Të zotërosh rrezikun

Më e rëndësishmjapër sigurimin tuaj

Të punosh në siguri

«Mua s’do të më ndodhë gjë.»2

Shumë aksidente ndodhin gjatë veprimeve të zakon-

shme: kur ecën, kur ngjit shkallët ose kur ngre pesha.

Në këto raste rreziku nënvlerësohet. Ne mendojmë:

«Mua s’do të më ndodhë gjë».

Por statistika e aksidenteve tregon që çdo vit njëri ngadhjetë të siguruarit e Suva-s pëson një aksident në punë.Këto aksidente nuk janë thjesht «fat i keq». Më mirë është që të ndërmerrni në mënyrë aktive diçka në drejtimtë sigurisë dhe mbrojtjes së shëndetit tuaj. Këshilla tërëndësishme lidhur me këtë çështje gjeni në këtë broshurë, e cila u drejtohet punëtoreve dhe punëtorëvetë industrisë dhe profesioneve të ndryshme.

Së pari provoni njohuritë tuaja për sigurimin në punë nëquicin që pason.

Aksidente me kimikateAksidente me rrymë elektrikeAksidente nga rrëzimet

Me një material që thith vajëratAsnjëra, këtë punë e bën skuadra e pastrimitMe ujë

Përpara dritares Përballë dritaresAnash, në mënyrë që supi të shikojë dritaren

Në më pak se 5 %Në 10 – 20 %Në më shumë se 40%

Patenta për veturë InstruksioniKualifikim special për shoferë shtapleri

popo, por vetëm gjatë kohës së punësjo, kjo gjë kufizon lirinë time personale

Vlerësimi në faqen 33

Një e treta e aksidenteve janë…?

Cila është mënyra më e mirë për ta larguar vajin e derdhur nga toka?

Si vendoset ekrani në mënyrë optimale?

Në sa përqind të aksidenteve në punë shkaktari kryesor është alkoholi?

Çfarë është e domosdoshme kur ecën me shtapler?

A i lejohet shefit tuaj që për arsye ligjore t’ju detyrojë të mbani pajisje personale sigurie (helmetë, doreza, këpucë sigurie etj.)?

Kuici për sigurimin 3

1

2

3

4

5

6

Përmbajtja

Hyrje 2

Kuici për sigurimin 3

Të dallosh rreziqet 5

Rrëshqitja, pengimi, rrëzimi 6

Presioni i kohës 8

Instruktimi 9

Shkallët 10

Rrobat e punës 13

Pajisjet mbrojtëse personale 14

Uria dhe etja 15

Transportimi i peshave

me dorë 16

Të ngresh ashtu siç duhet 17

Shtapleri me vend për shoferin18

Shtapleri i dorës 19

Pesha që varen 20

Orientimi i kamionëve (Lkw) 21

Ergonomi 22

Puna në ekran 23

Mirëmbajtja 24

Produktet kimike 26

Mbrojtja e lëkurës 27

Veglat e dorës 28

Elektriciteti 29

Rreziku nga shpërthimet 30

Mbrojtja nga djegiet 31

Urgjencat 32

Vlerësimi i kuicit 33

Të drejta dhe detyra 34

Dëftuesi i botimit 36

4

Kjo broshurë informon për rregullat kryesore të sigurimitnë punë dhe u drejtohet punëtoreve dhe punëtorëve të industrisë dhe të profesioneve të ndryshme. Në rastinideal ajo dorëzohet në kuadrin e një instruktimi mbi ndërmarrjen ose të një kualifikimi. Kjo broshurë ështëpërkthyer edhe në frengjisht, italisht, anglisht, spanjisht,portugalisht, serbisht, shqip dhe turqisht.

Për të punësuarit në ndërtimtari rekomandojmë botiminspecial për këtë fushë «Falsch – richtig: Situationen aufBaustellen» (Suva- nr. i porosisë 11043).Ky botim përmban vetëm figura (pa fjalë).

Mbi broshurën

Të dallosh rreziqet!

Aksidentet nuk janë rastësi.

Kontrolloni para fillimit të punëssigurinë e veglave të punës, materialeve, rrugëve dhe magazinave.

