mỞ ĐĐ Ầuu 1. nttíínhh ềcc pp tthhii tt c aa...

11

MMỞỞ ĐĐẦẦUU

11.. TTíínnhh ccấấpp tthhiiếếtt ccủủaa đđềề ttààii

TTrroonngg ccôônngg ccuuộộcc đđổổii mmớớii ởở nnưướớcc ttaa hhiiệệnn nnaayy,, vviiệệcc cchhúú ttrrọọnngg hhơơnn nnữữaa

đđếếnn ccôônngg ttáácc nngghhiiêênn ccứứuu vvàà ggiiảảnngg ddạạyy llịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc lluuôônn ccóó mmộộtt ýý nngghhĩĩaa

rrấấtt qquuaann ttrrọọnngg đđốốii vvớớii ssựự đđổổii mmớớii ttưư dduuyy llýý lluuậậnn nnóóii cchhuunngg vvàà ssựự pphháátt ttrriiểểnn

ccáácc kkhhooaa hhọọcc ttrriiếếtt hhọọcc nnóóii rriiêênngg.. ỞỞ nnưướớcc ttaa,, ttrroonngg ssuuốốtt mmộộtt tthhờờii ggiiaann ddààii,,

ddoo nnhhiiềềuu nngguuyyêênn nnhhâânn kkhháácc nnhhaauu,, ccôônngg vviiệệcc nnààyy ddưườờnngg nnhhưư cchhưưaa đđưượợcc

qquuaann ttââmm đđúúnngg mmứứcc.. CCóó tthhểể nnóóii,, cchhúúnngg ttaa cchhủủ yyếếuu mmớớii cchhỉỉ bbiiếếtt đđếếnn ttrriiếếtt

hhọọcc mmááccxxíítt,, mmớớii cchhỉỉ nngghhiiêênn ccứứuu đđưượợcc pphhầầnn nnààoo llịịcchh ssửử ttưư ttưưởởnngg ddâânn ttộộcc vvàà

ccòònn íítt nngghhiiêênn ccứứuu vvềề ttrriiếếtt hhọọcc nnggooààii mmááccxxíítt,, íítt qquuaann ttââmm ttớớii llịịcchh ssửử ttrriiếếtt

hhọọcc,, đđặặcc bbiiệệtt llàà ttrriiếếtt hhọọcc tthhờờii ccổổ đđạạii-- ccộộii nngguuồồnn ccủủaa ttrriiếếtt hhọọcc hhiiệệnn đđạạii,, nnhhưư

PPhh..ĂĂnngggghheenn đđãã vviiếếtt:: ““TTừừ ccáácc hhììnnhh tthhứứcc mmuuôônn hhììnnhh mmuuôônn vvẻẻ ccủủaa ttrriiếếtt hhọọcc

HHyy LLạạpp,, đđãã ccóó mmầầmm mmốốnngg vvàà đđaanngg nnảảyy nnởở hhầầuu hhếếtt ttấấtt ccảả ccáácc llooạạii tthhếế ggiiớớii

qquuaann ssaauu nnààyy””[[2244,, ttrr.. 449911]]((**))

.. TTììnnhh hhììnnhh đđóó hhiiệệnn nnaayy đđãã đđưượợcc ccảảii tthhiiệệnn pphhầầnn

nnààoo,, nnhhưưnngg ssoo vvớớii nnhhuu ccầầuu pphháátt ttrriiểểnn ccủủaa ttưư dduuyy llýý lluuậậnn tthhìì đđiiềềuu nnààyy vvẫẫnn

cchhưưaa đđáánngg llàà bbaaoo..

PPhh..ĂĂnngggghheenn đđãã ttừừnngg nnóóii:: ““MMộộtt ddâânn ttộộcc đđứứnngg vvữữnngg ttrrêênn đđỉỉnnhh ccaaoo ccủủaa

kkhhooaa hhọọcc tthhìì kkhhôônngg tthhểể kkhhôônngg ccóó ttưư dduuyy llýý lluuậậnn””,, nnhhưưnngg ttưư dduuyy llýý lluuậậnn ấấyy

““ccầầnn pphhảảii đđưượợcc pphháátt ttrriiểểnn hhooàànn tthhiiệệnn,, vvàà mmuuốốnn hhooàànn tthhiiệệnn nnóó tthhìì cchhoo ttớớii

nnaayy,, kkhhôônngg ccóó mmộộtt ccáácchh nnààoo kkhháácc hhơơnn llàà nngghhiiêênn ccứứuu ttooàànn bbộộ ttrriiếếtt hhọọcc tthhờờii

ttrrưướớcc””[[2244,, ttrr.. 448877--448899]],, vvìì ““ttrriiếếtt hhọọcc llàà ssựự ttổổnngg kkếếtt ttưư dduuyy”” ((HHêêgghheenn)).. MMặặtt

kkhháácc,, vvìì llịịcchh ssửử pphháátt ttrriiểểnn ccủủaa ttưư dduuyy đđưượợcc ttổổnngg kkếếtt ttrroonngg llịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc,,

nnêênn cchhíínnhh llịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc llàà ccơơ ssởở đđểể hhììnnhh tthhàànnhh pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg..

PPhhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg llàà mmộộtt kkhhooaa hhọọcc ttrriiếếtt hhọọcc vvàà nnếếuu xxéétt ttrrêênn nnhhiiềềuu

pphhưươơnngg ddiiệệnn,, nnóó llàà hhiiệệnn ttưượợnngg ccóó ýý nngghhĩĩaa tthhếế ggiiớớii qquuaann rrộộnngg llớớnn nnhhưư bbảảnn

tthhâânn ttrriiếếtt hhọọcc.. LLịịcchh ssửử pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg hhììnnhh tthhàànnhh,, pphháátt ttrriiểểnn ttừừ kkhhii ttrriiếếtt

hhọọcc rraa đđờờii,, mmàà đđỉỉnnhh ccaaoo llàà pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg mmááccxxíítt.. PPhhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg

((**))

TTừừ đđââyy:: -- SSốố đđầầuu llàà ssốố tthhứứ ttựự ttààii lliiệệuu tthhaamm kkhhảảoo..

-- SSốố ssaauu llàà ssốố ttrraanngg ccủủaa ttààii lliiệệuu tthhaamm kkhhảảoo..

22

mmááccxxíítt ddựựaa ttrrêênn ttrruuyyềềnn tthhốốnngg ttưư ttưưởởnngg bbiiệệnn cchhứứnngg ccủủaa nnhhiiềềuu tthhếế kkỷỷ,, vvạạcchh

rraa nnhhữữnngg đđặặcc ttrrưưnngg cchhuunngg nnhhấấtt ccủủaa bbiiệệnn cchhứứnngg kkhháácchh qquuaann,, nngghhiiêênn ccứứuu

nnhhữữnngg qquuyy lluuậậtt pphhổổ bbiiếếnn ccủủaa ssựự vvậậnn đđộộnngg vvàà pphháátt ttrriiểểnn ccủủaa ttựự nnhhiiêênn,, ccủủaa xxãã

hhộộii llooààii nnggưườờii vvàà ccủủaa ttưư dduuyy.. NNóó llàà cchhììaa kkhhóóaa đđểể ccoonn nnggưườờii nnhhậậnn tthhứứcc vvàà

cchhiinnhh pphhụụcc tthhếế ggiiớớii.. NNắắmm vvữữnngg nnhhữữnngg nngguuyyêênn ttắắcc pphhưươơnngg pphháápp lluuậậnn ccủủaa

pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg dduuyy vvậậtt kkhhôônngg nnhhữữnngg llàà mmộộtt nnhhâânn ttốố ccơơ bbảảnn đđểể hhììnnhh tthhàànnhh

tthhếế ggiiớớii qquuaann kkhhooaa hhọọcc,, mmàà ccòònn llàà đđiiềềuu kkiiệệnn ttiiêênn qquuyyếếtt cchhoo ssựự ssáánngg ttạạoo ccủủaa

ccáácc cchhíínnhh đđảảnngg ccáácchh mmạạnngg..

LLịịcchh ssửử ttưư ttưưởởnngg vvàà tthhựựcc ttiiễễnn ccáácchh mmạạnngg cchhoo tthhấấyy,, kkhhii nnààoo cchhúúnngg ttaa

nnắắmm vvữữnngg llýý lluuậậnn pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg,, bbiiếếtt vvậậnn ddụụnngg ccáácc nngguuyyêênn ttắắcc pphhưươơnngg

pphháápp lluuậậnn ccủủaa nnóó mmộộtt ccáácchh ssáánngg ttạạoo,, pphhùù hhợợpp vvớớii hhooàànn ccảảnnhh ccụụ tthhểể,, bbiiếếtt llấấyy

““ccááii bbấấtt bbiiếếnn”” ứứnngg vvààoo ““ccááii vvạạnn bbiiếếnn”” -- nnhhưư CChhủủ ttịịcchh HHồồ CChhíí MMiinnhh nnóóii -- tthhìì

vvaaii ttrròò vvàà hhiiệệuu llựựcc ccảảii ttạạoo ttựự nnhhiiêênn,, bbiiếếnn đđổổii xxãã hhộộii ccàànngg đđưượợcc ttăănngg ccưườờnngg..

