznej jest propozycją określonych zadań. Nauczyciel jednak, uwzględniając potencjał zespołu klasowego i możliwości lokalowe szkoły, a także zainteresowanie za-gadnieniami, może dowolnie określać czas trwania zajęć, metody i formy pracy. Może też stosować odpowiednie do warunków i zainteresowań techniki plastyczne, z zastrzeżeniem wymogu realizacji wszystkich zagadnień ujętych w podstawie programowej.

Życzymy, aby podejmowane działania przyniosły wymierne efekty, a także sprawiły uczniom i Państwu wiele satysfakcji.

Autorki

Przewodnik metodyczny dla nauczyciela6

Zagadnienia Tematy przewidziane do realizacji w klasie 4 Liczba godzin lekcyjnych

Rysunek Dziedziny sztuk plastycznych. Rysujemy – fantazyjne linie i szalone kreski 1

Linia, kreska, kontur. Bukiet liści 1

Co potrafi kreska? Światłocień 1

Co potrafi kreska? Faktura 1

Rysunek – dziedzina sztuki. Warsztat rysownika 1

Kompendium wiedzy o rysunku 1

Malarstwo Malujemy – świat kolorów 1

Gama barwna, temperatura barw 1

Malarstwo – dziedzina sztuki 1

Warsztat malarza 1

Warsztat twórcy ludowego (malarstwo na szkle) 1

Kompendium wiedzy o malarstwie 1

Rzeźba Czym jest rzeźba? 1

Czy wszystkie rzeźby są do siebie podobne? 1

Warsztat rzeźbiarza 1

Płaskorzeźba 1

Warsztat twórcy ludowego (rzeźba) 1

Kompendium wiedzy o rzeźbie 1

Architektura Budujemy dom 1

Architektura – dziedzina sztuki 1

Architektura. Warsztat architekta 1

Kompendium wiedzy o architekturze 1

Grafika Czym jest grafika? 1

Grafika artystyczna i użytkowa 1

Warsztat artysty grafika 1

Warsztat twórcy ludowego (drzeworyt) 1

Kompendium wiedzy o grafice 1

Język dzieł sztuki. Kompozycja i kontrast

Język dzieł sztuki 1

Zasady kompozycji 1

Kompozycja symetryczna i rytmiczna 1

Kontrast kształtu i barwy 1

Kompendium wiedzy o kompozycji i kontraście 1

Dziedziny sztuk plastycznych. Rysujemy – fantazyjne linie i szalone kreski 7

Scenariusze lekcji

Dziedziny sztuk plastycznych. Rysujemy – fantazyjne linie i szalone kreski

Cele edukacyjneUczeń: Materiały i pomoce dydaktyczne:

– zna i rozumie pojęcie dziedziny sztuki,– potrafi zaobserwować i określić cechy dzieł

różnych dziedzin sztuki,– ogólnie określa cechy rysunku jako dziedziny

sztuki,– interpretuje za pomocą różnorodnych linii

i kresek wybrany temat z wyobraźni,– swobodnie stosuje wybrane narzędzia

rysunkowe w celu uzyskania zamierzonych rezultatów,

– rozwija warsztat rysunkowy.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 1. Kreska i jej tajemnice, tematy: 1.1 Dziedziny sztuk plastycznych, 1.2 Rysujemy – linia, kreska, kontur,

– zeszyt ćwiczeń Plastyka 4 – ćwiczenie 3,– dowolne prace (kilka sztuk) wykonane

w różnych technikach rysunkowych.

Metody pracy: Materiały dla ucznia:

pokaz, pogadanka, praca z podręcznikiem, zadanie praktyczne.

różnego rodzaju ołówki, kredki ołówkowe i świecowe, flamastry, cienkopisy, zaostrzone patyki, czarna farba plakatowa, piórko i tusz, blok rysunkowy.

Forma pracy: Czas trwania zajęć:

indywidualna 45 minut

1. Motywacja.Nauczyciel analizuje wraz z uczniami schemat prezentujący dziedziny sztuk plastycz-nych, znajdujący się w podręczniku (strony 8–9), pokazuje dostępne prace rysunkowe, malarskie itd., odwołuje się do wiedzy uczniów w pogadance:– Co oznacza słowo dziedzina?– Jakie dziedziny znacie?– Czym jest sztuka?– Jakie dziedziny sztuki znacie?– Jak wyglądają i czym się charakteryzują dzieła poszczególnych dziedzin sztuki, opi-

sane i zilustrowane w podręczniku?

Lekcja 1

Przebieg lekcji


– Jakie dzieła zaliczamy do dziedziny rysunku?Nauczyciel prezentuje kilka prac rysunkowych ze swoich zbiorów. Wymienia różnorod-ne narzędzia i materiały, których można używać do wykonania rysunku. Uczniowie na polecenie nauczyciela wypróbowują wszystkie przygotowane narzę-dzia rysunkowe.

2. Przedstawienie i realizacja zadania. Uczniowie wykonują pracę na podstawie propozycji w podręczniku: Eksperymenty plastyczne. Fantazyjne linie i szalone kreski. Za pomocą różnego rodzaju narzędzi do rysowania i takich, które mogą tworzyć linie, np. ołówków, kredek ołówkowych i świe-cowych, flamastrów, cienkopisów, zaostrzonych patyków i czarnej farby plakatowej lub piórka i tuszu, wykonują pracę na temat – do wyboru: „Fantazyjny taniec kresek”, „Sztorm na morzu” lub „Szalona fryzura”. Działanie plastyczne powinno mieć charak-ter spontaniczny i być rodzajem zabawy kreską. Nauczyciel podkreśla, że kreski mają być bardziej szalone i fantazyjne niż grzeczne i przestraszone. Uczniowie mogą wy-konywać dowolne kreski i linie – mają one różnić się między sobą grubością, kolorem (odcieniem szarości), rodzajem narzędzia. Następnie wszyscy zastanawiają się, jaki rodzaj kreski pasuje do danego narzędzia. Dzieci starają się dobrać narzędzie do ro-dzaju linii, jaki chcą wykonać. Chętni uczniowie mogą zatytułować wykonaną pracę według własnego pomysłu.

3. Rekapitulacja.– Prezentacja prac. Chętni uczniowie uzasadniają interpretację tematu. Nauczyciel omawia z każdym z nich indywidualnie wykonaną pracę:– Jaki jest tytuł twojej pracy?– Jakiego rodzaju linie i kreski są w niej najważniejsze?– Jakiego rodzaju narzędzia posłużyły ci do jej wykonania?– Podsumowanie i ocena prac.

Linia, kreska, kontur. Bukiet liści 9

Linia, kreska, kontur. Bukiet liści


– zna pojęcie kreski, – określa i nazywa rodzaje kresek,

uwzględniając ich grubość, długość, kierunek i natężenie walorowe,

– nazywa narzędzia rysunkowe i potrafi przewidzieć efekty ich stosowania,

– określa rolę linii i kreski w tworzeniu kształtu,– wie, czym jest kontur,– umiejętnie stosuje narzędzia rysunkowe dla

uzyskania zamierzonego rezultatu,– analizuje kształt i realizuje wynikające z tej

analizy spostrzeżenia w zadaniu plastycznym,– tworzy estetyczne, przemyślane kompozycje.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 1. Kreska i jej tajemnice, temat: 1.2 Rysujemy – linia, kreska, kontur,

– zeszyt ćwiczeń Plastyka 4 – ćwiczenie 1,– przykłady prac rysunkowych,– rysunki (malowanki).


rozmowa dydaktyczna, pokaz, ćwiczenia praktyczne w obrębie zagadnienia.

blok rysunkowy, narzędzia rysunkowe: ołówki o różnej grubości, kredki, mazaki, pastele, długopisy, pędzelki, patyki, farby akwarelowe, liście różnych gatunków drzew i krzewów.



1. Motywacja.Prezentacja – nauczyciel rysuje na dużym białym papierze kreski, różnorodne pod względem grubości, długości, kierunku i natężenia. Używa przy tym dowolnych na-rzędzi rysunkowych. Zachęca uczniów do rozmowy. Prosi, żeby określili to, co zostało narysowane na kartonie, a następnie – zachęca do nazwania kresek. Pyta o to, jakich narzędzi można użyć, aby narysować różne linie.Zadanie, które uczniowie mają wykonać samodzielnie:– Używając dostępnych narzędzi, narysujcie na kartonie różne kreski.

Rozmowa dydaktyczna o zastosowaniu kreski w celu przedstawienia kształtu; omó-wienie funkcji konturu. Prezentacja materiału poglądowego, obserwacja i odpowiedzi uczniów na pytanie:– Jaką rolę odgrywa kreska w tych rysunkach?

Lekcja 2

Przebieg lekcji


2. Przedstawienie i realizacja zadania. Zadanie plastyczne polega na wykonaniu kompozycji przedstawiającej bukiet liści. Uczniowie wykorzystują przyniesione liście.Układają je na kartonie i obrysowują konturem, tworząc bukiet.Kompozycję uzupełniają, dorysowując dowolne elementy: gałązki, kokardę, dzban. Korzystając z dowolnych narzędzi rysunkowych, rysują różne linie.Nauczyciel motywuje, udziela wskazówek przy tworzeniu układów kompozycyjnych, dba o właściwe tempo pracy, obserwuje zaangażowanie i możliwości manualne, w razie konieczności – pomaga.

3. Rekapitulacja.– Wystawa prac – prezentacja i omówienie ze wskazaniem na obserwację różnorod-ności kształtów i zastosowanych linii (wypowiedzi autorów prac).– Ocena prac wyrażona stopniem.– Jako pracę domową można zaproponować uczniom wykonanie ćwiczenia 1 z zeszy-tu ćwiczeń.

Co potrafi kreska? Światłocień 11

Co potrafi kreska? Światłocień


– zna pojęcie rysunek światłocieniowy,– zauważa różnice w natężeniu światła

przedstawionego na rysunku, w zależności od rodzaju kresek (płaszczyzny oświetlone – jasne, drobne, nieliczne kreski; płaszczyzny zacienione – mocne, ciemne, zagęszczone kreski),

– zna i rozumie rolę światłocienia w tworzeniu trójwymiarowości przedmiotów,

– wie, że światłocień wydobywa kształt i buduje przestrzeń na obrazie,

– dostrzega różnice światłocieniowe w obserwowanych bryłach i w przestrzeni,

– zna i umiejętnie stosuje narzędzia rysunkowe (ołówki różnej twardości),

– umiejętnie stosuje różnorodne rodzaje kresek,– potrafi właściwie operować kreską dla

oddania istoty zadania plastycznego.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 1. Kreska i jej tajemnice, temat 2.3 Co potrafi kreska?,

– zeszyt ćwiczeń Plastyka 4 – ćwiczenie 2,– przykłady prac rysunkowych,– rysunki przedstawiające architekturę, martwą

naturę, portret, bryły lub proste naczynia w oświetleniu (zależnie od możliwości – sztucznym lub dziennym), złożone i zmięte kartki papieru.


pogadanka wzbogacona prezentacją i pokazem, analiza prac rysunkowych, ćwiczenia praktyczne w obrębie zagadnienia.

białe kartony, ołówki różnej twardości (H i B).



1. Motywacja.Nauczyciel wprowadza uczniów w temat – prezentacja multimedialna: rysunki archi-tektury, martwej natury, portrety. Podczas prezentacji, na konkretnych przykładach, omawia rolę kreski w tworzeniu trójwymiarowości brył. Zwraca uwagę na różnorod-ność zastosowanych kresek w tworzeniu światłocienia (jasne, drobne i nieliczne kreski tworzą płaszczyzny bardziej oświetlone; mocne, ciemne, zagęszczone – płaszczyzny zacienione). Nauczyciel może wzbogacić prezentację, tłumacząc rolę światła w two-rzeniu trójwymiarowości na przykładzie ustawionych w klasie brył i naczyń.

Lekcja 3

Przebieg lekcji


Nauczyciel prezentuje narzędzia rysunkowe – ołówki. Zwraca uwagę na to, że ich natężenie walorowe zależy od twardości rysika. Na tablicy wykonuje szybkie działa-nia rysunkowe, następnie proponuje uczniom wykonanie z zeszytu ćwiczeń zadania (ćwiczenie 2), którego celem jest pokazanie efektu zastosowania twardych i miękkich ołówków (H i B).

Alternatywnie nauczyciel może polecić uczniom wykonanie tego ćwiczenia w formie pracy domowej, a na lekcji – jedynie zaproponować sprawdzenie śladów narzędzi na kartonie.

2. Przedstawienie i realizacja zadania. Zadanie plastyczne polega na przedstawieniu w formie rysunkowej światłocienia wi-docznego na zmiętej kartce papieru.

Nauczyciel prezentuje duże arkusze papieru, które są złożone w harmonijkę lub zmięte, z wyraźnymi liniami zgięcia (np. rozłożony element origami). Zwraca uwagę na świa-tłocień. Może posłużyć się sztucznym oświetleniem dla wzmocnienia światłocienia.

Uczniowie wykonują szkice rysunkowe wybranego elementu i, stosując ołówki różnej twardości, odwzorowują światłocień.Nauczyciel ukierunkowuje, motywuje i w razie konieczności pomaga, wprowadzając niewielkie korekty rysunkowe.

3. Rekapitulacja.– Prezentacja wybranych prac na tablicy.– Ocena prac z omówieniem (nauczyciel bardziej zwraca uwagę na naszkicowany światłocień, mniejszą wagę przywiązując do proporcji).

Na kolejną lekcję uczeń powinien przygotować biały karton A3 oraz twarde i miękkie ołówki (H i B).

Uwaga: Podczas wykonywania zadania plastycznego uczeń może obserwować przygoto-wany przez nauczyciela arkusz, ale może też obserwować własną, dowolnie złożoną kartkę. Ma to znaczenie w przypadku uczniów potrzebujących wydłużonego czasu pracy – mając własny obiekt obserwacji, mogą dokończyć to zadanie w domu.

Co potrafi kreska? Faktura 13

Co potrafi kreska? Faktura


– zna i rozumie pojęcie faktura,– potrafi obserwować i określić cechy różnych

powierzchni fakturalnych: chropowatość, gładkość,

– zna możliwości warsztatowe w zakresie tworzenia faktury,

– zaobserwowaną fakturę interpretuje rysunkowo, używając różnorodnych narzędzi,

– stosuje różne rodzaje kresek,– umiejętnie realizuje zadanie w zakresie

zagadnienia,– rozwija warsztat rysunkowy.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 1. Kreska i jej tajemnice, temat 1.3 Co potrafi kreska?,

– zeszyt ćwiczeń Plastyka 4 – ćwiczenie 3,– przykłady prac rysunkowych, materiały, które

mają różną powierzchnię, np. płótno, deska, futerko, szkło,

– pudełka-niespodzianki wypełnione różnymi przedmiotami („Las” – np. mech, szyszki, gałązki drzew iglastych, kora drzew, patyki; „Morze” – np. piasek, kamyki, muszle w różnych kształtach, koraliki; „Wiejska zagroda” – np. pióra, wełna owcza, słoma, siano, deska).


rozmowa nauczająca, mapa myśli, analiza prac rysunkowych, badanie i określanie powierzchni dotykiem, ćwiczenia praktyczne w obrębie zagadnienia.

białe kartony, ołówki różnej twardości (H i B).



1. Motywacja.Nauczyciel podaje uczniom temat lekcji. Prezentuje przedmioty, które mają różną powierzchnię. Zachęca uczniów do ich oglądania i dotykania.

Skłania do wypowiedzi, zadając pytania:

– Czy powierzchnia tych przedmiotów jest taka sama?– Jakich słów możemy użyć dla określenia tego rodzaju powierzchni?

Lekcja 4

Przebieg lekcji

gładka plastik

szkło

FAKTURA


Tworzenie mapy mentalnej. Nauczyciel zapisuje na tablicy słowo: FAKTURA, ucznio-wie dopisują kolejno określenia faktury. Następnie przyporządkowują do tych okre-śleń rodzaj materiału, np. chropowata – deska, kamień; miękka – futro, aksamit, wata; gładka – szkło, plastik.

Nauczyciel wyjaśnia to pojęcie w odniesieniu do zaobserwowanych różnic i prezentu-je przykłady prac rysunkowych przedstawiających różne faktury. Wyjaśnia zależności w tworzeniu faktury w rysunku (chropowate faktury tworzą kreski dynamiczne, wyrazi-ste, o dużym natężeniu walorowym, natomiast gładkie – tworzą kreski uporządkowa-ne, delikatne).

2. Przedstawienie i realizacja zadania. Zadanie plastyczne polega na narysowaniu faktur różnych przedmiotów. Uczniowie dotykają przedmiotów zgromadzonych w pudełkach. Wypowiadają się twórczo, in-terpretując indywidualnie temat („Las”, „Morze”, „Wiejska zagroda”). Nauczyciel nie sugeruje na wstępie tematu zagadnienia, pozwala uczniom na własne skojarzenia i dowolność wypowiedzi. Uczniowie, używając różnych narzędzi i stosując różnorodną kreskę, przedstawiają zadanie tematyczne na kartonie.

3. Rekapitulacja.– Prezentacja prac. Chętni uczniowie uzasadniają interpretację tematu, odpowiada-jąc na pytania:– Jakie rodzaje faktury zastosowałaś/zastosowałeś w pracy?– W której pracy przedstawiono najwięcej różnorodnych kresek?– Podsumowanie i ocena prac.

Na kolejną lekcję uczeń powinien przygotować: białe kartony, ołówki twarde i miękkie (H, 2B i 5B), dowolne owoce i warzywa – obiekty obserwacji.

Rysunek – dziedzina sztuki. Warsztat rysownika 15

Rysunek – dziedzina sztuki. Warsztat rysownika


– określa rysunek jako dziedzinę sztuki,– wymienia dziedziny sztuk plastycznych,– zna i rozumie pojęcie szkicu rysunkowego,– określa zastosowanie szkicu rysunkowego

w różnych działaniach plastycznych (szkic jako projekt budowli, wstęp do pracy malarskiej i graficznej, element sztuki ludowej),

– posługuje się terminologią plastyczną, rozumie słowa: rysownik, światłocień, szkic, linia dekoracyjna,

– zna techniki rysunkowe: ołówek, węgiel, piórko, patyk, pędzel, kreda, i potrafi rozpoznać rysunki tworzone tymi narzędziami,

– wie, co oznaczają na ołówkach symbole B, H i F,– wykonuje szkice rysunkowe różnymi technikami.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 1. Kreska i jej tajemnice, tematy: 1.4 Warsztat rysownika oraz 1.6 Warsztat twórcy ludowego. Na co dzień i od święta,

– zeszyt ćwiczeń Plastyka 4 – ćwiczenia 4 i 5,– komputer i rzutnik multimedialny, materiał

poglądowy znajdujący się na stronie www wydawnictwa MAC: film Dziedziny sztuki – Rysunek,

– reprodukcje dzieł sztuki,– przykłady prac rysunkowych w technikach:

węgla, piórka, ołówka.


projekcja filmu, rozmowa dydaktyczna ilustrowana pokazem, praca z podręcznikiem, praktyczne działania (szkice rysunkowe).

biała kredka, karton, klej, brokat, piasek lub mąka.



1. Motywacja.Nauczyciel w rozmowie nawiązuje do wcześniejszych wiadomości z rysunku. Zadaje uczniom pytania:– Co to jest rysunek?– W jaki sposób powstaje?– Jakie znacie narzędzia rysunkowe?– Nauczyciel, odwołując się do ilustracji zamieszczonych w podręczniku na stronie 21, prowadzi rozmowę nauczającą na temat pojęcia dziedzin sztuki. Opisuje historię ry-sunku, prezentując materiał ilustracyjny (reprodukcje dzieł sztuki). Podaje przykłady stosowania rysunku w sztuce ludowej w formie linii dekoracyjnej, zdobiącej wnętrza domów mieszkalnych i strojów ludowych.

Lekcja 5

Przebieg lekcji


Projekcja filmu ze strony www wydawnictwa MAC: Dziedziny sztuki – Rysunek. Po obej-rzeniu filmu rozmowa dydaktyczna z aktywnym udziałem uczniów:– Jak nazywa się artysta wykonujący dzieła rysunkowe?– Co to jest szkic rysunkowy?– Gdzie jest stosowany szkic rysunkowy?– Jakie znacie techniki rysunkowe?– Co oznaczają na ołówkach symbole H i B?– W jaki sposób wykonywali swoje rysunkowe i dekoracyjne prace artyści ludowi?

2. Przedstawienie i realizacja zadania. Zadanie plastyczne polega na eksperymentowaniu z wykorzystaniem różnych narzę-dzi do tworzenia dzieł rysunkowych – w tym przypadku do zaprojektowania wzorów dekoracyjnych, które mogłyby zdobić glinianą podłogę w dawnym wiejskim gospo-darstwie.Uczniowie szkicują wzory dekoracyj ne białą kredką na kartonie, następnie kontury szkicu pokrywają klejem, na mokry klej wysypują brokat, piasek lub mąkę. Nadmiar sypkiego materiału zsypują do woreczka. Czekają, aż praca wyschnie. Próbują opisać faktury wzorów, które wykonali. Praca powinna opierać się na instrukcji Eksperymenty plastyczne. Sypkie dekoracje zamieszczonej w podręczniku Plastyka 4 na stronie 21.

3. Rekapitulacja.– Prezentacja wszystkich prac uczniów na tablicy. Taka ekspozycja prac pomoże im w analizie i omówieniu etapów pracy nad rysunkami.– Ocena prac wyrażona stopniem.

