¹4 (10)2014 îí. II óëèðàë

MÝÄÝÝ

www.crc.gov.mn

4 äýõ ¯åèéí

çîõèöóóëàã×äûí îíöëîã áà

ó×èð× áóé øèíý áýðõøýý믯ä

[ õóóäàñ-42 ]

Communications Regulatory Commission of Mongolia

Òîîí Òåëåâèçèéí ªðãªí íýâÒð¯¯ëãèéí õ¯ëýýí àâàõ õýðýãëýã×èéí òªõªªðªìæ [ õóóäàñ-24 ]

Òóñãàé äóãààð îëãîæ ýõýëëýý[ õóóäàñ-28 ]

2014.05.22-26

2

õîëáîëò õèéõ çààâàð: Òóõàéí õõõõ òóñãàé äóãààð 1800 óãòâàð àâñàí áîë 1800õõõõ, õàðèí 1900 óãòâàð àâñàí áîë 1900XXXX ãýæ óã äóãààðò õîëáîãäîíî.

òºëáºðã¿é, ýíãèéí òàðèôò

4 îðîíòîé òóñãàé äóãààð òºëáºðòýé

Äýëãýðýíã¿é ìýäýýëëèéã õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîîíû

www.crc.gov.mn âýá õóóäàñ, 18001858 äóãààðààñ ëàâëàõ áîëîìæòîé.

1

1

9

8

0

0

0

0

X

X

X

X

X

X

X

X

1800,1900

2014 îíû 6 äóãààð ñàðûí 2

4 îðîíÒîé Òóñãàé äóãààðóóä çªâõªí óãÒâàð äóãààðÒàéãààð àæèëëàæ ýõýëíý

32014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

Òóñ õîðîîíîîñ Òªðèéí

ßàì, áàéãóóëëàãà,

Òóñãàé çªâøªªðªë

ýçýìøèã×èÄ, ¯éë×èëãýý

ýðõëýã×èÄ, õýðýãëýã×ÄýÄ

ªªðèéí ¯éë àæèëëàãàà,

ÒîãÒîîë øèéÄâýðèéã

ñóðÒàë×èëàõ, ìýðãýæèë

àðãà ç¯éí çªâëªìæ

õ¯ðãýõ çîðèëãîîð

ãàðãàÄàã “õàðèëöàà

õîëáîîíû çîõèöóóëàõ

õîðîîíû ìýÄýý”

ñýÒ㯯ëèéí 2014 îíû

I įãýýð óëèðëûí

Äóãààðûã óíøèã× ÒàíÄ

õ¯ðãýí ìýíÄ×èëæ

áàéíà.

ªìíºõ ¿ãÒóñ õîðîîíîîñ 2014-2015 îíä ðàäèî äàâòàìæèéã ¿ð àøèãòàé àøèãëàõ, øèíý÷èëñýí òºëºâëºëò õèéõ, õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí çàõ çýýë äýõ øóäàðãà ºðñºë人íèéã äýìæèõ, òóñãàé çºâøººðëèéí çîõèöóóëàëòàä òåõíèêèéí øèíý÷ëýë õèéõ, çàõ çýýë äýõ á¿òýýãäýõ¿¿íèé áàòàëãààæóóëàëò, ñòàíäàðòûã õàíãóóëæ õýðýãëýã÷äèéí ýðõ àøãèéã õàìãààëæ àæèëëàõ ãýñýí ¿íäñýí çîðèëòóóäûã òàâèí àæèëëàæ áàéíà. ýíý óäààãèéí äóãààðòàà òóñ õîðîîíîîñ õèéæ ã¿éöýòãýõýýð òºëºâëºñºí àæèë, òîìîîõîí çîðèëòóóäûí òàëààð ìýäýýëýë áàãòààñíààñ ãàäíà øèíý îíû ýõíèé óëèðàëä õèéæ àìæóóëñàí àæëóóäûí òàëààð äýëãýðýíã¿é ìýäýýëýë ºãºõèéã çîðèëîî. ¯¿íèé çýðýãöýý ñàëáàðûí õóâüä ýíý îíûã ýðõ ç¿éí øèíý÷ëýëèéí æèë áîëãîí çàðëàñàíòàé õîëáîãäóóëàí õýä õýäýí õóóëüä íýìýëò ººð÷ëºëò îðóóëàõ, øèíýýð ºðãºí áàðèõààð òºëºâëºæ áóé ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí òóõàé õóóëèéí òºñëèéã áîëîâñðóóëàõ çýðýã àæëóóä àëü õýäèéíý ýõýëæ õýëýëö¿¿ëýã, ñóäàëãàà õèéãäýæ áàéíà.

ìºí îëîí óëñûí öàõèëãààí õîëáîîíû áàéãóóëëàãà (îóöõá)-ààñ “Äýëõèéí öàõèëãààí õîëáîîíû õºãæëèéí õóðàë 2014”-ûã çîõèîí áàéãóóëæ îóöõá-ûí 2015-2019 îíû ñòðàòåãè áîäëîãûí àñóóäëóóäàà õýëýëöýí ýõíèé áàéäëààð Äóáàéí òóíõàãëàë ãàðãààä áàéíà.

ñàëáàðûí òåõíèê, òåõíîëîãèéí øèíý÷ëýë ºäºð òóòàì ººð÷ëºãäºí õóâüñàæ áóé ºíºº ¿åä áèä äýëõèéí áóñàä îðíóóäòàé çîõèöóóëàëòûí ÷èãëýëýýð õºë íèéë¿¿ëýí àëõàõûí òóëä øèíý á¿õíèéã õóðäàí õóãàöààíä ñóäàëæ, ìîíãîë óëñàä íóòàãøóóëàõ áîëîìæèéã äýìæèõ, óëìààð õýðýãæ¿¿ëýõ çîõèöóóëàëòûí îð÷èíã á¿ðä¿¿ëýõ çàéëøã¿é øààðäëàãà ãàðñààð áàéãàà þì.

ýíýõ¿¿ ñýòã¿¿ëèéí äóãààðààð òà á¿õýíä áàéãóóëëàãûí òóñ õîðîîíîîñ ºíãºðñºí óëèðàëä õèéæ àìæóóëñíàà òàéëàãíàõûí çýðýãöýý ¿éë àæèëëàãàà, øèíý÷ëýëèéí ÿâö, øèíýýð áàòëàãäñàí õîëáîãäîõ øèéäâýðèéí òàëààð ìýäýý ìýäýýëýë, òåõíèê òåõíîëîãèéí øèíý÷ëýëò, çîõèöóóëàëòûí òààòàé îð÷èíã á¿ðä¿¿ëýõ òàëààð ã¿éöýòãýñýí àæèë, îóöõá-ààñ àðãà õýìæýýíèé òàëààð ìýäýýëë¿¿äèéã öàã àëäàëã¿é õ¿ðãýõèéã çîðèëîî.

ìîíãîë óëñûí õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîîíû Äàðãà Á.ÁÀëãÀíѯðýí

Ñàéí ¿éëñ äýëãýðýõ áîëò ãàé.

4

“ýðõ ç¯éí øèíý×ëýë - 2014” íýýëÒÒýé ªäªðëªã

Ìàõíû ¯íý ªñªæ áàéõàä Ìàíàé ¯íý áóóðñààð ë áàéíà

õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðÒ ¯éë àæèëëàãàà ýðõëýõ Òóñãàé

çªâøªªðëèéí áè×èã áàðèÌÒàä ªªð×ëªëÒ îðóóëñàí Òóõàé

Òîîí Òåëåâèçèéí ªðãªí íýâÒð¯¯ëãèéí õ¯ëýýí àâàõ

õýðýãëýã×èéí ÒªõªªðªÌæ

4 îðîíÒîé Òóñãàé äóãààðóóä 6 äóãààð ñàðûí 2-íîîñ ýõëýí

çªâõªí óãÒâàð äóãààðÒàéãààð àæèëëàíà

äóãààð ªÌ× ¯¯, ýçýÌøèë ¯¯? äóãààðëàëÒ, Ò¯¯íèé çîõèöóóëàëÒ

õýðõýí õèéãääýã âý?

øóóäàíãèéí çîõèöóóëàëÒûí ×èãëýëýýð I óëèðàëä õèéãäñýí

àæëûí Òîâ×îîñ ...

öàõèÌ ÒîãëîîÌûí ãàçàð

äýëõèéí Òåëåâè篯äèéí õªãæëèéí ×èã õàíäëàãà

4 äýõ ¯åèéí çîõèöóóëàã×äûí îíöëîã áà ó×èð× áóé øèíý

áýðõøýý믯ä

ñàëáàðûí 2013 îíû æèëèéí ñÒàÒèñÒèê Ìýäýý

ãàð óÒàñíû õýðýãëýýíèé ªíäªð ÒªëáªðÒ ªðÒªõªªñ

çàéëñõèéõ íü

äýëõèéí õªäªë㪪íÒ õîëáîîíû ×óóëãà óóëçàëÒ 2014

äýëõèéí öàõèëãààí õîëáîî, Ìýäýýëýëæñýí íèéãÌèéí

ªäªð Òîõèîæ áàéíà

Communications Regulatory Commission of Mongolia

õàÿã: ìîíãîë óëñûí õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîî. ìåòðî áèçíåñ òºâ. à áëîê. 5-ð äàâõàð. ñ¿õáààòàð ä¿¿ðýã. ñ¿õáààòàðûí ãóäàìæ-13. óëààíáààòàð-14201. ìîíãîë óëñ

óòàñ: 976-11-304257

Ôàêñ: 976-11-327720

öàõèì õàÿã: www.crc.gov.mn

öàõèì øóóäàí: info@crc.gov.mn

¹4 (10) | 2014 îí. II óëèðàë

ýíý äóãààðÒ...

ñýÒ㯯ëèéí çªâëªë

Äàðãà: Á.Áàëãàíñ¿ðýí õõçõ-íû äàðãà

ãèø¿¿ä:

Á.ìºíõáàò õõçõ-íû Äýä äàðãà áºãººä çç¯Òà-íû äàðãà

ò.íàðàíìàíäàõ ýçìçà-íû äàðãà

À.ëóâñàí-Î÷èððÄçõà-íû äàðãà

×.Îþóíãýðýëçà-íû äàðãà

Á.Àíõáààòàðøà-íû äàðãà

Ñýòã¿¿ëèéí ýðõëýã÷: ö.ìºíõçóë(munhzul@crc.gov.mn)

õàðèóöëàãàòàé íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà:Ò.íàðàíìàíäàõ(naran@crc.gov.mn)

ñýòã¿¿ëèéí äèçàéíûã

íÎìóí Åðªªë õõÊ-ä áýëòãýâ.

w.nomun-yeruul.com

5

6

19

22

25

31

32

3336

40

47

48

54

57

52014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

“ýðõ ç¯éí øèíý×ëýë - 2014” íýýëÒÒýé ªÄªðëªã

ÕÕÇÕ-íû õóâüä 2014, 2015 оíû Çорилтууд

Даâтамжийí үр ашгийг

сайжрóóлаõ

Шóäарга өрсөлäөөíийг

äэмжиõ

Тóсгай зөâшөөрлийí зоõицóóлалт

Çаõ зээл, õэрэглэгчийí эрõ

ашигБүтээгäэõүүíий баталгаажóóлалт

теõíологиос үл õамаарсаí íэгäсэí тóсгай зөâшөөрөл

дóóäлага эрõлүүлэгч õарилцаí õолболтûí төлбөрөө õариóцаõ

Үíäэсíий роóмиíг үйлчилгээ

дóгаараа õаäгалаí шилжиõ үйлчилгээ

даâтамжийí чөлөөлөлт (LTE)

даâтамжийí шиíэчилсэí төлөâлөлт

Үíäэсíий õэмжээíий õяíалт

Çоõицóóлалт õийõэä гарч бóй Çарим асуудлууд

Раäио äаâтамжийí

äаõиí төтөâлөлт

4G/LTE

WiFi

DVB-Т2

салгалт

Çоõицóóлалтûí чиглэл

траíзит

ай Пи ТВ

Кабелийí сóâаг

Эрõ зүйí орчиí

Эрõ зүйí орчиí

Веб

сэтгэгäэл

Сүлжээíий зоõицóóлалт

Телеâизийí өргөí

íэâтрүүлэг

Коíтеíт зоõицóóлалт

ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè, øóóäàí,

õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí

áàéãóóëëàãóóä ºíãºðºã÷ 2013 îíä

õèéñýí àæëàà ä¿ãíýæ 2014 îíä áîëîí öààøèä

àâ÷ õýðýãæ¿¿ëýõ àðãà õýìæýý, òºëºâëºãºº,

áîäëîãî ñòðàòåãèéí áîëîí ¿éë àæèëëàãààíû

÷èãëýëèéã òàíèëöóóëñàí íýýëòòýé ºäºðëºãèéã

óëàìæëàë ¸ñîîð 1 ä¿ãýýð ñàðûí 15-íû ºäºð

òºðèéí îðäíû èõ òàíõèìä õèéëýý. ×óóëãà

óóëçàëòàä ìîíãîë óëñûí åðºíõèé ñàéä

í.àëòàíõóÿã îðîëöîæ, òºðèéí ¿éë÷èëãýýã

óõààëàã áîëãîõîä òóñ ñàëáàðûíõàí ýðõ

ç¿éí øèíý÷ëýëèéã õèéõýýñ ãàäíà èðãýäèéí

ºäºð òóòìûí àìüäðàëä õàðèëöàà õîëáîîíû

ñàëáàðûí ¿ç¿¿ëýõ ¿ð íºëººã ñàéæðóóëàõ,

òåõíèê òåõíîëîãèéí äýâøëèéã àøèãëàñàí

öàõèì ¿éë÷èëãýýã íýâòð¿¿ëýõýä èõýýõýí

àíõààðàë õàíäóóëæ àæèëëàõ øààðäëàãàòàé

áàéãààã îíöîëæ õýëñýí. Òóõàéëáàë, íèéòèéí

òýýâðýýð ¿éë÷ë¿¿ëýõ òàñàëáàðûã öàõèìæóóëàõ,

òîîí ãàðûí ¿ñãèéã àøèãëàõ, íýãäñýí òºëáºð

òîîöîîíû ñèñòåìòýé áîëîõ çýðýã òåõíèêèéí

øèéäýëòýé õîëáîîòîé àñóóäëóóäûã

øèéäâýðëýõýä òóñ ñàëáàð èõýýõýí ¿¿ðýãòýé

ãýäãèéã àíõààðóóëëàà.

ýíý ¿åýð õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí áîäëîãî

÷èãëýëèéã òîãòîîæ àæèëëàäàã ìýäýýëëèéí

òåõíîëîãè, øóóäàí, õàðèëöàà õîëáîîíû ãàçàð

2014 îíûã ýðõ ç¿éí øèíý÷ëýëèéí æèë áîëãîí

çàðëàæ áàéãààãàà àëáàí ¸ñîîð ìýäýãäñýí. óã

íýýëòòýé ºäºðëºãò ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè,

øóóäàí, õàðèëöàà, õîëáîîíû ãàçàð, ìîíãîëûí

öàõèëãààí õîëáîî õÊ, ìîíãîë øóóäàí ÒªõÊ,

ðàäèî òåëåâèçèéí ñ¿ëæýý óÒ¯ã, ìýäýýëýë

õîëáîîíû ñ¿ëæýý ÒªõÊ, ìýäýýëëèéí

òåõíîëîãèéí ¯íäýñíèé ïàðê, ¯íäýñíèé Äàòà

òºâèéí óäèðäëàãóóä òóñ òóñ èëòãýë òàíèëöóóëæ

õýëýëö¿¿ëýã ºðí¿¿ëñýí íü îíöëîã áàéñàí

áºãººä ýíý ñàëáàðò ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëäàã

òºðèéí áîëîí òºðèéí áóñ áàéãóóëëàãà,

êîìïàíèéí 900 îð÷èì òºëººëºã÷èä îðîëöîæ

ñàëáàðûí öààøäûí çîðèëòûã õýëýëöñýí.

ýíý ¿åýð òºðèéí ¿éë÷èëãýýíèé Ò¯ö ìàøèí

ºíãºðñºí îíä èðãýäýýñ õàìãèéí èõ òàëàðõàë

õ¿ëýýñýí áðýíä á¿òýýãäýõ¿¿íýýð øàëãàð÷ öîì

ãàðäëàà.

2014 | çîðèëÒóóÄ

6

Ìàõíû ¯íý ªñªæ áàéõàä

Ìàíàé ¯íý áóóðñààð ë áàéíà

“ªíººäºð” ñîíèí ýíý óäààãèéí ðåäàêöûí óóëçàëòààðàà ìýäýýëëèéí

òåõíîëîãè, øóóäàí, õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí àñóóäëûã õºíäºæ

ÿðèëöëàà. ðåäàêöûí óóëçàëòàä ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè, øóóäàí, õàðèëöàà

õîëáîîíû ãàçðûí äàðãà ö.æàäàìáàà, õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ

õîðîîíû äàðãà á.áàëãàíñ¿ðýí, “ìîíãîëûí öàõèëãààí õîëáîî” êîìïàíèéí

ã¿éöýòãýõ çàõèðàë æ.áàò-ýðäýíý, “ìîíãîë øóóäàí” ÒªõÊ-èéí çàõèðàë

ö.áàòñàéõàí íàð îðîëöîâ.

2014-01-15 10:31:28

ßðèëöëàãà

72014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

Áèäíèé óðèëãûã õ¿ëýýí àâ÷ õ¿ðýëöýí èðñýí òà á¿õýíä áàÿðëàëàà. ßðèëöëàãàà ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè, øóóäàí, õàðèëöàà õîëáîîíû ãàçàð ºíãºðñºí îíä þóã çîðüæ àæèëëàæ, ÿìàð ¿ð ä¿íä õ¿ðýâ ãýñýí àñóóëòààð ýõýëüå.

Ö.æ: ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè, øóóäàí, õàðèëöàà õîëáîîíû ãàçàð 2013 îíûã áîãö ä¿¿ðýí îëçòîé ¿äëýý ãýæ ä¿ãíýæ áàéãàà. øèíý÷ëýëèéí çàñãèéí ãàçðûí õèéõýýð òºëºâëºæ áàéãàà, õèéñýí á¿õèé ë àæëûí öààíà ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè, øóóäàí, õàðèëöàà õîëáîîíû ãàçàð áàéñàí ãýæ õýëæ áîëîõ áàéõ. ªíãºðñºí îíû íýãä¿ãýýð ñàðûí 16-íä ìàíàé ñàëáàðûíõàí 2013 îíû ñòðàòåãèéí äîëîîí çîðèëòîî çàðëàæ áàéñàí þì.

íýãä¿ãýýðò, ¯íäýñíèé õèéìýë äàãóóë õºòºëáºð. õºòºëáºðèéã õýðýãæ¿¿ëýõ àæëûí õ¿ðýýíä ñàíñðûí ¿íäýñíèé çºâëºë áàéãóóëæ, äýëõèéä ñàëáàðòàà “òîëãîé öîõèæ” áàéãàà 10 ãàðóé êîìïàíèéã óðüæ àâ÷ðàí õàðèëöàà õîëáîîíû áîëîí òàíäàí ñóäàëãààíû õî¸ð õèéìýë äàãóóëûí àñóóäëààð õàìòðàí àæèëëàõààð áîëæ, áè÷èã áàðèìòàà áîëîâñðóóëëàà. îäîîãîîð ¯àáç-ä õ¿ðã¿¿ëýýä, øèéäëýý õ¿ëýýæ áàéíà. îëîí óëñàä paper satellite (öààñàí õèéìýë äàãóóë) ãýæ ¿¿íèéã íýðëýäýã. èíãýñíýýð õèéìýë äàãóóë õººðãºõ àæëûí 80 õóâèéã õèé÷èõëýý ãýæ ¿çäýã. Òèéìýýñ ìîíãîëûí paper satellite õººð÷èõñºí, ¿éë àæèëëàãààãàà ýõýëñýí ãýæ îéëãîæ áîëíî.

õî¸ðäóãààðò, òºðèéí ò¿ãæðýëã¿é ¿éë÷èëãýý. óðüä íü ºðõ á¿ðèéã êîìïüþòåðæ¿¿ëýõ õºòºëáºð, öàõèì çàñàãëàë, á¿õ ñóìàíä

øèëýí êàáåëü òàòàõ çýðýã îëîí àæëûã õèéæ, äýä á¿òöèéã íü õºãæ¿¿ëñýýð èðñýí. Òýäãýýðò ñóóðèëæ òºðèéí ¿éë÷èëãýýã èðãýíä ÿàæ õóðäàí õ¿ðãýõ âý ãýäýã äýýð áèä àæèëëàæ áàéãàà. ýõíèé á¿òýýãäýõ¿¿í áîëîõ òºðèéí ¿éë÷èëãýýíèé öàõèì ìàøèíû (Ò¯ö ìàøèí) ýõíèé ýýëæèéã 2013 îíû çóðãàäóãààð ñàðä àøèãëàëòàä îðóóëñàí. îäîîãèéí áàéäëààð 21 àéìàã, óëààíáààòàð õîòûí 17 öýãò èéì ìàøèí àæèëëàæ áàéíà. èðãýíèé á¿ðòãýëýýñ ýõë ¿¿ëýýä îëîí íýãæèéí ºäºð òóòàì õýðýãöýýòýé áàéäàã ëàâëàãàà ìýäýýëë¿¿äèéã Ò¯ö ìàøèíààð ºãººä ýõýë÷èõñýí. ýíý áîë ìýäýýëëèéí òåõíîëîãèä ñóóðèëàí, òºðèéí ¿éë÷èëãýýã õ¿ðãýõýä ãàðñàí ìàø òîì àõèö þì.

ãóðàâäóãààðò, òºðèéí ò¿ãæðýëã¿é ¿éë÷èëãýýã èðãýíä õ¿ðãýõèéí òóëä ºðõèéí èíòåðíýòèéã õÿìäðóóëàõ, òýð äóíäàà îðîí íóòàãò õî¸ð äàõèí õÿìäðóóëæ, õóðäûã íü òîãòâîðòîé ò¿âøèíä àâàà÷èõûã çîðüñîí. ýíý çîðèëò áîäèò àæèë õýðýã áîëæ, 21 àéìàãò õýðýãæñýí. ýöñèéí õ¿ðãýëòèéã “ìîíãîëûí öàõèëãààí õîëáîî” êîìïàíè áèå äààæ ã¿éöýòãýñýí.

ĺðºâä¿ãýýðò, Òåëåâèçèéí òîîí ñèñòåìä øèëæèõ øèíý÷ëýëèéã ýõë¿¿ëýõ àæëûã áàñ íýã òîì çîðèëòîî áîëãîæ òîäîðõîéëñîí. 2014 îíû äîëäóãààð ñàðûí 31-íä òîîí òåõíîëîãèä øèëæèõýýð çýõýæ áóé ó÷ðààñ 2013 îíä íèéò 89 ñóì, ñóóðèí ãàçàðò äàõèí äàìæóóëàõ ñòàíö øèíýýð áàéðøóóëëàà. îäîîãèéí

áàéäëààð äýýðõ ãàçðóóäàä òîîí ñèñòåìèéã òóðøèëòààð öàöààä ýõýë÷èõñýí. 2014 îíä ¿ëäñýíèéã íü ñóóðèëóóëíà.

òàâäóãààðò, îþóíû ÷àäàâõèòàé, ºíäºð öàëèíòàé, àæëûí áàéðòàé õ¿íèé íººöèéí àñóóäëûã çîðèëòîî áîëãîæ òàâüñàí. ìîíãîë÷óóä ñ¿¿ëèéí ¿åä ìýäëýãò ñóóðèëñàí ýäèéí çàñãèéí òóõàé íýëýýä ÿðüæ áóé. ýíý ç¿ãò ÿâàõûí òóëä õ¿íèé íººöèéã ÷àäàâõèæóóëàõ ¸ñòîé þì áàéíà. 2013 îíû àðâàííýãä¿ãýýð ñàðûí 11-íä ìîíãîëûí ïðîãðàìì õàíãàìæ ¿éëäâýðëýã÷äèéí àíõäóãààð ÷óóëãàíûã çîõèîí áàéãóóëñàí. Ò¿¿ãýýð áèä ìýäëýãò ñóóðèëñàí ýäèéí çàñàã ãýæ þó þì áý, áèäíèé çàõ çýýë õààíà áàéíà âý, ÿìàð áîëîìæ áàéíà, ïðîãðàìì õàíãàìæ ¿éëäâýðëýã÷èä ÿìàð ò¿âøèíä áàéíà, îþóíû ºì÷èéã õýðõýí ¿íýëæ áàéíà, èíãýõèéí òóëä òºðººñ ÿàæ äýìæèõ âý çýðýã àñóóäëûã õºíäºæ, øèéäýõ àðãà çàìàà òºëºâëºñºí. ñòàðò-àï áóþó ãàðààíû íºõöºë ãýæ áàéäàã. Òýð çàð÷ìààð òºðººñ ñàíõ¿¿ãèéí äýìæëýã ¿ç¿¿ëýõ õýðýãòýé þì áàéíà ãýæ ¿çýýä ¿íäñýí òàâàí ÷èãëýëèéã ñîíãîñîí. ýäãýýð íü æèæèã, äóíä ¿éëäâýðëýëèéí ñàíä ïðîãðàìì õàíãàìæ ¿éëäâýðëýã÷äèéã õàìðóóëàõ, øèíæëýõ óõààí, òåõíîëîãèéí ñàíä ïðîãðàìì õàíãàìæèéí òºñë¿¿äèéã áàãòààõ, ßïîíû õî¸ð ¿å øàòòàé çýýëä ïðîãðàìì õàíãàìæèéí êîìïàíèóäûã õºíãºëºëòòýé íºõöºëººð õàìðóóëàõ, òºðèéí ºì÷èò

ìàõíû ¯íý ªñªæ áàéõàÄ ìàíàé ¯íý áóóðñààð ë áàéíà

ö.æàäàìáàà á.áàëãàíñ¿ðýí ö.áàòñàéõàí æ.áàò-ýðäýíý

8

êîìïàíèóäàä øààðäëàãàòàé ïðîãðàìì õàíãàìæóóäûã äîòîîääîî ¿éëäâýðëýõ, îþóíû ºì÷èéã íü áàðüöààëæ, çýýë îëãîäîã áîëîõ çîðèëòóóä þì.

çóðãàäóãààðò, õ¿íèé íººö人 ñóóðèëààä äýëõèéí ñòàíäàðòûí e-á¿òýýãäýõ¿¿í ãàðãàõ çîðèëò òàâüñàí. ìîíãîëûí á¿òýýãäýõ¿¿í ãýõýýð ë çààâàë ýñãèé, àðüñ øèð, íîîñ íîîëóóð áàéõ àëáàã¿é ø¿¿ äýý. õ¿íèé îþóíààð á¿òýýãäñýí ïðîãðàìì õàíãàìæèéí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã áèä ÿàãààä õèéæ áîëîõã¿é ãýæ. ñàíõ¿¿ãèéí ïðîãðàìì, îéð çóóðûí õýðýãëýýíèé àïïëèêýéøí çýðãèéã òîäîðõîé õýìæýýãýýð ¿éëäâýðëýæ áàéãàà ÷ îëîí óëñûí ñòàíäàðòàä íèéöñýí áàðüöòàé á¿òýýãäýõ¿¿í ãàðãàõûã çîðèõ ¸ñòîé. áèä ñóäàëãàà õèéãýýä, ýíý îíû ãóðàâäóãààð ñàðä ìîíãîë óëñûí åðºíõèé ñàéäûí èâýýë äîð ñàí Ôðàíöèñêîãèéí “Silicon valley”-ä

ìîíãîëûí àíõíû êîìïàíèéã ãàðãàÿ ãýæ ÿðüæ áàéíà.

Äîëäóãààðò, áèä ìýäýýëëèéí òåõíîëîãèä ñóóðèëñàí øóóäàíãèéí øèíý÷ëýëèéã õèéõýýð øèéäñýí. ìîíãîë óëñûí åðºíõèé ñàéäûí 50 òýðáóìûí áàãöààñ 1.9 òýðáóì òºãðºãèéã ýíý ñàëáàðò îëãîñîí þì. ñìàðò áîêñ áóþó óõààëàã øóóäàíãèéí õàéðöãèéã õýðýãæ¿¿ëæ

áàéíà. óëààíáààòàð õîòûí õýìæýýíä õàÿãæóóëàëò á¿ðýí øèéäýãäýýã¿é ó÷ðààñ øóóäàíãèéí õ¿ðãýëò, õàéðöãèéí àñóóäàë áýðõøýýëòýé áàéäàã. îëîí óëñàä èéì àñóóäëûã ñìàðò áîêñîîð øèéääýã. á¿õ íèéòýýðýý àøèãëàæ áîëîõ äàâóó òàëòàé. Òîäðóóëáàë,

øóóäàíãèéí íýã öýãò òàâèí “í¿ä“ áàéíà. èëãýýìæýýñýý õàìààðààä òîì, æèæèã ÿíç á¿ð. Òóõàéí õýðýãëýã÷èä øóóäàí, èëãýýìæ èðñýí òóõàé ìýäýýëýë, íýâòðýõ íóóö äóãààðûí õàìò ãàð óòñàíä èðíý. ATM øèã ñêàíààð íóóö äóãààðàà õèéæ, èëãýýìæýý àâààä õàéðöãàà õàà÷èõíà. Òýãýõýýð òýð õàéðöãèéã ºäºðòºº õýäýí ÷ õ¿í õýðýãëýæ áîëíî ãýñýí ¿ã. óëààíáààòàð õîòûí õýìæýýíä 18 öýã, Äàðõàí, ýðäýíýòèéí íèéò 20 öýãò èéì ñìàðò áîêñûí ¿éë÷èëãýýã ýíý ñàðûí 20-äîîð íýâòð¿¿ëíý. ¯¿íèéã äàí ãàíö “ìîíãîë øóóäàí” êîìïàíè áèø, ìîíãîë óëñàä øóóäàíãèéí ¿éë÷èëãýý ýðõýëæ áàéãàà á¿õèé ë êîìïàíè àøèãëàõ áîëîìæòîé. èíãýñíýýðýý áèä øóóäàíãèéí õýðýãëýýã íýìýãä¿¿ëýí, àðàé ººð ò¿âøèíä àâàà÷èõ øèíý àëõàì õèéæ áàéãàà þì.

æ.Á: ªíãºðñºí õóãàöààíä “ìîíãîëûí öàõèëãààí õîëáîî” êîìïàíè 1200-ãààä àæèëòàíòàéãààð ìîíãîë óëñûí ñóì, ñóóðèí ãàçðóóäàä äºðâºí òºðëèéí ¿éë÷èëãýý õ¿ðãýæ èðëýý. Òýäãýýðèéí äóíä óëàìæëàëò ñóóðèí óòàñíû ¿éë÷èëãýý ÷óõàë áàéð ñóóðü ýçýëäýã. Ò¿¿íýýñ ãàäíà êàáåëèéí òåëåâèçèéí ¿éë÷èëãýýã çàðèì àéìàãò õ¿ðãýäýã. ìîíãîëä èíòåðíýòèéí ¿éë÷èëãýýã îðîí íóòàã, ñóìäàä õ¿ðãýæ áàéãàà öîðûí ãàíö êîìïàíè ãýýä õýë÷èõýä áóðóóäàõã¿é áàéõ. Ò¿¿í÷ëýí ëàâëàõ ¿éë÷èëãýýíèé àíõíû áèçíåñèéã ìàíàéõ ýõë¿¿ëñýí ò¿¿õòýé. ýíý áîë 109 áóþó ºíººãèéí 1109 þì. ìîíãîë óëñûí çàñãèéí ãàçàð áîëîí áíñó-ûí “Korea Tele-com”- ûí õàìòàðñàí õóâüöààò êîìïàíè õýëáýðýýð 1995 îíä áàéãóóëàãäñàí. “ìîíãîëûí öàõèëãààí õîëáîî” êîìïàíèéí

40 õóâü íü “Korea Telecom”-ûíõ, 54 õóâü íü ìîíãîëûí çàñãèéí ãàçðûíõ.

2013 îíä óëàìæëàëò áèçíåñèéí áóóðàëòûã ñààðóóëàõ, àøèã îðëîãîî íýìýãä¿¿ëýõ ÷èãëýëýýð íýëýýä àæèë çîõèîí áàéãóóëëàà. çàñãèéí ãàçàðòàé õàìòðààä èíòåðíýòèéí ¿éë÷èëãýýã îðîí íóòàãò èäýâõæ¿¿ëýõèéí òóëä ¿íý òàðèôûã áàãàñãàõ, õ¿÷èí ÷àäëûã ºñãºõ ãýñýí õî¸ð ¿íäñýí ÷èãëýëýýð àæèëëàñàí. ªíãºðñºí õóãàöààíä áèä 128 êáèò/ñ õóðäòàé èíòåðíýòèéí ¿éë÷èëãýýã 20 ìÿíãàí òºãðºãººð õ¿ðãýäýã áàéñàí áîë ºíººäºð 600 êáèò/ñ õóðäòàé èíòåðíýòèéã 16 ìÿíãàí òºãðºãººð õ¿ðãýæ áàéãàà. “ìîíãîëûí öàõèëãààí õîëáîî” êîìïàíèéí èíòåðíýòèéí ¿éë÷èëãýý àíàëîãè òåõíîëîãèä ñóóðèëäàã ó÷ðààñ ãîë òºëºâ õºäºº îðîí íóòàãò ÷èãëýäýã.

õî¸ðäóãààðò, “ìîíãîëûí öàõèëãààí õîëáîî” êîìïàíè øèíý áèçíåñèéí ìîäåëü ãàðãàæ èðýõ, áèçíåñèéí øèíý çàõ çýýë ýðýëõèéëýõ òîìîîõîí çîðèëòòîé áàéëàà. çàñãèéí ãàçàð, “Ko-rea Telecom” õàìòðààä ìîíãîë óëñàä 4G áóþó LTE-èéí Ẻíèé óðñãàëûí ñ¿ëæýý áàéãóóëàõ òîìîîõîí òºñëèéí ñóäàëãààíû àæëûã ºíãºðñºí ñàðûí 15-íä õèéæ äóóñãàñàí. ¯¿ãýýð ìîíãîë óëñûí îäîîãèéí çàõ çýýë, õýðýãëýã÷èéí ñóäàëãàà áîëîí õýòèéí òºëºâ ãýýä îëîí àñóóäëûã òîäîðõîé áîëãîñîí ãýæ õýëæ áîëíî. ýíý àæëûã õèéæ äóóñãààä, ò¿íø áàéãóóëëàãàòàéãàà ñàíàìæ áè÷èã áàéãóóëæ, òîìîîõîí ñóäàëãàà õèéñíýý çàñãèéí ãàçàðò òàíèëöóóëààä ÿâæ áàéíà. LTE ãýäýã áèçíåñèéí çàãâàð íü ºíººäðèéí 3G õóðäûã 100 äàõèí ºñãºõ áîëîìæòîé äýä á¿òöèéí òîìîîõîí ñ¿ëæýý þì. íºãºº òàëäàà ýíý íü çºâõºí

2014-01-15 10:31:28

ßðèëöëàãà

92014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

øèëýí êàáåëüä òóëãóóðëàõààñ ãàäíà àãààðûí äàâòàìæààð äàìæèõ ñ¿ëæýý áîëîõ ó÷èðòàé. àãààð, øèëýí êàáåëèéã ÿàãààä çýðýãö¿¿ëýõ øààðäëàãàòàé âý ãýõýýð øèëýí êàáåëèéí äýä á¿òýö öýãýýñ öýãò äàìæèæ áàéäàã áîë àãààðûíõ èë¿¿ ºðãºí õ¿ðýýíä äàìæäàã. åðºíõèé áàãòààìæààðàà ýíý òºñºë íýã òýðáóì îð÷èì àì.äîëëàðûí ºðòºãòýé. “Ko-rea Telecom”-ûíõîí 406 ñàÿ àì.äîëëàðûí øóóä õºðºí㺠îðóóëàëò õèéíý ãýñýí.

ýíý îíûã òàíàé ñàëáàð ýðõ ç¿éí øèíý÷ëýëèéí æèë áîëãîí çàðëàñàí. ßìàð àæèë õèéõýýð òºëºâëºæ áàéíà âý?

Ö.æ: ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè, øóóäàí, õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðò òóëãàìäààä áóé íýã àñóóäàë íü áèäíèé ¿éë àæèëëàãààã çîõèöóóëäàã ýðõ ç¿éí îð÷èí äóòìàã, áèäíèé ººðèéí ãàðãàñàí æóðàì, ä¿ðìèéí õ¿ðýýíä áàéñààð áàéíà. õóóëü ãýõýä õî¸ð ãóðàâõàí áàéãàà. ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè àìüäðàëä õýðýãëýý áîëîîä ýõëýõýýð îëîí òºðëèéí õàðèëöààã çîõèöóóëàõ øààðäëàãà ¿¿ñ÷ áàéíà. Òèéìýýñ áèä øèíý õóóëèóäûã ÿàðàëòàé ºëãèéäºæ àâàõ õýðýãòýé áîëëîî. æèøýýëáýë, ªðãºí íýâòð¿¿ëãèéí òóõàé õóóëü. Òåëåâèç¿¿äèéí òîî ºñººä áàéíà, êîíòåíò áîëîõã¿é áàéíà, çºâøººðºë îëøðîîä áàéíà ãýæ ÿðüäàã. ¯éë àæèëëàãàà, áîäëîãî çîðèëò, ÷èã õàíäëàãûã íü õàðèëöàà, õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîîíîîñ ãàðãàñàí æóðìààð ë çîõèöóóëäàã. æóðìûíõ íü õàìðàõ õ¿ðýý õÿçãààðëàãäìàë, ýðõ ç¿éí ÷àäàìæ íü ñóë áàéäàã. õ¿íèé ýðõèéí òóõàé ÿðüäàã ìºðò뺺 èíòåðíýòèéí îð÷èí äàõ õ¿íèé ýðõèéí òóõàé îãò õºíääºãã¿é. ñýòãýãäýë, õàíäàëò òîéðñîí

àéõòàð àñóóäëóóä áèé ø¿¿ äýý. öààøëààä Êèáåð àþóëã¿é áàéäëûí òóõàé õóóëü ãýõ÷ëýí ÿðèâàë ñàëáàð õºãæèõèéí õýðýýð îëîí õóóëü øààðäëàãàòàé áîëæýý. 2-3 øèíý õóóëèéã ýíý æèëäýý áàãòààæ áîëîâñðóóëàõààð àæëûí õýñýã áàéãóóëàãäààä àæèëäàà îðñîí.

ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè, øóóäàí, õàðèëöàà õîëáîîíû

ñàëáàðûã äýëõèéí ò¿âøèíä õ¿ðãýõýä ºðãºí óóäàì íóòàã, àëñëàãäìàë òàðóó ñóóðüøèë ìààíü áýðõøýýë ó÷ðóóëæ òààðíà. Äýä á¿òöèéí àñóóäëûã õýðõýí øèéäýæ áàéíà âý?

Ö.æ: ªíººäðèéí áàéäëààð ìîíãîë óëñûí 370 øàõàì ñóìûí 37 íü ë øèëýí êàáåëüä õîëáîãäîîã¿é áàéíà. øèëýí êàáåëüä õîëáîãäñîí íýã ñóìààñ íºãºº ñóìûí õîîðîíäîõ çàé íü

ìàõíû ¯íý ªñªæ áàéõàÄ ìàíàé ¯íý áóóðñààð ë áàéíà

10

äóíäæààð 100-150 êì áàéäàã. 150 êì-ýýñ äàâáàë òóõàéí ñóìàíä äàõèí äàìæóóëàõ ºñãºã÷ ñóóðèëóóëàõ õýðýãòýé áîëäîã. 37 ñóì ãàçàðç¿éí áàéðøëààñàà õàìààðààä õîëáîãäîõ áîëîìæã¿é áàéãàà. ãýõäýý ¿¿íèéã VSAT áóþó áàãà îâðûí ñàíñðûí õîëáîî àøèãëàí õîëáîõ çàìààð øèéäýõ áîëîìæòîé. æèøýýëáýë, ºíãºðñºí àðâàíõî¸ðäóãààð ñàðä àðõàíãàé àéìãèéí ×óëóóò

ñóìûã VSAT àøèãëàí èíòåðíýòýä õîëáîñîí. øèëýí êàáåëèéã íü òàò÷èõñàí 120 ñóìûí èíòåðíýòèéã ýíý æèë øèíýýð íýýíý. ýäãýýðýýñ 100 ñóì íü õîëáîãäîõîä áýëýí áîë÷èõñîí, 20 ñóìàíä êàáåëü áóëàõ ãýõ ìýò ààð ñààð àæëóóä ¿ëäñýí. çóðãàäóãààð ñàð ãýõýä 120 ñóì øèëýí êàáåëüä á¿ðìºñºí õîëáîãäîíî.

èéì èõ õºðºí㺠îðóóëàëò õèéæ,

äýä á¿òöèéã òàòààä î÷èõîä õýðýãëýã÷ íü áýëýí áàéõ ¸ñòîé. ýíý òàë äýýð áýðõøýýë ¿¿ñýýä áàéíà. ªºðººð õýëáýë, èðãýä ñìàðò óòàñ, èíòåðíýò õýðýãëýæ ÷àääàã áàéõ ¸ñòîé. ªíººäºð ñóìûí õîëáîîíä î÷èõîîð 3-4 õ¿¿õýä êîìïüþòåð òîãëîîä ë ñóóæ áàéäàã. ñóìàíä èíòåðíýò, êîìïüþòåðèéã ìàø áàãà àøèãëàæ áàéãàà þì. Òèéìýýñ 2014 îíä èäýâõæ¿¿ëýëòèéí àæèë õèéõã¿é áîë áîëîõã¿é. Ò¿¿í÷ëýí äóíäàæ ò¿âøíèé áîëîí îðëîãî áàãàòàé èðãýäýä çîðèóëñàí ñìàðò óòñóóäûã ¿éëäâýðëýõ, ýñâýë èìïîðòëîõ àñóóäàë òóëãàð÷ áàéíà. áèä ººðñ人 ¿éëäâýðëýå, ýñâýë õî¸ðäîã÷, ãóðàâäàã÷ îðíû á¿òýýãäýõ¿¿íèéã õÿìä íºõöºëººð îëãî¸ ãýõýýð äàõèàä áîäëîãûí àñóóäàë ãàð÷ èðæ áàéãàà. Äýä

á¿òöèéí äàãóó èíòåðíýòýý ¿å øàòòàé íýýãýýä ÿâíà, ò¿¿íèéõýý àðààñ õýðýãëýã÷äýý áýëòãýõ àñóóäàë ãàð÷ èðæ áàéíà ãýñýí ¿ã. õàìãèéí ñ¿¿ëä õèéñýí ñóäàëãààãààð 3G ¿éë÷èëãýýíèé õýðýãëýã÷ áàãà áàéãàà íü àæèãëàãäñàí. ãàð óòñûã çºâõºí ÿðèõ, ìåññåæ èëãýýõ õýëáýðýýð àøèãëàõàà áîëüæ, ñìàðò ãàð óòñûã ýçýìøèæ ñóðàõ íü ÷óõàë. Òýãæ áàéæ ¿éë÷èëãýý àâäàã áîëíî. èðýõ ñàðûí äóíäóóð áèä òîîí ãàðûí ¿ñýã òàðààæ ýõýëíý. Òîîí ãàðûí ¿ñýã õýðýãëýýíä íýâòýð÷, ò¿¿íèéã àøèãëàæ èíòåðíýòèéí õýðýãëýã÷ áîëîõ ¸ñòîé ø¿¿ äýý.

òåëåâèç¿¿ä ýíý îíä òîîí ñèñòåìä øèëæèíý ãýæ áàéãàà. òàíàé òàëààñ áýëòãýë àæèë õàíãàãäñàí þì áàéíà. ãýòýë èðãýäèéí ýíý òàëààðõ îéëãîëò òºäèéëýí ñàéíã¿é áàéíà.

Á.Á: “Òîîí òåëåâèçèéí ¿íäýñíèé õºòºëáºð”- èéí òóõàé çàñãèéí ãàçðûí 2011 îíû 275 òîîò òîãòîîëûí äàãóó õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîî 2011 îíä äºðâºí àæëûí õýñýã áàéãóóëæ, ñóäàëãàà õèéñýí. 2012 îíû íàéìäóãààð ñàðä

ýíý ñóäàëãààãàà ã¿íçãèéð¿¿ëæ, ìàø äýëãýðýíã¿é ñóäàëãàà õèéñíýýð òîîí òåëåâèçòýé õîëáîîòîé õºðºí㺠îðóóëàëòûí õýìæýýã òîîöîæ ãàðãàñàí. Äàõèí äàìæóóëàõ ñ¿ëæýý áîëîîä õýðýãëýã÷èéí òîíîã òºõººðºìæèéí òîî øèðõýã ãýõ ìýò ýäèéí çàñãèéí òîî áàðèìòóóäûã ìàø òîäîðõîé áîëãîñîí. õî¸ðäóãààðò, òåëåâèç¿¿ä ñòóäè, äóó ä¿ðñíèé õóâüä ÿìàð áýëòãýë õàíãàõ ¸ñòîé âý, ãóðàâäóãààðò, õýðýãëýã÷èéí òîíîã òºõººðºìæòýé õîëáîîòîé ñòàíäàðò ÿìàð áàéõ âý ãýäãèéã òîäîðõîéëñîí.

2013 îíä äàõèí äàìæóóëàõ ñ¿ëæýýíèé 100 øàõàì òºõººðºìæ ñóóðèëóóëëàà. ýíý îíä ¿ëäñýí 134 ñóìàíä ñóóðèëóóëàõ õºðºíãèéã óëñûí òºñºâò òóñãàæ ºãñºí. íèéò 200 ãàðóé ñóì, ñóóðèí ãàçàðò òºõººðºìæ ñóóðèëóóëæ, äîëäóãààð ñàðûí 30 ãýõýä îðîí íóòàãò òîîí ñèñòåìòýé òåëåâèç ãàð÷ ýõýëíý. îäîîãèéí áàéäëààð ì¯îíÒ òóðøèëòààð äàìæóóëæ áàéãàà.

èðãýä ÿìàð áýëòãýë õàíãàõ ¸ñòîé âý? çóðàãòàà ñîëèõ õýðýãòýé ãýíý, ºíäºð ¿íýòýé

2014-01-15 10:31:28

ßðèëöëàãà

112014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

òºõººðºìæ çààâàë õóäàëäàæ àâàõ ¸ñòîé þì áàéíà ãýñýí ÿðèà áàéãàà ø¿¿ äýý?

