madenler ve enerjİ kaynaklari

55
MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI Madenler ve enerji kaynakları; insanların çok önemli ihtiyaçlarını karşılamakla birlikte, bulunduğu ülkenin temel ekonomi dinamiğidir. Türkiye maden çeşitliliği bakımından dünyada ilk 5 ülke arasında yer alır. Ancak maden yataklarımızın çoğu; düşük rezervli – düşük tenörlü ve küçük parçalar halinde dağılmış durumdadır. Bu durum Türkiye’de madenciliği olumsuz etkilemiştir.

Upload: keiran

Post on 10-Jan-2016

122 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI. Madenler ve enerji kaynakları; insanların çok önemli ihtiyaçlarını karşılamakla birlikte, bulunduğu ülkenin temel ekonomi dinamiğidir. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

Madenler ve enerji kaynakları; insanların çok önemli ihtiyaçlarını karşılamakla birlikte, bulunduğu ülkenin temel ekonomi dinamiğidir.

Türkiye maden çeşitliliği bakımından dünyada ilk 5 ülke arasında yer alır.Ancak maden yataklarımızın çoğu; düşük rezervli – düşük tenörlü ve küçük parçalar halinde dağılmış durumdadır. Bu durum Türkiye’de madenciliği olumsuz etkilemiştir.

Page 2: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

Anadolu’da madencilik binlerce yıl önce başlamıştır.

MÖ 7000 yıllarında saf BAKIR. MÖ 3000-1200 yılları arasında ise Bakır +

Kalay dan elde edilen TUNÇ kullanılmıştır. Roma, Bizans ve Selçuklu Dönemlerinde giderek

gelişen madencilik, Osmanlı İmparatorluğunun ilk dönemlerinde devlet tarafından desteklenmiştir.

Osmanlı Döneminde 1815 yılında BOR Bandırma’da 1829 yılında TAŞ KÖMÜRÜ Zonguldak’ta 1848 yılında KROM Bursa harmancık’ta

bulunmuştur.

Page 3: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

Cumhuriyet döneminde de madencilik konusunda gelişmeler hızla devam etmiştir.

1935 Yılında MTA ( Maden Tetkik Arama Enstitüsü)ve ETİBANK kuruldu.

1954 Yılında TPAO ( Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı ) kurularak, devlet adına petrol arama – üretim ve arıtma görevlerine başladı.

1957 Yılında TKİ ( Türkiye Kömür İşletmeleri ) kuruldu.

1963 Yılında enerji ve madencilikle ilgili politikalar üretmek, uygulamaları denetlemek ve yönlendirmek amacıyla Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı kuruldu.

Page 4: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

Maden Yataklarının işletmeye açılabilmesi için;

Maden rezervinin (tüvenan) yeterli olması Rezerv içindeki saf maden miktarının

(tenör) yeterli olması. Sermayenin olması Teknolojik araç gerecin olması Madenin coğrafi konumun elverişli olması.

Page 5: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

Türkiye’de Madenciliğin Bazı Özellikleri; Maden çeşitliliği yönünden zengindir. ( jeolojik

oluşum çeşitliliği, volkanizma, başkalaşım olayları) Maden çeşitliliği ve rezervi en fazla Doğu Anadolu

(Yukarı Fırat Bölümü) (volkanizma, başkalaşım ) Bor(1.), Krom(5.), Demir(8.) gibi bazı madenlerin

rezervi bakımından dünyada önde gelen ülkelerdeniz. Madenciliğimizin en önemli sorunu sermaye, araç

gereç, yetersizliğidir. Gelişmeye bağlı olarak madenlerimizi kendimiz

kullandığımız için maden ihracatı bu durumdan etkilenmiştir.

Maden yataklarımız genelde küçük ve dağınık haldedir.

