makalah fisika energi alternatif

7/25/2019 Makalah Fisika Energi ALternatif

1/33

BIOETANOL SINGKONG BAHAN BAKAR MASA

DEPAN

DI SUSUN OLEH

1. Saila Salsabila

2. Salsabila Dhea Oktorini

3. Sarah Yunita Sari

4. Sa!ina Mura"

5. Yo#a Ro$"oni

6. %ha!irah Husna

&II MIA '

SMA NEGERI 65

JL. Raya Panjang Kebon Jeruk Jakarta Barat Telp : 5492759, 5494745

( A K A R T A

)*+,

DA-TAR ISI


2/33

Halaman Judul...........................................................................................................i

Dafta I!i..................................................................................................................ii

"ata #$n%anta &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&...iii

'A' 1 #ENDAHULUAN

A. Lata '$la(an% &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&... .1

'A' II )INJAUAN #US)A"A

A. 'i*$tan*l &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&.... .5

'. Sin%(*n% &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&... ..+

,. "$un%%ulan Etan*l di-andin%(an Sin%(*n% &&&&&&&&&&.....12D. #*!$!#*!$! dalam #$m-uatan 'i*$tan*l &&&&&&&&&&&.. 13

E. Alatalat /an% di%una(an...........................................................................1+

'A' III #EM'AHASAN

A. #*!$! #$m-uatan 'i*$tan*l dai Sin%(*n% &&&&&&&&&&&. 22

'. Ha!il Sam0in% #$n%*laan 'i*$tan*l &&&&&&&&&&&&&...2

'A' I #ENU)U#

A. "$!im0ulan ...............................................................................................2+

DA)AR #US)A"A.............................................................................................3

2


3/33

"ata #$n%anta

S$%ala 0ui -a%i Alla7 S8) /an% t$la m$m-$i(an -$(a dan amatn/a

!$in%%a !a/a da0at m$n/$l$!ai(an ma(ala ini d$n%an -ai(. )$ima(a!i u%a tida(lu0a di-$i(an ($0ada 0a( Sat/a /an% t$la m$m-$i(an 0$m-$itauan dalam

m$n/u!un ma(ala ini. )ida( lu0a 0ula !a/a u9a0(an t$ima (a!i ata! -antuan

t$m$nt$man lain. "a$na d$n%an -antuann/a ini da0at m$m-$i(an a!il /an% -ai(

dalam 0$n%$aan ma(ala ini.

Ma(ala ini -$udul :'i*$tan*l Sin%(*n% 'aan 'a(a Ma!a D$0an;. Dalam

ma(ala ini m$m-aa! t$ntan% d$fini!i -i*$tan*l7 !in%(*n%7 dan 0*!$! 0*du(!i

-i*$tan*l7 S$m*%a ma(ala ini da0at -$manfaat dalam 0$n%$tauan t$ntan% !um-$da/a alam di!$(ita /an% da0at di*la m$nadi -i*$tan*l. Dan ($d$0ann/a !$m*%a

-i*$tan*l ini da0at di%una(an !$-a%ai 0$n%%anti 'aan 'a(a Min/a(7 /an% (ita

($taui -a


4/33

Sum-$ da/a alam /an% da0at m$n%a!il(an $n$%i !$lama ini !$ma(in

t$(ua!7 (a$na !$-a%ian -$!a !um-$ $n$%i !aat ini -$a!al dai !um-$ da/a alam

/an% tida( t$-au(an. S$m$ntaa itu7 (*n!um!i $n$%i t$u! m$nin%(at !$alan

d$n%an lau 0$tum-uan $(*n*mi dan 0$tam-aan 0$ndudu(. En$%i f*!il !$-a%ai

!um-$ $n$%i tida( t$-au(an m$u0a(an !um-$ $n$%i utama di dunia.

#$ma!alaan !$iu! /an% diada0i *l$ -an/a( n$%aa -$($m-an%an !aat ini adala

umla -aan -a(a f*!il /an% !an%at t$-ata! !$m$ntaa ($-utuan t$u! m$nin%(at7

!$in%%a t$adi (i!i! $n$%i.

Sala !atu /an% m$nda!ai t$adin/a ($lan%(aan $n$%i adala 0$ma(aian

($ndaaan -$m*t* -$-aan -a(a -$n!in /an% dai taun ($ taun !$ma(in

m$nin%(at. M$nuut data Stati!ti( "$0*li!ian Ind*n$!ia =2+> 0ada taun 2+

umla ($ndaaan -$m*t* di Ind*n$!ia -$umla 61.+56.+ ($ndaaan. Hal ini

m$n%a(i-at(an 0$ma(aian -aan -a(a min/a( -umi m$nin%(at. M$nuut

"$m$nt$ian En$%i dan Sum-$ Da/a Min$al =2+>7 9adan%an $n$%i -aan -a(a

/an% ada !aat ini tida( da0at diaa0(an untu( an%(a . 'a(an l$da(an umla

m*l$(ul ,O2 /an% -$dam0a( 0ada 0$mana!an %l*-al =Gl*-al 8amin% #*t$ntial>

=Dunan7 2+>. "$!adaan t$ada0 an9aman !$iu! t$!$-ut t$la m$n%int$n!if(an

-$-a%ai i!$t /an% -$tuuan m$n%a!il(an !um-$!um-$ $n$%i =$n$%/ $!*u9$!>

atau0un 0$m-a /an% l$-i t$amin ($-$lanutann/a

=!u!taina-l$> dan l$-i ama lin%(un%an.

