Maddenin Yapısı

MADDE BİLGİSİKÜTLESİ HACMİ VE EYLEMSİZLİĞİ

OLAN HERŞEYE MADDE DENİR.Maddenin şekil almış haline cisim

denirCam bir madde iken cam bardak

bir cisimdirMaddeler doğada katı sıvı gaz

halinde bulunabilir

2

A-Maddenin KATI hali Katı maddelerin belirli şekil ve

hacimleri vardırTanecikler birbirine çok yakındır

ve bu tanecikler arasında güçlü çekim kuvveti vardır

Moleküller titreşim hareketi yaparlar.

Örnekler :Bardak saat masa sıra vs

3

B-Maddenin SIVI hali

Sıvı maddelerin belirli hacimleri vardır Şekilleri yokturİçinde bulundukları kabın şeklini alırlarTanecikler arası boşluk daha fazladırTanecikleri bir arada tutan kuvvet

zayıftırAkışkandır(moleküller birbirinin

üzerinden kayar) Örnekler :Süt su zeytinyağı vs vs

4

C-Maddenin GAZ hali

Belirli şekilleri ve hacimleri yoktur.İçinde bulundukları kabın şeklini ve

hacmini alırlar.Tanecikler arası boşluk fazla çekim

kuvveti ise çok azdır.Kolaylıkla sıkıştırılabilirler ve

genişletilebilirler.Örnek :hava, duman ,su buharı vs vs…

5

Madenin hal değişimi

6

KATII SIVI GAZERİME BUHARLAŞMA

DONMA YOĞUNLAŞMA

SÜBLİMLEŞME

KIRAĞILAŞMA

ISI VERİR

DÜZENLİLİK ARTAR

DÜZENSİZLİK ARTAR

Isı alır

Maddelerin görülebilen hissedilebilen özelikleriRENK SAYDAMLIK VE OPAKLIKKOKU TAD SERTLİK YUMUŞAKLIK

7

Maddenin ORTAK özellikleriKÜTLEHACİMEYLEMSİZLİKELEKTRİKLİ YAPI

8

BU ÖZELLİKLER MADDE MİKTARINA GÖRE DEĞİŞİRLER

9

Maddenin adı Katı Sıvı Gaz

Ağaç X

Çorba X

Yağmur X

Sıcak çikolata X

Süt X

Kaya X

Peynir X

Ateş ve duman X

Kolonya X

Rüzgar X

10

Katı mı-sıvı mı- gaz mı

MADDE Gözlemler AÇIKLAMALAR

DEMİR ________ Yapısında boşluk olmadığı için

SU ________ Yapısında boşluk olmadığı için

HAVA X Yapısında boşluk olduğu için

11

Hangisi Sıkışır?

Gaz haldeki maddelerin yapısında boşluklar vardır.O halde bu maddeler tanecikli olabilir mi?

Maddelerin özelliklerini bulalım:

12

Özellikler Katı Sıvı Gaz

Şekli değişebilir. X X

Sıkıştırılabilir. X

Tanecikler arasında çok boşluk vardır.

X

Tanecikler birbirine çok yakındır. X X

Sıkıştırılamaz. X X

Şekli değişemez. X

Hacmi değişmez. X X

Okulumuzun binası bir bütün mü?

13

Okulumuz

Kumu Oluşturan tanecikler var mı?

Kum tanesi

???????????

Tuğla

14

ORGANİZMAYIOLUŞTURMAK İÇİN HÜCRELER BİRARAYA GELİR

ATOMU OLUŞTURAN DAHA KÜÇÜK PARÇACIK VARMI?????

ATOMLAR

HÜCREYİ OLUŞTURANKARBONHİTRATVE YAĞ

ORGANHÜCRE

15

OLUŞTU

Çok sayıda aynı çeşit atomların bir araya gelerek

oluşturduğu maddeye ELEMENT denir.

16

Hidrojen,oksijen,iyot gibi bazı elementler kümeler halinde bulunur.Bu atom kümelerine MOLEKÜL denir.

17

Molekülleri oluşturan farklı çeşitteki atomların büyükleri ve özellikleri de birbirinden farklıdır

Bazı moleküller tek çeşit atomdan oluşurken;bazı moleküller farklı çeşit atomlardan oluşur

Moleküller iki atomdan oluştuğu gibi çok fazla sayı da atomdan da oluşur

MOLEKÜLLER

18

BASİT YAPILI MOLEKÜLLER( AZ SAYIDA

ATOM)

KARMAŞIK YAPILI

MOLEKÜLLER(ÇOK SAYIDA

ATOM)

19

BİLEŞİK

İki yada daha fazla çeşitte

element atomlarının bir araya gelerek oluşturdukları

yeni saf maddeye denir.

Atomlar KÜRE biçimlidir.Deneyde alkolün içine atılan iyot kristallerine ne

olmuştu?İyot kristalleri alkolün içinde çözünerek alkole

renk verdiğini gözlemlemiş miydik?Bu gözlemlerden yola çıkarak, çözünen iyodun

alkolün içinde yayılmasını nasıl açıklarsınız?İyodun alkolde dağılması ile, şekerin suda

dağılmasını karşılaştıralım.

20

Her madde gözle görülemeyecek kadar küçük ve bölünmesi zor yapı taşları olan …………….. Oluşmuştur.

Atomlar gözle görülemeyecek kadar küçük tanecikler olmasına karşılık, ancak günlük yaşantımızda pek çok gözlem sonucu atomların varlığı

……………………

21

ATOMLARDAN

KANITLANMIŞTIR.

. Demir ya da bakır parçası da ardışık olarak yeterince bölünmeye devam edebilseydi resimlerde gördüğümüz atomları elde edecektik

22

23

24

SU

25

İYOT

Daha önce incelediğimiz modellerden farkı var mı?