Ö.æ: çóðàãòàà ñîëèõ ÿìàð ÷ øààðäëàãà áàéõã¿é. ñåò-òîï áîêñ áóþó õóâèðãàã÷ òºõººðºìæèéã õàðèí õóäàëäàæ àâàõ ¸ñòîé. Òºõººðºìæèéí õ¿÷èí ÷àäàë, ¿éë÷èëãýýíýýñýý õàìààðààä õî¸ðîîñ ãóðâàí òºðëèéí ¿íýòýé áàéíà. îëîí óëñûí æèøèãò òóõàéí óëñûí èðãýä ñåò-òîï áîêñûã õýð õóãàöààíä á¿ðýí õóäàëäàæ àâàõààñ õàìààðààä òîîí ñèñòåìèéí øèëæèëò õèéãääýã þì. Òóõàéëáàë, äîëäóãààð ñàðûí 31-íä áèä 50:50 õóâèàð øèëæèíý. àíàëîãè òåõíîëîãè íü çýðýãöýýä àæèëëàæ ë áàéíà ãýñýí ¿ã. õàìãèéí ñ¿¿ë÷èéí àéë òýðõ¿¿ òºõººðºìæèéã õóäàëäàæ àâ÷ äóóññàí öàãò ë òóõàéí óëñ òîîí ñèñòåìä á¿ðýí øèëæñýí ãýæ ¿çíý. Äàðàà ¿åèéí òåõíîëîãèéí øèëæèëòýýñ õàìààðààä íýã æèë çóðãààí ñàðûí äîòîð 160 ìÿíãàí ºðõ óã òºõººðºìæèéã õóäàëäààä àâ÷èõ áîëîâ óó ãýæ íàéäàæ áàéíà. “DDish” áîëîí êàáåëèéí òåëåâèçòýé àéëóóäûã õàñààä èéì òîî ãàð÷ áàéãàà þì. Òýãýõýýð æóðàì áàòëàãäàæ òåíäåðò øàëãàðñàí êîìïàíèóä ñåò-òîï áîêñûã õóäàëäààíä ãàðãàìàãö õóäàëäàæ àâàõ àñóóäàë ë èðãýäýä áàéãàà.

¯íý íü õýä áàéõûã áàãöààëæ õýëæ áîëîõ óó?

Ö.æ: Òîäîðõîé õýëæ ìýäýõã¿é áàéíà. áèä õàìãèéí áàãà, áîëîìæèò ¿íèéã ñàíàë áîëãîíî ãýæ áîäîæ áàéãàà. ìºí ìýäýýëýë, õîëáîîíû ñóðãóóëèéí áàãø íàð ñåò-òîï áîêñ á¿òýýãýýä õºäºº îðîí íóòàãò 200 ãàðóéã íü òóðøèæ áàéíà. 89 ñóì, ñóóðèí ãàçàðò òàðààæ, äîëäóãààð ñàðûí 31 õ¿ðòýë òóðøèíà. àëü áîëîõ

ãàäíààñ àâàõã¿é, ìîíãîëäîî ¿éëäâýðëýõ áîäëîãûã áèä áàðèìòàëæ áàéíà. á¿õ òåëåâèç HD áîëîõ øààðäëàãàã¿é ø¿¿ äýý. Òîîí òåõíîëîãèä øèëæñýíèé äàðàà òåëåâèçèéí äóó, ä¿ðñ íü íÿãòðóóëãûí òºõººðºì溺ð äàìæààä î÷èõ ó÷ðààñ àñóóäàëã¿é. Òåëåâèç¿¿ä ººðñ人 õºðºí㺠îðóóëàëò õèéãýýä òîîí òåõíîëîãèä øèëæèæ áàéãàà íü çºâ. ßàãààä ãýõýýð òóõàéí òåëåâèç òýðõ¿¿ òåõíîëîãèîð äàìæóóëàí îëîí óëñàä íýâòð¿¿ëýã öàöàõ ñòàíäàðòàä îéðòîíî ãýñýí ¿ã.

æ.Á: õýðýãëýã÷äýä õ¿ðýõ òºõººðºìæèä ñòàíäàðò òàâèõààñ ãàäíà òåëåâèç¿¿äèéí òîîí ñèñòåìèéí ñòàíäàðò ãýæ áèé. Òýðõ¿¿ ñòàíäàðòûã á¿ðä¿¿ëýõ õýðýãöýý øààðäëàãà ë ¿¿ñýæ áàéãàà. Òåëåâèçèéí òîîí òåõíîëîãèä øèëæèõ ãýäýã íü çºâõºí ìîíãîë óëñûí áèø, äýëõèé íèéòèéí àñóóäàë. õ¿ññýí ÷, ýñ õ¿ññýí ÷ îëîí óëñûí ñòàíäàðòàä ¿éë÷èëãýýãýý íèéö¿¿ëýõ øààðäëàãà áèäýíä áèé. àíàëîãè òåõíîëîãèîð ¿éë÷èëäýã îëîí óëñûí áàéãóóëëàãóóäûí ¿éë÷èëãýý 2015 îíîîñ á¿ðýí çîãñîíî. ªºðººð õýëáýë, îäîîãèéí áèäíèé àøèãëàæ áàéãàà ñàíñðûí îëîí òºðëèéí ¿éë÷èëãýý á¿ðýí õýìæýýãýýð äèæèòàë òåõíîëîãè ðóó øèëæèõ þì. Äàâòàìæèéí õóâüä ìàø áàãà çóðâàñààð ºíäºð òåõíîëîãèéã õ¿ðãýæ ÷àääàãààðàà òîîí òåõíîëîãèéí äàâóó òàë, ýäèéí çàñãèéí à÷ õîëáîãäîë òîäîðõîéëîãäîíî. ìàíàéä ì¯îíÒ íýã õýñýã 72 ìåãàãààð äàìæóóëæ áàéñàí, îäîî áîë 72 ìåãàãààð äºðâºí òåëåâèç äàìæóóëäàã áîëëîî. áàãòààìæàà áàãàñãààä, õ¿ðòýýìæýý íýìýãä¿¿ëæ áàéíà ãýñýí ¿ã ø¿¿ äýý. àëèâàà øèíý òåõíîëîãèéã

íýâòð¿¿ëýõýä òºð çàñãèéí äýìæëýã çàéëøã¿é õýðýãòýé áàéäàã. ªìíº íü áèä á¿õ íèéòèéã êîìïüþòåðæóóëàõ õºòºëáºð õýðýãæ¿¿ëýõäýý Äýëõèéí áàíêíààñ äýìæëýã àâñíààð îëîí ñóìàíä áîãèíî õóãàöààíä äýä á¿òýö áèé áîëãîæ, õÿìä ¿íýýð êîìïüþòåð íèéë¿¿ëæ ÷àäñàí. Ò¿¿íýýñ æèøýý àâ÷ çàñãèéí ãàçàð 4G-èéí òîìîîõîí ñ¿ëæýý àøèãëàõ ñìàðò áóþó óõààëàã óòñûã õýðýãëýã÷äýä íèéë¿¿ëýõ êàìïàíèò àæëûã çîõèîí áàéãóóëæ áîëíî. ýíý ìýòýýð äýìæëýã ¿ç¿¿ëýõ îëîí õýëáýð áèé.

èíòåðíýò ¿íýòýé, wi-fi ò¿ãýýìýë áèø áàéíà ãýëöäýã. ãýòýë ãàäààä óëñ îðíóóäòàé õàðüöóóëàõàä ìîíãîëä èíòåðíýòèéí ýðõ ÷ºëºº èë¿¿ ºðãºí äýëãýð ìýò ñàíàãääàã. Åð íü ¿íèéã äàõèí õÿìäðóóëàõ áîëîìæ áèé þ¿?

Ö.æ: áèä 2014 îíä òºð, õóâèéí õýâøëèéí ò¿íøëýëèéí çàð÷ìààð àæèëëàÿ ãýæ òºëºâëºæ áàéãàà. ìîíãîëä óòàñã¿é èíòåðíýòèéí (wifi) ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýã÷ öººíã¿é êîìïàíè áèé. “Êåâèêî”, “ìèêîì” çýðýã èíòåíåòèéí ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýã÷ (ISP) êîìïàíèòàé õàìòûí àæèëëàãààíû ãýðýý áàéãóóëíà. ¯íýã¿é ç¿éë çàõ çýýëèéí íèéãýìä áàéõã¿é. ¯éë÷èëãýý àâ÷ áàéãàà ó÷ðààñ òîäîðõîé õýìæýýíèé ìºí㺠òºëºõ ó÷èðòàé. Wi-fi ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷äýä õàíäààä áèä òºð çàñàã, ¿éë÷èëãýýíèé á¿õèé ë áàéãóóëëàãàä óòàñã¿é èíòåðíýòýý ñóóðèëóóë÷èõ, áèä áîëîìæèéã íü íýýãýýä ºãüå, òóõàéí õýðýãëýýíèé ýõíèé 15 ìèíóòûã ¿íýã¿é ºã÷èõ, ò¿¿íýýñ õîéøõè õóãàöààíû çàðäëûã èðãýí ººðºº òºëäºã áàéã ãýñýí çàð÷ìûã ñàíàë áîëãîæ áàéíà. ¯¿íèéã äàãààä ¿íäñýí ñ¿ëæýý ýðõëýã÷ êîìïàíèéí óðñãàëûí

ìàõíû ¯íý ªñªæ áàéõàÄ ìàíàé ¯íý áóóðñààð ë áàéíà

12

¿íý õÿìäðàõ áîëîìæ ãàð÷ èðæ áàéãàà þì. åð íü ìýäýýëëèéí òåõíîëîãèéí ñàëáàðûí ¿éë÷èëãýýíèé ¿íý

æèëýýñ æèëä õÿìäàðñààð ë áàéãàà. ìàõíû ¿íý ºñºæ áàéõàä ìàíàé ñàëáàðûí ¿éë÷èëãýýíèé ¿íý áóóð÷ ë áàéäàã. õýðýãëýã÷èéí òîîíîîñ õàìààðààä äàõèàä ÷ áóóðàõ áîëîìæòîé. “àãààð” çàðæ áàéæ ÿàãààä òºëáºð àâäàã þì áý ãýõ íü áèé. ¯¿íä áÿöõàí òàéëáàð õèéå. æèøýýëáýë, áè òàíü ðóó çàëãàõàä ìèíèé äóóäëàãà äàõèí äàìæóóëàõ ñòàíöààñ õèéìýë äàãóóë ðóó î÷èæ, õèéìýë äàãóóë òàíûã õàéæ îëíî. ýíý áîë 10 ñåêóíäèéí äîòîð àñàð õóðäàí ºðíºäºã ïðîöåññ. èíãýýä áè òàíòàé õîëáîãäîíî. àìæèëòòàé, àìæèëòã¿é äóóäëàãà á¿ðò õèéìýë äàãóóë àøèãëàæ òàíûã õàéñàí òºëáºð ãàð÷ ë áàéäàã. ýíäýýñ ë çàðäàë ãàð÷ áàéãàà þì.

Á.Á: ìîíãîë óëñûí èíòåðíýòèéí ¿íý òàðèô ºíäºð õºãæñºí óëñ îðíóóäûí ò¿âøèíòýé õàðüöóóëàõàä ìàø õÿìäõàí. íºãººòýéã¿¿ð èíòåðíýòýä õîëáîãäîõûí òóëä îëîí óëñûí ñóâàã, óðñãàë àâ÷ àøèãëàæ áàéãàà. ìîíãîë óëñ ãàçàðç¿éí áàéðøëûí õóâüä ýõ ãàçàðò, õî¸ð òîì õºðøººð äàëàéãààñ òóñãààðëàãäàí îðøäîã. Òèéìýýñ õ¿ññýí, õ¿ñýýã¿é îõó áîëîí áíõàó-ààð äàìæóóëàí èíòåðíýòýä õîëáîãäîíî. ¯¿íòýé õîëáîîòîéãîîð óëñ õîîðîíäûí óðñãàëàà õî¸ð óëñûí áèçíåñèéí áàéãóóëëàãóóäûí àøèã øèíãýñýí ¿íýýð õóäàëäàí àâ÷ áàéíà. èíòåðíýòýä õîëáîãäîõ ººð íýã ãàðö íü õèéìýë äàãóóëûí õîëáîî àøèãëàõ þì. 1990-ýýä îíû äóíä ¿åä èíòåðíýòèéã õèéìýë äàãóóëààð ìàø ýð÷èìòýé äàìæóóëæ ¿éë÷èëãýý ýðõýëæ

áàéñàí. ãýòýë ýíý òåõíîëîãè íü äàòà äàìæóóëàõàä òºäèéëýí çîõèìæã¿é, òåëåâèçèéí ñèãíàë äàìæóóëàõàä çîðèóëàãäñàí ó÷ðààñ áîëîìæ íü õÿçãààðëàãäìàë. óëààíáààòàð õîòîä èíòåðíýòèéí Ẻíèé ¿íý 1 ìåãàãèéí óðñãàëä 80-100 ìÿíãàí òºãðºã. õºäºº îðîí íóòàãò áîë ñóâãèéí ò¿ðýýñ, óðñãàëûí ò¿ðýýñèéí ¿íý íýìýãäýíý. ãýõäýý çàñãèéí ãàçðûí èíòåðíýòèéã äýìæèõ õºòºëáºðèéí äàãóó ºðõ¿¿äýä õ¿ðýõ íýã ìåãà óðñãàëûí ¿íèéã 325 ìÿíãààñ 160 ìÿíãàí òºãðºã áîëãîæ õÿìäðóóëñàí.

Ö.æ: íýã ç¿éë îíöëîõîä, ýíý ¿íý áàéãóóëëàãûí õýðýãëýã÷äýä õàìààðàõã¿é, çºâõºí àéë ºðõºä õàìààòàé. Òºðèéí ¿éë÷èëãýýã ò¿ãæðýëã¿é õ¿ðãýõ, öàõèì çàñàãëàëòàé áîëîõ ¿éë ÿâöàä èíòåðíýò àøèãëàõ, èðãýíýý äýìæèõ øààðäëàãàòàé áîëíî. ãýðòýý èíòåðíýòòýé áîëæ, àðààñ íü òîîí ãàðûí ¿ñýã àøèãëàæ ýõýëñíýýð òºðèéí áàéãóóëëàãà, èðãýä õîîðîíäîî øóóðõàé, ñààäã¿é õîëáîãäîõ áîëîìæ á¿ðäýíý.

òîîí ãàðûí ¿ñãèéí òóõàé òà ñàÿ ÿðèëàà. Äýëãýðýíã¿é òàéëáàðëàõã¿é þó?

Ö.æ: Òîîí ãàðûí ¿ñýã ãýæ ÷óõàì þó âý ãýæ àñóóäàã. íýã ¿ãýýð õýëáýë, îíëàéí îð÷èí äàõ òàíû ãàðûí ¿ñýã ãýæ îéëãîæ áîëíî. ªºðººð õýëáýë, èðãýí òà òîîí ãàðûí ¿ñýãòýé áîëñíîîð ìýäýýëýë àâàõ ýðõ ÷èíü íýýãäýíý ãýñýí ¿ã. ýíý íü íóóöëàëûí ºíäºð ò¿âøèí á¿õèé, îëîí óëñàä íèéòëýã õýðýãëýãääýã ç¿éë ë äýý. ýíý æèë 70 ìÿíãàí àæ àõóéí íýãæ ãàðûí ¿ñãýý øóóä àâ÷èõíà, ìºí 130 ìÿíãàí èðãýí õàìðàãäàíà. èíòåðíýòèéí èäýâõòýé õýðýãëýã÷äèéí òîîòîé

õàðüöóóëààä ýõíèé æèëä 130 ìÿíãàí ãàðûí ¿ñýã õàíãàëòòàé ãýæ òîîöîæ áàéíà. öààøäàà òîî íü íýìýãäýõ ó÷èðòàé. Òîîí ãàðûí ¿ñýã àøèãëàñíààð òºðèéí ¿éë÷èëãýýã øóóä àâàõ áîëîìæ íü á¿ðäýíý. ¯¿íä ñóóðèëààä 2014 îíû çóðãàäóãààð ñàð ãýõýä èðãýä òîîí ãàðûí ¿ñãýý àøèãëààä 30 òºðëèéí ¿éë÷èëãýýã øóóä öàõèìààð àâäàã áîëãîõ ãýæ áàéãàà.

“Silicon Valley”-ä ãàðàõ ìîíãîëûí êîìïàíèéí íýðèéã õýëæ áîëîõ óó?

Ö.æ: øàëãàðóóëàëòûí øàòàíäàà áàéíà. ìîíãîëûí ïðîãðàìì õàíãàìæ ¿éëäâýðëýã÷äèéí õîëáîî ãýæ áèé. Òýäýíòýé õàìòðààä øàëãàðóóëíà. ãóðàâäóãààð ñàðä çàðëà÷èõ áîëîâ óó.

¯íäýñíèé õèéìýë äàãóóëûã õýçýý õººðãºõ âý?

Ö.æ: ¯íäýñíèé õèéìýë äàãóóëûã õàðèëöàà õîëáîîíû áîëîí òàíäàí ñóäàëãààíû ãýæ õî¸ð ò¿âøèíä àíãèëæ áàéãàà. Òàíäàí ñóäàëãààíû õèéìýë äàãóóëûã 2016 îíû ýõíèé õî¸ðäóãààð óëèðàëä áàãòààí õººðãºíº ãýñýí òºëºâëºãºº áèäýíä áèé.

2014-01-15 10:31:28

ßðèëöëàãà

132014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

õàðèëöàà õîëáîîíû õèéìýë äàãóóëûí òóõàéä 2017 îíä ãýñýí ÷èãëýëòýé áàéãàà. ìîíãîë óëñàä îëîí óëñûí öàõèëãààí õîëáîîíû áàéãóóëëàãààñ 113.6 ãýñýí öýã ºãñºí áàéäàã. õàíäàæ, àøèãëàëã¿é îëîí æèë áîëñîí ó÷ðààñ òýð öýãò õºðø îðíóóä ìààíü ñàíàë ºã÷èõñºí áàéãàà. Òýäýíòýé òîõèðîëöîõ ¸ñòîé. ýíý çîõèöóóëàëòûí õóãàöààíààñ çàðèì ç¿éë õàìààð÷ áàéíà. Òèéìýýñ 2017 îíä ãýæ òºëºâëºæ áàéãàà þì.

øóóäàíãèéí àñóóäàëä ÿðèàãàà õàíäóóëúÿ. Ñàÿõíûã õ¿ðòýë ñóìàíä äîëîî õîíîãò íýã óäàà øóóäàí èðäýã áàéñàí. Îäîî àéìàã, ñóìàíä øóóäàí ÿìàð äàâòàìæòàé õ¿ð÷ áàéãàà âý?

Ö.Á: ßðèëöëàãà ýõýëñíýýñ õîéø áè ãàð óòñààðàà îðîëäîîä ñóóãààä áàéñàí. Òà á¿õíèéã õ¿íäýòãýýã¿éäýý áèø, GPS òåõíîëîãèéã àøèãëàí øóóäàíãèéí ìàøèíàà õÿíàæ áàéëàà. ªìíº ç¿ã ð¿¿ õºäºëñºí øóóäàíãèéí ìàøèí ìààíü ÿðèëöëàãà ýõýëñíýýñ õîéø ×îéð, ñàéíøàíäûí øóóäàíã õ¿ðãý÷èõëýý. çàìûí-¯¿ä õ¿ðýõýä 112 êì äóòóó áàéíà. ªºðººð õýëáýë, ºíººäðèéí ñîíèí ìàðãààø ºã뺺 íü òàðààãääàã áàéñàí áîë îäîî ºäºðòºº õ¿ðäýã áîëëîî. áîñîî òýíõëýãò Äàðõàí-óóë, îðõîí, ñýëýíãý, áóëãàíû óíøèã÷, õýðýãëýã÷èä ºíººäðèéíõºº øóóäàíã ºäèéä (13 öàãò) àâ÷èõæýý. ìàøèí ìààíü áóëãàí àéìàãò ÿâæ áàéíà. óðüä íü Äàðõàí-óóë, îðõîíû øóóäàí îðîé 16-18 öàãò î÷äîã áàéñàí. 96-16 óíã óëñûí äóãààðòàé øóóäàíãèéí àâòîìàøèí óëààíáààòàðààñ ãàðààä 479 êì ãàçàð òóóëæ, ×îéð, ñàéíøàíäûí øóóäàíã õ¿ðãýõäýý äýýä òàë íü öàãò 100 êì, áàãàäàà 72 êì/öàãèéí õóðäòàé ÿâæýý

òºðèéí ìîíîïîëü, ýñâýë õóâèéí ãýæ çààãëàõ íü ÷óõàë áèø. á¿ãä àäèëõàí õàðèóöëàãàòàé áîëú¸, òàòâàð òºëºã÷ áàéÿ ãýäýã ë õàìãèéí ÷óõàë. “ìîíãîë øóóäàí” êîìïàíèéí á¿õ îðëîãî á¿ðä¿¿ëýëò äàíñààð äàìæäàã, òºëºõ ¸ñòîé òàòâàðàà òºëäºã. ¯¿ðýã, õàðèóöëàãàäàà á¿ðýí ýçýí áàéæ ÷àääàã íü ìàíàéõ ãýæ õýëæ áîëíî. Òýãñýí õýðíýý àëäàãäàëòàé. Òàíàé ñîíèíûõîí ãýõýä ë åðºíõèé ñàéä, æàäàìáàà äàðãà íàðààð “äàðàìòëóóëæ“ áàéãààä áèäýíä òàâàí õóâèéí øèìòãýë ºãäºã ìºðò뺺 õóâèéí êîìïàíèóäàä 22-26 õóâèéí øèìòãýë òºëæ áàéãàà ø¿¿ äýý.

Îäîîãèéí ¿éë÷èëãýýãýý ñàéæðóóëàõ, ººð÷ëºõ ÿìàð àðãà çàì áàéíà âý. æèíä ñóóðèëñàí òàðèô ãýæ áèé. øèìòãýë äýýðýý íýìæ èéì òàòâàð àâàõ íü çºâ ¿¿?

Ö.Á: åðºíõèé ñàéäûí áàãöààñ ºãñºí 1.9 òýðáóì òºãðºãèéí 880 ñàÿ òºãðºãººð íü òóóëàõ ÷àäâàð ñàéòàé ìàøèíóóä àâñàí. áîñîî òýíõëýãèéí äàãóóõ ººðèéí óíààãààð øóóäàí õ¿ðãýæ áàéãàà îðõîí, Äàðõàí-óóë, áóëãàí, çàìûí-¯¿ä, ×îéð, ñàéíøàíäûí ÷èãëýëä æèíä ñóóðèëñàí òàðèôàà áîëü¸ ãýäýã àñóóäëûã ÿðüæ áàéãàà. ýíý òàðèô àëñëàãäñàí òàâàí àéìàãò ÿàëò ÷ ¿ã¿é ìºðäºãäºõ áàéõ. áèä æèíä ñóóðèëñàí òàðèôàà èíãýæ õºíãºëüå, òà íàð õóâèéí øóóäàíä òºëäºã 22-25 õóâèà áèäýíä áàñ àäèëõàí ºã÷èõ.

Ö.æ: ìýäýýëëèéí òåõíîëîãèä çºâõºí øóóäàí ãýëòã¿é àìüäðàë òýð ÷èãýýðýý ñóóðèëæ áàéíà. áèä íýãýí ¿éë÷èëãýý íýâòð¿¿ëæ ýõëýõ ãýæ áàéíà. Òà íàð õàð äàà, ýíý áîë 64 ä¿ãýýð öýöýðëýã. (ãàð óòñàà õàðóóëàõàä òóñ öýöýðëýãèéí

ìàõíû ¯íý ªñªæ áàéõàÄ ìàíàé ¯íý áóóðñààð ë áàéíà

ãýäãèéã áè ÿã îäîî õàðààä ñóóæ áàéíà. ýíý áîë òîìîîõîí äýâøèë. õ¿ðãýëòèéí äàâòàìæèéã ñàéæðóóëàõûã çîðüæ, ºíººäðèéí áàéäëààð ýõíèé ýýëæèéí àéìãóóäàä øóóäàíã ò¿ðãýí õ¿ðãýõ òºñºë õýðýãæ¿¿ëëýý. àìæèëòòàé áîëñîí. ýíý æèë äºðâºí àéìàãò øóóäàíã øóóðõàé õ¿ðãýäýã áîëîõîîð àæèëëàæ áàéíà.

òà ñàÿ àéìãèéí òºâ¿¿äèéí õóâüä ÿðèëàà. Ñóìàíä õ¿ðãýõ øóóäàíãèéí õóãàöàà õóó÷íààðàà áàéãàà ø¿¿ äýý. ò¿¿íèéã îäîîãèéí íºõöºëä ñàéæðóóëæ ººð÷ëºõ ÿìàð àðãà çàì áàéæ áîëîõ âý. íºãºº òàëààñ òºðèéí ºì÷èò êîìïàíè ìîíîïîëü ýðõ ýäýëäýã, õóâèéí êîìïàíèóä îðæ àæèëëàõàä õýö¿¿ áàéäàã þì áèø ¿¿?

Ö.Á: Äýëõèéí øóóäàí õîëáîî ãýýä õàìðàõ õ¿ðýýãýýðýý áàðàã í¯á-ûí äàðàà îðäîã òîì áàéãóóëëàãà áèé. Òóñ áàéãóóëëàãûí ãèø¿¿í íü “ìîíãîë øóóäàí” êîìïàíè áèø, ìîíãîë óëñ, çàñãèéí ãàçàð. Äýëõèéí øóóäàí õîëáîîíû ãèø¿¿í îðíû õóâüä ìîíãîë óëñûã òºëººëºí á¿ðýí ñ¿ëæýý ýçýìøäýã êîìïàíè íü ìàíàéõ. îäîîãîîð ìîíãîëä øóóäàíãèéí ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ áàéãàà 8-10 àæ àõóéí íýãæ áèé. ëèöåíç àâñàí, á¿ðòãýëòýé íü ò¿¿íýýñ îëîí. áèä ìîíîïîëü ýðõ ýäýëäýãã¿é. õàðèí ìîíãîë óëñûí çàñãèéí ãàçðûí ºìíº ¿íäýñíèé ñ¿ëæýý ýçýìøèõ ¿¿ðýã õ¿ëýýñíèé õóâüä àëñëàãäñàí àéìàã, ñóìäàä øóóäàíãèéí ¿éë÷èëãýý õ¿ðãýõ àìàðã¿é ¿¿ðãèéã äàíãààðàà ¿¿ðñýýð èðëýý. õºäºº ÿâäàã íýã ÷ õóâèéí êîìïàíè áàéõã¿é. ¯íýíäýý áîë “ìîíãîë øóóäàí” êîìïàíè õóñìûã íü àâààä, õóâèéí êîìïàíèóä ºðìèéã íü õàìäàã þì. ßìàðâàà ¿éë÷èëãýýã

14

äîòîîä îð÷èí, õ¿¿õä¿¿ä òîãëîæ, øóóãèëäàæ áàéãàà íü äóó ÷èìýýòýéãýý òîä õàðàãäàâ). ýöýã, ýõ íü õ¿¿õä¿¿äýý êàìåðààð õÿíàõ áîëîìæòîé áîëæ áàéãàà. õ¿¿õäýý àíãèäàà þó õèéæ áàéãààã íü õàðæ, ñîíñîæ, á¿ð òýäýíòýéãýý ÿðüæ ÷ áîëíî. öýöýðëýãèéí áàãø íü çîäîõ âèé ãýæ õàðäàõ õýðýãã¿é. áàãø íàð õ¿íä íºõöºëä àæèëëàäãèéã áàñ õàð÷èõàæ áàéíà. ýíý ìýòýýð ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè àìüäðàëûí õàðèëöààíä èòãýëöýë, ýåðýã ç¿éë àâ÷èð÷ áàéãàà þì. ýíý áîë ýõíèé öýöýðëýã. áóñàä öýöýðëýã ÷ õàìðàãäàíà. öààøäàà ñóðãóóëüä íýâòðýõ ¸ñòîé.

“öàõèì ýð¿¿ë ìýíä” õºòºëáºðèéã îéðûí õóãàöààíä õýðýãæ¿¿ëýõýýð òºëºâëºæ áàéãàà. ýìíýëýãò ¿ç¿¿ëýõèéí òóëä çààâàë î÷èæ äóãààðëàäàã áèø, óðüä÷èëààä ãàð óòñààðàà äàðààëëàà àâ÷èõäàã áàéæ áîëíî ø¿¿ äýý. áèä ãàð êàðò ãýæ íýã íàâñàéñàí äýâòýð áàðèàä ÿâäàã. Òýíä òóõàéí õ¿íèé ºâ÷íèé ò¿¿õ, ¿ç¿¿ëæ ýì÷ë¿¿ëñýí áàéäàë áè÷èãäñýí áàéäàã. óã íü òèéì ç¿éë õýðýãã¿é, ¿¿íèéã ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè àøèãëààä ìàø àìàðõàí øèéä÷èõýæ áîëíî. åðºíõèé ñàéä ¿¿í äýýð îíöãîéëîí àíõààð÷ áàéãàà. ýíý îíû ýõíèé óëèðàëä e-health áóþó öàõèì ýð¿¿ë ìýíäèéí ÷èãëýëèéí õºòºëáºð¿¿äèéã õýðýãæ¿¿ëæ ýõýëíý ãýæ õàðæ áàéãàà. ìýäýýëëèéí òåõíîëîãèéí ñàëáàð áóñàä ñàëáàð ðóó èéíõ¿¿ æèãä íýâòýð÷ ýõëýõ þì.

“ìÎíãÎë øóóÄÀí” õóÑìÛã íÜ ÀÂ×, õóÂèéí ÊÎìÏÀíèóÄ ªðìèéã íÜ õÀìÄÀã

áèä íýã ìîä “çóð÷èõààä” áàéãàà. õºðñ, ¿íäýñ íü ìýäýýëèéí òåõíîëîãè, øóóäàí, õàðèëöàà õîëáîîíû ãàçàð. ìîäíîîñ óðãàí ãàð÷ áóé ìº÷ð¿¿ä íü ìîíãîë óëñûí ÿàì, àãåíòëàã. ýíý ìîäíîîñ óðãàæ ãàðàõ æèìñ áîë òºðèéí ¿éë÷èëãýý. öàõèì çàñàãëàë ÿàæ õýðýãæäýã âý ãýâýë á¿õ þì íýã öýãò õîëáîãäîæ áàéæ øèéäýãääýã. ªìíº íü á¿ãä òóñ òóñäàà áàéñàí þì. áèä çàñãèéí ãàçðûí òîãòîîëîî𠺺ð÷ë¿¿ëæ ýíý áîëãîíûã íýã öýãò àâàà÷ñàí. ¯íäýñíèé äàòà òºâ ãýæ áèé. ýíý òºâ exchange áóþó ºãºãäëèéí òºâ áîëæ ººð÷ëºãäñºí. ìîíãîë óëñûí íýãäñýí òîì ïðîöåññîð ãýæ îéëãîõ õýðýãòýé. èðãýíèé á¿ðòãýëèéí ìýäýýëýë íü ÷ ýíä áàéíà, ÿàìíû ìýäýýëýë íü ÷ ýíä áàéíà, òàòâàðûí ìýäýýëýë íü ÷ áàéíà. Òýíäýýñ èðãýä ¿éë÷èëãýýãýý àâíà. Ò¯ö ìàøèí ýíý ºãºãäëèéí òºâººð äàìæèí àæèëëàæ áàéãàà.

óëààíáààòàðò ñóóðèëóóëñàí ò¯Ö ìàøèíààð èðãýä õýð ¿éë÷ë¿¿ëæ áàéíà. òýä ÿìàð ñýòãýãäýëòýé áàéäàã áîë?

Ö.æ: èðãýä ñýòãýë õàíãàëóóí áàéãàà. åð íü áàéðøëààñ õýðýãëýã÷äèéí òîî èõýýõýí õàìààðäàã þì áàéíà. æèøýýëáýë, Òºâ øóóäàí, óëààíáààòàð òºìºð çàìûí áóóäàëä áàéðøóóëñàí Ò¯ö ìàøèí õàìãèéí èõ à÷ààëàëòàé áàéäàã. áèä Äýëõèéí áàíêíû àðãà÷ëàëààð íýã òîîöîî õèéñýí. èðãýä áè÷èã áàðèìòòàé õîëáîîòîé àñóóäàë õººöºëäºõ人 äóíäæààð 12.500 òºãðºãèéí

çàðäàë ãàðãàäàã þì áàéíà. íýã õ¿íèé ýíý çàðäëûã íèéò ¿éë÷ë¿¿ëýõ ãýæ áàéãàà õ¿íèé òîîãîîð ¿ðæ¿¿ëýí áîäèò õýìíýëòèéã íü òîîöîõîä îäîîãèéí áàéäëààð íýã òýðáóì òºãðºã íýëýýä äàâ÷èõæýý. áè÷èã áàðèìò õººöºëäºõºä õàìãèéí áàãàäàà íýã öàã 45 ìèíóò çàðöóóëäàã þì áàéíà. ýíý öàãèéã áàñ õýìíýæ áàéãàà. Ò¿¿íýýñ ãàäíà 5000 òºãðºãººð àâäàã èðãýíèé á¿ðòãýë ìýäýýëëèéí ëàâëàãààã Ò¯ö ìàøèíààñ 1000 òºãðºãººð àâ÷ áàéãàà.

óëààíáààòàðààñ ººð ãàçàðò æèøýýëáýë, àðõàíãàéä ÿâæ áàéãààä ÷ þì óó, èðãýíèé ¿íýìëýõ íü õýðýã áîëëîî ãýæ áîäú¸. Ò¯ö ìàøèíä õóðóóíû õýýãýý òàíèóëààä öàõèì ¿íýìëýõèéí ëàâëàãààã õýâëýýä àâ÷èõíà. öàõèëãààíû òºëáºðºº òºëæ áîëíî. óèõ-ûí á¿õ ãèø¿¿íèé ìýäýýëýë îð÷èõñîí áàéãàà. óèõ-ûí ãèø¿¿äòýé óóëçàõ öàã, ñàíàë õ¿ñýëòýý èëãýýæ áîëíî. ¯ë õºäëºõ õºðºíãèéí, ãýðëýëòèéí ëàâëàãàà, òàòâàðûí ìýäýýëë¿¿äèéã àâàõ áîëîìæòîé. öààøèä ¿éë÷èëãýýíèé òºðºë íü íýìýãäýíý. ñîíèíû çàõèàëãà îð÷èõñîí áàéãàà. Òàíàéõàí “ìîíãîë øóóäàí” êîìïàíèòàé ãýðýý áàéãóóëààä ñîíèíîî çàõèàëóóëæ áîëíî.

ò¯Ö ìàøèíòàé áîëæ áàéãàà íü äýâøèë ìºí. ýíý ñàéõàí àæèë

2014-01-15 10:31:28

ßðèëöëàãà

152014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

öààø ¿ðãýëæëýõ áàéõ. “ìîíãîë øóóäàí” êîìïàíè ÿàãààä îíãîöòîé áîëæ áîëäîãã¿é þì áý. ìàøèíààð áîë Áóëãàí õ¿ðòýë íýëýýä õýäýí öàã äàâõèíà. Îíãîöîîð áîë 3-4 öàãèéí äîòîð Îðõîí, Äàðõàí-óóë, Áóëãàíààð òîéðîîä èðíý. èéì èðýýä¿éí òàëààð òºëºâëºæ òºñººëñºí ç¿éë áàéäàã óó?

Ö.Á: Òà íàð õýâëýëèéí õ¿ì¿¿ñ áîëîõîîð õýâëýë òàëààñ íü ñîíèðõîîä áàéíà ë äàà. øóóäàíãààð àðàâ ãàðóé ºäºð òóòìûí ñîíèí, äîëîî, àðàâ õîíîãèéí ãó÷ îð÷èì ñîíèí õ¿ðãýäýã. ýíý ¿éë÷èëãýýíýýñ 1.2 òýðáóì òºãðºã àëääàã. âàãîíîîð õ¿ðãýäýã áàéñíàà ìàøèíààð õ¿ðãýäýã áîëñíîîð õ¿ðãýëòèéí ºðòºã ºíäºð áîëæ áàéãàà. ýíý èë¿¿ ºðòãèéã áèä ñîíèíóóäàä ¿¿ð¿¿ëýõã¿éãýýð áóñàä ¿éë÷èëãýýíýýñýý íºõºæ áàéãàà. ýõíèé ìàøèí àëü õýäèéíý 20.000 êì ÿâààä çàñâàð ¿éë÷èëãýýíä îðæ áàéíà. æèðèéí èðãýí á¿òýí æèë ìàøèíàà óíàõàä 13.000-14.000 êì ÿâäàã. ãýòýë ìàíàé ìàøèí 2-3-õàí ñàðûí äîòîð 20.000 êì çàì òóóëæ áàéíà. Òóóëàõ ÷àäâàð ñàéòàé, òîì îâðûí, äààö ñàéòàé ìàøèíóóä øóóäàíãàà õ¿ðãýýä, õóâèéí èëãýýìæýý àâ÷ ºíººäðèéí áàéäëààð 56 ñàÿ òºãðºãèéí îðëîãî á¿ðä¿¿ëýýä ýõëýõýýð õóâèéí ñåêòîðûíõîí èéøýý õîøóóð÷, áèäíèé àæëûã áóëààöàëäàæ ýõýëëýý. Òýä õóó÷èí ìàøèíààð, ýýëæèéí æîëîî÷ã¿é, àìðàõ ãàçàðã¿é, ÿìàð ÷ òàòâàð òºëºõã¿é ÿâäàã. ìàíàéõ öýã áîëãîí äýýð á¿ðòã¿¿ëæ, çàìûí õóðààìæ òºëæ áàéãàà. ýýëæèéí æîëîî÷òîé, àìðàõ áàéðòàé. õóâèéíõíûã àä ¿çýýä áàéãàà þì áèø. àäèëõàí ë áàéìààð áàéíà. ñîíèí õýâëýë õ¿ðãýëòèéí àëäàãäëàà èëãýýìæèéí õ¿ðãýëòýýñ

íºõíº ãýæ áèä òîîöîîëæ áàéñàí. Òýð ìààíü ¿ã¿é áîëîõ ýðñäýëòýé áîëëîî. öààøäàà áàÿíõîíãîð ãýýä õýâòýý òýíõëýãò, áàñ ç¿¿í ÷èãëýëä ñ¿õáààòàð, õýíòèé ð¿¿ãýý ÿâúÿ ãýæ áàéòàë õóâèéí ìàøèíóóä “çàìààñ îðæ èðæ”, áèäíèé òîãòîîñîí òàðèôààñ õàìààã¿é õÿìäààð èëãýýìæ àâ÷ áàéíà. ìàíàéõ õóóëü ä¿ðìýý ñàõèäàã òºðèéí áàéãóóëëàãà. ¯¿íèéõýý òºëºº õîõèðäîã áàéæ òààðàõã¿é áèç äýý.

Ñìàðò áîêñûã àøèãëàñíààð ÿìàð äàâóó òàë áèé áîëîõ âý?

Ö.Á: õàÿãæèëò áàéõã¿é ýíý ¿åä ñìàðò áîêñ íü õàìãèéí áîëîìæèéí õýðýãñýë. õóðäàí, ÿã ãàðò íü õ¿ðãýíý. ñìàðò áîêñ áîë õàéðöàã òºäèé ç¿éë áèø. õààëãà õýçýý îíãîéñîí, èðãýí èëãýýìæýý àâñàí óó, ¿ã¿é þ¿ ãýäãèéã õÿíàõ óäèðäëàãûí ñèñòåìòýé. Һ⺺ñ óäèðäàæ, õÿíàæ áàéõ öîãö ¿éë÷èëãýý. ªìíº íü õ¿í èëãýýìæýý øóóäàíãààñ àâäàã áàéñàí. õàðèí ñìàðò áîêñ íýâòýðñíýýð òàíä õàìãèéí îéð áàéãàà öýãýýñ àâàõ áîëîìæ á¿ðäýíý. èëãýýìæèéã ÷èíü øóóäàí÷ õàæóóä ÷èíü æèíëýíý. Òàíû èëãýýìæ 20 ãðàìì áàéíà, àíó-ûí àðêàíçàñ ìóæ ðóó èëãýýõýä èéì ¿íýòýé áîëíî ãýýä çºâøººð÷ áàéâàë óõààëàã ãàð óòñààðàà òóñãàé òºõººðºìæèéã óíøóóëààä, ¿éë÷èëãýýíèé õºëñèéã ãàçàð äýýð íü àâ÷èõíà. ýíý áîë ìºðººäºë áèø. áèä ýíý îíû íýãä¿ãýýð óëèðàëä áàãòàæ ýíý ¿éë÷èëãýýã óëààíáààòàðò õýðýãæ¿¿ëæ ýõëýõýýð àæèëëàæ áàéíà. “ìîíãîë øóóäàí” êîìïàíè õýâëýëèéí çàõèàëãà, õ¿ðãýëòèéã øóóðõàé áîëãîõ àæëóóäûã õèéæ áàéãàà. Òîìîîõîí 72 àæ àõóéí íýãæèä ºã뺺íèé 7.20 öàãò ºäºð òóòìûí õýâëýë¿¿äèéã õ¿ðãýäýã áîëëîî. àíõ çóðãàäóãààð

ñàðûí 1-íä ýíý ¿éë àæèëëàãàà ýõýëæ áàéõàä 27, ºíãºðñºí îíû ãóðàâäóãààð óëèðàëä 38 àæ àõóéí íýãæèä õ¿ðãýæ áàéñàí áîë îäîî 72 áîëëîî. öààøäàà íýìýãäýíý.

æ.Á: îíãîöîîð øóóäàí õ¿ðãýõ àñóóäàë ºìíº íü ÿðèãäàæ, á¿ð çîðèëò áîëæ äýâø¿¿ëæ áàéñàí. Òóõàéí ¿åä çàñãèéí ãàçðààñ äýìæëýã àâ÷ ÷àäààã¿é þì.

Ö.æ: ñ¿¿ëèéí ¿åä ãàäíûí îðîíä á¿ð æîëîî÷ã¿é îíãîö àøèãëàäàã áîëñîí.

Ö.Á: ìºðººäºæ áîëîõ á¿õ ç¿éëèéã áèä ìºðººäºæ áàéãàà.

æ.Á: àøèãëàëòûí çàðäàë ìàøèíààñ áàãà ãàðäàã. æèæèã îíãîöóóä ìàø áàãà ò¿ëø çàðöóóëäàã áîëñîí. ìàíàé óëñàä îíãîö áóóäàã öýã¿¿ä íü òèéì îëîí áèø áàéãàà íü õ¿íäðýëòýé àñóóäàë þì.

õýäýí æèëèéí ºìíº òåëåâèçèéí ñóâãèéí çºâøººðºë äóóññàí ãýæ áàéñàí. ãýâ÷ ñóâàã íýýãäñýýð ë áàéãàà. “Ñóâãèéí ÷åíæ” öîëòîé õ¿í ÷ áèé. Öààøèä ñóâãèéí çºâøººðºë íýìæ îëãîõ óó. Ñóâãèéí çºâøººðºë îëãîæ áóé òàíàé áàéãóóëëàãàä òåëåâèç¿¿äèéí êîíòåíòýä õÿíàëò òàâèõ ýðõ áàéäàã óó?

Á.Á: Òóñãàé çºâøººðºëòýé õîëáîîòîé ¿éë àæèëëàãààã çîõèöóóëàõ ¿¿ðýã õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîîíä õóóëèàð îëãîãäñîí. ¯¿íèé äàãóó òóñãàé çºâøººðºë, á¿ðòãýëèéí ãýð÷èëãýý, ýðõèéí áè÷ãèéã îëãîäîã. Òåëåâèç¿¿äèéí õóâüä ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí òåëåâèç ãýæ áàéãàà. ìîíãîë

ìàõíû ¯íý ªñªæ áàéõàÄ ìàíàé ¯íý áóóðñààð ë áàéíà

16

2014-01-15 10:31:28

ßðèëöëàãà

óëñàä òóñãàé çºâøººðºëòýé 17 ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí òåëåâèç áàéñàí. íýãèéíõ íü çºâøººðºë öóöëàãäààä îäîî 16 òåëåâèç ¿éë àæèëëàãàà ýðõýëæ áàéíà. Òºðèéí áîëîí õóâèéí õýâøëèéí àæ àõóéí íýãæ ººðñ人 õºðºí㺠îðóóëàëò õèéãýýä äàõèí äàìæóóëàõ áîëîí äàìæóóëàõ áàéãóóëàìæ áàéãóóëààä öàöàõ ¿éë÷èëãýý ÿâóóëæ áàéãààã ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí òåëåâèç ãýæ îëîí óëñàä íýðëýäýã. ìºí êàáåëèéí ñóâàã ãýæ áàéãàà. Äàìæóóëàõ ñ¿ëæýýíä òåõíîëîãèéí õóâüä õàìààðàõã¿é.

ªðãºí íýâòð¿¿ëãèéí òåëåâèçèéí õóâüä òóñãàé çºâøººðºë íü ðàäèî äîëãèîíû äàâòàìæèéíõàà áîëîìæîîð õÿçãààðëàãäàæ áàéãàà. îëîí óëñàä pro-gram provider ãýæ íýðëýäýã êàáåëèéí ñóâãóóäûí õóâüä òîîíû õÿçãààðëàëò áàéõã¿é. 2011 îíîîñ õîéø êàáåëèéí ñóâãèéí ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ ýðõ îëíîîð îëãîãäñîí. íèéò 92 áàéñíààñ öóöëàãäñàí, õ¿÷èíã¿é áîëñîí, õóãàöàà äóóññàí íü 20 ãàðóé. ªíººäºð 60 ãàðóé ñóâàã ¿éë àæèëëàãàà ýðõýëæ áàéíà. õýðýâ õóóëü òîãòîîìæ çºð÷èæ, òåõíèêèéí ¿éë àæèëëàãàà íü äîãîëäñîí ýíý õýâýýðýý ¿ðãýëæèëñýýð áàéâàë ýðõèéã íü ò¿äãýëç¿¿ëýõ, öóöëàõ, õ¿÷èíã¿é áîëãîõ àðãà õýìæýý àâíà.