2


5/33

Ol$ (a$na itu7 0ada !aat ini u!aa m$n9ai !um-$ $n$%i alt$natif !$ma(in

m$nin%(at. Sala !atu -$ntu( dai $n$%i t$-au(an adala $n$%i -i*ma!!a. En$%i

-i*ma!!a -$a!al dai -aan *%ani( dan !an%at -$a%am $ni!n/a. Sum-$ $n$%i

-i*ma!!a da0at -$a!al dai tanaman 0$($-unan atau 0$tanian7 utan7 atau -a(an

lim-a7 -ai( lim-a d*m$!ti( mau0un lim-a 0$tanian. 'i*ma!!a da0at di%una(an

untu( !um-$ $n$%i lan%!un% mau0un di(*n?$!i m$nadi -aan -a(a. #$n%%unaan

-i*ma!!a !$-a%ai !um-$ $n$%i ini tida( a(an m$n/$-a-(an t$adin/a 0$num0u(an

%a! ,O2 (a$na m$nuut %a! ,O2 /an% dia!il(an *l$ $a(!i 0$m-a(aan di0a(ai

untu( 0$m-$ntu(an -i*ma!!a itu !$ndii. )$(n*l*%i 0$manfaatan $n$%i -i*ma!!a

/an% t$la di($m-an%(an t$dii dai 0$m-a(aan lan%!un% dan (*n?$!i -i*ma!!a

m$nadi -aan -a(a. #$n%%unaan -i*ma!!a lan%!un% !$-a%ai -aan -a(a (uan%$fi!i$n7 !$in%%a (*n?$!i -i*ma!!a dian%%a0 l$-i -ai( dalam 0$manfaatann/a.

Ha!il (*n?$!i -i*ma!!a ini da0at -$u0a -i*%a!7 -i*$tan*l7 -i*di$!$l7 aan% dan

!$-a%ain/a. 'i*$tan*l dan -i*di$!$l dalam an%(a 0anan% diaa0(an da0at

di%una(an !$-a%ai 0$n%%anti -aan -a(a min/a(.

'i*$tan*l m$u0a(an alt$natif untu( m$n/$l$!ai(an ma!ala ($t$!$diaan

-aan -a(a /an% !aat ini ma!i t$%antun% 0ada -aan -a(a min/a( =''M>.

'i*$tan*l adala $tan*l /an% dia!il(an dai f$m$nta!i -i*ma!!a d$n%an -antuanmi(**%ani!m$. Ham0i +3 0*du(!i -i*$tan*l di dunia di0*du(!i !$9aa

f$m$nta!i. 'i*$tan*l m$u0a(an !ala !atu -aan -a(a alt$natif /an% m$m0un/ai

($l$-ian di-andin%(an ''M. Dai ma!a ($ ma!a 0$n%%unaan -i*$tan*l !$ma(in

-$($m-an%. 'aan -a(a ini u%a diaa0(an da0at m$n%%anti(an 0$an -aan -a(a

-$n!in7 dan da0at m$n%uan%i t$adin/a ($lan%(aan ''M7 !$in%%a ($-utuan a(an

-aan -a(a da0at t$0$nui. 'aan -a(a -$-a!i! na-ati u%a da0at m$n%uan%i

0$n9$maan lin%(un%an7 !$in%%a l$-i ama lin%(un%an.

'i*$tan*l da0at di-uat dai !um-$ da/a a/ati /an% m$lim0a di Ind*n$!ia.

'i*$tan*l di-uat dai -aan-aan -$%ula atau -$0ati !$0$ti !in%(*n% atau u-i

(a/u7 t$-u7 nia7 !*%um7 nia ni0a7 u-i ala7 %an/*n% dan lainlain. Ham0i !$mua

3


6/33

tanaman /an% di!$-ut(an diata! m$u0a(an tanaman /an% !uda tida( a!in% la%i7

(a$na muda dit$mu(an dan -$-$a0a tanaman t$!$-ut di%una(an !$-a%ai -aan

0an%an.

'i*$tan*l dian%%a0 l$-i ama lin%(un%an (a$na ,O2 /an% dia!il(an *l$

a!il -uan%an m$!in a(an di!$a0 *l$ tanaman7 !$lanutn/a tanaman t$!$-ut

di%una(an !$-a%ai -aan -a(u 0$m-uatan -aan -a(a m$!in7 dan !$t$u!n/a

!$in%%a tida( t$adi a(umula!i (a-*n di atm*!f$7 !$0$ti /an% ditim-ul(an *l$

0$n%%unaan min/a( -umi !$-a%ai -aan -a(a. "$un%%ulan lainn/a adala -i*$tan*l

m$m0un/ai an%(a *(tan tin%%i 135. An%(a *(tan 0$mium /an% diual !$-a%ai -aan

-a(a an/a +7 ma(in tin%%i -ilan%an *(tan7 -aan -a(a ma(in taan untu( tida(

t$-a(a !$ndii !$in%%a m$n%a!il(an ($!$ta-ilan 0*!$! 0$m-a(aan untu(

m$m0$*l$ da/a /an% l$-i !ta-il. #*!$! 0$m-a(aan d$n%an da/a /an% l$-i

!$m0una a(an m$n%uan%i $mi!i %a! (a-*n m*n*(!ida. ,am0uan -i*$tan*l 3

!aa7 mam0u m$nuun(an $mi!i (a-*n m*n*(!ida m$nadi an/a 1735. 'i*$tan*l

da0at u%a m$nin%(at(an $fi!i$n!i 0$m-a(aan (a$na m$n%andun% 35 *(!i%$n

dan ama lin%(un%an (a$na $mi!i %a! -uan%n/a !$0$ti (ada (a-*n m*n*(!ida7

nit*%$n *(!ida7 dan %a!%a! lain l$-i $nda /aitu antaa 1+25.