Czy znasz te słowa? Kompendium wiedzy o rysunku 17

Czy znasz te słowa? Kompendium wiedzy o rysunku


– ma usystematyzowaną wiedzę o rysunku,– wymienia techniki rysunkowe i potrafi

przyporządkować im odpowiednie narzędzia,– umiejętnie stosuje poznaną wiedzę w praktyce,– tworzy przemyślane kompozycje tematyczne,

stosując zróżnicowaną kreskę przy użyciu odpowiednich narzędzi,

– w twórczy, indywidualny sposób realizuje zadanie plastyczne, wykazując się wyobraźnią.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 1. Kreska i jej tajemnice, strony 22–23,

– zeszyt ćwiczeń Plastyka 4 – ćwiczenie 6,– ilustracje przedstawiające pajęcze sieci,– materiały ilustracyjne prezentowane na

poprzednich lekcjach (tematy 1–4).


rozmowa nauczająca ilustrowana pokazem, praca z podręcznikiem, prezentacja, gry dydaktyczne, praktyczne działania.

kartony A3 z trzykrotnie powiększonym na ksero odbiciem linii papilarnych kciuka, cienkopisy, flamastry, markery (kolor czarny).


indywidualna, zbiorowa 1–2 jednostki lekcyjne (w zależności od potencjału i zaangażowania twórczego grupy)

1. Motywacja.Nauczyciel prowadzi rozmowę nauczającą, ilustrując pokazem omawiane zagadnienia. Zadaje pytania dotyczące rysunku, aby utrwalić i usystematyzować wiedzę uczniów:– Co to jest rysunek?– Jakie znacie narzędzia rysunkowe? Wymieńcie rodzaje kresek.– Jaki rysunek nazywamy konturowym?– Co to jest faktura?– Jakie znacie dziedziny sztuki?– Czym jest szkic rysunkowy?– Jakie znacie techniki rysunkowe?

Praca z podręcznikiem jest kontynuacją systematyzowania i utrwalania wiedzy. Uczniowie otrzymują polecenie wykonania ćwiczeń 1–4 z podręcznika (strony 22–23). Po wykonaniu zadania chętni lub wskazani przez nauczyciela uczniowie prezentują i ewentualnie uzasadniają odpowiedzi.

Lekcja 6

Przebieg lekcji


Kolejnym zadaniem jest rozwiązanie krzyżówki z zeszytu ćwiczeń (strona 10). Ucznio-wie pracują w parach, a następnie wybrana para prezentuje odpowiedzi i hasło.

Wymienione działania mają na celu sprawdzenie wiedzy teoretycznej uczniów w ob-rębie zagadnienia. Natomiast połączeniem teorii i umiejętności rysunkowych jest wy-konanie tematycznej pracy rysunkowej na podstawie linii papilarnych.

2. Przedstawienie i realizacja zadania. Zadanie polega na wykonaniu rysunkowej pracy tematycznej „Pajęcze nitki”. Nauczy-ciel mówi o liniach, które można zaobserwować w otoczeniu. Wskazuje na linie pa-pilarne, które u każdego człowieka są inne, a także – na tworzone w świecie przyrody pajęczyny. Prezentuje ilustracje pajęczych sieci. Zachęca do ich analizy.

Uczniowie za pomocą dostępnych narzędzi wykonują pracę rysunkową, w której ele-ment odbitego kciuka powinien stanowić punkt wyjściowy do stworzenia rysunkowej pajęczej sieci.

3. Rekapitulacja.– Podsumowaniem lekcji jest prezentacja i omówienie prac.– Ocena prac wyrażona stopniem.– Podsumowanie:– Czy zainteresował was temat pracy?– Co jeszcze, waszym zdaniem, można narysować, wykorzystując linie papilarne?

Przykłady prac tworzonych na podstawie linii papilarnych

Malujemy – świat kolorów. Tęczowy motyl 19

Malujemy – świat kolorów. Tęczowy motyl


– wymienia barwy podstawowe,– zna barwy pochodne i wskazuje pary barw,

z których powstają,– tworzy odcienie barw pochodnych,– wymienia barwy tęczy,– wie, które barwy nazywamy neutralnymi,– rozumie, że barwy wpływają na nastrój dzieła,– umiejętnie zestawia barwy podstawowe,

tworząc kompozycje w obrębie zagadnienia,– dba o warsztat pracy, zachowuje czystość

barw na palecie,– realizuje zadanie plastyczne, dbając o estetykę

pracy,– wykazuje zaangażowanie podczas

wykonywania zadań.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 2. Obrazy i kolory, temat 2.1 Malujemy – świat kolorów,

– zeszyt ćwiczeń Plastyka 4 – ćwiczenie 9,– przykłady dowolnych prac rysunkowych

i malarskich,– prezentacja zamieszczona na stronie www

wydawnictwa MAC Barwy podstawowe i pochodne. Gamy barwne,

– barwy podstawowe i pochodne (prezentacja w dowolnej formie) lub magnetyczne koło barw wydawnictwa MAC,

– materiał ilustracyjny (zdjęcia motyli).


pogadanka poparta prezentacją działań w obrębie zagadnienia, pokaz, praktyczne działania.

biały karton A3, farby plakatowe, pędzel, naczynie na wodę, tkanina do wycierania pędzla.



1. Motywacja.Nauczyciel wprowadza uczniów w zagadnienie, prezentując zestawione obok siebie dowolne przykłady rysunku i malarstwa.Angażuje uczniów, zadając pytania:– Co buduje obraz w tych pracach? (Wskazanie na prace rysunkowe.)– Czym różnią się prace prezentowane obok? (Wskazanie na przykłady malarstwa.)– Jaką rolę odgrywa kolor na obrazie?– Czy kolor wpływa na nastrój obrazu?

Lekcja 7

Przebieg lekcji


Podsumowując rozmowę, nauczyciel podaje prostą definicję malarstwa: malarstwo polega na pokrywaniu powierzchni kartki, płótna lub innego podłoża kolorowymi liniami lub barwnymi plamami.Nauczyciel prezentuje na tablicy trzy barwy podstawowe (może wykorzystać magne-tyczne koło barw). Nazywa je i określa, wyjaśniając, że są to barwy, których nie można uzyskać przez zmieszanie innych kolorów. Prezentuje, w jaki sposób barwy podstawo-we tworzą kolejne kolory. Uczniowie obserwują pary barw w podręczniku (strona 28), po czym, przy użyciu trzech podstawowych kolorów, wykonują zadanie 9 w zeszycie ćwiczeń (tworzą barwy pochodne).Po wykonaniu zadania nauczyciel wraca do zagadnienia, prezentuje uczniom w do-wolnej formie zdjęcie tęczy, a uczniowie nazywają kolejne kolory.Nauczyciel określa inny rodzaj barw, których nie ma na tęczy: barwy neutralne (biała, szara, czarna).

2. Przedstawienie i realizacja zadania. Nauczyciel wprowadza uczniów w zagadnienie, prezentując w dowolnej formie przy-kłady zdjęć motyli. Określa zadanie plastyczne – namalowanie motyla przy użyciu barw podstawowych metodą odbijania, dla uzyskania barw pochodnych.Wyjaśnia zadanie: uczniowie składają karton na połowę, do formatu A4. Na pierw-szej (wewnętrznej) stronie malują skrzydło motyla żółtym kolorem, na sąsiedniej (też wewnętrznej) – drugie skrzydło kolorami czerwonym i niebieskim. Następnie ucznio-wie składają karton i przyciskają do siebie obie strony. W wyniku tego działania, po-przez mieszanie się kolorów, z barw podstawowych powstają barwy pochodne.Przy wykonywaniu zadania należy zwrócić uwagę na to, by rozrabiać farby w dużej ilości wody. Kolory będą się wówczas łatwiej ze sobą łączyć. Po skończeniu pracy na kartonie powinny być widoczne wszystkie barwy podstawowe i pochodne.Alternatywą może być wykorzystanie prezentacji multimedialnej Barwy podstawowe i pochodne. Gamy barwne – znajdującej się na stronie www wydawnictwa MAC – i wykonanie, według opisanej wyżej metody, pracy na temat „Tęczowy ptak”. Można też wykonać zadanie plastyczne zgodnie z instrukcją podaną w Eksperymentach pla-stycznych. Kolory tęczy, podręcznik, strona 31.

3. Rekapitulacja.– Prezentacja i omówienie prac:– Przyjrzyjcie się pracom i określcie, czy uzyskaliście wszystkie barwy pochodne.– Określcie, czy na waszej pracy są wszystkie barwy podstawowe i pochodne.– Jakich barw brakuje?– Ocena prac wyrażona stopniem.

Gama barwna, temperatura barw. Jesienny krajobraz 21

Gama barwna, temperatura barw. Jesienny krajobraz


– zna i wymienia barwy ciepłe i zimne,– określa gamy barwne w prezentowanych

dziełach,– wie, że temperatura barw ma wpływ na nastrój

obrazu: rozumie, że barwy ciepłe tworzą pogodny, ciepły klimat w dziełach malarskich, a zimne – wrażenie smutku i powagi,

– potrafi tworzyć szeroki wachlarz barw ciepłych i zimnych,

– tworzy tematyczne prace plastyczne w określonej tonacji barwnej,

– rozwija warsztat plastyczny, nabiera odwagi w przekazie zaobserwowanych zjawisk w działaniu plastycznym,

– w indywidualny, twórczy sposób tworzy klimat obrazu.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 2. Obrazy i kolory, temat 2.2 Właściwości barw,

– zeszyt ćwiczeń Plastyka 4 – ćwiczenie 10,– kolorowe kartki, koło barw.


mapa myśli, rozmowa nauczająca ilustrowana pokazem, praca z podręcznikiem, działania praktyczne.

biały karton A3, farby plakatowe, pędzel, naczynie na wodę, tkanina do wycierania pędzla.


indywidualna w zależności od możliwości grupy 1–2 godziny lekcyjne

1. Motywacja.Nauczyciel przypomina wiadomości o barwie. Analizuje z uczniami ilustracje w pod-ręczniku i koło barw ze wskazaniem na temperaturę barw, przykłady prac malarskich (podręcznik, strona 23), a także tekst i pytania do tekstu Zainspiruj się… (podręcznik, strona 44). Nawiązuje do jesieni, odnosi się do zjawisk i elementów przyrody. Zachęca uczniów do wypowiedzi na temat zmian zachodzących jesienią w krajobrazie. Prowo-kuje do interpretacji wrażeń i określania kolorystyki adekwatnej do różnic pogodo-wych w jesieni.

Lekcja 8

Przebieg lekcji


Działania metodą mapy myśli – przyporządkowanie przygotowanych ilustracji w to-nacji barw ciepłych lub zimnych do ułożonych zestawów kolorystycznych w obydwu tonacjach.

2. Przedstawienie i realizacja zadania. Określenie zadania plastycznego: po analizie mapy myśli dyskusja na temat możli-wości przedstawienia sceny w czasie słonecznego i zachmurzonego jesiennego dnia. Indywidualne wypowiedzi uczniów na temat skojarzeń z jesiennym krajobrazem, do-konanie wyboru tematu i tonacji barwnej.Realizacja zadania plastycznego – tworzenie tematycznych prac plastycznych w ob-rębie określonej tonacji barwnej. Uczniowie mieszają barwy, poszukując jak najwięcej odcieni w wybranej tonacji. Rola nauczyciela sprowadza się do pomocy w zakresie doboru i tworzenia barw oraz motywowania do pracy.

3. Rekapitulacja.– Prezentacja i omówienie prac:– Określcie tonacje barwne w waszych pracach.– Jakie trudności napotkaliście podczas tworzenia prac w ograniczonej gamie barwnej?– Czy kolorystyka wpływa na nastrój obrazu?– Ocena prac wyrażona stopniem.

Alternatywą do proponowanego działania jest wykonanie ćwiczenia według instruk-cji Eksperymenty plastyczne. Kolorowy zamek w podręczniku Plastyka 4 na stronie 33. Uczniowie mogą wykonać to zadanie także w domu jako utrwalenie wiedzy i umiejęt-ności w zakresie omawianego zagadnienia.

Na następną lekcję uczniowie powinni przygotować: karton A4, ołówek, papier kolo-rowy, klej i nożyczki.

Malarstwo – dziedzina sztuki. Barwne mozaiki 23

Malarstwo – dziedzina sztuki. Barwne mozaiki


– definiuje malarstwo jako dziedzinę sztuki,– zna narzędzia i materiały, które stosuje artysta

przy tworzeniu dzieła,– wie, jak powstają: fresk, mozaika, witraż,– rozpoznaje zastosowaną technikę

w prezentowanych obrazach,– dostrzega atrakcyjność prezentowanych prac,– tworzy przemyślane kompozycje w określonej

gamie barwnej,– umiejętne stosuje wiadomości o gamie

barwnej w swoich pracach plastycznych,– utrwala wiadomości o gamach barwnych,– poszerza swoje umiejętności w zakresie

warsztatu plastycznego.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 2. Obrazy i kolory, tematy 2.3 Dziedziny sztuki. Malarstwo,

– Warsztat malarza – prezentacja dzieł tworzonych technikami fresku, mozaiki, witrażu, zamieszczona na stronie www wydawnictwa MAC,

– szablon do tworzenia mozaiki.


miniwykład poparty prezentacją, praca z podręcznikiem, działania praktyczne.

karton A4, papier kolorowy, klej, nożyczki, ołówek.



1. Motywacja.Nauczyciel przypomina definicję malarstwa jako dziedziny sztuki.Zachęca uczniów do wypowiedzi na temat warsztatu malarza, zadając pytania:– Jak powstaje dzieło malarskie?– Jakich narzędzi używa malarz?– Na jakim podłożu mogą być tworzone prace?– Czym różnią się dzieła malarskie od innych dzieł sztuki?– Gdzie macie możliwość oglądania malarstwa?Nauczyciel rozszerza wiadomości o technikach malarskich, prezentując przykłady fre-sku, mozaiki i witrażu. Prowadzi miniwykład poparty prezentacją prac, umiejscawia dzieła sztuki w czasie, wyjaśnia sposób ich tworzenia.

Lekcja 9

Przebieg lekcji


Treści kluczowe:

Fresk – znana od starożytności technika malarstwa ściennego polegająca na malo-waniu farbami temperowymi na świeżym, jeszcze wilgotnym tynku.

Mozaika – technika dekoracyjna, zaliczana do technik malarskich, znana od czasów antycznych. Polega na tworzeniu kompozycji z niewielkich barwnych kostek kamien-nych, marmurowych lub szklanych na specjalnie przygotowanym podłożu z cementu lub zaprawy wapiennej.

Witraż – kompozycja figuralna lub ornamentalna polegająca na łączeniu kolorowych szkieł ołowianą spoiną. Barwione w stanie płynnym szkło przycinano z tafli według przygotowanych kartonów; detale, np. twarze, domalowywano specjalnymi farbami. Technika znana od starożytności, największy jej rozkwit przypada na okres średnio-wiecza – witraże zdobiły okna gotyckich kościołów.

2. Przedstawienie i realizacja zadania. Nauczyciel określa zadanie plastyczne – wykonanie mozaiki w wybranej przez ucznia tonacji barwnej.Uczniowie powielają przygotowany szablon, wycinając kolorowe elementy z papieru. Tworzą na sucho kolorowe kompozycje, zachowując określoną wcześniej kolorystykę (szeroka lub wąska gama barw). Po przemyśleniu kompozycji naklejają elementy na kartonie.

3. Rekapitulacja.– Prezentacja i omówienie prac:– Określcie tonacje barwne w waszych pracach.– Co nazywamy mozaiką?– Jakie inne techniki malarskie poznaliście na dzisiejszej lekcji?– Ocena prac wyrażona stopniem.

Na następną lekcję uczeń powinien przygotować: kredki świecowe, farby akwarelowe, pędzel, naczynie na wodę, folię do zabezpieczenia stolika.

Warsztat malarza. Kolorowe ryby w błękitnym oceanie 25

Warsztat malarza. Kolorowe ryby w błękitnym oceanie


– nazywa i charakteryzuje techniki malarskie: akwarela, gwasz, akryl, olej,

– zna narzędzia malarskie: pędzel, szpachelka,– określa rodzaj podłoża malarskiego: papier,

płótno, deska, tynk, tkanina,– właściwie posługuje się terminologią

plastyczną, – rozumie znaczenie słów: sztaluga, blejtram,

paleta, szkic malarski, gama barwna,– rozpoznaje technikę malarską

w prezentowanych dziełach,– umiejętnie tworzy tematyczną pracę

plastyczną techniką batiku na papierze,– w pracy stosuje gamę barwną, uzyskując

zamierzony efekt,– doskonali warsztat malarski.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 2. Obrazy i kolory, temat 2.4 Warsztat malarza. Techniki malarskie,

– tablica interaktywna lub komputer i rzutnik multimedialny, materiał poglądowy znajdujący się na stronie www wydawnictwa MAC – film z cyklu Dziedziny sztuki – Malarstwo,

– zeszyt ćwiczeń Plastyka 4 – ćwiczenia 12, 13, 14.


projekcja filmu, rozmowa dydaktyczna ilustrowana pokazem, praca z podręcznikiem, działania praktyczne.

biały karton z bloku technicznego A3, kredki świecowe, farby akwarelowe, miękki pędzel, naczynie na wodę, folia do zabezpieczenia stolika.


indywidualna, grupowa 45 minut

1. Motywacja.Nauczyciel prezentuje na tablicy multimedialnej lub za pomocą rzutnika multimedial-nego film W pracowni malarza, znajdujący się na stronie www wydawnictwa MAC. Pogadanka po projekcji na temat warsztatu malarza. Nauczyciel angażuje uczniów do dyskusji, zadając pytania:– Czym jest malarstwo?– Jakimi narzędziami posługuje się artysta malarz?– Na jakim podłożu mogą powstawać jego prace?– W jaki sposób powstaje obraz?– Do czego służy sztaluga?

Lekcja 10

Przebieg lekcji


Praca z podręcznikiem: uczniowie podzieleni na grupy analizują wskazany tekst w podręczniku, robią notatki. Następnie lider każdej z grup prezentuje jedną z technik plastycznych, a nauczyciel pokazuje na tablicy przykłady dzieł malarskich stworzo-nych w określonej technice.

Treści kluczowe:

Akwarela – technika malarska, w której prace wykonuje się wodnymi farbami akwa-relowymi na podłożu z porowatego papieru. Charakteryzuje się tym, że farba na pa-pierze jest przezroczysta, lekka, prześwituje przez nią podłoże.

Gwasz – technika malarska, w której prace wykonuje się wodnymi farbami (gwaszami lub plakatówkami). W przeciwieństwie do akwareli są to farby kryjące, zawierają do-mieszkę kredy lub bieli. Po wyschnięciu gwasze matowieją, a barwy stają się bledsze.

Olej – technika malarska, w której wykorzystuje się farby olejne artystyczne, rozcień-czane olejem lnianym, pokostem lub terpentyną. Malarstwo olejne wykonuje się na podłożu z płótna lnianego lub bawełnianego. Farby olejne pozwalają na wielokrotne zamalowywanie plam już położonych.

Akryl – technika malarska, w której prace wykonuje się farbami akrylowymi, rozpusz-czalnymi w wodzie. Można nimi malować na różnym podłożu: papierze, desce, płót-nie, a nawet – szkle i ceramice. Farby akrylowe, które mają intensywny kolor, szybko wysychają i są trwałe, nie ma więc możliwości powtórnego ich rozcieńczenia na pod-łożu. Obrazy namalowane farbami akrylowymi po wyschnięciu podobne są do tych wykonanych farbami olejnymi.

2. Przedstawienie i realizacja zadania. Zadanie polega na namalowaniu tematycznej pracy plastycznej techniką batiku na papierze. Uczniowie wybierają określoną gamę barwną dla uzyskania wesołego lub smutnego nastroju pracy. Proponowane tematy pracy: „Kolorowe ryby w błękitnym oceanie” i „Czarodziejska roślina”.Nauczyciel wyjaśnia sposób wykonania pracy techniką batiku na papierze: na kartce bloku technicznego uczniowie wykonują rysunek kredkami świecowymi, mocno przy-ciskając kredkę do papieru. Następnie całą powierzchnię kartki pokrywają farbami akwarelowymi w wybranej tonacji barwnej.Alternatywą do proponowanego działania jest wykonanie ćwiczenia według instrukcji Eksperymenty plastyczne. Akwarelowy bukiet w podręczniku Plastyka 4 na stronie 39.

3. Rekapitulacja.– Prezentacja i omówienie prac:– Określcie tonacje barwne w waszych pracach.– Czy stosowanie technik plastycznych wpływa na atrakcyjność i efekt końcowy prac

malarskich?– Jakie inne techniki malarskie poznaliście na dzisiejszej lekcji?– Ocena prac wyrażona stopniem.– Określenie zadania domowego: wykonanie ćwiczeń 13 i 14 z zeszytu ćwiczeń.

Kompendium wiedzy o malarstwie. Warsztat twórcy ludowego 27

Kompendium wiedzy o malarstwie. Warsztat twórcy ludowego


– ma usystematyzowaną wiedzę o malarstwie,– zna i określa pojęcia dotyczące barwy:

podstawowe i pochodne, temperatura barw, gamy barwne,

– wymienia techniki malarskie i potrafi rozpoznać je w dziełach malarskich,

– poznaje warsztat twórcy ludowego, z uwzględnieniem kultury własnego regionu,

– poznaną wiedzę stosuje umiejętnie w pracy plastycznej,

– tworzy przemyślaną kompozycję tematyczną w technice polegającej na malowaniu na szkle,

– w twórczy, indywidualny sposób realizuje zadanie plastyczne, przewidując efekt końcowy.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 2. Obrazy i kolory,

– zeszyt ćwiczeń Plastyka 4 – ćwiczenie 15,– komputer i rzutnik multimedialny lub tablica

interaktywna,– materiały ilustracyjne prezentowane na

poprzednich lekcjach (tematy 7–11).


rozmowa nauczająca ilustrowana pokazem, mapa myśli, praca z podręcznikiem, działania praktyczne.

podręcznik Plastyka. Lubię tworzyć 4, szklana płytka lub folia do foliogramów, farby plakatowe albo akrylowe, pędzelki o różnych grubościach, naczynie na wodę, dowolny konturowy szkic obrazu.


indywidualna 1–2 jednostki lekcyjne w zależności od możliwości i tempa pracy uczniów

1. Motywacja.Nauczyciel zawiesza lub rysuje na tablicy mapy myśli. Jedna dotyczy zagadnienia barwy, druga – technik malarskich. Angażuje do udziału w uzupełnianiu map wszyst-kich uczniów. Mapy wzbogaca właściwie dobranym przez uczniów materiałem ilu-stracyjnym (ilustracje z poprzednich lekcji lub ksero obrazów z podręcznika).