NNggưượợcc llạạii,, ccáácchh nngghhĩĩ,, ccáácchh llààmm cchhủủ qquuaann dduuyy ýý cchhíí,, ssiiêêuu hhììnnhh ssẽẽ ddẫẫnn đđếếnn

ssaaii llầầmm,, kkhhuuyyếếtt đđiiểểmm nngghhiiêêmm ttrrọọnngg,, ggââyy ttổổnn tthhấấtt cchhoo ccáácchh mmạạnngg vvàà qquuáá

ttrrììnnhh pphháátt ttrriiểểnn xxãã hhộộii nnóóii cchhuunngg.. TThhắắnngg llợợii ccủủaa ccáácchh mmạạnngg VViiệệtt nnaamm ttrroonngg

ggiiaaii đđooạạnn đđấấuu ttrraannhh bbảảoo vvệệ TTổổ qquuốốcc llàà mmộộtt mmiinnhh cchhứứnngg cchhoo đđiiềềuu đđóó.. HHiiệệnn

nnaayy,, nnưướớcc ttaa đđaanngg ttrroonngg ggiiaaii đđooạạnn ttiiếếpp ttụụcc tthhựựcc hhiiệệnn ccôônngg ccuuộộcc đđổổii mmớớii,,

ttiiếếnn hhàànnhh ccôônngg nngghhiiệệpp hhóóaa,, hhiiệệnn đđạạii hhóóaa đđấấtt nnưướớcc,, vviiệệcc nnắắmm vvữữnngg bbảảnn cchhấấtt

pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg dduuyy vvậậtt ccàànngg llàà mmộộtt nnhhuu ccầầuu bbứứcc tthhiiếếtt đđểể đđổổii mmớớii ttưư dduuyy..

TTiiếếpp tthhuu vvàà vvậậnn ddụụnngg ssáánngg ttạạoo cchhủủ nngghhĩĩaa MMáácc -- LLêênniinn,, ttưư ttưưởởnngg HHồồ CChhíí

MMiinnhh,, qquuaann đđiiểểmm,, đđưườờnngg llốốii ccủủaa ĐĐảảnngg llàà bbiiệệnn cchhứứnngg cchhủủ qquuaann pphhảảnn áánnhh

bbiiệệnn cchhứứnngg kkhháácchh qquuaann ccủủaa tthhựựcc ttiiễễnn ccáácchh mmạạnngg VViiệệtt nnaamm.. NNóó đđaanngg llàà đđịịnnhh

hhưướớnngg ttưư ttưưởởnngg vvàà llàà ccôônngg ccụụ ttưư dduuyy ssắắcc bbéénn đđểể đđưưaa ccáácchh mmạạnngg nnưướớcc ttaa

ttiiếếnn llêênn ggiiàànnhh tthhắắnngg llợợii ttrrêênn ccoonn đđưườờnngg ccôônngg nngghhiiệệpp hhóóaa,, hhiiệệnn đđạạii hhóóaa đđấấtt

nnưướớcc tthheeoo đđịịnnhh hhưướớnngg xxãã hhộộii cchhủủ nngghhĩĩaa..

TTuuyy nnhhiiêênn,, đđểể nnắắmm vvữữnngg pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg mmááccxxíítt,, kkhhôônngg tthhểể kkhhôônngg

nngghhiiêênn ccứứuu ssựự hhììnnhh tthhàànnhh vvàà pphháátt ttrriiểểnn pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg ttrroonngg llịịcchh ssửử,, đđặặcc

bbiiệệtt llàà pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii -- mmộộtt ttrroonngg nnhhữữnngg tthhờờii kkỳỳ ddààii nnhhấấtt,,

33

cchhóóii llọọii nnhhấấtt ttrroonngg ssựự pphháátt ttrriiểểnn ttưư ttưưởởnngg bbiiệệnn cchhứứnngg ccủủaa nnhhâânn llooạạii.. VViiệệcc

nngghhiiêênn ccứứuu pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii ccòònn cchhoo pphhéépp ttááii hhiiệệnn qquuáá ttrrììnnhh

xxuuấấtt hhiiệệnn vvàà ““vvưượợtt bbỏỏ”” hhợợpp qquuyy lluuậậtt ccủủaa pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg dduuyy vvậậtt mmááccxxíítt

nnhhưư llàà mmộộtt ggiiaaii đđooạạnn ccaaoo vvềề cchhấấtt ccủủaa ccáácc hhììnnhh tthhááii ccủủaa pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg..

TTừừ nnhhữữnngg đđiiềềuu ttrrììnnhh bbààyy ttrrêênn,, ccóó tthhểể nnóóii,, vviiệệcc nngghhiiêênn ccứứuu ttrriiếếtt hhọọcc HHyy LLạạpp

ccổổ đđạạii nnóóii cchhuunngg,, nnhhữữnngg ttưư ttưưởởnngg bbiiệệnn cchhứứnngg ttrroonngg ttrriiếếtt hhọọcc HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii

nnóóii rriiêênngg llàà mmộộtt ccôônngg vviiệệcc hhếếtt ssứứcc qquuaann ttrrọọnngg vvàà ccầầnn tthhiiếếtt,, vvừừaa mmaanngg ýý

nngghhĩĩaa llýý lluuậậnn,, vvừừaa mmaanngg ýý nngghhĩĩaa tthhựựcc ttiiễễnn.. CChhíínnhh ttừừ nnhhữữnngg ssuuyy nngghhĩĩ nnhhưư

vvậậyy,, cchhúúnngg ttôôii cchhọọnn vvấấnn đđềề ““TTưư ttưưởởnngg bbiiệệnn cchhứứnngg ttrroonngg ttrriiếếtt hhọọcc HHyy LLạạpp

ccổổ đđạạii”” llààmm đđềề ttààii nngghhiiêênn ccứứuu cchhoo lluuậậnn vvăănn nnààyy..

22.. TTììnnhh hhììnnhh nngghhiiêênn ccứứuu đđềề ttààii..

TTrriiếếtt hhọọcc HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii nnóóii cchhuunngg vvàà pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii

nnóóii rriiêênngg lluuôônn nnhhậậnn nnhhậậnn đđưượợcc ssựự qquuaann ttââmm ttừừ pphhííaa ccáácc nnhhàà ttrriiếếtt hhọọcc,, đđặặcc

bbiiệệtt llàà ccáácc nnhhàà ttrriiếếtt hhọọcc mmááccxxíítt.. CCóó tthhểể nnóóii,, ttấấtt ccảả ccáácc nnhhàà ttrriiếếtt hhọọcc ttrrưướớcc

kkhhii xxââyy ddựựnngg hhọọcc tthhuuyyếếtt ccủủaa mmììnnhh,, hhọọ đđềềuu pphhảảii nngghhiiêênn ccứứuu llịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc

ttrrưướớcc đđóó.. NNggaayy ttừừ tthhờờii ccổổ đđạạii,, PPllaattôônn,, AArriixxttôôtt đđềềuu llàà nnhhữữnngg nnhhàà llịịcchh ssửử ttrriiếếtt

hhọọcc.. ĐĐặặcc bbiiệệtt,, ttrroonngg tthhờờii kkỳỳ ccổổ đđạạii,, pphhảảii kkểể đđếếnn ĐĐiiôôggiieenn LLaaééccxxơơ -- nnhhàà ttrriiếếtt

hhọọcc HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii ssốốnngg vvààoo nnửửaa đđầầuu tthhếế kkỷỷ tthhứứ IIIIII ttrrưướớcc ccôônngg nngguuyyêênn,,

nnggưườờii dduuyy nnhhấấtt đđãã đđểể llạạii cchhoo cchhúúnngg ttaa mmộộtt ttáácc pphhẩẩmm đđồồ ssộộ ggồồmm 1100 ttậậpp ccóó

ggiiáá ttrrịị nnhhưư mmộộtt ccôônngg ttrrììnnhh vvềề llịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc,, ttrroonngg đđóó ttrrììnnhh bbààyy ttiiểểuu ssửử vvàà

hhọọcc tthhuuyyếếtt ccủủaa ccáácc nnhhàà ttrriiếếtt hhọọcc HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii,, ttừừ ccáácc nnhhàà dduuyy vvậậtt đđầầuu ttiiêênn

tthhuuộộcc ttrrưườờnngg pphhááii MMiillêê đđếếnn XXếếcchhttúútt EEmmppiirriiqquuýýtt.. GGầầnn đđââyy,, ttrroonngg nnhhiiềềuu bbộộ

llịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc pphhưươơnngg TTââyy đđồồ ssộộ,, bbaaoo ggiiờờ ccũũnngg ccóó pphhầầnn ddàànnhh rriiêênngg cchhoo

ttrriiếếtt hhọọcc HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii.. TTuuyy nnhhiiêênn,, đđốốii vvớớii hhọọ,, vvấấnn đđềề pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg

kkhhôônngg pphhảảii llàà vvấấnn đđềề đđưượợcc qquuaann ttââmm đđặặcc bbiiệệtt.. CCóó tthhểể kkểể rraa đđââyy mmộộtt ssốố ttáácc

pphhẩẩmm ccóó ttrroonngg tthhưư vviiệệnn ccủủaa VViiệệnn ttrriiếếtt hhọọcc,, cchhẳẳnngg hhạạnn nnhhưư:: SSoouurrcceess ooff tthhee

WWeesstteerrnn ttrraaddiittiioonn -- BBoossttoonn:: HHoouugghhttoonn mmiifffflliinn CCoommppaannyy,, 11998877;; AA hhiissttoorryy ooff

pphhyylloossoopphhyy,, VVoo11.. GGrreeeeccee && RRoommee// SS..JJ.. FFrreeddeerriikk CCoopplleessttoonn -- NNeeww YYoorrkk::

IImmaaggee bbooookkss,, 11996622;; AA hhiissttoorryy ooff WWeesstteerrnn PPhhiilloossoopphhyy.. VVoo11.. BBeeggiinnnniinnggss ttoo

44

pplloottiinnuuss,, RRaallpphh MM..MMccIInneerrnnyy -- CChhiiccaaggoo:: HHeennrryy rreeggnneerryy ccoommppaannyy,, 11996633;;

DDooiinngg pphhiilloossoopphhyy hhiissttoorriiccaallllyy,, PPeetteerr HH..HHaarree -- NNeeww YYoorrkk......

