makine eğitimi | makine teknolojisi-makine eğitim ve dersleri ......meslekİ ve teknİk anadolu...

........................

MESLEKİ VE TEKNİK

ANADOLU LİSESİ

MAKİNE TEKNOLOJİSİ ALANI

10.SINIF

TEMEL İMALAT İŞLEMLERİ DERSİ

İŞ VE İŞLEM YAPRAKLARI

2015-2016

DERLEYEN-DÜZENLEYENErkan AGAN

ĘĘĘĘĘĘĘMakina TeknolojisiĘÖğretmeni

Makine teknolojisi Temel imalat işlemleri El işlemleri delme ve vidalama modülü temrinleri

makinaegitimi.com

EL İŞLEMLERİ ATÖLYESİ EMNİYETLİ ÇALIŞMA KURALLARI:

1. İş kıyafetiniz daima işinize uygun olmalıdır.

2. Eğeleri saplı olarak kullanınız. Çatlak saplı eğe kullanmayınız.

3. İşinizi mengeneye kısa ve emniyetli olarak bağlayınız.

4. Gevşek ve çatlak saplı çekiç kullanmayınız.

5. Çekiç ve keski kullanırken keskinin başında çapak bırakmayınız.

6. Ölçme ve kontrol aletlerini itinalı kullanınız.

7.Kesilecek malzemeye uygun el testeresi kullanınız.

8. Kesmeye başlamadan testere lamasının doğru takılıp

takılmadığını kontrol ediniz.

9.Zorlayarak kesinlikle kesme işlemi yapmayınız.

10.Kılavuz çekerken uygun kılavuz kolu kullanınız.

11. Her zaman işinize uygun anahtar kullanınız.

12.Genel olarak bir anahtarı kendine doğru çekmek, kendinizezıt yönde itmekten daha emniyetlidir.

13.Tornavida sapına kesinlikle çekiç ile vurmayınız.

14.Vida başına uygun tornavida kullanınız.

15.Markalama aletlerini amacına uygun olarak kullanınız.

16.Noktalama, numara vurma vb. gibi işlemleri örs üzerindeyapınız.

17.Markalama pleytini daima temiz tutunuz.

18.Markalama yapmadan önce mihengiri kontrol ediniz.

Çizecek, eğe, kumpas vb. gibi aletleri cebinizde taşımayınız.

20.Zımpara taşında çalışırken daima gözlük kullanınız.

21.Zımpara taşını ilk çalıştırırken karşısında durmayınız.

22.İşe uygun zımpara taşı kullanınız.

23.Matkap tezgâhında üstüpü değil fırça kullanınız.

24.Mengeneyi ve işinizi emniyetli olarak bağlayınız.

25.Tezgâh çalışırken kesinlikle devir sayısı ayarı yapmayınız.

26.Çıkan talaşları elinizle temizlemeyiniz.

27.Matkap çapına uygun devir (hız) sayısında çalışınız.

BAŞARILI SANATKÂR EMNİYET TEDBİRİNİ ALAN KİŞİDİR.


makinaegitimi.com

EL İŞLEMLERİ

&

DELME VE

VİDALAMA

MODÜLÜ

TEMRİN İŞLERİ


makinaegitimi.com

http://makinaegitimi.com

................... MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ

EĞELEMESAYFA NO1

DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

Mengene çenelerinin sabit ve paralel olmasına özen gösteriniz. Mengene ve

sehpasının iyi sabitlenmiş olmasına dikkat ediniz İş parçasını bağlarken

işlenecek olan profillerin tamamen görünmesine dikkat ediniz. Profilinize

uygun eğe seçiminizi yapınız.

İş parçasının eğelenecek yüzeyi üste gelecek biçimde mengene ağızlarından 3-5 mm yukarıda ve yere paralel olarak

sıkıca bağlayınız. Eğelenecek yüzeyde bulunan oksit tabakasını eğenin uç kısmı ile kazıyınız. İşin geniş yüzeyini

gönyesine getirmek için köşegenleri doğrultusunda eğeleyiniz. Yüzeyi düzgün ve temiz eğelediğinize kanaat

getirdiğiniz zaman iş parçasını mengeneden çıkararak gönye ile çeşitli yönlerden kontrol ediniz. Gönye ile kontrole

başlamadan çapakları temizleyiniz. Gönyeyi iş üzerinde sürterek değil kaydırarak kontrol ediniz. Gönyesinin doğru

olduğuna inandıktan sonra işi teslim ediniz.

BİLG İ SAYFASI


makinaegitimi.com

KULLANILACAK TAKIMLAR:

1- LAMA EĞE

2-GÖNYE

A

B

C

60 40

GÖNYE

ZAMAN

....++++++++++++++++++++++............ MES+VE TEKK+ANA LİSESİ MAKİNE TEKNOLOJİPřĘALANI

ADI SOYADI

TEMRİN ADI

SAYFA 2 RESİM NO 1

SINIF

NO DÜZLEM YÜZEY EGELEME

İŞE BAŞLAMA

....... / ....../ ...........

D E Ğ E R L E N D İ R M E

ÖĞRETMENİN İMZASI

TOPLAM

100

....... / ....../ ...........

İŞİ BİTİRME

....... / ....../ ........... ....... / ....../ ...........

TARİH

....... / ....../ ...........

RAKAMLA

N O T

YAZIYLA

....... / ....../ ...........

TARİH

SAAT :............... SAAT :.............

VERİLEN SÜRE HARCANAN SÜRE

........................ ......................

İŞLEM BASAMAKLARI

1- Parçanın A yüzeyini 45° çapraz eğeleyerek gönyesine getiriniz.