Lekcja 11

Przebieg lekcji


TECHNIKI MALARSKIE

BARWY

fresk

zimne

pochodne podstawowe

ciepłe

akryl

witraż

żółta niebieska

czerwona

Po wykonaniu zadania nauczyciel rozwija temat malarstwa na szkle, nawiązuje do twórczości ludowej. Zadaje pytania:– Gdzie widzieliście takie malarstwo?– Czy w okolicy, w której mieszkacie, był zwyczaj malowania obrazów na szkle?

2. Przedstawienie i realizacja zadania. Uczniowie wykonują prace w technice polegającej na malowaniu na szkle – według instrukcji Krok po kroku zamieszczonej w podręczniku (strona 41). Sugerowany temat pracy: „Anioł”.

3. Rekapitulacja.– Podsumowaniem lekcji jest wystawa prac na tablicy. W przypadku niedokończe-nia pracy przez uczniów nauczyciel może zlecić dokończenie zadania plastycznego w domu.– Ocena słowna prac ze wskazaniem na indywidualne rozwiązania artystyczne.– Praca domowa dla ucznia: zadanie 15 z zeszytu ćwiczeń.

Na kolejną lekcję uczeń powinien przygotować: tekturowe rolki po ręcznikach papie-rowych, pudełka po produktach spożywczych, tekturę, kartki z bloku technicznego i ry-sunkowego, bibułę, papier kolorowy, klej, taśmę klejącą, nożyczki, zszywacz biurowy.

Czym jest rzeźba? Przybysz z dalekiej planety 29

Czym jest rzeźba? Przybysz z dalekiej planety


– definiuje rzeźbę jako dziedzinę sztuki,– wie, że dzieło rzeźbiarskie ma trzy wymiary,– zauważa wpływ oświetlenia na wygląd rzeźby,– rozumie, czym jest posąg,– określa monument jako dzieło dużych

rozmiarów,– wie, że forma przestrzenna jest rodzajem

rzeźby współczesnej,– potrafi skonstruować formę przestrzenną,– wykazuje się pomysłowością przy

wykonywaniu zadania,– w indywidualny, twórczy sposób realizuje

zagadnienie plastyczne,– rozwija zdolności manualne.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 3. Trójwymiarowe dzieła sztuki, temat 3.2 Czym jest rzeźba?,

– zeszyt ćwiczeń Plastyka 4 – ćwiczenie 20,– zestaw ilustracji prezentujących różne rodzaje

rzeźb.


rozmowa nauczająca ilustrowana pokazem, praca z podręcznikiem, działania praktyczne.

podręcznik Plastyka 4, zeszyt ćwiczeń, tekturowe rolki po ręcznikach papierowych, pudełka po produktach spożywczych, tektura, kartki z bloku technicznego i rysunkowego, bibuła, papier kolorowy, klej, taśma klejąca, nożyczki, zszywacz biurowy.



1. Motywacja.Nauczyciel wprowadza uczniów w zagadnienie, prezentując przykłady rzeźb.Praca z podręcznikiem – uczniowie oglądają rzeźbę Augusta Rodina.Nauczyciel zachęca uczniów do dyskusji, zadając pytania:– Dlaczego rzeźbę określa się jako dzieło o trzech wymiarach?– Co ma wpływ na wygląd rzeźby?– Z jakiego materiału wykonana jest rzeźba Rodina?– Jakie mogą być inne materiały rzeźbiarskie?

Lekcja 12

Przebieg lekcji


Nauczyciel prezentuje inne rodzaje dzieł rzeźbiarskich, określając jednocześnie zna-czenie nazw: posąg, monument, forma przestrzenna.

Treści kluczowe:

Posąg – rzeźba przedstawiająca postać ludzką w całości.

Monument – rzeźba dużych rozmiarów.

Forma przestrzenna – rodzaj rzeźby współczesnej, w której przestrzeń stanowi ele-ment całości i buduje formę wspólnie z bryłą.

2. Przedstawienie i realizacja zadania. Uczniowie konstruują rzeźbę przestrzenną z dostępnych materiałów. Sugerowany te-mat pracy – „Przybysz z dalekiej planety”. Rzeźbę wykonują według instrukcji opisanej w zeszycie ćwiczeń (strona 21). Budują formę, łącząc materiały za pomocą zszywek, taśmy i kleju. Uczniowie nadają rzeźbie indywidualny charakter, wykorzystując swoją wyobraźnię. Inspiracją do stworzenia rzeźby mogą być też postaci z bajek i filmów.

3. Rekapitulacja.– Podsumowaniem lekcji jest wystawa prac na tablicy. W przypadku niedokończenia pracy nauczyciel może zlecić dokończenie zadania plastycznego w domu.– Uczniowie omawiają i wzajemnie oceniają swoje prace.– Ocena wyrażona stopniem, z uwzględnieniem estetyki wykonania pracy i pomysło-wości w interpretacji tematu.

Na następną lekcję uczniowie powinni przygotować: piankę pod panele podłogowe lub grubą tekturę falistą, patyczki do szaszłyków, cyrkiel, linijkę, nożyczki i inne mate-riały, np. kulki styropianowe, cekiny, koraliki, wycinanki.

Czy wszystkie rzeźby są do siebie podobne? Świąteczne drzewko 31

Czy wszystkie rzeźby są do siebie podobne? Świąteczne drzewko


– określa funkcje rzeźby,– wie, że rzeźby różnią się treścią i formą,– zna i rozumie pojęcie rzeźba dekoracyjna,– rozpoznaje rzeźby o tematyce religijnej,– wie, że pomniki to rzeźby, które upamiętniają

postacie lub wydarzenia historyczne,– zna i podaje przykłady rzeźb tematycznych,– tworzy dekoracyjną formę przestrzenną

z dbałością o estetykę,– doskonali umiejętności komponowania

przestrzennego,– rozwija wyobraźnię przestrzenną i umiejętność

przewidywania swoich działań przy doborze właściwej wielkości figur,

– rozwija zdolności manualne,– ma świadomość roli działań plastycznych

w tworzeniu klimatu świąt,– rozwija umiejętność pracy w grupie.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 3. Trójwymiarowe dzieła sztuki, temat 3.3 Czy wszystkie rzeźby są do siebie podobne?,

– tablica interaktywna, komputer i rzutnik multimedialny lub zestaw ilustracji prezentujących różne rodzaje rzeźb – prezentacje zamieszczone na stronie www wydawnictwa MAC Warsztat rzeźbiarza. Płaskorzeźba.



podręcznik Plastyka 4, pianka pod panele podłogowe lub gruba tektura falista, patyczki do szaszłyków, cyrkiel, linijka, nożyczki i inne materiały, np. kulki styropianowe, cekiny, koraliki, wycinanki.


grupowa 45 minut (czas pracy można wydłużyć w zależności od potencjału i zaangażowania grupy do 2 godzin lekcyjnych)

1. Motywacja.Nauczyciel podaje uczniom temat lekcji, odnosi się do poprzednich zajęć, zadając pytania:– Czym jest rzeźba?– Jakie poznaliście rodzaje rzeźb?

Lekcja 13

Przebieg lekcji


Prowadzi rozmowę nauczającą popartą pokazem, w formie ilustracji lub prezen-tacji multimedialnej. Określa funkcje rzeźby, nawiązuje do różnic formy i treści dzieł rzeźbiarskich. Prezentuje przykłady rzeźby dekoracyjnej, dzieł o tematyce religijnej i pomników. Przeprowadza krótką analizę prezentowanych rzeźb. Aktywizuje uczniów, zadając pytania:– Czy znacie inne przykłady rzeźby dekoracyjnej?– Gdzie widzieliście rzeźby o tematyce religijnej?– Czy w naszym regionie spotykacie dzieła rzeźbiarskie o podobnej tematyce?

Treści kluczowe:

Rzeźby dekoracyjne – dekorują ściany i wnętrza budynków, ogrody, parki i ulice miast. Kształtują otoczenie, czyniąc je ciekawszym, ładniejszym.

Rzeźby o tematyce religijnej – najczęściej przedstawiają sceny z Biblii i postacie świętych. Umiejscowione są zwykle na ścianach lub we wnętrzach kościołów.

Pomniki – upamiętniają ważne wydarzenia historyczne lub znane postacie.

2. Przedstawienie i realizacja zadania. Nauczyciel, prezentując różne rodzaje rzeźb, przypomina informacje o formach przestrzennych i proponuje wykonanie przestrzennej formy dekoracyjnej o tematyce świątecznej. Prowadzi krótką pogadankę na temat zwyczaju dekorowania drzew-ka świątecznego. Klasa opisuje kształt choinki i sposoby jej zdobienia.Uczniowie dzielą się na dwuosobowe grupy i z przygotowanych materiałów (pianki pod panele podłogowe lub tektury falistej) wycinają trójkąty. Zaczynają od wycina-nia dużych trójkątów, kolejne mają być mniejsze od poprzednich. Następnie cyrklem nakłuwają otwór na środku każdego trójkąta i osadzają wycięte figury na patyku, kie-rując kąty trójkątów w różne strony. Wskazane jest wzmocnienie warstw konstrukcji klejem.Tak przygotowaną formę przestrzenną – drzewko świąteczne – uczniowie dekorują wybranymi materiałami i zostawiają w szkole, by zdobiło lekcyjną salę.Alternatywą do proponowanego działania jest wykonanie ćwiczenia według instrukcji Eksperymenty plastyczne. Niezwykłe drzewo w podręczniku Plastyka 4 na stronie 53.

3. Rekapitulacja.– Podsumowaniem lekcji jest prezentacja prac.– Uczniowie omawiają i oceniają wykonane dekoracje.– Ocena wyrażona jest stopniem, a kryteriami oceny są dekoracyjność formy, pomy-słowość i estetyka wykonania.

Na następną lekcję uczeń powinien przygotować: podręcznik, zeszyt ćwiczeń, plaste-linę, tekturkę o wymiarach 15 x 15 cm, plastikowy nożyk, widelec, grzebień, wykałaczki, plastikową rurkę do napojów.

Płaskorzeźba. Twarz miłego potwora 33

Płaskorzeźba. Twarz miłego potwora


– wie, czym jest płaskorzeźba,– określa płaskorzeźbę jako dzieło

dwuwymiarowe, oglądane z przodu i z boku,– wie, jaka jest różnica między reliefem

wgłębnym i wypukłym,– podaje przykłady płaskorzeźby w sztuce,– wie, jaką rolę odgrywa płaskorzeźba

w architekturze,– potrafi wykonać płaskorzeźbę,– umiejętnie stosuje różnorodne materiały w celu

uzyskania zamierzonej kompozycji,– uzyskuje w pracy zróżnicowaną powierzchnię,

świadomie stosując różne narzędzia,– rozwija zdolności manualne.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 3. Trójwymiarowe dzieła sztuki, temat 3.3 Czy wszystkie rzeźby są do siebie podobne? (treści dotyczące płaskorzeźby, strona 50),

– zeszyt ćwiczeń Plastyka 4 – ćwiczenie 20,– materiał ilustracyjny z przykładami

płaskorzeźb.


rozmowa dydaktyczna ilustrowana pokazem, praca z podręcznikiem, działania praktyczne.

podręcznik Plastyka 4, zeszyt ćwiczeń, plastelina, tekturka o wymiarach 15 x 15 cm, plastikowy nożyk, widelec, grzebień, wykałaczki, plastikowa rurka do napojów.



1. Motywacja.Nauczyciel prowadzi pogadankę, nawiązując do treści z dwóch poprzednich zajęć. Aktywizuje uczniów, prezentując materiał ilustracyjny – przykłady reliefów. Wyjaśnia różnice pomiędzy reliefem wgłębnym i wypukłym. Podaje przykłady dekoracji rzeź-biarskich w architekturze. Wyjaśnia znaczenie stosowania reliefu w architekturze – dekoracyjność, przekaz kultowy, oddawanie czci władcom i wodzom.

Treści kluczowe:

Relief wgłębny – powstaje przez wycinanie kształtów obrazu w powierzchni materiału.

Relief wypukły – powstaje przez wybieranie dłutem tła na odpowiednią głębokość i zostawienie wypukłego motywu rzeźbiarskiego.

Lekcja 14

Przebieg lekcji


2. Przedstawienie i realizacja zadania. Uczniowie wykonują tematyczną pracę plastyczną w formie płaskorzeźby.Projektują ją na tekturze, a następnie na przygotowane tekturowe podłoże naklejają kolejne warstwy plasteliny. W pracy stosują różne narzędzia, różnicując powierzchnię pod względem faktur. Stosują dowolną kolorystykę i zdobienie dla uzyskania zamie-rzonego efektu.Rola nauczyciela ogranicza się do motywowania uczniów do odwagi twórczej, obser-wacji ich zaangażowania, pomocy w razie trudności i utrzymania właściwego tempa pracy.

3. Rekapitulacja.– Prezentacja prac. Chętni uczniowie uzasadniają interpretację tematu.– Nauczyciel zadaje pytania dotyczące zagadnienia płaskorzeźby:– Jaką formą rzeźby jest wykonana przez was praca?– Jak tworzy się relief wklęsły?– Jak powstaje relief wypukły?– Gdzie możemy zobaczyć płaskorzeźbę?– Na jakie trudności natknęliście się podczas pracy?– Który z wykonanych potworów wydaje się najmilszy?– Ocena prac wyrażona stopniem.

Warsztat rzeźbiarza. Forma przestrzenna z drutu 35

Warsztat rzeźbiarza. Forma przestrzenna z drutu


– zna materiały rzeźbiarskie,– wie, jakich narzędzi używa artysta rzeźbiarz,– zauważa różnice w sposobie tworzenia rzeźb

w różnych materiałach,– wie, jaką funkcję pełnią rzeźby umieszczane

w przestrzeni publicznej,– tworzy własny projekt architektoniczny,– potrafi wkomponować zaprojektowaną rzeźbę

w otoczenie,– rozwija wyobraźnię przestrzenną,– rozwija kreatywność i twórcze myślenie.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 3. Trójwy-miarowe dzieła sztuki, temat 3.4 Warsztat rzeźbiarza. Techniki rzeźbiarskie,

– tablica interaktywna lub komputer i rzutnik multimedialny, materiał poglądowy znajdujący się na stronie www wydawnictwa MAC – film z cyklu Dziedziny sztuki – Rzeźba,

– zeszyt ćwiczeń Plastyka 4 – ćwiczenie 19.



papier ksero (biały lub kolorowy), nożyczki, klej lub taśma klejąca, rolka tekturowa.



1. Motywacja.Nauczyciel prezentuje na tablicy multimedialnej lub za pomocą rzutnika multimedial-nego film – W pracowni rzeźbiarza, ze strony www wydawnictwa MAC. Pogadanka po projekcji na temat warsztatu rzeźbiarza. Nauczyciel angażuje uczniów do dyskusji, zadając pytania:– Z jakich materiałów można wykonywać rzeźby?– Jakich narzędzi używa artysta rzeźbiarz?– Na czym polega różnica w tworzeniu rzeźb w drewnie, kamieniu i glinie?– Jaką funkcję pełnią rzeźby ustawione w przestrzeni publicznej?

Treści kluczowe:

Rzeźby z drewna – wykonuje się za pomocą hebli, dłut, młotków, pił i rylców, odejmując kolejne warstwy drewnianego klocka, aż do momentu uzyskania zaplanowanej formy.

Lekcja 15

Przebieg lekcji


Rzeźby z kamienia – wykonuje się za pomocą dłut, młotków i pił, także mechanicz-nych, odejmując kolejne warstwy kamienia.

Rzeźby w glinie – powstają przez doklejanie warstw gliny do metalowego stelażu aż do momentu uzyskania zaplanowanej formy.

Niezbędnym narzędziem jest nóż rzeźbiarski.

2. Przedstawienie i realizacja zadania. Uczniowie konstruują rzeźbę z drutu, zgodnie ze wskazaniami zawartymi w podręczniku Plastyka 4, na stronie 57, Eksperymenty plastyczne. Najszczuplejszy człowiek na świe-cie. Z cienkiego i giętkiego metalowego drutu tworzą długą i szczupłą postać ludzką. Wyginają drucik według własnego pomysłu, łączą i odcinają niepotrzebne części. Pierwszą konstrukcję owijają kolejnymi warstwami drutu, wykonują duże i mocne stopy z plasteliny, aby postać była stabilna. Mogą okleić drut plasteliną, aby nadać postaci bardziej rzeźbiarski charakter, lub do konstrukcji użyć drucików kreatywnych i zrobić kolorową grupę szczupłych postaci.

3. Rekapitulacja.– Podsumowaniem lekcji jest prezentacja prac na tablicy.– Uczniowie prezentują i opisują swoje projekty.– Ocena prac wyrażona stopniem; głównym kryterium oceny jest pomysłowość i kom-pozycja.

Czy znasz te słowa? Kompendium wiedzy o rzeźbie 37

Czy znasz te słowa? Kompendium wiedzy o rzeźbie


– ma usystematyzowaną wiedzę o rzeźbie,– charakteryzuje rzeźbę jako dziedzinę sztuki,– określa na przykładach rodzaje i funkcje rzeźb,– zna materiały rzeźbiarskie,– wie, jakich narzędzi i przyborów używa artysta

rzeźbiarz,– sprawnie posługuje się terminologią

plastyczną w obrębie zagadnienia,– rozpoznaje wybrane dzieła sztuki rzeźbiarskiej

i potrafi dokonać analizy,– wskazuje preferowane dzieło rzeźbiarskie

i uzasadnia swój wybór,– rozwija wrażliwość estetyczną.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 3. Trójwymiarowe dzieła sztuki, strony 59–60,

– rzutnik multimedialny i komputer lub tablica interaktywna, płyta CD dołączona do przewodnika metodycznego, materiał ilustracyjny dotyczący zagadnienia.


pogadanka, dyskusja dydaktyczna, gry planszowe (krzyżówka).

podręcznik Plastyka 4, zeszyt ćwiczeń, pisak lub ołówek, fotografia z wybranym przykładem rzeźby.


indywidualna, zbiorowa 45 minut

1. Motywacja.Nauczyciel prowadzi krótką pogadankę, wprowadzając uczniów w temat lekcji. Wie-sza na tablicy materiał ilustracyjny prezentowany na poprzednich lekcjach, obok umieszcza napisy: Funkcja rzeźby, Tematyka rzeźby, Forma rzeźby. Zachęca do dys-kusji, zadając pytania:– Jakie znacie funkcje rzeźby?– Jaka jest tematyka rzeźb? Podajcie przykłady.– W jakiej formie występuje rzeźba?Nauczyciel wyznacza zgłaszających się uczniów do odpowiedzi.Wstępem do dyskusji może być ćwiczenie 21 z zeszytu ćwiczeń oraz pytanie proble-mowe: Do których rzeźb można dopasować kilka określeń?

Kolejnym zadaniem jest rozwiązanie krzyżówki z zeszytu ćwiczeń (strona 28). Ucznio-wie pracują w parach, a następnie wybrana para prezentuje odpowiedzi i hasło.

Lekcja 16

Przebieg lekcji


2. Przedstawienie i realizacja zadania. Zadanie dotyczy prezentacji zadania zleconego do przygotowania w domu.Chętni uczniowie prezentują przygotowany materiał ilustracyjny na tablicy i uzasad-niają swój wybór, odpowiadając na pytania:– Dlaczego wybrałaś/wybrałeś tę właśnie rzeźbę?– Co ci się w niej podoba?– Jaki to rodzaj rzeźby?– Jaka jest tematyka tej rzeźby?– Z jakiego materiału została wykonana?

3. Rekapitulacja.– Podsumowaniem są swobodne wypowiedzi uczniów na temat prezentowanych dzieł i ocena możliwości twórczych w dziedzinie rzeźby.– Ocena wyrażona stopniem – głównie za aktywność podczas dyskusji i prezentacji.

Architektura. Warsztat architekta 39

Architektura. Warsztat architekta


– definiuje architekturę jako dziedzinę sztuki,– zna materiały wykorzystywane

w budownictwie,– podaje przykłady architektury z różnych epok,– wie, czym zajmuje się architekt,– wie, czym zajmuje się projektant wnętrz,– zna określenie architektura krajobrazu,– posługuje się terminologią w zakresie

zagadnienia,– potrafi zaprojektować budynek, wykorzystując

program graficzny,– rozwija poczucie estetyki i wyobraźnię

przestrzenną.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 4. Piękne kościoły i niezwykłe domy, temat 4.2 Architektura – dziedzina sztuki,

– materiał poglądowy w dowolnej formie.



podręcznik, karton A4, kolorowe kredki, flamastry.



1. Motywacja.Nauczyciel w dowolnej formie (ilustracje, własna prezentacja lub prezentacja Warsztat architekta, znajdująca się na stronie www wydawnictwa MAC) prezentuje materiał ilu-stracyjny – przykłady architektury. Wskazane, aby prezentacja obejmowała przykłady dzieł architektonicznych na przestrzeni wszystkich epok, tak by uczniowie mogli za-uważyć różnice w sposobie wznoszenia budowli. Podczas pokazu nauczyciel zwraca uwagę na zastosowany materiał i formę budowli. Akcentuje w pogadance termino-logię związaną z architekturą, wyjaśnia znaczenie pojęć: architekt, projektant wnętrz, architektura krajobrazu. Uczniowie analizują materiał ilustracyjny. Nauczyciel mówi o tym, że w pracach projektowych można korzystać z programów komputerowych – prezentuje dostępny na stronie www program graficzny Budujemy dom. Pokazuje, w jaki sposób, wykorzystując dostępne w nim narzędzia, można zaprojektować dom.