Ülkemizde maden arama ve tespit etme işini MTA yapar. (kuruluşu 1935)

Page 6: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI
Page 7: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

DEMİR Metal( Ağır Sanayi )sanayinin hammaddesidir. Ülkemizin her bölgesinde rezervi olan bir

madendir. Türkiye demir madeni bakımından dünyada 8.

sırada yeralır. 9,5 milyon ton olan yıllık demir tüketimimizin

yaklaşık 5 milyon tonu ülkemiz yataklarından elde edilmektedir.

Demir-Çelik Fabrikalarımız: Zonguldak ( Ereğli), Karabük, Hatay ( İskenderun ), Kırıkkale, Sivas ve İzmir’de dir.

132 milyon ton rezervimiz var. 5 milyon ton üretiyor, 4,5 milyon ton ithal ediyoruz

Page 8: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

SİVAS KAYSERİ MALATYA ADANA, KAHRAMANMARAŞ BALIKESİR,

Page 9: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

BAKIR İnsanlık tarihinde bakırın kullanılması çok eski

çağlara dayanır. ( Kalkolitik Çağ ) En çok kullanılan 2 . metaldir. % 80 elektrik

elektronik sanayisinde kullanılır. İletkenliğinin yüksek olması nedeniyle genellikle

elektrik-elektronik sanayide kullanılmaktadır. Dünya da bakır rezervi bakımından 7. sıradayız. Üretimimiz yıllık 3 - 5 milyon ton civarındadır. Başlıca Bakır Yataklarımız: Kastamonu ( Küre ) .

Artvin ( Murgul ) , Elazığ ( Maden ) ve Rize ( Çayeli) Ergani’dedir.

Bakır Fabrikalarımız: Murgul – Maden ve Samsun dadır.

Page 10: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

Kastamonu ( Küre ) Artvin ( Murgul )Elazığ ( Maden ) Rize ( Çayeli)

Page 11: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

KROM Krom, çeliğe sertlik verir ve paslanmaya karşı

korur. Mermi, uçak ve top sanayisi ile ev aletleri, ulaşım

araçları, deniz petrol platformları gibi alanlarda kullanılır.

Türkiye Krom üretiminde dünya 5. si dir. Önemli ihraç ürünlerimizdendir.

Önemli Krom Yataklarımız: Muğla ( Fethiye-Köyceğiz) , Elazığ ( Guleman ),Bursa, Adana ve Kayseri’de dir.

Ferro Krom Fabrikalarımız: Elazığ ve Antalya’dadır.

Yıllık 500 bin ton üretiyoruz, yarısını satıyor, yarısını işliyoruz

Page 12: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

Muğla ( Fethiye-Köyceğiz) Elazığ ( Guleman )Bursa, Adana ve Kayseri

Page 13: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

BOR Tuz bileşiği halde bulunan bir madendir. 250 farklı alanda kullanılan bir madendir. Örnek: Plastik, cam, deterjan, boya, fotoğraf filmi,

emaye, porselen, ilaç, jet ve roket yakıtı vb. Türkiye Bor madeni bakımından dünyada ilk sırada

yer alır. ( Rezerv olarak ) Ham haldeyken tonu 600 TL dir. İşlendiğinde ise

değeri kat kat artar. Başlıca Bor Yataklarımız: Eskişehir – Balıkesir,Kütahya

ve Bursa arasındaki bölgededir. Borasit- Boraks Fabrikalarımız: Balıkesir

( Bandırma ) ve Eskişehir ( Kırka ) dadır. Dünya BOR rezervinin % 72 sine sahibiz ( 3 milyar

ton) Yıllık 1 milyon ton rafine bor üretiyoruz

Page 14: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

Balıkesir ( Bandırma ) ve Eskişehir ( Kırka )

Eskişehir – Balıkesir, Kütahya ve Bursa

Page 15: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

BOXİT Alüminyumun ham maddesidir. Stratejik önemi olan metallerden biridir. Çok hafif bir metaldir. İzolasyonlarda, Ambalajlarda, İnşaat

sektöründe, Motorlu taşıtlar, ev aletleri ve uçak sanayi gibi çok değişik alanlarda kullanılmaktadır.