Sum-$ -i*$tan*l /an% 9u(u0 0*t$n!ial di($m-an%(an di Ind*n$!ia adala

!in%(*n% =Man!ot e"#ulenta>. Sin%(*n% m$u0a(an tanaman /an% !uda di($nal

lama *l$ 0$tani Ind*n$!ia7


7/33

Di dalam n$%$i7 !in%(*n% -ia!an/a an/a di%una(an !$-a%ai 0a(an t$na(

dan -aan 0an%an tadi!i*nal !$t$la -$a! dan a%un%. "a$na itu7 a%a !in%(*n% !an%at

flu(tuatif dan tida( m$m-$i(an ($untun%an /an% m$madai -a%i !i 0$tani.

#$n%$m-an%an -i*$tan*l diaa0(an da0at m$nadi !*lu!i !um-$ $n$%i t$-aau(an

dan da0at m$nin%(at(an 0$nda0atan 0$tani !in%(*n%. D$n%an lan%(a ini7 a%a

!in%(*n% a(an m$nadi !ta-il !$in%%a m$m-$i(an ($untun%an /an% 9u(u0 -a%i 0$tani.

Ma!ala (i!i! $n$%i ma!a da0an /an% t$-aau(an 0un a(an t$!$l$!ai(an dan

m$m-a


8/33

BAB II

TIN(A.AN P.STAKA

A/ Bioetanol

'i*$tan*l t$la di%una(an manu!ia !$a( Baman 0a!$aa !$-a%ai -aan

0$ma-u( dalam minuman -$al(**l. ,am0uan dai 'i*$tan*l /an% m$nd$(ati

($munian untu( 0$tama (ali dit$mu(an *l$ "imia dan al

RaBi =RaB$!>.S$a( taun 1+ m*-il *d m*d$l ) t$la da0at m$n%%una(an

-i*$tan*l !$-a%ai -aan -a(an/a. Namun 0ada taun 1+2an -aan -a(a dai

0$t*l$um /an% a%an/a l$-i mua t$la m$nadi d*minan m$n/$-a-(an

$tan*l (uan% m$nda0at(an 0$atian. A(ia(i ini7 d$n%an m$nin%(atn/a

a%a min/a( -umi7 -i*$tan*l ($m-ali m$nda0at(an 0$atian dan t$la m$nadi

alt$natif $n$%i /an% t$u! di($m-an%(an.'i*$tan*l !$in% dituli! d$n%an umu! EtOH. Rumu! m*l$(ul $tan*l adala

,2H5OH atau umu! $m0ii! ,2H6O atau umu! -an%unn/a ,H3,H2OH.

'i*$tan*l m$u0a(an -a%ian dai ($l*m0*( m$til =,H3> /an% t$an%(ai 0ada

($l*m0*( m$til$n =,H2> dan t$an%(ai d$n%an ($l*m0*( id*(!il =OH>.

S$9aa umum a(*nim dai 'i*$tan*l adala EtOH =Et/l=OH>>

C Rumu! 'an%un

6


9/33

Etan*l m$u0a(an Bat 9ai7 tida( -$


10/33

diati(an u%a !$-a%ai -aan (imia /an% di0*du(!i dai -aan 0an%an /an%

man%andun% 0ati7 !$0$ti u-i (a/u7 u-i ala7 a%un%7 dan !a%u. 'i*$tan*l

m$u0a(an -aan -a(a dai min/a( na-ati /an% m$mili(i !ifat m$n/$u0ai

min/a( 0$mium.

'aan -a(u 0$m-uatan -i*$tan*l ini di-a%i m$nadi ti%a ($l*m0*( /aitu

a> 'aan !u(*!a

'aan -aan /an% t$ma!u( dalam ($l*m0*( ini antaa lain nia7

t$-u7 nia ni0ati7 nia !a%um mani!7 nia ($la0a7 nia a$n7 dan !ai -ua m$t$.

-> 'aan -$0ati#*!$! 0$mutu!an 0ati *l$ amila!$. 'aan -aan /an% t$ma!u(

($l*m0*( ini adala -aan -aan /an% m$n%andun% 0ati atau (a-*idat.

'aan -aan t$!-ut antaa lain t$0un% t$0un% u-i %an/*n%7 !*%um -ii7

a%un%7 9ant$l7 !a%u7 u-i (a/u7 u-i ala7 dan lain lain.

9> 'aan -$!$lul*!a =li%n*!$lul*!a>'aan -$!$lul*!a =li%n*!$lul*!a> atin/a adala -aan tanaman /an%

m$n%andun% !$lul*!a =!$at>7 antaa lain (a/u7 $ami7 -atan% 0i!an%7 dan lain

lain.