2- Parçanın B yüzeyini hem gönyesinde hemde A yüzeyine dik ( 90°) eğeleyiniz.

3- Parçanın C yüzeyini hem gönyesinde hemde A ve B yüzeylerine dik ( 90° ) eğeleyiniz.

4- Aynı yöntemle diğer çevre yüzeylerini, hem gönyesinde hemde tamamlanmış olan bitişik yüzeylere dik (90°)

eğeleyiniz.

5- İşi temizleyerek çapaklarını alarak teslim ediniz.


makinaegitimi.com

SAYFA NO 3 BİLGİ SAYFASI

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ĘJBP+SBĘQBHK+>KAĘIřPBPřĘJ>HřKBĘQBHKLILGřPřĘ>I>KFÖLÇME KONTROL 1

ÖLÇME VE KONTROLÜN TANIMI VE ÖNEMİ

Bilinen bir değer ile bilinmeyen bir değerin karşılaştırılmasına ölçme denir. Bir işin istenilen ölçü sınırlarında

ve usulüne uygun olarak yapılıp yapılmadıklarının araştırılmasına kontrol denir.

ÖLÇME KONTROLÜ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

1-Ölçme aletinin yapılış hassasiyeti. 2-Ölçme işleminin yapıldığı yerin ısısı. 3-Ölçme işlemini yapan kişi.

4-Ölçü aletinin ısısı. 5-İşin hassasiyeti. 6-Ölçme ve kontrolde yapılan hatalar.7-Ölçülecek iş parçasının

fiziksel özelliği. 8-Ölçme yapılan yerin ışık durumu.

ÖLÇME ALETLERİ -BASİT BÖLÜNTÜLÜ ÖLÇÜ ALETLERİ

ŞERİT METRE:

Uzun parçaların kabaca ölçülmesinde kullanılan çizgi bölüntülü ölçü aletleridir. Genellikle 2, 3, 5, 10, 20, 30 ve

50 metre uzunluğunda 12 ile 13 mm genişliğinde paslanmaz yay çeliklerinden yapılırla

MilimetriK bölüntüler ile yapılmakla birlikte santimetre olarak okunur.

Makine atölyelerinde en çok kullanılan ölçü aletlerindendir. Daha çok ölçme ve markalama işlemlerinde

kullanılırlar. Yay çeliğinden yapılan çelik cetvellerin genişlikleri 20 mm boyları ise 100 - 1000 mm ve

kalınlıkları da 0.5 mm ölçülerindedir. Çelik cetveller 0.5 mm aralıklı olarak ince çizgi bölüntülü yapıldığı gibi 1

mm aralıklı olarak yapılanları da vardır.

DİJİTAL VE VERNİYELLİ KUMPAS:

Dijital kumpasların verniyerli kumpaslara benzer

ölçme çeneleri vardır. Ancak ölçme işlemi için

dijital gösterge kullanılır. Parçayı ölçmek için

çeneler konumlandırılınca dijital ekrandan ölçü

doğrudan okunur. Verniyerli kumpasların üzerinde

ölçme ve verniyer bölüntüleri vardır. Parçayı

ölçmek için çeneler ayarlanınca boyut ölçme

ve verniyer bölüntüleri aracılığı ile okunur.. Uzunluk ölçülerini, iç çap, dış çap, derinlik ve kanal gibi

mesafeleri ölçme işlemlerinde kullanılırlar.

1/10 - 1/20 - 1/50 MM VERNİYEL BÖLÜNTÜLÜ KUMPASLAR:

1/10 MM VERNİYEL BÖLÜNTÜLÜ KUMPASLAR:

Bu kumpaslar cetvel üzerindeki milimetrik bölüntülerden 10 mm ve 10 mm'nin katlarının bir eksiği sürgü

üzerinde 10 eşit parçaya bölünmesiyle 1/10 mm lik verniyer taksimatı elde edilmiştir. Kumpas cetveli

üzerindeki 9mm lik kısım sürgü üzerinde 10 eşit parçaya bölünerek 1/10 mm lik verniyer taksimatlık kısım

elde edilmiştir.Cetvel üzerindeki iki küçük çizgi aralığı 1mm dir. Sürgü üzerindeki iki küçük çizgi aralığı ise

9 /10 = 0,9 mm.dir. Buna göre cetvel üzerindeki iki çizgi aralığı ile verniyer bölüntüsündeki iki çizgi

arasındaki 1/10 VERNİYELLİ KUMPAS ÖRNEK ALIŞTIRMALARI

ŞERİT METRE

ŞERİT METRE


makinaegitimi.com

SAYFA NO 4 BİLGİ SAYFASI

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ĘJBP+SBĘQBHK+>KAĘIřPBPřĘJ>HřKBĘQBHKLILGřPřĘ>I>KFÖLÇME KONTROL 2

1/20 MM VERNİYEL BÖLÜNTÜLÜ KUMPAS:

Cetvel üzerindeki 19 mm lik kısım verniyer üzerinde 20 eşit parçaya bölünerek 1/20 lik verniyer bölüntülü

kumpas elde edilmiştir. Cetvel üzerindeki iki çizgi aralığı 1 mm dir. Verniyer üzerindeki iki çizgi aralığı ise

19/20 = 0,95 mm olur. Kumpas çeneleri kapalı durumda iken cetvel ve verniyer sıfır çizgileri çakışır durumdadır.

Kumpas bu durumda iken cetvel üzerindeki birinci çizgi ile verniyer üzerindeki birinci çizgi arasındaki fark

1- 0,95 = 0,05 mm dir. Bu kumpasın ölçme hassasiyetidir.