Mos rrezikoni dhe mënjanoni menjëherë rreziqet. Kur kjo nuk është e mundur: njoftoni shefin, me qëllim që ai të kujdeset për shmangien e rrezikut.

5

1

1

Kontrollo mirë rrugën.6

Gati një e treta e gjithë aksiden-

teve shkaktohen nga rrëzimet.

Çfarë mund të bëni ju?

Shënoni ose rrethoni me gardh vendet e rrezikshme.

Pastroni menjëherë me mjetet e duhura vendet e rrëshqitsh-me, p. sh. me lëndë pastruese ose materiale që e lidhin vajin*.

Shmangni ose hiqni tutje sendet që pengojnë (rregull).

* Pas përdorimit materialet që lidhin vajin të hidhen në enë metalike të mbyllura (për shkak të rrezikut nga zjarri) dhe të largohen pa e dëmtuar ambjentin.

1

2

1

2

Kështu mund të mbroheni nga

rrëzimet:

Në shkallë përdorni gjithmonë mbështetësen.

Vishni këpucë që rrinë shtrën-guar mirë pas këmbës dhe me shuall që nuk rrëshqet.

Kujdesuni për pamje të qartë (Ndizni dritën).

7

1

2

1

2

Presioni i kohës dhe rehatia të

nxisin të improvizosh. Por në këtë

rast lihet pas dore siguria.

Për shembull mos përdorni ngjitje provizore.

Përfytyroni sikur ju të mungoni për shkak të një aksidenti. Atëhere humbet shumë më tepër kohë, se sa koha që do t’ju duhej për t’u mbrojtur.

Nëse nxitoni, atëhere ndodh diçka.8

Kërkoni një instruksion dhe pyesni, kur jeni i pasigurt.

Punoni vetëm me vegla dhe makina, të cilat mund t’i përdorni me siguri.

Të pyesësh nuk është turp. 9

Shkallët kanë të papriturat e tyre.

Çdo vit aksidentohen rreth 6000

punonjës për shkak të shkallëve.

Kini kujdes sidomos pikat e

mëposhtme.

Kontrolloni shkallën para për-dorimit. Mos përdorni shkallë me difekt.

Gjatë ngjitjes dhe zbritjes duart t’i keni të lira që të mbaheni te shkallinat.

Këpucët të rrinë shtrënguar mirë pas këmbës.

Siguroni pjesën e sipërme që të mos rrëshqasë. Ajo duhet të dalë 1m mbi vendin e zbritjes.

Mos qendroni kurrë mbi tri shkallinat e fundit.

10

1

2

3

1

2

3

Përveç kësaj për shkallët mbësh-

tetëse duhet të keni parasysh:

Kujdesuni që këndi i mbësh-tetjes të jetë në rregull (prova e bërrylit)

Siguroni këmbët e shkallës që të mos rrëshqasin.

⁄ L

Gjatësia = G

11

1

1

Shkallët

Shkallët dyshe përmbysen anash

me lehtësi. Ato duhet të përdoren

vetëm atëhere, kur shkalla mund

të qëndrojë lirshëm në një vend.

Përdorni një shkallë mbësh-tetëse ose një shkallë me tre këmbë, nëqoftëse ndikojnë forca horizontale (p. sh. gjatë punimeve me turjelë elektrike).

Për punë të gjata dhe të vështira mos përdorni shkallë, por një skelë të lëvizshme.

Mos qendroni kurrë mbi tri shkallinat e fundit.

12

1

1

Veshje «të parrezikshme»

Kujdesuni që të mos kapeni,

sidomos kur punoni në makina

me pjesë që vërtiten:

Mbani mëngë të ngushta.

Mos mbani flokë të lëshuara.

Mos mbani pulovra të gjerë, përparëse të pakopsitura ose shalle.

Mos mbani stoli.

Mos lini doreza në afërsi të frezave rrotulluese, turjelave elektrike ose rulave.

13

1

2

1

2

Shefi juaj ju vë në dispozicion pajisjet mbrojtëse personale të nevojshme.

Dhe ju jeni aq profesionist sa t’i mbani ato.

Me rëndësi: Zëvendësoni pajisjet mbrojtëse difektoze.