CCáácc nnhhàà kkiinnhh đđiiểểnn ccủủaa cchhủủ nngghhĩĩaa MMáácc -- LLêênniinn llàà nnhhữữnngg nnggưườờii rrấấtt qquuaann

ttââmm ttớớii ttrriiếếtt hhọọcc HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii nnóóii cchhuunngg vvàà pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg HHyy LLạạpp ccổổ

đđạạii nnóóii rriiêênngg.. QQuuaann đđiiểểmm ccủủaa ccáácc ôônngg vvềề llịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc ccóó ýý nngghhĩĩaa

pphhưươơnngg pphháápp lluuậậnn qquuaann ttrrọọnngg cchhoo vviiệệcc nngghhiiêênn ccứứuu pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg HHyy

LLạạpp ccổổ đđạạii,, đđặặcc bbiiệệtt llàà qquuaann đđiiểểmm ssaauu đđââyy ccủủaa VV..II..LLêênniinn ttrroonngg BBúútt kkýý ttrriiếếtt

hhọọcc :: ““ỦỦnngg hhộộ ttíínnhh llịịcchh ssửử nngghhiiêêmm kkhhắắcc ttrroonngg llịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc đđểể kkhhỏỏii ggáánn

cchhoo nnhhữữnngg nnggưườờii tthhờờii ccổổ mmộộtt ssựự ““pphháátt ttrriiểểnn”” nnààoo đđóó ccủủaa ccáácc ýý nniiệệmm ccủủaa

hhọọ,, ddễễ hhiiểểuu đđốốii vvớớii cchhúúnngg ttaa,, nnhhưưnngg ttrrêênn tthhựựcc ttếế cchhưưaa tthhểể ccóó ởở hhọọ””[[1188,, ttrr..

226622]]..

ỞỞ LLiiêênn XXôô,, ttừừ nnhhữữnngg nnăămm 2200 ccủủaa tthhếế kkỷỷ XXXX,, vvấấnn đđềề pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg

HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii đđãã tthhuu hhúútt đđưượợcc ssựự cchhúú ýý ccủủaa nnhhiiềềuu nnhhàà ttrriiếếtt hhọọcc XXôôvviiếếtt::

MM..AA..ĐĐưưnnnnhhíícc ((PPhhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg ccủủaa HHêêrraacclliitt EEpphheeddơơ)),, BB..XX..CChhaannưưsséépp

((PPhhááii nnggụụyy bbiiệệnn)) vvàà VV..KK..XXêêrrêêggiiơơnniiccốốpp ((KKhhảảoo lluuậậnn vvềề llịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc))..

BBúútt kkýý ttrriiếếtt hhọọcc ccủủaa VV..II..LLêênniinn llầầnn đđầầuu ttiiêênn đđãã đđưượợcc MM..AA..ĐĐưưnnnniicc ssửử ddụụnngg

nnhhưư mmộộtt hhệệ tthhốốnngg pphhưươơnngg pphháápp lluuậậnn đđểể pphhâânn ttíícchh llịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc vvàà llịịcchh

ssửử pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg ttrroonngg KKhhảảoo lluuậậnn vvềề llịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc ởở HHyy LLạạpp tthhờờii ccổổ

đđiiểểnn..

SSaauu đđóó ccáácc vvấấnn đđềề ccủủaa pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg ccổổ đđạạii đđãã đđưượợcc ccáácc nnhhàà ttrriiếếtt

hhọọcc NNggaa nngghhiiêênn ccứứuu ttrroonngg rrấấtt nnhhiiềềuu ấấnn pphhẩẩmm đđaa ddạạnngg,, ttrroonngg ssốố đđóó ccóó bbaa ttáácc

pphhẩẩmm mmaanngg ttíínnhh ttổổnngg kkếếtt ccủủaa ttậậpp tthhểể ttáácc ggiiảả:: LLịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc ((tt..11,,

MM..,,11994400)),, LLịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc ((tt..11,, MM..,,11995577)) vvàà TTừừ đđiiểểnn bbáácchh kkhhooaa ttrriiếếtt hhọọcc

((tt..II--VV,, MM..,,11996600 --11997700)),, ccũũnngg nnhhưư ttáácc pphhẩẩmm cchhuuyyêênn vvềề ttrriiếếtt hhọọcc ccổổ đđạạii ccủủaa

ccáácc nnhhàà llịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc llớớnn ccủủaa NNggaa:: LLịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc ccổổ đđạạii ccủủaa

VV..PPhh..AAssmmuuxxơơ ((MM..,,11996655)),, LLịịcchh ssửử llôôggiicc hhọọcc ccủủaa AA..OO..MMaaccôôvveennxxkkii

((MM..,,11996677)),, LLịịcchh ssửử mmỹỹ hhọọcc ccổổ đđạạii ((tt..II,, MM..,, 11996633;; tt..IIII,, MM..,, 11996699)) ccủủaa

AA..PPhh..LLôôxxéépp..

55

ỞỞ VViiệệtt NNaamm,, ccáácc ccôônngg ttrrììnnhh nngghhiiêênn ccứứuu vvềề llịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc HHyy LLạạpp ccổổ

đđạạii kkhhôônngg nnhhiiềềuu,, ccóó tthhểể kkểể rraa đđââyy mmộộtt ssốố ccôônngg ttrrììnnhh ttiiêêuu bbiiểểuu,, nnhhưư TTrriiếếtt

hhọọcc HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii ccủủaa TThhááii NNiinnhh ((NNhhàà xxuuấấtt bbảảnn ssáácchh ggiiááoo kkhhooaa MMáácc --

LLêênniinn,, 11998877));; TTrriiếếtt hhọọcc ccổổ đđạạii HHyy LLạạpp -- LLaa mmãã ccủủaa PPhhóó ggiiááoo ssưư HHàà tthhúúcc

MMiinnhh ((TTààii lliiệệuu llưưuu hhàànnhh nnộộii bbộộ ccủủaa VViiệệnn kkhhooaa hhọọcc xxãã hhộộii VViiệệtt NNaamm ttạạii

tthhàànnhh pphhốố HHồồ CChhíí MMiinnhh;; 11999933));; TTrriiếếtt hhọọcc HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii ccủủaa TTiiếếnn ssĩĩ ĐĐiinnhh

NNggọọcc TThhạạcchh ((NNhhàà xxuuấấtt bbảảnn CChhíínnhh ttrrịị QQuuốốcc ggiiaa;; 11999999))..

ĐĐóó llàà nnhhữữnngg ccôônngg ttrrììnnhh cchhuuyyêênn vvềề llịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii..

CCòònn ttrroonngg ccáácc ccôônngg ttrrììnnhh ssaauu,, ttrriiếếtt hhọọcc HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii ccũũnngg đđưượợcc bbàànn ttớớii

nnhhưư mmộộtt bbộộ pphhậậnn ccấấuu tthhàànnhh ccủủaa nnóó:: LLịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc pphhưươơnngg TTââyy ccủủaa ĐĐặặnngg

TThhaaii MMaaii ((NNhhàà xxuuấấtt bbảảnn ssáácchh ggiiááoo vviiêênn;; 11995500));; BBộộ LLịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc ddoo

GGiiááoo ssưư TTiiếếnn ssĩĩ NNgguuyyễễnn HHữữuu VVuuii llààmm cchhủủ bbiiêênn.. CCuuốốnn ssáácchh đđãã đđưượợcc ttááii bbảảnn

nnhhiiềềuu llầầnn vvàà llầầnn ggầầnn đđââyy nnhhấấtt llàà vvààoo nnăămm 11999988;; LLịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc ccủủaa PPhhóó

ggiiááoo ssưư BBùùii TThhaannhh QQuuấấtt ((NNhhàà xxuuấấtt bbảảnn ggiiááoo ddụụcc,, 22000000));; LLịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc

TTââyy pphhưươơnngg ccủủaa LLêê TTôônn NNgghhiiêêmm ((NNhhàà xxuuấấtt bbảảnn TThhàànnhh pphhốố HHồồ CChhíí MMiinnhh,,

22000000));; TTrriiếếtt hhọọcc TTââyy ÂÂuu ttrrưướớcc MMáácc ccủủaa TTiiếếnn ssĩĩ LLêê TThhaannhh SSiinnhh ((NNhhàà xxuuấấtt

bbảảnn TThhàànnhh pphhốố HHồồ CChhíí MMiinnhh,, 22000011));; LLịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc -- tt..11:: TTrriiếếtt hhọọcc ccổổ

đđạạii ddoo ttiiếếnn ssĩĩ NNgguuyyễễnn TThhếế NNgghhĩĩaa vvàà TTiiếếnn ssĩĩ DDooããnn CChhíínnhh llààmm cchhủủ bbiiêênn ((NNhhàà

xxuuấấtt bbảảnn kkhhooaa hhọọcc xxãã hhộộii,, 22000022)).. TTuuyy nnhhiiêênn,, ccòònn pphhảảii kkểể đđếếnn nnhhữữnngg ttáácc

pphhẩẩmm ddịịcchh,, đđặặcc bbiiệệtt llàà ttừừ ttiiếếnngg NNggaa,, nnhhưư LLịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc pphhưươơnngg TTââyy ddoo