1/50 MM VERNİYEL BOLÜNTÜLÜ KUMPASLAR:

Bu kumpaslarda cetvel üzerindeki milimetrik bölüntülerden 50 mm ve 50 mm nin katlarının bir eksiği sürgü

üzerinde 50 eşit parçaya bölünerek elde edilirler. Şekil 3.6'da görülmekte olan kumpasta olduğu gibi cetvel

üzerindeki 49 mm lik kısım sürgü üzerinde 50 eşit parçaya bölünerek 1/50 mm lik verniyer taksimatı elde

edilmiştir. Cetvel üzerindeki iki çizgi aralığı 1 mm dir, sürgü üzerinde iki çizgi aralığı ise 49/50 = 0,98 mm dir.

Kumpas çeneleri kapalı durumda iken cetvel ve verniyer sıfır çizgileri çakışır durumdadır. Kumpas bu durumda

iken cetvel üzerindeki birinci çizgi ile verniyer üzerindeki birinci çizgi arasındaki fark 1- 0,98 = 0,02 mm dir. Bu

kumpasın ölçme hassasiyetidir.

1/50MM VERNİYELLİ KUMPAS ÖRNEK ALIŞTIRMALARI

WHİTWORTH ÖLÇME YAPAN KUMPASLAR

1/32 '' lık verniyerli kumpaslar ve okunuşları

Verniyer aralık değeri: Ölçme hassasiyeti :3

8

+4

=

1

4

x

3

8

=

3''

32

1

8

3

32

3

32

=

1''

32

-=

4

32

-


makinaegitimi.com

95

9

45

Tolerans : ± 0.1 mm


1- LAMA EĞE

2-GÖNYE

3-KUMPAS

A

B

C

15

9mm

YÜZEY K

ALİTESİ

95mm

45mm

TEKNOLOJİK B

İLĞİ

10

ZAMAN

GÖNYE

................ MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ MAKİNE TEKNOLOJİ ALANI

ADI SOYADI

TEMRİN ADI

SAYFA 5 RESİM NO 2

SINIF

NO GÖNYESİNDE VE ÖLÇÜSÜNDE EGELEME

İŞE BAŞLAMA

....... / ....../ ...........



TOPLAM

100

....... / ....../ ...........

İŞİ BİTİRME

....... / ....../ ........... ....... / ....../ ...........

TARİH

....... / ....../ ...........

RAKAMLA

N O T

YAZIYLA

....... / ....../ ...........

TARİH

SAAT :............... SAAT :.............


........................ ......................

İŞLEM BASAMAKLARI

1- Daha önce işlenen 1 numaralı iş parçasının A,B,C yüzeylerini birbirine 90° konumuna getiriniz.

2- Parçayı ölçülerine göre markalayınız.

3- Markalamaya dikkat ederek bütün yüzeyleri ölçüsünde, gönyesinde ve bitişik yüzeyleri dik (90°) eğeleyiniz.

4- Çapakları alarak temizleyip teslim ediniz.

15 30 10 10 10


makinaegitimi.com

................ MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ MAKİNE TEKNOLOJİ ALANIMARKALAMASAYFA NO 6 BİLG İ SAYFASI

MARKALAMA ALETLERİ:

1-Markalama pleyti

2-V yatakları

3-Mihengir

4-Çelik cetvel

5-Çizecek

6-Nokta

7-Pergel

8-Çekiç

9-Markalama boyası

10-Merkezleme çanı

11-Merkezleme gönyesi

İŞLEM SIRASI :

1-Markalama yüzeyi yağsız ve pürüzsüz olmasına dikkat ediniz.

2-Çizilecek olan çizgilerin net görünmesi için uygun markalama boyası seçiniz.

3-Seçilen yüzeye markalama boyası sürünüz. 4-Markalama boyasının yüzeyde kurumuş olmasına özen gösteriniz.

5-Referans köşenizi belirleyiniz.

6-Referans yüzeyinize göre mihengirle bütün paralel çizgileri çiziniz.

7-Belirttiğiniz referans yüzeyden faydalanarak paralel çizgilere dik çizgiler çiziniz

8-Sivri uçlu pergeli alınız.

9-Nokta vurulmuş merkeze pergelin bir ucunu sabitleyip, yarıçap kadar açarak daire çiziniz. 10-Uygun nokta ve

çekici alınız.

11-Markalama çizgilerinin çakıştığı merkezlere noktalama yapınız.

12-Kavisli çizgilerin üzerine daha sık noktalama yapınız.

NOKTA

MARKALAMA:

Çizilmiş resimlerden, imalatı bitmiş parçalardan ve verilen bilgilerden

faydalanılarak o işin yapılacağı malzemenin üzerine çizilmesine markalama denir.

PERGEL

MERKEZLEME ÇANI


makinaegitimi.com


SAYFA NO 7 BİLG İ SAYFASIKESME -1-

KESMENİN TANIMI, AMACI:

Parçaları, malzemelerden istenen ölçülerde, çeşitli metotlarla ayırma işlemine kesme denir.Yapılacak olan iş

parçası ölçülür, kesilir ve şekillendirilir. Metallerin istenilen ölçülerde iş parçasına dönüştürülmesi, işlemin

kesme kısmını oluşturur.

KESME ÇEŞİTLERİ:

Metaller genel olarak talaş kaldırarak, talaş kaldırmadan ve ergiterek kesilebilir. Bu modülde metaller el ile

talaş kaldırarak ve talaş kaldırmadan kesilmesi ele alınacaktır. Parçadan talaş kaldırarak kesme işlemi el

testereleri, keskiler ve kesme makineleri ile, talaş kaldırmadan kesme işlemi ise makaslar ile yapılır.