Lekcja 17

Przebieg lekcji


Treści kluczowe:

Architekt (z gr. – ‘naczelny budowniczy’) – artysta zajmujący się kształtowaniem prze-strzeni – projektowaniem budowli i planowaniem znajdującego się wokół niej otoczenia.

Projektant wnętrz – artysta, który zajmuje się planowaniem m.in. układu ścian, mebli, dywanów, dobiera kolorystykę i elementy dekoracyjne.

Architektura krajobrazu – dziedzina nauki związania z kształtowaniem przestrzeni, z uwzględnieniem elementów architektonicznych, wodnych i roślinności.

2. Przedstawienie i realizacja zadania. Uczniowie tworzą projekt rysunkowy domu z ogrodem. Na kartonie rysują widok domu z góry, w otoczeniu roślinności i zbiorników wodnych. Projektują z uwzględnieniem zasad kompozycji rytmicznej lub symetrycznej. Opis zadania z przykładowym rysun-kiem znajduje się w zeszycie ćwiczeń (ćwiczenie 30).Alternatywnie uczniowie mogą wykonać eksperyment plastyczny „Wyjątkowe mia-sto” (podręcznik strona 65) lub ćwiczenia 28 i 29 w zeszycie ćwiczeń. Zadania można traktować zamiennie i zadać je do wykonania w domu.

3. Rekapitulacja.– Podsumowaniem lekcji jest prezentacja i omówienie prac.– Zadajemy pytania:– Jakie elementy braliście pod uwagę, planując przestrzeń?– Jak nazywana jest dziedzina zajmująca się projektowaniem przestrzeni?– Ocena wyrażona stopniem.

Na następną lekcję uczniowie powinni przygotować: karton A3, pastele lub kredki.

Moja wymarzona przestrzeń 41

Moja wymarzona przestrzeń


– zna specyfikę warsztatu architekta,– zna znaczenie pojęć: makieta, architektura

wnętrz,– potrafi rozpoznać architekturę miasta,– posługuje się wyobraźnią przestrzenną,

projektując wnętrze,– identyfikuje środki ekspresji typowe dla

architektury,– tworzy ciekawy układ kompozycyjny,– posługuje się wybraną gamą barwną.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 4. Piękne kościoły i niezwykłe domy, temat 4.2 Architektura – dziedzina sztuki,



blok techniczny z kolorowymi kartkami, ołówek, nożyczki, kolorowe kredki i flamastry, papier kolorowy samoprzylepny.



1. Motywacja.Nauczyciel w dowolnej formie (ilustracje, własna prezentacja) pokazuje materiał ilu-stracyjny – przykłady architektury wnętrz. Wskazane, aby prezentacja obejmowała przykłady różnego rodzaju projektów, tak by uczniowie mogli zauważyć różnice w spo-sobie planowania wystroju wnętrz. Podczas pokazu nauczyciel zwraca uwagę na za-stosowane elementy wystroju (meble, tkaniny itp.) i ich kolorystykę.

2. Przedstawienie i realizacja zadania. Inspirując się przedstawionymi planami mieszkań, uczniowie wykonują projekt miesz-kania, w którym chcieliby spędzać czas. Projektują widok z góry na pokój, mieszkanie lub widok jednej ściany. Wyobrażają sobie cały rozkład mieszkania, dzielą je na poko-je, zastanawiają się nad innymi funkcjami pomieszczeń – np. łazienka, kuchnia, siłow-nia, biblioteka. Zaznaczają, gdzie będą znajdowały się meble, dywany i inne elementy wyposażenia. Swoją pracę wykonują w technice mieszanej, niektóre elementy rysują, inne – naklejają.

3. Rekapitulacja.– Prezentacja prac. Chętni uczniowie uzasadniają interpretację tematu i opowiadają o swoich projektach.– Podsumowanie i ocena prac.

Lekcja 18

Przebieg lekcji


Warsztat architekta. Bajkowa budowla


– definiuje pojęcie architektura,– wylicza podstawowe funkcje architektury,– wymienia cechy charakterystyczne budowli

o różnych funkcjach,– zna podstawowe materiały stosowane do

tworzenia dzieł architektury,– wykonuje przestrzenne układy z brył

geometrycznych.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 4. Piękne kościoły i niezwykłe domy, temat 4.3 Warsztat architekta oraz Eksperymenty plastyczne. Bajkowa budowla.



pudełka po dowolnych produktach, papier kolorowy sa moprzylepny, klej, nożyczki, taśma klejąca, tekturka i fla mastry.


indywidualna i grupowa 45 minut

1. Motywacja.Nauczyciel, korzystając z dostępnych źródeł (strony www, albumy, fotografie), pre-zentuje uczniom sylwetkę twórcy Friedensreicha Hun dertwassera [czyt. fridynsraicha hundertwasera] (można skorzystać również z krótkiej, ilustrowanej informacji na temat życia i twórczości artysty znajdującej się w podręczniku w rozdziale Więcej na temat. Natura i architektura, strona 72), ze szczególnym uwzględnieniem realizacji jego pro-jektu kompleksu mieszkalnego w Wiedniu, znanego jako Dom Hundertwassera.

Treści kluczowe:

Friedensreich Hun dertwasser – jeden z pierwszych twórców, którzy inspirowali się orga nicznymi formami w swoich projektach. Ten austriacki artysta tworzył bardzo ko-lorowe obrazy, ale zna ny jest przede wszystkim jako architekt. Hundertwasser uważał, że zadaniem artysty jest nawiązanie dialogu z przyrodą, dlatego jego budynki mają nieregularne kształty inspirowane naturą, ich podłogi są często niewypoziomowane, rośliny wyrastają ze ścian i dachów, a okna mają różne kształty i rozmiary. Artysta uży-wał śmiałych i kontrastujących kolorów, luster, złotych i srebrnych detali.

Lekcja 19

Przebieg lekcji

Warsztat architekta. Bajkowa budowla 43

Pogadanka dotycząca budowli Dom Hundertwassera:– Czy budowla, którą widzicie na fotografii, różni się od domów mieszkalnych, jakie

spotykamy na co dzień?– Czym różni się ta budowla?– Jakich kolorów i dekoracji użył artysta?– Czy można nazwać tę budowlę „bajkową”? Dlaczego?

2. Przedstawienie i realizacja zadania. Inspirując się przedstawionymi fotografiami Domu Hundertwassera (ewentualnie in-nymi projektami tego architekta), uczniowie wykonują wspólną budowlę o bajkowej kolorystyce i nietypowych kształtach. Każdy z uczniów wykonuje jedną część budowli z jednego pudełka. Pu dełko okleja papierem kolorowym, wybiera kolor ścian, projektuje kształt okien, wycina je i przykle-ja. Szczegóły dorysowuje flamastrami. Ewentualnie dokleja taras lub balkon z tektury. Następnie uczniowie pod kierunkiem nauczyciela wspólnie łączą poszczególne części budowli jak klocki – w jeden duży kolo rowy budynek (ustawiając poszczególne części obok siebie i jedna na drugą). Kiedy forma budynku jest już ustalona i zapada wspól-na decyzja co do wyglądu domu, poszczególne jego części są ze sobą sklejane (taś-mą dwustronną lub mocnym klejem).

3. Rekapitulacja.– Prezentacja pracy połączona z pogadanką. Pytania dotyczące realizacji tematu i stopnia, w jakim udało się osiągnąć zamierzony cel („Bajkowa budowla”). Uwagi o trudnościach w trakcie wykonywania zadania.– Wspólna ocena, wypowiedzi na temat pracy własnej oraz koleżanek i kolegów.– Ocena wyrażona stopniem.


Czy znasz te słowa? Kompendium wiedzy o architekturze


– ma usystematyzowaną wiedzę o architekturze,– zna zasady komponowania przestrzennego,– określa kompozycję jako uporządkowany

układ elementów,– wymienia i opisuje rodzaje kompozycji,– sprawnie posługuje się terminologią w zakresie

zagadnienia,– umiejętnie realizuje zadanie plastyczne

w obrębie zagadnienia,– rozwija wyobraźnię przestrzenną.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 5. Architektura, strona 68,

– materiał poglądowy w dowolnej formie, prezentowany podczas omawiania treści z rozdziału Architektura.


dyskusja, praca z podręcznikiem, działania praktyczne.

podręcznik, karton A3, pastele lub kredki.


indywidualna, grupowa 45 minut

1. Motywacja.Nauczyciel zawiesza na tablicy powiększony diagram z zeszytu ćwiczeń (strona 38). Uczniowie analizują zawarte na nim informacje. Odszukane słowa zaznaczają na dia-gramie na tablicy i zapisują. Uczeń zgłaszający się do odpowiedzi ma świadomość konieczności wyjaśnienia pojęcia, które podaje. W przypadku niepełnych odpowie-dzi wypowiedź uzupełniają inni uczniowie. Kolejnym zadaniem jest realizacja poleceń z podręcznika (strona 76). Uczniowie czytają polecenia, udzielają odpowiedzi i wyja-śniają pojęcia dotyczące architektury.

2. Przedstawienie i realizacja zadania. Uczniowie, sięgając do wiadomości z zakresu komponowania przestrzennego, projek-tują dom swoich marzeń lub dom przyszłości. Nauczyciel przygląda się pracy uczniów, doradza, w razie potrzeby pomaga. Dba o właściwe tempo pracy.

Lekcja 20

Przebieg lekcji

Czy znasz te słowa? Kompendium wiedzy o architekturze 45

3. Rekapitulacja.– Prezentacja prac. Chętne osoby uzasadniają interpretację tematu. Uczniowie oglą-dają prace kolegów, wyrażają swoje opinie, wzajemnie oceniają prace.– Podsumowanie i ocena prac.

Na kolejną lekcję uczeń powinien przygotować: ołówek, kolorowe flamastry lub cien-kopisy, kredki.


Czym jest grafika? Projekt znaczka


– definiuje grafikę jako dziedzinę sztuki,– wie, na czym polega proces tworzenia odbitek

graficznych,– określa różnice między oryginalnym dziełem

graficznym a kopią,– zna i określa różnice warsztatowe pomiędzy

grafiką artystyczną a grafiką użytkową,– podaje zastosowanie i przykłady grafiki

użytkowej,– potrafi zaprojektować tematyczną pracę

graficzną,– w oryginalny, indywidualny sposób realizuje

zadanie plastyczne,– rozwija umiejętności kompozycyjne.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 5. Tajniki grafiki, temat 5.1 Odbijanie, powielanie… i temat 5.2 Grafika artystyczna i grafika użytkowa,

– rzutnik multimedialny i komputer lub tablica interaktywna, materiał ilustracyjny z zakresu zagadnienia, przykłady znaczków pocztowych.


rozmowa nauczająca ilustrowana pokazem, praca z podręcznikiem, twórcze działanie.

podręcznik Plastyka 4, zeszyt ćwiczeń, papier kolorowy, kredki, klej, nożyczki, znaczki pocztowe.



1. Motywacja.Nauczyciel wprowadza uczniów w zagadnienie, prezentując przykłady grafiki arty-stycznej i użytkowej. Prowadzi pogadankę popartą pokazem, wyjaśniając pojęcie gra-fiki. Wyjaśnia różnice pomiędzy grafiką artystyczną i użytkową. Uświadamia uczniom, że wszystkie otaczające nas przedmioty projektowane są przez artystów plastyków. Akcentuje rolę technologii komputerowej w projektowaniu graficznym. Angażuje uczniów, zadając pytania:– Gdzie spotykamy przykłady projektowania graficznego?– Jaką rolę odgrywa projekt graficzny?– Jakie elementy pracy graficznej są istotne dla całości projektu?Prezentując przykłady grafiki użytkowej, nauczyciel zwraca uwagę na projekty znacz-ków pocztowych. Uczniowie oglądają znaczki prezentowane przez nauczyciela, poka-zują własne zbiory, analizują treść, kolorystykę i liternictwo.

Lekcja 21

Przebieg lekcji

Czym jest grafika? Projekt znaczka 47

2. Przedstawienie i realizacja zadania. Uczniowie wykonują projekt znaczka pocztowego. Dowolnie określają rysunek znacz-ka, kolorystykę, nominał i nazwę emitenta.Następnie wycinają ząbkowanie.

rysunek

nazwa emitenta,najczęściej nazwa kraju

nazwisko projektanta,rok produkcji,

nazwisko grawera

nominał

Uczniowie mogą wykorzystać w pracy elementy wycięte z kolorowych czasopism i za-stosować technikę kolażu.

3. Rekapitulacja.– Prezentacja prac połączona z pogadanką. Pytania dotyczące układu kompozycyj-nego i kolorystyki. Uwagi o pokonywaniu trudności pojawiających się w trakcie wyko-nywania zadania.– Wspólna ocena, wypowiedzi na temat prac własnych i kolegów.– Ocena wyrażona stopniem.

Na następną lekcję uczeń powinien przygotować: liście kapusty pekińskiej lub liście do-wolnej rośliny doniczkowej, dwie lub trzy różyczki brokułu przekrojone pionowo na pół, pióra ptasie, farby plakatowe, pędzel, kartkę z bloku technicznego, naczynie na wodę.


Warsztat grafika. Niezwykły las


– określa różnice pomiędzy grafiką artystyczną a użytkową,

– wie, jak powstaje odbitka graficzna,– zna rodzaje druków: wypukły, wklęsły, płaski,– zna techniki graficzne i wie, na jakim materiale

są wykonywane,– zna narzędzia, jakimi posługuje się artysta

grafik,– poprawnie operuje słownictwem w zakresie

zagadnienia,– tworzy proste prace graficzne,– umiejętnie komponuje elementy na

płaszczyźnie, przewidując efekty swoich działań,– rozwija warsztat pracy,– rozwija wyobraźnię i twórcze myślenie.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 5 Tajniki grafiki, temat 5.2 Grafika artystyczna i użytkowa i 5.3 Warsztat artysty grafika,

– tablica interaktywna lub komputer i rzutnik multimedialny, materiał poglądowy znajdujący się na stronie www wydawnictwa MAC: film W pracowni grafika,

– zeszyt ćwiczeń Plastyka 4 – ćwiczenie 33, lub eksperyment plastyczny z podręcznika: Papier dekoracyjny, strona 81.



podręcznik Plastyka 4, zeszyt ćwiczeń, liście kapu-sty pekińskiej lub liście rośliny doniczkowej, dwie lub trzy różyczki brokułu przekrojone pionowo na pół, pióra ptasie, farby plakatowe, pędzel, kart-ka z bloku technicznego, naczynie na wodę.



1. Motywacja.Nauczyciel nawiązuje do zagadnienia omawianego na ostatniej lekcji, rozmawia z uczniami, zadając pytania:– Czym jest grafika?– Kto tworzy prace graficzne?– Gdzie spotykamy najczęściej projekty graficzne?Nauczyciel prezentuje na tablicy multimedialnej lub za pomocą rzutnika multimedial-nego film W pracowni grafika ze strony www wydawnictwa MAC. Następnie prowa-dzi pogadankę na temat warsztatu grafika. Prezentuje materiał ilustracyjny, przybliża

Lekcja 22

Przebieg lekcji

Warsztat grafika. Niezwykły las 49

uczniom rodzaje druku. Omawia rodzaje technik graficznych, odwołując się do obej-rzanego filmu. Przypomina, jak powstaje odbitka graficzna; zwraca uwagę na to, że każda z nich jest oryginalnym dziełem sztuki.

Treści kluczowe:

Drzeworyt – najstarsza technika graficzna tworzona techniką rytu wypukłego. Formę drukarską stanowi drewniany klocek, na którego powierzchni wykonuje się rysunek, a następnie żłobi tło. Rysunek pozostaje wypukły. Tak przygotowaną pracę powleka się farbą i odbija na papierze.

Linoryt – technika druku wypukłego. Tło rysunku wycina się rylcem w tworzywie sztucznym – linoleum. Po powleczeniu farbą wykonuje się na papierze odbitki o sil-nych kontrastach bieli i czerni.

Miedzioryt – technika druku wklęsłego. Na idealnie gładkiej płycie miedzianej, pow-leczonej warstwą gruntu, wykonuje się rysunek igłami i rylcami. Po ukończeniu ryto-wania płyta zostaje pokryta farbą drukarską. Następnie wykonuje się odbitki zwane miedziorytami.

Charakterystyczna dla miedziorytu jest siatka cienkich, kaligraficznych kresek.

Litografia – technika druku płaskiego. Rysunek wykonuje się tłustym tuszem na ka-mieniu litograficznym.

2. Przedstawienie i realizacja zadania. Uczniowie wykonują tematyczną pracę graficzną proponowaną i opisaną w zeszycie ćwiczeń (ćwiczenie 33) – „Niezwykły las”. Tworzą, układając na kartonie kompozycję z liści, różyczek brokułu i innych przygotowanych materiałów. Uczniowie najpierw pla-nują efekt działań, a następnie odpowiednio pokrywają liście i inne materiały cienką warstwą gęstej farby plakatowej i odbijają je na kartonie. Kompozycję uzupełniają, domalowując pędzlem dowolne elementy.

3. Rekapitulacja.– Wystawa prac jest podsumowaniem działań. Uczniowie analizują efekty, wyrażają opinie, wzajemnie oceniają swoje prace, uwzględniając zdobytą wiedzę o technice druku wypukłego.– Ocena prac wyrażona stopniem.– Jako pracę domową, zadanie dodatkowe dla chętnych uczniów, można zapropono-wać wykonanie pracy plastycznej według polecenia 5 z podręcznika (strona 91).


Wiedza o grafice. Papier dekoracyjny


– wie i rozumie, że odbijanie i powielanie to czynności związane z twórczością graficzną,

– potrafi zaobserwować i określić cechy grafiki artystycznej i użytkowej,

– zna podstawowe pojęcia związane z tą dziedziną: matryca, odbitka, wydruk,

– potrafi wykonać prostą matrycę – pieczątkę,– umiejętnie realizuje zadanie w zakresie

zagadnienia – projektuje papier dekoracyjny, posługując się techniką graficzną,

– doskonali i rozwija umiejętność działania twórczego w celu osiągnięcia określonego celu plastycznego.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 4. Tajniki grafiki, tematy 5.1, 5.2: Odbijanie, powielanie... i Grafika artystyczna i użytkowa.



farby plakatowe lub akrylowe, pędzel, jednokolorowy papier do pakowania (szary, biały lub w innym kolorze), dwie rolki tekturowe (np. po ręcznikach jednorazowych), mały fragment folii bąbelkowej, gumka recepturka i nożyczki.


indywidualna lub grupowa 45 minut

1. Motywacja.Nauczyciel prezentuje różne rodzaje pieczątek z dostępnych źródeł (internet, okazy własne, fotografie i ilustracje, ilustracje w podręczniku na stronach 80–83). Odwołuje się do wiedzy dzieci w pogadance na temat tego, czym jest pieczątka. Wspólnie z nimi zastanawia się, w jakim celu powstają pieczątki. Pyta, co wspólnego mają pieczątki z grafiką. Uczniowie zapoznają się z tekstem na stronach 82–83 (w formie wybranej przez nauczyciela) i odpowiadają na pytania: – Czym różni się grafika artystyczna od grafiki użytkowej? – Czy możecie wymienić dzieła grafiki użytkowej?– Czym jest papier dekoracyjny?

Lekcja 23

Przebieg lekcji

Wiedza o grafice. Papier dekoracyjny 51

– Do czego możemy go używać? – Czy papier dekoracyjny jest dziełem graficznym?– Czy papier dekoracyjny jest formą grafiki artystycznej czy użytkowej?Uczniowie przygotowują materiały i narzędzia potrzebne do wykonania zadania. Na-uczyciel objaśnia, że pierwszym etapem pracy będzie wykonanie pieczątek, a kolej-nym – wykorzystanie ich do wykonania zadania plastycznego. Uczniowie decydują (wraz z nauczycielem), czy praca (ze względu na duży format) będzie wykonana samo-dzielnie czy w parze z koleżanką lub kolegą.

2. Przedstawienie zadania i realizacja. Uczniowie wykonują samodzielnie, lub w parze z koleżanką albo kolegą z ławki, deko-rację na papierze do pakowania. Wykorzystują do tego samodzielnie wykonane pie-czątki. Każde dziecko wykonuje przynajmniej dwie pieczątki ze zbędnych, tekturowych rolek. Kierują się instrukcją zawartą w rozdziale Eksperymenty plastyczne. Papier de-koracyjny. Wycinają końcówkę każdej rolki w wybrane wzory, następnie pokrywają je farbą i odbijają na papierze. Rolka może też być wykorzystana jako uchwyt pieczątki z folii bąbelkowej przymocowanej do niej gumką recepturką (zaprezentowane w in-strukcji).Uczniowie rozmieszczają wzory dekoracyjne na papierze według własnego pomysłu. Graficzna technika odbijania pomaga im powielać ten sam motyw dekoracyjny i od-bijać oryginalne wzory. Zadanie wykonują w wybrany przez siebie sposób. Pokrywają wzorami cały arkusz. Kiedy wyschnie, będzie można opakować w niego każdy prezent.

3. Rekapitulacja. – Uczniowie prezentują swoje dzieła. Nauczyciel sugeruje, że taki rodzaj grafiki – użyt-kowy – najlepiej prezentuje się, kiedy spełnia swoją funkcję, czyli w tym przypadku – służy do pakowania. – Chętne dzieci wykorzystują część udekorowanego przez siebie arkusza do opako-wania np. książki czy piórnika. – Nauczyciel zadaje pytania dotyczące realizacji tematu i stopnia, w jakim udało się osiągnąć zamierzony cel. – Uwagi o trudnościach w trakcie wykonywania zadania.– Wspólna ocena, wypowiedzi na temat pracy własnej oraz koleżanek i kolegów.