Ö.æ: ýðõ îëãîõîî áîëü÷èõâîë õ¿íä ñóðòàë ãàðãàëàà, õààæ áîîëîî ãýíý. îëãîîä áàéõààð íºãºº òàëààñàà ãîìäîë ãàðäàã áîë÷èõîîä áàéãàà. õ¿ñýëò òàâüñàí èðãýíä òåëåâèç¿¿äèéí òîî îëîí áàéíà ãýäýã. ýðõ ç¿éí øèíý÷ëýëèéí æèë áîëãîæ çàðëààä áàéãàà íü ¿¿íòýé õîëáîîòîé. ýäãýýð õàðèëöààã íàðèéí òóñãàõã¿é áîë æóðìààð çîõèöóóëæ áîëîõã¿é íºõöºë

áèé áîëîîä áàéãàà. õ¿í á¿ð òåëåâèçòýé, ñóâàãòàé áîëîõûã õ¿ñýæ áàéíà.

Ö.æ: “ñóâãèéí ÷åíæ” ãýæ áàéõã¿é. õîðèîòîé ç¿éë. ëèöåíçèéã çàðíà ãýñýí îéëãîëò áàéõã¿é. ãýòýë êîìïàíèà ëèöåíçòýé íü õàìò çàð÷èõààä áàéãàà. ìàíàé òóñãàé çºâøººðëèéã çàðæ áàéãàà àñóóäàë áèø áîë÷èõîîä áàéãàà þì.

IPTV-ãèéí ýðõèéã õî¸ðõîí êîìïàíèä ºãñºí. Áóñàä íü àâ÷ ÷àäàõã¿é áàéõàä òýä ÿàæ àâàâ ãýæ õàðääàã þì áàéíà ëýý. ªðñºë人í óã íü ÷óõàë áàéìààð.

Á.Á: IPTV-èéí òóñãàé çºâøººðëèéã àíõ õî¸ð àæ àõóéí íýãæèä îëãîñîí. “Unitel” ãðóïïèéí “Univision”, äàðàà íü “ñèòèíýò” êîìïàíèä. “ñèòèíýò” êîìïàíè òóñãàé çºâøººð뺺 “Sky-media” êîìïàíèä øèëæ¿¿ëñýí. ýõíèé êîìïàíè ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýýä ãóðàâ, äàðààãèéíõ íü íýã æèë áîëîõ ãýæ áàéãàà. ãóðâàëñàí ¿éë÷èëãýý íýâòð¿¿ëýõèéí òóëä õèéñýí õºðºí㺠îðóóëàëòûí õýìæýý íýëýýä îëîí òýðáóìààð òîîöîãäîæ áàéãàà. Òýäíèé ç¿ãýýñ ýõëýýä îþóíû ºì÷èéí àñóóäëûã öýãöýëüå. ªºð êîìïàíèä ýðõ îëãîæ, ºðñºë人í îðóóëàõàä äóðã¿éöýõ ç¿éë áàéõã¿é. õàðèí ãóðàâ, äºðºâ äýõ àæ àõóéí íýãæèä çºâøººðºë îëãîëîî ãýõýä èíòåðíýòèéí êîìïàíèóä êàáåëèéí ñóâãóóä àøèãëàí, õèéìýë äàãóóëààñ õ¿ëýýæ àâààä ÷àíàðòàé, ÷àíàðã¿é íýâòð¿¿ëýã äàìæóóë÷èõ þì áèø áèç ãýñýí áîëãîîìæëîë áèé.

ªðñºë人í áàéíà óó ãýâýë õàíãàëòòàé áèé. Êàáåëèàð ¿éë÷èëãýý ýðõýëæ áóé àðâààä êîìïàíè áàéíà. èíòåðíýòèéí

¿éë÷èëãýýíèé ÷èãëýëýýð 20 ãàðóé êîìïàíè ºðñºëäºæ áàéãàà. ñóóðèí ¿éë÷èëãýýíèé êîìïàíè áàñ 3-4 áèé. Òóõàéí çàõ çýýëä ìîíîïîëü äàâóó áàéäàë áàéõã¿é. èíòåðíýòèéí ¿éë÷èëãýý, ÷àíàð, ¿íý òàðèô íü 2000 îíû ýõíýýñ ºíººäðèéã õ¿ðòýë ýìõ çàìáàðààã¿é ÿâæ èðñýí. øóäàðãà ºðñºë人í íýðýýð ÷àíàðã¿é ¿éë àæèëëàãàà, ¿íý òàðèô òîãòîîæ áàéæ. ýíý áàéäàë íü ãóðâàëñàí, ÷àíàðòàé ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëäýã õî¸ð êîìïàíè ãàð÷ èðýõýýð àëãà áîëæ áàéíà. ¯¿íòýé õîëáîîòîéãîîð íèéò èíòåðíýòèéí ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷ 10 ãàðóé êîìïàíèéí òóñãàé çºâøººðºë õ¿÷èíã¿é áîëñîí. ¯ëäñýí õýñýã íü ¿éë÷èëãýýíèé ÷àíàðàà ñàéæðóóëàõ ¸ñòîé ãýñýí îéëãîëòòîé áîëëîî.

Êîíòåíò äýýð ÿìàð íýãýí õÿíàëò òàâèõ ýðõ áèé þ¿?

Á.Á: Êîíòåíòèéí õóâüä õýâëýë ìýäýýëëèéí ýðõ ÷ºëººíèé òóõàé õóóëèéí ÿìàð íýãýí öåíçóð òàâüæ áîëîõã¿é ãýäýã çààëòààð íýâòð¿¿ëãèéí àãóóëãàä íºëººëºõ áîëîìæã¿é. ªìíº íü ðàäèî, òåëåâèçèéí õýðýã ýðõëýõ ãàçàð ãýäýã áàéãóóëëàãà áàéõ ¿åä õÿíàäàã áàéñàí.

õýä õýäýí òåëåâèçèéã øààðäëàãà õàíãààã¿é ãýýä ¿éë àæèëëàãààã íü çîãñîîñîí. Îäîî ýðãýýä ¿éë àæèëëàãààãàà ýõë¿¿ëñýí. Àëäààãàà çàññàí ó÷ðààñ ¿éë àæèëëàãààã íü ñýðãýýæ áàéíà ãýæ îéëãîæ áîëîõ óó?

Á.Á: ýðõýý ñýðãýýñýí ãàçàð ãàíö ë áàéãàà. áóñàä íü ººð íýðýýð ¿éë àæèëëàãàà ýðõýëæ áàéãàà. õóóëèéí äàãóó á¿ðä¿¿ëýõ ¸ñòîé ìàòåðèàëàà á¿ðä¿¿ëýýä èðñýí, õºðºí㺠îðóóëàã÷, õºðºí㺠íü áàéãàà áîë òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ ¿¿ðýãòýé.

172014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

ìàõíû ¯íý ªñªæ áàéõàÄ ìàíàé ¯íý áóóðñààð ë áàéíà

ßðè

ëöàæ

, òý

ìäý

ãëýñ

ýí ñ

.áàÒá

ààÒà

ð, ã

.ªëçè

éñàé

õàí, ö

.áî

ëî

ðìàà, á.

öýö

ýãñ

¯ðý

í

Ö.æ: Òà ºìíº íü çºâøººðºë àâààä öóöëàãäñàí ó÷ðààñ àâ÷ áîëîõã¿é ãýñýí õóóëèéí îéëãîëò áàéõã¿é. Òóõàéí õ¿íèé ýðõèéí àñóóäàë áîëæ áàéãàà þì. áèä õóó÷èí íýðýýð ÷èíü ºãºõã¿é ø¿¿ ãýñýí õààëò ë õèéæ ºã÷ áàéãàà. “øîíõîð” ãýæ íýðýýð àâàõã¿é ø¿¿ ãýõýýð “õî¸ðäóãààð ñóâàã” ãýñýí íýðýýð àâ÷èõàæ áàéíà.

ýðõ ç¿éí øèíýòãýëýýð õèéõ ãýýä áàéãàà àæëûí íýã íü ¿¿íòýé õîëáîîòîé. Êîíòåíòèéí àñóóäàë ÿðèãäàæ ýõýëæ áàéíà. àíõ íºõöºë, øààðäëàãàà òàâèõäàà ìîíãîë êîíòåíò òºäºí õóâü, õ¿¿õäèéí íýâòð¿¿ëýã íü òèéì õóâü áàéíà ãýýä çàà÷èõäàã áàéæ. ãýòýë õ¿¿õäèéí íýâòð¿¿ëýã öàöíà ãýæ ýðõ àâ÷èõààä íèéãýì, ýäèéí çàñãèéí íýâòð¿¿ëýã õèéãýýä áàéäàã. èíãýæ áîëîõã¿é ãýñýí øààðäëàãà òàâèõààð òà íàð ñýòã¿¿ë÷èéí ýðõ ÷ºëººíä õàëäëàà ãýäýã. Òýãýõýýð êîíòåíò íü áèä íàðò õàìààðàëã¿é áîë÷èõîæ áàéãàà þì. Êîíòåíòèéí çîõèöóóëàëòûã îþóíû ºì÷èéí ãàçàð õèéíý ãýæ áàéãàà. áàðàã ºäºð á¿ð “ñîëîíãîñ êèíî ãàðãàõûã áîëèóëàà÷” ãýæ íàäàä õýëäýã. áè áîëèóëäàã õ¿í íü áèø ø¿¿ äýý. ßàãààä ñîëîíãîñ êèíî ãàðãààä áàéíà ãýõýýð òåëåâèç¿¿ä íýã öàãò 15 ìèíóòûí ðåêëàì öàöàõ ýðõòýé áàéäàã. Òåëåâèç¿¿äèéí ¿íäñýí àìüæèðãàà íü ðåêëàì þì. Òåëåâèç¿¿äèéí îðëîãî îëäîã öàã íü 19 öàãààñ ýõýëäýã. 19 öàãààñ õîéø ÿâæ áàéãàà ðåêëàì õàìãèéí ºíäºð ¿íýòýé áóþó àøãèéí ãîë á¿ðä¿¿ëýëò íü. ðåêëàìàà öàöàõûí òóëä õ¿íä õýðýãòýé þì ¿ç¿¿ëýõ õýðýãòýé áîëíî. Òýãýõýýð õàìãèéí õÿìä çàðäëààð ñîíèðõîëòîé ç¿éë ¿ç¿¿ëýõ øààðäëàãà òóëãàðíà. ªíººäðèéí áàéãàà êîíòåíò äîòðîîñ ñîëîíãîñ êèíî õàìãèéí

õÿìä íü. íàðèéí ÿðèâàë ºìíº íü ¿íýã¿é áàéñàí. îäîî áàãàõàí ¿íýòýé áîëñîí. õàìãèéí îëîí õ¿í ¿çýæ áàéãàà êèíîí äóíäóóð ãàð÷ áàéãàà ðåêëàì õàìãèéí ºíäºð ¿íýòýé áàéäàã þì áèëýý. ¯¿íèéã ººð÷ëºõ õýðýãòýé áîë÷èõîîä áàéãàà.

Àíó-ûí çàñãèéí ãàçàð õ¿ðòýë õàêåðäóóëæ, óëñûí íóóöàà àëäàæ áàéíà. ìàíàéä õàêåðóóäûí äàéðàëò õýð èõ èðäýã âý. ¯¿íýýñ õàìãààëàõ áàã áàéäàã óó. Îäîî ZTE-ã òîéðñîí àñóóäàë äóóëèàí áîëîîä áàéíà ø¿¿ äýý.

Ö.æ: ìîíãîë óëñàä ìýäýýëëèéí òåõíîëîãèéí àþóëã¿é áàéäëûã Êèáåð àþóëã¿é áàéäëûí ãàçàð ãýñýí áàéãóóëëàãà õàðèóöäàã. Äàòà òºâ äýýð 24 öàãèéí ìîíèòîðèíã õèéäýã. öàõèì õóóäñûã õàêåðäàõ ãýäýã ÷ þì óó, æèæèã àñóóäàë íýã èõ ºíäºð ò¿âøèíä áàéõã¿é. ìîíãîë óëñ ÷àäàõûíõàà õýðýýð õàìãààëæ àæèëëàæ áàéãàà ãýæ õýëæ áîëíî. õàìãèéí ñ¿¿ëä áèä 16 ÿàì, àãåíòëàãèéí ìýäýýëëèéí òåõíîëîãèéí àþóëã¿é áàéäàë ÿìàð ò¿âøèíä áàéäàã þì áý ãýäãèéã ñóäàëñàí. ßàì á¿ð ººð ººð ò¿âøèíä áàéíà ëýý. ýíý îíä Êèáåð àþóëã¿é áàéäëûí ãàçàðòàé õàìòðààä íýãäñýí ñóðãàëò ÿâóóëàõààð òºëºâëºæ áàéíà.

ZTE-ãèéí òóõàé íýëýýä õ¿í àñóóæ áàéãàà. ìýäýýëëýý àëäààä áàéãàà þì áèø ¿¿ ãýæ. áíõàóûí çàñãèéí ãàçðûí çýýëýýð ìîíãîë óëñûí 120 ñóì, ñóóðèí ãàçàðò òàòàæ áàéãàà øèëýí êàáåëèéí õºðºí㺠òýð çýýëýýñ õèéãäñýí áàéäàã. îïåðàòîðóóä áîëîí áóñàä êîìïàíèéí õóâüä õºðø îðíû òºõººðºìæ¿¿äèéã íýëýýä õýðýãëýäýã þì áèëýý. ¯¿íä òóñãàé õÿíàëò òàâüäàã áàéãóóëëàãóóä íü õÿíàëò òàâèàä ÿâæ áàéãàà ó÷ðààñ

ìýäýýëýë àëäàãäàõ, ýñ àëäàãäàõ òóõàéä òóõàéí áàéãóóëëàãà õàðèóëàõ áàéõ ë äàà

Ñàéòóóäûí ñýòãýãäëèéã “õÿíàíà” ãýæ ÿðüæ áàéñàí ÷ õýðýãæýýã¿é. ýíý çºâ àëõàì áàéñàí óó?

Ö.æ: ñýòãýãäëèéã õÿíàõ þì áèø ë äýý. ìàíàéõ õÿíàäàã ÷ ãàçàð áèø. ýíý áîë õ¿íèé ýðõòýé õîëáîîòîé àñóóäàë. öàãäààãèéí ãàçàðò ñýòãýãäýëòýé õîëáîîòîé ìàø èõ ãîìäîë áàéäàã. ¯¿íèéã öààøèä õýðõýí çîõèöóóëàõ, ÿìàð àðãà õýìæýý àâàõ âý ãýäýã íü ë ÷óõàë. ìîíãîëä ñàéòûí õî¸ð ÷ õîëáîî áàéíà. ñ¿¿ëä íýã íýìýãäñýí áàéõ. Òýäýíòýé õàðèëöàí ÿðèëöàæ òîõèðîëöñîí. “ñýòãýãäýëòýé õîëáîîòîé æóðàì ãýæ áèé. Òýðõ¿¿ æóðìàà ìºðäºæ àæèëëà. åð íü ñýòãýãäýëòýé õîëáîîòîé àñóóäëûã ðåäàêòîðëàäàã áîë. õ¿í õýðýâ ãîìäîë ¿¿ñãýýä íàìàéã äîðîìæèëñîí áàéíà ãýâýë àäìèí íü óñòãàäàã áîë, õàðààë áàéâàë ø¿¿äýã áîë” ãýäýã äýýð òîõèðîëöñîí. ýíý æóðìûã òîäîðõîé õóãàöààíä õýðýãæ¿¿ëæ áàéãàà. ¯ð ä¿í ãàðàõã¿é áîë äàðààãèéí àðãà õýìæýý àâíà ãýäãèéã òîõèðîëöñîí. îëîí óëñàä íýã ë çàð÷ìààð øèéäñýí áàéäàã þì áèëýý. ñýòãýãäýë áè÷èõèéí òóëä è-ìýéë, ýñâýë ôýéñá¿¿ê õàÿãàà á¿ðòã¿¿ë÷èõ ãýæ. ýíý ñèñòåìèéã íýâòð¿¿ëýõ ¿¿, ¿ã¿é þ¿ ãýäãèéã ÿðèëöñàí. ãýòýë òàøàà ìýäýýëýë öàöàãäñàí. áàðàã ìàíàé ãàçðààñ íóóö ¿ã àâààä, ò¿¿ãýýðýý îðäîã áîëîõ þì áàéíà ãýõ ÿðèà ãàðñàí. Òèéì ç¿éë õýçýý ÷ áàéæ áîëîõã¿é ø¿¿ äýý. õàðèëöàà õîëáîîíû ãàçàð ñàéòóóäûí õîëáîî, àññîöèàö æóðìàà ìºðäºæ àæèëëàæ áàéãàà, ýñýõèéã áàéíãà õÿíàæ áàéãàà.

òà á¿õýíä áàÿðëàëàà. Àæèëä òàíü àìæèëò õ¿ñüå.

18

Ñòàíäàðò

ìîíãîë óëñûí õàðèëöàà

õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîîíû

óäèðäëàãààñ ºãñºí óäèðäàìæ,

÷èãëýë áîëîí 2014 îíû ¿éë

àæèëëàãààíû òºëºâëºãººã

õýðýãæ¿¿ëýõ çîðèëãîîð 2014 îíû

1 ä¿ãýýð óëèðàëä õîðîîíû ýýëæèò

õóðàëäààíûã 2 óäàà çîõèîí

áàéãóóëàâ.

õóðàëäààíààð àëáàäààñ

çîõèöóóëàëòûí ÷èãëýë, ¿éë

àæèëëàãààíû òàëààð 10 ãàðóé

àñóóäëûã áîëîâñðóóëàí

õýëýëö¿¿ëæ, õýëýëöñýí

àñóóäëààð íèéòäýý 10 òîãòîîë,

3 òýìäýãëýëèéã òóñ òóñ ãàðãàí

øèéäâýðëýæ, õýðýãæèëòýíä õÿíàëò

òàâüæ àæèëëàñàí. õîðîîíû

õóðàëäààíààð òóñ õîðîîíû

2013 îíä ãàðãàñàí òîãòîîë,

øèéäâýðèéí õýðýãæèëòèéí

òàéëàí, õàðèëöàà õîëáîîíû

÷èãëýëýýð ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ

òóñãàé çºâøººðëèéí àíãèëàëä

ººð÷ëºëò îðóóëàõ, àíãèëàëä

ººð÷ëºëò îðñîíòîé õîëáîãäóóëàí

“õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðò ¿éë

àæèëëàãàà ýðõëýõ çºâøººðëèéí

æóðàì”-ä íýìýëò ººð÷ëºëò

îðóóëàõ, òóñãàé çºâøººðºë

øèíýýð îëãîõ, õàìðàõ õ¿ðýýíä

ººð÷ëºëò îðóóëàõ, õ¿÷èíã¿é

áîëãîõ, ñýðãýýõ àñóóäàë,

çîõèöóóëàëòûí ¿éë÷èëãýýíèé

õºëñíèé õýìæýýíä ººð÷ëºëò

îðóóëàõ òóõàé, ðàäèî

äàâòàìæèéí õóâààðèëàëò,

òåõíèêèéí íºõöàë øààðäëàãà,

¿éë÷èëãýý ýðõëýõ íºõöºë

øààðäëàãûã øèíý÷ëýí áàòàëñàí

áîëíî. õîðîîíû õóðàëäààíààñ

2014 îíû 1 ä¿ãýýð óëèðàëä

áàòàëñàí òîãòîîë øèéäâýðèéí

æàãñààëòûã íýãòãýí ¿ç¿¿ëýâ. ¯¿íä:

õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîîíû õóðàëÄààíààñ 2014 îíû 1 įãýýð óëèðàëÄ ãàðãàñàí ÒÎÃÒÎÎË, ØÈÉÄÂÝÐÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË

õîðîîíû áàòàëñàí òîãòîîë, òýìäýãëýëèéí äóãààð

Îãíîî òîãòîîë, òýìäýãëýëèéí òîâ÷ àãóóëãà

íýã. õõçõ-íû áàòàëñàí òîãòîîë

1 òîãòîîë 01 2014.02.21

íºõöºë øààðäëàãà íýìýëò, ººð÷ëºëò îðóóëàõ òóõàé

(óëüòðà õýò áîãèíî äîëãèî-UHF 340-350, 400-430, 440-450 ìãö äàâòàìæèéí

çóðâàñûí õóâààðèëàëò, òåõíèêèéí íºõöºë øààðäëàãà)

2 òîãòîîë 02 2014.02.21 óðàëäààíò øàëãàðóóëàëòûí òóõàé

3 òîãòîîë 03 2014.02.21øàëãàëòûí ìºðººð àâàõ àðãà õýìæýýíèé òóõàé

(øóóäàí: õ¿÷èíã¿é áîëãîõ-2, ò¿äãýëç¿¿ëýõ-2)

4 òîãòîîë 04 2014.02.21 Òóñãàé çºâøººðºë ñýðãýýõ òóõàé

5 òîãòîîë 05 2014.02.21 Òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ, ººð÷ëºëò îðóóëàõ, õ¿÷èíã¿é áîëãîõ òóõàé

6 òîãòîîë 06 2014.02.21

Òóñãàé çºâøººðëèéí àíãèëëûã øèíý÷ëýí áàòëàõ òóõàé

(õàðèëöàà õîëáîîíû ÷èãëýëýýð ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðëèéí

àíãèëàë)

7 òîãòîîë 07 2014.02.21Òîãòîîëûí õýðýãæèëòèéã õàíãóóëàõ òóõàé.

(õõçõ-íû 2014 îíû 06 òîîò òîãòîîëûã õýðýãæ¿¿ëýõ)

192014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

ÕÕÇÕ-íû õóðàëäààíû ìýäýýëýë

õîðîîíû õóðàëäààíû òîãòîîë, øèéäâýðèéã áàéãóóëëàãûí öàõèì õóóäàñò òóõàé á¿ð òàâüæ, òóñãàé çºâøººðºë

ýçýìøèã÷, ààí, èðãýä áîëîí õýðýãëýã÷äýä íýýëòòýé, õ¿ðòýýìæòýé, èë òîä áàéëãàõ àðãà õýìæýýã àâ÷ àæèëëàñàí

áîëíî.

Òóñãàé çªâøªªðëèéí æóðàì áîëîí õ¯ñýëÒ õ¯ëýýí àâàõ ïðîöåññèéí øèíý×ëýë õèéëýý

õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîî íü õóóëèàð îëãîãäñîí ýðõ

¿¿ðãèéíõýý õ¿ðýýíä òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ, ñóíãàõ, õ¿÷èíã¿é áîëãîõ

çýðýã àðãà õýìæýýã õîëáîãäîõ õóóëü, ä¿ðýì, æóðàì, íºõöºë øààðäëàãûí

äàãóó àâ÷ àæèëëàäàã áºãººä 2013 îíîîñ òóñãàé çºâøººðºëòýé õîëáîãäîõ

àñóóäëûã øèéäâýðëýõ òàëààð øèíý÷ëýë õèéí àæèëëàæ áàéãàà áèëýý.

2013 îíä çîõèöóóëàëòûí îð÷èíã áîëîâñðîíãóé áîëãîõ ÷èãëýëýýð òóñãàé

çºâøººðëèéí îëãîëòûí æóðìóóäûã îëîí óëñûí çºâëºõ ¿éë÷èëãýý àâ÷

øèíý÷ëýí íýãäñýí íýã æóðàìòàé áîëãîñîí þì. ìºí ðàäèî äàâòàìæèéí

õÿíàëò, çîõèöóóëàëòûí ¿éë àæèëëàãààíû õóâüä òóñãàé çºâøººðºë

ýçýìøèã÷èä áîëîí òºëáºð òîîöîîíû ºãºãäëèéí íýãäñýí ñàíã á¿ðä¿¿ëñýí.

Ò¿¿í÷ëýí ýíý õóãàöààíä ýäãýýð øèíý÷ëýõ àæëûí õ¿ðýýíä äîòîîä ¿éë

àæèëëàãààíû óðñãàëûí öîãö ñóäàëãàà õèéæ, ïðîöåññèéí ñàéæðóóëàëò

õèéí àæëûí äàâõöàëûã àðèëãàí øèíý÷èëñýí ïðîöåññò ñóóðèëñàí

õÿíàëòûí òîãòîëöîî á¿ðä¿¿ëëýý.

¯¿íèé çýðýãöýý òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷èääýý òýäíèé ¿éë àæèëëàãààíä

øààðäàãäàõ õóóëü, ä¿ðýì, íºõöºë øààðäëàãà áîëîîä õîëáîãäîõ áóñàä

çºâëºìæ ìýäýýëë¿¿äèéã ººðèéí áàéãóóëëàãûí öàõèì õóóäàñò áàéðøóóëàí

áàéíãà øèíý÷ëýí àæèëëóóëæ áàéíà. õàðèí òóñ ñàëáàðûí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã

øóóä õ¿ðòýí àøèãëàæ áàéãàà õýðýãëýã÷äýä íýã òàëààñàà òºðèéí áàðüæ

áóé áîäëîãî, äýâø¿¿ëæ áóé

çîðèëòóóäûã òàíèëöóóëàí

ìýäýýëæ, íºãººòýéã¿¿ð òóñãàé

çºâøººð뺺ð ¿éë àæèëëàãàà

ýðõëýã÷äèéí õýðýãëýã÷äýä õ¿ðãýæ

áóé ¿éë÷èëãýýíä õÿíàëò øàëãàëò,

áàéíãûí ìîíèòîðèíãóóäûã ¿å

øàòòàéãààð õèéæ ñàéæðóóëàí

íºõöºë øààðäëàãóóäûã ºíäºðñãºæ

÷àíàðòàé ¿éë÷èëãýýã õýðýãëýã÷äýä

õ¿ðãýõ òàëààð àíõààðàë,

øààðäëàãà òàâèí àæèëëàæ áàéíà.

ýíýõ¿¿ ýõë¿¿ëñýí àæëàà

¿ðãýëæë¿¿ëýí 2014 îíû ýõíèé

óëèðàëä òóñãàé çºâøººðëèéí

æóðàì, õ¿ñýëò õ¿ëýýí àâàõ

ìàÿãò, ò¿¿íèéã äàãàëäàí áàéíãà

àøèãëàãääàã ñóíãàëòûí ìàÿãò

çýðãèéã öîãöîîð íü øèíý÷ëýí

îéëãîìæòîé áîëãîõ àæëûã õèéæ

¯éë àæèëëàãààíû ìýäýýëýëõàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðò ¯éë àæèëëàãàà ýðõëýõ Òóñãàé çªâøªªðëèéí áè×èã áàðèÌÒàä ªªð×ëªëÒ îðóóëñàí Òóõàé

8 òîãòîîë 08 2014.02.21æóðàìä íýìýëò, ººð÷ëºëò îðóóëàõ òóõàé

(õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðò ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ çºâøººðëèéí æóðàì)

9 òîãòîîë 09 2014.02.28çîõèöóóëàëòûí ¿éë÷èëãýýíèé õºëñíèé õýìæýýíä ººð÷ëºëò îðóóëàõ òóõàé

(Òç àíãèëàëä ººð÷ëºëò îðóóëñàíòàé õîëáîîòîé)

10 òîãòîîë 10 2014.02.28

íºõöºë, øààðäëàãà øèíý÷ëýí áàòëàõ òóõàé

(ñ¿ëæýý, äýä á¿òöèéí ñóóðèëóóëàëò, çàñâàð ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ íºõöºë,

øààðäëàãà)

http://www.crc.gov.mn/main.php?cid=1&do=70&did=0

20

ã¿éöýòãýëýý. ìºí òóñãàé çºâøººð뺺ð ýðõëýõ ¿éë

àæèëëàãààíû òºðëèéã øèíý÷ëýí ò¿¿íòýé óÿëäóóëàí

çîõèöóóëàëòûí ¿éë÷èëãýýíèé õºëñºíä òóñ òóñ

ººð÷ëºëò îðóóëëàà. 2014 îíû 02 äóãààð ñàðûí 21-íèé

ºäðèéí õóðàëäààíû 08 äóãààð òîãòîîëîîð “õàðèëöàà

õîëáîîíû ñàëáàðò ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ çºâøººðëèéí

æóðàì”-ä ººð÷ëºëò îðóóëæ, 06 äóãààð òîãòîîëîîð

“õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðÒ ¯éë àæèëëàãàà ýðõëýõ çªâøªªðëèéí æóðàì”-ä îðñîí ªªð×ëªëÒ

¯éë àæèëëàãààíû ìýäýýëýë

óã æóðìûí çºâøººðºë,

àíãèëàëòàé õîëáîîòîé

2-ð á¿ëãèéí 2.3.2.2-

ò õàðèëöàà õîëáîîíû

ñ¿ëæýý àøèãëàí õ¿ðãýæ

áóé ¿éë÷èëãýýí¿¿äèéã

íýãòãýí îðóóëëàà.

ªºðººð õýëáýë õîò,

àéìãèéí òºâ, ñóìûí òºâ,

ñóóðèí ãàçðûí äîòîð

ñ¿ëæýý áàéãóóëæ, ýñõ¿ë

ñ¿ëæýý áàéãóóëàõ ýðõ

á¿õèé ýòãýýäýýñ ò¿ðýýñýëæ

õàðèëöàà õîëáîîíû

òºðºë á¿ðèéí ¿éë÷èëãýý

òóõàéëáàë òåëåôîí ÿðèà,

èíòåðíýò, òåëåâèçèéí

îëîí ñóâàã, øóóäàí

ãýõ ìýò ¿éë÷èëãýýã

õýðýãëýã÷äýä õ¿ðãýõ ¿éë

àæèëëàãàà ýðõëýõ áîë

2.3.2.2 äàõ õàðèëöàà

õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý

ýðõëýõ çºâøººðëèéí

òºðºëä õàìààðàõ

áàéäëààð íýãòãýñýí þì.

Ò¿¿í÷ëýí ðàäèî,

òåëåâèç, ñóâãèéí

õºòºëáºð áýëòãýí ºðãºí

íýâòð¿¿ëãèéí ¿éë÷èëãýý

¿ç¿¿ëýõ ¿éë àæèëëàãàà

íü ºìíº íü 2.3.3 äàõ

Êîíòåíòèéí ¿éë÷èëãýý

ýðõëýõ çºâøººðëèéí

òºðºëä õàìààðàãäàæ

áàéñíûã ìºí óã òºðºëä

øèëæ¿¿ëýí îðóóëàâ.

õàðèí ìýäýýëýë

õîëáîîíû ñ¿ëæýýãýýð

äàìæóóëàõ êîíòåíòèéã

çºâõºí íèéë¿¿ëýõ

áîë 2.3.3 Êîíòåíòèéí

¿éë÷èëãýý ýðõëýõ òºð뺺ð

çºâøººðºë àâàõ þì.

çºâøººðëèéí

òºðºë, àíãèëàëä îðæ

áóé ººð÷ëºëòòýé

õîëáîãäóóëàí ºìíº íü

õàâñðàëò 2à-ä çààñàí

áàéñàí á¿ðä¿¿ëýõ áè÷èã

áàðèìòûí æàãñààëòûã

òîâ÷, îéëãîìæòîé áîëãîæ

ñàéæðóóëæ, ººð÷ëºëò

îðóóëñàí æóðìûí

õàâñðàëò 1à-ä òóñãàæ

ºãñºí áîëíî.

№ ТуСгай ÇөВШөөРлийн ТөРөл, ангилалууД

1Мэäээлэл õолбооíû сүлжээ байгóóлаõ, эзэмшиõ, түүíий ашиглалт, үйлчилгээ эрõлэõ

2Мэäээлэл õолбооíû үйлчилгээ эрõлэõ (Яриа, иíтерíет, Саíсрûí õөäөлгөөíт õолбоо)

3 Телеâиз, раäиогийí олоí сóâаг äамжóóлаõ үйлчилгээ

4 Телеâиз, раäио, сóâгийí өргөí íэâтрүүлгийí үйлчилгээ

5 Õарилцаа õолбооíû сүлжээ, äэä бүтцийí сóóрилóóлалт, засâар үйлчилгээ

6 Коíтеíт íийлүүлэõ үйлчилгээ

øèíý÷ëýí áàòëàãäñàí

“õàðèëöàà õîëáîîíû

ñàëáàðò ¿éë

àæèëëàãàà ýðõëýõ

çºâøººðëèéí

àíãèëàë”

Òóñ õîðîîíû 2011

îíû 13-ð òîãòîîëûí

õàâñðàëòààð áàòàëñàí

“õàðèëöàà õîëáîîíû

÷èãëýëýýð ¿éë

àæèëëàãàà ýðõëýõ

òóñãàé çºâøººðëèéí

àíãèëàë”-ûã õ¿÷èíã¿é

áîëãîæ, 2014 îíû 02

äóãààð ñàðûí 21-íèé

ºäðèéí 06 äóãààð

òîãòîîëîîð øèíý÷ëýí

áàòàëñàí áèëýý.

òóñãàé çºâøººðºëòýé㺺ð ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ ¿éë

àæèëëàãààíû òºðëèéã øèíý÷ëýí áàòàëëàà. ýíýõ¿¿

ººð÷ëºëòººð çºâøººðºë îëãîëòûí ¿éë àæèëëàãààã

èë¿¿ õÿëáàð, îéëãîìæòîé áîëãîõ, õýðýãëýã÷äèéí

ç¿ãýýñ çºâøººðºë àâàõ ¿éë àæèëëàãààíä ó÷èð÷ áàéãàà

ïðîöåññèéí ¿éë àæèëëàãààòàé õîëáîãäîëòîé à÷ààëàë,

øàò äàìæëàãûã áóóðóóëàõûã çîðüñîí þì.

Òà á¿õýíä øèíýýð

îðñîí ººð÷ëºëòèéã

îéëãîìæòîé õàðóóëàõ

¿¿äíýýñ øèíýýð

áàòàëñàí çºâøººðëèéí

òºðºë, àíãèëëûã

äàðààõ õ¿ñíýãòýýð

õàðóóëæ áàéíà.

212014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

æè ìîáàéë-ûí äóãààð øèë毯ëýõ, àâàõàðãà õýìæýýíèé Òóõàé ìýäýýëýë

Òóñãàé çªâøªªðëèéí ªðãªäëèéí ìàßãÒ

http://crc.gov.mn/main.php

Òóñ õîðîîíîîñ 2014 îíû íýãä¯ãýýð óëèðàëä Òóñãàé çªâøªªðëèéí õ¯ñýëÒèéã øèéäâýðëýñýí Òóõàé ìýäýýëýë

äàðààõ äóãààðëàëòàä øèëæèí¥ý.

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

9

5

3

7

9

9

8

3

Ìîíãîë óëñàä àëèâàà

öàõèëãààí õîëáîîíû

ñ¯ëæýýíèé äóãààðëàëòûã

“Ìîíãîë óëñûí õàðèëöàà

õîëáîîíû ñ¯ëæýýíèé

äóãààðëàëòûí íýãäñýí

òªëªâëªãªª”-íèé äàãóó òóõàéí

¯éë×èëãýýíèé òªð몪ñ íü

õàÌààðóóëàí Çîõèöóóëàõ

õîðîî õóâààðèëàí îëãîäîã.

ãàðãàã÷äàä òóñëàìæ áîëãîõ ¿¿äíýýñ æèøýý

ìàÿãòûã çºâøººðëèéí òºðºë á¿ðýýð áºãëºæ,

õýðõýí, ÿàæ áºãëºõ, ÿìàð áè÷èã áàðèìòóóäûã

áîëîâñðóóëæ, õàâñðàëòààð èð¿¿ëýõ òóõàé

äýëãýðýíã¿é òàéëáàðûí õàìò òóñ õîðîîíû âåá

õóóäñàíä áàéðøóóëààä áàéíà.

õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðò ¿éë àæèëëàãàà

ýðõëýõ çºâøººðëèéí æóðàìä ººð÷ëºëò îðñîíòîé

õîëáîãäóóëàí òóñãàé çºâøººðëèéã øèíýýð

àâàõàä áîëîí ñóíãóóëàõàä áºãëºõ ºðãºäëèéí

ìàÿãòûã øèíý÷ëýí áîëîâñðóóëæ, áºãëºõºä

èë¿¿ õÿëáàð, îéëãîìæòîé áîëãîí ººð÷èëæ, õ¿ñýëò

Òóñ õîðîîíîîñ 2014 îíû

ýõíèé óëèðëûí áàéäëààð

èíòåðíýòèéí ¿éë÷èëãýýíèé

2, Êàáåëèéí òåëåâèçèéí 1,

õàðèëöàà õîëáîîíû ñ¿ëæýý,

äýä á¿òöèéí ñóóðèëóóëàëò,

çàñâàð ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ 11,

ðàäèî ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí 1,

Êàáåëèéí ñóâãèéí 4, ðàäèî

äàâòàìæèéí 1, øóóäàíãèéí

2 òóñãàé çºâøººðëèéã òóñ òóñ

øèíýýð îëãîñîí áàéíà. õàðèí

ðàäèî ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí 1

òóñãàé çºâøººðëèéí õàìðàõ

õ¿ðýýã íýìñýí áîë 1 èíòåðíýòèéí

¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷èéí õàìðàõ

õ¿ðýýã õàññàí áîëíî. Ò¿¿í÷ëýí

øóóäàíãèéí 3, ðàäèî ºðãºí

íýâòð¿¿ëãèéí 1 òóñãàé

çºâøººðëèéã òóñ òóñ õ¿÷èíã¿é

áîëãîæýý.

“Ìîíãîë óëñûí õàðèëöàà

õîëáîîíû ñ¿ëæýýíèé äóãààðëàëòûí

íýãäñýí òºëºâëºãºº”-íèé äàãóó

5õõõõõõõ äóãààðëàëò íü “óòàñã¿é

ñóóðèí òåëåôîí ¿éë÷èëãýý”-íä

õóâààðèëàãäñàí áàéãààä 2010

îíû øèíý÷èëñýí òºëºâëºãººíèé

äàãóó 2015 îíîîñ ýõëýí íººöºíä

àâàõààð òºëºâëºãäñºí þì.

ýíýõ¿¿ òºëºâëºãºº áîëîí ðàäèî

äàâòàìæèéí òºëºâëºëòèéí

äàãóó 2013-2014 îíä Ìîáèêîì

Êîðïîðàöè õõÊ, Ìöõ õÊ-

óóä óòàñã¿é ñóóðèí õîëáîîíû

¿éë÷èëãýýã çîãñîîæ, 55õõ õõõõ, 50õõ

õõõõ äóãààðëàëòûã ¿¿ðýí õîëáîîíû

äóãààðëàëòàä øèëæ¿¿ëýýä áàéíà.

æè-Ìîáàéë õõÊ íü óòàñã¿é ñóóðèí

òåëåôîí ¿éë÷èëãýýíèé òóñãàé

çºâøººð뺺 2010 îíä ººðèéí

õ¿ñýëòýýð öóöëóóëñàí áîëîâ÷ îäîîã

õ¿ðòýë 53õõõõõõ äóãààðëàëòûã

òóñãàé çºâøººðºëã¿é àøèãëàæ

áàéãàà òóë òóñ õîðîîíîîñ õóóëèéí

äàãóó õîëáîãäîõ àðãà õýìæýý àâñàí

áà 53õõõõõõ äóãààðëàëòûã ººðò

îëãîãäñîí ¿¿ðýí õîëáîîíû 98õõ,

93õõ, 97õõ-òîé äóãààðëàëòàä 2014

îíû 08-ð ñàðûí 01-íèé äîòîð

áàãòààí øèëæ¿¿ëýõ àæëûã çîõèîí

áàéãóóëæ áàéíà.

Àðãà õýìæýý

22

ìîíãîë óëñûí çàñãèéí ãàçðûí 2010 îíû 275

äóãààð òîãòîîëîîð áàòëàãäñàí “ðàäèî, òåëåâèçèéí

ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéã òîîí òåõíîëîãèä øèëæ¿¿ëýõ”

¿íäýñíèé õºòºëáºðèéí 5.7.3-ò “ìîíãîë óëñàä

àíàëîãè òåõíîëîãè àøèãëàí ðàäèî, òåëåâèçèéí ºðãºí

íýâòð¿¿ëýã äàìæóóëàõ ñ¿ëæýýíèé ¿éë àæèëëàãààã

2014 îíû 7 äóãààð ñàðûí 31-íèé ºäðèéí 00 öàãò á¿ðýí

çîãñîîæ òîîí òåõíîëîãèéí ñèñòåìèéã àøèãëàæ ýõëýõ”

ãýæ çààñàí áºãººä òåëåâèçèéí àíàëîãè ñèñòåìèéã

çîãñîîõ ¿åä ãàçðûí ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí ¿éë÷èëãýý

õ¿ëýýí àâäàã õýðýãëýã÷èä òîîí òåëåâèçèéí õ¿ëýýí àâàõ

òºõººðºìæòýé áàéõ øààðäëàãà óðãàí ãàð÷ áàéíà.

õýðýãëýã×èéí òªõªªðªìæ

Òîîí Òåëåâèçèéí ªðãªí íýâÒð¯¯ëãèéí

õ¯ëýýí àâàõ

¯éë àæèëëàãààíû ìäýýëýë

1.

2.

3.

èéìýýñ õýðýãëýã÷èéí õ¿ëýýí àâàõ òºõººðºìæèéã

íèéë¿¿ëýõ, ò¿ãýýõòýé õîëáîãäîõ çîõèöóóëàëòûã õèéõ,

òºðèéí áîëîí õóâèéí àæ àõóé íýãæèéí îðîëöîî,

õàìòûí àæèëëàãààã ºðãºæ¿¿ëýõ, òýäãýýðèéí ¿¿ðýã,

õàðèóöëàãûã íýìýãä¿¿ëýõ, ÷àíàðòàé, íàéäâàðòàé,

áàòàëãààòàé õýðýãëýã÷èéí õ¿ëýýí àâàõ òºõººðºì溺ð

õàíãàõ àñóóäëóóäûã òîäîðõîéëîõ çîðèëãîîð

ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè, øóóäàí, õàðèëöàà õîëáîîíû

ãàçðûí äàðãûí 2014 îíû 04 ñàðûí 17-íû ºäðèéí

122 äóãààð òóøààëààð “Òîîí òåëåâèçèéí ºðãºí

íýâòð¿¿ëãèéí õ¿ëýýí àâàõ õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæèéã

íèéë¿¿ëýõ çîõèöóóëàëòûí æóðàì” áàòëàãäñàí. ýíýõ¿¿

æóðàìä äàðààõ àñóóäëûã òóñãàñàí.

¯¿íä:

õýðýãëýã÷èéí õ¿ëýýí àâàõ òºõººðºìæèéã íèéë¿¿ëýõ, ò¿ãýýõ ¿éë àæèëëàãààíä îðîëöîõ òºðèéí áîëîí õóâèéí õýâøëèéí áàéãóóëëàãóóäûí ýðõ, ¿¿ðýã, òýäãýýðèéí àâ÷ õýðýãæ¿¿ëýõ àðãà õýìæýý;

õýðýãëýã÷èéí õ¿ëýýí àâàõ òºõººðºìæèéã çàõ çýýëä íèéë¿¿ëýõýä øààðäëàãàòàé çîõèöóóëàëò, ñòàíäàðò, áàòàëãààæóóëàëò;

æóðìûí õÿíàëò, õàðèóöëàãà.

232014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

Òîîí Òåëåâèçèéí ªðãªí íýâÒð¯¯ëãèéã õ¯ëýýí àâàõ

õýðýãëýã×èéí òªõªªðªìæèéã íèé믯ëýõçîõèöóóëàëÒûí æóðàì

Íýã. Íèéòëýã ¿íäýñëýë1.1. ýíýõ¿¿ æóðìûí çîðèëãî íü õýðýãëýã÷äýä ÷àíàðòàé, íàéäâàðòàé, ñòàíäàðòûí øààðäëàãà õàíãàñàí, áàòàëãààæñàí òîîí

òåëåâèçèéí ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéã õ¿ëýýí àâàõ õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæèéã íèéë¿¿ëýõ, ò¿ãýýõ õàðèëöààíä èðãýí, àæ àõóéí

íýãæ áîëîí õàðèëöàà õîëáîîíû àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà, õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ

õîðîî /öààøèä “õàðèóöàí çîõèîí áàéãóóëàõ áàéãóóëëàãà” ãýõ/ õîîðîíäûí ¿éë àæèëëàãààã çîõèöóóëàõàä îðøèíî.

1.2. õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæèéã íèéë¿¿ëýõ, ò¿ãýýõ èðãýí, àæ àõóéí íýãæ áîëîí õàðèóöàí çîõèîí áàéãóóëàõ áàéãóóëëàãà

íü Ìîíãîë óëñûí õóóëü òîãòîîìæ, ýíýõ¿¿ æóðìûã ¿éë àæèëëàãààíäàà äàãàæ ìºðäºíº.

1.3. îðîëöîã÷ òàëóóä íü ¿éë àæèëëàãààíäàà äàðààõ çàð÷ìûã áàðèìòàëíà:

1.3.1. çàõ çýýëèéí ÷ºëººò ºðñºë人íèéã äýìæèõ;

1.3.2. øóóðõàé, íýýëòòýé, èë òîä, õ¿ðòýýìæòýé ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõ;

1.3.3. íóòàã äýâñãýðèéí áàéðøëààñ ¿ë õàìààðñàí ¿íý òàðèôûã ìºðäºõ;

1.3.4. èðãýäèéí èäýâõèòýé îðîëöîîã áèé áîëãîõ;

1.4. ýíýõ¿¿ æóðàìä õýðýãëýñýí äàðààõ íýð òîìú¸îã äîð äóðäñàí óòãààð îéëãîíî:

1.4.1. “DVB-T2 ñòàíäàðò” ãýæ òîîí òåëåâèç, ãàçðûí òîîí ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí DVB-T2 ñèñòåìèéí õ¿ëýýí àâàõ

òºõººðºìæèä òàâèõ òåõíèêèéí øààðäëàãûã;

1.4.2. “DVB-T2 òþíåðòýé òåëåâèçîð” ãýæ DVB-T2 ñòàíäàðòààð ãàçðûí ñòàíöààñ äàìæóóëæ áóé òîîí òåëåâèçèéí

ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéã øóóä õ¿ëýýí àâ÷ ¿çýõ òåëåâèçîðûã;

1.4.3. “DVB-T2 òþíåðòýé õýðýãëýã÷èéí õóâèðãàã÷ òºõººðºìæ” ãýæ DVB-T2 ñòàíäàðòààð íýâòð¿¿ëýõ ñòàíöààñ

äàìæóóëæ áóé òîîí òåëåâèçèéí ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí ñèãíàëûã õ¿ëýýí àâ÷ DVB-T2 òþíåðã¿é òåëåâèçîðò õóâèðãàí

ºãºõ ¿¿ðýãòýé õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæèéã;

1.4.4. “õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæ” ãýæ ýíýõ¿¿ æóðìûí 1.4.2, 1.4.3 äàõ õýñýãò çààñàí òîîí òåëåâèçèéí ºðãºí

íýâòð¿¿ëãèéí ¿éë÷èëãýýã õ¿ëýýí àâàõ õî¸ð òºðëèéí õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæèéã;

1.4.5. “íèéë¿¿ëýã÷” ãýæ õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæèéã ¿éëäâýðëýã÷, èìïîðòëîã÷ áîëîí ò¿ãýýõ, õóäàëäàí áîðëóóëàã÷

èðãýí, àæ àõóéí íýãæèéã;

1.4.6. “îðîëöîã÷ òàëóóä” ãýæ íèéë¿¿ëýã÷ áîëîí õàðèóöàí çîõèîí áàéãóóëàõ òºðèéí áàéãóóëëàãûã.