'$da!a(an ($ti%a $ni! -aan -a(u t$!$-ut7 -aan -$!$lul*!a m$u0a(an

-aan /an% aan% di%una(an dan 9u(u0 !ulit untu( dila(u(an. Hal ini (a$na adan/a

li%nin /an% !ulit di9$na !$in%%a 0*!$! 0$m-$ntu(an %lu(*!a m$nadi l$-i !ulit.

#$n%%unaan -i*$tan*l !$-a%ai -aan -a(a7 !$-$nan/a t$la lama di($nal.

S$0$ti t$la di!$-ut(an diata! -a


11/33

'i*$tan*l da0at di%una(an 0ada ($ndaaan -$m*t*7 tan0a m$n%u-a

m$(ani!m$ ($a m$!in i(a di9am0u d$n%an -$n!in d$n%an (ada 'i*$tan*l l$-i

dai ++75. #$-andin%an 'i*$tan*l 0ada umumn/a di Ind*n$!ia -au 0$nam-aan

1 dai t*tal -aan -a(a. #$n9am0uan 'i*$tan*l a-!*lut !$-an/a( 1 d$n%an

-$n!in =+>7 !$in% di!$-ut Ga!**l E1. Ga!**l !in%(atan dai %a!*lin$ =-$n!in>

dan 'i*$tan*l. 'i*$tan*l a-!*lut m$mili(i an%(a *(tan =ON> 11F7 !$dan%(an

#$mium an/a F. Ga!**l E1 !$9aa 0*0*!i*nal m$mili(i ON +2 atau !$taa

#$tama@. #ada (*m0*!i!i ini -i*$tan*l di($nal !$-a%ai *9tan $nan9$ =aditif> /an%

0alin% ama lin%(un%an dan di n$%aan$%aa mau t$la m$n%%$!$ 0$n%%unaan

)$ta Et/l L$ad =)EL> mau0un M$t/l )$tia/ 'ut/l Et$ =M)'E>.

'i*$tan*l !$9aa umum da0at di%una(an !$-a%ai -aan -a(u indu!t/ tuunan

al(**l7 9am0uan -aan -a(a untu( ($ndaaan. Gad$ -i*$tan*l au! -$-$da

!$!uai d$n%an 0$n%unaan/a. 'i*$tan*l /an% m$n0un/ai %ad$ + +675 ?*lum$

di%una(an 0ada indu!ti7 %ad$ +6 ++75 di%una(an dalam 9am0uan untu( mia!

dan -aan da!a indu!ti fama!i. '$!an/a %ad$ -i*$tan*l /an% dimanfaat(an

!$-a%ai 9am0uan -aan -a(a untu( ($ndaaan au! -$tul -$tul ($in% dan

an/d*u! !u0a/a tida( m$n/$-a-(an (**!i7 !$in%%a -i*$tan*l au! m$m0un/ai

%ad$ !$-$!a ++75 1.

'i*$tan*l /an% di%una(an !$-a%ai -aan -a(a m$m0un/ai -$-$a0a

($l$-ian7 diantaan/a l$-i ama lin%(un%an7 (a$na -aan -a(a t$!$-ut m$mili(i

nilai *(tan +2 l$-i tin%%i dai 0$mium nilai *(tan 7 dan 0$tama@ nilai *(tan +4.

Hal ini m$n/$-a-(an -i*$tan*l da0at m$n%%anti(an fun%!i Bat aditif /an% !$in%

ditam-a(an untu( m$m0$-$!a nilai *(tan.

Kat aditif /an% -an/a( di%una(an !$0$ti m$tal t$!i$ -util $t$ dan #-7

namun Bat aditif t$!$-ut !an%at tida( ama lin%(un%an dan -i!a -$!ifat t*(!i(.

'i*$tan*l u%a m$u0a(an -aan -a(a /an% tida( m$n%a(umula!i %a! (a-*n

di*(!ida =,O2> dan $latif (*m0$ti-$l d$n%an m$!in m*-il -$-aan -a(a -$n!in.

9


12/33

"$l$-ian lain dai -i*$tan*l iala 9aa 0$m-uatann/a /an% !$d$ana /aitu

f$m$nta!i m$n%%una(an mi(**%ani!m$ t$t$ntu.

B/ Sin#kon#)um-uan u-i (a/u =Mani*t utili!!ima #*l.> m$u0a(an tanaman 0an%an -$u0a

0$du d$n%an nama lain ($t$la 0**n7 !in%(*n%7 atau 9a!!a?a. U-i (a/u -$a!al dai

n$%aa am$i(a latin7 atau t$0atn/a dai 'aBil. #$n/$-aann/a am0i ($ !$luu dunia7

antaa lain Afi(a7 Mada%a!(a7 India7 !$ta ,ina. "$t$la 0**n u-i (a/u di0$(ia(an

ma!u( ($ Ind*n$!ia 0ada taun 152.

Sin%(*n% m$u0a(an tanaman 0an%an dan 0$da%an%an =#ra"! #rop>. S$-a%ai

tanaman 0$da%an%an7 !in%(*n% m$n%a!il(an "tar#!7 %a0l$(7 t$0un% !in%(*n%7 $tan*l7

%ula 9ai7 !*-it*l7 MSG7 t$0un% a*mati(7 dan pellet. S$-a%ai tanaman 0an%an7 !in%(*n%

m$u0a(an !um-$ (a-*idat -a%i !$(ita 5 uta manu!ia di dunia. Sin%(*n%

m$u0a(an 0$n%a!il (al*i t$-$!a di-andin%(an d$n%an tanaman lain 0$ain/a.