Talaşlı Kesme :

Üretimde kullanılan iş parçalarının kesilme şekillerinden biri de çeşitli metotolar ile talaş kaldırılarak yapılan

kesme işlemidir.

TESTERE ÇEŞİTLERİ

1- El testeresi 2-Boru keskisi 3-Şerit testere makinesi 4- Tepsi testere makinesi

5- Kollu profil kesme makinesi 6- Disk zımpara makinesi 7- Hidrolik testere olarak çeşitlendirilir.

Bunlardan el testeresi ve boru keskisi insan gücü ile kesme yaparken; diğerleri çalışma gücünü motordan alır.

EL TESTERESİ İLE KESME

El testeresi, kesici kısım olan testere laması ve bunun bağlandığı koldan oluşan kesme takımıdır

El testeresi, parça üzerinde ileri doğru uygun basma kuvveti ile itilirken, testere dişlerinin metalden

parçacıklar koparması sağlanır. Testere geri çekilirken, basma kuvveti uygulanmaz. Bu işlem, iş parçası

koparılıncaya kadar aynı kesme doğrultusunda ileri geri hareketle devam eder. El testeresi ile çapı

fazla büyük olmayan içi dolu yuvarlak, kare, dikdörtgen, lama malzemelerin yanı sıra sanayi borularının

kesimi de yapılır.

EL TESTERE KOLUNA TESTERE LAMASI TAKMAK

Testere laması, testere koluna dişleri ileri gelecek şekilde yerleştirilir. Lama deliklerine pimler takılıp kelebek

somun sıkılarak lama, gergin hale getirilir.

EL TESTERESİ İLE KESME KURALLARI

İş parçası, belirtilen ölçüde markalanır.Testere lamasının dişleri ileri gelecek şekilde takılır ve gergin hale

getirilir. İş parçası, kesme yapacak kişinin tam karşısında olur ve mümkün olduğu kadar mengeneye kısa

bağlanır. İş parçası mengene yüzeyine paralel kısa ve düzgün bağlanır.

İŞ PARÇASININ MENGENEYE BAĞLANMASI

Kesme başlangıç noktası başparmak yardımı ile izlenir.


makinaegitimi.com


SAYFA NO 8 BİLG İ SAYFASI

İŞ PARÇASININ MENGENEYE BAĞLANMASI

Kesme başlangıç noktası başparmak yardımı ile izlenir.

Testere, ileri doğru hareket ettirilirken testere koluna baskı kuvveti uygulanır, geri çekilirken uygulanan

baskı kuvveti kaldırılır. Testere bu esnada kesilen parçaya dik tutulur. Kesme işlemi sırasında testere

lamasının bütün boyu kullanılır. Testere, kesme işlemi sırasında hafifçe öne doğru eğik tutulur. Kesme

işlemi yapan kişi, iş parçasını karşısınaalır, bacakları öne doğru açılmış vaziyette ve yere sağlam basacak

şekilde olur, sadece kollar ileri geri hareket eder.

Kesinlikle kurallara uygun çalışılır.

MALZEMEYİ EL TESTERESİ İLE ÖLÇÜSÜNDE VE DÜZĞÜN KESME

Kesme normal bir hızda yapılmalıdır. Hızlı kesmede testere laması kırılabilir, düzgün kesmenin kontrolü

zorlaşır, testere laması çabuk yıpranır ve yaralanmalar olabilir. Yavaş kesmede ise zaman sarfiyatı artar.

İŞ PARÇASI KARŞISINDA DURUŞ VE KESME İŞLEMİ:

Kesme işlemi sırasında ortaya çıkan çapaklar çıplak el ile alınmamalı, mutlaka eldiven takılmalıdır. Bu tür

parça temizlikleri kıl fırça ile yapılmalıdır. Talaşlar üflenerek masadan uzaklaştırılmamalıdır. Talaş tozları

göze kaçabilir.Sanayi boruları ezilmeyecek şekilde, boru mengenesi veya ara parça ile mengeneye bağlanır.

KESME -2-


makinaegitimi.com

9

45



1- LAMA EĞE

2-GÖNYE

3-KUMPAS

4- TESTERE

5-MARKALAMA ALETLERİ

95

60

R10

16

15

YÜZEY K

ALİTESİ

16mm

60mm

TEKNOLOJİK B

İLĞİ

ZAMAN

GÖNYE

R10


ADI SOYADI

TEMRİN ADI

SAYFA 9 RESİM NO 3

SINIF

NO BAĞLAMA PAPUCU (KESME)

İŞE BAŞLAMA

....... / ....../ ...........



TOPLAM

100

....... / ....../ ...........

İŞİ BİTİRME

....... / ....../ ........... ....... / ....../ ...........

TARİH

....... / ....../ ...........

RAKAMLA

N O T

YAZIYLA

....... / ....../ ...........

TARİH

SAAT :............... SAAT :.............


........................ ......................

15 15 25 10 10 10

İŞLEM BASAMAKLARI

1- Ölçüsünde ve gönyesinde eğelenmiş iş parçasını verilen resim ölçüsünde markalayınız.

2- Kesme kurallarına uyarak iş parçasını kesiniz.

3- kesilen yerleri ölçüsünde ve gönyesinde eğeleyeyiniz

4- Çapakları alarak temizleyip teslim ediniz


makinaegitimi.com


SAYFA NO 10 BİLG İ SAYFASIMATKAP TEZGÂHLARINDA EMNİYETLİ ÇALIŞMA KURALLARI

1. Matkap çapına göre devir sayısını ayarlayınız.

2. Kollar yardımıyla, Kayış kasnak kademelerinden

yararlanarak,

3. Mengeneyi tezgâh tablasına bağlayınız.

4. İşi uygun biçimde bağlayınız.