Başlıca Boxit Yataklarımız: Konya ( Seydişehir), Antalya ( Akseki ),

Muğla ( Milas ) ve Adana ( Saimbeyli) dedir. Bu bölgelerden elde edilen boksit

Seydişehir’deki alüminyum fabrikasında işlenir.

Page 16: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

Konya ( Seydişehir)Antalya ( Akseki )Muğla ( Milas )Adana ( Saimbeyli)

Page 17: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

TUZ Tuz , Kimya Sanayi, Dericilik, Konserve

Sanayi ve gıda üretimde kullanılır. Tuz; Denizlerden – Göllerden – Kaynak

Sularından ve Kaya tuzu yataklarından elde edilir.

En önemli tuz yatağımız Tuz Gölüdür. En büyük deniz tuzlamız ise İzmir

Körfezindeki Çamaltı Tuzlasıdır, Balıkesir Ayvalık Tuzlası.

Kaya Tuzu Yataklarımız: Çankırı, Yozgat, Kars, Nevşehir, Kırşehir,Çanakkale, Iğdır ve Ağrı dadır.

Page 18: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

MERMER Türkiye dünyanın önemli mermer

üreticilerindendir. Yaklaşık 6 milyar m³ mermer rezervine sahip

olduğumuz tahmin edilmektedir. Mermer yataklarımızın önemli bir bölümü Ege ve

Marmara Bölgelerinde yer alır. Önemli ihraç ürünlerimizden biri olan mermer;

Balıkesir, Bursa, Bilecik, Muğla, Afyon ve Denizli başta olmak üzere çok sayıda yatağa sahiptir.

Maden ihracatında mermer 1. sıradadır.

Page 19: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

BalıkesirBursaBilecikMuğlaAfyonDenizli

Page 20: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

BARİT Petrol – Doğalgaz aramalarında derin sondaj

kuyularının açılmasında yararlanılan sondaj çamurunun yoğunluk artırıcı olarak kullanılır.

( % 90 Bu amaçla kullanılır.) Isıyı emme ve soğutma özelliği vardır. Barit spor malzemeleri ( golf-tenis ve bovling

topları), boya, cam ve kaymayı önleyici malzemelerin yapımında da kullanılır.

Başlıca Barit Yataklarımız: Antalya, K.Maraş, Muş ve Eskişehir dir.

Barit İşleme Tesislerimiz: Eskişehir, Antalya, İzmir, İzmit ve Elazığ dadır.

Türkiye barit ihracatında %3 ile dünya 7. sidir. Dünya barit rezervinin %2,1 ine sahibiz.

Page 21: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

AntalyaK.MaraşMuş Eskişehir

Page 22: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

FOSFAT Kaya tuzu şeklinde olan Fosfat , Petro-Kimya,

Gübre,Çimento, Cam ve Seramik gibi bir çok alanda kullanılır.

Güneydoğu Anadolu Bölgesi Fosfat yatakları bakımından zengindir.

Adıyaman, Mardin ve Şanlıurfa da fosfat yataklarımız vardır.

Buradaki fosfat, Mardin ( Mazıdağı ) Fosfat Fabrikasında işlenmektedir.

Page 23: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

MANGANEZ Manganez çeliğin sertleştirilmesinde kullanılan bir

madendir. Başlıca Manganez Yataklarımız: Artvin ( Borçka)

Adana ( Ceyahan ), Denizli, Kastamonu,Balıkesir, Burdur ve Sivas’tadır.

%95 i demir- çelik sanayisinde %5 i kimya sanayisinde kullanılır.

ANTİMON Antimon demir tozu ile eritilerek , paslanmaz

metal yapımında, matbacılıkta, ilaç, cam ve seramik sanayilerinde kullanılır.

Başlıca Antimon yataklarımız, Balıkesir, Tokat, Kütahya, İzmir, Bilecik ve Niğde’dedir.

Page 24: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

CİVA Aynaların sırlanmasında, altın ve gümüş üretiminde,

termometre , barometre gibi aletlerin sıvılarında, pil, tıpta (diş), böcek ilacı vb alanlarda kullanılır.