No/ (enis tana$an Nilai Kalori 0kal1ha1hari2

1 Sin%(*n% 25 @ 13

2 Ja%un% 2@ 13

3 '$a! 1F6@ 13

4 Sa%u 114@ 13

5 S*%um 11@ 13

)a-$l 1. Nilai (al*i -$-a%ai tanaman 0$n%a!il (a-*idat

S$lain itu7 !in%(*n% m$mili(i 0*t$n!i /an% 9u(u0 -a%u! !$-a%ai tanaman -aan

-a(u $tan*l.

No (enis Tana$an Hasil Panen0Ton1ha1tahun2 Etanol 0liter1ha1tahun2

1 Ja%un% 16 42.5

2 Sin%(*n% 15 2.F.

3 )$-u 412 3..5

4 U-i ala 14 1.25.

5 S*%um 312 1.55.

6 S*%um mani! 26 2.6.F "$ntan% 135 1.4.5

'it 21 3..

)a-$l 2. #*t$n!i -$-$a0a tanaman !$-a%ai -aan -a(u $tan*l

10


13/33

)a-$l 2 m$nunu((an -a


14/33

da0at -$lan%!un% !$0anan% taun. Ol$ (a$na itu7 di(ata(an -a


15/33

m$tali( !$0$ti tim-al =#->. S$dan%(an 0*lu!i tida( lan%!un% ma/*ita! -$u0a

l$da(an umla m*l$(ul ,O2 /an% -$dam0a( 0ada 0$mana!an %l*-al =Gl*-al

8amin% #*t$ntial>. "$!adaan t$ada0 an9aman !$iu! t$!$-ut t$la

m$n%int$n!if(an -$-a%ai i!$t /an% -$tuuan m$n%a!il(an !um-$!um-$ $n$%i

atau0un 0$m-a (*n?$n!i*nal.

)$da0at -$-$a0a (aa(t$i!ti( int$nal $tan*l /an% m$n/$-a-(an

0$n%%unaan $tan*l 0ada m$!in l$-i -ai( dai0ada -$n!in. Etan*l m$mili(i an%(a

$!$a9 *9tan$ 1.6 dan m*t* *9tan$ +.F . An%(a t$!$-ut =t$utama $!$a9

*9tan$> m$lam0aui nilai ma(!imal /an% mun%(in di9a0ai *l$ -$n!in /an% l$-a7 /a(ni 4.3 1+ ?*l =di-andin%(an d$n%an

13


16/33

%a!*lin$ /an% m$mili(i $ntan% ($t$-a(aan 1.4 F.6 ?*l>7 0$m-a(aan 9am0uan

udaa dan -aan -a(a $tan*l m$nadi l$-i -ai(. Hal ini di0$9a/a !$-a%ai fa(t*

0$n/$-a- $latif $ndan/a $mi!i ,O di-andin%(an d$n%an 0$m-a(aan udaa dan

-$n!in7 /a(ni !$(ita 4. Etan*l u%a m$mili(i 0ana! 0$n%ua0an /an% tin%%i7 /a(ni

42 (J(%. )in%%in/a 0ana! 0$n%ua0an ini m$n/$-a-(an $n$%i /an% di0$%una(an

untu( m$n%ua0(an $tan*l l$-i -$!a di-andin%(an -$n!in. "*n!$(u$n!i lanut dai

al t$!$-ut adala t$m0$atu 0un9a( di dalam !ilind$ a(an l$-i $nda 0ada

0$m-a(aan $tan*l di-andin%(an d$n%an -$n!in.

D/ Proses45roses "ala$ Pe$buatan Bioetanol

+/ Li(uifia!i

#*!$! li(uifi(a!i -$ati m$m-uat -aan m$nadi 9ai7 atau m$n9ai(an -aan

t$!$-ut. Dalam 0*!$! ini di%una(an -aan tam-aan /aitu $nBim alfa amila!$.

#ada (*ndi!i ini t$0un% a(an m$n%alami %$latina!i =m$n%$ntal !$0$ti J$ll/>.

#ada (*ndi!i *0timum EnB/m Alfa Am/la!$ -$($a m$m$9a(an !tu(tu

t$0un% !$9aa (imia m$nadi %ula (*m0l$@ =d$@tin>.

Amila!$ m$u0a(an $nBim /an% m$m$9a 0ati atau %li(*%$n dimana !$n/a


17/33

i(atan lain /an% l$-i 0anan%. Hid*li!i! amil*!a *l$ amila!$ t$adi

m$lalui dua taa0. )aa0 0$tama adala d$%ada!i amil*!a m$nadi malt*!a

dan malt*ti*!a /an% t$adi !$9aa a9a(7 !an%at 9$0at dan dii(uti d$n%an

0$nuunan ?i!(*!ita!. )aa0 ($dua m$u0a(an 0*!$! d$%ada!i /an% $latif

l$-i lam-at /aitu 0$m-$ntu(an %lu(*!a dan malt*!a !$-a%ai a!il a(i7

dimulai dai uun% 0$$du(!i !$9aa t$atu =8inan* 71+3>.