Warsztat twórcy ludowego – grafika. Dziwna roślina


– rozróżnia rodzaje druku w grafice artystycznej,– potrafi określić cechy drzeworytu,– zna możliwości wyrazowe druku wypukłego

jako techniki graficznej,– wskazuje właściwości drzeworytu ludowego

i określa jego specyficzne cechy,– stosuje technikę druku wypukłego w działaniu

plastycznym,– potrafi świadomie wykorzystać właściwości

druku wypukłego dla uzyskania określonych celów w działaniu twórczym,

– rozwija warsztat graficzny.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 5. Tajniki grafiki, temat 5.4 Warsztat twórcy ludowego. Drzeworyt ludowy oraz Krok po kroku. Dziwna roślina.



styropianowa tacka, wypisany długopis (lub wykałaczka), farby plakatowe lub akrylowe w wybranych kolorach, szeroki i miękki pędzel (lub wałek) i blok rysunkowy.



1. Motywacja.Nauczyciel prezentuje polskie drzeworyty ludowe, korzystając z zasobów internetowych, uczniowie analizują dzieła przedstawione w podręczniku Plastyka 4, strona 89. Nauczy-ciel zadaje pytania: – Czy widzicie jakieś różnice pomiędzy drzeworytami artystów plastyków a drzeworyta-mi artystów ludowych? – Czym charakteryzują się drzeworyty ludowe? – Jaką tematykę na nich znajdujemy? Po omówieniu drzeworytniczej twórczości ludowej nauczyciel odwołuje się do wiedzy uczniów na temat druku wypukłego i wspólnie ustalają, czym charakteryzuje się ten ro-dzaj druku i co go szczególnie wyróżnia.

Lekcja 24

Przebieg lekcji

Warsztat twórcy ludowego – grafika. Dziwna roślina 53

2. Przedstawienie zadania i realizacja.Nauczyciel przedstawia uczniom temat pracy i informuje, że praca, którą wykonają, będzie rodzajem uproszczonego drzeworytu albo linorytu – czyli druku wypukłego (przypomina, że na kartce odbiją się tylko miejsca wypukłe, pozostałe będą bia-łe). Uczniowie wykonują szkice, na których przedstawiają dziwną roślinę, czyli taką, która istnieje tylko w ich wyobraźni. Na podstawie szkicu rysują ostrym narzędziem (wykałaczką lub długopisem) na miękkim styropianie roślinę i jej otoczenie. Chętni uczniowie dorysowują ramkę. Rysunek polega na wykonaniu wgłębień, które na od-bitce będą białymi liniami lub płaszczyznami. Na styropianową płytkę ze skończonym rysunkiem uczniowie nanoszą farbę pędzlem lub wałkiem w taki sposób, aby poma-lować tylko wypukłe płaszczyzny. Następnie do mokrej jeszcze farby bardzo mocno dociskają kartkę z bloku rysunkowego lub kartkę ksero. Na odwrocie powinna być widoczna gotowa odbitka. Jeśli odbitka za pierwszym razem nie wyjdzie w sposób czytelny, można powtórzyć proces, zwiększając ilość farby lub rozrzedzając ją. Pracę można też „wydrukować” w różnych wersjach kolorystycznych.

3. Rekapitulacja.– Uczniowie prezentują swoje dzieła. Przygotowują wystawę grafiki w klasie. – Nauczyciel zadaje pytania dotyczące realizacji tematu i stopnia, w jakim udało się osiągnąć zamierzony cel.– Uwagi nauczyciela odnoszące się do trudności pojawiających się w trakcie wyko-nywania zadania.– Wspólna ocena, wypowiedzi na temat pracy własnej oraz koleżanek i kolegów.


Czy znasz te słowa? Kompendium wiedzy o grafice


– wykazuje się usystematyzowaną wiedzą o grafice,

– określa grafikę jako dziedzinę sztuki,– zna materiały i narzędzia, jakimi posługuje się

artysta grafik,– zna rodzaje druków stosowanych w pracach

graficznych,– nazywa i opisuje techniki graficzne,– wie, czym jest grafika artystyczna i użytkowa,

określa różnice,– opisuje pojęcie kontrastu, potrafi wymienić

pary barw kontrastowych,– zna technikę monotypii i stosuje ją w pracy

plastycznej,– poszerza swoje umiejętności w zakresie

warsztatu plastycznego,– wykazuje się pomysłowością i zaangażowaniem.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 5 Tajniki grafiki, – materiał poglądowy, piłki lub balony

w kontrastowych barwach.


pogadanka, dyskusja dydaktyczna, gry planszowe (krzyżówka), działania praktyczne.

podręcznik Plastyka 4, zeszyt ćwiczeń, farby plakatowe, blok rysunkowy formatu A4, gładka płytka plastikowa lub koszulka na dokumenty, nożyczki, szeroki pędzel, ołówek.


indywidualna, zbiorowa 45 minut

1. Motywacja.Nauczyciel proponuje uczniom zabawę w łańcuszek skojarzeń.Uczestnicy siadają w kole. Nauczyciel wyznacza liderów zabawy, rzucając w ich stro-nę piłkę w jednym z kontrastowych kolorów.Zadaniem ucznia jest podanie barwy kontrastowej do koloru piłki, którą złapał. Uczniowie, którzy trafnie odpowiedzą, zostają liderami i prowadzą zabawę. Liderzy otrzymują przygotowane kartki z kluczowymi słowami. Rzucają piłkę do wybranej osoby, jednocześnie podając hasło z kartki. Ta osoba, która złapie piłkę, musi szybko

Lekcja 25

Przebieg lekcji

Czy znasz te słowa? Kompendium wiedzy o grafice 55

powiedzieć słowo lub wyrażenie kojarzące się z hasłem, a następnie rzucić piłkę do innego ucznia, który uzupełnia wypowiedź. Nauczyciel bacznie obserwuje zabawę i ocenia odpowiedzi.Jeśli uzna, że wypowiedź jest pełna, wyznacza kolejnego uczestnika zabawy do rzu-cenia piłki i podania hasła. Zabawa mobilizuje uczniów do pełnego zaangażowania, logicznego myślenia, sprzyja łatwemu przyswajaniu wiedzy.Kolejnym zadaniem jest rozwiązanie krzyżówki z zeszytu ćwiczeń (strona 35). Ucznio-wie pracują w parach, a następnie wybrana para prezentuje odpowiedzi i hasło.

2. Przedstawienie i realizacja zadania. Nauczyciel określa zadanie plastyczne, wyjaśnia pojęcie monotypii.

Kluczowe treści:

Monotypia – artystyczna technika graficzna, która spośród innych wyróżnia się tym, że pozwala na uzyskanie tylko jednej odbitki.

Sugerowany temat: „Owad”. Nauczyciel może jednak dowolnie go zmienić. Uczniowie wykonują pracę tematyczną. Powierzchnię płytki lub koszulki na dokumenty pokrywa-ją farbą o konsystencji kremu, następnie układają na niej wycięte z papieru elementy (pozostaną białe na odbitce).Na tak przygotowaną powierzchnię nakładają czystą kartkę i ołówkiem lub kredką wykonują na niej rysunek uzupełniający.Należy pamiętać, by mocno przyciskać ołówek lub kredkę do kartki podczas malowa-nia. Następnie uczniowie odklejają kartkę od pomalowanego podłoża i na jej odwro-cie uzyskują monotypię.

3. Rekapitulacja.– Uczniowie prezentują ukończone prace na tablicy, dzielą się uwagami. Analizują efekty, oceniają wzajemnie swoje prace.– Ocena wyrażona stopniem.

Na następną lekcję uczniowie powinni przygotować: karton A3 w dowolnym kolorze, papier kolorowy, klej, nożyczki, cyrkiel, ołówek, linijkę.


Kontrasty kształtów i barw. Taniec linii


– definiuje pojęcie kontrastu jako różnice i przeciwieństwa elementów,

– zauważa kontrasty: barwy, kształtu, faktury, proporcji,

– potrafi wymienić pary barw kontrastowych,– rozumie zasadność stosowania kontrastów

w dziełach plastycznych,– potrafi wskazać kontrasty w dziele

plastycznym: malarstwie, rzeźbie, architekturze,– komponuje pracę plastyczną, umiejętnie

tworząc zestawienia kontrastowe,– w pracy wykazuje kreatywność i odwagę

twórczą.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 6. Język dzieł sztuki. Kompozycja i kontrast, temat 6.3 Kontrasty wokół nas,

– rzutnik multimedialny i komputer lub tablica interaktywna, materiał ilustracyjny z zakresu zagadnienia.


rozmowa nauczająca ilustrowana pokazem, praca z podręcznikiem, twórcze działanie.

podręcznik Plastyka 4, karton A4 w dowolnym kolorze, papier kolorowy, linijka, nożyczki, klej.


indywidualna 1 godzina lekcyjna, zależnie od potencjału grupy i zainteresowania tematem

1. Motywacja.Nauczyciel podaje temat lekcji i wprowadza uczniów w zagadnienie. Prezentuje w formie pokazu multimedialnego lub prezentacji materiału ilustracyjnego przykłady kontrastów w malarstwie, rzeźbie i architekturze. Zachęca uczniów do wypowiedzi, zadając pytania:– Co zauważacie, patrząc na prezentowane pary fotografii?– Czym różnią się dzieła w tych zestawieniach?– Jakich określeń możemy użyć, by opisać pojęcie kontrastu?W trakcie wypowiedzi uczniów nauczyciel prowadzi rozmowę nauczającą popartą pokazem.

Kluczowe treści:

Kontrast barw: ciepłe – zimne (zielona – czerwona, niebieska – pomarańczowa, żółta – fioletowa), neutralne (biała – czarna).

Lekcja 26

Przebieg lekcji

Kontrasty kształtów i barw. Taniec linii 57

Kontrast wielkości: mały – duży, wysoki – niski, długi – krótki.

Kontrast kształtu: okrągły – kwadratowy (lub kanciasty).

Kontrast faktury: gładka – szorstka, matowa – lśniąca.

Kontrast emocjonalny: wesoły – smutny, pogodny – pochmurny.

2. Przedstawienie i realizacja zadania. Uczniowie tworzą pracę plastyczną, w której układ kompozycyjny ma zauważalne kontrasty. Mogą to być różnice kształtów, kolorów, wielkości, a nawet – faktur (np. zmięty i gładki papier). Z kolorowego papieru uczniowie wycinają paski w określo-nym kolorze i zestawiają je z innymi wyciętymi kształtami w kolorze kontrastowym. Elementy układają na kartonie i przyklejają do podłoża; mogą one być przyklejone płasko i przestrzennie. Ważne, aby uczniowie, planując pracę, uwzględnili więcej niż jeden rodzaj kontrastu, a jednocześnie nie przeładowali kompozycji ich nadmiarem (unikanie chaosu).

3. Rekapitulacja.– Prezentacja prac. Uczniowie uzasadniają interpretację tematu, odpowiadając na pytania:– Jakie rodzaje kontrastów zastosowałaś/zastosowałeś w pracy? Podaj przykłady.– Ocena prac wyrażona stopniem.


Kompozycja. Czarodziejskie trójkąty


– określa kompozycję jako zbiór uporządkowanych, zespolonych ze sobą elementów,

– odnajduje kompozycję w malarstwie, rysunku, architekturze, przestrzeni, muzyce,

– rozumie, że kompozycja jest istotnym elementem dzieła plastycznego,

– umiejętnie dobiera elementy dla uzyskania zamierzonego efektu,

– interpretuje plastycznie utwór literacki,– wykazuje się pomysłowością przy

wykonywaniu zadania,– w indywidualny, twórczy sposób realizuje

zagadnienie plastyczne.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 6. Język dzieł sztuki. Kompozycja i kontrast,

– materiał poglądowy, wiersz Marii Terlikowskiej Czarodziejskie trójkąty.


rozmowa nauczająca ilustrowana pokazem, praca z podręcznikiem, praktyczne działania.

podręcznik Plastyka 4, karton A3 w dowolnym kolorze, papier kolorowy, klej, nożyczki, cyrkiel, ołówek, linijka.



1. Motywacja.Nauczyciel wprowadza uczniów w zagadnienie, prezentuje materiał poglądowy w dowolnej formie. Na podstawie dokonanej wspólnie z uczniami analizy ilustracji z podręcznika określa kompozycję jako zbiór uporządkowanych elementów. Prezen-tuje przykłady kompozycji w rysunku, malarstwie, przestrzeni, architekturze, muzyce.

Treści kluczowe:

Kompozycja – uporządkowanie, ułożenie, zestawienie ze sobą elementów w taki spo-sób, aby tworzyły nową całość.

Kompozycja w rysunku – polega na odpowiednim uporządkowaniu linii, kresek i punktów na powierzchni.

Lekcja 27

Przebieg lekcji

Kompozycja. Czarodziejskie trójkąty 59

Kompozycja w malarstwie – ułożenie w zaplanowany przez artystę sposób kształtów, kolorów i plam barwnych na obrazie.

Kompozycja w przestrzeni – przemyślany układ brył i figur, z uwzględnieniem propor-cji, wielkości, kształtów i faktur.

Kompozycja architektoniczna – polega na uporządkowaniu poszczególnych ele-mentów budowli w przestrzeni.

Kompozycja w muzyce – uporządkowanie dźwięków w taki sposób, aby tworzyły melodię.

2. Przedstawienie i realizacja zadania. Uczniowie tworzą pracę plastyczną z użyciem określonych figur geometrycznych – trój-kątów. Kompozycje są inspirowane poniższym wierszem.

Maria TerlikowskaCzarodziejskie trójkąty (fragment)

Co z dwóch trójkątów być może?Wpierw je zwyczajnie ułożę.Jeden – to piramida.I drugi też nam się przyda.Dodam pustynię, palmę, wielbłąda: tak właśnie Egipt wygląda.Znów składam trójkąt z trójkątem,Proszę – to dach kryty gontem(ten dach jest także trójkątem).Dojdzie mur, okno, a w oknie tata.I oto cała chata.Co z dwóch trójkątów być może?Łódka płynąca przez morze.Dodam rybaka, sieć i fale.– Jak połów?– Dziękuję, wspaniale!A może wyjdzie coś więcej?Zaraz trójkąty przekręcę.Jest dywan, a na dywanie czarodziej w białym turbanie.Pod spodem – tu wieża, tam daszek – i mamy miasto Damaszek.Z trójkątów mogą być schody, czapeczki, wafle na lody, wywrotki (to takie wózki).Co jeszcze?Kołnierz do bluzki.

Uczniowie rysują i wycinają trójkąty, sami określają wielkość i kolor.Tworzą kompozycję, układając trójkąty na kartonie i zestawiając je ze sobą na wiele sposobów. Wybierają najciekawszy pomysł.Realizują go, przyklejając trójkąty do podłoża.Alternatywnie uczniowie mogą zrealizować zadanie 30 z zeszytu ćwiczeń.

3. Rekapitulacja.– Uczniowie prezentują ukończone prace na tablicy. Nauczyciel ocenia poprawność kompozycyjną, wskazuje ewentualne błędy.– Ocena wyrażona stopniem.

Na następną lekcję uczeń powinien przygotować: blok rysunkowy A4 w dowolnym ko-lorze, papier kolorowy, klej, nożyczki, cyrkiel, ołówek, linijkę.


Kompozycja symetryczna i rytmiczna


– określa kompozycję jako uporządkowany układ elementów,

– definiuje kompozycję symetryczną jako układ elementów rozmieszczonych jednakowo po przeciwnych stronach osi symetrii,

– rozpoznaje układ kompozycji jedno- i wieloosiowej,

– określa kompozycję rytmiczną,– wskazuje kompozycję symetryczną i rytmiczną

w dziełach plastycznych, architekturze i otaczającej przestrzeni,

– umiejętnie tworzy kompozycje rytmiczną i symetryczną,

– zdobywa umiejętności kompozycyjne.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 6. Język dzieł sztuki. Kompozycja i kontrast,

– materiał poglądowy ze zbiorów nauczyciela,– prostokątne lustro.



podręcznik Plastyka 4, karton A3 w dowolnym kolorze, papier kolorowy, klej, nożyczki, cyrkiel, ołówek, linijka.



1. Motywacja.Nauczyciel określa temat zajęć. Angażuje uczniów do czynnego udziału w lekcji, za-dając pytania:– Czym jest kompozycja?– Jakie znacie rodzaje kompozycji?– Gdzie możemy odnaleźć te kompozycje?Prezentuje przykłady prac z zauważalną symetrią jedno- i wieloosiową.Prowadzi pogadankę o zasadach tworzenia tego typu kompozycji. W miarę możli-wości prezentuje odbicie lustrzane wybranych przykładów (postać, portret, owad, liść, wycinanka ludowa).Nauczyciel po określeniu zasad tworzenia kompozycji symetrycznej omawia zagad-nienie kompozycji rytmicznej, wzbogaca pogadankę pokazem materiału ilustracyj-

Lekcja 28

Przebieg lekcji

Kompozycja symetryczna i rytmiczna 61

nego. Analizuje z uczniami materiał ilustracyjny znajdujący się w podręczniku. Prosi uczniów o wskazanie przykładów tego typu kompozycji w otaczającej przestrzeni. Odwołuje się do muzyki, proponując chętnym uczniom wyklaskanie lub wystukanie dowolnego rytmu.

2. Przedstawienie i realizacja zadania. Uczniowie przy użyciu jednakowych elementów tworzą dwie różne kompozycje: sy-metryczną i rytmiczną. Z kolorowego papieru wycinają dwa jednakowe zestawy figur geometrycznych.Korzystając z jednego zestawu figur, układają i przyklejają na kartonie kompozycję symetryczną, drugi zestaw wykorzystują do wykonania kompozycji rytmicznej.

3. Rekapitulacja.– Podsumowaniem lekcji jest prezentacja i omówienie prac.– Pytania podsumowujące:– Czy zainteresował was temat pracy?– Która kompozycja była łatwiejsza do wykonania?– W której pracy rytm i symetria są wyraźnie zauważalne?– Ocena wyrażona stopniem.– Jako zadanie domowe uczniowie mogą wykonać polecenia 31 i 32 z zeszytu ćwiczeń.

Na następną lekcję uczniowie powinni przygotować: karton A4, kolorowe kredki, fla-mastry.


Warsztat twórcy ludowego. Barwne wycinanki


– wie, czym jest kompozycja,– rozróżnia określone rodzaje kompozycji,– rozumie i wyjaśnia zasady kompozycji

rytmicznej i symetrycznej,– stosuje wiedzę o kompozycji w zadaniu

praktycznym,– wie, czym jest wycinanka ludowa i zna jej

podstawowe rodzaje,– wycina z papieru wycinanki i określa ich

kompozycję.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 6. Język dzieł sztuki. Kompozycja i kontrast, temat 6.4 Warsztat twórcy ludowego. Wycinanka.


pokaz, pogadanka, ćwiczenie praktyczne. cienki papier kolorowy lub kolorowe bibułki, małe nożyczki o wąskich ostrzach.



1. Motywacja.Przypomnienie i utrwalenie wiadomości o kompozycji symetrycznej i rytmicznej. Po-gadanka i pokaz, podczas którego nauczyciel nauczyciel prezentuje określone typy kompozycji i zadaje pytania:– Jaki to rodzaj kompozycji? – Czym charakteryzuje się kompozycja symetryczna? – Czym różni się kompozycja symetryczna jednoosiowa od wieloosiowej? – Czym charakteryzuje się kompozycja rytmiczna? – Jakie rodzaje rytmów możemy wyróżnić na kompozycjach plastycznych?

Miniwykład dotyczący wycinanki ludowej poparty materiałem wizualnym z internetu i ze zbiorów własnych nauczyciela.

Treści kluczowe: Wycinankami przystrajano ściany wiejskich izb. Były one wycinane nożycami do strzyżenia owiec, bez wcześniejszego rysowania wzoru. Wycinanka polska przybiera-ła różne formy:

Lekcja 29

Przebieg lekcji

Warsztat twórcy ludowego. Barwne wycinanki 63

– proste, wycięte z arkusza,– symetryczne, uzyskane ze złożenia arkusza,– rytmiczne, wielokrotnie składane,– wyklejanki z kolorowych elementów tworzących motyw lub kompozycję.Twórcy wycinanek najczęściej wybierali kolory: czerwony, ciemnozielony i jasnozielo-ny, czarny, żółty, granatowy, rzadziej fioletowy, niebieski i złoty. Do najbardziej popular-nych motywów wycinanki ludowej zaliczamy m.in. koguty, kury, jeźdźców, myśliwych, karety, sanie, sylwety gospodyń. Artyści ludowi – stosując symetrię, równowagę kom-pozycji, rytm i kontrast tworzonych wycinanek – w sposób obrazowy przedstawiali swoje codzienne życie. Nauczyciel prezentuje polskie wycinanki ludowe, korzystając z zasobów internetowych; uczniowie analizują wycinanki przedstawione w podręczniku Plastyka 4, strona 106. Nauczyciel zadaje pytania: – Jakie cechy mają prezentowane wycinanki? – Co przedstawiają? – Jakie motywy się powtarzają? – Jakie rodzaje kompozycji reprezentują przedstawione wycinanki?

2. Przedstawienie zadania i realizacja.Uczniowie wykonują wycinanki według własnego pomysłu, kierując się instrukcją Krok po kroku. Barwna serwetka, strona 107. Wycinają z papieru formę koła, kwadratu i prostokąta, składają wybrane formy na połowę dwa lub trzy razy. Na krawędziach złożonych figur wycinają wzory według własnego pomysłu. Gotowe serwetki wykorzy-stują do dekoracji lub do ułożenia i wyklejenia na kartonie dowolnej sylwetki, np. drze-wa lub motyla. Propozycja alternatywna: ćwiczenie 47 (strona 58) z zeszytu ćwiczeń Plastyka 4: Kolorowe wycinanki. Sztuka ludowa.