Õî¸ð. Îðîëöîã÷ òàëóóä áîëîí õýðýãëýã÷èéí ýðõ, ¿¿ðýã 2.1. õàðèëöàà õîëáîîíû àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà íü äàðààõ ÷èã ¿¿ðãèéã õýðýãæ¿¿ëíý:

2.1.1. õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæ íèéë¿¿ëýã÷äýä òîîí òåëåâèçèéí ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí ÷èãëýëýýð ñóðãàëò çîõèîí

áàéãóóëàõ, ìýðãýæèë àðãà ç¿éí çºâëºãºº ºãºõ, ìýäýýëëýýð õàíãàõ;

2.1.2. àìæèðãààíû äîîä ò¿âøèíãýýñ äîîãóóð îðëîãîòîé ºðõ¿¿äèéã DVB-T2 òþíåðòýé õýðýãëýã÷èéí õóâèðãàã÷

òºõººðºì溺ð õàíãàõ, õºíãºëºëòòýé ¿íýýð íèéë¿¿ëýõ àñóóäëûã ñóäàëæ, õýðýãæ¿¿ëýõ;

2.1.3. íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóäàëäàí áîðëóóëñàí õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæèéí ñóäàëãààíû ìàÿãòûí çàãâàðûã

áîëîâñðóóëàõ, áàòëàõ;

2.1.4. õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæèéí íèéë¿¿ëýëò, õóäàëäàí áîðëóóëàëòûí ñóäàëãàà, òàéëàíã íýãòãýí ä¿ãíýæ, öààøèä

õýðýãæ¿¿ëýõ àðãà õýìæýýòýé óÿëäóóëàõ;

2.1.5. á¿õ øàòíû Çàñàã äàðãà, îðîí íóòãèéí çàñàã çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàòàé õàìòðàí àæèëëàõ, äýìæëýã ¿ç¿¿ëýõ.

2.2. õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîî íü äàðààõ ÷èã ¿¿ðãèéã õýðýãæ¿¿ëíý:

2.2.1. õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæèéí ñòàíäàðòûã áîëîâñðóóëæ, ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãààð áàòëóóëàõ, ñòàíäàðòûí

ìºðäºëòºä õÿíàëò òàâèõ, ä¿ãíýëò ãàðãàõ;

2.2.2. õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæèéã áàòàëãààæóóëàõ, òîõèðëûí ãýð÷èëãýý îëãîõ, õ¿÷èíã¿é áîëãîõ;

2014-17. 122 äóãààð òóøààëûí õàâñðàëò

24

2.2.3. áàòàëãààæñàí õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæèéí òàëààð îëîí íèéòýä ìýäýýëýõ;

2.3. íèéë¿¿ëýã÷ íü äàðààõ ýðõ, ¿¿ðýãòýé:

2.3.1. õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæèéã íèéë¿¿ëýõýä õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãóóäààñ ìýðãýæèë àðãà ç¿éí äýìæëýã àâàõ;

2.3.2. õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîîíîîñ îëãîñîí òîõèðëûí ãýð÷èëãýýòýé, áàòàëãààæñàí õýðýãëýã÷èéí

òºõººðºìæèéã çàõ çýýëä íèéë¿¿ëýõ;

2.3.3. ýíýõ¿¿ æóðìûí 2.3.2-ò çààñíûã çºð÷ñºí íü ìýðãýæëèéí õÿíàëòûí áàéãóóëëàãûí õÿíàëòààð òîãòîîãäñîí

òîõèîëäîëä õîõèðëûã ººðèéí çàðäëààð á¿ðýí áàðàãäóóëàõ;

2.3.4. ýíýõ¿¿ æóðìûí 2.1.4-ò çààñàí ìàÿãòûí äàãóó ñóäàëãàà, òàéëàíã óëèðàë á¿ðèéí ýõíèé ñàðûí 10-íû ºäðèéí

äîòîð õàðèëöàà õîëáîîíû àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä õ¿ðã¿¿ëýõ;

2.3.5. õàðèóöàí çîõèîí áàéãóóëàõ áàéãóóëëàãàòàé õàìòðàí òîîí òåëåâèçèéí ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéã äàõèí äàìæóóëàõ

ñòàíöûã ñóóðèëóóëñàí ñóì, ñóóðèí ãàçàðò õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæèéã íèéë¿¿ëýõ àæëûã èäýâõæ¿¿ëýõ;

2.3.6. õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæèéí çàñâàð ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõ, çºâëºãºº ºãºõ ººðèéí ýñõ¿ë ãýðýýò ¿éë÷èëãýýíèé

öýãòýé áàéõ.

2.4. õýðýãëýã÷ íü äàðààõ ýðõòýé:

2.4.1. õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæòýé õîëáîîòîé àñóóäëààð íèéë¿¿ëýã÷, õàðèëöàà õîëáîîíû õÿíàëòûí óëñûí

áàéöààã÷èä ñàíàë, õ¿ñýëò, ãîìäîë ãàðãàõ;

2.4.2. áàòàëãààæñàí òîõèðëûí ãýð÷èëãýýòýé õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæèéí òàëààðõ ìýäýýëëèéã îðîëöîã÷ òàëóóäààñ

ãàðãóóëàõ;

Ãóðàâ. Ñòàíäàðò, áàòàëãààæóóëàëò3.1. õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæ íü Ìîíãîë óëñûí MNS 6401:2013 ñòàíäàðò, MNS IEC 60065:2002 ñòàíäàðò áîëîí

áàòàëãààæóóëàëòûí ÷èãëýëýýð áàòëàãäñàí ñòàíäàðòàä íèéöñýí áàéíà.

3.2. íèéë¿¿ëýã÷ íü õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæèéí òîõèðëûí ãýð÷èëãýý àâàõàä äàðààõ áè÷èã áàðèìòûã á¿ðä¿¿ëíý:

3.2.1. õóóëèéí ýòãýýä áîë àëáàí áè÷èã, óëñûí á¿ðòãýëèéí ãýð÷èëãýýíèé (èðãýí áîë ºðãºäºë, èðãýíèé ¿íýìëýõíèé)

õóóëáàð;

3.2.2. èòãýìæëýãäñýí ëàáîðàòîðèéí ñîðèëòûí ä¿í;

3.2.3. õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæèéí áàòàëãààæóóëàëòûí òºëáºð áîëîõ 50,000 òºãðºãèéã òºëñºí áàðèìò;

3.2.4. ¯éëäâýðëýã÷èéí òîõèðëûí ìýäýãäýë, òåõíèêèéí íºõöºë;

3.2.5. Çóðàã (ãàäààä, äîòîîä áàéäàë ôîòî);

3.2.6. ñõåì, áëîê äèàãðàì, ýä àíãèéí æàãñààëò, òîõèðãîî;

3.2.7. DVB-T2 òþíåðòýé õýðýãëýã÷èéí õóâèðãàã÷ òºõººðºìæèéí ïðîãðàìûí öàõèì õºòº÷, ãàðûí àâëàãà (Ìîíãîë,

àíãëè õýë äýýð áàéõ).

3.3. õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîî íü ýíýõ¿¿ æóðìûí 3.1 áîëîí 3.2-ò çààñàí øààðäëàãóóäûã õàíãàñàí

õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæèéã áàòàëãààæóóëæ, òîõèðëûí ãýð÷èëãýýã àæëûí 10 õîíîãò áàãòààí îëãîíî.

ĺðºâ. Õÿíàëò, õàðèóöëàãà4.1. íèéë¿¿ëýã÷èéí ¿éë àæèëëàãààíä òºðèéí õÿíàëò øàëãàëòûí

òóõàé õóóëü, Çàõèðãààíû õàðèóöëàãûí òóõàé õóóëü áîëîí áóñàä

õóóëü òîãòîîìæ, ýíý æóðàìä çààñíû äàãóó õàðèëöàà õîëáîîíû

õÿíàëòûí óëñûí áàéöààã÷ õÿíàëò òàâèíà.

4.1.1. îëîí íèéòýä áîðëóóëæ áóé õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæ íü

áàòàëãààæñàí ýñýõýä õÿíàëò òàâèõ;

4.1.2. õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæ ¿éëäâýðëýæ áóé ¿éëäâýðèéí

áàéð, ¿éëäâýðëýëèéí ¿éë àæèëëàãàà íü ñòàíäàðòàä íèéöýæ áóé

ýñýõýä õÿíàëò òàâèõ;

Æóðàì

2014-17. 122 äóãààð òóøààëûí õàâñðàëò

252014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

4.1.3. áàòàëãààæóóëàëò õèéãäýýã¿é õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæèéã çàõ çýýëä áîðëóóëæ áàéãàà íü õÿíàëò, øàëãàëòààð

òîãòîîãäâîë õîëáîãäîõ õóóëü, òîãòîîìæèéí äàãóó àðãà õýìæýý àâàõ.

4.2. õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîî íü õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæèéí òîõèðëûí ãýð÷èëãýýã äàðààõ òîõèîëäîëä

õ¿÷èíã¿é áîëãîíî.

4.2.1. õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæ íü ñòàíäàðò òåõíèêèéí øààðäëàãûã õàíãààã¿é, õóóðàì÷, ÷àíàðã¿é á¿òýýãäýõ¿¿í

áîëîõ íü õàðèëöàà õîëáîîíû õÿíàëòûí óëñûí áàéöààã÷èéí ä¿ãíýëòýýð òîãòîîãäñîí;

4.2.2. õ¿íèé ýð¿¿ë ìýíäýä ñºðºã íºëººòýé, øàòàõ, òýñýð÷ äýëáýðýõ àþóëòàé ãýæ ìýðãýæëèéí áàéãóóëëàãûí

ä¿ãíýëòýýð òîãòîîãäñîí;

4.3. õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæ íü òîõèðëûí ãýð÷èëãýýíä çààñàí ñòàíäàðòûí ¿ç¿¿ëýëò, øààðäëàãàä íèéöýýã¿éãýýñ ó÷èðñàí

õîõèðëûã íèéë¿¿ëýã÷ õàðèóöíà.

Òàâ. Áóñàä5.1 ýíýõ¿¿ æóðàìä òåõíèê òåõíîëîãè, ñòàíäàðòûí øèíý÷ëýë, áîäëîãî, çîõèöóóëàëòòàé õîëáîîòîéãîîð òóõàé á¿ð íýìýëò

ººð÷ëºëò îðóóëæ áîëíî.

5.2 õýðýãëýã÷èéí ºðãºäºë, ãîìäîë, ñàíàë, õ¿ñýëòèéã àæëûí 21 õîíîãò áàãòààí õàðèóöñàí çîõèîí áàéãóóëàõ áàéãóóëëàãà

øèéäâýðëýíý.

4 ÎðÎíòÎé òóÑãÀé ÄóãÀÀðóóÄ 6 Äóãààð ñàðûí 2-íîîñ ýõëýí çªâõªí óãÒâàð ÄóãààðÒàéãààð àæèëëàíà

õîëáîëò õèéõ çààâàð: Òóõàéí õõõõ òóñãàé äóãààð 1800 óãòâàð àâñàí áîë 1800õõõõ, õàðèí 1900 óãòâàð àâñàí áîë 1900XXXX ãýæ óã äóãààðò õîëáîãäîíî. Äýëãýðýíã¿é ìýäýýëëèéã õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîîíû www.crc.gov.mn âýá õóóäàñ, 18001858 äóãààðààñ ëàâëàõ áîëîìæòîé.

0 0 X X X X

0 0 X X X Xòºëáºðã¿é, ýíãèéí òàðèôò

4 îðîíòîé òóñãàé äóãààðòºëáºðòýé

1

1

9

8

Ìýäýýëýë, ëàâëàõ ¿éë÷èëãýýíèé òóñãàé äóãààðóóäûã 1800 (ýíãèéí

òàðèôò), 1900 (ºíäºð òºëáºðòýé) óãòâàð äóãààðò øèëæ¿¿ëñíýýð

äóãààðûí íººö íýìýãäýæ, îëîí òºðëèéí ¿éë÷èëãýý øèíýýð

¿¿ñ÷ õºãæèõ, ìºí õýðýãëýã÷èä 4 îðîíòîé ÿðèàíû äóãààðóóä á¿ãä ºíäºð

òºëáºðòýé áàéäàã ãýñýí òººðºãä뺺ñ ãàð÷, ºíäºð òºëáºðòýé ýñâýë ýíãèéí

òàðèôò óòàñíû àëèíä çàëãàæ áàéãààãàà ÿëãàæ, òºëáºðºº õÿíàõ áîëîìæèéã

á¿ðä¿¿ëæ áàéãàà þì. îëîí óëñûí æèøãýýð íýì¿¿ ºðòºãò áîëîí òºëáºðã¿é

¿éë÷èëãýýíä àøèãëàãääàã ÿðèàíû òóñãàé äóãààðóóä íü 1800, 1900 ãýõ ìýò

óãòâàð á¿õèé 8-10 îðîíòîé äóãààðëàëò áàéäàã áà Ìîíãîë óëñûí õóâüä

ìºí èæèë çàð÷ìààð äóãààðëàõààð 2010 îíä áàòëàãäñàí “Ìîíãîë óëñûí

õàðèëöàà õîëáîîíû ñ¿ëæýýíèé äóãààðëàëòûí íýãäñýí òºëºâëºãºº”-íä

òóñãàí õýðýãæèëòèéã õàíãààä áàéíà.

Ìýäýýëýë, ëàâëàõ ¿éë÷èëãýýíèé 4

îðîíòîé òóñãàé äóãààðóóäûã 2014

îíû 2-ð ñàðûí 10-íû ºäðººñ

ýõëýí 1800, 1900 óãòâàð äóãààðò

øèëæ¿¿ëæ, ýíý õóãàöààíä õóó÷èí

4 îðîíòîé áîëîí øèíý÷ëýãäñýí

8 îðîíòîé äóãààðóóäûã çýðýã

àæèëëóóëæ áàéãààä äàâõàð

äóóäëàãûã 2014 îíû 06-ð ñàðûí 02-

íîîñ ýõëýí çîãñîîõîîð áîëëîî.

26

Òóñãàé äóãààð îëãîæ

ýõýëëýý

òóñ õîðîîíîîñ “öàõèëãààí õîëáîîíû

ñ¿ëæýýíèé äóãààð îëãîõ æóðàì” øèíý÷ëýí

áàòëàãäñàíòàé õîëáîãäóóëàí ìýäýýëýë,

ëàâëàõ ¿éë÷èëãýýíèé 1800, 1900 óãòâàð

á¿õèé òóñãàé äóãààðûã 2014 îíû 05-ð

ñàðûí 02-íîîñ îëãîæ ýõëýýä áàéíà. òóñãàé

äóãààð àøèãëàñàí ÿðèàíû ¿éë÷èëãýýíèé

çîõèöóóëàëòûí áàðèìò áè÷èãò çààñíààð

òóñãàé äóãààðûã õóâààðèëæ îëãîõäîî

äóãààðëàëòûã ¿ð àøèãòàé õóâààðèëàõ çàð÷èìä

¿íäýñëýí õýñýã÷ëýí áàãöàëæ, àøèãëàëòûí

òîäîðõîé õóâüä õ¿ðýõýä äàðààãèéí õýñýã

áàãöûã çàäëàõ õýëáýðýýð îëãîëòûã çîõèîí

áàéãóóëíà ãýæ çààñàí òóë ýõíèé óäààä

¯¿íä:

1. òóñãàé äóãààð øèíýýð õ¿ñýõ ìàÿãò

2. öàõèëãààí õîëáîîíû ñ¿ëæýýíèé äóãààð îëãîõ æóðàì

3. òóñãàé äóãààð àøèãëàñàí ÿðèàíû ¿éë÷èëãýýíèé çîõèöóóëàëò

4. äóãààðûí òºëáºð

ÖÀõèëãÀÀí õÎëÁÎÎíÛ Ñ¯ëæýýíèéÄóãààð îëãîõ æóðàì

Æóðàì

Íýã. ÍèéÒëýà ¯ÍÄýÑëýë1.1. ýíýõ¿¿ æóðìûí çîðèëãî íü õàðèëöàà õîëáîîíû òóõàé õóóëèéí 9.1.9-ä çààñàí ñ¿ëæýýíèé äóãààðëàëòûí íýãäñýí òºëºâëºãººã õýðýãæ¿¿ëýõ, äóãààðëàëòûí õÿçãààðëàãäìàë íººöèéã çîõèöóóëàëòòàéãààð õóâààðèëæ, àøèãëàõàä îðøèíî.

1.2. õàðèëöàà õîëáîîíû íèéòèéí ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðëèéí õ¿ðýýíä áîëîí ÿàðàëòàé òóñëàìæ, ìýäýýëýë ëàâëàõ ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõýä öàõèëãààí õîëáîîíû ñ¿ëæýýíä õîëáîëòûí ÷èãëýë òîãòîîõ çîðèëãîîð ñ¿ëæýýíèé äóãààð, òóñãàé äóãààð îëãîõ áà ýíý ¿åä ¿¿ñýõ õàðèëöààã ýíýõ¿¿ æóðìààð çîõèöóóëíà.

1.3. ýíýõ¿¿ æóðàìä õàðèëöàà õîëáîîíû òóõàé õóóëèíä òîäîðõîéëîãäñîíîîñ ãàäíà äàðààõ íýð òîìú¸îíû òîäîðõîéëîëòûã õýðýãëýíý.

1.3.1. “ÿàðàëòàé òóñëàìæèéí ¿éë÷èëãýý” ãýæ èðãýäèéí ýð¿¿ë ìýíä, àìüäðàõ íºõöºëä ãýíýòèéí àþóë îñîë ó÷èðñíû óëìààñ òºðººñ òóñãàé òîíîã òºõººðºìæ, áàãàæ, òåõíèê õýðýãñýë, õ¿íèé íººöººð õàíãàãäñàí áàã á¿ðýëäýõ¿¿í øóóðõàé àðãà õýìæýý àâ÷, òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõèéã 1.3.2. “äóãààð ýçýìøèã÷” ãýæ Ìîíãîë óëñûí õàðèëöàà õîëáîîíû ñ¿ëæýýíèé äóãààðëàëòûí íýãäñýí òºëºâëºãººíèé (öààøèä äóãààðëàëòûí òºëºâëºãºº ãýíý.) äàãóó äóãààðûã òîäîðõîé õóãàöààíä àøèãëàõààð õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîî (öààøèä Çîõèöóóëàõ õîðîî ãýíý)–òîé ãýðýý áàéãóóëñàí õóóëèéí ýòãýýäèéã;

1.4. Çîõèöóóëàõ õîðîî íü äóãààðëàëòûí òºëºâëºãººíèé äàãóó äóãààðûã áàéãóóëëàãà, èðãýäýä øóäàðãà, èë òîä çàð÷ìààð õóâààðèëàí îëãîíî.1.5. Çîõèöóóëàõ õîðîî íü õàðèëöàà õîëáîîíû òóõàé õóóëèéí 9.1.9-ä çààñíûã ¿íäýñëýí Ìîíãîë óëñàä äóãààðûã õóâààðèëàõ, ãýðýýãýýð ýçýìø¿¿ëýõ, õóðààõ, ººð÷ëºëò õèéõ çýðýã çîõèöóóëàëò õèéõ ýðõòýé áàéíà.

1800 1õõõ, 1900 1õõõ áàãöûã çàäàëæ áàéãàà

áîëíî. èéìä øèíýýð äóãààð àâàõ õ¿ñýëòýé

èðãýí, àæ àõóé íýãæ, áàéãóóëëàãóóä íü 1800

1õõõ, 1900 1õõõ áàãöààñ ñîíãîæ õ¿ñýëòýý

ãàðãàõ øààðäëàãàòàéã àíõààðíà óó.

¯¿íýýñ 1800 12õõ, 1900 12õõ áàãöûã òºðèéí

áàéãóóëëàãóóäàä, 1800 15õõ, 1900 15õõ

áàãöûã õºäºº îðîí íóòàãò õóâààðèëñàí áîëíî.

Øèíýýð äóãààð àâàõ õ¿ñýëòýé õ¿ì¿¿ñ

äàðààõ ä¿ðýì æóðàì, çîõèöóóëàëòûí

áàðèìò áè÷èãòýé òàíèëöàæ, õîëáîãäîõ

ìàÿãòûí äàãóó ìàòåðèàëàà èð¿¿ëíý ¿¿.

äýëãýðýíã¿é ìýäýýëëèéã www.crc.gov.mn ñàéòíààñ àâíà óó.

272014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

1.6. Çîõèöóóëàõ õîðîî äóãààð ýçýìøèã÷èä 12 ñàðûí ºìíº óðüä÷èëàí áè÷ãýýð ìýäýãäñýíèé ¿íäñýí äýýð äóãààðûã ººð÷ëºõ, äàõèí õóâààðèëàõ ýðõòýé áàéõ áà ýíý íºõöºëä øóóä áîëîí øóóä áóñààð ¿¿ñ÷ áîëîõ õîõèðëûã Çîõèöóóëàõ õîðîî õàðèóöàõã¿é.

Õî¸ð. ÄóÃààðëàëÒûÍ àÍÃèëàë2.1 äóãààðëàëòûí òºëºâëºãººíä çààñíû äàãóó ñ¿ëæýýíèé äóãààðëàëò íü äàðààõ òºðëèéí äóãààðóóäààñ á¿ðäýíý. ¯¿íä:

2.1.1 ßàðàëòàé òóñëàìæ, ìýäýýëýë ëàâëàõ ¿é÷èëãýý, îëîí óëñûí êàðòûí ÿðèàíû ¿éë÷èëãýý, öàõèëãààí õîëáîîíû íýìýëò áîëîí àøèãëàëò ¿éë÷èëãýý çýðýãò àøèãëàãäàõ “1”-ýýð ýõýëñýí, 3-8 îðîíòîé öèôðýýñ á¿ðäýõ òóñãàé äóãààð; 2.1.2 ñ¿ëæýý áîëîí õîò õîîðîíä, óëñ õîîðîíäûí ÿðèàíû ¿éë÷èëãýýíèé ñîíãîëòûã çààõ 2-3 öèôðýýñ á¿ðäñýí óãòâàð äóãààð; 2.1.3 öàõèëãààí õîëáîîíû ¿éë÷èëãýýíèé á¿õ òºðëèéí áèå äààñàí ñ¿ëæýýíä õýðýãëýãäýõ, õýðýãëýã÷äýä øóóä îëãîãäîõ, òóõàéí ¿éë÷ëýã÷èéí ñ¿ëæýýíèé îíîîñîí äóãààð, ñòàíöûí áîëîí õýðýãëýã÷èéí äóãààð ýñõ¿ë ñòàíö, õýðýãëýã÷èéí äóãààðóóäûã áàãòààñàí öèôð¿¿äýýñ á¿ðäñýí äóãààðëàëòûí ñåðè áîëîõ ñ¿ëæýýíèé äóãààðëàëò;

2.2 òóñãàé äóãààðûã çîðèóëàëòààð íü äàðààõ áàéäëààð àíãèëíà.¯¿íä:2.2.1 ýìíýëãèéí ò¿ðãýí òóñëàìæ, ãàë ò¿éìðèéí äóóäëàãà, öàãäààãèéí øóóðõàé äóóäëàãà ãýõ ìýò ÿàðàëòàé òóñëàìæèéí ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõýä àøèãëàãäàõ 3 îðîíòîé ÿàðàëòàé òóñëàìæèéí òóñãàé äóãààð (10õ áóþó 100, 101, 102 );2.2.2 öàõèëãààí õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷èéí àøèãëàëò ¿éë÷èëãýýíèé õýâèéí àæèëëàãààã õàíãàõ, ¿éë àæèëëàãààòàé õîëáîîòîé ñàíàë, ãîìäîë õ¿ëýýí àâàõ, õÿíàëò øàëãàëò õèéõýä àøèãëàãäàõ òóñãàé äóãààð (11x, 11xx);2.2.3 õàðèëöàà õîëáîîíû ñ¿ëæýýã àøèãëàí êîíòåíòèéí ¿éë÷èëãýýã ìåññåæýýð õ¿ðãýõ çîðèóëàëòààð àøèãëàãäàõ ìåññåæèéí ¿éë÷èëãýýíèé òóñãàé äóãààð (13õõõõ, 14õõõõ, 15õõõõ);2.2.4 îëîí óëñûí êàðòûí ÿðèàíû ¿éë÷èëãýýíä àøèãëàãäàõ òóñãàé äóãààð (16xx);2.2.5 öàõèëãààí õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷èéí íýìýëò ¿éë÷èëãýýíä àøèãëàãäàõ òóñãàé äóãààð (17xxxx);2.2.6 õàðèëöàà õîëáîîíû ñ¿ëæýýã àøèãëàí ¿ç¿¿ëýõ ìýäýýëýë, ëàâëàõ ¿éë÷èëãýýíèé çîðèóëàëòààð àøèãëàãäàõ òºëáºðã¿é ýñâýë õýðýãëýã÷èéí òàðèôò áîëîí òºëáºðòýé (íýì¿¿ ºðòºãò) òóñãàé äóãààð (1800-õõõõ, 1900-xxxx);

2.3 óãòâàð äóãààðûã çîðèóëàëòààð íü äàðààõ áàéäëààð àíãèëíà.¯¿íä:2.3.1 óëñ õîîðîíäûí ÿðèàíû ãàðöûí óãòâàð äóãààð (00x);2.3.2 õîò õîîðîíäûí ÿðèàíû ñ¿ëæýýíèé óãòâàð äóãààð (0õ);

2.4 ñ¿ëæýýíèé äóãààðëàëòûã äàðààõ áàéäëààð àíãèëíà.¯¿íä:2.4.1 Ìîíãîë óëñûí íóòàã äýâñãýðò õýðýãëýã÷èéí êàáåëü øóãàì, õîëáîëòûí áàéãóóëàìæ á¿õèé ñ¿ëæýýíä õîëáîëò òîãòîîõ, òóõàéí ñòàíö, õýðýãëýã÷èéí 4-8 öèôðýýñ á¿ðäñýí ñóóðèí òåëåôîí õîëáîî áîëîí èíòåðíýò ïðîòîêîëä ñóóðèëñàí ÿðèàíû ¿éë÷èëãýýíèé äóãààðëàëòûí áàãöóóä (2õõõõõ, 3õõõõõ, 4õõõõõ, 7õõõ õõõõ);2.4.2 Ìîíãîë óëñûí íóòàã äýâñãýðò ¿¿ðýí õîëáîîíû ñ¿ëæýýíä õîëáîëò òîãòîîõ, òóõàéí ¿éë÷ëýã÷, ñòàíö, õýðýãëýã÷èéí äóãààðóóäûã àãóóëñàí ¿¿ðýí òåëåôîí õîëáîîíû äóãààðëàëòûí áàãöóóä (9õõõ õõõõ, 8õõõ õõõõ);

2.5 Ìîíãîë óëñûí íóòàã äýâñãýðò ¿éë àæèëëàãàà ýðõýëæ áóé áàéãóóëëàãà, èðãýä äîòîîä õýðýãöýýíäýý àøèãëàõ òóõàéí ñ¿ëæýýíèé õýðýãëýã÷äýä õýðýãëýãäýõ äóãààðëàëò íü 3-ñ äýýø öèôðýýñ á¿ðäñýí áàéíà.

2.6 õàðèëöàà õîëáîîíû òóõàé õóóëèéí 20.3-ä çààñàí òóñãàé õýðýãëýýíèé õîëáîîíû ñ¿ëæýý áàéãóóëàõ, àøèãëàõ æóðìûí äàãóó òóñãàé õýðýãëýýíèé ñ¿ëæýýíä äóãààð îëãîõ ýñýõ àñóóäëûã øèéäâýðëýíý.

Ãóðàâ. ßàðàëÒàé ÒóÑëàìæèéÍ ÒóÑÃàé ÄóÃààð3.1. ßàðàëòàé òóñëàìæèéí òóñãàé äóãààðûã òºðººñ òóñãàéëàí çîõèîí áàéãóóëñàí ÿàðàëòàé òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ áàéãóóëëàãàä îëãîíî. ßàðàëòàé òóñëàìæèéí òóñãàé äóãààðààñ äóãààðûí òºëáºð àâàõã¿é.

3.2. öàõèëãààí õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷ íü ººðèéí ñ¿ëæýýíèé õýðýãëýã÷èéã òóõàéí îðîí íóòãèéí ÿàðàëòàé òóñëàìæèéí òóñãàé äóãààðóóäàä ¿íý òºëáºðã¿é õîëáîãäîõ íºõö뺺ð õàíãàíà.

ĺðºâ. ìýÄýýëýë ëàâëàÕ ¯éë×èëÃýýÍèé ÒóÑÃàé ÄóÃààð 4.1. Ìýäýýëýë ëàâëàõ ¿éë÷èëãýýíèé ÿðèàíû òóñãàé äóãààðûã Çîõèöóóëàõ õîðîîíîîñ áàãöààð ýñâýë äóãààð á¿ðýýð îëãîíî.

4.2. Ìýäýýëýë ëàâëàõ ¿éë÷èëãýýíèé 1800-1800, 1900-1900, 1800-àààà, 1900-àààà-ñ áóñàä òóñãàé äóãààðûã îëãîõäîî ýõýíä õ¿ñýëò íü èðñýíä ýõýëæ îëãîõ çàð÷ìûã áàðèìòàëíà.

4.3. Ìýäýýëýë ëàâëàõ ¿éë÷èëãýýíèé 1800-1800, 1900-1900, 1800-àààà, 1900-àààà (A=0-9) òóñãàé äóãààðóóäûã îëãîõäîî ýíýõ¿¿ æóðìûí 5-ð á¿ëýãò çààñàí ñóãàëààíû çàð÷ìûã áàðèìòàëíà.

4.4. Çîõèöóóëàõ õîðîîíîîñ ìýäýýëýë ëàâëàõ ¿éë÷èëãýýíèé ÿðèàíû òóñãàé äóãààðûã äóãààð á¿ðýýð îëãîõîä äàðààõ øààðäëàãûã òàâèíà.

ÖÀõèëãÀÀí õÎëÁÎÎíÛ Ñ¯ëæýýíèéÄóãààð îëãîõ æóðàì

28

4.4.1. Ìýäýýëýë ëàâëàãàà, çºâëºãºº ºãºõ ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõýä øààðäàãäàõ òåõíèê õýðýãñýë, ìýäýýëëèéí ñàí, ïðîãðàì õàíãàìæ çýðãèéã á¿ðä¿¿ëñýí áàéõ;4.4.2. öàõèëãààí õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷èéí ñ¿ëæýýíä õîëáîãäîõ, äóãààð ¿¿ñã¿¿ëýõ òåõíèêèéí áîëîí áóñàä íºõöëèéã ñóäàëæ, õàíãàñàí áàéõ;4.4.3. Ìýðãýøñýí, òºðºëæñºí ÷èãëýëýýð ìýäýýëýë, ëàâëàãààíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ áîë õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãóóäààñ îëãîãäñîí òóñãàé çºâøººðºëòýé áàéõ;4.4.4. ñàíõ¿¿ãèéí ÷àäàâõèòàé, ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõýä øààðäàãäàõ áîëîâñîí õ¿÷íýýð õàíãàãäñàí áàéõ;4.4.5. Çîõèöóóëàõ õîðîîíîîñ áàòàëñàí çîõèöóóëàëò, æóðàì íºõöºë øààðäëàãûã ñóäàëæ, õýðýãæ¿¿ëýõ íºõöºë áîëîìæèéã á¿ðä¿¿ëñýí áàéõ;

4.5. Çîõèöóóëàõ õîðîîíîîñ ìýäýýëýë ëàâëàõ ¿éë÷èëãýýíèé òóñãàé äóãààð àâàõàä ýíýõ¿¿ æóðìûí 4.4-ò çààñàí íºõöºë øààðäëàãûã õàíãàñàí áàéõ áºãººä äàðààõ áè÷èã áàðèìòûã õîëáîãäîõ ìàÿãòûí äàãóó á¿ðä¿¿ëæ èð¿¿ëíý. ¯¿íä:

4.5.1. äóãààð õ¿ññýí àëáàí áè÷èã;4.5.2. õàðèëöàõ õàÿã, óòàñ, ôàêñûí äóãààð, è-ìýéë õàÿã;4.5.3. óëñûí á¿ðòãýëèéí ãýð÷èëãýýíèé ýñõ¿ë èðãýí áîë èðãýíèé ¿íýìëýõíèé áàòàëãààæñàí õóóëáàð;4.5.4. òóõàéí áàéãóóëëàãûí ¿íäñýí ¿éë àæèëëàãàà, òóñãàé äóãààð àøèãëàí ¿ç¿¿ëýõ ìýäýýëýë, ëàâëàõ ¿éë÷èëãýýíèé òàëààðõ äýëãýðýíã¿é òàíèëöóóëãà;4.5.5. Ìýðãýøñýí òºðºëæñºí ÷èãëýëýýð ìýäýýëýë, çºâëºãºº ºãºõ áîë òóõàéí áàéãóóëëàãà, àæèëòàí íü ìýðãýøñýí áîëîõûã íîòëîõ áàðèìò 4.5.6. íýì¿¿ ºðòºãò ìýäýýëýë ëàâëàõ ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõýä àæèëëàõ õ¿íèé íººöèéí òàëààðõ ìýäýýëýë;4.5.7. á¿õ òºðëèéí áîëîí òºðºëæñºí ëàâëàõ ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõ áîë ¿éë àæèëëàãààíäàà öààøèä àøèãëàõààð òºëºâëºæ áóé ìýäýýëëèéí ñàí, ïðîãðàì õàíãàìæ ò¿¿íèé õàéëòûí ñèñòåìèéí òàëààðõ òàíèëöóóëãà;4.5.8. ¯íý òàðèôûí ìýäýýëýë;

4.6. Ìýäýýëýë ëàâëàõ ¿éë÷èëãýýíèé òóñãàé äóãààð õ¿ññýí áè÷èã áàðèìòûí á¿ðä¿¿ëýëò á¿ðýí áîë Çîõèöóóëàõ õîðîîíû õîëáîãäîõ ìýðãýæèëòýí õ¿ñýëòèéã õ¿ëýýí àâ÷, õÿíàí, øààðäëàãà õàíãàñàí òîõèîëäîëä Çîõèöóóëàõ õîðîîíû äàðãûí òóøààëààð òóñãàé äóãààð îëãîíî.

4.7. òóñãàé äóãààð àøèãëàí ìýäýýëýë ëàâëàõ ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõýä á¿ðòãýëèéí ãýð÷èëãýý îëãîõ áà òóñãàé äóãààð àøèãëàõ òóõàé ãýðýýíèé õóãàöàà á¿ðòãýëèéí ãýð÷èëãýýíèé õóãàöààòàé àäèë áàéíà.

4.8. Ìýäýýëýë ëàâëàõ ¿éë÷èëãýýíèé òóñãàé äóãààð ýçýìøèã÷ íü äóãààð àøèãëàõ ýðõýý ñóíãóóëàõäàà ãýðýýíèé õóãàöàà äóóñàõààñ íýã ñàðûí ºìíº äàðààõ ìàòåðèàëûã á¿ðä¿¿ëæ, Çîõèöóóëàõ õîðîîíä èð¿¿ëíý.¯¿íä:

4.8.1. òóñãàé äóãààð àøèãëàõ õóãàöààã ñóíãóóëàõ õ¿ñýëò;4.8.2. õóãàöàà äóóññàí á¿ðòãýëèéí ãýð÷èëãýý áîëîí ãýðýý;4.8.3. òóñãàé äóãààð àøèãëàí ÿâóóëæ áóé ¿éë àæèëëàãààíû òîâ÷ òàéëàí (ìàÿãòûí äàãóó);4.8.4. õîëáîãäîõ òºëáºð, õóðààìæèéã òºëñºí áàðèìò;

4.9. Ìýäýýëýë ëàâëàõ ¿éë÷èëãýýíèé òóñãàé äóãààð ýçýìøèã÷ íü íýìæ òóñãàé äóãààð ýçýìøèõ õ¿ñýëò ãàðãàâàë ãýðýýãýýð õ¿ëýýñýí ¿¿ðýã, íºõöºë øààðäëàãûí çºð÷èëã¿é áàéõ áà ýíýõ¿¿ æóðìûí 4.4-ò çààñàí õîëáîãäîõ íºõöºë øààðäëàãûã õàíãàæ, 4.5-ä çààñàí õîëáîãäîõ áè÷èã áàðèìòûã á¿ðä¿¿ëíý.

4.10. Ìýäýýëýë ëàâëàõ ¿éë÷èëãýýíèé òóñãàé äóãààð àøèãëàõ ýðõ øèëæ¿¿ëýõýä äàðààõ áè÷èã áàðèìòûã á¿ðä¿¿ëæ èð¿¿ëíý. ¯¿íä:

4.10.1. òóñãàé äóãààð ýçýìøèã÷ áîëîí øèëæ¿¿ëýí àâàõ ýòãýýäèéí äóãààð øèëæ¿¿ëýõ õ¿ñýëò á¿õèé àëáàí áè÷èã;4.10.2. Øèëæ¿¿ëýí àâàõ ýòãýýäèéí óëñûí á¿ðòãýëèéí ãýð÷èëãýý ýñâýë èðãýí áîë èðãýíèé ¿íýìëýõíèé õóóëáàð;4.10.3. òóõàéí äóãààðûã àøèãëàí ¿ç¿¿ëæ áàéãàà ¿éë÷èëãýýíèé ÷èãëýë ººð÷ëºãäºõ áîë ýíýõ¿¿ æóðìûí 4.5-ä çààñàí áè÷èã áàðèìò;

4.11. Ìýäýýëýë ëàâëàõ ¿éë÷èëãýýíèé ìåññåæèéí òóñãàé äóãààðûã Çîõèöóóëàõ õîðîîíîîñ ¿¿ðýí õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷äýä áàãöààð îëãîíî. 4.12. Çîõèöóóëàõ õîðîî ìýäýýëýë ëàâëàõ ¿éë÷èëãýýíèé ÿðèàíû òóñãàé äóãààðûã áàãöààð íü îëãîõ áîë ñîíãîí øàëãàðóóëàëò õèéæ, ãýðýý áàéãóóëàí îëãîíî.

4.13. Ìýäýýëýë ëàâëàõ ¿éë÷èëãýýíèé ÿðèàíû òóñãàé äóãààðûã áàãöààð àâàõ ýòãýýäýä äàðààõ ¿íäñýí øààðäëàãûã òàâèíà.

4.13.1 áàãöààð àâñàí äóãààðûã øààðäëàãà õàíãàñàí áàéãóóëëàãà èðãýäýä íýã á¿ð÷ëýí ãýðýýíèé ¿íäñýí äýýð îëãîõ;

4.13.2 Çîõèöóóëàõ õîðîîíîîñ áàòàëñàí çîõèöóóëàëò, æóðàì, íºõöºë øààðäëàãûã ãýðýýíä òóñãàí äóãààð ýçýìøèã÷èä ¿¿ðýã õ¿ëýýëãýõ;

4.13.3 ¯íý òàðèô, îðëîãî õóâààõ õóâü õýìæýýã Çîõèöóóëàõ õîðîîíîîñ ãàðãàñàí çàð÷èìä ¿íäýñëýí òîãòîîõ;

4.13.4 äóãààðûã öàõèëãààí õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷èéí ñ¿ëæýýíä ¿¿ñã¿¿ëýí ãýðýý áàéãóóëàõ;

Æóðàì

292014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

Òàâ. ìýÄýýëýë ëàâëàÕ ¯éë×èëÃýýÍèé ÒóÑÃàé ÄóÃààð ÎëÃÎÕ ÑóÃàëààÍû çàð×èì5.1. Çîõèöóóëàõ õîðîî ìýäýýëýë ëàâëàõ ¿éë÷èëãýýíèé 1800-1800, 1900-1900, 1800-àààà, 1900-àààà (A=0-9) òóñãàé äóãààðóóäûã àâàõ õ¿ñýëò ãàðãàã÷äûí äóíä øèíý áàãö çàäàëñíààñ õîéø 1 ñàðûí äîòîð ñóãàëàà çîõèîí áàéãóóëíà.

5.2. ñóãàëààã çîõèîí áàéãóóëàõ òàëààð ìýäýýëëèéã Çîõèöóóëàõ õîðîîíû âýáñàéòààð îëîí íèéòýä çàðëàæ, ñîíèðõîã÷äûã óðüæ îðîëöóóëíà.

5.3. Çîõèöóóëàõ õîðîî íü ñóãàëààã çîõèîí áàéãóóëàõûí ºìíº ñóãàëààíû çàð÷ìûã îðîëöîã÷äîä òàíèëöóóëíà.

5.4. ñóãàëààíû çàð÷ìààð îëãîæ áóé äóãààðûí òºëáºð íü “òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷äýä ¿ç¿¿ëýõ çîõèöóóëàëòûí ¿éë÷èëãýýíèé õºëñíèé õýìæýýã òîãòîîõ æóðàì”-ä çààñíû äàãóó áàéíà.

çóðãàà. ìýÄýýëýë ÕÎëÁÎÎÍû ¯éë×èëÃýýÍèé ÄóÃààð 6.1 óãòâàð äóãààð, îëîí óëñûí êàðòûí ÿðèàíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýõýä àøèãëàãäàõ òóñãàé äóãààð áîëîí öàõèëãààí õîëáîîíû ñ¿ëæýýíèé äóãààð àâàõàä ìýäýýëýë õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ õîëáîãäîõ òóñãàé çºâøººðëèéã àâñàí áàéíà.

6.2 Ìýäýýëýë õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ õîëáîãäîõ òóñãàé çºâøººðºë øèíýýð àâñàí áºãººä äóãààð àøèãëàõ õ¿ñýëò ãàðãàñàí òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷èä Çîõèöóóëàõ õîðîî äóãààðëàëòûí òºëºâëºãºº áîëîí äóãààðûí íººöºä ¿íäýñëýí äóãààðûã õóâààðèëàí îëãîíî.

6.3 öàõèëãààí õîëáîîíû ñ¿ëæýýíèé äóãààðûã áàãöààð îëãîíî.

6.4 Ìýäýýëýë õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ õîëáîãäîõ òóñãàé çºâøººðºë øèíýýð àâñàí áºãººä äóãààð àøèãëàõ õ¿ñýëò ãàðãàñàí òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íü öàõèëãààí õîëáîîíû ñ¿ëæýýíèé äóãààðûí áàãöûã øèíýýð àâàõ áîë äóãààð àøèãëàõ òºëºâëºãººã, äóãààðûí áàãö íýìæ àâàõ áîë äóãààð àøèãëàõ òºëºâëºãºº, ºìíºõ äóãààð àøèãëàëòûí òàéëàí, õîëáîëòûí áàéãóóëàìæèéí ìýäýýëýë, ¿ç¿¿ëýëòèéã Çîõèöóóëàõ õîðîîíä èð¿¿ëíý.

6.5 Ìýäýýëýë õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ õîëáîãäîõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷òýé áàéãóóëàõ äóãààð àøèãëàõ òóõàé ãýðýýíèé õóãàöàà íü òóñãàé çºâøººðëèéí ãýðýýíèé õóãàöààòàé àäèë áàéíà.

6.6 öàõèëãààí õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷ íü õýðýãëýã÷èä äóãààð îëãîõ, øèëæ¿¿ëýõ àñóóäëûã äóãààð àøèãëóóëàõ òóõàé ãýðýý, æóðìàíä òóñãàæ øèéäâýðëýíý.

6.7 öàõèëãààí õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷ íü õýðýãëýã÷èä äóãààð àøèãëóóëàõ òóõàé ãýðýý, æóðìàíäàà äóãààð ýçýìøëèéí àñóóäàë áîëîí äóãààðûã ººð÷ëºõ íºõöë¿¿äèéã òîäîðõîé òóñãàñàí áàéíà.

6.8 öàõèëãààí õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷ íü Çîõèöóóëàõ õîðîîíîîñ îëãîãäîîã¿é äóãààðûã äóð ìýäýí ñ¿ëæýýíä ¿¿ñãýõèéã õîðèãëîíî.

6.9 öàõèëãààí õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷ íü Çîõèöóóëàõ õîðîîíîîñ äóãààð àøèãëàõ ýðõ îëãîãäñîí áàéãóóëëàãà, èðãýäèéí õ¿ñýëòýýð ãýðýý áàéãóóëæ, äóãààðûã ¿¿ñãýíý.

6.10 äîòîîä õýðýãëýýíèé õîëáîîíû ñ¿ëæýýíèé äóãààðûã çºâõºí òóõàéí àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãûí äîòîîä õýðýãëýýíèé ñ¿ëæýýíä àøèãëàíà.

Äîëîî. ÄóÃààð ÎëÃÎÕÎÄ ÒàâèÃÄàÕ ÍèéÒëýà çàð×èì, ͪÕöªë7.1 äóãààð ýçýìøèã÷ íü Ìîíãîë óëñûí õóóëü, òîãòîîìæèä íèéöñýí ¿éë÷èëãýýã íèéòýä ¿ç¿¿ëýõýä äóãààðûã àøèãëàíà.

7.2 äóãààð ýçýìøèã÷ íü äóãààðûí çîðèóëàëò, ÷èãëýëä íýìýëò, ººð÷ëºëò îðóóëàõäàà Çîõèöóóëàõ õîðîîíä ìýäýãäýæ, çºâøººðºë àâíà.

7.3 ýíýõ¿¿ æóðàìä çààñàí õîëáîãäîõ áè÷èã áàðèìòûí á¿ðä¿¿ëýëò äóòóó òîõèîëäîëä äóãààð õ¿ññýí õ¿ñýëòèéã õ¿ëýýæ àâàõã¿é.

7.4 Çîõèöóóëàõ õîðîîíîîñ äóãààð ýçýìøèã÷ á¿ðòýé äóãààð àøèãëàõ òóõàé ãýðýý áàéãóóëíà.