5. Kesiciyi matkap fener miline bağlarken;

a-Mandrenle bağlama,

b-Kovanla bağlama,

c-Konik saplı matkapla (konik yüzeylerin

temizlenmiş yağlanmış ve yerine iyice çakılmış

olmasına dikkat ediniz.)

6. Mandren, kovan ve konik saplı matkabı fener

milinden sökerken uygun mors kaması kullanınız.

7. Bütün bunlar kontrol edildikten sonra şalteri

açarak çalışmaya başlayınız.

MATKAP TEZGÂHLARINDA EMNİYETLİ ÇALIŞMA KURALLARI


makinaegitimi.com


SAYFA NO11 BİLG İ SAYFASIMATKAPLA DELME

Devir sayısı (N):

Matkabın bir dakikada yaptığı dönme miktarına denir.

Devir sayısı, matkap çapına ve kesme hızına göre değişir.

Çap küçüldükçe devir büyütülmeli, çap büyüdükçe devir

küçültülmelidir.

V = π.D.N / 1000 (m/Dk) Kesme hızıN = V.1000 / π.D (Dev/Dk) Devir sayısı

Örneğin: Çapı 01 mm olan yüksek hız çeliğinden (HSS)

yapılmış bir matkapla çelik malzemeler delinecektir.

Kesme hızı 15 m.Dk olduğuna göre devir sayısını

hesaplayınız. Delme İşlemlerinde

DELME İŞLEMİNDE DOGABİLECEKKAZALAR VE KORUMA TEDBİRLERİ

1-İş Elbisesinin kolları lastikli, matkaba dolanmayacak şekilde olmalıdır.

2-Tezgâh çalışırken hiçbir şekilde hareketli kısımlara dokunmayınız.

3-Kesme sonunda ilerleme azaltılmalıdır. Aksi halde malzemeyi döndürebilir.

4-Tezgâh çalışırken devir değiştirmeye çalışmayınız.

5-Yumuşak malzeme delinirken uç açısı küçük matkap kullanmayınız.

6-Delme esnasında uygun soğutma sıvısı kullanınız.

7-Körleşmiş matkapla kesinlikle delme yapmaya çalışmayınız.

8-Matkap tezgâhını temizleme gereci olarak sadece eırçalar kullanılmalıdır.

9-Asla üstüpü kullanmayınız.

Malzemenimn Cinsine Göre Kesme Hızlarının

Aralıkları (m.dak.)

İŞ PARÇASI

DÖKÜM

ÇELİK (Orta Sert)

BRONZ

PRİNÇ

BAKIR

ALİMİNYUM

SERİ ÇELİK SERT METAL

14-22

25-28

35-120

45-130

60-150

86-180

16-50

70-110

85-140

95-150

110-185

125-190

D=12mm V= 25m/ dk N=?

N= V.100 / .D

N= 25.1000 /3,14.12

N= 660 dev/dak.

( Tezgahta bulunan devre en yakın değer alınır.)


makinaegitimi.com

9

45



1- LAMA EĞE

2-GÖNYE

3-KUMPAS

4-∅5 mm MATKAP, ∅ 11 mm MATKAP

5- YUVARLAK EĞE

95

R

1

0

16

2425

R

6

1212

Kanalın markalanması

60


ADI SOYADI

TEMRİN ADI

SAYFA 12 RESİM NO 4

SINIF

NO BAĞLAMA PAPUCU

İŞE BAŞLAMA

....... / ....../ ...........



TOPLAM

100

....... / ....../ ...........

İŞİ BİTİRME

....... / ....../ ........... ....... / ....../ ...........

TARİH

....... / ....../ ...........

RAKAMLA

N O T

YAZIYLA

....... / ....../ ...........

TARİH

SAAT :............... SAAT :.............


........................ ......................

15

24mm

YÜZEY K

ALİTESİ

2x45°

25mm

TEKNOLOJİK B

İLĞİ

ZAMAN

GÖNYE

R6

10 15 15 10 10 10 15

2x45°

iŞLEM BASAMAKLARI

1-Açılaçak kanalı markalayınız.

2- Markalanmış kanala eşit aralıkla üç adet ∅5-6 matkapla delik deliniz.

3- Delmiş oldugumuz deliği ∅12 matkapla büyütünüz.

4- Çürütme işlemi yaparak deligi biraz açınız.

5- Eğeleme yaparak deligi ölçüsünde eğeleyiniz.



makinaegitimi.com


SAYFA NO13 BİLG İ SAYFASIPAFTA ÇEKME

PAFTA ÇEKERKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR:

1-Paftanın rahat ağızlaması için malzeme ucuna pah kırılmalıdır.

2-Vida açılacak malzemenin çapı diş üstü çapı kadar olması lazımsa da, pafta çekerken şişme yüzünden bilhassa

çeliklerde bir miktar küçük yapılmalıdır. Pirinç, bronz, döküm gibi yumuşak malzemeler için ise çap aynı seçilebilir.

Bu çap farkları 0,1-0,2 mm arasında değişebilir.

3-Paftalar yazılı kısım pafta kolunun üst kısmına gelecek şekilde takılmalıdır.

4-Parça mengene çenelerine dik konumda bağlanmalıdır.

5-İlk diş oluşturulurken bir miktar baskı uygulanmalıdır.

6-Paftanın parça delik ekseninde olup olmadığı gönye ile kontrol edilmelidir.

7-Kesme yağı kullanılmalıdır.