3. Rekapitulacja.– Każdy uczeń prezentuje wykonane przez siebie prace. Określa rodzaj wzorów i kom-pozycji, jakie zastosował w swoich wycinankach.– Podsumowanie i ocena prac.


Kontrastowe kompozycje malarskie


– zna i rozumie pojęcie kontrastu,– potrafi zaobserwować kontrast w naturze,

w kompozycjach rysunkowych, rzeźbiarskich i architektonicznych,

– wyjaśnia, czym jest kontrast w malarstwie,– wymienia barwy kontrastujące ze sobą,– stosuje kontrast barwny w zadaniu plastycznym,– rozwija warsztat malarski.

– podręcznik Plastyka 4, rozdział 6. Język dzieł sztuki. Kompozycja i kontrast, temat 6.3 Kontrasty wokół nas oraz Eksperymenty plastyczne. Kontrastowe kompozycje malarskie.


pokaz, pogadanka, praca z podręcznikiem. farby plakatowe, pędzle, kartka z bloku technicznego.



1. Motywacja.Wprowadzenie i utrwalenie wiadomości o kontraście. Pogadanka i pokaz, podczas którego nauczyciel prezentuje określone typy kontrastu zaprezentowane na zdjęciach i reprodukcjach w podręczniku i zadaje pytania: – Czym jest kontrast? – Na czym polega kontrast w rysunku?– Jak wygląda kontrast w rzeźbie? – Czym charakteryzuje się kontrast w dziełach architektury? Uczniowie cicho czytają treści z podręcznika dotyczące kontrastu w malarstwie.Odpowiadają na pytania: – Jak można uzyskać kontrast w dziełach malarskich?– Jakie pary barw nazywamy kontrastowymi?

2. Przedstawienie zadania i realizacja.Uczniowie, używając dowolnej pary barw kontrastowych, malują farbami plakatowy-mi pracę na jeden z zaproponowanych tematów: „Talerz pełen pomarańczy” (używają różnych odcieni koloru niebieskiego i pomarańczowego), ,,Truskawkowe lato” (używają różnych odcieni koloru czerwonego i zielonego), „Fioletowa burza i żółte parasole” (uży-wają różnych odcieni koloru fioletowego i żółtego). Wybierają temat pracy, a następnie

Lekcja 30

Przebieg lekcji

Kontrastowe kompozycje malarskie 65

wykonują ją farbami plakatowymi na kartonie A4, z wyobraźni. Określają, jaką kompo-zycję będzie miała ich praca malarska. Przedstawione w rozdziale przykłady malowa-nia na każdy z zaproponowanych tematów mogą być dla nich wskazówką i inspiracją.

3. Rekapitulacja.– Uczniowie prezentują swoje dzieła. Nauczyciel zadaje pytania dotyczące realizacji tematu i stopnia, w jakim udało się osiągnąć zamierzony cel. Uwagi o trudnościach pojawiających się w trakcie wykonywania zadania.– Wspólna ocena, wypowiedzi na temat pracy własnej oraz koleżanek i kolegów.


Tem

atTr

eści

nau

czan

iaZa

łożo

ne o

siąg

nięc

ia u

czni

aRe

aliz

acja

po

dsta

wy

prog

ram

owej

1. D

zied

ziny

szt

uk

plas

tycz

nych

. Ry

suje

my

– fa

ntaz

yjne

lini

e i s

zalo

ne k

resk

i

– W

prow

adze

nie

poję

cia

dzie

dzin

y sz

tuki

.–

Obs

erw

owan

ie i

okre

ślan

ie c

ech

dzie

ł z ró

żnyc

h dz

iedz

in s

ztuk

i, ze

szc

zegó

lnym

uw

zglę

dnie

niem

rysu

nku.

–

Wyk

orzy

stan

ie li

nii j

ako

środ

ka e

kspr

esji

w te

chni

kach

ry

sunk

owyc

h.

– Ro

dzaj

e kr

eski

w te

chni

kach

rysu

nkow

ych.

–

Tech

niki

rysu

nkow

e: p

atyk

, pió

rko

i tus

z, oł

ówek

gra

fitow

y, se

pia,

węg

iel d

rzew

ny, d

ługo

pis.

–

Szki

cow

anie

z w

yobr

aźni

.

Ucz

eń:

– zn

a i r

ozum

ie p

ojęc

ie d

zied

ziny

szt

uki,

– po

trafi

zao

bser

wow

ać i

okre

ślić

cec

hy d

zieł

różn

ych

dzie

dzin

sz

tuki

,–

ogól

nie

okre

śla

cech

y ry

sunk

u ja

ko d

zied

ziny

szt

uki,

– in

terp

retu

je z

a po

moc

ą ró

żnor

odny

ch li

nii i

kre

sek

wyb

rany

te

mat

z w

yobr

aźni

,–

swob

odni

e st

osuj

e w

ybra

ne n

arzę

dzia

rysu

nkow

e w

cel

u uz

yska

nia

okre

ślon

ych

rezu

ltató

w,

– do

świa

dcza

kre

ski j

ako

typo

weg

o śr

odka

eks

pres

ji w

tech

nika

ch ry

sunk

owyc

h,

– po

znaj

e ch

arak

ter l

inii

jako

śro

dka

wyr

azu

plas

tycz

nego

,–

ćwic

zy s

praw

ność

man

ualn

ą i p

erce

pcyj

ną p

ozna

je w

ybra

ne

dzie

ła ry

sunk

u.

I.1, I

.5, I

I.1, I

II.4,

III.5

2. L

inia

, kre

ska,

ko

ntur

. Buk

iet l

iści

– Fu

nkcj

e i r

odza

je k

rese

k.–

Kres

ka ja

ko w

yzna

czni

k ks

ztał

tu, r

ola

kont

uru.

– W

arsz

tat r

ysow

nika

: nar

zędz

ia ry

sunk

owe.

– A

naliz

a pr

zedm

iotó

w, o

kreś

lani

e ks

ztał

tu i

prop

orcj

i.–

Twor

zeni

e ko

mpo

zycj

i prz

y uż

yciu

różn

ych

narz

ędzi

ry

sunk

owyc

h.

Ucz

eń:

– zn

a po

jęci

e kr

eski

, okr

eśla

i na

zyw

a ro

dzaj

e kr

esek

, uw

zglę

dnia

jąc

ich

grub

ość,

dłu

gość

, kie

rune

k i n

atęż

enie

wal

orow

e,–

nazy

wa

narz

ędzi

a ry

sunk

owe

i pot

rafi

prze

wid

zieć

efe

kty

ich

stos

owan

ia,

– ok

reśl

a ro

lę li

nii i

kre

ski w

twor

zeni

u ks

ztał

tu,

– w

ie, c

zym

jest

kon

tur,

– um

ieję

tnie

sto

suje

nar

zędz

ia ry

sunk

owe

dla

uzys

kani

a za

mie

rzon

ego

rezu

ltatu

,–

anal

izuj

e ks

ztał

t i re

aliz

uje

spos

trze

żeni

a w

zad

aniu

pla

styc

znym

,–

twor

zy e

stet

yczn

e i p

rzem

yśla

ne k

ompo

zycj

e.

I.2, I

.5, I

I.1

Plan

pra

cy d

ydak

tycz

nej


Tem

atTr

eści

nau

czan

iaZa

łożo

ne o

siąg

nięc

ia u

czni

aRe

aliz

acja

po

dsta

wy

prog

ram

owej

3. C

o po

trafi

kr

eska

? Św

iatło

cień

– Fu

nkcj

a kr

eski

.–

Poję

cie

rysu

nku

świa

tłoci

enio

weg

o.–

Rola

św

iatło

cien

ia w

bud

owan

iu tr

ójw

ymia

row

ości

prz

edm

iotu

.–

Świa

tłoci

eń ja

ko w

yzna

czni

k pr

zest

rzen

i.–

War

szta

t rys

unko

wy:

rodz

aje

narz

ędzi

rysu

nkow

ych

i prz

ewid

y-w

anie

efe

ktu

ich

stos

owan

ia.

– A

naliz

a or

az o

kreś

lani

e św

iatła

i ci

enia

na

obse

rwow

anym

pr

zedm

ioci

e i w

prz

estr

zeni

.–

Twor

zeni

e pr

ac ry

sunk

owyc

h z

uwzg

lędn

ieni

em ró

żnic

św

iatło

-ci

enio

wyc

h.

Ucz

eń:

– zn

a po

jęci

e ry

sune

k św

iatło

cien

iow

y,–

zauw

aża

różn

ice

natę

żeni

a św

iatła

w z

ależ

nośc

i od

rodz

aju

kres

ek (o

świe

tlone

– ja

sne,

dro

bne,

nie

liczn

e; z

acie

nion

e –

moc

ne, c

iem

ne, z

agęs

zczo

ne),

– zn

a i r

ozum

ie ro

lę ś

wia

tłoci

enia

w tw

orze

niu

trój

wym

iaro

woś

ci

prze

dmio

tów

,–

wie

, że

świa

tłoci

eń w

ydob

ywa

kszt

ałt i

bud

uje

prze

strz

eń n

a ob

razi

e,–

dost

rzeg

a ró

żnic

e św

iatło

cien

iow

e w

obs

erw

owan

ych

brył

ach

i w p

rzes

trze

ni,

– zn

a i u

mie

jętn

ie s

tosu

je n

arzę

dzia

rysu

nkow

e (o

łów

ki o

różn

ej

twar

dośc

i),–

umie

jętn

ie s

tosu

je ró

żne

rodz

aje

kres

ek,

– po

trafi

wła

ściw

ie o

pero

wać

kre

ską

dla

odda

nia

isto

ty z

adan

ia

plas

tycz

nego

.

I.4, I

.5, I

I.1, I

I.2

4. C

o po

trafi

kr

eska

? Fa

ktur

a–

Poję

cie

fakt

ury.

– Kr

eska

jako

twor

zyw

o fa

ktur

y.–

Okr

eśla

nie

cech

pow

ierz

chni

fakt

ural

nych

.–

Moż

liwoś

ci w

arsz

tato

we

w z

akre

sie

twor

zeni

a fa

ktur

y.–

Rola

kre

ski w

prz

edst

awia

niu

różn

ic fa

ktur

owyc

h.–

Okr

eśla

nie

efek

tu d

ział

ań p

rzy

stos

owan

iu ró

żnyc

h na

rzęd

zi

rysu

nkow

ych.

– R

ysun

kow

a in

terp

reta

cja

zaga

dnie

nia

fakt

ury.

Ucz

eń:

– zn

a i r

ozum

ie p

ojęc

ie fa

ktur

a,–

potr

afi z

aobs

erw

ować

i ok

reśl

ić c

echy

różn

ych

pow

ierz

chni

fakt

ural

nych

: chr

opow

atoś

ć, g

ładk

ość,

– zn

a m

ożliw

ości

war

szta

tow

e w

zak

resi

e tw

orze

nia

fakt

ury,

– za

obse

rwow

aną

fakt

urę

inte

rpre

tuje

rysu

nkow

o, s

tosu

jąc

róż-

noro

dne

narz

ędzi

a,–

stos

uje

różn

e ro

dzaj

e kr

esek

,–

umie

jętn

ie re

aliz

uje

zada

nie

w z

akre

sie

twor

zeni

a fa

ktur

y,–

kszt

ałtu

je w

arsz

tat r

ysun

kow

y.

I.4, I

.5, I

I.1


Tem

atTr

eści

nau

czan

iaZa

łożo

ne o

siąg

nięc

ia u

czni

aRe

aliz

acja

po

dsta

wy

prog

ram

owej

5. R

ysun

ek –

dz

iedz

ina

sztu

ki.

War

szta

t rys

owni

ka

– R

ysun

ek ja

ko d

zied

zina

szt

uk p

last

yczn

ych.

– G

enez

a ry

sunk

u.–

Poję

cie

szki

cu ry

sunk

oweg

o.–

Funk

cja

szki

cu ry

sunk

oweg

o ja

ko p

rzed

staw

ieni

a za

rysu

, pro

-je

ktu,

wst

ępu

do p

racy

mal

arsk

iej.

– Po

znaw

anie

term

inów

pla

styc

znyc

h: ry

sow

nik,

szk

ic, l

inia

de

kora

cyjn

a.–

War

szta

t rys

unko

wy:

okr

eśla

nie

narz

ędzi

rysu

nkow

ych

w d

ziel

e pl

asty

czny

m.

– O

kreś

lani

e sy

mbo

li na

ołó

wka

ch w

odn

iesi

eniu

do

twar

dośc

i na

rzęd

zia.

– R

ysow

anie

prz

y uż

yciu

różn

ych

narz

ędzi

.

Ucz

eń:

– ok

reśl

a ry

sune

k ja

ko d

zied

zinę

szt

uki,

– w

ymie

nia

dzie

dzin

y sz

tuk

plas

tycz

nych

,–

potr

afi u

mie

ścić

w ra

mac

h cz

asow

ych

pocz

ątki

pow

stan

ia

rysu

nku,

– zn

a i r

ozum

ie p

ojęc

ie s

zkic

rysu

nkow

y,–

okre

śla

zast

osow

anie

szk

icu

rysu

nkow

ego

w ró

żnyc

h dz

iała

niac

h pl

asty

czny

ch (s

zkic

jako

pro

jekt

bud

owli,

w

stęp

do

prac

y m

alar

skie

j i g

rafic

znej

, ele

men

t sz

tuki

ludo

wej

),–

posł

uguj

e si

ę te

rmin

olog

ią p

last

yczn

ą, ro

zum

ie s

łow

a:

ryso

wni

k, ś

wia

tłoci

eń, s

zkic

, lin

ia d

ekor

acyj

na,

– zn

a te

chni

ki ry

sunk

owe:

ołó

wek

, węg

iel,

piór

ko, p

atyk

, pęd

zel,

kred

a, i

potr

afi ro

zpoz

nać

rysu

nki t

wor

zone

tym

i nar

zędz

iam

i,–

wie

, co

ozna

czaj

ą na

ołó

wka

ch s

ymbo

le: B

, H i

F,–

wyk

onuj

e sz

kice

rysu

nkow

e ró

żnym

i tec

hnik

ami.

I.1, I

.5, I

I.1, I

I.2

6. C

zy zn

asz

te s

łow

a?

Kom

pend

ium

w

iedz

y o

rysu

nku

– Se

gmen

tacj

a po

jęć

zwią

zany

ch z

rysu

nkie

m.

– Te

chni

ki ry

sunk

owe.

– Ro

zpoz

naw

anie

i an

aliz

a w

ybra

nych

dzi

eł ry

sunk

owyc

h.–

Znaj

omoś

ć w

arsz

tatu

art

ysty

ryso

wni

ka.

– St

osow

anie

wie

dzy

o ry

sunk

u w

pra

ktyc

e.–

Twor

zeni

e te

mat

yczn

ych

kom

pozy

cji r

ysun

kow

ych

przy

uż

yciu

odp

owie

dnic

h na

rzęd

zi.

– Tw

órcz

a re

aliz

acja

zad

ania

pla

styc

zneg

o.

Ucz

eń:

– m

a us

yste

mat

yzow

aną

wie

dzę

na te

mat

rysu

nku,

– zn

a i w

łaśc

iwie

ope

ruje

term

inol

ogią

dot

yczą

cą z

agad

nien

ia,

– w

ymie

nia

tech

niki

rysu

nkow

e i p

otra

fi pr

zypo

rząd

kow

ać im

od

pow

iedn

ie n

arzę

dzia

,–

umie

jętn

ie w

ykor

zyst

uje

zdob

ytą

wie

dzę

w p

rakt

yce,

– tw

orzy

prz

emyś

lane

kom

pozy

cje

tem

atyc

zne,

st

osuj

ąc z

różn

icow

aną

kres

kę p

rzy

użyc

iu

odpo

wie

dnic

h na

rzęd

zi,

– w

twór

czy,

indy

wid

ualn

y sp

osób

real

izuj

e za

dani

e pl

asty

czne

, w

ykaz

ując

się

wyo

braź

nią.

I.1, I

.5, I

I.1, I

I.2


Tem

atTr

eści

nau

czan

iaZa

łożo

ne o

siąg

nięc

ia u

czni

aRe

aliz

acja

po

dsta

wy

prog

ram

owej

7. M

aluj

emy

– św

iat

kolo

rów

. Tęc

zow

y m

otyl

– D

efini

owan

ie p

ojęc

ia b

arw

a.–

Bar

wy

pods

taw

owe.

– O

kreś

lani

e ba

rw p

ocho

dnyc

h.–

Wym

ieni

anie

bar

w tę

czy.

– B

arw

y ne

utra

lne.

– W

pływ

kol

oru

na n

astr

ój d

zieł

a sz

tuki

.–

Twor

zeni

e ba

rw p

ocho

dnyc

h po

prze

z ze

staw

iani

e tr

zech

pa

r bar

w p

odst

awow

ych.

– Zd

obyw

anie

war

szta

tu m

alar

skie

go.

Ucz

eń:

– w

ymie

nia

barw

y po

dsta

wow

e,–

zna

barw

y po

chod

ne i

wsk

azuj

e pa

ry b

arw

, z

któr

ych

pow

staj

ą,–

twor

zy o

dcie

nie

barw

poc

hodn

ych,

– w

ymie

nia

barw

y tę

czy,

– w

ie, k

tóre

bar

wy

nazy

wam

y ne

utra

lnym

i,–

rozu

mie

, że

barw

y w

pływ

ają

na n

astr

ój d

zieł

a,–

umie

jętn

ie z

esta

wia

bar

wy

pods

taw

owe,

twor

ząc

kom

pozy

cje

w o

bręb

ie z

agad

nien

ia,

– uc

zy s

ię d

bać

o w

arsz

tat p

racy

: zac

how

uje

czys

tość

bar

w n

a pa

leci

e,–

real

izuj

e za

dani

e pl

asty

czne

, pam

ięta

jąc

o es

tety

ce p

racy

,–

wyk

azuj

e za

anga

żow

anie

pod

czas

wyk

onyw

ania

zad

ań.

I.1, I

.3, I

.5, I

I.1, I

I.6,

III.4

, III.

5

8. G

ama

barw

na,

tem

pera

tura

bar

w.

Jesi

enny

kra

jobr

az

– Te

mpe

ratu

ra b

arw

: bar

wy

ciep

łe i

zim

ne.

– O

kreś

lani

e ga

my

barw

nej w

dzi

ele

mal

arsk

im.

– W

pływ

bar

wy

na n

astr

ój o

braz

u.–

Uzy

skiw

anie

zes

taw

u ba

rw w

okr

eślo

nej t

onac

ji.–

Twor

zeni

e te

mat

yczn

ych

prac

mal

arsk

ich

w d

anej

to

nacj

i bar

wne

j.–

Zdob

ywan

ie w

arsz

tatu

mal

arsk

iego

.–

Twór

cza

real

izac

ja z

adan

ia p

last

yczn

ego.

Ucz

eń:

– zn

a i w

ymie

nia

barw

y ci

epłe

i zi

mne

,–

okre

śla

gam

y ba

rwne

w p

reze

ntow

anyc

h dz

ieła

ch,

– w

ie, ż

e te

mpe

ratu

ra b

arw

ma

wpł

yw n

a na

stró

j obr

azu;

ro

zum

ie, ż

e ba

rwy

ciep

łe tw

orzą

pog

odny

, ci

epły

klim

at w

dzi

ełac

h m

alar

skic

h, a

zim

ne –

w

raże

nie

smut

ku i

pow

agi,

– po

trafi

twor

zyć

szer

oki w

achl

arz

barw

cie

płyc

h i z

imny

ch,

– tw

orzy

tem

atyc

zne

prac

e pl

asty

czne

w o

kreś

lone

j ton

acji

barw

nej,

– ud

osko

nala

war

szta

t tw

órcz

y, na

bier

a od

wag

i w p

rzek

azie

za

obse

rwow

anyc

h zj

awis

k w

dzi

ałan

iu p

last

yczn

ym,

– w

indy

wid

ualn

y, tw

órcz

y sp

osób

twor

zy k

limat

obr

azu.

I.1, I

.3, I

.5, I

I.1, I

I.6,

III.4

, III.

5


Tem

atTr

eści

nau

czan

iaZa

łożo

ne o

siąg

nięc

ia u

czni

aRe

aliz

acja

po

dsta

wy

prog

ram

owej

9. M

alar

stw

o –

dzie

dzin

a sz

tuki

. Ko

loro

we

moz

aiki

– M

alar

stw

o ja

ko d

zied

zina

szt

uk p

last

yczn

ych.

– Zn

ajom

ość

narz

ędzi

i m

ater

iałó

w m

alar

skic

h.–

Tech

niki

mal

arsk

ie: f

resk

, witr

aż, m

ozai

ka.

– Ro

zpoz

naw

anie

tech

niki

mal

arsk

iej w

dzi

ele

plas

tycz

nym

.–

Twor

zeni

e ko

mpo

zycj

i w o

kreś

lone

j ton

acji

barw

nej.

– D

osko

nale

nie

war

szta

tu m

alar

skie

go.

Ucz

eń:

– de

finiu

je m

alar

stw

o ja

ko d

zied

zinę

szt

uki,

– zn

a na

rzęd

zia

i mat

eria

ły, k

tóre

sto

suje

art

ysta

prz

y tw

orze

niu

dzie

ła,

– w

ie, j

ak p

owst

aje

fresk

, moz

aika

, witr

aż,

– ro

zpoz

naje

zas

toso

wan

ą te

chni

kę w

pre

zent

owan

ych

obra

zach

,–

dost

rzeg

a at

rakc

yjno

ść p

reze

ntow

anyc

h pr

ac,

– tw

orzy

prz

emyś

lane

kom

pozy

cje

w o

kreś

lone

j gam

ie b

arw

nej,

– um

ieję

tnie

wyk

orzy

stuj

e w

iado

moś

ci o

gam

ie b

arw

nej

w s

woi

ch p

raca

ch p

last

yczn

ych,

– ut

rwal

a w

iado

moś

ci o

gam

ach

barw

nych

,–

posz

erza

sw

oje

umie

jętn

ości

w z

akre

sie

war

szta

tu

plas

tycz

nego

.

