maddeyİ taniyalim

FEN VE TEKNOLOJİÜMİT DOĞANÜMİT DOĞAN FEN VE TEKNOLOJİ

MADDEYİ TANIYALIM


NELER YAPACAĞIZ? Günlük yaşamda kullandığımız her şeyin kendine özgü

bir hikayesi vardır.Örneğin bisiklet yapımında kullanılan

demirin, oyuncakların ana maddesi olan plastiğin

üretilmesi, bunun gibi bir çok örnek vermek mümkün.

İşte burada sizlere bunlar hakkında eğlenceli bilgiler

vereceğiz, maddelerin özelliklerini, yaşamımızda hangi

alanlarda kullandığımızı ve nasıl sınıflandırdığımızı

öğreneceğiz….


Nitelemek amacıyla;saydam,

opak (saydam olmayan)

diye ikiye ayrılıyor.

1.MADDEYİ NİTELEYEN ÖZELLİKLER


Maddeyi nitelendiriyorum.

Işığı geçirenler (saydam)

Işığı az geçirenler (yarı saydam)

Işığı geçirmeyenler (opak)

=>cam bardak=>bazı plastikler=>gözlük camı

=>buzlu cam=>bazı plastikler=>defter yaprağı

BUZ

=>metaller (alüminyum,altın,çelik)=>elektrik prizleri=>ağaç,seramik vs.

KERESTE


(~)Elmas, gümüş parlak maddelerdir.

(~)Odun, bazı kömürler ve kum mat maddelerdir.

Parlaklık ve Matlık


Tahta kürdançelik kaşığı çizer mi?

Çelik çivi, tahtakaşığı çizer mi?

SERTLİK VE YUMUŞAKLIK


Maddelerin farklı sertliğe sahip

olduğunu biliyor musunuz? Bazı

maddeleri kolayca çizebilir ve şekil

verebiliriz. Çeşitli nesneler kullanarak

şekil verebildiğimiz maddeler yumuşaktır.

Kolayca şekil veremediğimiz

maddeler ise serttir. YUMURTA

TOP

SERTLİK VE YUMUŞAKLIK NE DEMEK?


Metal çivi, porselenden daha sert

değil, ama sağlamdır. Çiviye çekiçle

vurduğunuzda ne gözlemlersiniz?

Porselenden yapılmış fincana çekiçle

vurduğumuzda ne olur? Çiviye çekiçle

vurulduğunda kırılmaz, fakat fincan

kırılır.

SAYDAMLIK VE KIRILGANLIK


Maddelerin suyun içinde batmaları veya yüzmeleri

büyüklüğüne değil, maddenin cinsine bağlıdır. Küçük

taşlar ve kum suda batar. Sizin taşıyamayacağınız ağır bir

tahta parçası bile suda yüzer. Bazı maddeler suda batar,

bazıları ise yüzer, diyebiliriz.

SUDA BATMA VE YÜZME


Mıknatıs tarafından çekilen maddelere örnek

olarak demir ve çelik verilebilir. Lastik,

cam, taş ve ağaç ise mıknatıs

tarafından çekilmeyen maddelerdir.

Bazı maddeler mıknatıs tarafından çekilir,

bazıları ise çekilmez.

MIKNATISLA ÇEKİLME ÖZELLİĞİ


Birçok maddenin kendine özgü rengi vardır. Kömür,

altın ve süt ne renktir? Su hava,kolonya ve gaz yağı

gibi maddeler renkli midir? Birçok maddenin kokusu

vardır. Örneğin kolonya ve parfüm kokulu, tuz ve

şeker gibi maddeler ise kokusuzdur.

RENK VE KOKU


Elimizle ağacın kabuğuna ve bardağın

yüzeyine dokunarak aralarındaki

farkı algılamaya çalışalım.

Demek ki maddelerin

bazıları pürüzlü bazıları ise

pürüzsüz bir yüzeye sahiptir.

PÜRÜZLÜ VE PÜRÜZSÜZ


Koltukların yumuşak ve esnek oluşukullanım kolaylığı ve güzel birgörünüm sağlar.

Evimizde kullandığımızbazı nesneler opakmalzeme kullanılarakyapılır.

Plastik esnek olduğu için,başta oyuncak ve otomobillastiği olmak üzere birçokeşyanın yapımında işe yarar.

MADDELERİN NİTELİKLERİ VE KULLANIM ALANLARI


Sizce evleriniz porselenden, basketbol

topunuz kâğıttan, bisikletiniz camdan

yapılabilir mi? Cam, kâğıt ve porselenin

özellikleri, sırası ile bu nesnelerin

yapımına uygun mudur? Cam ve

porselen kırılgandır. Eğer evleriniz

porselenden yapılmış olsaydı kolayca

kırılabilirdi.

MADDELERİN NİTELİKLERİ VE KULLANIM ALANLARI


Bu nedenle evler sağlam ve opak maddeler kullanılarak

inşa edilir. Benzer şekilde bisikletiniz camdan üretilseydi

çok çabuk kırılabilirdi. Bu nedenle cam bisiklet üretimi

için uygun bir madde değildir. Basketbol topu yapımda

ise sağlam ve esnek olan maddeler kullanılır. Bir ürün

elde ederken, ona uygun madde seçilmelidir.


Nesneler kullanıldıkları yere göre cisim, eşya, alet,

malzeme gibi farklı isimler alabilir. Bu nedenle,

nesneleri sınıflandırırken kesin sınırlar

çizilmemelidir.

NESNELERİN SINIFLANDIRILMASI


Hava, toprak, kum, taş ve suyun

ortak noktası ne olabilir? Saydığımız

tüm bu örnekler maddedir.

Şişe, bardak, vazo ve sürahi cama

şekil verilerek elde edilen

cisimlerdir. Sıra, masa ve kurşun

kalem, ağaçtan yapılmış cisimlerdir.

MADDE, CİSİM, MALZEME, EŞYA, ALET


Cisim, katı maddenin şekil verilmiş hâlidir. Sıvılar ve

gazlar cisim değildir. Çünkü sıvılar içinde bulundukları

kabın şeklini alır. Gazlar ise bulundukları kabın içini

doldurur.


Malzeme, birçoğunu bir

araya getirerek bir tüketim

maddesine dönüştürdüğümüz

maddelerdir. Her malzeme

kullanılır ve tükenir. Kek yaparken

kullanılan un, süt, şeker,

yumurta vb. birer malzemedir.

İÇİNDEKİLER MALZEME


Aletler ne işe yarar? Ekmeğimizi kesmeye yarayan bıçak,

pasta yaparken kullanılan mikser birer alettir. Aletler en

çok marangozluk, ayakkabıcılık, sıvacılık, tornacılık ve

çiftçilik gibi işlerle uğraşanlar tarafından kullanılır. Aletler

bu meslek sahiplerinin vazgeçilmez araçlarıdır. Örneğin

saatçi; tornavida, büyüteç ve pens gibi aletler kullanır.Fırıncının kullandığı fırın küreği bir alettir.


Giyecekler, kaplar, dolaplar ve fırın birer eşyadır. Aynı

şekilde oturduğumuz koltuk ve sandalye de birer

eşyadır. Eşya, birkaç kullanımdan sonra atılmaz. Uzun

süre dayanır. Eşya eskir, ama tükenmez.

maddeyİ taniyalim

Documents