8-Talaşın sıkışmaması için ¼ oranında saat ibresi tersi yönünde döndürülmelidir.

9-Vida işlemi bitinceye kadar bu işlemlere devam edilmelidir.

PAFTA ÇEKMEDE İŞLEM BASAMAKLARI

1. Pafta çekilecek milin eksenin mengene eksenine dik olup olmadığını gönye ile kontrol ediniz.

2. Pafta çekilecek malzeme çapını diş üstü çapından 0,1-0,2 mm daha küçük işleyiniz.

3. Pafta lokmasının ölçüsüne uygun pafta kolunu seçerek yazılı kısmı üste gelecek şekilde paftayı

sıkıca kola takınız.

4. Pafta lokmasının düzgün ve rahat ağızlaması için mutlaka 45° lik pah kırınız.

5. Kesme yağı kullanarak pafta çekme işlemini yapınız.

6. Çektiğiniz vidayı vida tarağı ile kontrol ediniz.

PAFTA KOLU

PAFTA

VİDA MASTARI


makinaegitimi.com

.............. MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİSAYFA NO 14 BİLG İ SAYFASIKILAVUZ ÇEKME

VİDANIN TANIMI:

Düzgün biçim ve ölçüdeki daire kesitli parçalar üzerine açılmış

helisel oluktan ibarettir.

Vida bir delik içine veya silindirik bir parçanın dışına açılabilir.

VİDANIN ELEMANLARI:

D:Diş üstü çapı

P:Adım

D1:Diş dibi çapı

D2:Böğür çapı

B:Diş üstü genişliği

A:Diş dibi genişliği

H:Diş yüksekliği

KILAVUZ ÇEKMEDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR:

1-Delik çapı vidanın diş üstü çapından, adımı kadar küçük delinmelidir.

2-Deliğin her iki tarafına 90° havşa açılmalıdır.

3-İş parçası mengene çenelerine paralel olarak bağlanmalıdır.

4-Uygun kılavuz koluna takılan I. kılavuz delik eksenine dik olacak şekilde ağızlatılmalıdır. Kılavuz çekerken

malzemeye uygun bir yağlama yapılmalıdır.

5-Özellikle çelik malzemelerde, her iki üç dönüşte bir talaşı kırmak için geri hareket yaptırılmalıdır. Geri

hareket, kılavuz kanallarının talaşla tıkanmasını ve kılavuzun kırılmasını önler.

6-Eğer kör deliğe kılavuz çekiyorsak kılavuz bir kaç defa çıkarılmalı, delik ve kılavuz talaşlardan

temizlenmelidir

KILAVUZ ÇEMEDE İŞLEM SIRASI:

1-Kılavuza uygun kılavuz kolu seçilerek kılavuz (buji) koluna takılmalıdır.

2-Deliğe uygun kılavuz seçilmelidir.

3-I numaralı kılavuzumuz delik eksenine dik olacak şekilde ağızlatılmalıdır.

4-Kesme sıvısı kullanılmalıdır.

5-Saat ibresi yönünde az bir baskı ile döndürülmelidir.

6-Her ¼ turda saat ibresi tersine geri döndürülerek talaşın kırılması sağlanmalıdır. Kılavuz sıkışırsa

çok fazla zorlanmamalıdır.

7-Vida işlemi bitinceye kadar aynı işlemlere devam edilmelidir.

8-Aynı şekilde II. ve III. kılavuzlarda deliğe salınarak vida tamamlanmalıdır.

KILAVUZ KOLU


makinaegitimi.com


SAYFA NO 15 BİLG İ SAYFASIRAYBA ÇEKME

ELDE RAYBA ÇEKMEDE DİKKAT EDİLEÇEK HUSULAR

1- Raybanın delik içerisinde yataklanabilmesi için delik derinliği en az rayba çapı kadar olmalıdır.

2- Mutlaka kesme yağı kullanılmalıdır.

3- Rayba dik konumda olarak tam eksende ağızlatılmalıdır.

4- Rayba daima kesme yönünde döndürülmelidir. Kesinlikle geri çevrilmemelidir.

5- Kama kanallı deliklere helis oluklu raybalar salınmalıdır.

6- Rayba az ve düzenli baskı ile ilerletilmelidir.

İŞLEM BASAMAKLARI:

1-İş parçasında delinecek yüzey markalanmalı ve noktalanmalıdır.

2-Markalanan parça matkap tezgahında uygun ölçüde delinir.

3-Raybanın kolay ağızlaması için deliğe havşa açılır.

4-Uygun rayba seçilerek kolu takılır.5

-İş parçası el mengenesine delik dik gelecek biçimde bağlanır.

6-Raybanın kesme yönüne göre fazla bastırmadan rayba çekme işlemine başlanır.

7- Raybanın kolu hep aynı yönde çevrilmelidir.

8- Rayba çekme işlemi bitince yine aynı yönde çevirerek çıkarınız.

9- İş parçasını kontrol ederek teslim ediniz.


makinaegitimi.com

28

28

2 X 45°

M 12

M 12

2048

100

15

23

15

20mm

100mm

48mm

TEKNOLOJİK B

İLĞİ

ALIŞTIRMA

15 10

M12

10

23mm

15mm

15mm

2x45°

ZAMAN

GÖNYE

10 10 15 10 15 10

M12

28mm

28mm

ZAMAN

15 15 15 15 15

10 10


ADI SOYADI

TEMRİN ADI


SINIF

NO

İŞE BAŞLAMA

....... / ....../ ...........



TOPLAM

100

....... / ....../ ...........

İŞİ BİTİRME

....... / ....../ ........... ....... / ....../ ...........