"$a amila!$ 0ada m*l$(ul amil*0$(tin a(an m$n%a!il(an %lu(*!a dan

*li%*!a(aida =8inan*7 1+3>. EnBim amila!$ /an% di0$*l$ dai mi(*-a

umumn/a !ta-il 0ada 0H 575 7 dan !uu *0timumn/a -$?aia!i -$%antun%

0ada !um-$ $nBim t$!$-ut.

#$n%%unaan amila!$ dalam 0*!$! id*li!a 0ati !$in% u%a di!$-ut

li(uifi(a!i7 (a$na adan/a 0$nuunan ?i!(*!ita! d$n%an 9$0at7 dan

($9$0atann/a da0at -$?aia!i untu( -$-a%ai !u-!tat. EnBim amila!$ da0at

dii!*la!i dai -$-a%ai !um-$ mi(**%ani!m$ !$0$ti A!0$%ilu! */Ba$7

A!0$%ilu! ni%$7 'a9illu! !u-!tili!7 End*m/9*0!i! fi-uli%ia7 dan !$-a%ain/a.

"u!u! amila!$ dai 'a9illu! !u-!tili!7 m$u0a(an !um-$ t$0$ntin% dalam

0*!$! li(uifi(a!i di indu!ti7 (a$na amila!$ dai mi(**%ani!m$ ini

mam0u -$$a(!i 0ada t$m0$atu /an% tin%%i diata! t$m0$atu %$latini!a!i

dai %anula 0ati. Dalam id*li!a 0ati7 amila!$ m$n%a!il(an d$(!tin /an%

m$u0a(an !u-!tat untu( taa0 !$lanutn/a7.

2. Sa(aifi(a!i#*!$! !a(aifi(a!i ma(!udn/a iala 0*!$! 0$m$9aan %ula (*m0l$(!

m$nadi %ula !$d$ana. #$m$9aan %ula (*m0$(! ini d$n%an -antuan $nBim

%lu(*amila!$ /aitu $nBim /an% da0at m$mi!a(an %lu(*!a dai t$minal %ula

n*n 0$$du(!i !u-!tat. Ra%i tida( da0at lan%!un% m$mf$m$nta!i(an 0ati.

Ol$ (a$na itu di0$lu(an taa0 !a(aifi(a!i7 /a(ni 0$u-aan 0ati m$nadi

malt*!$ atau %lu(*!a d$n%an m$n%%una(an $nBim atau a!am. D$n%an

15


18/33

m$manfaat(an $nBim 0$n%uai 0ati dai mi(**%ani!m$7 (*n?$!i 0ati untu(

m$n%a!il(an malt*!$ dan d$(!tin /an% tida( t$f$m$nta!i t$adi (a$na

id*li!i! $nBimati!. "*m0*!i!i (imia dai 0ati adala amil*!a dan

amil*0$(tin. Amil*!a m$u0a(an 0*lim$ dai %lu(*!a /an% m$u0a(an antai

luu! dan !$9aa (uantitatif amil*!a da0at diid*li!i! m$n%a!il(an malt*!$

!$dan%(an amil*0$(tin an/a a(an t$id*li!i! !$-a%ian. #ati a%un% /an%

di!a(aifi(a!i a(an m$n%a!il(an malt*!$ dai t*tal 0ati dan !i!an/a

di!$-ut limit d$(!tin.

3. $m$nta!i

#*!$! f$m$nta!i dima(!ud(an untu( m$n%u-a %lu(*!a m$nadi

$tan*l-i*$tan*l =al(**l> d$n%an m$n%%una(an /$a!t. $m$nta!i adala!uatu 0*!$! *(!ida!i (a-*idat ana$*- $ni atau ana$*- !$-a%ian. Dalam

!uatu 0*!$! f$m$nta!i -aan 0an%an !$0$ti natium (l*ida -$manfaat

untu( m$m-ata!i 0$tum-uan *%ani!m$ 0$m-u!u( dan m$n9$%a

0$tum-uan !$-a%ian -$!a *%ani!m$ /an% lain. Suatu f$m$nta!i /an%

-u!u( -ia!an/a adala f$m$nta!i /an% m$n%alami (*ntamina!i7 !$dan%(an

f$m$nta!i /an% n*mal adala 0$u-aan (a-*idat m$nadi al(**l.

Manu!ia m$manfaat(an Sa99a*m/9$! 9$$?i!$a$ untu( m$lan%!un%(an

f$m$nta!i7 -ai( dalam ma(anan mau0un dalam minuman /an% m$n%andun%

al9**l. J$ni! mi(*-a ini mam0u m$n%u-a 9aian /an% m$n%andun% %ula

m$nadi al9**l dan %a! ,O2 !$9aa 9$0at dan $fi!i$n.Sa99a*m/9$! 9$$?i!ia$ m$u0a(an *%ani!m$ uni!$lul$ /an%

-$!ifat ma(lu( mi(*!(*0i! dan di!$-ut !$-a%ai a!ad !a(a*liti(7 /aitu

m$n%%una(an %ula !$-a%ai !um-$ (a-*n untu( m$ta-*li!m$.

Sa99a*m/9$! 9$$?i!ia$ mam0u m$n%%una(an !$umla %ula7 diantaan/a

!u(*!a7 %lu(*!a7 fu(t*!a7 %ala(t*!a7 mann*!a7 malt*!a dan malt*ti*!a.