14 Profesionistët e mbrojnë veten.

Uria dhe etja

Hani vetëm në ambjentet e parashikuara për këtë gjë. Përndryshe papritur do të gjeni gjurmë të vendit të punës në sanduiçin tuaj.

Në 10 deri 20 përqind të aksidenteve në punë shkaktar është alkoholi. Para dhe gjatë punës mos pini alkohol dhe mos merrni droga të tjera (p. sh. hashish).

15

Nëse është e mundur përdorni gjithmonë për transportimin e peshave mjetet e duhura ndihmëse.

Kur ke një peshë, mund të pengohesh lehtë. Kujdesuni që pamja të jetë e mirë dhe që rrugët e transportit të jenë të lira.

Ka rrezik që duart dhe këmbët të ngecin diku: siguroni më përpara vendin e shkarkimit.

STOP – Mendohu para se të ngresh diçka16

1

1

Ngrini si një peshëngritës

Prej një vendi të sigurt.

Nga qendrimi në bisht (por uluniaq sa është e nevojshme).

Shpinën mbajeni drejt.

Peshën mbajeni sa më afër trupit.

Mos e ngrini me hope.

Mos rrotulloni kurrë pjesën e sipërme të trupit.

17

1

2

3

1

2

3

Shtapler me vend për shoferin

Shtaplerët me ndenjëse përshoferin lejohen të përdoren vetëm nga shoferë të kualifikuar për shtapler.

Mbani gjithmonë veshur këpucë mbrojtëse.

Vini gjithmonë rripin e ndenjëses– edhe kur do të punoni për njëkohë të shkurtër.

Përdorni vetëm shtaplerë membështetëse (rrip ndenjëse,kabinë ose dyer lëvizëse).

Ngritja lart e personave meshtapler lejohet vetëm në rastetë veçanta dhe me një miratimnga Suva, si edhe me një koshpune konform rregullave të sigurimit.

18

1

2

1

2

Transportimi dhe ngritja e per-sonave në lartësi me shtapler dore është e ndaluar.

Ecni përpara makinës në pozicion anash

Vishni gjithmonë këpucë mbrojtëse

Shtapler dore (me tre rrota) 19

1

2

3

1

2

3

Kurrë mos qëndroni ose kaloni poshtë një ngarkese të varur!Kjo vlen për drejtuesit e vinçave dhe lidhësit e ngarkesave, si edhe për personat e tretë.

Mbani gjithmonë distancën e nevojshme anësore!Kështu zvogëloni rrezikun që të shtypeni ose të goditeni nga pesha që lëkundet.

Me rëndësi:Mos përdorni mjete lidhëse (litarë) me difekt.

Rreziku nga peshat që varen20

1

1

Udhëtreguesit jetojnë në rrezik.

Gjithmonë udhëtreguesit shtypen

ose mbyten nga kamionat që

ecin mbrapsh. Si udhëtregues

zbatoni rregullat e mëposhtme:

Mbani me shoferin kontakt me shikim dhe me zë nëpërmjet dritares së hapur.

Kujdesuni që prapa kamionit të mos ndodhet asnjë person.

Për dhënien e sinjalit «Ec mbrapsh» qëndroni anash automjetit.

Mos qëndro kurrë në rrugën e lëvizjes së automjetit.

21

1

2

1

2

Çdo njeri është ndryshe. Rregu-

lloni vendin e punës në atë

mënyrë që t’ju përshtatet juve.

Kujdesuni që

të punoni me kurrizin drejt

të mos punoni me supe të ngritura, kokë të kthyer ose me trup të përdredhur

gjatë uljes të keni vend të mjaf-tueshëm për këmbët

Regulloni vendin e punës sipas trupit tuaj22

1

2

1

2

Puna me kompjuter

Mënjanoni reflekset e dëmshmetë dritës dhe verbimet, duke e vendosur ekranin ashtu siç duhet (sipas rregullit drejtimi i shikimit për në ekran duhet të jetë paralel me sipërfaqen e dritares, supet në drejtim të dritares).

Kujdesuni për lartësinë e karriges, sipërfaqen e punës dhe ekranin (shiko figurën).

Distanca midis syve dhe ekranit:60 deri 80 cm (në rastin e ekraneve CAD pak më tepër).