Doğada sıvı olarak bulunan tek metaldir. Konya , İzmir ve Niğde’de civa yataklarımız vardır.

FELDSPAT Cam, seramik, kaynak elektrotları ve boya yapımında

kullanılır. 373 milyon ton ile Türkiye dünya feldspat rezervlerinin

%10 una sahiptir. Ülkemizde elde edilen feldspatın %90 ihraç edilmektedir. Türkiye Dünya’da Feldspat ihracatı en fazla olan ülkedir.

( %36) pay ile 1. sıradayız. Başlıca Yataklarımız: Muğla, Aydın, Kütahya ve Manisa

dadır

Page 25: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

Feldspat

Civa

Page 26: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

ASBEST Isıya, aşınmaya, kimyasal maddelere çok dayanıklı

lifli bir mineraldir. İtfaiye elbiseleri, oto fren balataları, çatı

malzemeleri ( eternit) yapımında kullanılır. Başlıca Asbest Yataklarımız: Bursa, İskenderun,

Erzincan, İzmir, Muğla ve Sivas’tadır.

Page 27: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

LÜLE TAŞI Dünyanın en kaliteli Lüle taşı ülkemizde

bulunmaktadır. Hafif ve parlak yüzeyli bir taştır. Küçük süs eşyaları, takı ve pipo yapımında

kullanılır. 56 milyon ton rezervimiz vardır. Lüle taşı Eskişehir’den çıkarılmaktadır.

OLTU TAŞI Küçük süs eşyaları ve tespih yapımında kullanılır. Erzurum’un Oltu ilçesinden çıkarılmaktadır. Bölgede 600 civarında Oltu taşı çıkarılan ocak

vardır.

Page 28: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

VOLFRAM Bursa Uludağ. (Çıkarım alanı dardır.)

KÜKÜRT Isparta Keçiborlu (Çıkarım alanı dardır.)

Isparta’daki tesisler kapatılmıştır. İthal ediyoruz. Tarımsal ilaç, kimya endüstrisi.

KURŞUN- ÇİNKOKurşun çoğunlukla çinko ile birlikte yer alır. Kurşun: Akü,benzin,matbaa,kimyaÇinko: lastik,pil,çatı kaplamaKayseri (Yahyalı), Elazığ,Adana, Rize,Kırıkkale

ZIMPARA TAŞIAydın, Denizli, Muğla

Page 29: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

Mermer Bor Krom Bakır Tuz Barit Feldspat

Petrol Doğalgaz Taşkömürü Fosfat Boksit Kükürt Demir

İHRAÇ İTHAL

Page 30: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

TÜRKİYE ENERJİ KAYNAKLARI Türkiye çok çeşitli birincil enerji kaynaklarına sahip

bir ülkedir. Türkiye’de taşkömürü, linyit, asfalsit, ham petrol,

doğal gaz, uranyum ve toryum gibi fosil kaynak rezervleri ile,

Hidrolik enerji, jeotermal enerji, güneş enerjisi,dalga enerjisi, biomas enerji gibi tükenmez kaynak potansiyelleri bulunmaktadır.

Türkiye’nin, dünyada halen yoğun olarak kullanılan fosil kaynakların, özellikle petrol ve doğalgazın görünür rezervleri yeterli düzeyde değildir.

Kömür, jeotermal ve hidrolik enerji rezerv ve potansiyeli ise dünya kaynak varlığının %1’i civarındadır.