7.5 Çîõèöóóëàõ õîðîî äàðààõ òîõèîëäîëä äóãààð îëãîõ áîëîìæã¿éä òîîöíî. ¯¿íä:7.5.1 äóãààðëàëòûí òºëºâëºãººíä íèéöýýã¿é;7.5.2 õ¿ñýëò ãàðãàñàí äóãààð íü îëãîãäñîí ýñâýë áàãö íü çàäðààã¿é òîõèîëäîëä;7.5.3 õóóëü, òîãòîîìæèä íèéöýýã¿é ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõ;7.5.4 ãýðýý áîëîí íºõöºë øààðäëàãûí çºð÷èë ãàðãàæ áàéñàí òîõèîëäîëä;

ÖÀõèëãÀÀí õÎëÁÎÎíÛ Ñ¯ëæýýíèéÄóãààð îëãîõ æóðàì

30

7.6 Çîõèöóóëàõ õîðîîíîîñ äóãààð àøèãëàõ ýðõ àâñíààð Ìîíãîë óëñûí íóòàã äýâñãýðò àëü ÷ öàõèëãààí õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷èéí ñ¿ëæýýíä õîëáîãäîõ, äóãààðàà ¿¿ñã¿¿ëýõ ýðõ íýýãäýíý.

Íàéì. ÕàðèóöëàÃà8.1 Çîõèöóóëàõ õîðîî íü îëãîãäñîí äóãààðûã çîðèóëàëòûí äàãóó àøèãëàãäàæ áàéãàà ýñýõ áîëîí äóãààð àøèãëàëòûí áàéäëûã øàëãàæ, õîëáîãäîõ àðãà õýìæýýã àâàõ ýðõòýé.

8.2 Çîõèöóóëàõ õîðîî íü äàðààõ ¿íäýñëýëýýð äóãààð ýçýìøèã÷èéí ýðõèéã öóöàëíà.¯¿íä:8.2.1 äóãààð ýçýìøèã÷ ººðºº õ¿ñýëò ãàðãàñàí;8.2.2 õóóëèéí ýòãýýä òàòàí áóóãäñàí;8.2.3 öàõèëãààí õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷ íü ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõàà çîãñîîñîí ýñâýë òóñãàé çºâøººðºë íü õ¿÷èíã¿é áîëñîí;8.2.4 äóãààð ýçýìøèõ ýðõ àâàõäàà õóóðàì÷ áè÷èã áàðèìò á¿ðä¿¿ëñýí íü òîãòîîãäñîí;8.2.5 õóóëèàð õîðèãëîñîí ¿éë÷èëãýý íèéòýä ¿ç¿¿ëñýí;8.2.6 îëãîãäñîí äóãààðûí çîðèóëàëòûã ººð÷ëºí àøèãëàñàí íü òîãòîîãäñîí; 8.2.7 Çîõèöóóëàõ õîðîîòîé áàéãóóëñàí äóãààð àøèãëàõ òóõàé ãýðýýíä çààñàí ¿¿ðãýý áèåë¿¿ëýýã¿é;8.2.8 õîëáîãäîõ ñòàíäàðò, íºõöºë øààðäëàãûã óäàà äàðàà áóþó íîöòîé çºð÷ñºí; 8.2.9 äóãààð îëãîõ øèéäâýð ãàðñíààñ õîéø 3 ñàðûí äîòîð äóãààðûí çîõèöóóëàëòûí ýõíèé æèëèéí òºëáºðèéã òºëººã¿é, ãýðýý áàéãóóëààã¿é;8.2.10 äóãààðûí çîõèöóóëàëòûí ¿éë÷èëãýýíèé æèë á¿ðèéí òºëáºðèéã ãýðýýíä çààñàí õóãàöààíä íü òºëººã¿é;

8.3 äóãààð àøèãëàõ ýðõèéã öóöëàõ ¿íäýñëýëòýé íü òîãòîîãäâîë Çîõèöóóëàõ õîðîî íü ýíý òóõàé äóãààð ýçýìøèã÷èä íîòëîõ áàðèìòûí õàìò áè÷ãýýð ìýäýãäýíý.

8.4 äóãààð ýçýìøèã÷ íü ìýäýãäýëä çààñíûã ¿íäýñëýëã¿é ãýæ ¿çâýë óã ìýäýãäëèéã õ¿ëýýí àâñíààñ õîéø àæëûí 21 õîíîãèéí äîòîð õàðèó òàéëáàðûã íîòëîõ áàðèìòûí õàìò Çîõèöóóëàõ õîðîîíä èð¿¿ëæ, õÿíóóëæ áîëíî.

8.5 äóãààð ýçýìøèã÷èéí èð¿¿ëñýí íîòëîõ áàðèìòûã ¿íäýñëýëã¿é ãýæ ¿çâýë Çîõèöóóëàõ õîðîî äóãààð ýçýìøèã÷èä ººðèéí ä¿ãíýëòèéã ìýäýãäýæ äóãààð àøèãëàõ ýðõèéã öóöëàí öàõèëãààí õîëáîîíû ñ¿ëæýýíä õààëãàíà.

8.6 öàõèëãààí õîëáîîíû ñ¿ëæýýíèé äóãààðûã õààõ òîõèîëäîëä ýíý òóõàé õýðýãëýã÷èä óðüä÷èëàí ìýäýãäýõ, õýðýãëýã÷èéã ººð ¿éë÷èëãýý, äóãààðëàëòàä øèëæ¿¿ëýõ, äóãààðûã õààñíààñ õýðýãëýã÷èä ó÷ðàõ õîõèðîëûã äóãààð ýçýìøèã÷ õàðèóöàí çîõèîí áàéãóóëàõ áà ýíý òàëààð Çîõèöóóëàõ õîðîîíä ìýäýýëæ àæèëëàíà.

Åñ. ÄóÃààðëàëÒûÍ ÒªëÁªð9.1 äóãààð ýçýìøèã÷ íü äóãààðûí òºëáºðèéã “òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷äýä ¿ç¿¿ëýõ çîõèöóóëàëòûí ¿éë÷èëãýýíèé õºëñíèé õýìæýý”-íä çààñíû äàãóó æèë á¿ð äóãààð îëãîñîí õóãàöààíä áàãòààæ òºëíº.

9.2 äóãààð ýçýìøèã÷ íü ýõíèé æèëèéí òºëáºðèéã øèéäâýð ãàðñíààñ õîéø íýã ñàðûí äîòîð “òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷äýä ¿ç¿¿ëýõ çîõèöóóëàëòûí ¿éë÷èëãýýíèé õºëñíèé õýìæýý” -ä çààãäñàí òºðºë, àíãèëëûí äàãóó òºëíº.

9.3 áèçíåñèéí çîðèëãîîð áóñ çºâõºí íèéãìèéí ¿éë÷èëãýýíèé áîëîí îíöãîé íºõöëèéí ¿åä àøèãëàãäàõ òóñãàé äóãààðûí çîõèöóóëàëòûí ¿éë÷èëãýýíèé õºëñèéã Çîõèöóóëàõ õîðîîíîîñ á¿ðýí áîëîí òîäîðõîé õóâèàð õºíãºëæ áîëíî.

àðàâ. ÁóÑàÄ ç¯éë10.1 äóãààð ýçýìøèã÷ íü Çîõèöóóëàõ õîðîîíîîñ øààðäñàí õîëáîãäîõ ìýäýý, ìýäýýëëèéã çààñàí öàã õóãàöààíä íü ãàðãàæ èð¿¿ëíý.

10.2 öàõèëãààí õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷èä ººðèéí ñ¿ëæýýíèé äóãààð àøèãëàëòûí òàéëàíã õàãàñ æèë òóòàìä ãàðãàæ, Çîõèöóóëàõ õîðîîíä èð¿¿ëíý.

10.3 Çîõèöóóëàõ õîðîî íü îëãîãäñîí, ººð÷ëºëò îðñîí, õààãäñàí äóãààðûã îëîí óëñàä áîëîí Ìîíãîë óëñûí öàõèëãààí õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷äýä òóõàé á¿ð ìýäýýëíý.

10.4 äóãààð àøèãëàëòûí òàëààðõ ìàðãààíòàé àñóóäëûã Çîõèöóóëàõ õîðîî íü á¿ðýí ýðõèéí õ¿ðýýíä øèéäâýðëýíý.

10.5 Ìàðãààíûã øèéäâýðëýõäýý äóãààðëàëòûí òºëºâëºãºº áîëîí Çîõèöóóëàõ õîðîîíîîñ áàòàëñàí “ãîìäîë ìàðãààí øèéäâýðëýõ æóðàì”, ýíýõ¿¿ æóðìûã ìºðäëºã áîëãîíî.

Æóðàì

ÖÀõèëãÀÀí õÎëÁÎÎíÛ Ñ¯ëæýýíèéÄóãààð îëãîõ æóðàì

312014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

Õýäýí àðâàí ñàß òªãðªãªªð

õóäàëäàæ àâñàí àëòàí ̪íãªí

óòàñíû äóãààðûã Ìèíü ñîëèëîî,

ªªð×èë몪, Ìèíèé ªÌ×èéã

äóðààðàà áóöààí àâëàà ãýõ Ìýò

ãîÌäîë, ñàíàë èðãýäýýñ èõýýõýí

ãàð× áàéíà. õàðèí áèäíèé ªäªð

òóòÌûí õýðýãëýý áîëñîí ãàð óòàñíû

ýíý îëîí äóãààðóóä ¯íýíäýý òóõàéí

õýðýãëýã×èéí ýñâýë ªªð õýí íýãíèé

ªÌ× Ìªí áîëîâ óó?

ÇàðèÌ íýãýíä íü íýð òªðèéí

áàòàëãàà, ×àäàë ×àíñààíû õýÌ毯ð

áîëîí àØèãëàãäàõ áîëñîí îëîí

àðâàí ñàß òªãðªãèéí ¯íýòýé ãýõ

òýäãýýð äóãààðóóä íü áàðüöààíä

òàâüæ Çýýë àâ× áîëîõóéö ýä ǯéë

̪í ãýæ ¯¯?

ãàðò áàðèãäàæ í¿äýíä õàðàãäàõã¿é ÷ áèäíèé

àìüäðàëä òýð äóíäàà õàðèëöàà õîëáîîíû

ñàëáàðò õîðîì á¿ðò àøèãëàãäàæ áóé

áàéãàëèéí õÿçãààðëàãäìàë íººöºä ðàäèî

äàâòàìæ, äóãààðëàëò õî¸ðûã îëîí óëñûí

õýìæýýíä òîîöîãääîã þì. ¯¿íèé àäèë

íàðíû ýð÷èì õ¿÷ ãýõ ìýò áàéãàëèàñ áèäýíä

àøèãëàãäàõààð áèé áîëñîí ýäãýýð áèåò áóñ

íººöèéã äýëõèé äàõèíä õýðõýí ¿ð àøèãòàé

çºâ àøèãëàæ çàðöóóëàõ òàëààð àíõààð÷ óëñ

îðîí á¿ðò òóõàéí àñóóäëûã çîõèöóóëàõ ¿¿ðýã

á¿õèé áàéãóóëëàãóóä ¿¿ñ÷ áèé áîëñîí.

Ìîíãîë óëñûí õóâüä õàðèëöàà õîëáîîíû

Çîõèöóóëàõ õîðîîíîîñ “öàõèëãààí õîëáîîíû

ñ¿ëæýýíèé äóãààð îëãîõ æóðàì”-ûã øèíý÷ëýí

áàòàëñàí áºãººä ýíýõ¿¿ æóðìûí 1.5,

õàðèëöàà õîëáîîíû òóõàé õóóëèéí 9.1.9-

ä çààñíûã òóñ òóñ ¿íäýñëýí Ìîíãîë óëñàä

äóãààðûã õóâààðèëàõ, ãýðýýãýýð ýçýìø¿¿ëýõ,

õóðààõ, ººð÷ëºëò õèéõ çýðýã çîõèöóóëàëòûã

òóñ õîðîîíîîñ õèéõ á¿ðýí ýðõòýé áàéíà.

äóãààð ªÌ× ¯¯, ýçýÌøèë ¯¯? äóãààðëàëò, ò¯¯íèé Çîõèöóóëàëò õýðõýí õèéãääýã âý?

̺í õàðèëöàà

õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý

ýðõëýõ òóñãàé

çºâøººðëèéí

õ¿ðýýíä áîëîí

ÿàðàëòàé òóñëàìæ,

ìýäýýëýë ëàâëàõ

¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõýä

öàõèëãààí

õîëáîîíû ñ¿ëæýýíä

õîëáîëòûí ÷èãëýë

òîãòîîõ çîðèëãîîð

ñ¿ëæýýíèé äóãààð,

òóñãàé äóãààð

îëãîõ áà ýíý ¿åä

¿¿ñýõ õàðèëöààã óã æóðìààð çîõèöóóëíà.

ªºðººð õýëáýë, äóãààð íü õýí íýãíèé ºì÷,

ýçýìøèëä õàìààðàõ ç¿éë áèø áºãººä ¿¿íèéã

èðãýä, õýðýãëýã÷äýä ¿ð àøèãòàé õ¿ðòýýìæòýé

õýðýãë¿¿ëýõ ¿¿äíýýñ òîäîðõîé çîõèöóóëàëòûã

õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãóóäààð äàìæóóëàí

õèéäýã þì.

öàõèëãààí õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷èä,

îïåðàòîðóóä íü ººðò îëãîãäñîí

äóãààðëàëòûã ººðèéí á¿òýýãäýõ¿¿í

¿éë÷èëãýýã ò¿ãýýõ çîðèëãîîð õýðýãëýã÷äýä

àøèãëóóëäàã áà äóãààðëàëò íü õýí íýãýí

õóâü õ¿íèé ýñâýë áàéãóóëëàãûí ºì÷

áèø, õàðèí òóõàéí õýðýãëýã÷ äóãààðààð

äàìæóóëàí àëèâàà á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éë÷èëãýýã

àâ÷, àøèãëàæ áàéãàà õýðýã þì. èéìä

õýðýãëýã÷ íü óëñûí íýãäñýí òºëºâëºãººíèé

äàãóó õóâààðèëàãäñàí ñ¿ëæýýíèé äóãààðûã

äóð ìýäýí áóñäàä øèëæ¿¿ëýõ, õóäàëäàõ,

áàðüöààëàõ, ò¿ðýýñëýõ, çîðèóëàëòûã

ººð÷ëºõ íü õîðèîòîé áà ýíý òîõèîëäîëä

¿¿ñýõ ãîìäîë ìàðãààíûã Çîõèöóóëàõ õîðîî

õîëáîãäîõ õóóëü, æóðàìä çààñíû äàãóó

øèéäâýðëýõ ¿¿ðýãòýé. õàðèí õîëáîãäîõ õóóëü

òîãòîîìæ, ä¿ðýì æóðàì, íºõöºë øààðäëàãûã

çºð÷ñºíººñ ¿¿äýí ãàðàõ õîõèðëûã òóñ õîðîî

õàðèóöàõã¿é áîëíî.

Õºíäºõ ñýäýâ

32

øóóäàíãèéí çîõèöóóëàëÒûí ×èãëýëýýð I óëèðàëä õèéãäñýí

àæëûí Òîâ×îîñ...

Òîâ÷ ìýäýý

1. á¯õ íèéÒèéí ¯éë×èëãýýíèé

¯¯ðãèéí ñàíä Òªâëªð¯¯ëýõ õªðªíãèéí õýÌæýýã øèíý×ëýí ÒîãÒîîëîî

øóóäàíãèéí ñ¿ëæýý áàéãóóëàõ, ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõ

òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷ íàðààñ 2014 îíä á¿õ

íèéòèéí ¿éë÷èëãýýíèé ¿¿ðãèéí ñàíä òºâëºð¿¿ëýõ

õºðºíãèéí õýìæýýã òîãòîîí õîðîîíû õóðëààð îðóóëàí

2013 îíû 65 òîîò òîãòîîëîîð áàòëóóëëàà.2. øóóäàíãèéí Òóñãàé çªâøªªðëèéí àíãèëàëä ªªð×ëªëÒ îðóóëëàà

øóóäàíãèéí ñ¿ëæýý áàéãóóëàõ, ò¿¿íèéã àøèãëàõ “à”,

øóóäàíãèéí ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõ ” á” àíãèëëûí òóñãàé

çºâøººðëèéí íºõöºë øààðäëàãûã õîðîîíû õóðëûí

2013 îíû 64 òîîò òîãòîîëîîð øèíý÷ëýí áàòëóóëàâ.

3. DHL-èéí ãààëèéí ÒåðÌèíàëèéí

¯éë×èëãýýíèé ¯íèéã áóóðóóëëàà

áóóõèà øóóäàí áîëîí óëñ õîîðîíäûí øóóäàíãèéí

èëãýýëòèéí ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷ áàéãóóëëàãóóäûí

¿éë÷èë¿¿ëäýã DHL Gateway õõê íü 2014 îíû 1 ñàðààñ

ýõëýí ººðèéí òåðìèíàëèàð äàìæèí ºíãºð÷ áóé

1êã øóóäàí òóòàìààñ 250 òºãðºã àâàõ øèéäâýð

ãàðãàñàí áàéñíûã áîäèò çàðäëûã òîîöîí ¿çñýíèé

¿ð ä¿íä 160 òºãðºã áîëãîí áóóðóóëëàà.

4. øóóäàíãèéí çîõèöóóëàëÒûí ¯íýä ªªð×ëªëÒ îðóóëëàà

õîðîîíû õóðëûí 2014 îíû 06 òîîò òîãòîîëîîð

Òóñãàé çºâøººðëèéí àíãèëëûã øèíý÷ëýí áàòàëñàíòàé

õîëáîãäóóëàí çîõèöóóëàëòûí ¿éë÷èëãýýíèé õºëñíèé

ººð÷ëºëòèéã 2014 îíû 09 òîîò òîãòîîëîîð áàòëóóëàâ.

5.õßíàëÒ øàëãàëÒ

Òºëºâëºãººò áóñ øàëãàëòààð àæ àõóéí ¿éë

àæèëëàãààíû òóñãàé çºâøººðëèéí òóõàé õóóëèéí

13 äóãààð ç¿éëèéí 13.1, 14 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 14.1.4,

õàðèëöàà õîëáîîíû òóõàé õóóëèéí 15 äóãààð ç¿éëèéí

15.1.1 áà 15.1.4 çààëò áîëîí ãýðýýíèé õ¿ëýýñýí ¿¿ðãýý

áèåë¿¿ëýýã¿é 3 àæ àõóéí íýãæèéí òóñãàé çºâøººðëèéã

õ¿÷èíã¿é áîëãîõ áîëîí 2 ñàðûí õóãàöààãààð

ò¿äãýëç¿¿ëýõ øèéäâýð ãàðãàëàà.

332014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

ñ¿¿ëèéí æèë¿¿äýä ºñâºð íàñíû õ¿¿õýä çàëóó÷óóäûí

÷ºëººò öàãàà èõýýð ºíãºð¿¿ëýõ áîëñîí ãàçðûí íýã áîë

öàõèì òîãëîîìûí ãàçàð þì. óëààíáààòàð õîòîä 500-

700 îð÷èì, õºäºº îðîí íóòàãò àéìàã òóñ á¿ðä 5-6

öàõèì òîãëîîìûí ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷èä àæèëëàæ

áàéíà ãýñýí àëáàí áóñ òîî áàðèìò áàéäàã.

áàãà, ºñâºð íàñíû õ¿¿õä¿¿ä íàñàíäàà òîõèðîõã¿é

õ¿÷èðõèéëýë, õ¿í àëàõ, áàéëäàõ òºðëèéí öàõèì òîãëîîìûã îëîí öàãààð

òîãëîñíîîñ ñýòãýõ¿é, õ¿ì¿¿æëèéí ººð÷ëºëòºä îðîõ, õè÷ýýëýýñýý õîöðîãäîõ,

ýð¿¿ë ìýíä íü äîðîéòîõ, óëìààð ãýìò õýðýãò õîëáîãäîõ áîëñîí íü ñóäàëãàà

áàðèìòààð òîãòîîãäîæ áàéíà. ̺í ýäãýýð ãàçðóóäûí äèéëýíõ õóâü íü ýð¿¿ë

àõóéí øààðäëàãà õàíãàõã¿é, ãýðýëò¿¿ëýã ìóóòàé, òîãòñîí öàãèéí õóâààðü

áàéõã¿é øºíèéí öàãààð õîíîæ àæèëëàäàã ãýõ çýðýã íèéòëýã çºð÷ë¿¿äòýé áàéíà.

èéìä õóóëü ç¿éí ÿàì, ýð¿¿ë ìýíäèéí áîëîí õ¿¿õäèéí òºëºº çýðýã õîëáîãäîõ

áàéãóóëëàãóóä õàìòðàí “öàõèì òîãëîîìûí ãàçðûí ¿éë àæèëëàãààã çîõèöóóëàõ

æóðàì”-ûã áîëîâñðóóëæ, çàñãèéí ãàçðûí 2013 îíû 12-ð ñàðûí 14-íèé ºäðèéí

410 òîîò òîãòîîëîîð áàòëóóëàí õýðýãæ¿¿ëæ ýõëýýä áàéíà.

æóðàìä çààñíû äàãóó õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîî öàõèì òîãëîîìûí

ãàçàðò á¿ðòãýëèéí ãýð÷èëãýý îëãîæ áàéíà.

ýíýõ¿¿ æóðìûã õýðýãæ¿¿ëæ ýõýëñíýýð Ìîíãîë óëñûí õýìæýýíä ¿éë àæèëëàãàà

ÿâóóëæ áóé öàõèì òîãëîîìûí ãàçðóóäûí íýãäñýí á¿ðòãýë áèé áîëîõ, èæèë

öàãèéí õóâààðü ìºðäºõ, áàãà íàñíû áîëîí íàñàíä õ¿ðýýã¿é õ¿¿õýä çàëóó÷óóäûí

òîãëîõ öàãèéã õÿçãààðëàõ, íàñàíä õ¿ðýã÷äýä çîðèóëñàí âåá ñàéòàä õàíäàõ

õàíäàëòûã õÿçãààðëàõ çýðýã ¿ð ä¿í ãàðàõ áºãººä ýäãýýðýýñ îíöëîõîä õ¿¿õýä

çàëóó÷óóä áîëîí ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷äèéí òºäèéëºí ñàéí ìýäýæ õýðýãæ¿¿ëäýãã¿é

òîãëîîìûí ¿íýëãýýíèé ñèñòåìèéã õýðýãëýæ õ¿¿õýä çàëóó÷óóäûí íàñíû àíãèëàëä

òîõèðñîí òîãëîîìûã ñîíãîí òîãëóóëäàã áîëîõ äàâóó òàëòàé þì.

Òîãëîîì ¿éëäâýðëýã÷èä òîãëîîìûã çîõèîõäîî ÿìàð íàñíûõàíä òîõèðîìæòîé,

ÿìàð íàñíûõàíä òîõèðîìæã¿é òàëààð äýëõèéí õýä õýäýí áàéãóóëëàãààñ ¿íýëãýý

àâäàã. ýíý òºðëèéí ¿íýëãýý àâààã¿é òîõèîëäîëä òóõàéí óëñûí á¿ð öààøëààä

îëîí óëñûí çàõ çýýë äýýð òîãëîîìîî ãàðãàõ áîëîìæã¿é áîëäîã. ¯íýëãýýã

òîãëîîìûí õàéðöàãíû í¿¿ðýí òàëä, äèñêýí äýýð õ¿íèé í¿äýíä øóóä òóñàõ ãàçàð

òóñãàé òýìäýãëýãýýãýýð òàâüäàã. äýëõèé äýýð õ¿ëýýí çºâøººðºãäñºí õýä õýäýí

íàñíû àíãèëàë òîãòîîã÷ áàéãóóëëàãà áàéäàã áºãººä òýäãýýðýýñ õàìãèéí òîì

íü ESRB áîëîí PEGI þì. ýäãýýð áàéãóóëëàãóóä íü õàðààò áóñ áàéäëààð ¿éë

àæèëëàãààãàà ÿâóóëäàã. ESRB íü En-

tertainment Software Rating Board

ãýñýí ¿ãíèé òîâ÷ëîë áºãººä êàíàä

áîëîí àíó-ä ãàðãàñàí òîãëîîìóóäàä

õÿíàëò òàâüäàã áàéãóóëëàãà þì.

Òîãëîîìûí çàõ çýýëèéí õàìãèéí òîì

õóäàëäàí àâàã÷ áóþó ¿éë÷ë¿¿ëýã÷èä

íü àíó-ä áàéäàã òóë ýíý

áàéãóóëëàãààñ ¿íýëãýý àâàëã¿éãýýð

õóäàëäààíä ãàðñàí òîãëîîì áàðàã

áàéõã¿é ãýæ õýëæ áîëíî. èéìä îäîî

àøèãëàæ áóé êîìïüþòåð òîãëîîìûí

òºðºë àíãèëëûã ýíý áàéãóóëëàãûí

àíãèëëààñ õàðæ áîëíî. Òîãëîîìûí

íàñíû àíãèëëûí òàëààðõ äýëãýðýíã¿é

ìýäýýëëèéã òóñ áàéãóóëëàãûí

http://www.esrb.org/âåá ñàéòààñ àâ÷ áîëíî.

öàõèì òîãëîîìûí ãàçàð

34

Áàãà íàñíûõàíä. ýíý àíãèëàëä 3 - 10 íàñíû õ¿¿õä¿¿ä õàìààðàõ áºãººä 1994 îíîîñ

ýõëýí ìºðäºæ ýõýëñýí áàéíà. 3-ààñ äîîø íàñíû àíãèëàëä áàãòñàí òîãëîîìîíä

ñóðãàëòûí ãýñýí ¿íýëãýý ºãäºã áºãººä òèéì ¿íýëãýý àâñàí òîãëîîìîíä òóñãàé

òýìäýãëýãýý õýðýãöýýã¿é áàéäàã áàéíà. ýíý òºðëèéí òîãëîîìíóóä íü îéëãîìæòîé ºíãº

ä¿ðñ íü õ¿¿õäýä çîðèóëàãäñàí áàéäàã áºãººä òîãëîõ õýëáýð íü ÷ ìºí àäèë ýíãèéí

áÿöõàí õ¿¿õäýä çîðèóëàãäñàí áàéäàã. ìºí ÿìàð íýã õ¿÷èðõèéëýë, ñîãòóóðóóëàõ óíäàà,

ìàíñóóðóóëàõ ýì áýëäìýë ãýõ ìýò ç¿éëñèéã îãò àãóóëàààã¿é áàéäàã áàéíà.

Á¿õ íàñíûõàíä. ýíý àíãèëàë íü õàìãèéí ò¿ãýýìýë áàéäàã áºãººä 6-ààñ äýýø á¿õ

íàñíûõàíä òîõèðîìæòîé ãýñýí óòãà àãóóëäàã. ýíý àíãèëàëä áàãòñàí òîãëîîìíóóä

äýýðõèéí àäèë ÿìàð íýã õ¿÷èðõèéëýë, ¸ñ áóñ ç¿éë îãò àãóóëäàãã¿é. ãýõäýý õ¿¿õýëäýéí

áààòðóóä, óðàí çºãíºë, ìàø áàãà õýìæýýíèé õ¿÷èðõèéëýë àãóóëäàã. áàãà õýìæýýíèé

õ¿÷èðõèéëýë ãýäýã íü òîãëîîìûí áààòðóóä ýñðýã òàëûíõíàà öîõèõ, äýýð íü ãàðàõ ãýõ

ìýò. ýíý àíãèëàëûã 1998 îíîîñ ìºðäºæ ýõýëæýý.

10-ñ äýýø íàñíûõàíä çîðèóëñàí. ýíý àíãèëàë íü 10-ààñ äýýø íàñíûõàíä áóþó

àðàé ó÷èð îéëãîäîã áîëñîí õ¿¿õäýä çîðèóëñàí þì. ýíý àíãèëëûí òîãëîîìóóä áàãà

õýìæýýíèé õ¿÷èðõèéëýë, óðàí çºãíºë, õèéìýë öóñíû çóðàãëàë, ¸ñ áóñ ¿ã õýëëýã çýðãèéã

àãóóëäàã. ãýõäýý òàíû õ¿¿õýä 10-ààñ äýýø íàñíûõ áîë ÿìàð íýã õîðòîé ýñâýë áóðóó

çóðøèë ºãºõ ç¿éë áàéõã¿é. ýíý àíãèëëûã 2005 îíîîñ ýõëýí õýðýãæ¿¿ëñýí.

ªñâºð íàñíûõàíä çîðèóëñàí. ýíý àíãèëàëä 13 áîëîí ò¿¿íýýñ äýýø íàñíûõàíä

çîðèóëñàí òîãëîîìûã èëòãýíý. ýíý òºðëèéí òîãëîîì íü äóíä çýðãèéí õ¿÷èðõèéëýë,

áîõèð õîøèãíîë, öóñ, õèéñâýð ìºðèéòýé òîãëîîì, áàãà çýðýã ¸ñ áóñ ¿ã õýëëýã àãóóëäàã.

ãýõäýý ýíý íü òèéì èõ ñàíàà çîâîõîîð õýìæýýíä áèø áºãººä 13 íàñíû õ¿¿õä¿¿ä òîãëîîì

ãýäãèéã îéëãîõóéö áîëñîí áàéäàã òóë õîð íºëºº ¿ç¿¿ëýõ íü áàãà.

17 áîëîí ò¿¿íýýñ äýýø íàñíûõàíä çîðèóëàãäñàí òîãëîîìûã èëòãýíý. ýíý

àíãèëàëä ñåêñ ä¿ð òºðõ, öóñ, ¸ñ áóñ ¿ã õýëëýã, ñîãòóóðóóëàõ óíäàà çýðýã ç¿éëñ àãóóëñàí

òîãëîîìíóóä áàãòàíà. õýðâýý ýíý òºðëèéí òîãëîîìûã òàíû 17-ñ äîîø íàñíû õ¿¿õýä

òîãëîõûã õ¿ñâýë òà õàæóóä íü áàéæ õ¿¿õäýä òîãëîîì ãýäãèéã îéëãóóëæ ýäãýýð ç¿éëñèéí

òàëààð çºâ îéëãîëò ºãºõ õýðýãòýé. õàðèí ýöýã ýõèéí çºâøººðºë õàðàà õÿíàëòã¿éãýýð

ýíý àíãèëàëûí òîãëîîìûã 17 -ñ äîîø íàñíûõàíä òîãëóóëàõã¿é áàéõ íü çºâ þì.

Ǻâõºí íàñàí õ¿ðýã÷äýä çîðèóëñàí. èéì òºðëèéí òîãëîîìíóóäûã äýëã¿¿ð¿¿ä

õ¿¿õäýä õóäàëäààëàõ ¸ñã¿é áºãººä àðõè, òàìõèíû àäèëààð çºâõºí íàñàíä õ¿ðýã÷äýä

ë õóäàëäààëàõ áîëîìæòîé. ýíý òºðëèéí òîãëîîìíóóä íü õ¿÷èðõèéëýë, ñåêñ, ¸ñ áóñ

¿ã õýëëýãèéã äýýä õýìæýýíä àãóóëàõ áºãººä ýíý àíãèëàëä 2010 îí õ¿ðòýë åð人 25

òîãëîîì ë áàãòñàí þì.

íàñíû àíãèëàë, òýìäýãëýãýýíèé òàéëáàð

öàõèì òîãëîîìûí ãàçàð

¯éë×èëãýý ýðõëýã×èä á¯ðòãýëèéí ãýð×èëãýýã õààíààñ ßàæ àâàõ ¨ñòîé âý?

Õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîîíä:

õàÿã: ìîíãîë óëñ,

óëààíáààòàð-14201,

ñ¿õáààòàðûí ãóäàìæ-13

áàãà òîéðóó, 6-ð õîðîî,

ìåòðî áèçíåñ òºâ.

à-êîðïóñ 5 äàâõàð.

óòàñ: 304257, 304258

Ôàêñ: 327720, 366040

Âåá ñàéò:www.crc.gov.mn,

è-ìýéë õàÿã:

info@crc.gov.mn

Õîëáîî áàðèõ:

á¿ðòãýëèéí ãýð÷èëãýýã õîëáîãäîõ ýð¿¿ë

àõóé, àæëûí áàéðíû íºõöºë, ãàëûí

àþóëã¿é áàéäëûí ä¿ãíýëò, öàãäààãèéí

áàéãóóëëàãûí ñàíàëûã ¿íäýñëýí

õàðèëöàà õîëáîîíû òóõàé õóóëèéí 12

äóãààð ç¿éëèéí 12.3-ò çààñíû äàãóó

õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîî

îëãîæ áàéãàà áºãººä äàðààõ çààâðûí

äàãóó èðãýä àæ àõóé íýãæ¿¿ä õîëáîãäîõ

áàéãóóëëàãóóäààñ ä¿ãíýëò, ñàíàëûã àâíà.

1. Ãàëûí àþóëã¿é áàéäëûí ä¿ãíýëò:

õàðüÿà àéìàã/ä¿¿ðãèéí îíöãîé

áàéäëûí õýëòñèéí ãàë ò¿éìðèéí óëñûí

õÿíàëòûí áàéöààã÷ààñ ãàëûí àþóëã¿é

áàéäëûí ä¿ãíýëò àâàõ

2. Ýð¿¿ë àõóéí, àæëûí áàéðíû

ä¿ãíýëò: õàðüÿà àéìàã /ä¿¿ðãèéí

ìýðãýæëèéí õÿíàëòûí õ¿¿õäèéí ýð¿¿ë

àõóéí óëñûí áàéöààã÷ààñ ýð¿¿ë àõóé,

àæëûí áàéðíû ä¿ãíýëò àâàõ

3. Öàãäààãèéí áàéãóóëëàãûí ñàíàë:

õîðîîíû öàãäààãààð øàëãóóëæ, íöã-

ûí íèéãìèéí õýâ æóðàì, õàìãààëàõ

àñóóäàë ýðõýëñýí ãàçðûí ñàíàëûã àâàõ

ä¿ãíýëò àâàõ

1. àæ àõóéí íýãæ áîë óëñûí á¿ðòãýëèéí

ãýð÷èëãýý, èðãýí áîë èðãýíèé

¿íýìëýõíèé õóóëáàð.

2. á¿ðòã¿¿ëýõ ºðãºäºë.

3. õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ

õîðîîíû á¿ðòãýëèéí ìàÿãò.

4. öàõèì òîãëîîìûí æàãñààëò.

5. á¿ðòãýëèéí õóðààìæ òºëñºí áàðèìò.

/á¿ðòãýëèéí ìàÿãò, öàõèì òîãëîîìûí

æàãñààëò, á¿ðòã¿¿ëýõ ºðãºäëèéí

çàãâàðûã www.crc.gov.mn -ñ òàòàæ

àâíà óó./

öàõèì Òîãëîîìûí ãàçðûí öàãèéí õóâààðÜ

23 öàã õ¿ðòýë ¿éë÷èëíý.

9-16 õ¿ðòýëõ íàñàíä õ¿ðýýã¿é õ¿¿õäýä

çóíû óëèðàëä (4 ñàðûí 1-10 ñàðûí 1)

20.00 öàã õ¿ðòýë

ºâëèéí óëèðàëä (10 ñàðûí 1- 4 ñàðûí

1) 18.00 öàã õ¿ðòýë ºäºðò íýã óäàà 2

öàãààñ èë¿¿ã¿é õóãàöààãààð ¿éë÷èëíý.

352014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

36

Äýëõèéí òåëåâè篯Äèéí

õªãæëèéí×èã õàíÄëàãà

mongoliantelevision forum

world tvtrendsìîíãîë Òâ ñàíàà÷ëàí ìîíãîëûí

òåëåâèç¿¿äèéí õîëáîî, ìýäýýëëèéí

òåõíîëîãè, øóóäàí, õàðèëöàà

õîëáîîíû ãàçàð áîëîí õàðèëöàà

õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîî

õàìòðàí “Äýëõèéí òåëåâèç¿¿äèéí

õºãæëèéí ÷èã õàíäëàãà” ôîðóìûã

ìîíãîëûí òåëåâèç¿¿äèéí äóíä àíõ

óäàà 2014 îíû 02 äóãààð ñàðûí 26,

27-íû ºäð¿¿äýä çîõèîí áàéãóóëëàà.

ýíýõ¿¿ ÷óóëãàíä ìîíãîëûí

òåëåâèç¿¿äèéí õîëáîî, îþóíû

ºì÷èéí ãàçàð, àíó-ûí ýë÷èí

ñàéäûí ÿàì, “ìàêñèìà Êîíñàëòèíã”

õõÊ, “Þíèòåë” ãðóïï çýðýã òóñ

ñàëáàðûí áàéãóóëëàãóóä áîëîí ¿éë

àæèëëàãàà ýðõýëæ áóé òåëåâèç,

ñóâãóóäûí òºëººëºë îðîëöëîî.

×óóëãàíû ¿åýð ìýäýýëëèéí

òåõíîëîãè, øóóäàí, õàðèëöàà

õîëáîîíû ãàçðûí äàðãà

ö.æàäàìáàà “Òåëåâèçèéí øèíý÷ëýë

óëñûí õºãæèëä”, õõçõ-íû äàðãà

á.áàëãàíñ¿ðýí “ªðãºí íýâòð¿¿ëãèéí

çîõèöóóëàëò” ñýäâýýð èëòãýë

òàíèëöóóëñàí áîë “ìàêñèìà

êîíñàëòèíã” êîìïàíèéí ñóäàëãàà

õàðèóöñàí çàõèðàë ß.õèøèãñ¿ðýí

“ìîíãîëûí òåëåâèçèéí çàõ çýýëèéí ºíººãèéí íºõöºë áàéäàë” ãýñýí ñýäâýýð

ñîíèðõîëòîé èëòãýë òàíèëöóóëñàí þì. õõçõ-íîîñ òåëåâèç¿¿äèéí ¿éë

àæèëëàãààã çîõèöóóëàõ ÷èãëýëýýð îëîí æóðàì áàòàëñíû íýã íü çîõèîã÷èéí

ýðõèéã õ¿íäýòãýí, ýíý ýðõèéã çºð÷èõã¿é áàéõ ÿâäàë þì. ¯¿íòýé õîëáîãäóóëàí

îþóíû ºì÷èéí ãàçðûí õÿíàëòûí õýëòñèéí äàðãà Ä.Äýëãýðöîî çîõèîã÷èéí

ýðõòýé õîëáîîòîé õóóëèéí çààëòóóä, ýäãýýðèéí ìºðäºëò ÿìàð ò¿âøèíä

áàéãààã ìºí òàíèëöóóëëàà.

ýíýõ¿¿ ÷óóëãàí íýã òàëààñàà äýëõèéí òîìîîõîí ñòóäèéí òºëººëºã÷èä îðîëöîæ

áàéãààãààðàà îíöëîã áîëñîí áºãººä Warner Bros, Disney, Sony, Bomanbridge,

IMG, ITV, Endemol êîìïàíèéí áèåò òºëººëºã÷èä ÿìàð òºðëèéí íýâòð¿¿ëýã,

êîíòåíòèéã ÿìàð õ¿í õ¿÷ýýð áýëòãýäýã áîëîõîî õýëýëö¿¿ëýãò îðîëöîã÷äîä

òàíèëöóóëñàí íü îëíû ñîíèðõëûã òàòàæ áàéëàà. Òýäíèé ç¿ãýýñ ìîíãîëûí

¿çýã÷äèéí õ¿ñýë ñîíèðõîëä íèéöýõ¿éö êîíòåíòèéã ìîíãîëûí òåëåâèç¿¿äýä

ñàíàë áîëãîõ, òýð äóíäàà äýëõèé äàõèíä òóõàéí îðíû õýâ ìàÿãò çîõèöñîí

õýëáýðýýð ãàðãàäàã öýíãýýíò, ýíòåðòàéíìåíò íýâòð¿¿ëã¿¿ä, öóâðàëóóäûã

ìîíãîë óëñàä “íóòàãøóóëàõ” áîëîìæ áàéãàà òàëààð ÿðèëöñàí.

íºãººòýéã¿¿ð ýíý ñàëáàðò ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷äèéí ýäèéí çàñãèéí áîëîìæ,

ºðñºëäºõ çàõ çýýë áîëîîä ¿çýã÷äýä õ¿ðãýæ áóé êîíòåíò áóþó àãóóëãûí

÷àíàðûí àñóóäàë çýðýã îëîí òóëãàìäñàí àñóóäëûã ÿàðàëòàé øèéäâýðëýõ

õýðýãòýé òóõàé õýëýëö¿¿ëã¿¿äèéí ¿åýð õàëóóí ÿðèà, ø¿¿ìæëýë ºðí¿¿ëñýí.

õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí õóâüä 2014 îíûã ýðõ ç¿éí øèíý÷ëýëèéí æèë

áîëãîí çàðëààä áàéãàà áºãººä ¿¿íä øèíýýð ªðãºí íýâòð¿¿ëãèéí òóõàé õóóëü

áàòëóóëàõààð òºñëèéã áýëòãýæ ýõëýýä áàéãàà þì. ýíý õóóëü íü öààøèä

ýäãýýð òåëåâèç, ñóâãóóä, êîíòåíò á¿òýýã÷èä, íèéë¿¿ëýã÷èä, áîäëîãî ãàðãàã÷

áàéãóóëëàãà áîëîí çîõèöóóëàõ áàéãóóëëàãà õîîðîíäûí õàìààðàë, ¿¿ðýã

õàðèóöëàãûã òîäîðõîéëæ ÷àäàõóéö áàéõ øààðäëàãàòàé ãýæ ¿çýæ áàéãàà

áºãººä óã õóóëèéí òºñºëä òóñ ñàëáàðûí òºëººëë¿¿ä ñàíàëàà èäýâõòýé òóñãàæ

àæèëëàõûã ýöýñò íü óðèàëëàà.

Ìýäýýëýë

2014 îíû 02 äóãààð ñàðûí 26, 27

372014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

3 ÑÀß ¿çýã÷ õýðýãëýã÷

1.3 ñàÿ óá

1.7 ñàÿ îðîí íóòàã

1 508 êîìïàíè

3 216á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éë÷èëãýý

190 Òâ ñóâàã

66 óá

17 ªðãºí íýâòð¿¿ëýã

2011 1689

2012 1576

2013 1508

32.3 ñàÿ ñåêóíä

Òîï 2041%

ñóðòàë÷èëãàà íèéë¿¿ëýã÷ êîìïàíèé òîî æèë á¿ð áóóð÷ áàéíà

çàõ çýýëèéí õýìæýý ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä 2% ºññºí

ì¯îíÒ-èéí 2012 îíû òºñºâ 10.5 òýðáóì òºãðºã

íýã ñóâàãò íîãäîõ æèëèéí äóíäàæ îðîëãî 1 òýðáóì òºãðºã

ìîíãîëûí Òåëåâèçèéí ñàëáàðûí ªíººãèéí áàéäàë

ýõ

ñóðâà

ëæ: ì

àêñè

ìà

Êîí

ñàëò

èíã

õõÊ

223 ìèíóò Äóíäàæ ¿çýã÷èéí íýã ºäºðò Òâ ¿çäýã õýìæýý

30-40% Êîìïàíèóäûí îãò ¿ð ä¿íã¿é öàöàãääàã ðåêëàìíû õýìæýý

242 ìèíóò àíãëè óëñ

Äóíäæààð 1000 õ¿ðýõã¿é ¿çýã÷òýé ñóâàã

2013 îíû áàéäëààð 16 òýðáóì

Rtg%=0 Rtg%<0.5

Äóíäæààð 5000 õ¿ðýõã¿é ¿çýã÷òýé ñóâàã

17% 73%

ñàéõàí ìýÄýý

õàìãèéí èõ ¯çÄýã Òªðªë íÜ íèéÒ ¯çýã×ýýñ

1. îëîí àíãèò êèíî

2. íèéãýì, óëñ òºðèéí õºòºëáºð

3. Òâ øîó

4. õîøèí øîã

5. óðàí ñàéõíû êèíî

2013 îíä ìîíãîëä õèéñýí êîíòåíò ãàäààäûí îëîí àíãèò êèíîíîîñ ðåéòèíãýýðýý äàâæ ãàðñàí òîõèîëäîë

ìîíãîëä òóëãàòíû çóóí ýðõýì

0

02:

00-0

3:00

03:

00-0

4:0

0

04:0

0-0

5:00

05:

00-0

6:0

0

06:0

0-0

7:00

07:

00-0

8:0

0

08:0

0-0

9:0

0

09:0

0-1

0:0

0

10:0

0-1

1:00

11:0

0-1

2:0

0

12:0

0-1

3:0

0

13:0

0-1

4:0

0

14:0

0-1

5:0

0

15:0

0-1

6:0

0

16:0

0-1

7:00

17:0

0-1

8:0

0

18:0

0-1

9:0

0

19:0

0-2

0:0

0

20:0

0-2

1:00

21:0

0-2

2:00

22:0

0-2

3:00

23:0

0-2

4:0

0

24:0

0-2

5:00

25:0

0-2

6:0

0

5

10

15

20

25

30

35

ìîíãîë ñóâãóóäûí ¿çýã÷ 73%

ãàäààä ñóâãóóäûí ¿çýã÷ 27%

Òóñãàé çªâøªªðªë - ªðãªí íýâÒð¯¯ëýã

óëà

àíáàà

òàð

îðî

í íó

òàã

16 77

28 15

20 40 60

858

6862

80

Òâ (101)

ñóâàã (85)

ðàäèî (96)

ÊàÒâ (77)

IPTV (3)

ìîáàéëÒâ (1)

õèéìýë äàãóóëààð (1)

àíõàààðàë ÒàÒñàí ¯ç¯¯ëýëÒ¯¯Ä

çàõ çýýë õààøàà ßâæ áàéíà?

38

àçè, íîÌõîí

äàëàéí îðíóóäûí

ªðãªí íýâÒð¯¯ëãèéí

áàéãóóëëàãà

(àíäªíá) - ûí

çªâëªõ¯¯äèéí

ä¯ãíýëÒèéã

Òàíèëöóóëàõ

óóëçàëÒ, õýëýëö¯¯ëýã

áîëëîî

ªðãºí íýâòð¿¿ëãèéí ýðõ ç¿éí îð÷èíã

áîëîâñðîíãóé áîëãîõ, ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí

õóóëèéí òºñºë îëîâñðóóëàõ ÷èãëýëýýð

àæèëëàæ áàéíà

Ñåìèíàð

2014 îíû 02 äóãààð ñàðûí 26, 27

ªðãºí íýâòð¿¿ëãèéí õóóëü ýðõ ç¿é,

çîõèöóóëàëòûí îð÷íûã ñàéæðóóëàõ,

ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí ñàëáàðûí

õºãæëèéã äýìæèõ çîðèëãîîð 2013

îíä Àçè Íîìõîí Äàëàéí îðíóóäûí

ªðãºí íýâòð¿¿ëãèéí áàéãóóëëàãûí

(ÀÍĪÍÁ) åðºíõèé íàðèéí áè÷ãèéí

äàðãà äîêòîð Æîâàä Ìîòòàãèã

Ìîíãîë óëñàä àéë÷ëàõ ¿åýð Ìîíãîë

óëñûí ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí ñàëáàðûí

õóóëü ýðõ ç¿é, çîõèöóóëàëòûí

îð÷íûã ñàéæðóóëàõ ÷èãëýëýýð òóñ

áàéãóóëëàãûí ç¿ãýýñ äýìæëýã ¿ç¿¿ëæ,

îëîí óëñàä õ¿ëýýí çºâøººðºãäñºí

çºâëºõ áàãèéã Ìîíãîë óëñàä 2 ¿å

øàòòàéãààð àæèëëóóëàõààð áîëñîí.

