mal. frans hals (1648) (1596-1650) renÉ descartes (kartezjusz) .(medytacje o filozofii pierwszej)

REN DESCARTES (KARTEZJUSZ)(1596-1650)

mal. Frans Hals (1648)

NAJWANIEJSZE DZIEA

Discours de la Mthode (Rozprawa o metodzie) 1637

Meditationes de prima philosophia (Medytacje o filozofii pierwszej) 1641

METODA

Podstawowe zaoenia metody Kartezjusza

1. trzeba uwanie unika popiesznych i gotowych sdw

2. w kadym sdzie trzeba ograniczy potwierdzenie prawdziwoci do tej czci przedmiotu, ktr umys postrzega jasno i wyranie jako prawd

3. poda z refleksj we waciwym porzdku.

4. na koniec naley przeprowadzi przegld caego dowodzenia

proste i atwe zoone i trudne

METAFIZYCZNE KONSEKWENCJE METODY

Galileusz pokaza, e wszystkie uciliwe problemy astronomii i fizyki dadz si zredukowa do traktowania ich na sposb matematyczny.

Kartezjusz stwierdzi, e wszelkie moliwe przedmioty poznania mog by potraktowane tak jak matematyk traktuje przedmioty matematyki.

Twierdzenia, e wszystkie przedmioty poznania musz by jasne i wyraziste nie mona rozcign poza granice

matematyki bez zaoenia, e wszystkie przedmioty poznania mog by postrzegane w taki sposb.

METODYCZNE WTPIENIE

Wiedza pewna i wyrazista musi oprze si najostrzejszym argumentom sceptykw:

zudzenie zmysw, ktre wprowadzaj nas w bd

brak rnicy midzy jaw i snem

zoliwy demon, ktry nas oszukuje

COGITO ERGO SUM

jeeli myl to istniej

jeeli wtpi to myl

ORYGINALNO KARTEZJUSZA???

Kartezjusz myli, e udowodni istnienie duszy - (res cogitans) Dusza jest tu definiowalna przez jej dziaanie (mylenie) Ale czy dusza nie wykonuje jeszcze jakich innych czynnoci???

Ju w. Grzegorz z Nyssy (IVw.) poddawa w wtpliwo moliwo zdefiniowania substancji wychodzc od jej dziaania. (przykad kowala)

Czy wic Kartezjusz udowodni tylko, e istnieje mylenie?

w. Augustyn staje 1000 lat wczeniej przed tym samym problemem

Co do tych prawd nie ma adnej obawy wobec takich zarzutw akademikw, gdy pytaj: a c bdzie jeli simylisz? Jeli simyl - to dowd, e jestem. Ten co nie istnieje, nie moe si myli, skoro wic ja si myl, to jake si mog myliw tym, e jestem, skoro pewnym jest, e istniej, gdy simyl? (O pastwie Boym XI, 26)

Kartezjusz uwaa, e jest oryginalny

DOWD NA ISTNIENIE BOGA

Rozrnienie tego co wtpliwe i tego, co konieczne.

doskonaoniedoskonao

Pojcie doskonaoci w moim umylepochodzi od doskonaego bytu.

Musi istnie doskonay byt = Bg

ISTNIENIE RZECZYWISTOCI MATERIALNEJ

Postrzeenia zmysowe nie mog pochodzi z umysu,ale w nim s.

Umys musi by zwizany z postrzeganiem zmysowym.

Postrzeenia zmysowe nie mog by faszywe, poniewa Bg nie jest wielkim zwodzicielem.

TRZY IDEE FILOZOFII KARTEZJUSZA

Bg

res extensa

res cogitans

NOWA FIZYKA

Konsekwencje nowej fizyki:1. Poza res cogitans istniej jedynie inne rzeczy rozcige.

rozcigo

2. Materia jest cakowicie zrozumiaa dla intelektu.

Kady ywy organizm jest maszyn

rozcigo = ciao

mylenie = dusza

czowiekjest

duchemw

maszynie

IDEE W RZECZY MYLCEJ

Skd w naszym umyle bior siidee?

Idee swrodzone (innatae), ale take mog by przez nas nabyte (advenia)

Z idei wrodzonych nasz umys moe konstruowakolejne bardziej zoone idee (a me ipso factae)

APORIA FILOZOFII KARTEZJUSZA

Na czym tak na prawdpolega poczenie duszy z

ciaem

co jest zasad poczenia res cogitans i res extensa

Dusza, dziki ktrej jestem tym, czym jestem, jest cakowicie odrbna od ciaa (Rozprawa o metodzie)