I.1, I

.3, I

.5, I

I.1, I

I.6,

III.4

, III.

5

10. W

arsz

tat

mal

arza

. Kol

orow

e ry

by w

błę

kitn

ym

ocea

nie

– Te

chni

ki m

alar

skie

: akw

arel

a, g

was

z, ak

ryl,

olej

.–

War

szta

t mal

arza

– ro

zpoz

naw

anie

nar

zędz

i i m

ater

iałó

w

mal

arsk

ich.

– Po

znaw

anie

i ok

reśl

anie

term

inów

pla

styc

znyc

h: s

ztal

uga,

bl

ejtr

am, p

alet

a, s

zkic

mal

arsk

i.–

Rozp

ozna

wan

ie te

chni

ki m

alar

skie

j w d

zieł

ach

sztu

ki.

– Tw

orze

nie

prac

y m

alar

skie

j w o

kreś

lone

j tec

hnic

e.–

Stos

owan

ie g

amy

barw

nej w

dzi

ałan

iu p

last

yczn

ym d

la

osią

gnię

cia

zam

ierz

oneg

o ef

ektu

.–

Dos

kona

leni

e w

arsz

tatu

mal

arsk

iego

.

Ucz

eń:

– na

zyw

a i c

hara

kter

yzuj

e te

chni

ki m

alar

skie

: akw

arel

a, g

was

z, ak

ryl,

olej

,–

zna

narz

ędzi

a m

alar

skie

: pęd

zel,

szpa

chel

ka,

– ok

reśl

a ro

dzaj

pod

łoża

mal

arsk

iego

: pap

ier,

płót

no, d

eska

, ty

nk, t

kani

na,

– w

łaśc

iwie

pos

ługu

je s

ię te

rmin

olog

ią p

last

yczn

ą,

rozu

mie

zna

czen

ie s

łów

: szt

alug

a, b

lejtr

am, p

alet

a,

szki

c m

alar

ski,

gam

a ba

rwna

,–

rozp

ozna

je te

chni

kę m

alar

ską

w p

reze

ntow

anyc

h dz

ieła

ch,

– um

ieję

tnie

twor

zy te

mat

yczn

ą pr

acę

plas

tycz

ną w

tech

nice

ba

tiku

na p

apie

rze,

– w

pra

cy s

tosu

je g

amę

barw

ną, u

zysk

ując

zam

ierz

ony

efek

t,–

dosk

onal

i war

szta

t mal

arsk

i.

I.1, I

.3, I

.5, I

I.1, I

I.6,

III.4

, III.

5


Tem

atTr

eści

nau

czan

iaZa

łożo

ne o

siąg

nięc

ia u

czni

aRe

aliz

acja

po

dsta

wy

prog

ram

owej

11. C

zy zn

asz t

e sł

owa?

Kom

pend

ium

w

iedz

y o

mal

arst

wie

– Sy

stem

atyz

acja

wie

dzy

o m

alar

stw

ie.

– Po

jęci

a z

zakr

esu

wie

dzy

o ba

rwac

h: p

odst

awow

e i p

ocho

dne,

tem

pera

tura

bar

w, g

amy

barw

ne.

– O

kreś

lani

e te

chni

k pl

asty

czny

ch.

– W

arsz

tat m

alar

ski t

wór

cy lu

dow

ego.

– Tw

orze

nie

prac

y pl

asty

czne

j tec

hnik

ą w

itraż

u.–

Indy

wid

ualn

a, tw

órcz

a in

terp

reta

cja

tem

atyc

znej

pra

cy

plas

tycz

nej.

Ucz

eń:

– na

usy

stem

atyz

owan

ą w

iedz

ę na

tem

at m

alar

stw

a,–

zna

i okr

eśla

poj

ęcia

dot

yczą

ce b

arw

: pod

staw

owe

i poc

hodn

e, te

mpe

ratu

ra b

arw

, gam

y ba

rwne

,–

wym

ieni

a te

chni

ki m

alar

skie

i po

trafi

rozp

ozna

ć je

w d

zieł

ach

mal

arsk

ich,

– po

znaj

e w

arsz

tat t

wór

cy lu

dow

ego,

z u

wzg

lędn

ieni

em k

ultu

ry

wła

sneg

o re

gion

u,–

pozn

aną

wie

dzę

stos

uje

umie

jętn

ie w

pra

cy p

last

yczn

ej,

– tw

orzy

prz

emyś

laną

kom

pozy

cję

tem

atyc

zną

w te

chni

ce

witr

ażu,

– w

twór

czy,

indy

wid

ualn

y sp

osób

real

izuj

e za

dani

e pl

asty

czne

, pr

zew

iduj

ąc e

fekt

koń

cow

y.

I.1, I

.3, I

.5, I

I.1, I

I.6,

III.3

12. C

zym

jest

rz

eźba

?Pr

zyby

sz z

dale

kiej

pl

anet

y

– R

zeźb

a ja

ko d

zied

zina

szt

uk p

last

yczn

ych.

– Po

jęci

e rz

eźby

jako

form

y m

ając

ej tr

zy w

ymia

ry: w

ysok

ość,

sz

erok

ość

i głę

bię.

– Po

jęci

a po

sągu

i m

onum

entu

.–

Poję

cie

form

y pr

zest

rzen

nej j

ako

rodz

aju

rzeź

by w

spół

czes

nej.

– Ko

nstr

uow

anie

prz

estr

zenn

e.–

Twór

cza,

indy

wid

ualn

a in

terp

reta

cja

zada

nia

plas

tycz

nego

.–

Kszt

ałce

nie

zdol

nośc

i man

ualn

ych.

Ucz

eń:

– de

finiu

je rz

eźbę

jako

dzi

edzi

nę s

ztuk

i,–

wie

, że

dzie

ło rz

eźbi

arsk

ie m

a tr

zy w

ymia

ry,

– za

uważ

a w

pływ

ośw

ietle

nia

na w

yglą

d rz

eźby

,–

rozu

mie

, czy

m je

st p

osąg

,–

okre

śla

mon

umen

t jak

o dz

ieło

olb

rzym

ich

rozm

iaró

w,

– w

ie, ż

e fo

rma

prze

strz

enna

jest

rodz

ajem

rzeź

by

wsp

ółcz

esne

j,–

potr

afi s

kons

truo

wać

form

ę pr

zest

rzen

ną,

– w

ykaz

uje

się

pom

ysło

woś

cią

przy

wyk

onyw

aniu

zad

ania

,–

w in

dyw

idua

lny,

twór

czy

spos

ób re

aliz

uje

zaga

dnie

nie

plas

tycz

ne,

– ks

ztał

tuje

zdo

lnoś

ci m

anua

lne.

I.1, I

.5, I

I.1, I

I.3, I

II.4,

III

.5


Tem

atTr

eści

nau

czan

iaZa

łożo

ne o

siąg

nięc

ia u

czni

aRe

aliz

acja

po

dsta

wy

prog

ram

owej

13. C

zy w

szys

tkie

rz

eźby

są

do s

iebi

e po

dobn

e?Św

iąte

czne

dr

zew

ko

– Fu

nkcj

e rz

eźby

.–

Okr

eśla

nie

różn

ic p

omię

dzy

dzie

łam

i rze

źbia

rski

mi p

od

wzg

lęde

m tr

eści

i fo

rmy.

– Po

jęci

e rz

eźby

dek

orac

yjne

j.–

Pom

nik

jako

dzi

eło

upam

iętn

iają

ce w

ażne

pos

taci

e i w

yda-

rzen

ia h

isto

rycz

ne.

– Ro

zpoz

naw

anie

dzi

eł rz

eźbi

arsk

ich

o ok

reśl

onej

tem

atyc

e.–

Twor

zeni

e de

kora

cyjn

ej fo

rmy

prze

strz

enne

j.–

Rozw

ijani

e w

yobr

aźni

prz

estr

zenn

ej i

umie

jętn

ości

kom

pozy

-cy

jnyc

h.–

Rola

dzi

ałań

pla

styc

znyc

h w

twor

zeni

u kl

imat

u św

iąt.

– Ro

zwija

nie

umie

jętn

ości

dzi

ałań

zes

poło

wyc

h.

Ucz

eń:

– ok

reśl

a fu

nkcj

e rz

eźby

,–

wie

, że

rzeź

by ró

żnią

się

treś

cią

i for

mą,

– zn

a i r

ozum

ie p

ojęc

ie rz

eźba

dek

orac

yjna

,–

rozp

ozna

je rz

eźby

o te

mat

yce

relig

ijnej

,–

wie

, że

pom

niki

to rz

eźby

, któ

re u

pam

iętn

iają

waż

ne o

soby

i w

ydar

zeni

a hi

stor

yczn

e,–

zna

i pod

aje

przy

kład

y rz

eźb

tem

atyc

znyc

h,–

twor

zy d

ekor

acyj

ną fo

rmę

prze

strz

enną

z d

bało

ścią

o e

stet

ykę,

– do

skon

ali u

mie

jętn

ości

kom

pono

wan

ia p

rzes

trze

nneg

o,–

kszt

ałtu

je w

yobr

aźni

ę pr

zest

rzen

ną i

umie

jętn

ość

prze

wid

y-w

ania

sw

oich

dzi

ałań

prz

y do

borz

e w

łaśc

iwej

wie

lkoś

ci fi

gur,

– do

skon

ali z

doln

ości

man

ualn

e,–

ma

świa

dom

ość

tego

, jak

ą ro

lę o

dgry

waj

ą dz

iała

nia

pla-

styc

zne

w tw

orze

niu

klim

atu

świą

t,–

rozw

ija u

mie

jętn

ości

pra

cy w

gru

pie.

I.1, I

.5, I

I.1, I

I.3, I

II.4,

III

.5

14. P

łask

orze

źba.

Tw

arz m

iłego

po

twor

a

– Pł

asko

rzeź

ba ja

ko d

zieł

o rz

eźbi

arsk

ie n

a pł

aszc

zyźn

ie.

– Ro

dzaj

e pł

asko

rzeź

b: w

ypuk

łe i

wgł

ębne

.–

Dek

orac

yjna

funk

cja

płas

korz

eźby

jako

ele

men

tu z

wią

za-

nego

z a

rchi

tekt

urą.

– Ro

zpoz

naw

anie

i an

aliz

a w

ybra

nych

dzi

eł rz

eźbi

arsk

ich.

– Tw

orze

nie

płas

kich

form

rzeź

biar

skic

h z

użyc

iem

różn

ych

mat

eria

łów

.–

Świa

dom

e st

osow

anie

nar

zędz

i dla

uzy

skan

ia z

amie

rzon

ych

efek

tów

.–

Twor

zeni

e pr

ac o

zró

żnic

owan

ej fa

ktur

ze.

– D

osko

nale

nie

zdol

nośc

i man

ualn

ych.

Ucz

eń:

– w

ie, c

zym

jest

pła

skor

zeźb

a,–

okre

śla

płas

korz

eźbę

jako

dzi

eło

dwuw

ymia

row

e, o

gląd

ane

z pr

zodu

i z

boku

,–

wie

, jak

a je

st ró

żnic

a m

iędz

y re

liefe

m w

głęb

nym

i w

ypuk

łym

,–

poda

je p

rzyk

łady

pła

skor

zeźb

y w

szt

uce,

– w

ie, j

aką

rolę

odg

ryw

a pł

asko

rzeź

ba w

arc

hite

ktur

ze,

– po

trafi

wyk

onać

pła

skor

zeźb

ę,–

umie

jętn

ie s

tosu

je ró

żnor

odne

mat

eria

ły d

la u

zysk

ania

zam

ie-

rzon

ego

efek

tu k

ompo

zycj

i,–

uzys

kuje

w p

racy

zró

żnic

owan

ą po

wie

rzch

nię,

św

iado

mie

st

osuj

ąc ró

żne

narz

ędzi

a,–

dosk

onal

i zdo

lnoś

ci m

anua

lne.

I.1, I

.5, I

I.1, I

I.3, I

II.4,

III

.5


Tem

atTr

eści

nau

czan

iaZa

łożo

ne o

siąg

nięc

ia u

czni

aRe

aliz

acja

po

dsta

wy

prog

ram

owej

15. W

arsz

tat

rzeź

biar

za.

Rzeź

ba w

par

ku

– Ro

la rz

eźby

w p

rzes

trze

ni p

ublic

znej

.–

War

szta

t rze

źbia

rza:

mat

eria

ły i

narz

ędzi

a rz

eźbi

arsk

ie.

– Ró

żnic

e w

spo

sobi

e tw

orze

nia

form

prz

estr

zenn

ych

w o

kreś

lony

ch m

ater

iała

ch.

– Ko

mpo

now

anie

prz

estr

zenn

e: tw

orze

nie

proj

ektó

w

arch

itekt

onic

znyc

h.–

Rozw

ijani

e w

yobr

aźni

prz

estr

zenn

ej.

– Ro

zwija

nie

krea

tyw

nośc

i i tw

órcz

ego

myś

leni

a.

Ucz

eń:

– zn

a m

ater

iały

rzeź

biar

skie

,–

wie

, jak

ich

narz

ędzi

uży

wa

arty

sta

rzeź

biar

z,–

zauw

aża

różn

ice

w s

poso

bie

twor

zeni

a rz

eźb

w ró

żnyc

h m

ater

iała

ch,

– w

ie, j

aką

funk

cję

pełn

ią rz

eźby

um

iesz

czan

e w

prz

estr

zeni

pu

blic

znej

,–

twor

zy w

łasn

y pr

ojek

t arc

hite

kton

iczn

y,–

potr

afi w

kom

pono

wać

zap

roje

ktow

aną

rz

eźbę

w o

tocz

enie

,–

rozw

ija w

yobr

aźni

ę pr

zest

rzen

ną,

– ro

zwija

kre

atyw

ność

i tw

órcz

e m

yśle

nie.

I.1, I

.5, I

I.1, I

I.3, I

II.4,

III

.5

16. C

zy zn

asz t

e sł

owa?

Kom

pend

ium

w

iedz

y o

rzeź

bie

– Se

gmen

tacj

a po

jęć

doty

cząc

ych

rzeź

by.

– Po

jęci

e rz

eźby

jako

dzi

eła

sztu

ki o

gląd

aneg

o w

trze

ch

wym

iara

ch.

– O

kreś

lani

e na

prz

ykła

dach

rodz

ajów

i fu

nkcj

i rze

źby.

– Zn

ajom

ość

mat

eria

łów

i na

rzęd

zi rz

eźbi

arsk

ich.

– Zn

ajom

ość

oraz

sto

sow

anie

term

inów

i po

jęć

doty

cząc

ych

rzeź

by.

– A

naliz

a w

ybra

nego

dzi

eła

rzeź

biar

skie

go.

– Ro

zwija

nie

wra

żliw

ości

est

etyc

znej

.

Ucz

eń:

– m

a us

yste

mat

yzow

aną

wie

dzę

na te

mat

rzeź

by,

– ok

reśl

a rz

eźbę

jako

dzi

edzi

nę s

ztuk

i,–

wsk

azuj

e na

prz

ykła

dach

rodz

aje

i fun

kcje

rzeź

b,–

zna

mat

eria

ły rz

eźbi

arsk

ie,

– w

ie, j

akic

h na

rzęd

zi i

przy

boró

w u

żyw

a ar

tyst

a rz

eźbi

arz,

– sp

raw

nie

posł

uguj

e si

ę te

rmin

olog

ią p

last

yczn

ą w

obr

ębie

za

gadn

ieni

a,–

rozp

ozna

je w

ybra

ne d

zieł

a sz

tuki

rzeź

biar

skie

j i u

mie

dok

onać

an

aliz

y,–

potr

afi w

skaz

ać p

refe

row

ane

dzie

ło rz

eźbi

arsk

ie i

uzas

adni

ć sw

ój w

ybór

,–

rozw

ija w

rażl

iwoś

ć es

tety

czną

.

I.1, I

.5, I

I.1, I

I.3, I

II.4,

III

.5


Tem

atTr

eści

nau

czan

iaZa

łożo

ne o

siąg

nięc

ia u

czni

aRe

aliz

acja

po

dsta

wy

prog

ram

owej

17. A

rchi

tekt

ura.

War

szta

t arc

hite

kta

– A

rchi

tekt

ura

dzie

dzin

ą sz

tuk

plas

tycz

nych

.–

Arc

hite

ktur

a w

ybra

nych

epo

k.–

Mat

eria

ły b

udow

lane

: kam

ień,

ceg

ła, m

etal

, bet

on, s

zkło

.–

Spec

yfika

twór

czej

pra

cy a

rchi

tekt

a i p

roje

ktan

ta w

nętr

z.–

Term

inol

ogia

dot

yczą

ca z

agad

nien

ia.

– Ko

mpu

ter j

ako

narz

ędzi

e tw

orze

nia

prac

pla

styc

znyc

h za

po

moc

ą pr

ogra

mów

gra

ficzn

ych:

nar

zędz

ia d

o pr

ojek

tow

ania

uk

ładó

w a

rchi

tekt

onic

znyc

h w

prz

estr

zeni

wirt

ualn

ej 3

D –

pro

-je

kt b

udyn

ku.

Ucz

eń:

– de

finiu

je a

rchi

tekt

urę

jako

dzi

edzi

nę s

ztuk

i,–

zna

mat

eria

ły b

udow

lane

sto

sow

ane

do

wzn

osze

nia

budo

wli,

– po

daje

prz

ykła

dy a

rchi

tekt

ury

z ró

żnyc

h ep

ok,

– w

ie, c

zym

zaj

muj

e si

ę ar

chite

kt,

– w

ie, c

zym

zaj

muj

e si

ę pr

ojek

tant

wnę

trz,

– zn

a ok

reśl

enie

arc

hite

ktur

a kr

ajob

razu

,–

posł

uguj

e si

ę te

rmin

olog

ią d

otyc

zącą

tego

zag

adni

enia

,–

potr

afi z

apro

jekt

ować

bud

ynek

, wyk

orzy

stuj

ąc p

rogr

am

grafi

czny

,–

rozw

ija p

oczu

cie

este

tyki

i w

yobr

aźni

prz

estr

zenn

ej.

I.1, I

.5, I

I.1, I

I.3, I

II.4,

III

.5

18. M

oja

wym

arzo

na

prze

strz

eń

– Ro

la s

ztuk

i w k

szta

łtow

aniu

oto

czen

ia c

złow

ieka

na

prze

strz

eni

wie

ków

.–

Wyb

rane

zag

adni

enia

z w

iedz

y o

arch

itekt

urze

wnę

trz.

– Sp

ecyfi

ka tw

órcz

ej p

racy

arc

hite

kta

i pro

jekt

anta

wnę

trz.

– Pr

ojek

t wnę

trza

.–

Środ

ki e

kspr

esji

typo

we

dla

arch

itekt

ury

wnę

trz.

– zn

a sp

ecyfi

kę w

arsz

tatu

arc

hite

kta,

– zn

a zn

acze

nie

poję

ć: m

akie

ta, a

rchi

tekt

ura

wnę

trz,

– po

trafi

rozp

ozna

ć ar

chite

ktur

ę m

iast

a,–

posł

uguj

e si

ę w

yobr

aźni

ą pr

zest

rzen

ną, p

roje

ktuj

ąc w

nętr

ze,

– id

enty

fikuj

e śr

odki

eks

pres

ji ty

pow

e dl

a ar

chite

ktur

y,–

twor

zy c

ieka

wy

ukła

d ko

mpo

zycy

jny,

– po

sług

uje

się

wyb

raną

gam

ą ba

rwną

.

I.1, I

.5, I

I.1, I

I.3, I

I.7,

III.5

19. B

ajko

wa

budo

wla

– Po

dejm

owan

ie d

ział

alno

ści t

wór

czej

w z

akre

sie

proj

ekto

-w

ania

ele

men

tów

arc

hite

ktur

y.–

Rozw

ój w

yobr

aźni

prz

estr

zenn

ej.

– Te

rmin

olog

ia d

otyc

ząca

zag

adni

enia

.–

Ukł

ady

kom

pozy

cyjn

e st

osow

ane

w d

zieł

ach

arch

itekt

ury.

– de

finiu

je p

ojęc

ie a

rchi

tekt

ura,

–

wyl

icza

pod

staw

owe

funk

cje

arch

itekt

ury,

– w

ymie

nia

cech

y ch

arak

tery

styc

zne

budo

wli

o ró

żnyc

h fu

nkcj

ach,

–

zna

pods

taw

owe

mat

eria

ły s

toso

wan

e do

twor

zeni

a dz

ieł

arch

itekt

ury,

– w

ykon

uje

prze

strz

enne

ukł

ady

z br

ył g

eom

etry

czny

ch.

I.1, I

.5, I

I.1, I

I.3, I

II.4,

III

.5


Tem

atTr

eści

nau

czan

iaZa

łożo

ne o

siąg

nięc

ia u

czni

aRe

aliz

acja

po

dsta

wy

prog

ram

owej

20. C

zy zn

asz t

e sł

owa?

Kom

pend

ium

w

iedz

y o

arch

itekt

urze

– Se

gmen

tacj

a po

jęć

doty

cząc

ych

arch

itekt

ury.

– Po

jęci

e ko

mpo

zycj

i.–

Kom

pono

wan

ie p

rzes

trze

nne.

– Po

dejm

owan

ie d

ział

alno

ści t

wór

czej

w z

akre

sie

proj

ekto

wan

ia e

lem

entó

w a

rchi

tekt

ury.