Sa99a*m/9$! 9$$?i!ia$ m$u0a(an mi(*-ia /an% 0alin% -an/a(

di%una(an 0ada f$m$nta!i al(**l (a$na da0at -$0*du(!i tin%%i7 taan

t$ada0 (ada al(**l /an% tin%%i7 taan t$ada0 (ada %ula /an% tin%%i dan

16


19/33

t$ta0 a(tif m$la(u(an a(ti?ita!n/a 0ada !uu 4 32 *,. #*!$! m$ta-*li!m$

0ada Sa99a*m/9$! 9$$?i!$a$ m$u0a(an an%(aian $a(!i /an% t$aa

/an% -$lan%!un% 0ada !$l. #ada 0*!$! ini t$adi !$an%(aian $a(!i /an%

-$!ifat m$*m-a( !uatu -aan t$t$ntu dan m$n%a!il(an $n$%/ !$ta

!$an%(aian $a(!i lain /an% -$!ifat m$n!int$!i! !$n/a

Glu(*!a$nBim Bim*!a $tan*l

Al(**l /an% dia!il(an dai 0*!$! f$m$nta!i -ia!an/a ma!i

m$n%andun% %a!%a! antaa lain ,O2 =/an% ditim-ul(an dai 0$n%u-aan

%lu9*!$ m$nadi $tan*l-i*$tan*l> dan ald$/d$ /an% 0$lu di-$!i(an.

Ga! ,O2 0ada a!il f$m$nta!i t$!$-ut -ia!an/a m$n9a0ai 35 0$!$n ?*lum$7

!$in%%a untu( m$m0$*l$ $tan*l-i*$tan*l /an% -$(ualita! -ai(7

$tan*l-i*$tan*l t$!$-ut au! di-$!i(an dai %a! t$!$-ut. #*!$!

17


20/33

0$m-$!ian = ,O2 dila(u(an d$n%an m$n/ain% $tan*l-i*$tan*l

/an% t$i(at *l$ ,O27 !$in%%a da0at di0$*l$ $tan*l-i*$tan*l /an%

-$!i dai %a! ,O2>. "ada $tan*l-i*$tan*l /an% dia!il(an dai 0*!$!

f$m$nta!i7 -ia!an/a an/a m$n9a0ai !am0ai 1 0$!$n !aa7 !$in%%a untu(

m$m0$*l$ $tan*l /an% -$(ada al(**l +5 0$!$n di0$lu(an 0*!$!

lainn/a7 /aitu 0*!$! di!tila!i. A%a da0at m$n9a0ai ($munian diata! +5 7

ma(a al(**l a!il f$m$nta!i au! m$lalui 0*!$! d$!tila!i.

4. D$!tila!i

Di!tila!i adala !uatu 0*!$! 0$n%ua0an dan 0$n%$m-unan ($m-ali7

/an% dima(!ud(an untu( m$mi!a(an 9am0uan dua atau l$-i Bat 9ai ($

dalam fa(!i faa(!in/a -$da!a(an 0$-$daan titi( didi. #ada umumn/a70$mi!aan a!il f$m$nta!i %lu(*!ad$(t*!a m$n%%una(an !i!t$m ua09aian7

dan t$dii dai (*m0*n$n (*m0*n$n t$t$ntu /an% muda t$9am0u.

S$-a%aimana di!$-ut(an diata!7 untu( m$muni(an -i*$tan*l m$nadi

-$(ada l$-i dai +5 a%a da0at di0$%una(an !$-a%ai -aan -a(a7

al(**l a!il f$m$nta!i /an% m$m0un/ai ($munian !$(ita 4 tadi au!

m$l$


21/33

anidat =++751> da0at di0$*l$ d$n%an m$n%%una(an m$t*d$

d$!tila!i aB$*t*0 m$n%%una(an -$nB$n.

E/ Alat4alat an# "i#uanakan "ala$ Pe$buatan Bioetanol

un%!i 0$alatan /an% di%una(an dalam indu!ti $tan*l m$!in 0$n%%ilin%. -$fun%!i untu( m$n%alu!(an -aan -a(u. da0at di-$li

dit*(* 0$nual alatalat indu!ti.

tan%(i 0$ma!a(.

-$fun%!i untu(

m$ma!a( dan

m$n%adu( -aan -a(u !$-$lum dima!u(an ($ alat 0$nu(a 0ana! =$at

$@9an%$>. da0at di-uat dai dum -$(a!.

19

Gambar 2. Mesin Penggili


22/33

alat 0$nu(a 0ana!. -$fun%!i untu(

m$ndin%in(an -aan -a(u =!aat 0*!$!

!a(aifi(a!i> l$-i 9$0at. da0at di-uat dai

!tainl$!! !t$$l

tan(i f$m$nta!i. -$fun%!i untu(

m$n%a!il(an $tan*l (ada 612 . da0at di-uat dai

dum -$(a! mau0un tan%(i !tainl$!! !t$$l.

20

Gambar 3. Tangki ema"ema" "er#a$inya %i$ro

Gambar 4. &ea"

Gambar 5. Tangki


23/33

$?a0*at*.

-$fun%!i untu( m$n%ua0(an

$tan*l /an% a(an diali(an ($

alat d$!tila!i. di-uat dai !tainl$!! !t$$l. untu( m$n%atu t$m0$atu $?a0*at*

0ada alat ini di0a!an% t$m*!tat =alat 0$n%atu t$m0$atu>.

alat d$!tila!i. -$fun%!i untu( m$n%(*nd$n!a!i(an ua0 $tan*l m$nadi $tan*l

9ai. da0at di-uat dai dum -$(a! mau0un !tainl$!! !t$$l. 0i0a (*il -$-$ntu(

21

Gambar 6.