Page 31: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

Termik; Elek-trik Üretim

Oranları; 0.74; 74%

Hidrolik; 23%

Jeotermal +Rüzgar; 2%

Elektrik Üretim Oranları

TermikHidrolikJeotermal+Rüzgar

TEİAŞ 2011

Page 32: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

Doğal Gaz; Elektrik Üretiminin Enerji

Kaynaklarına Dağılımı; 0.45; 45%

Hidrolik; Elektrik Üretiminin Enerji

Kaynaklarına Dağılımı; 0.23; 23%

Linyit; Elektrik Üre-timinin Enerji Kay-naklarına Dağılımı;

0.17; 17%

Taş Kömürü; Elek-trik Üretiminin En-erji Kaynaklarına

Dağılımı; 0.11; 11%

Fuel oil; Elektrik Üre-timinin Enerji Kay-naklarına Dağılımı;

0.02; 2%

Jeotermal Rüzgar; Elektrik Üretiminin Enerji Kaynaklarına Dağılımı; 0.02; 2%

Elektrik Üretiminin Enerji Kaynaklarına Göre Dağılımı

TEİAŞ 2011

Page 33: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

TAŞ KÖMÜRÜ 1. Jeolojik Zaman’da oluşmuş bir kömür türüdür. Kalorisi yüksek olduğundan genellikle Demir-

Çelik Fabrikalarında yakıt olarak kullanılır. Türkiye’deki taşkömürünün büyük bir bölümü

Ereğli ve Karabük’te ki demir-çelik fabrikalarında, geri kalanı ise Çatalağzı Termik Santrali’nde elektrik üretiminde kullanılır.

Zonguldak ve çevresinden üretilir. (Karadon, Kozlu, Üzülmez, Armutçuk, Amasra)

Page 34: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

LİNYİT Taşkömürüne göre kalorisi daha düşük olan linyit

kömürü,3. Jeolojik Zamanda ( Tersiyer ) oluşmuş bir kömürdür.

Türkiye Linyit yatakları bakımından oldukça zengindir. Linyit genellikle elektrik üretiminde ( Termik

Santraller) kullanılır. Ayrıca sanayide ve konutların ısıtılmasında da

kullanılır. Manisa ( SOMA ) Kütahya ( SEYİTÖMER, TUNÇBİLEK ) Muğla ( YATAĞAN ) Kahramanmaraş ( AFŞİN-ELBİSTAN )(en büyük) Ankara ( ÇAYIRHAN ) Bursa ( ORHANELİ )

Page 35: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

PETROL Çok önemli bir enerji kaynağı ve Petro-Kimya Sanayinin ham

maddesidir. Günümüzde uğruna savaşların çıktığı bir madendir. Büyük ölçüde 3. Jeolojik Zaman’da oluşmuştur. Ülkemizden çıkarılan ham petrol, yıllık petrol ihtiyacımızın

yalnızca %10 unu karşılayabilmektedir. Batman( Raman,Garzan) Siirt (Kurtalan), Diyarbakır Adıyaman

(Kahta) En fazla petrol ithal ettiğimiz ülkeler İran, Irak, Rusya (2011)

Page 36: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

İzmit İPRAŞ

Mersin ATAŞ

İzmir ALİAĞA

Kırıkkale ORTA ANADOLU

Batman BATMAN

Page 37: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

DOĞAL GAZ Organik kökenli yanıcı bir madde olan doğal gaz ,

petrol rezervlerinin çevresinden çıkarılır. Diğer fosil yakıtlara oranla çevre kirliliğine daha az

neden olur. Doğal Gaz: Termik Santrallerde, Konutların

Isıtılmasında ve Sanayide kullanılmaktadır. 2011 yılında elektrik üretimimizin %45 i

doğalgazdan elde edilmiştir. Yıllık doğal gaz tüketimimiz 40 milyar m³ tür. Ancak

yerli kaynaklardan bunun sadece 793 milyon m³ ü karşılanabilmektedir. (2011)

En çok doğal gaz ithal ettiğimiz ülke Rusya’dır. Sonra İran, Azerbaycan, Türkmenistan. Gemiyle Cezayir ve Nijerya’dan alırız.