23

Një e pesta e aksidenteve me

vdekje në punë ndodhin gjatë

procesit të mirëmbajtjes dhe

mënjanimit të difekteve.

1. Planifikoni: Studioni udhë-zimet e mirëmbajtjes, sqarojini ato me prodhuesit, koordinojini.

2. Siguroni, kjo do të thotë evitoni vënien në punë të pajisjes/ makinerisë pa dëshirën tuaj. Mbroni veten dhe personate tjerë.

Mirëmbajtje e sigurt24

1

1

3. Përdorni mjete pune të

përshtatshme (përfshirë pajisjetmbrojtëse personale)

4. Punoni sipas planit – mos improvizoni!

5. Kontrolli përfundimtar

(gjithashtu kontrolli i funksionimittë pajisjeve mbrojtëse, doku-mentacionit të punës). Dorëzo-jani prodhuesit pajisjen ose makinën në gjendje të sigurt dhe të gatshme për punë.

Në parim:

Punimet mirëmbajtëse kryhenprej specialistëve.

25

1

1

Merrni parasysh tabelën, të dhënat e shkruara në etiketë dhe dokumentacionin e sigurimit

Ruani produktet kimike në paketimin e tyre origjinal - kurrëmos i zbrazni ato në shishe pijesh

Ajrosni mirë ambjentet e punës

Mbrohuni sipas nevojave (syze mbrojtëse, doreza pune, maskë)

A i njihni rreziqet e produkteve? 26

1

2

1

2

A ndihet mirë lëkura juaj?

Sëmundjet e lëkurës si ekzemat

alergjike janë për të predispozu-

arit tepër të pakëndshme.

Shpesh bëhet bile i domosdo-

shëm ndërrimi i profesionit.

Të rëndësishme janë tre gjëra:

1. Mbrojtja: Të mënjanohet kontakti direkt i lëkurës me pro-duktet e dëmshme. Të përdorendoreza të përshtatshme pune, rroba pune, krem për mbrojtjen e lëkurës.

2. Pastrimi: Pas çdo ndërpre-rjeje dhe përfundimi të punës. Për pastrim mundësisht të mos përdoren solucion tretës dhe produkte gërryese.

3. Mirëmbajtja: Lyerja e duarve me krem pas punës.

27

Kontrolloni rregullisht gjendjen e veglave të punës (mprehtësinëe veglave prerëse, gjendjen e bishtave, dorezave etj.)

Përdorni gjithmonë veglat e përshtatshme të punës: Çelësatnuk duhet të përdoren si mjete goditëse.

Veglat me majë dhe të mprehta gjatë transportimit duhet të jenë të mbrojtura.

Veglat e punës28

1

1

Rryma elektrike!

Për aksidentet elektrike shkaku

më i shpeshtë është pakujdesia

gjatë punës me rrymën. Po japim

këshillat kryesore:

Çelësat FI përdoren kryesishtnë dhomat me lagështirë, në kantjeret e ndërtimit dhe në natyrë.

Para se të përdoren prizat, kabllot dhe veglat elektrike të punës të kontrollohen se mos janë të dëmtuara.

Aparaturat me difekt të ripa-rohen vetëm nga specialisti.

29

1

1

Solucione si aceton, benzinë ose

hollues, kur bashkohen me ajrin,

formojnë përzierje eksplozive.

Masa sigurie:

Vendi i punës të ajroset në mënyrë artificiale (p.sh. thithje në vendin e prodhimit të tyre).

Të mënjanohen vatrat ndezëse, p. sh. flaka e hapur.

Të përdoren pajisje elektrike të hermetizuara (të pështatshme për vende me rrezik eksplozioni).

Gjatë zbrazjes së lëngjeve që ndizen lehtë në enë të tjera të gjitha kabllot elektrike të lidhen me njëri – tjetrin dhe të tokëzohen.

Kujdes, rrezik shpërthimi!30

1

2

1

2

Rrugëdaljet rezervë të mbahen të lira.

Rrugëdaljet rezervë të mbahen të lira. Në rast zjarri edhe pen-gesat fare të vogla për shkak të tymit mund të sjellin vdekjen.

Mos bllokoni asnjëherë daljet për raste rreziku.