ĐĐặặnngg TThhaaii MMaaii ddịịcchh,, xxuuấấtt bbảảnn nnăămm 11995566;; LLịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc:: ttrriiếếtt hhọọcc ccủủaa xxãã

hhộộii cchhiiếếmm hhữữuu nnôô llệệ ((NNxxbb SSựự tthhậậtt,, HHàà nnộộii,, 11995588));; ...... TTrroonngg ccáácc ccôônngg ttrrììnnhh

nnààyy,, kkhhii ttrrììnnhh bbààyy hhọọcc tthhuuyyếếtt ccủủaa ccáácc nnhhàà ttrriiếếtt hhọọcc ttiiêêuu bbiiểểuu ttrroonngg llịịcchh ssửử

ttrriiếếtt hhọọcc ccổổ đđạạii,, ttưư ttưưởởnngg bbiiệệnn cchhứứnngg ccủủaa hhọọ ccũũnngg đđưượợcc đđềề ccậậpp ttớớii.. ĐĐặặcc bbiiệệtt

llàà ccuuốốnn LLôô ggíícchh hhọọcc bbiiệệnn cchhứứnngg ccủủaa EE..VV..IIlleennccôôpp ddoo TTiiếếnn ssĩĩ NNgguuyyễễnn AAnnhh

TTuuấấnn ddịịcchh ((NNxxbb VVăănn hhóóaa tthhôônngg ttiinn,, 22000033)).. TTrroonngg ccuuốốnn ssáácchh nnààyy,, IIlleennccôôpp đđãã

đđưưaa rraa nnhhữữnngg ssuuyy nnggẫẫmm ssââuu ssắắcc vvềề ccoonn đđưườờnngg ggiiảảii qquuyyếếtt nnhhiiệệmm vvụụ ttạạoo llậậpp

LLôôggiicc hhọọcc vvớớii cchhữữ LL vviiếếtt hhooaa mmàà VV..II..LLêênniinn đđãã nnóóii.. ĐĐóó llàà vviiệệcc pphhảảii llààmm tthhếế

nnààoo,, ddựựaa ttrrêênn nnhhữữnngg nngguuyyêênn ttắắcc nnààoo vvàà ccầầnn ttíínnhh đđếếnn nnhhữữnngg mmốốii lliiêênn hhệệ

66

llôôggiicc vvàà llịịcchh ssửử nnààoo đđểể xxââyy ddựựnngg,, pphháátt ttrriiểểnn hhọọcc tthhuuyyếếtt bbiiệệnn cchhứứnngg dduuyy vvậậtt

nnhhưư llàà kkhhooaa hhọọcc ttrriiếếtt hhọọcc cchhỉỉnnhh tthhểể.. ĐĐiiềềuu đđóó ccũũnngg ccóó ýý nngghhĩĩaa đđịịnnhh hhưướớnngg

đđốốii vvớớii cchhúúnngg ttôôii kkhhii nngghhiiêênn ccứứuu đđềề ttààii nnààyy..

NNggooààii rraa,, ccòònn nnhhữữnngg bbààii vviiếếtt đđăănngg ttrrêênn TTạạpp cchhíí TTrriiếếtt hhọọcc ccủủaa PPhhóó ggiiááoo

ssưư,, TTiiếếnn ssĩĩ ĐĐặặnngg HHữữuu TTooàànn,, cchhẳẳnngg hhạạnn nnhhưư:: HHọọcc tthhuuyyếếtt vvềề ““ddòònngg cchhảảyy””

ttrroonngg ttrriiếếtt hhọọcc HHêêrraaccllíítt ((ssốố 77 nnăămm 22000011));; QQuuaann nniiệệmm ccủủaa HHêêrraaccllíítt vvềề ssựự hhààii

hhòòaa vvàà đđấấuu ttrraannhh ccủủaa ccáácc mmặặtt đđốốii llậậpp,, vvềề ttíínnhh tthhốốnngg nnhhấấtt ccủủaa VVũũ ttrrụụ ((ssốố

11nnăămm 22000022));; BBứứcc ttrraannhh nngguuyyêênn ttửử vvềề tthhếế ggiiớớii ttrroonngg ttrriiếếtt hhọọcc ĐĐêêmmôôccrríítt ((ssốố

88 nnăămm 22000022));; KKhhááii nniiệệmm LLooggooss ttrroonngg ttrriiếếtt hhọọcc HHêêrraacclliitt ((ssốố 44 nnăămm 22000044))......

CCũũnngg đđãã ccóó mmộộtt ssốố ccôônngg ttrrììnnhh cchhuuyyêênn bbàànn vvềề mmộộtt vvấấnn đđềề nnààoo đđóó ccủủaa mmộộtt

ttáácc ggiiaa nnààoo đđóó ttrroonngg ttrriiếếtt hhọọcc HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii,, nnhhưư:: AArriixxttôôtt vvớớii hhọọcc tthhuuyyếếtt

pphhạạmm ttrrùù ccủủaa TTiiếếnn ssĩĩ NNgguuyyễễnn VVăănn DDũũnngg..

ĐĐưươơnngg nnhhiiêênn,, ttrriiếếtt hhọọcc HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii nnóóii cchhuunngg,, pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg HHyy

LLạạpp ccổổ đđạạii nnóóii rriiêênngg ccòònn đđưượợcc ttrrììnnhh bbààyy ttrroonngg nnhhữữnngg ttáácc pphhẩẩmm bbàànn vvềề ccáácc

nnhhàà ttưư ttưưởởnngg llớớnn tthhờờii ccổổ đđạạii vvớớii ccáácchh ttiiếếpp ccậậnn kkhháácc nnhhưư:: CCââuu cchhuuyyệệnn ttrriiếếtt

hhọọcc ccủủaa WWiillll DDuurraanntt ddoo TTrríí TThhảảoo vvàà BBửửuu ĐĐíínnhh ddịịcchh ((NNxxbb ĐĐàà nnẵẵnngg,, 22000000));;

MMưườờii nnhhàà ttưư ttưưởởnngg llớớnn ccủủaa tthhếế ggiiớớii ccủủaa VVưươơnngg ĐĐứứcc PPhhoonngg vvàà NNggôô HHiiểểuu

MMiinnhh ddoo PPhhoonngg ĐĐảảoo ddịịcchh ((NNhhàà xxuuấấtt bbảảnn VVăănn hhóóaa -- tthhôônngg ttiinn,, HHàà nnộộii,,

22000033));; TTrriiếếtt hhọọcc ĐĐôônngg -- TTââyy ((VViiệệnn TThhôônngg ttiinn kkhhooaa hhọọcc xxãã hhộộii,, 11999966))......

NNhhưư vvậậyy,, ccóó tthhểể nnóóii,, ởở VViiệệtt NNaamm ttaa đđãã ccóó mmộộtt ssốố ccôônngg ttrrììnnhh nngghhiiêênn

ccứứuu vvềề ttrriiếếtt hhọọcc HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii,, ssoonngg ttrroonngg ssốố ccáácc ccôônngg ttrrììnnhh đđóó,, cchhưưaa ccóó

mmộộtt ccôônngg ttrrììnnhh nnààoo cchhuuyyêênn ssââuu vvềề vvấấnn đđềề ttưư ttưưởởnngg bbiiệệnn cchhứứnngg ttrroonngg ttrriiếếtt

hhọọcc HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii,, ttrrừừ ttậậpp 11 PPhhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg ccổổ đđạạii nnằằmm ttrroonngg bbộộ bbốốnn ttậậpp

LLịịcchh ssửử pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg ccủủaa ccáácc nnhhàà ttrriiếếtt hhọọcc NNggaa ddoo VViiệệnn ttrriiếếtt hhọọcc tthhuuộộcc

VViiệệnn HHàànn llââmm kkhhooaa hhọọcc LLiiêênn xxôô ccũũ xxuuấấtt bbảảnn.. TTậậpp ssáácchh nnààyy đđãã đđưượợcc TTiiếếnn ssĩĩ

ĐĐỗỗ MMiinnhh HHợợpp ddịịcchh ssaanngg ttiiếếnngg VViiệệtt,, PPhhóó ggiiááoo ssưư TTiiếếnn ssĩĩ ĐĐặặnngg hhữữuu TTooàànn

hhiiệệuu đđíínnhh.. ĐĐââyy llàà bbộộ ssáácchh ccóó ttầầmm qquuaann ttrrọọnngg bbậậcc nnhhấấtt ccủủaa bbộộ mmôônn llịịcchh ssửử

ttrriiếếtt hhọọcc mmàà llầầnn đđầầuu ttiiêênn đđãã đđưượợcc ddịịcchh ttrrọọnn bbộộ rraa ttiiếếnngg VViiệệtt.. NNóó ccuunngg ccấấpp

nnhhiiềềuu tthhôônngg ttiinn hhữữuu íícchh cchhoo vviiệệcc nngghhiiêênn ccứứuu llịịcchh ssửử pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg nnóóii

77

cchhuunngg,, llịịcchh ssửử pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii nnóóii rriiêênngg.. TTuuyy nnhhiiêênn,, ởở đđóó

ccáácchh ttiiếếpp ccậậnn ccủủaa ccáácc nnhhàà ttrriiếếtt hhọọcc NNggaa llàà tthheeoo ttừừnngg ttrrưườờnngg pphhááii,, ttừừnngg ttrriiếếtt

ggiiaa.. KKhháácc vvớớii ccáácchh ttiiếếpp ccậậnn đđóó,, cchhúúnngg ttôôii mmuuốốnn đđưưaa rraa mmộộtt ccáácchh nnhhììnn mmớớii,,

ccáácchh nnhhììnn tthheeoo ttiiếếnn ttrrììnnhh pphháátt ttrriiểểnn nnhhữữnngg ttưư ttưưởởnngg bbiiệệnn cchhứứnngg xxuuyyêênn ssuuốốtt

ttrriiếếtt hhọọcc HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii..