¯¿íèé äàãóó “Òåëåâèçèéí ñòàíäàðòûã

øèíý÷ëýí îëîí óëñûí ò¿âøèíä

õ¿ðãýõ, õóóëü ýðõ ç¿éí îð÷èí,

áîäëîãûí áàðèìòëàõ ÷èãëýëèéã íü

áîëîâñðîíãóé áîëãîõ àæëûí õýñýã

áàéãóóëæ, Àçè, Íîìõîí äàëàéí

îðíóóäûí ªðãºí íýâòð¿¿ëãèéí

áàéãóóëëàãàòàé (ÀÍĪÍÁ) õàìòðàí

àæèëëàõ” òóõàé Ìîíãîë Óëñûí

Åðºíõèé ñàéäûí 2013 îíû 9 ä¿ãýýð

ñàðûí 27-íû ºäðèéí 143 òîîò çàõèðàìæ

ãàðñàí þì. Òóñ çàõèðàìæààð Õóóëü

ýðõç¿éí îð÷èí, áîäëîãûí áàðèìòëàõ

÷èãëýëèéã áîëîâñðîíãóé áîëãîõ

àæëûí õýñãèéã áàéãóóëñàí áºãººä

àæëûí õýñãèéí àõëàã÷ààð ÕÕÇÕ-

íû äàðãà Á.Áàëãàíñ¿ðýíã òîìèëñíû

õ¿ðýýíä ÕÕÇÕ íü ÀÍĪÍÁ-òàé ýíý

÷èãëýëýýð õàìòðàí àæèëëàõ òàëààð

õàðèëöàí òîõèðîëöîæ, äýýðõ çºâëºõ

¿éë÷èëãýýã ñàíõ¿¿æ¿¿ëýí àæèëëàæ

áàéíà.

ÀÍĪÍÁ-ûí òîìèëñîí çºâëºõ

áàãò Êàíàä óëñàä òºâòýé “Centre for

Law and Democracy” Îëîí óëñûí

õ¿íèé ýðõèéí áàéãóóëëàãûí (ÒÁÁ)

ã¿éöýòãýõ çàõèðàë Äîêòîð Òîáè

Ìåíäåë, Àíãëè óëñûí èðãýí, õóóëü÷,

ýðäýìòýí ñóäëàà÷ Äîêòîð Âåíêàò

Àéåð, ÀÍĪÍÁ-ûí õóóëü ýðõ ç¿éí

àñóóäàë õàðèóöñàí ìýðãýæèëòýí,

õóóëü÷ õàòàãòàé Ïðåìèëà Ìàíâè

íàð àæèëëàæ áàéíà. ÀÍĪÍÁ-ûí

ç¿ãýýñ òîìèëñîí äýýðõ çºâëºõ áàã íü

ýõíèé øàòàíä Ìîíãîë óëñûí ºðãºí

íýâòð¿¿ëãèéí ºíººãèéí õóóëü ýðõ

ç¿éí îð÷èíã ñóäàëæ, ñàéæðóóëàõ

øààðäëàãàòàé àñóóäëûã òîäîðõîéëæ

ãàðãàñàí áà äàðààãèéí øàòàíä

çºâëºìæ ãàðãàæ, øààðäëàãàòàé áè÷èã

áàðèìòûí òºñºë áîëîâñðóóëàõàä

îðîëöîõ þì.

Ýõíèé øàòíû àæëûí õ¿ðýýíä

çºâëºõ¿¿ä 2013 îíû 12 äóãààð ñàðûí

07-17-íû õóãàöààíä Óëààíáààòàð

õîòîä õ¿ðýëöýí èðæ àæèëëàí Åðºíõèé

ñàéäûí çàõèðàìæààð òîìèëñîí

àæëûí õýñýãòýé áîëîí ñàëáàðûí

õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãà, ¿éë÷èëãýý

ýðõëýã÷èä áîëîí õýâëýë ìýäýýëëèéí

òºëººëºë, èðãýíèé íèéãìèéí

áàéãóóëëàãóóäûí òºëººëë¿¿äòýé

óóëçàæ, ñàíàë áîäëûã íü ñîíñîæ,

õàðèëöàí ñàíàë ñîëèëöñîí. Ǻâëºõ¿¿ä

àæèëëàõ õóãàöààíäàà îëæ àâñàí

ìýäýýëýë, ñóäàëãààíäàà ¿íäýñëýí

Ìîíãîë óëñûí ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí

õóóëü ýðõç¿é, çîõèöóóëàëòûí îð÷èíã

ñóäàëæ, ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí ñàëáàðò

392014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

îðîí íóòãèéí òåëåâèçèéí óäèðäàõ àæèëÒíóóäàä çîðèóëñàí ñóðãàëò ñåìèíàð áîëæ ºíäºðëºâ

2014 îíû 03 äóãààð ñàðûí 04-05

Ñåìèíàðûí ¿åýð ãàðñàí ñàíàëóóäààñ äóðäâàë:

• Îðîí íóòãèéí

òåëåâèç¿¿äèéí çàõ çýýëèéí

íºõöºë áàéäëûã õàðãàëçàí

óðñäàã çàðûã òîäîðõîé

íºõöºë ñòàíäàðòûí äàãóó

ãàðãàõûã çºâøººðºõ;

• Òîîí òåõíîëîãèä

øèëæèõýä îðîí íóòãèéí

òåëåâèç¿¿äýä òºðººñ

òîäîðõîé äýìæëýã ¿ç¿¿ëýõ;

• Îðîí íóòàãò õàíäñàí

ñóðãàëò ñåìèíàðûí

äàâòàìæèéã íýìýãä¿¿ëæ,

ìýäýý ìýäýýëëèéí

õ¿ðòýýìæòýé áàéäëûã

õàíãàõ;

• Õ¿íèé íººöèéã ñóðãàõ,

ìýðãýø¿¿ëýõýä òîäîðõîé

äýìæëýã ¿ç¿¿ëýõ;

• Àéìãèéí òºâèéí

òåëåâèç¿¿äèéã áóñàä

ñóìäóóäàä äàìæóóëàõàä

äýìæëýã ¿ç¿¿ëæ, îðîí

íóòàãò øèëýí êàáåëèéí

ò¿ðýýñèéí ¿íèéã

áóóðóóëàõ;

Ñåìèíàðûí òºãñãºëä Îðîí íóòãèéí

õýâëýë ìýäýýëëèéí õîëáîîíîîñ

ÌÒØÕÕÃ, ÕÕÇÕ-íä õàíäàæ

òóëãàìäàæ áóé àñóóäëóóäààð ñàíàë

çºâëºìæ ãàðãàõààð áîëîâ.

òóëãàìäàæ áàéãàà áîëîí õóóëü

ýðõç¿é, çîõèöóóëàëòûí õ¿ðýýíä

ñàéæðóóëàõ øààðäëàãàòàé, ÿëàíãóÿà

õóóëü÷ëàõ øààðäëàãàòàé àñóóäëóóäûã

òîäîðõîéëæ, ýõíèé áàéäëààð

çºâëºì溺 ãàðãàí Çàñãèéí ãàçàðò

òàíèëöóóëæ áàéãàà þì.

Ǻâëºõ¿¿ä ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí

ñàëáàðò øèéäâýðëýõ øààðäëàãàòàé

ãýæ ¿çñýí äàðààõ ãîë àñóóäëóóäàä

àíõààðëàà õàíäóóëàõûã çºâëºæ

áàéíà. ¯¿íä:

• ÕÕÇÕ-íû áèå äààñàí, õàðààò

áóñ áàéäëûã ñàéæðóóëàõ,

ÕÕÇÕ-íû äýðãýä ºðãºí

íýâòð¿¿ëãèéí êîíòåíòèéí

çîõèöóóëàëòàíä çºâëºãºº ºãºõ

ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí õàðààò áóñ

çºâëºë áàéãóóëæ àæèëëóóëàõ

• ªðãºí íýâòð¿¿ëãèéí ¿éë÷èëãýý

ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë

îëãîëòûí ºíººãèéí òîãòîëöîîã

ººð÷ëºõ

• Òîîí òåõíîëîãèéí

øèëæèëòòýé óÿëäóóëàí

áîäëîãî, çîõèöóóëàëòûã øèíý

øàòàíä ãàðãàõ, øààðäëàãàòàé

çîõèöóóëàëòûã òîäîðõîéëæ,

¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷äýä òîäîðõîé

áîëãîõ

• Òåëåâèçýýð äàìæóóëæ áàéãàà

êîíòåíò, õºòºëáºðò òàâèãäàõ

øààðäëàãûã øèíý÷ëýí

ñàéæðóóëæ, îäîîãèéí íºõöºë

øààðëàãàä íýìýëò ººð÷ëºëò

îðóóëàõ

• ªðãºí íýâòð¿¿ëãèéí

ýçýìøëèéí àñóóóäàë

Ǻâëºìæèä ¿íäýñëýí àæëûí õýñýã

ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí õóóëü ýðõ ç¿é,

çîõèöóóëàëòûí îð÷èíã áîëîâñðîíãóé

áîëãîõîä øààðäëàãàòàé àðãà õýìæýýã

àâ÷ àæèëëàõ þì.

Õàðèëöàà Õîëáîîíû Çîõèöóóëàõ

Õîðîî, ÌÒØÕÕÃ, Îðîí íóòãèéí

õýâëýë ìýäýýëëèéí õîëáîîòîé

õàìòðàí 2014 îíû 03 äóãààð ñàðûí

04-05-íû ºäð¿¿äýä 21 àéìãèéí

òåëåâèç, ðàäèîãèéí óäèðäàõ

àæèëòíóóäàä çîðèóëñàí ñóðãàëò

ñåìèíàðûã Óëààíáààòàð õîòîä

çîõèîí áàéãóóëëàà. Ýíýõ¿¿ ñóðãàëò,

ñåìèíàðò Îþóíû ºì÷èéí ãàçàð,

Ìýäýýëýë Õîëáîîíû ÷àäàâõèéí

õºãæëèéí ôîðóì, Õýâëýëèéí

õ¿ðýýëýí, Êàáåëèéí òåëåâèçèéí

¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷äèéí õîëáîî

áîëîí ñàëáàðûí ¿éë÷èëãýý

ýðõëýã÷äèéí íèéò 60 ãàðóé

òºëººëºë îðîëöëîî. Óã ñóðãàëòààð

ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí õóóëü ýðõ

ç¿éí îð÷èí, ñýòã¿¿ë ç¿éí ¿íäñýí

àñóóäëóóä, òåëåâèçèéí áèçíåñ áîëîí

òåõíèê òåõíîëîãèéí õºãæëèéí

÷èã õàíäëàãà çýðýã ºðãºí õ¿ðýýòýé

àñóóäëóóäààð èëòãýë òàâèãäàæ, òîîí

òåõíîëîãèéí øèëæèëò áîëîí îðîí

íóòãèéí òåëåâèç¿¿äýä òóëãàìäàæ

áàéãàà àñóóäëóóä òýäãýýðèéã õýðõýí

øèéäýõ àðãà çàìóóäûí òàëààð

õýëýëö¿¿ëæ ÿðèëöëàà.

40

Óäèðòãàë. ìýÄýýëýë, Õàðèëöàà ÕÎëÁÎÎÍû ÕªÃæëèéÍ ÕàÍÄëàÃà Áà ¯ÍÄÑýÍ ÑÒàÒèÑÒèê ¯ç¯¯ëýëÒ¯¯Ä

Ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû òåõíîëîãè íü Ìÿíãàíû

õºãæëèéí çîðèëãûã õýðýãæ¿¿ëýõýä ¿íäñýí õýðýãñëèéí íýã

áàéõ ¸ñòîé ãýæ í¯á, îëîí óëñûí öàõèëãààí õîëáîîíû

áàéãóóëëàãà ¿çýæ èõýýõýí à÷ õîëáîãäîë ºã÷ áàéíà. îëîí

óëñûí öàõèëãààí õîëáîîíû áàéãóóëëàãà (îóöõá-ITU)-

ààñ 2003, 2005, 2011, 2013 îíä çîõèîí áàéãóóëñàí

“Ìýäýýëýëæñýí íèéãýì” ñýäýâò äýëõèéí áîëîí àçè,

íîìõîí äàëàéí á¿ñ íóòãèéí äýýä õýìæýýíèé öóâðàë ÷óóëãà

óóëçàëòààð Ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîã 2020 îí õ¿ðòýë

õºãæ¿¿ëýõ ¿éë àæèëëàãààíû òºëºâëºãººã äýëõèéí 170 ãàðóé

óëñ îðíû òºëººëºã÷èä äýìæñýíýýð ìýäýýëýë, õîëáîîíû

¿éë÷èëãýý, õýðýãëýýã íèéãýì, ýäèéí çàñãèéí á¿õ ñàëáàðò

ºðãºí íýâòð¿¿ëýõ, ò¿¿íèéã á¿ðòãýë, ãàìøèã, õºäºë㺺íò

õîëáîîíä àøèãëàõ, á¿õ íèéòýä õ¿ðòýýìæòýé áîëãîõ,

áîäëîãî, ñòðàòåãèéã øèíý øàòàíä ãàðãàõûã óðèàëñàí áàéíà.

îëîí óëñàä õ¿ëýýí çºâøººðºãäñºí ñàëáàðûí ñóäàëãààíû

õ¿ðýýëýí, áàéãóóëàãà, ìýðãýæèëòýí, ñóäëàà÷äûí ¿çýæ

áàéãààãààð äýëõèéí óëñ, îðíóóäûí õàðèëöàà õîëáîî,

ìýäýýëëèéí òåõíîëîãèéí õºãæëèéí äóíä õóãàöààíû

õàíäëàãà, ÷èãëýëèéã òàíäàí ¿çýõýä ºðãºí çóðâàñûí

ñ¿ëæýý, óòàñã¿é áîëîí õºäºë㺺íò õîëáîîíû çàõ çýýë,

õýðýãëýã÷äèéí òîî áà õóðäíû ºñºëò íü òóõàéí îðíóóäûí

ºðñºë人íèé áîäëîãî, ¿íý òàðèôûí îíîâ÷òîé çîõèöóóëàëò,

ºðãºí çóðâàñûí ¿éë÷èëãýý, ìýäýýëýë õîëáîîíû äýä á¿òöèéí

õºãæèë, ºðãºí çóðâàñûí õ¿ðòýýìæèéí õóðäíû ºñºëò, óòàñã¿é

áà õºäºë㺺íò ¿¿ðýí õîëáîîíû òåõíîëîãèéí îëîëò çýðãýýñ

øàëòãààëñàí ãýæ ¿çýæ áàéíà.

Íèéòëýë

äýëõèéí áàíêíû ñóäàëãààíû 2009 îíä ãàðãàñàí “õºãæëèéí

òºëºº ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàð”, “ªðãºí

çóðâàñûí õºãæëèéí ýäèéí çàñàãò íºëººëºõ íü” òîâõèìîë

íîìîíä òîäîðõîéëñíîîð, äýëõèéí áàãà áà äóíä îðëîãî

á¿õèé óëñ îðíóóäûí õóâüä ºðãºí çóðâàñûí õýðýãëýã÷èéí

äóíäàæ íÿãòðàëûí õýìæýý 10 õóâü íýìýãäýõýä ýäèéí çàñãèéí

õºãæëèéã 1.38 õóâü õýìæýýãýýð, õàðèí õºãæèíã¿é îðíóóäàä

¿¿íýýñ äýýø õýìæýýãýýð ºñäºã ãýæ òîãòîîñîí áàéíà.

õºãæèæ áóé îðíóóäûí õóâüä 100 õ¿íä íîãäîõ ¿¿ðýí

õîëáîîíû õýðýãëýã÷èéí òîî 10 õóâèàð íýìýãäýõýä íýã õ¿íä

îíîãäîõ äíá-íèé õýìæýý íü 0,8 ïóíêò îíîîãîîð ºñäºã

ãýñýí ä¿ãíýëòèéã äýëõèéä íýð õ¿íä á¿õèé “ýäèéí çàñàã÷”

ñýòã¿¿ëèéí ñóäëàà÷, ýäèéí çàñàã÷èä ñóäëàí òîäîðõîéëæ

ãàðãàñàí áàéíà .

ãóðâàëñàí ¿éë÷èëãýýã íýâòð¿¿ëýõ, ¿¿ëýí áà èõ ºãºãäºë

íýâòð¿¿ëýõ áîëñîíòîé õîëáîîòîéãîîð îéðûí õýäýí æèëä

òîîí âèäåî ä¿ðñò ìýäýýëëèéí äàìæóóëàëò íü õàìãèéí

èõ äàìæóóëàëòûí õóðä øààðäàõ áîëñîí ãýæ ¿çýæ áàéíà.

ñóäëàà÷äûí òîîöîîãîîð, îéðûí 3 æèëä äýëõèéí õýìæýýíä

íèéò ìýäýýëýë, ºãºãäëèéí óðñãàëûí 80-90 õóâèéã âèäåî

ä¿ðñò äàìæóóëàëò ýçëýõ áºãººä òýð äóíäàà èíòåðíýò

ïðîòîêîëä ñóóðèëñàí òåëåâèç (IPTV) áîëîí ºíäºð íÿãòøèëòàé

òåëåâèçèéí (High-definition) òåõíîëîãèóäûã àøèãëàíà ãýæ

¿çñýí áàéíà. ̺í êëàóä êîìïüþòåð (Cloud computing),

ãàçàð ç¿éí ìýäýýëëèéí ñèñòåì, óõààëàã ¿éëäâýðëýë (In-

telligent Industry) ãýõ ìýòèéí îð÷èí ¿åèéí áàãòààìæòàé

ñ¿ëæýýíèé äýä á¿òýö íýí òýðã¿¿íä øààðäëàãàòàé áàéíà.

Äîê.ò.íÀðÀíìÀíÄÀõýçìçà-íû äàðãà

4 äýõ ¯åèéí çîõèöóóëàã×äûí îíöëîã

áà ó×èð× áóé øèíý áýðõøýý믯ä

412014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

Ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè, õàðèëöàà õîëáîîíû ¿éë÷èëãýýíèé

õýðýãöýý ýêïîíåíöèàëü õóóëèàð õóðäàöòàé íýìýãäñýí

áàéíà [Çóðàã-1].

õàðüöóóëàõàä 2012 îíä 82 õóâü áóóðñàí, ºðãºí çóðâàñûí

õýðýãëýã÷äèéí çàõèàëãûí òîî 2.2 òýðáóì õ¿ðòýë íýìýãäñýí,

ýíý íü æèëä äóíäæààð 40 õóâü ºñ÷ áàéãàà áà õºãæèæ áóé

îðíóóäàä 2011 îíòîé õàðüöóóëàõàä 2013 îíä 2 äàõèí ºññºí

àæýý.

Íýã. çÎÕèöóóëàÕ ÁàéÃóóëëàÃûÍ ÕªÃæëèéÍ ¯å ØàÒóóÄ Áà 4 ÄýÕ ¯åèéÍ çÎÕèöóóëàÃ×èÄ (4-th Generation of Regulators)

Ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí çºâ îíîâ÷òîé

òîäîðõîéëñîí õºãæëèéí áîäëîãî, ñòðàòåãè áîëîí

çîõèöóóëàëòûí ¿éë àæèëëàãààíû õýðýãæèëò áà îíöëîã,

çîõèöóóëàëòûí òààòàé îð÷èíã á¿ðä¿¿ëñíýýð òóõàéí óëñûí

õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí õºãæëèéí ò¿âøèí, áèçíåñèéí

îð÷èí, òºð áà õóâèéí õýâøëèéí ò¿íøëýë, õàìòûí àæèëëàãàà

õàìààð÷ áàéäàã ãýæ ¿çäýã áàéíà.

Çîõèöóóëàõ áàéãóóëëàãûí ÷èã ¿¿ðãèéã ýíãèéí æèøýýãýýð

òàéëáàðëàâàë õºë áºìáºãèéí òàëáàéä òýìöýýí çîõèîãäîæ

áàéãàà ¿åä çîõèöóóëàã÷ íü ø¿¿ã÷èéí ¿¿ðýã ã¿éöýòãýõ áºãººä

òîãëîã÷ áàãóóä \òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷, õýðýãëýã÷èä\

òîãòîîñîí ä¿ðìèéí õ¿ðýýíä \çîõèöóóëàëòûí ÷èãëýë, íºõöºë

øààðäëàãà, ñòàíäàðò ã.ì\ òîãëîæ, çºð÷ñºí òîõèîëäîëä ø¿¿ã÷

çîãñîîæ òîðãîõ, áºìáºã õààëãàíä îðñîí ýñýõèéã òîîöîõ,

áàòàëãààæóóëàõ çýðýã ¿¿ðýãòýé þì.

îóöõá-ààñ áîäëîãî áîëîâñðóóëàõ áà çîõèöóóëàõ ¿éë

àæèëëàãààã ñàëãàõ íü ñàëáàðûí õºãæëèéã õóðäàñãàõ,

ºðñºë人íèéã äýìæèõ, øèíý òåõíèê òåõíîëîãèéí îëîëòûã

íýâòð¿¿ëýõýä ÷óõàë à÷ õîëáîãäîëòîé ãýæ ä¿ãíýñýí áàéäàã.

2014 îíû ýõíèé óëèðëûí áàéäëààð äýëõèéí 154 óëñ îðîíä

çîõèöóóëàõ áàéãóóëëàãûí á¿òýö àæèëëàæ áàéíà.

îóöõá-ààñ ãàðãàñàí ä¿ãíýëòýýð, àíõ øèíýýð áàéãóóëàãäàæ

áàéñàí çîõèöóóëàõ áàéãóóëëàãóóä ýõíèé áóþó íýãä¿ãýýð

çîõèöóóëàëòûí ¿å øàòàíäàà óëñûí ìýäëèéí ìîíîïîëü

êîìïàíè, ààí-èéí ¿éë àæèëëàãààã øóóä çîõèöóóëæ

áàéëàà. õàðèí õî¸ðäóãààð çîõèöóóëàëòûí ¿å øàòàíä áóþó

äàâàëãààíäàà ñàëáàðûí õóâü÷ëàëûí ¿éë ÿâöàä îðîëöîæ, çàõ

çýýëèéã íýýõ, çîõèöóóëàõ áàéãóóëëàãûí áèå äààñàí áàéäëûã

õàíãàõ çîðèëòûã õýðýãæ¿¿ëæ ÷àäñàí áàéíà.

Çîõèöóóëàëòûí 3 äàõ ¿å øàòàíä ºðñºë人íèéã äýìæèõ ¿éë

àæèëëàãààíä ò¿ëõ¿¿ àíõààð÷, áàéãóóëëàãûí ýðõ õýìæýýã

ºðãºòãºæ ÷àäñàí ¿å áàéñàí ãýæ ìýðãýæèëòí¿¿ä ä¿ãíýæýý.

ýíýõ¿¿ ¿å øàòàíä á¿òýö çîõèîí áàéãóóëàëò, äàðãà áà

ãèø¿¿äèéí òîìèëãîî áîëîí ñàíõ¿¿ãèéí õóâüä òºðººñ ¿ë

õàìàààðàëòàé, áèå äààñàí çîõèöóóëàõ áàéãóóëëàãóóä á¿ðýí

óòãààðàà òºëºâøèæ ÷àäæýý.

Growth in IP trafic, Internet users and apps downloads

0 0

200010

4000 20

600030

800040

1000050

1200060

IP T

raff

ic ‘00

0 pet

abyt

e/m

onth

Indiv

idual

s usi

ng t

he

inte

rner

(m

illio

ns)

100b

. app

209b

. app

639b

. app

102b

. app

800m

. app

2009 2010 2011 2012 2013

Çóðàã-1

èíòåðíýò óðñãàë, õýðýãëýã÷èä áà õýðýãëýýíèé áàéäàë

ýõ ¿¿ñâýð: ITU, Gartner, Cisco VNI, Telegeography and IDC ñóäàëãààíû òîîöîîëîë

òóõàéëáàë, õýðýãëýý áóþó àïïëåêåéøíèé çàõ çýýë ºíãºðñºí

2012 îíòîé õàðüöóóëàõàä 50 õóâü íýìýãäñýí, ìýäýýëëèéí

íèéò óðñãàë õýä äàõèí íýìýãäýæ áàéãàà íü ýíýõ¿¿ õýðýãöýýã

ñ¿ëæýýíèé ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýã÷, îïåðàòîð êîìïàíèóä õýðõýí

õàíãàæ õýðýãæ¿¿ëýõ, ýíýõ¿¿ íýãäýí íèéëýõ ïðîöåññ áîëîí

¿ðãýëæ ººð÷ëºãäºæ áàéãàà ¿åä íèéöñýí çîõèöóóëàëòûí àðãà

õýìæýý áà øèéäëèéã áîëîâñðóóëàõ òàëààð íýëýýä íóõàöòàé

àâ÷ ¿çýõ íü ÷óõàë àñóóäàë áîëîîä áàéíà.

Ìýäýýëýëæñýí íèéãýì áàéãóóëàõ, ìýäýýëýë õàðèëöàà

õîëáîîíû ñàëáàðûí õºãæëèéí ñòàòèñòèê, øàëãóóð

¿ç¿¿ëýëòèéã îóöõá-ààñ 100 õ¿íä íîãäîõ äóíäàæ òîî,

íÿãòðàëààð ¿íäñýíäýý òîäîðõîéëæ áàéäàã. ¯¿íä 2013

îíû ýöñèéí áàéäëààð, îóöõá-ààñ ãàðãàñàí àëáàí ¸ñíû

ñòàòèñòèêààñ ¿çýõýä äýëõèé äýýð 100 õ¿íä íîãäîõ ¿¿ðýí

õºäºë㺺íò õîëáîîíû õýðýãëýã÷èéí òîî äóíäæààð 100

õóâèàñ äàâñàí áà ¿¿íýýñ õºãæèíã¿é óëñ îðíóóäàä äóíäæààð

128 áà õºãæèæ áóé îðíóóäàä 89 òóñ òóñ íîîãäîæ, äýëõèéí

2,7 òýðáóì õ¿í àì èíòåðíýò àøèãëàæ áàéãàà íü äýëõèéí

õ¿í àìûí 39 õóâü íü èíòåðíýò àøèãëàæ áàéãàà, äýëõèéí

õ¿í àìûí 40 õóâü îí-ëàéí õîëáîëòòîé áîëñîí, äýëõèéí 740

ñàÿ àéë ºðõ èíòåðíýòýä õîëáîãäñîí íü äýëõèéí íèéò àéë

ºðõèéí 42 õóâü èíòåðíýòýä õîëáîãäñîí ãýñýí ¿ã àæýý. òýãâýë

ñóóðèí ºðãºí çóðâàñûí õîëáîëòûí ¿íý òàðèô 2008 îíòîé

42

ĺðºâ äýõ ¿åèéí çîõèöóóëàã÷ áà çîõèöóóëàëòûí îð÷èí

ýõ ¿¿ñâýð: îóöõá áà äýëõèéí çîõèöóóëàã÷äûí ÷óóëãà óóëçàëò, 2013 îí

îéëãîëò áàéõã¿é ÷ åðºíõèéä íü ò¿¿íèéã “íèéãýì, ýäèéí

çàñãèéí á¿õèé ë õ¿ðýýíä àëèâàà øèíý, ¿ð àøèãòàé ç¿éëèéã

íýâòð¿¿ëýí àøèãëàõàä ÷èãëýñýí á¿òýýë÷ ¿éë àæèëëàãàà,

ò¿¿íèé õýðýãæèëòèéí ¿ð ä¿í” õýìýýí òîäîðõîéëæ áîëíî.

èííîâàöè íü ºðñºëäºõ ÷àäâàðûã áèé áîëãîîä çîãñîõã¿é

íèéãýì, ýäèéí çàñãèéí õºãæëèéí ãîë õ¿÷èí ç¿éë, õºäºëãºã÷

õ¿÷ áºãººä ¿éëäâýðëýëèéí ºñºëòèéã õàíãàæ, óëìààð

ýäèéí çàñãèéí äýâøèëä õ¿ðãýäýã áîëîõûã äýëõèé íèéòýýð

õ¿ëýýí çºâøººð÷ áàéíà. ¯¿íòýé õîëáîîòîéãîîð àëèâàà

óëñ îðíû õºãæëèéí ò¿âøèí èííîâàöèéí èäýâõæèëýýð

òîäîðõîéëîãäîíî õýìýýí ¿çýõ áîëæ, îëîí óëñ îðíóóä

ººðèéí îíöëîãò òîõèðñîí òºðèéí èííîâàöèéí áîäëîãî

áîëîâñðóóëàí õýðýãæ¿¿ëæ, ¿íäýñíèé èííîâàöèéí òîãòîëöîî

(öààøèä “¯èò” ãýõ)-ã á¿ðä¿¿ëýõ, ìýäëýãò òóëãóóðëàñàí

ýäèéí çàñãèéí ¿íäýñ ñóóðèéã òàâüæ ÷àäñàíààðàà íèéãýì,

ýäèéí çàñãèéí ºíäºð õºãæèëä õ¿ð÷ áàéíà.

Õî¨ð. Īðªâ ÄýÕ ¯åèéÍ çÎÕèöóóëàÃ× ÍàðÒ ó×èð× Áóé ØèÍý ÁýðÕØýý믯Ä

îóöõá-ûí õºãæëèéí èõ õóðàë 2014 îíû 3 äóãààð ñàðûí

30-íû ºäðººñ 4 ä¿ãýýð ñàðûí 10-íû ºäð¿¿äýä àðàáûí á¿ãä

íàéðàìäàõ ýìèðàò óëñûí íèéñëýë äóáàé õîòíîî õóðàëäñàí

áèëýý. òóñ èõ õóðëààñ áîëîí îóöõá-ààñ ìýäýýëýë, õàðèëöàà

îóöõá-ûí öàõèëãààí õîëáîîíû õºãæèë-2014 õóðëààñ

ãàðãàñàí òóíõàã áè÷èãò (Qatar Declaration -2014)

ìýäýýëýëæñýí íèéãýì, ãëîáàëæñàí ýäèéí çàñãèéã

õºãæ¿¿ëýõèéí òóëä öîãö, íýí ÷óõàë øààðäëàãàòàé

¿éë÷èëãýýí¿¿äèéã íèéò õ¿í àìä õ¿ðãýõýä ¿íäýñíèé ºðãºí

çóðâàñûí ºíäºð õóðäíû ñ¿ëæýýíèé õàíäàëò áîëîí õýðýãëýýã

íýìýãä¿¿ëýõ, èííîâàöèéã á¿õ øàòàíä íýâòð¿¿ëýõ, ò¿¿íèé

÷àäàâõèéã àøèãëàõ øààðäëàãàòàé ãýæ òóíõàãëàñàí áàéíà.

îð÷èí ¿åä ìýäëýã îþóíû ¿íý öýíý ¿ëýìæ íýìýãäýæ ýäèéí

çàñãèéí íººö, ¿éëäâýðëýëèéí ÷óõàë õ¿÷èí ç¿éëèéí ¿¿ðýã

ã¿éöýòãýõ áîëæ, ò¿¿íä òóëãóóðëàñàí èííîâàöèéí ýäèéí çàñàã

á¿ðýëäýí òîãòîõ ¿éë ÿâö ýð÷èìòýé ºðíºæ áàéíà.

ýíý íü óëñ îðíóóäûí èðýýä¿éí õºãæëèéí ÷èã õàíäëàãà

èííîâàöèòàé ñàëøã¿é õîëáîîòîé áàéõ íºõöëèéã áèé

áîëãîæ áàéãàà þì. òýãâýë, èííîâàöèéí õàìãèéí ýíãèéí

òîäîðõîéëîëò íü øèíæëýõ óõààíû ¿¿ñãýñýí ìýäëýãèéã àæ

¿éëäâýðýýð äàìæóóëæ ìºí㺠áèé áîëãîõ ãýæ ìýðãýæèëòí¿¿ä

¿çäýã áàéíà. ò¿¿í÷ëýí èííîâàöèéã á¿ðýí óòãààð íü á¿òýýë÷

õàíäëàãà áóþó ñàíàà÷ëàãà ãýæ áàñ òîäîðõîéëæ áîëîõ

áºãººä èííîâàöè íü òåõíîëîãè, îð÷èí, áàéãóóëëàãà ãóðâûí

õàðèëöàí ¿éë÷ëýëèéí ä¿íä ¿¿ñýõ ãýíýòèéí ººð÷ëºëò þì.

á¿òýýë÷ õàíäëàãà, ñýòãýëãýýíèé îð÷èí ýåðýã á¿ðäñýí,

ò¿¿íèéã äýìæèõ ìåõàíèçì áà äýìæèã÷ áàéãàà òîõèîëäîëä

ñàíàà÷ëàãà ñèñòåìòýé áèé áîëîõîîñ ãàäíà àÿíäàà îðãèëîí

ãàðäàã áàéíà. ýíä îíöëîõîä, èííîâàöèéí òóõàé íýãäìýë

Çóðàã-2

Íèéòëýë

Universal Access tobroadband internet

Consumer protection lnappropriate connect, unwanted communica-

tions, privacy

Spectrum Management

Balanced Regulation & Co/self regulation

Balanced Regulation & Co/self regulation

ConsultationCollaborationInterconnection

Licensing Authorizations

Institutional

Netneutrality

Competition

Convergence Network Services

4th Generation Regulator

Ìýäýýëýë, õàðèëöàà

õîëáîîíû ñàëáàðûí

õóâüä Çîõèöóóëàëòûí

îäîîãèéí ¯å Øàò áîëîõ

4 äýõ ¯åèéí Çîõèöóóëàã×

áóþó Çîõèöóóëàëò íü

ñàëáàðûí áèÇíåñèéí

îð×èí áà õýðýãëýã×äèéí

õýðýãöýý, Çàí áàéäàëä

ãàð× áàéãàà îãöîÌ

Øèíý×ëýëò, ªªð×ëªëòèéã

äàâàí òóóëàõ, ¯éë×èëãýý

¯Ç¯¯ëýã×, ¯éëäâýðëýã×èä

Çýðýã Çàõ Çýýëä

òîãëîã× íàð ó×èð×

áàéãàà õýðýãöýýíèé

ýÊïîíåíöèàëü ªñªëòªíä

äýÌæëý㠯ǯ¯ëýõýýñ

ãàäíà öàã ¯ðãýëæ

¯éë àæèëëàãààíäàà

èííîâàöèéã

íýâòð¯¯ëýõèéã Øààðäàõ,

ýäèéí Çàñàã áà íèéãÌèéí

õªãæëèéã äýÌæèõ Çýðýã

îëîí àñóóäëûã öîãöîîð

àâ× ¯Çýí õàÌàð× áàéãàà

îíöëîãòîé þÌ

432014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

õîëáîîíû ñàëáàðûí çîõèöóóëàëòàíä äàðààõü ¿íäñýí 4

áýðõøýýëèéã ýõíèé ýýëæèíä çîõèöóóëàõ áàéãóóëàãà àâ÷ ¿çýæ

àðãà õýìæýýã òîäîðõîéëîõ øààðäëàãàòàé ãýæ ¿çñýí áàéíà.

¯¿íä:

1. ªðãºí çóðâàñûí ¿¿ðýí õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý: äýëõèéí õ¿í àìûí òàë õóâü íü ¿¿ðýí õîëáîîíû 3 äàõ ¿åèéí

¿éë÷èëãýýíä õàìðàãäñàí áàéíà. ¯¿ðýí õîëáîîíû 4 äýõ ¿å

áóþó õºäºë㺺íò ºíäºð õóðäûí LTE òåõíîëîãè íü äýëõèéí

88 óëñ îðîíä íýâòð¿¿ëæýý. óã ¿éë÷èëãýý 2012 îíä õ¿í àìûí

10 ãàðóé õóâèéã õàìàð÷ áàéñàí áîë 2019 îíä 60 ãàðóé

õóâèéã ýçýëíý ãýæ ¯¿ðýí õîëáîîíû áàéãóóëëàãà (GSMA)

¿çýæ áàéíà.

2. óõààëàã óòàñíû ºñºëò áà àïïëåêåéøíèé õýðýãëýýíèé õýðýãöýý: ñóäàëãààíààñ ¿çýõýä, 2013 îíä

õóäàëäààíä çàðàãäñàí óõààëàã óòàñ 1 òýðáóì áîëñîí

áà ãàð óòàñíû õóäàëäààíû 38 õóâèéã ýçýëñýí áàéíà.

Ìýðãýæèëòí¿¿äèéí ¿çýæ áàéãààãààð, 2014 îíä áíõàó,

áíýó-ä 500 ñàÿ óõààëàã óòàñ, òàáëåò 260 ãàðóé ñàÿ òóñ òóñ

çàðàãäàíà ãýæ òààìàãëàæ áàéíà. õýðýãëýýíèé çàõ çýýëèéí

õóâüä 2013 îíä 100 òýðáóì òàòàëò (download) õèéñýí áà

îðëîãî 26 òýðáóì àì.äîëëàð áîëñîí áàéíà.

3. ¯¿ðýí õîëáîîíû óðñãàëûí îãöîì ºñºëò: ä¿ðñò

ìýäýýëëèéí èõýíõ õóâü áóþó õºäºë㺺íò õîëáîîíû

¿éë÷èëãýýíèé óðñãàëûí 50 ãàðóé õóâü íü íîãäîæ áàéíà.

òýãâýë 2018 îíä ýíýõ¿¿ óðñãàë 70 ãàðóé õóâèéã ýçýëíý ãýæ

ñóäëàà÷èä ¿çýæ áàéíà [Çóðàã-3].

Õºäºë㺺í õîëáîîíû óðñãàë áà òààìàãëàë

ýõ ¿¿ñâýð: ÎóöÕÁ, 2014

4. Ñóóðèí ºðãºí çóðâàñûí õîëáîîíû ñ¿ëæýýíèé õýðýãöýý: íýãýíò áàéãóóëàãäñàí ºðãºí çóðâàñûí ñ¿ëæýýíèé

Çóðàã-3

Mobile non-cloud traffic• IP voice• File shgring• File/App down-loading

Mobile cloud traffic

• Video streaming

• Audio streaming

• Online gaming

18%

82%

2013 2014 2015 2016 2017 2018

17%

83%

15%

85%

14%

86%

12%

88%

10%

90%

áàãòààìæ, õ¿ðòýýìæèéã õýðõýí àëñëàãäñàí ãàçàð, îðîí

íóòàãò ºðãºòãºõ, õ¿ðòýýìæòýé áîëãîõ àñóóäàë òºð áîëîí

çîõèöóóëàã÷äûí òóëãàìäñàí àñóóäàë áîëæ áàéíà. 2013 îíû

ýöñèéí áàéäëààð äýëõèé äýýð 11.7 ñàÿ êì óðò á¿õèé øèëýí

êàáåëü, ðàäèî ðåëåéíèé øóãàìûã ñóóðü ñ¿ëæýýíä àøèãëàæ

áàéíà. [Çóðàã-4].

Ñóóðèí ºðãºí çóðâàñûí ñ¿ëæýýíèé áàéäàë, 2013 îí

ýõ ¿¿ñâýð: îóöõá, 2014

ªðãºí çóðâàñûí ñóóðü ñ¿ëæýýíä õîëáîãäîõ áîëîìæã¿é

äýëõèéí õ¿í àìûí õýìæýý íèéò õ¿í àìûí 40 ãàðóé õóâü

áàéñààð áàéãàà íü òîîí õóâààãäàë îäîî õ¿ðòýë áàéãààã

õàðóóëæ áàéíà. àëèâàà õàðèëöàà õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý õ¿ðòý

áóþó ñóóðü ñ¿ëæýýíä õîëáîãäîõûí òóëä õàìãèéí áàãàäàà

10 êì çàéä àëõàæ î÷èõ øààðäëãàòàé áàéíà ãýñýí ñóäàëãàà

ãàðñàí áàéíà.

èéìä îóöõá-ààñ òîäîðõîéëñîí äºðºâ äýõ ¿åèéí

çîõèöóóëàã÷ íàðò ó÷èð÷ áóé äýýðõ áýðõøýýë¿¿äèéã ñóäàëæ,

çîõèöóóëàëòûí ¿éë àæèëëàãààíû ÷èãëýëýý òîäîðõîéëîõ íü

òóëãàìäñàí àñóóäàë áîëñîí áàéíà ãýæ ¿çýæ áàéíà.

• Social networing

• Web browsing

• Online storage

Fibre and microwave routes (km), selected regions, 2013

Fibre and microwave routes (m/capita), selected regions, 2013

AfricaArab StatesAsia-PacificCISLatin America

0 0.5 1 1.5 2 2.5

Africa 3%

Arab States 2%

CIS 4%

Latin and Central America 6%

Total: 11 751 358

Asia-Pacific

Çóðàã-4

Ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû ¿éë÷èëãýýíèé òàëààð ñàíàë õ¯ñýëò, ãîÌäëûã øèéäâýðëýñýí òóõàé

Ìýäýýëýë

õààãäñàí - 171

ñàíàë õ¿ñýëò - 107

õóðäàí - 166

Òàëàðõàë - 1

õàðèóëñàí - 0

ªðãºäºë - 2

ãîìäîë - 58

óäààí - 8

ø¿¿ìæëýë - 6

øèéäâýðëýýã¿é - 0

íèéÒ

Áàéãóóëëàãààð

Áàéãóóëëàãààð

õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîî

õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîî

0

0

2 6

1

58 107

0

25

25

50

50

75

75

100

100

125

125

150 175

174174

200

200

Ñàíàëûí òîî

Ñàíàëûí òîî

ñàíàë õ¿ñýëòÒàëàðõàë ªðãºäºë ãîìäîëø¿¿ìæëýë

íèéò õààãäñàí íýýëòòýé

Òóñ õîðîîíîîñ, çàñãèéí ãàçðûí “11-11” òºâººð äàìæóóëàí 2014 îíû 1 ä¿ãýýð óëèðàëä

õ¿ëýýí àâñàí ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû ¿éë÷èëãýýíèé òàëààð íèéò ñàíàë õ¿ñýëò, ãîìäëûã

øèéäâýðëýñýí òàëààð ìýäýýëëèéã äàðààõ õ¿ñíýãòýýñ õàðíà óó.

óã õ¿ñíýãòýýñ õàðàõàä òóñ òºâººð äàìæóóëàõ òóñ õîðîîíä íèéò 174 ñàíàë õ¿ñýëò, ãîìäîë, ø¿¿ìæëýë, ºðãºäºë èð¿¿ëæýý.

¯¿íèé èõýíõè õóâèéã ñàíàë õ¿ñýëò, ºðãºäºë, ãîìäîë ýçýëæ áàéãàà íü õàðàãäàæ áàéãàà áºãººä òóõàé á¿ðò õàðèóëò ºã÷

õóðäàí ò¿ðãýí õóãàöààíä øèéäâýðëýñýí áàéíà.

Ñòàòèñòèê ìýäýý

44

452014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

Õýðýãëýã×èéí ýðÕ àøãèéã ÕàìãààëàÕ ªäªðò çîðèóëÑàí ÕÝëÝëö¯¯ëÝà ÇÎÕèÎÍ ÁÀéÃÓÓëÀÃÄëÀÀ

îëîí óëñûí õýðýãëýã÷äèéí íèéãýìëýã

(CI) –ýýñ æèë á¿ðèéí 3 äóãààð ñàðûí 15-

íûã îëîí óëñûí õýðýãëýã÷èéí ýðõèéã

õàìãààëàõ ºäºð áîëãîí òýìäýãëýäýã

áèëýý. ýíý ºäðèéã óãòàí Ìîíãîëûí

õýðýãëýã÷äèéí ýðõ àøãèéã õàìãààëàõ

íèéãýìëýã¿¿äèéí ¯íäýñíèé õîëáîî,

Ìîíãîëûí õýðýãëýã÷äèéí ýðõ àøãèéã

õàìãààëàõ íèéãýìëýã¿¿äèéí íýãäñýí

õîëáîî, íèéñëýëèéí õýðýãëýã÷äèéí

ýðõ àøãèéã õàìãààëàõ íèéãýìëýãýýñ

òóñ ºäðèéã “¯¿ðýí òåëåôîí õîëáîîíû

õýðýãëýã÷äèéí ýðõèéí òºëºº” óðèàí

äîð òýìäýãëýí ºíãºð¿¿ëýõýýð òîäîðõîé

çîðèëãî á¿õèé àæëóóäûã çîõèîí

áàéãóóëàí àæèëëàæ áàéíà.

ýíýõ¿¿ ºäðèéã óãòàí 2014 îíû 03

äóãààð ñàðûí 14-íû ºäºð äýýðõ

õýðýãëýã÷èéí òºëºº íèéãýìëýã¿¿ä áîëîí

øóäàðãà ºðñºë人í, õýðýãëýã÷èéí

òºëºº ãàçàð /øªõÒã/, õàðèëöàà

õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîî /õõçõ/,

¯¿ðýí òåëåôîí õîëáîîíû Ìîáèêîì

êîðïîðàöè õõê, ñêàéòåë õõê, Þíèòåë

ãðóïï õõê, æè-Ìîáàéë õõê õàìòàðñàí

õýëýëö¿¿ëýã çîõèîí áàéãóóëæ áàéãàà

þì. õýëýëö¿¿ëãèéí ¿åýð îëîí óëñûí

õýðýãëýã÷äèéí íèéãýìëýãýýñ ãàðãàñàí

çîðèëãóóä áîëîõ ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷äèéí

¿éë÷èëãýý, õýðýãëýã÷èéí ìýäëýã,

ìýäýýëëèéã äýýøë¿¿ëýõ, õýðýãëýýíèé

ñî¸ë, óõààëàã õýðýãëýýíä ñóðàëöàõàä

õàìòðàí àæèëëàõ, ýíý òàëûí ìýäýýëýë,

ñóðãàëò ñóðòàë÷èëãààíû àæëûã çîõèîí

áàéãóóëàõ, õýðýãëýã÷äèéí ñàíàë,

õ¿ñýëòèéã ò¿ðãýí øóóðõàé øèéäâýðëýõýä

ãîë÷ëîí àíõààð÷ õàìòðàí àæèëëàõ

òóõàé àñóóäëóóäûã ÿðèëöàõ þì. ̺í

03 äóãààð ñàðûí 14, 15-íû ºäð¿¿äýä

¿¿ðýí òåëåôîí õîëáîîíû îïåðàòîðóóä

õýðýãëýã÷äýäýý çîðèóëàí íýýëòòýé

ºäºðëºã¿¿äèéã çîõèîí áàéãóóëàí

àæèëëàæ áàéíà.