Page 38: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

Kırklareli (Hamitabat), Mardin (Çamurlu), Tekirdağ (Hayrabolu), Düzce (Akçakoca)

Page 39: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

Doğal Gaz PetrolRusya-Mavi Akım BTC Ham Petrol Boru HattıRusya Batı Hattı Kerkük Yumurtalık P.Boru H.Bakü-Tiflis-Erzurum(Şah deniz) Ceyhan-KırıkkaleHazar Geçişli Boru Hattı Batman-Dörtyolİran-Türkiye Pars DGBH. Şelmo-Batman…Mısır DoğalgazıNABUCCO DGH

Page 40: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

HİDROELEKTRİK  En temiz enerji kaynağıdır. Türkiye, Rusya ve Norveç’ten sonra Avrupa

kıtasında hidroelektrik potansiyel bakımından 3. sıradadır.

Elektrik üretimimizin % 24 i HES’ ler den elde edilmektedir.

Türkiye mevcut HES potansiyelinin %35 sini kullanmaktadır.

Doğu Anadolu en elverişli bölge, Marmara en az elverişli bölgedir.

SORU: Hidroelektrik potansiyeli az ve fazla olan alanlar nerelerdir?

Page 41: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

RÜZGAR GÜCÜ Çevreyi kirletmeyen ve tükenmeyen bir enerji

kaynağıdır. Bu özellikleri nedeniyle son yıllarda kullanımı

artırılmaya çalışılmaktadır. Ancak pahalı bir yatırım gerektirmeleri nedeniyle

ülkemizde rüzgar gücüyle çalışan santral çok az olmakla birlikte son dönemde artmaya başlamıştır.

Bu santrallerin ilki 1998 yılında İzmir (Çeşme – Alaçatı Beldesi) de kurulmuştur.(Çanakkale boğazı ve Kıyı Ege)

Page 42: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

GÜNEŞ ENERJİSİ Temiz ve tükenmeyen enerji kaynakları içinde

önemli bir yere sahiptir. Birçok bölgemizde; güneşli gün sayısı ve

güneşlenme süresi yeterli düzeydedir. Ülkemizde güneş enerjisi, Isınma ve sıcak su elde

etmekte kullanılmaktadır. Son yıllarda güneş enerjisi ile çalışan

otomobillerin geliştirilmesi çalışmalarına hız verilmiştir.

En elverişli bölge Güneydoğu Anadolu’dur. 2011 İstanbul’da 2012’de Konya’da güneş enerji santrali kuruldu.

Page 43: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

Güneydoğu And. Bölgesi 3016 saat

Akdeniz Bölgesi 2923 saat

Ege Bölgesi 2726 saat

İç Anadolu Bölgesi 2712 saat

Doğu Anadolu Bölgesi 2693 saat

Marmara Bölgesi 2528 saat

Karadeniz Bölgesi 1966 saat

AVANTAJLARI•Doğrudan güneş enerjisini kullanır, •Doğal ısıtma ve soğutma sistemleri kullanarak binaların  gereksiz ve aşırı ticari enerji tüketimlerini önler, •Çevre değerlerini korur, Çevreye verilen zararları en aza indirir, •Doğal ve sağlığa zararsızdır…

Page 44: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

JEOTERMAL ENERJİ Yerin derinliklerine doğru gidildikçe her 33 m de

sıcaklık yaklaşık 1°C artar. Böylece yeraltında sıcak su ve buhar halinde

sular oluşmaktadır.  150 - 200 °C sıcaklığındaki su buharı sondajla

çıkarılarak elektrik üretiminde kullanılır. Ülkemizde bu amaçla kullanılan Jeotermal

santral Denizli ( Sarayköy ) Aydın (Germencik)dadır.

Jeotermal kaynakların kullanım alanı oldukça fazladır.

Page 45: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

JEOTERMAL KAYNAKLAR İLE :  A – elektrik enerjisi üretimi, B – merkezi ısıtma, soğutma, sera ısıtması v.b. C – kimyasal madde ve mineral üretimi,

karbondioksit, gübre, lityum, ağır su, hidrojen  v.b. D – kaplıca amaçlı kullanım (termal turizm) E – düşük sıcaklıklarda (30 °c) kültür balıkçılığı F – mineralli su olarak içilerek kullanımı vb.