33.. MMụụcc đđíícchh vvàà nnhhiiệệmm vvụụ ccủủaa lluuậậnn vvăănn..

MMụụcc đđíícchh ccủủaa lluuậậnn vvăănn nnààyy llàà ttááii hhiiệệnn mmộộtt ccáácchh ccóó hhệệ tthhốốnngg mmộộtt ssốố ttưư

ttưưởởnngg bbiiệệnn cchhứứnngg ccơơ bbảảnn ttrroonngg ttrriiếếtt hhọọcc HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii đđểể ttrrêênn ccơơ ssởở đđóó,,

cchhỉỉ rraa nnhhữữnngg mmặặtt ttíícchh ccựựcc vvàà hhạạnn cchhếế ccủủaa nnhhữữnngg ttưư ttưưởởnngg bbiiệệnn cchhứứnngg ssơơ

kkhhaaii nnààyy..

ĐĐểể đđạạtt đđưượợcc mmụụcc đđíícchh nnêêuu ttrrêênn,, nnhhiiệệmm vvụụ mmàà lluuậậnn vvăănn nnààyy pphhảảii ggiiảảii

qquuyyếếtt llàà::

-- PPhhâânn ttíícchh nnhhữữnngg ttiiềềnn đđềề cchhoo ssựự rraa đđờờii ttrriiếếtt hhọọcc HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii

nnóóii cchhuunngg,, pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii nnóóii rriiêênngg..

-- PPhhâânn ttíícchh mmộộtt ssốố ttưư ttưưởởnngg bbiiệệnn cchhứứnngg ccơơ bbảảnn ttrroonngg ttrriiếếtt hhọọcc

HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii..

-- ĐĐưưaa rraa mmộộtt ssốố đđáánnhh ggiiáá vvềề nnhhữữnngg ttưư ttưưởởnngg nnààyy..

44.. GGiiớớii hhạạnn nngghhiiêênn ccứứuu ccủủaa lluuậậnn vvăănn..

CCăănn ccứứ vvààoo mmụụcc đđíícchh vvàà nnhhiiệệmm vvụụ ccủủaa lluuậậnn vvăănn,, cchhúúnngg ttôôii cchhỉỉ ttậậpp

ttrruunngg vvààoo ccáácc vvấấnn đđềề vvềề pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg đđưượợcc đđặặtt rraa ởở ggiiaaii đđooạạnn ccổổ đđiiểểnn,,

hhaayy ccòònn ggọọii llàà ggiiaaii đđooạạnn HHyy LLạạpp hhóóaa -- LLaa mmãã ttrroonngg llịịcchh ssửử HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii..

BBởởii vvìì,, cchhíínnhh ggiiaaii đđooạạnn nnààyy,, bbắắtt đđầầuu ttừừ TTaalléétt vvàà kkếếtt tthhúúcc ởở AArriixxttốốtt ((kkhhooảảnngg

ttừừ đđầầuu tthhếế kkỷỷ tthhứứ VVII đđếếnn ccuuốốii tthhếế kkỷỷ IIVV ttrr..CCNN)),, ttrriiếếtt hhọọcc HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii đđãã

đđưưaa rraa ccáácc ttưư ttưưởởnngg bbiiệệnn cchhứứnngg ssââuu ssắắcc nnhhấấtt ttrroonngg ssuuốốtt ttooàànn bbộộ llịịcchh ssửử ttrriiếếtt

hhọọcc ccổổ đđạạii.. MMặặcc ddùù,, ttưư ttưưởởnngg bbiiệệnn cchhứứnngg vvẫẫnn đđưượợcc ttiiếếpp nnốốii ttrroonngg nnhhiiềềuu tthhếế

kkỷỷ cchhoo ttớớii ttậậnn tthhếế kkỷỷ VV--VVII..

55.. CCơơ ssởở llýý lluuậậnn vvàà pphhưươơnngg pphháápp nngghhiiêênn ccứứuu..

88

LLuuậậnn vvăănn đđưượợcc tthhựựcc hhiiệệnn ddựựaa ttrrêênn nnềềnn ttảảnngg llýý lluuậậnn llàà qquuaann đđiiểểmm ccủủaa

ccáácc nnhhàà ssáánngg llậậpp ttrriiếếtt hhọọcc MMáácc -- LLêênniinn vvềề llịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc nnóóii cchhuunngg,, ttrriiếếtt

hhọọcc HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii nnóóii rriiêênngg,, đđồồnngg tthhờờii kkếế tthhừừaa,, tthhaamm kkhhảảoo ccóó cchhọọnn llọọcc ccáácc

ccôônngg ttrrììnnhh ccủủaa nnhhữữnngg nnhhàà kkhhooaa hhọọcc ccóó lliiêênn qquuaann đđếếnn đđềề ttààii..

PPhhưươơnngg pphháápp nngghhiiêênn ccứứuu mmàà cchhúúnngg ttôôii ssửử ddụụnngg llàà nnhhữữnngg pphhưươơnngg

pphháápp nngghhiiêênn ccứứuu ccủủaa llịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc,, ccụụ tthhểể llàà:: pphhưươơnngg pphháápp llôôggiicc kkếếtt hhợợpp

vvớớii pphhưươơnngg pphháápp llịịcchh ssửử,, pphhâânn ttíícchh vvàà ttổổnngg hhợợpp,, hhệệ tthhốốnngg hhóóaa vvàà ssoo ssáánnhh......

66.. CCááii mmớớii ccủủaa lluuậậnn vvăănn..

ĐĐââyy llàà lluuậậnn vvăănn đđầầuu ttiiêênn ởở VViiệệtt nnaamm ttậậpp ttrruunngg pphhâânn ttíícchh vvàà lluuậậnn ggiiảảii

mmộộtt ssốố ttưư ttưưởởnngg ccơơ bbảảnn ttrroonngg pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii.. TTrrêênn ccơơ ssởở

đđóó,, ssơơ bbộộ đđáánnhh ggiiáá nnhhữữnngg mmặặtt ttíícchh ccựựcc ccũũnngg nnhhưư nnhhữữnngg hhạạnn cchhếế ttrroonngg ccáácc

ttưư ttưưởởnngg bbiiệệnn cchhứứnngg nnààyy..

77.. ÝÝ nngghhĩĩaa llýý lluuậậnn vvàà tthhựựcc ttiiễễnn ccủủaa lluuậậnn vvăănn..

VVềề mmặặtt llýý lluuậậnn,, lluuậậnn vvăănn ggóópp pphhầầnn vvààoo vviiệệcc nngghhiiêênn ccứứuu ttưư ttưưởởnngg ttrriiếếtt

hhọọcc HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii nnóóii cchhuunngg,, pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii nnóóii rriiêênngg..

VVềề mmặặtt tthhựựcc ttiiễễnn,, lluuậậnn vvăănn ccóó tthhểể đđưượợcc ddùùnngg llààmm ttààii lliiệệuu tthhaamm kkhhảảoo

pphhụụcc vvụụ cchhoo vviiệệcc nngghhiiêênn ccứứuu vvàà ggiiảảnngg ddạạyy ttrriiếếtt hhọọcc nnóóii cchhuunngg,, llịịcchh ssửử ttrriiếếtt

hhọọcc nnóóii rriiêênngg..

88.. KKếếtt ccấấuu ccủủaa lluuậậnn vvăănn..

NNggooààii pphhầầnn mmởở đđầầuu,, kkếếtt lluuậậnn,, ddaannhh mmụụcc ccáácc ccôônngg ttrrììnnhh kkhhooaa hhọọcc đđãã

ccôônngg bbốố ccủủaa ttáácc ggiiảả lliiêênn qquuaann đđếếnn đđềề ttààii lluuậậnn vvăănn vvàà ddaannhh mmụụcc ttààii lliiệệuu tthhaamm

kkhhảảoo,, nnộộii dduunngg ccơơ bbảảnn ccủủaa lluuậậnn vvăănn đđưượợcc kkếếtt ccấấuu tthhàànnhh 22 cchhưươơnngg,, 44 ttiiếếtt..