– Ro

zwój

wyo

braź

ni p

rzes

trze

nnej

.

Ucz

eń:

– m

a us

yste

mat

yzow

aną

wie

dzę

o ar

chite

ktur

ze,

– zn

a za

sady

kom

pono

wan

ia p

rzes

trze

nneg

o,–

okre

śla

kom

pozy

cję

jako

upo

rząd

kow

any

ukła

d el

emen

tów

,–

wym

ieni

a i o

pisu

je ro

dzaj

e ko

mpo

zycj

i,–

spra

wni

e po

sług

uje

się

term

inol

ogią

w z

akre

sie

zaga

dnie

nia,

– um

ieję

tnie

real

izuj

e za

dani

e pl

asty

czne

w o

bręb

ie z

agad

nien

ia,

– ro

zwija

wyo

braź

nię

prze

strz

enną

.

I.1, I

.5, I

I.1, I

I.3, I

II.4,

III

.5

21. C

zym

jest

gr

afika

?Pr

ojek

t zna

czka

po

czto

weg

o

– G

rafik

a ja

ko d

zied

zina

szt

uki.

– Pr

oces

twor

zeni

a od

bite

k gr

aficz

nych

: wyk

onan

ie m

atry

cy,

druk

owan

ie, p

owie

lani

e.–

Różn

ice

war

szta

tow

e po

mię

dzy

grafi

ką a

rtys

tycz

ną

a w

arsz

tato

wą.

– Pr

akty

czny

cha

rakt

er g

rafik

i uży

tkow

ej.

– Tw

orze

nie

grafi

czne

j for

my

użyt

kow

ej.

– Ro

zwija

nie

war

szta

tu p

racy

w z

akre

sie

proj

ekto

wan

ia

grafi

czne

go.

Ucz

eń:

– de

finiu

je g

rafik

ę ja

ko d

zied

zinę

szt

uki,

– w

ie, n

a cz

ym p

oleg

a pr

oces

twor

zeni

a od

bite

k gr

aficz

nych

,–

okre

śla

różn

ice

pom

iędz

y or

ygin

alny

m d

zieł

em g

rafic

znym

a

kopi

ą,–

zna

i wsk

azuj

e ró

żnic

e w

arsz

tato

we

pom

iędz

y gr

afiką

ar

tyst

yczn

ą a

grafi

ką u

żytk

ową,

– w

skaz

uje

zast

osow

anie

i pr

zykł

ady

grafi

ki u

żytk

owej

,–

potr

afi z

apro

jekt

ować

tem

atyc

zną

prac

ę gr

aficz

ną,

– w

ory

gina

lny,

indy

wid

ualn

y sp

osób

real

izuj

e za

dani

e pl

asty

czne

,–

zdob

ywa

umie

jętn

ości

kom

pozy

cyjn

e.

I.1, I

.2, I

I.1, I

I.6, I

II.4,

III

.5


Tem

atTr

eści

nau

czan

iaZa

łożo

ne o

siąg

nięc

ia u

czni

aRe

aliz

acja

po

dsta

wy

prog

ram

owej

21. W

arsz

tat g

rafik

a.N

iezw

ykły

las

– C

hara

kter

gra

fiki u

żytk

owej

i ar

tyst

yczn

ej.

– Zn

ajom

ość

proc

esu

twor

zeni

a fo

rm g

rafic

znyc

h.–

Rodz

aje

druk

ów g

rafic

znyc

h: w

ypuk

ły, w

klęs

ły, p

łask

i.–

Tech

niki

gra

ficzn

e.–

War

szta

t gra

fika:

nar

zędz

ia i

mat

eria

ły g

rafic

zne.

– Zn

ajom

ość

i sto

sow

anie

term

inów

i po

jęć

z za

kres

u gr

afiki

.–

Twor

zeni

e pr

osty

ch fo

rm g

rafic

znyc

h.–

Dos

kona

leni

e w

arsz

tatu

pra

cy w

obr

ębie

zag

adni

enia

.–

Rozw

ijani

e w

yobr

aźni

i m

yśle

nia

twór

czeg

o.

Ucz

eń:

– ok

reśl

a ró

żnic

e po

mię

dzy

grafi

ką a

rtys

tycz

ną a

uży

tkow

ą,–

wie

, jak

pow

staj

e od

bitk

a gr

aficz

na,

– zn

a ro

dzaj

e dr

uków

: wyp

ukły

, wkl

ęsły

, pła

ski,

– zn

a te

chni

ki g

rafic

zne

i wie

, na

jaki

m m

ater

iale

są

wyk

onan

e,–

zna

narz

ędzi

a, ja

kim

i pos

ługu

je s

ię a

rtys

ta g

rafik

,–

popr

awni

e op

eruj

e sł

owni

ctw

em w

zak

resi

e za

gadn

ieni

a,–

twor

zy p

rost

e pr

ace

grafi

czne

,–

umie

jętn

ie k

ompo

nuje

ele

men

ty n

a pł

aszc

zyźn

ie, p

rzew

iduj

ąc

efek

ty s

woi

ch d

ział

ań,

– do

skon

ali w

arsz

tat p

racy

,–

rozw

ija w

yobr

aźni

ę i t

wór

cze

myś

leni

e.

I.1, I

.2, I

I.1, I

I.6, I

II.4,

III

.5

22. C

zy zn

asz t

e sł

owa?

Kom

pend

ium

w

iedz

y o

grafi

ce

– Ko

mpi

lacj

a w

iedz

y o

grafi

ce.

– G

rafik

a ja

ko d

zied

zina

szt

uki.

– W

arsz

tat g

rafik

a: z

najo

moś

ć m

ater

iałó

w i

narz

ędzi

.–

Znaj

omoś

ć te

rmin

ów i

poję

ć z

zakr

esu

grafi

ki.

– Te

chni

ki g

rafic

zne.

– A

naliz

a dz

ieł g

rafic

znyc

h.–

Rozw

ijani

e w

arsz

tatu

pla

styc

zneg

o w

zak

resi

e tw

orze

nia

prac

gra

ficzn

ych

tech

niką

mon

otyp

ii.

Ucz

eń:

– w

ykaz

uje

się

usys

tem

atyz

owan

ą w

iedz

ą o

grafi

ce,

– de

finiu

je g

rafik

ę ja

ko d

zied

zinę

szt

uki,

– zn

a m

ater

iały

i na

rzęd

zia,

jaki

mi p

osłu

guje

się

art

ysta

gra

fik,

– zn

a ro

dzaj

e dr

uków

sto

sow

anyc

h w

pra

cach

gra

ficzn

ych,

– na

zyw

a i o

pisu

je te

chni

ki g

rafic

zne,

– w

ie, c

zym

jest

gra

fika

arty

styc

zna

i uży

tkow

a, o

kreś

la ró

żnic

e,–

opis

uje

poję

cie

kont

rast

u, p

otra

fi w

ymie

nić

pary

bar

w

kont

rast

owyc

h,–

zna

tech

nikę

mon

otyp

ii i s

tosu

je ją

w p

racy

pla

styc

znej

,–

posz

erza

sw

oje

umie

jętn

ości

w z

akre

sie

war

szta

tu

plas

tycz

nego

,–

wyk

azuj

e si

ę po

mys

łow

ości

ą i z

aang

ażow

anie

m.

I.1, I

.2, I

I.1, I

I.6, I

II.4,

III

.5


Tem

atTr

eści

nau

czan

iaZa

łożo

ne o

siąg

nięc

ia u

czni

aRe

aliz

acja

po

dsta

wy

prog

ram

owej

23. W

iedz

a o

grafi

ce.

Papi

er d

ekor

acyj

ny

– Po

jęci

a od

bija

nia

i pow

iela

nia

jako

czy

nnoś

ci z

wią

zany

ch

z tw

órcz

ości

ą gr

aficz

ną.

– C

echy

cha

rakt

erys

tycz

ne g

rafik

i art

ysty

czne

j i u

żytk

owej

.–

Pods

taw

owe

poję

cia

zwią

zane

z d

zied

ziną

gra

fiki:

mat

ryca

, od

bitk

a, w

ydru

k.–

War

szta

t gra

fika:

zna

jom

ość

mat

eria

łów

i na

rzęd

zi.

– Zn

ajom

ość

term

inów

i po

jęć

z za

kres

u gr

afiki

.–

Tech

niki

gra

ficzn

e w

ykor

zyst

ywan

e w

szk

ole.

Ucz

eń:

– w

ie i

rozu

mie

, że

odbi

jani

e i p

owie

lani

e to

czy

nnoś

ci z

wią

zane

z

twór

czoś

cią

grafi

czną

, –

potr

afi z

aobs

erw

ować

i ok

reśl

ić c

echy

gra

fiki a

rtys

tycz

nej

i uży

tkow

ej,

– zn

a po

dsta

wow

e po

jęci

a zw

iąza

ne z

tą d

zied

ziną

: mat

ryca

, od

bitk

a, w

ydru

k,–

potr

afi w

ykon

ać p

rost

ą m

atry

cę –

pie

cząt

kę,

– um

ieję

tnie

real

izuj

e za

dani

e do

tycz

ące

zaga

dnie

nia

– pr

ojek

tuje

pap

ier d

ekor

acyj

ny, p

osłu

gują

c si

ę te

chni

ką

grafi

czną

,–

dosk

onal

i i ro

zwija

um

ieję

tnoś

ć dz

iała

nia

twór

czeg

o w

cel

u os

iągn

ięci

a ok

reśl

oneg

o ce

lu p

last

yczn

ego.

I.1, I

.2, I

I.1, I

I.4, I

I.6

24. W

arsz

tat t

wór

cy

ludo

weg

o –

grafi

ka.

Dzi

wna

rośl

ina

– Ro

dzaj

e dr

uku

w g

rafic

e ar

tyst

yczn

ej.

– C

echy

drz

ewor

ytu

i moż

liwoś

ci w

yraz

owe

druk

u w

ypuk

łego

ja

ko te

chni

ki g

rafic

znej

.–

Cha

rakt

erys

tyka

drz

ewor

ytu

ludo

weg

o.–

Pods

taw

owe

poję

cia

zwią

zane

z d

zied

ziną

gra

fiki:

mat

ryca

, od

bitk

a, w

ydru

k.–

War

szta

t gra

fika:

zna

jom

ość

mat

eria

łów

i na

rzęd

zi.

– Zn

ajom

ość

term

inów

i po

jęć

z za

kres

u gr

afiki

.–

Tech

niki

gra

ficzn

e w

ykor

zyst

ywan

e w

szk

ole.

Ucz

eń:

– ro

zróż

nia

rodz

aje

druk

u w

gra

fice

arty

styc

znej

,–

potr

afi o

kreś

lić c

echy

drz

ewor

ytu,

– zn

a m

ożliw

ości

wyr

azow

e dr

uku

wyp

ukłe

go ja

ko te

chni

ki

grafi

czne

j,–

wsk

azuj

e w

łaśc

iwoś

ci d

rzew

oryt

u lu

dow

ego

i okr

eśla

jego

sp

ecyfi

czne

cec

hy,

– st

osuj

e te

chni

kę d

ruku

wyp

ukłe

go w

dzi

ałan

iu p

last

yczn

ym,

– po

trafi

św

iado

mie

wyk

orzy

stać

wła

ściw

ości

dru

ku w

ypuk

łego

dl

a uz

yska

nia

okre

ślon

ych

celó

w w

dzi

ałan

iu tw

órcz

ym,

– ro

zwija

war

szta

t gra

ficzn

y.

I.1, I

.2, I

I.1, I

I.6, I

II.4,

III

.5


Tem

atTr

eści

nau

czan

iaZa

łożo

ne o

siąg

nięc

ia u

czni

aRe

aliz

acja

po

dsta

wy

prog

ram

owej

25. C

zy zn

asz t

e sł

owa?

Kom

pend

ium

w

iedz

y o

grafi

ce

– Ko

mpi

lacj

a w

iedz

y o

grafi

ce.

– G

rafik

a ja

ko d

zied

zina

szt

uki.

– W

arsz

tat g

rafik

a: z

najo

moś

ć m

ater

iałó

w i

narz

ędzi

.–

Znaj

omoś

ć te

rmin

ów i

poję

ć z

zakr

esu

grafi

ki.

– Te

chni

ki g

rafic

zne.

– A

naliz

a dz

ieł g

rafic

znyc

h.–

Rozw

ijani

e w

arsz

tatu

pla

styc

zneg

o w

zak

resi

e tw

orze

nia

prac

gra

ficzn

ych

tech

niką

mon

otyp

ii.

Ucz

eń:

– w

ykaz

uje

się

usys

tem

atyz

owan

ą w

iedz

ą o

grafi

ce,

– de

finiu

je g

rafik

ę ja

ko d

zied

zinę

szt

uki,

– zn

a m

ater

iały

i na

rzęd

zia,

jaki

mi p

osłu

guje

się

art

ysta

gra

fik,

– zn

a ro

dzaj

e dr

uków

sto

sow

anyc

h w

pra

cach

gra

ficzn

ych,

– na

zyw

a i o

pisu

je te

chni

ki g

rafic

zne,

– w

ie, c

zym

jest

gra

fika

arty

styc

zna

i uży

tkow

a, o

kreś

la ró

żnic

e m

iędz

y ni

mi,

– op

isuj

e po

jęci

e ko

ntra

stu

i pot

rafi

wym

ieni

ć pa

ry b

arw

kon

tra-

stow

ych,

– zn

a te

chni

kę m

onot

ypii

i sto

suje

ją w

pra

cy p

last

yczn

ej,

– po

szer

za s

woj

e um

ieję

tnoś

ci w

zakr

esie

war

szta

tu p

last

yczn

ego,

– w

ykaz

uje

się

pom

ysło

woś

cią

i zaa

ngaż

owan

iem

.

I.1, I

.2, I

I.1, I

I.6, I

II.4,

III

.5

26. K

ontr

asty

ks

ztał

tów

i ba

rw.

Tani

ec li

nii

– Po

jęci

e ko

ntra

stu

w s

ztuk

ach

plas

tycz

nych

.–

Bar

wy

kont

rast

owe,

kon

tras

t ksz

tałtó

w, k

ontr

ast f

aktu

r, ko

n-tr

ast p

ropo

rcji.

– Pa

ry b

arw

kon

tras

tow

ych

(cze

rwon

a –

ziel

ona,

nie

bies

ka –

po

mar

ańcz

owa,

fiol

etow

a –

żółta

).–

Okr

eśla

nie

kont

rast

ów w

dzi

ele

plas

tycz

nym

i za

sadn

ość

ich

stos

owan

ia.

– Tw

orze

nie

zest

awie

ń ko

ntra

stow

ych

w p

racy

pla

styc

znej

.–

Rozw

ijani

e kr

eaty

wno

ści i

odw

agi t

wór

czej

.

Ucz

eń:

– de

finiu

je p

ojęc

ie k

ontr

astu

jako

różn

ice

i prz

eciw

ieńs

twa

elem

entó

w,

– za

uważ

a ko

ntra

sty:

bar

wy,

kszt

ałtu

, fak

tury

, pro

porc

ji,–

potr

afi w

ymie

nić

pary

bar

w k

ontr

asto

wyc

h,–

rozu

mie

zas

adno

ść s

toso

wan

ia k

ontr

astó

w w

dzi

ełac

h pl

a-st

yczn

ych,

– po

trafi

wsk

azać

kon

tras

ty w

dzi

ele

plas

tycz

nym

: mal

arst

wie

, rz

eźbi

e, a

rchi

tekt

urze

,–

kom

ponu

je p

racę

pla

styc

zną,

um

ieję

tnie

twor

ząc

zest

awie

nia

kont

rast

owe,

– w

pra

cy w

ykaz

uje

się

krea

tyw

nośc

ią i

odw

agą

twór

czą.

I.2, I

.3, I

I.1, I

I.2, I

II.4,

III

.5

27. K

ompo

zycj

a.C

zaro

dzie

jski

e tr

ójką

ty

– Po

jęci

e ko

mpo

zycj

i.–

Kom

pozy

cja

jako

spo

sób

rozm

iesz

czen

ia e

lem

entó

w n

a pł

aszc

zyźn

ie.

– Ro

la k

ompo

zycj

i w m

alar

stw

ie, r

ysun

ku, a

rchi

tekt

urze

, prz

e-st

rzen

i i m

uzyc

e.

Ucz

eń:

– ok

reśl

a ko

mpo

zycj

ę ja

ko z

biór

upo

rząd

kow

anyc

h, z

espo

lo-

nych

ze

sobą

ele

men

tów

,–

odna

jduj

e ko

mpo

zycj

ę w

mal

arst

wie

, rys

unku

, arc

hite

ktur

ze,

prze

strz

eni i

muz

yce,

– ro

zum

ie, ż

e ko

mpo

zycj

a je

st is

totn

ym e

lem

ente

m d

zieł

a pl

a-st

yczn

ego.

I.2, I

.3, I

I.1, I

I.2, I

II.4,

III

.5


Tem

atTr

eści

nau

czan

iaZa

łożo

ne o

siąg

nięc

ia u

czni

aRe

aliz

acja

po

dsta

wy

prog

ram

owej

28. K

ompo

zycj

a sy

met

rycz

na

i ryt

mic

zna

– Ko

mpo

zycj

a ja

ko u

porz

ądko

wan

y uk

ład

elem

entó

w.

– Ko

mpo

zycj

a sy

met

rycz

na: j

edno

osio

wa

i wie

loos

iow

a.–

Ryt

m w

kom

pozy

cji.

– Ko

mpo

zycj

e sy

met

rycz

ne i

rytm

iczn

e w

dzi

ełac

h pl

asty

czny

ch

i prz

estr

zeni

.–

Dzi

ałan

ia k

ompo

zycy

jne

na p

łasz

czyź

nie.

– Ro

zwój

um

ieję

tnoś

ci k

ompo

zycy

jnyc

h.

Ucz

eń:

– ok

reśl

a ko

mpo

zycj

ę ja

ko u

porz

ądko

wan

y uk

ład

elem

entó

w,

– de

finiu

je k

ompo

zycj

ę sy

met

rycz

ną ja

ko u

kład

ele

men

tów

ro

zmie

szcz

onyc

h je

dnak

owo

po p

rzec

iwny

ch s

tron

ach

osi

sym

etrii

,–

rozp

ozna

je u

kład

kom

pozy

cji j

edno

osio

wej

i w

ielo

osio

wej

,–

okre

śla

kom

pozy

cję

rytm

iczn

ą,–

wsk

azuj

e ko

mpo

zycj

ę sy

met

rycz

ną i

rytm

iczn

ą w

dzi

ełac

h pl

asty

czny

ch, a

rchi

tekt

urze

i ot

acza

jące

j nas

prz

estr

zeni

,–

umie

jętn

ie tw

orzy

kom

pozy

cję

rytm

iczn

ą i s

ymet

rycz

ną,

– zd

obyw

a um

ieję

tnoś

ci k

ompo

zycy

jne.

I.2, I

.3, I

I.1, I

I.2, I

II.4,

III

.5

29. W

arsz

tat t

wór

cy

ludo

weg

o. B

arw

ne

wyc

inan

ki

– Ro

dzaj

e ko

mpo

zycj

i w s

ztuk

ach

plas

tycz

nych

.–

Cec

hy c

hara

kter

yzuj

ące

kom

pozy

cję

rytm

iczn

ą i s

ymet

rycz

ną.

– Fu

nkcj

e de

kora

cyjn

e w

ycin

anki

w s

ztuc

e lu

dow

ej.

– Ro

dzaj

e w

ycin

anek

ludo

wyc

h.–

Różn

orod

ne u

kład

y ko

mpo

zycy

jne

w w

ycin

ance

ludo

wej

.

– w

ie, c

zym

jest

kom

pozy

cja,

– ro

zróż

nia

okre

ślon

e ro

dzaj

e ko

mpo

zycj

i,–

rozu

mie

i w

yjaś

nia

zasa

dy k

ompo

zycj

i ryt

mic

znej

i s

ymet

rycz

nej,

– st

osuj

e w

iedz

ę o

kom

pozy

cji w

zad

aniu

pra

ktyc

znym

,–

wie

, czy

m je

st w

ycin

anka

ludo

wa

i zna

jej p

odst

awow

e ro

dzaj

e,–

wyc

ina

z pa

pier

u w

ycin

anki

i ok

reśl

a ic

h ko

mpo

zycj

ę.

I.2, I

.3, I

I.1, I

I.2, I

II.3

30. K

ontr

asto

we

kom

pozy

cje

mal

arsk

ie

– Zj

awis

ko k

ontr

astu

w n

atur

ze, w

kom

pozy

cjac

h ry

sunk

owyc

h,

rzeź

biar

skic

h i a

rchi

tekt

onic

znyc

h.

– Ko

ntra

st w

mal

arst

wie

.–

Bar

wy

kont

rast

owe

i ich

wła

ściw

ości

.–

Pow

tórz

enie

i ut

rwal

enie

wia

dom

ości

i um

ieję

tnoś

ci d

otyc

zą-

cych

wła

ściw

ości

bar

w.

– zn

a i r

ozum

ie p

ojęc

ie k

ontr

astu

,–

potr

afi z

aobs

erw

ować

kon

tras

t w n

atur

ze, w

kom

pozy

cjac

h ry

sunk

owyc

h, rz

eźbi

arsk

ich

i arc

hite

kton

iczn

ych,

– w

yjaś

nia,

czy

m je

st k

ontr

ast w

mal

arst

wie

,–

wym

ieni

a ba

rwy

kont

rast

ując

e ze

sob

ą,–

stos

uje

kont

rast

bar

wny

w z

adan

iu p

last

yczn

ym,

– ro

zwija

war

szta

t mal

arsk

i.

I.2, I

.3, I

I.1, I

I.2, I

II.4,

III

.5

małgorzata czuj marzena kwiecień - old.mac.pl · architektura. warsztat architekta 39 ... może...

Documents