Gerçekleştirilmektedir

Page 46: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

NÜKLEER ENERJİ Uranyum ve Toryum gibi radyoaktif minerallerin

atomlarının parçalanmasıyla açığa çıkan enerjiye nükleer ( atom ) enerji adı verilir.

Türkiye toryum madenleri bakımından dünyada 2. sırada yer almaktadır. ( Eskişehir – Sivrihisar )

Ülkemizde nükleer santral bulunmamaktadır. Ancak Mersin ( Akkuyu ) ve Sinop’a nükleer

santral yapılması planlanmaktadır.BİYOKÜTLE(BİYOMAS) ENERJİ

Bitki ve hayvanların atıklarından elde edilen enerjidir.

Klasik biokütle: odun , tezek yakmak Modern biokütle: atıkları yakıta dönüştürmektir.

Page 47: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

SORU- 2012 kpss

Aşağıdakilerin hangisinde, yer altı kaynağının rezerv

bakımından zengin olduğu yer yanlış verilmiştir?

A) Demir – Sivas (Divriği)

B) Krom – Elâzığ (Guleman)

C) Manganez – Konya (Seydişehir)

D) Bakır – Artvin (Murgul)

E) Barit – Antalya (Alanya)

Page 48: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

SORU-2007 kpssTürkiye’nin çeşit ve rezerv bakımından en zengin yer altı kaynaklarına sahip coğrafi bölümü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yukarı Fırat Bölümü B) Konya Bölümü C) Ergene Bölümü D) Adana Bölümü

E) Orta Karadeniz Bölümü

Page 49: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

Haritada numaralarla gösterilen yerlerin hangilerinde termik santral vardır?

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV

SORU- 2007 kpss

Page 50: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

SORU- 2006 kpss

Page 51: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

Soru- - Çeliğin sertleştirilmesinde kullanılır.- Elazığ ve Antalya'da işlenir.- Üretiminde Güney Afrika birinci, Türkiye bazen

3. bazen 4. sırada yer alır.

Yukarıda sözü edilen maden aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

A) Altın B) Krom C) Bakır

D) Demir E) Bor minerali

Page 52: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

Soru- 1. Maden : Fotoğrafçılık, gübre, cam sanayisinde

kullanılır. Stratejik madendir. Susurluk havzasında çıkarılır. Türkiye rezerv bakımından dünyada birincidir.

2. Maden : Elazığ/Guleman'dan, Antalya/Fethiye ve Köyceğiz'den çıkarılır. Demirin çeliğe dönüştürülmesinde kullanılır. Türkiye, üretiminde dünyada 3. sıradadır. Yukarıda sözü edilen madenler sırası ile hangileridir?

A) Demir-Bakır B) Krom-Kurşun C) Nikel-Cıva

D) Bor-Krom E) Kükürt-Alüminyum

Page 53: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

Soru- - Ağır sanayi ve metalürjinin ana ham maddesidir.- Ülkemizde yatakları dağınık halde bulunur.- Bu maden açısından en zengin bölgemiz Doğu

Anadolu'dur.- İşlendiği başlıca yerler; İskenderun, Karabük ve

Karadeniz Ereğli'sidir. Yukarıda belli başlı özellikler verilmiş olan

maden aşağıdakilerden hangisidir?

A) Demir B) Bakır C) Krom D) Kükürt E) Kurşun

Page 54: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

Soru- Bir madenin çıkartılıp işletmeye açılabilmesi için belli şartları taşıması gerekir.Buna göre aşağıdakilerden hangisi bir madenin işletmeye açılabilmesi için gereken şartlardan değildir?

A) Maden bölgesine ulaşımın rahat sağlanabilmesiB) Maden bölgesinin yoğun nüfuslu olmasıC) Cevherdeki maden oranının yüksek olmasıD) Maden çıkarımı için yeterli sermayenin olmasıE) Maden çıkarımı için yeteri derece teknik

elemana sahip olmak

Page 55: MADENLER VE ENERJİ KAYNAKLARI

MUZAFFER ADEM COĞRAFYA ÖĞRETMENİ