99

CChhưươơnngg 11

KKHHÁÁII QQUUÁÁTT VVỀỀ TTƯƯ TTƯƯỞỞNNGG BBIIỆỆNN CCHHỨỨNNGG

TTRROONNGG TTRRIIẾẾTT HHỌỌCC HHYY LLẠẠPP CCỔỔ ĐĐẠẠII

11..11.. CCÁÁCC ĐĐIIỀỀUU KKIIỆỆNN VVÀÀ TTIIỀỀNN ĐĐỀỀ CCHHOO SSỰỰ HHÌÌNNHH TTHHÀÀNNHH NNỀỀNN

TTRRIIẾẾTT HHỌỌCC VVÀÀ PPHHÉÉPP BBIIỆỆNN CCHHỨỨNNGG HHYY LLẠẠPP CCỔỔ ĐĐẠẠII

11..11..11.. CCáácc nnềềnn vvăănn mmiinnhh ccóó ggiiaaii ccấấpp đđầầuu ttiiêênn ởở mmiiềềnn ĐĐôônngg ĐĐịịaa TTrruunngg

HHảảii.. TThhầầnn tthhooạạii,, kkhhooaa hhọọcc vvàà ttiiềềnn ttrriiếếtt hhọọcc

LLịịcchh ssửử HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii vvàà nnềềnn vvăănn hhóóaa ccủủaa nnóó llàà mmộộtt bbộộ pphhậậnn kkhhôônngg

tthhểể ttáácchh rrờờii vvớớii llịịcchh ssửử ccáácc nnưướớcc CCậậnn ĐĐôônngg ĐĐịịaa TTrruunngg HHảảii.. KKhhôônngg nnhhữữnngg

nngguuồồnn ggốốcc,, mmàà ccảả ssựự pphháátt ttrriiểểnn ttiiếếpp tthheeoo ccủủaa vvăănn hhóóaa vvậậtt cchhấấtt,, đđặặcc bbiiệệtt llàà

vvăănn hhóóaa ttiinnhh tthhầầnn ccủủaa nnóó cchhỉỉ đđưượợcc nnhhậậnn tthhứứcc đđúúnngg đđắắnn kkhhii ttíínnhh đđếếnn nnhhưưnngg

ảảnnhh hhưưởởnngg ttoo llớớnn vvàà ssựự ggiiaaoo llưưuu vvớớii ccáácc nnềềnn vvăănn hhóóaa AAii CCậậpp,, BBaabbiilloonn,,

PPhhiinnii vvàà ccáácc nnềềnn vvăănn hhóóaa CCậậnn ĐĐôônngg kkhháácc..

TTrroonngg ccáácc nngguuồồnn ttààii lliiệệuu ssửử hhọọcc mmááccxxíítt,, nnggưườờii ttaa tthhưườờnngg ggọọii hhììnnhh tthhááii

ccóó ggiiaaii ccấấpp đđầầuu ttiiêênn đđãã xxuuấấtt hhiiệệnn ởở đđââyy llàà hhììnnhh tthhááii cchhiiếếmm hhữữuu nnôô llệệ.. TThhuuộộcc

vvềề hhììnnhh tthhááii nnààyy,, ttrrưướớcc hhếếtt CC..MMáácc kkểể đđếếnn ““cchhếế đđộộ nnôô llệệ kkiiểểuu ggiiaa ttrrưưởởnngg

hhưướớnngg vvààoo vviiệệcc ssảảnn xxuuấấtt rraa ttưư lliiệệuu ssiinnhh hhooạạtt ttrrựựcc ttiiếếpp””.. CChhếế đđộộ xxãã hhộộii ccóó

ggiiaaii ccấấpp íítt bbịị pphhâânn hhóóaa,, ssơơ kkhhaaii nnààyy đđãã ttồồnn ttạạii ởở SSuummeerrơơ vvàà AAkkaađđơơ ởở AAii

CCậậpp,, BBaabbiilloonn vvàà ccáácc nnưướớcc CCậậnn ĐĐôônngg kkhháácc.. ỞỞ ccáácc nnưướớcc nnààyy,, vviiệệcc mmởở mmaanngg

llããnnhh tthhổổ vvàà pphháátt ttrriiểểnn ssảảnn xxuuấấtt đđềềuu nnhhằằmm pphhụụcc vvụụ cchhoo ccáácc ggiiaaii ccấấpp tthhốốnngg

ttrrịị.. MMọọii lliiêênn mmiinnhh nnhhàà nnưướớcc đđềềuu đđưượợcc kkíícchh tthhíícchh bbởởii nnhhuu ccầầuu ttưướớii ttiiêêuu đđểể

ccaannhh ttáácc nnằằmm ởở ccáácc llưưuu vvựựcc ssôônngg TTiiggơơrrơơ,, EEpprrttơơ,, NNiinn..

CCơơ ssởở kkiinnhh ttếế ccủủaa ccáácc nnhhàà nnưướớcc ccóó ggiiaaii ccấấpp đđầầuu ttiiêênn đđóó llàà nnềềnn nnôônngg

nngghhiiệệpp ssửử ddụụnngg ccôônngg ccụụ bbằằnngg bbạạcc.. MMặặcc ddùù cchhúúnngg ttaa ggọọii ccáácc nnhhàà nnưướớcc đđóó llàà

ccáácc nnhhàà nnưướớcc cchhiiếếmm hhữữuu nnôô llệệ,, ssoonngg llaaoo đđộộnngg ccủủaa nnggưườờii nnôô llệệ ởở đđââyy vvẫẫnn

cchhưưaa pphhảảii llàà hhììnnhh tthhứứcc llaaoo đđộộnngg ccơơ bbảảnn,, mmàà llaaoo đđộộnngg ggiiữữ vvaaii ttrròò ccơơ bbảảnn ởở

đđââyy llàà llaaoo đđộộnngg ccủủaa ccáácc tthhàànnhh vviiêênn ttựự ddoo vvềề mmặặtt hhììnnhh tthhứứcc ssốốnngg ttrroonngg nnhhiiềềuu

ccôônngg xxãã nnôônngg tthhôônn.. CCòònn ccáácc ttầầnngg llớớpp tthhưượợnngg llưưuu ttậậpp hhợợpp xxuunngg qquuaannhh nnggaaii

1100

vvàànngg nnhhàà vvuuaa cchhủủ yyếếuu ssốốnngg nnhhờờ ssựự bbóócc llộộtt mmộộtt ccáácchh ttrrựựcc ttiiếếpp vvàà pphhii kkiinnhh ttếế

đđốốii vvớớii ccáácc tthhàànnhh vviiêênn ccóó ttựự ddoo hhììnnhh tthhứứcc ttrroonngg nnhhữữnngg ccôônngg xxãã nnôônngg tthhôônn..

NNềềnn kkiinnhh ttếế ccủủaa ccáácc nnhhàà nnưướớcc pphhưươơnngg ĐĐôônngg ccổổ đđạạii đđầầuu ttiiêênn cchhủủ yyếếuu

mmaanngg ttíínnhh cchhấấtt ttựự nnhhiiêênn,, vvaaii ttrròò ccủủaa bbuuôônn bbáánn llàà kkhhôônngg đđáánngg kkểể.. VVaaii ttrròò đđóó

hhooàànn ttooàànn pphhùù hhợợpp vvớớii ttíínnhh cchhấấtt bbảảoo tthhủủ ccủủaa qquuaann hhệệ kkiinnhh ttếế -- xxãã hhộộii,, vvớớii

ttììnnhh ttrrạạnngg tthhủủ ccôônngg nngghhiiệệpp mmớớii bbắắtt đđầầuu ttáácchh rraa kkhhỏỏii nnôônngg nngghhiiệệpp,, vvớớii ssựự

pphháátt ttrriiểểnn cchhưưaa đđáánngg kkểể ccủủaa đđờờii ssốốnngg tthhịị tthhàànnhh.. TTíínnhh cchhấấtt bbảảoo tthhủủ đđóó tthhểể

hhiiệệnn rrõõ nnhhấấtt ởở ttíínnhh ổổnn đđịịnnhh ccủủaa ccôônngg xxãã nnôônngg tthhôônn ttạạii ccáácc nnưướớcc pphhưươơnngg

ĐĐôônngg ccổổ đđạạii,, nnơơii mmàà ccáácc ccôônngg xxãã kkiiểểuu đđóó ttạạoo tthhàànnhh nnhhữữnngg đđơơnn vvịị ssảảnn xxuuấấtt,,

ccaannhh ttáácc llúúaa nnưướớcc vvàà ggắắnn lliiềềnn vvớớii tthhủủ ccôônngg nngghhiiệệpp,, đđãã ttồồnn ttạạii hhàànngg tthhếế kkỷỷ

vvàà tthhậậmm cchhíí hhàànngg nngghhììnn nnăămm ddưướớii mmộộtt hhììnnhh tthhứứcc íítt nnhhiiềềuu kkhhôônngg tthhaayy đđổổii..

CChhoo nnêênn,, ssởở hhữữuu ccáá nnhhâânn ởở ccáácc nnưướớcc nnààyy ccũũnngg kkéémm pphháátt ttrriiểểnn..

TTrroonngg đđiiềềuu kkiiệệnn cchhếế đđộộ nnhhàà nnưướớcc vvềề ccơơ bbảảnn vvẫẫnn mmaanngg ttíínnhh cchhấấtt ccôônngg

xxãã,, bbuuôônn bbáánn cchhưưaa pphháátt ttrriiểểnn,, nnềềnn kkiinnhh ttếế ttựự nnhhiiêênn ổổnn đđịịnnhh,, pphhưươơnngg tthhứứcc

ccưưỡỡnngg bbứứcc vvàà bbóócc llộộtt mmaanngg ttíínnhh cchhấấtt pphhii kkiinnhh ttếế,, tthhìì qquuaann hhệệ ggiiữữaa nnggưườờii

vvớớii nnggưườờii,, tthheeoo CC..MMáácc,, cchhưưaa đđưượợcc vvậậtt hhóóaa ởở mmứứcc đđộộ đđáánngg kkểể,, nnóó ccòònn mmaanngg

ttíínnhh cchhấấtt ttrrựựcc ttiiếếpp,, ttựự nnhhiiêênn,, kkhhôônngg pphhảảii vvậậtt cchhấấtt,, mmàà ddưườờnngg nnhhưư llàà mmaanngg

ttíínnhh cchhấấtt ccáá nnhhâânn..