Үүрэн телефоны бүртгэлтэй хэрэглэгчийн тоогоор зах зээлд

1 860 543

678 478

1 247 432

460 993

0

200000

400000

00000

800000

1000000

1200000

1400000

1600000

1800000

2000000

нийТ

Нийт үүрэн телефоны хэрэглэгчид орон нутгийн хэрэглэгчдийн эзлэх хувь

улааíбаатарОроí íóтаг

49,1%

50,9

%

22,0

%

45,

9%

54,1%

68,9

%

31,1%

46,0

% 54,0

%

78,0

%

46

Үүрэн сүлжээний нийт хэрэглэгчийн тоо 2013 оны жилийн эцсийн байдлаар

Үүрэн сүлжээний нэвтрэлт, хэрэглэгчийн тоо 2013 оны жилийн эцсийн байдлаар

тайлбар: Бүртгэлтэй õэрэглэгчийí тоог õарóóлаâ

Ñòàòèñòèê ìýäýý

Áàÿí-ªëãèé

óâñ

õîâä

çàâõàí

ãîâü-Àëòàé Áàÿíõîíãîð

ªâºðõàíãàé

ªìíºãîâü

Äóíäãîâü

Äîðíîãîâü

ãîâüñ¿ìáýð

Ñ¿õáààòàð

Äîðíîä

õýíòèé

óëààíáààòàð

Äàðõàí óóë

ÑýëýíãýÎðõîí

ÁóëãàíÀðõàíãàé

õºâñãºë

òºâ

98 661

81 735

57 462

68 133 23 752

165 428

2 294 87290 047

95 385

105 136

139 876

96 857

77 207

100 166

39 965

124 829

65 002

110 140

99 960

146 339

71 457

95 037

№аймаг õотûí íэр

Нийт

хэрэг

лэгч

ийн т

оо

Үйлч

илг

ээ í

эâтэ

рсэí

õот

, сó

м, сó

óриí

газр

ûí

тоо

Õэр

эглэ

гчийí

тоо

Үйлч

илг

ээ í

эâтэ

рсэí

õот

, сó

м, сó

óриí

газр

ûí

тоо

Õэр

эглэ

гчийí

тоо

Үйлч

илг

ээ í

эâтэ

рсэí

õот

, сó

м, сó

óриí

газр

ûí

тоо

Õэр

эглэ

гчийí

тоо

Үйлч

илг

ээ í

эâтэ

рсэí

õот

, сó

м, сó

óриí

газр

ûí

тоо

Õэр

эглэ

гчийí

тоо

1 арõаíгай 18 57480 19 5025 21 24188 12 13267 99 960

2 Баяí-өлгий 17 54 469 14 994 15 19 681 15 23 517 98 661

3 Баяíõоíгор 13 27 337 13 5 914 22 37406 7 11 078 81 735

4 Бóлгаí 22 31 515 19 2631 21 16107 13 7 209 57 462

5 гоâü-алтай 17 34 789 19 3554 22 8683 14 21107 68 133

6 гоâü-Сүмбэр 4 9 631 3 2530 7 6390 1 5201 23 752

7 Дарõаí-уóл 7 95 263 4 12641 8 35699 3 21 825 165 428

8 Дорíогоâü 23 33 835 17 31163 19 30 349 13 9 789 105 136

9 Дорíоä 15 41 808 13 6359 16 36 725 11 10 493 95 385

10 Дóíäгоâü 11 15 600 11 4659 16 12 667 13 7 039 39 965

11 Çаâõаí 16 22 589 12 4845 25 22 718 18 21 305 71 457

12 Орõоí 2 102 487 2 8567 2 25 479 2 9 806 146 339

13 өâөрõаíгай 20 50 137 20 7255 20 23 114 14 14 531 95 037

14 өмíөгоâü 23 30 184 25 12817 28 59 004 16 8 135 110 140

15 Сүõбаатар 15 32 800 16 3310 14 17 753 10 11 139 65 002

16 Сэлэíгэ 23 73 792 21 10357 28 35 317 12 5 363 124 829

17 Төâ 34 41 550 35 5722 34 41 557 26 11 337 100 166

18 уâс 18 35 129 16 5687 19 20 913 15 15 478 77 207

19 Õоâä 14 52 260 15 2525 19 24 897 18 17 175 96 857

20 Õөâсгөл 22 45 529 22 6370 26 54 034 21 33 943 139 876

21 Õэíтий 18 25 592 17 6163 21 19 497 22 38 795 90 047

22 улааíбаатар 37 946 767 32 529390 9 675 254 13 143 461 2 294 872

НиЙт дҮН 389 1 860543 365 678478 412 1 247 432 292 460 993 4 247 446

472014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

¯¯ðýí òÅëÅÔÎí õÎëÁÎÎíÛ õýðýãëýã×Äèéí òÎÎá¿ðòãýëòýé õýðýãëýã÷

¯¯ðýí, Ñóóðèí òÅëÅÔÎí õÎëÁÎÎíÛ õýðýãëýã×Äèéí íßãòðÀë100 õ¿íä íîîãäîõ õýðýãëýã÷èéí òîî

èíòÅðíýò õýðýãëýã×Äèéí òÎÎ á¿ðòãýëòýé õýðýãëýã÷

2007-2013 îí

òÅëÅÂèçèéí ÎëÎí ÑóÂãèéí ¯éë×èëãýýíèé õýðýãëýã×èéí òÎÎ

2007-2013 îí

ìýÄýýëýë, õÀðèëÖÀÀ õÎëÁÎÎíÛ ÑÀëÁÀðÛí íèéò ÎðëÎãÎ | 2007-2013 îí /òýðáóì.òºã/

ÑÀëÁÀðûÍ 2013 ÎÍû æèëèéí ÑòàòèÑòèê ìýäýý

ìýÄýýëýë, øóóÄàí õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí

2013 îíû æèëèéí ýöñèéí ñÒàÒèñÒèÊ ìýÄýýëëèéã íýãÒãýí ãàðãàæ óíøèã× íàðÒàà õ¯ðãýæ áàéíà.

2013 îíû áàéäëààð á¿ðòãýëòýé ¿¿ðýí òåëåôîí õýðýãëýã÷èéí òîî 4 247 446 áîëæ ºìíºõ æèëòýé õàðüöóóëàõàä 24,6 õóâèàð ºññºí áàéíà

èíòåðíýòèéí ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷äèéí òîî ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä 28 õóâèàð ºññºí áàéíà.

Òåëåâèçèéí îëîí ñóâãèéí ¿éë÷èëãýýíèé õýðýãëýã÷èéí òîî 2013 îíä 523759 áîëæ ºìíºõ îíîîñ 8,5 õóâèàð ºññºí áàéãààãèéí äîòîð àé Ïè Òåëåâèçèéí õýðýãëýã÷èéí 2,5 äàõèí ºññºí áàéíà.

ìàíàé óëñûí ¿¿ðýí òåëåôîí õýðýãëýã÷äèéí òîî 2013 îíä 4,2 ñàÿä õ¿ðñýíýýð 100 õ¿íä íîîãäîõ ¿¿ðýí òåëåôîí öýãèéí íÿãòðàë 144,9 áîëñîí íü äýëõèéí äóíäàæ ¿ç¿¿ëýëòýýñ 51 ãàðóé íýãæýýð ºíäºð áàéíà. ñóóðèí òåëåôîí õýðýãëýã÷èéí 100 õ¿íä íîîãäîõ ñóóðèí òåëåôîí öýãèéí íÿãòðàë 7,2 áîëñîí íü äýëõèéí äóíäàæ ¿ç¿¿ëýëòýýñ 9 íýãæýýð äîîãóóð áàéíà.

2013 îíû æèëèéí ýöýñ

4 000 000

3 000 000

2 000 000

1 000 000

2007

1 194 583

1 763 178

2747.6

1117

1824.6

2 259 0232 510 470

2 942 3133 409 005

4 247 446

2008 2009 2010 2011 2012 2013

140

120

100

80

60

40

20

0

50.650.2

18.86.5

18.56.8

18.46.8

17.86.9

17.26.6

16.75.5

16.27.2

67.759.7

82.268.0

90.0

76.6

103.8116.4

144.9

88.1 93.183.8

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

¯¿ðýí /Äýëõèé/

¯¿ðýí/ìîíãîë/

ñóóðèí/Äýëõèé/

ñóóðèí/ìîíãîë/

íèéò

Êàáåëü

õèéìýë äàãóóë

ììÄñ

àé Ïè Òè âè

700

600

500

400

300

200

100

0

2008 2007 2009 2010 2011 2012 2013

283.5

365.2

449.2470.9

538.9

649.7

784.0

ìýäýýëýë õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí 2013 îíû æèëèéí îðëîãî ºìíºõ îíòîé õàðüöóóëàõàä 20,7 õóâèéí ºñºëòòýé ãàðñàí áàéíà.

139 837238 729

59 193

86 000523 759

138 220225 055

482 62886 835

32 518

119 427113 072

61 993294 492

113 108

210 882

66 00039 425

105 296

27 923136 219

87 487

15 703103 190

81 221

7 03288 252

65 197

6 79271 989

66 000

6 70072 700

2013 îí

2012 îí

2011 îí

2010 îí

2009 îí

2008 îí

2007 îí

2006 îí

2005 îí

800 000

600 000

400 000

200 000

0

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

17 32941 835

106 048199 849

457 642

657 009841 143

48

Òàíûã ãàäààäàä

òàéâàí àìðààä ýñâýë

àæèëëààä áóöàæ

èðýõ ¿åä ãýðò òàíü ãàð

óòàñíû ºíäºð òºëáºð ¿¿ñýí

õ¿ëýýãäýæ áàéæ áîëçîøã¿é.

Áèä ãàäààäàä ãàð óòñàà õýðõýí àøèãëàõ, äàòà ðîóìèíãýý õýðõýí èäýâõèã¿é áîëãîõ òàëààð õýðýãëýã÷äýä äýëãýðýíã¿é òàéëáàðëàõûã çîðüñîí áîëíî.

ýíýõ¿¿ çºâëºìæèéã àøèãëàñíààð òà ãàð óòàñíû èõ õýìæýýíèé òºëáºð ¿¿ñýõýýñ õýðõýí çàéëñõèéõ áîëîìæóóäòàé òàíèëöàõ, òàáëåò áîëîí óõààëàã ãàð óòñûã ãàäààäàä õýðõýí

àøèãëàõ, õ¿¿õäèéíõýý õýðýãëýýã õýðõýí óäèðäàõ òàëààð ìýäýýëýëòýé áîëíî.

ãàð óÒàñíû õýðýãëýýíèé

ªíäªð ÒªëáªðÒ ªðÒªõªªñ çàéëñõèéõ íü

Òà õèëèéí ÷àíàäàä ÿâàõäàà

ãàð óòàñíààñàà èíòåðíýòýýð

àÿëàí îëîí íèéòèéí ñ¿ëæýýíä

çóðàã îðóóëàõ, è-ìýéëýý

øàëãàõ, è-ìýéë ÿâóóëñàí áîë

ãýðòýý àøèãëàñíààñ òàíü

èë¿¿ òºëáºð ãàðíà.

ãàð óòñàà èäýâõèòýé õýðýãëýýã¿é ¿åä ÷ òàíû óõààëàã ãàð óòàñ,

3G/4G òàáëåòóóä íü àâòîìàòààð õºäºë㺺íò èíòåðíýòèéã

õàéí õîëáîãäîæ ãàð óòàñíû àïïëèêýéøí¿¿ä (app) –õýðýãëýýíèé

ïðîãðàììûã òàòàæ øèíý÷èëæ (update) áàéäàã òóë ºíäºð

òºëáºð ãàð÷ áîëçîøã¿é. Òýãýõýýð òà ãàäààäàä ÿâàõààñàà

ºìíº äàòà ðîóìèíãýý èäýâõèã¿é òºëºâò òîõèðóóëàõã¿é áîë

ýäãýýð òºõººðºìæ¿¿ä òàíû îðîëöîîã¿éãýýð èíòåðíýòýýñ

ìýäýýëëýý áàéíãà òàòàí àâ÷ áàéíà ãýñýí ¿ã.

Òà àëü íýãýí ãàäààä óëñ ðóó çîð×èõûí ªìíª...

Òà ãàäààäûí óëñ îðîíä àÿëæ áàéãàà áîë ¿éë÷ëýã÷

êîìïàíèòàéãàà õîëáîãäîæ çºâëºãºº àâàõ ýñâýë ººðèéí

õýðýãëýýíèé ä¿íã òºëºâëºæ áàéãàà áîë ¿éë÷ëýã÷ êîìïàíèéõàà

âýá õóóäàñíààñ îëîí óëñûí ðîóìèíãèéí ¿éë÷èëãýýíèé

òàðèôûã íàðèéâ÷ëàí õàðæ áîëíî.

àëü ÷ òîõèîëäîëä, òàíûã õýðýãëýýíäýý õÿíàìãàé áàéõûã

çºâëºå. ó÷èð íü ñòàíäàðò òàðèô íü áàãöûí ¿éë÷èëãýýíèé

òàðèôààñ õàâüã¿é ºíäºð áàéäàã.

ªºð óëñ, îðóóäàä àÿëæ áàéõ ¿åä òóñãàéëñàí ¿éë÷èëãýý

¿ç¿¿ëýã÷ êîìïàíèàñ áàãà ¿íý ñàíàë áîëãîñîí, îëîí óëñûí

¿éë÷èëãýýíèé ñèÌ êàðò õóäàëäàæ àâàõ áîëîìæ áàéæ áîëîõ

þì. Òà ººðèéí õ¿ðýëöýí î÷ñîí ãàçðààñàà äîòîîäûí ñèÌ

êàðòûã õóäàëäàæ àâ÷ àøèãëàõ òîõèîäîëä ººð äóãààð

àøèãëàõ áºãººä òóõàéí îðíû äîòîîä òàðèôààð òºëºõ òóë

òàíä èë¿¿ àøèãòàé áàéæ áîëîõ þì.

Òàíû ãàð óòñàíä ýíýõ¿¿ ñèÌ êàðò òîõèðîõ ýñýõèéã òóõàéí

êîìïàíèàñ ýõëýýä ëàâëàõ øààðäëàãàòàé áºãººä ò¿¿íèéã

õóäàëäàí àâàõäàà ººðèéí àøèãëàæ áàéñàí õóó÷èí /¿íäñýí/

êàðòûã õàà íýãòýý, íàéäâàðòàé ãàçàð õàäãàëàõàà ìàðòàæ

áîëîõã¿é.

Òà õèëèéí ÷àíàäàä ãàð óòñàà õýðýãëýõèéã õ¿ñ÷ áàéâàë

õýðõýí ÿàæ àøèãëàõàà øèéäýõ õýðýãòýé. äóóäëàãà õ¿ëýýí

àâàõ, äóóäëàãà õèéõ, ìýññåæ èëãýýõ, èíòåðíýò ýñâýë áóñàä

òºðëèéí ºãºãäºë äàìæóóëàõ ¿éë÷èëãýýã ãàäààäàä àâàõ íü

èë¿¿ ºíäºð ºðòºãòýé òóñäàã ó÷ðààñ òàíû ñàðûí õýðýãëýýíäýý

çîðèóëäàã áàéñàí òºñºâ òàíü (áàãö, õºíãºëºëò) ãàäààä óëñàä

äàõ õýðýãëýýíä õ¿ðýëöýõã¿é áàéæ áîëçîøã¿é.

Òàíä ãàäààäàä çîð÷èõ ¿åäýý àøèãëàæ áîëîõ äàòà ðîóìèíãèéã

áàãòààñàí, òîäîðõîé õóâèéí õºíãºëºëò ýñâýë ãàäààäàä

ãàð óòñàà àøèãëàõàä çîðèóëñàí îíöãîé áàãöûí ¿éë÷èëãýý,

õºíãºëºëò¿¿äèéã çàðèì êîìïàíè ñàíàë áîëãîæ áîëîõ

áºãººä òà ÿâàõààñàà ºìíº äàòà ðîóìèíãèéí ¿éë÷èëãýýã

îðóóëñàí áàãöàä ÿìàð áîëîìæèò õºíãºëºëò¿¿ä áàéãààã

ñàéòàð øàëãààðàé. ñàíàë áîëãîñîí äàòà ðîóìèíãèéí

áàãöûã àâ÷ õýðýãëýñíýýð ÿìàð òºëáºð ¿¿ñ÷ áîëîõûã ýõëýýä

öýãíýæ ¿çýõ íü ÷óõàë. ó÷èð íü ýíý áàãöûí õýðýãëýý äóóñìàãö

òàíû ¿éë÷èëãýý õÿçãààðëàãäàæ òà ººð áàãö äàõèí àâàõ ýñâýë

¿éë÷èëãýýãýý çîãñîîëã¿é öààø ¿ðãýëæë¿¿ëýõ íºõöºë ñàíàë

áîëãîíî. äýýðõ òîõèîëäëóóäàä äàòà ðîóìèíãèéí ¿éë÷èëãýý

íü ñòàíäàðò òàðèôààð òîîöîãäîõ áîë òýð íü àíõ ñàíàë

áîëãîñîí áàãöààñ õàâüã¿é ºíäºð áàéæ áîëçîøã¿é þì.

Ǻâëºìæ

492014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

îíãîöíû áóóäàë, óñàí îíãîöíû áîîìÒ, ãàëÒ Òýðýãíèé áóóäàë äýýð

Òà Ìîíãîë óëñààñ ãàðàõààñàà ºìíº ãàð óòñàí äàõ äàòà ðîóìèíã ¿éë÷èëãýýíèé

òîõèðãîîã èäýâõèã¿é áàéãàà ýñýõèéã íÿãòëàõã¿é áîë òàíûã î÷èõ ãàçàðòàà õ¿ðýõ ¿åä

òàíû îðîëöîîã¿éãýýð óõààëàã ãàð óòàñ òàíü èíòýðíýòèéí õîëáîëòûã ººðºº õàéæ

îëîîä äàòà õýðýãëýýã ýõë¿¿ëýõ áîëîìæòîé.

ªìíº äóðäñàí÷ëàí, óõààëàã ãàð óòàñíû äàòà õýðýãëýý èäýâõòýé áàéãàà òîõèîëäîëä

áàãà õýìæýýíèé äàòà áàéíãà äàìæèãäàæ áàéäãèéã òà ãýðòýý áàéõäàà àíçààðäàãã¿é,

ãýõäýý òýðõ¿¿ õýðýãëýý íü ãàäààäàä èë¿¿ ºíäºð ºðòºãòýé áàéõ áºãººä òàíû

òºëºâëºñºí ñòàíäàðò õýðýãëýýíèé çàðäàëä õ¿ðýëöýõã¿é áîëäîã. ªºðèéí ãàð óòñàíä

äàòà ðîóìèíã ¿éë÷èëãýýã èäýâõèã¿é áîëãîõ íü ìàø ýíãèéí. ýíý òàëààðõ âèäåî

çààâðûã òà çîõèöóóëàõ õîðîîíû öàõèì õóóäàñ ðóó õàíäàæ íèéòëýã õýðýãëýãäýæ

áàéãàà óõààëàã ãàð óòàñíû äàòà ðîóìèíã ¿éë÷èëãýýã õýðõýí èäýâõèã¿éæ¿¿ëýõ òàëààð

òàíèëöàæ áîëíî. www.crc.gov.mn càéò äàõ õýðýãëýã÷èéí öýñíýýñ ¿çíý ¿¿.

Òàíû óòàñ íýðä ãàðààã¿é áðýíä, ýñâýë òàíä äýýðõ àñóóäëààð ÿìàð íýãýí áýðõøýýë

¿¿ññýí áîë ººðèéí ¿éë÷ëýã÷ êîìïàíè ðóó ÿðèõ ýñâýë òýäíèé öàõèì õóóäàñíààñ

èë¿¿ òîäîðõîé ìýäýýëëèéã ¿çýæ áîëíî.

Òàíûã ººð óëñàä àÿëæ áàéõàä òàíû òºëáºðèéí òàëààðõ ìýäýýëëèéã òóõàéí

êîìïàíèàñ òàíû äóóò øóóäàíã ýçã¿é ¿åä ¿ëäýýñýí ýñýõèéã áàéíãà øàëãàæ

áàéõ õýðýãòýé. õýðâýý òýä äóóò øóóäàí ¿ëäýýñýí áîë òýäýíòýé õîëáîãäîæ äóóò

øóóäàíãèéí ¿éë÷èëãýýã òîõèðóóëæ ò¿ãæèæ èäýâõèã¿éæ¿¿ëæ áîëíî ýñâýë ¿éë÷èëãýý

¿ç¿¿ëýã÷ êîìïàíè òàíû äóóò øóóäàíãèéí ¿éë÷èëãýýã ò¿ð õóãàöààíä èäýâõèã¿éæ¿¿ëæ

áîëíî. äóóò øóóäàíãèéí ¿éë÷èëãýýã èäýâõèæ¿¿ëýõèéí òóëä òà ¿éë÷ëýã÷òýéãýý äàõèí

õîëáîãäîõ øààðäëàãàòàé. àëü ÷ òîõèîëäîëä òà õîë áàéãàà ¿åäýý äóóò øóóäàíã

cîíñîõ ¿éë÷èëãýýíèé òºëáºðºº òºëºõ øààðäëàãàòàé.

ýõ îðîíäîî áàéõ ¯åäýý ãàð óÒñààðàà èíÒåðíýÒýä õîëáîãäîõ íü

õýðýâ òà ãàð óòàñíààñàà áàéíãà âýá õóóäàñ ýðã¿¿ëæ ¿çäýã áîë ¿íäñýí ¿¿ðýí

ñ¿ëæýýíèé èíòåðíýòèéí õîëáîëò áóþó ãàð óòàñíûõàà ìîáàéë äàòà ýñâýë cellular

data òîõèðãîîã èäýâõèæ¿¿ëýëã¿éãýýð óòàñã¿é èíòåðíýòèéí õîëáîëòòîé ÷ºëººò á¿ñ

( local wi-fi hotspot)-èéã àøèãëàæ áàéõûã çºâëºæ áàéíà. èõýâ÷ëýí êàôå, çîîãèéí

ãàçàð, çî÷èä áóóäàëä óòàñã¿é èíòåðíýòèéí ÷ºëººò á¿ñýýñ èíòåðíåòýä ¿íýã¿é

õîëáîãäîæ áîëíî. çàðèì ãàð óòàñíû ïðîãðàì íü óòàñã¿é ñ¿ëæýýã õàéæ îëîí

õîëáîëò òîãòîîõ ÷àäâàðòàé òóë ãàðààð òîõèðãîîã õèéõ øààðäëàãà òàíä áàéõã¿é.

ãàçðûí çóðàã òàòàæ àâàõ, è-ìýéë øàëãàõ ýñâýë îëîí íèéòèéí ñ¿ëæýýíä îðîõ áîë

¿éë÷èëãýýíèé òºëáºð íü òàíû àøèãëàñàí ìýäýýëëèéí ¿éë÷èëãýýíèé õóðààìæèíä

îðíî.

Òà óòàñã¿é èíòåðíýòèéí îð÷èí (wi-fi hot spot)-ä äàòà ¿éë÷èëãýýãýý èäýâõèæ¿¿ëýõ

øààðäëàãà áàéõã¿é. Òà íýãýíò õîëáîãäîæ ñîíãîñîí óòàñã¿é èíòåðíýòèéí õîëáîëòûí

á¿ñäýý ë áàéõûã ýðìýëçýýðýé. ýñðýã òîõèîëäîëä òàíû ãàð óòàñ, óòàñã¿é àãààðûí

îðîí çàéä áàéãàà óòàñã¿é èíòåðíýòèéí ººð íýã ñ¿ëæýýíä õîëáîãäîõîîð õàéëò

õèéæ ýõëýõ áîëíî. ãàð óòàñíû òàíü äýëãýö äýýð óòàñã¿é õîëáîëò (wi-fi) òîãòñîí

òàíèõ òýìäýã õàðàãäàæ áàéãàà ýñýõèéã

àíçààðààðàé.

ãàð óòñààðàà óòàñã¿é õîëáîëòîîñ

ººð õýëáýðýýð èíòåðíýòýä

õîëáîãäñîí áîë âèäåî ¿çýõ, îëîí

íèéòèéí ñ¿ëæýýíä äýõ ôîòî çóðãàà

øèíý÷ëýõ áîëîí äóó òàòàæ àâàõ çýðýã

èõ õýìæýýíèé ºãºãäºë á¿õèé ôàéë

òàòàõààñ çàéëñõèéõ õýðýãòýé. Ò¿¿í÷ëýí

è-ìýéë¿¿äýý øàëãàõäàà èõ õýìæýýíèé

ìýäýýëýëòýé õàâñðàëò á¿õèé ôàéëûã

íýýõýýñ áîëãîîìæëîõ õýðýãòýé.

á¿õ îïåðàòîð êîìïàíè äàðààõ

íºõöë¿¿äýä õýðýãëýã÷äýä àíõààðóóëãà

ºãºõ, ¿éë÷èëãýýã õÿçãààðëàõ ¿¿ðýãòýé.

¯¿íä: õýðýâ òàíû õýðýãëýý ñîíãîñîí

áàãöûí õÿçãààðààñ õýòýðñýí áîë,

äàòà ðîóìèíã ¿éë÷èëãýýã õýðýãëýæ

áàéõäàà äýýðõ ¿éë÷èëãýýíýýñ

òàòãàëçàõ ýñýõýý øèéäýýã¿é áîë ã.ì

õýðýâ òàíû õýðýãëýýã òîäîðõîé

õÿçãààðò õ¿ðñýí òîõèîëäîëä ¿éë÷èëãýýã

õÿçãààðëàõ òàëààð ìýäýýëýë

õàíãàëòã¿é, ýñâýë ýíý òàëààðõ ºãñºí

ìýäýýëýëä èòãýëã¿é áàéãàà áîë

¿éë÷ëýã÷äýý øóóä õàíäààðàé.

Òà óã ¿éë÷èëãýýíýýñ òàòãàëçààã¿é

òîõèîëäîëä ¿éë÷ëýã÷ òàíü äàòà

ðîóìèíã ¿éë÷èëãýýíèé õýðýãëýñýí

õýìæýýã òîäîðõîé õýìæýýíä õ¿ðýõýä

ýñâýë òàíû óðüä÷èëãàà òºëáºðèéí

õýìæýýíèé 80 áîëîí 100 õóâèéã

àøèãëàãäñàí ¿åä òàíû óòàñ ðóó

ìýññåæýýð àíõààðóóëãà ºãºõ ¸ñòîé.

50

ãàäààäàä ªªðèéí äóãààðàà àøèãëàâàë õýð õýìæýýíèé Òªëáªð ãàðàõ áîë?

2. ªãºãäºë äàìæóóëàõ

¿éë÷èëãýý

äýëõèéí áóñàä óëñ, îðíóóäàä ºãºãäºë

äàìæóóëàõ ðîóìèíãèéí ¿íý òàðèô

õàðüöàíãóé ºíäºð áàéäàã òóë ãàäàãø

ÿâàõààñàà ºìíº ººðèéí ¿éë÷ëýã÷ýýñ

ýíý ¿íèéã ñàéòàð òîäðóóëààðàé.

î÷èõ ãýæ áàéãàà ãàçàðò çîðèóëàí

ñàíàë áîëãîæ áàéãàà ÿìàð íýãýí

¿éë÷èëãýýíèé áàãö áîëîí ºãºãäºë

äàìæóóëàõ ðîóìèíãèéí ÿìàð, ÿìàð

áàãöóóä áàéãààã ëàâëààðàé.

áóñàä òîõèîëäîëä î÷ñîí ãàçðààñàà

ñèÌ êàðò õóäàëäàí àâàõ íü èë¿¿

àøèãòàé. õýðýâ òà î÷ñîí ãàçðààñàà

ñèÌ êàðò õóäàëäàí àâàõààð øèéäñýí

áîë ººðèéí ¿éë÷ëýã÷ýýñ òàíû ãàð

óòàñ ººðèéõ íü ñ¿ëæýýíä çîðèóëàí

ò¿ãæèãäñýí ýñýõèéã òîäðóóëààðàé.

õýðýâ òèéì áîë òà óòñàíäàà ººð

ñèÌ êàðò õèéæ àøèãëàõ áîëîìæã¿é

þì.

1. ßðèà áà áîãèíî ¿ñýãò ìýäýý

(sms ìåññåæ)-íèé ¿éë÷èëãýý

äýëõèéí áóñàä óëñ, îðíóóäàä

¿éë÷èëãýýíèé òºëáºð ºíäºð áàéõ

õàíäëàãàòàé òóë ãàð óòñàà ÿàæ

àøèãëàõàà óðüä÷èëàí òºëºâëº.

ªºðèéí ¿éë÷ëýã÷ýýñýý òàíû

àÿëàõààð òºëºâëºñºí óëñàä

çîðèóëñàí ÿìàð íýãýí õºíãºëºëòèéí

áàãö áàéãàà ýñýõèéã àñóó. çàðèì

íýã òóñãàé õºíãºëºëòòýé ¿éë÷èëãýý

áàéãàà áîë ò¿¿íèéã àâàõ ýñâýë î÷ñîí

ãàçðààñàà ñèÌ êàðò õóäàëäàí àâàõ

íü èë¿¿ àøèãòàé áàéæ áîëîõ þì.

çàðèì ¿éë÷ëýã÷ òàíä õýí íýãíèé

¿ëäýýñýí äóóò øóóäàíä òºëáºð áîäîõ

áîëíî. Ìýäýýæ òýð äóóò øóóäàíã

ñîíñîõîä ÷ áàñ òºëáºðòýé áàéõ

áîëíî. ýíý òàëàà𠺺ðèéí ¿éë÷èëãýý

ýðõëýã÷ýýñýý òîäðóóëààðàé. õýðýâ

òºëáºð áîääîã áàéâàë òà Ìîíãîëîîñ

ãàðàõààñàà ºìíº äóóò øóóäàíãàà ÿàæ

èäýâõèã¿é áîëãîõ òàëààð ¿éë÷ëýã÷ýýñýý

çºâëºãºº àâ÷ ººðèéí ãýð á¿ëèéíõýí,

íàéç íºõºä人 òåêñòýí ìýññåæ

ÿâóóëàõûã çàõèàðàé.

3. Îëîí óëñûí äàòà ðîóìèíã

¿éë÷èëãýýíèé òàðèôûí

õàðüöóóëàëò

îëîí óëñûí ðîóìèíã ¿éë÷èëãýý

àâñàí ¿¿ðýí õîëáîîíû õýðýãëýã÷èéã

õýðýãëýýíèé ºíäºð òºëáºðò îðóóëäàã

ãîë ¿éë÷èëãýý íü ºãºãäºë äàìæóóëàõ

áóþó äàòà /èíòåðíýò ðîóìèíãèéí

¿éë÷èëãýý áàéäàã. ¯¿íèé øàëòãààíûã

õàìãèéí ýíãèéíýýð òàéëáàðëàâàë:

Ìîíãîëä äîòîîäûí ¿éë÷èëãýýíä

1êâ äàòà íü 0.02-0.09 òºã áóþó 2-

9 ìºíãºíèé òàðèôòàé áîë äàòà /

èíòåðíýò ðîóìèíãèéí 1êâ äàòà 2.0-

65.0 òºã áàéäàã.

ýíý íü 1êâ äàòà /èíòåðíýò

ðîóìèíãèéí ¿éë÷èëãýýíèé ¿íý òàðèô

íü äîòîîäûí ¿íý òàðèôààñ õýäýí

àðàâ, çóó äàõèí ºíäºð áàéíà ãýñýí

¿ã þì.

ýíýõ¿¿ òºëáºð äýýð ¿éë÷ëýã÷

êîìïàíè íü íªàÒ-ûã òîîöîæ

íýõýìæèëäýã.

èéìä òà ãàäàãø ÿâàõààñàà ºìíº

ººðèéí ¿éë÷ëýã÷ýýñ ýíý ¿íý òàðèôûã

ñàéòàð òîäðóóëààðàé.

çàâèàð àßëàõ óó ýñâýë ãàçðààð óó?

õºäºë㺺íò ãàð óòñààðàà ãàäààäàä ýðýã õàâèéí ãàçàð ýñâýë äàëàéä àÿëæ áàéõàä

óëàìæëàëò 2G, 3G ýñâýë 4G ñ¿ëæýýíä õîëáîãäîõã¿é áàéæ ìàãàäã¿é áºãººä

òýäãýýðèéí îðîíä ñàíñðûí õîëáîîã õýðýãëýõ áîëîìæèéã õàéæ áîëîõ þì. ýíý

òîõèîëäîëä åâðî òàðèô, äýëõèé äàõèíû ºãºãäëèéí õÿçãààðëàëò çýðýã íü ¿éë÷ëýõã¿é

áºãººä ñàíñðûí õîëáîîíû òàðèô íü ìàø ºíäºð áàéäàã. ýõ ãàçðûí õàà íýãòýý

õýäèéä ÷ áîë óã ¿éë÷èëãýýã òóðøààä ¿çýæ áîëíî.

• Õýðýâ òà äàëàéä ãàð óòñàà àøèãëàõ õýðýãòýé áîë àÿëàõààñàà ºìíº ¿éë÷èëãýý àâ÷

áàéãàà ãàçðààñàà õèéìýë äàãóóëûí õîëáîîãîîð äàìæóóëàí ñ¿ëæýýíä õîëáîãäîõîä

àëü õýð ¿íýòýé áàéõ òàëààð òîäðóóëààðàé.

• Òà õèéìýë äàãóóëûí õîëáîîíä õîëáîãäîõîîñ çàéëñõèéæ áàéãàà áîë çàâü áîëîí

óñàí îíãîö äýýð áàéõäàà ãàðààð ¿¿ðýí õîëáîîíû àëü ñ¿ëæýýã ñîíãîõîî óðüä÷èëàí

áîäîõ õýðýãòýé.

• Ãàð óòñàíä õ¿ëýýí àâàõ äîõèîíóóä

íü ººð÷ëºãäºæ áîëîõ òóë òà ñîíãîñîí

ñ¿ëæýýíýýñýý ãàð÷ áîëîõ áºãººä ýíý

¿åä ºìíº íü ñîíãîæ òîõèðóóëñàí

ñ¿ëæýýíäýý äóóäëàãà, ýñâýë òåêñòèéã

õ¿ëýýæ àâ÷ ÷àäàõã¿éä õ¿ðíý ãýñýí ¿ã

þì.

Ǻâëºìæ

512014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

ãàäààäàä õýÒ ªíäªð Òªëáªð ãàðàõààñ ñýðãèéëýõ ãàðûí äîîðõ çªâëªãªªí¯¯ä

“Girls in ICT Day” 2014

Cîíèí õà÷èí

íýýëòòýéãýý𠺺ð óëñàä î÷âîë òàíû

óòàñ àâòîìàòààð ¿¿ðýí õîëáîîíû

¿íäñýí (wi- fi áóñ) ñ¿ëæýýãýýð

èíòåðíýòýä õîëáîãäîí ºíäºð òºëáºð

ãàðàõ áîëíî.

ªºðèéí äóãààðàà ãàäààäàä

õýðýãëýõýä õýð çýðýã òºëáºð ãàð÷

áîëîõûã ÿâàõààñàà ºìíº øàëãàõ,

¿éë÷ëýã÷èéíõýý öàõèì õóóäàñíààñ

õàðàõ ýñâýë òýäíýýñ øóóä àñóóõûã

çºâëºæ áàéíà.

Òàíû çîð÷èõ ãýæ áàéãàà óëñàä

çîðèóëñàí áàãö ¿éë÷èëãýýí¿¿ä

ñàíàë áîëãîæ áóé ýñýõèéã ººðèéí

¿éë÷ëýã÷ýýñ ëàâëà. ýäãýýð áàãöóóä íü

èë¿¿ õÿìä áàéæ áîëîõ þì.

õýðýâ òà ãàäààäàä áàéõ

õóãàöààíäàà facebook, twitter çýðýã

îëîí íèéòèéí ñ¿ëæýý àøèãëàõ, è-ìýéë

ÿâóóëàõ çýðãýýð ÿìàð íýãýí áàéäëààð

ºãºãäºë äàìæóóëàõààð áîëâîë òóõàéí

ãàçðûí èíòåðíýòèéí óòàñã¿é õîëáîëò

(local wi-fi)-ûã àøèãëààðàé.

Òà Ìîíãîëîîñ ãàðàõûíõàà

ºìíº ººðèéí óòàñíû äàòà ðîóìèíã

¿éë÷èëãýýã õààíà óó. õýðýâ

Òà ãàäààäàä àÿëàõûí ºìíº ººðèéí

¿éë÷ëýã÷ýýñýý òóõàéí óëñàä õ¿ëýýí

àâñàí äóóò øóóäàí, ìåññåæ òºëáºðòýé

ýñýõèéã àñóóãààðàé. èíãýñíýýð òà

ýäãýýð òºëáºð¿¿ä ¿¿ñýõýýñ óðüä÷ëàí

ñýðãèéëæ ÷àäíà.

ãàäàãø ãàðàõäàà ãàð óòàñ áîëîí

ñèÌ êàðòàà íóóö ¿ãýýð õàìãààëàí

õàäãàëæ àâààðàé.

óòàñíûõàà IMEI êîä áîëîí

¿éë÷ëýã÷èéíõýý õîëáîî áàðèõ õàÿãèéã

áè÷èæ àâààðàé. ãàäààäàä ÿâæ

áàéõäàà óòñàà ãýýõ áîëîí õóëãàéä

àëäàõàä ýäãýýð íü òàíä õýðýã áîëîõ

áîëíî.

ªíäºð òºëáºðòýé òóñãàé äóãààðóóä

ðóó çàëãàõûã õÿçãààðëàí óòñàà

õóëãàé÷èä àøèãã¿é áîëãîõ òàëààð

áîäîæ ¿çýýðýé. ¯¿íèéã ÿàæ õèéõèéã

ººðèéí ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýã÷ýýñ àñóóíà

óó.

ãàäààäàä ÿâæ áàéõäàà ãàð

óòñààðàà êèíî, âèäåî, äóó çýðãèéã

òàòàæ àâàõ õýðýãã¿é. Òýäãýýðèéã

ãýðýýñýý ãàðàõààñàà ºìíº

èíòåðíýòèéí óòàñã¿é õîëáîëò (wi-fi)

àøèãëàí òàòààðàé.

îëîí óëñûí öàõèëãààí õîëáîîíû áàéãóóëëàãààñ ãèø¿¿í îðíóóääàà

2010 îíîîñ ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîî, òåõíîëîãèéí ñàëáàðò

îõèä á¿ñã¿é÷¿¿ä, ýìýãòýé÷¿¿äèéí èäýâõ îðîëöîîã íýìýãä¿¿ëýõ,

òýäíèé øèíý ñàíàë ñàíàà÷ëàãûã äýìæèõ çîðèëãîòîéãîîð ýíýõ¿¿

ºäðèéã òýìäýãëýí ºíãºð¿¿ëäýã áàéõààð óðèàëãà ãàðãàæýý. æèë á¿ðèéí 4

ä¿ãýýð ñàðûí 4 äýõ äîëîî õîíîãèéí 4 äýõ ºäºð áîë îëîí óëñûí “Girls in ICT

Day” þì.

îëîí îðîíä ýíý ºäðººð ñàëáàðûí èðýýä¿é, õîé÷ ¿å áîëñîí èõ ñóðãóóëèéí

îþóòàí îõèäûã õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí áàéãóóëëàãóóä, êîìïàíèóä

ººðñäèéí áàéðàíäàà óðèí èð¿¿ëæ òýäíèéã õ¿ëýýæ áóé èðýýä¿é, ñàëáàðûí

àæèë õýðãèéí òàëààð îéëãîëò ºãºõ çîðèëãîîð óóëçàëò, õýëýëö¿¿ëýã áîëîí

áóñàä àðãà õýìæýýã ñàíàà÷ëàí çîõèîí áàéãóóëæ òýìäýãëýäýã. ýíý îíû 4 ä¿ãýýð

ñàðûí 24-íèé ºäºð îóöõá-ûí ãèø¿¿í îðíóóäûí ñàëáàðûí áàéãóóëëàãóóä óã

ºäðèéã àìæèëòòàé òýìäýãëýí ºíãºð¿¿ëëýý. õàðèí 4 ä¿ãýýð ñàðûí 15-íû ºäºð

îóöõá óã ºäðèéã òýìäýãëýñýí áºãººä

àìæèëò á¿òýýëýýðýý òýðã¿¿ëýã÷ ýð÷

õ¿÷òýé, àæèë õýðýã÷ ýìýãòýé÷¿¿ä,

øèíý øèíýëýã ñàíàà÷ëàãà ãàðãàñàí

îõèä á¿ñã¿é÷¿¿äýý óðàìøóóëàí

òýäíèé îëîëò àìæèëòûí òóðøëàãûã

õóâààëöëàà.

52

ðÀÄèÎ ÄÀÂòÀìæ çÎõèÖóóëÀëò õßíÀëòÛí ÀëÁÀíÀÀÑ2014 îíû ýõíèé óëèðàëÄ õèéñýí õßíàëÒ øàëãàëÒûí àæëûí ìýÄýýëýë

Òóñ õîðîîíû ðàäèî äàâòàìæ çîõèöóóëàëò, õÿíàëòûí àëáàíû ðàäèî äîëãèîí õÿíàëòûí òºâèéí èíæåíåð¿¿ä 2014 îíû ýõíèé

óëèðàëä õèéñýí ñóóðèí áîëîí ÿâóóëûí õÿíàëò øàëãàëòóóäûã äàðààõ ÷èãëýë¿¿äýýð õèéæ ã¿éöýòãýëýý. ¯¿íä:

1. îðõîí àéìàãò 2014 îíû 02

äóãààð ñàðûí 22-23-íû ºäð¿¿äýä

çîõèîí áàéãóóëàãäñàí òåëåâèç,

ðàäèîãèéí óäèðäàõ àæèëòíóóä,

ñýòã¿¿ë÷ óðàí á¿òýýë÷èä, èíæåíåð

òåõíèêèéí àæèëòíóóäàä çîðèóëñàí

ñóðãàëò ñåìèíàðò õàðèëöàà õîëáîîíû

çîõèöóóëàõ õîðîî òîîí òåõíîëîãèéí

øèëæèëò, ðàäèî äàâòàìæèéí òºëºâëºëò,

çîõèöóóëàëòûí ÷èãëýëýýð èëòãýë òàâüæ,

¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷äýä òóëãàìäàæ áàéãàà

àñóóäëóóä òýäãýýðèéã õýðõýí øèéäýõ

àðãà çàìóóäûí òàëààð ÿðèëöëàà. ̺í

òóñ õîðîîíîîñ òîìèëîãäñîí àæëûí

õýñýã îðõîí àéìàãò àæèëëàõäàà òóñãàé

çºâøººðºëòýé ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷äèéí

ðàäèî äàâòàìæ àøèãëàëòûí áàéäàëä

õýìæèëò, õÿíàëò øàëãàëòûã õèéæ

ã¿éöýòãýëýý. Òóñ àéìàãò ðàäèî äàâòàìæ

áîëîí ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ òóñãàé

çºâøººðëèéí äàãóó íèéò 12 òåëåâèçèéí

ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷

áàéãààãààñ 4 êîìïàíèéí íýâòð¿¿ëýõ

ñòàíö ãýìòýëòýéí óëìààñ íýâòð¿¿ëãýý

öàöààã¿é êàáåëèéí òåëåâèçýýð

íýâòð¿¿ëãýý äàìæóóëæ áàéëàà. õàðèí íýã

êîìïàíè íü ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëààã¿é

ò¿ð çîãñîîñîí áàéíà. ðàäèî ºðãºí

íýâòð¿¿ëãèéí òóñãàé çºâøººðºëòýé

13 ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷ áàéãààãààñ

õýìæèëòýýð íýâòð¿¿ëýõ ñòàíö íü

ãýìòýëòýé ó÷èð àæèëëààã¿é 2 àæ àõóé

íýãæ¿¿ä ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëààã¿é

áàéëàà. óòàñã¿é àãààðûí îëîí ñóâãèéí

òåëåâèçèéí ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ 2 êîìïàíè

áàéãààãààñ íýã êîìïàíè íü ðàäèî

äàâòàìæ àøèãëàëòûí çºð÷èëòýé áàéãààã

òîãòîîâ.

2. ªâºðõàíãàé, áàÿíõîíãîð, ãîâü-

àëòàé, õîâä çýðýã àéìãóóäûí òºâ¿¿äýä

áàéðëàæ áóé íèñýõ áóóäëóóäûí

ðàäèî äàâòàìæ àøèãëàëòûí áàéäàëä

2014 îíû 4 ä¿ãýýð ñàðûí 01-íèé

ºäðººñ ýõëýí 8 õîíîãèéí õóãàöààíä

õýìæèëò øàëãàëò õèéñíèé çýðýãöýý

áàÿíõîíãîð, ãîâü-àëòàé, àéìãèéí ðàäèî

ºðãºí íýâòð¿¿ëýã, òåëåâèçèéí ºðãºí

íýâòð¿¿ëýã, 3G ñèñòåì çýðýã ¿éë÷èëãýýíä

àøèãëàæ áàéãàà äàâòàìæ, äàâòàìæèéí

çóðâàñûí àøèãëàëòûí áàéäàëä õýìæèëò

õèéõýä àøèãëàëò õýâèéí ÿâàãäàæ áàéñàí

áîë ªâºðõàíãàé, õîâä àéìãóóäûí

çàðèì ðàäèî ºðãºí íýâòð¿¿ëýã,

òåëåâèçèéí ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí

¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷èäèéííü àøèãëàæ

áàéãàà íýâòð¿¿ëýã÷¿¿äèéí õàæóóãèéí

öàöàðãàëò èõòýé áàéñàí íü òóõàéí

àéìãóóäûí ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷èä òîíîã

òºõººðºìæèä ¿çëýã øàëãàëò õèéæ

õýâèéí áîëãîõ øààðäëàãàòàé áàéãààã

õàðóóëæ áàéíà. Ìºí ¿¿ðýí õîëáîîíû

êîìïàíèóäûí äàâòàìæ àøèãëàëòûí

áàéäàëä õýìæèëò øàëãàëò õèéæ õýâèéí

áóñ òîíîã òºõººðºìæèéí òàëààð òóõàéí

àøèãëàã÷ áàéãóóëëàãàä íü ìýäýãäýæ,

àðãà õýìæýý àâàâ.