31

A e dini se kujt duhet t’i drejto-heni në rast urgjence? Numrat e urgjencës varini në vende të dukshme ose mbajini në vende ku mund t’i gjeni shpejt.

Të aksidentuarit të mos lëvizen ose transportohen, vetëm në ato raste kur rreziku është i madh.

Në rastet e aksidenteve me solucione gërryese: sy, lëkurë të shpëlahen menjëherë me ujë të bollshëm për 10 deri 15 minuta. Njëkohësisht të njoftohet mjeku.

Dhënia e alarmit dhe ndihma e parë32

11

Vlerësimi i kuicit

Përgjigjet e sakta

Aksidentet nga rrëzimi.

Njollat e vajit të thithen menjëherë me materiale që e lidhin vajin.

Ekrani të vihet në atë mënyrë që pjesa anësore e tij të shikojë nga dritarja, kështu që drejtimi i supeve të jetë perpendikular me dritaren. Kështu ka më pak reflektime të dëmshme mbi ekran.

Në 10 deri 20 përqind të aksidenteve në punë shkaktar është alkoholi.

Kualifikim special për drejtues shtapleri.

Po, shefi juaj lejohet t’ju detyrojë që gjatë kohës së punës të mbani pajisjet mbrojtëse personale të nevojshme.

33

Vlerësimi

0 – 2 përgjigje të sakta: Ju jeni në rrezik. Ne ju rekomandojmë urgjentisht tëstudioni këshillat e kësaj broshure.

3 – 4 përgjigje të sakta: Ju jeni në rrugë të drejtë. Broshura ju ndihmon për tëmbyllur boshllëqet që keni.

5 – 6 përgjigje të sakta: Bravo! Ju jeni i përsosur. Studioni megjithatë këtë broshurë. Ndoshta mund të mësoni edhe ju diçka përsigurimin tuaj.

1

2

3

4

5

6

Sipas Ligjit të Sigurimit nga Aksidentet (UVG) dhe Urdhëresës përkatëse mbi mbrojtjen nga

aksidentet dhe sëmundjet profesionale (VUV), punëdhënësi juaj duhet

T’ju informojë mbi rreziqet e mundshme dhe t’ju udhëzojë në lidhje me masat e sigurimit (kjo vlen edhe për punëtorët e përkohshëm, që punëdhënësi i huazon nga një ndërmarrje tjetër).

Në rast nevoje t’ju vërë në dispozicion pajisje mbrojtëse personale të përshtatshme (syze mbrojtëse, mbrojtje për veshët, veshje mbrojtëse etj.).

Në ndërmarrjen e tij të marrë masat e domosdoshme për mbrojtjen nga aksidentet dhe dëmtimet e shëndetit.

T’ju sigurojë të drejtën e bashkëvendosjes punonjëseve dhe punonjësve ose përfaqësuesve të tyre në të gjitha çështjet e sigurimit në punë.

A i njihni të drejtat tuaja?34

Dhe këto janë detyrat tuaja kryesore:

Ju duhet

të zbatoni udhëzimet e punëdhënësit në lidhje me sigurimin në punë

të respektoni rregullat e sigurimit të njohura për të gjithë dhe ato specifike të ndërmarrjes

të përdorni në rregull pajisjet e sigurimit

të përdorni pajisjet mbrojtëse personale

të mënjanoni menjëherë një mangësi që dëmton sigurimin në punë ose – kur kjo nuk është e mundur – të njoftoni punëdhënësin.

Ju ndalohet

të dëmtoni efektshmërinë e pajisjeve të sigurimit

të bini në një gjendje të tillë, që të rrezikoni veten ose të tjerët (alkool, droga etj.)

35

SuvaGesundheitsschutzPostfach, 6002 LuzernTel. 041 419 5111

Für Bestellungen:www.suva.ch/waswoFax 041 419 5917

Të zotërosh rrezikun

Më e rëndësishmja për sigurimin tuaj

Albanische Fassung der Publikation«Gefahr im Griff. Das Wichtigste für Ihre Sicherheit»

Nachdruck mit Quellenangabe gestattet.1. Auflage – Juni 20024., überarbeitete Auflage – Juli 2006 – 8000 bis 10 000Bestellnummer: 88154.alb