PPhhùù hhợợpp vvớớii ccơơ ccấấuu kkiinnhh ttếế -- xxãã hhộộii ccủủaa ccáácc nnhhàà nnưướớcc pphhưươơnngg ĐĐôônngg

ccổổ đđạạii đđóó llàà đđờờii ssốốnngg ttiinnhh tthhầầnn ccủủaa hhọọ,, mmàà ttrrưướớcc hhếếtt llàà ccáácc qquuaann nniiệệmm vvềề

tthhầầnn tthhooạạii.. ĐĐóó llàà hhììnnhh tthhááii đđầầuu ttiiêênn,, cchhưưaa ccóó ssựự pphhâânn hhóóaa,, hhììnnhh tthhááii tthhốốnngg

nnhhấấtt ccủủaa ýý tthhứứcc xxãã hhộộii,, vvàà ttrroonngg đđiiềềuu kkiiệệnn ttaann rrãã ccủủaa cchhếế đđộộ bbộộ ttộộcc nngguuyyêênn

tthhủủyy vvàà ssựự cchhuuyyểểnn hhóóaa ccủủaa nnóó tthhàànnhh cchhếế đđộộ nnhhàà nnưướớcc ccóó ggiiaaii ccấấpp.. DDựựaa ttrrêênn

ccơơ ssởở ccủủaa hhììnnhh tthhááii đđóó,, ởở nnóó đđãã xxuuấấtt hhiiệệnn hhììnnhh tthhááii pphhâânn hhóóaa hhơơnn ccủủaa ýý tthhứứcc

xxãã hhộộii,, nnhhưư ttrrưườờnngg ccaa,, ssửử tthhii..

TThhầầnn tthhooạạii xxuuấấtt hhiiệệnn vvớớii ttưư ccáácchh llàà ssựự pphhảảnn áánnhh ggiiớớii ttựự nnhhiiêênn vvàà đđờờii

ssốốnngg xxãã hhộộii vvààoo ýý tthhứứcc ccủủaa ccoonn nnggưườờii nngguuyyêênn tthhủủyy.. NNhhưưnngg đđóó kkhhôônngg pphhảảii

llàà ssựự pphhảảnn áánnhh ttrrựựcc ttiiếếpp vvềề ggiiớớii ttựự nnhhiiêênn vvàà đđờờii ssốốnngg xxãã hhộộii ccủủaa ccoonn nnggưườờii

nngguuyyêênn tthhủủyy,, mmàà llàà ssựự nnhhậậnn tthhứứcc đđưượợcc đđặặcc ttrrưưnngg bbởởii ccáácc mmốốii qquuaann hhệệ mmaanngg

1111

DDAANNHH MMỤỤCC TTÀÀII LLIIỆỆUU TTHHAAMM KKHHẢẢOO

TTIIẾẾNNGG VVIIỆỆTT

11.. AArriixxttốốtt ((11997777)),, VVậậtt llýý hhọọcc,, ((TTrrầầnn TThhááii ĐĐỉỉnnhh ddịịcchh))..

22.. AAllaann CC..BBoowweenn ((22000044)),, KKhhooaa hhọọcc vvàà ttrriiếếtt hhọọcc HHyy LLạạpp ccổổ đđạạii,, BBảảnn ddịịcchh

ccủủaa ttrruunngg ttââmm ddịịcchh tthhuuậậtt ((LLêê SSơơnn hhiiệệuu đđíínnhh)),, NNxxbb.. VVăănn hhooáá tthhôônngg ttiinn,,

HHàà NNộộii..

33.. CC..BBrriinnttoonn,, JJ..BB..CChhrriissttoopphheerr....(( 11997711)).. VVăănn mmiinnhh TTââyy PPhhưươơnngg.. BBảảnn ddịịcchh

ccủủaa NNgguuyyễễnn VVăănn LLưượợnngg,, tt..11,, SSààii GGòònn..

44.. AA..DDaannttêê ((11997788)),, TThhầầnn kkhhúúcc,, NNxxbb.. VVăănn hhọọcc,, HHàà NNộộii..

55.. WW..DDuurraanntt ((11997744)),, NNgguuồồnn ggốốcc vvăănn mmiinnhh,, BBảảnn ddịịcchh ccủủaa NNgguuyyễễnn HHiiếếnn

LLêê,, SSààii ggòònn..

66.. WWiillll DDuurraanntt ((22000000)),, CCââuu cchhuuyyệệnn ttrriiếếtt hhọọcc ((TTrríí TThhảảoo vvàà BBửửuu ĐĐíínnhh

ddịịcchh)),, NNxxbb.. ĐĐàà NNẵẵnngg..

77.. NNgguuyyễễnn ĐĐăănngg DDuuyy ((11999966)),, VVăănn hhóóaa ttââmm lliinnhh,, NNxxbb.. HHàà NNộộii..

88.. NNgguuyyễễnn VVăănn DDũũnngg ((11999966)),, AArriixxttốốtt vvớớii hhọọcc tthhuuyyếếtt pphhạạmm ttrrùù,, NNxxbb..

KKhhooaa hhọọcc xxãã hhộộii,, HHàà NNộộii..

99.. TTrrầầnn ĐĐỗỗ DDũũnngg ((11996677)),, LLuuậậnn llýý vvàà ttưư ttưưởởnngg ttrroonngg hhuuyyềềnn tthhooạạii,, SSààii

GGòònn..

1100.. PPhhạạmm CCaaoo DDưươơnngg ((11997722)),, NNhhậậpp mmôônn llịịcchh ssửử ccáácc nnềềnn vvăănn mmiinnhh tthhếế

ggiiớớii,, tt..11,, SSààii GGòònn..

1111.. MMặặcc ĐĐỗỗ ((11997744)).. TThhâânn nnhhâânn vvàà tthhầầnn tthhooạạii TTââyy PPhhưươơnngg,, SSààii GGòònn..

1122.. JJ.. GGaaaarrddeerr ((11999988)).. TThhếế ggiiớớii ccủủaa SSoopphhiiee,, BBảảnn ddịịcchh ccủủaa HHuuỳỳnnhh PPhhaann

AAnnhh,, NNxxbb.. VVăănn hhóóaa tthhôônngg ttiinn..

1133.. HHoommèèrree ((11999977)),, IIlliiaaddee,, ((bbảảnn ddịịcchh ccủủaa HHooàànngg HHữữuu ĐĐảảnn)),, NNxxbb.. VVăănn

hhọọcc,, HHàà NNộộii..

1144.. EE..VV..IIlleennccoovv,, LLôôggiicc hhọọcc bbiiệệnn cchhứứnngg,, BBảảnn ddịịcchh ccủủaa NNgguuyyễễnn AAnnhh TTuuấấnn,,

NNxxbb.. VVăănn hhóóaa tthhôônngg ttiinn..

1155.. NNgguuyyễễnn VVăănn KKhhỏỏaa ((11999988)),, TThhầầnn tthhooạạii HHyy LLạạpp,, NNxxbb.. VVăănn hhóóaa ddâânn ttộộcc,,

HHàà NNộộii..

1122

1166.. VV..II..LLêênniinn ((11998811)),, TTooàànn ttậậpp,, TT..1188,, NNxxbb.. TTiiếếnn bbộộ,, MMááttxxccơơvvaa..



1199.. LLịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc:: ttrriiếếtt hhọọcc ccủủaa xxãã hhộộii cchhiiếếmm hhữữuu nnôô llệệ ((11995588)),, NNxxbb..

SSựự tthhậậtt,, HHàà NNộộii..

2200.. LLịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc ggiiảảnn yyếếuu ((11998811)),, ((NNhhiiềềuu ttáácc ggiiảả)).. NNxxbb.. GGiiááoo ddụụcc..

2211.. LLịịcchh ssửử vvăănn hhóóaa tthhếế ggiiớớii ((11999988)),, ((NNhhiiềềuu ttáácc ggiiảả)).. NNxxbb.. GGiiááoo ddụụcc..

2222.. CC.. MMáácc vvàà PPhh..ĂĂnngggghheenn ((11999944)),, TTooàànn ttậậpp,, tt..11,, NNxxbb.. CChhíínnhh ttrrịị QQuuốốcc

ggiiaa,, HHàà NNộộii..







2266.. ĐĐặặnngg TThhaaii MMaaii ((11995500)),, LLịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc pphhưươơnngg TTââyy,, NNxxbb.. SSáácchh ggiiááoo

vviiêênn,, HHàà NNộộii..

2277.. HHàà tthhúúcc MMiinnhh ((11999933)),, TTrriiếếtt hhọọcc ccổổ đđạạii HHyy LLạạpp -- LLaa mmãã,, VViiệệnn KKhhooaa

hhọọcc XXãã hhộộii ttạạii TThhàànnhh pphhốố HHồồ CChhíí MMiinnhh..

2288.. NNgguuyyễễnn TThhếế NNgghhĩĩaa vvàà DDooããnn CChhíínnhh ((22000022)),, LLịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc-- tt..11:: TTrriiếếtt

hhọọcc ccổổ đđạạii,, NNxxbb.. KKhhooaa hhọọcc xxãã hhộộii..

2299.. LLêê TTôônn NNgghhiiêêmm ((11997744)),, XXôôccrráátt,, SSààii GGòònn..

3300.. LLêê TTôônn NNgghhiiêêmm ((22000000)),, LLịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc TTââyy pphhưươơnngg,, NNxxbb.. TThhàànnhh

pphhốố HHồồ CChhíí MMiinnhh..

3311.. FF.. NNiieettzzcchhee.. TTrriiếếtt llýý HHyy LLạạpp tthhờờii bbii kkịịcchh,, BBảảnn ddịịcchh ccủủaa TTrrầầnn XXuuâânn

KKiiêêmm,, SSààii GGòònn,, 11997755..