TARİH

....... / ....../ ...........

RAKAMLA

N O T

YAZIYLA

....... / ....../ ...........

TARİH

SAAT :............... SAAT :.............


........................ ......................

İŞE BAŞLAMA

....... / ....../ ...........



TOPLAM

100

....... / ....../ ...........

İŞİ BİTİRME

....... / ....../ ........... ....... / ....../ ...........

TARİH

....... / ....../ ...........

RAKAMLA

N O T

YAZIYLA

....... / ....../ ...........

TARİH

SAAT :............... SAAT :.............


........................ ......................

KULLANILACAK TAKIMLAR

1- Lama eğe

2- Kumpas

3- Gönye

4- ∅5mm ve ∅10,5 mm matkap

5- Havşa matkabı

6- M12 kılavuz ve kılavuz kolu

İŞ VE İŞLEM BASAMAKLARI

1- Parçayı 23x28x28 mm ölçüsünde işleyiniz.

2- Delik merkezini markalayarak ∅ 5 mm matkapla deldikten sonra

∅10,5mm matkapla genişleterek havşa açınız.

3- M12 kılavuzla kılavuz çekiniz.

4- Kenar baoşlukları markalayarak ölçüsünde ve gönyesinde eğeleyiniz.

5- İşparçasının çapaklarını alarak temizleyiniz.


1- Lama eğe

2- Kumpas

3- M12mm pafta ve pafta kolu

İŞLEM BASAMAKLARI

1- Parçayı ∅12 x 100 mm

ölçüsünde silindirk olarak

eğeleyiniz.

2- İki ucuna Pah kırıp M12

paftayla diş açınız.

3- İş parçasının Çapaklarını

alarak temizleyip teslim ediniz.

T somun ve saplama


makinaegitimi.com

∅12

9mm

3mm

124mm

R8

ZAMAN

90mm

R14

İŞ Y

APABİLME

7mm

112mm

R4

KULLANABİLİRLİK

87 7 7 78 8 8 8 8 8 8 8


ADI SOYADI

TEMRİN ADI


SINIF

NO FINDIK (CEVİZ) KIRACAGI

İŞE BAŞLAMA

....... / ....../ ...........



TOPLAM

100

....... / ....../ ...........

İŞİ BİTİRME

....... / ....../ ........... ....... / ....../ ...........

TARİH

....... / ....../ ...........

RAKAMLA

N O T

YAZIYLA

....... / ....../ ...........

TARİH

SAAT :............... SAAT :.............


........................ ......................

7

2

4

55

90

112

10

4

11

14

9

3

75

İŞLEM BASAMAKLARI

1- İş parçasının bir yüzeyini gönyesinde eğeleyiniz.

2-Geniş yüzey üzerine şablon yardımı ile ceviz kıracagının kollarını markalayınız.

Eğri çizgilere sık düz çizğilere aralıklı nokta vurunuz.

3-Çürütmek için ∅5 veya ∅6 matkap kullanınız.

4-Paeçayı keski ile çürüterek profiline göre egeleyiniz.

5-Baş kısımdaki kanalı freze yardımıyla açınız.

6-Diğer baştaki kademeyi parmak freze ile açınız.

7- Parçaları birbirine takarak deliniz.

8-Havşaları açarak pimi takarak başlarını çekiçle eziniz.

9-iş parçasını çapaklarını alarak temizleyip teslim ediniz.

Ra0,82 C 45

∅12

∅3

ÖLÇÜLER ORANTILI ŞEKİLDE BÜYÜTÜLEREK CEVİZKIRACAGI YAPILIR.


makinaegitimi.com

∅28

122mm

R10

ZAMAN

98mm

12X12mm

KULLANILABİLİRLİK

15

R10

∅28

12

12

98

R4,5

122

14

14

12 x 12 kare boşaltmanın markalaması

5,52

e17

R4,5

1510 10 10 10 10 10 10


ADI SOYADI

TEMRİN ADI


SINIF

NO KATER ANAHTARI

İŞE BAŞLAMA

....... / ....../ ...........



TOPLAM

100

....... / ....../ ...........

İŞİ BİTİRME

....... / ....../ ........... ....... / ....../ ...........

TARİH

....... / ....../ ...........

RAKAMLA

N O T

YAZIYLA

....... / ....../ ...........

TARİH

SAAT :............... SAAT :.............


........................ ......................


1- Lama eğe

2- Kumpas

3- Gönye

4- Markalama aletleri

5-∅5mm ve ∅10mm matkap

6- Kare eğe

İŞLEM BASAMAKLARI

1- İş parçasını temizleyerek verilen resme göre markalatınız.

2- kare deligin açılması için ∅5mm ve ∅10mm matkapla deliniz.

3- Kare eğe ile ölçüsünde ve gönyesinde eğeleyiniz.

4- Yuvarlak kısımları önce ölçüsüne getiriniz sonra yuvarlak olarak eğeleyiniz.

5- İş parçasının çapaklarını alarak temizleyip teslim ediniz.

e 17


makinaegitimi.com

ZAMAN

İŞ

ALIŞKANLIKLARI

8

70mm

32mm

18mm

22mm

13mm

8mm

R4

R5

1010

R2

R4,5


ADI SOYADI

TEMRİN ADI


SINIF

NO GAZOZ AÇACAGI

İŞE BAŞLAMA

....... / ....../ ...........



TOPLAM

100

....... / ....../ ...........

İŞİ BİTİRME

....... / ....../ ........... ....... / ....../ ...........

TARİH

....... / ....../ ...........

RAKAMLA

N O T

YAZIYLA

....... / ....../ ...........