3. äàðõàí-óóë àéìãèéí äàðõàí ñóìàíä

2013 îíû 11ä¿ãýýð ñàðä õèéãäñýí

õýìæèëò øàëãàëòûí ä¿íãýýð ºãºãäñºí

¿¿ðýã äààëãàâàð, íºõöºë øààðäëàãûí

õýðýãæèëòèéí áàéäàëä 04 ä¿ãýýð ñàðûí

16-18-íû ºäð¿¿äýä äàõèí ã¿éöýòãýëèéí

øàëãàëò ÿâóóëàâ. óã øàëãàëòààð íýð

á¿õèé îëîí ñóâãèéí äàìæóóëàõ ¿éë÷èëãýý

ýðõëýã÷ áîëîí òåëåâèç, ðàäèîãèéí

ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí òóñãàé çºâøººðºë

ýçýìøèã÷äèéí ãýðýýíèé õýðýãæèëò, ðàäèî

äàâòàìæ àøèãëàëòûí áàéäàëä õýìæèëò,

õÿíàëò øàëãàëòûã õèéæ ã¿éöýòãýâ.

óã øàëãàëòàíä òåëåâèçèéí ºðãºí

íýâòð¿¿ëãèéí 4, óòàñã¿é àãààðûí îëîí

ñóâãèéí òåëåâèçèéí ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ

3, ðàäèî ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí 6, êàÒâ

3, êàáåëèéí ñóâàã 2, èíòåðíåòèéí

¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷ 1 òóñãàé çºâøººðºë

ýçýìøèã÷ áîëîí 3 ýðõèéí áè÷èã /

õàðèëöààíû áîãèíî äîëãèîíû ñòàíö/

ýçýìøèã÷èä òóñ òóñ õàìðàãäëàà.

øàëãàëòààð ÔÌ ðàäèî ñòàíöààñ ¿éë

àæèëëàãàà ÿâóóëààã¿é 2, ýðõèéí áè÷ãèéí

õóãàöàà äóóññàí õàðèëöààíû áîãèíî

äîëãèîíû ðàäèî ñòàíöûã çºâøººðºëã¿é

àøèãëàæ áàéñàí 2, ðàäèî äàâòàìæèéí

ýðõèéí áè÷ãèéí çºâøººðºëã¿é ¿éë

àæèëëàãàà ÿâóóëæ áàéñàí 1 çºð÷ëèéã

èëð¿¿ëæ, àðãà õýìæýý àâàâ.

äýýðõè õÿíàëò øàëãàëòóóäûí ÿâöàä

èëýðñýí çºð÷èë äóòàãäëûã àðèëãàõ

òàëààð õóóëü òîãòîîìæèéí çààëòûí

äàãóó àðãà õýìæýý àâ÷ çºð÷ëèéã àðèëãàõ

¿¿ðýã äààëãàâàð ºã÷, ñàíóóëãà õ¿ðã¿¿ëýí

àæèëëàæ áàéíà.

Ñóóðèí õÿíàëòûí òóõàé:

Òóñ õîðîîíû ðàäèî äàâòàìæ

çîõèöóóëàëò, õÿíàëòûí àëáà íü

óëààíáààòàð õîòûí õýìæýýíä ðàäèî

äàâòàìæ àøèãëàëòûí ñóóðèí õÿíàëòûã

2 áàéðëàëààñ áóþó ñîíãèíîõàéðàí

ä¿¿ðãèéí ðàäèî äîëãèîí õÿíàëòûí òºâ

áîëîí õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ

õîðîîíû òºâ áàéðàíä áàéðëàõ ðàäèî

äàâòàìæèéí ñóóðèéí õÿíàëòûí èæ á¿ðýí

ñòàíöààð áàéíãûí õÿíàëòûí õèéæ áàéíà.

õÿíàëòàä óëààíáààòàð õîòîä ¿éë

àæèëëàãàà ÿâóóëæ áàéãàà õýò áîãèíî

äîëãèîíû 30 ðàäèî ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí

¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷ õàìðàãäààä áàéíà.

õýìæèëò, õÿíàëòûã ºäºð á¿ð 1-2

óäààãèéí äàâòàëòòàéãààð 90Ìãö-

108Ìãö-èéí äàâòàìæèéí çóðâàñò õèéæ,

Õÿíàëò øàëãàëò

532014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

ÑòÀíÄÀð×ëÀë, õýìæèë ç¯éí ãÀçÀðòÀé õàìÒðàí àæèëëàæ áàéíà

ÔÌ ðàäèî íýã á¿ðèéã:

äîõèîíû ò¿ºâøèí áîëîí îðîíãèéí

õ¿÷ëýãèéã òîäîðõîéëîõ áóþó

ñîíñîãäîõ áàéäàë;

äîõèî øóóãèàíû õàðüöààã ¿íýëýõ;

ýçëýõ çóðâàñûí ºðãºíèéã

òîäîðõîéëîõ çýðýã àðãààð õýìæèæ,

õýìæèëòèéí ¿ð ä¿íã 7 õîíîã,

ñàð, óëèðëààð áîëîâñðóóëàí

áàéãóóëëàãûí âýá ñàéòààð

¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷äýä èë òîäîîð

òîãòìîë ìýäýýëæ áàéíà.

ªíãºðñºí õóãàöààíä õèéñýí

õÿíàëòààð

õýâèéí àæèëëàæ áàéãàà-17

áàãà õýìæýýíèé øóóãèàíòàé-5

/FM96.3, FM98.1, FM99.3, FM103.1

áîëîí FM107.5/

áàéíãûí èõ õýìæýýíèé øóóãèàíòàé-3

/FM101.7, FM102.1 áîëîí FM104/

àæèëëàõã¿é áàéãàà-5 /FM91.1,

FM91.7, FM92.1, FM92.5 áîëîí

FM105/ áàéíà ãýñýí ä¿íòýíé

áàéíà.

FM91.7 íü 10 äóãààð ñàðûí 27-íîîñ ¿éë àæèëëàãààãàà ýõë¿¿ëñýí áà 2014 îíû 2

äóãààð ñàðûí 11-íèé ºäðººñ ýõëýí äàõèí àæèëëàõã¿é áàéãàà áà 3 äóãààð ñàðààñ

FM107,5, 4 ä¿ãýýð ñàðààñ FM 95,7 ðàäèîãèéí ñîíñãîë áàãà õýìæýýíèé øóóãèàíòàé

áîëñîí áàéíà.

Èíæåíåðèéí òîîöîîëëûí õóâüä:

óëààíáààòàð õîòîä òîîí òåëåâèçèéí ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí õàìðàõ õ¿ðýýã ºðãºòãºõ,

çîðèëãîîð áîãä óóë, äàðü-ýõ óóëàíä øèíýýð áàéãóóëàõ, áàÿíõîøóóíä ºðãºòãºí

ñàéæðóóëàõ àíòåíí öàìõàãóóäûí ºíäºð, íýâòð¿¿ëýã÷èéí õ¿÷èí ÷àäàëûã áàéðëàë òóñ

á¿ðýýð íàðèéâ÷ëàí ãàðãàæ, ò¿¿íèé ¿íäñýí äýýð õàìðàõ õ¿ðýýíèé òîîöîîëëûã ICS tele-

com ïðîãðàìì õàíãàìæèéã àøèãëàí ã¿éöýòãýâ. ýäãýýð áàðèìò ìàòåðèàëóóä áîëîí

àøèãëàõ äàâòàìæèéí çóðâàñûí õóâààðèëàëòûã ÌÒøõõãàçàð, íèéñëýëèéí Ìýäýýëëèéí

Òåõíîëîãèéí ãàçàðò òóñ òóñ àðóóäàä õ¿ðã¿¿ëñýí.

ãàçðûí òîîí òåëåâèçèéí DVB-T2 ñòàíäàðòûí íýã äàâòàìæèéí (SFN) ñ¿ëæýýíèé õàìðàõ õ¿ðýýíèé óðüä÷èëñàí òîîöîîíû çóðàãëàë

Õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîî ººðèéí á¿ðýí ýðõèéí õ¿ðýýíä Ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðò áàòàëãààæóóëàëò õèéõ àæëûã 2013 îíîîñ ýð÷èìæ¿¿ëýí àæèëëàæ ýõëýýä áàéíà. ýíý àæëûí õ¿ðýýíä òóñ õîðîîíîîñ áàòàëãààæóóëàëò õèéæ áóé ¿éë àæèëëàãààãàà èòãýìæë¿¿ëýõýýð 2013 îíû 08 äóãààð ñàðä ñòàíäàð÷ëàë, õýìæèë ç¿éí ãàçàðò õ¿ñýëò ãàðãàí õàìòðàí àæèëëàæ áàéíà.

èòãýìæëýëòýé õîëáîîòîéãîîð 2014 îíû 03 äóãààð ñàðûí 27-íû ºäºð

ñòàíäàð÷ëàë, õýìæèë ç¿éí ãàçðûí äàðãà ã.ãàíòºìºð, èòãýìæëýëèéí õýëòñèéí äàðãà á.ýðäýíýçóë áîëîí õîëáîãäîõ ìýðãýæèëòí¿¿ä õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîîíû ðàäèî äîëãèîíû õÿíàëòûí òºâòýé òàíèëöëàà. ýíý ¿åýð òóñ õîðîîíû õàðèëöàà õîëáîîíû òîíîã òºõººðºìæèéí çàãâàðûí áàòàëãààæóóëàëò, òîõèðëûí ¿íýëãýý, ðàäèî äàâòàìæèéí õÿíàëò, ñòàíäàðòûí õýðýãæèëò, ñîðèëòûí òóðøèëòàíä õýðýãëýæ áàéãàà õýìæ¿¿ðèéí áàãàæ õýðýãñýë òýäãýýðèéí àæèëëàãààòàé òàíèëöñàí.

õàðèëöàà õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîîíû áàòàëãààæóóëàëòûí ¿éë àæèëëàãààíä ñòàíäàð÷ëàë, õýìæèë ç¿éí ãàçðûí èòãýìæëýëèéí ¿íýëãýýíèé áàã 2014 îíû 04 ä¿ãýýð ñàðûí 15-íààñ 17-íû ºäð¿¿äýä øàëãàëò, àíõäàã÷ ¿íýëãýýã ÿâóóëñàí. ¯íýëãýýíèé áàãèéí çºâëºìæ, øààðäëàãûí äàãóó õºäºë㺺íò õîëáîî, ðàäèî õîëáîî, ºðãºí çóðâàñûí áîëîí ñóóðèí óòàñã¿é õîëáîî, áîãèíî çàéí ðàäèî õîëáîî, ºðãºí íýâòð¿¿ëãèéí òºõººðºìæ¿¿äèéí áàòàëãààæóóëàëòûí ¿éë àæèëëàãààíä ìºðäºæ áàéãàà MNS ISO/IEC Guide 65:2003 ñòàíäàðòûí äàãóó áîëîâñðóóëñàí ÷àíàðûí ãàðûí àâëàãà, äàãàëäàõ æóðìóóäûã øèíýýð áàòëàãäñàí “Òîõèðëûí ¿íýëãýý-á¿òýýãäýõ¿¿í, ¿éë ÿâö áîëîí ¿éë÷èëãýýã áàòàëãààæóóëàõ áàéãóóëëàãàä òàâèõ øààðäëàãà” MNS ISO/IEC 17065:2013 ñòàíäàðòûí á¿òýö, àãóóëãàòàé íèéö¿¿ëýí øèíý÷ëýí áîëîâñðóóëàõ, àæèëòíóóäûã áàòàëãààæóóëàëòûí øèíæýý÷èéí ñóðãàëòàíä õàìðóóëàõ, ¿íýìëýõæ¿¿ëýõ àæëûã çîõèîí áàéãóóëàí àæèëëàæ áàéíà.

54

äýëõèéí õªäªë㪪íò õîëáîîíû ×óóëãà óóëçàëò 2014Òóñ õîðîîíû òºëººëºã÷èä èñïàíè

óëñûí áàðñåëîíà õîòíîî 2014 îíû

2 äóãààð ñàðûí 24-íººñ 03 äóãààð

ñàðûí 03-íû ºäð¿¿äýä çîõèîí

áàéãóóëàãäñàí Äýëõèéí õºäºë㺺íò

õîëáîîíû ÷óóëãà óóëçàëò 2014

(Mobile World Congress 2014)-ä

àìæèëòòàé îðîëöñîí. õºäºë㺺íò

õîëáîî áóþó ãàð óòàñòàé õîëáîîòîé

á¿õèé ë òåõíèê òåõíîëîãè, ïðîãðàì

õàíãàìæ, ¿éëäëèéí ñèñòåì¿¿ä

áîëîîä çàãâàðûí ÷èã õàíäëàãà,

óðñãàë çýðãèéã òàíèëöóóëñàí

¿çýñãýëýíã ìºí óã ÷óóëãà óóëçàëòûí

¿åýð ìºí çîõèîí áàéãóóëëàà.

ìºí 2005 îíîîñ ýõëýí Äýëõèéí

õºäºë㺺íò õîëáîîíû ÷óóëãà

óóëçàëò ¿åýð õàðèëöàà õîëáîîíû

ñàëáàðûí òýðã¿¿ëýã÷äýä õºäºë㺺íò

õîëáîîíû èðýýä¿éä íºëººëºõ ãîë

àñóóäëóóäààð óóëçàëò õýëýëö¿¿ëýã

áîëîõ çàñãèéí ãàçðûí õºòºëáºð

(Ministerial Programme)-èéã 9 äýõ

æèëäýý èñïàíè óëñûí áàðñåëîíà

õîòíîî çîõèîí áàéãóóëæ áàéãàà þì.

ýíý îíä ýíýõ¿¿ àðãà õýìæýýíä 129

îðíû 14 îëîí óëñûí áàéãóóëëàãà,

1000 ãàðóé çàñãèéí ãàçàð áîëîí

¿éëäâýðëýã÷äèéí òºëººëºë

îðîëöñîí íü óëñ îðíóóä ýíý ñàëáàðò

õýðõýí ºíäºð àíõààðàë õàíäóóëæ,

à÷ õîëáîãäîë ºã÷ áàéãààãèéí èëðýë

ãýõýä áîëíî.

õºäºë㺺íò õîëáîîíû ñàëáàðûí óðò õóãàöààíû ýð¿¿ë òîãòâîðòîé õºãæèë íü

óëñ îðíû çîõèöóóëàëòûí áîäëîãîîñ õàìààðäàã.

ýíý æèëèéí îíöëîã ñýäýâ íü õºäºë㺺íò õîëáîîíû ñàëáàðûí ãîë õºø¿¿ðýã

áîëñîí òåõíîëîãèóä, çîõèöóóëàëòûí õýëáýð¿¿ä, øèíý ïðîãðàìóóä áàéëàà.

îð÷èí ¿åä õºäºë㺺íò õîëáîî ºäºð òóòìûí õýðýãëýý áîëñîí òóë çàñãèéí ãàçàð,

áîëîâñðîëûí áàéãóóëëàãóóä õ¿¿õýä çàëóó÷óóäàä áîëîâñðîë îëãîõ ñèñòåìä

ýíý òåõíîëîãèéí äàâóó òàëûã àøèãëàõ òàë äýýð àíõààðàë òàâüæ ýõýëñýí.

õºäºë㺺íò õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý ýðõëýã÷èä çºâõºí õàðèëöàà õîëáîîãîîð

¿éë÷èëäýã áàéñàí áîë ºíºº ¿åä ãàçàð ç¿éí áàéðøëààñ ¿ë õàìààðàí àëñûí

çàéí ñóðãàëò ÿâóóëàõ çýðýã õºäºë㺺íò õîëáîîíä ñóóðèëñàí ¿éë÷èëãýý áèé

áîëæ ºäºð á¿ðò øèíý÷ëýãäýí õºãæèæ áàéãàà áèëýý.

×óóëãà óóëçàëòûí ¿åýð ãàð óòñûã ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðò õýðõýí àøèãëàæ

áîëîõ, öàõèì îð÷íû àþóëã¿é áàéäëûã õýðõýí õàíãàõ, õóâèéí íóóöûã õýðõýí

õàäãàëàõ çýðýã äýëõèéí ñàÿ ñàÿ õýðýãëýã÷äýä òóëãàìäàæ áóé îëîí àñóóäëûã

õºíäºæ ÿðèëöëàà. õºãæèæ áóé îðíóóä àðä èðãýääýý ýð¿¿ëèéã õàìãààëàõ

¿éë÷èëãýýã õ¿ðãýæ àìü íàñûã íü õàìãààëàõ øààðäëàãà áàéäàã áîë õºãæèíã¿é

îðíóóä ýð¿¿ëèéã õàìãààëàõàä çàðöóóëàõ ¿íèéã áóóðóóëàõ àñóóäàë ÷óõëààð

òàâèãääàã. Òýð ÷ óòãààðàà ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàëáàðò õºäºë㺺íò õîëáîî ¿ð

àøèãòàé, õÿìä ¿éë÷ëýõ áîëîìæèéã á¿ðä¿¿ëýõýä óëñ îðíóóä àíõààðàë òàâüæ

àæèë õýðýã áîëãîõîîð òºñºë õºòºëáºð¿¿äèéã õýðýãæ¿¿ëæ áàéíà.

Ò¿¿í÷ëýí òîîí ýäèéí çàñãèéí ñèñòåìèéã õºãæ¿¿ëýõýä òóëãàðäàã ãîë áýðõøýýë

íü õýðýãëýã÷äèéí èòãýë ¿íýìøëèéã õàíãàõ ïðîãðàì, ¿éë÷èëãýýãýýð õóâèéí

íóóöûã íü õàìãààëæ ÷àäàõ ¿ð àøèãòàé ñ¿ëæýý áàéãóóëàõ ÿâäàë áîëîîä

áàéãàà þì. õýðýãëýã÷èéí õóâèéí íóóö íü õàìãààëàãäñàí ñ¿ëæýýã áàéãóóëàõ,

íàéäâàðòàé ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõ, òýäãýýðèéí íóóöûã ìîáàéë ¿éë÷èëãýý

õèéõýä õàìãààëàõ íü õºäºë㺺íò õîëáîîíû ñàëáàðûí àíõààðàõ àñóóäëûí

íýã çàéëøã¿é ìºí. èéìä öàõèì àþóëã¿é áàéäëûã áèé áîëãîõîä ¿¿ðýí

îïåðàòîðóóä õóóëü õýðýãæ¿¿ëýã÷ áàéãóóëëàãóóäòàé õàìòðàí àæèëëàõ íü íýí

÷óõàë ãýäãèéã óóëçàëòûí ¿åèéí õýëýëö¿¿ëãýýð óëñ îðíóóäûí òºëººëºã÷èä

îíöëîí òýìäýãëýæ áàéâ.

Ãàäààä àéë÷ëàëõ

ó

á

ç

552014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

ñèíãàïóð óëñûí çîõèöóóëàõ áàéãóóëëàãàòàé óóëçàëò õèéëýý

“õªäªë㪪íò õîëáîîíû õýðýãëýã×èéí òªõªªðªÌæèéí òîõèðëûí ¯íýëãýý” ñýäýâò ñóðãàëò

Òóñ õîðîîíû ðÄçõà-íû

áàòàëãààæóóëàëòûí àëáàíû

ìýðãýæèëòýí ö.×óëóóíáàò 2014 îíû

3 äóãààð ñàðûí 17-22-íû ºäð¿¿äýä

Òóíèñ óëñàä àâñòðàëèéí çàñãèéí

ãàçàð, îëîí óëñûí öàõèëãààí

õîëáîîíû áàéãóóëëàãà (ITU)-ûí

õàìòàðñàí òºñëèéí ñàíõ¿¿æèëòýýð

“õºäºë㺺íò õîëáîîíû

õýðýãëýã÷èéí òºõººðºìæèéí

òîõèðëûí ¿íýëãýý” ñýäýâò

ñóðãàëòàíä ìîíãîë óëñûí õàðèëöàà

õîëáîîíû òîíîã òºõººðºìæèéí

áàòàëãààæóóëàëò÷èãëýëýýð èëòãýë

òàâüæ îðîëöëîî. Òóñ ñóðãàëòàíä

àðàáûí õîëáîîíû ãèø¿¿í

ýìèðàò, Êîìîðîñ, ñóäàí, àëæèð,

èåìýí óëñóóä îðîëöîæ õàðèëöàà

õîëáîîíû òîíîã òºõººðºìæèéí

áàòàëãààæóóëàëòûí ÷èãëýëýýð

õàðèëöàí òóðøëàãà ñóäëàõ, ººðèéí

îðíû áàéð ñóóðü, çîõèöóóëàëò,

òóëãàìäñàí àñóóäëààð ñàíàë

ñîëèëöñîí þì. Òóñ ñóðãàëòûã

Òóíèñûí ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè,

õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí

¿íäñýí ¿éë àæèëëàãàà, õºãæèëä

äýìæëýã ¿ç¿¿ëýõ çîðèëãîîð1991 îíä

áàéãóóëàãäñàí Òóíèñûí õàðèëöàà

õîëáîîíû ñóðãàëò, ñóäàëãààíû òºâ

(CERT), îëîí óëñûí öàõèëãààí

õîëáîîíû áàéãóóëëàãàòàé õàìòðàí

òóñ òºâèéí ñóðãàã÷ áàãø íàð,

ñóðãàëòûí áàéð, áàòàëãààæóóëàëòûí

ëàáîðàòîðèä ò¿øèãëýí çîõèîí

áàéãóóëñàí.

Òóõàéëáàë Òóíèñûí õàðèëöàà

õîëáîîíû òîíîã òºõººðºìæèéí

òîõèðëûí ¿íýëãýý, áàòàëãààæóóëàëò,

òåõíèêèéí õÿíàëò, õýìæèëò òóðøèëò,

ìºðäºõ ñòàíäàðò, òåõíèêèéí

íºõöºë øààðäëàãà, õóóëü ýðõ ç¿é,

çîõèöóóëàëò, áàòàëãààæóóëàëòûí

áàéãóóëëàãûí á¿òýö çîõèîí

áàéãóóëàëò, ñîðèëò áîëîí øàëãàëò

òîõèðóóëãûí ëàáîðàòîðèéí

÷àäàâõèä òàâèõ åðºíõèé øààðäëàãà,

õýìæ¿¿ðèéí áàãàæ õýðýãñýë,

òåõíîëîãè, ¿éë àæèëëàãààíû

òàëààð îíîë, äàäëàãûíàæëûã

õîñëóóëàí ñóðãàëòûã çîõèîí

áàéãóóëëàà. ñóðãàëòûí ìàòåðèàë,

èëòãýë¿¿äòýéäàðààõ ëèíêýýð îðæ

òàíèëöàíà óó.

http://www.itu.int/en/ITU-D/Technology/Pages/Events.aspx

Òóñ õîðîîíû òºëººëºã÷èä 2014 îíû

3 äóãààð ñàðûí 27, 28-íû ºäð¿¿äýä

ñèíãàïóð óëñûí çîõèöóóëàõ

áàéãóóëëàãûí òºëººëºã÷èäòýé

óóëçàëò õèéí àæèëëàæ ¿¿ðýí

õîëáîî, ºðõèéí èíòåðíýòèéí

¿éë÷èëãýýíèé ÷àíàðûí õÿíàëòûã

õýðõýí çîõèîí áàéãóóëäàã, áîäëîãî

çîõèöóóëàëòûí õóâüä õýðõýí

øèéäâýðëýñýí òàëààð òàíèëöàâ.

Òóñ ãàçðûí òóðøëàãààñ õàðàõàä

¿éë÷èëãýýíèé ÷àíàðûã òîãòìîë

56

øèëýí Êàáåëèéí Äàìæóóëàõ ñ¯ëæýýíèé ×èãëýëýýð æèë á¯ð

çîõèîí áàéãóóëàãÄÄàã Òîìîîõîí àðãà õýìæýýíèé íýã öóâðàë

õóðàë “Äàðàà ¯åèéí øèëýí Êàáåëèéí ñ¯ëæýý” ñýÄýâÒ àçè, íîìõîí

Äàëàéí á¯ñèéí õóðàë, çªâëªãªªíÄ Òóñ õîðîîíû çîõèöóóëàëÒûí

àëáàíû ìýðãýæèëÒýí à.áàÒ×èìýã, ì.àíãàðàã íàð îðîëöëîî.

“àçè, íîìõîí äàëàéí á¿ñ íóòãèéí äàðàà ¿åèéí øèëýí êàáåëèéí ñ¿ëæýý” õóðàëä

àçè, íîìõîí äàëàéí á¿ñ íóòãèéí óëñóóäûí öàõèëãààí õîëáîîíû ¿éë÷èëãýý

ýðõëýã÷èä, çàõ çýýëä òýðã¿¿ëýã÷ øèëýí êàáåëèéí äàìæóóëàõ ñ¿ëæýýíèé òîíîã

òºõººðºìæ ¿éëäâýðëýã÷èä, ñèñòåì õºãæ¿¿ëýã÷èä, ñóäëàà÷èä, ñ¿ëæýýíèé

èíæåíåð¿¿ä îðîëöîæ ºíººãèéí õàðèëöàà õîëáîîíû õàìãèéí ÷óõàë äýä

á¿òýö áîëîõ äàìæóóëàõ ñ¿ëæýýíèé ºíººãèéí íºõöºë áàéäàë, öààøäûí ÷èã

õàíäëàãà, õóâüñãàë, õºãæëèéí òàëààð ÷óóëàí óóëçàæ ñàíàë áîäëîî ñîëèëöäîã

òîìîîõîí àðãà õýìæýý áèëýý. àçè, íîìõîí äàëàéí á¿ñ íóòãààñ ãàäíà òèâ

á¿ðò çîõèîí áàéãóóëàãäàæ ýíý õóðëóóäààñ ãàðñàí øèéäýë, ñàíàëûã íýãòãýí

õóðàëäàæ òîäîðõîé ¿ð ä¿íä õ¿ðäýã íü ýíý õóðëûí îíöëîã þì.

õóðëààð ºíººãèéí øèëýí êàáåëèéí äàìæóóëàõ ñ¿ëæýýíèé òºãñãºëèéí

òºõººðºìæèéí áàãòààìæ, ìýäýýëýë òåõíîëîãèéí õóðäàöòàé õºãæèë ò¿¿íèéã

äàãààä äýä á¿òöèéã õºãæ¿¿ëýõ, òóëãàð÷ áóé àñóóäëóóä, öààøäûí ÷èã õàíäëàãà

õÿíàæ, ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýã÷èäòýé íÿãò

õàìòðàí àæèëëàñíààð ¿éë÷èëãýý

ñàéæðàõûí çýðýãöýý, õýðýãëýã÷äèéí

ñýòãýë õàíàìæ, òåõíîëîãè

¿éë÷èëãýýíèé òàëààðõ ìýäëýã ýðñ

äýýøèëäýã áàéíà. ñèíãàïóð óëñàä

ÿëàíãóÿà ºðõèéí èíòåðíýòèéí

¿éë÷èëãýýíèé ÷àíàðûã îëîí

íèéòèéí ñàéí äóðûí îðîëöîîíû

¿íäñýí äýýð çîõèîí áàéãóóëæ, èë

òîä ìýäýýëýõ áîëñíîîð èíòåðíýòèéí

òàòàõ/ õóóëàõ (download/up-

load) õóðäíû ¿ç¿¿ëýëò èæèëõýí

áîëæ, øèíýýð ºðõèéí èíòýðíýòèéí

¿éë÷èëãýý àâàõ õýðýãëýã÷èä

çîõèöóóëàã÷èéí âýá õóóäàñíààñ

áîëîìæòîé ¿éë÷èëãýýíèé òºðºë

õýëáýð¿¿ä, ÷àíàðûí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä,

¿íèéí ò¿âøèíã õàðæ õàðüöóóëñàí

ñîíãîëò õèéõ áîëîìæòîé áîëæýý.

ñèíãàïóð óëñûí ìýäýýëýë õîëáîîíû

¿éë÷èëãýýã çîõèöóóëàõ áàéãóóëëàãà

ãàðàí àæèëòàíòàé ñèíãàïóð óëñûí

òºðèéí òîìîîõîí àãåíòëàã þì. óã

áàéãóóëëàãûí òàëààð äýëãýðýíã¿é

ìýäýýëëèéã www.ida.gov.sg õàÿãààð îðæ àâààðàé.

“äàðàà ¯åèéí øèëýí êàáåëèéí ñ¯ëæýý” ñýäýâÒ õóðàëä îðîëöñîí Òóõàé

¿¿íèéã øèéäýõ òåõíèêèéí øèéäëèéí

òàëààð àñóóäàë äýâø¿¿ëýí õýëýëöýæ

çàðèì óëñûí òóðøëàãà, õýðýãæ¿¿ëñýí

áàéäëûí òàëààð ñóäëàí õýëýëöñýí

áºãººä ñàëáàðòàà òýðã¿¿ëýã÷ çîõèîí

á¿òýýã÷, ¿éëäâýðëýã÷ êîìïàíèóä

ººðèéí äàðàà ¿åèéí øèëýí

êàáåëèéí óõààëàã òºõººðºìæ¿¿äèéã

òàíèëöóóëñàí.

Òóñ õîðîî ýíýõ¿¿ õóðàëä ºíººãèéí

ìîíãîë óëñûí äàìæóóëàõ

ñ¿ëæýýíèé íºõöºë áàéäàëä ¿íýëýëò

ä¿ãíýëò ºãºõ, öààøèä íýãäñýí

áîäëîãîîð õºãæ¿¿ëýõ, ñàëáàðûí

ýäèéí çàñãèéí ¿ð ºãººæèéã

íýìýãä¿¿ëýõ, òåõíîëîãèéí ÷èã

õàíäëàãàòàé íèéö¿¿ëýí çîõèöóóëàëò

õèéõ ÷èãëýëýýð ñóäàëãàà õèéí, áóñàä

óëñ îðíû òóðøëàãûã ñóäëàõ çýðýã

çîðèëãîîð àìæèëòòàé îðîëöîî.

Infocomm Development Agentlag

íü ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîî,

øóóäàíãèéí ¿éë÷èëãýýíèé

çîõèöóóëàëòààñ ãàäíà, è-çàñàãëàë,

êëàñòåð ìåíåæìåíòèéí ÷èãëýëýýð

¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëäàã, 1800

õ

ó

á

ç

Ãàäààä àéë÷ëàë

572014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

Òýìäýãëýëò ºäºð

ͯÁ-èéí òºðºëæñºí áàéãóóëëàãà áîëîõ Îëîí óëñûí

öàõèëãààí õîëáîîíû áàéãóóëëàãààñ (ITU-ÎÓöÕÁ) ººðèéí

àíõ ¿¿ñãýí áàéãóóëàãäñàí ºäºð áóþó æèë á¿ðèéí 5 äóãààð

ñàðûí 17-íû ºäðèéã “Äýëõèéí öàõèëãààí õîëáîîíû ºäºð”

(World Telecommunications Day) õýìýýí 1973 îíîîñ

õîéø òýìäýãëýæ èðñýí áèëýý. Òóñ áàéãóóëëàãààñ 2006

îíîîñ õîéø “Äýëõèéí öàõèëãààí õîëáîî, ìýäýýëýëæñýí

íèéãìèéí ºäºð” (World Tele-

communication and Informa-

tion society Day) áîëãîí àëáàí

¸ñîîð òýìäýãëýæ ýõýëæýý.

ÎÓöÕÁ-ààñ 2014 îíû 5

äóãààð ñàðûí 17-íû ºäºð

òóñ áàéãóóëëàãûí àíõ

áàéãóóëàãäñàíûõàà 144 äàõü

æèëèéí îéã òýìäýãëýæ áàéãàà

àæýý.

Ìîíãîë Óëñ íü ìýäýýëýë,

õàðèëöàà õîëáîîíû

òåõíîëîãèéí ñàëáàðûã

òýðã¿¿ëýõ ÷èãëýëýý áîëãîí

òîäîðõîéëæ, ìýäëýã

ìýäýýëýëä òóëãóóðëàñàí

íèéãýì áàéãóóëàõ çîðèëò

äýâø¿¿ëýí àìæèëòòàé

õýðýãæ¿¿ëæ áàéãàà áèëýý.

Ìîíãîë Óëñ íü ÎÓöÕÁ-ä 1964

îíä ýëññýí áºãººä ýíý æèë 50

äàõü æèëòýéãýý çîëãîæ áàéíà.

Òóñ áàéãóóëëàãààñ ýíý æèëèéí

ìýäýýëýëæñýí íèéãìèéí

îëîí óëñûí ºäðèéã “Òîãòâîðòîé õºãæëèéí òºëºº ºðãºí

çóðâàñ” (Broadband for Sustainable Development) ñýäâèéí

äîð òýìäýãëýõýýð øèéäâýðëýí ãèø¿¿í, óëñ îðíóóäàä

óðèàëãà ãàðãààä áàéíà. Ýíýõ¿¿ ñýäâèéí õ¿ðýýíä õºäºº

îðîí íóòàãò ºðãºí çóðâàñûí á¿õ íèéòèéí ¿éë÷èëãýý

õýðýãëýýã íýâòð¿¿ëýõ, ò¿¿íèéã ñàíõ¿¿æ¿¿ëýõ, îíîâ÷òîé

òåõíèêèéí øèéäëèéã áîëîâñðóóëàõ, ºðãºí çóðâàñûí

áàãö õýðýãëýý ¿éë÷èëãýýã àøèãëàõ çîõèöóóëàëòûí

îð÷èíã á¿ðä¿¿ëýõ, ºðãºí çóðâàñûí ñ¿ëæýý, ¿éë÷èëãýýíèé

ñóäàëãàà øèíæèëãýýíèé àæëûí îëîëò áîëîí õºãæëèéí

õ¿ðñýí ò¿âøèíèé ÿëãààã àðèëãàõ, óòàñã¿é õîëáîî áà ¿¿ðýí

õîëáîîíû ¿éë÷èëãýýíä ºðãºí çóðâàñûí äàâòàìæèéí

áîäëîãî çîõèöóóëàëò, òºëºâëºëòèéã òîäîðõîéëîõ, ºðãºí

çóðâàñûí ¿éë÷èëãýýã á¿õ íèéòèéí ¿éë÷èëãýýã õºäºº îðîí

íóòãèéí èðãýäýä ÿëàíãóÿà áóóðàé õºãæèëòýé, àðëûí óëñ

îðíóóäàä, àëñëàãäñàí á¿ñ íóòàãò íýâòð¿¿ëýõ çàìààð óëñ

îðíû òîãòâîðòîé õºãæëèéã äýìæèõ õóðäàñãàã÷ êàòàëèñò

áîëãîõ íü íýí ÷óõàé çîðèëò áîëæ áàéíà. Óëñ îðîí á¿ð

ºðãºí çóðâàñûí äýä á¿òýö, ñ¿ëæýýã áàéãóóëæ, õýðýãëýý

¿éë÷èëãýýã íýâòð¿¿ëñíýýð íèéãýì, ýäèéí çàñãèéí

õºãæëèéã äýìæèí ò¿ðãýòãýõ, èðãýäýä áîëîâñðîë, ýð¿¿ë

ìýíä, á¿ðòãýë ìýäýýëýë

çýðýã òºðèéí ¿éë÷èëãýýã

öàõèì õýëáýðýýð õ¿ðãýõ,

îðîëöîîã íýìýãä¿¿ëýõ,

öàõèì çàñàãëàëûí îð÷èíã

áèé áîëãîõ, öàõèì õóäàëäàà

àðèëæààã á¿ðä¿¿ëýõ

çàìààð òîãòâîðòîé õºãæèõ

áîëîìæèéã á¿ðä¿¿ëäýã áºãººä

ìýäýýëýë õàðèëöàà õîëáîîíû

òåõíîëîãè íü õºãæëèéí

èðýýä¿éã òîäîðõîéëîã÷ ñóóðü

ñàëáàð ãýæ ìýðãýæèëòí¿¿ä

¿çýæ áàéíà.

Ìîíãîë Óëñ íü ìýäýýëýë,

õàðèëöàà õîëáîîíû

òåõíîëîãèéí ñàëáàðûã

òýðã¿¿ëýõ ÷èãëýëýý áîëãîí

òîäîðõîéëæ, ìýäëýã

ìýäýýëýëä òóëãóóðëàñàí

íèéãýì áàéãóóëàõ 7 ñòðàòåãèéí

çîðèëò äýâø¿¿ëñýíèé äîòîð

ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû

òåõíîëîãèéí îëîëò, õýðýãëýýã

íèéãýì ýäèéí çàñãèéí

á¿õ ñàëáàðò, ò¿¿íèé äîòîð

¿íäñýí ñ¿ëæýýã ºíäºð õóðäíû ºðãºí çóðâàñò øèëæ¿¿ëýõ,

õºäºº îðîí íóòàãò èíòåðíýòèéí ¿éë÷èëãýý õýðýãëýýã

íýâòð¿¿ëýõ, ¿¿ðýí õîëáîîíû ¿éë÷èëãýýíèé õàìðàõ õ¿ðýýã

íýìýãä¿¿ëýõ òºñºë, àðãà õýìæýýã òóñãàí õýðýãæ¿¿ëæ

ýõëýýä áàéãàà áèëýý.

Äýëõèéí óëñ, îðíóóäàä ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû

òåõíîëîãèéí ñàëáàð ò¿¿íèé äîòîð ºðãºí çóðâàñûí

õóðäàöòàé õºãæëèéí ä¿íä íèéãýì, ýäèéí çàñàãò òóñ

ñàëáàðûí ýçëýõ áàéð ñóóðü ºðãºæèí, íèéãýì ýäèéí çàñàã,

íèéãìèéí á¿õèé ò¿âøèíä ã¿íçãèé íýâòýð÷, õ¿ì¿¿ñèéí

ºäºð òóòìûí õýðýãöýý áîëæ áàéãàà íü òóõàéí óëñ îðíû

òîãòâîðòîé õºãæèëä äýìæëýã ¿ç¿¿ëæ áàéãàà õàðóóëæ

áàéíà.

äýëõèéí öàõèëãààí õîëáîî, Ìýäýýëýëæñýí íèéãÌèéí ªäªð Òîõèîæ áàéíà

“Òîãòâîðòîé õºãæëèéí òºëºº ºðãºí çóðâàñ” ñýäýâò îëîí óëñûí ìýäýýëýëæñýí íèéãìèéí ºäºð

58

ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí áàßðûí õóðëûí àðãà õýìæýýíèé óäèðäàìæ

õààíà: ñî¸ëûí òºâ ºð㺺

õýçýý: 2014 îíû 5-ð ñàðûí 28-íû ºäðèéí 14.00-16.00 öàãò

íýã. çÎðèëãÎ

ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí áàÿðûí õóðàë, øàãíàë ãàðäóóëàõ ¸ñëîë, õ¿íäýòãýëèéí êîíöåðòûí

àðãà õýìæýý

õΨð. õªòªëÁªð

14.00-14.05 íýýëò.

14.05-14.15 ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè, øóóäàí õàðèëöàà õîëáîîíû ãàçðûí äàðãà ö.æàäàìáàà áàÿð õ¿ðãýæ

¿ã õýëíý

14.15-14.25 õàðèëöàà, õîëáîîíû çîõèöóóëàõ õîðîîíû äàðãà á.áàëãàíñ¿ðýí áàÿð õ¿ðãýæ ¿ã õýëíý

14.25-14.30 ìýäýýëýë,õàðèëöàà õîëáîîíû ñàëáàðûí àõìàäûí íýãäñýí õîðîîíû òºëººëºë áàÿð õ¿ðãýæ

¿ã õýëíý

14.30-14.40 àçè-íîìõîí äàëàéí á¿ñèéí öàõèëãààí õîëáîîíû áàéãóóëëàãûí óäèðäëàãà áàÿð õ¿ðãýæ ¿ã

õýëíý

14.40-15.00 ìÒøõõã-ûí äàðãà ö.æàäàìáàà, õõçõ-íû äàðãà á. áàëãàíñ¿ðýí, ìýäýýëýë,õàðèëöàà õîëáîîíû

ñàëáàðûí àõìàäûí íýãäñýí õîðîîíû òºëººëºë íàð øàãíàë ãàðäóóëàõ ¸ñëîëûí ¿éë àæèëëàãàà

íýýí, Òºðèéí äýýä øàãíàëûã ãàðäóóëíà.

15.00-16.00 áàÿðûí êîíöåðò

ìîíãîë óëñûí åðºíõèé ñàéä í.àëòàíõóÿãèéí èâýýë äîð çîõèîí áàéãóóëæ áóé

“Õèéìýë Äàãóóë-ÁèÄíèé ãàðààð” ñýäýâò “ÊàíñàÒ” õèéìýë äàãóóë çîõèîí á¯Òýýõ ¯íäýñíèé

õî¨ðäóãààð óðàëäààí

¯éë àæèëëàãààíû õºòºëáºð

Õºòºëáºð

10:00-11:00 íýýëòèéí ¿éë àæèëëàãàà.

10.30-11.00 áàãóóäûí òàíèëöóóëãà.

11:00-12:00 íèñýõ çàãâàðûí ¿ç¿¿ëýõ òîãëîëò.

• Ðàäèî óäèðäëàãàò óðàí íèñëýãèéí çàãâàð;

• Ðàäèî óäèðäëàãàò íèñäýã òýðýãíèé çàãâàð;

• Àâòî óäèðäëàãàò àãààðààñ õÿíàõ òºõººðºìæèéí çàãâàð;

• Æîëîîäëîãîò óðàí íèñëýãèéí çàãâàð;

12:00-14:00 “ÊàíñàÒ”õèéìýë äàãóóë õººðãºõ òýìöýýí.

• Íèéò íàéìàí áàã òóñ á¿ð ººðñäèéí á¿òýýñýí êàíñàò õèéìýë äàãóóëûã õººðãºõ àæëûã

çîõèîí áàéãóóëíà.

14:00-15: 00 Òýìöýýíèé ä¿í òàíèëöóóëæ øàãíàë ãàðäóóëàõ.

15:00-15:30 õààëò.

“Êàíñàò” õèéìýë äàãóóë õººðãºõ ¿ç¿¿ëáýð òîãëîëò áîëîí øàëãàðóóëàëò 2014 îíû 5 ñàðûí 24-íèé ºäºð ßàðìàãèéí ìîðèí óðàëäààíû òºâä çîõèîí áàéãóóëàãäàíà.

592014. II óëèðàë | www.crc.gov.mn ÌÝÄÝÝÕÕÇÕ

õªÒªëáªð

íýýëò: ì¯îíðÒ-èéí çàõèðàë ë.öýðýí-î÷èð íýýæ ¿ã õýëíý

õóðàëäààíû àæèëëàãàà: Äîòîîä æóðàì èëòãýë 20 ìèí, àñóóëò õàðèóëò 30 ìèí

õààëò: ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîî áà õîëáîî÷èí ò¿¿õ ñóäëàëûí òºâèéí ã¿éöýòãýõ çàõèðàë Ä.ãàðàì-î÷èð õààæ ¿ã

õýëíý

Îðîéí çîîã: Õ¿ì¿¿íëýãèéí Èõ Ñóðãóóëèéí óðä SENTOZA ðåñòîðàíä 19.00 öàãò

ìýäýýëëèéí òåõíîëîãè,

øóóäàí õàðèëöàà

õîëáîîíû ãàçàð

ìîíãîëûí ¯íäýñíèé

îëîí íèéòèéí ðàäèî òåëåâèç

õàðèëöàà õîëáîîíû

çîõèöóóëàõ õîðîîðàäèî

òåëåâèçèéí ñ¿ëæýý óÒ¯ã

øóÒèñ-èéí ìýäýýëýë

õîëáîî òåõíîëîãèéí

ñóðãóóëü

ìýäýýëýë, õàðèëöàà õîëáîî áà õîëáîî÷èí

ò¿¿õ ñóäëàëûí òºâ

илтгэлийн нэр илтгэх хóгаöаа илтгэгч

1-р õóралäааíûг ШуТиС-ийí ïроôессор, äоêтор Дамäиíсүрэí óäирäаíа

1Раäио өргөí íэâтрүүлэг эõэлсэí аíõíû оí жилүүä

14.10-14.30 аõмаä иíжеíер Р.Дэчиíлõүíäэâ

2Раäио өргөí íэâтрүүлгийí íэгäсэí сүлжээ бүрэлäэí тогтсоí íü

14.30-14.50 аõмаä иíжеíер М.Оíоí

3Раäио өргөí íэâтрүүлгийí талаар баримтлаõ боäлого, чиглэл

14.50-15.10МТШÕÕг-ûí газрûí äарга Б.Мягмарíараí

4 Раäио äаâтамжийí зоõицóóлалт, õяíалт 15.10-15.30ÕÕÇÕ-íû албаíû äарга л.лóâсаí-Очир

5Раäио өргөí íэâтрүүлгийí сүлжээíий өíөөгийí байäал, бэрõшээл шийäэл

15.30-15.50 РТС уТҮг-ûí äарга Оþóíбаатар

илтгэлийí õэлэлцүүлэг 15.50-16.20

Çаâсарлага 16.20-16.40

2-р õóралäааíûг ШуТиС-ийí ÕМТС-ийí тэргүүлэõ ïроôессор Отгоíбаяр

6Моíголûí раäиог үүсэí õөгжүүлсэí гаâúяатíóóä ба болоâсоí õүчíий õаíгалт

16.40-17.00 аõмаä иíжеíер Б.Оþóíбат

7Моíгол улсûí раäио өргөí íэâтрүүлгийг тооí теõíологиä шилжүүлэõ õóâилбарóóä

17.00-17.20ШуТиС-ийí МÕТС-ийí тэргүүлэõ ïроôессор н.Ýрäэíэõүү

8Моíголûí Үíäэсíий Олоí нийтийí раäиогийí теõíиê теõíологийí шиíэчлэл

17.20-17.40МҮОнРТ-ийí зөâлөõ иíжеíер О.гаíõүү

9Õиймэл äагóóлûí сүлжээгээр раäио өргөí íэâтрүүлэг äамжóóлаõ

17.40-18.00 аõмаä иíжеíер Д.Çаíа

10 Тооí раäиогийí зоõицóóлалт, теõíиêийí шийäэл 18.00-18.20 ÕÕÇÕ-ûí иíжеíер ×.Тэрбиш

илтгэлийí õэлэлцүүлэг 18.20-18.50