3322.. TThhááii NNiinnhh ((11998877)),, TTrriiếếtt hhọọcc HHyy llạạpp ccổổ đđạạii,, NNxxbb.. SSáácchh ggiiááoo kkhhooaa MMáácc

-- LLêênniinn,, HHàà NNộộii..

1133

3333.. VVưươơnngg ĐĐứứcc PPhhoonngg vvàà NNggôô HHiiểểuu MMiinnhh ((22000033)),, MMưườờii nnhhàà ttưư ttưưởởnngg llớớnn

tthhếế ggiiớớii ccủủaa ((PPhhoonngg ĐĐảảoo ddịịcchh)),, NNxxbb.. VVăănn hhóóaa-- tthhôônngg ttiinn,, HHàà NNộộii..

3344.. PPllaattôônn,, NNhhàà nnggụụyy bbiiệệnn,, ((BBảảnn ddịịcchh ccủủaa LLêê TTôônn NNgghhiiêêmm)),, TTưư lliiệệuu VViiệệnn ttrriiếếtt

hhọọcc-- TT..333344..

3355.. PPllaattoonn.. GGoorrrriiaassgg.. BBảảnn ddịịcchh ccủủaa TTrrịịnnhh XXuuâânn NNggạạnn,, SSààii GGòònn,, 11996600..

3366.. PPllaattoonn,, PPhheeddoonn.. BBảảnn ddịịcchh ccủủaa TTrrịịnnhh XXuuâânn NNggạạnn,, SSààii GGòònn,, 11996611..

3377.. PPllaattoonn llaa rrééppuubblliiqquuee,, ccoouuvvrréénn ccoommpplleetteess,, tt..11,, PP..ggaalllliimmaarrdd,, 11996633,,

pppp..885577--11224411)),, CCộộnngg hhòòaa,, ((TTrrầầnn TThhááii ĐĐỉỉnnhh ddịịcchh))..

3388.. BBùùii TThhaannhh QQuuấấtt ((22000000)),, LLịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc,, NNxxbb.. GGiiááoo ddụụcc,, HHàà NNộộii..

3399.. LLêê TThhaannhh SSiinnhh ((22000011)),, TTrriiếếtt hhọọcc TTââyy ÂÂuu ttrrưướớcc MMáácc,, NNxxbb.. TThhàànnhh pphhốố

HHồồ CChhíí MMiinnhh..

4400.. PP..SS.. TTaarraannốốpp ((22000000)),, 110066 nnhhàà tthhôônngg tthhááii,, ((ĐĐỗỗ MMiinnhh HHợợpp ddịịcchh vvàà hhiiệệuu

đđíínnhh)),, NNxxbb.. CChhíínnhh ttrrịị QQuuốốcc ggiiaa,, HHàà NNộộii..

4411.. CChhiiêêmm TTếế ((11997777)),, LLịịcchh ssửử tthhếế ggiiớớii ccổổ đđạạii,, tt..22,, NNxxbb.. GGiiááoo ddụụcc,, HHàà NNộộii..

4422.. ĐĐiinnhh NNggọọcc TThhạạcchh ((11999999)),, TTrriiếếtt hhọọcc HHyy llạạpp ccổổ đđạạii,, NNxxbb.. CChhíínnhh ttrrịị

QQuuốốcc ggiiaa,, HHàà NNộộii..

4433.. TTrrầầnn ĐĐứứcc TThhảảoo ((11999955)),, LLịịcchh ssửử ttưư ttưưởởnngg ttrrưướớcc MMaarrxx,, NNxxbb.. KKhhooaa hhọọcc

xxãã hhộộii,, HHàà NNộộii..

4444.. ĐĐặặnngg HHữữuu TTooàànn ((22000022)),, ““HHọọcc tthhuuyyếếtt vvềề ““ddòònngg cchhảảyy””ttrroonngg ttrriiếếtt hhọọcc

HHêêrraacclliitt””,, ttạạpp cchhíí TTrriiếếtt hhọọcc ((77)),, ttrr.. 3322-- 3377..

4455.. ĐĐặặnngg HHữữuu TTooàànn ((22000022)),, ““QQuuaann nniiệệmm ccủủaa HHêêrraacclliitt vvềề ssựự hhààii hhòòaa vvàà

đđấấuu ttrraannhh ccủủaa ccáácc mmặặtt đđốốii llậậpp,, vvềề ttíínnhh tthhốốnngg nnhhấấtt ccủủaa vvũũ ttrrụụ””,, ttạạpp cchhíí

TTrriiếếtt hhọọcc ((11)),, ttrr..4466-- 5500..

4466.. ĐĐặặnngg HHữữuu TTooàànn ((22000022)),, ““BBứứcc ttrraannhh nngguuyyêênn ttửử vvềề tthhếế ggiiớớii ttrroonngg ttrriiếếtt

hhọọcc ĐĐêêmmôôccrriitt””,, ttạạpp cchhíí TTrriiếếtt hhọọcc ((88)),, ttrr..4455-- 5522..

4477.. ĐĐặặnngg HHữữuu TTooàànn ((22000022)),, ““KKhhááii nniiệệmm ““LLooggooss”” ttrroonngg ttrriiếếtt hhọọcc

HHêêrraacclliitt””,, ttạạpp cchhíí TTrriiếếtt hhọọcc ((44)),, ttrr.. 3322-- 3388..

1144

4488.. ĐĐặặnngg HHữữuu TTooàànn ((22000022)),, ““TTrriiếếtt hhọọcc HHêêrraacclliitt vvàà pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg ccủủaa

ôônngg ddưướớii nnhhããnn qquuaann ccủủaa ccáácc nnhhàà ssáánngg llậậpp cchhủủ nngghhĩĩaa MMáácc-- LLêênniinn””,, ttạạpp

cchhíí TTrriiếếtt hhọọcc ((22)),, ttrr.. 1188-- 2233..

4499.. TTrriiếếtt hhọọcc ĐĐôônngg TTââyy ((11999966)),, ((NNhhiiềềuu ttáácc ggiiảả)),, VViiệệnn TThhôônngg ttiinn KKhhooaa hhọọcc

XXãã hhộộii,, HHàà NNộộii..

5500.. NNgguuyyễễnn MMạạnnhh TTưườờnngg ((11999966)),, AAiisskkhhyylleess ((EEsscchhyyllee)) vvàà bbii kkịịcchh ccổổ đđạạii

HHyy LLạạpp,, NNxxbb.. GGiiááoo ddụụcc..

5511.. VViiệệnn HHàànn llââmm kkhhooaa hhọọcc LLiiêênn xxôô ((11999988)),, LLịịcchh ssửử pphhéépp bbiiệệnn cchhứứnngg,, tt..11,,

((ĐĐỗỗ MMiinnhh HHợợpp ddịịcchh,, ĐĐặặnngg HHữữuu TTooàànn hhiiệệuu đđíínnhh)),, NNxxbb.. CChhíínnhh ttrrịị QQuuốốcc


5522.. VViiệệnn nngghhiiêênn ccứứuu ttrriiếếtt hhọọcc LLiiêênn xxôô ((11995566)),, LLịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc PPhhưươơnngg

ttââyy,, ((ĐĐặặnngg TThhaaii MMaaii ddịịcchh)),, NNxxbb.. XXââyy ddựựnngg,, HHàà NNộộii..

5533.. NNgguuyyễễnn HHữữuu VVuuii ((11999988)),, LLịịcchh ssửử ttrriiếếtt hhọọcc,, NNxxbb.. CChhíínnhh ttrrịị QQuuốốcc ggiiaa,,

HHàà NNộộii..

TTIIẾẾNNGG AANNHH

5544.. SS..JJ.. FFrreeddeerriikk CCoopplleessttoonn ((11996622)),, AA hhiissttoorryy ooff pphhiilloossoopphhyy,, VVoo11.. GGrreeeeccee

&& RRoommee,, IImmaaggee bbooookkss,, NNeeww YYoorrkk..

5555.. DDooiinngg pphhiilloossoopphhyy hhiissttoorriiccaallllyy,, PPeetteerr HH..HHaarree -- NNeeww YYoorrkk......

5566.. JJ.. LLeecclleerrcc ((11997722)).. TThhee nnaattuurree ooff pphhyyssiiccaall eexxiisstteennccee,, LLoonnddoonn..

5577.. PPllaattoo ((11998877)),, TThhee rreeppuubblliicc,, PPeenngguuiinn BBooookkss..

5588.. PPllaattoo’’ss PPhhaaeeddoo AAmmeerriiccaa:: HHaacckkeetttt PPuubblliisshhiinngg CCoommppaannyy ((11997777)),, IInncc..

IInnddiiaannppoolliiss..

5599.. PPllaattooss TThheeaaeetteettuuss -- IInnddiiaannaappoolliiss,, IInnddiiaannaa:: oobbbbss -- MMeerrrriillll EEdduuccaattiinnaall

((11998833)) PPuubblliisshhiinngg IInnddiiaannaappoolliiss..

6600.. RRaallpphh MM..MMccIInneerrnnyy ((11996633)),, AA hhiissttoorryy ooff WWeesstteerrnn PPhhiilloossoopphhyy.. VVoo11..

BBeeggiinnnniinnggss ttoo pplloottiinnuuss,, HHeennrryy rreeggnneerryy ccoommppaannyy,, CChhiiccaaggoo..

6611.. SSoouurrcceess ooff tthhee WWeesstteerrnn ttrraaddiittiioonn ((11998877)) HHoouugghhttoonn mmiifffflliinn CCoommppaannyy,,

BBoossttoonn..

mỞ ĐĐ Ầuu 1. nttíínhh ềcc pp tthhii tt c aa...

Documents