24/33

!0ial =untu( m$m-$ntu(n/a di%una(an alat 9u?in% 0li$!> t$-uat dai

t$m-a%a.

22

Gambar 7. ,la"


25/33

BAB III

PEMBAHASAN

A/ Proses Pe$buatan Bioetanol "ari Sin#kon#

1. "u0a! 125 (% !in%(*n% !$%a7 !$mua $ni! da0al dimanfaat(an. '$!i(an dan

9a9a -$u(uan ($9il($9il.

2. "$in%(an !in%(*n% /an% t$la di9a9a in%%a (ada ai ma(!imal 16.

#$!i! !in%(*n% /an% di($in%(an m$nadi %a0l$(. )uuann/a a%a l$-i a


26/33

3. Ma!u((an 25 (% %a0l$( ($ dalam tan%(i"tanle"" " eel-$(a0a!ita! 12 lit$7

lalu tam-a(an ai in%%a m$n9a0ai ?*lum$ 1 lit$. #ana!(an %a0l$( in%%a

1, !$lama 75 am. A"uk rebusan %a0l$( !am0ai m$nadi -u-u dan

m$n%$ntal.

4. Din%in(an -u-u %a0l$(7 lalu ma!u((an ($ dalam lan%(i !a(aifi(a!i.Sa(aifi(a!i adala 0*!$! 0$n%uaian 0ati m$nadi %lu(*!a. S$t$la din%in7

ma!u((an 9$nda


27/33

9$nda


28/33

6. )utu0 a0at tan%(i f$m$nta!i untu( m$n9$%a (*ntamina!i

dan %a##!aro&y#e"-$($a m$n%uai %lu(*!a l$-i *0timal. $m$nta!i

-$lan%!un% ana$*- alia! tida( m$m-utu(an *(!i%$n. A%a f$m$nta!i

*0timal7 a%a !uu 0ada 2P32, dan 0H 475P575.

26


29/33

F. S$t$la 2P3 ai7 lautan 0ati -$u-a m$nadi 3 la0i!an. La0i!an t$-a


30/33

+. M$!(i t$la di!ain%7 $tan*l ma!i -$9am0uai. Untu( m$mi!a(ann/a7

la(u(an d$!tila!i atau 0$n/ulin%an. #ana!(an 9am0uan ai dan $tan*l 0ada

!uu F, atau !$taa titi( didi $tan*l. #ada !uu itu $tan*l l$-i dulu

m$n%ua0 ($tim-an% ai /an% -$titi( didi 1,. Ua0 $tan*l diali(an

m$lalui 0i0a /an% t$$ndam ai !$in%%a t$(*nd$n!a!i dan ($m-ali m$nadi$tan*l 9ai.

1. Ha!il 0$n/ulin%an -$u0a +5 $tan*l dan tida( da0at laut dalam -$n!in.

A%a laul7 di0$lu(an $tan*l -$(ada ++ atau di!$-ut $tan*l ($in%. Ol$

!$-a- itu7 0$lu d$!tila!i a-!*-$nt. Etan*l +5 itu di0ana!(an 1,. #ada!uu ilu7 $tan*l dan ai m$n%ua0. Ua0 ($duan/a ($mudian dil$


31/33

B/ Hasil Sa$5in# Pen#olahan

Bioetanol

A(i 0*!$! 0$n/ulin%an

=di!tila!i> $tan*l

m$n%a!il(an lim-a 0adat

=!lud%$> dan 9ai =?ina!$>.

Untu( m$minimali!i $f$(

t$ada0 0$n9$maan

lin%(un%an7 lim-a 0adat

d$n%an 0*!$! t$t$ntudiu-a m$nadi 0u0u(

(alium7-aan 0$m-uatan -i*%a!7(*m0*!7-aan da!a *-at n/amu( -a(a dan

0a(an t$na(. S$dan%(an lim-a 9ai di0*!$! m$nadi 0u0u( 9ai. D$n%an

d$mi(ian 0*du!$n -i*$tan*l tida( 0$lu (a


32/33

BAB I7

PEN.T.P

A. "$!im0ulan'i*$tan*l di-uat dai -aan-aan -$%ula atau -$0ati !$0$ti

!in%(*n% atau u-i (a/u7 t$-u7 nia7 !*%um7 nia ni0a7 u-i ala7 %an/*n% dan

lainlain. Sin%(*n% adala !in%(*n% /an% da0at di%una(an !$-a%ai 0$n%%anti

$n$%i alt$nati?$.

D$n%an m$manfaat(an !in%(*n% ma(a da0at di%una(an !$-a%ai

0$n%%anti -aan -a(a min/a( tana dan %a! L#G =Liuid #$t*l$um Ga!>

,aa m$m-uat -i*$tan*l d$n%an 0*!$! 0$n%%ilin%an -aan -a(u7

0*!$! li(uifi(a!i7 !a(aifi(a!i7 f$m$nta!i7 d$!tila!i dan d$ida!i.

30


33/33

DA-TAR P.STAKA

An*nim. 2F. A0a itu 'i*$tan*l. tt0

makalah fisika energi alternatif

Documents