TARİH

SAAT :............... SAAT :.............


........................ ......................

8 8 8 8 8 8 8 8 8

32

43

13

70

13

∅4

2210

18

813

R2

R4

R5

R4,5

R4

A

A Kesiti

1

1

Numara Kalınlık : 4mm

İŞLEM BASAMAKLARI

1- İş parçasını 70x32 ölçüsünde eğeleyiniz

2- İş parçası resmine göre markalayınız.

3-Ø5 matkapla 3 delik açınız.

4- Çürütme yaparak deliği açınız

5- Dış ölçü ve şekle getirniz.



1- Lama eğe

2- Yuvarlak eğe


4- Ø5mm matkap


makinaegitimi.com

1510

30mm

R5

10mm

30

20

10

10

R5R2

İŞLEM BASAMAKLARI

1- İş parçasını resme göre marklayınız.

2- ∅10mm ve ∅4mm delikleri deliniz.

3- Markalanan yerlerden keserek ölçüsünde eğeleyiniz.

4-İş parçasının çapaklarını alarak temizleyin ve teslim ediniz

15 1515 10 10 10

R2

10mm

20mm


ADI SOYADI

TEMRİN ADI


SINIF

NO ASKI APARATI

ZAMAN

İŞALIŞKANLIKLARI

İŞE BAŞLAMA

....... / ....../ ...........



TOPLAM

100

....... / ....../ ...........

İŞİ BİTİRME

....... / ....../ ........... ....... / ....../ ...........

TARİH

....... / ....../ ...........

RAKAMLA

N O T

YAZIYLA

....... / ....../ ...........

TARİH

SAAT :............... SAAT :.............


........................ ......................

Ölçek 2/1

Kalınlık 3mm


makinaegitimi.com

151510

47mm

11mm

8mm

25mm

İÇ P

ARÇA

25mm

8mm

İÇ P

ARÇA

25 0,00-0,05

25

0,00

-0,05

8

25+0,05-0,00

25

+0,05

-0,00

47

47

11

8

8,58,5411

114

8,5

8,5

4

4

GEÇME


ADI SOYADI

TEMRİN ADI


SINIF

NO

ZAMAN

İŞALIŞKANLIKLARI

İŞE BAŞLAMA

....... / ....../ ...........



TOPLAM

100

....... / ....../ ...........

İŞİ BİTİRME

....... / ....../ ........... ....... / ....../ ...........

TARİH

....... / ....../ ...........

RAKAMLA

N O T

YAZIYLA

....... / ....../ ...........

TARİH

SAAT :............... SAAT :.............


........................ ......................

10 10 10 10 10 10


1- Lama eğe

2- Kumpas

3- Gönye

4- ∅7mm matkap


İŞLEM BASAMAKLARI

1- Büyük parçayı 47x47x8 mm gönyesinde

eğeleyiniz.

2- Delik resminde görüldügü gibi markalayarak

∅7mm matkapla deliniz.

3- Keski ile çürütünüz.

4- Eğe ile ölçüsünde deligi eğeleyiniz.

5- Küçük parçayı markalayarak ölçüsünde ve

gönyesinde eğeleyiniz.

İş parçalarının çapaklarını alarak temizleyip teslim

ediniz.


makinaegitimi.com


ADI SOYADI

TEMRİN ADI


SINIF

NO ANAHTARLIK GAZOZ AÇACAGI

İŞE BAŞLAMA

....... / ....../ ...........



TOPLAM

100

....... / ....../ ...........

İŞİ BİTİRME

....... / ....../ ........... ....... / ....../ ...........

TARİH

....... / ....../ ...........

RAKAMLA

N O T

YAZIYLA

....... / ....../ ...........

TARİH

SAAT :............... SAAT :.............


........................ ......................

İŞLEM SIRASI :

1- İş parçasının iki yüzeyini markalama yapmadan temizleyiniz.

2-Şablonu parça üzerine yapıştararak çizgilerden ve delik merkezini noktalayınız.

3- ∅ 4,5 mm matkap ile delme işlemini yapınız.

4- Profili işleyiniz.

∅10

∅4,5

R1,5

R5

R2

7

R3055

55mm

∅10

∅4.5

R30

R5

R2

R1.5

R

4

0

38

43

R40

38mm

43mm

8

ZAMAN

KULLANABİLİKLİK

10 108 8 8 8 8 8 8 8 8

Kalınlık 5

Ölçek : 2/1


makinaegitimi.com

BOŞLUK A

ÇISI

15

118°

10

KAMA A

ÇISI

ZAMAN

55°-

58°

TALAŞ A

ÇISI

İŞALIŞKANLIKLARI

15 15 15 15 15


ADI SOYADI

TEMRİN ADI


SINIF

NO MATKAP BİLEME

İŞE BAŞLAMA

....... / ....../ ...........



TOPLAM

100

....... / ....../ ...........

İŞİ BİTİRME

....... / ....../ ........... ....... / ....../ ...........

TARİH

....... / ....../ ...........

RAKAMLA

N O T

YAZIYLA

....... / ....../ ...........

TARİH

SAAT :............... SAAT :.............


........................ ......................


1- Zımpara taşı

2- Koruyucu gözlük

3- Matkap

4- Matkap kontrol mastarı

5- Soğutma sıvısı

118 °

K

A

M

A

A

Ç

I

S

I

BO

ŞLU

K A

Ç

IS

I

T

A

L

A

Ş

A

Ç

IS

I

5

5

°

-

5

8

°


makinaegitimi.com

makine eğitimi | makine teknolojisi-makine eğitim ve dersleri ......meslekİ ve teknİk anadolu...

Documents