Su ve iyotta gördüğümüz bu “atom kümelerine” MOLEKÜL diyoruz.

Su, su moleküllerinin bir araya gelmesiyle oluşur. Su molekülleri iki hidrojen ve bir oksijen atomu içerir.

26

Tarihten

◦ATOMUN TARİHÇESİ John Dalton(1766-1844) J.J.Thomson(1856-1940) Ernest Rutherfort(1871-1937) Niels Bohr(1885-1962)

27

28

Atom kavramı ile ilgili tarih boyunca değişen düşünceler:

Democritus ve diğer Yunan filozofları her maddenin hep aynı özdeş atomlardan oluştuğunu düşünüyorlardı. John Dalton atomun içi dolu berk ve bölünmez olduğu fikrini taşıyordu. Becquerel ve Madam Curie’ nin çalışmaları ise atomların da bölünebildiğini göstermiştir.Atom konusunda çalışmalar yapan bilim insanları:

Democritus ve Yunanlı filozoflar, John Dalton, J.J.Thomson, Ernest Rutherford, Niels Bohr, Becquerel, Madam Curie

29

Bugün kullanılan atom modeli “bulut modeli”dir.

Bu modele göre; atomun merkezinde (çekirdeğinde) (+) yüklü protonlar ve yüksüz nötronlar bulunur.

Atom çekirdeğinin çevresinde ise (-) yüklü elektronlar sürekli hareket halindedir

30

MADDENİN ÖZELLİKLERİ

Fiziksel özelliklerMaddenin bir başka maddeye

dönüşmeksizin gözlenebilen ve ölçülebilen dış görünüşü ile ilgili özellikleridir.

Maddenin rengi, kokusu, tadı, çözünürlüğü, sertliği, hacmi, ısı ve elektrik iletkenliği v.b. özelliklerdir

31

32

Fiziksel değişimler• Kömürün toz haline gelmesi• Demirin tel ve levha haline gelmesi• Kağıdın yırtılması• Suyun buharlaşması• Şekerin suda çözünmesi

*** Bu olaylar sonunda maddenin iç yapısında değişme olmaz.*** Bütün hal değiştirme olayları fiziksel

33

KAR YAĞMASI FİZİKSEL BİR OLAYDIR.

Kimyasal özellikleri

Kimyasal özellikleri Maddenin maddeler ile birleşerek yeni

madde oluşturabilme kapasitesidir. Bir maddenin başka madde ile

etkileşmesi veya etkileşmemesi, onun kimyasal yapısı ile ilgili özelliklerdendir.

Yanıcı olup olmaması, asidik ya da bazik olması, suyla reaksiyona girip girmemesi kimyasal özelliklere örnek verilebilir.

34

35

Kimyasal değişimler • Kâğıdın yanması • Mumun yanması • Sütün ekşimesi • Yumurtanın bozulup çürümesi • Demirin paslanması • Fotosentez olayı • Solunum olayı

*** Kimyasal değişmeler sonucunda maddeler başka maddelere dönüşür.

*** Bütün yanma olayları kimyasal değişmedir.

36

37

BALINI YAPAN ARI DA KİMYASAL BİR OLAY GERÇEKLEŞTİRİYORDUR.

SAF (ARI) MADDELERTek tür tanecikten oluşan

maddelere saf madde denir

38

moleküller

atomlar

ELEMENTLER Aynı cins atomlardan oluşmuş saf maddelere Element

denir. Sembollerle ifade edilirler .H:HİDROJENO:OKSİJENC:KARBONFe:DEMİR

39

BİLEŞİKLERki yada daha fazla elementin

belirli oranda birleşerek kimyasal yolla oluşturduğu yeni özellikteki saf maddeye BİLEŞİK DENİR

Ancak KİMYASAL YOLLA AYRILABİLİR

40

SAF OLMAYAN MADDELER

KARIŞIMLARİki yada daha fazla maddenin

özelliklerini kaybetmeden çeşitli oranlarda karışması ile oluşan topluluğa karışım denir

Karışımı oluşturan maddeler kimliklerini kaybetmezler

41

fnbilg

isi.word

pre

ss.com

42

Heterojen karışımlar

Her tarafında farklı özellik gösteren tek bir-madde gibi gözükmeyen karışımlardır.

maden filizleri, kaya parçaları, odun parçaları, bir bitki yaprağı, sis, ayran, petrol su karışımı , beton parçası, toprak  heterojen karışımlara örnek verilebilir. 

Heterojen karışım emülsiyon ve süspansiyon olmak üzere ikiye ayrılır.

43

süspansiyonBir sıvıda çözünmeyen katının

heterojen olarak dağılmış şeklidir. Su–kum karışımı, su–tebeşir tozu

karışımı gibi

44

EMÜLSİYONBir sıvıda çözünmeyen başka bir

sıvının heterojen olarak bulanık bir şekilde dağılmış hâlidir.

Su–zeytinyağı karışımı, su–benzin karışımı, gibi.

45

HOMOJEN KARIŞIMLARHer tarafında aynı özelliği gösteren, tek bir

madde gibi gözüken karışımlardır. Homojen karışımlara genel olarak “çözeltiler” de denir. 

Tuzlu su, şekerli su, alkollü su, çeşme suyu  ile içerisinde bulunduğumuz hava homojen karışıma örnek verilir.

46

47

Bütün maddeler taneciklerden oluşmuştur ve tanecikler hareketlidirKatılar:TİTREŞİMSıvılar ve gazlar:ÖTELEMEHAREKETİ yaparlar

48

Taneciklerin hareketi

İskeleye bağlıBir kayığın hareketine benzer

49

TİTREŞİM ÖTELEME

50